GIÁO ÁN HÓA HỌC 10 CHỦ ĐỀ LƯU HUỲNH VÀ HỢP CHẤT CỦA LƯU HUỲNH (2019-2020) GV THẠCH TRẦN - ĐÔN CHÂU

GIÁO ÁN HÓA HỌC 10 THEO CHỦ ĐỀ

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN HÓA HỌC 10 CHỦ ĐỀ LƯU HUỲNH VÀ HỢP CHẤT CỦA LƯU HUỲNH (2019-2020) GV THẠCH TRẦN - ĐÔN CHÂU WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Tên chủ đề: LƯU HUỲNH VÀ HỢP CHẤT CỦA LƯU HUỲNH Số tiết………………………………………………………………………

Ngày soạn:………………………………………………………………………

Tiết theo phân phối chương trình:………………………………………………

Tuần dạy: ………………………………………………………………………..

I. Nội dung chủ đề Chủ đề Oxi-lưu huỳnh Nội dung 1: Lưu huỳnh Nội dung 2: Hidrosunfua-Lưu huỳnh dioxit-lưu huỳnh trioxit.

Nội dung 3: Axit sunfuric-muối sunfat Chủ đề được thiết kế thành chuỗi các hoạt động cho học sinh theo các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, giúp HS giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực của HS. GV chỉ là người tổ chức, định hướng còn học sinh là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ do GV giao một cách tích cực, chủ động sáng tạo.

II. Mục tiêu 1. Kiến thức Biết được: -Vị trí, cấu hình electron lớp electron ngoài cùng của nguyên tử lưu huỳnh.

- Tinh chất vật lí: Hai dạng thù hình phổ biến (tà phương, đơn tà) của lưu huỳnh, quá trình nóng chảy đặc biệt của lưu huỳnh, ứng dụng.

-Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, tính axit yếu của H2S. - Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, tính chất oxit axit, ứng dụng, phương pháp điều chế SO2, SO3.

- Công thức cấu tạo, tính chất vật lí của H2SO4, ứng dụng và sản xuất H2SO4 Hiểu được: - Tính chất hóa học của lưu huỳnh có gì đặc biệt - Lưu huỳnh có những ứng dụng quan trọng nào - Lưu huỳnh vừa có tính oxi hoá( tác dụng với kim loại, với hiđro), vừa có tính khử (tác dụng với oxi, chất oxi hoá mạnh).

- Tính chất hóa học của H2S (tính khử mạnh).

- Tính chất hóa học của SO2 (vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử).

- H2SO4có tính axit mạnh ( tác dụng với kim loại, bazơ, oxit bazơ và muối của axit yếu...)

- H2SO4đặc, nóng có tính oxi hoá mạnh (oxi hoá hầu hết kim loại, nhiều phi kim và hợp chất) và tính háo nước.

2. Kĩ năng -Dự đoán tính chất, kiểm tra, kết luận được về tính chất hoá học của lưu huỳnh.

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh... rút ra được nhận xét về tính chất hoá học của lưu huỳnh.

- Viết phương trình hóa học chứng minh tính chất hoá học của lưu huỳnh.

- Tính khối lượng lưu huỳnh, hợp chất của lưu huỳnh tham gia và tạo thành trong phản ứng.

- Dự đoán tính chất, kiểm tra, kết luận được về tính chất hóa học của H2S. - Viết được phương trình minh họa cho tính chất.

- Nhận biết H2S, ion S2-.

- Dự đoán, kiểm tra, kết luận được về tính chất hóa học của SO2, và SO3.

- Viết được phương trình minh họa cho tính chất.

1

- Phân biệt H2S, SO2 và các khí khác đã biết.

- Tính % thể tích khí H2S, SO2 trong hỗn hợp.

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh... rút ra được nhận xét về tính chất, điều chế axit sunfuric.

- Viết phương trình hóa học minh hoạ tính chất và điều chế.

- Tính nồng độ hoặc khối lượng dung dịch H2SO4 tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng.

3. Thái độ - Yêu thích bộ môn -Tính trật tự , suy luận logic -Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường -Làm việc chăm chỉ, khách quan -Nghiêm túc học tập, hứng thú với những kiến thức về thế giới vi mô 4. Định hướng năng lực hình thành -Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác.

- Năng lực làm việc độc lập.

- Năng lực tính toán hóa học.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học.

- Năng lực thực hành hóa học.

- Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống.

III. Bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt cho mỗi loại câu hỏi/bài tập trong chủ đề Các mức độ kiến thức Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao -Tính chất hóa -Dự đoán tính -Cấu tạo phân -Tính % khối Lưu huỳnh học của lưu chất, kiểm tra, tử, tính chất vật lượng của kim huỳnh có gì đặc kết luận được lý của lưu huỳnh loại khi tác biệt về tính chất biến đổi như thế dụng với lưu - Lưu huỳnh có hóa học của nào theo nhiệt huỳnh. những ứng dụng lưu huỳnh. độ -Bài tập về tính quan trọng nào -Quan sát thí chất hóa học, nghiệm , hình ảnh…, rút ra nhận biết lưu đượcc tính chất huỳnh , điều chế.

-Viết phương trình hóa học minh họa tính chất và điều chế.

HidrosunfuaLưu huỳnh dioxit—Lưu huỳnh trioxit

-Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, tính axit yếu, ứng dụng của H2S.

-Hiểu được: -Tính chất hóa học của H2S ( tính khử mạnh) và SO2 ( vừa có tính oxi hóa vừa

-Viết phương trình hóa học minh họa tính chất của SO2, H2S, SO3.

-Phân biệt SO2,

-Tính thành phần phần trăm về thể tích khí H2S, SO2.

-Dạng toán

2

-Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, ứng dụng và phương pháp điều chế SO2, SO3 -Tính chất của Axit sunfuric và muối sunfat và ứng dụng của axit H2SO4 -Tính chất của muối sunfat, nhận biết ion sunfat

có tính khử

- H2SO4 có tính axit mạnh ( oxi hóa được nhiều kim loại, bazo, oxit bazo và muối của axit yếu....)

- H2SO4 đặc nóng có tính oxi hóa mạnh và tính háo nước

H2 S

-Viết phương trình hóa học minh họa tính chất và điều chế.

-Nhận biết ion sunfat.

-Tính nồng độ hoặc tính khối lượng dung dich H2SO4 tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng

SO2, H2S, SO3 tác dụng với dung dịch kiềm -Dạng bài tập về H2S và muối sunfua -Tính % khối lượng chất trong hỗn hợp.

-Tính khối lượng hoặc nồng độ chất trong phản ứng

V. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

1. Chuẩn bị của giáo viên - Phiếu học tập, Giấy A0, thẻ màu, bút lông, keo dán -Thiết kế sẳn các trò chơi có liên quan đến nội dung bài học -Các đoạn phim thí nghiệm, phóng sự có liên quan -Giáo án 2. Chuẩn bị của học sinh -Chuẩn bị bài cũ.

-Tìm kiếm những kiến thức có liên quan đến bài học mới VI. Tổ chức các hoạt động học tập 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ:

Tiến hành phân hủy hết a gam ozon thì thu được 94,08 lít khí O2 (đktc). Xác định giá trị của a?

3. Thiết kế tiến trình dạy học 3.1. Hoạt động khởi động Mục tiêu: - Được thiết kế nhằm gây hứng thú, kích thích sự tò mò để hướng học sinh tham gia khám phá kiến thức mới b. Phương thức tổ chức -Phương pháp:Quan sát -Cách thức hoạt động :GV cho học sinh xem đoạn phóng sự “ LƯU HUỲNH CÓ ĐỘC HAY KHÔNG”

3

https://www.youtube.com/watch?v=KG0-ct9rDkE&t=85s Dự kiến sản phẩm: Trong hoạt động này không chốt kiến thức mà chỉ dựa vào sản phẩm để giới thiệu vào chủ đề mới 3.2 Hoạt động hình thành kiến thức Nội dung 1: LƯU HUỲNH Hoạt động 1: Vị trí, cấu hình electron và tính chất vật lý Mục tiêu: Học sinh biết: -Cấu tạo tinh thể gồm hai dạng S α và S β -Vị trí của lưu huỳnh trong BTH -Tính chất vật lý của lưu huỳnh Kỹ năng: -Quan sát hình ảnh, thí nghiệm...rút ra được nhận xét về tính chất vật lý 2 dạng thù hình của lưu huỳnh.

-Nêu và giải thích được sự ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự biến đổi tính chất của lưu huỳnh.

-Giải thích được cấu tạo phân tử của lưu huỳnh ( S8) Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1. Giới thiệu vấn đề cần thảo luận Gv giới thiệu các nhóm xem đoạn video và sau đó thảo luận để hoàn thành phiếu học tập 1

https://www.youtube.com/watch?v=M0Et57oG4Lg PHIẾU HỌC TẬP SỐ1 1. Xác định vị trí của lưu huỳnh trong BTH. Viết cấu hình electron nguyên tử của lưu huỳnh 2. Lưu huỳnh có những dạng thù hình nào? trạng thái, màu sắc ra sao? Lưu huỳnh có tan tốt trong nước không ?

3. Hãy hoàn thành nội dung trong bảng thông tin sau bảng sau: Nhiệt độ

Trạng thái

Màu sắc

CTPT

<1130C

4

1190C >1870C >4450c

Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tính chất vật lí của lưu huỳnh Giáo viên giới thiệu cách làm việc theo nhóm. Căn cứ vào đặc điểm của bài học và của lớp chia làm 4 nhóm nhỏ, phân công vị trí làm việc cho các nhóm.

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ -GV viên căn cứ vào đặc thù riêng của từng lớp mà quyết định các nhóm có cùng 1 nhiệm vụ hoặc có sự phân chia nhiệm vụ giữa các nhóm.

Cũng trong bước này, Gv đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm Với đoạn video trên, kết hợp với kiến thức từ sách giáo khoa, từ đó rút ra nhận xét về tính bền , khối lượng riêng, nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy , ......và sự biến đổi màu sắc, trạng thái của S theo nhiệt độ .

Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở rnhoms mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5.GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Ngoài ra giáo viên còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, và chất lượng.

I. VỊ TRÍ, CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ - Nguyên tử lưu huỳnh có số hiệu nguyên tử là 16, thuộc nhóm VIA, chu kì 3 - Cấu hình electron nguyên tử: 1s22s22p63s23p4 II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ Lưu huỳnh là chất rắn màu vàng, không tan trong nước, tan nhiếu trong dung môi hữu cơ 1. Hai dạng thù hình của lưu huỳnh -Lưu huỳnh tà phương Sα -Lưu huỳnh đơn tà (

Sβ

)

-Giống nhau : Tính chất hóa học -Khác nhau: về cấu tạo tinh thể và một số tính chất vật lý

5

2. Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với cấu tạo phân tử và tính chất vật lý của lưu huỳnh

Hoạt động 2: Tính chất hóa học Mục tiêu: Học sinh biết: - Tính chất hóa học cơ bản của lưu huỳnh -Những phản ứng hóa học nào có thể chứng minh cho tính chất này Học sinh hiểu: -Lưu huỳnh vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử: tác dụng được với kim loại, với hidro, tác dụng với oxi, với chất oxi hóa mạnh Kỹ năng ưu huỳnh.

-Dự đoán tính chất, kiểm tra, kết luận được về tính chất hóa học của lưu -Quan sát thí nghiệm, hình ảnh....rút ra được nhận xét về tính chất hóa học của lưu huỳnh.

-Viết phương trình hóa học chứng minh tính chất hóa học của lưu huỳnh.

-Phương thức: Phương pháp: Thảo luận nhóm, cá nhân, đàm thoại Cách thức hoạt động: Bước 1:GV giới thiệu 2 đoạn video và phiếu học tập 2, sau đó yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm

https://www.youtube.com/watch?v=O89_ced9SjE

https://www.youtube.com/watch?v=UFWH6k2zmQY

PHIẾU HỌC TẬP 2 1. Viết cấu hình electron của nguyên tử lưu huỳnh ( Z=16) ưu huỳnh trong các chất sau: H2S, S, SO2 H2SO4. Từ đó hãy dự 2. Xác định số oxi hóa của lưu ưu huỳnh? đoán tính chất hóa học của lưu 3. . Hoàn thành các PTHH sau. Xác định số oxi hóa của lưu huỳnh trước và sau phản ứng 1. S + Fe → 2. S

+

H2 →

3. S + Hg → 4. S + O2 →

6

F2 →

5. S +

Bước 2. HS tiếp nhận nhiệm vụ -GV viên căn cứ vào đặc thù riêng của từng lớp mà quyết định các nhóm có cùng 1 nhiệm vụ hoặc có sự phân chia nhiệm vụ giữa các nhóm.

Cũng trong bước này, Gv đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm Với đoạn video trên, kết hợp với kiến thức từ sách giáo khoa, vào đặc điểm electron lớp ngoài cùng và độ âm điện HS dễ dàng suy đoán được tính chất hóa học của lưu huỳnh Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở nhóm mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận HS hoạt động nhóm so sánh kết quả tự làm với nhau và thống nhất đáp án để trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập và ghi vắn tắt vào bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV gọi đại diện 1 nhóm lên treo bảng và trình bày. Các nhóm còn lại quan sát và bổ sung, GV ghi nhận lại các ý kiến lên bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV cùng HS nghiên cứu kĩ SGK và kiểm tra đối chiếu với các kết quả, sau cùng chốt lại nội dung bài học.

GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Ngoài ra giáo viên còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, và chất lượng.

II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC -Đơn chất lưu huỳnh khi tham gia phản ứng hoas học, số oxi hóa của nó có thể giảm hoặc tăng. Ta nói, Lưu huỳnh có tính oxi hóa và tính khử 1. Lưu huỳnh tác dụng với kim loại và hidro Ở nhiệt độ cao lưu huỳnh tác dụng với nhiều kim loại tạo ra muối sunfua. Tác dụng với hidro tạo ra khí hidrosunfua o

t Fe + S  → FeS t0

Al0 + S0 → Al2S3-2 0

t S0 + H2 → H2S-2 Chú ý:Thủy ngân tác dụng với lưu huỳnh ở ngay nhiệt độ thường S + Hg → HgS Nhận xét: Lưu huỳnh tác dụng với kim loại và hidro, số oxi hóa giảm từ 0 xuống -2 (S0 –S-2). Lưu huỳnh thể hiện tính oxi hóa 2. Lưu huỳnh tác dụng với phi kim Ở nhiệt độ thích hợp, lưu huỳnh tác dụng với một số phi kim mạnh hơn như: flo, oxi, clo....

0

o

0

o

+4

t S + O2  → SO2 +6

t S + F2  → SF6

7

Nhận xét: Lưu huỳnh tác dụng với phi kim, sô oxi hóa của lưu huỳnh từ 0 tăng lên +4 hoặc +6.

Lưu huỳnh thể hiện tính khử Hoạt động 3: Trạng thái tự nhiên, sản xuất và ứng dụng của lưu huỳnh Mục tiêu: Học sinh biết: -Những ứng dụng quan trọng của lưu huỳnh.

- Ảnh hưởng của lưu huỳnh đến đời sống trên trái đất như thế nào -Biết lưu huỳnh được sản xuất như thế nào.

Kỹ năng -Sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên --Biết quý trọng tài nguyên, khoáng sản của đất nước - Phương thức: Phương pháp: Thảo luận nhóm, cá nhân, đàm thoại Cách thức hoạt động: Bước 1:GV giới thiệu một số hình ảnh về trạng thái tự nhiên của lưu huỳnh và hình ảnh khai thác lưu huỳnh GV diễn giảng: cách sản xuất lưu huỳnh từ hợp chất và một số ứng dụng của lưu huỳnh https://www.youtube.com/watch?v=l2I7uqleDjg&t=99s

https://www.youtube.com/watch?v=UC2JES5-MAQ

Bước 2. Học sinh xem video và lắng nghe giáo viên giới thiệu.

Bước 3. Các nhóm đặt câu hỏi trao đổi với GV làm sáng tỏ những vấn đề chưa hiểu rỏ Bước 4. HS tiến hành tìm ra kiến thức trọng tâm về ứng dụng của lưu huỳnh, trạng thái tự nhiên, sản suất......

Bước 5. Giáo viên kết luận vấn đề Giáo viên làm trọng tài phân xử những ý kiến ngược chiều ( nếu có), nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu, làm sáng tỏ thêm các vấn đề lí thú nảy sinh trong quá trình thảo luận IV. ỨNG DỤNG CỦA LƯU HUỲNH - 90% S dùng để sản xuất H2SO4.

- 10% dùng làm cao su lưu hóa, chất tẩy trắng bột giấy, diêm, dược phẩm, phẩm V. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN - Có nhiều ở dạng đơn chất tạo thành các mỏ lớn trong vỏ Trái Đất.

- Dạng hợp chất như các muối sunfat, muối sunfua…

VI. SẢN XUẤT LƯU HUỲNH 1. Khai thác lưu huỳnh -Phương pháp Frasch 2. Sản xuất lưu huỳnh từ hợp chất a. Đốt H2S trong điều kiện thiếu không khí 2H2S + O2 → 2S + 2H2O b. Dùng H2S khử SO2 2H2S + SO2 → 3S + 2 H2O

8

NỘI DUNG 2:HIDROSUNFUA-LƯU HUỲNH DIOXIT-LƯU HUỲNH TRIOXIT Hoạt động 4: Hidrosunfua-Tính chất vật lí-Trạng thái-Điều chế Mục tiêu: Học sinh biết: - Biết được trạng thái, màu săc, s mùi và tính độc của H2S. - Biết được trong tự nhiên H2S có ở đâu từ đó biết cách giữ vệ sinh, hạn chế và xử lí tác nhân sinh ra khí H2S trong gia đình và môi trường xung quanh.

Kỹ năng - Kỹ năng dự đoán, kết luận một số tính chất vật lí.

- Giải thích được các hiện ttượng trong cuộc sống Phương thức hoạt động Phương pháp: Thảo luận nhóm, đđàm thoại, diễn giảng. quan sát Cách thức hoạt động: Bước 1: Giáo viên giới thiệu vấn đề cần thảo luận -Gv cho học sinh xem video “ hidrosunfua là gì”

https://www.youtube.com/watch?v=9pUvB6kMGV0

h ớng dẫn học sinh làm việc theo thảo luận nhóm để hoàn -Sau khi xem đoạn video, GV hư thành phiếu học tập 4 PHIẾU HỌC TẬP 4 ưng? Tỉ khối so 1. Hãy trình bày những tính chất vật lý của H2S (Trạng thái? Mùi đặc trưng? với không khí? Tính tan trong nnước ) 2. Trong tự nhiên, Hidrosunfua có ở đâu?

3. Hidrosunfua được điều chế như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ và làm việc theo nhóm, trình bày trên giấy A0 Bước 3: Dự kiến sản phẩm -HS tìm hiểu SGK để rút ra một số tính chất vật lí của hidrosunfua Bước 4: HS làm việc theo nhóm. Hết thời gian thảo luận, Gv gọi 1 bạn bất kì trong nhóm trình bày kết quả. Các nhóm còn lại sẽ bổ sung ý kiến hoặc sẽ trình bày kết quả khác với nhóm đầu tiên.

Bước 5: GV nhận xét, thẩm định lại kết quả chính xác của phiếu học tập mà các nhóm đã trao đổi với nhau.

GV cho HS xem tiếp video: Thí nghiệm ảo: Điều chế Hidrosunfua

9

Sau đó nhấn mạnh tính độc và đưa ra một số thông tin về trạng thái tồn tại của H2S trong tự nhiên

Hidrosunfua có trong suối nnước nóng

Hidrosunfua có trong khí thảy núi lửa

Hidrosunfua có trong nước thảy sinh hoạt Hidrosunfua bốc ra từ xác động vật A. HIDROSUNFUA I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ -Hidrosunfua (H2S) là chất khí, không màu, mùi trứng thối và rất độc.

-H2S tan ít trong nước II. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN VÀ ĐIỀU CHẾ -Trong tự nhiên, hidrosunfua có trong một số nước suối, trong khí núi lửa và bốc ra từ xác chết của người và động vật.

-Trong công nghiệp, người ta không sản xuất khí hidrosunfua 0

t -Trong phòng thí nghiệm: FeS + 2 HCl → FeCl2 + H 2 S

Hoạt động 5: Tính chất hóa hoc Mục tiêu hoạt động Kiến thức: Học sinh biết được: - Biết dự đoán và kiểm nghiệm tính chất hóa học của H2S dựa và số oxi hóa.

- Biết tính axit yếu và hiểu tính khử mạnh của H2S. Kỹ năng -Viết được PTHH minh họa cho tính chất.

- Tính toán, làm được các bài tập trắc nghiệm H2S tác dụng với dung dịch bazo. ng làm việc nhóm, quan sát thí nghiệm và nêu hiện tượng.

- Rèn luyện khả năng Phương thức tổ chức ph pháp quan sát.....

Phương pháp: Thảo luận nhóm, phương Cách thức hoạt động: Bước 1: GV giới thiệu vấn đề cần thảo luận ( phiếu học tập 5). Chia lớp học thành 4 nhóm, đạt tên nhóm, phân công vị trí làm việc cho các nhóm PHIẾU HỌC TẬP 5

10

1. H2S tan trong nước tạo thành dung dịch axit rất yếu Em hãy dự đoán sản phẩm tạo thành khi cho axit H2S tác dụng với dung dịch kiềm (NaOH)?

Thí nghiệm mô phỏng tính axit của H2S

PHIẾU HỌC TẬP 6

2. Quan sát tranh mô phỏng điều chế và đốt khí H2S trong không khí

(2)

(1)chuẩn bị

( )

(4)

(5)

a. Hãy giải thích và viết các phương trình hóa học của phản ứng? b. Rút ra kết luận về tính khử của H2S khi tác dụng với oxi Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ được giao.

-Nhóm 1,2 cùng chung nhiệm vụ: phiếu học tập 1 -Nhóm 3,4 cùng chung nhiệm vụ: phiếu học tập 2 -Gv cũng đặt ra yêu cầu về thời gian và cung cấp thêm thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và chỉ dẫn những tài liệu cần tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3: Dự kiến sản phẩm.

-Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận nhóm. Gv tiến hành hoạt động quan sát, nhắc nhở, gợi ý, giúp đỡ những nhóm gặp khó khăn, ứng xử nhanh nhẹn những vướn mắc, theo dõi thời gian Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh

11

GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Ngoài ra giáo viên còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, và chất lượng.

II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1. Tính axit yếu Axit sunfuhdric là axit yếu, yếu hơn của axit cacbonic.

1:2 H 2 S + 2 NaOH  → Na2 S + H 2O 1:1 H 2 S + NaOH  → NaHS + H 2O

2. Tính khử mạnh a. Tác dụng với oxi −2

0

2 H 2 S + O2 → 2 S + 2 H 2O +4 3 to O2  → S O2 + H 2O 2 b. Tác dụng với dung dịch Br2, Cl2

H2S + −2

+6

H 2 S + 4 Br2 + 4 H 2O → H 2 S O4 + 8 HBr

Hiện tượng: Mất màu nước brom.

NỘI DUNG 3: LƯU HUỲNH ĐIOXIT Hoạt động 5: Tính chất vật lý Mục tiêu hoạt động Học sinh biết -Trạng thái, màu sắc và trạng thái tự nhiên của SO2 Phương thức Phương pháp:Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động:GV tổ chức cho học sinh ngồi thành 4 nhóm, mỗi nhóm được phát cho 1 tờ thông tin SO2 là gì?

SO2 là một hợp chất hóa học; là ký hiệu hóa học của lưu huỳnh đioxit. SO2 cũng là cái tên thường được gọi tắt thay cho Anhidrit Sunfurơ; Sulfur dioxit, Sulfur (IV) oxit.

SO2 là sản phẩm chính dưới sự đốt cháy của hợp chất lưu huỳnh. Vì thế, mùi của khi SO2 được các nhà khoa học mô tả là có mùi rất hôi khi bị đốt cháy.

Khi đã hiểu rõ được SO2 là khí gì? Bạn đọc lại đang băn khoăn không biết SO2 màu gì?

Có nặng hơn không khí hay không?

Khí SO2 là một loại khí vô cơ nên không có màu, mùi hôi, tỷ trọng nặng hơn không khí.

Khí lưu huỳnh đioxit có khả năng làm vẩn đục nước vôi trong; làm mất đi màu đặc trưng của hợp chất Brom và làm mất màu đỏ ở cánh hoa hồng. Đến đây, ắt hẳn bạn đã tự mình lý giải được câu hỏi SO2 là khí gì? Để nắm bắt được ứng dụng thực tế của lưu huỳnh đioxit, bạn có thể tìm hiểu ngay các thông tin sau đây.

12

Một số ứng dụng thực tế của khí SO2 trong đời sống Khi hiểu rõ SO2 là khí gì, bạn sẽ tìm hiểu ứng dụng của khí lưu huỳnh dioxit trong thực tế của đời sống. Khi đó, bạn sẽ nhận thấy SO2 có một số điểm nổi bật như sau: 1. Dùng để sản xuất ra hợp chất Axit Sunfuric Đây được xem là ứng dụng có tính chất quan trọng nhất của khi SO2. Số lượng khí huỳnh đioxit được sử dụng rất lớn để tạo ra nguồn axit Sunfuric (H2S04). Đây là hợp chất được con người sử dụng để sản xuất ra các loại phân bón, thuốc trừ sâu, các loại nước tẩy rửa công nghiệp…

Bên cạnh đó, hợp chất H2SO4 được sử dụng để sản xuất ra các loại kim loại, làm sạch bề mặt kim loại trước khi mạ. Thậm chí, hỗn hợp axit sử dụng chung với nước để tạo ra chất điện giải trong các bình ắc quy xe máy, ô tô…

Axit Sunfuric được sản xuất chủ yếu trong ngành công nghiệp hóa chất. Trong quá trình sản xuất đó, lưu huỳnh đioxit đóng vai trò xuyên suốt tiến trình để có thể tạo ra hợp chất H2SO4 theo ý muốn.

2. Tẩy trắng cho giấy, bột giấy và dung dịch đường Khi sử dụng khí SO2 để tẩy trắng giấy, bột giấy sẽ cho chất lượng giấy và bột giấy tốt nhất. Bởi quá trình tiếp xúc lignin và một số hợp chất khác có trong bột giấy hoặc giấy, SO2 đã làm mất màu của một số chất để tạo thành hợp chất hữu cơ có màu trắng sáng. Vì thế, độ hồi màu sắc ở giấy và bột giấy sẽ thấp hơn rất nhiều, tính chất cơ lý được cải thiện rõ rệt.

Trong quá trình sản xuất đường tinh luyện từ nước mía, người ta sẽ cho một chút nước vôi vào nước mía. Khi sục khí SO2 vào, nó sẽ làm kết tủa nước vôi để làm trong nước mía. Khi cô đặc nước mía, con người sẽ thu được đường tinh luyện màu trắng. Đó lý do người tiêu dùng thường thấy đường có màu trắng và màu vàng đen nhạt.

3. Dùng để bảo quản cho thực phẩm sấy khô Với khả năng ngăn cản sự phát triển của một số loại vi khuẩn, nấm gây hư hại thực phẩm. Vì thế, khí SO2 được sử dụng làm chất bảo các loại thực phẩm sấy khô như: Vải, mơ, nho… Do đó, các loại thực phẩm luôn giữ được màu sắc tươi ngon trong thời gian dài mà không lo bị thối rữa.

4.Dùng trong ngành sản xuất rượu Với vai trò gần giống như một chất kháng khuẩn và chống oxy hóa. SO2 được sử dụng vào sản xuất rượu với tỷ lệ rất nhỏ. Với nồng độ lưu huỳnh đioxit dưới 50ppm, rượu vẫn giữ được vị thơm và ngon đặc trưng của mình.

Bên cạnh đó, SO2 cũng được các đơn vị sản xuất rượu sử dụng vào quá trình làm sạch các thiết bị trong nhà máy.

5. Dùng thuốc thử và dung môi tại các phòng thí nghiệm Lưu huỳnh đioxit được sử dụng làm thuốc thử tại các phòng thí nghiệm SO2 được xem như một dung môi trơ được sử dụng phổ biến cho muối hòa tan có khả năng oxy hóa cao. Bên cạnh đó, SO2 được sử dụng làm thuốc thử tại phòng thí nghiệm để nhận biết các chất dung dịch khác.

Nguồn: https://migco.vn/so2-la-khi-gi-ung-dung-cua-khi-so2/ PHIẾU HỌC TẬP 7 1/ Hãy cho biết trạng thái , màu sắc, mùi vị của SO2.

2/ Tính tỉ khối của SO2 so với không khí. Từ đó rút ra nhận xét.

3/ Nhận xét khả năng hòa tan của SO2 trong nước.

4/ SO2 có những ứng dụng gì trong đời sống

13

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ được giao -GV căn cứ vào nội dung tri thức và đặc điểm tình hình mà quyết đinh các nhóm làm cùng 1 nhiệm vụ hoặc có sự phân chia nhiệm vụ giữa các nhóm -Ở trong bước này, giáo viên cũng đặt ra yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cahcs làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng.

Bước 3: GV dự kiến sản phẩm HS tìm hiểu SGK và thông tin trong phiếu học tập để rút ra nhận xét về tính chất vật lý của SO2: Trạng thái, Màu sắc, độ tan, tỉ khối...

Bước 4: HS trao đổi, thảo luận , chia sẽ thông tin và thống nhất kết quả. GV gọi đại diện 2 nhóm lên báo cáo kết quả. Những HS khác lắng nghe, so sánh với câu trả lời của tổ mình và đưa ra ý kiến nhận xét, bổ sung.

Bước 5: GV nhận xét, đánh giá kết quả của HS B. LƯU HUỲNH ĐIOXIT I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ - Trạng thái: Chất khí, không màu, mùi hắc.

- Tỉ khối: d=

=2,2. Nặng hơn không khí

- Độ tan: Tan nhiều trong nước.

- Nhiệt hóa lỏng: -10oC. - Tính độc: Là khí độc, hít phải gây viêm đường hô hấp.

II. ỨNG DỤNG -Lưu huỳnh ddioxxit được dùng để sản xuất H2SO4 trong công nghiệp, làm chất tẩy trắng giấy và bột giấy, chất chóng nấm mốc lương thực, thực phẩm Hoạt động 8. Tính chất hóa học Mục tiêu hoạt động Kiến thức: Học sinh biết được: -Cấu tạo phân tử, tính chất hóa học của SO2 Học sinh hiểu: -SO2 vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử Kỹ năng: -Dự đoán, kiểm tra, kết luận về tính chất hóa học của SO2 -Phân biệt được SO2 với H2S Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1:GVcho HS xem video “ Điều chế và thử tính chất của lưu huỳnh dioxit” Sau đó yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập

14

https://www.youtube.com/watch?v=W_Oo9eKFzUo PHIẾU HỌC TẬP 6

1. SO2 được điều chế như thế nào?

2. Hãy dự đoán tính chất hóa học có thể có của SO2 3. Hoàn thành các phương trình phản ứng sau: SO2 + Br2 + H2O SO2 + H2S Xác định vai trò của SO2 trong từng phản ứng trên Bước 2: HS ngồi theo nhóm, quan sát,lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ Bước 3: Dự kiến sản phẩm -Từ thành phần các nguyên tố có trong phân tử SO2 và khi tan vào nước lưu huỳnh đioxit có thể tạo ra dung dịch gì ?

- Xét số oxi hóa của nguyên tố S trong SO2.Đối chiếu số oxi hóa vừa tìm được của S với các số oxi hóa mà S có thể có.

Bước 4:Kết thúc thời gian hoạt động Gv gọi tổ 1 đại diện lên trình bày kết quả . yêu cầu tổ 2,3,4 quan sát sản phẩm và lắng nghe phần trình bày của tổ bạn. Đưa ra ý kiến nhận xét, bổ sung Bước 5:GV nhận xét, đánh giá sản phẩm của HS. Nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng thêm nội dung , làm sáng tỏ thêm các vấn đề nảy sinh trong quá trình thảo luận. Ngoài ra GV còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, chất lượng.

GV cho HS tham khảo thêm video” SO2 từ đâu có và tác hại như thế nào đến cuộc sống con người”

https://www.youtube.com/watch?v=QsEQqqiT0CA

II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1. Tính oxit axit a. Tác dụng với H2O  → H2SO3(H2SO3 là axit yếu).

SO2 + H2O ←  Tính axit: H2SO3> H2CO3> H2S. b. Tác dụng với oxit bazo SO2 + CaO → CaSO3

c. Tác dụng với dung dịch bazo

15

1:1 SO2 + NaOH  → NaHSO3 1:2 SO2 + 2 NaOH  → Na2 SO3 + H 2O

2. Tính khử (tác dụng với halogen, KMnO4…..) +4

+6

S O2 + Br2 + 2 H 2O → H 2 S O4 + 2 HBr

Hiện tượng: Mất màu nước brom.

3. Tính oxi hóa (tác dụng với chất có tính khử mạnh hơn: H2S, Mg). +4

0

S O2 + 2 H 2 S → 3S + 2 H 2O

Hoạt động 9: Lưu huỳnh trioxit Mục tiêu: Học sinh biết: -Trạng thái, màu sắc và trạng thái tự nhiên của SO3 -Cấu tạo phân tử, tính chất hóa học của SO2 Kỹ năng: -Dự đoán, kiểm tra, kết luận về tính chất hóa học của SO2 -Phân biệt được SO2 với H2S Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1. Giới thiệu vấn đề cần thảo luận và phân công nhiệm vụ cho các nhóm.Giáo viên giới thiệu cách làm việc theo nhóm. Căn cứ vào đặc điểm của bài học và của lớp chia làm 3 nhóm phân công vị trí làm việc cho các nhóm.

-Nhóm 1. Căn cứ vào CTPT của lưu huỳnh trioxit, cấu hình eletron và độ âm điện của nguyên tử S. Hãy xác định CTCT của nó.

-Nhóm 2. Tim hiểu SGK để rút ra tính chất vật lý, ứng dụng và điều chế lưu huỳnh trioxit -Nhóm 3. Phân tích CTCT của lưu huỳnh trioxit. Từ đó xác định tính chất hóa học

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, Gv đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở rnhoms mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Ngoài ra giáo viên còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, và chất lượng.

C. LƯU HUỲNH TRIOXIT I. Tính chất

16

Lưu huỳnh trioxit (SO3) là chất lỏng, không màu, tan vô hạn trong nước và trong axit sunfuric.

Là oxit axit, tác dụng mạnh với nước tạo ra axit sunfuric SO3 + H 2O → H 2 SO4 Tác dụng với dung dịch bazo và oxit bazo tạo muối sunfat II. Ứng dụng và sản xuất Là sản phẩm trung gian để sản xuất axit sunfuric.

Trong công nghiệp, sản xuất SO3 bằng cách oxi hóa SO2 NỘI DUNG 4. AXIT SUNFURIC –MUỐI SUNFAT Hoạt động 10: Axit sunfuric-Tính chất vật lý Mục tiêu: Học sinh biết: -Công thức cấu tạo, tính chất vật lí của H2SO4 Kỹ năng: -Dự đoán, kiểm tra, kết luận về tính chất vật lí của H2SO4 Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1. GV cho HS xem lọ chứa axit sunfuric đặc, và thực hiện thao tác pha loãng axit sunfuric. Sau đó chiếu cho HS xem một sô hình ảnh “ tác hại của việc pha loãng axit H2SO4 sai nguyên tắc”

Câu hỏi 1. Dung dịch H2SO4 có tính chất vật lí như thế nào?

Câu hỏi 2. Cách pha loãng axit H2SO4 đặc như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, Gv đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm -Hs quan sát giáo viên làm thí nghiệm hòa tan H2SO4 vào nước. Từ hiện tượng thí nghiệm, kết hợp với tìm hiểu SGK, HS rút ra kết luận về tính chất vật lí của H2SO4 và nguyên tắc hòa tan axit sunfuric đặc là rót từ từ axit vào nước chứ không làm ngược lại (H2SO4) đặc tan trong nước tỏa nhiệt mạnh.

Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở rnhoms mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh

17

GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Ngoài ra giáo viên còn động viên, khen thưởng những nhóm làm việc nghiêm túc, và chất lượng.

BÀI 33. AXITSUFURIC-MUỐI SUNFAT I-AXIT SUNFURIC I. Tính chất vật lí Axit sunfuric là chất lỏng sánh như dầu, không màu, không bay hơi, nặng gần gấp 2 lần nước.

- H2SO4 tan vô hạn trong nước và tỏa nhiều nhiệt.

- Muốn pha loãng H2SO4 đặc phải rót từ từ axit vào nước và khuấy nhẹ bằng đũa thủy tinh.

Hoạt động 11: Tính chất hóa học Mục tiêu: Học sinh biết: - Củng cố lại tính chất hóa học của H2SO4 đã học (lớp 9).

- H2SO4 đặc, nóng có tính oxi hoá mạnh (oxi hoá hầu hết kim loại, nhiều phi kim và hợp chất).

- Viết được PTHH chứng minh tính chất và cân bằng được phản ứng hóa học.

- Biết được axit sunfuric có tính háo nước, hấp thụ mạnh nước từ các hợp chất.

- Biết liên hệ thực tế khi làm thí nghiệm có liên quan đến axit đặc và biết tác hại của axit đặc khi rơi vào da thịt.

Kỹ năng: -Quan sát thí nghiệm, hình ảnh....rút ra được nhận xét về tính chất hóa học của H2SO4 -Viết PTHH minh họa tính chất hóa học.

Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1. GV giới thiệu vấn đề cần thảo luận PHIẾU HỌC TẬP 10 1. Tính chất hóa học của dung dịch H2SO4 loãng giống hay khác axit HCl? 2. Nêu tính chất hóa học của dd H2SO4 loãng (đã học ở lớp 9)?

3. Theo em H2SO4 đặc có những tính chất hóa học nào?

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, GV đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm HS quan sát, ghi chép các hiện thượng thí nghiệm -Fe tác dụng với axit sunfuric, đặc, nguội và đặc nóng -S tác dụng với axit sunfuric đặc, nóng GV chú ý khai thác hiện tượng thí nghiệm: 1. Ở thí nghiệm -Fe tác dụng với axit sunfuric, đặc, nóng: dung dịch Fe2 (SO4)3 có màu vàng.

18

2. Ở các thid nghiệm có khí thoát ra , chứng minh đó là SO2 bằng phản ứng làm mất màu dung dịch KMnO4 Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở nhóm mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận. như -Tính háo nước : HS quan sát thí nghiệm H2SO4 đặc tác dụng với đường, với CuSO4.5H2O 2. Tính chất hóa học a. Tính chất của dung dịch H2SO4 loãng.

H2SO4 loãng có tính chất chung của axit. + Làm quỳ tím hóa đỏ. + Tác dụng với kim loại đứng trước H2 => giải phóng H2. + Tác dụng với oxit bazơ và bazơ => muối và nước. + Tác dụng với nhiều muối. b. Tính chất của H2SO4 đặc - Tính oxi hóa mạnh.

H2SO4 đặc oxi hóa hầu hết kim loại, nhiều phi kim và hợp chất.

2H2SO4 + Cu CuSO4 +SO2 + 2H2O 2H2SO4 + S 3SO2 + 2H2O 2H2SO4 + 2KBr Br2 +SO2 + K2SO4 + 2H2O - H2SO4 đặc có tính háo nước.

VD: Cho H2SO4 đặc vào nước.

C12H22O11 H2SO4đặc 12C + 11H2O C + 2H2SO42SO2 + CO2 + 2H2O Da thịt tiếp xúc với H2SO4 đặc sẽ bị phỏng nặng. => phải hết sức thận trọng Hoạt động 12: Ứng dụng và sản xuất Mục tiêu: Học sinh biết: -Ứng dụng và sản xuất của axit sunfuric - Biết được tầm quan trọng của axit sunfuric trong nhiều ngành sản xuất.

- Biết được một số ứng dụng của axit sunfuric trong thực tế như: sản xuất thuốc trừ sâu, chất giặt rửa tổng hợp, chất dẻo, sơn màu…

Kỹ năng: -Biết được 3 giai đoạn chính sản xuất axit sunfuric.

- Viết được các PTHH điều chế từ chuỗi phản ứng của GV Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động:

19

Bước 1. GV giới thiệu vấn đề cần thảo luận GV phát cho mỗi nhóm một bảng thông tin và yêu cầu các nhóm đọc thông tin và trả lời câu hỏi Câu hỏi 1. Axit sunfuric có những ứng dụng gì quan trọng.

Câu hỏi 2. Từ lưu huỳnh và một số hóa chất cần thiết. Hãy viết phương trình điều chế axit sunfuric?

AXIT SUNFURIC - HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP QUAN TRỌNG NHẤT HIỆN NAY Trong hóa học, axit sunfuric là hóa chất được sử dụng phổ biến hiện nay với những, đặc điểm, tính chất hóa học và ứng dụng đặc biệt. Là một hóa chất công nghiệp quan trọng, axit sunfuric được ứng dụng rộng rãi trong để trung hòa pH trong xử lý nước thải, và được sử dụng trong sản xuất phân bón, chế biến quặng, tổng hợp hóa học, tinh chế dầu mỏ...

3. Điều chế axit sunfuric

Thông thường H2SO4 được sản xuất bằng cách đốt cháy quặng firit sắt, oxi hóa SO2 bằng oxi trong điều kiện 400 - 500 độ C, pha loãng hóa chất oleum thành axit sunfuric bằng lượng nước thích hợp... Ứng dụng của hóa chất sunfuric trong đời sống Axit sunfuric là hóa chất hàng đầu, được dùng nhiều trong công nghiệp sản xuất với vai trò là nguyên liệu chính hoặc chất xúc tác. Hóa chất H2SO4 được sử dụng rất nhiều trong sản xuất phân bón, chất giặt ttẩẩy rửa tổng hợp, sản xuất tơ sợi hóa học, chất dẻo, sơn màu.

1. Trong sản xuất phân bón Axit sunfuric chủ yếu được sử dụng trong sản xuất axit photphoric, là chất được sử dụng để sản xuất các loại phân photphat, và cũng dùng để sản xuất Amoni sunfat.

2. Trong sản xuất công nghiệp Axit sunfuric được sử dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất kim loại như sản xuất đồng, kẽm và dùng trong làm sạch bề mặt thép và dung dịch tẩy gỉ. ư phèn làm Ngoài ra, axit sunfuric còn được sử dụng để sản xuất nhôm sunfat (ví dụ như giấy). Sản xuất các loại muối sunfat, tẩy rửa kim loại trước khi mạ, chế tạo thuốc nổ, chất dẻo, thuốc nhuộm, sản xuất dược phẩm.

20

Hỗn hợp axit với nước được dùng để làm chất điện giải trong hàng loạt các dạng ắc quy, axit chì...

Mỗi năm có khoảng 160 triệu tấn H2SO4, trong đó nổi bật khi được sử dụng trong các ngành sản xuất như phân bón 30%, luyện kim 2%, phẩm nhuộm 2%, chất dẻo 5%, chất tẩy rửa 14%, giấy, sợi 8%...

3. Trong xử lý nước thải Sản xuất nhôm hidroxit là chất được sử dụng trong các nhà máy xử lý nước để lọc các tạp chất, cũng như cải thiện mùi vị của nước, trung hòa pH trong nước, và sử dụng để loại bỏ các ion Mg2+, Ca2+ có trong nước thải Lưu ý: Về tác hại của axit sunfuric, đây là hóa chất nguy hiểm, hạng một ăn mòn và gây bỏng rộp da. Vì thế khi sử dụng nên trang bị đầy đủ các dụng cụ chuyên dụng, mặt nạ phòng độc cá nhân, khẩu trang, tủ hút khio pha chế...

Nguồn: https://vietchem.com.vn/tin-tuc/axit-sunfuric-la-gi.html Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, GV đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm HS tìm hiểu sơ đồ ứng dụng của H2SO4 trong phiếu thông tin và rút ra nhận xét: H2SO4 là hóa chất hàng đầu trong nhiều ngành sản xuất.

HS hiểu được các công đoạn sản xuất axitsunfuric trong công nghiệp, viết PTHH Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở nhóm mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận. như Hoạt động 13: Muối sunfat-Nhận biết ion sunfat Mục tiêu: Học sinh biết: -Biết các loại muối sunfat và độ tan của các muối Kỹ năng: -Viết được các PTHH điều chế từ chuỗi phản ứng của GV - Biết vận dụng để nhận biết ion sunfat.

21

Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1. GV lấy một số ví dụ về các loại muôi sunfat và yêu cầu HS quan sát và phân loại: CuSO4, Na2SO4, BaSO4, CaSO4, PbSO4

GV thông tin thêm về độ tan của các loại muối trên Dựa vào các muối sunfat không tan ta có thể dùng hợp chất thích hợp để nhận biết ion sunfat là dung dịch muối bari hoặc dung dịch bari hidroxit.

GV cho HS vận dụng hoạt động nhóm để nhận biết các dung dịch sau: NaCl, Na2SO4, H2SO4, NaOH..

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, GV đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm -HS có thể dễ dàng nhận biết được muối sunfat thông qua đặc điểm thành phần phân tử -Biết được phương pháp nhận biết ion sunfat và rút ra được kết luận: Thuốc thử dùng để rnhaanj biết ion sunfat là dung dịch muối bari tan hoặc bari hidroxit Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

Nhóm trưởng phụ trách điều hành quá trình thảo luận ở nhóm mình, Thư ký của nhóm ghi chép, tổng hợp ý kiến của nhóm sau khi các thành viên đã trao đổi, bàn bạc, bổ sung cẩn thận GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.

II. MUỐI SUNFAT. NHẬN BIẾT ION SUNFAT 1. Muối sunfat.

Muối sunfat là muối của axit sunfuric. Có 2 loại: - Muối trung hòa ( chứa SO42-). Đa số đều tan trừ BaSO4, SrSO4, PbSO4.

- Muối axit (chứa ion HSO4-) 2. Nhận biết ion sunfat.

Dùng dung dịch muối Ba nhận biết ion SO42- (tạo BaSO4 kết tủa trắng, không tan trong axit) VD: H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl

3.3 Hoạt động luyện tập

22

Mục tiêu Hoạt động này yêu cầu HS phải vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu được để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể, qua đó GV xem HS đã nắm được kiến thức hay chưa và nắm được ở mức độ nào.

Tiếp tục phát triển các năng lực tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học. Phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động:GV tổ chức trò chơi “ KHÁM PHÁ Ô CHỮ ”

Câu hỏi 1.Tính chất đặc trưng của axit sunfuric đặc Câu hỏi 2 Rót từ từ axit vào nước là thao tác……….axit sunfuric đăc.

Câu hỏi 3 Dùng đũa thủy tinh chấm H2SO4 đặc để viết lên giấy, nét chữ sẽ hóa màu gì?.

Câu hỏi 4.Tính chất của H2SÓ4 đặc, làm da thịt khi tiếp xúc với nó sẽ bị bỏng rất nặng Câu hỏi 5. Một hiện tượng thiên nhiên gây ăn mòn, phá hủy nhiều công trình xây dựng?

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ Cũng trong bước này, GV đặt yêu cầu về thời gian và đưa ra những thông tin hướng dẫn cách làm việc cho các nhóm và những chỉ dẫn về tài liệu tham khảo, tri thức cần vận dụng Bước 3. GV dự kiến sản phẩm

Bước 4. HS các nhóm tiến hành làm việc.

GV điều khiển các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh kết quả với nhóm mình để có ý kiến phản biện hay yêu cầu cần làm rỏ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh GV nhấn mạnh kiến thức trọng tâm, mở rộng các hướng nghiên cứu,làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý thú nảy sinh trong quá trình thảo luận.Trao giải thưởng cho nhóm có nhiều đáp án đúng

23

3.4 Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng Mục tiêu HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

Phương thức tổ chức Phương pháp: Hợp tác nhóm nhỏ GV giao bài tập về nhà cho các nhóm 1. Để diệt chuột trong một nhà kho người ta dùng phương pháp đốt lưu huỳnh, dóng kín cửa nhà kho lại. Chuột hít phải khói sẽ bị sưng yết hầu . co giật tê liệt cơ quan hô hấp dẫn đến ngạt mà chết.

a. Hãy viết phương trình hóa học của phản ứng đốt cháy lưu huỳnh. Chất gì đã làm chuột chết.

2. Thủy ngân là một chất độc . Hãy nêu phương pháp đơn giản để loại bỏ thủy ngân rơi vào rãnh bàn, ghế khó lấy ra được.

3. Hỗn hợp gồm S, C, KNO3 gọi là thuốc súng đen có thể dùng làm thuốc pháo

a. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra khi đó pháo b. Một bạn học sinh nói “ Đốt pháo gây nguy hiểm cho con người và còn làm ô nhiễm môi trường” Em có đồng ý với quan điểm của bạn đó không? Giải thích Dự kiến sản phẩm

24

1. S + O2 → SO2 . Khí sufuro đã làm cho chuột chết 2. Phương pháp đơn giản để loại bỏ thủy ngân là dùng bột lưu huỳnh để khử S + Hg → HgS. 3. Hỗn hợp S,C, KNO3 gọi là thuốc nổ đen, có thể dùng làm thuốc pháo. a. Các phương trình hóa học S + O2 → SO2 C + O2 → CO2 2KNO3 → 2KNO2 + O2 2KNO3 + 3C + S

→ K2S + 3CO2 + N2.

b. Đốt pháo gây nguy hiểm cho con người. Nhiều tai nạn xảy ra khi đốt pháo. Các khí tạo ra như SO2, CO, các hạt bụi nhỏ K2S đều làm ô nhiễm môi trường -Đánh giá: GV có thể cho HS báo cáo kết quả HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, GV cần kịp thời động viên, khích lệ HS

Đôn Châu, ngày……thang…..năm Duyệt của tổ trưởng

25