Giáo án chủ đề hóa 10 Nguyên tử Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và định luật tuần hoàn

GIÁO ÁN HÓA 10 SOẠN THEO CHỦ ĐỀ

vectorstock.com/22606168

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

Giáo án chủ đề hóa 10 Nguyên tử Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và định luật tuần hoàn (2019-2020) Gv Thạch Trần - Đôn Châu WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Tên chủ đề: Nguyên tử. Số tiết : …………………………………………………………

Ngày soạn: ………………………………………………………………………………

Tiết theo phân phối chương trình: …………………………………………………………

Tuần dạy:…………………………………………………………………………………….

Chủ đề NGUYÊN TỬ I. Nội dung chủ đề

O N

Ơ

2. Nội dung1: Vỏ nguyên tử -Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử.

-Lớp và phân lớp electron.

-Số electron tối đa trong một phân lớp, một lớp -Thứ tự các mức năng lượng trong nguyên tử -Cấu hình electron nguyên tử II. Mục tiêu chủ đề

FF IC IA L

1. Nội dung1: Thành phần nguyên tử - Thành phần cấu tạo của nguyên tử -Kích thước và khối lượng của nguyên tử -Hạt nhân nguyên tử -Nguyên tố hóa học -Đồng vị

Y

N

H

1. Kiến thức Học sinh biết được: -Đơn vị khối lượng nguyên tử, kích thước của nguyên tử -Kí hiệu, khối lượng và điện tích của electron, proton, notron Học sinh hiểu -Nguyên tử là thành phần nhỏ nhất và có cấu tạo phức tạp

Q U

2. Kĩ năng -So sánh khối lượng của electron với proton và notron -So sánh kích thước của hạt nhân với electron và với nguyên tử -Tính được kích thước và khối lượng của nguyên tử

ẠY

KÈ

M

3. Thái độ - Yêu thích bộ môn -Tính trật tự , suy luận logic -Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường -Làm việc chăm chỉ, khách quan -Nghiêm túc học tập, hứng thú với những kiến thức về thế giới vi mô

D

4. Định hướng các năng lực hình thành -Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác.

- Năng lực làm việc độc lập.

- Năng lực tính toán hóa học.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học.

- Năng lực thực hành hóa học.

- Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống.

V. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

1. Chuẩn bị của giáo viên: Các phiếu học tập, giáo án , dụng cụ, hóa chất, các đoạn video 2. Chuẩn bị của học sinh: Giấy A0, bút lông, keo dán, ôn tập VI. Tổ chức các hoạt động học tập 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ:

Phương pháp: Hoạt động nhóm Cách thức hoạt động: GV phát cho các nhóm bảng thông tin

FF IC IA L

3.Thiết kế tiến trình dạy học 3.1 Hoạt động khởi động Mục tiêu: Được thiết kế nhằm gây hứng thú, kích thích sự tò mò để hướng học sinh tham gia khám phá kiến thức mới Phương thức tổ chức:

H

Ơ

N

O

Trong những năm trước chiến tranh thế giới thứ 2, chỉ có nước Mỹ sản xuất được khí heli.

Loại khí này có rất nhiều ứng dụng, đặc biệt trong khí cầu, nhằm tăng độ an toàn. Nước Đức muốn mua khí heli của Mỹ để bơm vào khí cầu, nhưng người Mỹ đã không đồng ý bán Heli cho Đức. Vì vậy vào năm 1973, một khí cầu ( bằng khí hidro) lớn và cực kì sang trọng của Đức trên đường bay sang Mỹ đã biến thành một quả rbom khổng lồ. Toàn bộ hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

Hỏi: Vì sao heli lại bền, không bị cháy nổ như hidro

GV từ tờ thông tin, dẫn dắt học sinh vào chủ đề nguyên tử 3.2 Hoạt động hình thành kiến thức Nội dung 1: THÀNH PHẦN NGUYÊN TỬ Hoạt động 1: Thành phần cấu tạo của nguyên tử Mục tiêu hoạt động

2

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Biết được :

Phương thức tổ chức

O

Phương pháp: Đàm thoại, quan sát, thảo luận nhóm, vấn đáp

Ơ

H

N

2. Thí nghiệm 2: Khám phá ra hạt nhân nguyên tử

N

Cách thức hoạt động: GV chia lớp thành 4 nhóm cho học sinh xem 2 đoạn video 1. “ Thí nghiệm 1: Thomson phát hiện ra tia âm cực”

FF IC IA L

- Nguyên tử được cấu tạo bởi 3 loại hạt cơ bản : proton, nơtron và electron; -Lớp vỏ gồm các hạt electron mang điện tích âm ; hạt nhân gồm các hạt proton và nơtron mang điện tích dương.

-Kí hiệu, khối lượng và điện tích của electron, proton và nơtron.

-Kĩ năng -Rèn năng lực quan sát, liên hệ kiến thức hoá học với thực tiễn đời sống -So sánh khối lượng của electron với proton và nơtron ; So sánh kích thước của hạt nhân và các loại hạt so với nguyên tử.

Q U

Y

Bước 1: Sau khi xem xong video GV phân công các nhóm hoang thành phiếu học tập 1 www.youtube.com/watch?v=OOjY8KA2rcQ

M

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

KÈ

Câu 1

Thí nghiệm 1

ẠY

1. Em hãy mô tả lại thí nghiệm về tia âm cực?

2. Trình bày các đặc tính của tia âm cực?

D

3. Khối lượng và điện tích của electron là bao nhiêu?

Câu 2.

Thí nghiệm 2 1. Tại sao đa số hạt α xuyên qua được lá vàng và truyền thẳng?

3

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

2. Tại sao lại có một số ít hạt đi lệch hướng ban đầu và một số bật ngược trở lại?

Câu 3.

1. Nghiên cứu SGK và hoàn thành vào bảng sau:

Người tìm ra

Điện tích Culong Quy ước

Khối lượng Kg u

Kích thước

FF IC IA L

Các loại hạt

O

2. Em hãy so sánh: - Khối lượng của các loại hạt, khối lượng của hạt nhân so với khối lượng của toàn nguyên tử?

- Kích thước của hạt p, n, e và hạt nhân so với kích thước của nguyên tử?

Bước 2: HS Quan sát video và nghiên cứu SGK để thu thập thông tin , xử lý thông tin để rút ra

Ơ

N

kết luận.

H

Bước 3: Dự kiến sản phẩm

N

HS dễ dàng mô tả được thí nghiệm và trình bày được đặc tính của tia âm cực .HS có thể gặp một chút khó khăn khi giải thích hạt α xuyên qua được lá vàng và truyền thẳng. Hướng dẫn

Y

HS học sinh kết luận về hạt nhân nguyên tử. Rút ra được hạt nhân gồm hạt proton và hạt

Q U

nơtron. Hạt nhân có khối lượng rất lớn và kích thước rất nhỏ so với nguyên tử.

M

Bước 4: Một nhóm thông báo, mô tả kết quả thí nghiệm 1. Một nhóm thông báo, mô tả kết quả thí nghiệm 2. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung

KÈ

Bước 5:Giáo viên nhận xét, đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh I. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỬ

ẠY

1. Electron

D

- Đặc tính của tia âm cực: Là chùm hạt có khối lượng, chuyển động với vận tốc lớn, mang điện tích âm.

-Hạt tạo thành tia âm cực là electron, kí hiệu là e.

- Khối lượng: me = 9,1094.10-31 kg.

-Điện tích: qe = -1,602.10-19 C (coulomb) = -1 (đvđt âm, kí hiệu là – eo).

2. Sự tìm ra hạt nhân nguyên tử - Nguyên tử có cấu tạo rỗng, phần mang điện tích dương có khối lượng lớn, kích thước rất nhỏ so với nguyên tử, được gọi là hạt nhân.

4

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Q U

Y

N

H

2. Khối lượng nguyên tử - Đơn vị khối lượng nguyên tử: 1 1 1u = mC = . 19,9265.10-27 kg 12 12 = 1, 6605.10-27 kg. me ≈ 0,00055u, mp ≈ 1u, mn ≈ 1u.

- me << mp, mn nên mnguyên tử ≈ mP + mN. Hoạt động 2: Hạt nhân nguyên tử

N

O

10-1 nm =10.000 lần → Cấu tạo rỗng.

10-5 nm

Ơ

-

FF IC IA L

- Xung quanh hạt nhân có các e chuyển động rất nhanh tạo nên lớp vỏ nguyên tử.

3. Cấu tạo hạt nhân nguyên tử - Proton: Khối lượng: mp = 1,6726. 10-27 kg. Điện tích: qp = + 1,602. 10-19 C. = 1+ hay eo - Nơtron: Khối lượng: mn ≈ mp. Điện tích: qn = 0.

-Hạt nhân nguyên tử tạo thành bởi các proton và nơtron.

Số p = Số e II. KÍCH THƯỚC VÀ KHỐI LƯỢNG CỦA NGUYÊN TỬ 1. Kích thước - Biểu thị kích thước nguyên tử bằng: 1nm = 10- 9 m 1A0 = 10-10 m.

Mục tiêu hoạt động

D

ẠY

KÈ

M

-Kiến thức Học sinh biết Khái niệm về số đơn vị điện tích, phân biệt khái niệm số đơn vị điện tích hạt nhân ( Z ), với khái niệm điện tích hạt nhân ( Z+).

Kí hiệu nguyên tử.

Khái niệm số khối,nguyên tố hóa học, số hiêu nguyên tử.

Khái niệm đồng vị, nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình.

Học sinh hiểu được Sự liên quan giữa số đơn vị điện tích hạt nhân, số proton, số electron, giữa số khối, số proton và số notron.

-Kĩ năng -Xác định số electron, số proton, số notron khi biết kí hiệu nguyên tử và ngược lại.

Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: GV chia lớp thành 4 nhóm. Cung cấp thông tin về các điều kiện đảm bảo cho hoạt động nhóm

5

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Dành thời gian 2 phút để học sinh ổn đinh nhóm.

Bước 1:Giáo viên nêu mục tiêu hoạt động của nhóm , tóm tắt khái quát toàn bộ hoạt động sau đó phát phiếu học tập 2 cho các nhóm.

PHIẾU HỌC TẬP 2

FF IC IA L

1. Thành phần cấu tạo của hạt nhân nguyên tử là gì ?

2. Điện tích hạt nhân do loại hạt nào quyết định ?

3. Nếu trong hạt nhân nguyên tử có 8 proton thì hạt nhân đó có điện tích là bao nhiêu?

4. Hãy viết công thức biểu thị mối liên hệ giữa số đơn vị điện tích hạt nhân, số proton, số electron

O

4. Số khối là gì, nêu công thức tính số khối?

Bước 2: Học sinh bắt đầu làm viêc theo nhóm.

N

H

Ơ

N

Bước 3: Giáo viên theo dõi tiến độ làm việc của các nhóm. Dự kiến những khó khăn học sinh có thể gặp. GV chú ý quan sát khi học sinh HĐ nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

Bước 4: Các nhóm treo bảng phụ lên bảng chính,lần lượt cử đại diện trình bày sản phẩm. Các nhóm khác nhận xét bổ sung

Y

Bước 5: GV nhận xét, đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh.

ẠY

KÈ

M

Q U

I. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ 1. Điện tích hạt nhân a. Proton mang điện tích 1+ , nếu hạt nhân có Z proton thì điện tích của hạt nhân bằng Z+ và số đơn vị điện tích hạt nhân bằng Z. b. Z = số p = số e.

2. Số khối Số khối: A = Z + N Z: tổng số hạt proton N: tổng số hạt nơtron.

Hoạt động 3: Nguyên tố hóa học

D

Mục tiêu hoạt động -Kiến thức HS biết được Nguyên tố hoá học bao gồm những nguyên tử có cùng số đơn vị điện tích hạt nhân.

Số hiệu nguyên tử (Z) bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và bằng số electron có trong nguyên tử.

6

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

A Z X. X

Kí hiệu nguyên tử :

là kí hiệu hoá học của nguyên tố, số khối (A) là tổng số hạt proton

và số hạt nơtron.

-Kĩ năng Xác định số electron, số proton, số nơtron khi biết kí hiệu nguyên tử ngược lại Phương thức tổ chức

FF IC IA L

Phương pháp: Thảo luận nhóm, vấn đáp, đàm thoại Cách thức hoạt động:

1. Tìm hiểu các khái niệm: định nghĩa nguyên tố hóa học. Số hiệu nguyên tử

→ GV dùng phương pháp đàm thoại và vấn đáp để học sinh tìm hiểu 2 nội dung trên

O

2. Tìm hiểu nội dung : Kí hiệu nguyên tử

N

Bước 1: GV chia lớp thành 4 nhóm nhỏ và hướng dẫn học sinh hoạt động nhóm để hoàn thành phiếu học tập

Ơ

PHIẾU HỌC TẬP 3

H

1.Trình bày cách viết kí hiệu đầy đủ của một nguyên tố hóa học

N

2. Xác định số đơn vị điện tích hạt nhân, số proton, nơtron và electron của các nguyên tử có 39 234 K, 56 kí hiệu sau đây: 42 He, 188 O, 19 26 Fe, 90Th

Q U

Bước 3 Dự kiến sản phẩm

Y

Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ và phân công công việc cho các thành viên

M

HS có thể trả lời được các bài tập trong phiếu học tập 3. GV chú ý quan sát khi HS HĐ cá nhân, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

KÈ

Bước 4: Thảo luận nhóm xử lí thông tin ( nói với nhau, nghe lẫn nhau) sau đó đưa ra kết luận Bước 5: Gv nhận xét, đánh giá sau đó hướng dẫn học sinh tự rút ra nội dung

D

ẠY

II. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 1. Định nghĩa - Nguyên tố hóa học gồm những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.

2. Số hiệu nguyên tử - Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của một nguyên tố được gọi là số hiệu của nguyên tố đó, kí hiệu là Z. 3. Kí hiệu nguyên tử A Z

X

Trong đó: X: Kí hiệu hóa học của nguyên tố.

Z: Số hiệu nguyên tử.

7

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

A: Số khối Hoạt động 4: Đồng vị Mục tiêu hoạt động -Kiến thức HS biết được: Khái niệm đồng vị

FF IC IA L

-Kĩ năng

Rèn năng lực đọc sách, tổng hợp kiến thức và liên hệ kiến thức hóa học với thực tiễn cuộc sống Phương thức tổ chức Phương pháp: Vấn đáp, đàm thoại

Bước 1: GV đặt câu hỏi : Xét ba nguyên tử

16 8

A,

17 8

B,

18 8

O

Cách thức hoạt động: C.

Ba nguyên tử này có thuộc cùng

Ơ

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ được giao

N

một nguyên tố hóa học hay không? Nhận xét về số nơtron và số khối của 3 nguyên tử?

Y

N

H

Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm: HS trả lời được 3 nguyên tử A, B, C điều thuộc cùng một nguyên tố hóa học, nhứng số notron khác nhau. Số khối của chúng khác nhau HS trả lời.

GV đàm thoại: Hiện tượng trên được gọi là đồng vị.

GV lấy phân tích ví dụ về 3 đồng vị của hiđro: Proti 11 H Đơteri 12 H Triti 13 H

M

III. ĐỒNG VỊ

Q U

GV thông báo: Hiện nay có khoảng 340 đồng vị tự nhiên, khoảng 2400 đồng vị nhân tạo.

Nhiều đồng vị nhân tạo được sử dụng trong y hoc, nông nghiệp, nghiên cứu khoa học.

Bước 5: Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của HS

KÈ

Đồng vị là những nguyên tử có cùng số proton, nhưng khác về số nơtron, do đó số khối khác nhau.

Ví dụ: Hiđro có 3 đồng vị: Proti 11 H Đơteri 12 H Triti 13 H

ẠY

Hoạt động 5: Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình của các nguyên tố hóa học Mục tiêu hoạt động

D

HS biết được: Khái niệm nguyên tử khối, nguyên tử khối trung bình Viết được công thức tính nguyên tử khối trung bình -Kĩ năng Rèn kỹ năng tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học Tính được nguyên tử khối trung bình của các nguyên tố Phương thức tổ chức

8

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Phương pháp: Thảo luân nhóm nhỏ, đàm thoại Cách thức hoạt động: Bước 1: GV dùng phương pháp đàm thoại để hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung : Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình cụ thể như sau:

O

FF IC IA L

- GV: Đơn vị khối lượng nguyên tử ký hiệu là gì?

1 -HS: Đơn vị u. 1u = mC. 12 - GV: Như vậy, khối lượng nguyên tử C là 12u. Hãy nêu nguyên tử khối của C đã học ở THCS? HS: Nguyên tử khối của C là 12.

GV dẫn dắt HS định nghĩa nguyên tử khối.

- GV: Một nguyên tử có Z proton và N nơtron. Tính nguyên tử khối của nguyên tố đó.

Bước 2 : HS tính nguyên tử khối theo sự hướng dẫn của GV và kết luận.

N

H

Ơ

N

- GV: Nhiều nguyên tố hóa học tồn tại nhiều đồng vị, nên nguyên tử khối của các nguyên tố này chính là nguyên tử khối trung bình của các đồng vị. GV đưa ra công thức tính.

-HS tiếp thu.

- GV nêu ví dụ trong SGK, hướng dẫn HS tính nguyên tử khối trung bình.

-HS tính nguyên tử khối trung bình.

Bước 3: GV hướng dẫn HS làm ví dụ sau: 65 63 Đồng có hai đồng vị 29 Cu . Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Tính phần Cu và 29

Q U

Y

trăm số nguyên tử mỗi đồng vị.

Bước 4: HS nghiên cứu tìm hiểu tài liệu, trao đổi, thảo luận,trình bày kết quả Bước 5: GV nhận xét, đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh

ẠY

KÈ

M

IV. NGUYÊN TỬ KHỐI VÀ NGUYÊN TỬ KHỐI TRUNG BÌNH CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC. 1. Nguyên tử khối - Nguyên tử khối cho biết khối lượng của nguyên tử đó nặng gấp bao nhiêu lần đơn vị khối lượng nguyên tử.

- Tính một cách gần đúng, nguyên tử khối coi như bằng số khối.

2. Nguyên tử khối trung bình

D

A=

A1x1 +A 2 x 2 +...+A n x n x1 +x 2 +...+x n

Ai: nguyên tử khối của đồng vị i. xi: % hoặc tỉ lệ số nguyên tử đồng vị i.

- Ví dụ: 35.75,77+37.24,23 ACl = = 35,5.

100 63 - Gọi % số nguyên tử đồng vị 29 Cu là x

9

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

% số nguyên tử đồng vị

65 29

Cu

là 100 – x.

63x + 65.(100 - x) = 63,54 → x =73.

100 63 65 Vậy: % số nguyên tử đồng vị 29 Cu và 29 Cu lần lượt là 73% và 27%.

Ta có:

Nội dung 2: VỎ NGUYÊN TỬ Hoạt động 6: Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử

FF IC IA L

Mục tiêu hoạt động Biết được :

O

- Các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân nguyên tử không theo những quỹ đạo xác định, tạo nên vỏ nguyên tử.

-Kĩ năng - Xác định được thứ tự các lớp electron trong nguyên tử, số phân lớp (s, p, d, f) trong một lớp.

-Rèn kỹ năng làm việc nhóm Phương thức tổ chức

N

Phương pháp:Hoạt động nhóm

H

Ơ

Cách thức hoạt động: GV chia lớp thành 4 nhóm. Cung cấp thông tin và các điều kiện đảm bảo cho hoạt động nhóm

N

Dành thời gian 2 phút để học sinh ổn đinh nhóm.

Q U

Y

Bước 1: Giáo viên nêu mục tiêu hoạt động của nhóm , tóm tắt khái quát toàn bộ hoạt động sau đó phát phiếu học tập 4 cho các nhóm.

PHIẾU HỌC TẬP 4

1. Trong nguyên tử, các electron chuyển động như thế nào?

KÈ

M

2. Hãy nêu sự khác biệt chính trong việc mô tả chuyể động của các electron theo mô hình nguyên tử cũ và mô hình hiện đại

D

ẠY

3. Các chấm trong hình ảnh đám mây electron hình cầu trong nguyên tử hidro, có phải là hình ảnh của một electron hay không? Giải thích

10

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

FF IC IA L

Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ được giao. Nghiên cứu SGK và phiếu học tập để rút ra

O

nhận xét

N

Bước 3: Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ, HS có thể gặp khó

Ơ

khăn khi quan sát hình vẽ mô phỏng trong SGK thì GV có thể gợi ý HS tìm những clip mô

H

phỏng trên mạng về sự chuyển động của các e trong nguyên tử.

N

GV bổ sung: Vùng không gian xung quanh hạt nhân mà xác suất có mặt electron là lớn

Y

nhất (khoảng 90%) được gọi là obitan nguyên tử (AO).

Q U

Bước 4: HS nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu , trao đổi , thảo luận , trình bày báo cáo sản phẩm.

Bước 5: Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm của học sinh.

ẠY

KÈ

M

I. SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC ELECTRON TRONG NGUYÊN TỬ - Mô hình mẫu hành tinh nguyên tử: Electron chuyển động quanh hạt nhân nguyên tử theo những quỹ đạo hình bầu dục hay hình tròn.

- Theo quan niệm hiện đại: Các electron chuyển động rất nhanh quanh hạt nhân nguyên tử không theo những quỹ đạo xác định tạo nên vỏ nguyên tử.

Hoạt động 7: Lớp và phân lớp electron

D

Mục tiêu hoạt động Biết được: + Lớp e, kí hiệu; phân lớp e, kí hiệu phân lớp. + Số phân lớp trong mỗi lớp + Số e tối đa trong mỗi phân lớp, trong mỗi lớp.

Kỹ năng:

11

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

-Rèn kĩ năng tự học, quan sát, suy luận logic Phương thức tổ chức: Phương pháp: Quan sát và thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: : GV chia lớp thành 4 nhóm. Cung cấp thông tin và các điều kiện đảm bảo cho hoạt động nhóm Dành thời gian 2 phút để học sinh ổn đinh nhóm.

PHIẾU HỌC TẬP 5 1. Trong nguyên tử, các electron được phân bố như thế nào?

FF IC IA L

Bước 1: Giáo viên nêu mục tiêu hoạt động của nhóm , tóm tắt khái quát toàn bộ hoạt động sau đó phát phiếu học tập 5 cho các nhóm.

3. Nêu sự khác nhau giữa lớp và phân lớp electron?

Ơ

N

4. Tại sao lớp N chứa tối đa 32 electron?

O

2. Thế nào là lớp và phân lớp electron?Mỗi lớp và phân lớp chứa tối đa bao nhiêu electtron?

H

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ

N

Bước 3: GV dự kiến sản phẩm:

Y

. Phần nhận biết số e tối đa trong mỗi phân lớp HS có thể lúng túng ví dụ phân lớp 1s, 2s, 3s...

Q U

: GV chú ý quan sát khi HS HĐ cá nhân, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí

M

Bước 4: Học sinh trao đổi thảo luận, sau đó trình bày sản phẩm

KÈ

Bước 5: Giáo viên nhận xét, đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh.

II. LỚP ELECTRON VÀ PHÂN LỚP ELECTRON

ẠY

1. Lớp electron

- Gồm những electron có mức năng lượng gần bằng nhau.

D

- Các electron phân bố vào vỏ nguyên tử từ mức năng lượng thấp đến mức năng lượng cao (từ trong ra ngoài): n=

1

2

3

4

5

6

7

Tên lớp K L M N O P

Q

2. Phân lớp electron

12

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

- Mỗi lớp chia thành các phân lớp.

- Các electron trên cùng một phân lớp có mức năng lượng bằng nhau.

- Có 4 loại phân lớp: s, p, d, f.

- Lớp thứ n có n phân lớp:

FF IC IA L

Lớp n = 1 (K) có 1 phân lớp 1s.

Lớp n = 2 (L) có 2 phân lớp 2s, 2p.

Lớp n = 3 (M) có 3 phân lớp 3s, 3p, 3d.

III. SỐ ELECTRON TỐI ĐA TRONG MỘT PHÂN LỚP, MỘT LỚP 1. Số electron tối đa trong một phân lớp

O

-Phân lớp s chứa tối đa 2 electron

N

- Phân lớp p chứa tối đa 6 electron

Ơ

-Phân lớp d chứa tối đa 10 electron

Y

-Lớp thứ nhất chứa tối đa 2 electron

N

2. Số electron tối đa trong một lớp

H

-Phân lớp f chứa tối đa 14 electron

Q U

-Lớp thứ 2 chứa tối đa 8 electron

-Lớp thứ 3 chứa tố đa 18 electron

M

-Lớp thứ 4 chứa tối đa 32 electron

KÈ

Hoạt động 8: Cấu hình electron nguyên tử Mục tiêu hoạt động

D

ẠY

Biết được: - Thứ tự các mức năng lượng của các electron trong nguyên tử.

- Sự phân bố electron trên các phân lớp, lớp và cấu hình electron nguyên tử của 20 nguyên tố đầu tiên.

- Đặc điểm của lớp electron ngoài cùng: Lớp ngoài cùng có nhiều nhất là 8 electron (ns2np6), lớp ngoài cùng của nguyên tử khí hiếm có 8 electron (riêng heli có 2 electron). Hầu hết các nguyên tử kim loại có 1, 2, 3 electron ở lớp ngoài cùng. Hầu hết các nguyên tử phi kim có 5, 6, 7 electron ở lớp ngoài cùng.

Kỹ năng: - Viết được cấu hình electron nguyên tử của một số nguyên tố hoá học.

- Dựa vào cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử suy ra tính chất hoá học cơ bản (là kim loại, phi kim hay khí hiếm) của nguyên tố tương ứng.

13

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Phương thức tổ chức: Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: : GV chia lớp thành 4 nhóm. Cung cấp thông tin và các điều kiện đảm bảo cho hoạt động nhóm. Dành thời gian 2 phút để học sinh ổn đinh nhóm.

PHIẾU HỌC TẬP 6

FF IC IA L

Bước 1: Giáo viên nêu mục tiêu hoạt động của nhóm , tóm tắt khái quát toàn bộ hoạt động sau đó phát phiếu học tập 6 cho các nhóm.

1. Sự sắp xếp các electron trong vỏ nguyên tử của các nguyên tố như thế nào?

2. Hãy giải thích nội dung sơ đồ phân bố mức năng lượng ( hình) của các lớp và các phân lớp.

N Ơ

H

4. Đặc điểm của lớp electron ngoài cùng cho ta biết điều gì?

O

3. Cấu hình electron nguyên tử là gì? Phân biệt cấu hình electron và thứ tự sắp xếp electron theo mức năng lượng ? Lấy ví dụ minh họa

Y

Bước 3: GV dự kiến sản phẩm

N

Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ được giao

Q U

Phần nhận biết số e tối đa trong mỗi phân lớp HS cũng có thể lúng túng ví dụ phân lớp 1s, 2s, 3s...GV có thể hỗ trợ HS. Phần viết cấu hình, HS có thể viết sai số e tối đa trên các phân lớp,

cùng là 4).

M

và sự sắp xếp các lớp theo thứ tự mức năng lượng...lưu ý đến các nguyên tố có số e lớp ngoài

KÈ

GV chú ý quan sát khi các nhóm tiến hành nghiên cứu, kịp thời phát hiện những thao tác, khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

ẠY

Bước 4: HS nghiên cứu tài liệu, trao đổi, thảo luận và trình bày sản phẩm:

D

GV cho các nhóm tự đánh giá thông qua phần trình bày và cho các nhóm nhận xét, đánh giá lẫn nhau.Gv giải thích thêm : Khi điện tích hạt nhân tăng thì có sự chèn mức năng lượng. Ví dụ: 4s < 3d, 5s < 4d, …

Bước 5: Giáo viên nhận xét, đánh giá hoạt động sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn Hs rút ra nội dung chính của bài học I. THỨ TỰ CÁC MỨC NĂNG LƯỢNG TRONG NGUYÊN TỬ - Thứ tự các mức năng lượng trong nguyên tử: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s ...

II. CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ 1. Cấu hình electron nguyên tử

14

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Khái niệm: Cấu hình electron biểu diễn sự phân bố electron trên các phân lớp thuộc các lớp khác nhau.

Cách viết cấu hình electron nguyên tử: - Bước 1: Xác định số electron.

Mg (Z = 12): e = 12.

- Bước 2: Các electron lần lượt phân bố vào các phân lớp theo chiều tăng mức năng lượng trong nguyên tử.

1s22s22p63s2.

- Bước 3: Viết cấu hình elctron biểu diễn sự phân bố electron trên các lớp thuộc các phân lớp khác nhau.

1s22s22p63s2.

Ví dụ: Cl (Z = 17): 1s22s22p63s23p5 Fe (Z = 26): 1s22s22p63s23p63d64s2.

- Electron cuối cùng là electron có mức năng lượng cao nhât.

2. Cấu hình electron nguyên tử của 20 nguyên tố đầu 3. Đặc điểm của lớp electron ngoài cùng - Lớp ngoài cùng có nhiều nhất 8 electron.

- Các nguyên tử có 8 electron lớp ngoài cùng và nguyên tử He: Khí hiếm.

- Các nguyên tử có 1, 2, 3 electron lớp ngoài cùng là nguyên tử nguyên tố kim loại (trừ H, He, B).

- Các nguyên tử có 5, 6, 7 electron lớp ngoài cùng thường là nguyên tử nguyên tố phi kim.

- Các nguyên tử có 4 electron ngoài cùng có thể là nguyên tử nguyên tố kim loại hoặc phi kim.

KÈ

M

3.3 Hoạt động luyện tập Mục tiêu Hoạt động này yêu cầu HS phải vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu được để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể, qua đó GV xem HS đã nắm được kiến thức hay chưa và nắm được ở mức độ nào.

Tiếp tục phát triển các năng lực tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học. Phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học

ẠY

Phương thức tổ chức

D

Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: - Ở hoạt động này cho HS hoạt động cá nhân là chủ yếu, bên cạnh đó có thể cho học sinh hoạt động cặp đôi hoặc trao đổi nhóm nhỏ để chia sẻ kết quả giải quyết các câu hỏi trong phiếu học tập

15

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

- Hoạt động chung cả lớp: GV mời một số học sinh lên trình bày kết quả/lời giải. Các học sinh khác góp ý, bổ sung. Gv giúp học sinh nhận ra những sai xót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức/ phương pháp bài tập PHIẾU HỌC TẬP 7

22 11

B,

22 10

C,

24 12

6. Phân bố electron trong lớp vỏ của nguyên tử :

D, 32 16

S,

E, 40 20

56 26

F,

26 12

G

Ca .

Ơ

3.4 Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng

23 11

O

A,

N

20 10

FF IC IA L

1. Nguyên tử Na có 11e, 12n. Tính khối lượng nguyên tử Na theo đơn vị kg và u.

2. Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt cơ bản là 180, trong đó số hạt mang điện bằng 58,89% tổng số hạt. Xác định kí hiệu nguyên tử X. 3. Nguyên tử A có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 52 và có số khối là 35. Xác định kí hiệu nguyên tử A. 35 4. Clo có 2 đồng vị 17 . Viết các công thức các phân tử clo có thể có và tính phân tử Cl , 37 17 Cl khối của từng loại phân tử trên.

5. Những nguyên tử nào sau đây thuộc cùng một nguyên tố hóa học? Tính số p, n, e của các nguyên tử đó?

Q U

Y

N

H

Mục tiêu HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

Phương thức tổ chức

M

Phương pháp: Hợp tác nhóm nhỏ

KÈ

Cách thức hoạt động : Giáo viên giao bài tập về nhà cho các nhóm Câu 1.

D

ẠY

Câu 2. Đồng là một trong số ít các nguyên tố được biết và sử dụng thời thượng cổ. Truyền thuyết về nỏ thần nước ta phù hợp với phát hiện khảo cổ gần đây: Người ta tìm thấy một kho mũi tên đồng gồm hàng vạn chiếc ở Di chỉ thành Cổ Loa. Cho biết số hiệu nguyên tử của đồng là 29; nguyên tử đồng có 1 electron ở lớp ngoài cùng. Hãy viết cấu hình electron của Cu, Cu+, Cu2+ Dự kiến sản phẩm: Bài báo cáo từ các nhóm Nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động: Sản phẩm: Học sinh về nhà họp nhóm làm bài tập

16

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

- Thành phần cấu tạo nguyên tử, hạt nhân.

- Khối lượng nguyên tử.

- Kích thước, khối lượng của các hạt.

Giải thích nguyên nhân tìm ra các hạt.

2. Hạt nhân nguyên tử.Nguyên tố hóa học. Đồng vị.

-Định nghĩa về nguyên tố hóa học -Mối quan hệ giữa các hạt.

-Khái niệm về số khối.

-Khái niệm về đồng vị - Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử - Lớp và phân lớp - Số electron tối đa trên phân lớp và trong 1 lớp.

-Thứ tự các mức năng lượng trong nguyên tử.

-Các bước viết cấu hình electron.

-Đặc điểm của electron lớp ngoài cùng.

-Xác định các thông số từ kí hiệu nguyên tử.

N

Ơ

Tính nguyên tử khối của đồng vị (bài tập không có trong SGK).

Y

N

H

-Xác định số hạt.

-Tính bán kính của nguyên tử, thể tích, khối lượng riêng

- Sự phân bố các electron trên các lớp và phân lớp.

-Viết được cấu hình electron của nguyên tử -Xác định số lớp electron, số electron lớp ngoài cùng -Xác định nguyên tố s,p,

-Giải bài toán, viết cấu hình electron của các nguyên tố.

-Viết được cấu hình electron nguyên tử của một số nguyên tố hoá học.

- Dựa vào cấu hình electron lớp

Q U

-Xác định số lớp eletron của các nguyên tử.

KÈ

M

3. Cấu tạo vỏ nguyên tử.

-Giải được các bài toán về xác định số lượng các loại hạt cấu tạo nguyên tử.

-Tính được khối lượng nguyên tử khi biết số lượng các loại hạt.

-Tính nguyên tử khối trung bình.

-Tính tỉ lệ phần trăm các đồng vị.

-Tính số khối của đồng vị.

O

1.

Thành phần nguyên tử.

FF IC IA L

Đánh giá: GV có thể cho HS báo cáo kết quả HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, GV cần kịp thời động viên, khích lệ HS III. Bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt Nội Mức độ nhận thức dung kiến thức Biết Hiểu Vận dụng Vận dụng cao

D

ẠY

4. Cấu hình electron nguyên tử.

17

Bài toán tổng hợp các kiến thức từ xác định số các hạt =>viết cấu hình=>xác định tính chất.

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

d, f ngoài cùng của -Là nguyên nguyên tử suy ra tố kim loại tính chất hoá học hay phi kim cơ bản.

IV. Biên soạn các câu hỏi/bài tập theo bảng mô tả Mức độ biết Câu 1. Các hạt cấu tạo nên hầu hết các nguyên tử là A. electron, proton và nơtron.

B. electron và nơtron.

C. proton và nơtron.

D. electron và proton Câu 2. Kí hiệu nguyên tử biểu thị đầy đủ đặc trưng cho một nguyên tử của một nguyên tố hóa học vì nó cho biết A. Số hiệu nguyên tử Z B. Nguyên tử khối của nguyên tử C. Số khối A D. Số khối A và số hiệu nguyên tử Z Câu 3. Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng A. Số khối A B.Số proton C.Số nơtron D.Số proton và số nơtron Câu 4. Mức năng lượng của các electron trên các phân lớp s, p, d thuộc cùng một lớp được xếp theo thứ tự A. d < s < p.

B. p < s < d.

C. s < p < d.

D. s < d < p.

Câu 5. Một nguyên tử X có 3 lớp. Ở trạng thái cơ bản, số electron tối đa trong lớp M là: A. 2 B. 8 C. 18 D. 32 19 Câu 6. Nguyên tử F có số khối bằng bao nhiêu A. 28 B. 9 C. 19 D. 10 Câu 7. Sự chuyển động của electron trong nguyên tử có tính chất A. Không theo những quỹ đạo xác định.

B. Theo những quỹ đạo xác định nhưng quỹ đạo có hình dạng bất kì.

C. Theo những quỹ đạo hình bầu dục.

D. Theo những quỹ đạo tròn.

Câu 8. Lớp L (n=2) có số phân lớp electron là A. 2 B. 1 C. 3 D. 4 Câu 9. Những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau số nơtron gọi là A. Đồng vị B. Đồng lượng C. Đồng đẳng D. Đồng phân Câu 10. Số electron tối đa của phân lớp d là A. 6.

B. 10.

C. 5.

D. 8.

Câu 11 a./ Thế nào là lớp và phân lớp electron? Sự khác nhau giữa lớp và phân lớp electron? b./ Tại sao lớp N chứa tối đa 32 electron?

Câu 12 a./Thế nào là nguyên tố s, p, d, f? b./ Đồng vị là gì?

Mức độ thông hiểu Câu 1. Nguyên tử nào trong các nguyên tử sau đây chứa đồng thời 20 nơtron, 19 proton, 19 electron A.37Cl B.39K C.40K D.40Ar Câu 2. Các electron của nguyên tử nguyên tố X được phân bố trên ba lớp, lớp thứ ba có 6 electron,số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên từ của nguyên tố X là A. 14 B. 6 C. 16 D. 32

18

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

O

FF IC IA L

Câu 3. NguyĂŞn táť&#x2018; cĂł Z=26 thuáť&#x2122;c loấi nguyĂŞn táť&#x2018; A. d B. p C. s D. f Câu 4. Cho biáşżt cẼu hĂŹnh electron cᝧa cĂĄc nguyĂŞn táť&#x2018; (1):1s22s22p63s23p4 ; (2):1s22s22p63s1; (3):1s22s22p63s23p6 ; (4):1s22s22p63s23p1 ;(5):1s22s22p63s23p64s2 .Nhᝯng nguyĂŞn táť&#x2018; kim loấi lĂ A. (2), (4), (5).

B. (1), (3), (4).

C. (1), (3), (4).

D. (1), (4), (5).

Câu 5. CẼu hĂŹnh electron cᝧa nguyĂŞn táť­ Cl (Z=17) lĂ A.1s22s22p63s13p6 B.1s22s22p63s23p2 C.1s22s22p63s23p5 D.1s22s22p63s23p3 Câu 6. Cho cĂĄc phĂĄt biáť&#x192;u sau : 1. Trong máť&#x2122;t nguyĂŞn táť­ luĂ´n luĂ´n cĂł sáť&#x2018; protĂ´n = sáť&#x2018; electron = sáť&#x2018; Ä&#x2018;ĆĄn váť&#x2039; Ä&#x2018;iáť&#x2021;n tĂ­ch hất nhân.

2. Táť&#x2022;ng sáť&#x2018; proton vĂ sáť&#x2018; electron trong máť&#x2122;t hất nhân gáť?i lĂ sáť&#x2018; kháť&#x2018;i.

3. Sáť&#x2018; kháť&#x2018;i A lĂ kháť&#x2018;i lưᝣng tuyáť&#x2021;t Ä&#x2018;áť&#x2018;i cᝧa nguyĂŞn táť­ .

4. Sáť&#x2018; proton báşąng Ä&#x2018;iáť&#x2021;n tĂ­ch hất nhân.

5. Ä?áť&#x201C;ng váť&#x2039; lĂ cĂĄc nguyĂŞn táť­ cĂł cĂšng sáť&#x2018; proton nhĆ°ng khĂĄc nhau váť sáť&#x2018; nĆĄtron.

PhĂĄt biáť&#x192;u sai lĂ A. 2, 4, 5 B. 2, 3 C. 3, 4 D. 2, 3, 4 27

Q U

Y

N

H

Ć

N

Câu 7. Nguyên t᝭ 13 Al có A. 13p, 13e, 14n.

B. 13p, 14e, 14n.

C. 13p, 14e, 13n.

D. 14p, 14e, 13n.

Câu 8. CẼu hĂŹnh electron cᝧa nguyĂŞn táť­ photpho (P) lĂ 1s22s22p63s23p3. Háť?i: a./ NguyĂŞn táť­ P cĂł bao nhiĂŞu electron? b./ Sáť&#x2018; hiáť&#x2021;u cᝧa nguyĂŞn táť­ P lĂ bao nhiĂŞu? c./ Láť&#x203A;p electron nĂ o cĂł mᝊc nÄ&#x192;ng lưᝣng cao nhẼt? d./ CĂł bao nhiĂŞu láť&#x203A;p electron, máť&#x2014;i láť&#x203A;p cĂł bao nhiĂŞu electron?

Câu 9. CĂł bao nhiĂŞu electron áť&#x; láť&#x203A;p ngoĂ i cĂšng trong nguyĂŞn táť­ cᝧa cĂĄc nguyĂŞn táť&#x2018; cĂł sáť&#x2018; hiáť&#x2021;u nguyĂŞn táť­ lần lưᝣt báşąng 3, 6, 9, 18?

Câu 10. HĂŁy xĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;iáť&#x2021;n tĂ­ch hất nhân , sáť&#x2018; proton, sáť&#x2018; nĆĄtron, sáť&#x2018; electron, nguyĂŞn táť­ kháť&#x2018;i cᝧa cĂĄc nguyĂŞn táť­ sau: 199đ??š , 24 12đ?&#x2018;&#x20AC;đ?&#x2018;&#x201D; .

M

Mᝊc Ä&#x2018;áť&#x2122; váş­n d᝼ng

KĂ&#x2C6;

Câu 1. NitĆĄ trong thiĂŞn nhiĂŞn lĂ háť&#x2014;n hᝣp gáť&#x201C;m hai Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; lĂ (0,37%). NguyĂŞn táť­ kháť&#x2018;i trung bĂŹnh cᝧa nitĆĄ lĂ A. 14,7 B. 14,0 C. 14,4 D. 13,7

áş Y

Câu 2. NguyĂŞn táť&#x2018; Cu cĂł hai Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; báť n lĂ 63 29

63 29

Cu

vĂ

65 29

Cu

14 7

N

(99,63%) vĂ

15 7

N

. NguyĂŞn táť­ kháť&#x2018;i trung bĂŹnh cᝧa

65 29

D

Cu lĂ 63,54. Táť&#x2030; láť&#x2021; % Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; Cu , Cu lần lưᝣt lĂ A. 70 vĂ 30.

B. 27 vĂ 73.

C. 73 vĂ 27.

D. 64 vĂ 36 .

Câu 3. DĂŁy gáť&#x201C;m nguyĂŞn táť­ X, cĂĄc ion Y2+ vĂ Z- Ä&#x2018;áť u cĂł cẼu hĂŹnh electron : 1s22s22p63s23p6 lĂ A. Ne, Mg2+, FB. Ar, Mg2+, FC. Ne, Ca2+, ClD. Ar, Ca2+, ClCâu 4. Cho cĂĄc nguyĂŞn táť­ cĂł sáť&#x2018; hiáť&#x2021;u tĆ°ĆĄng ᝊng lĂ X (Z1 = 11), Y (Z2 = 14), Z (Z3 = 17), T (Z4 = 20), R (Z5 = 10).

CĂĄc nguyĂŞn táť­ lĂ kim loấi gáť&#x201C;m

19

PhĂĄt hĂ nh PDF báť&#x;i Ths Nguyáť&#x2026;n Thanh TĂş Ä?Ä&#x192;ng kĂ˝ Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

A. Y, Z, T. B. Y, T, R. C. X, Y, T. D. X, T. Câu 5. NguyĂŞn táť­ cᝧa nguyĂŞn táť&#x2018; X cĂł táť&#x2022;ng sáť&#x2018; electron trong cĂĄc phân láť&#x203A;p p lĂ 7. NguyĂŞn táť­ cᝧa nguyĂŞn táť&#x2018; Y cĂł táť&#x2022;ng sáť&#x2018; hất mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n nhiáť u hĆĄn táť&#x2022;ng sáť&#x2018; hất mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n cᝧa X lĂ 8. X vĂ Y lần lưᝣt lĂ cĂĄc nguyĂŞn táť&#x2018; A. Al vĂ Br. B. Al vĂ Cl. C. Mg vĂ Cl. D. Si vĂ Br. 39 19

41 19

K

40 19

K

K

Ć

N

O

FF IC IA L

Câu 6. NguyĂŞn táť&#x2018; K cĂł 3 Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039;: chiáşżm 93,26% ; chiáşżm 6,73% ; chiáşżm 0,01%. HĂŁy tĂ­nh nguyĂŞn táť­ kháť&#x2018;i trung bĂŹnh cᝧa K. Câu 7. Viáşżt kĂ­ hiáť&#x2021;u nguyĂŞn táť­ cᝧa nguyĂŞn táť&#x2018; sau, biáşżt: a./ Káş˝m cĂł 30e vĂ 35n. b./ X cĂł sáť&#x2018; kháť&#x2018;i 27 vĂ 14n.

Câu 8. NguyĂŞn táť­ cᝧa nguyĂŞn táť&#x2018; X cĂł táť&#x2022;ng sáť&#x2018; hất lĂ 115. Sáť&#x2018; hất mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n nhiáť u hĆĄn sáť&#x2018; hất khĂ´ng mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n lĂ 25. Viáşżt cẼu hĂŹnh electron cᝧa nguyĂŞn táť­ X. 79 Câu 9. Brom cĂł 2 Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039;, trong Ä&#x2018;Ăł Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; 35 đ??ľđ?&#x2018;&#x; chiáşżm 54,5%. XĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; còn lấi.

Biáşżt nguyĂŞn táť­ kháť&#x2018;i trung bĂŹnh cᝧa brom báşąng 79,91.

Câu 10. HĂŁy tĂ­nh kháť&#x2018;i lưᝣng nguyĂŞn táť­ cᝧa cĂĄc nguyĂŞn táť­ sau: a./ NguyĂŞn táť­ C (6e, 6p, 6n). b./ NguyĂŞn táť­ Al (13e, 13p, 14n).

Q U

Y

N

H

Mᝊc Ä&#x2018;áť&#x2122; váş­n d᝼ng cao Câu 1. NguyĂŞn táť­ cᝧa máť&#x2122;t nguyĂŞn táť&#x2018; cĂł táť&#x2022;ng sáť&#x2018; hất cĆĄ bản lĂ 122 . Sáť&#x2018; hất mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n trong nhân Ă­t hĆĄn sáť&#x2018; hất khĂ´ng mang Ä&#x2018;iáť&#x2021;n lĂ 11 hất. Sáť&#x2018; kháť&#x2018;i cᝧa nguyĂŞn táť­ trĂŞn lĂ : A. 122 B. 96 C. 85 D. 74 Câu 2. NguyĂŞn táť­ cᝧa nguyĂŞn táť&#x2018; X cĂł táť&#x2022;ng sáť&#x2018; hất proton, nĆĄtron, electron lĂ 58 .Viáşżt cẼu hĂŹnh electron cᝧa nguyĂŞn táť­ nguyĂŞn táť&#x2018; X ,biáşżt ráşąng X lĂ nguyĂŞn táť&#x2018; kim loấi (Cho biáşżt: CĂĄc 1ď&#x201A;Ł

N ď&#x201A;Ł 1,5 Z )

D

áş Y

KĂ&#x2C6;

M

nguyĂŞn táť&#x2018; cĂł sáť&#x2018; hiáť&#x2021;u nguyĂŞn táť­ tᝍ 2 Ä&#x2018;áşżn 82 trong bảng tuần hoĂ n thĂŹ A. 1s22s22p63s23p64s1 B. 1s22s22p63s23p6 C. 1s22s22p63s23p5 D. 1s22s22p63s23p54s2 Câu 3. Cho nguyĂŞn táť­ trung bĂŹnh cᝧa Mg lĂ 24,327. Sáť&#x2018; kháť&#x2018;i cᝧa cĂĄc Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť&#x2039; lần lưᝣt lĂ 24, 25 vĂ A3. Phần trÄ&#x192;m sáť&#x2018; nguyĂŞn táť­ tĆ°ĆĄng ᝊng cᝧa A1, A2 lĂ 78,6% vĂ 10,9%. TĂŹm A3.

Câu 4. NguyĂŞn táť­ káş˝m cĂł bĂĄn kĂ­nh r = 1,35. 10-1nm vĂ cĂł kháť&#x2018;i lưᝣng nguyĂŞn táť­ lĂ 65u.

TĂ­nh kháť&#x2018;i lưᝣng riĂŞng cᝧa nguyĂŞn táť­ káş˝m.

Cho biáşżt VhĂŹnh cầu = 4/3.đ?&#x153;&#x2039;r3.

20

PhĂĄt hĂ nh PDF báť&#x;i Ths Nguyáť&#x2026;n Thanh TĂş Ä?Ä&#x192;ng kĂ˝ Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

FF IC IA L O N Ơ H N Y Q U M KÈ ẠY D 21

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Tên: Chủ đề/Bài: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và định luật tuần hoàn.

Số tiết: …………………………………………………………………………………

Ngày soạn:……………………………………………………………………………..

Tiết theo phân phối chương trình:…………………………………………………….

Tuần dạy:……………………………………………………………………………….

I. Nội dung chủ đề Chủ đề Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và định luật tuần hoàn gồm các nội dung chủ yếu sau: Nội dung 1: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Nội dung 2: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình và tính chất của các nguyên tố Nội dung 3: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Chủ đề được thiết kế thành chuỗi các hoạt động cho học sinh theo các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, giúp HS giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực của HS. GV chỉ là người tổ chức, định hướng còn học sinh là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ do GV giao một cách tích cực, chủ động sáng tạo.

II. Mục tiêu 1. Kiến thức Biết được: Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

Cấu tạo bảng tuần hoàn : Ô nguyên tố, chu kì, nhóm nguyên tố Đặc điểm cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A Sự biến đổi độ âm điện của một số nguyên tố trong một chu kì, một nhóm A Sự biến đổi tính axit, tính bazo của các oxit và hidroxit trong một chu kì, một nhóm A. Hiểu được: Sự tương tự nhau về cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử là nguyên nhân của sự tương tự nhau về tính chất hóa học các nguyên tố trong một nhóm A. Quy luật biến đổi tính kim loại tính phi kim của các nguyên tố trong một chu kì, trong một nhóm A. Sự biến đổi hóa trị cao nhất với oxi và hóa trị với hidro của các nguyên tố trong một chu kì Mối quan hệ giữa vị trí của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn với cấu tạo nguyên tử và tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại 2. Kỹ năng - Xác định được cấu hình electron nguyên tử từ vị trị của nguyên tử trong bảng tuần hoàn và ngược lại Xác định nguyên tố s,p dựa vào cấu hình electron Dựa vào quy luật chung, suy đoán được sự biến thiên tính chất cơ bản trong một chu kì; một nhóm A cụ thể, thí dụ sự biến thiên về: Độ âm điện, bán kính nguyên tử.

Hóa trị cao nhất của nguyên tố đó với oxi và với hidro Tính chất kim loại, phi kim Công thức hóa học và tính aixt, bazo của các oxit và hidroxit tương ứng So sánh tính kim loai, phi kim của nguyên tố đó với các nguyên tố lân cận 3. Thái độ Qua chủ đề hình thành được: -Tính cẩn thận, kiên trì có ý thức trách nhiệm trong công việc -Yêu thích bộ môn -Tính trật tự , suy luận logic -Làm việc chăm chỉ, khách quan Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

-Nghiêm túc học tập, hứng thú với những kiến thức về thế giới vi mô 4. Định hướng năng lực hình thành -Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác.

- Năng lực làm việc độc lập.

- Năng lực tính toán hóa học.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học.

- Năng lực thực hành hóa học.

- Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống.

III. Bảng mô tả các mức độ yêu cầu cần đạt được cho mỗi loại câu hỏi/bài tập trong chủ đề Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao 1.Bảng tuần -Nguyên tắc -Mối liên hệ -Xác định vị trí -Xác định hai hoàn các sắp xếp các giữa cấu hình của các nguyên nguyên tố nguyên tố hóa nguyên tố vào electron và vị tố trong BTH. thuộc hai chu học BTH trí của nguyên -Từ cấu hình kì liên tiếp của -Đặc điểm của tố trong BTH electron suy ra cùng một nhóm mỗi khối các vị trí của A thông qua nguyên tố nguyên tố nguyên tử khối s,p,d,f trong bảng tuần trung bình hoàn và ngược lại 2. Sự biến đổi -Quy luật biến -Sự biến đổi -So sánh tính -Xác định một tuần hoàn cấu đổi tính kim hóa trị cao nhất kim loại, phi nguyên tố khi hình và tính loại, tính phi với oxi và hóa kim; tính axit, biết thành phần chất của các kim của các trị với hidro bazo của oxit, nguyên tố đó nguyên tố nguyên tố của các nguyên hidroxit của trong công trong một chu tố trong một các nguyên tố thức oxit, kì, trong một chu kì.

-Nêu được khái hidroxit, hợp nhóm A. -Sự biến đổi niệm độ âm chất với hidro tính axit, tính điện , mối liên bazo của các hệ giữa giá trị oxit và hidroxit độ âm điện với trong một chu tính kim loại, kì, một nhóm tính phi kim và A lấy ví dụ minh họa 3. Ý nghĩa của -Mối quan hệ -Định luật tuần -Xác định tính -Giải các bài bảng tuần giữa vị trí các hoàn. chất của các tập liên quan hoàn các nguyên tố -Suy đoán tính nguyên tố và đến bảng tuần nguyên tố hóa trong BTH với chất của công thức hợp hoàn học cấu tạo nguyên nguyên tố chất dựa vào tử và tính chất nhóm A cụ thể đặc điểm lớp cơ bản của khi biết vị trí electron ngoài nguyên tố đó của nó trong cùng hoặc dựa và ngược lại BTH vào vị trí trong bảng tuần hoàn IV. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Chuẩn bị của giáo viên: Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

FF IC IA L

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, Ô nguyên tố Bảng cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A Hình 2.1 (SGK) Bảng 6 (SGK) Bảng 7 (SGK) Bảng 8 (SGK) 2. Chuẩn bị của học sinh: Ôn tập nội dung viết cấu hình electron nguyên tử VI. Tổ chức các hoạt động học tập.

1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 58 .Viết cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố X ,biết rằng X là nguyên tố kim loại (Cho biết: Các 1

N  1,5 Z )

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

nguyên tố có số hiệu nguyên tử từ 2 đến 82 trong bảng tuần hoàn thì 3. Thiết kế tiến trình dạy học 3.1 Hoạt động khởi động Mục tiêu: - Được thiết kế nhằm gây hứng thú, kích thích sự tò mò để hướng học sinh tham gia khám phá kiến thức mới Phương thức tổ chức -Phương pháp:Thảo luận nhóm -Cách thức hoạt động : Bắt đầu giờ học, giáo viên đặt vấn đề: “hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu về chủ đề Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Em biết những gì về bảng tuần hoàn?”

GV có thể cho HS thảo luận và ghi ý kiến của HS lên bảng hoặc sử dụng kỹ thuật KWL cho HS điền vào mục “Điều đã biết, điều muốn biết” theo phiếu sau: SƠ ĐỒ KWL Nội dung: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Em hãy liệt kê tất cả những gì em đã biết về Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Họ và tên HS:..........................................................................................................

Lớp: ........................................................................................................................ Điều đã biết Điều muốn biết Điều học được (Want)

(Learned)

D

ẠY

(Know)

Sau đó GV giới thiệu đôi nét về ông Men-đe-lê-ép và định luật tuần hoàn-Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 3.2 Hoạt động hình thành kiến thức Nội dụng 1: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC Hoạt động 1 Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn Mục tiêu hoạt động Kiến thức Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

O

FF IC IA L

Học sinh biết nguyên tác sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn Kĩ năng: HS vận dụng : Dựa vào các dữ liệu ghi trong ô và vị trí của ô trong bảng tuần hoàn để suy ra được các thông tin về thành phần nguyên tử của các nguyên tố nằm trong ô Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1: GV chia lớp thành 4 nhóm, hướng dẫn các nhóm làm phiếu học tập số 1 Phiếu học tập 1: Cho các nguyên tố hóa học sau Li (Z=3); Na (Z=11); F(Z=9); O(Z=8) 1. Hãy viết cấu hình electron và xác định electron hóa trị của chúng 2. Quan sát BTH ( trang 37 SGK) hãy cho biết những nguyên tố nào thuộc cùng 1 cột, những nguyên tố nào thuộc cùng 1 hàng.

3.Tìm đặc điểm chung của những nguyên tố được xếp cùng một hàng, một cột. Từ đó hãy nêu nguyên tác sắp xếp các nguyên tố trong BTH Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, và phân công các thành viên trong nhóm, trả lời phiếu học tập, thống nhât ý kiến sau đó ghi vào giấy A0

H

Ơ

N

Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm:HS dễ dàng viết được cấu hình electron nguyên tử của Li (Z=3); Na (Z=11); F(Z=9); O(Z=8). Hs có thể gặp một chút khó khăn khi trả lời câu 3 (Tìm đặc điểm chung của những nguyên tố được xếp cùng một hàng, một cột → GV gợi ý để HS dễ dàng trả lời câu 3

N

Bước 4: Các nhóm dán sản phẩm ( giấy A0) lên bảng. GV gọi 1 nhóm trình bày các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung

Q U

Y

Bước 5: GV nhận xét đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn HS ghi nội dung chính của hoạt động

D

ẠY

KÈ

M

I. NGUYÊN TẮC SẮP XẾP CÁC NGUYÊN TỐ TRONG BẢNG TUẦN HOÀN − Các nguyên tố được xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. − Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một hàng. − Các nguyên tố có cùng số electron hóa trị trong nguyên tử được sắp xếp thành một cột. * Electron hóa trị là những electron có khả năng tham gia hình thành liên kết hóa học.

Hoạt động 2: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Mục tiêu hoạt động Kiến thức Học sinh biết được Cấu tạo bảng tuần hoàn: Ô nguyên tố, chu kì, nhóm nguyên tố ( bao gồm nhóm A và nhóm B ).

Mối liên hệ giữa cấu hình electron và vị trí nguyên tố trong bảng tuần hoàn Kĩ năng: Từ vị trí trong bảng tuần hoàn của nguyên tố ( ô, nhóm , chu kỳ) suy ra cấu hình electron và ngược lại Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1: GV chia lớp thành 3 nhóm, hướng dẫn các nhóm làm các phiếu học tập NHÓM 1 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

PHIẾU HỌC TẬP 2

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

1. Ô nguyên tố là gì?

2. Nguyên tố X có số hiệu nguyên tử là 48. Hãy cho biết nguyên tố X có số thứ tự là bao nhiêu ( ở ô số mấy ) trong BTH? 3. Mỗi ô nguyên tố trong BTH cho ta biết những thông tin gì ề nguyên tố đó ?

4. Nguyên tố X ở ô số 17 trong BTH. Hãy cho biết những thông tin về nguyên tố X? NHÓM 2 PHIẾU HỌC TẬP 3 1. Chu kỳ là gì ?

2. Tại sao các nguyên tố : K, Ca, Ga, Ge lại được xếp vào chu kỳ 4 ?

3. BTH có tổng cộng bao nhiêu chu kỳ Hãy giới thiệu đặc điểm của từng chu kỳ ( Số lượng nguyên tố, tên nguyên tố, sự phân bố electron…..)

NHÓM 3 PHIẾU HỌC TẬP 4 1. BTH có bao nhiêu cột? Được chia thành mấy nhóm?

2.Thế nào là nguyên tố s, nguyên tố p, nguyên tố d, nguyên tố f?

3.Ngoài cách chia các cột trong BTH theo nhóm, người ta còn có cách chia nào khác không?

Và chia cụ thể như thế nào?

4.Tai sao Ca ( Z=20) và Zn (Z=30) điều có electron hóa trị là 2 nhưng Ca thuộc nhóm IIA còn Zn thuộc nhóm IIB Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, và phân công các thành viên trong nhóm, trả lời phiếu học tập, thống nhât ý kiến sau đó ghi vào giấy A0 Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm:

Q U

Y

Bước 4: Các nhóm dán sản phẩm ( giấy A0) lên bảng. GV gọi 3 nhóm trình bày các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung

D

ẠY

KÈ

M

Bước 5: GV nhận xét đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn HS ghi nội dung chính của hoạt động II/ CẤU TẠO BẢNG TUẦN HOÀN 1. Ô nguyên tố Mỗi nguyên tố hóa học được xếp vào một ô của bảng gọi là ô nguyên tố.

Số thứ tự của ô nguyên tố đúng bằng số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó.

2. Chu kì a. Định nghĩa Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần. b. Giới thiệu các chu kì Chu kì 1: gồm 2 nguyên tố H(Z=1) đến He(Z=2) Chu kì 2: gồm 8 nguyên tố Li(Z=3) đến Ne(Z=18) Chu kì 3: gồm 8 nguyên tố Na(Z=11) đến Ar(Z=18) Chu kì 4: gồm 18 nguyên tố K(Z=19) đến Kr(Z=36) Chu kì 5: gồm 18 nguyên tố Rb(Z=37) đến Xe(Z=54) Chu kì 6: gồm 32 nguyên tố Cs(Z=55) đến Rn(Z=86) Chu kì 7: Bắt đầu từ nguyên tố Fr(Z=87), đây là một chu kì chưa đầy đủ. c. Phân loại chu kì Chu kì 1, ,2, 3 là các chu kì nhỏ.

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Chu kì 4, 5, 6, 7 là các chu kì lớn.

Nhận xét : Các nguyên tố trong cùng chu kì có số lớp electron bằng nhau và bằng STT của chu kì.

Mở đầu chu kì là kim lọai kiềm, gần cuối chu kì là halogen (trừ CK 1); cuối chu kì là khí hiếm.

Dưới bảng có 2 họ nguyên tố: Lantan và Actini.

3. Nhóm nguyên tố: a. Định Nghĩa Nhóm là tập hợp các nguyên tố mà nguyên tử có cấu hình electron tương tự nhau, do đó có tính chất hóa học gần giống nhau, sắp xếp thành một cột.

Nhận xét: Nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm có số electron hóa trị bằng nhau và bằng STT nhóm (trừ một số ít ngọai lệ). b. Phân loại theo nhóm: -Nhóm A: gồm 8 nhóm từ IA đến VIIIA (Có chứa các nguyên tố s và p).

-Nhóm B: gồm 8 nhóm từ IB đến VIIIB (Mỗi nhóm là một cột, riêng nhóm VIIIB có 3 cột). c. Phân lọai theo khối: - Khối các nguyên tố s (là khối những nguyên tố mà nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân lớp s) gồm các nguyên tố nhóm IA (kim loại kiềm) và IIA( kim loại kiềm thổ) - Khối các nguyên tố p (là khối những nguyên tố mà nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân lớp p) gồm các nguyên tố thuộc nhóm IIIA đến VIIIA (trừ He).

-Khối các nguyên tố d (là khối những nguyên tố mà nguyên tử có các elec tron cuối cùng điền vào phân lớp d) gồm các nguyên tố thuộc các nhóm B. -Khối các nguyên tố f (là khối những nguyên tố mà nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân lớp f) gồm các nguyên tố thuộc nhóm B, xếp thành 2 hàng ở cuối bảng, chúng là hai họ Lantan và họ Actini.

- Họ Lantan gồm 14 nguyên tố, bắt đầu từ Ce (Z=58) đến Lu(Z=71).

-Họ Actini gồm 14 nguyên tố, bắt đầu từ Th (Z=90) đến Lr(Z= 103).

Nội dung 2: SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH VÀ TÍNH CHẤT CỦA CÁC NGUYÊN TỐ Hoạt động 3: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử Mục tiêu hoạt động Kiến thức Học sinh biết : Đặc điểm cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử nguyên tố nhóm A Đặc điểm cấu h ình electron hóa trị của nguyên tử các nguyên tố nhóm B Học sinh hiểu: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì.

Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử các nguyên tố chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn về tính chất các nguyên tố.

Kỹ năng: Dựa vào cấu hình electron nguyên tử nhóm A, suy ra cấu tạo nguyên tử , đặc điểm cấu hình electron lớp ngoài cùng Dựa vào cấu hình, xác định nguyên tố s,p,d,f Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Cách thức hoạt động: Bước 1: GV chuẩn bị sẳn bảng phụ có kẻ sẳn khung bảng sau: IA

IIA

IIIA

IVA

VA

VIA

VIIA

VIIIA

Chu kì 1

FF IC IA L

Chu kì 2 Chu kì 3 Chu kì 4

Ơ

N

O

Sau đó GV chia lớp thành 4-8 nhóm, phát cho mỗi nhóm 4 miếng bìa màu có ghi sẳn số hiệu của 1 nguyên tử.

GV yêu cầu học sinh viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố đó, sau đó dựa vào cấu hình electron, xác định vị trí của nguyên tố đó trong BTH và dán vào đúng vị trí của nó vào khung bảng trên Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, và phân công các thành viên trong nhóm hoạt động theo nội dung hướng dẫn trên

N

H

Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm:HS dễ dàng viết được cấu hình electron của các nguyên tố thuộc từ các chu kì 1,2,3,4. Tuy nhiên ở chu kì 6 và 7 khi z tăng dần HS sẽ gặp một chút khó khăn → GV gợi ý để HS dễ dàng hoàn thành tốt phiếu học tập của nhóm Bước 4: GV gọi 1 nhóm lên bảng và yêu cầu điền khuyết vào bảng thông tin

Q U

Y

Bước 5: GV nhận xét đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn HS ghi nội dung chính của hoạt động.

Từ cấu hình nguyên tử vừa xây dựng. GV hướng dẫn HS rút ra nhận xét sau:

KÈ

M

Nguyên tử của các nguyên tố nhóm A có số electron ngoài cùng bằng nhau và bằng sô thứ tự của nhóm. Sự giống nhau về cấu hình electron lớp ngoài cùng chính là nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hóa học của các nguyên tố trong cùng một nhóm.

ẠY

I. SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC: - Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm A đựơc lặp đi lặp lại sau mỗi chu kì => ta nói chúng biến đổi một cách tuần hoàn.

D

- Sự biến đổi tuần hoàn về cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố khi điện tích hạt nhân tăng dần chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn về tính chất của các nguyên tố.

II.CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM A. 1.Cấu hình electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A.

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

-Các nguyên tố thuộc cùng 1 nhóm A có cùng số e lớp ngoài cùng (số e hoá trị) → là nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hoá học của các nguyên tố nhóm A. Số TT của nhóm = Số e ngoài cùng = Số e hoá trị 2.Một số nhóm A tiêu biểu.

FF IC IA L

a.Nhóm VIIIA (Nhóm khí hiếm) Gồm các nguyên tố: He,Ne,Ar,Kr,Xe,Rn -Cấu hình e lớp ngoài cùng chung: ns2np6 (Trừ He)

-Hầu hết các khí hiếm không tham gia phản ứng hoá học, tồn tại ở dạng khí, phân tử chỉ 1 ntử b.Nhóm IA (Nhóm Kim Loại kiềm)

O

Gồm các nguyên tố: Li,Na,K,Rb,Cs,Fr*

Ơ

N

-Cấu hình e lớp ngoài cùng chung: ns1 (dễ nhường 1 e để đạt cấu trúc bền vững của khí hiếm)

H

-Tính chất hoá học:

+ T/d với Phi kim tạo muối

N

+ T/d với oxi tạo oxít bazơ

Q U

Y

+ T/d với nuớc tạo hiđroxít +H2 c.Nhóm VIIA (Nhóm Halogen)

Gồm các nguyên tố: F,Cl,Br,I,At*

KÈ

M

-Cấu hình e lớp ngoài cùng chung: ns2 np5 (dễ nhận 1 e để đạt cấu trúc bền vững của khí hiếm) -Tính chất hoá học:

ẠY

+ T/d với oxi tạo oxít axít + T/d với kim loại tạo muối

D

+ T/d với H2 tạo hợp chất khí.

Hoạt động 4: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố hóa học Mục tiêu hoạt động Kiến thức Học sinh biết : Thế nào là tính kim loại, tính phi kim, các khái niệm về độ âm điện, năng lượng ion hóa Học sinh hiểu: Quy luật biến đổi tính kim loại, tính phi kim trong BTH Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Quy luật biến đổi một số tính chất: Hóa trị, tính axit-bazo của oxit và hidroxit Nội dung định luật tuần hoàn Kỹ năng: Dựa vào quy luật biến đổi các đại lượng vật lý để dự đoán tính chất của các nguyên tố khi biết vị trí của chúng trong BTH Phương thức tổ chức Phương pháp: Đàm thoại, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1: Chia lớp thành 5 nhóm. Giao nhiệm vụ mỗi nhóm hoàn thành 1 phiếu học tập. cụ thể như sau: NHÓM 1 PHIẾU HỌC TẬP 5 1. Tính kim lọa là gì? TÍnh phi kim là gì? lấy ví dụ minh họa?

2. Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố biến đổi ra sao?

3. Dựa vào quy luật biến đổi tính kim loại tính phi kim của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, Hãy trả lời các câu hỏi sau: a. Nguyên tố nào là kim loại mạnh nhất? nguyên tố nào là phi kim mạnh nhất? b. Các nguyên tố kim loại được phân bố ở khu vực nào trong bảng? c. Các nguyên tố phi kim được phân bố ở khu vực nào trong bảng?

NHÓM 2: PHIẾU HỌC TẬP 6 1. Độ âm điện của một nguyên tử là gì? Giá trị độ âm điện của các nguyên tử trong các nhóm a biến đổi như thế nào theo chiều tăng của điện tích hạt nhân?

2. Nguyên tử nào trong bảng tuần hoàn có giá trị độ âm điện lớn nhất? Tại sao NHÓM 3 PHIẾU HỌC TẬP 7 1. Hóa trị của nguyên tố hóa học là gì? Hãy nêu sự biến đổi hóa trị của các nguyên tố trong chu kì 2 2. Hóa trị của các nguyên tố có thay đổi theo quy luật nào không?

NHÓM 4 PHIẾU HỌC TẬP 8 1. Hãy nêu sự biến đổi tính chất axit-bazo của các oxit và hidroxit của các nguyên tố trong chu kỳ 3 khi đi từ trái sang phải.

2. So sánh tính bazo của các hidroxit trong dãy sau và có giải thích ngắn gọn Ca(OH)2 Ba(OH)2 Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, và phân công các thành viên trong nhóm hoạt động theo nội dung hướng dẫn trên Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm

D

Bước 4: GV gọi các nhóm lên bảng và dán và trình bày sản phẩm. các nhóm còn lại nhận xét, đánh giá Bước 5: GV nhận xét đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn HS ghi nội dung chính của hoạt động.

I. TÍNH KIM LOẠI, TÍNH PHI KIM •Tính kim loại - Tính KL là tính chất của một nguyên tố mà nguyên tử dễ nhường e để trở thành ion dương. M - ne → Mn+ Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

- Nguyên tử càng dễ nhường e , tính KL càng mạnh •Tính phi kim - Tính PK là tính chất của một nguyên tố mà nguyên tử dễ nhận thêm e để trở thành ion âm. X + ne → Xn- Nguyên tử càng dễ nhận e , tính PK càng mạnh.

1. Sự biến đổi tính chất trong một chu kì Trong một chu kỳ, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại của các nguyên tố yếu dần, đồng thời tính phi kim mạnh dần.

2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại của các nguyên tố mạnh dần, đồng thời tính phi kim yếu dần.

3. Độ âm điện a. Khái niệm Độ âm điện của một nguyên tử đặc trưng cho khả năng hút electron của nguyên tử đó khi hình thành liên kết hóa học b. Bảng độ âm điện.

Trong một chu kì khi đi từ trái sang phải, theo chiều tăng của điện tích hatjt nhân, giá trị độ âm điện của các nguyên tử nói chung tăng dần Trong một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, giá trị độ âm điện của các nguyên tử nói chung giảm dần.

II. HÓA TRỊ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ • Trong 1 chu kì: đi từ trái sang phải, hóa trị cao nhất với oxi của các nguyên tố tăng lần lượt từ 1 đến 7, hóa trị với hiđro của các PK giảm từ 4 đến 1 •Kết luận: Hóa trị cao nhất của một nguyên tố với oxi, hóa trị với hiđro biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân III .SỰ BIẾN ĐỔI TÍNH AXIT-BAZƠ CỦA OXIT VÀ HIĐROXIT • Trong 1 chu kì: từ trái sang phải theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính bazơ của oxit và hiđroxit tương ứng giảm dần, đồng thời tính axit của chúng tăng dần.

• Trong 1 nhóm A : Đi từ trên xuống, theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân : tính bazơ của các oxit và hidroxit tăng, tính axit giảm dần.

IV. ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN “Tính chất của các nguyên tố và đơn chất, cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất tạo nên từ các nguyên tố đó biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử” Nội dung 2: Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC Hoạt động 5: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Mục tiêu hoạt động Kiến thức Học sinh biết : Mối quan hệ giữa các nguyên tố trong bảng tuần hoàn với cấu tạo nguyên tử, giữa vị trí với tính chất cơ bản của nguyên tố Mối quan hệ giữa tính chất của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận Kỹ năng: Từ vị trí ( ô nguyên tố ) trong bảng tuần hoàn của các nguyên tố, suy ra.

-Cấu hình electron nguyên tử -Tính chất cơ bản của đơn chất và hợp chất nguyên tố đó -So sánh tính kim loại, phi kim của nguyên tố đó với các nguyên tố lân cận Phương thức tổ chức Phương pháp: Đàm thoại, thảo luận nhóm Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

Cách thức hoạt động: Bước 1: Chia lớp thành 5 nhóm. Giao nhiệm vụ mỗi nhóm hoàn thành 1 phiếu học tập. cụ thể như sau: NHÓM 1,2 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 8

FF IC IA L

Câu 1. Cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố X là: 1s22s22p63s23p5 . Hãy xác định vị trí của nguyên tố đó trong bảng tuần hoàn?

Câu 2. Nguyên tố Y có STT 17,chu kì 3, nhóm VIIA. Hãy cho biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố đó ra sao?

Câu 3. Em có nhận xét về mối liên hệ giữa vị trí của nguyên tố và cấu tạo nguyên tử của nó? Lấy ví dụ minh họa NHÓM 3,4

O

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 9

Ơ

N

Cho nguyên tố Mg (Z=12), Ô thứ 12, chu kỳ 3, nhóm IIA trong bảng tuần hoàn. Từ đó - Xác định tính kim loại, phi kim?

Hóa trị cao nhất trong hợp chất oxi?

-

Hóa trị trong hợp chất với hidro ?

-

Công thức oxit cao nhất?

-

Công thức hợp chất khí với hidro ( nếu có)?

-

Công thức hidroxit tương ứng?

-

Oxit và hidroxit có tính axit hay bazo?

Q U

Y

N

H

-

KÈ

M

Bước 2: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, và phân công các thành viên trong nhóm hoạt động theo nội dung hướng dẫn trên Bước 3: Giáo viên dự kiến sản phẩm

ẠY

Bước 4: GV gọi các nhóm lên bảng và dán và trình bày sản phẩm. các nhóm còn lại nhận xét, đánh giá

D

Bước 5: GV nhận xét đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh. Hướng dẫn HS ghi nội dung chính của hoạt động.

I. QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ CỦA NGUYÊN TỐ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CỦA NÓ Biết vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, có thể suy ra cấu tạo của nguyên tố đó và ngược lại. _ Số thứ tự của nguyên tố  Số proton, số electron _ Số thự tự của chu kì  Số lớp electron. _ Số thứ tự của nhóm A  Số electron lớp ngoài cùng.

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

I. QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐ Biết vị trí một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, ta có thể suy ra những tính chất hóa học cơ bản của nó: - Tính kim loại, tính phi kim: +Các nguyên tố ở các nhóm IA, IIA, IIIA (trừ H và B) có tính kim loại. + Các nguyên tố ở các nhóm VA, VIA, VIIA (trừ antimon, bitmut và poloni) có tính phi kim.

- Hóa trị cao nhất của nguyên tố trong hợp chất với oxi, hóa trị của nguyên tố trong hợp chất với hiđro.

- Công thức oxit cao nhất.

- Công thức hợp chất khí với hiđro (nếu có) III. SO SÁNH TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬN Dựa vào qui luật biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn có thể so sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận.

Vd : So sánh: P(Z=15) với Si(Z=14) và S(Z=16) P(Z=15) với N(Z=7) và As(Z=33) _ Si, P, S thuộc cùng một chu kì => theo chiều tăng của Z => tính PK tăng dần Si < P < S _ N, P, As thuộc cùng nhóm A => theo chiều tăng của Z => tính PK tăng dần As < P < N 3.3 Hoạt động luyện tập Mục tiêu: -Hoạt động này yêu cầu HS phải vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu được để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể, qua đó GV xem HS đã nắm được kiến thức hay chưa và nắm được ở mức độ nào.

-Tiếp tục phát triển các năng lực tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học. Phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học Phương thức: Phương pháp: thảo luận nhóm, đàm thoại Cách thức hoạt động: Gv yêu cầu học sinh trao đổi và thảo luận theo nhóm để gải quyết các bài tập ở phiếu học tập số 10 PHIẾU HỌC TẬP 10 1. Tổng số hạt trong một nguyên tử của một nguyên tố thuộc nhóm VIIA là 28. a) Tính nguyên tử khối b) Viết cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố đó?

2. Khi cho 0,6 gam một kim loại nhóm IIA tác dụng với nước tạo ra 0,336 lít khí hiđro ở đktc. Xác định kim loại đó?

3. Oxit cao nhất của một nguyên tố là RO3, trong hợp chất của nó với hiđro có 5,88%H về khối lượng. Xác định nguyên tử khối của nguyên tố đó?

Dự kiến sản phẩm: GV hướng dẫn HS một vài ý chính 1. Giải giống như một bài tổng số hạt bình thường, so kết quả với vì trí đề bài cho để chọn kết quả đúng 2. Kim loại Nhóm IIA có hoá trị II, Gọi kim loại là M và viết phương trình giống như một nguyên tố bình thường đã biết để tìm ra khối lượng nguyên tử và xác định nguyên tố 3. Dựa vào công thức oxit cao nhất xác định vị trí của nguyên tố →Xác định hợp chất khí với hiđro và giải Nhận xét, đánh giá sản phẩm, hoạt động: -GV mời một số nhóm lên trình bày kết quả, các nhóm còn lại góp ý, bổ sung. GV giúp học sinh nhận ra những chỗ sai cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức, phương pháp giải bài tập Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

FF IC IA L

3.4 Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng Mục tiêu: -HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp Phương thức Phương pháp: Hợp tác nhóm nhỏ Cách thức hoạt động: GV giao bài tập về nhà cho các nhóm Dự kiến sản phẩm: Học sinh về nhà họp nhóm làm bài tập 1. Natri là tên một nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn nguyên tố có ký

O

hiệu Na và số nguyên tử bằng 11, nguyên tử khối bằng 23. Natri là kim loại mềm, màu trắng bạc, hoạt động mạnh, và thuộc nhóm kim loại kiềm;Kim loại nguyên chất không có mặt trong tự nhiên nên để có được dạng này phải điều chế từ các hợp chất của nó. Natri là nguyên tố phổ biến nhất thứ 6 trong vỏ Trái Đất

N

Nhiều hợp chất natri được sử dụng rộng rãi như natri hiđroxit để làm xà phòng, và natri clorua dùng làm chất tan băng và là muối ăn. Natri là một nguyên tố thiết yếu cho tất cả động vật và một số thực vật.

Ơ

Theo em Natri có phải là nguyên tố kim loại mạnh nhất trong bảng tuần hoàn không? Vì sao?

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Đánh giá: GV có thể cho HS báo cáo kết quả HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, GV cần kịp thời động viên, khích lệ HS VI. Biên soạn các câu hỏi/bài tập theo bảng mô tả Hệ thống câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học chủ đề Hệ thống câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học chủ đề 1. Mức độ biết Câu 1. Đại lượng nào sau đây biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử ?

A. Tỷ khối B. Số lớp electron C. Số e lớp ngoài cùng D. Điện tích hạt nhân Câu 2. Các nguyên tố: F, Cl, O, N, Br, S. Được sắp xếp theo thứ tự mạnh dần về tính phi kim. Đó là: A. S, O, Cl, N, Br, F B. F, Cl, S, N, Br, O C. S, Br, N, Cl, O, F D. F, Cl, O, N, Br, S Câu 3. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có độ âm điện nhỏ nhất?

A. Cl B. I C. Br D. F Câu 4. Số hiệu nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn trước hết cho biết các giá trị nào sau đây ?

A. Số electron hoá trị B. Số proton trong hạt nhân C. Số electron trong nguyên tử D. Số proton và số electron.

Câu 5. Các nguyên tố trong bảng tuần hoàn có số thứ tự chu kì bằng: A. Số lớp electron B. Số hiệu nguyên tử C. Số e lớp ngoài cùng D. Số e hoá trị Câu 6. Độ âm điện của một nguyên tử đặc trưng cho: A. Khả năng hút electron của nguyên tử đó khi hình thành liên kết hoá học B. Khả năng nhường proton của nguyên tử đó cho nguyên tử khác C. Khả năng nhường electron của nguyên tử đó cho nguyên tử khác Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

D. Khả năng tham gia phản ứng hoá học mạnh hay yếu của nguyên tử đó Câu 7. Đại lượng nào sau đây không biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân ?

A. Bán kính nguyên tử B. Nguyên tử khối C. Tính kim loại, tính phi kim D. Hoá trị cao nhất với oxi Câu 8. Các nguyên tố nhóm A trong bảng tuần hoàn là: A. Các nguyên tố p B. Các nguyên tố s C. Các nguyên tố d và f D. Các nguyên tố s và p Câu 9. Trong một nhóm A, bán kính nguyên tử các nguyên tố: A. Tăng theo chiều tăng của độ âm điện.

B. Tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

C. Giảm theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

D. Giảm theo chiều tăng của tính kim loại.

Câu 10. Đặc trưng nào sau đây của nguyên tử các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân ?

A. Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi B. Tỉ khối C. Số lớp electron D. Số electron lớp ngoài cùng Sự biến đổi độ âm điện của dãy nguyên tố F, Cl, Br, I là: A. Không xác định B. Tăng dần C. Giảm dần D. Không biến đổi Câu 11. Nguyên tắc nào để sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn sau đây là sai ?

A. Các nguyên tố có cùng số electron hoá trị trong nguyên tử được xếp thành một cột B. Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của khối lượng nguyên tử.

C. Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành 1 hàng D. Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân Câu 12. Theo quy luật biến đổi tính chất các đơn chất trong bảng tuần hoàn thì: A. Kim loại mạnh nhất là natri B. Phi kim mạnh nhất là clo C. Phi kim mạnh nhất là oxi D. Phi kim mạnh nhất là flo Câu 13.

Các nguyên tố nhóm IA trong bảng tuần hoàn có đặc điểm chung nào về cấu hình electron nguyên tử quyết định tính chất hoá học của nhóm ?

A. Số electron lớp K bằng 2 B. Số nơtron trong hạt nhân nguyên tử C. Só lớp electron như nhau D. Số electron ở lớp ngoài cùng bằng 1 Câu 14.

Quy luật biến đổi tính bazơ của dãy hiđroxit NaOH, Mg(OH)2, Al(OH)3 là: A. Tăng dần B. Không thay đổi C. Giảm dần D. Không xác định Câu 15.

Quy luật biến đổi tính axit của dãy hiđroxit H2SiO3, H2SO4, HClO4 là: A. Không xác định B. Không thay đổi C. Tăng dần D. Giảm dần Câu 16.

Sự biến đổi độ âm điện các đơn chất của các nguyên tố nhóm VIIA theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử là: A. Tăng dần B. Giảm dần C. Không xác định D. Không thay đổi Câu 17.

Theo định luật tuần hoàn, tính chất hoá học của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của A. Điện tích hạt nhân nguyên tử B. Số oxi hoá C. Nguyên tử khối D. Điện tích ion Câu 18.

Nguyên tử của các nguyên tố trong một chu kì có cùng số: Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

A. Electron hoá trị B. Nơtron C. Lớp electron D. Proton Câu 19.

Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân: A. Tính bazơ của các hiđroxit giảm dần B. Tính axit của các hiđroxit tăng dần C. Tính bazơ của các hiđroxit tăng dần D. Tính axit của các hiđroxit không đổi 2. Mức độ hiểu Câu 20.

Nguyên tố nào trong số các nguyên tố sau đây có công thức oxit cao nhất ứng với công thức R2O3 ?

A.15P B. 12Mg C. 14Si D. 13Al Câu 21.

Dãy nguyên tố có số thứ tự trong bảng tuần hoàn sau chỉ gồm các nguyên tố d, đó là: A. 24, 39, 74 B. 13, 33, 54 C. 19, 32, 51 D. 11, 14, 22 Câu 22.

Các phát biểu về nguyên tố nhóm IA ( trừ H) như sau: 1/ còn gọi là nhóm kim loại kiềm 2/ Có 1 electron hoá trị 3/ Dễ nhường 1 electron. Những câu phát biểu đúng là: A. 1 và 3 B. 1, 2 và 3.

C. 2 và 3 D. 1 và 2 Câu 23.

Dãy nguyên tố nào sau đây được xếp theo chiều tăng dần của bán kính nguyên tử?

A. I, Br, Cl, P B. O, S, Se, Te C. C, N, O, F D. Na, Mg, Al, Si Câu 24.

Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố thuộc nhóm nào sau đây có hoá trị cao nhất với oxi bằng I ?

A. Nhóm VIA B. Nhóm IIA C. Nhóm IA D. Nhóm VIIA Câu 25.

Nguyên tố R có công thức oxit cao nhất là RO2. Công thức của hợp chất khí với hiđro là: A. RH3 B. RH4 C. H2R D. HR Câu 26.

Trong bảng tuần hoàn nguyên tố X có số thứ tự 12. Vậy X thuộc: A. Chu kì 2, nhóm III B. Chu kì 3, nhóm II C. Chu kì 3, nhóm IIA D. Chu kì 2, nhóm IIA Câu 27.

Các nguyên tố hoá học trong cùng một nhóm A có đặc điểm nào chung về cấu hình electron nguyên tử ?

A. Số electron ở lớp bão hoà B. Số phân lớp electron C. Số lớp electron D. Số electron hoá trị Câu 28.

Nguyên tố có cấu hình electron nguyên tử 1s22s22p63s1 có vị trí trong bảng tuần hoàn là: A. Nhóm IIIA, chu kì 1 B. Nhóm IIA, chu kì 6 C. Nhóm IA, chu kì 4 D. Nhóm IA, chu kì 3 Câu 29.

Dãy các nguyên tố nhóm VA gồm: N, P, As, Sb, Bi. Từ N đến Bi , theo chiều điện tích hạt nhân tăng, tính phi kim thay đổi theo chiều: A. Giảm dần B. Giảm rồi tăng C. Tăng rồi giảm D. Tăng dần Câu 30.

Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây luôn luôn nhường 1 electron trong các phản ứng hoá học?

A.12Mg B. 13Al C. 11Na D. 14Si Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Câu 31.

Sự biến đổi tính chất kim loại trong dãy Mg, Ca, Sr, Ba là: A. Không biến đổi B. Giảm dần C. Không xác định D. Tăng dần Câu 32.

Sự biến thiên tính bazơ của các hiđroxit của các nguyên tố nhóm IA theo chiều tăng của số thứ tự là: A. Không thay đổi B. Tăng dần C. Giảm dần D. Không xác định Câu 33.

Khi sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử, tính chất không biến đổi tuần hoàn là : A. Độ âm điện B. Số khối C. Số electron lớp ngoài cùng D. Năng lượng ion hoá Câu 34.

Dãy các nguyên tố nhóm IIA gồm: Mg, Ca, Sr, Ba. Từ Mg đến Ba , theo chiều điện tích hạt nhân tăng, tính kim loại thay đổi theo chiều: A. Tăng dần B. Tăng rồi giảm C. Giảm rồi tăng D. Giảm dần Câu 35.

Nguyên tố hoá học nào sau đây có tính chất hoá học tương tự 20Ca ?

A.6C B.11Na C.19K D.38Sr Câu 36.

Có các tính chất của nguyên tử các nguyên tố như sau: 1/ Số electron ở lớp ngoài cùng; 2/ Tính kim loại, tính phi kim; 3/ Số lớp electron; 4/ Số e trong nguyên tử Các tính chất biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân là: A. 1 và 3 B. 1 và 4 C. 2 và 4 D. 1 và 2 Câu 37.

Dãy nguyên tử nào sau đây được sắp xếp theo chiều bán kính nguyên tử tăng dần ?

A. C, N, O, F B. Na, Mg, A, Si C. I, Br, Cl, P D. O, S, Se, Te 3. Mức độ vận dụng thấp Câu 38.

Các nguyên tố: nitơ, silic, oxi, photpho; tính phi kim của các nguyên tố trên tăng dần theo thứ tự A. Si < N < P < O B. Si < P < N < O C. P < N < Si < O D. O < N < P < Si Câu 39.

Oxit cao nhất của một nguyên tố R có công thức là R 2O5. trong hợp chất với hiđro, R chiếm 82,35% về khối lượng. Vậy R là: A. .14N B.122 Sb C. 31P D.75As Câu 40.

X và Y là hai nguyên tố thuộc hai chu kỳ liên tiếp nhau trong cùng một nhóm A của bảng tuần hoàn, X có điện tích hạt nhân nhỏ hơn. Tổng số proton trong hai hạt nhân nguyên tử của X và Y là 32. Xác định hai nguyên tố X và Y theo các kết quả sau: A. Mg (Z =12) và Ca ( Z = 20 ) B. Si (Z =14) và Ar ( Z = 20 ) C. Na (Z =11) và Ga ( Z = 21 ) D. Al (Z =13) và K ( Z = 19 ) Câu 41.

Sự biến đổi độ âm điện của các nguyên tố 11Na, 12Mg, 13Al, 15P, 17Cl là: A. Không thay đổi B. Tăng dần C. Không xác định D. Giảm dần Câu 42.

Các nguyên tố: Cl, C, Mg, Al, S được sắp xếp theo thứ tự tăng dần hoá trị cao nhất với oxi. Đó là: A. Cl, C, Mg, Al, S B. S, Cl, C, Mg, Al C. Mg, Al, C, S, Cl D. Cl, Mg, Al, C, S Câu 43.

Nguyên tố hoá học X thuộc chu kỳ 3 nhóm VA. Cấu hình electron của nguyên tử X là:

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

A. 1s22s22p63s23p5 B. 1s22s22p63s23p4 C. 1s22s22p63s23p2 D. 2 2 6 2 3 1s 2s 2p 3s 3p Câu 44.

Cho cấu hình electron của nguyên tố sau: 2 2 6 2 2 X1: 1s 2s 2p X2: 1s 2s 2p5 X3: 1s22s22p63s23p5 X4: 2 2 1 1s 2s 2p Những nguyên tố nào thuộc cùng một chu kỳ?

A. X1, X4 B. X2, X3 C. X1, X2 D.X1, X2, X4 Câu 45.

Các nguyên tố: Cs, Sr, Al, Ca, K , Na. Được sắp xếp theo thứ tự mạnh dần về tính kim loại là: A. Cs, Sr, Al, Ca, K , Na B. Al, Mg, Ca, Na,K, Cs C. Sr, Al, Ca, K, Na, Cs D. Cs, Sr, Al, Ca, K , Na Câu 46.

Nguyên tử của nguyên tố nào trong nhóm VA có bán kính nguyên tử lớn nhất ?

A. 7N B.15P C. 83Bi D. 33As Câu 47.

Một nguyên tố có tổng số các hạt trong nguyên tử bằng 34. Biết nguyên tố đó thuộc nhóm IA. Vậy đó là nguyên tố: A. K B. Na C. Ca D. O Câu 48.

Cho 78 gam một kim loại thuộc nhóm kim loại điển hình (thuộc nhóm IA) tác dụng với nước sau phản ứng tạo ra 22,4 lít khí hiđro (đo ở đktc). Vậy kim loại đó là: A. Li B. Na C. Cs D. K Câu 49.

Các nguyên tố Cl, Al, Na, P, F được sắp xếp theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử: A. Cl <F <P < Al < Na B. F < Cl < P < Al < Na C. Na < Al <P < Cl < F D. Cl < Na < P < Al < F Câu 50.

Nguyên tố canxi (Ca) có số hiệu nguyên tử là 20, chu kỳ 4, nhóm IIA. Điều khẳng định sai về nguyên tố canxi là ?

A. Hạt nhân nguyên tử canxi có 20 proton B. Số electron ở vỏ nguyên tử canxi là 20 C. Canxi là một phi kim D. Nguyên tử canxi có 4 lớp electron và có 2 electron lớp ngoài cùng Câu 51.

Hợp chất với hiđro của nguyên tố có công thức là RH 4. Oxit cao nhất của R chứa 53,33% oxi về khối lượng. Nguyên tố R là: A. 12C B.207Pb C. 119Sn D.28Si Câu 52.

Sự biến đổi tính bazơ của dãy NaOH , Mg(OH)2, Al(OH)3 là: A. Giảm dần B. Không biến đổi C. Không xác định D. Tăng dần Câu 53.

Cho các nguyên tố 9F, 8O, 15P, 7N. Bán kính nguyên tử tăng dần theo thứ tự sau: A. N < O < F < P B. F < O < N < P C. F < O < P < N D. P< F < O < N Câu 54.

Các nguyên tố: F, Si , P , O được sắp xếp theo thứ tự giảm dần hoá trị với hiđro. Đó là: A. Si , P , O, F B. F, Si , P , O C. F, Si , O, P D. O, F, Si , P Câu 55.

Cho 12 gam kim loại R thuộc nhóm IIA tác dụng hết với dung dịch HCl thì thu được 11,2 lít khí H2 (đktc). Kim loại đó là: A. Mg B. Be C. Ca D. Ba

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Câu 56.

Một nguyên tố nhóm VIA có tổng số proton, electron và nơtron trong nguyên tử bằng 24. Cấu hình electron của R là : A. 1s22s22p4 B. 1s22s22p6 C. 1s22s22p63s23p4 D. 2 2 2 1s 2s 2p Câu 57.

Ion X2+ có cấu hình electron: 1s22s22p6. Vị trí của X trong bảng hệ thống tuần hoàn là : A. Chu kỳ 2, nhóm IIA B. Chu ḱỳ 2, nhóm VIIIA C. Chu kỳ3, nhóm IA D. chu kỳ 3 nhóm IIA Câu 58.

Một nguyên tố R có cấu hình electron: 1s22s22p3, công thức hợp chất với hidro và công thức oxit cao nhất là: A. RH2, RO B. RH3, R2O3 C. RH4, RO2 D. RH3, R2O5 Câu 59.

Nguyên tử của nguyên tố R có cấu hình electron là: 1s22s22p63s23p4 . R có công thức oxit cao nhất: A. RO3 B. R2O3 C. RO2 D. R2O Câu 60.

Oxit cao nhất của một nguyên tố có dạng R2O5. Hợp chất của nó với hiđro trong đó R chiếm 91,18 % về khối lượng. Nguyên tố R là: A. Nitơ B. Photpho C. Asen D. Antimon Câu 61.

Cho cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố như sau: X1: 1s22s2 X2: 1s22s22p63s1 X3: 1s22s22p63s2

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

X4:1s22s22p63s23p63d104s24p1 X5: 1s22s22p3 X6: 2 2 6 2 6 2 1s 2s 2p 3s 3p 4s .Những nguyên tố nào thuộc cùng một nhóm A? A. X1, X2, X4 B. X1, X3, X6 C. X2, X3 D. X4, X6 Câu 62.

Sắp xếp các bazơ: Al(OH)3, Mg(OH)2, Ba(OH)2 theo độ mạnh tăng dần A. Al(OH)3< Mg(OH)2 < Ba(OH)2 B. Al(OH)3< Ba(OH)2 < Mg(OH)2 C. Ba(OH)2< Mg(OH)2< Al(OH)3 D. Mg(OH)2 < Ba(OH)2 < Al(OH)3 Câu 63.

So sánh tính kim loại của Na, Mg và Al. A. Al > Mg > Cl. B. Na > Mg > Al. C. Mg > Al > Na. D. Mg > Na > Al Câu 64.

Sự biến đổi tính axit của các oxit Na2O, MgO, Al2O3, SiO2, Cl2O7 là đúng ?

A. Na2O > MgO > Al2O3> SiO2> P2O5> Cl2O7.

B. Na2O < MgO < Al2O3< P2O5< SiO2< Cl2O7.

C. MgO > Al2O3> Na2O > SiO2> P2O5> Cl2O7.

D. Na2O < MgO < Al2O3< SiO2< P2O5< Cl2O7.

Câu 65.

Trong các hidroxit dưới đây, chất nào có tính axit mạnh nhất?

A. HClO4.

B. D. HBrO4.

C. H2SeO4.

D. H2SO4.

4. Vận dụng cao Câu 66.

Một oxit có công thửc R2O có tổng số hạt ( proton, nơtron, electron) của phân tử là 92, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 28. Vậy oxit đã cho là: Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

D

ẠY

KÈ

M

Q U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

A. N2O B. K2O C. H2O D. Na2O Câu 67.

Một nguyên tố kim loại trong cấu hình electron nguyên tử chỉ có 5 electron s .

Cho 46 gam kim loại này hoà tan hoàn trong nước thu được 22,4 lít khí H 2 (ở đktc). Vật kim loại đó là: A. 64Cu B. 24Mg C. 23Na D. 39K 10 1 Câu 68.

Nguyên tố X có cấu hình electron hoá trị là 3d 4s . Vị trí của X trong bảng tuần hoàn là: A. Chu kỳ 3, nhóm IB B. Chu kỳ 4, nhóm IB C. Chu kỳ 4, nhóm IA D. Chu kỳ 3, nhóm IA Câu 69.

Cho 6,4 gam hỗn hợp hai kim loại nhóm IIA, thuộc hai chu kỳ liên tiếp, tác dụng hết với dung dịch HCl dư thu được 4,48 lít khí hiđro (đktc). Hai kim loại đó là: A. Sr và Ba B. Ca và Sr C. Mg và Ca D. Be và Mg Câu 70.

X là một oxit của một nguyên tố thuộc nhóm VIA trong bảng tuần hoàn có tỉ khối so với metan (CH4) bằng 4. Công thức hoá học của X là: ( Biết khối lượng nguyên tử của S, Se, Te lần lượt là 32; 79; 128) A. SO3 B. SO2 C. SeO3 D. TeO2 Câu 71.

Hoà tan hoàn toàn 0,31 gam hỗn hợp hai kim loại X và Y thuộc hai chu kỳ liên tiếp của nhóm IA vào nước thì thu được 0,112 lít khí hiđro ( ở đktc). X và Y là: A. Na và K B. Rb và Cs C. Li và Na D. K và Rb Câu 72.

Một nguyên tố hoá học R có cấu hình ở hai phân lớp ngoài là 3d 34s2 ,xác định vị trí của R trong HTTH ?

A. Chu kỳ 4, nhóm IIB B. Chu kỳ 4, nhóm IIIA C. Chu kỳ 3, nhóm VB D. Chu kỳ 4, nhóm VB Câu 73.

X và Y là 2 nguyên tố nằm liên tiếp nhau trong cùng một chu kì của BTH , biết tổng số proton của X và Y là 31 Biết ZA> ZB , có ZA và ZB lần lượt là : A. 15 ; 16 B. 16; 15 C. 14; 15 D. 17;16 Câu 74.

Hidroxit cao nhất của một nguyên tố có dạng HRO 3. R cho hợp chất khí với hidro chứa 2.74%H theo khối lượng. Nguyên tố R là A. P. B. I. C. Br. D. Cl.

Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com