PHẦN I- MỞ ĐẦU
bản; Năng lực đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại; Năng lực trình bày
1. Lí do chọn đề tài:
suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa văn bản; Năng lực hợp tác thảo
Một trong những vấn đề cốt lõi của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
luận về một vấn đề trong tác phẩm; năng lực giao tiếp bằng tiếng Việt… Làm
và đào tạo là phải chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến
được như thế thì giờ học tác phẩm văn học, hay còn gọi là giờ đọc - hiểu văn
thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, học đi đôi
bản mới đến được cái đích cần đến.
với hành, lý luận gắn với thực tiễn, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Ngữ văn, gần đây trên
và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học. Từ đó rèn luyện cho học sinh
các diễn đàn nghiên cứu, các hội nghị, hội thảo, người ta đã bàn nhiều đến
năng lực vận dụng kiến thức nhằm giải quyết các vấn đề trong học tập và
vấn đề đổi mới phương pháp dạy học. Qua nghiên cứu thực tiễn ở trường
trong thực tiễn
THPT hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực
Đổi mới phương pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển kỷ năng, năng lực của học sinh là phương hướng phù hợp với nhịp độ phát triển của thời đại đổi mới của đất nước. Nắm được phương pháp trên và đưa nó ứng dụng vào giảng dạy, học tập môn ngữ văn ở trường THPT đối với các nhà quản lý giáo dục và đặc biệt đối với các giáo viên đứng lớp là điều hết sức quan trọng để có thể góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong thời kì hiện đại. Trong trường phổ thông, Ngữ văn là một môn học có đặc thù riêng, vừa mang tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật. Dạy văn bản văn học là bằng tài năng sư phạm của mình, giáo viên đưa học sinh hòa mình trong tác phẩm, rung động với nó, lắng nghe tiếng nói của tác giả, thưởng thức cái hay, cái đẹp của tác phẩm. Bằng trí tưởng tượng, kinh nghiệm và cả tâm hồn mình, học sinh khám phá ý nghĩa từng câu, từng chữ, cảm nhận sức sống của từng hình ảnh, hình tượng nhân vật, theo dõi diễn biến cốt truyện… làm cho văn bản khô khan biến thành một thế giới sống động đầy sức cuốn hút. Trước đây để làm được điều này, giáo viên chủ yếu thuyết giảng, học sinh chăm chú lắng nghe, ghi chép. Giờ đây, người giáo viên phải là người biết thiết kế, tổ chức các hoạt động để học sinh có thể tự chiếm lĩnh được kiến thức. Qua đó hình thành cho học sinh những năng lực cần thiết: Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản; Năng lực giải quyết các tình huống đặt ra trong các văn 1
người học thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một trong những nội dung rất cơ bản và quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Việc đưa hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào dạy học góp phần khắc phục những tồn tại của phương pháp dạy học hiện nay, nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Xuất phát từ chủ trương đổi mới toàn diện giáo dục, trong đó đổi mới phương pháp giáo dục là một trong những khâu quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay. Đồng thời trên cơ sở gắn bó với nghề và bắt nguồn từ những băn khoăn trăn trở trong quá trình dạy học môn ngữ văn ở trường THPT là làm thế nào để có được một giờ học tốt, làm sao để học sinh có thể phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học vào trong học tập và ứng dụng vào thực tế cuộc sống, đồng thời phát huy được năng lực vốn có của học sinh. Điều đó đã thôi thúc tôi suy nghĩ để đưa ra phương pháp phù hợp trong quá trình giảng dạy một số tác phẩm truyện ngắn trong chương trình ngữ văn 12 và có thể đáp ứng được phần nào định hướng giáo dục là chú trọng phát huy năng lực của học sinh. Tôi thiết nghĩ văn bản “Vợ chồng A Phủ’’ của Tô Hoài trong chương trình Ngữ văn lớp 12 được xem là bài hay, dung lượng kiến thức nhiều. Việc tổ chức học tập thông qua việc sử dụng kiến thức liên môn, tăng cường hoạt động trải nghiệm là một trong những giải pháp sẽ đem lại hiệu quả cao. Hoạt
2