CÔNG NGHỆ COMPOSTING NGUYỄN TẤN PHONG

CÔNG NGHỆ COMPOSTING GVHD: PGS.TS. NGUYỄN TẤN PHONG Email: ntphong@hcmut.edu.vn

1

7.1. TOÅNG QUAN 7.2. LÔÏI ÍCH VAØ HAÏN CHEÁ COÂNG NGHEÄ COMPOSTING 7.3. CAÙC PHAÛN ÖÙNG SINH HOÙA VAØ VI SINH VAÄT 7.4. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG PHAÂN HUÛY 7.5. CAÙC PHƯƠNG PHAÙP CHEÁ BIEÁN PHAÂN COMPOST 7.6. MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN ÑIEÅN HÌNH 7.7 SO SAÙNH QUAÙ TRÌNH CHEÁ BIEÁN COMPOST HIEÁU KHÍ VAØ PHAÂN HUÛY KÒ KHÍ

2

1

TỔNG QUAN 



Caùc coâng ngheä saûn xuaát phaân höõu cô (compost) töø CTR ñoâ thò goàm phaân huûy kî khí vaø uû hieáu khí.

Baûn chaát chung cuûa 2 quaù trình treân laø söû duïng vi sinh vaät ñeå oån ñònh caùc thaønh phaàn höõu cô coù trong CTR ñoâ thò tröôùc khi söû duïng hoaëc xöû lyù tieáp.

3

TỔNG QUAN 



Quaù trình cheá bieán phaân höõu cô: laø quaù trình chuyeån hoaù caùc thaønh phaàn höõu cô trong chaát thaûi raén ñoâ thò thaønh chaát muøn oån ñònh nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät Phaân höõu cô: laø chaát muøn oån ñònh thu ñöôïc töø quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô, khoâng chöùa caùc maàm beänh, khoâng loâi cuoán coân truøng, coù theå ñöôïc löu tröõ an toaøn vaø coù lôïi cho söï phaùt trieån cuûa caây troàng

4

2

TỔNG QUAN Caùc giai ñoaïn cô baûn trong saûn xuaát phaân höõu cô:   

Tieàn xöû lyù chaát thaûi raén ñoâ thò Phaân huyû caùc thaønh phaàn höõu cô trong chaát thaûi raén ñoâ thò Chuaån bò saûn phaåm vaø tieáp thò saûn phaåm

5

TỔNG QUAN 



Quaù trình uû hieáu khí laø quaù trình phaân huûy sinh hoïc hieáu khí vaø oån ñònh caùc chaát höõu cô trong CTR ñoâ thò (loaïi tröø nhöïa, cao su vaø thuoäc da) nhôø hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät.

Quaù trình uû hieáu khí coù theå aùp duïng ñoái vôùi:1) raùc vöôøn; 2) CTR ñoâ thò ñaõ ñöôïc phaân loaïi; 3) hoãn hôïp CTR ñoâ thò; 4) keát hôïp buøn thaûi töø quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi.

6

3

TỔNG QUAN VSV, dinh döôõng, aåm, khoâng khí

CTR

Phaân loaïi

Raùc höõu cô

Loaïi raùc

Taùi cheá, choân laáp

Phaân huûy hieáu khí (uû thaønh phaân)

Chaát höõu cô khoâng ñaït yeâu caàu

Saøng phaân loaïi

Phaân höõu cô

Sô ñoà chung cuûa quaù trình uû hieáu khí CTR ñoâ thò 7

LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CÔNG NGHỆ COMPOST 



1.OÅn ñònh chaát thaûi: Phaûn öùng sinh hoïc xuaát hieän trong quaù trình uû phaân compost seõ bieán ñoåi caùc hôïp chaát höõu cô thaønh caùc chaát daïng voâ cô thích hôïp cho vieäc caûi taïo ñaát vaø haáp phuï cuûa caây troàng.

2.Kieàm haõm hoaït tính cuûa caùc maàm beänh: Nhieät ñoä phaùt sinh trong quaù trình uû coù theå ñaït ñeán 60oC, öùc cheá haàu heát caùc maàm beänh nhö laø vi khuaån, virus, hoaëc laø tröùng giun saùn. Saûn phaåm phaân compost coù theå an toaøn khi boùn cho ñaát, söû duïng laøm phaân boùn hay laø chaát laøm oån ñònh ñaát.

8

4

LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CÔNG NGHỆ COMPOST 



3.Dinh döôõng vaø caûi taïo ñaát: chaát dinh döôõng (N, P, K) sau quaù trình uû seõ bieán ñoåi thaønh caùc chaát voâ cô nhö NO3-, PO43- phuø hôïp cho vieäc haáp thuï caây troàng.

Caùc chaát dinh döôõng voâ cô toàn taïi daïng khoâng hoøa tan do ñoù ít bò roø ræ hôn caùc daïng hoøa tan khi chöa thöïc hieän quaù trình uû.

4.Laøm khoâ buøn: buøn laéng chöùa ñöïng töø 80 –90% nöôùc, do ñoù toán chi phí raát nhieàu trong vieäc thu gom buøn, vaän chuyeån vaø tieâu huûy. Thoâng qua quaù trình uû phaân buøn laéng seõ ñöôïc laøm khoâ do nhieät phaùt sinh trong quaù trình thöïc hieän caùc phaûn öùng sinh hoïc seõ laøm boác hôi nöôùc.

9

LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CÔNG NGHỆ COMPOST 

5.Taêng khaû naêng khaùng beänh cho caây troàng: Vôùi haøm löôïng dinh döôõng cao, deã haáp thuï vaø chuûng loaïi vi sinh vaät ña daïng, phaân höõu cô khoâng nhöõng laøm taêng naêng suaát caây troàng maø coøn giaûm thieåu beänh treân caây troàng. Ñoái vôùi caùc loaïi phaân hoaù hoïc khaùc caây troàng chæ haáp thu ñöôïc moät phaàn chaát dinh döôõng nhöng ñoái vôùi phaân höõu cô caây troàng coù khaû naêng haáp thuï haàu heát caùc chaát dinh döôõng, ñoàng thôøi caây troàng phaùt trieån toát vaø coù khaû naêng khaùng beänh cao.

10

5

LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CÔNG NGHỆ COMPOST   

 

Nhöõng haïn cheá cuûa quaù trình laøm phaân höõu cô Haøm löôïng chaát dinh döôõng trong phaân höõu cô khoâng thoaõ maõn yeâu caàu Do ñaëc tính cuûa chaát höõu cô coù theå thay ñoåi raát nhieàu theo thôøi gian, khí haäu vaø phöông phaùp thöïc hieän, neân tính chaát cuûa saûn phaåm cuõng khaùc nhau.

Quaù trình laøm phaân höõu cô thöôøng taïo muøi hoâi, gaây maát myõ quan Haàu heát caùc nhaø noâng vaãn thích söû duïng phaân hoaù hoïc vì khoâng quaù ñaét tieàn, deã söû duïng vaø taêng naêng suaát caây troàng moät caùch roõ raøng.

11

LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CÔNG NGHỆ COMPOST 

Caùc tieâu chí thích hôïp cho coâng ngheä compost:  Chi phí

saûn xuaát cho moät ñôn vò saûn phaåm.  Möùc ñoä coâng ngheä.  Taùc ñoäng leân moâi tröôøng vaø söùc khoûe.  Nhu caàu veà ñaát.  Nhu caàu veà chaát löôïng phaân compost.  Möùc ñoä hieåu bieát veà söï chaáp nhaän cuûa coäng ñoàng.

12

6

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 



Quaù trình phaân huûy CTR dieãn ra raát phöùc taïp, theo nhieàu giai ñoaïn vaø taïo nhieàu saûn phaåm trung gian.

Ví duï, quaù trình phaân huûy protein: protein  peptides amino acids  hôïp chaát ammonium  nguyeân sinh chaát cuûa vi khuaån vaø N hoaëc NH3. Ñoái vôùi carbonhydrate, quaù trình phaân huûy xaûy ra: carbonhydrate  ñöôøng ñôn  acid höõu cô  CO2 vaø nguyeân sinh chaát cuûa vi khuaån.

13

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

 

Caên cöù treân söï bieán thieân nhieät ñoä coù theå chia quaù trình uû hieáu khí thaønh caùc pha sau: Pha thích nghi: laø giai ñoaïn caàn thieát ñeå vi sinh vaät thích nghi vôùi moâi tröôøng môùi.

Pha taêng tröôûng: ñaëc tröng bôûi söï gia taêng nhieät ñoä do quaù trình phaân huûy sinh hoïc.

14

7

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

 

Pha öa nhieät: laø giai ñoaïn nhieät ñoä taêng cao nhaát. Ñaây laø giai ñoaïn oån ñònh chaát thaûi vaø tieâu dieät vi sinh vaät gaây beänh hieäu quaû nhaát.

COHNS + O2 + VSV hieáu khí  CO2 + NH3 + saûn phaåm khaùc + naêng löôïng COHNS + VSV kî khí  CO2 + H2S + NH3 + CH4 +saûn phaåm khaùc + naêng löôïng

15

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

Pha tröôûng thaønh: laø giai ñoaïn giaûm nhieät ñoä ñeán baèng nhieät ñoä moâi tröôøng. Trong pha naøy, quaù trình leân men xaûy ra chaäm, thích hôïp cho söï hình thaønh chaát keo muøn, caùc chaát khoaùng vaø cuoái cuøng thaønh muøn.

Ngoaøi ra coøn xaûy ra caùc phaûn öùng nitrate hoaù, ammonia bò oxi hoaù sinh hoïc taïo thaønh nitrite (NO2) vaø cuoái cuøng thaønh nitrate (NO3-):

16

8

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT

NH4+ + 3/2 O2  NO2- + 2H+ + H2O NO2- + ½ O2  NO3Keát hôïp hai phöông trình treân: NH4+ + 2O2  NO3- + 2H+ + H2O NH4+ cuõng ñöôïc toång hôïp vôùi phaûn öùng ñaëc tröng: NH4+ + 4CO2 + HCO3- + H2O  C5H7NO2 + 5O2 Phöông trình phaûn öùng nitrate hoaù toång coäng: 22NH4+ + 37O2 + 4CO2 + HCO3-  21 NO3+ C5H7NO2 + 20H2O + 42H+ 17

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 70 60

Nhieät ñoä

50 40 30 20

Pha thích nghi

Pha taêng tröôûng

Pha öa nhieät

Pha tröôûng thaønh

10 0 Thôøi gian

Bieán thieân nhieät ñoä trong quaù trình uû hieáu khí 18

9

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

  

Toùm laïi, quaù trình phaân huûy hieáu khí CTR bao goàm 3 giai ñoaïn chính sau: Giai ñoaïn nhieät ñoä trung bình: keùo daøi trong moät vaøi ngaøy.

Giai ñoaïn nhieät ñoä cao: coù theå keùo daøi töø moät vaøi ngaøy ñeán moät vaøi thaùng.

Giai ñoaïn laøm maùt vaø oån ñònh: keùo daøi vaøi thaùng.

19

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

Vi khuaån Khi baét ñaàu cuûa quaù trình uû phaân raùc, caùc vi khuaån chòu nhieät trung bình chieám öu theá.

Khi nhieät ñoä gia taêng treân 40oC, caùc vi khuaån hieáu nhieät seõ tieáp quaûn. Trong giai ñoaïn naøy, khuaån hình que seõ chieám öu theá veà soá löôïng.

Khi quaù trình uû phaân raùc ñöôïc laøm maùt, vi khuaån chòu nhieät trung bình laïi chieám öu theá.

20

10

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 

Xaï khuaån Coù vai troø quan troïng trong vieäc phaân huûy caùc chaát höõu cô phöùc taïp nhö cellulose, lignin, chitin vaø protein trong quaù trình uû raùc.

Enzyme cuûa chuùng cho pheùp xaï khuaån phaân huûy hoùa hoïc caùc maûnh vuïn nhö thaân caây, voû caây hoaëc taïp chí. Moät vaøi loaøi xuaát hieän trong giai ñoaïn chòu nhieät trung bình, nhöõng loaøi khaùc ñoùng vai troø quan troïng trong giai ñoaïn laøm maùt vaø oån ñònh.

21

CÁC PHẢN ỨNG SINH HÓA VÀ VI SINH VẬT 





Naám coù vai troø quan troïng trong vieäc phaân huûy caùc maûnh vuïn, taïo cho caùc vi khuaån tieáp tuïc quaù trình phaân huûy heát caùc cellulose coøn laïi. Caùc loaøi naám coù soá löôïng lôùn trong caû 2 giai ñoaïn: nhieät ñoä trung bình vaø nhieät ñoä cao. Haàu heát naám soáng ôû lôùp beân ngoaøi cuûa ñoáng uû khi nhieät ñoä cao. Ñoäng vaät nguyeân sinh ñöôïc tìm thaáy ôû trong nöôùc ræ raùc cuûa ñoáng uû nhöng coù vai troø khaù nhoû trong phaân huûy phaân raùc.

Truøng roi ñöôïc tìm thaáy trong nöôùc ræ raùc cuûa ñoáng uû. Chuùng aên caùc hôïp chaát höõu cô, vi khuaån vaø naám.

22

11

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  Toác

độ phaân huûy chaát höõu cô trong quaù trình uû phaân chòu aûnh höôûng bôûi nhieàu yeáu toá nhö nhieät ñoä, pH, vi sinh vaät, oxygen, chaát höõu cô, ñoä aåm, tæ leä C/N vaø caáu truùc chaát thaûi.

23

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY Caáu truùc Ñoä xoáp

Ñoä xoáp

Dinh döôõng C/N

pH

Khoái löôïng, Theå tích

Trôû löïc Trao ñoåi khí Noàng ñoä CO2/ O2

Nhieät ñoä, hoaït tính VSV

Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình uû phaân 24

12

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



Nhieät ñoä Nhieät trong khoái uû phuï thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa ñoáng uû, ñoä aåm, khoâng khí vaø tyû leä C/N, möùc ñoä xaùo troän vaø nhieät ñoä moâi tröôøng xung quanh.

Nhieät ñoä caàn duy trì laø 55 – 650C, vì ôû nhieät ñoä naøy, quaù trình cheá bieán phaân vaãn hieäu quaû vaø maàm beänh bò tieâu dieät. Khi nhieät ñoä taêng treân ngöôõng naøy seõ öùc cheá hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät. ÔÛ nhieät ñoä thaáp hôn, phaân höõu cô khoâng ñaït tieâu chuaån veà maàm beänh.

25

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



Ñoä aåm Ñoä aåm (nöôùc) laø moät yeáu toá caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät trong quaù trình cheá bieán phaân höõu cô.

Vì nöôùc caàn thieát cho quaù trình hoaø tan chaát dinh döôõng vaøo nguyeân sinh chaát cuûa teá baøo.

Ñoä aåm toái öu cho quaù trình uû phaân CTR naèm trong khoaûng 50-60%. Caùc vi sinh vaät ñoùng vai troø quyeát ñònh trong quaù trình phaân huûy CTR thöôøng taäp trung taïi lôùp nöôùc moûng treân beà maët cuûa phaân töû CTR. Neáu ñoä aåm quaù nhoû (< 30%) seõ haïn cheá hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät, coøn khi ñoä aåm quaù lôùn (> 65%) thì quaù trình phaân huûy seõ chaäm laïi.

26

13

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 

Ñoái vôùi heä thoáng saûn xuaát phaân höõu cô lieân tuïc, ñoä aåm coù theå khoáng cheá baèng caùch tuaàn hoaøn saûn phaåm Khí thaûi Cô chaát höõu cô öôùt, Xc, Sc

Hoãn hôïp

Xm, Sm

QUAÙ TRÌNH UÛ PHAÂN

Saûn phaåm phaân höõu cô, Xp, Sr

Khoâng khí Tuaàn hoaøn

Xr, Sr

Sô ñoà heä thoáng saûn xuaát phaân höõu cô lieân tuïc 27

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY         

Xc: Toång khoái löôïng öôùt cuûa cô chaát laøm phaân höõu cô Xp: Toång khoái löôïng öôùt cuûa saûn phaåm phaân höõu cô Xr: Toång khoái löôïng öôùt cuûa saûn phaåm phaân höõu cô tuaàn hoaøn Xm: Toång khoái löôïng öôùt cuûa hoãn hôïp vaät lieäu laøm phaân höõu cô Sc: Haøm löôïng chaát raén cuûa cô chaát laøm phaân höõu cô, % Sr: Haøm löôïng chaát raén cuûa saûn phaåm phaân höõu cô vaø phaàn tuaàn hoaøn, % Sm: Haøm löôïng chaát raén cuûa hoãn hôïp tröôùc khi laøm phaân, % Rw: Tæ leä tuaàn hoaøn tính theo khoái löôïng öôùt cuûa saûn phaåm tuaàn hoaøn vaø khoái löôïng öôùt cuûa cô chaát laøm phaân höõu cô Rd: Tæ leä tuaàn hoaøn tính theo khoái löôïng khoâ cuûa saûn phaåm tuaàn hoaøn vaø khoái löôïng khoâ cuûa chaát laøm phaân höõu cô 28

14

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  

 

Nhö vaäy, toång khoái löôïng öôùt cuûa hoãn hôïp: Xm = Xc + Xr (7.1) Phaàn chaát raén cuûa hoãn hôïp laøm phaân: Sm Xm = ScXc + SrX r (7.2) Hay Sm(Xc + Xr) = ScXc + SrXr Tyû leä tuaàn hoaøn theo khoái löôïng öôùt Rw =

xr xc

(7.3) (7.4)

29

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 

Töø (7.3) vaø (7.4) coù: Sm  Sc

Rw = S  S r m 

Tyû leä tuaàn hoaøn khoâ S r xr

Rd = S x c c 

(7.5)

(7.6)

Thay (7.3) vaøo (7.6) ta ñöôïc: Rd =

Sm 1 Sc S 1 m Sr

(7.7)

30

15

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 

Ví duï 7.1:

Ñoä aåm cuûa saûn phaåm phaân compost laø 20%. Ñoä aåm cuûa hoãn hôïp tröôùc khi uû laø 70%. Xaùc ñònh tyû leä phaân compost tuaàn hoaøn ñeå ñaït ñöôïc 40% chaát raén (Sm) trong thaønh phaàn hoãn hôïp phaân uû. Bieát raèng nguyeân lieäu söû duïng laø buøn vaø traáu coù haøm löôïng chaát raén laàn löôït laø 10% vaø 50%, ñöôïc phoái troän theo tæ leä khoái löôïng khoâ laø 1 : 5 31

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY Ñoä aåm saûn phaåm phaân compost laø 20%  Sr = 1 - 0.2 = 0.8 Ñoä aåm cuûa saûn phaåm phaân compost tröôùc khi uû laø 70%  Sc =1 – 0.7 = 0.3 (Sm/Sc) – 1 (0.4/0.3) - 1 Rd = = = 0.67 1 – (Sm/Sr) 1 – (0.4/0.8) Sm - Sc 0.4 – 0.3 Rw = = = 0.25 Sr - Sm 0.8 – 0.4 Vì vaäy khi tieán haønh uû 6kg hoån hôïp phaân compost töø buøn laéng trong beå töï hoaïi vaø traáu soá löôïng phaân compost caàn tuần hoaøn 6kg x 0.67 = 4kg khoái löôïng khoâ hoaëc laø (1/0.1) + (5/0.5) = 20 20 x 0.25 = 5kg khoái löôïng öôùt.

32

16

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



Kích thöôùc haït Haït coù kích thöôùc nhoû seõ coù toång dieän tích beà maët lôùn neân seõ taêng söï tieáp xuùc vôùi oxy, gia taêng vaän toác phaân huûy.

Haït quaù nhoû vaø chaët laøm haïn cheá söï löu thoâng khí trong ñoáng uû, laøm giaûm oxy caàn thieát cho caùc vi sinh vaät trong ñoáng uû vaø giaûm möùc ñoä hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät.

33

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Haït coù kích thöôùc quaù lôùn seõ coù ñoä xoáp cao vaø taïo ra caùc raõnh khí laøm cho söï phaân boá khí khoâng ñeàu, khoâng coù lôïi cho quaù trình cheá bieán phaân höõu cô. Ñöôøng kính haït toái öu cho quaù trình cheá bieán khoaûng 3–50mm. Kích thöôùc haït toái öu coù theå ñaït ñöôïc baèng nhieàu caùch nhö caét, nghieàn vaø saøng vaät lieäu thoâ ban ñaàu.

34

17

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  





Ñoäroãng(xoáp) Ñoä roãng toái öu seõ thay ñoåi tuyø theo loaïi vaät lieäu cheá bieán phaân. Thoâng thöôøng, ñoä roãng cho quaù trình cheá bieán dieãn ra toát khoaûng 35 – 60%, toái öu laø 32 – 36%. Ñoä roãng thaáp seõ haïn cheá söï vaän chuyeån oxy, neân haïn cheá söï giaûi phoùng nhieät vaø laøm taêng nhieät ñoä trong khoái uû. Ngöôïc laïi, ñoä roãng cao coù theå daãn tôùi nhieät ñoä trong khoái uû thaáp, maàm beänh khoâng bò tieâu dieät. Ñoä roãng coù theå ñöôïc ñieàu chænh baèng caùch söû duïng vaät lieäu taïo caáu truùc vôùi tæ leä troän hôïp lyù.

35

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Kích thöôùc vaø hình daïng cuûa heä thoáng uû phaân raùc Kích thöôùc vaø hình daïng cuûa caùc ñoáng uû coù aûnh höôûng ñeán söï kieåm soaùt nhieät ñoä vaø ñoä aåm cuõng nhö khaû naêng cung caáp oxy.

Thoåi khí Khoái uû ñöôïc cung caáp khoâng khí töø moâi tröôøng xung quanh ñeå vi sinh vaät söû duïng cho söï phaân huûy chaát höõu cô, cuõng nhö laøm bay hôi nöôùc vaø giaûi phoùng nhieät.

36

18

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY Löôïng khoâng khí cung caáp cho khoái phaân höõu cô coù theå thöïc hieän baèng caùch:  Ñaûo troän.  Caém oáng tre.  Ñoå chaát thaûi töø taàng löu chöùa treân cao xuoáng thaáp.  Thoåi khí.

37

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Caáp khí baèng phöông phaùp thoåi khí ñaït hieäu quaû phaân huûy cao nhaát. Neáu caáp quaù nhieàu khí seõ daãn ñeán chi phí cao vaø gaây maát nhieät. Khi pH cuûa moâi tröôøng trong khoái phaân lôùn hôn 7, cuøng vôùi quaù trình thoåi khí seõ laøm thaát thoaùt nitô döôùi daïng NH3.

Traùi laïi, neáu thoåi khí quaù ít, moâi tröôøng beân trong khoái phaân trôû thaønh kò khí. Vaän toác thoåi khí cho quaù trình uû phaân thöôøng trong khoaûng 5 –10m3khí/taán nguyeân lieäu/h.

38

19

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



Tyû leä C/N Tæ leä C/N laø thoâng soá dinh döôõng quan troïng nhaát; quan troïng keá tieáp laø nguyeân toá photpho (P); löu huyønh (S), canxi (Ca) vaø caùc nguyeân toá vi löôïng khaùc quan troïng trong trao ñoåi chaát cuûa teá baøo.

Cacbon cung caáp naêng löôïng vaø sinh khoái cô baûn ñeå taïo ra khoaûng 50% khoái löôïng teá baøo vi sinh vaät.

Nitô laø thaønh phaàn chuû yeáu cuûa protein, acid nucleic, acid amin, enzyme, co-enzyme caàn thieát cho söï phaùt trieån vaø hoaït ñoäng cuûa teá baøo.

39

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 

Tæ soá C/N trong caùc thaønh phaàn chaát thaûi khaùc nhau do ñoù ñeå quaù trình uû ñaït ñöôïc toái öu thì neân ñieàu chænh tæ leä C/N laø 25:1. Vieäc ñieàu chænh tæ leä C/N gaëp moät soá khoù khaên:

1.Caùc hôïp chaát carbon khoù phaân huûy nhö cellulose vaø lignin raát khoù phaân huûy bôûi caùc phaûn öùng sinh hoïc, muoán phaân huûy thì caàn ñoøi hoûi thôøi gian daøi.

40

20

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 2. Phaân tích noàng ñoä C raát khoù khaên vaø coù theå khoâng chính xaùc. Coâng thöùc sau ñaây cung caáp giaù trò gaàn ñuùng thaønh phaàn C trong chaát thaûi giaù trò chính xaùc töø 2-10% (Gotaas, 1956): 100 - % ash (tro) Phaàn traêm C (C%) = (7.8) 1.8

41

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY Ví duï 7.2: Buøn laéng töø beå töï hoaïi coù ñaëc ñieåm nhö sau: C/N = 15:1 (troïng löôïng khoâ); Haøm löôïng tro = 10% Ñoä aåm = 90%; Troïng löôïng rieâng = 1.1kg/l Xaùc ñònh soá löôïng rôm caàn thieát ñeå troän laãn vôùi buøn laéng töø beå töï hoaïi ñeå ñaït ñöôïc tyû leä C/N toái öu laø 30:1.

Rôm coù ñaëc ñieåm nhö sau: C/N = 80:1 (troïng löôïng khoâ); Ñoä aåm =50% Troïng löôïng rieâng: 100kg/m3 N = 0.2% troïng löôïng khoâ 42

21

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Buøn laéng töø beå töï hoaïi: 100 - 10 %C = = 50% 1.8 Goïi X laø löôïng rôm duøng ñeå pha troän vôùi 1kg troïng löôïng khoâ cuûa buøn laéng beå töï hoaïi:  1kg troïng löôïng khoâ buøn laéng beå töï hoaïi:  Haøm löôïng C : 1 * 0.5kg  Haøm löôïng N : (1 * 0.5)(1/15)kg  X troïng löôïng khoâ cuûa rôm:  Haøm löôïng N : X * (0.2/100)kg  Haøm löôïng C : X * (0.2/100)(80/1)kg.

43

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 

Vì vaäy tyû leä pha troän C/N laø: 1 * (0.5) + X * (0.2/100)(80/1) = 1 * (0.5) * (1/15) + X * (0.2/100) Töø phöông trình naøy ta coù X = 5kg



Theå tích rôm caàn thieát: 5kg 0.5 (100kg/1000lít)

30 1

= 100lít

44

22

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Theå tích buøn laéng töø beå töï hoaïi laø: 1kg = 9.09lít 0.1 (1.1kg/lít) Vì vaäy 9.09lít buøn laéng pha troän vôùi 100lít rôm ñeå ñaït tyû leä toái öu laø 30:1.

45

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



Oxy Khi vi sinh vaät oxy hoùa carbon taïo naêng löôïng, oxy seõ ñöôïc söû duïng vaø khí CO2 ñöôïc sinh ra. Khi khoâng coù ñuû oxy thì seõ trôû thaønh quaù trình yeám khí vaø taïo ra muøi hoâi nhö muøi tröùng gaø thoái cuûa khí H2S. Caùc vi sinh vaät hieáu khí coù theå soáng ñöôïc ôû noàng ñoä oxy baèng 5%. Noàng ñoä oxy lôùn hôn 10% ñöôïc coi laø toái öu cho quaù trình uû phaân raùc hieáu khí.

46

23

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY  



pH Giaù trò pH trong khoaûng 5,5 – 8,5 laø toái öu cho caùc vi sinh vaät. Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình uû phaân raùc, caùc acid höõu cô bò tích tuï vaø keát quaû laøm giaûm pH, kìm haõm söï phaùt trieån cuûa naám vaø vi sinh vaät, kìm haõm söï phaân huûy lignin vaø cellulose.

Acid höõu cô seõ tieáp tuïc bò phaân huûy trong quaù trình uû phaân raùc. Neáu heä thoáng trôû neân yeám khí, vieäc tích tuï caùc acid coù theå laøm pH giaûm xuoáng ñeán 4,5 vaø gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät.

47

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY 



Vi sinh vaät Vi sinh vaät trong quaù trình cheá bieán phaân höõu cô bao goàm: actinomycetes vaø vi khuaån. Nhöõng loaïi vi sinh vaät naøy coù saün trong chaát höõu cô, coù theå boå sung theâm vi sinh vaät töø caùc nguoàn khaùc ñeå giuùp quaù trình phaân huûy xaûy ra nhanh vaø hieäu quaû hôn.

Chaát höõu cô Chaát höõu cô hoaø tan thì deã phaân huûy hôn chaát höõu cô khoâng hoaø tan. Lignin vaø ligno – cellulosics laø nhöõng chaát phaân huûy raát chaäm

48

24

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN HỦY Caùc thoâng soá quan troïng trong quaù trình laøm phaân höõu cô hieáu khí Giaù trò

Thoâng soá 1. Kích thöôùc

Quaù trình uû ñaït hieäu quaû toái öu khi kích thöôùc CTR khoaûng 25 – 75mm

2. Tæ leä C/N

Tæ leä C:N toái öu dao ñoäng trong khoaûng 25 - 50 -ÔÛ tæ leä thaáp hôn, dö NH3, hoaït tính sinh hoïc giaûm -ÔÛ tæ leä cao hôn, chaát dinh döôõng bò haïn cheá.

3. Pha troän

Thôøi gian uû ngaén hôn

4. Ñoä aåm

Neân kieåm soaùt trong phaïm vi 50 – 60% trong suoát quaù trình uû.

Toái öu laø 55%

5. Ñaûo troän

Nhaèm ngaên ngöøa hieän töôïng khoâ, ñoùng baùnh vaø söï taïo thaønh caùc raûnh khí, trong quaù trình laøm phaân höõu cô, CTR phaûi ñöôïc xaùo troän ñònh kyø. Taàn suaát ñaûo troän phuï thuoäc vaøo quaù trình thöïc 49 hieän

Caùc thoâng soá quan troïng trong quaù trình laøm phaân höõu cô hieáu khí 6. Nhieät ñoä

Nhieät ñoä phaûi ñöôïc duy trì trong khoaûng 50 – 550C ñoái vôùi moät vaøi ngaøy ñaàu vaø 55 – 600C trong nhöõng ngaøy sau ñoù.

Treân 660C, hoaït tính vi sinh vaät giaûm ñaùng keå.

7. Kieåm soaùt Nhieät ñoä 60 – 700C, caùc maàm beänh ñeàu bò tieâu dieät maàm beänh 8. Nhu caàu veà khoâng khí

Löôïng oxy caàn thieát ñöôïc tính toaùn döïa treân caân baèng tyû löôïng. Khoâng khí chöùa oxy caàn thieát phaûi ñöôïc tieáp xuùc ñeàu vôùi taát caû caùc phaàn cuûa CTR laøm phaân

9. pH

Toái öu: 7 – 7,5. Ñeå haïn cheá söï bay hôi Nitô döôùi daïng NH3, pH khoâng ñöôïc vöôït quaù 8,5

10. Möùc ñoä phaân huûy

Ñaùnh giaù qua söï giaûm nhieät ñoä vaøo thôøi gian cuoái

11. Dieän tích ñaát yeâu caàu

Coâng suaát 50T/ngaøy caàn 1 hecta ñaát 50

25

CHAÁT LÖÔÏNG PHAÂN HÖÕU CÔ    

Möùc ñoä laãn taïp chaát Noàng ñoä caùc chaát dinh döôõng Maät ñoä vi sinh vaät gaây beänh Ñoä oån ñònh vaø haøm löôïng chaát höõu cô (ñoä oån ñònh lieân quan tôùi nhieät ñoä, ñoä aåm vaø noàng ñoä oxy trong quaù trình cheá bieán phaân höõu cô)

51

 





CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST Phöông phaùp uû phaân theo luoáng daøi Laø quaù trình uû phaân trong ñoù CTR ñöôïc saép xeáp theo caùc luoáng daøi, heïp vaø ñöôïc ñaûo troän theo moät chu kyø nhaát ñònh nhaèm caáp khí cho luoáng uû.

Caùc luoáng uû coù chieàu cao thay ñoåi töø 1m ñeán 3,5m. Chieàu roäng luoáng uû thay ñoåi töø 1,56m.

Khoâng khí ñöôïc cung caáp tôùi heä thoáng baèng caùc con ñöôøng töï nhieân nhö do khueách taùn, gioù, ñoái löu nhieät…

52

26







CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST Neáu luoáng uû quaù lôùn, caùc vuøng kî khí coù theå xuaát hieän ôû khu vöïc trung taâm, ñieàu naøy seõ taïo ra muøi khi luoáng uû ñöôïc ñaûo troän.

Ngöôïc laïi, caùc luoáng uû nhoû seõ maát nhieät quaù nhanh vaø khoâng theå ñaït ñöôïc nhieät ñoä ñuû lôùn ñeå dieät vi sinh vaät gaây beänh vaø bay hôi aåm. Ñaûo troän seõ laøm xaùo troän caùc vaät lieäu beân trong vaø beân ngoaøi ñoáng uû. Đaûo troän seõ xeù nhoû caùc phaàn töû raùc ñeå gia taêng dieän tích beà maët vaø caùc vaät lieäu ñöôïc troän laãn nhau.

53

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST

Öu ñieåm  Do xaùo troän thöôøng xuyeân neân chaát löôïng phaân höõu cô ñoàng ñeàu.  Voán ñaàu tö vaø chi phí vaän haønh thaáp vì khoâng caàn heä thoáng cung caáp oxy cöôõng böùc.  Kyõ thuaät ñôn giaûn. 

54

27

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN       



Nhöôïc ñieåm

Caàn nhieàu nhaân coâng.

Thôøi gian uû daøi (36) thaùng.

Do söû duïng thoåi khí thuï ñoäng neân khoù quaûn lyù, ñaëc bieät laø khoù kieåm soaùt nhieät ñoä vaø maàm beänh.

Xaùo troän luoáng uû thöôøng gaây thaát thoaùt nitô vaø gaây muøi.

Quaù trình uû bò phuï thuoäc vaøo thôøi tieát.

Phöông phaùp thoåi khí thuï ñoäng caàn moät löôïng lôùn vaät lieäu taïo caáu truùc phuø hôïp.

Dieän tích ñaát caàn thieát lôùn.

55

 





CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST Phöông phaùp uû phaân theo luoáng daøi hoaëc ñoáng vôùi thoåi khí cöôõng böùc Khoâng khí ñöôïc cung caáp cho heä thoáng baèng quaït thoåi khí hoaëc bôm neùn khí qua heä thoáng phaân phoái khí nhö oáng phaân phoái khí hoaëc saøn phaân phoái khí.

Chieàu cao luoáng hay ñoáng uû khoaûng 2  2,5m.

Moãi khoái uû thöôøng ñöôïc trang bò moät maùy thoåi khí.

Löôïng khoâng khí cung caáp phaûi ñaûm baûo ñuû nhu caàu oxy cho quaù trình chuyeån ñoåi sinh hoïc vaø nhaèm kieåm soaùt nhieät ñoä trong khoái uû.

Thôøi gian caàn thieát cho quaù trình uû khoaûng 35 tuaàn. Phaàn muøn sau khi uû ñöôïc ñem ñi saøng tinh nhaèm thu ñöôïc saûn phaåm phaân chaát löôïng cao.

56

28

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST     

Öu ñieåm Deã kieåm soaùt khi vaän haønh heä thoáng, ñaëc bieät laø kieåm soaùt nhieät ñoä vaø noàng ñoä oxy trong luoáng uû.

Giaûm muøi hoâi vaø maàm beänh.

Thôøi gian uû ngaén (36 tuaàn).

Vì söû duïng thoåi khí cöôõng böùc neân luoáng phaân coù theå cao vaø roäng hôn so vôùi thoåi khí thuï ñoäng, do ñoù nhu caàu söû duïng ñaát thaáp hôn, coù theå vaän haønh ngoaøi trôøi hoaëc coù che phuû.

57

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST   

Nhöôïc ñieåm Heä thoáng phaân phoái khí deã bò taét ngheõn, caàn phaûi baûo trì thöôøng xuyeân.

Chi phí baûo trì heä thoáng vaø chi phí naêng löôïng cho thoåi khí laøm taêng toång chi phí, neân chi phí cho heä thoáng naøy cao hôn heä thoáng thoåi khí thuï ñoäng.

58

29

 



CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST Phöông phaùp uû trong container Laø phöông phaùp uû maø vaät lieäu uû ñöôïc chöùa trong container hoaëc thuøng kín, tuùi ñöïng hay trong nhaø.

Thoåi khí cöôõng böùc thöôøng ñöôïc söû duïng cho phöông phaùp uû naøy.

Trong beå di chuyeån theo phöông ngang, CTR ñöôïc uû trong moät hoaëc nhieàu ngaên phaûn öùng daøi vaø heïp, thoåi khí cöôõng böùc vaø xaùo troän ñònh kyø.

Vaät lieäu uû ñöôïc di chuyeån lieân tuïc doïc theo chieàu daøi cuûa ngaên phaûn öùng trong suoát quaù trình uû.

59

     

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST Öu ñieåm Ít nhaïy caûm vôùi ñieàu kieän thôøi tieát.

Khaû naêng kieåm soaùt quaù trình uû vaø kieåm soaùt muøi toát hôn.

Thôøi gian uû ngaén hôn phöông phaùp uû ngoaøi trôøi.

Nhu caàu dieän tích nhoû hôn so vôùi caùc phöông phaùp khaùc.

Chaát löôïng phaân toát hôn.

60

30

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN PHÂN COMPOST

Nhöôïc ñieåm  Voán ñaàu tö cao.  Chi phí vaän haønh vaø baûo trì heä thoáng cao.  Thieát keá phöùc taïp vaø ñoøi hoûi trình ñoä cao.  Coâng nhaân vaän haønh ñoøi hoûi trình ñoä cao. 

61

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Heä thoáng Composting Lemna - Australia Coâng ngheä Lemna söû duïng caùc tuùi lôùn coù haøm löôïng polyethene thaáp ñeå chöùa vaø baûo veä CTR höõu cô, nhaèm muïc ñích ñaåy nhanh quaù trình phaân huûy sinh hoïc töï nhieân ñeå saûn xuaát ra phaân boùn höõu cô chaát löôïng cao, khí seõ ñöôïc thoåi vaøo trong caùc bao chöùa lieân tuïc.

62

31

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Tieáp nhaän CT

Saøn tieáp nhaän vaø phaân loaïi sô boä

Phaân loaïi chi tieát

Cô sôû taùi cheá Chaát khoâng sx, taùi cheá

Maùy nghieàn Tính, boå sung C vaø caùc nhaân toá khaùc

Troän oån ñònh

BCL Thoåi khí

CO2 & H2O…

BAO UÛ RAÙC Kích thöôùc lôùn SAØNG

Ñoùng goùi

Xe taûi xuùc vaø neùn raùc Caûi taïo ñaát Phaân boùn noâng nghieäp Laøm vöôøn

63

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Saøn tieáp nhaän vaø phaân loaïi sô boä: Saøn tieáp nhaän ñoùng vai troø nhö moät traïm kieåm tra taát caû caùc xe chôû raùc vaøo nhaø maùy.

Sau khi xem xeùt sô qua veà thaønh phaàn CTR, ngöôøi quaûn lyù seõ quyeát ñònh cho xe ñöôïc pheùp vaøo vaø ñi tôùi baõi chöùa raùc.

64

32

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Traïm phaân loaïi chi tieát: Beä ñöôïc naâng cao hoã trôï cho baêng taûi nhaët raùc naèm ôû vò trí trung taâm. ÔÛ moãi beân baêng taûi coù ñaët caùc traïm nhaët raùc ñeå coâng nhaân loaïi ra caùc nguyeân lieäu treân baêng taûi.

Taïi moät traïm khaùc, caùc nguyeân lieäu bò loaïi seõ ñöôïc chuyeån ñeán baõi choân laáp. Caùc muøi hoâi phaùt sinh seõ ñi qua caùc boä loïc höõu cô ñaët ngoaøi toaø nhaø ñeå xöû lyù töï nhieân.

65

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Thieát bò vaø khu vöïc phaân loaïi raùc 66

33

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Nghieàn raùc: Nguyeân lieäu caøng nhoû, dieän tích beà maët caøng lôùn, vi khuaån caøng deã taán coâng vaøo vaø do vaäy, quaù trình hình thaønh phaân höõu cô cuûa nguyeân lieäu nhanh hôn, hieäu quaû hôn.

Maùy caét ñöa caùc nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc caét nhoû xuoáng saøn beâ toâng ñeå löu vaøo kho ngay tröôùc khi ñem troän.

67

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Troän: Nhaèm ñaûm baûo ñoä ñoàng nhaát trong khoái vaät lieäu uû, sau khi ra khoûi khu vöïc phaân loaïi, nguyeân lieäu ñöôïc moät baêng chuyeàn lôùn chuyeån ñeán maùy nghieàn troän.

Trong moät soá tröôøng hôïp caàn ñieàu chænh moät vaøi thoâng soá veà ñoä aåm, tæ leä C/N,… caùc loaïi muøn cöa, tro,… seõ ñöôïc tính toaùn ñeå phoái troän theâm vaøo.

68

34

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Ñöa nguyeân lieäu vaøo bao: Nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc chuaån bò saün ñöôïc ñöa vaøo moät baøn ñöa vaät lieäu, baêng chuyeàn hay vaøo moät caùi pheãu. Töø ñaây, nguyeân lieäu ñöôïc ñöa vaøo boä phaän neùn treân maùy ñoùng bao.

Sau khi qua maùy neùn, nguyeân lieäu keát laïi thaønh moät khoái coâ ñaëc hôn vaø chaéc chaén hôn, ñaûm baûo ñuû khoâng gian cho khoâng khí xaâm nhaäp vaøo taát caû caùc phaàn cuûa bao.

69

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Thieát bò neùn vaø vaøo bao uû compost

70

35

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Laép ñaët heä thoáng thoâng khí: Trong suoát quaù trình ñöa nguyeân lieäu vaøo bao, oáng ñuïc loã ñöôïc laép ñaët cuøng vôùi nguyeân lieäu chaïy doïc theo toaøn boä chieàu daøi cuûa bao. Ñöôøng kính cuûa oáng vaø vieäc ñuïc loã ñöôïc thieát keá cuøng vôùi quaït gioù ñeå cung caáp khoâng khí caàn thieát vaøo nguyeân lieäu trong suoát quaù trình uû phaân.

71

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Laép ñaët boä phaän kieåm soaùt: Boä phaän kieåm soaùt ñöôïc thieát laëp ñeå quay voøng theo chu kyø quaït gioù hoaït ñoäng vaø ngöng hoaït ñoäng töøng ñôït suoát thôøi gian trong ngaøy ñeå nguyeân lieäu trong bao nhaän ñöôïc löôïng khoâng khí caàn thieát.

Vieäc troän vaø phaân phoái khoâng khí khoâng ñeàu coù theå laøm cho nhieät ñoä thay ñoåi töø phaàn naøy sang phaàn khaùc cuûa bao. Khi ñieàu naøy xaûy ra, moät phaàn nguyeân lieäu coù theå ñaït ñeán ñoä chín nhanh hôn so vôùi caùc phaàn khaùc.

72

36

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Caùc möùc nhieät ñoä cuûa quaù trình compost Lemna 73

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Thieát laäp maùy quaït gioùvaø höôûng daãn veà thoâng khí: Caùc thieát laäp maùy quaït gioù thöïc söï seõ phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä ño ñöôïc. Caùc möùc nhieät ñoä thoâng thöôøng coù theå ñöôïc duy trì baèng caùch gia taêng thôøi gian hoaït ñoäng cuûa maùy quaït gioù.

Do möùc nhieät ñoä cuûa Vieät Nam cao hôn neân theo döï ñoaùn, chu trình laøm phaân höõu cô seõ ñöôïc ruùt ngaén xuoáng coøn töø 6 ñeán 8 tuaàn chöù khoâng phaûi töø 10 ñeán 12 tuaàn.

74

37

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Ñoä chín phaân höõu cô: Ñoä chín hay ñoä oån ñònh noùi veà söï oxy hoaù nguyeân lieäu höõu cô hay söï chuyeån ñoåi cuûa chuùng thaønh daïng oån ñònh hôn. Söï oån ñònh hoaøn chænh seõ mang laïi moät saûn phaåm ít hay khoâng coù giaù trò nhö moät chaát ñieàu hoaø ñaát troàng.

Thoâng thöôøng, khi nhieät ñoä giaûm treân khoái löôïng lôùn phaân laø moät daáu hieäu toát veà ñoä chín, vôùi ñieàu kieän laø caùc chaát quan troïng (oxy, hôi aåm vaø thöïc phaåm) cho hoaït ñoäng cuûa vi khuaån hieän nay ñaõ coù maët.

75

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Coâng ngheä Compost Lemna vôùi bao ñöïng treân 210taán vaø maùy ñieàu haønh nhieät ñoä, oxygen

76

38

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Ñöa phaân thaønh phaåm ra khoûi bao:  Vieäc ñöa phaân höõu cô thaønh phaåm ra khoûi bao thöôøng ñöôïc thöïc hieän baèng xe maùy uûi sau khi bao ñöôïc caét doïc theo phaàn döôùi cuûa moãi beân vaø ñöôïc cuoán lui veà phía sau. 



Nguyeân lieäu ñöôïc laáy ra töø giöõa vaø treân caùc oáng thoåi khí cho ñeán khi caùc oáng heát saïch phaân vaø ñöôïc keùo ñi cho khu vöïc söû duïng keá tieáp.

77

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Saøng loïc: Baát cöù nguyeân lieäu naøo khoâng theå laøm phaân höõu cô ñöôïc ñeàu phaûi ñöôïc loaïi boû ra baèng caùch saøng loïc.

Caùc nguyeân lieäu naøy bao goàm caùc mieáng plastic moûng hay cöùng, thuûy tinh…

Caùc vaät quaù côõ khoâng theå laøm phaân höõu cô ñöôïc seõ ñem ñi choân laáp. Phöông thöùc caét nhoû raùc baèng hôi thoåi coù theå tinh loïc theâm saûn phaåm cuoái cuøng neáu caàn.

78

39

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Laáy phaân ra khoûi bao vaø saøng loïc phaân

79

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Naâng cao chaát löôïng phaân höõu cô: Vieäc phaân tích phaân höõu cô thaønh phaåm seõ xaùc ñònh caàn bổ sung theâm caùc chaát phuï gia naøo vaøo ñeå laøm cho phaân höõu cô ñöôïc cheá bieán ñaëc bieät daønh cho töøng vuï cuï theå vaø phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän ñaát ñai ñaëc thuø rieâng.

80

40

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Maùy nghieàn vaø phoái troän chaát phuï

81

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Ñoùng goùi: Sau khi ñöôïc naâng cao chaát löôïng, phaân höõu cô naøy laø loaïi phaân höõu cô chuyeân duøng ñöôïc cheá bieán ñaëc bieät ñeå phaùt trieån töøng vuï muøa cuï theå trong töøng ñieàu kieän ñaát ñai cuï theå.

Thaønh phaàn phaân höõu cô seõ ñöôïc ñoùng goùi trong caùc bao plastic troïng löôïng 2025kg. Saün saøng ñeå phaân phoái treân thò tröôøng

82

41

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ       

Heä thoáng Composting Lemna coù nhieàu öu ñieåm hôn caùc kyõ thuaät saûn xuaát phaân höõu cô khaùc: Khoâng coù muøi hoâi vaø ruoài muoãi.

Ngaên chaën buïi vaø nöôùc roø ræ.

Giaûm 1/5 nhu caàu veà dieän tích ñaát so vôùi caùc coâng ngheä khaùc Ñaåy nhanh quaù trình laøm phaân höõu cô.

Quaù trình vaän haønh ñôn giaûn vaø chi phí baûo döôõng thaáp.

Khoâng coù nguy hieåm veà hoaû hoaïn.

83

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ

Dieãn bieán quaù trình coâng ngheä compost Lemna

84

42

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ   



Coâng ngheä saûn xuaát phaân DANO - Ñan Maïch Raùc ñöôïc vaän chuyeån ñeán caùc nhaø maùy xöû lí baèng xe chuyeân duïng.

Xe chôû raùc qua traïm caân ñieän töû ñeå xaùc ñònh khoái löôïng. Sau ñoù, raùc töø xe ñöôïc ñoå thaúng vaøo hoá thu, töø ñoù raùc ñöôïc ñöa leân baêng taûi caøo vaø baêng taûi xích.

Treân baêng taûi caøo coù caùc thanh caøo traùi, caøo phaûi vaø thanh caøo giöõa ñöôïc gaén chaët treân caùc taám xích baèng buloâng. Baêng taûi caøo coù kích thöôùc 10750mm x 2810mm.

85

TAÄP TRUNG THU GOM RAÙC THAÛI SINH HOAÏT VEÀ NHAØ MAÙY TRAÏM CAÂN Raùc pheá phaåm

PHAÂN LOAÏI RAÙC

BAÕI PHEÁ LIEÄU

BAÊNG TAÛI CAØO Beå chöùa nöôùc ræ raùc

Caáp aåm

BAÊNG TAÛI TÖØ

Raùc kim loaïi

OÁNG OÅN ÑÒNH SINH HOÙA Haàm xöû lí khí thaûi

SAØN PHAÂN LOAÏI SAØN RUNG

BAÕI PHEÁ LIEÄU Caáp khí

Raùc pheá phaåm

Raùc pheá phaåm

BAÊNG TAÛI NGANG BAÊNG TAÛI NGANG

BUÙA NGHIEÀN BAÕI UÛ PHAÂN

BAÕI PHEÁ LIEÄU

ÑOÙNG BAO THAØNH PHAÅM 86

43

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Giai ñoaïn uû trong thieát bò oån ñònh sinh hoùa: Thieát bò hình troøn, ñöôøng kính 3660mm, daøi 26.920m, ñöôïc cheá taïo baèng theùp daøy 20mm. Beân trong oáng ñöôïc boá trí 48 boä höôùng raùc saép xeáp theo hình xoaén oác chaïy doïc oáng.

Boä höôùng raùc vöøa coù chöùc naêng daãn raùc veà cuoái oáng vöøa coù chöùc naêng laøm tôi raùc, ñaûo troän raùc nhôø vaäy quaù trình leân men xaûy ra nhanh hôn. Treân thaønh oáng ñöôïc gaén 4 ñaàu doø nhieät ñoä coù nhieäm vuï giaùm saùt nhieät ñoä, ñeå khi nhieät ñoä quaù cao coù theå caáp aåm kòp thôøi; 87

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Nhieäm vuï cuûa thieát bò naøy laø taïo ñieàu kieän moâi tröôøng toái öu nhaát giuùp cho vi sinh vaät coù ích phaùt trieån ñeå ñaåy nhanh quaù trình phaân huûy raùc, ñoàng thôøi, tieâu dieät moät soá vi sinh vaät gaây beänh trong raùc nhö vi khuaån ñöôøng ruoät, tröùng gian saùn vaø caùc loaïi naám moác; Nöôùc ñöôïc cung caáp ñeå taïo ñoä aåm töø 40 - 50% vaø moät maùy huùt khí coù nhieäm vuï huùt khí sinh ra do quaù trình phaân huûy raùc thaûi beân trong oáng vaø ñöa veà hoà loïc khí ñeå xöû lyù. Ñaàu coøn laïi laø oáng oån ñònh sinh hoùa seõ coù heä thoáng thoåi khí ñeå ñieàu chænh nhieät ñoä trong oáng luoân oån ñònh vaø cung caáp nguoàn oâxy cho vi sinh vaät; 88

44

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 





Thôøi gian raùc ñöôïc xöû lyù trong thieát bò laø 16 giôø. Ñaây laø giai ñoaïn quan troïng nhaát trong quaù trình xöû lyù raùc.

Sau khi ñöôïc uû trong thieát bò oån ñònh sinh hoùa, raùc seõ thoaùt ra ngoaøi qua heä thoáng saøn thoâ. Saøn thoâ coù chieàu daøi 2500mm, ñöôøng kính 3660mm. Ñaây laø loaïi saøn oáng, treân thaân oáng coù ñuïc loã 100mm.

Taïi ñaây nhöõng raùc pheá phaåm seõ ñöôïc saøn loïc ra theâm moät laàn nöõa vaø theo baêng taûi ngang ñöa veà baêng taûi pheá lieäu, nhöõng raùc thaønh phaåm sau khi loït qua saøn loïc pheá lieäu theo baêng taûi leân saøn rung.

89

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Saøn rung coù loã  20 -60 mm, daøi 0,8 m, roâng 2,5 m, coù nhieäm vuï loïc vaø rung laøm vôû nhöõng haït lôùn loït qua maéc saøn seõ theo ñöôøng baêng taûi döôùi saøn vaø baêng taûi leân vaøo pheãu xuoáng maùy nghieàn buùa.

Beân trong maùy nghieàn buùa coù 2 giaøn quaû buùa, moãi quaû buùa daïng hình hoäp chöõ nhaät coù kích thöôùc 20 x200x250mm coù khoan loã ôû hai ñaàu. Khi hoaït ñoäng 2 giaøn buùa hoaït ñoäng ngöôïc chieàu nhau vaø daäp naùt raùc thaûi.

90

45

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Ñaùnh luoáng uû, keát hôïp ñaûo troän: Nguyeân lieäu raùc höõu cô thu ñöôïc sau khi saøng thoâ vaø nghieàn ñöôïc phun theâm nguyeân lieäu uû, khöû muøi tröôùc khi chuyeån ñeán khu vöïc uû phaân.

Taïi ñaây, nguyeân lieäu ñöôïc ñaùnh thaønh nhöõng luoáng naèm lieàn keà nhau theo 2 loaïi kích thöôùc 0 – 40mm vaø 40 – 80mm vaø ghi laïi thôøi gian baét ñaàu uû vaø thôøi gian ñaûo ñoáng.

91

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Kích thöôùc ñoáng uû (chieàu cao, chieàu roäng ñaùy vaø chieàu daøi) phuï thuoäc vaøo soá löôïng nguyeân lieäu vaø maët baèng cho pheùp, nhöng khoâng lôùn hôn kích thöôùc laøm vieäc cho pheùp cuûa maùy ñaûo ñoáng.

Thôøi gian uû phaân khoaûng 40 ngaøy, trong giai ñoaïn naøy caùc vi sinh vaät hieáu khí hoaït ñoäng raát maïnh, chuùng caàn nhieàu oxy cho quaù trình phaân huûy, vì vaäy caùc ñoáng nguyeân lieäu ñöôïc ñaûo troän nhieàu laàn nhôø xe ñaûo ñoáng.

92

46

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Quaù trình ñaûo ñoáng seõ ñaûo nguyeân lieäu töø trong ra ngoaøi vaø ngöôïc laïi, laøm nhoû, tôi nguyeân lieäu, taêng khaû naêng tieáp xuùc vaø phaân boå ñeàu caùc vi sinh vaät hieáu khí trong ñoáng uû.

Khi ñaûo ñoáng, tuyø theo ñoä aåm cuûa nguyeân lieäu trong bieåu ñoà thôøi gian uû ñeå phoái troän theâm nöôùc phuï gia.

Thôøi gian chu kyø ñaûo ñoáng phuï thuoäc vaøo chaát löôïng, kích thöôùc, nhieät ñoä, ñoä aåm, pH cuûa ñoáng uû nguyeân lieäu (khoaûng 2 – 3ngaøy)

93

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Trong quaù trình uû, nhieät ñoä ñoáng uû seõ taêng cao, vì vaäy haøng ngaøy phaûi theo doõi ñeàu ñaën ñeå khoáng cheá nhieät ñoä, ñoä aåm thích hôïp cho quaù trình uû hieäu quaû nhaát.

Nhieät ñoä thích hôïp toái ña khoaûng 50650C. Vôùi nhieät ñoä naøy, haàu heát caùc vi sinh vaät coù haïi nhö vi khuaån ñöôøng ruoät, tröùng giun saùn vaø naám moác seõ bò tieâu dieät.

94

47

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Khi keát thuùc quaù trình phaân huûy, phaân ñöôïc ñöa qua khaâu cheá bieán baèng xe xuùc manitou.

Phaân compost sau khi kieåm tra ñaït chaát löôïng, tuøy theo yeâu caàu coù theå phoái troän theo caùc thaønh phaàn dinh döôõng ña löôïng vaø vi löôïng thoâng qua heä thoáng caân ñònh löôïng töï ñoäng ñeå taïo caùc saûn phaåm phaân höõu cô vi sinh theo nhu caàu thò tröôøng.

Sau khi ñöôïc cheá bieán, saûn phaåm chuyeån sang ñoùng bao vaø ñöa ñi tieâu thuï vôùi nhaõn hieäu ñaõ ñöôïc ñaêng kyù.

95

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Saøng tinh, phaân loaïi phaân höõu cô chính: Sau thôøi gian uû, kieåm tra chaát löôïng phaân höõu cô, neáu ñaït ñoä chín mong muoán thì chuyeån phaân höõu cô sang coâng ñoaïn saøng tinh (maéc saøng 15 mm) phaân loaïi.

Phaân höõu cô chín ñöôïc xe xuùc ñöa veà khu vöïc cheá bieán phaân ñeå saøng. Phaân höõu cô loït saøng ñöôïc chuyeån ñeán thieát bò phaân loaïi troïng löïc ñeå phaân loaïi.

Caùc chaát trô khoâng loït saøng ñöa veà khu taäp trung xöû lyù ñem ñi choân laáp.

96

48

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 





Taùch töø laàn cuoái: Sau khi saøng, phaàn phaân höõu cô chaát löôïng cao ñaõ ñöôïc taùch ra, vaø ñi vaøo maùy taùch töø ñeå loaïi boû caùc kim loaïi nhoû coøn soùt laïi.

Nghieàn: Phaân höõu cô chín coù ñoä haït lôùn seõ ñöôïc ñöa vaøo maùy nghieàn ñeå coù kích thöôùc khoâng lôùn hôn 2mm ñeå taän thu phaàn muøn höõu cô duøng cho vieäc caûi taïo ñaát troàng troït.

Phaân tích tæ troïng: Phaân höõu cô chín, ñöôïc ñöa vaøo maùy phaân tích tæ troïng ñeå loaïi boû laàn cuoái caùc taïp chaát nhoû (ni loâng, thuûy tinh, soûi) vaãn coøn laãn sau khi saøng, vaø phaân ra loaïi phaân höõu cô chaát löôïng cao vaø phaân höõu cô taän thu (muøn höõu cô).

97

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Kieåm tra chaát löôïng phaân höõu cô: Caùc boä kieåm ñònh cuûa nhaø maùy seõ theo chu trình quy ñònh laáy caùc maãu phaân ñieån hình haøng ngay ñeå phaân tích ñaùnh giaù chaát löôïng.

Caùc chæ tieâu caàn ñaùnh giaù: caáp ñoä chín, ñoä aåm, giaù trò pH, haøm löôïng muøn, haøm löôïng dinh döôõng, taùc ñoäng sinh tröôûng leân caây troàng.

98

49

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Phoái troän N, P, K vaø caùc chuûng vi sinh vaät: Phaân höõu cô sau khi kieåm tra ñaït chaát löôïng, tuyø theo yeâu caàu coù theå ñöôïc phoái troän theâm caùc thaønh phaàn dinh döôõng ña löôïng vaø vi löôïng thoâng qua heä thoáng caân ñònh löôïng töï ñoäng ñeå taïo ra saûn phaåm phaân höõu cô vi sinh vaät theo nhu caàu cuûa thò tröôøng.

99

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Ñoùng bao thaønh phaåm: Tröôùc khi ñöôïc ñöa ra löu haønh treân thò tröôøng, caùc saûn phaåm ñöôïc ñoùng bao vôùi nhaõn hieäu ñöôïc ñaêng kí baûo hoä thöông hieäu cuûa nhaø maùy.

Taát caû thaønh phaàn caùc chaát thaûi trô thu gom ñöôïc töø caùc coâng ñoaïn xöû lyù seõ ñöôïc ñöa veà khu taäp trung. Ñoái vôùi caùc chaát thaûi taùi söû duïng ñöôïc coù theå baùn ngay cho caùc cô sôû saûn xuaát ñeå hoï xöû lyù vaø taùi söû duïng, caùc chaát thaûi khaùc ñöôïc ñem ñi choân laáp hôïp veä sinh.

100

50

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Öu ñieåm  Möùc ñoä töï ñoäng hoaù vaø cô giôùi hoaù töông ñoái cao.  Chi phí ñaàu tö ban ñaàu hôïp lyù.  Giaûm ñöôïc raát nhieàu coâng vieäc lao ñoäng thuû coâng cho coâng nhaân trong moâi tröôøng ñoäc haïi.  Raùc tröôùc khi ñem uû ñöôïc saøng phaân loaïi, baêm vôùi kích thöôùc vöøa phaûi, ñöôïc ñaûo troän ñeàu neân phaân huûy toát vaø ñoàng ñeàu.  Phaân höõu cô coù chaát löôïng cao do ñöôïc loaïi haàu heát caùc taïp chaát.  Khoái löôïng pheá thaûi ñem choân laáp thaáp.

101

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  Nhöôïc

ñieåm:

 Chi phí

ñaàu tö xaây döïng nhaø xöôûng töông ñoái lôùn.  Chi phí vaän haønh, baûo döôõng töông ñoái cao.  Yeâu caàu coâng nhaân vaän haønh phaûi ñöôïc ñaøo taïo kyõ thuaät caån thaän.

102

51

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ  



Coâng ngheä compost Steinmueller – Ñöùc Laø moät heä thoáng xöû lyù chaát thaûi raén ñoâ thò hoaøn chænh vôùi quy trình xöû lyù sinh hoïc töï nhieân trong ñieàu kieän caàn thieát ñeå bieán ñoåi caùc thaønh phaàn höõu cô töø raùc thaønh phaân vi sinh.

Coâng ngheä saûn xuaát compost Steinmueller döïa treân quaù trình hieáu khí caùc chaát höõu cô döôùi taùc duïng cuûa vi sinh vaät. Nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa quaù trình cheá bieán compost laø CTRÑT chöa ñöôïc phaân loaïi.

103

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 





Chaát thaûi raén ñoâ thò sau khi ñöôïc thu gom seõ ñöa qua caân ñieän töû baèng heä thoáng baêng taûi vaø chuyeån ñeán khoang chöùa raùc trong khi ñôïi phaân loaïi.

Taïi saøng phaân loaïi, thöïc hieän taùch loaïi CTR coù kích thöôùc lôùn nhö caønh caây, voû xe, … sau ñoù CTRÑT ñöôïc chuyeån qua quaù trình xeù bao ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình phaân loaïi keá tieáp.

Taïi nôi tieáp nhaän chaát thaûi vaø khaâu xeù bao cheá phaåm sinh hoïc ñöôïc duøng ñeå khöû muøi vaø haïn cheá caùc loaïi coân truøng nhö ruoài, muoãi, kieán vaø giaùn,…

104

52

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Vôùi heä thoáng baêng chuyeàn thuû coâng vaø maùy loïc nam chaâm töø, caùc CTR coù theå taùi söû duïng seõ ñöôïc taùch rieâng chuyeån cho caùc nhaø maùy taùi cheá, phaàn CTR höõu cô ñaõ ñöôïc phaân loaïi seõ ñöôïc ñöa qua maùy caét ñeå giaûm kích thöôùc ñeán khoaûng thích hôïp cho quaù trình uû compost (5 cm).

Phaàn chaát thaûi coøn laïi khoâng söû duïng ñöôïc chuyeån ñeán caùc baõi choân laáp.

105

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Sau khi qua maùy nghieàn truïc vít, CTR höõu cô seõ ñöôïc vaän chuyeån ñeán caùc thaùp phaân huûy chính coù keát hôïp maùy nghieàn truïc vít beân döôùi thaùp troän ñeàu caùc nguyeân lieäu thoâ, quaù trình uû baét ñaàu thöïc hieän.

Quaù trình ñöôïc thöïc hieän theo daïng lieân tuïc. Söï phaân huûy chaát höõu cô trong quaù trình uû compost seõ taïo ra nöôùc ræ raùc, phaàn nöôùc ræ raùc naøy seõ ñöôïc thu gom qua raõnh thoaùt nöôùc vaø taùi söû duïng laøm phaàn nöôùc boå sung ñeå duy trì ñoä aåm toái öu cho quaù trình uû compost.

106

53

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Nhieät ñoä trong luoáng uû ñöôïc duy trì trong khoaûng 400C ñeán 700C, ñeå thuùc ñaåy nhanh quaù trình phaân huûy vaø coù theå tieâu dieät caùc maàm beänh moät caùch hieäu quaû.

Trong quaù trình uû, ngoaøi löôïng nöôùc ræ raùc phaùt sinh coøn coù löôïng khí thaûi, löôïng khí naøy mang theo moät nhieät löôïng lôùn neân moät phaàn ñöôïc daãn veà caùc thaùp ñeå duy trì nhieät ñoä trong uû vaø phaàn khí ñöôïc thu gom daãn vaøo caùc beå haáp thuï sinh hoïc khoâng phaùt sinh khí thaûi ra ngoaøi moâi tröôøng.

107

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Sau khi phaân huûy hieáu khí trong thaùp kín 21 ngaøy, compost ñöôïc vaän chuyeån sang khu vöïc thaùp phaân huûy keá tieáp trong voøng 28 ngaøy ñeå compost hoaøn toaøn oån ñònh, ñaûm baûo hoaøn toaøn veà maët sinh hoïc. Trong quaù trình naøy khoâng boå sung nöôùc vaø khoâng xaùo troän.

108

54

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Sau khi ñaõ oån ñònh hoaøn toaøn, compost töø luoáng uû seõ ñöôïc ñöa ñeán maùy saøng coù kích thöôùc loã laø 5mm, taïi ñaây caùc phaàn compost treân saøng seõ ñöôïc phaân loaïi thuû coâng ñeå taùch caùc chaát voâ cô coøn soùt laïi, phaàn chaát höõu cô coøn laïi ñöôïc ñöa veà khu vöïc uû hieáu khí ñeå thöïc hieän uû laïi.

109

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Compost qua saøng seõ qua coâng ñoaïn nghieàn vaø tieáp tuïc ñöôïc saøng ñaït kích thöôùc khoaûng 2mm theo tieâu chuaån, compost thu ñöôïc ôû daïng thoâ, coù theå phoái troän boå sung theâm caùc nguoàn dinh döôõng khaùc ñeå ñaït tieâu chuaån phaân höõu cô phuø hôïp vôùi töøng muïc ñích söû duïng.

Cuoái cuøng, compost ñöôïc ñoùng bao vaän chuyeån ñeán nhaø löu tröõ tröôùc khi ñöa ra thò tröôøng tieâu thuï.

110

55

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Phöông aùn naøy keát hôïp söû duïng caùc thaùp ñeå thoåi khí neân seõ thu hoài ñöôïc moät phaàn nhieät, duy trì nhieät ñoä trong quaù trình thoåi khí. Hôn nöõa löôïng khí thaûi trong quaù trình phaân huûy ñöôïc thu hoài vaø xöû lyù baèng heä thoáng haáp thuï sinh hoïc.

Nöôùc ræ raùc phaùt sinh ñöôïc thu gom, tuaàn hoaøn neân caùc chaát thaûi phaùt sinh trong quaù trình uû compost giaûm caû veà löu löôïng laãn noàng ñoä chaát oâ nhieãm, taêng hieäu quaû quaù trình xöû lyù tröôùc khi thaûi vaøo moâi tröôøng.

111

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 

Maët khaùc, thöïc hieän thoåi khí lieân tuïc trong thieát bò kín neân baûo ñaûm caáp khí ñaày ñuû vaø phaân huûy nhanh hôn caùc phöông phaùp uû khaùc vaø dieät ñöôïc VSV gaây beänh. Ñoàng thôøi toaøn boä quaù trình uû compost khoâng bò aûnh höôûng bôûi thôøi tieát do quaù trình uû ñöôïc thöïc hieän trong caùc container kín.

112

56

MOÄT SOÁ COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN PHAÂN HÖÕU CÔ 



Nhöôïc ñieåm cuûa phöông aùn naøy laø chi phí ñaàu tö cho caùc thieát bò ban ñaàu raát lôùn, chi phí lôùn nhaát trong nhaø maùy compost laø chi phí vaän haønh heä thoáng thoåi khí trong caùc thaùp, tuy nhieân coâng ngheä aùp duïng keát hôïp uû thuï ñoäng ôû 28 ngaøy cuoái neân giaûm ñaùng keå chi phí thoåi khí.

Beân caïnh ñoù, coù theå ñaàu tö heä thoáng phaàn meàm quaûn lyù thuï ñoäng ñeå toái öu hoùa caáp khí seõ giaûm ñeán möùc thaáp nhaát löôïng khí caàn cung caáp.

113

CTRSH Traïm caân Saøng phaân loaïi

Taïp chaát kích thöôùc lôùn

Xeù bao Phaân loaïi

Nylon, giaáy, thuûy tinh,…

Tuyeån töø

Kim loaïi

Nghieàn (truïc vít) vaø saøng Caét Thoåi khí Nöôùc

UÛ thoåi khí cöôõng böùc

Nöôùc ræ raùc

UÛ oån ñònh Saøng (<5mm) Nghieàn

Pheá thaûi

Taùi söû duïng hoaëc choân laáp

Saøng (<2mm) Compost Ñoùng bao Thaønh phaåm

Quy trình coâng ngheä compost Steinmueller

114

57

115

116

58

Nhaø maùy saûn xuaát compost Steinmueller 117

SO SAÙNH QUAÙ TRÌNH CHEÁ BIEÁN COMPOST HIEÁU KHÍ VAØ PHAÂN HUÛY KÒ KHÍ 



Cheá bieán compost, chaát höõu cô ñöôïc phaân huûy bôûi caùc vi sinh vaät trong ñieàu kieän coù oxy, saûn phaåm taïo thaønh laø CO2, nöôùc, nhieät vaø compost, noù coù theå ñöôïc söû duïng laøm phaân boùn cho noâng nghieäp.

Söï phaân huûy kî khí xaûy ra vôùi quaù trình phaân huûy sinh hoïc cuûa chaát höõu cô ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc vi sinh vaät trong ñeàu kieän khoâng coù oxy. Saûn phaåm quaù trình phaân huûy kò khí laø CH4, noù coù theå ñöôïc söû duïng laøm nguoàn cung caáp naêng löôïng; CO2 vaø moät soá saûn phaåm trung gian nhö: acid höõu cô, alcohol; muøn.

118

59

SO SAÙNH QUAÙ TRÌNH CHEÁ BIEÁN COMPOST HIEÁU KHÍ VAØ PHAÂN HUÛY KÒ KHÍ 



Quaù trình cheá bieán compost laø quaù trình ñôn giaûn vôùi voán ñaàu tö vöøa phaûi vaø saûn phaåm cuûa noù laø compost coù theå laøm phaân boùn, do ñoù coù theå thu hoài moät phaàn voán cuûa quaù trình.

Beân caïnh ñoù, nhieät ñoä sinh ra trong heä thoáng compost coù theå loaïi boû ñöôïc caùc maàm beänh, do ñoù quaù trình laøm compost ñöôïc ñaùnh giaù laø ít aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng hôn so vôùi phöông phaùp phaân huûy kò khí.

119

SO SAÙNH QUAÙ TRÌNH CHEÁ BIEÁN COMPOST HIEÁU KHÍ VAØ PHAÂN HUÛY KÒ KHÍ 



Quaù trình cheá bieán compost coù moät soá baát lôïi nhö: caàn naêng löôïng cho quaù trình vaän haønh vaø caàn phaûi duy trì söï oån ñònh cuûa heä thoáng, cuõng nhö khaû naêng lan truyeàn oâ nhieãm do phaùt thaûi NH3 trong khoâng khí neáu nhö vieäc thieát keá vaø vaän haønh khoâng phuø hôïp.

Phaân huûy kò khí laø quaù trình phöùc taïp, ñoøi hoûi nhöõng kyõ thuaät ñaëc bieät vaø voán ñaàu tö cao. Tuy nhieân, giaù thaønh vaän haønh thaáp vaø saûn phaåm khí sinh hoïc coù theå buø vaøo chi phí ñaàu tö.

120

60