CHUYÊN ĐỀ CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918) CHƯƠNG TRÌNH 11 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

CHUYÊN ĐỀ ÔN THI THPT QG MÔN LỊCH SỬ

vectorstock.com/10212111

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

CHUYÊN ĐỀ CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918) CHƯƠNG TRÌNH 11 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Tên tác giả: ……………….

Chức vụ : TPTCM Sử - Địa – GDCD. Đơn vị công tác: …………………….

Tên chủ đề: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 -1918). Bao gồm kiến thức lịch sử lớp 11, tiết 6 bài 6. Đối tượng học sinh: Lớp 11. Thời lượng dự kiến: 1 tiết LÝ DO CHỌN CHỦ ĐỀ: Hiện nay trong sự nghiệp đổi mới của ngành Giáo dục và Đào tạo chúng ta đã và đang tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp dạy học, dạy học lấy học sinh làm trung tâm là bước đi thích hợp và đúng đắn. Cùng với nó là đổi mới cách tiếp cận kiến thức thông qua các chuyên đề, chủ đề với những nội dung tương đồng trong một thời gian nhất định nhằm giúp học sinh có cái nhìn sâu hơn về một vấn đề cụ thể nào đó.

Trong thực tiễn dạy học chuyên đề ,chủ đề tôi thấy được học sinh hứng thú hơn về từng vấn đề cụ thể và hiểu sâu hơn về bản chất của vấn đề. Qua đó học sinh có cái nhìn toàn diện để đánh giá đúng bản chất của nó và từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân để phục vụ cuộc sống.

MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Mục đích nghiên cứu chủ đề này là giúp học sinh có cái nhìn một cách tổng quát nhất về cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất, hướng giải quyết khủng hoảng và hệ quả của nó. Qua đó để đánh giá đúng về trách nhiệm của người đứng đầu đất nước.

NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Nguyên nhân của chiến tranh: - Vào cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, sự phát triển không đều giữa các nước tư bản về kinh tế chính trị đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa đã dẫ đến các cuộc chiến tranh đế quốc đầu tiên: + Trung – Nhật (1894-1895) + Mĩ – Tây Ban Nha (1898) 1

+ Anh – Bô-ơ (1899 – 1902) + Nga – Nhật (1904 – 1905) - Để chuận bị cho một cuộc chiến tranh lớn nhằm tranh giành thị trường thuộc địa, các nước đế quốc đã thành lập hai khối quân sự đối lập nhau: + Khối Liên minh gồm Đức – Áo – Hung (1882). + Khối Hiệp ước gồm Anh – Pháp – Nga (1907) Cả hai khối đều ra sức chạy đua vũ trang nhằm tranh giành nhau làm bá chủ thế giới.

2. Diễn biến chiến tranh: - Giai đoạn thứ nhất 1914-1916. + Sau sự kiện Thái tử Áo - Hung bị một người Xécbi ám sát (ngày 28 - 6 - 1914), từ ngày 1 đến ngày 3 − 8, Đức tuyên chiến với Nga và Pháp. Ngày 4 – 8, Anh tuyên chiến với Đức. Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ. + Ở giai đoạn này, Đức tập trung lực lượng về phía tây nhằm nhanh chóng thôn tính nước Pháp. Do quân Nga tấn công quân Đức ở phía đông, nên nước Pháp được cứu nguy. Từ năm 1916, chiến tranh chuyển sang thế cầm cự đối với cả hai phe. + Chiến tranh bùng nổ, cả hai phe đều lôi kéo thêm nhiều nước tham gia và sử dụng nhiều loại vũ khí hiện đại đã giết hại và làm bị thương hàng triệu người.

- Giai đoạn thứ hai (1917 – 1918) + Tháng 2 – 1917, Cách mạng tháng Hai ở Nga diễn ra, phong trào cách mạng ở các nước dâng cao buộc Mĩ phải tham chiến và đứng về phe Hiệp ước (4 – 1917), vì thế phe Liên minh liên tiếp bị thất bại. + Từ cuối năm 1917, phe Hiệp ước liên tiếp mở các cuộc tấn công làm cho đồng minh của Đức lần lượt đầu hàng. + Ngày 11 – 11 – 1918, Đức đầu hàng vô điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên minh.

3. Kết cục của chiến tranh: - Chiến tranh thế giới thứ nhất gây nên những tổn thất to lớn về người và của: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương, nhiều thành phố, làng mạc, nhà cửa, nhiều

2

công trình văn hóa bị phá hủy trong chiến tranh… chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ đôla.

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, nhất là Mĩ, bản đồ thế giới bị chia lại, Đức mất hết toàn bộ thuộc địa, Anh, Pháp, Mĩ được thêm nhiều thuộc địa.

- Tuy nhiên vào giai đọa cuối của chiến tranh, phong trào cách mạng thế giới phát triển mạnh, đặc biệt là sự bùng nổ và giành thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LƯC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH.

Mức độ cần đạt Nội dung

Nhận biết

Nắm được tình hình Nguyên nổi bật của CNTB nhân của chiến cuối thế kỉ XIX đầu XX, sự phân chia tranh thuộc địa không đều giữa các nước đế quốc.

-Trình bày được nguyên nhân trực tiếp của CTTG thứ nhất.

Thông hiểu Phân tích được nguyên nhân sâu xa của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). Lí giải đuợc tại sao các nuớc đế quốc lại giải quyết mâu thuẫn bằng chiến tranh.

Vận dụng Thấp Biết Phân tích để thấy rõ tính chất của cuộc chiến tranh là phi nghĩa.

Lý giải được vì sao Thái Tử Áo – Hung bị người Xecbi am sát được xem là duyên cớ cuộc chiến tranh.

Diễn biến của chiến tranh

- Nắm được diễn biến chính của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Giải thích được khái niệm đế quốc già và đế quốc trẻ.

- Giải thích được cuộc Chiến tranh nổ ra năm 1914 giữa hai phe Liên minh và Hiệp ước trở thành cuộc 3

Rút ra được nhận xét các giai đoạn của cuộc chiến tranh.

Cao

Liên hệ được tình hình Việt Nam dưới tác động của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất Thấy dược trách nhiệm của bản thân trong việc giữ gìn hòa bình an ninh thế giới.

chiến tranh thế giới.

- Giải thích được trong cuộc chiến tranh giành giật thuộc địa Đức là kẻ hung hăng nhất.

- Lý giải được vì sao Mĩ tham chiến muộn.

- Phân tích được điểm nổi bật trong giai đoạn 1,2 của cuộc CTTGI. - Giải thích được: vì sao Mĩ nhanh chóng trở thành lực lượng đứng đầu phe Hiệp uớc.

- Giải thích được CMXHCN

tháng

Mười Nga thắng lợi có ý nghĩa trọng đại nhất đối với lịch sử thế giới trong giai đoạn 2 của cuộc CTTGI. Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất

- Trình bày được hệ quả của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918).

Giải thích được các thuật ngữ “Chiến tranh phi nghĩa” “Chiến tranh chính nghĩa”, “ Chiến tranh đế quốc “ và “ Chiến tranh cách mạng”

HỆ THỐNG CÂU HỎI – BÀI TẬP Trắc nghiệm 4

- Rút ra đuợc tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Đánh giá được tác động cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất có đến tình hình Việt Nam trong giai đoạn (1919-1925).

- Rút ra đuợc bài học nhằm ngăn chặn nguy cơ của chiến tranh.

Câu 1. Nguyên nhân sâu xa dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) ?

A. Sự thù địch giữa Anh và Pháp.

B. Sự hình thành phe liên minh

C. Mâu thuẫn về vấn đề thuộc địa.

D.Sự tranh chấp lãnh thổ châu Âu

Câu 2. Phe Liên Minh trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) gồm những nước nào ?

A. Đức-Ý-Nhật.

B. Đức-Áo Hung.

C. Đức-Nhật-Áo.

D. Đức-Nhật-Mĩ

Câu 3. Nguyên nhân cơ bản dẫn đến bùng nổ cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (19141918) là A. Mâu thuẫn giữa nhân dân các nước thuộc địa với các nước đế quốc.

B. Mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản.

C. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa.

D. Mâu thuẫn giữa phe Hiệp ước với phe Liên minh Câu 4. Đâu là duyên cớ của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) A. sự phát triển không đều của các nước tư bản B. mâu thuẫn giữa các nước về thuộc địa C. thái tử Áo- Hung bị ám sát D. các nước đế quốc hình thành hai khối quân sự đối lập Câu 5. Để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh lớn các nước đế quốc đã hình thành những khối quân sự nào?

A.Cấp tiến, Ôn hòa

B. Liên minh, Hiệp Ước

C. Đồng minh, Hiệp Ước

D. Liên minh, Phát xít

Câu 6. Chiến tranh thế giới thứ nhất diễn ra trong khoảng thời gian nào?

A.1914-1917

B.1929-1933

C.1939-1945

D.1914-1918

Câu 7. Trong giai đoạn I của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) cả hai phe đều ở thế A.tấn công

B.cầm cự

C. phòng ngự

D.phòng thủ

Câu 8. Tháng 4-1917, Mĩ tham chiến đứng về phe nào?

A.Hiệp ước

B.Liên minh

C.cả hai phe

5

D.trung lập

Câu 9. Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) nước nào đã rút khỏi cuộc chiến A. Anh

B. Pháp

C. Nga

D. Đức

Câu 10. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) kết thúc với sự thất bại của phe nào?

A.Liên minh.

B.Hiệp ước.

C.Đồng minh. D. Phát xít.

Câu 11. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) mang tính chất phi nghĩa vì A.gây nhiều thảm họa cho nhân loại,thiệt hại về kinh tế.

B.gây thảm họa cho nhân loại, chỉ mang lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận.

C.không đem lại lợi ích cho nhân dân lao động.

D.chỉ đem lại lợi ích cho các nước tham chiến.

Câu 12. Mĩ tham chiến muộn trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) vì A. nhân dân Mĩ phản đối chiến tranh.

B. Mĩ không muốn chiến tranh lan sang nước mình.

C.Mĩ muốn lợi dụng chiến tranh để buôn bán vũ khí.

D.Mĩ giữ thái độ trung lập trong chiến tranh.

Câu 13.Trong cuộc đua giành giật thuộc địa, đế quốc nào hung hãn nhất ?

A. Mĩ.

B.Anh.

C. Đức.

D. Nhật.

Câu 14. Tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) ?

A. Chính nghĩa thuộc về phe Liên minh.

B. Chính nghĩa thuộc về phe Hiệp ước.

C. Chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa.

D.Chính nghĩa thuộc về nhân dân.

Câu 15. Trong quá trình Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) sự kiện nào đánh dấu bước chuyển biến lớn trong cục diện chính trị thế giới ?

A. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. B. Thất bại thuộc về phe liên minh.

C. Chiến thắng Véc- đoong.

D. Mĩ tham chiến.

Câu 16. Thái độ của Đức làm cho quan hệ giữa các nước đế quốc ở Châu Âu như thế nào ?

A. Hòa hoãn.

B. Bình thường.

C. Hợp tác cùng phát triển.

D. Căng thẳng, đối đầu nhau.

Câu 17. Mở đầu Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) Đức có dự định gì?

6

A. Đánh bại Pháp một cách chớp nhoáng.

C. Đánh bại Anh.

B. Đánh bại Nga. D. Chiếm cả Châu Âu.

Câu 18. Trong giai đoạn 1 của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918), vì sao quân Pháp thoát khỏi nguy cơ bị quân Đức tiêu diệt ?

A. Quân Anh giúp đỡ quân Pháp mở mặt trận phía Tây.

B. Nhân dân Pháp nổi dậy chống lại quân Đức.

C. Quân Nga tấn công Đức ở Đông Phổ.

D. Quân Pháp có vũ khí mới.

Câu 19. Tháng 2 năm 1917, ở nước Nga có sự kiện gì đặc biệt?

A. Chế độ Nga hoàng bị lật đổ.

B. Chính quyền Xô viết được thành lập.

C. Chính phủ tư sản chấm dứt chiến tranh.

D. Lê- nin về nước lãnh đạo cách mạng Nga. Câu 20.Trận đánh nào được coi là “mồ chôn người” trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918)?

A. Trận Oa- téc- lô

B. Trận Véc- đoong

C. Trận Xa-ra-tô-ga.

D. Trận I-ooc-tao.

Câu 21.Sau hòa ước Bret Litốp(3/3/1918), tình hình nước Nga như thế nào?

A. Nước Nga ra khỏi chiến tranh đế quốc.

C. Nước Nga đầu hàng nước Đức.

B. Nước Nga tiếp tục chiến tranh đế quốc.

D. Nước Nga lâm vào khủng hoảng.

Câu 22. Điều không mong muốn của các nước đế quốc sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) là A. chiến tranh đã gây ra hậu quả nặng nề cho nhân loại.

B. nhiều loại vũ khí, phương tiện chiến tranh mới được sử dụng.

C. Mĩ tham chiến và trở thành nước đứng đầu phe Hiệp ước.

D. Cách mạng tháng Mười Nga thành công, nước Nga Xô Viết ra đời.

Câu 23.Điểm nổi bật trong mối quan hệ quốc tế sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) là A. các nước đế quốc có sự phân chia về quyền lợi.

7

B. sự đối đầu giữa các nước đế quốc với Liên Xô.

C. một trật tự thế giới mới được thiết lập.

D. thế giới vẫn giữ nguyên như cũ.

Câu 24.Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) nước nào thu được lợi nhuận lớn nhất ?

A. Nước Anh. C. Nước Mĩ.

B. Nước Pháp.

D. Nước Đức.

Câu 25. Những phương tiện chiến tranh lần đầu tiên được sử dụng trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918 ) là A. Máy bay tàng hình.

B. Xe tăng, xe bọc thép.

C. Tàu ngầm, thủy lôi.

D. Xe tăng, máy bay,hơi độc.

Câu 26. Tháng 2- 1917 Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vich ở Nga đã nêu khẩu hiệu gì?

A.“Biến chiến tranh đế quốc thành phong trào CM “ B.“Biến chiến tranh đế quốc thành CM vô sản ” C.“Biến chiến tranh đế quốc thành nội chiến CM ” D.“Biến chiến tranh đế quốc thành chiến tranh giải phóng dân tộc ” Câu 27. Lấy cớ gì Mĩ tuyên chiến với Đức, bước vào cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất?

A.Tàu ngàm Đức tấn công vào tàu buôn của Mĩ B.Tàu ngàm Đức gây cho Anh nhiều thiệt hại.

C.Tàu ngàm Đức vi phạm quyền tự do thương mại trên biển D.Tàu ngàm Đức tấn công phe hiệp ước.

Câu 28. Điền số liệu: Thời gian chiến tranh thế giới thứ nhất..................................

Giai đoạn 1 của chiến tranh thế giới thứ nhất...............................................

Giai đoạn 2 của chiến tranh thế giới thứ nhất ......................................... ............................. người chết..........................nguời bị thương .Chi phí chiến tranh................tỉ đôla.

Tự luận: 8

Câu 1. Nguyên nhân sâu xa và duyên cớ trực tiếp của Chiến tranh thế giới thứ nhất : Câu 2. Nêu nổi bật trong giai đoạn thứ hai của cuộc chiến tranh là gì ?Vì sao Mĩ tham gia chiến tranh muộn ?

Câu 3. Bảng niên biểu về các sự kiện lớn của Chiến tranh thế giới thứ nhất Câu 4. Chiến tranh thế giới thứ nhất để lại những hậu quả gì ?

Câu 5. Dựa vào mục đích cùa các nước tham chiến và hậu quả của cuộc chiến tranh để phân tích tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh đế quốc này.

Câu 6. Hãy phân tích tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Câu 7.Lập niên biểu về những sự kiện lớn của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Câu 8. Nêu những đặc điểm nổi bật trong quan hệ quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Câu 9. Sự hình thành hai khối quân sự trước khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.

Câu 10. Nêu những chiến sự dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất.

Câu 11. Chiến tranh thế giới thứ nhất đã tác động đến tình hình Việt Nam trong giai đoạn 1919-1925 như thế nào?

Câu 12. Vì sao nói CMXHCN tháng Mười Nga thắng lợi có ý nghĩa trọng đại nhất đối với lịch sử thế giới trong giai đoạn 2 của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất?

THIẾT KẾ BÀI DẠY. I. Mục tiêu bài học Sau bài học, học sinh đạt được: 1. Kiến thức.

- Hiểu được nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất, diễn biến và hậu quả của cuộc chiến tranh qua các giai đoạn khác nhau.

- Từ cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, học sinh rút ra tính chất và tác động của nó đối với sự phát triển của tình hình thế giới, rút ra bài học cho cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới hiện nay.

2. Kỹ năng.

- Kỹ năng quan sát, khai thác tranh ảnh lịch sử.

- Kỹ năng quan sát, khai thác, sử dụng lược đồ, bản đồ chiến tranh.

9

- Kỹ năng phân tích, đánh giá, rút ra bản chất của các sự kiện lịch sử.

3. Thái độ.

Giúp học sinh thấy được tính chất phi nghĩa của chiến tranh đế quốc. Từ đó, bồi dưỡng ý thức cảnh giác, thái độ căm ghét và quyết tâm ngăn chặn chiến tranh, bảo vệ hòa bình cho Tổ quốc và nhân loại.

4. Định hướng phát triển năng lực.

Năng lực chung: * Năng lực tự học - Đọc và phát hiện kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa.

- Khai thác tranh ảnh, bản đồ, lược đồ để tự tìm kiếm nội dung - Khả năng hệ thống hóa kiến thức, so sánh, khái quát, liên hệ. * Năng lực sử dụng ngôn ngữ: HS có khả năng sử dụng ngôn ngữ để trình bày các vấn đề lịch sử.

- Khả năng trình bày, lập luận, thể hiện chính kiến về một vấn đề cụ thể…

Năng lực chuyên biệt: * Năng lực tái hiện sự kiện, hiện tượng * Năng lực thực hành bộ môn: Sử dụng tranh ảnh lịch sử, bản đồ, lược đồ để xác định các khối quân sự trong CTTGI II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

1. Chuẩn bị của giáo viên: Thiết bị: Lược đồ, biểu đồ, hình ảnh liên quan đến Chiến tranh thế giới thứ nhất, máy tính kết nối máy chiếu.

- Học liệu: Lịch sử thế giới cận đại, Những mẩu chuyện lịch sử thế giới tập 2, sách giáo khoa Lịch sử lớp 11...

2.Chuẩn bị của học sinh - Sưu tầm tài liệu về chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Hoàn thành các nội dung thảo luận, yêu cầu của giáo viên giao ở tiết học trước để tìm hiểu về Chiến tranh thế giới thứ nhất.

10

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP Thời gian 3 phút 1. Mục tiêu.

Với việc học sinh quan sát một số hình ảnh về cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, các em có thể nhớ lại những nét chính của cuộc chiến cũng như sự khốc liệt của cuộc chiến tranh. Tuy nhiên, các em chưa có thể biết đầy đủ và chi tiết tại sao cuộc chiến tranh bùng nổ, những diễn biến chính, hậu quả và tác động của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với tình hình thế giới. Từ đó kích thích sự tò mò, lòng khát khao mong muốn tìm hiểu những điều chưa biết ở hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học.

2. Phương thức Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh: Hãy quan sát những bức ảnh và thảo luận một số vấn đề dưới đây: GV sử dụng kĩ thuật KWLH.

Sự tàn phá của chiến tranh

Người lính ngoài chiến trường

11

Nỗi sợ hãi của trẻ thơ

Thảm họa chết chóc do chiến tranh

1. Những bức ảnh trên gợi cho các em điều gì khi nhắc đến Chiến tranh thế giới thứ nhất?

2.Em đã biết gì về cuộc chiến tranh này? Những điều em muốn biết về cuộc chiến tranh này?

Học sinh hoạt động cá nhân trong thời gian 2 phút, điền thông tin vào bảng Bài học: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918).

Họ tên học sinh....................................................Lớp.........................

K (Em đã biết gì về W (Những điều em

L (Học được gì qua H (Vận dụng được

cuộc chiến tranh

muốn biết về cuộc

cuộc chiến tranh)

này?)

chiến tranh này?

gì qua cuộc chiến tranh)

3. Gợi ý sản phẩm.

Giáo viên yêu cầu 2- 3 học sinh có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, giáo viên lựa chọn 01 sản phẩm để làm tình huống kết nối vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 12

Hoạt động 1: Con đường dẫn đến chiến tranh.

Dự kiến thời gian: 8 phút 1. Mục tiêu: - Những thay đổi của tình hình thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. - Nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp, duyên cớ của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

2. Phương thức Bước 1:- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh đọc thông tin mục I, sách giáo khoa, trang 31,32 để tìm hiểu về con đường dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Hoạt động nhóm: + Lập nhóm: Mỗi bàn là một nhóm nhỏ. Bạn số 2 trong bàn là Nhóm trưởng có trách nhiệm tổ chức hoạt động của nhóm. Bạn số 3 trong bàn là Thư kí có trách nhiệm ghi chép tạo sản phẩm của nhóm. + Các nhóm thảo luận trên cơ sở hoàn thành phiếu học tập: ghi tên nhóm, tên thành viên và thảo luận những nội dung mà giáo viên yêu cầu. Các nhóm ghi chép và nhận xét lẫn nhau theo kĩ thuật 3-2-1.

- Nhiệm vụ các nhóm: Từ biểu đồ chủ nghĩa tư bản cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX và biểu đồ tỉ lệ xâm chiếm thuộc địa hãy thảo luận về những nội dung liên quan đến thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Nhóm 1: Đặc điểm nổi bật của chủ nghĩa tư bản cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Nhóm 2. Xác định những mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản?

Nhóm 3. Ảnh hưởng của những mâu thuẫn đó đến quan hệ quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?

13

CHỦ NGHĨA TƯ BẢN CUỐI THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX 1860 1

1870

1880

1890

1900-1913

ANH 1

2

PHÁP 2

3

4

MỸ

3

ĐỨC 4

SỰ THAY ĐỔI VỊ TRÍ KINH TẾ CỦA CÁC ĐẾ QUỐC

Tỉ lệ xâm chiếm thuộc địa của các nước đế quốc ở châu Phi

Chú thích Thuộc địa Anh Thuộc địa Pháp Thuộc địa Italia Thuộc địa Đức Thuộc địa Bỉ Thuộc địa Bồ Đào Nha Quốc gia độc lập

32% 28% 8% 7.5% 7.5% 6.5%

Việc phân chia thuộc địa giữa các 3.4%

nước đế quốc ở các châu lục nói chung, ở châu Phi nói riêng có đồng đều không? Điều gì sẽ xảy ra?

Các nhóm thảo luận thời gian 3 phút. Giáo viên yêu cầu đại diện một nhóm trình bày sản phẩm, học sinh trong lớp lắng nghe và bổ sung.

- Giáo viên trao đổi với học sinh làm rõ những nội dung chính, từ đó tạo ra sản phẩm chuẩn.

14

PV: Nêu lợi thế và hạn chế của khối các nước đế quốc già và khối các nước đế quốc trẻ?

Gợi ý: - Đế quốc già:

+ Thuộc địa + Cơ sở vật chất.

- Đế quốc trẻ:

+ Kinh tế + Thuộc địa.

PV: Sự phân chia thuộc địa không đều dẫn đến hậu quả gì? >> Mâu thuẫn giữa các nước về vấn đề thuộc địa.

PV: Các cuộc chiến tranh giành thuộc địa cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX chứng tỏ điều gì? >> Mâu thuẫn giữa các nước về thuộc địa không thể điều hòa được chỉ có thể giải quyết bằng chiến tranh.

PV: Trung tâm của mối quan hệ quốc tế ở châu Âu? >> Mối mâu thuẫn giữa Đức với Anh. Giáo viên trao đổi với học sinh về vấn đề Ban-căng.

3. Gợi ý sản phẩm.

- Cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản đã làm thay đổi tương quan lực lượng giữa các nước đế quốc: đế quốc già và đế quốc trẻ.

- Giữa các nước đế quốc xuất hiện nhiều mâu thuẫn, trong đó mâu thuẫn về thuộc địa gay gắt.

- Tại châu Âu xuất hiện 2 khối quân sự: Liên minh - Hiệp ước. >> Hai khối quân sự ráo riết chạy đua vũ trang, chuẩn bị cho chiến tranh.

- Tâm điểm của châu Âu là mâu thuẫn giữa Đức với Anh. - Ngày 28/6/1914, Thái tử Áo- Hung bị ám sát. Đức, Áo chớp lấy cơ hội đó gây chiến tranh.

Bước 2: Củng cố HĐ1 cho lớp làm bài tập TN: Câu 1. Nguyên nhân sâu xa dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) ?

A. Sự thù địch giữa Anh và Pháp.

B. Sự hình thành phe liên minh

C. Mâu thuẫn về vấn đề thuộc địa.

D.Sự tranh chấp lãnh thổ châu Âu 15

Câu 2. Phe Liên Minh trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) gồm những nước nào ?

A. Đức-Ý-Nhật.

B. Đức-Áo Hung.C. Đức-Nhật-Áo.

D. Đức-Nhật-Mĩ

Câu 3. Nguyên nhân cơ bản dẫn đến bùng nổ cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (19141918) là A. Mâu thuẫn giữa nhân dân các nước thuộc địa với các nước đế quốc.

B. Mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản.

C. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa.

D. Mâu thuẫn giữa phe Hiệp ước với phe Liên minh Câu 4. Đâu là duyên cớ của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) A. sự phát triển không đều của các nước tư bản B. mâu thuẫn giữa các nước về thuộc địa C. thái tử Áo- Hung bị ám sát D. các nước đế quốc hình thành hai khối quân sự đối lập Câu 5. Để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh lớn các nước đế quốc đã hình thành những khối quân sự nàoA.Cấp tiến, Ôn hòa B. Liên minh, Hiệp Ước.

C. Đồng minh, Hiệp Ước D. Liên minh, Phát xít Hoạt động 2: Diễn biến của chiến tranh Dự kiến thời gian: 15 phút.

1. Mục tiêu - Khái quát diễn biến của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Trình bày được các sự kiện chính của giai đoạn thứ nhất 1914-1916, giai đoạn 19171918.

- Biết cách lập niên biểu diễn biến của chiến tranh.

2. Phương thức.

Bước 1: - Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh từ tiết học trước: + Đọc thông tin mục II sgk trang 33 - 34, 35, 36 kết hợp với việc tìm hiểu tư liệu về Chiến tranh thế giới thứ nhất để tìm hiểu về diễn biến của chiến tranh qua 2 giai đoạn: 1914 -1916 và 1917-1918.

16

+ Thực hiện kĩ thuật đóng vai, tổ chức chương trình Cầu truyền hình "Ngược dòng kí ức" Trong vai phóng viên tái hiện lại những sự kiện chính của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Phóng viên tại Pháp: trận Véc- đong, diễn biến mặt trận phía Tây.

Phóng viên tường thuật về sự khốc liệt của chiến tranh. (Trận Véc - đoong) Phóng viên tại Nga: Phong trào đấu tranh của nhân dân.

- Thực hiện chương trình Cầu truyền hình, giáo viên yêu cầu học sinh lắng nghe và ghi lại diễn biến của chiến tranh hình thức một bài báo. (điền vào bảng niên biểu).

Phụ luc: 1 và 2 - Giáo viên yêu cầu 1 học sinh nêu cảm nhận về Chiến tranh thế giới thứ nhất.

3. Gợi ý sản phẩm.

- Giai đoạn thứ nhất 1914-1916. + Sau sự kiện Thái tử Áo - Hung bị một người Xécbi ám sát (ngày 28 - 6 - 1914), từ ngày 1 đến ngày 3 − 8, Đức tuyên chiến với Nga và Pháp. Ngày 4 – 8, Anh tuyên chiến với Đức. Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ. + Ở giai đoạn này, Đức tập trung lực lượng về phía tây nhằm nhanh chóng thôn tính nước Pháp. Do quân Nga tấn công quân Đức ở phía đông, nên nước Pháp được cứu nguy. Từ năm 1916, chiến tranh chuyển sang thế cầm cự đối với cả hai phe. + Chiến tranh bùng nổ, cả hai phe đều lôi kéo thêm nhiều nước tham gia và sử dụng nhiều loại vũ khí hiện đại đã giết hại và làm bị thương hàng triệu người.

Giai đoạn thứ nhất (1914-1916) Thời gian

Sk – chiến sự

Kết quả

28/7/1914

Aó Hung tuyên chiến với Xec bi

1-3/8/1914

Đức tuyên chiến với Nga, Pháp

4/8/1914

Anh tuyên chiến với Đức

1914

-phía Tây: 3/8 Đức tràn vào Bỉ, sang - Đức chiếm đc Bỉ, uy hiếp Pa ri Pháp.

- cứu nguy cho Pa ri -phía Đông: Nga tấn công Đông Phổ

CTTG bùng nổ

17

1915

Đức, Aó Hung dồn toàn lưcj tấn công Hai bên cầm cự trên một mặt trận dài Nga 1200km

1916

Đức tân công sang phía tây, tấn công Đức không hạ được Véc đoong, hai bên pháo đài Vec đoong thiệt hại nặng nề

- Giai đoạn thứ hai (1917 – 1918) + Tháng 2 – 1917, Cách mạng tháng Hai ở Nga diễn ra, phong trào cách mạng ở các nước dâng cao buộc Mĩ phải tham chiến và đứng về phe Hiệp ước (4 – 1917), vì thế phe Liên minh liên tiếp bị thất bại. + Từ cuối năm 1917, phe Hiệp ước liên tiếp mở các cuộc tấn công làm cho đồng minh của Đức lần lượt đầu hàng. + Ngày 11 – 11 – 1918, Đức đầu hàng vô điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên minh.

Bảng niên biểu giai đoạn 2 của cuộc chiến tranh Thời gian

Chiến sự

Kết quả

2/1917

CMDCTS ở Nga thành công

CPTS lâm thời tiếp tục chiến tranh

2/4/1917

-Mỹ tuyên chiến với Đức, tham gia phe Hiệp ước

-có lợi cho phe Hiệp ước

- 1917: chiến sự diễn ra cả ở Đông và Tây Âu

-hai bên ở thế cầm cự

11/1917

CMT10 Nga thành công

Chính quyền Xô viết ra đời

3/3/1918

Hòa ước Bơ rét li tốp

Nga rút khỏi chiến tranh

Đầu 1918

Đức tiếp tục tấn công vào Pháp

Pa ri bị uy hiếp lần nữa

7/1918

Mỹ đổ bộ vào châu Âu, chớp thời Đồn minh của Đức đầu hàng: bungari 29/9, cơ Anh Pháp phản công Thổ Nhĩ Kỳ 30/10, Aó Hung 2/11

11/11/1918

Đức đầu hàng

Chiến tranh kết thúc

Bước 2: Củng cố HĐ1 cho lớp làm bài tập TN: Câu 1. Tháng 4-1917, Mĩ tham chiến đứng về phe nào?

A. Hiệp ước

B.Liên minh

C.cả hai phe

D.trung lập

Câu 2. Mĩ tham chiến muộn trong Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) vì A. nhân dân Mĩ phản đối chiến tranh.

18

B. không muốn chiến tranh lan sang nước mình.

C. muốn lợi dụng chiến tranh để buôn bán vũ khí.

D. giữ thái độ trung lập trong chiến tranh.

Câu 3. Tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) ?

A. Chính nghĩa thuộc về phe Liên minh.

B. Chính nghĩa thuộc về phe Hiệp ước.

C. Chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa.

D.Chính nghĩa thuộc về nhân dân.

Câu 4. Trong quá trình Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) sự kiện nào đánh dấu bước chuyển biến lớn trong cục diện chính trị thế giới ?

A. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. B. Thất bại thuộc về phe liên minh.

C. Chiến thắng Véc- đoong.

D. Mĩ tham chiến.

.

Câu 5. Mở đầu Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) Đức có dự định gì?

A. Đánh bại Pháp một cách chớp nhoáng.

B. Đánh bại Nga.

C. Đánh bại Anh.

D. Chiếm cả Châu Âu.

Câu 6. Trong giai đoạn 1 của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918), vì sao quân Pháp thoát khỏi nguy cơ bị quân Đức tiêu diệt ?

A. Quân Anh giúp đỡ quân Pháp mở mặt trận phía Tây.

B. Nhân dân Pháp nổi dậy chống lại quân Đức.

C. Quân Nga tấn công Đức ở Đông Phổ.

D. Quân Pháp có vũ khí mới.

Câu 7. Điều không mong muốn của các nước đế quốc sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) là A. chiến tranh đã gây ra hậu quả nặng nề cho nhân loại.

B. nhiều loại vũ khí,phương tiện chiến tranh mới được sử dụng.

C. Mĩ tham chiến và trở thành nước đứng đầu phe Hiệp ước.

D.Cách mạng tháng Mười Nga thành công, nước Nga Xô Viết ra đời.

Hoạt động 3: Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất Dự kiến thời gian 6 phút.

1. Mục tiêu - Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh khốc liệt trong lịch sử loài người.

19

- Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đến tình hình thế giới.

2. Phương thức.

- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh + Đọc thông tin mục III sgk trang 36 kết hợp với việc quan sát hình ảnh: Nghĩa trang vô danh, nước Đức sau chiến tranh, hai bản đồ châu Âu trước và sau Chiến tranh thế giới thứ nhất để tìm hiểu về kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918. + Hoạt động nhóm trên Phiếu học tập Tên nhóm: Thành viên: 1.Hoàn thành Phiếu học tập: Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918 2. Tính chất của cuộc chiến tranh.?

Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918 Kết

..................................................................................................................................

quả

..................................................................................................................................

Hậu

..................................................................................................................................

quả

.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................

Tác

..................................................................................................................................

động .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................

Học sinh thảo luận 3 phút, Học sinh trả lời, các nhóm đổi sản phẩm để chấm điểm trên cơ sở phiếu mẫu.

Nhận xét kết quả làm việc của các nhóm.

3. Gợi ý sản phẩm.

Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918 20

Kết quả

Thắng lợi thuộc về phe Hiệp ước, thất bại về phe Liên minh

Hậu quả

- Chiến tranh gây nên nhiều tai họa cho nhân loại : 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương, nhiều thành phố, làng mạc, đường sá bị phá huỷ,... chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ đôla.

- Nước Đức sau chiến tranh lâm vào khủng hoảng trần trọng

Tác động:

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, nhất là Mĩ. Bản đồ chính trị thế giới đã bị chia lại : Đức mất hết thuộc địa, Anh, Pháp và Mĩ,... được mở rộng thêm thuộc địa của mình.

- Vào giai đoạn cuối của chiến tranh, phong trào cách mạng thế giới tiếp tục phát triển, đặc biệt là sự bùng nổ và giành thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, cục diện thế giới thay đổi.

*Tính chất của cuộc chiến tranh: Là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Dự kiến thời gian 5 phút.

1. Mục tiêu: nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về con đường dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất và những nét chính của chiến tranh giai đoạn từ 1914-1916.

2. Phương thức Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh chủ yếu cho làm việc cá nhân, trong quá trình làm việc học sinh có thể trao đổi với bạn hoặc cô giáo: 1. Chỉ ra nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp, duyên cớ của Chiến tranh thế giới thứ nhất. Thủ phạm gây ra chiến tranh?

2. Đặc điểm của Chiến tranh thế giới thứ nhất giai đoạn 1914 -1916, giai đoạn 19171918?

3. Tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

3. Gợi ý sản phẩm.

1. Nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp, duyên cớ của Chiến tranh thế giới thứ nhất - Nguyên nhân sâu xa là do mâu thuẫn giữa các nước về vấn đề thuộc địa.

21

- Nguyên nhân trực tiếp là sự đối đầu của 2 khối quân sự: Liên minh và Hiệp ước.

- Duyên cớ của chiến tranh là sự kiện Thái tử Áo - Hung bị ám sát.

- Thủ phạm gây ra chiến tranh là quân phiệt Đức.

2. Đặc điểm của Chiến tranh thế giới thứ nhất qua các giai đoạn - Giai đoạn 1914-1916: Ban đầu ưu thế nghiêng về phe Liên minh. Năm 1916 cả hai phe đều ở thế cầm cự trên các mặt trận. Chiến tranh đẩy nhân dân lao động ở các nước lâm vào thế khốn cùng, mâu thuẫn xã hội ở các nước tham chiến trở nên gay gắt. Tình thế cách mạng xuất hiện ở nhiều nước châu Âu.

- Giai đoạn 1917-1918: Song song với diễn biến của chiến tranh phong trào cách mạng diễn ra mạnh mẽ ở các nước tham chiến góp phần kết thúc chiến tranh.

3. Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG. Dự kiến thời gian 8 phút.

1. Mục tiêu: Nhằm vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn - Vai trò của thuộc địa .

- Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất tới Việt Nam. - Nêu giá trị của hòa bình. Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ hòa bình.

2. Phương thức: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh (học sinh có thể làm bài tập ở nhà) 1. Vai trò của thuộc địa với sự phát triển của chủ nghĩa đế quốc?

2. Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất tới Việt Nam. 3. Viết bài luận khoảng 150 từ về giá trị của hòa bình. Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ hòa bình.

4. Hoàn thành cột L, H trong phiếu.

Học sinh thảo luận tại lớp hoặc làm bài tập về nhà.

3. Gợi ý sản phẩm: 1. Vai trò của thuộc địa: Cung cấp nguyên liệu, kai thác nhân lực, thị trường tiêu thụ sản phẩm 22

>> Thuộc địa có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển của chủ nghĩa đế quốc.

2. Chiến tranh thế giới thứ nhất, việc Pháp tham chiến có ảnh hưởng lớn đến Việt Nam - Trong chiến tranh: + Pháp tăng cường bóc lột, vơ vét của cải. + Pháp bắt khoảng 300.000 lính thuộc địa chủ yếu thanh niên Việt Nam sang chiến trường châu Âu làm bia đỡ đạn. + Chính sách của Pháp nới lỏng tạo điều kiện cho tư sản Việt Nam vươn lên.

- Sau chiến tranh, Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần 2 chủ yếu ở Việt Nam. 3. Gợi ý bài luận: - Giá trị của hòa bình: + Hòa bình đem lại cuộc sống bình yên, ấm no tự do, hạnh phúc, là khát vọng của toàn nhân loại. + Chiến tranh chỉ mang lại đau thương, mất mát, đói khát, bệnh tật, gia đình li tán, là thảm họa của loài người.

- Nêu được trách nhiệm: + Bảo vệ hòa bình, ngăn chặn chiến tranh là trách nhiệm của toàn nhân loại. Học sinh cố gắng phấn đấu học tập góp phần nhỏ vào việc giữ gìn hòa bình cho dân tộc và cả nhân loại... + Ý thức bảo vệ hòa bình, lòng yêu hòa bình cần được thực hiện ở mọi lúc mọi nơi, trong các mối quan hệ giao tiếp hằng ngày giữa con người với con người. + Học sinh phải biết cư xử với bạn bè và mọi người xung quanh một cách thân thiện và bình đẳng tránh xung đột mâu thuẫn. + Tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động vì hòa bình.

IV. Rút kinh nghiệm - Điểm đạt được: ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ...................................................................................................................................

23

- Điều chỉnh, bổ sung: ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

Phụ lục 1 Lập niên biểu diễn biến chiến tranh giai đoạn 1 (1914-1916) theo mẫu: Thời gian

Sự kiện – chiến sự

Kết quả

28/7/1914 1-3/8/1914 4/8/1914 1914 1915 1916

Phụ lục 2 Lập niên biểu diễn biến chiến tranh giai đoạn 2 (1917-1918) theo mẫu: Thời gian

Chiến sự

Kết quả

2/1917 2/4/1917 11/1917 3/3/1918 Đầu 1918 7/1918 11/11/1918

Phụ lục 3 Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918 24

Chiến tranh thế giới thứ nhất.1914-1918 Kết

..................................................................................................................................

quả

..................................................................................................................................

Hậu

..................................................................................................................................

quả

.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................

Tác

..................................................................................................................................

động .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................

25

CHUYÊN ĐỀ: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918) (1 tiết) I. XÁC ĐỊNH CHUYÊN ĐỂ 1. Xác định vấn đề cần giải quyết trong dạy học chuyên đề sẽ xây dựng Nhằm tìm hiểu nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp, diễn biến chính và kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất trong chương trình, SKG 11 THPT gồm: - Nguyên nhân của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Diến biến của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

2. Xây dựng nội dung chuyên đề bài học: Gồm 3 phần: I. Nguyên nhân của chiến tranh.

II. Diến biến của chiến tranh.

III. Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Dự kiến số tiết: 1 tiết II. MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ 1. Về kiến thức - Hiểu được nguyên nhân sâu xa và trực tiếp dẫn đến bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918).

- Trình bày được diễn biến chính, kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 1918).

- Rút ra được tính chất của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Rút ra được bài học cho cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới hiện nay.

2.Về kĩ năng - Rèn luyện phương pháp tư duy, khái quát để đi đến nhận định, đánh giá về những sự kiện; kĩ năng sử dụng lược đồ trình bày diễn biến sự kiện, phân tích tranh ảnh, giải thích, lập bảng niên biểu.

- Phân biệt các khái niệm : “Chiến tranh đế quốc”, “Chiến tranh cách mạng”, “Chiến tranh chính nghĩa”, “Chiến tranh phi nghĩa”.

- Rèn luyện khả năng đánh giá, nhận định về tính chất một cuộc chiến tranh và tác động của nó đối với nhân loại, nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp,…

3. Về thái độ - Bồi dưỡng cho HS tinh thần đấu tranh chống áp bức, bảo vệ hòa bình thế giới, ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì độc lập dân tộc.

- Khơi dậy tính sáng tạo, phát huy tính tích cực của HS trong lao động, học tập.

- Nhận thức đúng đắn về chiến tranh và hậu quả của nó đối với nhân loại. Từ đó nâng cao ý thức chống chiến tranh, bảo vệ hoà bình.

4. Định hướng các năng lực hình thành a. Năng lực chung: * Năng lực tự học - Đọc và phát hiện kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa.

- Khai thác tranh ảnh, bản đồ, lược đồ để tự tìm kiếm nội dung - Khả năng hệ thống hóa kiến thức, so sánh, khái quát, liên hệ. * Năng lực sử dụng ngôn ngữ: HS có khả năng sử dụng ngôn ngữ để trình bày các vấn đề lịch sử.

- Khả năng trình bày, lập luận, thể hiện chính kiến về một vấn đề cụ thể… b. Năng lực chuyên biệt: * Năng lực tái hiện sự kiện, hiện tượng. * Năng lực thực hành bộ môn: Sử dụng tranh ảnh lịch sử, bản đồ, lược đồ để xác định các khối quân sự trong chiến tranh thế giới thứ nhất. * Năng lực xác định và giải quyết mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử với nhau mâu thuẫn giữa các nước đế quốc là nguồn gốc của chiến tranh thế giới thứ nhất.

III. NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Nguyên nhân của chiến tranh: - Sự phát triển không đồng đều giữa các nước tư bản về kinh tế và chính trị đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.

- Hình thành hai khối quân sự đối lập: Khối Liên minh (1882) gồm: Đức, Áo – Hung và Khối Hiệp ước (1907): Anh, Pháp, Nga. Cả hai khối đều tích cực chạy đua vũ trang nhằm chia lại thế giới.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa đã dẫn đến các cuộc chiến tranh đế quốc đầu tiên. Đây chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến chiến tranh bùng nổ.

2

- Ngày 28 - 6 - 1914, thái tử Áo – Hung bị ám sát → phe Đức, Áo – Hung chớp thời cơ gây chiến tranh.

2. Diễn biến chiến tranh: - Giai đoạn thứ nhất 1914-1916. + Sau sự kiện Thái tử Áo - Hung bị một người Xécbi ám sát (ngày 28 - 6 - 1914), từ ngày 1 đến ngày 3 − 8, Đức tuyên chiến với Nga và Pháp. Ngày 4 – 8, Anh tuyên chiến với Đức. Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ. + Ở giai đoạn này, Đức tập trung lực lượng về phía tây nhằm nhanh chóng thôn tính nước Pháp. Do quân Nga tấn công quân Đức ở phía đông, nên nước Pháp được cứu nguy.

Từ năm 1916, chiến tranh chuyển sang thế cầm cự đối với cả hai phe. + Chiến tranh bùng nổ, cả hai phe đều lôi kéo thêm nhiều nước tham gia và sử dụng nhiều loại vũ khí hiện đại đã giết hại và làm bị thương hàng triệu người.

- Giai đoạn thứ hai (1917 – 1918) + Tháng 2 – 1917, Cách mạng tháng Hai ở Nga diễn ra, phong trào cách mạng ở các nước dâng cao buộc Mĩ phải tham chiến và đứng về phe Hiệp ước (4 – 1917), vì thế phe Liên minh liên tiếp bị thất bại. + Từ cuối năm 1917, phe Hiệp ước liên tiếp mở các cuộc tấn công làm cho đồng minh của Đức lần lượt đầu hàng. + Ngày 11 – 11 – 1918, Đức đầu hàng vô điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên minh.

3. Kết cục của chiến tranh: - Chiến tranh thế giới thứ nhất gây nên nhiều tai họa cho nhân loại : + 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương + Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá bị phá hủy... chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ đô la.

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, nhất là Mĩ. Bản đồ chính trị thế giới đã bị chia lại : Đức mất hết thuộc địa ; Anh, Pháp và Mĩ,... được mở rộng thêm thuộc địa của mình.

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi làm thay đổi cục diện chính trị thế giới.

IV. BẢNG MÔ TẢ KIẾN THỨC Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận

dụng

cao 3

Nguyên nhân

- Nắm được

- Hiểu được

của tình hình nổi nguyên

chiến tranh.

bật của CNTB sâu

xa

nhân của

cuối thế kỉ XIX Chiến tranh thế đầu

XX,

sự giới thứ nhất

phân chia thuộc (1914 - 1918). địa không đều

- Giải thích

giữa các nước được khái niệm đế quốc.

“đế quốc già”

-Trình được

bày và

“đế

quốc

nguyên trẻ”.

nhân trực tiếp

- Giải thích

của CTTG thứ được trong cuộc nhất.

chiến

tranh

giành giật thuộc địa Đức là kẻ hung hăng nhất.

- Hiểu vì sao Thái Tử Áo – Hung bị người Xéc - bi ám sát là

duyên

cớ

bùng nổ chiến tranh.

Diễn của tranh.

biến

- Nắm được - Hiểu được vì

- Thấy được

chiến diễn biến chính sao cuộc chiến sự thay đổi của của cuộc Chiến tranh 1914 – cục diện chiến tranh thế giới 1918 là Chiến tranh. thứ nhất.

tranh thế giới.

-

Lý

giải

được vì sao Mĩ 4

tham

chiến

muộn.

- Giải thích được:vì sao Mĩ nhanh chóng trở thành

nước

đứng đầu phe Hiệp uớc.

Kết cục của

- Trình bày

Giải

thích

- Phân tích

- Đánh giá

chiến tranh thế được hậu quả được các thuật được tác động được tác động giới thứ nhất

của Chiến tranh ngữ: thế

giới

nhất

“Chiến của cách mạng cuộc

thứ tranh

phi tháng

(1914- nghĩa”, “Chiến Nga

1918).

tranh

Mười tranh đến tình với

tình hình Việt Nam

chính hình thế giới.

nghĩa”,

chiến

sau Chiến tranh

- Phân tích thế

giới

thứ

“ Chiến tranh đuợc tính chất nhất. đế quốc “ và “ của Chiến tranh Chiến

tranh thế

cách mạng”.

giới

nhất.

- Rút ra đuợc

thứ bài học trong việc bảo vệ hòa bình.

V. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY VÀ HỌC * Chuẩn bị của giáo viên: - Lược đồ Chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Bảng thống kê kết quả của chiến tranh.

- SGK, giáo án và các loại sách tham khảo có liên quan.

- Máy tính, máy chiếu.

- Phim tư liệu, tranh ảnh liên quan đến bài học. * Chuẩn bị của học sinh: - Đọc bài trước khi đến lớp.

- Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh về Chiến tranh thế giới thứ nhất.

5

VI. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP Dự kiến thời gian: 4 phút 1. Mục tiêu.

GV cho HS xem video giới thiệu về Chiến tranh thế giới thứ nhất, các em có thể nhớ lại sự kiện bắt đầu, kết thúc cũng như sựkhốc liệt của cuộc chiến tranh. Tuy nhiên, các em chưa có thể biết đầy đủ và chi tiết tại sao cuộc chiến tranh bùng nổ, những diễn biến chính, hậu quả và tác động của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với tình hình thế giới. Từ đó kích thích sự tò mò, lòng khát khao mong muốn tìm hiểu những điều chưa biết ở hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học.

2. Phương thức.

GV cho HS xem 1 số hình ảnh và đoạn video giới thiệu về cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất và giao nhiệm vụ trả lời 1 số câu hỏi: - Những hình ảnh và đoạn phim các em vừa xem nói đến sự kiện nào ?

- Em có biết vì sao sự kiện đó nổ ra không ? Các bên tham chiến chính trong sự kiện đó là những nước nào ?

6

Link: https://www.youtube.com/watch?v=rU8faTNu4o8 3. Gợi ý sản phẩm: Mỗi HS có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC. I. Nguyên nhân của chiến tranh Dự kiến thời gian: 8 phút 1. Nguyên nhân sâu xa a. Mục tiêu: Nắm được nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất. b. Phương thức: - Hoạt động theo cặp đôi: 2 HS là 1 cặp GV yêu cầu HS đọc đoạn thông tin ở SGK (trang 31,32), kết hợp với quan sát “Lược đồ thể hiện sự phát triển của chủ nghĩa tư bản từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX” và “lược đồ hai khối quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ nhất” và hoàn thành phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1. Tình hình nổi bật của CNTB cuối thế kỉ XIX đầu XX? Giải thích khái niệm “đế quốc già” và “đế quốc trẻ”. ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………

7

2.Mâu thuẫn lớn nhất giữa các nước đế quốc là gì? Các nước đế quốc làm cách nào để giải quyết mâu thuẫn đó? ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… + Tại sao Đức là nước hung hăng nhất? Những hành động của Đức tác động như thế nào đến quan hệ quốc tế? ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………

- HS suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu.

- Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

Hình 1:Sơ đồ sự phát triển của các nước tư bản đầu TK XX

8

Hình 2: Bản đồ các nước đế quốc và thuộc địa ở thế kỷ 19

Hình 3: Hai khối: Liên Minh - Hiệp ước c. Gợi ý sản phẩm

đề giữa các nước tư bản về kinh tế và chính trị đã làm - Sự phát triển không đồng đều thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.

m: Đức, Đứ Áo – Hung - Hình thành hai khốii quân ssự đối lập: Khối Liên minh (1882) gồm: Cả hai khối đều tích cựcc chạy chạ đua vũ trang và Khối Hiệp ướcc (1907): Anh, Pháp, Nga. C nhằm chia lại thế giới.

cuộc chiến - Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa đã dẫn đến các cu ây chính là nguyên nhân ccơ bản dẫn đến chiến n tranh bùng nổ. tranh đế quốc đầu tiên. Đây 2. Nguyên nhân trực tiếp 9

a. Mục tiêu Nắm được nguyên nhân trực tiếp, duyên cớ dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất. b. Phương thức - Hoạt động cá nhân GV yêu cầu HS đọc đoạn thông tin ở SGK (trang 32,33), kết hợp với quan sát tranh ảnh và trả lời các câu hỏi: + Duyên cớ trực tiếp dẫn đến chiến tranh? Vì sao việc Thái tử Áo Hung bị ám sát lại là cơ hội để Đức phát động chiến tranh?

- HS suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu.

- Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

Hình 4: Hiện trường vụ ám sát thái tử Áo-Hung ở Sarajevo

Hình 5: Thái tử Áo – Hung 10

c. Gợi ý sản phẩm - Ngày 28 - 6 - 1914, thái tử Áo – Hung bị ám sát → phe Đức, Áo – Hung chớp thời cơ gây chiến tranh.

II. Diễn biến của chiến tranh Dự kiến thời gian: 15 phút 1. Giai đoạn thứ nhất (1914 - 1916). a. Mục tiêu - Nắm được những sự kiện dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.

- Lập niên biểu diễn biến chính trong giai đoạn 1914 – 1916 và rút ra được nhận xét chung trong giai đoạn này. b. Phương thức HS hoạt động theo cặp đôi.

GV phát phiếu học tập yêu cầu học sinh quan sát hình ảnh “Lược đồ chiến trường châu Âu (1914-1918)” kết hợp đọc SGK để hoàn thành bảng niên biểu sau:

Hình 6: Lược đồ chiến trường châu Âu 1914 – 1918

11

Hình 7: Quân Đức tiến vào Pa-ri Phiếu học tập – Bảng biểu 1: Thời gian

Sự kiện

Kết quả

28/7/1914 1-3/8/1914 4/8/1914 1914 1915 1916 - HS suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu.

- Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

- Sau khi HS hoàn thành bảng niên biểu GV tiếp tục yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em có nhận xét gì về tình hình chiến sự ở cuối giai đoạn một của chiến tranh?

GV có thể đưa ra một vài gợi ý. c. Gợi ý sản phẩm Thời gian

Sự kiện

28/7/1914

Áo - Hung tuyên chiến với Xéc -

Kết quả

bi 1-3/8/1914

Đức tuyên chiến với Nga, Pháp

4/8/1914

Anh tuyên chiến với Đức

CTTG bùng nổ 12

1914

- Phía Tây: 3/8 Đức tràn vào Bỉ, sang Pháp.

- Phía Đông: Nga tấn công Đông

- Đức

chiếm được Bỉ, uy

hiếp Pa - ri.

- Cứu nguy cho Pa - ri

Phổ 1915

Đức, Áo - Hung dồn toàn lực tấn công Nga

1916

Đức tấn công pháo đài Véc đoong

Hai bên cầm cự trên một mặt trận dài 1200km. Đức không hạ được Véc đoong, hai bên thiệt hại nặng nề.

Nhận xét: Giai đoạn đầuĐức, Áo - Hung giữ thế chủ động tấn công. Từ cuối 1916 trở đi Đức, Áo - Hung chuyển sang thế phòng ngự ở hai mặt trận Đông Âu, Tây Âu.

2. Giai đoạn thứ hai 1917 – 1918. a. Mục tiêu - Lập niên biểu diễn biến chính trong giai đoạn 1917 – 1918.

- Giải thích được vì sao năm 1917 Mĩ lại tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Vì sao Nga rút khỏi Chiến tranh thế giới thứ nhất. b. Phương thức HS hoạt động theo cặp đôi.

GV phát phiếu học tập yêu cầu học sinh quan sát hình ảnh, kết hợp đọc SGK để hoàn thành bảng niên biểu sau:

13

Hình 8: Mĩ tham gia chiến tranh thế giới 1917

Hình 9: Cách mạng tháng Mười Nga – 1917

Hình 10: Nga rút khỏi chiến tranh thê giới thứ nhất – 1918

14

Hình 11: Cách mạng bùng nổ ở Đức - 1918

Hình 12: Đức kí hiệp định đầu hàng kết thúc chiến tranh thế giới thứ nhất Phiếu học tập – Bảng niên biểu 2 Thời gian

Sự kiện – Chiến sự

Kết quả

2/1917 2/4/1917 11/1917 3/3/1918 Đầu 1918 7/1918 11/11/1918 - Học sinh suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu.

- Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

- Sau khi HS hoàn thành bảng niên biểu GV tiếp tục yêu cầu HS trả lời câu hỏi: + Vì sao tới 1917 Mĩ mới tham gia chiến tranh thế giới? + Vì sao Nga rút khỏi chiến tranh thế giới thứ nhất? c. Gợi ý sản phẩm Thời gian

Sự kiện - Chiến sự

Kết quả

2/1917

CMDCTS ở Nga thành công

CPTS lâm thời tiếp tục chiến tranh 15

-Mỹ tuyên chiến với Đức, tham

2/4/1917

- Có lợi cho phe Hiệp ước.

gia phe Hiệp ước.

- 1917: chiến sự diễn ra cả ở

- Hai bên ở thế cầm cự.

Đông và Tây Âu.

11/1917

CMT10 Nga thành công.

Chính quyền Xô viết ra đời

3/3/1918

Hòa ước Brét - li - tốp.

Nga rút khỏi chiến tranh.

Đầu 1918

Đức tiếp tục tấn công vào Pháp.

Pa ri bị uy hiếp lần nữa.

7/1918

Mỹ đổ bộ vào châu Âu, chớp

Đồng minh của Đức đầu

thời cơ Anh Pháp phản công.

hàng: Bungari 29/9, Thổ Nhĩ Kỳ 30/10, Áo - Hung 2/11.

11/11/1918

Đức đầu hàng.

Chiến tranh kết thúc.

*GV gợi ý HS trả lời: Năm 1917 Mĩ tham gia chiến tranh vì: - Lúc đầu Mĩ giữ thái độ trung lập, đứng giữa buôn bán vũ khí thu lợi - Năm 1917, PTCM trên các nước dâng cao, đặc biệt CMT10 Nga thắng lợi. => Mĩ nhận thấy cần tham gia chiến tranh – phe Hiệp ước.

Nga rút khỏi chiến tranh đế quốc vì: - CM tháng Mười dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích và Lê-nin giành thắng lợi.

- Nước Nga thông qua Sắc lệnh hòa bình kêu gọi các nước đế quốc chấm dứt chiến tranh nhưng không được hưởng ứng. Để bảo vệ chính quyền non trẻ Nga rút khỏi chiến tranh.

III. Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất Dự kiến thời gian: 5 phút 1. Kết cục của chiến tranh a. Mục tiêu - Nhận xét hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất. b. Phương thức: Hoạt động cá nhân GV yêu cầu HS đọc SGK, kết hợp với quan sát ảnh “hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất” và xem bảng số liệu về thiệt hại của Chiến tranh thế giới thứ nhất, trả lời

câu hỏi sau: 16

gi thứ nhất?

- Hậu quả Chiến tranh thếế giới ởng lợi khi chiến tranh kết thúc?

- Những nước nào được hưở - Kết cục nào nằm ngoài dự kiến của các nước đế quốc khi tiến hành chiến tranh. Vì sao?

- HS làm việc và tìm câu trả lời.

- Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

Hình 13: Xác chết trong chiến tranh thế giới thứ nhất

17

Hình 14: Hình ảnh hoang tàn sau chiến tranh

ệu về thiệt hại của Chiến tranh thế giới thứ ứ nhất nhấ Bảng số liệu Nước Nga Pháp Anh Mĩ Đức Áo - Hung

ại về người Thiệt hại ười) (Triệu ngư 2,3 1,4 0,7 0,08 2,0 1,4

ất Thiệt hại về vật chất (Triệu USD) 7,658 11,208 24,145 17,337 19,884 5,438

18

Hình 15: Bản đồ châu Âu sau chiến tranh thế giới thứ nhất

c. Gợi ý sản phẩm - Chiến tranh thế giới thứ nhất gây nên nhiều tai họa cho nhân loại : + 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương + Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá bị phá hủy... chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ đô la.

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, nhất là Mĩ. Bản đồ chính trị thế giới đã bị chia lại : Đức mất hết thuộc địa ; Anh, Pháp và Mĩ,... được mở rộng thêm thuộc địa của mình.

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi làm thay đổi cục diện chính trị thế giới. * Gợi ý trả lời: - Mĩ và Nhật Bản được hưởng lợi sau chiến tranh và giàu nên nhanh chóng.

- Sự thắng lợi cách mạng tháng Mười Nga nằm ngoài dự kiến của các nước đế quốc đánh dấu bước chuyển lớn trong cục diện chính trị thế giới: + CNTB không còn là hệ thống duy nhất. + Nhà nước XHCN đầu tiên ra đời trên thế giới.

2. Tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất a. Mục tiêu - Rút ra được tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất.

- HS giải thích được “chiến tranh phi nghĩa” và “ chiến tranh chính nghĩa”. b. Phương thức 19

Hoạt động cá nhân Từ nguyên nhân, diễn biến, hậu quả GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: - Em hãy rút ra tính chất của các cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất?

HS dựa vào những nội dung đã học để trả lời. c. Gợi ý sản phẩm - Là cuộc chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Dự kiến thời gian: 5 phút 1. Mục tiêu:Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về: nguyên nhân dẫn đến chiến tranh, diễn biến qua hai giai đoạn, kết cục và tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

2. Phương thức: - GV giao nhiệm vụ cho HS:chủ yếu cho làm việc cá nhân, trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo: Câu 1. Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất?.

Câu 2. Nêu kết cục và tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) 3. Dự kiến sản phẩm Câu 1:Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918) - Nguyên nhân sâu xa: + Do quy luật phát triển không đồng đều… + Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa.

- Nguyên nhân trực tiếp: Thái tử Áo Hung bị ám sát….

Câu 2: a. Kết cục của chiến tranh: - Chiến tranh thế giới thứ nhất gây nên nhiều tai họa cho nhân loại : + 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương + Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá bị phá hủy... chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ đô la.

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, nhất là Mĩ. Bản đồ chính trị thế giới đã bị chia lại : Đức mất hết thuộc địa ; Anh, Pháp và Mĩ,... được mở rộng thêm thuộc địa của mình.

20

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi làm thay đổi cục diện chính trị thế giới. b. Tính chất: Chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa đối với cả 2 phe Liên minh và Hiệp ước.

D. VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG Dự kiến thời gian: 7 phút 1. Mục tiêu: - Nhằm vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn về: + Hòa bình cho thế giới. + Học sinh xác định được trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ hòa bình, an ninh thế giới. + Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đến tình hìnhcách mạng Việt Nam. 2. Phương thức: - GV giao nhiệm vụ cho HS (bài tập ở nhà): 1. Vì sao hòa bình trở thành yêu cầu cấp thiết của nhân loại tiến bộ? Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ hòa bình thế giới.

2. Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất với tình hình Việt Nam. - GV đánh giá sản phẩm của HS: nhận xét, tuyên dương, khen gợi…

3. Gợi ý sản phẩm: 1. Vì sao hòa bình trở thành yêu cầu cấp thiết của nhân loại tiến bộ? Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ hòa bình thế giới.

- Nêu được khái niệm "bảo vệ hòa bình": Bảo vệ hòa bình là giữ gìn cuộc sống bình

yên, dùng thương lượng và đàm phán để giải quyết mọi mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc, tôn giáo, quốc gia, không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang.

- Nêu được lí do cần bảo vệ hòa bình vì:

+ Hòa bình đem lại cuộc sống bình yên, ấm no tự do, hạnh phúc, là khát vọng của toàn nhân loại. + Chiến tranh chỉ mang lại đau thương, mất mát, đói khát, bệnh tật, gia đình li tán, là thảm họa của loài người. + Trên thế giới ngày nay vẫn còn xảy ra chiến tranh, xung đột vũ trang, các thế lực phản động, hiếu chiến vẫn đang âm mưu phá hoại hòa bình, ngòi nổ chiến tranh vẫn đang âm ỉ nhiều nơi trên hành tinh chúng ta.

21

- Nêu được trách nhiệm:

+ Bảo vệ hòa bình, ngăn chặn chiến tranh là trách nhiệm của toàn nhân loại. Học sinh cố gắng phấn đấu học tập góp phần nhỏ vào việc giữ gìn hòa bình cho dân tộc và cả nhân loại... + Ý thức bảo vệ hòa bình, lòng yêu hòa bình cần được thực hiện ở mọi lúc mọi nơi, trong các mối quan hệ giao tiếp hằng ngày giữa con người với con người. + Học sinh phải biết cư xử với bạn bè và mọi người xung quanh một cách thân thiện và bình đẳng tránh xung đột mâu thuẫn. + Tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động vì hòa bình.

2. Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất với tình hình Việt Nam

- CTTGI bùng nổ, Pháp tham chiến, thất bại nặng nề. Mọi gánh nặng Pháp trút sang các nước thuộc địa, 10 vạn thanh niên Việt Nam được đưa sang làm lính thợ, bia đỡ đạn ở châu Âu.

- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp tiến hành cuộc khác thác thuộc địa lần 2, làm cho kinh tế, xã hội nước ta biến đổi sâu sắc.

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, Quốc tế cộng sản ra đời; cùng với đó là sự trưởng thành của giai cấp công nhân đã tạo điều kiện cho sự phát triển phong trào dân tộc dân chủ ở nước ta.

E. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM. *Câu 1.Tình hình nổi bật của chủ nghĩa tư bản cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX là A.Phát triển không đều về kinh tế.

B. Phát triển không đều về chính trị.

C.Phát triển đồng đều về kinh tế và chính trị.

D. Anh là nước giàu nhất trong các nước tư bản **Câu 2.Vấn đề nào dẫn đến âu thuẫn chủ yếu giữa các đế quốc cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX? A. Tiềm lực quân sự.

B. Thuộc địa.

C. Tiềm lực về kinh tế .

D. Chính trị

*Câu 3.Năm 1882, phe Liên minh hình thành bao gồm: A. Đức- Áo – Hung

B. Đức –Áo- Hung – Nga.

C. Đức – Nga- Hung

D. Đức- Áo –Hung- Italia.

*Câu 4.Phe hiệp ước bao gồm: 22

A. Anh - Áo - Hung

B. Anh - Nga - Italia.

C. Anh - Nga- Hung

D. Anh - Nga- Pháp.

****Câu 5.Hệ quả ngoài dự kiến của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) đối với các nuớc đế quốc là A.10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương.

B. chi phí chiến tranh là 85 tỉ USD C. sự thành công của Cách mạng tháng Mười Nga. D. Mĩ giàu lên nhanh chóng. **Câu 6.Vì sao trong cuộc chiến tranh giành giật thuộc địa Đức là kẻ hung hăng nhất?

A. Có tiềm lực về quân sự, kinh tế và ít thuộc địa.

B. Âm mưu muốn làm bá chủ thế giới.

C. Giành giật thuộc địa của Anh và Pháp.

D. Truyền thống quân phiệt **Câu 7. Cuộc chiến tranh nổ ra năm 1914 giữa hai phe Liên minh và Hiệp ước nhanh chóng trở thành cuộc chiến tranh thế giới vì A. lan rộng nhiều nuớc châu Âu.

B. chiến tranh đã lôi cuốn 38 nước và nhiều thuộc địa tham gia.

C. chiến tranh đã sử dụng nhiều loại vũ khí hiện đại.

D. chiến tranh có sự tham gia của nhiều nước đế quốc. **Câu 8.Nguyên nhân sâu xa dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ là do A. quy luật phát triển không đều của các nước tư bản.

B. sự hình thành hai khối quân sự đối lập nhau.

C. mâu thuẩn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa.

D. hai khối quân sự tăng cường chạy đua vũ trang. **Câu 9. Tình hình chiến sự trong giai đoạn 1914 - 1916 của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất là A. ưu thế thuộc về phe Liên minh.

B. tình thế cách mạng xuất hiện ở nhiều nước.

C. để lại hậu quả nặng nề cho nhân dân lao động các nước.

D. ưu thế thuộc phe Hiệp ước ****Câu 10.Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc có tác động thế nào đếntình hình thế giới ?

23

A. Các nước đế quốc đối đầu về quân sự.

B. Các nước đế quốc tranh giành thuộc địa.

C. Các nước đế quốc có sự thoả thuận với nhau về quyền lợi.

D.Hình thành trật tự thế giới theo hệ thống Véc xai – Oa sinh tơn. **Câu 11.Tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất là A. phi nghĩa. B. xâm lược . C. chính nghĩa. D. đế quốc thực dân. ***Câu 12.Yếu tố bất ngờ trong Chiến tranh thế giới thứ nhất(1914 - 1918) là A. sự thất bại của phe Liên minh B.cách mạng tháng Muời Nga thành công.

C. Mỹ tham chiến và đứng về phe Hiệp ước năm 1917.

D. Nga rút khỏi chiến tranh tháng 3/1918. *Câu 13.Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) là A. thái tử Áo – Hung bị nguời Xéc – Bi ám sát.

B. mâu thuẩn giữa các nuớc đế quốc về vấn đề thuộc địa.

C. sự hiếu chiến, hung hãn của đế quốc Đức.

D. sự mâu thuẩn giữa Anh và Đức.

24