Eilanden onder vuur

Aan de vooravond van de 4 mei-herdenking en 5 meiviering staan we in deze editie stil bij de betrokkenheid van Curaçao bij de Tweede Wereldoorlog. Bijna iedereen heeft van Madurodam gehoord, maar weinigen weten dat het miniatuurstadje vernoemd is naar een uit Curaçao afkomstige verzetsheld. Zoals er veel meer niet bekend is over wat de Caribische delen van het Koninkrijk voor de geallieerden hebben betekend.

Op de eilanden werd geschokt gereageerd op het nieuws van de Duitse invasie in het moederland. Duitsers die op de eilanden woonden of er toevallig verbleven zoals bemanningen van schepen werden gearresteerd en op Bonaire geïnterneerd. De bevolking leefde intussen intens mee met de overzeese koninkrijksgenoten. Er werden inzamelingen en hulpacties georganiseerd.

Raffinaderij Al snel ontstonden er op Curaçao en Aruba ook zorgen over de eigen veiligheid. De raffinaderijen waren de belangrijkste leverancier van brandstof voor de geallieerden en werden daarmee een strategisch doelwit voor de Duitsers. Op 13 mei 1940 stuurden de Britten honderden manschappen naar Willemstad. Die werden, nadat de VS zich na de aanval op Pearl Harbor bij de geallieerden had aangesloten, op 11 februari 1942 door 1.400 Amerikaanse soldaten afgelost. Langs de kust werden kanonnen geplaatst om eventuele aanvallen van Duitse onderzeeboten af te slaan. Dat moment liet niet lang op zich wachten. Op 15 februari 1942 startten de Duitsers ‘Operation Paukerschlag’. Vijf zwaarbewapende U-boten voerden verrassingsaanvallen uit op de raffinaderijen en tankers. De Amerikanen sloten met stalen netten de toegang tot de Caracasbaai en de Sint Annabaai af om torpedo’s tegen te houden. Tegelijkertijd werden de verduisteringsvoorschriften aangescherpt. Koopvaardijschepen voeren alleen nog in konvooi en onder bescherming van de marine. Niettemin brachten de Duitsers in totaal 21 schepen tot zinken. Met kleine zeppelins spoorden de Amerikanen Duitse onderzeeërs op om deze vervolgens met torpedojagers vanuit de lucht aan te vallen.

Kustartillerie In de nacht van 18 op 19 april 1942 bereidden de Duitsers een aanval voor op de olietanks bij Bullenbaai. Door tijdig de kustartillerie bij Blaauwbaai in stelling te brengen kon deze worden afgeslagen. De situatie bleef echter precair. Op 12 november 1942 werd de Amerikaanse kanonneerboot Erie door een Duitse torpedo uitgeschakeld. In de loop van 1943 werd het Duitse leger gedwongen de aandacht te verleggen naar fronten waar het in het nauw kwam. In september verklaarden de Amerikanen het Caribisch gebied vrij van oorlogsgevaar, maar de troepen bleven nog tot 30 mei 1945 op Curaçao.