Veeteelt januari 1-2 2015

JA A RG A N G 32

N R.1

JA NUAR I 1/2

2015

I N D I T N U M M ER

K E R S T Q U IZ

SPEC IA L M A IS

C RV KOE-EXPO

Hoofdpr캐s kerstquiz 2014 naar Harm Boonstra

Akkerbouw leerschool voor maistelende veehouders

Dagzege in Gent voor Glitter ten Ruysschaert

VX01-cover.indd 2

16-01-15 15:10

20 ton drogestof in 2020 2015!

NIEUW LG 30.248 middenvroeg

NOOIT MEER EENNE LEGE SMARTPHO

22,2 ton ds/ha 22.464 kVEM/ha

UW WINST

LG 30.224

+ 800 kVEM/ha*

middenvroeg - vroeg

= 1.800 kg

21,4 ton ds/ha 21.736 kVEM/ha

extra melk/ha

gratis oplader bij uw bestelling op www.massamais.nl

bron: Rassenlijst / Rassenbulletin 2015 (CSAR)

* t.o.v. gemiddelde

Super verteerbare massamaïs die uw ruwvoerambities in 2015 al waar maakt!

“Hogere melkopbrengsten en lagere voerkosten? Met LG 30.211 en LG 30.218, de meest voerefficiënte maïs van Nederland, zijn we er klaar voor. De winst zit ‘m in de topverteerbaarheid van kolf én restplant. En dat zie je direct terug in de pens: extra VEM’s en energie voor aantoonbaar méér melk.”

Wij zijn klaar voor de toekomst Herman en Bas ten Hove, Mariënheem

Doe mee en kijk snel op: www.lganimalnutrition.nl

GRATIS

GRATIS

ZEER VROEG

2

V E E T E E LT

VX01_p02NED.indd 2

JANUAR I

1/2

GRATIS proefzak* van de nieuwe 211 of 218 bij je maïszaadbestelling!

* 12.500 korrels (1/4 eenheid) van de nieuwe LG 31.211 of LG 31.218

VROEG

2015

16-01-15 09:33

De-Su 1775-ET

WORLD WIDE SIRES WWS B-NL B.V.

volg ons op:

Specialist in fokkerij Postbus 165, 8440 AD Heerenveen • Tel. 0513-672200 België: Tel. 04772-39882 • www.wwsires.nl

0115 Magnus.indd 1

1/14/15 8:29 AM

VX01_p03.indd 60

16-01-15 11:35

W U E I N

= B E T E R :

+

-

B E M E S T E N GA NAA R N U T RIN ORM.N L E N MAAK U W BE ME S T IN G S P LA N

www.nutrinorm.nl OCI0112_AD_bemestingsplanner_A4_W.indd 1

15-1-2015 11:56:46

I NHOUD

RUBRIEKEN

7 8 17 23 40 59 64 68 70

Van de redactie Veeteeltvenster Even geen boer: Schoonste Boerin Uit de dierenartspraktijk: hartafwijking Postuum: Rommert Politiek Koeienbloempjes Boerengeluk: kalveropfok Voer voor boer Agenda R E P O R TA G E S

18 Melkproductie bij Jan Teade Kooistra stijgt 1500 kilo per koe door nieuwe stal en automatisch melken 24 Muizenexplosie ruïneert Friese weilanden THEMABIJEENKOMSTEN

27 Vlaamse studiedag uiergezondheid te Merelbeke 53 FVZH te Waarder 58 Gezonde melkveehouderij te Zwolle V E E T E E LT- A P P

38 Veeteelt voortaan ook digitaal te lezen GEZONDHEID

54 Goed droogzetten in zeven vragen en antwoorden KERSTQUIZ

62 Hoofdprijs naar Ureterp

Special Maisteelt

30

Akkerbouw is voor de veehouderij leerschool bij het optimaliseren van maisteelt.

Keuring CRV Koe-Expo

45

Fraaie keuring en prima dochtergroep G-Force in Gent verdienden meer bezoekers.

Hoofdartikel Rekenen aan deelname derogatie Vorig jaar zag één op de tien melkveehouders af van derogatie. De graslandnorm van tachtig procent is met name voor intensieve bedrijven een blok aan het been. Voor het gros van de veehouders blijft derogatie aantrekkelijk, maar de nieuwe Melkveewet doet de animo geen goed.

12 Jan Teade Kooistra:

Doeke Odinga:

Mirjam van Bezooijen:

‘Te veel boeren zijn angstig voor het robotmelken.’ 18

‘De muizenschade overstijgt het ondernemersrisico.

Je staat machteloos.’ 24

‘Ik kan er ziek van zijn als mijn kalveren iets mankeren.’ 64

V E E T E E LT

VX01-inhoud.indd 5

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

5

20-01-15 09:03

VX20_p06.indd 6

16-12-14 09:15

VA N

D E

R E D A C T I E

Jaap van der Knaap Hoezo bevrijdingsjaar 2015?

De koeien van de familie Bijl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschijnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

E

r zijn melkveehouders die reikhalzend naar 2015 hebben uitgezien. De kosten voor de huur of de afschrijving van het quotum hingen als een molensteen om hun nek of maakten uitbreiding nagenoeg onmogelijk. De datum 1 april 2015 is door hen omcirkeld op de agenda als ‘bevrijdingsdag’.

Toch is dit jaar niet op alle terreinen een feestje. Voor Nederland geldt dat in 2015 duidelijkheid moet komen over de uiteindelijke invulling van de Melkveewet en in Vlaanderen blijft de wet Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) voor onzekerheid zorgen. Het wegvallen van het quotum is dan nu wel in zicht, maar nieuwe wetgeving maakt het houden van vee of uitbreiden van de veestapel niet eenvoudiger.

2015 is ook een jaar waarin aandacht uit zal gaan naar de inzet van antibiotica. Selectief droogzetten verlaagt weliswaar het gebruik van droogzetantibiotica, maar zorgen de extra mastitisgevallen die dat kan opleveren, uiteindelijk voor een totale antibioticaver-

mindering? Neemt de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) er genoegen mee als de gemiddelde dierdagdosering nauwelijks blijkt gedaald?

Het jaar 2015 start voor honderden veehouders in Friesland moeizaam. Vraatzuchtige muizen maakten op hun bedrijven van groene graslanden troosteloze, modderige vlaktes. Uitzicht op een einde van het probleem is er niet. De kosten van de aanschaf van het soms hele ruwvoerrantsoen zijn niet meer onder bedrijfsrisico te schuiven.

En ja, het jaar 2015 maakt een valse start qua melkprijs. De kortetermijnverwachtingen zijn niet rooskleurig. Er zijn nu al signalen dat zwaar gefinancierde bedrijven in de liquiditeitsproblemen zitten. De enige meevallers zijn de lage rentetarieven en de lage olieprijs, al kunnen deze de teruggang aan melkgeld niet goedmaken.

Het jaar 2015 mag dan aangemerkt zijn als bevrijdingsjaar, het zal wel een jaar zijn dat vol zit met uitdagingen.

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 70,30 overige landen € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad VeeteeltVlees € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

Opmerkelijk Pitstop voor NRM-kampioene op Duits tankstation Argeloze voorbijgangers zullen vreemd opgekeken hebben. Op de terugweg van de Swiss Expo in het Zwitserse Lausanne gebruikt Nico Bons uit Ottoland de parkeerplaats van een Duits tankstation als pitstop om te melken en te voeren. NRM-kampioene Bons Holsteins Koba 191 (v.

Jasper) lijkt het onverstoorbaar te ondergaan. Gelezen op www.facebook.com/nico.bons.7

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

V E E T E E LT

VX01-editorial.indd 7

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

7

20-01-15 16:01

V E E T E E LT V E N S T E R

Pensioen voor vijftienjarige Shottle In Groot-Brittannië is de populaire fokstier Picston Shottle met pensioen gestuurd. Het vijftienjarige paradepaardje van ki-organisatie ABS Global produceerde in zijn leven 1.174.948 rietjes sperma.

Shottle zette de Britse fokkerij weer op de kaart. Vanaf januari 2008 voerde hij twee jaar lang de Amerikaanse TPI-lijst aan.

Van de Mtotozoon kwamen wereldwijd dochters aan de melk. Zijn Interbull-fokwaarde is gebaseerd op gegevens van 100.000 dochters op 20.000 bedrijven in 22 verschillende landen. In Nederland en Vlaanderen kwamen ruim 3900 dochters aan de melk die hun vader een fokwaarde van 222 NVI, 108 uiergezondheid,

625 dagen levensduur en 112 exterieur bezorgden.

De stier werd op 23 juli 1999 geboren uit de met 91 punten ingeschreven Britse Aerostardochter Condon Aero Sharon. Shottle zelf kreeg 96 punten voor exterieur. In december 2011 brak Shottle de grens van een miljoen verkochte doses sperma.

Twistdochters in Venray uniform in kruizen Tijdens de Rundvee- en MechanisatieVakdagen in Venray presenteerde KI Samen een dochtergroep van Cogent Twist.

De Britse Shottlezoon is een afstammeling van de Art-Acres Tex B-familie. De collectie in Venray kenmerkte zich door

Brede, hellende kruizen en vierkant gevormde uiers zijn het handelsmerk van Twist

uniformiteit in de kruispartijen. De brede, hellende kruizen bevestigden het handelsmerk van Twist. In gewicht en inhoud waren de dieren minder overeenkomstig, maar het zestal toonde wel de gewenste welving in de ribben.

Het uierbeeld van de Twistdochters was correct, de vierkant gevormde uiers waren voorzien van een prima ophangband en dito speenplaatsing. De achteruierhoogte varieerde enigszins, maar was bij het gros van de dieren ruim voldoende.

De overwegend droge benen stonden parallel onder het lichaam van de vaarzen.

Inmiddels zijn er 97 Nederlands/Vlaamse Twistdochters die de fokwaarde van de Britse stier ondersteunen. In de decemberdraai kwam hij uit op een NVI van 251 punten.

Officiële erkenning voor het Fleckvieh Stamboek De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft het Fleckvieh Stamboek officieel als stamboek erkend. Negen jaar geleden werd het stamboek in Nederland opgericht. De formele erkenning betekent dat fleckviehkoeien voortaan ook op fleckviehbasis gekeurd kunnen worden.

Het stamboek heeft op dit moment drie

in Duitsland geschoolde fleckviehinspecteurs in dienst. Volgens stamboekvoorzitter Hans van Soest krijgen melkveehouders hiermee een keuringsrapport volgens de internationale fleckviehstandaard. Dat houdt in dat de gegevens van de dieren met die in andere landen vergelijkbaar zijn. ‘Dit kan een voordeel zijn bij de afzet van fokvee, er is markt voor

dieren met een officieel keuringsrapport’, stelt Van Soest. Koeien met ten minste vijftig procent fleckviehbloedvoering komen voor keuring in aanmerking.

De keuringsgegevens worden vooralsnog niet omgezet naar fokwaarden. ‘Dat zou dan via GES moeten lopen’, vertelt Van Soest. Het stamboek werkt daar naartoe, maar het is nog niet duidelijk hoe.

Familie Hermanussen roodbontfokker van het jaar Tijdens de studieavond van Platform Roodbont in Laren is de familie Hermanussen uit Beers uitgeroepen tot roodLiesbeth, Jens, Jan en Ivo Hermanussen

8

V E E T E E LT

VX01-venster.indd 8

JAN UAR I

1/2

bontfokker van het jaar 2014. Jan en Liesbeth Hermanussen wonnen de titel ruim tien jaar geleden ook, maar dat weerhield de jury er niet van de eigenaren van Barendonk Holsteins nogmaals te bekronen. Hermanussen won de laatste jaren namelijk veel kampioenstitels met het algemeen kampioenschap voor Classicdochter Barendonk Brasilera 12 op NRM 2014 als klap op de vuurpijl. In Zwolle won gelijktijdig Mr Savagedochter Barendonk Wilma 300 het kampioenschap bij de vaarzen.

Brasilera werd bovendien ingeschreven met 93 punten voor exterieur, een score die de laatste veertien jaar niet meer voorgekomen was bij roodbont. Met 37 ingeschreven vaarzen prijkte Barendonk ook op de tweede plaats in de ranking met hoogste vaarzengemiddelden met 85,8 punten. Barendonk Holsteins test sinds 2012 ook vaarzen uit het CRV-testprogramma. Daarnaast biedt de familie Hermanussen een groot scala aan activiteiten aan op Landgoed Barendonk, zoals overnachten, vergaderen en educatie.

2015

20-01-15 15:46

K O RT

Titelprolongatie voor Plattery Savard Rénita in Lausanne Voor de tweede keer op rij heeft Plattery Savard Rénita de roodbontkeuring op de Swiss Expo op haar naam geschreven. De Savarddochter van Christian Menoud uit Romanens verwees bij de oudere koeien de negenjarige Sam Kalinka (v. Sam) van Roger Frossard uit Les Pommerats naar de reservestek. De eervolle vermelding ging naar La Biolleyre Jet Fureur (v. Jet) van Benoît Cardinaux uit Bouloz.

Bij de jonge koeien koos jurylid Pascal Henchoz in Lausanne voor Hirsbrunners Absolute Kely (v. Absolute) van Gobeli Holstein uit Saanen. Tot reservekampioene benoemde hij Kolly-JI Vincent Coucoula (v. Vincent) van Jean-Louis en Lionel Kolly uit Pont-la-Ville. Host. Papaux Debonair Orelia (v. Debonair) van Comex Currat-Papaux-Piller uit Les Ecasseys pakte de eervolle vermelding.

O’Kalibra zegeviert op Swiss Expo, Nederlands succes bij jongvee Heersend Europees kampioene Decrausaz Iron O’Kalibra heeft op de Swiss Expo in Lausanne het algemeen kampioenschap in de wacht gesleept. Nico en Lianne Bons eisten de reservetitel op bij de ongekalfde dieren.

De achtjarige Boss Irondochter van GS Alliance en Pat Conroy versloeg in de finale de in Frankrijk geboren Galys-Vray, een Atwooddochter van Marc en Erhard Junker, Thomas Staub en het bedrijf Al. Be.Ro. Goldwyndochter Posozaa Goldwyn Sonia, eigen aan een Italiaans fokkerssyndicaat, eiste de eervolle vermelding op.

Bij de jonge koeien sloeg het bedrijf Comex Currat-Papaux-Piller uit Les Ecasseys een dubbelslag. Feverdochter Holst.

Papaux Fever Noella verwees stalgenote Holst. Papaux Seaver Natalia (v. Seaver) naar het zilver.

Nico en Lianne Bons uit Ottoland zagen hun eerste optreden in Lausanne beloond met de reservetitel bij de niet gekalfde dieren voor de tien maanden oude BonsHolsteins Koba 219. De Lauthoritydochter legde het in de finale af tegen de ruim twee jaar oude Doug Artes Tina (v. GoFarm Artes). Ook aan haar overwinning kleeft een Nederlands tintje. De Nederlandse cowfitter Erica Rijneveld heeft haar samen met Nathalie Rey, Pat Conroy en Quim Serrabassa in eigendom.

Bij de melkgevende dieren bereikte Seavervaars Bons-Holsteins Ella 192 van Bons een 1c-klassering. Haar moeder Bons-Holsteins Ella 158 (v. Mailing) eindigde op een vierde plek in haar rubriek net als Bons-Holsteins Koba 191 (v. Jasper), de algemeen kampioene op de NRM in 2014.

Bijna twee jaar na EK-titel wint O’Kalibra op Swiss Expo (foto archief)

NI E U W S

CRV boekt positief resultaat Fokkerijorganisatie CRV sloot het voorbije boekjaar af met een nettoresultaat van 6,7 miljoen euro. Door dat positieve resultaat in 2013-2014 keert CRV in maart een ledenvoordeel uit van circa 3,4 miljoen euro. De goede resultaten dankt CRV aan een sterkere positionering in veestapelmanagement, een sterk stierenaanbod en een stijgende vraag naar managementproducten.

In het afgelopen boekjaar verbeterden alle businessunits van CRV hun financiele resultaten. Naast de aantrekkende markt was dit ook te danken aan de doorgevoerde efficiëntieslag in de bedrijfsvoering. Daardoor verbeterde het financieel resultaat ook in landen met aanhoudend moeilijke omstandigheden, zoals in Brazilië.

Doek valt voor Lustre Tien dagen na haar achttiende verjaardag is het doek gevallen voor Idee Lustre. De Integritydochter van Ehrhardt Farms uit Baldwin (Maryland) won in 2002 het algemeen kampioenschap op de Royal Winter Fair in Canada.

Die keuringsdeelname belette Lustre niet om veel melk te produceren. In haar derde lijst produceerde ze in 365 dagen 25.166 kg melk met 5,0% vet en 3,2% eiwit.

In totaal bereikte Lustre een levensproductie van ruim 163.000 kg melk.

Tri-Day Ashlyn sneuvelt In Amerika heeft keuringsvedette TriDay Ashlyn op achttienjarige leeftijd het leven gelaten, zo bericht eigenaar Siemers Holsteins De met 96 punten ingeschreven Encoredochter slaagde er in 2001 in zowel de World Dairy Expo als de Royal Winter Fair op haar naam te schrijven. Ashlyn was ook een meer dan verdienstelijke fokkoe, die alleen al op het bedrijf van haar eigenaren 75 dochters naliet. Haar Stormaticdochters Siemers Ashlyns Angel, Ambrosia, Aphrodite en Kingsmill Ashlyns Audrey kregen achtereenvolgens 96, 95, 95 en 94 punten voor exterieur.

Meer actueel nieuws: meld u aan voor de gratis Veeteelt Nieuwsbrief op www.veeteelt.nl V E E T E E LT

VX01-venster.indd 9

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

9

20-01-15 15:12

Powercell

™ - Vemstar

Rassen met de hoogste opbrengst én de beste voederwaarde

Opbrengst*: tot 500 kg DS/ha extra = tot € 50/ha extra Voederwaarde*: tot 39 VEM/kg DS extra = tot € 58 melk per koe extra

- SY Fanatic

Surf snel naar www.syngenta-powercell.nl en ontdek meer voordelen van onze Powercell-rassen.

Bovendien maak je kans op 1 van de 100 bodywarmers.

* Bron: gemiddelde van het rassenonderzoek PPO en DLV

Syngenta, Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code).

10

®/™ are V registered E E T E E Ltrademarks T J A N UofAa RSyngenta I 1 / 2 Group 2 0 1Company.

5

VX01_p10.indd 10 SYN Ned_AdvPowerCell 210x297_Qv3.indd 1

16-01-1510:46 10:16 16/12/14

advertorial

Nieuwe Powercell maïsrassen geven extra rendement Met de Powercell maïshybrides Vemstar en SY Fanatic lanceert Syngenta een nieuwe generatie snijmaïsrassen. Deze maïs levert per hectare een zeer hoge energieopbrengst op, blijkt uit onderzoeken van zowel PPO als DLV. Per hectare kan het rendement zelfs oplopen tot € 50 aan extra drogestof opbrengst.

En afhankelijk van het rantsoen kan de voederkwaliteit voordeel opleveren tot € 58 per koe.

104

7

35,8

104

100

98

99

106

104

3

104

8

35,1

102

104

101

100

100

100

6

P7631

9

8,5

8

8,5

8,5

7,5

96

8

35,1

102

105

104

101

94

95

6

LG30232

8

8

8,5

*

7

8,5

100

7,5

35,1

102

94

94

100

102

102

4

Sunstar

8

7,5

8,5

*

7,5

8,5

102

7

34,0

98

94

95

99

103

103

4

Mokka

7,5

8

8

8,5

7,5

7,5

98

7,5

33,2

96

103

106

100

100

100

5

Vemstar

7,5

*

8,5

*

8

6,5

101

6

33,1

96

95

97

103

99

102

3

SY Fanatic

7,5

*

8

*

8

7

107

6,5

32,8

95

94

99

102

102

104

2

34,5

376

381

1001

21,6

21,6

288

Powercell variëteiten zijn uniek omdat ze een hogere opbrengst (tot 500 kg extra drogestof per hectare) combineren met de hoogste voederwaarde (tot gemiddeld 39 VEM extra per kg drogestof). Dit zorgt voor het uitzonderlijke rendement van Vemstar en SY Fanatic.

Uitstekende resultaten in Rassenlijst In het onderzoek voor opname in de Rassenlijst scoren Powercell rassen Vemstar en SY Fanatic zeer sterk (zie tabel). Naast energieopbrengst (resp. 102 en 104 rel) onderscheiden ze zich vooral door duidelijk betere VEM-waarden (102 en 103 rel, dus tot 30 VEM/kg DS extra) ten opzichte van de actuele rassenlijstrassen. Ze geven dus veel energie per hectare.

DLV: zeer hoge VEM-opbrengst De PPO-cijfers worden bevestigd door de tweejarige cijfers van DLV (grafiek). In het DLV-onderzoek staan Vemstar en SY Fanatic op 1 en 2 voor VEM-opbrengst per hectare (105 rel). En ook hier scoort geen enkel ras beter voor VEM/kg DS: gemiddeld scoren de Powercell rassen 29 tot 48 VEM hoger dan gemiddeld. Vergeleken met de door PPO en DLV onderzochte referentierassen in 2013 en 2014 kunnen Powercell rassen tot 500 kg DS meer leveren per hectare. Opgeteld met de hoge voederwaarde geeft dit een uitzonderlijk energierendement.

Uitzonderlijke voederwaarde De gemeten hoge VEM-waardes van Vemstar en SY Fanatic resulteren in duidelijk hogere melkproductie uit ruwvoermaïs.

Rantsoenafhankelijk kan dit een financieel voordeel tot € 58 per koe op leveren. De energie komt vrij door een uitzonderlijke celwandverteerbaarheid in combinatie met een hoog aandeel bestendig zetmeel, aangevuld met een hoog suikergehalte. (in de kuil omgezet tot melkzuur) Het op verschillende manieren aanleveren en vrijkomen van de energie heeft een positieve invloed op de melkgift. Duits voederonderzoek waarin een Powercell ras vergeleken werd met een puur zetmeelras bevestigt deze hogere melkproductie uit Powercell snijmaïs.

‘Stay young’ geeft oogstflexibiliteit Opvallend voor Powercell rassen is het afrijpingspatroon. De kolf is vroegrijp, terwijl

VEM/kgds

Plantlengte

Stengelrot resistentie

100=

Aantal jaren in onderzoek

8 8,5

VEM-opbrengst

Zetmeelgehalte bij oogst

Drogestof opbrengst

Drogestofgehalte

7 8

Zetmeelgehalte bij 35%ds

Drogestofgehalte gehele plant in %

* 8,5

Snelheid grondbedekking

7 8

Builenbrand resistentie

* 6,5

Farmfire

Torres

Zomerlegering

6 7,5

Stevigheid

Vroegheid bloei

Helminthosporium tolerantie

Aanbevelende rassenlijst snijmaïs 2015 Nederland midden vroege en midden late rassen, inclusief de in onderzoek liggende rassen Vemstar en SY Fanatic.

de rest van de plant niet noodrijp wordt. Dit noemen we ‘stay young’. Het zorgt voor flexibiliteit bij de oogst (gewas kan gedurende langere periode op het ideale moment gehakseld worden) en geeft toch een relatief hoger aandeel bestendig zetmeel (kolfrijpheid) en een hoger suikergehalte (gezond blad).

Grote droogtetolerantie Powercell hybriden hebben ook een zeer goede droogtetolerantie. In droge zomers op lichtere (zand)gronden geven Vemstar en SY Fanatic dus ook de zekerheid van een goede oogst. De afgelopen jaren bleek dit uit diverse proeven. Een niet onbelangrijke troef in Zuid-Nederland. Vemstar en SY Fanatic zijn dit jaar volop beschikbaar, zodat telers uitgebreid kennis kunnen maken met de voordelen en de uitzonderlijke voederkwaliteit van deze rassen.

DLV Plant middenvroeg, resultaten 2 jaar 2013-2014 VEM en VEM-opbrengst (rel) 106 VEMSTAR

105

3-5% EXTRA VEM/kg DS (+29 tot +48 VEM)

104 SY FANATIC 103

5% HOGERE ENERGIE-OPBRENGST PER HECTARE

VEM/kg DS rel 100=961 VEM

102

Mokka

101

LG 30.224

P8025

100 Rivaldinio KWS

99 Baracco

98

SY Altitude

Vitally

Torres

Farmgold

Niklas

Nolween

LG30.240

Fox P8258

Grosso

97 94

96

98

VEM-opbrengst rel 100= 20.239 kVEM/ha

100

102

104

106

Op het veld kenmerken Vemstar en SY Fanatic zich door stevige, gezonde planten met een opvallend vroegrijpe kolf.

V E E T E E LT

VX01_p11NED.indd 11

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

11

16-01-15 10:21

H O O F D A RT I K E L

Neerwaartse trend in derogatiedeelname ligt voor de h

Rekenen aan dee ln Vorig jaar zag één op de tien melkveehouders af van derogatie. De graslandnorm van tachtig procent is met name voor intensieve bedrijven een blok aan het been. Voor het gros van de veehouders blijft derogatie aantrekkelijk, maar de nieuwe melkveewet doet de animo geen goed. Mestdeskundigen zijn het niet eens over het effect op het aantal derogatieaanvragen. tekst Tijmen van Zessen

N

ederland kreeg vorig jaar derogatie onder de voorwaarde dat derogatiebedrijven minimaal tachtig procent van het areaal als grasland zouden gebruiken. Wie daaraan niet voldeed, kreeg geen toestemming om meer dierlijke mest uit te rijden dan de standaardnorm van 170 kilo stikstof per hectare. Voorheen lag het percentage verplicht grasland nog op zeventig procent. De aanscherping van de regels kwam op het moment dat het groeiseizoen al was begonnen. Veel veehouders moesten het bouwplan omgooien.

Hogere voerkosten Melkveehouders hebben nog tot 1 februari de tijd om te beslissen of ze voor 2015 derogatie willen aanvragen. Vorig jaar kwam het totaal aantal bedrijven dat vroeg om derogatie uit op 19.211, ruim negen procent minder dan het jaar ervoor (tabel 1).

Accountantskantoor ABAB voorziet dit jaar eerder

Vlamingen krijgen derogatie op perceelsniveau Derogatie is niet alleen een Nederlands issue. Ook in Vlaanderen kunnen landbouwbedrijven een ruimere hoeveelheid dierlijke mest aanwenden als ze voldoen aan de randvoorwaarden voor derogatie.

Het Vlaamse systeem laat echter ruimte voor meer maatwerk. Jan Halewyck is adviseur voor de Vlaamse standsorganisatie Boerenbond en vertelt hoe dat zit.

‘Het grootste verschil tussen Nederland en Vlaanderen is dat Vlaamse boeren een perceelsgerichte derogatie aanvra-

12

V E E T E E LT

VX01-hoofdartikel.indd 12

JANUAR I

1/2

gen, waar Nederlandse boeren een derogatie aanvragen als bedrijf. Vooral gemengde bedrijven met een hoog aandeel akkerbouw en groenten hebben voordeel bij een perceelsspecifieke derogatie.’ Op het totale areaal van 645.000 hectare Vlaamse landbouwgrond is voor 85.000 hectare derogatie aangevraagd.

In de gecombineerde opgave geven de Vlaamse landbouwers aan op welk perceel ze derogatie willen. De veehouders zijn vrij in het aantal percelen dat ze

voor derogatie opgeven. ‘Dit jaar is het vooral spannend wanneer ons nieuwe mestactieplan klaar is. Waarschijnlijk niet meer vóór 15 februari, de uiterste datum waarop je in Vlaanderen derogatie moet aanvragen. Wellicht komt er pas in juni klaarheid over de invulling van de regels, dus zullen Vlaamse veehouders, net als hun Nederlandse collega’s vorig jaar, al gaan bemesten zonder te weten of de regels hetzelfde zullen blijven.’

2015

19-01-15 15:47

voor de hand en zet weidegang verder onder druk

ee lname derogatie Intensieve bedrijven met een hoog aandeel mais in het rantsoen zijn zonder derogatie mogelijk beter af

jaar

aantal bedrijven

daling/ stijging (%)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

25.415 24.578 24.007 23.749 22.947 23.795 23.163 21.135 19.211

–3,4 –2,4 –1,1 –3,4 +3,7 –2,7 –8,8 –9,1

Tabel 1 – Trend in deelname aan derogatie in Nederland (bron: RVO)

een lichte daling dan een herstel van het aantal derogatiebedrijven. ‘Met het vastleggen van grondgebondenheid in de nieuwe Melkveewet verwacht ik dat de animo voor derogatie eerder afneemt dan toeneemt’, vertelt ABAB-deskundige Erik van Gorp.

‘De details van de wet zijn nog niet bekend, maar het lijkt erop dat bedrijven er baat bij hebben om zo veel mogelijk grond op papier te hebben. Met name voor intensieve bedrijven betekent dit dat derogatie minder aantrekkelijk wordt. Veel van deze bedrijven hebben vaste afspraken met akkerbouwers of loonwerkers die snijmais telen die de veehouder vervolgens jaarlijks koopt. Zelf voldoen de melkveebedrijven daarmee aan de eis van tachtig procent grasland. Vaak zijn er ook vaste afspraken over de afzet van mest op deze grond.’

Met een rekenvoorbeeld stelt Van Gorp dat deze samenwerkingsvorm dit jaar minder voordeel biedt: ‘Neem een bedrijf met veertig hectare gras en tien hectare mais, dat vorig jaar dertig hectare mais liet telen door een akkerbouwer. Als deze veehouder er dit jaar vanwege de Melkveewet baat bij heeft dat die tachtig hectare volledig op papier staat, dan kan hij ervoor kiezen om het maisland van de akkerbouwer te huren. Maar daarmee voldoet hij niet meer aan de graslandnorm van tachtig procent.’

Als dit bedrijf aan derogatie mee wil blijven doen, dan heeft dit volgens Van Gorp grote gevolgen voor de hoeveelheid gras in het rantsoen. Het is de vraag of de veehouder hiermee om kan gaan. ‘Waarschijnlijk stopt dit bedrijf met derogatie, ook omdat de opbrengst van maisland veel hoger ligt dan de opbrengst van grasland. Doorgaan met derogatie, en dus maisland omzetten in grasland, betekent flink hogere kosten voor het kopen van ruwvoer.’

Weidegang onder druk Als de neerwaartse derogatiedeelname doorzet, ligt het voor de hand dat de animo voor weidegang verder onder druk komt te staan. De besparing op ruwvoeraankoop is immers het grootst bij een zo laag

V E E T E E LT

VX01-hoofdartikel.indd 13

J ANU AR I

1 / 2

2 0 1 5

13

19-01-15 15:48

H O O F D A RT I K E L

Sander Vijverberg: ‘Grond is beter tot waarde te brengen met akkerbouwgewassen’ In 2013 hakte Sander Vijverberg de knoop door: het aanvragen van derogatie liet hij aan zich voorbijgaan. ‘We zitten niet op bergen met gras te wachten.

Voor de melkkoeien hebben we met onze 44 hectare voldoende gras in het bouwplan’, vertelt de melkveehouder uit Strijen. Hij heeft in totaal tachtig hectare landbouwgrond. Het aandeel grasland ligt daarmee amper boven de vijftig procent. ‘Onze grond leent zich goed om akkerbouwgewassen te telen.

We verbouwen naast mais ook aardappe-

len, suikerbieten en wintertarwe. Door deze gewassen te telen breng ik de grond het beste tot waarde.’

Vijverberg kan met de stikstofnorm van 170 kilo uit dierlijke mest net uit de voeten. Met een intensiteit van 13.750 kilo melk per hectare hoeft hij geen mest af te voeren, mede dankzij de deelname aan bex (bedrijfsspecifieke excretie). De veehouder past geen weidegang toe.

‘Binnen zijn de koeien beter te managen en van het grasland haal ik zo hogere opbrengsten.’

mogelijk aandeel gras. Stoppen met derogatie betekent dus minder gras telen en daarmee ook minder mogelijkheden om de beweiding rond te zetten.

Toch hoeft het zo’n vaart niet te lopen, verwacht Van Gorp. ‘De afweging die een veehouder maakt, is in grote mate afhankelijk van de kosten voor mestafzet en voeraankoop. Als het voer goedkoop is en de mestafzet duur, dan blijft derogatie aantrekkelijk. Want stop je met derogatie, dan betekent dat wel een fors hogere post mestafzet. De norm voor het uitrijden van dierlijke mest zakt immers van 250 kilo stikstof naar 170 kilo stikstof per hectare.’

Is er dan een break-evenpoint uit te rekenen waarop je kunt stellen dat derogatie niet meer aantrekkelijk is? Van Gorp aarzelt een moment: ‘Het is een complexe rekensom, waarin nog veel meer factoren meespelen. Neem bijvoorbeeld deelname aan bedrijfsspecifieke excretie of aan de KringloopWijzer.

Rantsoenen met meer snijmais komen daarin doorgaans met een lagere mestproductie uit, wat dus niet voor derogatie pleit. Bovendien kan een ingrijpende verandering in de verhouding gras en snijmais in het rantsoen grote gevolgen hebben voor de melkproductie en de vet- en eiwitgehalten van de geproduceerde melk. Anderzijds is het krachtvoer in snijmaisrijke rantsoenen vaak weer duurder.’ Van Gorp benadrukt dat het voordeel van derogatie een kwestie van maatwerk is, een algemeen advies is volgens hem lastig te geven.

Korting bedrijfstoeslag Een belangrijke factor om derogatie te blijven aanvragen komt voort uit de vergroeningseisen die het Europees landbouwbeleid stelt (GLB). Bedrijven met 75 procent blijvend grasland voldoen automatisch aan de vergroeningseisen die gelden om voor een volledige bedrijfstoeslag in aanmerking te komen.

Met de nieuwe graslandnorm voldoen derogatiebedrijven daar automatisch aan. ‘Met een korting op de bedrijfstoeslag is het nog maar de vraag in hoeverre die extra voeropbrengst wat oplevert. Ook zonder derogatie kun je aan de vergroeningseisen voldoen, maar dat is een stuk lastiger. Je zult dan in elk

14

V E E T E E LT

VX01-hoofdartikel.indd 14

JA NUAR I

1/2

geval twee of drie verschillende gewassen moeten telen en vijf procent van het areaal een ecologische invulling moeten geven. Hoeveel er dan nog over is van de extra voerproductie is de vraag.’

Wiebren van Stralen, beleidsadviseur mest en mineralen voor LTO, deelt die laatste woorden van Van Gorp. ‘Mijn gevoel zegt dat door die vergroeningseisen eerder een trend ontstaat naar meer grasland en beweiding dan naar intensivering en afzien van derogatie.’ Maar het is in zijn ogen niet het allerbelangrijkste argument dat pleit voor derogatie. ‘Derogatie biedt extra ruimte om te groeien, dat geeft de doorslag in de afweging die veel veehouders zullen maken. Een hoger aandeel grasland betekent ook meer fosfaatplaatsingsruimte. Als die ruimte er niet is, zou dit sectorbreed tientallen miljoenen euro’s extra mestafzet betekenen’, stelt Van Stralen.

Ook hij gebruikt een voorbeeld om zijn punt te verduidelijken. ‘Stel, een bedrijf heeft honderd hectare grasland in gebruik. Afhankelijk van de grondsoort en de fosfaattoestand heeft deze veehouder een gebruiksnorm van 85, 90 of 100 kilo fosfaat per hectare. Bij een norm van 90 kilo kan hij dus 9000 kilo fosfaat kwijt. Als dit bedrijf afstapt van derogatie en 40 hectare mais teelt met een gebruiksnorm van 60, dan verliest hij door de lagere fosfaatnorm op bouwland 1200 kilo fosfaatplaatsingsruimte. Bij een goede bex met een excretie per koe van minder dan 40 kilo fosfaat zijn dat dertig melkkoeien.’

Van Stralen adviseert veehouders om rekening te houden met zowel stikstof als fosfaat. Bedrijven die voorheen altijd zeventig procent grasland teelden en moeite hebben om dat naar tachtig procent te brengen, adviseert hij door de zure appel heen te bijten.

‘Wie wil uitbreiden, kan beter kiezen voor derogatie. Uitbreiden met een norm van 170 kilo stikstof per hectare is altijd duur, of je nu grond wilt huren of mest gaat afzetten.’ De beleidsadviseur verdedigt de derogatie ook uit sectorbelang. ‘Als er meer grasland intact blijft, is er minder gewasbeschermingsmiddel nodig, blijft er meer organische stof in de bodem, is er meer biodiversiteit en is er minder horizonvervuiling.’ l

2015

19-01-15 15:48

Detox O U R- FAVO R I T E D E TOX- E T |

*RF € 19,- / Conventioneel € 32,- / Gesekst

K I C o d e : 765863

SHOTTLE x AB-88 GOLDWYN x SCIENTIFIC DEBUTANTE RAE EX-92-USA (s. Durham)

Grootste stijger uit de december draai: stijging van 59 NVI punten, nu met NL 87 dochters Fantastische dochters op verschillende bedrijven Super compleet en vers bloed voor Roodbont!

NL INDEX 12/14 MELK

+1343

KG VET

+45

KG EIWIT

+36

LEVENSDUUR

+352

UIER GEZONDH.

104

VRUCHTBAARH.

101

KLAUWGEZ.

103

UIER

111

EXTERIEUR

113

NVI

+221

BTS AVEA RED AB-87 (89 UIER) | R. Laan, Middenbeemster

IRMA 359 Mts. Stokreef, Markelo

DE-VRENDT GERDINE 163 De Vrendt Holsteins, Geesteren

DE-VRENDT GERDINE 161 De Vrendt Holsteins, Geesteren

Beschikbaar via de onderstaande KI-clubs:

BESTEL VIA 038 4604311 • INFO@AI-TOTAL.NL

www.ai-total.nl VX20_p34.indd 34

Reproplus NW. & N. Holland Tel. 0582-574059 Reproplus Westkw., LL. & Nveld.

Tel. 0594-612582 KI Service Libertas Tel. 06-13238087 KI Service Zuid-West Friesland Tel. 0514-582453 KI IJssel-Delta Tel. 06-15217283 KI Service Salland Tel. 06-22789974

KI Service Twente Tel. 06-51433018 Van Engelen KI Service Tel. 06-46115216 VSE Jan Advokaat BV Tel. 06-53884044 KI Service Freyr Tel. 0547-361683 Fertiplus Tel. 0573-453081 Tellus Focus Tel. 06-20401130

KI Service Propos Tel. 0492-344766 KI de Vallei Tel. 06-23272462 Wormgoor KI Tel. 06-12417046 Tellus Tigra Tel. 0516-491492 Berend Meppelink Tel. 06-51108323

11-12-14 13:21

PROCROSS KOE VAN HET JAAR! K&L organiseert voor het eerst de ProCROSS koe-verkiezing van het jaar. K&L heeft onderstaande 6 koeien genomineerd. Het zijn allemaal uitstekende koeien die met hun hoge producties en goede gezondheidskenmerken efficiënt produceren. Welke koe spreekt u het meest aan?

BRENG UW STEM UIT OP WWW.PROCROSS.INFO! ONDER DE DEELNEMERS VERLOTEN WIJ 10 PRIJZEN VAN 6 DOSES GRATIS PROCROSS SPERMA.

THT Mia 527

Massia 53

Annie 84

Fam. Ter Schure in Tuk

Fam. Wesselink in Beilen

Fam. Hermans in Hengelo (GLD)

G1 50%MB-50%HF 3e lactatie 305 dagen: 11.094 kg melk, 4,02% vet, 3,21% eiwit. 112 LW, 348 TKT, 67 gem. celgetal, 88 av.

G1 50%MB-50%HF 2e lactatie 305 dagen: 11.900 kg melk, 3,84% vet, 3,45% eiwit. 128 LW, 362 TKT, 69 gem. celgetal, 86 av.

G1 50%MB-50%HF 2e lactatie 305 dagen: 9.792 kg melk, 4,46% vet, 3,76% eiwit, 115 LW, 379 TKT, 60 gem. celgetal.

Miep 306

Klaartje 44

Sietske 84

MTs. Harbers-Ruesink

Fam. Ebbers-Epink in Aalten

Fam. Nijboer in NIeuw Annerveen

G1 50%MB-50%HF 6e lactatie 305 dagen: 10.709 kg melk, 3,90% vet, 3,46% ewit, 93 LW, 363 TKT, 86 gem. celgetal, 89 av.

G1 50%VR-50%HF 4e lactatie 305 dagen: 15.144 kg melk, 4,21% vet, 3,52% eiwit, 132 LW, 377 TKT, 16 gem. celgetal, 85 av.

G1 50%VR-50%HF 7e lactatie 305 dagen: 13.497 kg melk, 4,36% vet, 3,49% eiwit, 118 LW, 381 TKT, 210 gem. celgetal 85 av.

Levensproductie: 6 lactaties 61.306 kg melk, gem. TKT 366 dagen.

Levensproductie: 7 lactaties 87.689 kg melk, gem. TKT 361 dagen.

BRENG NU UW STEM UIT OP WWW.PROCROSS.INFO ProCROSS is een 3-weg rotatiekruising met de melkrijkste rassen: Holstein, VikingRed en Montbéliarde.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ProCROSS bedrijven hogere bedrijfswinsten realiseren.

ONDERNEEM!

0572 39 47 78

Maak een afspraak met onze vertegenwoordiger.

info@procross.info

VX01_p16.indd 16

www.procross.info

19-01-15 13:03

E V E N

G E E N

B O E R

In de rubriek Even geen boer laat Veeteelt melkveehouders aan het woord die hun erf verlaten om op een andere manier actief te zijn in de maatschappij.

In deze editie: Schoonste Boerin Naam: Woonplaats:

Elien Almey Knesselare

Leeftijd: 24 Aantal koeien: 70

Elien Almey: ‘Dit is geen traditionele missverkiezing’

Schoonste Boerin tekst Annelies Debergh

A

l sinds 1 december duiken talloze berichten op over de verkiezing van de Schoonste Boerin van Vlaanderen. Negen kandidates binden met elkaar de strijd aan om de titel Schoonste Boerin.

Een van die deelneemsters is melkvee- en varkenshoudster Elien Almey (24) uit het Oost-Vlaamse Knesselare. ‘Ik zag het als een mooie kans om mensen te laten kennismaken met de landbouwsector en met de moderne boerin’, zegt ze. ‘Ik hoop er voor mezelf een flinke dosis zelfvertrouwen en durf uit te putten.’

Elien Almey gaat voortvarend van start over wat de verkiezing tot nog toe inhield. ‘In eerste instantie ging ik op zoek naar sponsors om me te helpen bij het maken van publiciteit.’ Ze baseerde zich daarvoor vooral op haar eigen netwerk van toeleveranciers. ‘Er kwam ook een fotoshoot aan te pas om flyers en posters te maken.

De laatste weken ben ik vooral bezig met flyers uitdelen. Ik leer door deze verkiezing een heel andere wereld kennen.’ Elien Almey doelt niet alleen op het uitbouwen van haar communicatieve vaardigheden, maar noemt vooral het contact met omstanders. ‘In de sector zelf heb je wel sociaal contact, maar dat gaat bijna uitsluitend om zakelijke contacten. Nu word je door burgers zomaar over dagelijkse dingen aangesproken.’

De jonge agrarisch onderneemster werkt buitenshuis als bedrijfsleider op een varkensbedrijf en heeft daarnaast dagelijks vaste taken als de kalveropfok en de avondmelkbeurt op het melkveebedrijf van haar ouders. Maar de verkiezing neemt sinds de start een groot deel van haar tijd in beslag. ‘Dat het zo veel tijd zou vragen heb ik misschien een beetje onderschat. Maar ik ben ook veeleisend. Ik wil het in één keer goed doen en neem daar mijn tijd voor. De focus ligt nu ook echt op de verkiezing. Elke namiddag gaat nu op aan flyeren, posters ophangen en recent had ik een kleine stand op een plaatselijke kerstmarkt.’

Elien Almey wordt vaak aangesproken over haar deelname aan de Schoonste Boerin. ‘Ik krijg veel vragen van mensen die wel eens op het bedrijf willen komen kijken. Heel wat mensen zijn ook verwonderd over het bestaan van een missverkiezing voor boerinnen.’ De verkiezing heeft overigens weinig weg van een traditionele missverkiezing. ‘Ik twijfelde eerst om mee te doen, maar eigenlijk heb ik niets te verliezen. Het is geen bikinidefilé. Deze verkiezing is helemaal anders van opzet.’

Omdat haar broer van plan is het ouderlijk bedrijf over te nemen, is Elien op zoek naar een melkveebedrijf. ‘Ik hoop dat er zich langs deze weg een kans voordoet om die grote droom waar te maken.’

V E E T E E LT

VX01-even geen boer.indd 17

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

17

19-01-15 13:52

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Melkproductie bij Kooistra stijgt 1500 kilo per koe door nieuwe stal en automatisch melken

Lydia en Jan Teade Kooistra In Aegum runnen Jan Teade Kooistra en Lydia KooistraLanghout een bedrijf met 156 melkkoeien. Ze zijn in hun nopjes met de nieuwe stal en blijven kostprijsbewust boeren.

Aantal koeien: Melkproductie: Aantal hectare: Kritieke melkprijs: Rollend jaargem.:

Aegum

Meer vakman dan ondernemer Eigenlijk kon hij niet kiezen tussen een robot of een grote melkstal. Jan Teade Kooistra melkt nu vijftien maanden in zijn nieuwe

156 1.600.000 kg 87, incl. 12 ha natuurland 34 eurocent per kilo melk 10.625 4,01 3,60

A

anvankelijk dacht hij aan een melkstal, maar het werden toch robots.

Jan Teade (45) en Lydia (53) Kooistra uit het Friese Aegum dachten grondig na over de uitvoering van hun nieuwe ligboxenstal. In het project Melkweg 2020 was de familie lange tijd te volgen. Jan Teade schreef blogs en twitterde zijn overwegingen het land in.

Angst voor robotmelken Kooistra werkt nu vijftien maanden in de nieuwe stal en heeft van het automatisch melken geen spijt. ‘We zijn blij verrast. Zoals ik hoopte dat het zou gaan, zo gaat het ook. De arbeidsverlichting die het robotmelken moet brengen, ervaar ik nu echt. Het is niet zo dat ik regelmatig ’s nachts wakker gebeld word vanwege een storing, of dat ik heel veel koeien moet ophalen. Dat zou stress geven en een haat-liefdeverhouding met het melksysteem.’ Op drie melkboxen haalt Kooistra driemaal daags in totaal zo’n tien attentiekoeien.

De nadelen die veehouders noemen als het gaat over robotmelken, ziet Jan Teade nu als een mythe. ‘Te veel boeren zijn

ligboxenstal en heeft geen spijt van de keuzes die hij maakte. Veel boeren zijn volgens hem ten onrechte angstig voor robotmelken. tekst Tijmen van Zessen

angstig voor het robotmelken. Ze kiezen voor een melkstal omdat ze dan de koeien twee keer per dag zien, of omdat ze dan ook een keer klaar zijn aan het eind van de dag.’ Maar juist die koeienboer die het melken zo mooi vindt, is volgens hem het meest geschikt om met een robot te melken. ‘Die boeren die er niet voor weglopen om een individuele koe een keer extra in de gaten te houden, dat zijn de beste robotmelkers. Want automatisch melken is wat anders dan de deur dicht doen met het idee dat die machine het werk wel doet.’

Kooistra heeft het melken nog geen moment gemist. Hij merkt dat kritische veehouders de besparing op arbeid en het voordeel van drie keer melken over het hoofd zien. ‘De nieuwmelkte koeien worden nu zelfs vier keer per dag gemolken. Dat krijg je in een melkstal niet voor elkaar.’

Het aantal melkingen komt op dit moment uit op gemiddeld 3,3 bij een productie van 34 kilo melk per koe per dag.

De Friese melkveehouder heeft na het in gebruik nemen van de nieuwe stal de melkproductie flink zien stijgen.

Voorheen lag het rollend jaargemiddelde op 9262 kilo melk met 4,38% vet en 3,61% eiwit, nu produceren de 153 koeien 10.625 kilo melk met 4,01% vet en 3,60% eiwit. Kanttekening daarbij is dat de oude stal niet alleen oud was, maar ook overbezet. Kooistra schrijft de stijging toe aan vaker melken; in volle uiers neemt de productie snel af. Daarnaast heeft iedere koe in de nieuwe stal een vreet- en ligplek en helpt ook het frisse stalklimaat. Kooistra opent op zijn computer het venster met de productiegrafieken. Acht van de vijftig vaarzen komen met hun melkgift dagelijks boven de veertig kilo melk uit, de topper van de vaarzen geeft zelfs meer dan vijftig kilo.

‘Dit soort producties haal je niet als je ze maar twee keer op een dag kunt melken’, stelt Kooistra beslist.

Acht jaar lang Canvas De productie-ijver komt echter niet uit de lucht vallen. De veehouder fokt al jarenlang op het verhogen van de melkproductie. Acht jaar lang bleef hij een stier als Canvas gebruiken; de huidige veestapel telt 35 nakomelingen van de

Kooistra nam de nieuwe stal vijftien maanden geleden in gebruik

18

V E E T E E LT

VX01-Kooistra.indd 18

JANUAR I

1/2

2015

19-01-15 12:59

zonder snijmais en zonder mengen. De koeien krijgen twee soorten krachtvoer, de ene in de robot, de andere in een krachtvoerautomaat. ‘Daarnaast krijgen ze aan het voerhek maisgluten en aardappelpersvezel. Ik verdeel dat zo secuur mogelijk over de eerste en tweede snede graskuil’, legt Kooistra uit, die wel werkt met een weeginrichting op zijn blokkendoseerwagen. Inclusief de krachtvoervervangers nemen de koeien dagelijks 11,4 kilo krachtvoer op.

De brok in de robot bevat 940 vem, 175 gram ruw eiwit, 220 gram zetmeel en 70 gram suiker per kilo droge stof. De andere brok is samengesteld uit gerst, tarwe, maismeel en raapschroot. Inclusief krachtvoervervangers komt de krachtvoergift neer op 30,7 kilo per honderd kilo melk. Dat is zeven euro per honderd kilo melk, exclusief de voerkosten voor het jongvee. ‘Ik houd er wel van om hard te voeren, want ik wil graag dat de koeien goed in conditie blijven. Een grote negatieve energiebalans geeft veel ellende. Bovendien kosten de krachtvoervervangers mij niet veel meer als je bedenkt dat ze ruwvoer verdringen dat ik anders had moeten aankopen.’

Links achter het houten schot is plaats voor de vierde melkrobot

Uitloop op gras

Door te voeren met de blokkendoseerwagen houdt Kooistra de kosten beheersbaar

productiespecialist. Verder huisvest de geïsoleerde stal, die voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij, veel nakomelingen van Impuls, Paramount, Bertil en Stilist. De oude ligboxenstal herbergt het jongvee; de meeste zijn afstammelingen van G-Force, Impuls, Titanium en nog steeds Canvas, weliswaar de laatste tien.

‘Ik ben een echte Inet-fokker: ik selecteer mijn stieren op melk met behoud van kilogrammen eiwit. Daarnaast let ik vooral op kruisligging, conditiescore, beenwerk en achterspeenplaatsing.’

Opvallend is het hoge eiwitgehalte dat

Kooistra met zijn veestapel realiseert. Bij een melkproductie van ruim 34 kilo melk per koe op dit moment zelfs 3,74% eiwit. Als de melkveehouder het fokkerijoverzicht tevoorschijn haalt, blijkt de genetische aanleg voor het eiwitgehalte niet hoger dan het landelijk gemiddelde uit te komen (+0,00 tegen +0,02). ‘Het Nederlands gemiddelde eiwitgehalte zit genetisch gezien op een hoger niveau.

Dan moet het hoge eiwitgehalte bij ons wel uit de voeding komen’, concludeert Jan Teade.

De Fries realiseert de productie zelfs

Kooistra melkt 1.600.000 kilo melk op 75 hectare productiegrasland en gebruikt daarnaast 12 hectare van Staatsbosbeheer. Inclusief deze grond komt zijn intensiteit uit op 18.400 kilo melk per hectare, exclusief is dat 21.300 kilo melk per hectare. Daarmee zit de veehouder op de grens van zelfvoorziening in ruwvoer. Kooistra rekent graag en vervolgt zijn analyse met de krachtvoervervangende producten. ‘Stel dat ik met één kilo droge stof maisgluten 0,4 kilo droge stof ruwvoer verdring en het ruwvoer kost me 18 cent per kilo. Dan verdringt die kilo maisgluten voor 7,2 cent aan ruwvoer: 0,4 maal 18 cent is 7,2. Als ik de maisgluten kan kopen voor 17,5 cent, dan kosten die me netto nog maar 10,3 cent per kilo droge stof: 17,5 min 7,2.’

In het weideseizoen van 2014 hield Kooistra de koeien nog op stal, maar hij overweegt wel om komend jaar beperkt

V E E T E E LT

VX01-Kooistra.indd 19

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

19

19-01-15 13:00

B E D R I J F S R E P O RTA G E

De productie steeg onder meer doordat elke koe een eigen vreet- en ligplek heeft

Het jongvee huisvest Kooistra in de oude ligboxenstal

te gaan weiden. ‘Dan denk ik aan een uitloop op gras. Volledig weiden zie ik niet zitten, dat kost me te veel productie.

De huidige ruwvoeropname halen de koeien in een weiland niet op.’

Droog zonder antibiotica Vers gras krijgen de koeien wel, Kooistra is fanatiek zomerstalvoerder. ‘Je pakt al snel een voordeel van drie cent per kilo melk doordat je minder hoeft in te kuilen, geen beweidingsverliezen hebt en ook geen conserveringsverliezen. Over het hele jaar genomen is dat anderhalve cent. Natuurlijk is het wel een heel gedoe om dagelijks gras te gaan maaien, zeker als het weer niet meewerkt. Het kost gewoon tijd, die anderhalve cent is dus nog geen nettowinst.’

De droog te zetten koeien krijgen het gras van de percelen van Staatsbosbeheer. Kooistra haalt deze dieren één keer per dag door de robot en heeft er in zijn nieuwe stal een aparte afdeling voor ingericht. De productie daalt zo binnen

20

V E E T E E LT

VX01-Kooistra.indd 20

JANUARI

1/2

een week tot beneden de tien kilo melk per koe per dag. Negentig procent van de veestapel zet Kooistra droog met een teatsealer en dus zonder antibiotica.

‘Sommige koeien komen er met dertig liter per dag in en toch lukt het de productie te remmen.’

Gezinsbedrijf blijven Voor het project Melkweg 2020 maakte Veeteelt in 2011 een reportage bij Kooistra. Hij wist toen nog niet voor welke omvang hij moest bouwen, maar de vergunning voor 240 koeien had hij al op zak. Kooistra vroeg zich hardop af bij welke omvang hij als mens gelukkig zou blijven. ‘De stal biedt ruimte aan die 240 melkkoeien, dat is nog steeds het doel.

Bij deze omvang kun je gerust van een gezinsbedrijf blijven spreken. We kunnen met elkaar heel wat werk verzetten, maar de intensiteit zal wel toenemen als de stal werkelijk vol staat. Op enig moment verwacht ik dat er weer grond bijkomt, wanneer is alleen nog de vraag.’

Kooistra sprak in 2011 ook het streven uit om bij de tien procent beste bedrijven te staan als het gaat om financieel resultaat. Tot dat moment lukte hem dat jaar op jaar. Hoe is dat nu? ‘Het aandeel vaste kosten is met de nieuwe stal gegroeid van 8,7 cent per kilo melk naar 11,6 cent. De kritieke melkprijs steeg van 24,7 cent per kilo in 2011 naar 34 cent in 2015. Dit jaar is het nog lastig om bij die tien procent beste te horen, maar in 2016, het eerste volledige jaar zonder quotum, durf ik die uitdaging aan.’

‘Ik koop niet zo snel een nieuwe machine. Een mooie shovel of verreiker heb ik met mijn blokkenwagen niet nodig. Ik zie mezelf meer als kostprijsbewuste koeienboer dan als ondernemer. Het belang van ondernemerschap wordt weleens overtrokken. Voor de langetermijnkeuzes is ondernemerschap belangrijk, maar met vakmanschap verdien je de middelen om te kúnnen ondernemen.

Ondernemer ben je niet dagelijks, in dit beroep ben je vooral vakman.’ l

2015

19-01-15 13:00

VRUCHTBAARHEID

GEZONDHEID

VOEDING

FIND MY COW nieuw!

Ben jij onze nieuwe collega?

Agis Automa�sering is sinds 1984 een toonaangevend en vernieuwend bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van so�- en hardware in de agrarische sector. Binnen het team wordt nauw samengewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe innova�eve mark�oepassingen; met de CowManager® SensOor als resultaat!

Door de snelgroeiende vraag wereldwijd zijn wij voor de CowManager® SensOor per direct op zoek naar meerdere enthousiaste collega’s:

Ý ½ Ý- ¥ã ÙÝ ½ Ý Ã ó Ù» Ù

Met als hoofdtaak het verkopen van de SensOor en ondersteunen van de verkoop door dealers wereldwijd.

ÙΙ ®Ùù ÝÖ ® ½®Ýã

Met als hoofdtaak bewaken en verbeteren van de kwaliteit van het CowManager® SensOor systeem.

Wij bieden een goed salaris, afwisselend werk in een dynamische omgeving, ruimte voor eigen ideeën en een informele werksfeer.

Geïnteresseerd? Neem contact op met Gerard Griffioen 0348-443840 of stuur uw sollicita�e inclusief C.V. en mo�va�e per e-mail aan solliciteren@agis.nl. Meer weten? Kijk op www.cowmanager.com/vacatures Acquisi�e naar aanleiding van deze adverten�e wordt niet op prijs gesteld.

Met module voeding inzicht in vreet- en herkauwminuten Het mooie is dat je met de module voeding bij verandering van rantsoenen goed kunt zien hoe de koe er op reageert, in vreet- en herkauwminuten.

De tussenkal�ijd is van 430 dagen naar 400 dagen teruggegaan. Gezonder vee is niet in cijfers te vertalen.

Renier Nooren uit Zuidzande werkt 1,5 jaar met CowManager.

60

Ik denk dat dit de technologie is om in de toekomst grote koppels te managen met veel minder �jd. De sensoren zijn de ogen van de veehouder die niets ontgaat en die 24 uur per dag werken en zien wanneer koe toch�g is of gezondheidsafwijkingen hee�.

CowManager B.V. | Gerverscop 9 3481 LT Harmelen | cowmanager@agis.nl | www.cowmanager.com V E E T E E LT

VX01_p21.indd 60

JANUAR I

1/2

2015

16-01-15 10:10

VX01_p22.indd 22

20-01-15 09:01

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K J E F

L A U R E Y N S

Aan de hand van praktijkvoorbeelden schrijven drie dierenartsen over ziekten in de melkveehouderij. Dierenarts Toon Meesters uit Roosendaal, Jef Laureyns, verbonden aan de Universiteit Gent (en dierenarts te Merelbeke) en Jan Dijkhuizen, werkzaam bij de Graafschap dierenartsen te Vorden, wisselen elkaar af bij een beschrijving van ziektebeeld tot behandeling.

Vaarskalf van zes weken sterft plots na kortdurend ziekteverloop

Hartafwijking V

roeg in de ochtend belde een veehouder op over een jong kalf dat plots erg ziek was geworden. Hij vertelde dat het om een zwartbont vaarskalf ging van zes weken oud. Het kalf was normaal geboren en was nog nooit eerder ziek geweest.

Bij aankomst op het melkveebedrijf bleek het kalf inderdaad ernstig ziek. Het kalf lag neer en kwam niet overeind bij stimuleren. De lichaamstemperatuur was met ongeveer 34 graden Celsius zo laag dat deze bijna niet meer te meten was. De hartslag was opvallend verhoogd en de ademhaling duidelijk versneld. De slijmvliezen waren bleek, maar beide halsaders waren gezwollen. Bij het beluisteren van de borstkas waren abnormale ademhalingsgeluiden te horen. Wat vooral opviel, was een duidelijk bijgeruis zowel bij het samentrekken van als het ontspannen van de hartspier. Met die symptomen dacht ik aan een aangeboren afwijking van het hart.

Bij een aangeboren hartafwijking zijn al vanaf de geboorte ziektetekens te verwachten, maar herhaald vragen naar de voorgeschiedenis leerde dat het kalf normaal was geboren en tot de avond daarvoor gezond was. Het kalf had ook een normaal haarkleed en was net zo groot als zijn leeftijdsgenoten.

Het kalfje is nog tijdens het bedrijfsbezoek gestorven.

Er is een autopsie uitgevoerd en al gauw bleek dat bijna de hele borstkas gevuld was met het hart. Het hart was zo groot als het hart van een koe. Bij het aansnijden bleek het hart ook zeer veel bloed te bevatten, wat de bleke slijmvliezen kon verklaren.

Er was een grote opening in het tussenschot tussen de beide hartkamers. Het ging dus om een aangeboren hartafwijking.

Het hart was zo sterk vergroot omdat het zich had willen aanpassen ter compensatie van de afwijking.

De encyclopedie ventrikelseptumdefect Het hart kan opgedeeld worden in vier delen. Er zijn twee reservoirs voor bloed, de voorkamers of atria, en er zijn twee pompen, de kamers of ventrikels. Tussen de kamers ligt een tussenschot, dat ook het ventriculair septum wordt genoemd. Normalerwijs is dit septum intact en zijn er geen gaten in aanwezig.

Bij een ventrikelseptumdefect is in het tussenschot tussen de kamers een gat aanwezig.

De grootte van het gat kan variëren. Door dat gat ontstaat een abnormale verbinding tussen de linker- en de rechterkamer.

Als gevolg van deze abnormale verbinding kan bloed stromen van het linkerdeel van het hart naar het rechterdeel en omgekeerd. Zo wordt zuurstofarm bloed met zuurstofrijk bloed vermengd en wordt met name het uithoudingsvermogen aangetast. In bovenstaand geval was het hart sterk vergroot omdat het zich probeerde aan te passen om de aangeboren afwijking te compenseren.

In de humane geneeskunde kan een septumdefect via een hartoperatie worden hersteld. In de diergeneeskunde is dit gebrek meestal fataal.

V E E T E E LT

VX01-dap.indd 23

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

23

20-01-15 11:22

E C O N O M IE

Plaag ‘van Bijbelse proporties’ leidt tot schade van 75 miljoen euro

Muizenexplosie ruïneert 35.000 ha Fries grasland Een muizenexplosie houdt de Friese melkveehouderij in de greep.

De grijze knaagdiertjes toverden hele lappen weiland tussen Leeuwarden en Lemmer om tot woestijn. De voorlopige balans: 750 melkveehouders lijden 75 miljoen euro schade, gemiddeld 100.000 euro per bedrijf. tekst Jelle Feenstra

video-impressie www.veeteelt.nl

M

uizen komen altijd voor in landerijen, maar nooit eerder in zulke extreme hoeveelheden. Een zachte winter, gevolgd door een droog voorjaar en droogte in de zomer liet de populatie in Friesland exploderen. De knaagdiertjes graven gangen onder de graslandzode en vreten de wortels door, zodat het gras afsterft.

Zo’n 95 procent van de schade zit in het gebied tussen Leeuwarden en Lemmer. De resterende procenten zitten elders in Friesland of net over de provinciegrens.

Actiecomité vecht ‘Zoveel muizen. Als er dierrechten komen, ben ik binnen.’ Het cynisme druipt van de woorden van melkveehouder

De muizen graven gangen en vreten de wortels door, zodat het gras afsterft

24

V E E T E E LT

VX01-muizenschade.indd 24

JANUAR I

1/2

Romke Schaap uit Ypecolsga. Het is een manier om niet in wanhoop te verzanden. Samen met Jelle Bouma uit Scharnegoutum, Jacob van der Wal uit Indijk, Regina Oenema uit Haskerhorne en Jelle Bakker uit Terzool vormt Schaap het actiecomité muizenschade. De club van vijf ijvert voor een schadevergoeding en betere bestrijdingsmogelijkheden en trekt daarbij op met LTO Noord.

Schaap zag 50 van de 65 hectare grasland in een woestijn veranderen. Hij spreekt van ‘een plaag van Bijbelse proporties’. Na de tweede snede holde de grasgroei achteruit. Hij zette de schuif van het Slotermeer wijd open. Op andere hectares bracht hij met sleepslangen 400 kuub water. Meer boeren deden dit, maar het suc-

ces is wisselend. Soms verdrinken de muizen, vaak ook vluchten ze tijdig naar drogere delen.

Jacob van der Wal spreekt van ‘totale chaos’. Bij de derde snede sloeg zijn trekker tijdens het maaien uit, hij maaide pure grond. Van der Wal haalde vóór het scheurverbod van 15 september 4,5 hectare land over de kop en zaaide het opnieuw in. Tevergeefs. De muizen kwamen terug en ruïneerden het nieuwe grasland compleet. Hij mag nog een keer.

Schade 100.000 euro per bedrijf Bij het muizenschademeldpunt van LTO Noord meldden zich tot nu toe 750 bedrijven met 45.000 hectare grasland. Op 35.000 hectare is sprake van daadwerkelijke schade. Op zo’n 23.000 hectare is sprake van flinke tot enorme schade, op ruim 11.000 hectare is sprake van milde schade.

Het actiecomité schakelde onafhankelijk adviseur Andries-Jan de Boer van 3D-Agro in voor een voorlopige schadetaxatie. Hij raamt de voorlopige schade op 75 miljoen euro, 100.000 euro per bedrijf. De herstelkosten van grasland variëren van 218 euro (doorzaai inclusief graszaad) tot 569 euro per hectare. Dat laatste bedrag is no-

Wat resteert na de muizenvraat is een modderpoel waar slechts muur en straatgras groeit

201 05 9

20-01-15 10:43

Land van Doeke Odinga verandert in steppe Het filmpje over ‘de steppe’ van melkveehouder Doeke Odinga uit Poppingawier op de Veeteeltwebsite is een regelrechte kijkcijferhit. De film laat goed zien wat de muizen hebben aangericht.

Geen van de 86 hectare grasland overleefde de muizenvraat, de complete graszode is weg.

De vele regen maakt de aanblik nog triester voor de boer, die altijd zo zuinig is op zijn grasmat. ‘Ik laat nooit zware machines op het land en bij nat weer gaan de koeien snel naar binnen’, geeft hij aan.

De eerste twee sneden van 2014 waren nog perfect geweest met veel gras van goede kwaliteit. ‘Na juni haalde ik nog één keer een enigszins normale snede van de zware knipklei, die 70 procent afslibbaar is,’ vertelt Odinga, ‘maar zonder

dig als het land dermate beschadigd is dat alleen een diepere grondbewerking mogelijk is. De kosten van extra voeraankoop variëren van 402 euro per hectare bij grasland met milde schade tot 2.208 euro per hectare voor grasland met flinke of enorme schade, uitgaande van een prijs van 24 cent per kilo droge stof.

Voor de kosten als gevolg van bestrijding van de muizen (onder water pompen van het land, met sleepslangen water over het land brengen) en extra arbeid komt De Boer op 175 euro per hectare. Met de kanttekening dat lang niet iedere boer iets aan bestrijding heeft gedaan of kon doen. De opbrengstderving heeft ook gevolgen voor de mestplaatsingsruimte.

Minder grasopbrengst betekent dat op veel bedrijven extra mest moet worden

Doeke Odinga

muizen had ik in het groeizame 2014 zeker acht sneden gewonnen.’ In de laatste maanden van 2014 werd Odinga’s land volledig kapot gevreten, inclusief de 14 hectare die hij in september doorzaaide.

afgezet. De kosten variëren van 69 bij milde tot 278 euro per hectare bij flinke en zware schade.

In totaal komt De Boer uit op 714 euro schade voor boeren met milde graslandschade, 2360 euro voor boeren met flinke schade en 3080 euro voor veehouders met enorme schade.

Actiebijeenkomst Heerenveen Nu de media de afgelopen week massaal op de veroorzaakte schade in Friesland doken, hebben de boeren in elk geval aandacht. VVD en CDA hebben Kamervragen bij de staatssecretaris neergelegd. Maandag trokken politici per bus door de getroffen gebieden en was in Heerenveen een confrontatie met ruim 650 boeren.

Ontheffing van het scheurverbod dit na-

Om voldoende voer voor 140 koeien en 30 schapen te houden, kocht Odinga deze herfst 170 ton snijmais aan. ‘Binnenkort moet dat nog een keer’, zegt hij. ‘In februari wordt er 86 hectare land opnieuw ingezaaid. Als het meezit, halen we half juni misschien eindelijk weer een normale snede van het land.’

Odinga raamt de schade op 2.000 euro per hectare. Dat brengt de schade voor zijn bedrijf op zo’n 170.000 euro. En dat bij een melkprijs die niet erg meewerkt. Zijn spaargeld – hij investeerde de afgelopen vijf jaar niet noemenswaardig – gaat eraan. Tenzij de overheid alsnog over de brug komt met een schadevergoeding. ‘Ik reken daar wel op. Dit is zo exceptioneel en overstijgt het ondernemersrisico. Je staat machteloos’, besluit hij.

jaar had boeren misschien soelaas kunnen bieden. Maar die kwam er niet en veel andere mogelijkheden tot bestrijding zijn er niet. ‘We strijden tegen de muis, maar met de handen op de rug. We mogen niks en we kunnen niks’, constateert Jelle Bouma, die zijn hele laatste snede van 2014 en eerste snede van 2015 kwijt is. Bouma vindt dat daarmee geen sprake meer is van normaal bedrijfsrisico. ‘Ik zou verbijsterd zijn als ze ons aan ons lot overlaten.’

De banken in Friesland houden hun hart vast. De muizenschade komt boven op een zorgelijke melkprijs. Als er geen schadevergoeding komt, zal er niet alleen bitter weinig worden afgelost, maar stevent een aantal melkveehouders af op gedwongen bedrijfsbeëindiging. l

V E E T E E LT

VX01-muizenschade.indd 25

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

25

20-01-15 10:43

MAÏSZAADCOATINGS DE HOOGSTE MAÏS OPBRENGST

Meer zetmeel, VEM en droge stof per hectare Naast de unieke, bewezen meststoffencoating iSeed® om uw maïszaad heeft Agrifirm nu ook de innovatieve maïszaadcoating Top Coat beschikbaar. Deze fosfaatvrije coating geeft de hoogste zetmeel en VEM opbrengst per hectare. Gaat u voor een hogere droge stofopbrengst? Kies dan voor iSeed®. Want met iSeed® en Top Coat gaat u voor de hoogste maïsopbrengst! Kijk voor meer informatie op www.agrifirm.com/mais

AFF ADV RUWVOER GEWAS 210x297 01-15.indd 1 VX01_p26.indd 26

schakel in succes

16-01-15 09:21 19-01-15 15:20

T H E M A B I J E E N K O M S T

Elke maand krijgt 2,5 procent van de Vlaamse melkkoeien klinische mastitis

Nog niet selectief werken Tijdens een studiedag stelde het M-Team het selectief droogzetten voor de Vlaamse melkveehouderij ter discussie. Er is nog een weg te gaan, zo klonk het meermaals in Merelbeke. MCC-dierenarts Karlien Supré: ‘Nog 81 procent van de melkveehouders zet alle koeien droog met antibiotica.’ tekst Annelies Debergh

H

et gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde staat onder druk. Reden voor het M-Team, het Vlaams onderzoeks- en adviescentrum rond uiergezondheid, om daar tijdens een studiedag aandacht aan te besteden.

‘Vroeger werden antibiotica geweerd omwille van mogelijke residuen in de melk en de gevolgen daarvan voor de zuivelproductie’, ging Luc De Meulemeester, directeur MCC Vlaanderen, van start in Merelbeke.

Die inzichten zijn veranderd.

‘Stilaan is het besef gegroeid dat het antibioticagebruik beperkt moet worden vanwege onze gezondheid en de mogelijkheden op resistentie. Ook de melkveehouderij is zich bewust van de nood om minder antibiotica te gebruiken.’

Voedselverspilling Met zijn praktijkonderzoek bracht dierenarts Joren Verbeke de verliezen veroorzaakt door mastitis in kaart. ‘Elke maand krijgt 2,5 procent van de Vlaamse melkkoeien last van klinische mastitis.’ Verbeke spreekt over veel variatie tussen de bedrijven. ‘Bij een aantal is dat 7 procent.

Die melkveehouders behandelen elk jaar evenveel mastitisgevallen als koeien die op hun bedrijf worden gemolken.’

Uit het onderzoek van Joren Verbeke bleek geen eenduidig verband tussen het aantal

Luc De

Marina

Meulemeester:

Stevens:

‘Sector bewust

‘Vlaanderen niet

van lager

klaar voor selectief

antibioticagebruik’

droogzetten’

gevallen met klinische mastitis en het tankcelgetal.

Op basis van het vóórkomen van mastitis maakte Verbeke wel een schatting van de verliezen door de ziekte. ‘Klinische mastitis kost de Vlaamse melkveehouderij ongeveer 17,4 miljoen euro en zorgt bovendien voor een enorme voedselverspilling van ongeveer 18,9 miljoen kilogram melk en tegelijk heel wat tijdverlies.’

De vraag of Vlaanderen klaar is voor selectief droogzetten trachtte dierenarts Karlien Supré van MCC Vlaanderen te beantwoorden met onderzoeksresultaten van vier proefbedrijven. ‘Uit een en-

quête blijkt dat nog steeds 81 procent van de melkveehouders alle koeien standaard droogzet met antibiotica, 15 procent doet dat soms, 3 procent gebruikt geen droogzetter en 1 procent past geen droogstand toe.’ Ze wees op enkele randvoorwaarden om selectief droogzetten te doen slagen. Supré noemde zo onder meer het apart en hygiënisch huisvesten van droogstaande koeien, het correct inbrengen van teatsealers en het management en de voeding kort voor de droogstand.

‘Sommige bedrijven zijn wel klaar voor het selectief droogzetten van koeien, voor sommige bedrijven is er eerst nog

een weg te gaan om de risicofactoren verder in te perken.’

Marina Stevens, dierenarts en M-Team-medewerker, schetste het gebruik van antibiotica in de Vlaamse melkveehouderij. ‘Zestig tot zeventig procent van de antibiotica wordt op melkveebedrijven ingezet op het gebied van uiergezondheid. Een daling van het antibioticagebruik staat rechtstreeks in verband met werken aan de uiergezondheid.’

Volgens een eigen veldproef op een zestigtal melkveebedrijven komt Stevens uit op een gemiddelde van 7,6 dierdagdoseringen per jaar voor de melkkoeien, jongvee niet meegeteld. ‘De variatie is enorm en bedraagt op bedrijven met een hoog verbruik soms het vijfvoudige van de bedrijven met een laag verbruik.’ Die spreiding noemt Stevens juist positief. ‘Dat geeft aan dat er veelal ruimte is voor verbetering.’

Meetlat Antibiotica De dierenarts van het MTeam kondigde aan dat met de nieuwe webtool ‘Meetlat Antibiotica’ veehouders binnenkort zelf het verbruik van antimicrobiële middelen in kaart kunnen brengen. Het systeem is niet verplicht, maar vrijwillig. ‘We willen liever niet naar een wettelijk systeem’, stelde Stevens. ‘We hopen wel dat het bewustzijn onder melkveehouders en dierenartsen groter wordt en dat ze uit zichzelf meer preventief gaan werken.

Vlaanderen is nog lang niet klaar voor selectief droogzetten. Het antiboticumgebruik neemt ook niet per definitie af bij selectief droogzetten en de financiële resultaten worden er ook niet meteen beter op.’ l

V E E T E E LT

VX01-Vlaamse studiedag 27

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

27

20-01-15 11:23

Agro Air Concepts

de leverancier voor luchtwassers in de melkveehouderij

Immuunsysteem natuurlijk in balans

...natuurlijk gezonder!

Aanvullend voeder ter ondersteuning van de algemene gezondheid van rundvee

Problemen met NB-wetgeving?

Ook voor bestaande stallen!

VetrinolTM bevat een gepatenteerd knoflookextract afgeleid van gestandaardiseerd en gestabiliseerd allicine.

• Nu ook voor stallen met geheel open zijkanten.

• Ideale kringloopgedachte: van emissie kunstmest maken.

• Ook erkenning voor geitenstallen.

Voor informatie: Peter ten Hoeve, tel.: 06-30 16 25 77 agroairconcepts.nl

InQpharm Animal Health Europe B.V. Bestellingen en klantenservice: 030 89 05 799

info-eu@inqpharm.com - www.vetrinol.com Bekijk onze video

INTERNATIONAL MARKETING HOLSTEIN GENETICS WIJ LEVEREN: EMBRYO´S | FOKVEE | MELKVEE | DEKSTIEREN

HAAL DE BESTE KOEFAMILIES IN UW STAL! www. e m b ry o s ale. com

R P IM

T

R

O

25

P

O

X E

T

www. a lh - g e n e tics. nl

C O

E S IV L

WWW.ALH-GENETICS.NL

S

O

Y R

T

B M E

experience

K

years

Like us on:

D A MME L A A N 3 1 | 9 1 0 4 G S DA M WO U D E | TEL . : 0511-424243 | F A X: 0511-423525 IN FO @ A L H-G EN ETI C S . N L | W WW . EM B R YOS A L E. C OM

28

V E E T E E LT

VX01_p28.indd 28

JANUAR I

1/2

2015

19-01-15 15:11

Alle maïskennis nu binnen handbereik

De KWS-Maïsmanager App

jaarrond praktische maïskennis die wij delen De KWS-Maïsmanager App biedt u altijd de meest actuele informatie over alle aspecten voor een optimale maïsteelt zoals maïsrassenkeuze, teelt, oogst en gebruik van silo- en korrelmaïs.

Eenvoudig en toegankelijk, thuis, in het veld en op de trekker. Daar waar u de informatie nodig heeft, is deze te raadplegen.

• Proefveldresultaten • Maïsanalizer • Maïsadvisor

• Bemestingsbalans • Onkruidherkenning • Oogsttijdstip bepalen

• Voederwaarde • en veel meer

De informatie is gratis beschikbaar voor alle smartphones, tablets en personal computers.

Bezoek de App Store of Google Play om de KWS-Maïsmanager App te downloaden of bezoek de site www.kws-maismanager.nl of www.kws-maismanager.be

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76-50 23 517 www.kwsbenelux.com

3536 kws iphone veeteelt.indd 1

01-12-14 15:26

S P E CI AL M AI S

Mais telen wordt moeil캐ker. Scherpere bemestingsnormen laten steeds duidel캐ker hun sporen na in het gewas. Melkveehouders kunnen van akkerbouwers nog veel leren als het gaat om de aanpak van de teelt. Innovaties uit de plantaardige sector dringen langzaam maar zeker ook door in de prakt캐k van de maisteelt op melkveebedr캐ven. tekst Wichert Koopman

30

V E E T E E LT

VX01-special mengsels.indd 30

JANUAR I

1/2

201 05 9

19-01-15 13:46

Akkerbouw voor veehouderij leerschool bij het optimaliseren van maisteelt

Meer mais met minder mest H

ij voorspelt dat we het in het veld de komende jaren vaker zullen gaan zien: signalen van gebreksverschijnselen, zoals paarsrode maisplantjes door een tekort aan fosfaat, afstervende bladranden vanwege te weinig kalium en bladeren met gele strepen als gevolg van magnesiumgebrek.

Als productmanager ruwvoerteelt bij Agrifirm volgt Toine Heijmans de ontwikkelingen in de maisteelt op de voet. Scherpere bemestingsnormen laten steeds duidelijker hun sporen na in de praktijk. Ruimte om fouten in bijvoorbeeld grondbewerking en teelt te camoufleren met extra mest is er niet meer. ‘Dit heeft niet alleen direct gevolgen voor de opbrengst en de kwaliteit van de mais, maar tast ook de weerstand van het gewas aan, waardoor belagers als bladschimmels

meer kans krijgen’, aldus de adviseur.

De toenemende druk op de teelt van mais valt samen met een stijgende behoefte aan ruwvoer door uitbreiding van de melkveestapel. ‘Veehouders tonen dan ook meer en meer belangstelling voor producten en adviezen die hen ondersteunen om de maisteelt te verbeteren’, merkt Heijmans, die verwacht dat de gewijzigde graslandnorm (van minimaal 70 naar minimaal 80 procent gras) binnen de derogatie slechts beperkt gevolgen zal hebben voor het maisareaal.

Agrifirm verwacht dit jaar enkele procenten minder maiszaad te verkopen.

Lering uit akkerbouw Om de toenemende behoefte aan kennis over de teelt van voedergwassen in te vullen werkt Agrifirm sinds kort met een

Nu ook coating zonder fosfaat Top Coat stimuleert eveneens de beginontwikkeling, maar beschermt ook tegen gebreksziekten. Hierdoor blijft de maisplant langer groen. iSeed en Top Coat hebben beide een positief effect op de opbrengst, zo blijkt uit uitgebreide proeven van Agrifirm. De resultaten van het onderzoek zijn weerge-

geven in de figuren 1 en 2. Opvallend is het effect van Top Coat op het zetmeelgehalte. Mais die is gegroeid uit behandeld zaad, heeft gemiddeld ruim zes procent meer zetmeel. Doordat de plant langer groen blijft, verbetert de vulling van de korrels. Beide coatings kosten 24 euro per hectare.

Figuur 1 – Relatieve drogestofopbrengst van mais behandeld met iSeed en Top Coat in vergelijking met onbehandeld zaad (bron: Agrifirm)

Figuur 2 – Relatief zetmeelgehalte van mais behandeld met iSeed en Top Coat in vergelijking met onbehandeld zaad (bron: Agrifirm) 110 relatief zetmeelgehalte

110

relatieve opbrengst

Coaten van zaaizaad met een middel tegen ritnaalden is in de maisteelt een bekend fenomeen. Relatief nieuw is het omhullen van zaad met een coating van meststoffen. Afgelopen jaar was zo’n 35 procent van het maiszaad dat werd verkocht door Agrifirm, voorzien van een zogenaamde iSeed-coating, met fosfaat als belangrijkste bestanddeel. Dit fosfaat stimuleert de wortelontwikkeling van het kiemplantje en verbetert daarmee de beginontwikkeling.

Met het verbod op het gebruik van fosfaatkunstmest is het gebruik van iSeed op bedrijven die meedoen aan de derogatie, niet meer mogelijk, hoewel het omgerekend om nog geen halve kilo fosfaat per hectare gaat. Een verzoek om ontheffing is neergelegd bij het ministerie van Economische Zaken, maar het antwoord hierop is nog niet bekend.

Agrifirm ontwikkelde inmiddels een alternatieve coating met mineralen en sporenelementen. Deze zogenaamde

105 100 95 90

controle

iSeed behandelingen

Top Coat

105 100 95 90

controle

V E E T E E LT

VX01-special mengsels.indd 31

iSeed behandelingen

J AN U AR I

1 / 2

Top Coat

2 0 1 5

31

19-01-15 13:46

S P E CI AL M AI S

1

Belangstelling voor schimmelbestrijding groeit

Figuur 3 – Voederwaarde in vem per kilo droge stof van snijmais zonder en met een bespuiting met Retengo Plus (bron: PPO)

Figuur 4 – Zetmeelgehalten in grammen per kilo droge stof van snijmais zonder en met een bespuiting met Retengo Plus (bron: PPO)

1100

450

1075

zetmeelgehalte (gram/kg ds)

Voor gewasbescherming in mais is bij veehouders vaak nog niet veel aandacht.

Toch kan ook mais getroffen worden door bijvoorbeeld bladschimmels, waaronder de bekende bladvlekkenziekte. Een scherpere bemesting kan de maisplant minder weerbaar maken en continuteelt leidt tot een hogere besmettingsdruk.

Een maisblad dat is aangetast door schimmels, is minder vitaal dan een gezond blad en kan daardoor minder koolstofdioxide omzetten in suikers. Dit resulteert met name in een lager zetmeelgehalte bij de oogst. Naar aanleiding van de grote problemen met bladvlekkenziekte in 2007 ontwikkelde de firma BASF het

oord onderzoek uit naar het effect van Retengo Plus op de voederwaarde. De resultaten hiervan zijn weergegeven in de figuren 3 en 4. Uit eigen onderzoek van BASF komen vergelijkbare cijfers.

Behalve effect op de opbrengst kan aantasting door bladschimmels ook effect hebben op de kwaliteit en de smakelijkheid van de ingekuilde mais. Om hierover harde cijfers te verzamelen is een voederproef uitgevoerd bij Schothorst Feed Research, waarbij ingekuilde mais van behandelde en onbehandelde percelen met elkaar is vergeleken. De resultaten hiervan worden binnenkort bekend.

voederwaarde (vem/kg ds)

Bespuiting tegen bladschimmels is het meest effectief als deze zeven tot tien dagen voor de mais in de pluim komt, wordt uitgevoerd

middel Retengo Plus, dat sinds 2013 in Nederland is toegelaten. De fabrikant adviseert een bespuiting standaard uit te voeren zeven tot tien dagen voordat de maisplant in de pluim komt. Dat is gemiddeld rond 10 juli. ‘Ook bij een lage besmettingsdruk levert bestrijding van bladschimmels altijd een meeropbrengst die voldoende is om de kosten van ruim 100 euro per hectare goed te maken’, stelt Henco Bouma, cropmanager akkerbouw bij het chemieconcern.

Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) voerde afgelopen seizoen op de onderzoekslocaties Vredepeel en Marwijks-

1050 1025 1000 975 950

onbehandeld Retengo Plus behandeling

440 430 420 410 400

onbehandeld Retengo Plus behandeling

ruwvoermanagementteam. In dit team werken specialisten met een achtergrond in de melkveehouderij samen met deskundigen van de afdeling plant van de coöperatie. ‘Zo combineren we alle kennis die we in huis hebben om veehouders optimaal te kunnen ondersteunen bij de teelt van voedergewassen’, vertelt Heijmans, die als productmanager de activiteiten van het team coördineert.

Heijmans leert binnen het team veel van zijn collega’s uit de plantaardige sector en hij denkt dat ook in de praktijk veehouders nog veel lering kunnen trekken uit de benadering in de akkerbouw. ‘Akkerbouwers zijn veel bewuster bezig met hun gewas en maken bijvoorbeeld regelmatig een rondje om te zien hoe het erbij staat. Veehouders zijn over het algemeen meer gericht op de koeien en ontdekken problemen in de mais vaak pas als het al te laat is.’

‘Succesvol mais telen vraagt meer dan

32

V E E T E E LT

VX01-special mengsels.indd 32

JANUAR I

1/2

201 05 9

19-01-15 13:46

1

2

3

4

Gebreken herkennen aan de maisplant 1 Paarse verkleuring als gevolg van fosfaatgebrek.

3 Lichtgekleurd blad en kleine kolven door te weinig stikstof.

2 Verkleuringen in het blad door magnesiumgebrek.

4 Dode bladranden als gevolg van een tekort aan kalium.

een ras kiezen en een paar telefoontjes plegen met de loonwerker’, stelt Heijmans. ‘Met een goede rassenkeuze is best een paar procent meer opbrengst te halen, maar werken aan een gezonde bodem, optimaal bemesten en een goede onkruidbestrijding leveren veel meer winst op. Ook aandacht besteden aan het bepalen van het optimale oogstmoment, de bestrijding van bladschimmels en het telen van een goede groenbemester zet meer zoden aan de dijk dan uren turen in de rassenlijst.’

Dat de akkerbouw als het gaat om maisteelt een belangrijke leerschool kan zijn voor de veehouderij, ziet ook Gert Snip-

pe. Hij is zelf akkerbouwer en daarnaast als adviseur werkzaam voor DLV Plant.

‘Bij akkerbouwers krijgt de mais alle aandacht en dat zie je terug in het gewas.

Gemiddeld genomen staat de mais op akkerbouwbedrijven beter dan op melkveebedrijven.’

Twee keer spuiten beter Als voorbeeld noemt Snippe de onkruidbestrijding die veel melkveehouders volledig overlaten aan hun loonwerker.

‘Vaak kiezen ze uit gewoonte voor één bespuiting met een volle dosering, terwijl twee keer spuiten met een lage dosering – waarvan de eerste keer al in een

vroeg stadium – vaak effectiever is en voor de maisplant minder schade oplevert.’

De adviseur merkt dat veel innovaties die hun oorsprong vinden in de akkerbouw, als gevolg van de toenemende druk op optimalisatie van de teelt, nu ook doordringen in de maisbouw op melkveebedrijven. ‘Het toedienen van drijfmest in de rij met behulp van gps is ontwikkeld in de aardappelteelt, maar we zien dat er nu ook mee wordt geëxperimenteerd in de maisteelt’, zo geeft Gert Snippe als voorbeeld.

Ook het gebruik van humuszuren om fosfaat beter opneembaar te maken vindt

Humuszuren verhogen beschikbaarheid fosfaat Humuszuren hebben de eigenschap dat ze calcium en ijzer in de bodem binden.

Hierdoor komt het vastgelegde fosfaat weer beschikbaar voor de plant. Een betere fosfaatvoorziening bevordert de wortelontwikkeling, waardoor planten meer voedingsstoffen uit de bodem kunnen opnemen. Hierdoor stijgt de benutting van bijvoorbeeld kalium, magnesium en essentiële sporenelementen. Een goed ontwikkeld wortelstelsel maakt gewassen bovendien weerbaarder onder moeilijke groeiomstandigheden.

Triferto heeft voor de maisteelt een meststof met een coating van humuszuren ontwikkeld die via rijenbemesting kan worden toegediend. Daarnaast is vloeibaar humuszuur verkrijgbaar dat enkelvoudig of in combinatie met een vloeibare meststof kan worden toegediend met een veldspuit of direct in de rij. Ten slotte

wordt gewerkt aan een techniek om humuszuren toe te voegen aan drijfmest.

‘Deze komt in de loop van dit jaar beschikbaar voor de praktijk’, verwacht Van Hal. Figuur 5 – Beschikbaarheid van fosfaat (in P-PAE) in een bodem na bemesting met en zonder humuszuur (bron: Lumbricus, bodem- en nutriëntenmanagement) 5 beschikbaar fosfaat (P-PAE)

‘Het verbod op het gebruik van fosfaatkunstmest op derogatiebedrijven zou wel eens een nieuwe impuls kunnen geven aan de toepassing van humuszuren in de teelt van mais’, stelt Ronald van Hal van kunstmestgroothandel Triferto. ‘De maisteler is voortaan aangewezen op het fosfaat uit de bodem en de aanvoer van dierlijke mest. Humuszuren helpen om de beperkte hoeveelheid fosfaat maximaal beschikbaar te houden voor het gewas’, zo legt hij uit.

Van de toegediende fosfaat uit meststoffen wordt in het eerste jaar van toediening meestal niet meer dan 10 tot 25 procent opgenomen door de plant. De rest bindt in de bodem aan ijzer, aluminium en calcium. ‘Een grote hoeveelheid fosfaat in de bodem wil dus nog niet zeggen dat het gewas over voldoende fosfaat kan beschikken’, geeft Van Hal aan.

4 3 2 1 0

kieseriet + kas + NPK kieseriet + kas + NPK 15-15-15 15-15-15 + humic behandeling

V E E T E E LT

VX01-special mengsels.indd 33

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

33

19-01-15 13:46

S P E CI AL M AI S

zijn oorsprong in de teelt van hoog salderende gewassen zoals aardappels. En waar veehouders als het gaat om gewasbescherming tot voor kort alleen maar dachten aan onkruidbeheersing, krijgt nu de bestrijding van bijvoorbeeld bladschimmels aandacht, zoals dat in de teelt van bieten al veel langer gebeurt.

Overigens denkt Snippe genuanceerd over het rendement van een bespuiting

tegen bladschimmels. ‘In een jaar dat de mais onder stress staat, zal het zeker positief uitpakken, maar het is de vraag of de meeropbrengst opweegt tegen de kosten als de ziektedruk laag is’, stelt de adviseur. ‘Een teler moet niet alleen kosten maken voor het middel en het werk, maar door het rijden in het hoge gewas raakt ook een deel van de maisplanten beschadigd.’

Details als het uitvoeren van een bespuiting tegen bladschimmels zullen zeker een plusje opleveren voor de maisteelt, maar hierin zit niet de grote winst, stelt Snippe. ‘Veehouders zou ik willen adviseren: begin bij het begin. Besteed bewust aandacht aan grondbewerking, bemesting en onkruidbeheersing en volg het gewas. Daarmee is vaak al heel veel winst te boeken.’ l

Drijfmest exact bij kiemplantje met gps In de akkerbouw is het toepassen van gpstechnieken niet meer weg te denken en steeds meer loonwerkers investeren in apparatuur voor precisielandbouw. Trekkers en machines die zijn uitgerust met gps oriënteren zich op een satelliet en kunnen zo op de centimeter nauwkeurig werken.

Dit biedt ook mogelijkheden voor bemesting in de maisteelt. Een aantal loonbedrijven in de zandgebieden beschikt inmiddels over bouwlandbemesters die in één werkgang drijfmest klaarleggen op de zaaiafstand van de mais en tegelijk een zaaibed maken. Door in een tweede werkgang met behulp van gps de mais exact op de plaats van bemesten te zaaien, zijn de meststoffen direct bereikbaar voor het kiemplantje.

Op vernieuwingsbedrijf Op de Es in het Drentse Zeijen is al sinds 2008 in verschillende gewassen, waaronder mais, kennis en ervaring opgedaan met het toedienen van drijfmest in de rij met behulp van gps.

‘Omdat mais een gewas is met een ondiep wortelgestel biedt het zeker voordelen om de mest dicht bij de plant te brengen’, vertelt Erik Emmens, die vanuit DLV Plant betrokken is bij de activiteiten op het vernieuwingsbedrijf. De adviseur beschouwt

34

V E E T E E LT

VX01-special mengsels.indd 34

JANUAR I

1/2

Met behulp van gps is mais zaaien exact op de plek van bemesten mogelijk

de toepassing van gps als een kans om de maisteelt te optimaliseren. ‘Waar het in het verleden het doel was om met minder mest eenzelfde opbrengst te halen, gaan we er nu voor om met dezelfde hoeveelheid mest een hogere opbrengst te realiseren’, zo geeft hij aan.

De techniek is volop in ontwikkeling, maar Emmens ziet nog wel een aantal drempels voor grootschalige introductie in de praktijk. ‘De aanschaf van bemestingsapparatuur die werkt op basis van gps is voor loonwerkers een grote investe-

ring. Deze is gemakkelijker terug te verdienen als een machine ingezet kan worden voor meerdere gewassen.

Dit blijkt technisch echter nog niet zo eenvoudig te realiseren’, legt de adviseur uit. ‘Bovendien zullen klanten bereid moeten zijn een hogere prijs te betalen, ook al omdat loonwerkers nu vaak nog grote afstanden moeten overbruggen. Dan moet de meerwaarde van bemesten met gps wel duidelijk zijn. Om die te onderbouwen is nog meer onderzoek nodig.’

201 05 9

19-01-15 13:47

Als BVD uit de hand loopt,

Is er geen houden meer aan.

BINNENKORT: DE BUITENGEWONE OPLOSSING Kijk uit naar deze bijzondere oplossing om BVD aan te pakken.

Boehringer Ingelheim bv, www.boehringer-ingelheim-ah.nl, vetmedica.nl@boehringer-ingelheim.com

VX01_p35.indd 35

19-01-15 09:08

Hoe breng ik het bedrijf verder na de opvolging?

277-14 Veeteelt-NL-cont.indd 1

07-07-14 11:35

et de g?

Een goed presterende veestapel is de basis. Het is je bron van inkomsten, een levenswerk dat je voortzet.

Maar hoe doe je dat op jouw manier? En hoe bereid je je voor op de toekomst? CRV helpt met advies, dienstverlening en slimme oplossingen. Om je veestapel te managen en om de continu誰teit van het bedrijf te waarborgen. De veestapel maakt het verschil, ook voor jou als opvolger.

Meer weten? Bezoek www.crv4all.nl, bel 088 00 24 440 of volg ons op twitter @crv4all

277-14 Veeteelt-NL-cont.indd 2

07-07-14 11:36

W E B S I T E

Nieuwe app van Veeteelt biedt meer foto’s, filmpjes en achtergrondinformatie

Lees Veeteelt digitaal via de Veeteelt-app Vanaf januari is Veeteelt digitaal te lezen via de nieuwe Veeteelt-app. Wie de gratis

FOTO’S EN VIDEO’S Als er een foto-/video-icoontje staat in een artikel, zijn er meer foto’s of video’s te bekijken; extra details van bijvoorbeeld een reportage of meerdere kampioenen van een keuring.

app downloadt op zijn tablet,

H H H -S H O W

Drentse Goldwyndochter Marie 356 eigent zich algemeen kampioenschap toe na spannende strijd met Damion Joy

Hoofdrol HHH-show voor Wijnker en Verwaijen

heeft voortaan op iedere plaats

Door de afwezigheid van Nico Bons zagen andere fokkers

Veeteelt binnen handbereik.

hun kans schoon om prijzen te winnen op de HHH-show. Alex Verwaijen en Jacob Wijnker waren daar het meest succesvol in. tekst Inge van Drie

video-impressie www.veeteelt.nl

O

p voorhand konden de deelnemers op de zwartbontkeuring op de Holland Holstein sHow al een concurrent wegstrepen. En een belangrijke ook, want Nico Bons sleepte de afgelopen jaren tal van prijzen in de wacht. Maar dit jaar ontbrak zijn naam in de HHH-catalogus. De fokker uit Ottoland reist over een kleine maand met koeien af naar de Swiss Expo in Lausanne en door een quarantaineperiode kon Bons niet aan beide keuringen deelnemen. Desondanks ging hij ook nu niet met lege handen naar

tekst Jaap van der Knaap

B

ij steeds meer melkveehouders ligt er een tablet, laptop of smartphone op tafel. Handig om tijdens de koffie iets over de marktprijzen op te zoeken, de mail te lezen of het nieuws te volgen. Maar de tablet wordt ook steeds meer gebruikt om de krant of tijdschriften digitaal te lezen.

Dat kan vanaf nu ook met Veeteelt. Wie de gratis Veeteelt-app downloadt, krijgt vanaf dit januarinummer toegang tot de digitale Veeteelt. Wie geen tablet heeft, kan Veeteelt ook lezen op pc of laptop.

Digitaal lezen biedt meer mogelijkheden dan de papieren versie lezen. Op deze pagina’s leggen we uit wat er allemaal kan.

Verdwijnt daarmee de papieren versie van Veeteelt? Het antwoord is duidelijk nee.

Het is een extra service naar u als lezer en is gratis voor CRV-leden en abonnees.

foto-impressie www.veeteelt.nl

huis; hij werd in Zwolle uitgeroepen tot fokker van het jaar (zie pagina 21).

Door de afwezigheid van Bons-Holsteinskoeien zagen andere fokkers hun kans schoon om hoog te eindigen. De broers Willem en Jaap Hoeksma uit Westergeest bijvoorbeeld. Met twee vaarzen drongen ze door tot de finale: de jeugdige, melkrijke Larisa (v. Snowman) en Wageningen Puk 245 (v. Windbrook). Puk had in de oudste rubriek vaarzen vanwege een betere uier al afgerekend met de stijlvolle en fraai ontwikkelde Gold Chip-

De negenjarige Spirit Precilla pakte de reservetitel bij de senioren

84

dochter Giessen Charity 65 van Theo van Vliet uit Nieuwlande.

Kleindochter Frosty Maar Michael Heath liet dit drietal links liggen bij het aanwijzen van de vaarzenkampioenen. De Amerikaan, die als verkoper van fokvee werkt, maakte in Nederland voor het eerst zijn opwachting in de keuringsring. Hij gaf in Zwolle consequent de voorkeur aan dieren met melkuitstraling, sterke frames en fraaie uiers, zoals Geertje 567 van Teus van Dijk uit Giessenburg. De Windbrookdochter was een grote, lange en elegante vaars, die hoge ogen gooide. Maar in vulling van de achteruier en breedte in het lijf moest ze haar meerdere erkennen in Drouner Froukje 1156 (v. Danillo) van Harm en Karin Albring uit Drouwenermond.

Froukje kenmerkte zich als een erg correcte vaars met prima beenwerk. Met haar fraaie type en puike uier vormde Froukje een mooi duo met Future Dream H. Fien. De Siddochter van Jacob Wijnker en Ina van Ark uit Avenhorn was fraai in zijaanzicht en beschikte over een lange uier met perfect geplaatste spenen. Vanwege meer lengte, zowel in haar uier als in haar hele lichaam, kende Heath de vaarzentitel toe aan Fien, met Froukje als secondante.

Saillant detail: Fien stamt via moeder Duckett-Sa Gold Fame uit Harvue Roy Frosty. Zij was de koe die in 2009 én in 2010 de hoofdprijs won op de World Dairy Expo, maar als gedoodverfde favoriete in 2012 door nota bene Michael Heath zelf op een kansloze vijfde stek werd geplaatst.

Wijnker had in Zwolle meer ijzers in het vuur. Zo trad hij in de middenklasse voor het voetlicht met Damion Joy. De in Italië geboren Damiondochter vertegenwoordigde Nederland bijna twee jaar geleden al op het EK in het Zwitserse Fribourg.

Inmiddels was Joy uitgegroeid tot een fraaie tweedekalfskoe met mooie overgangen. Dankzij een diepere middenhand, meer ribwelving en een langere

VV EE EE TT EE EE LLTT JDA ENCUE AMRBI E 1 R / 12 / 2 0 20 09 1 4

VX20_HHH zwartbont.indd 84

16-12-14 12:08

WEBVERWIJZINGEN Een rood omkaderde link verwijst naar een website. Daarop is aanvullende informatie te vinden, bijvoorbeeld een video of fotoserie.

Inloggen met abonneenummer Om toegang te krijgen tot de digitale Veeteelt moet de Veeteelt-app worden gedownload. Dat kan door naar de website veeteelt.nl/digitaalmagazine te gaan, of de app op te zoeken in de App Store of de Play Store. Inloggen kan door eenmalig uw abonneenummer in te voeren. Dit nummer vindt u op de adresdrager van Veeteelt of in de brief die u half januari van Veeteelt hebt ontvangen. Op veeteelt. nl/digitaalmagazine vindt u ook een instructiefilmpje, mocht het inloggen niet lukken. Veel leesplezier! l veeteelt.nl/digitaalmagazine

38

V E E T E E LT

VX01-Veeteelt-app.indd 38

JANUAR I

1/2

201 05 9

19-01-15 13:02

TERUGLEZEN

SERIE KRINGLOOPWIJZER

SERIE KRINGLOOPWIJZER

GR AS L ANDPR ODUCTI E

Eigen mestnorm begint met meten grasproductie

MAIS P RODUCT IE

Grasoogst signaleren

Intensieve boer oogst evenveel mais als VEESTAPEL extensieve

In een serie teruglezen waar een eerder artikel over ging, is nu heel eenvoudig.

Aanklikken van dat eerdere deel in het kaderblokje bij een serie levert direct toegang tot het betreffende artikel.

VEESTAPEL

Mpr-uitslag voor maispercelen

MEST

Meer bemesten bij een hogere opbrengst van het grasland. Het

GEWAS

MEST

Wijzer berekent de grasproductie op een melkveebedrijf. tekst Tijmen van Zessen

Wie voer moet kopen, kent het belang van een goede maisoogst.

De KringloopWijzer geeft inzicht in de mineralenstro-

GEWAS

W

ie meer gras oogst, mag meer bemesten. Het klinkt meer dan logisch. De groei van gewassen vraagt om voedingsstoffen (mest, mineralen) en die voeding komt uit mest. Bij een tekort aan mineralen uit mest haalt het gewas de voedingsstoffen uit de bodem. De buffer aan voedingsstoffen in de bodem is echter niet eindeloos. Meer bemesten bij een hogere opbrengst ligt dus voor de hand, maar zover is het nog niet.

Met de KringloopWijzer kan een melk-

men en levert veel kengetallen op. Maar wat betekenen ze eigenlijk? Veeteelt legt het uit in een serie, samen met Michel de Haan en Barend Meerkerk, betrokken bij de ontwikkeling van de KringloopWijzer.

Toch rijden intensieve bedrijven geen bovengemiddelde mais-

oogst naar de kuil. De KringloopWijzer meet de maisopbrengst.

Deel 1: Mestproductie

BODEM

Deel 2: Ammoniak Deel 3: Graslandproductie Deel 4: Maisproductie Deel 5: Bedrijfsoverzicht (uiteindelijk resultaat)

tekst Tijmen van Zessen

De KringloopWijzer geeft inzicht in de mineralenstromen en levert veel kengetallen op. Maar wat betekenen ze eigenlijk? Veeteelt legt het uit in een serie, samen met Michel de Haan en Barend Meerkerk, betrokken bij de ontwikkeling van de KringloopWijzer.

H

et belang van de maisteelt voor de Nederlandse melkveehouderij is groot. Wie afgaat op het dalende aantal derogatieaanvragen van dit voorjaar, kan daar niet omheen. Bijna tweeduizend melkveehouders zien dit jaar af van derogatie. Het ligt voor de hand dat de aangescherpte voorwaarden voor derogatie daar debet aan zijn: wie nog in aanmerking wil komen voor derogatie, mag maximaal twintig procent van zijn areaal benutten als bouwland. Met

de stijgende voerprijNog zen en de te wetenveel winnen op schap dat maisland meer voer genereert De gemiddelde drogestofopbrengst van een hectare grasland ligtdat op 10.600 kilo. dan grasland, is het niet verrassend Althans, op de 235 bedrijven waarvan veehouders de derogatie nog eens goed tot dusver de gegevens zijn verzameld in de KringloopWijzer. In het huidige seitegen het licht houden.

Bodem als een vergiet

al snel afronden op hele tonnen. ‘Twaalf ton droge stof gras van een hectare is al heel wat, dan doe je echt goed mee.

Bij tien ton moet er gemiddeld toch al zestig kilo droge stof gras per dag groeien, dat zie je lang niet overal’, relativeert Barend Meerkerk de beleving die veel veehouders ervaren.

Volgens Meerkerk is er voor veehouders nog veel te winnen. Opbrengstverschil-

De ontwikkelingen een hoge productie van het maisland alFiguur 1 – Variatie in drogestofopbrengst grasland (kg/hectare) leen nog maar aan betekenis zal winnen.

Met de KringloopWijzer 18.000krijgen melk16.000 veehouders de opbrengst van hun mais14.000 12.000 10.000

Opbrengst mais varieert van 8 tot 25 ton droge stof per hectare De gemiddelde drogestofopbrengst van een ligt grofweg op H O hectare O F D A Rmaisland T I K E L 16.000 kilo. Dat blijkt uit de gegevens van 235 bedrijven die tot dusver de KringloopWijzer invulden. De opbrengst van mais ligt daarmee ruim vijf ton hoger dan bij grasland. Bovendien zijn de opbrengstverschillen van maispercelen groter: opbrengsten variëren van 8 tot 25 ton droge stof per hectare. De weers-

omstandigheden spelen daarin een voorname rol, maar het vakmanschap van de teler is minstens zo belangrijk. ‘Ga je netjes om met de bodem en met de mest, dan houd je de mineralen zo veel mogelijk in je kringloop. Van elke kilo stikstof die uitspoelt of wegvliegt kan geen mais groeien’, betoogt onderzoeker Gerjan Hilhorst. Hij claimt dat een groenbemester nóg belangrijker wordt, met name op

veehouder aantonen dat zijn grond meer produceert en dus meer behoefte heeft aan voeding (mest). De forfaitaire norm – de gebruiksnorm – gaat op dit moment uit van een standaard onttrekking van 90 kilo fosfaat per hectare grasland. Zestien pilotbedrijven van het project Koeien & Kansen hebben de graslandproductie afgelopen jaren geregistreerd. Met behulp van de KringloopWijzer is daar de gemiddelde onttrekking aan fosfaat uit afgeleid. Er zijn bedrijven die minder

gebied van graslandproductie

zoen, waarin de groei ongekende vormen aanneemt, steekt dit opbrengstniveau wat schril af. Barend Meerkerk en Michel de Haan ervaren dat veehouders zorgen datgemakshalve de opbrengstervoor van grasland

grasopbrengst (kg ds/ha)

Deel 1: Mestproductie Deel 2: Ammoniak Deel 3: Graslandproductie Deel 4: Maisproductie Deel 5: Bedrijfsoverzicht (uiteindelijk resultaat)

w

ligt voor de hand, maar zover is het nog niet. De Kringloop-

BODEM

8.000 6.000 4.000

2.000 zandgrond. ‘Een groenbemester is bij de 0 5.000 10.000 15.000 20.000 huidige normen een must. 0Het verbetert kg melk/ha de bodemvruchtbaarheid, waardoor de bodem meer stikstof kan vasthouden.’

Barend Meerkerk en Michel de Haan, V E E T E E LT J U L I 1 / 2 2 0 1 4 72 projectmedewerkers bij de ontwikkeling van de KringloopWijzer, delen het standpunt van Hilhorst.

‘Wel is het 72cruciaal VX11_SerieKringloopwijzer3.indd dat een groenbemester tijdig wordt ondergeploegd, bij voorkeur in maart. Op die manier krijgt de bodem de gelegenheid het gewas te verteren en komen de mineralen ten goede aan de maisplant’, stelt De Haan.

De website beslisboomsnijmais.nl geeft meer praktische informatie om de opbrengst van snijmais te verbeteren. Er staat informatie om problemen als een slechte korrelzetting of een gebrek aan nutriënten te herkennen. Verder is er aandacht voor maatregelen rondom periodes van droogte, maar juist ook voor het wegwerken van natte plekken in het perceel.

25.000

30.000

35.000

len tussen bedrijven van tien procent zijn geen uitzondering. Natuurlijk vormt de grondsoort een factor van belang, maar daar blijft het niet bij. ‘Er zijn een aantal vuistregels die een verschil kunnen maken. Denk aan het bemesten tijdens de groei en bij de juiste omstandigheden, ik noem dat met de wind in de rug bemesten. Denk aan het beweidingssysteem: hoe meer standweiden, hoe minder gras. Bij beweiden moet je vooruitdenken, weten waar je over drie weken de koeien laat grazen’, stelt de projectmedewerker bij de ontwikkeling van de KringloopWijzer.

Hij vervolgt zijn opsomming: ‘En denk aan het winnen van een goede eerste snede, liefst vier ton droge stof per hectare; massa is kassa. Later in het seizoen is het raadzaam juist op tijd te maaien om zo de groei erin te houden, dus gras dan niet ouder laten worden dan vijf tot zes weken, ook al staat er soms wat minder.’

Meerkerk besluit zijn betoog met de stelling dat een investering in gewasbescherming geen weggegooid geld is.

Zwaarder kalf zet moeder aan tot extra melkproductie; elke vijf kilo kalf staat voor tweehonderd kilo melk

Meer melk bij hog er geboortegewicht

Figuur 1 – Variatie in de drogestofopbrengst van maisland (kg/hectare)

Produceert30.000 een koe meer melk als ze afkalft van maisopbrengst (kg ds/ha)

een vaarskalf?

Amerikaans onderzoek zegt van 25.000

ACHTERGRONDEN

wel, een20.000 Nederlandse analyse beweert het tegenovergestelde.

Het verschil in productie blijkt 15.000 het gevolg van een hoger geboortegewicht.

10.000 tekst Tijmen van Zessen

5.000

In een achtergrondverhaal wordt dikwijls verwezen naar onderzoeken van bijvoorbeeld Wageningen Universiteit. Een rood omlijnde naam van het onderzoek laat zien dat er op te klikken is, waardoor het onderzoek (in pdf-bestand) verschijnt.

0

H

et Amerikaanse Technologies 0 5.000 Sexing 10.000 15.000 adverteer20.000 de ermee: koeien die een vaarskalf terkgwereld melk/ha brengen, produceren meer melk. Het bedrijf zag de informatie als een extra verkoopargument voor gesekst sperma. Uit een Amerikaanse analyse op meer dan twee miljoen lactaties bleek dat koeien V E E T E E LT A U G U S T U S 1 2 0 1 4 26 per lactatie ongeveer honderd kilo melk extra produceerden na het krijgen van een vaarskalf. Dat effect groeit naarmate er over opeenvolgende lactaties vaarskalveren worden geboren. Twee opeenVX12_SerieKringloopwijzer4.indd 26 volgende lactaties een vaarskalf betekent volgens de Amerikaanse analyse in totaal 450 kilo extra melk.

Katie Hinde, onderzoeker aan de Harvard University, was belast met de studie. Zij heeft een evolutionaire uitleg bij het ‘verwennen’ van vrouwelijke kalveren met extra melk. Het voedingsvoordeel zou bedoeld zijn om vrouwelijke dieren eerder en sneller te laten voortplanten. Een vrouwelijk kalf zorgt in de baarmoeder van de koe voor een hormonale reactie die melkproductie bevordert.

25.000

30.000

35.000

27-06-14 15:20

40.000

12-08-14 09:40

Mannelijk jong drinkt meer melk De Amerikaanse cijfers wekten de interesse bij CRV en bij Marleen Visker, onderzoeker bij Wageningen waUniversity. ‘De uitkomsten van het onderzoek wa ren dit voorjaar aanleiding om uit te zoeken of in Nederland en Vlaanderen ook geldt dat koeien meer melk geven als ze een vaarskalf krijgen. In dat geval zou het gebruik van gesekst sperma verder aan betekenis kunnen winnen’, zegt Frido Hamoen, manager marketing voor CRV. In samenwerking met Wageningen UR ontstond het initiatief om onder Nederlandse koeien een soortgelijke analyse uit te voeren. Onder begeleiding van Visker boog de Chinese studente Yu Wang zich over de data van 1.615.742 lactaties bij 861.261 melkkoeien, die tussen 2007 en 2013 hadden afgekalfd.

En zo hoopgevend als de verwachtingen waren, zo teleurstellend waren de uitkomsten. In de Nederlands/Vlaamse veestapel blijkt het effect namelijk omgekeerd (figuur 1). De eerste lactatie is er nauwe-

12

V E E T E E LT

A UGUSTUS

2

2014

VX13-hoofd.indd 12

25-08-14 16:50

EN NOG MEER...

Een rood lijntje om een websiteverwijzing in een advertentie of een artikel geeft aan dat de link doorklikbaar is. Dit geldt ook voor groen omkaderde e-mailadressen. Vanuit advertenties zijn er naast websites ook brochures, foto’s en films te bekijken. Let op de icoontjes in de advertenties.

Als je eenmaal begint te rekenen, kom je uit bij VMS van DeLaval Automatisch de beste

bekijk hier de volledige brochure

DeLaval VrijwilligMelkSysteem VMS

PDF

Automatisch de beste

Your solution - every day

DeLaval VrijwilligMelkSysteem VMS

DeLaval VMS 15 jaar in Nederland!  Na 15 jaar nog steeds koppelbaar  130 jaar ervaring in melktechniek  Landelijk gespecialiseerde 24/7 service  Laagste operationele kosten  Uitgebreide leasemogelijkheden Wist je dat de eerste VMS melkrobot in Nederland, na 15 jaar en bijna 9 miljoen liter melk, nog steeds naar volle tevredenheid melkt?

Your solution - every day DeLaval BV - Steenwijk - 0521 537 500 - info.nl@delaval.com - www.delaval.nl

Veeteelt_VMS - als u eenmaal ..._A4_dec 2014_fc.indd 1

8-12-2014 12:36:18

DOWNLOAD DE VEETEELT-APP EN MAAK KANS OP EEN IPAD Veeteelt verloot onder iedereen die de Veeteeltapp downloadt of het januarinummer digitaal leest op pc of laptop, een iPad. Meedoen is simpel. Ga via tablet, smartphone, pc of laptop naar deze pagina’s (pagina 38-39) en klik op dit kader. Er verschijnt een webpagina waar u uw contactgegevens kunt achterlaten.

Meedoen kan tot 15 februari 2015. Uit de aanmeldingen wordt een winnaar getrokken.

V E E T E E LT

VX01-Veeteelt-app.indd 39

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

39

19-01-15 13:02

P O S T U U M

Professor Rommert Politiek werd bepalend voor nieuw denken

Architect moderne veeverbetering overleden Met Rommert Politiek is de belangrijkste grondlegger van de moderne genetica in Nederland heengegaan. Ook internationaal werd hij erkend als vooruitstrevend denker, die tientallen leerlingen en de boerenpraktijk wist te inspireren. tekst Reimer Strikwerda

R

ommert Politiek, die eind vorig jaar – enkele dagen voor hij 88 jaar zou zijn geworden – overleed, was nog altijd bijzonder geïnteresseerd in de moderne ontwikkeling van de veeverbetering en in zijn vroegere leerlingen. Tientallen van hen bewezen hem de laatste eer tijdens de afscheidsdienst in Heerenveen, waar zijn opvolger (ook alweer emeritus hoogleraar) Pim Brascamp hem treffend schetste als grondlegger van modern onderwijs en van fokkerij- en geneticaonderzoek in Wageningen.

In zijn jongere jaren deed hij bij zijn werk voor het Fries Rundvee-Stamboek niet alleen onderzoek naar de mogelijkheden van fokken op eiwit in de melk, ook bevorderde hij dat de zuivel mede op dit onderdeel ging uitbetalen. Politiek was de eerste ‘veeteler’ die in Wageningen promoveerde. Tijdens een kort dienstverband bij het IVO verdiepte Politiek zich in het melkbaarheidsonderzoek.

Ruimte voor introductie hf Nadat hij in 1960 lector en in 1968 hoogleraar werd aan de toenmalige Landbouwhogeschool in Wageningen, maakte hij zich sterk voor verbetering van de fokkerijmethoden, die door het succes van de Nederlandse zwartbonten sleets waren geraakt. Door uitgebreide proeven in de Flevopolder en in Polen toonde Politiek aan dat de oude glorie, eerst van het Friese vee en daarna van de Nederlandse populatie, voorbij was.

Hij maakte zich daarmee in eigen land niet populair, maar hij opende ermee wel de mogelijkheid voor introductie van de holsteins. Na zijn vertrek uit Wageningen gaf hij overigens aan dat ‘de

40

V E E T E E LT

VX01-Rommert Politiek.indd 40

JANUAR I

1/2

scheut hf-bloed’ naar zijn idee bij een beter beleid kleiner had kunnen blijven.

Jarenlang trok hij vanuit Wageningen het land in – vaak met vergeelde sheets – om onder het motto ‘samen meer kracht’ stamboeken, melkcontroleorganisaties en de ki tot eenheid te brengen.

Juist in deze periode werd hij bij de Nederlandse boeren de populaire professor, maar ook als hoogleraar deed hij baanbrekend werk. Hij nodigde Amerikaanse en Noorse collega’s uit voor colleges in Wageningen en hij zond zijn studenten – van wie er maar liefst 26 promotieonderzoek deden – naar het buitenland voor nieuwe denkwijzen.

Nieuw nationaal beleid De door hem bepleite concentratie van ki-verenigingen en de introductie van diepvriessperma maakten het mogelijk een modern selectiebeleid te voeren, dat steeds meer landelijke trekken kreeg.

Het duurde tot na zijn afscheid als hoogleraar in 1988 voordat de werkelijke eenheid in de Nederlandse veeverbetering tot stand kwam, maar professor Politiek was zeer verheugd dat de nieuwe directie tien jaar later werd gevormd door drie van zijn leerlingen: Jan Jansen, Jacob Chardon en Jan Dommerholt.

De waardering voor zijn werk bleek uit hoge Nederlandse en buitenlandse onderscheidingen – Rommert Politiek bleef in zijn studeerkamer in Heerenveen de sympathieke en meelevende denker, die vorig jaar nog de NRM bezocht en enkele weken voor zijn dood als breekbare man de opening van een ki-tentoonstelling bijwoonde. Hij wilde er bij zijn, zolang hij dat kon. l

201 05 9

19-01-15 10:58

Retengo Plus

 Meer zetmeel  Betere kolfvulling  Effectief tegen vele schimmels

De juiste chemie voor gezonde maïs BASF Nederland B.V., Divisie Agro, Postbus 1019, 6801 MC Arnhem. Telefoon (026) 371 72 71, www.agro.basf.nl, Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

nodigt u uit voor de W Datum Locatie Adres

Postcode

Plaats

Regio Noord Di.

20 januari

Hotel Waanders Rijksweg 12

Wo. 21 januari

Doarpshûs

Franjumbuorsterpaed 12

Do. 22 januari

De Vriendschap Rijdersstraat 92

7951 DH Staphorst 9034 GZ Marssum 1735 GG T Veld

Ma. 26 januari

Hotel Van der Werff Reeweg 2

9166 PX Schiermonnikoog

Di.

27 januari

De Kruisweg

9363 AA Marum

Do.

29 januari

Kruisweg 1

Gasterij Smits

Hoofdweg 170

9681 AL Midwolda

Ma. 2 februari

Zaal Wielens

Dorpsstr 19

7846 AS

Di.

3 februari

La Mere Anne

Dorpsweg 110

1631 DJ Oudendijk

Wo.

4 februari Overwijk Café

Do.

5 februari

Ma. 9 februari

Heawei 9

Noord Sleen

8406 AV Tijnje

Bijenkorf Mulderstraat 37

1794 AA Oosterend (Texel)

Zalencentrum Balk

9801 AB

De Gast 39

Zuidhorn

Di. 10 februari

Bij de Molen Eestumerweg 39

9792 RB Ten Post

Wo. 11 februari

De Stolp Smidsstraat 6

8601 WB Sneek

Do. 12 februari

Bobs Party Saloon

1911 JA Uitgeest

Di. 17 februari

Het Wapen Oosterburen 25

8891 GA Midsland (Terschelling)

Wo. 18 februari

De Koningshof

Prinsenweg 1

8443 DN

Heerenveen

Do. 19 februari

De Botter Dorpshuis

Vijverpark 6

8374 KH

Kuinre

20 januari Restaurant Bosgoed

Zwarte Kolkstraat 104

7384 DE

Wilp-Achterhoek Zwolle

Westerwerf 1

Regio Oost Di. Wo.

21 januari

De Vijverhoeve

N. Ruitenweg 1

8035 RK

Ma.

26 januari Cafe Buitenlust

Hoofdstraat 89

3781 AC

Voorthuizen

Di.

27 januari Cafe zaal Teunissen

Hoofdstraat 2

7035 AK

Kilder Lelystad

Wo. 28 januari

De Meeuwenhoeve Meeuwenweg 28

8218 NE

Do.

29 januari

De Hongerige Wolf Coevorderweg 27 b

7737 PE Stegeren

Di.

3 februari Oude Duikenburg

Voorstraat 30

4054 MX Echteld

Wo.

4 februari

Hotel ‘t Zwaantje

Zieuwentseweg 1

7131 LA

Do.

5 februari

Zalen Zwakenberg Schoolstraat 11

Ma. Di.

9 februari Café De Hagmöll OL Vrouwestraat 2 10 februari

De Witkamp

Do. 12 februari Ensink

Lichtenvoorde

8102 EL Raalte 7497 MA

Bentelo

Dorpsstraat 8

7245 AK

Laren

Lemselosestraat 4

7595 MN

Weerselo

Klimmen

Regio Zuid-West * Ma.

19 januari Café Keulen Schoolstraat 3

6343 CD

20 januari

Het Turfschip Schipperstraat 2

4871 KK Etten-Leur

Wo.

21 januari

De Bommelstee Schaapsweg 34

3258 AW

Den Bommel

* Ma.

26 januari

Gemeenschapshuis

6095 BD

Baexem

Di.

Di.

27 januari Rusthoeve

Noordlangeweg 42

4486 PR Colijnsplaat

Julianalaan 1

5161 BA Sprang-Capelle

29 januari Café Roelanzia

Lovinckplein 2

5813 CC

2 februari Café Van Haandel

Hertog Janplein 20

5469 BJ Erp

Gentsestraat 94

Wo. 28 januari * Do. Ma.

Kerkstraat 1a

Zidewinde

Di.

3 februari

De Gentsche Poort

Wo.

4 februari

Plein 68 Rijndijk 92

Ma.

9 februari

Wapen van Wanroij Paardestal

Wo. 11 februari

Ysselsteyn

4521 AN

Biervliet

2394 AJ

Hazerswoude-Rijndijk

Kwikstraat 6

5446 AL

Wanroij

Gaagweg 38

2336 AK Schipluiden

Ma. 16 februari

Dorpshuis Oranje Nassaustraat 31

3405 XL

Benschop

Wo. 18 februari

De Til

Breestraat 1

3381 BS

Giessenburg

Do. 19 februari

Dorpshuis

Ferta 16

3633 CT

Vreeland

5527 EH

Hapert

* Di. 24 februari * aanvang 20.15 uur

507-14 winter-melk-NED.indd 1

Den Tref Alexanderhoef 7

19-01-15 10:08

DE WINTERBIJEENKOMSTEN 2015 Geachte leden, Graag nodigen wij u uit voor de jaarlijkse CRV-winterbijeenkomst van uw afdeling. Op de winterbijeenkomsten bespreken we de coöperatieve zaken en laten we u zien hoe u met uw veestapel én met CRV kunt sturen op een mooie quotumvrije toekomst. We sluiten de bijeenkomst af met een gezellig samenzijn.

PROGRAMMA Opening (aanvang 20.00 uur) Resultaten (financiën & op het boerenerf) Bijzondere prestatie van een veehouder Presentatie: ‘Sturen of gestuurd worden’ (inclusief stierenpresentatie) Rondvraag en napraten

WIJ HOPEN U OP UW CRV-WINTERBIJEENKOMST TE MOGEN BEGROETEN!

STUREN OF GESTUURD WORDEN? Een goed presterende veestapel betekent: alles onder controle. Ook wanneer op 1 april een einde komt aan het quotumtijdperk wilt u uw veestapel optimaliseren en sturen op resultaat.

CRV biedt praktische en concrete ondersteuning in uw veestapelmanagement. Op de winterbijeenkomsten hoort u hoe!

Samen met CRV staat u stevig aan het roer

VOOR MEER INFORMATIE: CRV MAGAZINE EN WWW.CRV4ALL.NL

507-14 winter-melk-NED.indd 2

BETTER COWS | BETTER LIFE

19-01-15 10:08

COMBI MAIS MEER ZEKERHEID MEER MAIS

INTERNATIONALE VAKBEURS VOOR LANDBOUWMECHANISATIE EN VEETEELT

FÉVRIER 2015 22T/M >2626 22 FEBRUARI 2015

Combi Maïs Quality Combi Maïs Productie

Paris Nord Villepinte - France

Combi Maïs Gold Combi Maïs Vroege Korrel

SIMA Hallen 3 t/m 7: de is groter dan ooit!

DIENSTEN SPECIAAL VOOR U OP MAAT GEMAAKT: COMBI MAIS is een maïsmix van 3 of 4 rassen. Er zijn 4 verschillende COMBI MAIS mixen, voor ieder teeltdoel één: Hoge VEM en zetmeelgehalte (Quality), Hoge drogestof- en VEM opbrengst (Productie), Hoge CCM-opbrengst (Gold), Hoge korrelopbrengst (Vroege Korrel).

Voor ieder teeltdoel is er een geschikte COMBI MAIS, vraag hiernaar bij uw zaaizaadleverancier of kijk op www.mijnmais.nl.

■ Ontvangst - De ‘Club International’ bij de ingang van hal 6, ontvangst in uw eigen taal, een persoonlijke rondleiding op de beurs…

first!

by SIMA

■ Uitwisseling - Gratis bezoeken aan landbouwbedrijven in de regio van Parijs ■ Business - Afspraken op maat met exposanten dankzij de SIMA Business Meetings ■ Ontdekken - restaurants en evenementen in Parijs tegen gereduceerd tarief VRAAG UW GRATIS TOEGANGSBADGE AAN OP DE WEBSITE MET DE VOLGENDE CODE: VEEP15

www.simaonline.com fr

PROMOSALONS NEDERLAND Tel. 020 4620020 Email : info@promosalons.nl

Postbus 1 • 4420 AA Kapelle • Tel. +31 (0)113 347 911 www.innoseeds.nl • info@innoseeds.nl

44

V E E T E E LT

VX01_p44NED.indd 44

JANUAR I

1/2

2015

118-NL_VEETEELT_88x256.indd 1

15/12/2014 12:38

16-01-15 09:52

C RV

K O E - E X P O

Zesdekalfs Talentdochter 6167 wint seniorentitel roodbont in Gent. Pag. 46 Overtuigende dagzege voor Seaverdochter Glitter ten Ruysschaert. Pag. 48

Talentdochter 6167 aan kop van haar rubriek

VX01-Koe expo intro.indd 45

19-01-15 13:22

C RV

K O E - E X P O

Zabingdochters Fjodora en Birma winnen middenklasse roodbont in Gent

Strijden tot de laatste minuut Ditske 2 van de Korenheie op kop van haar rubriek

Jurylid Jan Steegink hield op de Agriflanders regelmatig de roodbontkeuring spannend door op het laatste moment plaatsingen te wisselen. Het pakte goed uit voor Talentdochter 6167, de uiteindelijke seniorenkampioene. tekst Jaap van der Knaap

video-impressie www.veeteelt.nl

D

e strijd in de grote keuringsringen van de land- en tuinbouwbeurs Agriflanders had beslist meer publiek verdiend. Het was weliswaar een komen en gaan van bezoekers aan de rand van de pistes waar de CRV Koe-Expo plaatsvond, maar tot rijk gevulde tribunes leidde het niet. Dat was spijtig, want er werden prachtige duels uitgevochten in de roodbontcompetitie. Een eerste keer

Fjodora bezorgt Geert Van der Meulen ‘overwinningszweet’ Het zweet gutste van het hoofd van Geert Van der Meulen uit Markegem bij het voorbrengen van zijn imponerende koe Fjodora. ‘Overwinningszweet’, zo grapte hij zelf kort nadat Fjodora het kampioenslint in de roodbontmiddenklasse had opgeëist.

‘Fjodora is een karakterkoe, in de stal gaat iedereen voor haar aan de kant.’

Fjodora presenteerde zich eerder al

46

V E E T E E LT

VX01-koe-expo rood.indd 46

JANUAR I

1/2

eens tijdens de West-Vlaamse regionale keuringen in Roeselare en Tielt, maar haar aanwezigheid en winst in Gent betekenden een droomdebuut voor Van der Meulen. ‘Ze is de grootste koe in de stal, ze steekt boven iedereen uit. Voor mij is ze niet alleen mooi – ze kreeg 88 punten – ze is ook erg winstgevend vanwege een prima productie. En ze geeft ieder jaar een kalf. Dat zijn voor mij toch minstens zo belangrijke eigenschappen.’

2015

19-01-15 14:53

t

opstellen betekende voor jurylid Jan Steegink uit Okkenbroek namelijk niet dat de strijd gestreden was. De uiteindelijke volgorde kon best nog wel eens wijzigen. Zo leek Destrydochter Desje 360 van Mertens-Verheyen lv uit Turnhout de rubriekswinst op te strijken met haar stijl, diepe ribbenpartij en hoog gedragen uier. Maar op stand toonde ze zich wel erg sabelbenig en ook de Franse stand van de voorbenen werkte niet in haar voordeel. Steegink schonk daarom alsnog de rubriekszege aan Sonja 1, een Almightydochter van Bie CeurstersVerheyen uit Merksplas. Sonja was weliswaar minder diep en fijner gebouwd, maar toonde zich met beter beenwerk dan Desje en een prima gedragen uier het meest complete dier van de rubriek.

In de finale om de vaarzentitel troffen Sonja en Desje onder meer Harteford van de Kouterhoeve. De Gloriousdochter van Marc Rossaert uit Belsele was niet de grootste van het stel, maar wel uiterst compleet met haar lange vooruier en droge beenwerk. Haar minder sterke onderdeel bleek de kracht in de bovenlijn.

Ook Ditske 2 van de Korenheie stapte rond in de finale. Ditske was groot en lang, bezat breedte in de achterhand en vertoonde mooie overgangen in het skelet. De Hvezdadochter van de families Vercauteren en D’Hollander uit Melsele maakte ondanks een dik hakje ruime passen en haar uier was zowel voor als achter sterk aangehecht. Steegink twijfelde niet en tikte Ditske aan als zijn vaarzenkampioene en benoemde Sonja tot reservekampioene. De eervolle vermelding was voor Desje.

Winst voor Zabingzussen Greenbay van de Kouterhoeve kwam eveneens uit de stal van Marc Rossaert. De dochter van Baron van de Bommelboschhoeve deed in de middenklasse een serieuze gooi naar het eremetaal. Een jeugdige uitstraling en goede achteruier waren haar wapenfeiten, maar toch bleek ze niet opgewassen tegen Birma 2 van de Korenheie, opnieuw van Vercauteren en D’Hollander. Steegink zette de Zabingdochter ‘met liefde op kop’ in de rubriek, omdat Birma meer massa en kracht toonde dan Greenbay en een soepelere uier bezat. Voor 0018 van Careelhof was een finaleplaats net te hoog gegrepen. De Picolodochter van Walter Morthier uit Bellem eindigde ondanks haar open ribbenpartij op de derde plaats in haar rubriek.

Vanuit de tweede rubriek kwam nog zo’n sterke Zabingdochter naar de finale. Fjodora was letterlijk een sterke koe;

het kostte eigenaar Geert Van der Meulen uit Markegem de nodige zweetdruppels om de eigenzinnige derdekalfskoe verdienstelijk door de ring te leiden. Fjodora was een koe in balans met haar ferme hoogte- en breedtematen en fraai beaderde uier, waarmee ze rubrieksgenote Febra (v. Fidelity) op afstand hield.

Febra, van Johan De Pauw uit Sleidinge, was ranker gebouwd, toonde zich een fraaie melkkoe met prima beenwerk, maar kon qua afwerking in haar uier niet tippen aan Fjodora. Wel zorgde ze er in de rubriek voor dat er opnieuw een derde plaats was voor een dier van Walter Morthier. Ditmaal was het 0057 van Careelhof (v. Spencer) die ondanks haar open ribbenpartij op de derde plaats bleef steken.

In de finale koos Steegink voor de beide Zabingdochters, waarbij hij Fjodora betitelde als ‘voorbeeldkoe’ en haar als kampioene aanwees. Birma 2 kreeg de reservetitel en de eervolle vermelding ging naar Greenbay.

Ditske 2 van de Korenheie, kampioene jong Productie: 2.00 112 3058 3,57 2,99 l.l.

Beste beenwerk van de dag Er stonden 55 roodbonte dieren in het programmaboekje. Daarvan dongen er uiteindelijk 14 mee in de strijd om de seniorentitel. Door de afwezigheid van Annelies, de Classicdochter die twee jaar geleden zegevierde, lag de strijd volledig open. Scottishdochter Everlasting Love van Willy Moutton uit Torhout greep meteen haar kans en eiste een rubiekszege op. De donkerrode koe oogstte waardering vanwege haar lengte, kracht en lange uierbodem, al oogde ze wel zwaar in de voorhand. Ze had in elk geval geen moeite om Twisterdochter Evelien 46 van Pascal Devos uit Onkerzele naar de tweede plaats te wijzen. Evelien was met haar melktype en uier met messcherpe ophangband een koe van een heel ander kaliber, maar ze moest vanwege uierdiepte het hoofd buigen voor Everlasting Love.

Zo vanzelfsprekend was de zege in de oudste rubriek niet. Evana 8 (v. Jet) van Marc en Jeroen Van Nevel uit Beernem werd als eerste op kop gesteld vanwege haar uitstraling en sterke frame. Achter haar nam de koe 6167 plaats, de bekende Talentdochter van Lieven Ryckewaert uit Harelbeke. 6167 was inmiddels een zesdekalfskoe en het was al haar vierde optreden tijdens Agriflanders. Ze was nog altijd erg jeugdig en toonde stijl, een harde bovenbouw en glashard beenwerk. Maar ja, wie haar eerder zag, weet ook dat haar speenplaatsing niet onberispelijk is. Het leek haar de rubriekszege te kosten, maar na de eerste opstel-

Fjodora (v. Zabing), kampioene midden Productie: 3.02 311 8514 5,43 3,62

6167 (v. Talent), kampioene senioren Productie: 5.02 664 17.355 4,10 3,66

ling, mocht ze toch haar weg vervolgen als rubriekswinnares.

‘Ze strijdt altijd tot de laatste minuut’, zo meldde haar begeleider Frederik Ryckewaert even later via de microfoon. Het bleek een passende tekst, want niet veel later kreeg de Talentdochter de verlossende kampioenstik op haar flanken.

Haar uitstraling en ‘het beste beenwerk van de dag’ gaven de doorslag, zo verduidelijkte Steegink. De diepere Evana kreeg de reservetitel. Ze bleef met haar meer melkrijke uitstraling Everlasting Love voor. l

V E E T E E LT

VX01-koe-expo rood.indd 47

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

47

20-01-15 09:09

C RV

K O E - E X P O

Geert Mazereel pakt met Seavertelg Glitter algemene zege op CRV Koe-Expo in Gent

Glitter schittert als nooit tevoren De verwachtingen waren hoog gespannen. Zou Glitter ten Ruysschaert een jaar na haar succesvolle optredens in Brussel en Roeselare nu ook op de CRV Koe-Expo in Gent scoren? De Seaverdochter kwam, zag en overwon op Agriflanders en trok huiswaarts met de dagzege. tekst Annelies Debergh

video-impressie www.veeteelt.nl

D

e gevulde rubrieken waren het belangrijkste uithangbord bij zwartbont. Met net geen negentig ingeschreven nummers in de catalogus waren de zwartbonten ook het ruimst vertegenwoordigd op de land-

en tuinbouwbeurs Agriflanders, het decor voor de Vlaamse CRV Koe-Expo. Bij de vaarzen gaf een goed gevulde rubriek met tien nummers de aftrap van de tweejaarlijkse show. Zich een weg banen door deze rubriek, bleek geen gemakkelijke

klus voor het Hongaarse jurylid Tamás Sebők uit Boedapest. Enigszins schoorvoetend ging hij naar de beste vaars op zoek. De variatie in frames en type vaarzen vergemakkelijkte de opdracht niet.

Het showrijke skelet van Hawaï Hilltop Holsteins (v. Braxton) van Filip Maelfait uit Hulste maakte zonder meer indruk, maar was in contrast met de jeugd en de balans van Siddochter Laurine van Johan Verlodt uit Drongen. Deze laatste kreeg met haar hoog opgehangen achteruier de voorkeur.

De tweede rubriek gaf een meer uniforme indruk en bracht minder discussie teweeg. Zo maakte Siddochter Hyacinta van Gianni Van Belleghem uit Knesselare een opvallende entree met haar fijne, maar complete bouw, sterke ophangband en fraaie lijn in haar jeugdige lijf.

Ze bleef Fallon 1 (v. Acme) van Yves Wildemauwe uit Lotenhulle voor, maar moest het onderspit delven tegen Windbrookdochter Hermien van Rik Vandewalle en Hilde De Raedt uit Boezinge. Hermien toonde veel harmonie met onder haar fijne en evenwichtig gebouwde skelet een melkrijke en breed gedragen uier.

In de afsluitende vaarzenreeks trad de stijlvolle Kemdale Sterling Beauty van Frederik Geerardyn uit Kemmel naar voren.

De open gebouwde Sterlingtelg stapte

In Gent streden negentig dieren om de zwartbonttitels

48

V E E T E E LT

VX01-koe-expo zwartbont.indd 48

JANUAR I

1/2

2015

20-01-15 11:24

vlot door de ring en bleef zo de krachtige Goldwyndochter Herby Goldwyn van de familie Matthys uit Kaprijke en Sidtelg Highway van Geert Vandeputte uit Kemmel voor.

In de afsluitende finale maakten de drie kopnummers van de drie reeksen de meeste kans op winst. Na zorgvuldig laveren tussen de zes finalisten, gaf Sebők de verlossende tik aan Windbrookdochter Hermien. Reserve werd Laurine van Verlodt, derde in de rij was Kemdale Sterling Beauty van Geerardyn.

Glitter voor Glamour Ze stond er weer en ze stond er als nooit tevoren. Na een bewogen jaar met blessureleed was fokker Geert Mazereel uit Reninge erin geslaagd om Glitter ten Ruysschaert (v. Seaver) in Gent naar het showterrein terug te brengen. Glitter kreeg het afgelopen jaar af te rekenen met een kwetsuur aan de rechtervoorpoot en was na een lange weg tot herstel toch weer in haar keuringsuniform gehesen.

Glitter was terug. En hoe. Haar fraaie, balansrijke uier zat achterin hoog en breed onder de staart vast en was voorin strak onder de buik gelijmd. Het was opnieuw haar belangrijkste troef. De Seaverdochter bewoog met veel souplesse door de ring. Prompt verdiende ze de eerste plek vóór stalgenote en halfzus Glamour ten Ruysschaert (v. Seaver).

Seaver wierp met Seaver Rani, gefokt door Robert Dierickx uit Opwijk en eigen aan Kris De Dyn en Erika Heremans uit Denderwindeke, nog een extra gewicht in de schaal. De stijlvolle en compleet gebouwde Rani stapte vlot rond, maar vond in Fraaiheid van de Kouterhoeve (v. Diepenhoek Jury) van Marc Rossaert uit Belsele een sterke tegenstander. De Jurydochter bezat een vlak kruis, maar etaleerde veel wig en overtuigde met name in de achteruier. Na zorgvuldig wikken en wegen gaf Sebők de voorkeur aan Fraaiheid en kreeg Rani de tweede plek.

In de afsluitende reeks middenklasse kwam de showrijke Sanchezdochter Twin Tucky 127 met veel overtuiging aan kop van de reeks. De pupil van Patrick Van Hoof en Linda Boonen uit Mortsel toonde lengte, een strakke bovenlijn en veel wig en bleef zo Denzel Sindy (v. Denzel) van Luc en Stijn Peeters uit Nijlen voor.

Winst in de finale was een brug te ver voor Twin Tucky 127. Glitter ten Ruysschaert kwam te sterk voor de dag. Zonder veel omwegen baande de jury een weg naar Glitter die een jaar na haar zege op de Koeparade in Roeselare ook de kampioenstitel in Gent kreeg toebedeeld. Twin Tucky 127 van Van Hoof volgde in haar kielzog met een derde plek voor halfzus en stalgenote Glamour ten Ruysschaert.

Hermien (v. Windbrook), kampioene vaarzen Productie: 2.00 137 4749 3,46 3,07 l.l.

Betty net buiten de prijzen Van de oud-kampioenes van eerdere edities ging er slechts één op herhaling op de Vlaamse CRV Koe-Expo. Na haar zege bij de oude koeien tijdens de vorige editie keek het publiek met spanning uit naar het nieuwe optreden van Betty de Blier (v. Goldwyn) van Patrick Van Hoof.

Betty had pas twee weken geleden gekalfd en had haar optimale keuringsconditie nog niet helemaal teruggevonden.

Dat was onder meer aan het enigszins opgezette uierweefsel af te lezen en dat gebrek aan een optimale vorm kostte Betty duidelijk punten.

Anders was dat voor de melkrijke JennyLou Hilltop (v. Jenny Lou) van Filip Maelfait. Zij stak wel in een optimale keuringsvorm. Haar fraaie uiertextuur en open ribbenpartij brachten Jenny-Lou Hilltop vóór de Goldwyndochter van Van Hoof. Maar nog net een fractie beter scoorde Buiteneind Pietje 627 (v. Othello) van de familie Matthys en gefokt door de Nederlandse melkveehouders Herman en Anton Scherpenzeel uit Nieuwland.

Haar fijn beaderde uier, die achterin

Glitter ten Ruysschaert (v. Seaver), alg. kampioene Productie: 3.00 99 4235 3,23 3,12 l.l.

Buiteneind Pietje 627 (v. Othello), kamp. oud Productie: 4.08 305 9691 4,06 3,26

Tamás Sebők: ‘Showtype is mooi, maar de keuring duurt maar een dag’ In West-Europese landen keurde hij nog niet zo vaak, maar in zijn eigen land Hongarije en omliggende landen zette Tamás Sebők al menigmaal koeien op grotere shows op volgorde. ‘Het was voor mij een eer om hier te zijn. Ik was vijftien jaar geleden voor het laatst in België tijdens het Europees kampioenschap. Ik was erg nieuwsgierig hoe de koeien zich hadden ontwikkeld.’ Sebők is inspecteur, staat op de internationale

jurylijst en nam duidelijk de tijd om zijn keuzes steeds toe te lichten. ‘Dat vind ik mijn taak hier vandaag; goed uitleggen waarom koeien waar geplaatst zijn. Ik kies vooral voor functionaliteit. Showtype is mooi, maar de keuring duurt maar een dag. De rest van het jaar is een koe aan het werk in de stal. Ik zoek naar koeien die showtype combineren met eigenschappen die ze nodig hebben om hun productie in de stal aan te kunnen.’

V E E T E E LT

VX01-koe-expo zwartbont.indd 49

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

49

20-01-15 11:24

C RV

K O E - E X P O

Twin Tucky 127 (v. Sanchez) op weg naar de top bij de middenklasse zwartbont

hoog en breed onder de staart verdween, kreeg in combinatie met een fractie extra kracht in de voorhand de voorkeur.

In de eerste reeks oudere koeien kwam Emma (v. Mr Burns) van Gianni Van Belleghem in het kielzog van de sterke en krachtig stappende Louise van Johan Verlodt. De brede Savarddochter was ruim een jaar jonger

dan de winnaar in de oudste rubriek. Ze kreeg waardering voor haar complete bouw, maar moest in de finale toch passen voor het kampioenslint. Dat kwam om de borst van Buiteneind Pietje 627.

Savardtelg Louise kreeg de reservetitel, de derde plek kwam uit bij Emma van Van Belleghem.

Maar wie zou uiteindelijk de dagzege binnenhalen? Werd het een zwarte of

rode kleur? Koos Sebők voor jeugd, midden of oud? Veel twijfel leek het Hongaarse jurylid niet te hebben. Zonder veel aarzelen trok hij richting Glitter ten Ruysschaert van Geert Mazereel. Na een derde plek op de nationale in Brussel en de vaarzentitel op de Koeparade in Roeselare kon Glitter nu ook de titel van algemeen kampioene op de CRV Koe-Expo in Gent aan haar palmares toevoegen. l

Dochtergroep G-Force primeur op CRV Koe-Expo Fokkerijorganisatie CRV presenteerde op de CRV Koe-Expo voor het eerst een dochtergroep van G-Force. Van de Man-O-Manzoon kwamen vijf dochters in de ring.

De dochters van G-Force waren fijn en mals van snit en schreden met lange en vlotte passen opvallend rustig door de ring. De vele spots en het lawaai van het publiek brachten de jeugdige groep vaarzen niet van de wijs.

Het vijftal toonde veel hoek in de benen en in achteraanzicht lieten de achterbenen een evenwijdige stand zien. De vijf G-Forcedochters toonden ook een prima bovenbouw. Meer variatie was te zien in de kruizen, die gepast hellend tot iets vlak waren.

In uierbeeld was met name de achteruier uniform hoog opgehangen.

In vooruieraanhechting was wat

50

V E E T E E LT

VX01-koe-expo zwartbont.indd 50

JANUAR I

1/2

meer variatie te zien, maar de uiers vertoonden wel een sterke ophangband met goed geplaatste spenen, die soms een tikkeltje lang waren.

G-Force kreeg in december zijn eerste fokwaarde met gegevens van 710 melk-

gevende dochters. De stier scoort momenteel 288 NVI. Van de melkgevende dochters in Vlaanderen staan dertig dochters op bedrijven met een I3-statuut voor ibr, waardoor de selectieruimte nog beperkt was.

CRV toonde vijf jeugdige G-Forcedochters met hoog opgehangen achteruiers

2015

20-01-15 11:25

VX01-p51.indd 51

20-01-15 09:17

Als u eenmaal begint te rekenen, komt u uit bij VMS van DeLaval

-Langhout e Mts Kooistra kt Jan Tead Eagum mel se ie Fr t im 150 ru In he a di Ly w zijn vrou samen met a.

3 VMS Supr et m en ei ko

Bij de keuze voor de melkrobot hebben we alles doorgerekend en zijn we bij DeLaval uitgekomen.

Voor meer informatie over het bedrijf van Mts Kooistra-Langhout kijk op www.delaval.nl/kooistra

DeLaval BV - Steenwijk - 0521 537 500 - info.nl@delaval.com - www.delaval.nl

VMS - als u eenmaal_A4_fc_jan2015.indd 1 VX01_p52.indd 52

16-1-2015 13:38:44 19-01-15 15:13

T H E M A B I J E E N K O M S T

Weidegang en fokkerij stimuleren levensduur van de melkkoe

Oude koeien gevraagd Op welke knoppen moet je drukken om de levensduur en de levensproductie te verhogen? De Federatie voor Veeteeltstudieclubs Zuid Holland maakte tijdens een thema-avond in Waarder de balans op. tekst Tijmen van Zessen

Ite Hamming :

Toon van Hoof:

Willem

‘Laatrijpheid amper

‘Genetica helpt

van Laarhoven:

van belang voor

wel, maar

‘Koeien met veel

het fokken van

bedrijfsvoering is

gras in rantsoen

honderdtonners’

doorslaggevend’

leven langer’

dertig stieren met relatief weinig honderdtonners. ‘Het zal jullie niet verbazen dat de fokwaarden voor melk, levensproductie en levensduur fors hoger liggen, maar het exterieur telt ook: de fokwaarde uier kwam 5,4 punten hoger uit, die voor beenwerk 4,3.

Terwijl de index voor laatrijpheid slechts 0,8 punten hoger lag bij de stieren met een hoog aandeel honderdtonners.’

Volgens Hamming maakt het ook een verschil of veehouders veel of weinig vaarzen laten instromen. Een laag aandeel melkvaarzen en gericht stiergebruik geven volgens hem de doorslag in de weg naar hogere levensproducties.

Toon van Hoof nam de stelling aan dat hoge levensproducties

niet zo zeer genetisch bepaald zijn. ‘Genetica helpt wel, maar de bedrijfsvoering, het management, is doorslaggevend.

In Nederland kan elke holsteinkoe in potentie wel achtof negenduizend kilo melk geven’, zei de portefeuillehouder diergezondheid van LTO.

N

ergens in de wereld is de levensproductie van melkkoeien zo hoog als in Nederland en toch haalt een derde van de Nederlandse melkvaarzen de tweede lijst niet. Gesprekleider Alice Booij leidde de thema-avond van de Zuid-Hollandse Federatie voor Veeteeltstudieclubs op treffende wijze in. De levensproductie is goed, maar kan beter.

Een van de manieren om die verbetering tot stand te brengen is fokkerij. Oud-NRS-onderzoeker Ite Hamming dook voor de studieclubs in zijn bestanden en trof een groot verschil aan in stiervaders van honderdtonners. Hij vergeleek de fokwaarden van de dertig stieren met relatief veel honderdtonners met die van de

Twee jaar langer leven De standsorganisatie maakte in 2010 bekend de levensduur van de Nederlandse melkkoe met twee jaar te willen verlengen. ‘De ambitie om de levensduur te verlengen is belangrijk. De komende tien jaar zullen zo’n zevenduizend melkveebedrijven stoppen. Dat betekent dat we in tien jaar tijd groeien van een bedrijfsomvang van 75 koeien

naar 130 tot 150 melkkoeien.’

Om die bedrijven efficiënt aan te sturen zijn er oude koeien nodig, zegt hij. ‘Met oudere koeien kun je het aandeel jongvee laag houden en dat leidt tot lagere opfokkosten en minder arbeid.’

De verdubbeling in omvang betekent volgens Van Hoof een grotere roep om robuuste en sterke dieren. ‘De tijd die je aan één probleemkoe besteedt is gelijk aan de tijd die nodig is voor dertig gezonde dieren.’

Of het eindeloos aanhouden van koeien ook zou leiden tot meer probleemkoeien bleef in het midden, maar Van Hoof liet wel merken dat hij de melkproductie op zijn eigen bedrijf bewust had laten dalen van tienduizend kilo melk per koe naar negenduizend kilo.

Stimulans van weiden Willem van Laarhoven, adviseur van Valacon Dairy, verwees in zijn inleiding onder meer naar de voeding van melkvee. ‘Koeien leven langer op rantsoenen met veel gras.

Als je de provincies vergelijkt, zie je dat heel duidelijk. In Zuid-Holland, waar het aandeel gras in de rantsoenen hoog is, is de gemiddelde leeftijd van de koeien het hoogst.

In Noord-Brabant, waar de koeien veel mais vreten, het laagst. Voor de levensproductie geldt hetzelfde, terwijl de productie per lactatie juist het laagst is van de koeien in ZuidHolland en bovengemiddeld in Brabant. Kortom: de productie per lactatie is niet doorslaggevend in het bereiken van een hoge levensproductie.’ Veel gras staat vaak gelijk aan weiden: van de 25 procent bedrijven met de hoogste levensduur past 90 procent weidegang toe. Op de 25 procent bedrijven met de laagste levensduur is dit 35 procent. l

V E E T E E LT

VX01-FVZH-avond.indd 53

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

53

19-01-15 13:05

G E Z O N D H E I D

Wagenings Why Dry-project: weglaten droogstand geen strategie om blindelings toe te passen

Dertig dagen droog voldoende De afronding van het project Why Dry van Wageningen Universiteit is aanleiding om stil te staan bij de droogstand. Wat is de ideale droogstandslengte? Is doormelken of het weglaten van de droogstand aan te raden en zorgt selectief droogzetten voor meer mastitisgevallen? Veeteelt zet aan de hand van zeven vragen de onderzoeksresultaten op een rij. tekst Inge van Drie

Vraag 1 Kan de droogstand met succes ingekort worden?

Ja, dat kan. Het bestaande advies aan melkveehouders gaat uit van een droogstand van zes tot acht weken. Maar zo’n lange periode om zich voor te bereiden op de volgende lactatie lijken koeien niet nodig te hebben. ‘In principe is een droogstand van dertig dagen voldoende’, zegt Ariëtte van Knegsel, onderzoeker aan Wageningen Universiteit. Haar uitspraak baseert ze op de resultaten van het project Why Dry. ‘Koeien met een droogstand van dertig dagen produceerden niet significant minder melk, maar hadden wel hogere gehalten en een betere energiebalans aan het begin van de lactatie. Het verkorten van de droogstand had bovendien geen effect op het celgetal en de biestkwaliteit.’

Ook twee lactaties achter elkaar verkort droogzetten blijkt geen probleem, zo toont het onderzoek aan. ‘Zeker wanneer koeien twee maanden voor het kalven nog een hoge dagproductie hebben en vervetting in de volgende lactatie beperkt wordt door een aangepast rantsoen te voeren’, zegt Van Knegsel.

Vraag 2 Is het weglaten van de droogstand aan te raden?

Nee, het weglaten van de droogstand, ofwel het doormelken van koeien, is geen strategie die veehouders blindelings toe

54

V E E T E E LT

JANUAR I

VX01-10 vragen over droogstand.indd 54

1/2

kunnen passen bij al hun koeien. ‘Het kost simpelweg te veel melk’, geeft Van Knegsel aan. ‘Oudere koeien zonder droogstand produceerden ruim duizend kilo melk minder dan oudere koeien met zestig dagen droogstand.’

Het voordeel van doormelken is dat de energiebalans aan het begin van de lactatie duidelijk verbetert. Maar daar tegenover staat dat het celgetal van koeien zonder droogstand stijgt, het risico op vervetten in de loop van de lactatie toeneemt en de biestkwaliteit afneemt. ‘Het gehalte aan antistoffen in de biest ligt duidelijk lager. Dat komt niet omdat deze koeien minder antistoffen produceren, maar omdat ze een deel al in de week vóór het afkalven via de melk kwijtraken.’

Van Knegsel plaatst een nuance. ‘Voor vijf à tien procent van de koeien lijkt doormelken wel geschikt. Dat zijn koeien met een hoge dagproductie aan het eind van de lactatie, een goede persistentie en een laag celgetal. Ook zouden aanpassingen in het rantsoen kunnen zorgen voor een betere persistentie en minder vervetting. Daarmee zouden koeien geschikter zijn voor een systeem zonder droogstand.’

Vraag 3 Is de ideale droogstandslengte voor elke koe hetzelfde?

Nee, het lijkt erop dat sommige koeien meer geschikt zijn voor een strategie

zonder of met een korte droogstand dan andere koeien. Het vervolgproject ‘Droogstand op Maat’ gaat daar dieper op in, vertelt Van Knegsel. ‘We kijken daarin naar onder meer conditiescore en energiebalans, diergezondheids- en melkproductiekenmerken, zoals het lactatienummer en de afname in melkproductie tussen zestien en twaalf weken voor afkalven.’

Maar ook het genotype zou een rol kunnen spelen, vervolgt Van Knegsel. ‘Het blijkt dat koeien met een bepaald genotype voor DGAT, een gen voor vetsamenstelling, minder dalen in productie na het weglaten van de droogstand dan koeien met een ander genotype voor DGAT.’ In het vervolgproject gaan de onderzoekers ook dieper in op de interactie tussen droogstandslengte en antibioticumgebruik en uiergezondheid tijdens de droogstand. Ook kijken de onderzoekers naar de consequenties van verkort droogzetten voor economie, milieu en dierwelzijn. ‘Je zou je kunnen voorstellen dat het weglaten van de droogstand ook rust geeft en daarom het dierwelzijn verbetert. Koeien hoeven dan niet te wisselen van rantsoen en blijven in dezelfde groep. Maar of dat ook inderdaad zo is, gaan we onderzoeken.’

Vraag 4 Heeft een verkorte droogstand gevolgen voor het gebruik van droogzetters?

Ja, het verkorten van de droogstand tot dertig dagen zorgt voor een praktisch probleem: de wachttijd van de huidige droogzetters behelst 72 uur na afkalven, uitgaande van gemiddeld 35 of zelfs 42 dagen droogstand. De registratie geldt dus eigenlijk niet voor een kortere droogstandsperiode, geeft Theo Lam aan. Lam is als hoogleraar mastitismanagement aan de faculteit Diergeneeskunde betrokken bij het vervolgproject Droogstand op Maat. ‘Dan is er sprake van offlabel gebruik en gelden er substantieel langere wachttijden voor melk na afkalven.’

Van Knegsel noemt de verkorte droogstand een uitdaging voor farmaceuten.

‘En sowieso speelt het natuurlijk niet bij koeien die zonder droogzetter de droogstand ingaan.’

Vraag 5 Wat zijn de consequenties van selectief droogzetten voor het optreden van mastitis?

In onderzoek uit 2012 is berekend dat selectief droogzetten volgens de richtlijn gemiddeld 0,6 extra gevallen van klini-

201 05 9

19-01-15 16:32

Symposium droogstand Ter afsluiting van het project Why Dry organiseert Wageningen Universiteit op vrijdag 6 februari in Wageningen een symposium over droogstand. Op het symposium presenteren onderzoekers de nieuwste droogstandsinzichten op het gebied van onder meer voeding, het gebruik van antibiotica en de lengte van de droogstand.

Meer informatie en aanmelden kan via: http://www.wageningenur.nl/adp

Ant Koopmans, onderzoeker voeding bij Schothorst Feed Research. ‘Een specifieke aanpassing is niet nodig. Belangrijk is vooral dat de koeien op een goede manier aan de droogstand beginnen.’

Een goede rantsoenberekening is onmisbaar, geeft Koopmans aan. ‘Een goed droogstandsrantsoen bevat ongeveer 800 tot 850 vem per kilo droge stof en 12 tot 14 procent ruw eiwit, met 14 procent ruw eiwit voor vaarzen.’

Een goed droogstandsrantsoen is daarnaast smakelijk en bevat voldoende structuur, vertelt Koopmans, die ook aanraadt gedurende de hele periode droogstandsmineralen te verstrekken.

‘Zo’n rantsoen kun je samenstellen met graskuil, snijmais en stro in de verhouding 40:40:20 met eventueel een aanvullende eiwitbron. Een andere optie is een goede kwaliteit natuurhooi, waarbij aan de genoemde kenmerken wordt voldaan.

Let er wel op dat het kaliumgehalte in het rantsoen en de kation-anionbalans niet te hoog worden.’

Vraag 7

Het verkorten van de droogstand heeft geen effect op celgetal en biestkwaliteit

sche mastitis per jaar geeft op een koppel van 100 koeien, geeft Lam aan. ‘De praktijk leert ons dat er melkveebedrijven zijn die helemaal geen extra klinische mastitis krijgen en soms zelf minder klinische mastitis. Maar er zijn ook bedrijven die wel meer gevallen krijgen.

De grote lijn is dat er wel gevolgen zijn voor subklinische mastitis, maar dat het meevalt voor klinische mastitis.’

Exacte cijfers over heel Nederland ontbreken, meldt Lam. ‘De sleutel tot succes

ligt in het uiergezondheidsmanagement; in welke mate is de veehouder in staat om de uiergezondheidsomstandigheden optimaal te houden of te maken?’

Vraag 6 Waar moeten veehouders op letten bij het samenstellen van een rantsoen voor een verkorte droogstand?

Bij een verkorte droogstand van dertig dagen kunnen veehouders het ‘normale’ droogstandsrantsoen toepassen, stelt

Hoe beginnen koeien op een goede manier aan de droogstand?

Zorg dat de melkgift voldoende laag is, geeft Ant Koopmans als advies. ‘Het liefst lager dan 12,5 kilogram melk per dag. Dat kunnen veehouders bereiken door tijdens het laatste deel van de lactatie de hoeveelheid krachtvoer terug te brengen. Verstrek hoogproductieve dieren drie à vier weken voor de droogstand geen krachtvoer meer.’ Vooral het verlagen van het eiwitgehalte in het rantsoen is van belang, benadrukt Koopmans.

‘Een mogelijkheid is om dieren de laatste dagen voor het droogzetten alleen hooi te geven en eventueel één keer per dag te melken. De conditiescore moet daarbij niet boven de 3,5 liggen.’ l

V E E T E E LT

VX01-10 vragen over droogstand.indd 55

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

55

19-01-15 16:33

HOE EFFICIﾃ起T ZIJN VIKINGJERSEYS? Ervaar het met eigen ogen!

Op de Meeuwhoeve in Lelystad worden Holsteins en Jerseys volgens het Kempen systeem in 2 aparte groepen gehuisvest en gevoerd. Men heeft inmiddels exact in beeld wat de verschillen tussen voerefficiﾃｫntie zijn maar er zijn meer opvallende resultaten te melden.

VIKINGJERSEY: optimale voerefficiﾃｫntie, 0,7 GVE in de Bex en lagere arbeidsbehoefte!

Bent u benieuwd naar de resultaten en wilt u ze met eigen ogen aanschouwen? Dan bent u van harte welkom op de K&L-VikingJersey profieldag op donderdag 5 maart a.s.

U kunt kiezen tussen het ochtend- of middagprogramma.

Voor meer informatie en opgave kunt u ons bellen of mailen.

Koole & Liebregts BV k.l@planet.nl tel. 0572 -394778

56

V E E T E E LT

VX01_p56.indd 56

JANUAR I

1/2

2015

19-01-15 11:02

V E E T E E LT

VX20_p28.indd 57

J AN U ARI

1 / 2

2 0 1 5

57

16-01-15 11:57

T H E M A B I J E E N K O M S T

Melkveehouders zijn onzeker over selectief droogzetten

Weinig inzicht in kosten Uit diverse praktijkonderzoeken blijkt dat veehouders de kostenposten op hun bedrijf onderschatten, zo meldden verschillende onderzoekers op de bijeenkomst Gezonde Melkveehouderij. Voor verbetering van de resultaten is inzicht in de kosten noodzakelijk, stellen de onderzoekers. tekst Ivonne Stienezen

Henk Hogeveen:

Michel de Haan:

Christian

‘Kosten van

‘Verlagen van

Scherpenzeel:

mastitis nemen

afkalfleeftijd

‘Beleving selectief

na wegvallen

bespaart 0,90

droogzetten

quotum toe met

tot 1,20 euro per

strookt niet met

50 procent’

100 kg melk’

technisch resultaat’

E

en gezonde melkveehouderij, wat verstaan we daar eigenlijk onder? Met het antwoord op die vraag opende GD-dierenarts Theo Lam de bijeenkomst Gezonde Melkveehouderij, op 15 januari in Zwolle. ‘Een gezonde melkveehouderij gaat natuurlijk over een goede diergezondheid, maar ook over de risico’s voor de volksgezondheid.

Het heeft ook te maken met acceptatie vanuit de maatschappij en klaar zijn voor de toekomst. En natuurlijk is een gezonde melkveehouderij een economisch gezonde sector.’

Wat betreft de economie heb-

58

V E E T E E LT

JANUAR I

VX01-symposium+bloempjes.indd 58

ben melkveehouders niet altijd een goed inzicht in de kosten op hun bedrijf, zo bleek uit de inleidingen van verschillende sprekers.

Henk Hogeveen, hoogleraar management van diergezondheid aan Wageningen UR, concludeerde dat veel veehouders de kosten van mastitis onderschatten. ‘De kosten voor behandeling van een mastitisgeval zijn behoorlijk inzichtelijk, dat zijn kosten die je echt maakt. Maar de grootste kostenposten zijn slecht zichtbaar.’ Hogeveen doelt daarmee op de kosten van productiederving en af-

1/2

voer. ‘Dat zijn vooral inkomsten die je misloopt, die staan ook niet in het boekhoudrapport.’ Hij berekent dat een geval van klinische mastitis al snel 300 kg melk kost, een subklinisch geval kost 150 kg melk. En daarbij komen ook nog de kosten van vervroegde afvoer. Vaak gebeurt dat op een later moment in de lactatie, maar ook dat is vervolgschade van een mastitisgeval, stelt hij.

Hogeveen maakte ook nog de stap naar het quotumloze tijdperk. Hij stelt dat melkverlies door mastitis dan relatief duurder wordt. In de

situatie met quotum zijn de kosten van melkverlies gedefinieerd als de marginale kosten om extra koeien te houden. Volgens de berekeningen van Hogeveen komt dat neer op ongeveer 12 cent per kilo melk. Na afschaffing van het quotum zijn de kosten van melkverlies de melkprijs minus de extra voerkosten. Dat is bij de prijzen van dit moment een bedrag van ongeveer 25 cent per kilo melk.

‘Door het wegvallen van het quotumsysteem nemen de kosten van een mastitisgeval toe met ruim 50 procent.’

Hogeveen benadrukt dat gemiddelden niet tellen op een individueel bedrijf. ‘Het is belangrijk om inzicht te hebben in de eigen kosten van mastitis.’ Hij adviseert melkveehouders dan ook om eens per jaar die kosten inzichtelijk te maken, bijvoorbeeld met de rekentool die onder meer beschikbaar is via de website van UGCN. ‘Beter een grove schatting met zo’n rekentool, dan helemaal geen inzicht.’

Inzicht voor verbetering Onderzoeker Michel de Haan, net als Hogeveen verbonden aan Wageningen UR, zag ook dat het inzicht in kosten ontbreekt. In dit geval gaat het om de kosten van jongveeopfok. Op een bedrijf met 100 melkkoeien, 30 procent vervanging en afkalven op 26 maanden kost een vaars al snel 1975 euro, ofwel 7,40 euro per 100 kg melk. Wordt de eigen arbeid niet meegerekend, dan komt dat bedrag onder de 1500 euro uit. Een bedrag dat in de praktijk vaak wordt onderschat, bleek uit De Haans onderzoek.

De Haan toonde ook diverse kansen om te besparen op jongveeopfok. ‘Minder jongvee aanhouden verlaagt de

2015

19-01-15 16:28

K O E I E N B L O E M P J E S

opfokkosten met 90 tot 120 cent per 100 kg melk. Het voeren van goedkoper voer, 15 procent goedkoper, bespaart 5 tot 30 cent per 100 kg melk.’

Besparen op gezondheidskosten heeft weinig effect, maar het verkorten van de opfokperiode wel. Het verlagen van de afkalfleeftijd van 26 naar 24 maanden levert 65 tot 95 cent per 100 kg melk op.

De Haan geeft wel aan dat het belangrijk is om te zorgen dat de ontwikkeling van de vaarzen op niveau blijft, anders daalt de toekomstige melkproductie. ‘Inzicht in de kosten van jongveeopfok geeft aanleiding om te zoeken naar verbeteringen’, stelt De Haan.

Hij adviseert melkveehouders om via het rekenprogramma Jonkos dat inzicht te verkrijgen. ‘Dat kost maar 30 minuten en geeft meer zekerheid.’

Beleving veehouders Zekerheid is bij het toepassen van selectief droogzetten juist de bottleneck, vertelde Christian Scherpenzeel van de GD in zijn inleiding. Hij onderzocht de toepassing en de beleving van selectief droogzetten in 2013. De richtlijnen voor selectief droogzetten waren op dat moment nog niet van kracht.

Van de 179 bedrijven die hij onderzocht, deed 75 procent aan een vorm van selectief droogzetten. Zijn belangrijkste conclusies: op de bedrijven met selectief droogzetten nam het aantal gevallen van klinische mastitis niet toe.

Wel waren er meer gevallen van subklinische mastitis bij de ouderekalfskoeien.

Ondanks die goede technische resultaten zijn veel veehouders onzeker bij de praktische uitvoering. De veehouders in het onderzoek gaven aan dat dat voor hen de belangrijkste belemmering was van selectief droogzetten. ‘Blijkbaar kan de beleving heel anders zijn dan de getallen laten zien’, besluit Scherpenzeel. l

Jozias van Aartsen, voormalig minister van Landbouw:

Siem Duin, voormalig melkveehouder te Noordbergum:

‘Vrouwen spelen een ongelooflijk belangrijke rol in de agrarische sector.’ (dV)

‘Koeien met een goed exterieur houden het langer vol. Ze geven net zoveel melk, maar hebben betere benen, een mooier frame en een betere uier.’ (mk)

Daniëlle Kuiper, melkveehoudster te Sibculo: ‘Ik ga graag naar keuringen.

Het is een bult werk, vooraf dieren wassen en klaarmaken, maar daar geniet ik juist van.

En op de keuring is het vooral heel erg gezellig.’ (Bo)

Marianne Thieme, Tweede Kamerlid Partij voor de Dieren:

Sjoerd Galema, bestuurslid FrieslandCampina: ‘Dat we voor de koe in de wei beleid maken, is omdat het een relatie heeft met de melkprijs.

Weidegang maakt onze sector transparant, staat symbool voor duurzaamheid en diergezondheid.’ (LC)

‘Er is niet aangetoond dat koeien in een moderne ligboxstal minder uierontsteking of pootproblemen hebben dan in een oude ligboxstal. De stallen zijn wel hoger, maar daar hebben de koeien niks aan. Ze kunnen nog steeds niet vliegen.’ (dV)

Jan Dirk van Mourik, melkveehouder te Winsum (Fr.): ‘Moderne stallen zijn groot.

De koe heeft zo meer ruimte om overeind te komen. Dat is goed voor de koe en dus ook voor mij.’ (LC)

deloos mee kunt variëren. Kaas maken blijft me boeien.’ (Ll)

Adrion van Beek, melkveehouder te Breda: ‘Of een koe kampioen wordt is een kwestie van geluk. Weinig kampioenskalveren op de jongveekeuring worden als koe kampioen.’ (NO)

Frank Deterd, melkveehouder te Heemserveen:

Jaap Jacobi, melkveehouder te Garijp: ‘Een beste veestapel komt niet vanzelf. Het is niet alleen de fokkerij, het bedrijfsmanagement is net zo belangrijk.

Voeding, jongveeopfok, huisvesting, klimaat, koecomfort, noem maar op. Het vormt allemaal de basis voor de goede melkkoe van later. Dat begint al bij dag één van het kalf.’ (An)

Pieter Schouten, melkveehouder te Rottum (Gr.): ‘De melkveehouderij wordt een risicovollere tak van sport.’ (Bo)

Jacob Wijnker, melkveehouder te Avenhorn:

Marlies van Zeeland, melkveehoudster en trainster te Venray:

‘Ik wil niet vooral groeien in aantal koeien. Dan ben je de hele dag enkel bezig met melken, voeren en stront opruimen. Dat is niet mijn ding.

Ik zie meer iets in fokkerij als uitdaging. Ons bedrijf verdient hierdoor aardig aan de extra handel in fokvee en embryo’s.’ (NO)

‘Veel kinderen die op een boerderij komen kijken, vinden het verbazingwekkend om te zien dat melk uit een koe komt. Dat weten ze dus echt niet.’ (LC)

Jan Craens, kaasmaker te Veenhuizen: ‘Dat is zo mooi aan kaas: het is een levend product waar je ein-

‘Het leukste vind ik samen met een adviseur tussen de koeien lopen en een stier bedenken die het beste bij een bepaalde koe past. En als het uiteindelijk een mooie vaars oplevert, die ook nog een keer mee kan naar de keuring, is dat natuurlijk mooi.’

(Bo)

Siem Duin: ‘De koeien stonden vijftien jaar op stal. Ze waren blij dat ze weer de wei in mochten, alhoewel ze weer helemaal moesten leren gras te vreten.’ (mk)

Bert van ’t Oever, melkveehouder te Kamperveen: ‘We hebben eigenlijk altijd maar net genoeg vaarskalveren voor de vervanging. We melken daarom ook nog koeien die we wel kwijt willen. Als de goede koeien een paar keer achter elkaar een stierkalf brengen, boer je hard achteruit.’ (Mv)

Sharon Dijksma, staatssecretaris Landbouw: ‘Het viel me tegen dat ik zo vaak alleen met mannen aan tafel zat. Vrouwen nemen sinds twintig, dertig jaar beslissingen op bedrijfsniveau. Het zou goed zijn als er meer vrouwen komen op bestuursfuncties.’ (Bo)

Bronnen: de Volkskrant (dV), Boerderij (Bo), Leeuwarder Courant (LC), Nieuwe Oogst (NO), melk (mk), ABZ Nieuws (An), Landleven (Ll), Melkvee (Mv) V E E T E E LT

VX01-symposium+bloempjes.indd 59

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

59

19-01-15 16:28

info@calfotel.com

www.calfotel.com

WINTERACTIE! Ook dit jaar hebben we weer een leuke en aantrekkelijke winteractie! We introduceren twee nieuwe en verbeterde producten, de MultiLock en de vernieuwde CombiFeeder.

Daarnaast hebben we als leuke toevoeging een kalverdekje, dat GRATIS wordt geleverd bij een aantal bestellingen!

De actie loopt van 1 januari t/m 31 januari 2015.

NIEUWE ACCESSOIRES Dit is de MultiLock, ons nieuwe product welke de montage van uw CalfOTel-accessoires vergemakkelijkt.

De MultiLock houdt de speenemmer perfect op zijn plaats.

W!

NIEU

Onze vertrouwde CombiFeeder is ook helemaal vernieuwd!

U kunt nu n贸g effici毛nter uw kalveren voederen met hooi en krachtvoer.

Ter introductie hebben we een mooie actie met de MultiLock en de vernieuwde CombiFeeder. Kijk op www.calfotel.com voor meer info!

VDK Products

60

V E E T E E LT

VX01_p60.indd 60

Moergestel

JANUAR I

1/2

The Netherlands

+31(0)13 - 513 36 17

2015

16-01-15 10:07

Laat jij de veestapel werken voor jouw klant?

CRV is een coöperatieve veeverbeteringsorganisatie die rundveehouders, internationaal een breed portfolio aan genetica, managementproducten en dienstverlening biedt. Werken bij CRV betekent dat je gedreven bent om de veestapel van onze klanten optimaal te laten presteren. Je staat met beide benen stevig op de grond, je bent slim en denkt praktisch. Je bent nieuwsgierig naar de wensen van onze klanten en de manieren waarop jij die wensen kunt vervullen. En… je straalt natuurlijk een gezonde dosis optimisme uit.

CRV IS VOOR DE AFDELING VERKOOP OP ZOEK NAAR

ALLROUND VERTEGENWOORDIGERS FUNCTIE-INHOUD ― Verantwoordelijk voor omzetdoelstellingen bij nieuwe en bestaande klanten ― Verkoopgesprekken voeren en bezoekrapportages opstellen ― Innovatieve verkoopacties initiëren, uitwerken en realiseren ― Bouwen en onderhouden van langdurige relaties en netwerkcontacten ― Opstellen en uitvoeren van rayonplan op basis van trends en marktontwikkelingen ― Vervullen van sleutelpositie in samenwerking tussen collega’s

PROFIEL ― Hbo-werk- en –denkniveau, verkoopervaring is een pre ― De klant staat centraal. Je benadert klanten proactief, waardoor je snel achterhaalt wat hun behoefte is.

Je inlevingsvermogen maakt dat jij de klant op inspirerende en creatieve wijze weet te motiveren om voor CRV-oplossingen te kiezen. Je bent een professionele sparringpartner en denkt intensief met de veehouder mee op ondernemersniveau ― Uitstekende commerciële en communicatieve vaardigheden ― Competenties: klantgerichtheid, samenwerken, resultaatgerichtheid, marktgerichtheid, ondernemerschap

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

12-1-15 Vacature vertegenwoordigers.indd 1

AANVULLENDE INFORMATIE ― Werkgebied: Midden-Nederland en Zuid-Nederland/Vlaanderen ― Fulltime dienstverband ― Een assessment kan deel uitmaken van de sollicitatieprocedure HEB JE BELANGSTELLING? Stuur dan uiterlijk 6 februari 2015 je sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: CRV BV t.a.v. Wim Haans (HR-adviseur), Postbus 454, 6800 AL Arnhem.

E-mail: jobs@crv4all.com Voor meer informatie kun je contact opnemen met Ludo Brosens, Hoofd Verkoop, telefoonnr. 06-12967411.

CRV4ALL.COM

19-01-15 10:01

K E R S T Q U I Z

Harm Boonstra wint met goede oplossing Veeteeltkerstquiz het embryopakket

Hoofdprijs gaat naar Ureterp Harm Boonstra twijfelde tot de laatste dag over de juistheid van zijn antwoorden op de Veeteeltkerstquiz. Die twijfel bleek ongegrond: dit jaar is hij de winnaar van de hoofdprijs. Het embryopakket, aangeboden door ALH Genetics, gaat naar Ureterp. tekst Jaap van der Knaap

E

r mag maar één puzzel tijdens de kerstvakantie op de keukentafel liggen bij de familie Boonstra uit Ureterp: de Veeteeltkerstquiz. ‘Ik bewaar de hele jaargang Veeteelt bewust om de puzzel op te kunnen lossen. De hele familie zoekt mee naar de juiste antwoorden.

Het is een beetje traditie geworden om hem op te lossen; zolang de puzzel bestaat, doen we al mee.’

Aan het woord is Harm Boonstra, de gelukkige winnaar van de hoofdprijs van de Veeteeltkerstquiz 2014. Samen met zijn vrouw Geesje en kinderen Wilko en Willemien maakte hij de puzzel dit jaar foutloos. Zijn kaartje werd vervolgens als eerste uit de stapel met bijna duizend ingevulde antwoordkaartjes getrokken.

Twijfel tot de laatste dag

Van links naar rechts: Noël Van Leeuwe (interim-voorzitter CRV), prijswinnaars Geesje, Wilko (knielend) en Harm Boonstra, Adolf Langhout (ALH Genetics) en Jaap van der Knaap (hoofdredacteur Veeteelt)

Kalf in koolzaadbloesem siert mooiste cover De voorplaat met het roodbonte kalf in de gele koolzaadbloesem is verkozen tot mooiste cover van 2014. De cover van mei 2 werd op de antwoordkaartjes het vaakst genoemd. De deelnemers van de kerstquiz werd ook gevraagd naar de sterkste artikelen. Veel gewaardeerde verhalen waren de kerstspecial, de kringloopserie en de NRM-voor- en nabeschouwing. Ook werden de reportages van de familie Spans en emigrant Marco Verhaar genoemd. Van de serie Nieuwe melkers werd het verhaal van Izak en Alette van Engelen meerdere keren genoemd. Ook de artikelen over compact voeren en de verhalen over honderdtonners oogstten veel lof.

JAARGA NG 31

ER IN DIT NUMM

PROFIE L

Gorter CRV-voorzitter Kees heeft gunfactor VX08_cover.indd

62

V E E T E E LT

VX01-uitslag kerstquiz.indd 62

JANUAR I

1/2

MELKV EEHOU

DERIJ 3.1

t vertaalslag Datastroom vraag naar veehouder

NR.8

MEI 1

2014

REPOR TAGE

investeren in Midwolderfokkers koecomfort automatisering en 05-05-14 14:49

Foutloos oplossen bleek niet vanzelfsprekend. Vraag 1 over klauwgezondheid en vraag 5 over de levensproductie van de NRM-bedrijven werden regelmatig fout ingevuld. Ook op het antwoordkaartje van de familie Boonstra zat een streepje Tipp-Ex. ‘Tot de laatste dag twijfelde ik over vraag 15. Ik heb nog advies gevraagd bij de leverancier die stikstof voor het spermavat kwam brengen. Ik wilde zekerheid dat ik de vraag goed had’, aldus Harm Boonstra.

Het stikstofvat bevat nu meer dan alleen rietjes sperma. De aanbieder van de hoofdprijs, Adolf Langhout, zette de vijf gewonnen embryo’s persoonlijk in het Tabel 1 – Juiste antwoorden Veeteeltkerstquiz 2014

vraag

antwoord editie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

a b a b c c b c a c b c b b a

januari 1/2 februari 1 november 1 maart 2 juli 1/2 en okt. 1 juli 1/2 mei 2 juni 1/2 juni 1/2 februari 2 september 1 oktober 2 april 1 april 1 mei 1

pag.

41 27 27 44 60 en 12 73 9 9 21 49 12 26 12 54 40

2

201 05 9

20-01-15 15:10

vat van Boonstra. ‘Het zijn topembryo’s uit Amerikaanse koefamilies die al generaties lang hoogwaardige koeien en stieren voortbrengen’, aldus Langhout.

Noël Van Leeuwe bood als interim-voorzitter van de raad van commissarissen van CRV de prijs aan. ‘Het is mooi om te zien dat de hoofdprijs terechtkomt bij een veehouder bij wie de quiz enorm leeft. De hoofdprijs geeft weer nieuwe impuls aan de genetica van deze veestapel.’ De familie Boonstra, die 90 koeien melkt, zette nog niet eerder hoogwaardige embryo’s in. Een echte koeienliefhebber is Harm Boonstra wel. ‘Ik werk liever tussen de koeien dan dat ik op de trekker zit’, aldus Harm. Wanneer Adolf Langhout uitlegt dat er veel potentie zit in de embryo’s en er voor een embryo ook ki-interesse is, wordt Harm Boonstra zichtbaar ongeduldig. ‘Ik heb de ontvangsterpinken al uitgezocht, ik kan niet wachten om de embryo’s in te zetten.’ l

prijswinnaar hoofdprijs H. Boonstra, Ureterp overige prijzen vof Straatman-Klunder, Wilp Jaco Brouwer, Biddinghuizen mts. J. B. Dijkstra, Hantumhuizen W. Wondergem, Middelburg Eric Vertenten, Halen mts. Verheijen-Bogers, Ulicoten Kelly de Groot, Leidschendam B. van der Veen, Twijzelerheide Jef Van den Bergh, Kalmhout (B.) Annelies Weymiens, Heindonk (B.) Albert van Egdom, Woudenberg J. J. Vermeulen, Breukelen melkveebedrijf Van Houts, Bergeijk B. van Ens, Kuinre C. T. Slingerland, Bleskensgraaf Hans Verheijen, Ulicoten Ad Bak, Westbeemster

prijs

aanbieder

embryopakket

ALH Genetics

vijf hectare mais Jotan Carlo Madiba Painter Golden Dreams Magnus Trigger Danno Spring Let it Snow Cypripede Leonidas rf Edway Baxter Pandora Waldbrand

Limagrain Masterrind Holland AI Total Farmers Wish KI Samen Veecom WWS Heemskerk CRV Alta Semex Genes Diffusion KI Kampen GGI K&L Xsires Bayern Genetik

Tabel 2 – Prijswinnaars Veeteeltkerstquiz 2014

Veel aandacht voor materiaalkeuze bij kinderwedstrijd categorie tot en met 7 jaar winnaar Laura D’Hallewin, Langemark (B.) overige prijzen Luuk Teelken, Schagen Jisk van der Velde, Molkwerum Femke van Genderen, Well Femke Teelken, Schagen Martijn Legendal, Tjerkgaast Boudyn van der Velde, Molkwerum Gert Bakker, Dodewaard Britt van der Made, Langeweg Iris van de Brug, Garderen Het 3D-dekje van Laura D’Hallewin

Er is weer volop geknutseld tijdens de kerstvakantie. De opdracht om een kalverdekje zo origineel mogelijk te ontwerpen leverde tientallen prachtexemplaren op.

‘Er is bijzonder goed nagedacht over de materiaalkeuze’, vertelt Esther Onida, vormgever bij Veeteelt. Samen met haar collega-vormgever René Horsman en Jannet Fokkert van de advertentie-afdeling vormde ze de jury van de knutselwerken. ‘De kinderen waren erg creatief en gebruikten onder meer stof, papier, oude voerzakken en wol om de mooiste koedekjes te maken’, aldus Onida.

Uiteindelijk won Laura D’Hallewin uit Langemark bij de kinderen tot zeven jaar en Auke Spaan uit Duiven bij de groep

Het kleurrijke dekje van Aukje Spaan

van acht tot twaalf jaar. ‘Laura heeft een dekje in 3D gemaakt, ze was daarmee echt origineel’, legt Jannet Fokkert uit.

‘Bij het koedek van Aukje zie je dat ze het echt zelf heeft ontworpen en genaaid. Het is ook helemaal af, je zou het zo een echt kalfje om kunnen doen.’

Laura wint een Lego-pakket en Aukje

categorie 8 tot en met 12 jaar winnaar Aukje Spaan, Duiven overige prijzen Nathalie Looijen, Hoornaar Annemarije Bosch, Molkwerum Anton Lieuwes, Akmarijp Alicia van Egdom, Woudenberg Rens Bakker, Dodewaard Dorien Schaap, Terschelling Mariëtte Verweij, Blijham Geeske van Winkoop, Putten Julia Dobbe, Makkinga Tabel 3 – Prijswinnaars kinderquiz

een Smartwatch. Beiden krijgen ook nog een door Kalfsupport gesponsord kalverdekje met hun eigen naam erop geborduurd. De overige prijswinnaars krijgen binnenkort hun prijs thuisgestuurd.

V E E T E E LT

VX01-uitslag kerstquiz.indd 63

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

63

20-01-15 15:10

B O E RE N GE L UK

HET GELUKSMOMENT VAN MIRJAM VAN BEZOOIJEN

Als elk kalf speciaal is ‘Ik kom zelf niet van een boerderij, maar ik hou wel van dieren.

Vanaf het moment dat mijn man en ik het bedrijf overnamen van mijn schoonouders zorg ik voor de kalveren. Het is geweldig om hun eerste levensfase te ervaren. Ik geniet van het moment dat ze hun eerste flesje krijgen en het moment dat ze gaan staan.

Iedere geboorte en elk kalf is voor mij speciaal.’

‘Ik wil graag dat de kalveren dik in het stro liggen, ik wil geen natte knietjes zien. Ik doe er alles aan om er voor de dieren een fijne afdeling van te maken. Ik zie de kalveren bijna als mijn

64

V E E T E E LT

VX01-boerengeluk.indd 64

JANUAR I

1/2

kinderen en kan er ziek van zijn als mijn beestjes iets mankeren.’

‘Als de kalveren het goed hebben, heb ik het ook naar mijn zin.

Ik stap om half zes uit bed om ze te verzorgen. Als ze me horen, komen ze in de benen en springen ze door de hokken. Mooier kun je toch niet wakker worden? Een ander staat ’s morgens drie kwartier voor de spiegel om zich voor het werk op te poetsen. Ik heb iets korter nodig, een kalf ziet niet of je eyeliner recht zit.’

Mirjam van Bezooijen (43) melkt met haar man Jan van de Griend zestig koeien in Zuid-Beijerland

2015

19-01-15 13:07

Quotum ABC

Agrarische Bemiddeling Advies, Taxaties en Vastgoed

Bert Linders

MET SPOED GEVRAAGD:

DRINGEND GEVRAAGD EN AANGEBODEN - leaseMelk - VVO (VerVangende Verwerkings OVereenkOMsT) - aanbOd: cOnsuMenTenquOTuM lease

• LEASEMELK • PERCELEN LANDBOUWGROND 3-20 HA • AMMONIAKRECHTEN OVERIJSSEL • PLUIMVEERECHTEN (KOOP/LEASE)

AANGEBODEN:

T: 0485-310343 • M: 06-51571131 • F: 0485-310853 l: www.quotumabc.nl E: info@quotumabc.nl Buiten kantooruren mobiel bereikbaar

• NOORDWOLDE: OLDEBERKOPERWEG 4.32.30 HA • HAARLE/HELLENDOORN: ALMELOSEWEG 3.00.00 HA • NES: AKKERBOUW/MELKVEEBEDRIJF, 30 HA UITSTEKENDE LICHTE ZAVELGROND • MARKELO: FOKZEUGEN- /VLEESVARKENSBEDRIJF MET ONTWIKKELINGSMOGELIJKHEDEN NAAR CA. 1000 ZEUGEN GESLOTEN • AMMONIAKRECHTEN OVERIJSSEL: DIVERSE PARTIJEN OP DIVERSE PLAATSEN • VERVANGENDE VERWERKINGS OVEREENKOMSTEN (VVO) 1.750 kg FOSFAAT

BEL VOOR MEER INFO EN ACTUEEL AANBOD OF GA NAAR WWW.GANTVOORT.NL

LANDBOUWFOLIE RECYCLING 2011 2009 3

Wij bieden u zekerheid en een vlotte afwikkeling!

Wij betalen voor grotere hoeveelheden landbouwfolie!!!

Informatie: Tel. 0575 - 568 310 Fax 0575 - 568 315 info@dalyplastics.nl

VESTIGINGEN IN NIJVERDAL EN AALTEN

www.plasticrecycling.nl

Daly VT feb 2012.psd 1

TEL.: 0543-476980 FAX.: 0543-476024

21-01-13 09:20

4 februari

MESTSTOFFEN

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 27 januari Bel: +31 (0)26 38 98 820/823 of e-mail: advertenties@crv4all.com

V E E T E E LT

VX01_p65.indd 65

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

65

20-01-15 14:17

K O E R I E RT J E S

Voor info/opgave: Veeteelt Postbus 454 – 6800 AL Arnhem tel.: 026 38 98 823 advertenties@crv4all.com www.veeteelt.nl

ZAAGSEL EN ZAAGSEL LAVA3 MIX Voor al uw showartikelen en meer!

Een greep uit ons assortiment:

Xsires is gespecialiseerd in het inkruisen van andere rassen op met name de holsteinkoe. De praktijk wijst uit dat dit de snelle oplossing is tot een duurzame, vruchtbare, efficiënte melkkoe met een hoger rendement.

• Shampoos en sprays • Showhalsters • Scheerapparaten o.a.

Aesculap, Heiniger, Andis • Udder Comfort • Carhartt werkkleding • Kalveropfokartikelen • Cadeau-artikelen • Ariat-laarzen • Voorbrengkleding

Xsires, de enige echte specialist in inkruisen!

(Bio)brandstofkorrels (pellets) Nu ook leverbaar: wit zaagsel LAVA 3 mix ligboxstrooisel Alleen de goedkoopste durft zijn prijs erbij te vermelden Af pakhuis, excl. btw

EU-erkend ET-team (nl-126)

HANS HURKMANS ET-SPECIALIST

Info en opgave donoren 06-38919783 • 0492-340920 www.HurkmansET.nl

Gemengd zaagsel Bijna stofvrij € 2,75 Wit zaagsel € 3,25 Franco huis Ook los gestort mogelijk per 43 m3

Tevens gezeefde witte of gemengde vezel in pakken of los gestort per 43 m3

PANDORA Meest gebruikte FLV stier

Bezoek onze website; www.showequip.com en maak kennis met ons eenvoudige bestelsysteem!

Xsires crossbreeding b.v.

Tel.: 0566-622765 Hans Kerkhof | 06 52684393 Henk Schoonvelde | 06 21827019

Telefoon (072) 503 92 02 Fax (072) 503 98 35 www.delangebv.nl Houtvezel en zaagselhandel

DE LANGE B.V. URSEM

EASYLAC

mobiele melkmachines Een kleine en handige mobiele melkmachine die overal inzetbaar is. Leverbaar met 220 V elektro- en/of benzinemotor.

Voor koeien, geiten en schapen.

w w w.xs i re s . c om in f o @xs i re s . c om

Voor meer info & gratis folder: EASYLAC Nederland Tel. 038-3388035

Te koop:

ENKELE BESTE DEKSTIEREN

Handelsonderneming Bernard Huls Oldekerkhofsweg 2 7951 LZ Staphorst. www.handelsondernemingbernardhuls.nl Tel.: +31 (0) 62331651 bernardhuls@hotmail.com

Bovi-Light & Ventilation Specialist op het gebied van LED-verlichting en Ventilatie

René: +31(0)651692890 Wout: +31(0)31778590 Rob: +31(0)630569255 Gerrit: +31(0)651272470 Film en referentieadressen op: WWW.KOEMATRAS.EU

ndd 1

Tot wel 75% energiebesparing Optimale stalverlichting

www.bovi-light.nl Tel. 06-53 15 94 83/06-22 17 73 74

66

V E E T E E LT

01 jan 1/2_koeriertjes2015.indd 66

JANUARI

1/2

GOED

MAYO-MATRAS

Óók als doorlopend systeem verkrijgbaar

BETER

BEST

Tel. 06-51608017

Eco-Dippertm bespaart gegarandeerd 50-80%.

Ook uierpapier, Blue UdderSpray en uiercrème.

31-05-2012 13:53:24

Droogstandrantsoen belangrijk? Simpel met een Keenan!

Livestock Show Equipment Erica Rijneveld Tel.: +31 651527489 E-mail: info@showequip.com

Voor afspraak en informatie:

Tel.: 31 (0)529 470999 www.wennemars.nl

2015

20-01-15 14:59

ALH 2013 | 02 Koeriertje Algemeen_ALH Hebt u een OEB

Ruimte/Licht/Klimaat tekort in uw rantsoen? : eiwit goedkoop Gebruik microbieel • verbetert de voerbenutting • bespaart op de voerkosten

goedkoop microbieel eiwit • verbetert de voerbenutting goedkoop microbieel eiwit • verbetert voerbenutting • bespaart opde de voerkosten verbetert de voerbenutting • •bespaart op voerkosten • bespaart op de voerkosten

ng hebben voor toepassing stra Feed Ingredients BV @speerstra.com

rstra.com

ng hebben voor toepassing stra Feed Ingredients BV @speerstra.com 0 gram

t hebben voor toepassing ng stra Feed Ingredients BV rstra.com mte @speerstra.com

rstra.com 0 gram

www.flexstal.nl Tel. 06 22 55 78 42

t

mte 0 gram t

mte

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

+31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

mail@speerstra.com, www.speerstra.com

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

WWW. FACEBOOK. NL/VEETEELT

+31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

Melkwinning J.A. kan u helpen als onafhankelijk adviseur bij:

ruime keuze in Advies en DEKSTIEREN begeleiding EXCLUSIEVE

aanschaf melkrobot/melkstal - Melkstallenbouwadvies • Hoge producties - Onafhankelijk advies bij problemen (geschillen) • Hoge gehaltes veroorzaakt door melkinstallatie • Hogedegezondheids- Optimalisatie kenmerken melkstal/melkrobot • Internationale (meten tijdensstiervaders melken)

• Internationale koefamilies J.A. (Johan) Grolleman 038-4606033 / 06-45312042 • Top exterieur www.melkwinningja.nl

mail@speerstra.com, www.speerstra.com Postbus 160, 8530 AD Lemmer +31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

mail@speerstra.com, www.speerstra.com

www.speerstra.com

voor alle leuke nieuwtjes!

ERKENDE ET-TEAMS

• Scherp geprijsd • Bovi-Light & Ventilation • Dekgarantie Specialist op het gebied van • Lepto, Para, IBR, BVD - vrij LED-verlichting en Ventilatie • Uitstekend advies

www.dekstieren.nl

FOKVEEVEILING Cloppenburg

Woensdag 20 maart Aanvang: 10.00 uur 450 afgekalfde vaarzen, 37 dekstieren, 7 stuks jongvee. ibr-vrij

bvd-vrij Kuilen bloten lepto-vrij

Flinke laag zand op kuil kan!!

Contact: SPAAR UW RUG! Johan Bergsma, tel.: 0654253636 www.landbouwkranen.nl

Uw adres voorEmme, gedragen en Bernd getrokken kranen. tel.: 0049170/3313931

Tel: 06-30850076 Catalogus: www.weu.de Leeuw Landbouwkranen Tel.: 00494403/93260 te Blokzijl.

ERKENDE ET-TEAMS

+€100,–

Tot wel 50% energiebesparing Optimale stalventilatie

dierenarts tel.: 0344-682727 DE CROB embryotransfer fax: 0344-682288

FREEK LOK EN BERT SCHUTTE dierenartsen Dronten tel.: 0321-317275

per koe per jaar

www.bovi-breeze.nl

Tel. 06-53 15 94 83/06-22 17 73 74

Bos Rubber specialist in koe- en jongveematrassen. www.bosrubber.nl 0224-571468

GOED

BETER

Pensverzuring?

Kijk op gezondepens.nl

STUDIEREIZEN ZWEDEN 14/4 4d € 660 FRANKRIJK 2/6 7d € 720 ONTARIO&NEW YORK 16/6 8d € 1.590 www.dairystars.com Zd DUITSLAND & LUX 27/6 7d € 690 IERLAND&BELFAST 18/8 5d € 790 POLEN 31/8 7d € 690 FINL&ESTL&LETLAND 09/9 5d € 790 Zuid DUITSLAND 15/9 4d € 390 AZOREN 23/9 5d € 1.080 KROATIË 29/9 5d € 790 MAROKKO 20/10 5d € 820 CHILI 19/11 13d € 2.950

Laat zien wat u te koop heeft!

Embryo’s, dekstiertjes, fokvee www.henkvandamstudiereizen.nl en sperma. hevada@hetnet.nl Tom Schonenberg 06-51979380

Telefoon (0527) 27 10 72

RENDEMENT UIT TOPGENETICA

EMBRYO’S FOKVEE KI-STIEREN DEKSTIEREN Kiezen voor kwaliteit!

Tel.: 0511-424243 Fax: 0511-423525 info@alh-genetics.nl www.alh-genetics.nl www.embryosale.com

dierenarts tel.: 0344-682727 DE CROB embryotransfer fax: 0344-682288

FREEK LOK EN BERT SCHUTTE dierenartsen Dronten J.A. Melkwinning tel.: kan0321-317275 u helpen als onafhankelijk adviseur bij:

Opgavebon Koeriertjes - Advies en begeleiding aanschaf melkrobot/melkstal

Een koeriertje is een goedkope en makkelijke manier van adverteren.

- Melkstallenbouwadvies De kosten per regel zijn voor: Zwart-wit: € 5,25, steunkleur: € 6,25, full colour: € 7,25 - Onafhankelijk advies bij Onderstaande bon uiterlijk 14 dagen vóórproblemen verschijning (geschillen) van het nummer waarin u wilt plaatsen zenden aan: veroorzaakt door Veeteelt, postbus 454, 6800 AL Arnhem.

Telefonische opgave is ook mogelijk onder melkinstallatie nummer (+31) (0)26 38 98de 806 of per fax via (+31) (0)26 38 98 824.

- Optimalisatie u kunt uw koeriertje ook via e-mail zenden naar: advertenties@crv4all.com

melkstal/melkrobot

(meten tijdens melken) Straat:

Naam: Plaats:

BEST

J.A. (Johan) Grolleman Land: 038-4606033 / 06-45312042 www.melkwinningja.nl

Postcode: Tel.:

OMDAT NIET ALLE MENGERS HETZELFDE ZIJN Voor afspraak en informatie:

Tel.: 31 (0)529 470999 www.wennemars.nl

woensdag 27 maart in de IJsselhallen te Zwolle Aanvang 09.15 uur Entree € 7,50

V E VE ET E TE EL TE L JT A M N U AA A RR IT 11/ 22 021031 5

01 67 03jan mrt1/2_koeriertjes2015.indd 1_koeriertjes2013.indd 65

67 5

20-01-15 05-03-13 14:59 13:16

V O E R

V O O R

B O E R

P R O D U C T N I E U W S

Eenduidig antwoord op lage melkprijs bestaat niet ECONOMIE – Het is bij een lage

‘Pleister’ geneest mortellaro GEZONDHEID – De Mortellaro Heal moet dé oplossing worden om van (chronisch) hardnekkige mortellarogevallen af te komen. MS Schippers uit Bladel importeert de Mortellaro Heal, die als een soort ingenieuze pleister door zijn bijzondere samenstelling een tweede huid nabootst en wondheling van binnenuit stimuleert.

De Mortellaro Heal is uitgevonden door dr.

Kenndoff en heeft zijn achtergrond in de humane gezondheidszorg, waar het wordt gebruikt om open wonden te genezen. Het product, dat geen werkzame stoffen bevat, moet op de mortellaroplek worden gelegd, aangevuld met een verband. Na tien dagen moet het verband worden verwijderd en is tot zestig procent van de mortellarogevallen genezen. De overige veertig procent moet nogmaals worden verbonden.

Uit praktijkonderzoek blijkt volgens MS Schippers dat uiteindelijk tot 93 procent van de mortellarogevallen volledig geneest, afhankelijk van hoe het product wordt toegepast. Na zeven maanden is gemiddeld driekwart procent van de koeien nog altijd gezond.

MS Schippers rolt het concept van Mortellaro Heal uit via klauwverzorgers, die voor de aanpak gedurende een korte periode elke tien dagen het bedrijf moeten bezoeken. De kosten raamt de firma bij koppelbehandeling en bij 30 procent mortellarobesmetting op zo’n 25 tot 30 euro per koe.

Meer informatie op www.schippers.nl

melkprijs sterk bedrijfsafhankelijk of het verstandig is om de melkproductie op te voeren of juist terug te schakelen. Voor veehouders is het zaak om daarmee te leren spelen, stelde Rick Hoksbergen, directeur Agro bij Alfa Accountants, tijdens een bijeenkomst van European Dairy Farmers. ‘Wie een groot aandeel van zijn ruwvoer moet kopen en mest moet afvoeren en verwerken, heeft bij een melkprijs van 28 cent een krappe marge, zeker bij een deel betaalde arbeid. Reken per liter melk maar eens achttien cent voor het voer, zes cent voor de mestafvoer en vijf cent voor vreem-

de arbeid, dan kom je al op 29 cent kosten per extra liter melk, uitgaande van voldoende stalruimte.’

Bedrijven die ruim zitten in het ruwvoer, in mestruimte en in eigen arbeid, kunnen een lage melkprijs beantwoorden met een focus op groei. De variabele kosten blijven stabiel en de vaste kosten per liter melk dalen. ‘Maar deze redenering gaat alleen op voor het individuele bedrijf, als collectief heeft de sector geen baat bij extra melk in periodes van lage zuivelprijzen’, stelt Hoksbergen. Bovendien, zo stelt hij, is het vaak niet reëel om met dezelfde (onbetaalde) arbeid fors meer melk te produceren.

Voerproef Nederlandse soja VOEDING – Drie Nederlandse melk-

veehouders doen in samenwerking met Agrifirm en Bel Leerdammer een proef met het voeren van in Nederland geteelde soja aan hun melkvee. De voerproef startte in december 2014 en loopt door tot in maart 2015. De dieren krijgen een rul product (links op de foto), dat is gemaakt door de rauwe sojabonen thermisch en chemisch te behandelen, te ‘toasten’. Daardoor wordt het eiwit nog bestendiger. Het product heeft een vem-gehalte van 1500 en bevat 325 gram ruw eiwit per kilogram. In vergelijking met sojaschroot bevat het veel meer energie en relatief wat minder eiwit, omdat sojaschroot is ontdaan van de vetten.

Agrifirm is al sinds 2010 betrokken bij proeven met de teelt van Nederlandse soja vanuit de gedachte de

grondstoffen in veevoer te verduurzamen. De opbrengst van de sojateelt in Nederland, 2,9 ton per hectare, lag het afgelopen jaar al boven het niveau van de opbrengsten in de VS. De deelnemers van de proef zijn ervan overtuigd dat de opbrengsten richting 4 ton per hectare kunnen stijgen.

In Nederland geteelde sojabonen (rechts) worden als zogenaamd ‘getoast’ product (links) getest in een voerproef

Nieuwe deelnemers Koeien & Kansen bekend ECONOMIE – Het project Koeien & Kan-

sen heeft weer een voltallig deelnemersveld. De twee ‘vacante’ plekken zijn ingevuld met melkveebedrijven uit Zeeland en Friesland. Het gaat om achtereenvolgens de familie Van de Heijning uit Hulst en de broers Hains en Nanne Koopman uit Oudega.

Het project had een ruime keuze: in totaal waren 58 veehouders geïnteresseerd

68

V E E T E E LT

VX01-vvb.indd 68

JANUAR I

1/2

in deelname. Volgens projectleider Michel de Haan was de motivatie van de veehouders het belangrijkste criterium.

‘Ze zijn zich ervan bewust dat ze niet alleen meedoen uit eigenbelang, maar ook voor het algemeen belang. Zo willen we veel gaan doen rond het thema water.’

Het Friese bedrijf produceert ruim anderhalf miljoen kilo melk op een areaal van 124 hectare, overwegend kleigrond,

en besteedt veel aandacht aan de bodemstructuur. Sinds twee seizoenen maken de broers Koopman op 22 hectare gebruik van peilgestuurde drainage.

Het bedrijf van familie Van de Heijning melkt 140 koeien op 35 hectare lichte kleigrond in een 0+6+0-serrestal. In plaats van in een voergang krijgen de koeien het rantsoen verstrekt in een voergoot.

2015

20-01-15 16:06

K O RT

NI E U W S

Start opleiding voor veehandelaar

ALS

ECONOMIE – Met elf jonge starten-

Met de online tool is de ruwvoerpositie gemakkelijk door te rekenen

RuwvoerAlert geeft inzicht in ruwvoermanagement VOEDING – De nieuwe online rekentool

RuwvoerAlert moet melkveehouders helpen om meer inzicht te verkrijgen in hun ruwvoermanagement en om het effect van strategische keuzes te bepalen.

De rekentool is ontwikkeld door vakblad Veeteelt, veevoerfabrikant ForFarmers en maisveredelaar Limagrain. Volgens de makers krijgen melkveehouders met de online rekenmodule in drie stappen inzicht in hun actuele ruwvoermanagement.

In stap 1 berekent RuwvoerAlert de totale drogestofbehoefte, die afhankelijk is van het aantal koeien, de melkproductie per koe en het aantal stuks jongvee.

In stap 2 vult de veehouder de oppervlakte gras- en maisland in. Daarna berekent het programma de totale drogestofproductie op het bedrijf en wordt

duidelijk of er sprake is van een ruwvoeroverschot of -tekort. Stap 3 geeft inzicht in hoe een eventueel ruwvoertekort door aankoop van gras of mais is op te vangen, inclusief een indicatie van de kosten hiervan.

Volgens de makers van RuwvoerAlert helpt de rekentool, die geschikt is voor zowel pc, laptop, tablet als smartphone, ook om snel het effect van strategische keuzes in het ruwvoermanagement door te rekenen. Dit kan door te variëren met het aantal stuks vee of het areaal, de drogestofopbrengst per hectare, de verhouding tussen gras en mais en de aankoopprijs van ruwvoer.

RuwvoerAlert is online te raadplegen via www.ruwvoeralert.nl.

De tool staat ook op de websites van Veeteelt, ForFarmers Hendrix en Limagrain.

Centrale database KringloopWijzer van start ECONOMIE – Zo veel mogelijk melkvee-

houders in staat stellen om op een gemakkelijke manier gebruik te maken van de KringloopWijzer. Dat is het doel van de Centrale Database KringloopWijzer, die begin januari in Den Haag officieel in gebruik is genomen.

Voorafgaand aan de nieuwjaarsreceptie van ZuivelNL kregen de zuivel- en melkveehouderijvoormannen Piet Boer (NZO) en Kees Romijn (LTO) de denkbeeldige sleutel van de database overhandigd.

Het centrale systeem, gebouwd door VAA ICT Consultancy, maakt gebruik

van gegevens die door en voor de veehouder al eerder zijn ingevoerd of aangeleverd, bijvoorbeeld bij de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland).

Nu er een centrale database is kunnen melkveehouders de verzamelde gegevens over bijvoorbeeld de veestapel, percelen en kuil- of krachtvoer automatisch inladen in de KringloopWijzer.

De centrale opslag en de verwerking van de KringloopWijzer-gegevens stellen de melkveehouderijsector bovendien in staat zijn milieuprestaties inzichtelijk te maken.

de veehandelaren is vorige week de eerste jaaropleiding veehandelaar van de Veehandels-Academy van start gegaan. Tijdens de jaaropleiding schrijven de cursisten een eigen ondernemingsplan en leren alle ins en outs van het veehandelsvak. De opleiding telt onderdelen als onderhandelingsvaardigheden, waardebeoordelingen, regelgeving, adviesvaardigheden en veetransport.

De Veehandels-Academy is een initiatief van Vee&Logistiek Nederland en VFC Opleidingen.

let o

Vaccin tegen bvd type 1 en type 2 GEZONDHEID – In maart 2015 komt in

Europa een nieuw vaccin op de markt dat bescherming biedt tegen zowel bvd type 1 als bvd type 2.

Het vaccin is ontwikkeld door farmaceut Boehringer Ingelheim en werd onlangs goedgekeurd. Het vaccin met de naam Bovela is het eerste vaccin in de EU dat beide genotypen van het bvdvirus bevat. Hierdoor zijn dieren tegen zowel type 1 als type 2 beschermd.

Het vaccin vermindert volgens Boehringer Ingelheim de klinische symptomen van bvd en voorkomt het ontstaan van persistent geïnfecteerde dieren (dragerdieren).

Nieuwe weergave Vlaamse melkprijs ECONOMIE – Met ingang van 1 januari

2015 wijzigt de weergave van de Vlaamse melkprijs. Vanaf januari 2015 is niet langer sprake van een basisprijs voor melk, maar wordt de term vervangen door ‘standaardprijs’. De aanpassing houdt tevens in dat de oorspronkelijk gebruikte gehalten van 33,5 gram eiwit en 38 gram vet per liter melk worden bijgesteld naar 34 gram eiwit en 42 gram vet per liter melk. Door de nieuwe methodiek komt de standaardprijs hoger te liggen dan de oorspronkelijk gebruikte basisprijs.

Meer actueel nieuws: meld u aan voor de gratis Veeteelt Nieuwsbrief op www.veeteelt.nl V E E T E E LT

VX01-vvb.indd 69

DA OP O BL

J AN U AR I

1 / 2

2 0 1 5

69

16-01-15 14:17

A G E N D A

2015

ADVERTEERDERSINDEX

Wintershow West-Brabant te Etten-Leur (N.Br.) Osnabrücker Schwarzbunttage te Osnabrück (Duitsland) 31 januari-1 februari Internationale Landbouw- en Veeteeltdagen te Doornik (Wallonië) 3 februari Fokveeveiling te Hamm (Duitsland) 5 februari Fokveeveiling te Bitburg (Duitsland) 10 februari Fokveeveiling te Leer (Duitsland) 11 februari Fokveeveiling te Cloppenburg (Duitsland) 11 februari Fokveeveiling te Krefeld (Duitsland) 11 februari Fokveeveiling te Osnabrück (Duitsland) 13-15 februari Open Europese holsteinshow te Montichiari (Italië) 14 februari Wintershow FVZH te Noordeloos (Z.H.) 21 februari-1 maart SIA te Parijs (Frankrijk) 22-26 februari Sima te Parijs (Frankrijk) 25 februari Wintershow Zwolle te Zwolle (Ov.) 25-26 februari Schau der Besten te Verden (Duitsland) 28 februari Groninger Rundvee Show te Bedum (Gr.) 3 maart Wintershow Flevoland te Dronten (Fl.) 4 maart Agro Nord Dairy Show te Aars (Denemarken) 4 maart Wintershow Noord-Holland te Middenmeer (N.H.) 6 maart Wintershow UFF te Houten (U.) 7 maart Wintershow Drenthe te Pesse (Dr.) 7 maart Zuid-Nederlandse wintershow te Asten-Heusden (N.Br.) 11 maart Excellentschau te Leer (Duitsland) 14 maart Nacht van de Holstein te Libramont (Wallonië) 21 maart Wintershow te Putten (Gld.) 28 maart NK veebeoordelen studenten te Beers (N.Br.) 28 maart Nationale Zwitserse show te Bulle (Zwitserland) 9-11 april Eurogénétique te Epinal (Frankrijk) 17 april Avondbloesemshow te Zoelen (Gld.) 10-11 juni Duitse nationale show te Oldenburg (Duitsland) 12 juni ALH at Home Sale te Damwoude (Fr.) 12-13 juni Open dagen KI Kampen te Mariënheem (Ov.) 20 juni CRV Koe-Expo te Den Bosch (N.Br.) 2-4 juli Deense nationale show te Herning (Denemarken) 8-9 juli Livestock Event te Birmingham (Groot-Brittannië) 1 augustus Rundveeshow Noord te Beilen (Dr.) 3 augustus Landbouwshow te Opmeer (N.H.) 8 augustus Fokveedag te Hellevoetsluis (Z.H.) 16 september UK Dairy Day te Telford (Groot-Brittannië) 8-13 december Agribex te Brussel (België) 30 januari 31 januari

Ned er lan d Agis ..................................21 Agrifirm Feed....................26 Agro Air Concepts ............28 AI Total .............................15 ALH Genetics....................28 BASF.................................41 Bayer ................................72 Boehringer-Ingelheim .......35 BUC Holland.....................65 CRV..........36, 37, 42, 43, 61 DeLaval ............................52 Gantvoort, ’t.....................65 GD ...................................71 Heemskerk .................56, 60 InQpharm.........................28 Innoseeds .........................44 Koole & Liebregts .......16, 56

KWS ...........................29, 51 Limagrain ...........................2 Milkrite .............................22 OCI Agro............................4 Quotum ABC....................65 Ruma-VSM.......................65 SCR Europe ......................57 Semex ................................6 Sima .................................44 Syngenta ....................10, 11 VDK Products ...................60 WWS..................................3 Bijsluiters: Limagrain VUXXX

VOORUITBLIK

Met h aan en m est st o ff en Februari 1 (5 februari) – Veeteelt besteedt aandacht aan onderzoek naar het terugdringen van de uitstoot van methaan door melkkoeien. De special gaat over meststoffen.

De opbrengst per hectare moet de komende jaren omhoog, zo geven deskundigen aan. Op welk vlak is die opbrengst wat bemesting betreft nog te verbeteren?

Vo er t ech n iek en veep r ijzen Februari 2 (19 februari) – De special in het tweede februarinummer gaat over voertechniek. In de rubriek Markt besteden we aandacht aan veeprijzen. Ook staat Veeteelt stil bij het onderwerp machines leasen, een constructie die opgang maakt in de melkveehouderij.

VOOR ALLE REGIONALE, NATIONALE EN INTERNATIONALE EVENEMENTEN ROND DE KOE:

W W W. V E E T E E LT. N L 70

V E E T E E LT

VX01-agenda.indd 70

JANUAR I

1/2

2015

16-01-15 14:15

Minder of meer mineralen voeren?

Dé Mineralencheck. Zeker weten.

Doe dé Mineralencheck Krijg zekerheid over de jodium-, koper- en seleniumvoorziening bij uw melkgevende koeien. Dé Mineralencheck geeft inzicht via tankmelkonderzoek en helpt bij te sturen waar nodig.

Kies voor de FIT-aanpak van de GD: Gezonde voeding. Vitale koeien.

GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T. 0900-1770, www.gddiergezondheid.nl

Meld u aan www.mineralencheck.nl

®

IntraSeal

DE SPEENAFSLUITER, VERSIE 2.0.

• Voorkomt opstijgende uierbesmettingen tijdens de hele droogstand • Met jodium (povidone) • Inbrengen met korte canule mogelijk • Vanaf nu met innovatieve squeeze-easy applicator, exclusief beschikbaar bij uw dierenarts na aankoop van IntraSeal®

Naam van het diergeneesmiddel: Intraseal® 2,6g suspensie voor intramammair gebruik bij runderen • Samenstelling: per intramammaire injector van 4g: werkzaam bestanddeel: Bismuth subnitraat, zwaar 2,6g • Farmaceutische vorm: suspensie voor intramammair gebruik. Lichtbruine suspensie. • Doeldiersoort: Rund (melkkoeien). • Indicaties: preventie van opstijgende intramammaire infecties gedurende de gehele droogstandperiode. Bij koeien die beschouwd worden als zijnde vrij van subklinische mastitis kan het product geschikt zijn om op zichzelf gebruikt te worden voor droogzetmanagement voor mastitiscontrole. De selectie van de koeien voor behandeling met het product dient gebaseerd te zijn op diergeneeskundige klinische beoordeling. Selectiecriteria kunnen gebaseerd zijn op het mastitis- en celgetalverleden van de individuele koeien of erkende testen voor het aantonen van subklinische mastitis of bacteriologische monstername. • Contra-indicaties: niet als enig product gebruiken bij koeien met subklinische mastitis op het moment van droogzetten. Zie rubriek Speciale voorzorgsmaatregelen bij gebruik. Niet gebruiken tijdens de lactatie. • Speciale waarschuwingen: in klinische veldproeven werd het gebruik van het product gecombineerd met een langwerkend intramammair antibioticum bij het droogzetten. • Speciale voorzorgsmaatregelen voor gebruik bij dieren: het is goede veterinaire gewoonte om droogstaande koeien geregeld te controleren op verschijnselen van klinische mastitis. Indien zich in een verzegeld kwartier een klinische mastitis ontwikkelt, dient het aangetaste kwartier handmatig uitgemolken te worden, voordat een geschikte therapie ingesteld wordt. Om het risico op verontreiniging te beperken, mag de injector niet ondergedompeld worden in water. Injector voor eenmalig gebruik. Aangezien het product geen antimicrobiële werking heeft, is het belangrijk dat er bij het inbrengen een strikt aseptische techniek toegepast wordt. Dien geen ander intramammair product toe ná de toepassing van het product. Bij koeien die mogelijk subklinische mastitis hebben, kan het product gebruikt worden, volgend op de behandeling van het geïnfecteerde kwartier met een daartoe geschikt antibiotica bevattend droogzetpreparaat. • Speciale voorzorgsmaatregelen, te nemen door degene die het geneesmiddel aan de dieren toedient: contact met de huid of ogen vermijden. In geval van huid- of oogcontact het betrokken gebied grondig met water wassen. Als de irritatie aanhoudt, dient een arts te worden geraadpleegd en de bijsluiter of het etiket te worden getoond. Vermijd het gebruik van dit product bij een bekende overgevoeligheid voor bismuthzouten. Handen wassen na gebruik. • Bijwerkingen: geen bekend. • Dosering en toedieningsweg: voor intramammair gebruik. Breng de inhoud van één injector van het product in elk uierkwartier in, direct na de laatste melkbeurt van de lactatieperiode (bij het droogzetten). Speen of uier na het inbrengen van het product niet masseren. Om het risico op mastitis na toediening te voorkómen, dient er voor gezorgd te worden dat er geen pathogenen ingebracht worden in de speen (aseptische techniek). Het is essentieel dat de speen grondig gereinigd en gedesinfecteerd wordt met medicinale alcohol of met een met alcohol geïmpregneerd tepeldoekje. De spenen dienen schoongemaakt te worden tot er op de tepeldoekjes geen zichtbaar vuil meer achterblijft. Daarna de spenen op laten drogen voordat het product ingebracht wordt. Breng aseptisch in en zorg ervoor dat de punt van de injector niet verontreinigd wordt. Aangeraden wordt om na het inbrengen een geschikte tepeldip of -spray te gebruiken. • Wachttermijn: (orgaan)vlees: nul dagen. Melk: nul uren. REG NL 112399 UDA. Nadere informatie is op aanvraag beschikbaar bij Bayer.

1412-NL665_AH_IntraSeal_Adv Applicator_v2.indd 1

09-12-14 09:28