Cor & Vic Magazine Editie 3-2025

ALS ALLES DUURZAAM MOET ZIJN

NOOIT MEER GEREEDSCHAP WISSELEN

www.geberit.nl/flowfit-demokit

Vloeiend en moeiteloos installeren zonder onnodige onderbrekingen? Dat kan met Geberit FlowFit! Geberit FlowFit wordt namelijk verperst met slechts één persbek voor de maten d16 tot en met d40. Hierdoor hoef je nooit meer van gereedschap te wisselen. Een efficiënte workflow direct vanaf de start: dit is de toekomst van installeren. Slim Bekeken!

www.geberit.nl/flowfit

NOMINEER JOUW FAVORIET

We hebben in onze branche fantastische bedrijven. Installateurs waar we trots op mogen zijn! Werk jij nou bij zo'n fantastisch bedrijf of ken jij zo'n steengoede installateur? Nomineer 'm dan voor de Installatiebedrijf van het Jaar verkiezing. Hoe vaker een bedrijf is genomineerd, hoe meer kans!

Breng voor 31 juLi

jouw stem uit op:

www.installatiebedrijfvanhetjaar.nl

installatiebedrijf van het jaar OF stem via de QR-code

COLOFON & INHOUD

Het magazine Cor & Vic is thuis in installatietechniek. Van verwarming tot ventilatie en van sanitair tot riool. We reizen mee met onze vakmaatjes Cor en Vic. Zij gaan elke editie het land in en komen terug met verhalen uit de praktijk: inhoudelijk goed en altijd herkenbaar. Hierdoor verbinden we jong en oud in de installatietechniek. Het magazine verschijnt vijf keer per jaar.

Jaargang 2, nummer 3, juli 2025

UITGEVER

Media Vakman B.V.

Keulenstraat 9 7418 ET Deventer

HOOFDREDACTIE

Peter Besselink, redactie@mediavakman.nl

BLADMANAGER

Matthea Kiemeney, matthea@mediavakman.nl

REDACTIE

Pim van de Beek, Michiel Elands, Sjoerd Geurts, Diede de Klein en Han Neijenhuis

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

Suzanne Beurmanjer (communicatie), Gejo Flierman (verkoop), Marco IJmker (vormgeving) en Tim Nijhof (eindredactie)

ADVERTENTIES info@mediavakman.nl

VORMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel

ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@mediavakman.nl

Verschijning: 5 x per jaar

Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 9% btw, incl. verzendkosten)

Losse nummers € 9,75 (excl. 9% btw, incl. verzendkosten)

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACYSTATEMENT Zie corenvic.nl

COPYRIGHT

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

VOLG ONS facebook.com/CorEnVic instagram.com/corenvicmagazine linkedin.com/company/cor­vic linkedin.com/in/vic­van­cor­en­vic info@mediavakman.nl

CORENVIC.NL

THEMA

CERTIFICERING & REGELGEVING

Dit julinummer focust op certificering en regelgeving in de w-installatie. Examinator Ramon Ketelaar van STEK praat over de noodzaak van veilig werken met koudemiddelen. De certificering hiervoor verandert ingrijpend. Brancheorganisatie NVKL helpt haar leden met bijspijkeren.

NVKL: EERSTE HULP

BIJ CERTIFICERING

Een grote verandering voor ondernemers die werken met alternatieve koudemiddelen: in september wordt nieuwe certificering wettelijk verplicht. Brancheorganisatie NVKL ondersteunt haar leden bij deze overgang, met een online leerplatform.

Alle installateurs die met F­gassen en natuurlijke koudemiddelen werken, moeten daarvoor nieuwe certificaten behalen. Dat zorgt ook voor hectiek bij de examenbureaus. “Maar het is goed dat dit gebeurt”, zegt examinator Ramon Ketelaar van STEK. 10

WANT WAT ALS HET MISGAAT?

“ZONDER AI OVERLEEFT DE INSTALLATEUR NIET” Pascal en Yvonne Michorius van Installatiebedrijf Michorius zitten nooit stil. Met een verbouwing en een uitgekiend AI­beleid maken ze hun familiebedrijf, prijswinnaar bij Installatiebedrijf van het Jaar 2024, klaar voor de toekomst.

VAN SCHOOLSCHERM

NAAR WARMTEPOMP

Na jaren in het onderwijs en bedrijfsleven gooide Pascal ten Zijthoff (33) het roer om. Hij verruilde zijn kantoorbaan voor een opleiding werktuigkundige installatietechniek. Nu combineert hij werken met leren. ‘’Ik kan het iedereen aanraden."

MET WARMTEBATTERIJ

VAN DE ZON DOUCHEN

Marjet Rutten noemt zichzelf transitieregelaar, een aanjager van vernieuwing in de bouw. Zij ziet dat industrieel bouwen toeneemt en het belang van duurzaamheid groeit. Cor en Vic bezoeken Marjet in haar woonboerderij in Leerdam.

WARMTE OPSLAAN IN MUUR EN VLOER

De warmtepompen van Weheat verleggen grenzen. Gebruikers besparen fors door slimme software en thermische opslag in beton én ontlasten het energienet. Cor en Vic bezoeken Weheat, winnaar van de Nationale Ondernemersprijs.

INSTALLATIEBEDRIJF VAN HET JAAR!

Tot en met 31 juli kan er weer gestemd worden voor de verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Het is de derde keer dat we deze verkiezing organiseren. Eerst met ons zustermagazine Henk & Fred en nu dus gezamenlijk ­ ook met Cor & Vic. De bedoeling van de verkiezing is om de spotlights te zetten op de branche. En op de mooie bedrijven die er in de markt zijn. Bedrijven waar we trots op mogen zijn!

Nomineren gaat heel eenvoudig: ga naar installatiebedrijfvanhetjaar.nl en breng daar je stem uit op je favoriete installatiebedrijf. Bijvoorbeeld het bedrijf waar je werkt of eigenaar van bent. Belangrijk is wel dat je een korte motivatie toevoegt, waarin je in een paar zinnen vertelt waarom je dit bedrijf nomineert. Er kan gestemd worden in twee categorieën: bedrijven tot 25 medewerkers en bedrijven van 25 medewerkers en meer. Door dit onderscheid krijgen ook kleinere installateurs een kans de titel te winnen.

Op basis van het aantal stemmen en de motivaties stelt de jury twee shortlists samen. Met in beide categorieën tien installatiebedrijven. Beide lijsten worden half september bekend gemaakt. Daarna kan er tot eind oktober opnieuw gestemd worden. De twee bedrijven met meeste stemmen winnen de Publiekprijs. Daarnaast is er in beide categorieën een Vakjuryprijs. Alle vier winnaars worden eind november bekend gemaakt tijdens een speciaal event. Daarover later meer. Maar eerst is het de beurt aan jou. Door te stemmen op het bedrijf dat volgens jou een nominatie verdient. Doe je mee? Ga naar installatiebedrijfvanhetjaar.nl.

Peter Besselink, hoofdredacteur redactie@mediavakman.nl

NVKL helpt installateurs in wirwar certificering koudemiddelen

“ZORG ERVOOR DAT JE TIJDIG JE CERTIFICATEN BEHAALT”

Grote veranderingen voor installateurs die werken met koudemiddelen. De certificering hiervoor gaat op de schop. De huidige certificaten voor F­gassen zijn per 2029 niet meer geldig. En voor alternatieve koudemiddelen wordt certificering komende september al wettelijk verplicht. Brancheorganisatie NVKL ondersteunt haar leden in deze materie. Onder meer met een online leerplatform.

De nieuwe certificering voor koudemiddelen zorgt voor de nodige onrust in de installatiebranche, zo merkt ook Brenda Witzier, projectmanager Onderwijs en Arbeidsmarkt bij NVKL. Wat gaat er veranderen? En per wanneer eigenlijk? Dat vragen installateurs zich af. En vooral ook: waarom is het nodig? “Die vragen begrijpen wij goed. Als brancheorganisatie proberen we, in afstemming met de Rijksoverheid, iedereen daar helder over te informeren.”

De nieuwe certificering is een gevolg van Europese regelgeving betreffende de overgang van F­gassen naar alternatieve koudemiddelen, zoals propaan of ammoniak. “Deze

koudemiddelen zijn veel minder milieubelastend, maar vragen, met name op gebied van veiligheid, wel een andere manier van werken. Dat vereist dus ook nieuwe wetgeving en certificaten. Regels en certificaten gelden straks in alle Europese lidstaten”, vertelt Witzier, die vanuit haar functie nadrukkelijk betrokken is bij opleiding en certificering in de koude­ en klimaattechniek.

GELDIG

Vooropgesteld, het huidige certificaat voor F­gassen en de huidige, niet wettelijk verplichte certificaten VVAKK­A, ­B en ­C (Vakmanschapsbewijs Veilig werken met Koudemiddelen), gelden nog tot 12 maart

INVENTARISEN

Brenda Witzier adviseert installatiebedrijven om goed in kaart te brengen in hoeverre de kennis van monteurs aansluit op wat er nodig is voor de certificering. “Wacht daar niet mee. Er zal veel druk komen te staan op opleiders en exameninstellingen, want duizenden kandidaten moeten straks een certificaat gaan behalen. Zorg dus dat je dit traject snel in gang zet, zodat je straks niet te laat bent en ongecertificeerde mensen in je bedrijf hebt.” Verder wijst Witzier op een subsidiemogelijkheid van Wij Techniek. “Dat is het O&O­fonds van de installatiebranche. Op de site van Wij Techniek is hierover meer informatie te vinden.”

2029. Vanaf die datum moet iedereen die met koudemiddelen werkt het nieuwe, Europese certificaat hebben. Het gaat dan om de certificaten A1, A2, B en C. Daarnaast zijn er nog het D­ en E­certificaat, deze zijn in de w­branche zelden nodig. Met name de persoonsgebonden A1­ en A2­certificaten, voor F­gassen én koolwaterstoffen, zijn belangrijk voor installateurs die met airco's of warmtepompen werken. Beide certificaten zijn geldig voor het werken met deze installaties, alleen bij A2 is de hoeveelheid koudemiddel begrensd. Bij A1 geldt er geen grens. De certificaten B en C zijn verplicht voor respectievelijk CO2 en ammoniak.

TOEKOMSTBESTENDIG

Belangrijke verandering is ook dat specifiek voor alternatieve koudemiddelen per 29 september 2025 een certificaatplicht

“WEES VERSTANDIG, COR”

De toch altijd goed geluimde Cor ziet een beetje op tegen de nieuwe certificering voor koudemiddelen. “Weer studeren. Er verandert al zoveel. Ik weet het niet. Als ik gewoon cv's en leidingwerk blijf doen, dan heb ik helemaal geen certificaten nodig.” Vic ziet het anders. “Je moet mee, Cor. De cv maakt langzaam plaats voor de warmtepomp. Daarvoor moet je gecertificeerd zijn. Het is verstandig en voor je eigen veiligheid.” “En trouwens”, steekt Vic zijn oude maatje een hart onder de riem. "Je bent een ervaren monteur, hebt overal verstand van. Jij gaat dit makkelijk halen en vindt het vast ook interessant."

geldt. Tot nu is dat nog niet wettelijk vastgelegd. Voldoen aan vakbekwaamheid is nu nog enkel een zorgplicht voor werkgevers. Witzier: “Monteurs die niet gecertificeerd zijn en wel met alternatieve koudemiddelen werken, moeten dus snel een certificaat halen. Dat is het huidige VVAKK B1­ of B3­certificaat. Werk je nu nog niet met koolwaterstoffen, CO2 of ammoniak, maar ga je dat straks wel doen, dan kan je ook wachten op het nieuwe Europese certificaat. Examinering daarvoor kan vanaf maart 2026. Met dat certificaat ben je toekomstbestendig.”

LEERPLATFORM

Met dien verstande dat de nieuwe certificaten zeven jaar geldig zijn. Daarna is hercertificering nodig. Om monteurs te helpen bij het voorbereiden op de examens, die worden afgenomen door STEK, STE of PBNA, heeft de brancheorganisatie een online leerplatform ontwikkeld. Deze zomer gaat dat online. Witzier: “Heel nuttig als voorbereiding op de theoretische examens. Leren in je eigen tijd en tempo, met korte, compacte modules. Sommige installateurs weten al veel, anderen moeten nog het nodige leren. Alles kan. Echt een platform voor de branche, dat naadloos aansluit op de examens. Dankzij een 'Samen Slim­subsidie' kost het slechts 45 euro voor een half jaar.” Ook is er een gratis online informatiepakket beschikbaar op nvkl.nl.

Brenda Witzier NVKL

VERBETER JE BAAN! DURF JIJ DIT WEL AAN?

Kom bij ons team van vakmensen in:

• Elektrotechniek

• Klimaattechniek

• Sanitairtechniek

• Ventilatietechniek

• Beveiligingstechniek

• Regeltechniek

Bekijk de vacatures op werkenbijschouten.nl

NIEUWE CERTIFICERINGSEISEN VOOR WARMTEPOMPEN:

VEILIG EN DUURZAAM MET LAAG GWP-KOUDEMIDDELEN

Op 11 maart 2024 is de nieuwe F-gassenverordening 2024-573 in werking getreden, waarmee de Europese Unie een duidelijke richting heeft gegeven aan het gebruik van koudemiddelen met een laag Global Warming Potential (GWP), waaronder koolwaterstoffen, CO2 en ammoniak. Deze verordening is van grote invloed op onder meer de warmtepompsector, die een cruciale rol speelt in de verduurzaming van de gebouwde omgeving en de energietransitie.

VEILIG WERKEN MET KOUDEMIDDELEN IN WARMTEPOMPEN

De focus op koudemiddelen met een laag GWP brengt nieuwe veiligheidsuitdagingen met zich mee. Veel van deze stoffen zijn brandbaar, wat specifieke kennis en zorgvuldigheid vereist. De nieuwe uitvoeringsverordening uit september 2024 beschrijft de minimumeisen voor certificering. Er gelden nu ook eisen voor het werken met niet-F-gassen, zoals koolwaterstoffen, CO2 en ammoniak.

DE ROL VAN NVKL

NVKL, de brancheorganisatie van koeltechnische bedrijven, speelt in Nederland een belangrijke rol bij de implementatie van de nieuwe F-gassenverordening en certificering. Samen met de sector wordt relevant opleidingsmateriaal ontwikkeld - waaronder een online leerplatform - die aansluit bij de nieuwe certificeringseisen en wordt regelgeving inzichtelijk en praktisch toepasbaar gemaakt.

NVKL zet zich daarnaast in om de veiligheid en vakbekwaamheid van installateurs te verhogen, zodat zij goed voorbereid zijn op de nieuwe eisen en veilig kunnen omgaan met brandbare en laag GWP-koudemiddelen.

DE NOODZAAK VAN INTERNATIONALE SAMENWERKING

De groeiende populariteit van warmtepompen in Europa maakt internationale samenwerking op het gebied van certificering en regelgeving nog belangrijker. NVKL werkt hiervoor samen met Europese partnerorganisaties binnen AREA, de Europese vereniging van koel-, klimaat- en warmtepompinstallateurs.

Daarnaast werkt NVKL ook samen met EHPA (Europese warmtepompvereniging) aan het project Skillsafe Europe om een internationale standaard voor veilig werken met R290monoblock warmtepompen te ontwikkelen.

Gaat niet om de beste sollicitant, maar om beste kandidaat

SOLLICITANT HEEFT MAAR 1 VRAAG

WHAT’S IN IT FOR ME?

WERVING: 78% 71% VIA SOCIAL MEDIA VIA EIGEN PERSONEEL

Niet schrijven hoe leuk het is bij jouw bedrijf laten zien

Laat zien wat je doet en wees trots op je werk en monteurs

MEESTE INSTALLATIEBEDRIJVEN ZIJN IN PR VEEL TE BESCHEIDEN

Weg met de vacaturetekst die je al 20 jaar gebruikt IS EEN CV NOG ECHT NODIG BIJ EEN SOLLICITATIE?

Bron: de boeken ‘Het Recruitment Fundament’ en ‘Recruitment Unicorns’ van Arjan Elbers Installatiebedrijf mist vaak een goede bijbaan voor 15-jarigen

GENERATIE Z WIL NIET FULLTIME WERKEN

EVEN VENTILEREN

Afgelopen jaar won Michorius Installatiebedrijf uit Haaksbergen de Publieksprijs bij de verkiezing Installatiebedrijf van het Jaar. Maar stilzitten deden Pascal en Yvonne Michorius sindsdien allerminst. Met een rigoureuze verbouwing en forse stappen op het gebied van AI maken ze hun familiebedrijf klaar voor de toekomst.

YVONNE EN PASCAL MICHORIUS

Eigenaren Michorius Installatiebedrijf

“ZONDER AI OVERLEEF JE HET NIET ALS INSTALLATEUR”

EEN COMPLEET VERBOUWDE SHOWROOM EN KANTOOR. WAS DAT NODIG?

Yvonne: “Ja, absoluut. Onze vorige showroom stamde uit 2011. In de wereld van sanitair en installatietechniek gaat alles zó snel dat je eigenlijk elke tien jaar moet vernieuwen om bij te blijven. Bovendien bleek ons pand niet geïsoleerd, het gebouw stamt nog uit 1980. Dat is een contrast als je zelf duurzaamheid hoog in het vaandel hebt staan. We hebben alles aangepakt: isolatie, triple glas, uitbreiding kantoren en een vernieuwde showroom, die is ontstaan omdat we een deel van de werkplaats hebben opgeofferd.”

IN DIE SHOWROOM ZIEN WE OOK WANDVERWARMING?

Pascal: “Wandverwarming is een mooi alternatief voor vloerverwarming. Zeker als je een tegelvloer of parket hebt dat je niet wil vervangen. Het systeem werkt met stralingswarmte via voorgefabriceerde platen in de muur. Je levert vier centimeter in, maar het comfort is enorm. Combineer je het met vloerverwarming, dan kun je de aanvoertemperatuur nóg verder omlaagbrengen.”

EN WARMTEPOMPEN, ZIJN

DIE NOG WEG TE DENKEN?

Pascal: “De vraag naar warmtepompen is enorm gegroeid, zeker bij mensen die al zonnepanelen hebben. Maar een warmtepomp is geen standaardproduct. Het vraagt om vakmanschap. Wij

beperken ons bewust tot een paar merken, zoals Vaillant, Nefit, Stiebel Eltron en Itho Daalderop. Op die manier kunnen onze monteurs honderd procent expertise opbouwen. Je moet weten wat je installeert, maar vooral ook hoe je storingen snel kunt oplossen. Warmtepompen zijn veel complexer dan de cv­ketels van vroeger.”

DOEN JULLIE OOK IETS

MET ZONNEPANELEN?

Yvonne: “Ja, we doen het nog wel, maar het is echt flink teruggelopen. Waar we vroeger vele aanvragen kregen, is daar nog maar 10 procent van overgebleven. Die markt is gewoon ingestort. De onzekerheid rond de salderingsregeling speelt daar zeker een rol in.”

JULLIE WAREN ER VROEG

BIJ MET THUISBATTERIJEN?

Pascal: “Al dertien jaar geleden, op verzoek van een klant. Die was erg technisch onderlegd en zag de potentie van zo’n systeem. Dat triggerde ons om ermee aan de slag te gaan. In die tijd speelde het onderwerp nauwelijks. Inmiddels zijn we terughoudender geworden. Er is veel wildgroei op de markt met zogenoemde plug­and­play systemen, die je via internet kunt bestellen en zo in het stopcontact steekt. Maar

FAMILIEBEDRIJF

MET VISIE

Michorius Installatiebedrijf uit Haaksbergen is opgericht door vader Marinus. Inmiddels staat de tweede generatie aan het roer, met Pascal en Yvonne Michorius. De derde generatie, Mitch (20), komt eraan, zus Joanne (22) kiest voor een andere richting. Bij Michorius Installatiebedrijf werken veertien medewerkers. Het bedrijf richt zich op duurzame installatieoplossingen in de W-techniek: van warmtepompen en vloerverwarming tot sanitair en service. Geleidelijk wordt ook steeds meer elektrotechniek opgepakt. In 2024 won Michorius de Publieksprijs bij de verkiezing Installatiebedrijf van het Jaar (categorie tot 25 medewerkers). De jury prees het bedrijf om zijn innovatieve karakter. “Daar zijn we nog steeds trots op”, aldus Yvonne en Pascal Michorius.

de betrouwbaarheid daarvan vinden we zorgelijk. Daarom kiezen wij bewust voor een paar kwalitatieve merken, zoals Enphase. Dat merk heeft niet alleen thuisbatterijen, maar ook micro­omvormers, laadpalen én een energiemanagementsysteem (EMS). Die combinatie maakt het systeem betrouwbaar én efficiënt.”

JULLIE ZETTEN OOK STAPPEN OP HET GEBIED VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

Yvonne: “We zien dat AI steeds belangrijker wordt. Daar hebben we een specialist voor ingeschakeld, Luuk Laarveld, een zzp’er in de IT. Hij richt onze AI­processen in. Ik vind het zelf ook interessant. Wat me vooral triggerde was een ‘Masterclass Bedrijfskunde in 1 dag’ die ik volgde bij Nyenrode Business Universiteit. Daar vertelde een professor dat als je als installateur nú niet instapt, je over vijf jaar niet meer bestaat. Zonder AI overleef je het niet meer. Dat geloof ik echt.”

HOE BLIJVEN JULLIE BIJ IN EEN BRANCHE DIE ZO SNEL VERANDERT?

Pascal: “Dat doen we via onze toeleveranciers en door veel vakbladen te lezen. Daarnaast bezoeken we evenementen en bijeenkomsten. We maken wel keuzes. We springen er alleen op als we echt denken: dit voegt iets toe aan ons bedrijf of voor onze klanten.”

WELKE STAPPEN OP HET GEBIED VAN AUTOMATISERING HEBBEN JULLIE AL GEZET?

Yvonne: “We zijn al jaren bezig met automatiseren via Syntess. Inkoop, voorraad, werkbonnen, alles digitaal. De laatste stap was het koppelen van bestellingen aan werkbonnen via de webshop van leveranciers. We zetten AI steeds breder in, bijvoorbeeld voor factuurverwerking, klantcommunicatie en werkvoorbereiding. Luuk heeft voor ons op maat een AI­assistent uitgerold. Onze eigen ‘QIAI’ is een digitale collega die documenten verwerkt, offertes vergelijkt en straks zelfs klantgesprekken kan analyseren. Overigens hebben we een SLIM­subsidie van enkele duizenden euro’s ontvangen om, onder andere, het AI­traject voor een deel te bekostigen.”

JULLIE ZIJN ACTIEF OP SOCIALE MEDIA. WAT LEVERT DAT OP?

Yvonne: “Zichtbaarheid en verbinding. We posten klantverhalen, nieuwe technieken en soms gewoon iets leuks. Op Facebook, LinkedIn en Instagram. Daarvoor gebruik ik ook AI. Ik lever de input en laat

het door AI wat ‘romantischer’ schrijven. Mensen reageren erop. Toen we drie ontwerpen voor onze elektrische bus hadden en er zelf niet uitkwamen, lieten we de lezers kiezen. Dat leverde honderden reacties en veel interactie op met veel potentieel nieuwe klanten.”

DE KOSTPRIJZEN LOPEN FLINK OP. HOE GAAN JULLIE DAARMEE OM?

Pascal: “We rekenen het door in het uurtarief. We willen kwaliteit blijven leveren en garanties kunnen geven. Liever een iets duurdere partij die je helpt, dan goedkoop en onbereikbaar.

Dat besef groeit bij klanten.”

IN VIJF JAAR VAN VIJF NAAR VEERTIEN MEDEWERKERS. WAT IS DE STIP AAN DE HORIZON?

Yvonne: “We zitten tegen de grens aan, qua bezetting. Als we doorgroeien naar twintig mensen, hebben we versterking nodig op kantoor of we moeten nog meer doen met AI. Dat kan ook.”

Pascal: “Verder zijn we een W­installateur, maar pakken we ook steeds meer de E op. Veel projecten vragen om een totaalpakket. Je ziet het ook met warmtepompen. Daar zitten diverse elektronische componenten in. Ook daar komen E en W samen. Onze zoon Mitch ­ die nu nog bij een ander installatiebedrijf werkt, maar later

NOOIT MEER EEN DAG KWIJT AAN FACTUREN

Zestig inkoopfacturen verwerken. Dat kostte gemiddeld een hele dag. Totdat ICT-specialist Luuk Laarveld voor Michorius Installatiebedrijf een eigen AI-tool QIAI ontwikkelde.

Yvonne en Pascal Michorius: “Tegenwoordig zijn we nog maar drie kwartier bezig met al die inkoopfacturen. Dankzij onze eigen digitale collega vinden én verwerken we documenten razendsnel. Het is precies waarom we met kunstmatige intelligentie zijn begonnen. Om de administratie te automatiseren, kennis te borgen en tijd terug te winnen. We moeten in deze branche al vijf kwartier in een uur proppen. Dan is AI niet optioneel, maar noodzakelijk.”

graag in het bedrijf komt ­ volgt nu de E­opleiding. Zo zorgen we voor toekomstbestendigheid.”

TOT SLOT: HOE ZIET DE TOEKOMST

VAN DE MARKT ERUIT?

Yvonne: “Veelbelovend. Warmtepompen, batterijen, energiemanagement, het wordt allemaal steeds belangrijker. Alleen moet de overheid een stabieler beleid voeren en een stip op de horizon zetten voor vijf à tien jaar. En zich daaraan houden. Zodat wij geen adviezen geven die morgen weer verouderd zijn.”

Alle berekeningen in eigen huis

VENTILATIEBEREKENING BIJ OOSTERBERG

Bij Koninklijke Oosterberg kun je ook terecht voor ventilatieberekeningen. Zo helpen we installateurs sneller en met meer zekerheid bij ventilatieprojecten.

Steeds vaker vraagt de markt om totaaloplossingen, ook bij ventilatieprojecten.

Daarom levert Oosterberg ook ventilatieberekeningen op maat. “We willen installateurs en eindklanten maximaal ontzorgen”, zegt Piet Voogd van Oosterberg Klimaat & Ventilatie.

Van basis naar totaalpakket

“Wij combineren technische expertise met marktkennis en nemen het complete proces in eigen hand. Klanten ontvangen niet alleen een nauwkeurige berekening, maar ook een compleet materialenoverzicht én transparante prijsopgave vooraf. Zo weten zij precies waar ze aan toe zijn en kunnen projecten sneller, slimmer en zonder verrassingen worden gerealiseerd.”

Slimmer en sneller

Door zelf berekeningen te maken voor kleinere projecten kan Oosterberg sneller schakelen. “We kunnen niet alleen berekeningen leveren, maar direct ook

het juiste materialenpakket. Dat maakt ons sterker als totaalpartner. We zitten immers ook aan de E­kant van projecten.” Daarnaast scheelt het kostbare tijd voor installateurs die moeite hebben om zelf experts te vinden.

Slimme samenwerking voor sneller en beter klantadvies

“Bij Oosterberg combineren we de nieuwste tools met de praktijkkennis van onze eigen specialisten. Onze mensen zijn specifiek opgeleid om gericht advies te geven en precies de juiste vragen te stellen”, zegt Voogd. “Zo kunnen we klanten razendsnel voorzien van een compleet en onderbouwd advies op maat, inclusief nauwkeurige berekeningen én levering. Het resultaat: minder gedoe, sneller schakelen en altijd de optimale oplossing voor klimaat­ en ventilatievraagstukken.”

Ook een berekening laten maken?

Vraag een ventilatieberekening aan via een Oosterberg­vestiging bij jou in de buurt of ontdek meer op oosterberg.nl/wat-doen-wij/klimaat-ventilatie

ROCALIBER S VAN ROTHENBERGER

Merk: ROTHENBERGER

Fabrikantnummer:

1000004482

Productgroep:

KALIBRATOR/ONTBRAMER

MIKE BODDE

Bodde Installatietechniek B.V.

+ Eén tool waarmee je binnen een paar seconden de buis ontbraamt en kalibreert

+ De ratelfunctie, hierdoor kost het geen moeite en is deze ook in kleine of onhandige ruimtes goed te gebruiken

Werkt het product efficiënt?

Het product is erg handig in gebruik en heeft een handvat met ratelfunctie wat het nog makkelijker maakt.

Is de dubbele werking (kalibreren en ontbramen) handig in gebruik?

De dubbele werking is zeer handig in gebruik.

Zijn de verschillende diameters waarvoor het gereedschap geschikt is handig in gebruik?

Ja want je hoeft niets te verstellen of meerdere tools te gebruiken.

Zou je dit gereedschap aanbevelen?

Het product is echt een aanrader omdat dit het werk een stuk makkelijker maakt.

BERT-JAN REERINK

Reerink BV Installatiebedrijf

+ Makkelijk in gebruik

+ Eén stuk gereedschap voor meerdere diameters is handig

Niet op schroefmachine te maken, kan handig zijn i.v.m. sneller werken.

Werkt het product efficiënt?

Ja.

Is de dubbele functie handig in gebruik?

Zeker handig.

Zijn de verschillende diameters waarvoor het gereedschap geschikt is handig in gebruik? Ja, één tool voor meerdere diameters.

Zou je dit gereedschap aanbevelen?

Ja.

gelijktijdig kalibreren & ontbramen van kunststof buizen

De nieuwe ROCALIBER S van ROTHENBERGER helpt de gebruiker bij het dagelijks werk dankzij de 2­in­1 functie: gelijktijdig kalibreren & ontbramen van kunststof buizen. Bovendien bespaart de unieke ratelfunctie tijd om de klus te klaren. Voor grotere diameters (40­63mm) is ook de ROCALIBER L beschikbaar.

SPECIFICATIES

Kleur: rood/zwart

JULIAN PIJNENBURG SVD

+ Alle maatvoeringen in één schraper

+ Je kunt in een beweging blijven draaien dankzij ratel

Lange lengte bij dikkere diameters

Buitenmantel wordt niet geschraapt en mantelbuis kan je niet snijden

Werkt het product efficiënt? Heel efficiënt.

Is de dubbele functie handig in gebruik? Ja dit is heel handig en enorm makkelijk.

Zijn de verschillende diameters waarvoor het gereedschap geschikt is handig in gebruik?

Dit is heel handig.

Zou je dit gereedschap aanbevelen? Jazeker.

WILLEM SEINE

Deltion College

+ Goed handvat

+ Past op vele soorten meerlaagse buizen

− Enkele merken meerlaagse buizen werkt het niet bij

Werkt het product efficiënt?

Voor een keer een persverbinding maken goed te doen, maar bij een grote hoeveelheid is accugereedschap efficiënter.

Is de dubbele functie handig in gebruik?

Ja.

Zijn de verschillende diameters waarvoor het gereedschap geschikt is handig in gebruik?

Ja. Eén tool, meerdere diameters.

Zou je dit gereedschap aanbevelen?

Het is wel handig om bij je te hebben.

Toepassing: kunststof buizen

Werkgebied: 16 / 20 / 26 (25) / 32 mm

Gewicht: 280 gram

AFMETINGEN

Lengte: 15 cm

Breedte: 9 cm

Dikte: 3 cm

ERIC MINKMAN

Verhoeve Aurora Groep

+ Makkelijk in gebruik + Handzaam

− Weinig variatie met verschillen buisdiktes

− De range is beperkt

Werkt het product efficiënt?

Op zich wel, maar voor afbramen bij bepaalde dikte vind ik hem minder geschikt.

Is de dubbele functie handig in gebruik? Kalibreren heb ik niet goed kunnen beoordelen, daar er toch een significant verschil zit in de diverse buizen die wij gebruiken.

Zijn de verschillende diameters waarvoor het gereedschap geschikt is handig in gebruik?

Jawel, maar dan vooral voor het ontbramen.

Zou je dit gereedschap aanbevelen?

Zeker, maar dan vooral vanwege het robuuste, en het daaruit voorvloeiende hufterproof karakter van het gereedschap.

OORDEEL

TESTPANEL:

Tot en met 31 juli kan er weer gestemd worden voor de verkiezing Installatiebedrijf van het Jaar. De verkiezing is een event van Media Vakman, naast Cor & Vic ook de uitgever van zustermagazine Henk & Fred. Er zijn twee categorieën: bedrijven tot 25 medewerkers en 25 medewerkers en meer. Nomineren gaat heel eenvoudig: ga naar installatiebedrijfvanhetjaar.nl en breng je stem uit op je favoriete installatiebedrijf. Bijvoorbeeld het bedrijf waar je werkt of waar je eigenaar van bent. Belangrijk is dat je een korte motivatie toevoegt, waarin je in een paar zinnen vertelt waarom je dit bedrijf nomineert.

INSTALLATIEBEDRIJF VAN HET JAAR

OPLEVING WARMTEPOMP

In het afgelopen jaar zijn er aanzienlijk minder warmtepompen verkocht dan in het jaar daarvoor: 125.000 exemplaren ten opzichte van 179.000 stuks in 2023. Zo blijkt uit cijfers van Dutch New Energy Research (DNER). Desondanks is onderzoekbureau DNER optimistisch over 2025. “Als de trend van de eerste vier maanden doorzet, kan het niveau van 2023 opnieuw worden bereikt.” De vraag is echter of het geen tijdelijke opleving is, als gevolg van de regeling dat klanten die eind 2024 een offerte hadden ook nog in de eerste maanden van 2025 konden profiteren van subsidies die inmiddels zijn versoberd.

NIEUW GEZICHT: MARK HARBERS

Met Mark Harbers als nieuwe voorzitter van Techniek Nederland staat de technieksector aan het begin van een innovatieve versnelling. Harbers benadrukt dat innovatie onmisbaar is om het groeiende tekort aan technische vakmensen op te vangen én om de energietransitie te versnellen. “We moeten meer doen met hetzelfde aantal mensen. Dat kan alleen door fors in te zetten op technologische vernieuwing.” Daarbij noemt hij AI, robotisering, industrieel produceren en slimme techniek tegen netcongestie.

KRITISCH OP WARMTEPOMP

Monteurs zijn kritisch als het gaat om de warmtepomp. Ze vrezen dat hun werk daardoor eentoniger en fysiek zwaarder wordt. Zo blijkt uit een onderzoek van TNO onder zeven grote installatiebedrijven. Warmtepompen zijn vaak zwaarder dan de gewone cv­ketels. Zeker nu ze steeds vaker volledig prefab uit de fabriek rollen. Monteurs ervaren het tilwerk als een groeiende zorg. Daarnaast zijn ze kritisch over de trend om taken als plaatsing en onderhoud meer op te splitsen, waardoor het werk minder uitdagend is.

BEDRIJFSKUNDE IN 1 DAG DOOR

TECHNIEK NL

Techniek Nederland houdt in samenwerking met Business Universiteit Neyenrode op vrijdag 3 oktober weer een ‘Masterclass Bedrijfskunde in één dag’. De dag is bedoeld voor directeur­eigenaren en managers van kleine en grote bedrijven in de installatiebranche en alleen toegankelijk voor leden van Techniek Nederland. In één dag krijg je de nieuwste bedrijfskundige inzichten, waarmee je (nog) meer rendement uit je bedrijf kunt halen. Je gaat met een rugzak vol tips en praktische handvatten naar huis. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere leiderschap, talentmanagement, marketing, ondernemerschap en strategie. Kijk voor meer info op de site van Techniek Nederland of scan de QR­code.

Airco’s steeds populairder

Vic: “Wist je dat bijna 20 procent van de huishoudens in Nederland inmiddels een airco heeft? Ook Cor en ik merken dat de laatste paar jaar steeds meer airco’s worden geïnstalleerd. Dat wordt ook onderstreept door de verkoopcijfers van onderzoeksbureau DNER. Afgelopen jaar waren dat er zo’n 268.000 en in 2025 is de verwachting dat dit aantal naar 306.000 stijgt. Volgens DNER is er een groeiende behoefte aan koeling. Ik geef de klant trouwens altijd het advies mee om de airco in de zomer niet te koud te zetten. Mijn tip: zet de airco op warme dagen niet meer dan 5 tot 7 graden kouder dan buiten!”

21% MEER WINST IN 2024

De installatiebranche heeft 21 procent meer winst gemaakt in 2024 dan in het jaar daarvoor. Dat blijkt uit de Benchmark van Bol Adviseurs onder tachtig installatiebedrijven. Dit is het twaalfde jaar op rij dat de branche weer betere cijfers laat zien. Volgens accountant Stefan van Maasakkers van Bol Adviseurs komt dit in de eerste plaats doordat installateurs gewoon hogere tarieven durven te vragen. Daarnaast zien we dat installateurs zich meer zijn gaan specialiseren. Ook dat zorgt voor hogere tarieven. Aandachtspunt blijft volgens Van Maasakkers de alsmaar stijgende kostprijs. In 2024 kwam die uit op 83,90 euro per uur. De verwachting is dat deze in 2025 verder stijgt naar zo’n 89 euro.

“VEILIG WERKEN MET KOUDEMIDDELEN VAN LEVENSBELANG”

Elders in deze Cor & Vic legt Brenda Witzier van NVKL uit wat er gaat veranderen in de certificering voor F­gassen en natuurlijke koudemiddelen. Alle installateurs die hiermee werken moeten daarvoor de komende tijd nieuwe certificaten gaan behalen. Dat zorgt ook voor hectiek bij de examenbureaus. “Maar het is goed dat dit gebeurt”, zegt examinator Ramon Ketelaar van STEK.

RAMON, DIE OUDE

CERTIFICERING WAS TOCH PRIMA?

“Nee, dat vind ik niet. Deze vernieuwing is heel goed. Kijk, zo'n natuurlijk koudemiddel is extreem brandbaar. En je ruikt het niet. Zelfs een klein beetje kan een groot gevaar opleveren. Dus een monteur moet zich heel goed bewust zijn van de risico's. De basisvaardigheden in het examen gaan erover dat je de veiligheid van jezelf en je omgeving kan waarborgen. Als je goed leert werken met brandbare koudemiddelen, dan sluit je de risico's uit.”

MAAR VOOR DE ALOUDE F-GASSEN VERANDERT OOK ALLES.

“En ook dat is nodig. Ik vind het vooral goed dat iedere zeven jaar een hercertificering verplicht wordt. Het huidige F­gassencertificaat geldt voor het leven. Je mag altijd blijven sleutelen, ook al ben je er een hele tijd uit. In de automotive is dat ondenkbaar, daar moet de APK­keurder zelfs om de twee jaar zijn papiertje opnieuw halen. Straks moeten monteurs die met F­gassen werken ook iedere zeven

jaar een toets van bekwaamheid doen. Dat is verstandig.”

EN INEENS MOETEN ZE DUS OOK ALLES WETEN OVER ALTERNATIEVE

KOUDEMIDDELEN?

“Precies. Door de geleidelijke uitfasering van de synthetische F­gassen krijgt de traditionele monteur straks hoe dan ook te maken met alternatieve middelen. In de nieuwe certificaten worden de F­gassen en natuurlijke middelen gecombineerd. Dat is ook heel goed. Zo gaan

we risico's uitsluiten. Monteurs hoeven ook niet tegen het examen op te zien, de echte vakmensen weten al veel. En het examen is gewoon heel nuttig.”

HUH, ZIEN MONTEURS

ER TEGENOP DAN?

4

“Ja, veel monteurs zijn erg zenuwachtig. Dat is onnodig. Het doel van de examens is simpel: jij moet ons overtuigen dat je aan het eind van de dag weer veilig in je bus naar huis zit. Dat je de skills en kennis hebt om de veiligheid van werken met koudemiddelen juist te kunnen inschatten. Serieuze, ervaren monteurs kunnen dat. Die hoeven echt niet bang te zijn dat ze het niet halen.”

5

MAAR ZE MOETEN WEL

AAN

DE BAK, TERWIJL ZE

GEEN TIJD HEBBEN.

“Snap ik. Ook ik hoor best veel monteurs klagen. Waarom moet dat nou? Maar dit zijn de feiten, daar moeten we in mee. Ik zet ze ook voor het blok. Wat als je geen

certificaat haalt en je hobbelt maar gewoon door? En er gaat een keer wat mis? Dan ben je de pineut. Want als het misgaat met brandbare middelen, dan kan het goed misgaan. Dat wil toch niemand? En zoals ik al zei, het is straks simpelweg allemaal verplicht. Dus geen discussie mogelijk.”

MAAR KOMEN MONTEURS NOU BIJ JULLIE OMDAT HET MOET, OF OMDAT ZE ZELF WILLEN?

6

“Beide. Ik denk eigenlijk dat iedereen het belang wel inziet. Maar je moet een cursus volgen, examen doen. Dan kan je niet werken en dat betekent geen omzet. Terwijl ze al zo druk zijn. Dat schuurt, dat begrijp ik. Maar het gaat om veiligheid en kennis. Ga je niet mee, dan mis je straks de boot. Ook dat beseft iedereen langzaamaan wel.”

DUS HET LOOPT FLINK STORM BIJ STEK?

“Dat begint zeker. We moeten daarvoor ook alle zeilen bijzetten,

“COWBOYS KRIJGEN HET LASTIG”

7

maar dat lukt. Tot voor kort hadden we bijvoorbeeld één locatie voor B1­examens, nu al vijf. En dat worden er nog meer. Ook het aantal examinatoren groeit snel, onlangs hebben zich er intern bij ons nog zes gekwalificeerd. Het betekent trouwens ook druk op de opleidingscentra, want daar nemen wij de examens af. Op die momenten zijn de ruimtes en machines niet beschikbaar voor les. Dus de druk zit erop, maar we gaan dat fixen.”

WORDT ER STRAKS EIGENLIJK WEL GEHANDHAAFD OP DIE CERTIFICATEN?

8

“Jazeker! Door de Inspectie Leefomgeving. Die instantie doet dat nu ook al. En dat is nodig. We kunnen wel allemaal de veiligheid zo belangrijk vinden, als niemand handhaaft, dan heb je altijd types die zich niet aan de regels houden. Dat moeten we hoe dan ook voorkomen, zeker met risicovol materiaal als deze koudemiddelen.”

Examinator Ramon Ketelaar is niet alleen blij met de komende certificering voor koudemiddelen, hij verwacht ook dat de vernieuwing zal leiden tot meer duidelijkheid in de sector. Hoe zit dat, wil Cor weten. Ramon: “Er zijn best veel installateurs die hun werkgebied verleggen van zonnepanelen naar warmtepompen, omdat daar nu veel vraag naar is. Maar straks kan je die overstap niet zomaar meer maken. Je moet op een verantwoorde manier met koudemiddelen kunnen omgaan en mag dus niet meer onvoorbereid met warmtepompen werken. Heel verstandig dat er certificaten én handhaving zijn, straks. Zonder certificaat geen koudemiddelen, dus cowboys krijgen het lastig. Vakmanschap maakt straks het verschil.” Cor en Vic knikken. “Dus zonder aantoonbaar vakmanschap mag je niet werken in de koudetechniek? Helder.”

Ramon Ketelaar (rechts) examinator bij STEK

GASLOOS DOUCHEN DOOR WARMTEBATTERIJ

Marjet Rutten noemt zichzelf transitieregelaar, een aanjager van vernieuwing in de bouwsector. Als specialist in innovatief, duurzaam en industrieel bouwen kijkt ze kritisch naar de woningbouw in Nederland. Ze ziet dat industrieel bouwen toeneemt en het belang van duurzaamheid groeit. Cor en Vic bezoeken Marjet in haar woonboerderij in Leerdam.

Marjet Rutten

Infraroodpanelen op de eerste verdieping

“Ben je anders naar de bouwsector gaan kijken?”

Cor en Vic rijden in Leerdam het erf op van de rietgedekte woonboerderij uit 1866. “Denk je echt dat ze dit verwarmt met alleen een warmtepomp?”, vraagt Cor zich af. Vic knikt: “Marjet Rutten heeft hier bijna alles verduurzaamd.”

Marjet Rutten ontvangt de mannen enthousiast. Als transitieregelaar slaat ze bruggen tussen innovatie en praktijk in de bouwsector. Naast haar werk als specialist innovatief en duurzaam bouwen, geeft ze lezingen en adviseert ze organisaties over verduurzaming. “Ik vind het leuk om in een sector te werken die tastbare dingen maakt en resultaatgericht is. Daarom ben ik in de bouw terechtgekomen”, vertelt Marjet.

Huis in slechte staat

In 2011 kocht ze samen met haar partner de boerderij. “Het huis was in slechte staat. Je keek aan de binnenkant tegen het rieten dak aan. We hebben muren, dak en vloeren geïsoleerd, kozijnen vervangen en duurzame technieken geïnstalleerd, zoals ledverlichting, een douche­wtw en infraroodverwarming boven. Op het dak werden achttien oudere zonnepanelen vervangen door 58 nieuwe, die jaarlijks ongeveer 17.000 kWh opwekken.”

Ze wilde direct helemaal gasloos worden, maar liep tegen praktische bezwaren aan. “Installateurs vonden in 2011 een warmtepomp voor zo’n oude boerderij te spannend. Dus ik kocht een nieuwe cv­ketel. Maar ik heb wel loze leidingen gelegd, zodat we een warmtepomp later eenvoudig zouden kunnen aansluiten.

Dat bleek een gouden greep. Inmiddels draait er hier alweer jaren een hybride warmtepomp. Die doet het zo goed dat we nauwelijks nog gas gebruikten, alleen voor warm tapwater. Met de NEStore kunnen we helemaal van het gas af.”

Infrarood

Cor vraagt zich af wat de infraroodpanelen op de eerste verdieping dan nog toevoegen. Marjet: “Die voegen vooral comfort toe op momenten dat het echt nodig is. Ze geven directe stralingswarmte af, zoals de zon, waardoor het snel aangenaam aanvoelt, zonder dat je de hele ruimte hoeft op te warmen. Ideaal voor kamers die je af en toe gebruikt, zoals een werkkamer of badkamer.” Is ze de laatste jaren anders naar de bouwsector gaan kijken, vraagt Vic. “Weet je, er is voldoende innovatiekracht, maar de daadwerkelijke implementatie, oftewel toepassing, blijft lastig. Als er werk genoeg is, kiezen installateurs liever voor bekende oplossingen. Daar is nog werk te verzetten. Het begint allemaal met intrinsieke motivatie

STEK, dé one-stop-shop voor persoons- en bedrijfscertificering in de koude, klimaaten warmtepompsector.

Let op! Overgangsregeling tot 29 maart 2026

Check wat dit voor jou betekent!

WERK JIJ MET

Vanaf 29 september 2025 treedt de certificeringsverplichting in werking

De NEStore warmtebatterij

bij de installateur: liefde voor innovatie, maatschappelijke verantwoordelijkheid en toekomstgerichtheid.”

Tapwater met NEStore

Nog niet zo lang geleden zette Marjet een volgende stap naar gasloos wonen: het tapwater. Daarvoor koos ze de NEStore, een innovatieve warmtebatterij die zonne­energie omzet in warm water. Newton Energy Solutions adviseerde haar daarbij. Vic is heel nieuwsgierig. Marjet: “De NEStore is geen boiler, maar een slimme warmtebatterij die overtollige zonnestroom omzet in warm water van 110 graden. Dankzij vacuümisolatie blijft dat water dagenlang warm en kun je zelfs op bewolkte dagen douchen op zonnestroom die komt van de zonnepanelen. Je gebruikt het via een warmtewisselaar: koud leidingwater stroomt langs het hete water in de NEStore en wordt zo direct opgewarmd tot douchetemperatuur.”

Marjet straalt: “Ik kan nu heerlijk lang douchen zonder schuldgevoel. Ik douche nu letterlijk van de zon.” Vic is nieuwsgierig of ze nu ook helemaal van het gas af kan.

Marjet twijfelt niet: “Jazeker. We hebben de gasketel nog wel, maar ik verwacht hem binnenkort definitief uit te schakelen.”

Thuisaccu’s

Sinds februari beschikt de familie ook over twee thuisaccu’s met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 30 kilowattuur. “In deze periode gebruiken we daardoor ’s avonds geen stroom meer van het net. Wat we overdag opwekken, slaan we op in de accu’s en gebruiken we later op de dag, bijvoorbeeld voor de tv en het laden van de auto. Overigens denk ik dat een batterij financieel alleen interessant is met een dynamisch energiecontract.” Cor vraagt of een thuisbatterij noodzakelijk wordt als de salderingsregeling stopt. “Ik zie niet altijd de oplossing in individuele batterijen per woning. Collectieve opslag in de wijk biedt meer kansen. Maar opslagtechnologieën ontwikkelen zich razendsnel en kunnen dan belangrijk worden.” Het bezoek zit erop. Cor en Vic vertrekken geïnspireerd. Vic: “Die duurzame toekomst komt wel goed, als iedereen zo denkt als de familie Rutten.”

LOZE LEIDINGEN: GOUDEN GREEP

Marjets belangrijkste tip bij verbouwen: leg loze leidingen aan! Marjet Rutten: “Het heeft me enorm veel gemak opgeleverd. We konden de zonnepanelen, de warmtepomp en de NEStore daardoor aansluiten zonder breekwerk. Dat scheelde enorm veel kopzorgen en kosten achteraf. Ook boven de kookplaat ligt een loze leiding, mocht ik ooit nog een afzuigkap willen ophangen. Boven hebben we leidingen klaargelegd voor eventuele radiatoren, voor het geval de infraroodpanelen niet voldoende zouden zijn. Zelfs naar de schuur ligt een dikke loze leiding voor elektra. Je weet nooit wat er nog komt. Je bent hiermee echt klaar voor de toekomst!”

DE GROOTSTE KANSEN LIGGEN IN DE ZIJ-INSTROOM ’’

PAUL GIJSBERS Docent werktuigkundige installatietechniek

CV VAN

PAUL GIJSBERS (48)

BEDRIJF

Summa Eindhoven

FUNCTIE

Docent

OPLEIDING

Van lts naar hbo werktuigkundige installatietechniek

ZWEMDIPLOMA

A en B

WERKERVARING

verwarmingsbranche, loodgieter, projectleider, praktijkopleider en ­instructeur en docent werktuigkundige installatietechniek

HOBBY’S

Muziek maken, wandelen en lezen

WEKKER

Kwart voor 7 (ook op zaterdag)

ONTBIJT

In de auto een boterham

STERKE EIGENSCHAP

Er willen zijn voor de student

MINDER GOED IN

Accepteren en loslaten als het niet zo goed loopt met een student

VAKLITERATUUR

Henk & Fred, Vihamij (groothandel), Cor & Vic en LinkedIn

CV OF WARMTEPOMP

Hybride (dus beide)

JULLIE GEVEN

LES AAN ZIJINSTROMERS OP ZATERDAG. WAAROM?

“Omdat het past bij de doelgroep. Zij­instromers zitten in een andere levensfase: ze hebben vaak al werk, een gezin en verantwoordelijkheden. Ze willen zich omscholen, maar wél gewoon vijf dagen beschikbaar blijven voor hun werkgever. Door de lesdag op zaterdag blijft hun werkweek intact én krijgen ze serieus onderwijs.”

IS DE ZATERDAG DAN ECHT

BETER DAN EEN AVONDLES?

‘’Ja. We hebben het geprobeerd met avondonderwijs, maar dat werkte niet.

Na een lange werkdag vielen studenten soms letterlijk in slaap. En dan moesten ze nog naar huis rijden. Niet veilig en niet verantwoord. Op zaterdag is iedereen fris. Dat merk je meteen aan de energie en motivatie in de klas.”

VAN HOE LAAT TOT

HOE LAAT IS DE LESDAG?

daar ook energie van terug. Je moet enorm differentiëren: iedereen heeft een andere achtergrond, ervaring en leervraag.”

IS HET KOSTENTECHNISCH NOG EEN UITDAGING VOOR WERKGEVERS?

“Het kost werkgevers jaarlijks zo’n 2500 euro extra om de opleiding op zaterdag te volgen. Maar die investering betaalt zich snel terug. De medewerker is vijf dagen productief, pakt de praktijk sneller op en is daardoor eerder inzetbaar. Als je het doorrekent, is het juist voordeliger.’’

“Op zaterdag is iedereen fris, dat merk je meteen”

“Van acht uur tot kwart over één. Dan heb je nog een hele middag en zondag over. Het is goed vol te houden.”

HOE REAGEREN ZIJ-INSTROMERS

OP DEZE AANPAK?

“Heel positief. Natuurlijk is het een investering, drie jaar lang je zaterdagochtend opofferen, maar ze doen het voor zichzelf. En ze zien wat het oplevert: kennis, praktijkervaring én toekomstperspectief.”

JIJ GEEFT DUS OOK ELKE ZATERDAG

LES. HOE IS DAT VOOR JOU?

“Pittig. Ik ben de spil van de zaterdag, dus het vraagt veel energie. Maar omdat de studenten zo betrokken zijn, krijg ik

WERKEN JULLIE OOK MET KLEINE KLASSEN?

“Ja, bewust. In plaats van 24 studenten, heb ik er soms maar vier. Dat maakt het echt maatwerk. Ik kan per persoon kijken: wat heb jij nodig om verder te komen? Je krijgt ook een sterk groepsgevoel.”

VRAAGT LESGEVEN AAN ZIJ-INSTROMERS EEN ANDERE AANPAK?

“Absoluut. De gemiddelde zij­instromer is rond de 30 jaar, sommigen zelfs ouder. Ze hebben vaak al een carrière gehad in een ander vakgebied. Dan werkt een andere benadering beter. Ze doen op de werkvloer veel praktijkervaring op, dus wij vullen vooral de theorie en achtergrondkennis aan.”

WAT MAAKT DEZE DOELGROEP ZO INTERESSANT?

“Ze zijn serieus. Ze willen het echt. Dat zorgt voor een heel andere dynamiek. En het is mooi om te zien hoe snel ze groeien. Ze hebben vaak al een basis, dus het tempo ligt hoger.”

Kalibratiebus Kalibratiebus

Team
Kalibratiebus
is
een
combinatie
van
Kalibratiebus,
BRL‑100
en
Kolibrie

Kalibratie
van
meetinstrumenten

Mogelijkheden꞉

opsturen
naar
Almere
en
binnen
5
werkdagen
weer
bij
u
terug (Kalibratiebus
/
BRL‑100
/
Kolibrie


Musicalstraat
3B

1323
VR Almere) op
afspraak
brengen
en
na
ca
2
uur
weer
ophalen op
afspraak
voor
/
na
kantooruren
brengen
en
afhalen
in
de
 pakketkluis
met
uw
persoonlijke
code

op
afspraak
op
locatie
(min.
10
meetinstrumenten)

Wij
zijn
leverancier
van
o.a.

Kolibrie Kalibratie

ZIJN JULLIE UNIEK MET

DEZE ZATERDAGVARIANT?

“Voor zover ik weet wel. Maar het werkt, omdat het maatwerk is. Studenten mopperen misschien weleens dat het op zaterdag is, maar ze zien allemaal dat het ze verder helpt.”

INSPRAAK DOCENTEN IN ONDERWIJS

Paul Gijsbers ziet het als zijn missie om de kloof tussen onderwijs en praktijk te dichten. Hij pleit voor meer inspraak van docenten én studenten in het onderwijsbeleid en roept bedrijven op hun verantwoordelijkheid te nemen. “Als school kunnen we het niet alleen”, zegt hij. Het bedrijfsleven moet meedenken, meedoen en scholen actief voeden. Zijn wens? Dat scholen en bedrijven samen optrekken, de verbinding zoeken en ook landelijk beleid mee helpen vormgeven – om zo het techniekonderwijs sterker, actueler en beter toekomstbestendig te maken.

WAT IS HET MEEST ONDERSCHATTE ONDERDEEL VAN

JOUW WERK?

“Klassenmanagement. Iedere student is anders. Daarnaast is het contact met het bedrijfsleven essentieel. Dat moet wel van twee kanten komen. Als school kunnen wij het niet alleen. We hebben input nodig vanuit de praktijk. Ik zou willen dat die verbinding structureler is.”

HOE BLIJF JIJ ZELF BIJ IN DIT SNEL VERANDERENDE VAKGEBIED?

“We toetsen in de praktijk en dat is uniek. Studenten werken met de nieuwste installaties en ik kijk mee. De praktijkopleiders zijn erbij, dus ik zie direct wat er speelt. Dat zie ik ook als mijn eigen bijscholing. Daarnaast bezoek ik vakbeurzen, blijf ik actief op LinkedIn en volg ik zelf cursussen.”

HOE ZORG JE DAT ONDERWIJS EN PRAKTIJK GOED OP ELKAAR BLIJVEN AANSLUITEN?

“We proberen zoveel mogelijk bij de praktijk aan te haken. De lessen sluiten aan op wat ze op de werkvloer tegenkomen. Ik luister

goed naar wat er leeft bij de bedrijven waar onze studenten werken. En ik kijk altijd: welke tools, technieken en kennis hebben we nodig? Dan probeer ik dat in huis te halen en mee te nemen in het programma.”

WAAR LIGGEN VOLGENS JOU DE GROOTSTE KANSEN IN TECHNIEKONDERWIJS?

“Vooral in de zij­instroom. Daar zit nu de urgentie én de snelheid. Die mensen willen iets, kunnen iets en zijn hard nodig in de branche. Maar we mogen het reguliere techniekonderwijs zeker ook niet vergeten.”

WAT IS JOUW DROOM VOOR HET VAKGEBIED?

“Dat scholen en bedrijven écht nog meer samen gaan optrekken. Vraag als bedrijf eens: wat kan ik betekenen voor het onderwijs? Geef gastlessen, deel kennis en denk mee over het curriculum. We hebben elkaar nodig. Alleen dan kunnen we dit vakgebied sterk en aantrekkelijk houden.”

Pascal ten Zijthoff, van docent naar W­monteur

KAN IEDEREEN ZO’N SWITCH AANRADEN”

Na jaren in het onderwijs en bedrijfsleven gooide Pascal ten Zijthoff (33) het roer radicaal om. Hij verruilde zijn kantoorbaan voor een niveau 3­opleiding werktuigkundige installatietechniek. Nu combineert hij werken met leren. ‘’Ik kan het iedereen aanraden die overweegt om te wisselen van loopbaan."

VAN DOCENT NAAR MONTEUR.

WAAROM DEZE SWITCH?

"Ik wilde met mijn handen werken. Als docent werk je veel voor het bord en achter een laptop. Mijn hart ligt bij actief bezig zijn. Die verandering was spannend, maar ik sta volledig achter mijn keuze."

HOE KWAM JE EROP OM VOOR DE TECHNIEK TE KIEZEN?

“Mijn vriendin kocht een huis en ik vond de badkamer niet mooi. Toen ben ik zelf begonnen met klussen, via YouTube. Dat beviel zo goed dat ik besloot volledig voor de techniek te kiezen.’’

WAAROM SPECIFIEK DE W-KANT?

“Ik was bezig met douche en toilet en vond dat heel interessant. Niet met een plan vooraf, het liep zo. De W­kant is bovendien breed – warmtepompen, gas, water – en wordt steeds breder.”

JE VOLGT DE BBL-OPLEIDING OP ZATERDAG. HOE BEVALT DAT?

“Het bevalt goed. Doordeweeks werken en op zaterdag ga ik een halve dag naar school, bij het Summa College in Eindhoven. Met een avondopleiding zou ik me minder kunnen concentreren na een lange werkdag. Mijn werkgever, WTB uit Son, vindt het ook fijn: daar kunnen ze me doordeweeks vijf dagen inzetten.’’

JE DOET NU EEN DRIEJARIGE OPLEIDING IN TWEE JAAR. GAAT HET JE ZO MAKKELIJK AF?

"Met mijn hbo­achtergrond gaat het me goed af. Ik vind de stof interessant, dus dat helpt ook mee. Maar voor iemand met een ander opleidingsniveau kan het lastiger zijn. Dat verschilt per persoon."

WAAR LEER JE HET MEEST, OP SCHOOL OF IN DE PRAKTIJK?

"De combinatie. Op je werk leer je hoe je iets maakt. Er is vaak te weinig tijd om uit te leggen waarom. Op school leer je de theorie: waarom gebruik je dit type bocht en niet een andere. Dat helpt om het in de context te plaatsen."

HOE ZIT DAT FINANCIEEL? BEN JE EROP ACHTERUIT GEGAAN?

“Ja, in eerste instantie lever je financieel wel wat in. Maar ik merk dat je ook snel wel weer groeit. Daar ben je natuurlijk zelf verantwoordelijk voor. Ik zat snel weer op het oude niveau.’’

WAT IS JOUW STIP OP DE HORIZON?

"Ik ben helemaal niet zo ambitieus. Als ik het naar mijn zin heb, dan zit ik prima. Ik wil me gewoon verder ontwikkelen tot W­monteur in de brede zin van het woord."

Pascal ten Zijthoff

IK HOUD WEL VAN EEN KNAPPE BUS ”

Hij is alweer toe aan zijn derde bus in dienst van Schouten Techniek in Zwaag. Meindert Buijsman (27) is blij met zijn Ford Transit Custom 2024. Al reed zijn voorganger ­ eveneens een Ford Transit ­ toch ook wel erg lekker.

Meindert werkt inmiddels zeven jaar bij totaalinstallateur Schouten Techniek in Zwaag. Hij houdt zich als W­installateur bezig met duurzame installaties.

“Ik begon hier met particuliere montage, maar houd me tegenwoordig breder bezig, bijvoorbeeld met regeltechnische installaties. Vandaag werk ik bijvoorbeeld in Amsterdam aan ons eigen SELWOsysteem, waarmee we warmwatervoorziening voor woongebouwen energiezuiniger maken.”

Toen hij net voor corona binnenkwam bij Schouten Techniek, kreeg hij al snel een eigen bus toegewezen. “Ik was pas 19 en mocht gaan rijden in een Citroën Berlingo. Twee jaar later werd deze al ingeruild voor een gloednieuwe Ford Transit Custom. Daar sprak vertrouwen uit. Ik vond het fantastisch.”

Vorig jaar maakte zijn oude Transit plaats voor een nieuwe dieseluitvoering. “Ik rijd 25.000 kilometer per jaar. Te veel om nu al elektrisch te gaan rijden. Al is Schouten Techniek wel een duurzaam bedrijf. Wij hebben ook elektrische bussen en deze Transit is voorbereid voor een accu in de toekomst.”

Inrichting

Iedere monteur heeft bij Schouten invloed op de inrichting van de bus, vertelt Meindert. “We krijgen allemaal een standaardstelling, die we vervolgens zelf mogen aanpassen. Ik heb bijvoorbeeld een kleine kopstelling gemaakt, waar de gereedschapkist onder staat en de voorraadkist een plek heeft gekregen.”

Wat Meindert verder nog belangrijk vindt aan een bus? “Ik vind het belangrijk dat het een knappe bus is, met een beetje uitstraling. Die lekker rijdt en goed voelt. Natuurlijk heb je altijd wat te wensen, maar deze bus met mooie Schouten­bestickering mag er zijn.” Meindert is tevreden met zijn bus, al plaatst hij ook kanttekeningen. “In de oude bus had ik een stoel die ik kon verstellen en een armleuning. Nu niet meer, dat is jammer. Maar verder is het een prima bus. Weet je wat het is, een bus moet je inrijden en na een jaar kan ik eindelijk zeggen dat deze bus eigen voelt.”

Vic kan wel genieten van de Ford Transit Custom. “Ik vind de uitstraling mooi. Modern en toch stijlvol. De handige zijdeur zorgt ervoor dat je goed bij de gereedschappen kunt, maar ook dat de lades snel bereikbaar zijn.” Vic begrijpt dat Meindert nog niet rijdt in een elektrische uitvoering. “Wanneer je zó veel kilometers per jaar rijdt in zo’n volgeladen bus, dan moet je constant bijladen. Gelukkig voldoen nieuwe dieselbusjes zoals deze Transit aan de Euro 6-emissienorm, zodat je toch grote steden zoals Amsterdam in mag rijden. En handig dat je er in de toekomst toch een accu in kunt laten bouwen. Mocht je dat willen natuurlijk.”

Meindert Buijsman van Schouten Techniek

VIC: “HANDIG OM LATER ACCU IN TE BOUWEN”

Nieuwe hoofdkantoor Fugro gaat voor BREEAM Outstanding

KLIMAAT EN COMFORT GAAN HAND IN HAND

In Nootdorp verrijst een hoofdkantoor waarin techniek, duurzaamheid en gebruikersgemak samensmelten. Met klimaatplafonds, een WKO-installatie op aardenergie, hergebruik van regenwater en slimme aansturing. Cor en Vic zijn benieuwd hoe den Doorn Totaalinstallateurs dit ‘klusje’ aanpakt.

Cor en Vic melden zich om 9 uur bij de poort van de grote bouwput in Nootdorp. Sander Nederend, projectleider voor de W­installaties bij Den Doorn Totaalinstallateurs, wacht de mannen op. “Bij dit nieuwe hoofdkantoor van Fugro komt alles samen wat je als installateur maar kunt wensen”, zegt Sander. “Grote systemen, slimme technieken, aandacht voor comfort en een extreem hoge duurzaamheidslat.”

Ook collega Jan van der Schoot sluit even later aan. Jan is teamleider/projectmanager op het gebied van de elektrotechniek. Den Doorn Totaalinstallateurs verzorgt de complete elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties: van verlichting, klimaat en laadinfra tot energiesturing en waterbehandeling. Alles is gericht op één ambitie, het gebouw moet voldoen aan BREEAM Outstanding. BREEAM is een internationaal keurmerk voor duurzame gebouwen. Outstanding is de zwaarste categorie en slechts weggelegd voor gebouwen die op álle vlakken uitblinken.

Dat dit gebouw uitblinkt blijkt ook wel uit de People’s Choice BREEAM Award die het ontwerp al heeft opgeleverd. Jan: “Dat betekent dat we hier over elk detail nadenken”, zegt Jan. “Zelfs de verlichting rondom het terrein wordt 's nachts gedimd, in verband met lichthinder voor omwonenden, vogels en vleermuizen.”

Atrium

HOUTEN LAMELLEN VAN BAMBOE

De klimaatplafonds in het nieuwe Fugro-hoofdkantoor zorgen voor verwarming, koeling én ventilatie. In de kantoorruimtes zijn ze weggewerkt in een strak, onzichtbaar ontwerp. In het restaurant en de vergaderruimtes krijgt het plafond extra karakter: daar komen houten lamellen van bamboe en fraaie vilten lammelen onder te hangen. Die zijn naast deels akoestisch ook esthetisch, maar wel slim doordacht. Ze zorgen voor warmte en sfeer, zonder dat ze de techniek in de weg zitten. “Alle roosters zijn precies tussen de bamboestroken gepositioneerd”, zegt Sander Nederend. “Zo blijft de werking optimaal én krijgt de ruimte een uitstraling die past bij de sfeer van het gebouw.”

Vic ziet een tekening in de bouwkeet hangen en wijst op de structuur van het gebouw: vier vleugels met een centraal atrium. “Slim bedacht, dat atrium. Veel licht en een natuurlijke verdeling van lucht.” Cor en Vic mogen meteen mee voor een rondje door het bedrijf. Sander laat eerst de klimaatplafonds zien. In de kantoorvleugels

Jan van der Schoot en Sander Nederend

en het grondlaboratorium worden deze overal toegepast. Die zorgen niet alleen voor verwarming en koeling, maar ook voor ventilatie door middel van roosters. “Alles zit mooi weggewerkt”, zegt Sander. “Zelfs de roosters zie je niet meer terug.”

Als het lange tijd droog is, blijft het water op het dak

Cor knikt: “En het werkt allemaal apart per ruimte?”

“Ja”, antwoordt Sander. “Medewerkers kunnen via QR­codes straks zelf temperatuur en verlichting regelen. En als er ooit wanden worden verplaatst, schuift de techniek moeiteloos mee. Dat is het voordeel als je warmte en koeling vanuit het plafond regelt.”

WKO-installatie

De opwekking van warmte en koude gebeurt via een WKO­installatie op aardenergie. “We hebben vier open bronnen van elk 115 meter diep, gekoppeld aan twee warmtepompen van in totaal circa 700 kW”, vertelt Sander. “We

bouwen het systeem toekomstgericht. Er is ruimte om op te schalen naar één megawatt.” In het atrium wordt gebruikgemaakt van vloerverwarming en ­koeling. Voor ventilatie zijn vier luchtbehandelingskasten geplaatst, elk met warmteterugwinning, verdeeld per bouwdeel. In het atrium zijn meerdere maatregelen genomen om het binnenklimaat beheersbaar te houden, met oog voor comfort én energie. Sander: “Bovenop het glazen dak zijn 218 zonweringen geplaatst die automatisch reageren op zonintensiteit. Aan de gevels zit naast buitenzonwering aan de binnenzijde ook lichtwering, zodat gebruikers ook lokaal het licht kunnen regelen. Samen zorgen deze voorzieningen voor een prettige temperatuur, beperkte opwarming én optimale daglichttoetreding.”

Water slim hergebruikt

Een ander opvallend onderdeel in het gebouw is de waterkringloop. “Al het regenwater wordt opgevangen, gefilterd via een schelpenpakket

Den Doorn Totaalinstallateurs

VOOR IEDERE WONING EEN ECODAN

en daarna hergebruikt voor toiletspoeling en groendaken”, zegt Sander. “Er zit zelfs een dynamisch hemelwaterafvoersysteem in dat zich aanpast aan het weer. Als het lange tijd droog is, blijft het water op het dak. Komt er regen aan, dan loopt het gecontroleerd weg.” Vic fluit zachtjes. “Een gebouw met een eigen ecosysteem.” Ook op het gebied van bedrijfszekerheid is niets aan het toeval overgelaten. Sander: “Er zijn voorzieningen getroffen voor noodstroomaggregaten, redundantie in koeling voor de serverruimtes en zelfs, op het gebied van veiligheid voor de medewerkers, vorstvrije looppaden tussen kantoor en parkeergarage. Het comfort stopt hier niet bij de voordeur.”

E-installaties

Ook elektrotechnisch laat het gebouw zien wat anno nu mogelijk is. “Alle verlichting is led met een lage verblindingsfactor, aangestuurd via aanwezigheidssensoren”, zegt Jan. “Dat is prettiger voor de ogen en bespaart energie.” Daarnaast is er een Energie Management Systeem (EMS) dat de gebruikersfunctie en per zone het verbruik registreert, analyseert en aanstuurt. “Gebruikers zien straks op een scherm waar ze kunnen zitten en kunnen via een QR­code hun werkplek naar wens instellen.”

In de parkeergarage komen 56 laadpunten, voorzien van load balancing. “Daarmee wordt de beschikbare stroom slim verdeeld.

Het systeem is voorbereid op uitbreiding.” Ook de automatische zonwering hoort bij het geheel. Die reageert op weersomstandigheden en is gekoppeld aan de andere systemen. “Het hele gebouw is modulair, stekerbaar en volledig geïntegreerd.”

Het bezoek zit erop. Cor kijkt nog één keer om. “Wat mij betreft is dit precies waar techniek en gebruiksgemak elkaar vinden. Alles klopt, tot in het kleinste detail.” Vic: “En straks werkt het allemaal automatisch, zonder dat iemand weet hoeveel vakwerk erachter zit.”

OP DE TERUGWEG

COR: “Wat ze hier neerzetten, is echt indrukwekkend. Je ziet hoe alles klopt: van de techniek boven het plafond tot de rust op de werkvloer.”

VIC: “Het is slim, duurzaam en helemaal gericht op de gebruiker. Precies zoals een modern kantoor hoort te zijn.”

COR: “En dat je dan zelf via je smartphone je licht én klimaat kunt instellen… dat is toch luxe.”

VIC: “Geef het een jaar, en dat gebouw weet eerder dan jij of je toe bent aan koffie of een wandeling.”

COR: “Daar teken ik voor, haha.”

DE DAG VAN

MAICKEL KINNAER manager projecten

Pola Installatietechniek in Zevenaar is actief in de werktuigbouwkunde en installatietechniek. Maickel Kinnaer werkt er sinds november 2024 als manager projecten. “We houden ons met veel projecten tegelijk bezig. Ik zorg dat projectleiders hun werk goed kunnen doen.”

ONTSPANNEN MET HEERLIJKE WANDELING ”

6.30

“Ik woon in Doetinchem met mijn vriendin Rianne en haar dochter Faylinn (7). Ik heb drie kinderen uit een eerdere relatie die in het weekeinde bij ons wonen: Justin (14), Mitchell (11) en Jennifer (12). Rianne heeft ook twee kinderen, naast Faylinn ook Oliver (20). Rond 7 uur arriveer ik op mijn werk.”

“Ik check mijn e-mail. Pola Installatietechniek is een veelzijdig installatiebedrijf dat zich richt op duurzame klimaattechniek, water- en elektrotechniek. Hier gebeurt veel. We zijn met tientallen projecten tegelijk bezig. Ik stuur het team van projectleiders aan, bewaak de overkoepelende planning en zorg voor de dagelijkse leiding op de projectenafdeling.”

10.00

7.15

“Het projectleidersoverleg is voor mij hét moment om met de projectleiders de voortgang van de werkzaamheden af te stemmen. We bespreken de planning, inzet van mensen, veiligheid, stagiairs en eventuele bijzonderheden. Zo houden we overzicht. Ik gebruik het overleg ook om verbinding te houden en knelpunten te signaleren.”

12.30

“Tussen de middag ontspannen met een heerlijke wandeling. Dat kan hier in de omgeving van ons bedrijventerrein goed. Ik werk hier nog niet zo lang, maar heb het goed naar de zin. Mijn afdeling telt ongeveer honderd collega’s. Ik heb met iedereen persoonlijk kennisgemaakt. Dan krijg je echt verbinding met elkaar.”

16.00

“Kort overleg met projectleider Björn Bolk over project Virehof in Driel. Het omvat de realisatie van zowel woningen als appartementen. We bespreken onder andere de planning en inzet van monteurs. Ook hoor ik welke materialen nog geleverd moeten worden en wanneer welke werkzaamheden ingepland staan. Een dergelijk overleg heb ik regelmatig.”

14.00

“Ik bezoek renovatieproject Ter Heerdt in Zevenaar. Ter Heerdt is gespecialiseerd in het leveren van kuikens en jonge hennen voor de legpluimveesector. We installeren hier voorzieningen voor MRI-apparatuur voor het scannen van eieren. Maar ook de volledige luchtinstallatie is door ons aangelegd. Ik laat me door een collega bijpraten.”

JIJ IN COR & VIC?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Cor en Vic? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@corenvic.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

“We testen een slimme batterij. Het systeem sturen we softwarematig aan zodat we op het juiste moment stroom van het net, de zonnepanelen of direct uit de batterij kunnen gebruiken. Daarna zit de dag erop. Samen met mijn gezin aan tafel en vanavond Muay Thai kickboksen. Dat doe ik al ruim dertig jaar. Heerlijk.”

16.45

Weheat past slimme software toe bij warmtepomp

“SLIM ENERGIE OPSLAAN IN VLOER EN MUREN”

Weheat ontwikkelt warmtepompen die meer doen dan verwarmen en koelen. Dankzij slimme software en thermische opslag in beton besparen huishoudens fors én ontlasten ze het energienet. De innovatiekracht wordt gewaardeerd, getuige ook de Nationale Ondernemersprijs. Cor en Vic gaan op bezoek.

Cor en Vic melden zich klokslag 8 uur bij Weheat in het Brabantse Duizel.

“In deze fabriek worden warmtepompen ontwikkeld die zijn voorzien van slimme software”, zegt Vic. Cor bromt: “Ik moet nog zien wat dat oplevert.” Oprichter Martijn van de Ven ontvangt de heren. Later op de ochtend zal mede­oprichter Liselotte Graas ook nog even aansluiten. Weheat werd in 2022 gestart en groeide in razend tempo uit tot een van de

Martijn van de Ven oprichter Weheat

meest innovatieve spelers in de energietechniek. Eerder dit jaar mocht het bedrijf de Nationale Ondernemersprijs 2025 in ontvangst nemen. Martijn: “Die prijs is een erkenning voor ons hele team. Wat het ons oplevert? Naamsbekendheid, maar ook nieuwe klanten en sollicitanten.”

160 MEDEWERKERS

Weheat telt inmiddels 160 medewerkers. Alles draait om de warmtepomp. “Wat is nu zo bijzonder aan jullie warmtepomp?”, opent Cor het vragenvuur. “Onze all­electric warmtepomp is minder ingewikkeld dan de meeste installaties, maar wel innovatief”, antwoordt Martijn. “Wij

“Met slimme software voorspellen we gebruik bewoners”

koppelen hardware aan slimme software. Daardoor wordt verwarmen en koelen slimmer, duurzamer en goedkoper.”

Vic is benieuwd hoe het werkt. Martijn: “Onze warmtepompen hebben een bijzondere combinatie van techniek en datagedreven aansturing. Onze software ­ Weheat Intelligence ­ voorspelt wanneer bewoners thuis zijn, wat het weer wordt en wanneer ze douchen of koken. Op basis daarvan benut de pomp goedkope stroommomenten en vermijdt hij piekuren. Dankzij onze technologie slaan we warmte of koude niet op in dure accu's, maar gewoon in het beton van muren en vloeren én in het warmwatervat dat functioneert als thermisch buffervat. Zo kan de energie op een later moment efficiënt worden gebruikt voor verwarming, koeling of tapwater. Samen met de opslag in de gebouwstructuur vormt dit een krachtig alternatief voor elektrische thuisaccu’s. Vergelijk het met een tegel op je terras die de hele middag door de zon is opgewarmd:

WEHEAT WIL MEER ZIJN DAN PRODUCENT

die blijft ook uren warm nadat de zon onder is.”

Maar hoe anders werkt een gewone warmtepomp dan?, vraagt Vic. Martijn: “Die reageert op de temperatuur in huis en begint dan te werken. Wij voorspellen dat, waardoor de pomp eerder aan de slag gaat en tijdens piekmomenten ­ wanneer iedereen thuis komt van het werk ­ minder stroom verbruikt. Vervolgens geven wand en vloer 's avonds geleidelijk warmte af. Het is een simpel natuurkundig principe, maar in combinatie met software revolutionair.” Vic vraagt waarom een thuisbatterij niet nodig hoeft te zijn. Martijn: “Een warmtepomp verbruikt tot 70 procent van de stroom in huis. Door dat te optimaliseren, bespaar je als gebruiker flink. Een thuisbatterij hoeft daarom niet de eerste stap te zijn. De grootste winst behaal je door eerst over te stappen op een warmtepomp die op de meest gunstige momenten energie verbruikt. Blijkt na die stap dat je overdag nog eigen zonnestroom overhoudt, dan is een thuisbatterij een zinvolle volgende upgrade.”

SLIMME SOFTWARE

De slimme software die bij de warmtepomp hoort zorgt ervoor dat de installatie niet alleen op afstand gemonitord kan worden, maar ook regelmatig nieuwe updates krijgt. Martijn: “Een

voorbeeld: een recente update maakte bestaande pompen stiller, zonder dat de gebruiker iets hoefde te doen. Naast deze ontzorging, regelt de software ook op een slimme manier jouw energiehuishouden automatisch.”

Ook opvallend is het gebruik van propaan als koudemiddel in de warmtepomp van Weheat. Martijn: “De meeste warmtepompen gebruiken F­gassen met een hoge Global Warming Potential (GWP) waarde. Propaan heeft een veel lagere milieubelasting (GWP < 3), is niet giftig en bovendien zeer efficiënt. Omdat het koudemiddel in onze monoblock­units al volledig in de fabriek wordt afgesloten, hoeven installateurs er niet meer mee te werken op locatie. Dat maakt het systeem veiliger, sneller en volledig F­gasvrij.”

Weheat werd in 2022 opgericht door Liselotte Graas en Martijn van de Ven en is gevestigd in het Brabantse Duizel. Het bedrijf groeide in de eerste jaren snel en telt inmiddels 160 medewerkers. Dit jaar won Weheat de Nationale Ondernemersprijs. Kernactiviteit is de ontwikkeling van warmtepompen, die worden aangestuurd met eigen software, onder de naam Weheat Intelligence. Opvallend is de toepassing van thermische opslag: warmte of koude wordt opgeslagen in betonnen vloeren en muren, waardoor batterijen overbodig zijn. Liselotte Graas, verantwoordelijk voor de strategie: “We willen meer zijn dan een producent. We zijn een energiepartner.”

Bij Weheat houden ze de productie in eigen hand, van ontwerp tot levering. Martijn: “Zo

Waarom is thuisbaterij vaak niet meer nodig?

kunnen we snelheid maken en kwaliteit garanderen. Bovendien leren we elke dag van wat we bouwen.” Inmiddels hebben 250 installatiebedrijven verspreid over Nederland zich verbonden aan Weheat. Martijn: “Wij trainen ze op eigen locatie.”

JONG BEDRIJF

Martijn neemt de gasten mee voor een rondleiding. De directie steekt ondertussen niet onder stoelen of banken dat ze in 2030 de grootste warmtepompleverancier van Europa willen zijn. “Dat is brutaal”, vindt Cor. Martijn begint te lachen: “Maar we menen het wel. We slaan onze vleugels ook al verder uit in Europa, waar we de eerste projecten opstarten. De installateurs die ermee werken zijn enthousiast. Ze zien hoe eenvoudig onze systemen zijn te installeren en hoe weinig nazorg ze vergen.” De mannen lopen verder. “Jullie zijn een jong bedrijf”, zegt Cor. “Onze mensen zijn jong van geest, nieuwsgierig en ondernemend”, antwoordt Liselotte die een stukje meeloopt. “En daar komt

bij: onze sector is toe aan vernieuwing. Weheat kan daarvoor zorgen.”

Vic is benieuwd naar een voorbeeld van een specifieke innovatie? Martijn: “Wij ontwikkelden bijvoorbeeld als eerste een volledig liggende warmtepomp voor platte daken. Die zie je dus niet. We werken verder aan toepassingen voor appartementencomplexen. En we introduceren binnenkort een vervanger voor de radiator, die op lage temperatuur werkt én kan koelen. Prima voor de renovatiemarkt.”

Cor & Vic genieten van het verhaal van Weheat. “Een mooi bedrijf dat de markt goed kan opschudden”, aldus Vic.

Geberit luistert naar wensen installateurs

“NIEUWE DUOFIX: NIET ANDERS, WEL MAKKELIJKER”

Afgelopen mei presenteerde sanitairproducent Geberit het vernieuwde Duofix inbouwreservoir voor het toilet. Op maar liefst veertien punten is het product verbeterd. Beter en makkelijker te installeren vooral, maar ook duurzamer en stiller in het gebruik. Bijzonder is dat de input van de installateur centraal stond in deze innovatie.

Of de installateurs positief reageren op de vernieuwde Duofix? Het antwoord van Jeroen Bosman, productmanager sanitair bij Geberit, laat zich raden. “Ja, het product is enthousiast ontvangen. Dat hadden we natuurlijk gehoopt, maar ook verwacht. Want we hebben hiermee vooral gereageerd op geluiden uit de markt. Wij zijn constant bezig met het absorberen van alle informatie en wensen die we van de installateur horen. Op basis daarvan hebben we de Duofix gemodificeerd.” Dat betekent, benadrukt Bosman,

dat het inbouwreservoir in de basis niet is veranderd. Duofix is een zelfdragend systeem voor het bevestigen van een hangend toilet. Ofwel, ‘het hart van het wc­systeem’, zoals Geberit het noemt. De installateur die al langer met het systeem werkt, komt niet voor onverwachte verrassingen te staan. Maar de vernieuwingen aan het product maken het installatiewerk desgewenst wel makkelijker en prettiger.

“Verandering is voor iedereen lastig, zeker ook voor een installateur”, lacht Jeroen Bosman. “En ik kan het weten, als oud­installateur. Als je gewend bent aan de oude

Duofix, dan kan je dat doen wat je deed. Maar gaandeweg zal je merken dat er nieuwe slimmigheidjes aan zitten. En we zien dat installateurs juist dat waarderen. Het is niet anders, maar wel makkelijker, gevoed door hun eigen input.”

FRAME VERBETERD

GEBERIT

De wereldwijd opererende sanitairproducent Geberit is van oorsprong een Zwitsers bedrijf. In 1874, ruim 150 jaar geleden, begon Albert Gebert (zonder i) zijn eenmanszaak in het Zwitserse Rapperswil, aldaar is nog steeds het hoofdkantoor gevestigd. Geberit heeft vestigingen in vijftig landen, in totaal werken er zo'n 1100 mensen. Productontwikkeling vindt plaats in Zwitserland, maar in nauw overleg met de productmanagers én installateurs in de diverse landen. Zo is ook de nieuwe Duofix ontwikkeld, samen met de Nederlandse vestiging en marktpartijen.

“Het spoelen van het toilet gaat veel stiller”

Vernieuwingen betreffen onder meer het frame van de Duofix. Zo is bijvoorbeeld een extra bevestigingsgat voor wandankers aangebracht. “Soms zit er net een zwakke plek in de muur, waar het frame moet komen. De installateur heeft nu meer opties om het te bevestigen”, legt Bosman uit. Andere verbeteringen zijn onder meer de uitschuifbare zijbevestigingen aan de bovenkant en de vernieuwde muurankers, die eenvoudig in het wandprofiel geklikt worden door ze een kwartslag te draaien. Ook zijn er extra hoogtemarkeringen voor draadstangen en een afvoerbocht in het frame gefreesd. Dat scheelt meetwerk. En de poten kunnen 5 centimeter verder worden uitgeschoven, waardoor het element geschikt is voor hogere vloerconstructies.

DUURZAAM

Bij de vernieuwing van de Duofix is ook duurzaamheid een belangrijke overweging geweest. Zo is het

nieuwe element een kilo lichter dan zijn voorganger. Bosman: “De constructie is veranderd, van een c­profiel naar een doosconstructie. Dat maakt het sterker en tegelijk betekent het een aanzienlijke besparing op staalgebruik. En het Geberit­logo zit nu in het product zelf verwerkt, eerder zat er een sticker op met onze naam. Ook duurzamer. En alle kleine beetjes helpen.”

STILLER

En prettig voor de gebruiker: het spoelventiel en de vlotterkraan in de nieuwe Duofix zorgen voor een efficiënte en stille watertoevoer. “Het spoelen van het toilet en het daarna weer vullen van het waterreservoir gaan aanzienlijk stiller. Wanneer het toilet in de nacht wordt gebruikt, zullen huisgenoten er niet snel wakker van worden. Bovendien kan het spoelventiel zowel de snelheid als het watervolume aanpassen aan verschillende types wandclosetten.” Hoeveel tijdwinst de installatie van de nieuwe Duofix oplevert, is volgens Jeroen Bosman lastig te zeggen. “Iedere situatie is tenslotte anders, dus ik kan daar geen getal aan hangen. Duidelijk is wel dat het werk er prettiger op wordt. En dat is precies wat de installateur ons gevraagd heeft.”

Jeroen Bosman van Gerberit

PRODUCT NIEUWS

Win: Carhartt Sun Defender werkshirt

Voor professionals die werken in de brandende zon: het Carhartt Sun Defender werkshirt. Door de fastdry technologie, met UPF 40+ UV Protection, wordt vocht snel afgevoerd en blijft het shirt droog. Cor & Vic mag een set t.w.v. 70 euro weggeven: een longsleeve werkshirt én een stoere cap.

Winnen? Mail ‘Carhartt Sun Defender’ naar info@mediavakman.nl. Vermeld ook je naam en adres.

WARM WATER OP BESTELLING

OPBERGKASTEN DIE SFEER GEVEN

De Wooden Mirror Cabinet, een eikenhouten spiegelkast, is niet alleen een blikvanger in de badkamer, maar biedt met zijn soft-close deuren en ingebouwde stopcontact ook extra comfort. Neem de Mirror Light erbij en je creëert licht en sfeer. De Wooden BoX Facet, een compact eiken kastje, zorgt voor extra opbergruimte. Zo maak je de badkamer compleet.

LOOOX.NL

De Tronic 2102T van Nefit Bosch, de nieuwste generatie elektrische voorraadboiler, speelt optimaal in op de warmwatervraag in huizen en kleine bedrijfsruimtes. Met een vernieuwd verwarmingselement, waarmee kalkvorming wordt geminimaliseerd, en verkrijgbaar in 50, 80, 100, 120 en 150 liter.

NEFIT-BOSCH.NL

Kwaliteit zit hier in vier millimeter

De nieuwe Sigma40 bedieningsplaat van Geberit voor de moderne badkamer is slechts vier millimeter dun. Hij is gemaakt van hoogwaardige materialen en verkrijgbaar in een mooie waaier van kleuren en afwerkingen. De Sigma40 combineert technische innovatie met minimalistische esthetiek.

GEBERIT.NL

Tegengaan van oververhitting

Een doucheprogramma met alles erop en eraan

Het doucheprogramma AXOR ShowerSphere van Antonio Citterio valt op door de vorm van de straalplaat, de efficiënte, royale straal en de verschillende douchebelevingen. Het programma is universeel in design. De showersphere vormt ook een goede aanvulling op andere producten van AXOR en Citterio.

AXOR-DESIGN.COM

SLANKE FAN COIL

De Briza Net Zero van Jaga Climate Designers, te krijgen als wand- en plafondmodel, is een fan coil met een slank en doordacht ontwerp. Hij is geavanceerd, duurzaam en zowel inzetbaar in grote appartementen als utiliteitsprojecten.

JAGA.NL

Met Duco Natural Cooling kun je ook in de zomerhitte de gebouwtemperatuur duurzaam reguleren. Het systeem is gebaseerd op de ‘ladder van koeling’: eerst passieve maat regelen, om actieve energieverslindende koelsystemen te vermijden. Cruciaal onderdeel is de buitenzonwering. Daarmee minimaliseer je de directe instraling van zonlicht. Hierdoor blijven de binnenruimtes koel.

DUCO.EU

INLAATSLEUTEL: SNEL EN EFFICIËNT

Recare Innovations, een door oud-studenten opgerichte start-up, introduceert de inlaatsleutel. Een hulpmiddel voor cv-monteurs en installateurs om inlaatcombinaties sneller en efficiënter te monteren en demonteren. Geschikt voor VSH-, Duco- en Pentec-inlaatcombinaties. De sleutel haakt zich vast aan de inlaatcombinatie, waardoor deze stabiel blijft en stevig kan worden aangedraaid.

RECARE-IN.NL

woordzoeker

In deze woordzoeker staan woorden verborgen. Sommige letters worden vaker gebruikt. De overgebleven letters vormen een woord. Hoe luidt dit woord?

Afvoer

Energie

Gebouw

Kast

Kort

Leiding

Meter

Mooi

Paneel

Pomp

Tang

Water

Woning

Zonnig

Zuinig

© Persbelangen

Oplossing:

Stuur de oplossing met je naam en adres naar info@mediavakman.nl o.v.v. Cor & Vic Puzzel Editie 3-2025 en maak kans op een Dagje Uit Cadeaukaart t.w.v. 100 euro. Winnaar van de vorige editie: Martin Udo

Professionele producten voor installatie, bouw en onderhoud

Sanitair

Klimaat

Duurzaam

Elektra Dak

Bouw

Lood - Koper - Zink

Gereedschap

Leidingsystemen

Vóór 17:00 besteld de volgende dag geleverd *

Een hoog serviceniveau tegen eerlijke prijzen

Verspreid over heel Nederland

Vóór 17:00 besteld de volgende dag af te halen in het filiaal * * bij voorraadsartikelen

Haal meer uit jezelf én je toekomst. Kom naar onze Monteursdagen. Als jij zorgt dat je er bent, zorgen wij voor toffe workshops van échte experts. We zien je graag!

Wij helpen je vooruit

Ontdek ons aanbod voor medewerkers Ga naar www.wij-techniek.nl/medewerkers

Meld je aan voor de Monteursdagen www.wij-techniek.nl/monteursdagen