Triple P Magazine zomer 2016

ZOMER 2016 nr 15

Positief

opvoeden TRIPLE P MAGAZINE

Thuis bij

SPECIA L D

e kuns t van po sit opvoe ief den

Lien Willaert

VEILIG OPVOEDEN ZO DOE JE DAT

VAN DANSEN TOT MEDITEREN OUDERS EN HUN “ME-TIME”

HET IDEALE KIND BESTAAT NIET

Triple P

???????

betrouwbaar advies op maat Het Triple P-programma (Positive Parenting Program) biedt informatie en advies over de ontwikkeling en het gedrag van kinderen en beroep doen op begeleiding en training, individueel of in groep:

ã Triple P-lezingen over positief opvoeden.

Shutterstock

jongeren. Als ouder of grootouder kun je een

Elke lezing bestaat uit drie sessies van 2 uur.

ã Triple P-info en -tips tijdens een gesprek. ã Triple P persoonlijk advies tijdens vier gesprekken. Je maakt een plan en oefent vaardigheden in.

ã Triple P-workshop van 2 uur over een opvoedingsthema.

ã Triple P in groep, bestaande uit vijf sessies en drie telefonische contacten.

ã Triple P persoonlijke begeleiding tijdens tien gesprekken.

Waar vind je Triple P? ã Vraag naar Triple P bij de opvoedingswinkel, Kind en Gezin of het CAW.

ã Kijk op www.triplepmagazine.be en www.triplep.be. Op die websites vind je een lijst met Triple P-medewerkers, een actueel overzicht van de lezingen en groepsprogramma’s.

ã Elke werkdag kun je bellen naar Triple P Provant (03 240 61 49) voor meer info.

ã Ouders met kinderen tot drie jaar kunnen bellen naar de Kind en Gezin-lijn (078 150 100), elke werkdag van 8 tot 20 uur.

Voor sommige Triple P-sessies betaal je een bijdrage. De brochures, informatiebladen en werkbladen van Triple P krijg je gratis mee.

VOLG TRIPLE P OOK OP FACEBOOK. Zie: ‘Positief opvoeden werkt!’

Surf ook naar WWW.TRIPLEPMAGAZINE.BE

2

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

3 4 8 10 14 17 18 20 23 25 26 31 32 34 37 39

INHOUD Taakje door Isabelle Rossaert

Thuis bij Lien Willaert ‘Anna weet goed wat ze wil.’

Special: De kunst van positief opvoeden Veiligheid of avontuur?

Het ideale evenwicht voor je kind

Laat je kinderen groeien Door positieve aandacht en steun

Ilse: ‘Creëren houdt me in balans’ Kalm en consequent reageren is de boodschap!

Panelgesprek:

Het ideale kind bestaat niet Nirman:

‘Een half uurtje mediteren en ik bruis van energie.’

Henny:

‘Als ik dans voel ik me op en top vrouw.’

Moeten we altijd zo perfect zijn?

Koen:

‘Ik hou ervan een “klik” met iemand te hebben.’

“Me-time” mag ook Eerste hulp bij opvoeding Vragen aan de opvoedingslijn Papa/mama Dubbelcolumn

Taakje ‘Mama, krijg ik nog een taakje? Ik vind taakjes leuk!’ Ik weet niet

de auto gesprekjes te voeren. En dat ik daarin ook gewoon mijn

hoe dat zo plots is kunnen gebeuren, maar daar staat mijn zoon,

eigen kwetsbaarheid kan tonen, zelfs kan zeggen dat ik het ook

in het salon, met de stofzuiger in zijn handen. ‘Vind je taakjes

niet altijd weet.

leuk?’, zeg ik en ik probeer de verbazing in mijn stem zoveel

Of hij eventjes de afwasmachine wil vullen, vraag ik aan mijn

mogelijk te onderdrukken. ‘Misschien heb je wel zin om onze

zoon. ‘Neen, mams, nu niet, ik ben aan het spelen.’ ‘Maar je hield

boodschappen te gaan doen?’ ‘Oh ja, mama, mag ik dat?’ ‘Als

toch van taakjes?’ ‘Ja, maar nu ook niet altíjd!’

je maar goed oplet wanneer je de straat oversteekt.’ Even later

Zie je, opvoeden, daar geraak je dus nooit over uitgeleerd.

komt onze zoon apetrots de keuken weer binnengewandeld, met zijn buit in de rugzak. De paar vrouwen die ook boodschap-

Deze editie is het laatste nummer van Triple P Magazine. Samen

pen aan het doen waren bij de lokale kruidenier, hadden elkaar

met het hele redactieteam kijken we terug op een blad dat alvast

betekenisvol aangekeken. Hij deed trots hun blik na.

heel boeiend was om te maken. Dat vieren we met een extra dik

Bijna tien is hij. Hij was er bijna acht toen ik voor de eerste keer

nummer met de vijf opvoedingsprincipes van Triple P als thema.

een voorwoord schreef voor dit magazine. Zoveel zaken heb ik intussen geleerd. Hoe een kind groeit als je hem complimentjes geeft over de dingen die hij goed doet. Dat je beter gedrag benoemt in plaats van zomaar te snauwen als iets niet snel, ordelijk

Isabelle Rossaert

of keurig genoeg gebeurt. Ik heb geleerd op mijn reacties te let-

Hoofdredactrice

ten, maar óók dat ik nu eenmaal niet altijd mijn cool bewaar. Ik heb geleerd me te verontschuldigen tegen mijn zoon, als ik eens ben uitgevlogen terwijl ik ook gewoon een duidelijke opmerking had kunnen maken. Ik heb geleerd hoe fijn het is om samen in

COLOFON Hoofdredactie: Isabelle Rossaert

Werkten mee aan dit nummer: Atilla Erdem, Barbara De Munnynck,

Redactie: Adelina Baleci, Thomas Buytaert, Yves Debbaut,

Heidi Stinissen, Hilde Weekers, Ria Goris, Lies Vandenberghe, Grete Flies

Heidi Stinissen, Tina Theunis, Hilde Weekers

Een gratis uitgave van de provincie Antwerpen in samenwerking

Eindredactie: Delphine Buyle

met Kind en Gezin, de opvoedingswinkels en Triple P Belgium.

Vormgeving: Inge D’haen

VU: Leen Dries, Boomgaardstraat 22, 2600 Berchem

Foto’s: Barbara De Munnynck, Atilla Erdem, Filip Claus en Karel

Triple P magazine • Boomgaardstraat 22, 2600 Berchem, 03 240 61 49

Hemerijckx

redactie@triplepmagazine.be • www.triplepmagazine.be

Illustraties: Silke Groffy, Tom Goovaerts

Gelinkt!

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

3

THUIS BIJ

Lien Willaert

‘IK BEN GEEN PERFECTE MOEDER, MAAR IK HEB ALTIJD HET BESTE VOOR MET ANNA.’ 4

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Anna (10), de enige dochter van kookboekenauteur Lien Willaert en regisseur Jan Verheyen, zit in het vijfde leerjaar. Lien: ‘De keuze voor een goede middelbare school houdt me bezig.

En dat eeuwige gekibbel onder grotere meisjes, natuurlijk.’ ã Tekst & foto’s: Barbara Demunnynck

H

et was een drukke ochtend

dan maar voluit voor gaat.’

Gulzig (lacht). Ik sta écht gulzig in het leven

voor Lien Willaert en haar

Zoals alle kinderen heeft Anna daar soms

en vind dat ook positief. Ik ben nieuwsgie-

dochter Anna (10). Eerst be-

een duwtje bij nodig. Lien: ‘Anna doet

rig, wil van alles proeven en probeer graag

zochten ze de opendeurdag

het goed op school, maar ze slooft zich

nieuwe dingen uit. En dan krijg ik zo’n

van de kunsthumaniora in Brugge. Daarna

niet echt uit. Ze doet niet graag wiskunde,

dochtertje dat heel truttig voor alles haar

maakten ze samen citroenpudding met een

dus alle uitvluchten zijn goed om niet te

neus ophaalt?! Dat wrong.’

coulis van rode vruchten, een receptje uit

oefenen. Dan zegt ze: ‘Mama, ik kan het.’

Met veel inlevingsvermogen en creativiteit

Liens nieuwste kookboek Gezond Gulzig.

Als het resultaat dan maar zozo is, kan

vond Lien toch een manier om haar doch-

Lien: ‘Het gebeurt niet zo vaak dat we

ik het niet laten om op te merken dat er

ter gezond te doen eten. Lien: ‘Ik maakte

samen in de potten roeren. Ik zou dat graag vaker doen. Meestal kook ik terwijl Anna met iets bezig is aan de eettafel. Zo kunnen we toch babbelen.’

Goesting houden Anna zit in het vijfde leerjaar, maar Lien en Jan zijn al bezig met de zoektocht naar een goede middelbare school voor hun dochter.

Lien: ‘De mening van Anna zal doorslaggevend zijn. Ze weet goed wat ze wil. Mo-

de groentebordjes extra mooi, met veel

“Anna is heel creatief.

Ze droomt ervan om architecte te worden.”

kleuren en grappige figuurtjes. Of ik combineerde dingen die Anna lekker vond - zoals spiegeleitjes - met dingen die moeilijker lagen. Dan maakte ik bijvoorbeeld gepaneerde aspergereepjes waarmee Anna in haar eitje mocht dippen. Dat vond ze leuk en zo begon ze die smaak te associëren met gezelligheid. Vandaag eet ze asperges ook puur natuur. Het ging stap voor stap de goede kant op met haar eetgewoontes, maar dat gebeurde zeker niet vanzelf. Ik

menteel zit ze op een Freinetschool en daar

toch ruimte voor verbetering is. En dan

heb die evolutie sterk gestimuleerd. Natuur-

zijn we erg tevreden over. Jammer genoeg

schildert ze me af als een mama die alleen

lijk mag mijn kind zeggen dat het een of

is er geen middelbare school van dat type

maar tevreden is als ze het maximum haalt,

twee soorten groenten niet lust. Maar ik ga

in onze buurt. Anna is heel creatief, ons

terwijl punten op een Freinetschool niet

groenten toch niet van het menu schrap-

huis staat vol met kunstwerken van haar. Ze

belangrijk zijn. Maar eigenlijk volg ik het als

pen?! Kinderen hebben groenten nodig om

droomt ervan om architecte te worden en

mama ook niet altijd even goed op. Meestal

te groeien!’

wil dus naar de kunsthumaniora. Ik begrijp

ontdek ik pas dat er een toets was als die al

dat, maar wil me goed informeren. Anna

voorbij is.’

Van min naar plus

Aspergezonnetje

Is Lien bang om druk uit te oefenen op

houdt immers ook van lezen en schrijven, en spreekt al behoorlijk vlot Engels. Ik wil dat ze later nog alles kan kiezen. Het lijkt mij niet

haar dochter? Eten is soms een gevoelig

zo vanzelfsprekend om vanuit de kunsthu-

Grote opvoedkundige problemen heeft

onderwerp bij jonge meisjes. Lien: ‘Ik denk

maniora door te stromen naar de universi-

Lien met Anna nooit gehad. Behalve

dat we op een heel realistische, normale

teit. Ach ja, tegelijkertijd geloof ik dat je veel

dan misschien de tafeldrama’s in Anna’s

manier met eten omgaan in ons gezin. We

kunt bijbenen als je sterk gemotiveerd bent.

kleutertijd. Lien: ‘Op haar vierde wou Anna

aperitieven en genieten graag, en kiezen

Het belangrijkste is dat Anna niet schoolmoe

geen groenten eten. Dat vond ik verschrik-

op restaurant gewoon waar we zin in

wordt en haar ‘goesting’ bewaart. Jan en ik

kelijk. Ik deed mijn best om gezonde, lek-

hebben. Dat is zelden het lichtste gerecht

willen in ons leven vooral kunnen doen wat

kere maaltijden te maken en mijn dochter

van de kaart (lacht). Om daar een tegen-

we graag doen, en we gunnen onze dochter

wou er niet eens van proeven. Ik werd

wicht tegen te bieden, probeer ik thuis zo

hetzelfde. Van mij mag Anna dus kiezen

daar wanhopig van, maar ook boos. Mijn

gezond mogelijk te koken. We leven dus

voor de school die ze tof vindt, zolang ze er

kookboeken heten niet voor niets Gezond

niet zo principieel, maar proberen goed  TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

5

THUIS BIJ Partij kiezen

voor onszelf te zorgen en een evenwicht

veel. Aan Anna maar ook aan mezelf. Jan

te vinden. Anna is daar eigenlijk heel

en ik hebben de gewoonte om elk jaar

volwassen in. Met alle stress en perikelen

eens met z’n tweeën op vakantie te gaan,

Anna is enig kind en het cliché wil dat die

rond de stormschade aan ons huis ben

soms wel drie weken lang. Ik zie elke keer

verwende nesten zijn. Lien: ‘Onbewust

ik een paar kilootjes aangekomen. Als ik

torenhoog op tegen het afscheid, maar ik

ben ik daar wel mee bezig. Ik vraag bij

daarover tob, is Anna de eerste om mij te

voel me niet schuldig omdat we Anna ach-

elk klasgesprek of Anna sociaal is en kan

helpen relativeren.’

terlaten. Ik weet dat Jan die tijd als koppel

delen. Gelukkig zit dat altijd goed. Ook als

Je zou het niet zeggen als je vandaag in

echt nodig heeft. En we zorgen dat Anna in

hier vriendinnetjes komen spelen, ben ik

Liens open leefruimte zit, maar in augus-

ons huis kan blijven als we weg zijn, omdat

daar extra alert op. Anna verwijt me zelfs

tus 2015 blies een storm een stuk van het

ze dat belangrijk vindt. Een vriendin en haar

soms dat ik bij ruzie altijd partij kies voor

dak, sneuvelden heel wat ramen en werd

kinderen komen hier dan tijdelijk wonen.

de andere kinderen. Dat is natuurlijk niet

de woning zelfs tijdelijk onbewoonbaar

Voorlopig werkt dat voor iedereen.’

mijn bedoeling. Ik probeer Anna op zo’n momenten gewoon wat empathie bij te

verklaard. Lien: ‘Dat was niet gemakkelijk voor Anna. Haar veilige thuis was letterlijk weggeblazen. We hebben haar uitgebreid moeten geruststellen dat de kans heel klein is dat zoiets een tweede keer gebeurt. Ze zat er ook mee in dat de ruimte rond het binnenzwembad niet klaar zou zijn tegen haar verjaardagsfeestje.

Uiteindelijk heeft ze daar een positieve draai aan gegeven. Voor het feestje heeft ze de lege badkuip ingericht als een soort discozaaltje en dat was een

“Ik vind het belangrijk te kijken naar de bedoelingen achter gedrag.”

brengen. Ik wil haar helpen door de situatie even vanuit het standpunt van haar vriendinnen te belichten, maar soms heeft ze daar geen boodschap aan. Dat vind ik nog het moeilijkste aan mama zijn, denk ik: bemiddelen. Zeker nu Anna in het vijfde leerjaar zit. Ruzies en kliekjesvorming bij grotere meisjes, dat is niet simpel. Je kunt daar als mama ook niet veel aan doen. Ik herinner me dat het einde van mijn lagere school ook voor mij een

groot succes. Zo hebben we

moeilijke periode was. Ik zeg

van een nadeel een voordeel

dus regelmatig tegen Anna:

gemaakt. Dat was even een

‘Ook dit gaat voorbij.’ Of

trots mama-moment (lacht).’

ik geef haar het advies dat ik vroeger van mijn moeder

Goede bedoelingen

kreeg: ‘Doe je eigen ding, klamp je niet vast aan je

‘Ik maak zeker fouten bij het

vriendinnen. Laat ze los en

opvoeden’, zegt Lien, ‘zoals

als het goed zit, komen ze

iedereen. Ik ben geen perfecte

zelf wel terug.’ Mijn moeder

moeder, maar ik heb altijd

is nog altijd mijn toetssteen,

het beste voor met Anna. Dat

ja. Ik ben blij met de manier

vind ik al heel wat. Vroeger zei

waarop ik ben grootge-

Anna: ‘Van mama mag ik meer,

bracht, dus dat geeft me

maar ze is strenger dan papa.’

richting bij het opvoeden.’ W

En dat klopt wel. Ik ben heel begripvol en ga nogal ver mee in de belevingswereld van mijn dochter. Alleen als ze over de schreef gaat - als ze liegt of een afspraak niet nakomt, bijvoor-

Gezond Gulzig -

beeld - ben ik streng. Iedereen

Lichte recepten voor

maakt fouten, dus ik vind het

zonnige dagen, het nieuwe

belangrijk om te kijken naar de

kookboek van Lien Willaert,

bedoelingen achter het gedrag.

is uitgegeven bij

Als die goed zijn, vergeef ik

Borgherhoff & Lamberigts

6

LIEN WILLAERT

DOOR DE TRIPLE P-BRIL Niemand is perfect!

Wij – ouders en kinderen – zijn allemaal, “maar” mensen en maken dus allemaal fouten. Ook Lien lijkt over een gezonde dosis relativeringsvermogen te beschikken. ‘Ik vind het belangrijk om te kijken naar de bedoelingen achter het gedrag’, geeft ze aan. Het geeft je als ouder de mogelijkheid om je kind te helpen leren. Kinderen beschikken nog niet altijd over de mogelijkheid om vooraf de gevolgen in te schatten van wat ze doen of ze zien het ruimere geheel niet. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat ze hun schoolkaft uitlenen aan een vriendje dat ziek was en op die manier zelf hun huiswerk niet kunnen maken. En als ouder krijg je het dan moeilijk: je bent trots op hun zorgzaamheid maar ook wel wat boos omdat je graag wilt dat ze in orde zijn voor school. Dit zijn unieke gelegenheden om waardering te tonen voor je kind en het tegelijk te helpen zoeken naar hoe het zulke situaties in de toekomst anders kan aanpakken.

Er niet bij horen doet pijn Kliekjesvorming in de laatste jaren van het basisonderwijs, dat is vooral voor meisjes soms een bron van onzekerheid. Waarom praat die niet meer met mij? Ik word uitgesloten. Ik heb geen vriendinnen. Als ouder voel je je vaak machteloos in zo’n situatie. Je weet niet of je kind werkelijk aan de kant wordt gezet of zij het zich maar inbeeldt. En je kunt ook niet echt iets ondernemen.

Een luisterend oor bieden, is dan alvast een goed begin. Daarnaast kun je je kind ook aanmoedigen om op zoek te gaan naar oplossingen voor de problemen waar het mee worstelt. Zo kun je bijvoorbeeld met je kind nadenken over manieren waarop ze met ruzie kan omgaan of wat het betekent om een goede vriendin te zijn. Bekijk samen de verschillende scenario’s, weeg de voor- en nadelen van elke oplossing af en plan wat je kind concreet zal ondernemen. Oefen dat eventueel in met een rollenspelletje. Bekijk nadien samen hoe het gelopen is. Alleen al het feit dat je je kind ernstig neemt en samen kijkt naar wat hem of haar bezighoudt, geeft je kind veiligheid en houvast.

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

7

1

n ebbe ren h n Kinde veilige e e een ulerend . stim ing nodig v omge

3

nel, list eer s Reag nt en bes rag e u q ged conse gewenst d. op onvan je kin

5

goed Zorg jezelf r o vo uder. als o

4

che alistisn. e ter re Koes wachting ren ver kinde Idealetaan niet. s be

8

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

4

che alistisn. e ter re Koes wachting rs ver le oude Idea aan niet. best

De kunst van positief opvoeden Er bestaat geen recept voor opvoeden. Geen handleiding, geen code, geen stappenplan. Opvoeden doe je met vallen en opstaan.

Maar er bestaan wel een aantal principes die je kunnen helpen.

Een houding, een uitgangspunt, een manier van naar de zaken kijken. En naar jezelf en je reacties. Triple P gaat over die principes.

Herken jij de vijf opvoedingsprincipes in deze tekening?

In deze special van Triple P Magazine gaan we dieper in op elk van die principes. Hoe werken ze precies? Hoe pakken andere ouders het aan? Wat zeggen de opvoedkundigen. Veel leesplezier!

2

ren ren le r Kinde eest doo ht c m het ve aanda ie posit en steun.

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

9

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Veiligheid of avontuur?

Het ideale evenwicht voor je kind Veiligheid is een belangrijk thema in het opvoeden van kinderen en jongeren.

Het betekent aan de ene kant ervoor zorgen dat je kind niks overkomt, maar tegelijk gaat het ook over je kind voldoende stimuleren om zelf op ontdekking te gaan in de wereld. Het is een moeilijk evenwicht tussen vasthouden en loslaten.

ĂŁ Tekst: Hilde Weekers, Isabelle Rossaert

1

n ebbe h n e r n Kinde veilige e e een ulerend . stim ing nodig v omge

10

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

te brabbelen in haar ligstoeltje, haar handjes zwaaien in de

GF

E

rin (drie maanden) ligt tevreden

lucht en af en toe verschijnt er

een brede glimlach op haar gezichtje. Mama komt langs en vertelt haar dochtertje met een lachend gezicht dat ze een flinke meid is en hoe leuk ze aan het spelen is.

Rosa is vijftien maanden en ontdekt de wereld; niets is nog veilig voor haar. Op een dag staat de deur naar de trap open

Gezond stimuleren is de uitdaging

en klimt Rosa zelfverzekerd, maar met veel

Een stimulerende omgeving voor je kind is iets anders dan een omgeving met té

moeite enkele trappen omhoog. Mama

veel prikkels. Kinderpsychiater Lieve Swinnen legt uit wat het verschil is tussen

schrikt en haast zich om haar dochter veilig

beide. Met je kind bezig zijn, daar gaat het om.

terug op de begane grond te zetten.

Boris is drie jaar en blijft voor het eerst alleen

‘Stimuleren is iets positiefs’, legt Lieve Swinnen uit. ‘Dat is je kind aanmoedigen

thuis met een nieuwe babysit. Zijn vertrouw-

om dingen te ondernemen, om de wereld te ontdekken en grenzen te verleggen.

de babysit haakte op het laatste moment

Het betekent dat je geïnteresseerd bent in waar je kind mee bezig is en dat je het

af, maar haar broer kon wel inspringen.

de mogelijkheden geeft om zich daarin te ontplooien.

Boris heeft best wel wat moeite met nieuwe

Overprikkeling is dan weer het gevolg van alle prikkels die we over ons heen

mensen in zijn omgeving, en dus stemt

krijgen zonder dat we erom gevraagd hebben. En dat zijn er veel: denk maar aan

papa in met een bang hartje. Hoe gaat Boris

radio, televisie, internet, straatgeluiden, reclame… Veel van wat op ons af komt,

reageren? Gaat hij wel kunnen slapen? Mis-

hebben we niet zelf gekozen.

schien denkt hij dat ik hem achterlaat?

Waar het op aankomt, is interesse te tonen voor je kind en voor wat het doet,

Lucas is acht jaar en vindt zichzelf oud en

en met hem of haar bezig te zijn. Een automatische schommelstoel met allerlei

stoer genoeg om zelfstandig met de fiets

dingetjes die bewegen en geluid maken: daarmee riskeer je je baby eerder te

naar de basketbaltraining te gaan. Papa

overprikkelen. Het zelf iets aanreiken - een lapje stof, een zachte bal, een

twijfelt. Hij ziet zijn zoon graag bezig op de

popje - en het dat zelf laten vasthouden en ontdekken is net wel stimulerend.

training en dan heb je nog die lange, slecht

En het is echt niet nodig je kind heel de tijd te animeren. Door samen bezig te

verlichte weg. Is dat wel veilig genoeg?

zijn kan je inspelen op het ritme van je kind.

Anna en Sarah zijn twee dikke vriendinnen

Veel mensen denken dat het goed is een kind van jongs af aan te laten

van vijftien, ze doen het goed op school

kennismaken met tablets en computers. We bieden hen leerspelletjes aan in

en ze hebben veel vrienden en vriendin-

de hoop dat dat goed is voor hun ontwikkeling. Maar als je met z’n allen in de

nen. Binnenkort is er een concert met een

zetel zit, ieder met z’n eigen tablet, ben je niet met elkaar bezig. Een kind heeft

gekende deejay en samen met een aantal

zo’n tablet helemaal niet nodig. Een kind leert juist het meeste door allerhande

vrienden willen Sarah en Anna er naar-

uiteenlopende activiteiten. Je hoeft hem niet eens altijd allerlei dingen aan te

toe. Ze kennen zelfs iemand met wie ze

bieden. Samen naar een voorbijtrekkende mierenkolonie kijken, je kind mee op

mogen meerijden. De twee dames zien het

de fiets nemen en laten rondkijken, samen een gezelschapsspel spelen of een boek

helemaal zitten en beloven dat er niets zal

voorlezen, gesprekjes voeren op weg naar school: de wereld rondom heeft op zich

mislopen. Hun ouders zien het veel minder

al voldoende te bieden voor een opgroeiend kind.

rooskleurig: een grote fuif, in een vreemde

Sommige ouders zijn bang dat ze hun kinderen tekortdoen als ze hen niet voor

stad en wie is die zogenaamde veilige

allerlei buitenschoolse activiteiten inschrijven. De meeste kinderen kunnen

chauffeur? En wat met drank, of drugs?

twee buitenschoolse activiteiten best aan: iets sportiefs en iets creatiefs, of de

Hoe beperken we al die risico’s?

jeugdbeweging. Elke activiteit die daar nog extra bijkomt: is dat wel nodig?

Een veilig gevoel hebben is de belangrijk-

Denken we dat ons kind iets zal missen als ze daar niet aan deelnemen?

ste voorwaarde om te kunnen ontwik-

Helaas zie ik nog veel vaker het omgekeerde: kinderen die niet meer buiten

kelen. Kinderen kunnen maar groeien en

komen, en daar ook geen zin in hebben. Het is gemakkelijk, ze amuseren zich toch

leren vanuit een basis van veiligheid. Die

voor hun beeldscherm en je hoeft niet rond te rijden. Maar dan dring ik er toch

basisveiligheid zorgt ervoor dat kinderen

op aan dat zo’n kind minstens een sport gaat doen. Want we zien dat kinderen

en jongeren kunnen uitgroeien tot jong-

tegenwoordig veel te weinig beweging hebben.’

volwassenen die met zelfvertrouwen en een  TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

11

positieve kijk in de wereld staan. Mensen

worden, dat spreekt voor zich. Langzaam

te lachen, complimentjes te geven of met

die vertrouwen op zichzelf en anderen, die

leer je als ouder je kind beter kennen en

gejuich of applaus - alles waar jij je goed bij

problemen zelfstandig kunnen oplossen en

bouw je routines op. Dit is een belangrijke

voelt en dat je baby duidelijk maakt dat je

die onafhankelijk zijn.

periode om met je kind een band te ontwik-

blij bent met wat hij doet.

Van in het begin moet je als ouders dus die

kelen en een positieve relatie op te bouwen.

Door veel naar je baby te kijken, leer je ook

soms moeilijke oefening maken: zorgen dat

Daar is tijd voor nodig: tijd nemen om naar

te zien wat je baby nodig heeft. Je leert zijn

je kind veilig is en dat het zich gestimuleerd

je baby te kijken, ermee te praten, aan te

verschillende soorten gehuil te onderschei-

voelt om de wereld zelf te ontdekken.

raken en vast te houden. Al snel zal je als ouder merken dat je baby hierop reageert.

Veiligheid in de babyperiode

Hij zal je ook aankijken, kort volgen met

em

Veilig, maar niet overbeschermend

rel H

Laat je baby zien dat je dit leuk vindt door

Ka

schijn toveren of zwaaien met de armpjes.

van anderen. Er moet voor hen gezorgd

erij ckx

zijn oogjes, een voorzichtig lachje tevoorBaby’s zijn voor hun overleven afhankelijk

Het is belangrijk dat we onze kinderen een veilige omgeving

heen zou brengen en hij dus veel minder zou bewegen, zou dat

bieden, en dan bedoelen we evenzeer fysieke als emotionele

nog een groter gezondheidsrisico met zich meebrengen.

veiligheid. Maar is onze zorg voor veiligheid niet wat door

Loopt er iets fout, dan hebben we ook snel de neiging te

de bocht aan het gaan? Yves Debbaut, criminoloog en

vragen: wie heeft hier schuld aan? We zoeken een zondebok,

stafmedewerker opvoedingsondersteuning en ouderschap bij

in plaats van te leren uit onze fouten en daardoor sterker

Kind en Gezin, pleit ervoor om kinderen toch nog voldoende

te staan in de toekomst. Kinderen hebben het nodig om

ruimte en vrijheid te geven.

te kunnen exploreren en uit te proberen. Dat er eens een accidentje gebeurt, hoeft niet dramatisch te zijn, daar kunnen

‘We lijken als maatschappij en als ouders de illusie te hebben

ze uit leren. En zo leren ze ook als volwassenen dat ze risico’s

dat we alles onder controle kunnen hebben, dat we de

moeten durven nemen.

risico’s die inherent zijn aan het leven kunnen proberen te

De Dutroux-affaire heeft ongetwijfeld ook veel veranderd

voorkomen’, zegt Yves Debbaut. ‘In plaats van te leven met

in onze maatschappij. Het is zeer aannemelijk dat wat toen

dat goede oude idee dat kinderen groot worden met blutsen

gebeurd is mensen meer bang heeft gemaakt dan nodig is.

en builen. Het lijkt me dat we op dat gebied veranderd zijn.

Dat ze nu denken: als ik ergens onder de mensen ben en mijn

Vroeger hadden we grote gezinnen en dan was het heel

kind niet meer zie, zal daar iets fout mee gebeuren. Terwijl

normaal dat sommige kinderen het minder goed deden

kinderen het net leuk vinden om eens uit het zicht van de

dan andere. Of dat er al eens een ongelukje gebeurde. Kind

ouders te zijn.

en Gezin bestaat binnenkort honderd jaar. In die tijd is de

Het beste is dat je een gezonde inschatting maakt van wat

kindersterfte drastisch gedaald. In het begin van de twintigste

je kind al kan en welke risico’s er zijn. En verder kan je eens

eeuw stierf acht tot negen procent van de kinderen voor hun

stilstaan bij wat je zelf als kind prettig vond. Heb jij kunnen

eerste verjaardag. Nu kunnen we zelfs niet meer van procenten

genieten van de vrijheid die je op een bepaalde leeftijd kreeg?

spreken: kindersterfte is zeer, zeer uitzonderlijk geworden.

Welke zaken heb jij als aangenaam en gezond ervaren? Kan

Ziekten als polio zijn door vaccinatie helemaal verdwenen

je je kind diezelfde vrijheid geven? Je kind opvoeden is een

en dat is natuurlijk een goede zaak. Maar het ongewilde

beetje zoals wanneer je het leert fietsen. Op een gegeven

gevolg daarvan is dat we het niet meer gewend zijn om te

moment merk je dat het er klaar voor is om de zijwieltjes weg

gaan met de risico’s. We kunnen risico’s nooit uitsluiten. Mijn

te halen. En eerst hou je je kind nog stevig vast terwijl het

zoon is een tijdje geleden aangereden op de fiets, een typisch

fietst, en dan leg je je hand op zijn schouder zodat het zich

dodehoekongeval. Hij rijdt nog altijd met de fiets en ik vind

gesteund weet en nog later laat je het helemaal los en rijdt

het belangrijk mijn angst daarover niet op hem over te zetten.

je kind trots helemaal alleen. Daar gaat het om: je kind het

Want zijn fiets is zijn vrijheid. En als ik hem overal met de auto

vertrouwen geven dat het bepaalde zaken nu alleen kan.’

12

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

den en kan op momenten dat hij goed wakker is met hem spelen, zingen, vertellen, lachen, knuffelen. Dit alles zorgt ervoor dat je baby een veilig gevoel ontwikkelt.

Veiligheid bij peuters Peuters willen de wereld verkennen. Ze hebben ondertussen geleerd dat er iemand is die voor hen zorgt en om hen geeft. Net dit maakt het voor hen mogelijk om op ont-

“Vermijd het om de hele dag ‘neen’ te moeten zeggen tegen je peuter”

mentje, als het de afspraken nakomt of een consequentie toepassen als je kind niet doet wat je verwacht, is de beste manier om het de regels aan te leren. Uiteraard moet je hierbij rekening houden met de leeftijd en ontwikkeling van je kind. En ga er ook maar van uit dat dit een leerproces is en dat niet alles meteen van de eerste keer zal lukken.

Ook buitenshuis zullen kinderen met regels en grenzen geconfronteerd worden: op school, in de sportclub, bij de jeugdbeweging. Dit zal voor kinderen makkelijker zijn

dekking te gaan. Je peuter is nieuwsgierig en wil alles uitproberen. Niets is nog veilig

je van hem verwacht. Maak het je daarbij

als ze thuis al geleerd hebben hoe belangrijk

voor hem en zijn groeiende mobiliteit geeft

als ouder niet te moeilijk en vermijd om de

afspraken en regels zijn om op een leuke

hem kansen om zijn eigen weg te gaan.

hele dag ‘neen’ te moeten zeggen. Maak

manier te kunnen samenleven en samen-

Dit is vaak een drukke periode voor ouders,

je huis “peuterbestendig”: haal gevaarlijke

werken met anderen.

want je moet je peuter constant in het oog

of breekbare spullen even weg, of zet ze

houden. Zijn nieuwsgierigheid is groot en

buiten het bereik van je peuter.

Veiligheid bij pubers

Veiligheid bij kleuters en op de lagere school

Kinderen worden pubers en hebben het

zijn aandacht kort, waardoor peuters zeer onvoorspelbaar kunnen zijn.

Ouders hebben in deze periode vaak het gevoel ogen en oren te kort te komen en

gevoel dat ze alles onder controle hebben.

Ze willen zelf beslissingen nemen en kijken

het lijkt wel of niets hun peuter kan tegen-

Als kinderen ouder worden, leren ze beter

vooral naar leeftijdgenoten om te bepalen

houden. Vanaf nu is het ook belangrijk

begrijpen en onthouden wat mag en niet

wat ze willen. Ze reageren wel eens op een

je peuter te laten weten wat mag en niet

mag. Duidelijkheid over regels en grenzen

emotionele manier wanneer je als ouder

mag. Het is het moment om regels in te

maakt de wereld voor een kind veilig en

iets verbiedt of afkeurt. Dit gedrag maakt

voeren. Voor je peuter is het nog te moeilijk

voorspelbaar. Precies wat het nodig heeft

het voor ouders soms moeilijk om met een

om alles wat mag en niet mag te onthou-

om verder te kunnen groeien en ontwik-

puber om te gaan. Je weet wel dat ze ouder

den. Daarom moet je constant en conse-

kelen. Kinderen hebben ook in deze fase

worden en stilaan hun eigen leven mee in

quent herhalen wat kan en niet kan. Zo

volwassenen nodig die blijven toezien op de

handen nemen, maar je ziet tegelijk dat ze

leert je peuter langzaamaan begrijpen wat

regels en afspraken. Wees dus duidelijk en

het soms ook niet meer weten en dan be-

specifiek over wat je verwacht. “Maak je bed

scherming zoeken in hun veilige nest thuis.

op en gooi je vuile kleren in de wasmand” is

Dit is verwarrend, in de eerste plaats voor je

duidelijker en concreter dan “Hou je kamer

puber, maar vaak ook voor jou als ouder.

netjes”. Je kind belonen, met een compli-

Ook bij pubers is het belangrijk om de positieve relatie die je hebt opgebouwd te blijven versterken door vaak te praten met je kind en door duidelijk te blijven over wat je verwacht en waar de grenzen liggen. Het is hier vaak zoeken naar de goede balans tussen vasthouden en loslaten. Je puber vertrouwen geven dat hij een aantal dingen zelf kan en beschikbaar zijn om hem te helpen waar nodig. Veiligheid voor pubers betekent dat ze zelf zaken kunnen uitproberen, maar wel weten dat er iemand over hun schouder meekijkt die hen aanmoedigt en verder helpt, die hen nieuwe kansen geeft en hen positief stimuleert. Als ouder leer je dat je je puber stilaan kunt vertrouwen in de beslissingen die hij neemt. W TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

13

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Laat je kinderen groeien door positieve aandacht en steun

2

eren r l n ere doo Kindmeest ndacht het ieve aa n. u it pos en ste

Positieve aandacht geven is de beste manier om een kind iets te leren.

Psychologen Bart Soenens en Maarten Vansteenkiste leggen in hun boek Vitamines voor groei uit hoe je dat precies doet en komen tot een verrassende vaststelling: ‘Belonen met cadeautjes kan averechts werken. Je respecteert beter het ritme van je kind.’ ã Tekst en foto’s: Barbara De Munnynck

14

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

B

art Soenens en Maarten

Nieuw is vooral onze sterke klemtoon

Vansteenkiste zijn allebei

op autonomie. Die kwam er oorspronke-

professor in de psychologie

lijk naar aanleiding van een interessante

aan de Universiteit Gent. Ze

vaststelling. Bij experimenteel onderzoek

Wat bedoelen jullie precies met ‘autonomie’ en hoe kan ik die als ouder ondersteunen?

werkten samen meer dan negen jaar aan

bleken kinderen die uit zichzelf graag puz-

Vitamines voor groei. De klepper van meer

zelen minder puzzelplezier te ervaren, nadat

Maarten: ‘Het is belangrijk dat kinderen

dan zevenhonderd bladzijden ligt tijdens

een volwassene hen beloond had met een

zichzelf mogen zijn. Ook kinderen willen

ons gesprek op tafel en heeft het formaat

cadeautje of snoepje. De tastbare aanmoe-

keuzes maken en voelen graag begrip voor

van een baksteen. Het boek heeft sinds z’n

diging werkte averechts: de goesting in

hun standpunt en tempo. Het tegen-

verschijning al heel wat aandacht getrok-

het puzzelen nam af. Door als ouder heel

overgestelde van autonomie is plicht en

ken. Zelfs het buitenland toont interesse -

sturend of controlerend te gaan belonen,

dwang. Ouders mogen grenzen stellen, dat

de Engelse vertaling is onderweg.

raak je aan de autonomie van je kind.

zeker. Maar als ze de autonomie van hun

Hoe kwamen jullie op het idee dat er ‘psychologische vitamines’ zijn die kinderen helpen opgroeien tot evenwichtige, enthousiaste volwassenen?

Maarten: ‘Uit heel wat studies blijkt dat mensen zich goed voelen wanneer drie dingen in orde zijn. Mensen moeten dingen kunnen doen die ze graag doen. Ze moeten voelen dat ze ergens goed in zijn en ze moeten een klik hebben met andere mensen. Dat zijn de omstandigheden waarin mensen floreren - op alle leeftijden en in alle culturen. We noemen ze de drie psychologische basisbehoeften van de mens: autonomie (het gevoel jezelf te mogen zijn en keuzes te kunnen maken, red.), competentie (het vertrouwen dat je dingen kunt en situaties aankunt, red.) en verbondenheid met anderen. Door in de opvoeding positief in te spelen op die basisbehoeften laat je kinderen tot bloei komen.’

Wat is er nieuw of uniek aan jullie benadering?

Bart: ‘Er zijn heel wat raakvlakken met bestaande theorieën. Net als bij Triple P kiezen wij voor een positief verhaal. Onze eerste zorg is niet het vermijden of het oplossen van problemen. Wij willen kinderen ondersteunen en versterken in hun groei. Wij vinden een hechte band tussen ouder en kind belangrijk. Kinderen hebben positieve aandacht nodig en een veilig kader waarin

Maarten Vansteenkiste (vooraan): ‘Het is belangrijk dat kinderen zichzelf mogen zijn.’

ze nieuwe vaardigheden kunnen oefenen.

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

15



bekrachtig ik dan positief gedrag bij mijn kind?

Bart Soenens (links): ‘Door te belonen met cadeautjes geef je je kind de indruk dat wat je van hen vraagt een last is.’

Bart: ‘Materiële beloningen (snoep, cadeautjes, stickers, enz.) geven een verkeerd signaal. Ze onderstrepen dat je als ouder wel belang hecht aan een bepaalde activiteit, zoals opruimen of goede punten halen, maar dat de activiteit voor het kind zelf weinig waarde heeft of zelfs een last is.

Waarom zou je anders het gedrag belonen, in plaats van bijvoorbeeld uit te leggen waarom de activiteit zinvol is? Dat creëert voor kinderen een gevoel van druk. Het kan ook de indruk wekken dat ze jouw liefde of goedkeuring moeten verdienen door iets vervelends te doen.’

Maarten: ‘Positieve feedback of complimentjes geven kan natuurlijk wel. Je let er dan best op dat je zo veel mogelijk informeert. Vertel je kind welke vooruitgang het heeft gemaakt in zijn of haar groei. Of leg uit waarom je het nuttig of prettig vindt dat een bepaalde taak werd volbracht. Je kan beter niet te sterk sturen en evalueren, ook als je je kinderen een pluim geeft. Het is nogal subtiel.’

Zo’n aanpak vraagt van ouders wel veel geduld, inlevingsvermogen en creativiteit. Kan iedereen zijn kind vitamines voor groei geven? kinderen respecteren, voorzien ze ook wat

plaats van blind je eigen agenda door te

ruimte om ‘mee te veren’. Kleine kinderen

drukken. Ik geef een concreet voorbeeld:

Bart: ‘Het is belangrijk dat ouders ook voor

kun je aan tafel bijvoorbeeld laten kiezen

voor mij zou het handig zijn als mijn doch-

zichzelf zorgen. Hun tank mag niet leeg zijn.

uit twee soorten groenten in plaats van

ter tegen de zomervakantie kan zwemmen.

Zij moeten zelf hun drie vitamines krijgen -

hen te dwingen om een soort te proeven.

Dat zou ook haar zelfstandigheid vergroten.

autonomie, competentie en verbondenheid

Met iets oudere kinderen kun je afspraken

Maar haar zwemleraar geeft aan dat ze

- om ondersteunend te kunnen opvoeden.

maken. In plaats van je zoon te verbieden

minder vooruitgang maakt en er nog niet

Maar ik wil ouders in de eerste plaats

om ’s ochtends voor schooltijd in strips te

klaar voor is. Als ik haar autonomie respec-

geruststellen. Alle ouders hebben soms

lezen, kun je afspreken dat hij zijn wekker

teer, laat ik de zwemlessen even rusten tot

een moment waarop ze roepen of druk

een kwartiertje vroeger zet. Zo komt jullie

september en probeer ik niet om met belo-

uitoefenen. Uit onderzoek blijkt immers dat

ochtendritueel niet in het gedrang.’

ningen of andere chantage een versnelling

mensen niet één opvoedingsstijl hebben.

in haar leerproces te forceren. Gedwongen

Hoe we opvoeden, verschilt van dag tot

zelfstandigheid is geen autonomie. Het gaat

dag. Als we veel stress of weinig tijd heb-

erom je kind te helpen groeien met respect

ben, stellen we ons sneller controlerend op.

voor zijn of haar tempo.’

Maar elke dag brengt een nieuwe kans om

Voor jullie is autonomie dus niet hetzelfde als zelfstandigheid?

het anders aan te pakken en de autonomie Maarten: ‘Dat klopt. Het komt er vooral op aan om rekening te houden met je kind in

16

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Belonen is geen goed idee, zeggen jullie. Maar hoe

van onze kinderen te ondersteunen. Dat is toch hoopvol?’ W

”Een half uurtje mediteren en ik bruis van energie.”

‘Wij, Indiërs zijn van thuis uit gewend om aan yoga en meditatie te doen en daar ben ik erg blij om. Een half uurtje rust en concentratie ’s morgens vroeg en ik ben helemaal klaar om aan mijn dag te beginnen.

Zoveel energie dat ik daarvan krijg! Net als van positief denken trouwens. Ik probeer altijd dankbaar te kijken naar wat ik heb, zelfs op momenten dat het wat minder goed gaat. Daarnaast vind ik het belangrijk om gezond te eten. Daarvoor ban ik geen bepaalde producten uit mijn voeding: ik eet gevarieerd, maar altijd met mate. Mijn voorkeur gaat uit naar salades, sapjes en verse vruchten, omdat ik daar ook duidelijk het effect van ondervind: ik voel me energieker. Als ik me al eens aan fastfood bezondig, hou Filip Claus

ik er steevast een zwaar en opgeblazen gevoel aan over. En dat kan ik best missen op drukke dagen. Ik geef toe dat het soms moeilijk is om een goede balans te vinden tussen zelfzorg en alle verantwoordelijkheden. Gelukkig kan ik goed voor mezelf zorgen op manieren die makkelijk in mijn dagelijks leven passen. Ik hoef er geen extra tijd voor vrij te maken in mijn agenda, het gaat bijna automatisch. En pas als ik me zelf blij en energiek voel, kan ik goed voor anderen zorgen. Op vermoeide dagen heb ik weinig geduld en raak ik snel geïrriteerd. Dat wil ik mijn dochter zoveel mogelijk besparen. Zelf heeft Smridhi ook al de voordelen van yoga en meditatie ondervonden. Maar kinderen hebben dat gelukkig nog niet zo hard nodig. Laat haar voorlopig nog maar veel spelen en springen.’ G.F.

NIRMAN

36 jaar iden gesche ridhi (11) 1 dochter: Sm

5

or o v d goe ouder g r Zo lf als jeze TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

17

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Kalm en consequent reageren is de boodschap!

Woede-uitbarstingen in de winkel omdat je kind het speeltje van zijn dromen niet krijgt, slapeloze nachten omdat je huilende kleuter avond na avond weigert te slapen, pubers die met slaande deuren naar hun kamer verdwijnen om zich daar voor uren te verschansen‌ Elke ouder zit wel eens met de handen in het haar door het gedrag van zijn kroost.

En het goede nieuws is: enkele eenvoudige basisregels bieden echt hulp. ĂŁ

Tekst: Liesbeth Van den Berghe

R

eageer meteen. Blijf kalm.

En zorg ervoor dat je altijd consequent blijft. Zo zou je de duidelijke richtlijnen kunnen

samenvatten die Triple P geeft als je kind ge-

drag vertoont dat niet door de beugel kan.

Deze tips passen natuurlijk in een ruimer geheel, waarbij het vooral belangrijk is dat

3

r snel, list e e g a e R n bes g e t n e u a conseq ewenst gedr op ongan je kind. v

je een positieve relatie opbouwt met je kind.

Dat er tijd is om samen dingen te doen en aandacht te hebben voor elkaar.

Makkelijker gezegd dan gedaan, denk je?

Probeer je wel rustig te blijven, maar lijkt het of je kind precies weet wat het moet doen om je toch op te jutten of murw te krijgen?

Het vergt wat inspanningen, maar als je je altijd aan deze regels houdt, zal dat op termijn echt lonen. We geven twee concrete situaties als voorbeeld:

18

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

1

Je zoontje roept en tiert, en gooit zich op de grond omdat hij zijn favoriete snoep niet krijgt?

• Maak meteen rustig en kalm duidelijk dat hij geen snoep krijgt en dat je niet van mening zal veranderen.

• Geef duidelijke richtlijnen. Bijvoorbeeld: ‘Mats, we kopen vandaag geen snoep. Stop met roepen en sta opnieuw

• Vergeet niet om aandacht te geven aan gewenst gedrag en je kind daar regelmatig een complimentje voor te geven.

Bijvoorbeeld: ‘Fijn dat je zo rustig meeloopt!’

• Verbind consequenties aan ongewenst gedrag als het zich

recht.’ Zo weet je kind precies wat er van hem wordt ver-

blijft voortdoen. Was de afspraak dat het kind geen televisie

wacht.

mocht kijken als er een incident was gebeurd? Laat het dan

• Blijft je kind zeuren? Probeer het dan even apart te zetten,

ook niet televisiekijken.

zodat het tot rust kan komen. Stop even met winkelen, blijf

• Geef een kind dat emotioneel overstuur is, de ruimte om

voor een minuutje staan of zoek daar een rustig plekje voor

zijn gevoelens te ventileren op een moment dat de rust is

op. Daarna kun je weer verder winkelen.

• Doet dit gedrag zich vaker voor bij het boodschappen doen? Neem dan een stapje terug en maak afspraken op voorhand. Wat zijn de regels? Zo weet iedereen waaraan hij zich moet houden. Zeg vooraf duidelijk wat er al dan niet gekocht zal worden en wijk daar dan ook niet van af.

• Geef je kind een bezigheid wanneer jullie boodschappen

weergekeerd. Praat er ’s avonds even over in bed, bijvoorbeeld.

• Geef je kind kansen om te leren mee te winkelen, denk na over wat je kind al kan en wat nog niet en pas je winkel uitstap daaraan aan. Vermijd het niet om met je kind te gaan winkelen want dan ontneem je hem ook momenten om te oefenen en te leren.

doen, betrek hem bij wat je doet of praat over wat je ziet.

Zo is er minder kans op ongewenst gedrag.

2

Je puber komt weer te laat thuis van een fuif?

• Met pubers doet zich een extra probleem voor: zij reageren

Pubers kunnen best redelijk zijn als ze voelen dat je hen een

vaak met emotioneel gedrag op geboden of verboden, en

beetje ruimte geeft. Mag iedereen uitgaan tot twee uur?

voelen zich meteen onbegrepen en slecht behandeld. Ook

Geef hem de kans uit te leggen waarom dit een geschikt

dan is de boodschap: blijf rustig en ga niet mee in die emo-

uur is en om te bewijzen dat hij die afspraak wel kan

ties.

• Las in elk geval een afkoelperiode in. Ga het gesprek aan in

naleven.

• Is het moeilijk om te achterhalen wat je kind precies zo

een periode van kalmte, als iedereen de tijd heeft. Zo leert

zwaar valt? Probeer het dan via een omweg: aan tafel, via

je puber dat je dingen niet oplost door emotioneel gedrag,

een gesprek over de schooldag of door te luisteren naar wat

maar door rustig te praten.

• Ga het gesprek aan: waarom leeft je puber de afspraken

vrienden of vriendinnen vertellen.

• Maak duidelijke afspraken: verbieden om uit te gaan is niet

niet na? Vertel hem wat je precies bezorgd maakt. Luister

echt aangewezen - zo ontneem je je kind een leerkans.

ook naar zijn verhaal. Zoek dan samen naar goede afspra-

Maar volg de afspraken wel goed op en verbind er weer

ken en naar manieren die je puber kunnen helpen om zich

duidelijke consequenties aan. Afspraken zijn tweerichtings-

daaraan te houden. Zorg ervoor dat je puber zich enga-

verkeer. Zorg er dus voor dat je een evaluatiemoment

geert.

inbouwt waarbij je met je puber overloopt wat goed ging

• Zoek naar compromissen, ga ook bij jezelf na of wat je verwacht van je puber wel realistisch en haalbaar is.

en wat nog niet, zoek naar manieren om die problemen de volgende keer te voorkomen. W TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

19

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Het ideale kind bestaat niet Ouders vertellen

4

Koe ste verw r realis t overachtingeische n je ki nd

Eva en Inge en Joke Heidi (Triple P)

Een kind laten opgroeien doe je het beste door zo goed mogelijk zijn eigen ritme te respecteren.

Kinderen ontwikkelen immers elk op hun eigen manier en hun eigen tempo. En het is niet omdat het ene kind iets kan, dat het andere dat ook moet kunnen. Maar hoe moet het dan in een maatschappij waar kinderen vaak aan hoge verwachtingen, bijvoorbeeld van de school, moeten voldoen?

Over deze kwestie voerden de mama’s Inge, Eva, Samira en Joke een levendig gesprek met hoofdredactrice Isabelle en Triple P-experts Hilde en Heidi. ã

20

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Tekst: Ria Goris ã Foto’s: Karel Hemerijckx

A

ls het maar gelukkig is. Hoe

te gaan met haar jongste. Samira, die drie

de kinderen te laag zouden eindigen.’

graag zouden we dit over

oudere kinderen en nog een nakomertje van

Eva kijkt hier heel anders naar, ze wil niet

onze kinderen kunnen zeg-

zes heeft, herkent dit. ‘Ik heb ervoor gevoch-

meegaan met de prestatiedrang van onze

gen? Maar de praktijk is vaak

ten dat mijn kinderen alle kansen kregen op

samenleving: ‘Voor mij begon met het eerste

school’, zegt ze.

leerjaar de confrontatie met de verwachtin-

anders. Als het erop aankomt, merken we als ouders dat het vaak moeilijk is niet allerlei zaken van onze kinderen te verwachten. Dat ze het goed doen op school. En in de sport-

gen van de school, en ik heb het daar heel

School: bron van steun of ergernis

moeilijk mee. Mijn oudste is een speelvogel, hij heeft het lastig met de overgang naar de lagere school. ‘Zou je met hem niet naar de

club. Dat ze voorbeeldige kinderen zijn thuis.

Dat ze zelfstandig taken kunnen opnemen.

De school blijkt soms een hogedrukpan te

kinesist gaan?’, vroeg zijn juf. Daar kan ik me

Dat ze zich goed gedragen.

zijn: presteren staat centraal, en als er ergens

aan ergeren, geef dat kind toch tijd om te

Hoeveel mogen we verwachten van onze

een achterstand is, gaat daar snel een hoop

wennen aan het naar school gaan! Hij gaat

kinderen? En hoe gaan we om met de druk

aandacht naartoe. Joke: ‘Mijn kinderen

gelukkig nog graag naar school, dat vind

van de buitenwereld? Hoeveel druk mag

zitten op het college, en daar scoren ze

ik het belangrijkste.’ Eva ziet rond zich dat

de school leggen op een kind? En laten we

streng. ‘Elke vrijdag dictee, echt?’, roepen

het echt niet nodig is om hoge diploma’s te

onze kinderen thuis vrij of mogen we ver-

mijn vriendinnen. Maar de school begeleidt

halen om een job en geluk te vinden in het

wachten dat ze bijdragen aan het huishou-

de kinderen wel goed. Mijn oudste dochter

leven. Ze is er wel gerust in dat haar kinde-

den? Voor Eva was het leven met haar kinde-

heeft dyslexie, en ik ben uren bezig om haar

ren er zullen komen op hun manier. Eva: ‘En

ren een roze wolk, tot de oudste van de

te helpen met het huiswerk. Ik vind dat ze

het is niet omdat je op iets mikt dat het ook

twee aan de lagere school begon. Joke, ook

goede punten moet halen want hoe beter

zo loopt in het leven. Ik heb dat vaak genoeg

moeder van twee kinderen, stond wat van

haar punten zijn, hoe meer keuzemogelijk-

gezien. Ik ben eerder een afwachtende

zichzelf te kijken: ‘Ik heb jaren gezegd “je

heden ze later in het leven heeft.’ Samira

mama, daarom verzet ik me ook tegen de

best doen is genoeg”, maar ik merk nu dat

weet niet goed of het de maatschappij is die

druk van de school om mijn kind nu al bij te

ik goede punten wel belangrijk vind.’ Inge

druk legt op onze kinderen, of dat wij zelf

sturen.’

vindt dat ze makkelijk praten heeft, met een

als ouders zo veel verwachten. Net als Joke

Niet elke ouder heeft er even veel vertrou-

oudste die door het schoolgebeuren fietst

vindt ze goede punten belangrijk om haar

wen in dat zijn of haar kind er wel zal komen

en een jongste die nog in de kleuterklas zit.

kinderen zo veel mogelijk kansen te geven:

in het leven. Voor de ene voelt de samenle-

Toch kreeg ze al de raad naar de logopediste

‘Ik leg de lat hoog, net om te vermijden dat

ving als een veilige haven, terwijl een ander

Eva:

“Laat ze doen, laat ze gewoon kind zijn.

Het komt vanzelf wel goed.”

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

21



twijfelt aan de kansen die de kroost zal

Spraakstoornis!! Uit het verslag blijkt dat

nagedacht en nu vraag ik hen wel eens om

krijgen. Samira heeft de ervaring dat verschil-

mijn dochtertje niet eens een stoornis heeft

hun bord in de afwasmachine te zetten.’

lende scholen geneigd waren haar kinderen

en dat het wel goed zal komen met die “r”.’

Het moeten niet altijd mama of papa zijn die

naar het technisch onderwijs te sturen, niet

Het lijkt erop dat onze hedendaagse scholen

alles doen, meent Triple P-experte Hilde: ‘Op

omdat ze zo handig waren, enkel omdat

te snel een stoornis van iets maken. Daar-

een bepaald moment kwam tafel dekken ter

er een lichte taalachterstand was. Samira:

achter gaat een druk schuil: een probleem

sprake bij ons. We spraken met de kinderen

‘Scholen verwachten dat kinderen vanaf

moet opgelost worden want alle kinderen

af hoe we dit gingen aanpakken. Nu vinden

de eerste dag mee kunnen met de rest. Ik

moeten mee kunnen. Mogen kinderen nog

ze het normaal dat ze helpen met dekken

ben geboren in Marokko en mijn kinderen

wel gewoon zichzelf zijn?

en afruimen. Mijn kinderen maakten ook al heel jong hun eigen boterhammen, de

zijn tweetalig opgevoed, ze spreken ook Arabisch. Daarom duurt het iets langer voor ze het Nederlands even goed onder de knie

Taken thuis: normaal of niet meer van deze tijd

jongste al van in de derde kleuterklas. ‘Wil je eens voor een keertje mijn boterhammen smeren?’, vroeg hij me eens. Nu is hij 14

hebben als anderen. Na de laatste kleuterklas werden mijn oudste kinderen al naar een

Hoe zit dat eigenlijk thuis? Mogen onze

en volgens hem zijn er nog steeds kinderen

andere school gestuurd om die reden. Daar

kinderen daar gewoon spelen of moeten ze

in de klas van wie de ouders de brooddoos

deden ze het wel beter, maar ik heb ook

meehelpen in het huishouden? Is het genoeg

klaarmaken.’

logopedie voor hen betaald. Van taal wordt

dat ze hun huiswerk tijdig maken of willen

De school legt de lat hoog voor onze

heel snel een probleem gemaakt, terwijl

we dat ze ook helpen met de tafel dekken

kinderen, is de algemene indruk, maar thuis

kinderen de kans niet krijgen om spontaan

of hun bed opmaken? Triple P-experte Heidi

zouden we dan weer best wat meer mogen verwachten. En bijvoorbeeld onze kinderen

te groeien.’

Etiketten kleven op kinderen Ouders krijgen van school soms raad mee waar ze niet blij mee zijn: ‘Zou je het eens niet laten onderzoeken?’. Een kind dat niet even snel evolueert als de meeste klasgenootjes of wat minder zijn aandacht bij de les kan houden, dreigt al snel een “stoornis” te hebben. Hoofdredactrice Isabelle ondervond dit ook: ‘Mijn zoontje is een dromer, maar zowel zijn vader als ik waren vroeger dromers, zonder dat daar een etiket op

Samira:

“Ik leg de lat hoog, net om te vermijden dat de kinderen niet te laag eindigen.”

laten helpen in het huishouden. Hebben de ouders tips? Joke: ‘Ik probeer mijn kinderen complimentjes te geven voor wat ze zelf doen, bijvoorbeeld hun bed open leggen.

Dat werkt. Ik zie ook in de opvang waar ik werk dat jonge kinderen zo veel mogelijk zelf willen doen, zoals hun jas aantrekken of de veters strikken.’ Inge ziet meteen een obstakel: ‘Dat tweede vraagt tijd en het is natuurlijk veel sneller zelf gedaan. Je bent er niet altijd mee geholpen dat ze zelf iets doen, maar om hen verantwoordelijkheid bij te brengen moet je hen wel die kansen geven. Mijn oudste van 6 is nu in een fase

geplakt werd. Nu heet het al snel “hij heeft een aandachtstoornis”. Wij hebben lange

stelt vast dat de tijden veranderen en dat het

dat ze veel in vraag stelt. “Waarom moet ik

tijd weerstand gehad tegen zo’n diagnose.’

helemaal niet meer zo normaal is dat kinde-

dit drankkartonnetje weggooien? Ik heb er

Samira haakt meteen in: ‘Dat herken ik. Over

ren thuis helpen. Heidi: ‘Mijn moeder werkte

toch niet zelf van gedronken?” Dan zeg ik:

mijn jongste kreeg ik in de tweede kleuter-

lange dagen als zelfstandige en ik leerde al

“Mama draagt toch ook niet het T-shirtje

klas te horen dat er iets mis is met hem, dat

op jonge leeftijd zelf eten klaarmaken. Voor

dat je nu aan hebt, maar ze heeft het wel

zijn Nederlands minder goed is. Ik wou hem

mijn kinderen, die toch al tieners zijn, is dat

gewassen.” Op “Waarom ik?” antwoord

geen psychologische testen laten ondergaan

heel anders. Ze komen thuis en trekken

ik soms best autoritair: “Omdat ik het nu

om allerlei stoornissen uit te vinden.’

soms meteen naar hun kamer na de vraag

vraag.” Als mijn jongste haar jasje aan moet

Het gaat lang niet om iets uitzonderlijks.

wat we eten vanavond. Ze vinden het heel

trekken, klinkt het soms van “Mama, ik kan

Meer dan de helft van de ouders rond de

vanzelfsprekend dat ik daarvoor zorg.’ Haast

dit niet”. Mijn moederinstinct wil dan met-

tafel kreeg al te maken met de neiging om

iedereen rond de tafel herkent dat de ver-

een helpen, met nog een knuffel erbij. Maar

van iets een probleem te maken. Ook Inge:

wachtingen thuis niet zo erg hoog liggen. Zo

dat is niet altijd het juiste om te doen.’

‘Mij stoort daarbij de manier waarop iets ver-

doet Eva bijna alles zelf voor haar kinderen,

Hen aanspreken op hun verantwoordelijk-

woord wordt. Mijn jongste van drie kan de

die met 7 en 5 jaar nog wel erg jong zijn.

heidszin is een goede zaak. Inge ziet, naast

“r” niet uitspreken. Daarvoor werd ze naar

Eva: ‘Een poos geleden kwam mijn mama

de tijd, nog een reden waarom dat niet altijd

een logopediste gestuurd, die ons hierna

op bezoek. Het viel haar op dat ik alles doe

gebeurt: ‘We hebben meegekregen dat,

haar “verslag van de spraakstoornis” gaf.

in huis en ze zei er iets van. Ik heb daarover

als een kind er slordig bij loopt met zijn jas

22

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

vervolg op p. 24 

Filip Claus

DOSSIER DISCIPLINE

”Creëren houdt me in balans.”

‘Er komen zoveel dingen op ons af die ons uit evenwicht kunnen brengen, zeker als je kinderen hebt. Zelfzorg is voor mij dan ook een pure noodzaak om te kunnen leven.

Het is als voedsel dat ik nodig heb vooraleer ik me kan openstellen en er voor anderen

ILSE

39 jaar 2 kinderen: na (3) Toon (5) en A

kan zijn. Zelfexpressie en -ontwikkeling zijn hierin mijn sleutelwoorden tot geluk. Dat doe ik door dingen te creëren, bijvoorbeeld collages, mobielen en illustraties. Een keer per week trek ik me terug in mijn atelier. Daar laat ik zonder concreet doel of plan een werk ontstaan. Zo blijf ik in balans. Ik werk ook graag in mijn moestuin, wat ook een vorm van creëren is. Met mijn gezicht in de zon en mijn handen in de grond voel ik me verbonden met de aarde. Terwijl ik mijn planten verzorg, maak ik mijn hoofd helemaal leeg. Dat is goed voor mijn lichaam en mijn geest, want in een tuin van 250m² is het best hard werken. Ik betrek er ook mijn kindjes bij, omdat ik hen bewust wil maken waar het eten op hun bord vandaan komt. Zo heeft Toon zijn eigen tuintje waar hij dingen zaait die hij lekker vindt. Hij kweekt bijvoorbeeld zijn eigen “frietjes”. (lacht) Daarbij laten we de natuur zoveel mogelijk haar gang gaan en nemen we alleen wat we nodig hebben. Zo probeer ik trouwens constant te luisteren naar mijn noden en behoeften. Ik noem dat mijn instrument stemmen voor ik het ga bespelen.

Anders klinkt het vals.’ G.F.

5

Zor g jeze goed lf a ls o voor ude r TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

23

niet goed dichtgeknoopt, dat per definitie

Hopen we bijvoorbeeld stiekem dat ze leer-

maken als moeder, maar ik denk nu: laat ze

de fout van de moeder is. We willen het al-

kracht worden, iets wat in ons leven anders

gewoon doen, laat ze gewoon kind zijn. Het

lemaal heel perfect doen. Ik zeg niet dat we

liep? Mogen ze al snel hun eigen weg gaan

komt vanzelf wel goed.’

vinden dat onze kinderen het perfect moe-

of moeten ze een bepaald traject volgen,

We komen nu bij een gevoelig punt: hoe

ten doen, maar een kind doet ons natuurlijk

op school en in hun hobby’s? Samira: ‘Mijn

groot is ons vertrouwen dat het wel vanzelf

ook na.’ Onze kinderen leren helpen in het

jongste dochter zegt wel eens: “Jij wilt dat,

goed zal komen met onze kinderen, zonder

huishouden vraagt tijd en geduld van ons,

mama, ik niet!”. Ik vind het zo belangrijk

dat we druk op hen leggen? Hierover ver-

maar het loont om daarin te investeren.

om mijn kinderen alle kansen te geven op

schillen de ouders rond de tafel van mening.

school. Op een bepaald moment wou een

Samira: ‘Ik wou dat ik het vertrouwen van

van mijn dochters schoonheidsspecialiste

jou had, Eva. Ik voel angst als ik denk aan de

worden. Ik kreeg bijna een crisis, want ik

toekomst van mijn kinderen. Mijn dochter

wou niet dat ze nagels zou gaan lakken!

van 15 zei laatst: ‘Mama, ik ben het zo beu

Het leven is een strijd, en het is moeilijk in

dat ik altijd dingen moet uitleggen over de

Onze eigen wensen of die van onze kinderen?

Verwachten we soms iets van onze kinderen dat we eigenlijk zelf wilden realiseren?

, Inge Heidi (Triple P)

en Joke

dit systeem als je geen goede

over niet te veel verwachten van onze

maatschappij zou niet

kinderen, is voor mij een luxeprobleem. Ik

goed functioneren als er alleen maar mensen met hogere diploma’s waren. We hebben alle soorten mensen en beroepen nodig’, merkt Hilde op. Inge heeft een eigen voorbeeld: ‘Voor sommige kinderen is het misschien beter dat sommige deuren dichtgedaan worden, en dat ze mogen doen wat ze willen. Ik denk

e Samira en Hild

24

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

islam op school. Het gesprek van vanavond,

diploma’s hebt.’ ‘Onze

Heidi:

“Mijn tieners vinden het vanzelfsprekend dat ik voor ze kook.”

aan mijn broer, die per

worstel met onveiligheidsgevoelens, en met

se hotelschool wou

de bezorgdheid of mijn kinderen wel alle

doen. Mijn ouders

kansen krijgen in dit systeem. Daarom noem

waren daar eerst niet

ik het ook een “systeem”, en geen “sa-

voor, maar hebben

menleving”. Maar de samenleving, dat zijn

hem toch laten doen.

wij allemaal samen, meent Triple P-experte

Hij is nu eigenaar

Heidi: ‘We hoeven ons niet op sleeptouw te

van twee succesvolle

laten nemen door een bepaalde stroming

restaurants.’ Ook

of verwachtingen. Als wij allemaal beslissen

voor Eva hoeven de

dat we de lat niet te hoog willen leggen

kinderen niet zo no-

en realistische zaken verwachten van onze

dig hoge diploma’s

kinderen, dan kunnen wij daar invloed op

te hebben. Zonder

uitoefenen.’ Met deze positieve gedachte

kun je er evengoed

gaan we de nacht in. Het gesprek zindert

komen, meent ze:

nog na, want het is duidelijk dat onze

‘Voor mij is het

eigen verwachtingen niet losstaan van de

prima dat de kin-

samenleving. Kunnen we met z’n allen in de

deren hun eigen

gaten houden dat de druk op de ketel niet

richting volgen. Ik

te groot wordt en erover waken dat onze

zal me zeker ook

kinderen nog mogen spelen en tijd krijgen

nog wel zorgen

om te groeien? W

DOSSIER DISCIPLINE

5

Filip Claus

Zor g jeze goed lf a ls o voor ude r

”Als ik dans voel ik me op en top vrouw.”

‘Ik vind het belangrijk om af en toe tijd te maken voor mezelf, maar ook voor mijn man en dus voor mijn relatie. Daarom hebben Bert en ik elke dinsdagavond een afspraak.

HENNY

38 jaar 3 kinderen: Myrthe (10), Kobe (9) en Siebe (3)

We doen al meer dan tien jaar aan stijldansen: foxtrot, samba, wals, rumba, quickstep, tango, disco swing. Het is voor mij de ideale manier om mijn hoofd leeg te maken, want ik moet me concentreren op de muziek, de maat en de danspasjes. Dan denk ik niet aan het werk of de beslommeringen thuis. Het feit dat we dit met ons tweetjes doen, is ook fantastisch. Het geeft een kick als Bert en ik een bepaalde dansfiguur perfect hebben uitgevoerd, want daarin zijn we dan samen geslaagd. Als we dansen is onze aandacht uitsluitend op de ander gericht, want kunnen leiden en kunnen volgen is niet gemakkelijk. Daarvoor moet je elkaar goed aanvoelen. Op die momenten voel ik me op en top vrouw: partner in plaats van mama. Op dinsdagavond trek ik ook altijd een mooi kleedje aan en besteed ik extra aandacht aan mijn kapsel. Elke dinsdagavond verleid ik mijn man opnieuw! (lacht) Toen de kinderen klein waren, had ik er wel eens een schuldgevoel over dat we die avond vrij namen. Maar dat is intussen verleden tijd.

Ze zijn op dinsdagavond in goeie handen bij mijn moeder. En dansen maakt me gelukkig, met als gevolg dat ik positiever in het leven sta en een blije mama kan zijn. Bert en ik oefenen onze danspasjes ook in de woonkamer, wat al eens eindigt in kleine feestjes met de kinderen. Dan lachen we samen heel wat af.’ G.F.

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

25

TRIPLE DE OPVOEDINGSPRINCIPES P OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Moeten we altijd zo perfect zijn?

4

che s i t s r eali en ove r r g ste r Koe achtins oude verwzelf al je

Moederschap: het betekende vroeger vaak heel andere zaken dan vandaag.

Een mond meer te voeden krijgen was niet altijd reden tot juichen, en het leidde zeker niet altijd tot toegewijde zorg. Tegenwoordig voelen we ons snel verantwoordelijk voor alles wat er mis kan gaan met ons kind. Waar komen die hoge verwachtingen toch vandaan? ã Tekst: Ria Goris ã Foto’s: Shutterstock

26

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

J

e moet maar de televisie aanzetten of een tijdschrift openslaan en ze stralen je tegemoet: lachende moeders,

met een slanke lijn en perfecte kapsels, in een opgeruimd huis met een blozende baby die kleertjes draagt zonder een vlekje erop. En natuurlijk krijgen die kinderen het perfecte ontbijt vol mineralen, het juiste speelgoed en de veiligste autostoel.

“Vroeger was een kind pas iets waard als het kon bijdragen tot het huishouden.”

te staan aan een vondelingentehuis. Het verhinderde niet dat hij veel invloed had op allerlei opvoedkundigen na hem.

Een van de bekendste is Benjamin Spock, beter bekend als dr. Spock, met zijn Babyen kinderverzorging en -opvoeding. Hij keerde zich af van zijn voorgangers die vonden dat een strikte discipline en regelmaat (op vaste tijden eten en slapen) nodig waren om het karakter van een kind op te bouwen.

Moeders die doodop zijn met een krijsende

Mijn eigen moeder heeft het nog meegekre-

baby in een vuile pamper zien we niet in

gen van de vrouwenbeweging die destijds

de reclame. Toch richten we ons op die

raad gaf over opvoeding: je mag kinderen

stralende reclamebeelden als iets om na te

vooral niet voortdurend oppakken, anders

streven. Is het normaal dat we zo veel van

krijg je verwende kinderen. Je mag hen ook

onszelf verwachten? Is het niet beter te

kon werken, hielp mee op het veld of in het

geen eten geven als ze wenen, want ze

beseffen dat we mensen zijn, en dat fouten

atelier van de ouders.

moeten wennen aan vaste uren. Dr. Spock

maken, ons vergissen of al eens een slappe

Pas een kleine 250 jaar geleden verscheen

ging hier tegenin: je moet je flexibel opstel-

dag hebben erbij hoort? Dat we zelf als

het eerste opvoedingsboek, van de hand van

len als ouders, je kinderen veel genegenheid

ouders ook moeten leren, met vallen en

de romantische schrijver Jean-Jacques Rous-

geven en hen als kleine mensen met een

opstaan?

seau. Hij vond het een goed idee dat moe-

eigen persoonlijkheid behandelen. Hij sprak

ders hun eigen kind borstvoeding zouden

de ouders rechtstreeks aan in zijn boeken

geven, wat toen helemaal niet zo normaal

en maande hen aan vertrouwen te hebben

was, en dat de vrouw zich helemaal toeleg-

in hun eigen gezond verstand en hun aan-

Neen, goed moederschap is eeuwenlang

de op haar rol als echtgenote en moeder. Tot

voelen. Het was een eigenaardige tegenstel-

geen thema geweest. Monden om te

dan zouden vrouwen volgens verschillende

ling: moederliefde was volgens hem iets

voeden kwamen er spontaan bij, of je daar

onderzoekers eerder onverschillig hebben

instinctiefs, moeders waren van nature lief

nu op zat te wachten of niet, en een kind

gestaan tegenover hun kinderen. Vanaf nu

en inlevend, maar de juiste opvoeding moest

was pas iets waard als het kon bijdragen tot

werd de zorg voor kinderen een plicht en

toch aangeleerd worden, en voor alles was

het huishouden. Enkele eeuwen geleden

- meer nog - volgens Rousseau “de meest

er een deskundige om naartoe te gaan voor

was de kindersterfte bovendien veel hoger

benijdenswaardige en heerlijkste bezigheid”

extra advies! Geen wonder dat moeders in

dan nu; het was een slecht idee je te snel

voor een vrouw. Pittig detail: Rousseau zelf

de war raakten! Wat het ene moment nog

te hechten aan een kind. Oudere kinderen

overhaalde de moeder van zijn onwettige

“goed moederschap” heette, een vaste

zorgden voor de jongere kinderen, en wie

kinderen om ze alle vijf na de geboorte af

discipline in alles, was even later alweer

Andere tijden, andere zeden

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016



27

achterhaald. En wat je spontaan zou moeten aanvoelen als ouders, was toch iets waar je opvoedingsboeken voor nodig had. Doorheen al die wisselende raad kregen we wel een ding duidelijk mee: het is wel belangrijk dat we het goed doen, anders kunnen onze kinderen de mist ingaan.

Ploetermoeders We hebben in ons hoofd vaak zo goed gepland hoe we het gaan aanpakken met onze kinderen, maar in de praktijk loopt het vaak heel anders. Ons geduld verdwijnt als sneeuw voor de zon wanneer ons kind voor de vijfde keer om een snoepje zeurt.

Voor we het weten, ontsnapt ons een flinke snauw waarop je kind in huilen uitbarst

“Als je als moeder alleen maar geeft en je kind niet de kans geeft om iets terug te doen, legt dat een last op de schouders van het kind.”

luwte groeien met vallen en opstaan, met falen en slagen’, vroeg kinder- en jeugdpsychiater Eva Kestens zich onlangs luidop af in de krant De Standaard. ‘Welk voorbeeld willen we stellen aan onze kinderen? Dat van hollen en perfectie?’ We zouden beter wat meer tijd maken voor onszelf, zodat we ontspannen kunnen omgaan met wat we tegenkomen. ‘Welke soort moeder ik ben heeft voor mij alles te maken met de wisselwerking met mijn dochters’, meent An (44), leerkracht en moeder van 2 jonge dochters.

‘Zij geven zelf aan dat ze graag rustig thuis zijn. Wie ben ik dan om hen naar allerlei cursussen en lessen te slepen?’

Evenwicht tussen geven en nemen

net wanneer we in de laatste fase zitten met het eten. Of we zitten om drie uur

niet helemaal lekker in zijn vel zit: wordt

Dan is er nog onze eigen moeder en het

’s nachts het knutselwerkje te maken dat

het niet gepest, kan het wel mee op school,

voorbeeld dat zij gaf. Veerle (49), moe-

onze kleuter morgen absoluut mee naar

wordt het niet raar bekeken omdat het die

der van Klaas (10), beschrijft het verschil

school moet nemen, of we bakken om

ouderwetse rugzak draagt, heeft het geen

met haar moeder: ‘Mijn moeder ging niet

middernacht nog een cake voor dat feestje.

leerstoornis?

werken, het huis was altijd prima op orde,

Ploetermoeders zijn we geworden. Tussen

‘We zijn zo gehersenspoeld over wat een

onze kleren waren netjes gestreken en we

ons werk en de opvoeding door proberen

ouder allemaal zou kunnen aanrichten, dat

kregen altijd zelf gekookte maaltijden. Hoe

we het huis nog aan kant te krijgen en te

we ons verantwoordelijk voelen voor elk as-

kunnen we ons daar nu mee vergelijken, als

zorgen dat er een stapel fris gewassen en

pect van de persoonlijkheid van onze kinde-

twee ouders die beiden buitenshuis gaan

gestreken kleren klaarligt, om nog maar te

ren’, schrijft Fiona Neil, zelf moeder van drie

werken?’ Het is een realiteit waar ook dr.

zwijgen van versgeperst fruitsap als ontbijt

en auteur van Het geheime leven van een

Spock weinig rekening mee hield in zijn

of gezonde snacks. En dan moeten we nog

ploetermoeder. Stel je voor dat er iets mis-

opvoedingsadviezen.

alle subtiele signalen opvangen dat ons kind

gaat met ons kind! ‘Kan een kind nog in de

Bovendien hebben onze ouders zelf vaak

28

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Een kind opvoeden doe je niet alleen Dat wij zo veel verantwoordelijkheid op onze schouders

Vijftig jaar geleden was het overigens ook bij ons niet

nemen als moeder is niet van alle tijden, en ook niet van

ongewoon dat een kind een goed deel van de tijd door

alle culturen. Zo is het in bepaalde landen heel gewoon dat

de grootouders werd grootgebracht en daar tijdens de

de opvoeding van een kind door een ruime familie gedeeld

week ook verbleef, bijvoorbeeld omdat beide ouders uit

wordt. De Zuid-Afrikaanse vrijheidsheld Nelson Mandela

werken gingen. Op korte tijd is daar bij ons verandering

schreef in zijn autobiografie: ‘We maken niet hetzelfde

in gekomen: de “druk” van het opvoeden is heel sterk

onderscheid tussen bloedverwanten als westerlingen. De

op het kerngezin komen te liggen. Is dat wel zo’n goede

zuster van mijn moeder is mijn moeder. De zoon van mijn

zaak? Moeten we het wel elk op onszelf klaren of kunnen

oom is mijn broer. Het kind van mijn broer is mijn zoon

we misschien wat meer netwerken uitbouwen om onze

of dochter.’ Voor deze manier van kijken naar opvoeding

kinderen uit te wisselen wanneer we werken? Heel wat

bestaat in het Engels een spreekwijze: “It takes a village to

ouders werken al beurtregelingen uit om het dagelijkse

raise a child”. “Er is een hele gemeenschap nodig om een

leven eenvoudiger te maken, wat zeker een positieve

kind groot te brengen.”

ontwikkeling is.

nog een andere opvoedingsstijl meege-

maar toen ik zelf moeder werd, besloot ik

snel mogelijk zijn steentje moest bijdragen.

kregen en toegepast dan wij doen met

toch mijn kind heel anders op te voeden,

Nu lijkt het normaal dat wij goed luisteren

onze kinderen. Stel dat je zelf heel streng

veel warmer. Ik heb mijn zonen veel knuffels

naar onze kinderen en alleen maar geven

bent opgevoed, met veel regelmaat en

en affectie gegeven, maar wat structuur

aan ons kind: onze tijd, onze inspanningen,

orde, maar met weinig warmte en affectie.

betreft had het beter gekund. Mijn man

kwaliteitsspullen, gezonde maaltijden en

De kans is groot dat je het anders wilt

en ik hadden best strenger mogen zijn,

de middelen om leuke hobby’s te kunnen

aanpakken met je eigen kind, en het juist

onze losse houding heeft ons slaappatroon

beoefenen en mooie reizen te maken. We

veel knuffels en warmte geeft. Voor je het

flink overhoopgehaald.’ Net als onze eigen

moeten uitkijken dat we daarin niet te ver

weet, wurmt je kind zich los van je schoot

moeders geven we “het beste van onszelf”,

gaan, waarschuwt de Hongaarse psychiater

omdat het zich verstikt voelt. De slinger kan

maar wat verschillende generaties verstaan

Nagy. Geven en nemen moeten in even-

wel eens van de ene naar de andere kant

onder ‘het beste van onszelf’ wil al eens

wicht zijn. Als we als moeder alleen maar

overhellen. Hilde (38), bediende met

verschillen.

geven en ons kind niet de kans geven om

2 zonen, herkent dit. ‘Ik kan nu wel zien

Ooit was het heel normaal dat een kind

iets terug te doen, legt dat een last op de

dat mijn moeder haar best gedaan heeft,

goed moest luisteren naar zijn ouders en zo

schouders van ons kind. Het blijft dan zijn

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

29



hele leven in het krijt staan bij ons, en dat is geen goed gevoel. “Voor wat hoort wat” is een veel gezonder principe, al is het maar dat een kind een mooie tekening maakt voor de zieke oma die zo vaak voor hem gezorgd heeft, of koekjes helpt bakken voor zijn verjaardagsfeestje. Ook de goede, ouderwetse huishoudklusjes mogen best aan de kinderen gegeven worden, want ouders hoeven niet alles op zich te nemen.

Genoeg ruimte voor de vaders En waar zitten de vaders in dit verhaal?

Waarom verwachten veel moeders zoveel

“Kijk in de spiegel

en vraag je af of ‘goed genoeg’ ook een optie is. Want als jij tevreden bent met jezelf, zal je kind dat ook zijn.”

zelf ook moeilijk mee heeft. ‘Mijn man was door zijn werk even meer bij de kinderen dan ik. En dat stak bij mij. Ik had daar moeten zijn, dacht ik dan.’

Aan de ene kant willen de meeste moeders graag dat hun partner een actieve papa is, aan de andere kant vinden veel vrouwen het moeilijk om een deel van dat terrein af te geven. Nogal wat moeders hebben schrik dat het kind de andere ouder liever gaat zien, of dat de omgeving hen als moeder in vraag zal stellen. Wanneer wij echt willen dat het ouderschap een gedeelde verantwoordelijkheid is, moeten we misschien ook de diep gewortelde drang opgeven om nummer één te willen zijn in het leven van ons kind. ‘Mijn man en mijn zoon hebben

van zichzelf en voelen ze zich zo verantwoordelijk, terwijl die andere ouder er

grote verantwoordelijkheid van moeders

een heel sterke band’, vertelt Veerle. ‘Toen

toch ook is? ‘Als er thuis wat loos is, kijken

benadrukt hebben. Al weten we intussen

mijn zoontje onlangs een ongelukje had en

we bijna allemaal in de eerste plaats naar

beter en nemen steeds meer vaders ouder-

zich pijn had gedaan, riep hij om zijn papa,

moeder-de-vrouw’, schrijft Bart Eeckhout,

schapsverlof op, toch blijven oude beelden

niet om mij. Dat is even slikken. Ik merk

journalist en vader van de jonge John

hardnekkig hun werk doen. Sofie Vanherpe

tegelijk wel dat ik degene ben met wie hij

John en Missy. Dat is zo gegroeid door de

post op het internet geregeld stukjes over

het gemakkelijkst over persoonlijke zaken

vele opvoedingsexperts die jarenlang de

het ouderschap, en geeft toe dat ze het hier

en gevoelens kan praten.’

Kinder- en jeugdpsychiater Eva Kestens spoort moeders alleszins aan die teugels eens te vieren en niet te veel gewicht van de opvoeding op hun eigen schouders te leggen. ‘Kijk in de spiegel en vraag je af of “goed genoeg” ook een optie is. Want als jij tevreden bent met jezelf, zal je kind dat ook zijn.’ Het kan helpen om als moeder wat minder te hollen en wat meer tijd te maken voor jezelf. Ook dan zullen onze kinderen wel groot worden. W

30

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

DOSSIER DISCIPLINE KOEN

5

ed voor Zorg go s ouder jezelf al

Filip Claus

44 jaar iden gesche 2 dochters: Eva (15) en Lies (17)

”Ik hou ervan een ‘klik’ met iemand te hebben.”

‘Ken je die mensen die het altijd “druk – druk – druk” hebben en stress krijgen van elke afspraak in hun agenda? Ik begrijp ze niet. Mijn agenda puilt uit van de activiteiten en ik heb het gevoel nog tijd over te hebben. Ik krijg net energie van afspraken en drukte. Hoe minder bezigheden ik heb, hoe minder zin ook om iets te ondernemen. Ik word lui van in de zetel te hangen. In de plaats daarvan doe ik vrijwilligerswerk in de bijzondere jeugdzorg en in concertzalen, ik ga geregeld klimmen, joggen en skiën, rijd met de fiets of de motor en speel gezelschapspelletjes met mijn kinderen en vrienden. Door een knieoperatie moest ik de afgelopen maanden veel rusten en ik werd er bijna depressief van. Gelukkig heb ik een grote groep vrienden en kennissen rondom mij, die me geweldig ondersteund hebben. Naast een goedgevulde agenda zijn het dus ook andere mensen die mijn batterijen opladen. Ik hou ervan een “klik” met iemand te hebben en daarmee een goed contact te onderhouden. In onze huidige maatschappij wordt daar nog maar weinig aandacht aan besteed, doordat mensen te weinig tijd hebben voor elkaar en te weinig vertrouwen. Mijn vrienden en ik staan altijd voor elkaar klaar, maar ik hou er ook van wildvreemden te helpen. Zo logeren er geregeld buitenlandse studenten of toeristen bij mij, die ik dan samen met Eva en Lies rondleid in onze steden. Het gevolg is dat ik heel sociale dochters heb, die erg attent zijn voor hun omgeving. Daar ben ik trots op. Ook ik kreeg behulpzaamheid met de paplepel ingegeven, want mijn ouders stonden altijd voor iedereen klaar. Door hun voorbeeld te volgen heb ik nu een groot netwerk over bijna de hele wereld. Dat maakt van mij een rijke man.’ G.F.

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

31

DE OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

“Me-time” mag ook Omdat we al zoveel moeten

5

ed voor Zorg go s ouder jezelf al

Pas als je voor jezelf zorgt, kan je er ook voor een ander zijn. Daarom doe je er als ouder goed aan ook je eigen batterijen geregeld op te laden. Heidi Stinissen, Triple P-coördinator in Antwerpen, vertelt waarom dat zo belangrijk is en hoe we dat kunnen aanpakken. Heidi is zelf mama van Flore (14) en Wannes (16) en plusmama van Myrthe (12) en Luna (14). ‘Zelfzorg is een kwestie van altijd opnieuw een evenwicht zoeken’, zegt ze. ã Tekst: Grete Flies ã Foto: Filip Claus

W

Kleine dingen

anneer een kind de wereld

zitten allemaal diep in elke mens en vragen

verkent, is het goed dat

om bevredigd te worden. Gebeurt dat niet,

ouders altijd op de achter-

dan is de kans groot dat we ons na een tijd

‘Om te achterhalen welke behoefte bij

grond aanwezig zijn: als

onzeker, gefrustreerd, onrustig, verdrietig

jou op dit moment om aandacht vraagt,

een veilige haven waar het kind kan komen

of boos gaan voelen. En dat voelen onze

is het goed eens naar jezelf te kijken en te

bijtanken als het even die behoefte heeft.

kinderen natuurlijk ook. Helaas zit er nog

luisteren. Wat heb ik zelf nodig om opnieuw

Bij volwassenen is dat net zo. Opvoeden

altijd een soort taboe op die behoeften: veel

klaar te kunnen staan voor een ander? Voor

vraagt veel en je kan niet enkel geven. Ook

mensen vinden dat ze sterk moeten zijn als

de ene is dat een keer vroeg in bed kruipen,

ouders hebben nood aan herbronning om

ouder en altijd alles onder controle moeten

de ander wil zijn verhaal eens doen bij een

opnieuw energie te krijgen en tot zichzelf

hebben zonder toe te geven aan zichzelf.

vriend of vriendin en nog iemand anders

te komen. Die behoeften negeer je niet

Dat is jammer en op termijn vooral heel

gaat een workshop volgen om iets bij te

zomaar. Behoefte aan rust, geborgenheid,

schadelijk. Je bent in de eerste plaats mens

leren. Om voor jezelf te zorgen, hoef je dus

sociaal contact, intimiteit, waardering en

en dan pas ouder. De mens in jou moet

niet per se een week naar de zon.

erkenning, maar ook aan vrijheid, gehoord

aandacht krijgen vooraleer de ouder voor

Het zijn vaak kleine dingen die je voor jezelf

worden, zelfontplooiing en zingeving. Ze

iemand anders kan zorgen.’

kan doen en die ouders meestal al doen.

32

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Alleen doen ze het te vaak uit noodzaak, in plaats van als een manier om goed voor zichzelf te zorgen. De kunst is om ervoor te zorgen dat je vaatje nooit helemaal leeg raakt door geregeld bij te tanken. Mannen slagen daar vaak iets beter in: hun wekelijkse sport- of caféavond zorgt ervoor dat hun batterijen regelmatig opgeladen worden.’

Keuzes maken ‘Schuldgevoel is natuurlijk de grote boosdoener in deze kwestie, maar dat is iets wat we onszelf aanpraten. Want die zelfzorg is ook goed voor onze kinderen. Als je te vaak het gevoel krijgt dat jouw behoeften er niet toe doen, dat jij geen rust mag kennen of dat jij jezelf niet meer kan ontplooien, komt er spanning op je relaties te staan. En dan ga je onbewust anderen verwijten dat jij nooit eens tijd voor jezelf hebt. Terwijl die tijd er wel is, hij wordt alleen op een andere manier ingevuld: meestal in functie van de kinderen.

Je moet af en toe keuzes durven maken waarbij je dichtbij jezelf blijft en niet enkel tegemoet komt aan de wensen van je gezinsleden. Ga in dialoog met je gezin en zoek samen naar manieren waarop ieders

Heidi Stinissen: ‘Als je te vaak het gevoel krijgt dat jouw behoeften er niet toe doen, komt er spanning op je relaties te staan.’

behoeften worden ingevuld. Natuurlijk mogen de kinderen gaan zwemmen of naar dat verjaardagsfeestje. Maar misschien is het voor jou handiger als ze op een ander moment gaan zwemmen? Of misschien kan eens iemand anders hen naar het verjaardagsfeestje brengen? Er is niets mis mee om je kinderen te leren dat iedereen in het gezin telt. Anders riskeren we een verwende generatie te creëren die later wel heel erg op zichzelf gericht is.’

Genoeg verplichtingen

“De kunst bestaat er in geregeld bij te tanken.”

de maatstaf zijn in plaats van het perfecte plaatje van de buren. Het leven legt ons al meer dan genoeg verplichtingen op waar we nu eenmaal niet onderuit kunnen. En toch doen we er vrijwillig nog een schepje bovenop, omdat we vinden dat we altijd vers móéten koken, elk dag op tijd aan de schoolpoort móéten staan, onze kinderen naar elk feestje móéten laten gaan. En ei-

‘Dat mensen zichzelf al eens wegcijferen, komt eigenlijk voort uit iets heel mooi: ze

boel hobby’s, alle ruimte en kansen. Mede

genlijk móéten we ook op tijd gaan slapen,

willen het goed doen. Maar we zijn nu

omdat we ons vergelijken met andere

móéten we dringend nog eens met die

eenmaal erg streng geworden voor onszelf

ouders en gezinnen, is de druk en pres-

vriendin afspreken en móéten we boven-

én veeleisend in het ouderschap. Enkel het

tatiedrang hoog. Waarom vertrekken we

dien voor onszelf zorgen ook! Dat is de

beste is goed genoeg voor de kinderen:

niet vanuit onszelf? Wat heeft ons gezin

wereld op zijn kop. Ik pleit dus voor meer

altijd gezond eten, de mooiste kleren, een

nodig om het goed te hebben? Laat dat

mogen en minder moeten.’ W TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

33

OPVOEDINGSONDERSTEUNING

Eerste hulp bij opvoeden Weet je het even niet meer met je kind?

Hier kan je terecht voor een goed gesprek, advies of tips.

KIND EN GEZIN: MEER DAN METEN EN WEGEN! Bijna elke ouder van jonge kinderen is vertrouwd met Kind & Gezin en het Kindboekje.

Bois daaraan toe.

Behalve advies geven kunnen de verpleeg-

‘Wij proberen zo snel mogelijk na de bevalling in

kundigen en gezinsondersteuners je ook verder

contact te komen met de ouders’, legt Leen Du

verwijzen voor specifieke informatie of hulp. Zo

Bois, woordvoerder van Kind & Gezin, uit. Dat

kunnen ouders die het tijdelijk erg moeilijk heb-

kan via een kennismakingsbezoek in de kraam-

ben om voor hun kind te zorgen terecht bij een

kliniek of na afspraak aan huis om ons voor te

Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteu-

stellen. En Kind & Gezin, dat zich in de eerste

ning (CKG). Zo’n CKG kan je als ouder begelei-

plaats richt op het welzijn van gezinnen met

den bij de opvoeding van je kind en kan zelfs

kinderen tot drie jaar, heeft veel te bieden. Je

zorgen voor een kortdurende opvang van je kind

kan bij hen laten opvolgen hoe je kind groeit en

als je zelf bijvoorbeeld in het ziekenhuis ligt.

ontwikkelt, je kan laten testen of het geen pro-

Een andere plek waar je ondersteund kan

blemen heeft met horen en zien, je kan bij hen

worden zijn de inloopteams. Dat zijn kleine

terecht voor de al dan niet verplichte inentingen

teams waar ouders met een moeilijke leefsitu-

en dat alles helemaal gratis. ‘Veel mensen ken-

atie, bijvoorbeeld omdat ze in armoede leven,

nen het Kindboekje wel’, zegt Leen Du Bois. ‘Dat

terechtkunnen voor onthaalmomenten, speelmo-

is een logboekje waarin alles wordt bijgehou-

menten, uitstapjes, informatiesessies of ouder-

den dat we van het kind opvolgen. Momenteel

groepen. De ondersteuning die ouders in deze

voorzien we voor elk gezin tien contactmomen-

inloopteams kunnen krijgen is volledig gratis.

ten gedurende die eerste drie jaar. Een aantal

Veel van deze organisaties werken samen in

van die consulten gebeurt door een arts en een

de zogenaamde Huizen van het Kind. Leen Du

aantal door een verpleegkundige. En je kan bij

Bois: ‘De Huizen van het Kind zijn nog volop in

hen terecht voor alle vragen waar je als ouders

ontwikkeling maar in een aantal gevallen gaat

van jonge kinderen mee kan zitten. Zeker niet

het om een concreet huis, waar je altijd minstens

alleen de medische.’

een consultatiebureau van Kind & Gezin vindt,

Vragen over slapen, eten, huilen, angstig

en daarnaast bijvoorbeeld ook een Opvoedings-

zijn: je kan er allemaal mee terecht bij de ver-

winkel, een inloopteam, een mamacafé, een

pleegkundigen en gezinsondersteuners van Kind

kinesitherapeut die babymassage geeft, enz.

en Gezin. ‘En in de provincie Antwerpen hebben

Op termijn is het de bedoeling dat dit de plek

alle verpleegkundigen van Kind en Gezin een

in jouw buurt wordt waar je het gemakkelijkst

opleiding van Triple P genoten’, voegt Leen Du

terecht kan met al je vragen over je kinderen.’

Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Extra steun voor als het een tijdje moeilijk gaat in je gezin. http://www.ckg.be/

Inloopteams Waar je terechtkan als je kinderen moet opvoeden in moeilijke leefomstandigheden. Voor steun, uitwisseling, contact met andere ouders… http://www.inloopteamsantwerpen.be/

Huizen van het Kind Een plek waar doorgaans meerdere diensten voor opvoedingsondersteuning samen te vinden zijn. http://www.huizenvanhetkind.be/hk/

Kind & Gezin Voor alle vragen omtrent zwangerschap, het opvoeden van kinderen van 0 tot 3 jaar en kinderopvang. http://www.kindengezin.be/ Kind & Gezinlijn: 078 150 100 (elke werkdag van 8 tot 20 uur) Kind en Gezin volgen kan ook via de nieuwsbrieven: http://www.kindengezin.be/nieuwsbrieven/default.jsp Facebook Kind en Gezin: https://www.facebook.com/kindengezin Er zijn ook al veel Facebookpagina’s van regionale afdelingen van Kind en Gezin.

34

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

‘VAAK HEBBEN MENSEN GENOEG AAN EEN KLANKBORD’ Al bijna tien jaar is Ilse De Block directeur van de Opvoedingslijn, een organisatie die, twintig jaar geleden, onder de naam ‘Opvoedingstelefoon’ werd opgericht om ouders een luisterend oor te bieden.

Waarvoor kunnen mensen bellen?

om het probleem aan te pakken. Indien

IDB: Je kan de opvoedingslijn wat

nodig geven we tips en advies op maat

vergelijken met Tele-Onthaal. Vaak ge-

of verwijzen we door. Want ouders

bruiken mensen het voor een eenmalig

lijken het niet vanzelfsprekend te

gesprek. Het is gemakkelijk omdat je er

vinden om verder hulp te gaan zoeken.

niet eens de deur voor uit moet. Je kan

Het lijkt alsof ze dan het idee hebben

ons overigens ook mailen. Je kan je

dat ze zelf als ouders gefaald hebben.

vraag stellen via de website Groeimee.

Maar het is OK dat je je laat ondersteu-

be. Dat is een overkoepelende website

nen. Een belangrijk doorverwijsadres

voor alle initiatieven rond opvoedings-

is bijvoorbeeld de Opvoedingswinkel,

ondersteuning. Je vindt er alle informa-

want daar kan je terecht voor een korte

tie over om het even welk onderwerp

begeleiding.

dat met opvoeden te maken heeft.

Gebruiken jullie de Triple P principes?

Welke vragen stellen mensen zoal?

IDB: Ja hoor. Op zoek gaan naar wat

IDB: Alles waar een ouder van vindt:

goed loopt binnen het gezin, duide-

daar zou ik eens over moeten kunnen

lijke grenzen aangeven, erkennen dat

praten met iemand. ‘Kleine’ vragen

zaken soms ook moeilijk gaan: dat zijn

gaan bijvoorbeeld over driftbuien,

basisprincipes in de opvoeding. Pas als

slapen, zindelijkheid, voor het eerst

ouders zich erkend voelen in het feit

naar school gaan. Of je je puber al een

dat opvoeden best lastig kan zijn, staan

smartphone mag geven, en hoeveel

ze ook open voor advies. Of kan je ze

zakgeld je moet geven, enz. Zwaar-

helpen om ook eens de positie van het

dere vragen zijn bijvoorbeeld: zou het

kind in te nemen.

kunnen dat mijn kind aan de drugs zit?

Hoe reageren ouders achteraf?

Of: de school heeft mijn kind geschorst,

IDB: Ouders geven aan dat het deugd

hoe ga ik hiermee om?

doet om eens te kunnen vertellen.

En hoe kunnen jullie mensen helpen?

Vaak volstaat het dat we bevestigen

IDB: In de eerste plaats bieden we een luisterend oor, een klankbord. We gaan samen met de beller op zoek naar een andere manier Zitdazo Ook Zitdazo is een leuke en handige website vol tips over opvoeden, antwoorden op heel veel vragen, een fijne blog én een aanbod met interessante activiteiten voor ouders en kinderen. www.zitdazo.be

“Dat je je laat ondersteunen bij de opvoeding wil niet zeggen dat je als ouder gefaald hebt.”

Groeimee.be Een website waar je alles kan vinden over de diverse aspecten van opvoeden. www.groeimee.be

wat de ouder al weet

De Opvoedingswinkel De Opvoedingswinkel is een plaats waar je terecht kan met vragen over het opvoeden van kinderen en jongeren. Je vindt er folders, brochures en boeken over diverse opvoedingsthema’s. Je krijgt er informatie over diensten die rond opvoeding werken. Je kan er een of meerdere adviesgesprekken krijgen. Je kan er deelnemen aan oudercursussen en informatie-avonden en je kan er deelnemen aan het Triple P Programma, waar je informatie en tips krijgt voor dagelijkse opvoedingsvragen waar elke ouder mee geconfronteerd wordt.

Opvoedingswinkel Mechelen Sociaal Huis-Huis van het Kind Lange Schipstraat 27, 2800 Mechelen, 015 44 52 42 opvoedingswinkel@mechelen.be www.mechelen.be/opvoedingswinkel

Opvoedingswinkel Hoogstraten Gelmelstraat 81, 2320 Hoogstraten, 03 633 98 95 maandag: 10u - 12u en 15u - 20u woensdag: 9u - 12u donderdag: 9u – 15u opvoedingswinkelhoogstraten@olo.be www.opvoedingswinkelhoogstraten.be • antennepunt Merksplas Sociaal Huis, Markt 11, 0493 31 01 55 Opvoedingspunt@Merksplas.be

en al doet. Want veel ouders voelen zich

Opvoedingswinkel Mortsel

vooral onzeker. En

Meerminne 2, 2640 Mortsel, 0473 47 37 37 Maandag: 15u - 18u Woensdag: 9u - 13u Donderdag: 13u - 15u mortsel@opvoedingswinkel.org www.opvoedingswinkelmortsel.be

dan zeggen we: wat jij nu zelf aanbrengt is helemaal ok.

De opvoedingslijn Voor al je kleine en grote vragen over kleine en grote kinderen Tel.: 078 15 00 10, e-mail: opvoedingslijn@groeimee.be

Antennepunten: • Borsbeek: Sociaal Huis, Lucien Hendrickxlei 17 Maandag: 18u - 20u mortsel@opvoedingswinkel.org • Edegem: Zwaluwnest, Drie Eikenstraat 16 Enkel op afspraak via gsm of mail edegem@opvoedingswinkel.org TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

35

NIEUWS VAN DE PROVINCIE • Kontich: Sociaal Huis, Antwerpsesteenweg 62 Woensdag: 14u - 16u kontich@opvoedingswinkel.org

Opvoedingswinkel Zoersel Handelslei 230, 2980 Zoersel, 03 633 98 98 maandag: 10u - 12u en 15u - 20u woensdag: 9u - 12.30u vrijdag: 9u - 12.30u opvoeding@zoersel.be Antennepunten: • Zandhoven: 0492 73 36 78 opvoeding@zandhoven.be • Wijnegem: 0490 56 47 75 opvoeding@wijnegem.be • Malle: 0474 41 49 91 opvoeding@malle.be • Schilde: 03 380 11 09 opvoeding@schilde.be

Opvoedingswinkel Brasschaat Bredabaan 943, 2930 Brasschaat 03 270 06 70 Maandag: 9u - 12u Woensdag: 9u - 12u 1e, 3e en 5e donderdag van de maand: 11u - 16u 2e en 4e donderdag van de maand: 11u - 20 u info@opvoedingswinkelbrasschaat.be www.opvoedingswinkelbrasschaat.be

Opvoedingswinkel Antwerpen Kerkstraat 159, 2060 Antwerpen 03 236 29 39 Maandag: 13u – 17u Woensdag: van 13u - 17u opvoedingswinkel.antwerpen@ cawantwerpen.be www.opvoedingswinkelantwerpen.be Antennepunten: • Huis van Het Kind Kiel: Atletenstraat 80, 2020 Antwerpen Maandag: 09u -12u • Huis van Het Kind Pothoek: Pothoekstraat 112, 2060 Antwerpen Maandag: 13u – 16u • Huis van Het Kind De Wijk: Willy Vandersteenplein 1, 2060 Antwerpen Maandag: 09u -12u • Huis van Het Kind Borgerhout: Turnhoutsebaan 133, 2140 Borgerhout Dinsdag: 13u – 16u • Huis van Het Kind Deurne: Merksemsesteenweg 26, 2100 Deurne TRIPLE 13u P MAGAZINE Donderdag: – 16u ZOMER 2016

36

BLIJF NIET TE LANG AAN JE BEELDSCHERM PLAKKEN Doe de Znapper!

Wat als er altijd een beeldscherm tegen je neus zou plakken? Wat als alle tablets aan het plafond zouden hangen?

Wanneer je lang bezig bent met al die beeldschermen, kan dat sporen nalaten op je lichaam. Een tabletnek, een sms-duim of een gamepols bijvoorbeeld.

Daarom roept de campagne Play Pauze Stop van het Provinciaal Veiligheidsinstituut 10- tot 14-jarigen (en hun omgeving) op om bij het gebruik van beeldschermen automatisch PLAY PAUZE STOP in ieders hoofd te laten klinken.

Om iemand te helpen met pauzeren, kun je ZNAPPEN, want met de ZNAPPER ben jij de baas van de beeldschermen. Zit iemand langer dan een halfuur aan een beeldscherm? Plak de znapper op hem of haar. Hij of zij moet bewegen tot ie er vanzelf weer afvalt! Zo help je je ouders, broers en zussen om elk half uur een korte, actieve pauze te nemen. Je voorkomt er die pijnlijke sms-duim, tablet-nek of gamepols mee.

Maar pas op, want ook jij kan geZNAPt worden!

Ga naar www.playpauzestop.be/znap en kom alles te weten over de ZNAPPER en gezond beeldschermgebruik.

MINDER GOED TER BEEN? Zo vind je je weg Je wil graag gebruik maken van het openbaar vervoer, maar je bent (tijdelijk) niet goed ter been of bijvoorbeeld slechtziende? Dankzij de Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer kan je informatie op maat krijgen over het meest aangewezen traject.

Hoe werkt het?

Stel je vervoersvraag en de medewerker gaat met je vraag aan de slag. Hij bekijkt welke vervoersaanbieders een oplossing kunnen bieden voor jouw situatie. Er wordt zowel naar het openbaar vervoer (trein, bus …), naar vervoerders met aangepaste liftbussen, als naar vrijwilligerswerkingen (zoals de Minder Mobielen Centrale) gezocht. De medewerker geeft je hierna advies.

Info: bel gratis naar 0800 32 732, elke werkdag telefonisch bereikbaar van 9 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur. Je kunt ook een e-mail versturen naar mav@provincieantwerpen.be.

Je vindt meer informatie via www.provincieantwerpen.be (zoekterm mobiliteitscentrale) of www.mav.info.

DE WERELD VAN TRIPLE P

Vraag het aan de opvoedingslijn Als het geduld op is

lies de laatste tijd sneller mijn geduld

helpt jullie niet vooruit.

Ik ben mama van drie kinderen: een

en begin te roepen en dingen te zeggen

Zoals in elk gezin helpt wel het om af en

zoon van acht jaar, een dochter van tien

waarvan ik spijt krijg. Het kan niet meer

toe rond de tafel te gaan zitten en samen

jaar en een stiefdochter van elf jaar.

zo verder. Ik wil graag tips zodat ik niet

afspraken te maken over bijvoorbeeld gaan

Mijn man heeft verblijfsco-ouderschap

meer uitvlieg tegen mijn kinderen.

slapen en opstaan. Bereid dit gesprek sa-

met zijn ex-vrouw. De ene week zit zijn

Gertie

dochter bij ons en de andere week bij

men met je man voor. Zo staan jullie alvast op een lijn. Wat vinden jullie belangrijk?

haar mama. Mijn man is vroeg weg en

Dag Gertie,

Voor de kinderen? Voor jullie zelf? Laat

lang op de baan voor zijn job, wat bete-

Opvoeden is geen topsport, maar soms

ook horen wat jouw behoeftes zijn! Over

kent dat ik vaak alleen bij de kinderen

voelt het wel zo aan. En als je dan vaak het

welke regels valt niet te twisten? En waar-

ben. De kinderen luisteren niet naar mij

gevoel hebt er alleen voor te staan, is het

over kunnen de kinderen mee beslissen?

en vaak merk ik dat het met praten niet

niet ongewoon dat je het eens even niet

En vervolgens kan je samen overleggen

opgelost geraakt. Ik moet alles honderd

meer weet. Roepen, uitvliegen tegen de

met de kinderen. Weet dat kinderen meer

keer herhalen en hen vaak aansporen

kinderen of je man: veel ouders zullen dat

geneigd zijn zich aan afspraken te houden

om op te staan of te gaan slapen. Ik ver-

herkennen. Maar zoals je zelf aangeeft, het

wanneer ze mee gezocht hebben naar oplossingen. Ze voelen zich immers mee verantwoordelijk voor het goede verloop.

En wat als de afspraken niet nagekomen worden? Je kan kinderen ook hierover mee laten nadenken. Ze zijn doorgaans zelfs strenger dan de ouders zelf.

Gemaakte afspraken kunnen al eens vergeten worden. Dat is het moment om opnieuw aan tafel te gaan zitten.

Als je jouw verwachtingen niet uitspreekt, kan dit tot frustraties leiden. Voor iedereen! Neem de tijd om je eigen behoeftes te erkennen en zoek uit hoe je deze kan verduidelijken naar je huisgenoten. Misschien nemen ze dit niet altijd in dank van je af, maar weet dat het op langere termijn goed is voor iedereen. Jij wordt gelukkiger omdat je niet langer voelt dat alle verantwoordelijkheid op jouw schouders ligt. Je man en kinderen worden gelukkiger omdat mama niet voortdurend op de toppen van haar tenen loopt en ze eindelijk weten wat je van hen verwacht. Je kinderen krijgen ook een mooi cadeau: ze leren immers van jou dat ze rekening moeten houden met anderen. Wat ze in het latere leven echt wel nodig hebben!

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

37

DE WERELD VAN TRIPLE P Bang voor uitsluiting

te stellen.

niet mag meespelen’. Met haar oefenen in

Vandaag vertelde mijn vijfjarige doch-

Een gesprek met je dochter kan je helpen

een rollenspel kan helpen. Het geeft haar

tertje dat zij niet mee mocht spelen

om een duidelijk beeld te krijgen van

zelfvertrouwen en tijdens het spelen kan er

met een klasgenootje omdat zij “te

het volledige plaatje. Ze zal zich ernstig

misschien al eens gelachen worden.

bruin” is en dat dit vies is. Als moslim

genomen voelen als je er met haar over

Mocht je merken dat deze situatie zich

is het niet gemakkelijk in deze tijd en

praat, en het kan haar helpen de onple-

herhaalt, twijfel niet om de school erbij te

heb ik schrik dat mijn dochter uitgeslo-

zierige ervaring al een beetje verwerken.

betrekken. Geef je bezorgdheden mee.

ten wordt omwille van haar afkomst.

Wat voelde ze en dacht ze? Wat heeft ze

Herkennen zij het probleem? Hoe gaan ze

Hoe reageer ik het beste als ouder?

zelf gedaan en gezegd? Wat had ze willen

er mee om? Of wat kan er gedaan worden

Hamid

zeggen? Probeer vooral te luisteren, niet te

in de klas? Op de speelplaats? De kleuter-

Dag Hamid,

oordelen. Als ze erom moet huilen of als ze

klas is een goede leerschool voor sociale

Het moet schrikken zijn als jouw dochter

boos is, geef haar daar dan de ruimte voor.

vaardigheden, daar leren de kleuters wat

met zo’n verhaal thuiskomt. Als ouders

Zo geef je haar leerkansen om met haar

gepast is en niet. Zij beseffen immers nog

willen we toch allemaal dat onze kinderen

gevoelens om te gaan.

niet ten volle welk effect hun woorden

kunnen opgroeien tot gelukkige mensen

Zoek samen met haar hoe ze zou kunnen

hebben op een ander.

die hun plaats vinden in onze maatschap-

reageren. Moedig haar gerust aan om

We wensen je toe dat je dochter mag

pij.

haar klasgenootjes te zeggen wat ze zelf

opgroeien in een waarderend klimaat waar

Wat knap, tegelijk, dat jouw dochtertje dit

vindt en zelf wil: ‘Het klopt, ik heb een

respect voor iedereen als belangrijk wordt

durfde te vertellen aan jou. Het geeft aan

andere kleur. Vies ben ik niet. Ik zou graag

aanzien. W

dat ze zich veilig voelt en zich durft open

meespelen of ik vind het jammer dat ik

38

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

DUBBELCOLUMN papa/mama Barbara De Munnynck is mama van drie dochters, Atilla Erdem is papa van één zoon.

Wat dat zoal met zich meebrengt, lees je in deze dubbelcolumn.

Van hot naar her ‘Het is een miezerige dag en ik zit volop in de taak die ik lang heb uitgesteld: rekeningen betalen. Opperste con-

In de spiegel Soms zie ik mijn moeder, als ik tijdens een dagje in de stad mijn reflectie in een winkelruit bekijk. Daar gaat ze. Daar ga ik.

Een vrouw op hakken met drie kleine meisjes in haar kielzog.

centratie heb ik daarvoor nodig en

Mijn moeder is trots op haar drie dochters, dat weet ik al

net nu komt Ilias me iets vragen.

heel mijn leven. Maar hoe diep die trots zit? Dat kan ik mij

‘Papa, mag ik ook muzieklessen

waarschijnlijk pas de laatste jaren voorstellen. Karolien kan met

volgen, zoals Femke?’

twee handjes een speelgoedje ronddraaien. Als Johanna haar

Ik zie al nieuwe bedragen op mijn

best doet, kleurt ze al een beetje tussen de lijntjes. En Astrid

netvlies verschijnen, dat heb je als je

pikt heel veel Engelse woorden op van tv. Dat maakt mij dus

in rekenmodus zit, maar dat is niet het grootste probleem.

‘En op welke dag is dat?’

fier, fier, fier! En dat zet me bij momenten aan het dromen.

Wat gaan mijn meisjes doen met hun leven? Over die vraag speculeer ik al eens graag met een koffietje in de zon. Tegelijk

‘Dat is op woensdagnamiddag’, zegt hij enthousiast.

besef ik tegenwoordig meer dan ooit dat niemand het weet.

‘Nee, dat gaat echt niet’, reageer ik beslist. ‘Dan heb je samen met Fre ten-

Ik kan mijn kinderen een beetje sturen, ze hebben zelf een

nis. Twee activiteiten achter elkaar is echt wel veel voor een halve dag.’

belangrijk deel in handen, en de rest zal toeval zijn en een

‘Je kan het ook volgen op zaterdag. Kan het dan?’

kwestie van geluk. De mooie toekomst die ik voor hen zie door

‘Nee, ook niet’, zeg ik hoofdschuddend. ‘Dan heb je tekenacademie met

mijn hoopvolle, roze mama-bril? De - waarschijnlijk eigenwijze

Anannya.’

- draai die mijn dochters zelf aan hun leven zullen geven? We

‘En op dinsdag en donderdag?’

mogen proberen, maar het leven laat zich niet voorspellen.

‘Dan heb je taekwondo, samen met Vigor.’

Toen ik vijf was, wou ik brandweerman worden. Later werd

Ilias zucht.

dat piloot en moeder van zeven kinderen. Twee jaar geleden

‘Je mag muzieklessen volgen, maar dan moet je wel iets laten vallen, want

had ik gezworen dat mijn gezin met twee dochters compleet

vier activiteiten krijgen we echt niet meer georganiseerd. Is er iets dat je

was. Maar kijk: vandaag zie ik in de winkelruit mijn moeder.

niet meer zo heel graag doet?’

Als ik op haar lijk, dan is dat niet omdat ik bewust naar haar

Ilias trekt zich even terug op de bank en begint goed na te denken.

beeld werd gemodelleerd. Misschien is de gelijkenis zelfs min-

Voor de geboorte van Ilias begreep ik de ouders niet die voor de buiten-

der sterk dan de oppervlakkige reflectie doet vermoeden. Hoe

schoolse activiteiten van hun kinderen van hot naar her renden. Nu snap

dan ook, ik ben vijfendertig, ik kijk in de spiegel en ik zie een

ik hen heel goed. Je wil je kind alle kansen geven. Sinds mijn zoon hobby’s

beeld dat klopt naar mijn gevoel.

heeft, groeit zijn zelfvertrouwen en voelt hij zich veel beter in zijn vel en in

Als mijn drie mini-me’s over

een groep.

dertig jaar hetzelfde

Intussen stapt Ilias naar de kast waar zijn hobbyspullen liggen en neemt zijn

zeggen, zal ik een

tennisracket zorgvuldig vast. Hij maakt enkele smash- en servicebewegingen,

tevreden mama zijn.

en legt zijn racket met veel zorg opnieuw in de kast. Dan neemt hij een grote

Hoe hun concrete

doos met daarin knutselmateriaal en zijn tekeningen. Ook dat wordt met

spiegelbeeld er

veel aandacht bekeken en met veel liefde opgeborgen. Even later haalt hij

dan ook uitziet.

zijn sportzak leeg, en bekijkt zijn witte kimono en zijn oranje band met acht

Al hoop ik toch

verzamelde streepjes. Zijn bijbehorende beschermstukken pakt hij één voor

stiekem dat geen

één op. Alles wordt nadien weer ordelijk in zijn sportzak gelegd.

van hen drieën voor

Als laatste pakt hij mijn gitaar vast, tokkelt er even op en legt hem ver weg

een kale kop kiest. Of

in een hoekje. ‘Papa, ik heb al gekozen. Ik wil niets laten vallen. Thuis kan

wordt dat een kap-

ik ook muziek maken. Zo doet Tuur het ook.’

seltrend in 2046?

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

39

Positief opvoeden 4 1 VIJF OPVOEDINGSPRINCIPES VAN TRIPLE P

Koester realisti Ideale kinderensche verwachtingen. ouders evenmin bestaan niet. Ideale .

Kinderen hebben een veilige en stimulerende omgeving nodig.

Kinderen die fijn spelen, vervelen zich niet en vertonen minder negatief gedrag. Als je huis veilig ingericht is, hoef je als ouder minder te verbieden.

2

t meest door Kinderen leren heht en steun. positieve aandac

en je kind aanmoedigen Belangstelling tonen, otiveren je kind om nieuwe m complimentjes geven, ontwikkelen. te h zic en dingen te leren

3

Ouders reageren snel, consequent en beslist op ongewenst gedrag van hun kind.

Ouders kunnen kinderen leren om zich goed te gedragen. Zo weet het kind hoe het wel moet en wat verwacht wordt.

40

TRIPLE P MAGAZINE ZOMER 2016

Ieder kind is uniek, ontw maakt weleens fout ikkelt zich in zijn eigen tempo en en. De wil om een pe leidt meestal tot rfecte ouder te zijn frustraties. ,

5

Zorg goed voor jezelf als ouder.

Ouders mogen tijd voor zichzelf nemen en leuke dingen doen. Wie zich goed voelt, heeft meer energie voor zijn kinderen.

Vind een antwoord op je opvoedingsvragen in het Triple P-Magazine of surf naar www.triplepmagazine.be

Triple P. Positief opvoeden werkt!