De Vlaamse Schrijnwerker mei 2020 by Embuild

Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P409635

De Vlaamse

Schrijnwerker

JUNI 2020 DRIEMAANDELIJKS VAKBLAD

#122

Coronacrisis treft de bouw hard Werken met buitenlandse onderaannemers

Ventilatieroosters in brandwerende deuren

e save th date U wil kijken, ontmoeten en bijleren? Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken op het vlak van interieur en afwerking te ontdekken.

24 NOVEMBER 2020

www.dagvandeafwerking.be Voor wie is het? Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper. Waar is het te doen? In de ruime hallen van de Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden, van 9u30 tot 19u00. Wat valt er precies te beleven? Er zijn ruim 140 standen en een demotent. En je geniet er van een gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank. In het licht van Corona zullen we er alles aan doen om de veiligheid, gezondheid en welzijn van exposanten, medewerkers en bezoekers te garanderen. Meer informatie en inschrijvingen als standhouder voor dit unieke evenement via steve.caufriez@confederatiebouw.be.

INHOUD

Covid-19

Thema: ventilatie

De bouw werd zwaar getroffen door de coronacrisis en de lockdownmaatregelen. Desondanks trachtten iedereen er het beste van te maken.

Door de nieuwe manieren van bouwen, heeft de ventilatie de voorbije jaren enorm aan belang gewonnen. In dit dossier gaan we dieper in op enkele facetten.

Buitenlandse onderaannemers Moeten buitenlandse onderaannemers verzekerd zijn bij een Belgische verzekeraar, of in hun land van herkomst?

Voorwoord

Brandveiligheid

Nieuwe houtbouwmethodes

Door Willy Simoens

Ventilatieroosters in brandwerende deuren: wie doet wat?

Snel en duurzaam bouwen met het modulair houtbouwsysteem van Hahbo

6 Prikbord

10 Covid-19 Bouw schiet zorgsector te hulp

14 Weemaes Glas bleef doorwerken tijdens de lockdown

16 Ook houtzagerijen en houthandel herstellen zich langzaam

22 Ventilatie van professionele keukens: acht nieuwe normen

24 Gezond binnenklimaat met vernieuwd ventilatiesysteem van Duco

26 Renson Invisivent Air en Invisivent Comfort raamverluchtingen

28 Limoco: Hoe brandveilig is uw stofafzuiging?

32 WTCB De prestaties van verplaatsbare wanden veiligstellen

36 Sectornieuws Dringend gevraagd: een volwaardige plaats voor aluminiumschrijnwerk in leerplannen middelbaar onderwijs!

38 Keukenbouw Keukens op Batibouw 2020: kleiner, slimmer en kleuriger

40 Veiligheid Hoe de makers van veiligheids schoenen zich lieten inspireren door fabrikanten van sportkledij

43 Productnieuws De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Zicht op kwaliteit

NIEUW Productie brandwerend schrijnwerk Ramen en deuren in pvc en aluminium

Kies voor onze totaalaanpak Cras en Viewworks bieden kwaliteitsvolle ramen in pvc (Cras) en aluminium (Viewworks) tegen een scherpe prijs. We hebben 40 jaar ervaring in buitenschrijnwerk en gebruiken onder andere profielen van Gealan en Reynaers. Duurzaam, stijlvol ĂŠn budgetproof. We kiezen voor een totale, geĂŻntegreerde aanpak voor onze professionele klanten. Geleverd op de werf of het complete pakket inclusief plaatsing. Met onze grondige voorbereiding en planmatige aanpak kom je nooit voor verrassingen te staan.

www.cras-f.com

www.viewworks.be

EDITO

Veerkracht Beste collega’s, In het voorwoord van het februarinummer van dit blad had ik het over het corona virus, dat toen nog vooral een Chinese aangelegenheid leek. Een ver-van-ons-bedverhaal. Wisten wij veel dat het virus in de weken die volgden ook onze levens op hun kop zou zetten. Ik hoop uiteraard dat iedereen die dit leest, gespaard is gebleven door het virus en ook op professioneel vlak niet te zwaar in de klappen heeft gedeeld. De lockdown maatregelen hebben onze sector, net als vele andere, immers zwaar getroffen. En heel wat aannemers gaan een moeilijk jaar tegemoet. Veel bedrijven hebben aanzienlijke verliezen geleden en zagen zich genoodzaakt om een deel van hun personeel op tech nische werkloosheid te zetten, en dat doet bij iedereen pijn.

Willy Simoens

Op het ogenblik dat ik dit schrijf, ziet het er bovendien naar uit dat we ook de komende maanden nog zullen moeten blijven werken met mondmaskers en social- distancingmaatregelen. Tegelijk toonde deze crisis ook aan hoe veerkrachtig en innovatief onze sector is. Van zodra het licht op groen ging om opnieuw van start te gaan, hebben alle schrijn werkers creatieve oplossingen gezocht om in de mate van het mogelijke toch maar te kunnen werken. Mondmaskers, gelaatschermen, afschermingen in ateliers, plastic schermen in voertuigen,… iedereen zocht koortsachtig naar oplossingen om toch maar te kunnen werken in deze nieuwe realiteit. Als ik uit heel deze crisis één ding zal onthouden, dan is het dat. Wij zijn geen sector die gelaten bij de pakken blijft zitten. Mensen in ons vak zijn gedreven om aan de slag te gaan en oefenen hun vak met liefde uit, ook al is dat met een mondmasker en op anderhalve meter afstand van de collega’s. Willy Simoens VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW – VLAAMSE SCHRIJNWERKERS

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers

Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be

Verantwoordelijke Uitgever

Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

Administratie en redactie

Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be

Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Vormgeving

Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be

Drukwerk: Graphius Coverbeeld: Shutterstock

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Prikbord

Grondwettelijk Hof vernietigt regeling rond onbelast bijverdienen In het arrest van 23 april 2020 heeft het Grondwettelijk Hof de zogenaamde bijkluswet volledig vernietigd. Via deze wet konden gepensioneerden, ambtenaren, werknemers (die minstens 4/5 werkten) en zelfstandigen tot 6.000 euro per jaar bijverdienen zonder sociale bijdragen of belastingen te betalen. Het ging daarbij om occasionele diensten tussen burgers, verenigingswerk en diensten via een erkend elektronisch platform in de deeleconomie.

De Confederatie Bouw heeft zich van meet af aan verzet tegen deze regeling, die een vorm van oneerlijke concurren tie vormde voor onze bouwbedrijven. Bijklussers moesten immers niet dezelfde lasten betalen en aan dezelfde verplichtin gen voldoen als professionals. Wanneer het gaat om mensen die zich inzetten voor een sportclub, die bijverdienen als gids of die zorgbehoevende personen bijstaan, dan is er geen probleem. Maar de belas tingvrijstelling was ook van toepassing op onderhoudswerken in en bij woningen. En dat was een stap te ver voor de Con federatie. Dat creëert immers oneerlijke concurrentie voor bouwbedrijven.

Bijklussers bevoordeeld

Daarnaast verergerde het systeem de krap te op de arbeidsmarkt van de bouw. Om dat het voordeliger werd om bij te klussen buiten de uren waren werknemers minder geneigd om overuren te maken in perio des van grote activiteit. Ook waren de bijklussers niet gebonden aan de regelgeving rond veiligheid, ge zondheid en welzijn op het werk. Het risico bestond dus dat de bijklussers alle veiligheidsregels aan hun laars lapten. De Confederatie was van mening dat deze oneerlijke concurrentie niet door de

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

beugel kon en heeft er van meet af aan bij de federale regering op aangedrongen om dit systeem terug te draaien. Het Grond wettelijk Hof volgt de redenering van de Confederatie nu.

Overgangsregeling tot eind 2020

Het Hof is van oordeel dat de regeling van het onbelast bijverdienen op verschillende punten in strijd was met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. Personen

die dezelfde activiteiten uitoefenen in het kader van het onbelast bijverdienen, dan wel als werknemer of zelfstandige, wor den immers zonder redelijke verantwoor ding zeer verschillend behandeld op het vlak van arbeidswetgeving, sociale zeker heid en de fiscaliteit. Tot eind dit jaar mag er nog onbelast bij geklust worden, maar vanaf 2021 wordt het systeem van onbelast bijverdienen voorgoed opgeheven.

Geen Vlaamse Houtproef 2020 door coronacrisis Normaal gezien zou de Vlaamse Houtproef plaatsvinden op donderdag 23 april 2020, net na de paasvakantie. Normaal gezien… want het coronavirus heeft er helaas anders over beslist. Op 18 maart werden de eerste maatregelen aangekondigd die ons land in een lockdown plaatsten. Alle niet-essentiële verplaatsingen werden verboden, en niet essentiële winkels en horecazaken moesten de deuren sluiten. De scholen had den een week eerder al de lessen opgeschort. Aanvankelijk leefde nog de hoop dat na de paasvakantie het openbare leven weer zijn normale gang zou kunnen hervat ten. Maar snel werd duidelijk dat dat niet realistisch was. Van zodra de ernst en de omvang van de coronacrisis duide lijk werden, hebben de organisatoren besloten om de editie van 2020 te annuleren. Voor het eerst in meer dan 10 jaar moeten onze houtopleidingen het dus zonder Vlaamse Houtproef doen. MEER INFORMATIE OVER DE EDITIE VAN 2021 OP www.houtproef.be

IN MEMORIAM

De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers meldt met grote droefheid het overlijden van:

ALFONS CLAEYS °29/10/1936 (Oostkamp) - +01/03/2020 (Sint-Michiels) Echtgenoot van mevrouw Simonne Vincke Gewezen lid van de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers Voormalig Secretaris-Generaal en eerste Ondervoorzitter van Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers Voormalig voorzitter van de Afdeling Timmer- en Schrijnwerk van de regio Brugge Voormalig voorzitter van de Werkgroep Houtproef in West-Vlaanderen Voormalig bestuurder van de Confederatie Bouw in Brugge

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Covid-19

Vragen over werken in tijden van Covid-19? De Confederatie Bouw geeft antwoord Van bij het begin van de lockdown heeft de Confederatie Bouw alle zeilen bijgezet om de aannemers een zo goed mogelijk antwoord te bieden op al hun vragen. Alle informatie in verband met de coronacrisis blijft ook nu nog steeds beschikbaar via de website van de Confederatie Bouw. Zit je met vragen over tijdelijke werkloos heid, de steunmaatregelen van de over heid, BTW-aangiftes, RSZ-bijdragen of andere onderwerpen die verband houden met de coronacrisis? Bezoek dan de web site van de Confederatie Bouw. Je vindt er een apart tabblad waar alle informatie in verband met corona verzameld is. Deze pagina wordt bovendien dagelijks geactualiseerd, je vindt er dus steeds de laatste informatie. Uiteraard staan de lokale Confederaties ook steeds klaar om de leden met infor matie en advies bij te staan. https://cms.confederatiebouw.be/Corona

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Contactpunt Corona Bouw

WTCB

Indien je op de website het antwoord op je vragen niet vindt, kan je via het Con tactpunt Corona Bouw van Constructiv je vraag ook telefonisch voorleggen aan een ploeg van deskundigen.

www.wtcb.be

Ook Constructiv heeft inmiddels een schat aan informatie verzameld in ver band met corona. Hier ligt het accent meer op veilig werken en de preventie maatregelen die bouwbedrijven moeten nemen om coronabesmettingen te voor komen. De pagina bevat onder andere een reeks preventiedocumenten rond het coronavirus en de bouw.

Bel gratis naar 0800 11 759 www.constructiv.be/nl-BE/Contact/ContactpuntCorona-Bouw.aspx

Het Wetenschappelijk en Tech nisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) heeft in de maanden maart en april heel wat informatie gepubliceerd over de corona-uitbraak. Het loont dus zeker de moeite om de WTCB-websi te te bezoeken. Je vindt er onder ande re een speciaal themanummer van WT CB-Contact, dat volledig gewijd is aan corona. In dat tijdschrift vind je bijvoor beeld een handleiding om de economi sche impact van de coronacrisis op jouw onderneming te becijferen.

Bouw blijft ondanks corona werkzekerheid bieden De coronacrisis niet geleid tot een zwaar banenverlies in de bouw. Uit een enquête van de Confederatie Bouw, waaraan 481 bouwbedrijven deelnamen, blijkt dat 66% hun huidig personeelsbestand zal behouden en 8% zelfs extra zal aanwerven. “De bouw blijft hoe dan ook zoeken naar nieuwe rekruten”, zegt Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw. Uit een economische prognose van de Confederatie Bouw blijkt dat de sec tor er in 2020 met een forse 10% op zal achteruitgaan en dat enkel indien er verbetering optreedt tijdens het der de en vierde kwartaal van dit jaar. Deze klap zal al bij al nog weinig gevolgen hebben voor de jobs in de bouw in ons land. 66% voorziet geen wijziging in het personeelsbestand, 8% zelfs een toename. Die aantallen zijn gelijkaardig in Vlaanderen (64% geen wijzigingen, 8% toename) en in Wallonië (69% zelf

de aantal personeelsleden en 6% toena me).

Beperkt banenverlies

Robert de Mûelenaere, gedelegeerd be stuurder van de Confederatie Bouw: “Gezien de mokerslag die onze sector te verduren kreeg tussen midden maart en begin mei blijft de impact op het banen verlies beperkt. Tot net voor de coronacri sis waren de orderboeken van de bouw ondernemingen zeer goed gevuld, gemid deld zo’n 6 maanden. Op goed 1 maand

tijd daalde het aantal nog uit te voeren werken zeer sterk tot sterk bij 70% van de ondernemingen. Daarom was die ster ke heropstart op 4 mei zo belangrijk voor onze sector en haar personeel.” Op 1 maand tijd, tussen maart en april 2020, is het aantal werkzoekende bouw vakkers en bouwtechnici met 10% toe genomen. Die extra werkzoekenden mogen geen langdurige werkzoekenden worden en net daarom is een snelle re lance noodzakelijk. De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Covid-19

Bouw schiet de zorgsector te hulp Naast heel wat menselijk leed en een enorme economische schade, bezorgde de coronacrisis ons ook enkele hartverwarmende verhalen. Zo schonken talloze aannemers buiten het oog van het grote publiek hun mondmaskers aan de zorgsector. En die maskers waren voor onze zorgkundigen van goudwaarde.

Bij het uitbreken van de coronacrisis in ons land was er heel wat te doen over het nijpende tekort aan mondmaskers. Honderden aannemers twijfelden geen seconde en schonken meteen hun voor raad mondmaskers aan ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Vooral schil ders, maar ook stukadoors en schrijn werkers bleken over grote voorraden mondmaskers te beschikken, die bo vendien perfect bruikbaar bleken voor het zorgpersoneel. Hoe komt het eigen lijk dat de zorgkundigen onze bescher mingsmiddelen konden gebruiken?

Waarom geen chirurgische mondmaskers?

Normaal gezien gebruiken artsen en ver plegend personeel zogenaamde ‘chirur gische maskers’. Dat zijn mondmaskers die in de eerste plaats moeten voorko men dat de patiënt besmet raakt. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer de zorgverlener praat, hoest of niest. De fil tercapaciteit van chirurgische maskers werkt dus van binnen naar buiten. Het masker voorkomt dat de drager virussen kan doorgeven.

Deze maskers zijn dus geen persoonlijke beschermingsmiddelen (maar wel medi sche hulpmiddelen) en ze bieden daar door ook geen bescherming tegen inha latie van aerosols. Bij de uitbraak van het coronavirus was het echter vooral belangrijk om niet de patiënten te beschermen, maar wel het medisch personeel. Want indien al het medisch personeel door het virus besmet zou raken, dan dreigde een ware catastrofe in de gezondheidszorg. Daarom gebruikte men in deze situatie niet de chirurgische

OVERZICHT TYPES MONDMASKERS

FFP-TYPE Stofmasker FFP1

Stofmasker FFP2

Stofmasker FFP3

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

FILTERNIVEAU

HERKENNEN?

Beschermt tegen beperkt schadelijke stoffen, zoals stof van gips of houtdeeltjes

Fabrikanten gebruiken gele elastische banden om dit type te identificeren

Beschermt tegen fijnere deeltjes en poedervormige chemicaliën

Fabrikanten gebruiken witte of blauwe elastische banden om dit type te identificeren

Beschermt tegen giftige stoffen, zoals asbest, lood of kwarts

Fabrikanten gebruiken rode elastische banden om dit type te identificeren

maskers, maar wel de klassieke mondmas kers die we ook kennen uit de bouw.

Types mondmaskers

Die klassieke mondmaskers, of althans toch een deel ervan, beschermen name lijk de drager, en niet zijn omgeving. De maskers worden ingedeeld in ver schillende categorieën op basis van de grootte van hun filter. Maskers met de fijnste poriën zijn niet alleen geschikt om bijvoorbeeld kwartsstof of asbest te gen te houden, ze zijn zelfs fijn genoeg om virussen te stoppen! Mondmaskers worden gelabeld met de code FFP, wat staat voor “Filtering Face Piece”. Er bestaan er drie categorieën: FFP1, FFP2 en FFP3. Hoe hoger het cijfer, hoe beter de bescherming. Een FFP1-masker heeft een efficiëntie van minimaal 80% tegen partikels die door de lucht verspreid worden; de zij kantlekkage (rondom het gezicht) mag niet meer bedragen dan 22%.

FFP2 bieden al meer bescherming. Dit type heeft een efficiëntie van 94%, met een zijkantlekkage van slechts 8% - dit masker wordt onder andere gebruikt om medisch personeel te beschermen tegen TBC, maar ook in de bouw kennen we deze maskers goed. Een FFP3-masker biedt de hoogste be scherming, met een minimale efficiëntie van maar liefst 99% en een zijkantlekk age van amper 2%. Naast de medische sector, gebruiken bijvoorbeeld ook as bestverwijderaars dit type maskers. En sinds 17 januari 2020 moeten ze ook verplicht worden gedragen bij blootstel ling aan kwartsstof. Een FFP3-masker biedt wel als nadeel dat ademhalen door dit masker aanzien lijk bemoeilijkt wordt. Dat kan verme den worden door gebruik te maken van een masker met uitblaasventiel, maar een dergelijk masker biedt dan weer onvol doende bescherming tegen virussen van wege de kans op lekkage van het ventiel.

De drie types maskers moeten steeds voldoen aan de Europese Richtlijn per soonlijke beschermingsmiddelen en aan NBN-EN 149+A1.

Bescherming tegen corona

Voor de bescherming tegen het corona virus is een masker met minimaal FFP2 nodig, bij voorkeur zonder ademha lingsventiel. In de bouw waren deze maskers in vrij grote hoeveelheden voorradig. Het zijn namelijk die maskers die we gebruiken om onze werknemers te beschermen tegen houtstof en irriterende deeltjes (sommige isolatiematerialen). De schen kingen van talloze aannemers hebben dus een wezenlijk verschil gemaakt in de aanpak van deze crisis op het moment dat het tekort aan mondmaskers het meest nijpend was.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Covid-19

Aannemers tonen hun groot hart De coronacrisis liet de voorbije weken niemand onbewogen, en verschillende van onze leden hebben hun steentje bijgedragen om de crisis te bedwingen. Miguel Garcia, van poortenbedrijf Poortman, schoot in actie toen hij vernam dat de gezondheidszorg geconfronteerd werd met een nijpend tekort aan mondmaskers. “Toen ik de oproep van professor Marc Van Ranst zag om mondmaskers te doneren aan de gezondheidszorg, heb ik geen seconde getwijfeld”, vertelt de Kortrijkse ondernemer. “Wij hadden in onze magazijnen nog honderden FFP2- en FFP3-maskers liggen. Van zodra ik vernam dat de medische instellingen haast door hun voorraad mondmaskers zaten, ben ik zelf in de wagen gesprongen en heb ik onze maskers rondgebracht. Een deel heb ik geschonken aan de Miguel Garcia overhandigt een voorraad mondmaskers aan het AZ Groeninge.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

huisartsenpraktijk, hier vlakbij ons bedrijf. De rest heb ik naar het AZ Groeninge in Kortrijk g ebracht. De mensen die in de gezondheidszorg werken, hebben die maskers veel harder nodig dan wij. Het minste wat we als bedrijven kunnen doen is deze mensen maximaal ondersteunen. De zorgverleners zetten dagelijks hun eigen leven op het spel om anderen te helpen. Wanneer we iets voor hen kunnen, terugdoen, dan moet ik daar geen seconde over nadenken. Onze werknemers gebruiken die maskers normaal gezien als bescherming tegen stof. Maar daarvoor hebben we echter nog tal van alternatieve beschermingsmiddelen, van gewone stofmaskertjes, tot maskers met verwisselbare filters. Het is dus niet dat dit initiatief onze eigen mensen in gevaar brengt.”

VOOR ELKE STAP IN UW PRODUCTIEPROCES HEEFT DB&S DE GEPASTE MACHINE

kappa 590 PANEELZAAG

kappa 80 OPDEELZAAG

profit H350 CNC MACHINE

tempora 60.06 L KANTENLIJMER

www.felder-group.be

WWW.DBSMACHINES.BE

www.felder-group.be

Bruggesteenweg 109c 8830 Hooglede-Gits

www.felder-group.be

+32 (0)51 70 54 66 info@dbs-machines.be

Covid-19

Weemaes Glas

bleef doorwerken tijdens de lockdown Heel wat aannemers zetten de in de maanden maart en april alle zeilen bij om toch maar aan de slag te kunnen blijven tijdens de lockdown. En zoals steeds bieden uitzonderlijke situaties ook opportuniteiten voor ondernemende aannemers. Weemaes Glas is een van de bedrijven die slim inspeelden op de nieuwe noden die ontstonden als gevolg van de coronamaatregelen. “Zoals zovele bedrijven in de bouw heb ben wij in eerste instantie ook de deuren gesloten”, vertelt Michiel Weemaes van Weemaes Glas in Gent. “Toen ons land midden maart in lockdown ging, leef de er veel ongerustheid onder ons per soneel. Niemand kon op dat ogenblik de ernst en de draagwijdte van de situ atie precies inschatten. We hebben toen iedereen samengeroepen en na overleg met het personeel leek het ons het ver standigst om onze activiteiten tijdelijk stil te leggen. Voor onze werknemers betekende dat dus technische werkloos heid. Ook mijn broer Tim, met wie ik samen de zaak run, en ik waren gewonnen voor deze keuze. Het leek ons bovendien een goede gelegenheid om enkele zaken on der handen te nemen waar we anders niet aan toe komen, zoals het bijwerken van onze website en onze CRM. We za gen dus genoeg mogelijkheden om de vrijgekomen tijd nuttig te besteden.”

Versoepeling

Toen op 4 mei de bouw terug aan de slag mocht, legden de gebroeders Wee maes opnieuw hun oor te luister bij hun personeelsleden. “Een deel van de werknemers was nog steeds ongerust en verkoos om nog wat langer thuis te blijven, maar omdat ook

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

bleek dat veel collega’s wél bereid waren om terug aan de slag te gaan, hebben we onze activiteiten dan terug opgestart. In eerste instantie hebben we enkel kleine re ramen laten plaatsen. Dat zijn klus sen die door één persoon kunnen uit gevoerd worden. Toen dat goed bleek te verlopen, hebben we ook vrij snel weer de grotere werken laten hervatten. Ui teraard zorgden we er dan voor dat onze werknemers steeds een mondmasker droegen, bovenop alle andere maatre gelen, zoals de handen wassen voor en

na de werken, gescheiden vervoer, enzo voort. Om het er allemaal wat professi oneel te laten uitzien, hebben we met een ook mondmaskers laten maken met ons bedrijfslogo. We hebben op dat mo ment ook een draaiboek opgesteld met alle stappen die de collega’s nauwgezet moeten volgen wanneer ze bij klanten langsgaan. Voor werken bij particulieren nemen we bovendien vooraf persoonlijk contact op met de klant. We peilen naar hun at

titude tegenover onze komst. Vinden ze het nog te vroeg en stellen de ze werken liever nog een even uit? Dan maken we daar geen probleem van en passen we ons werkschema aan. Maar in de prak tijk merken we dat de meeste mensen liefst hebben dat we zo snel mogelijk langskomen.”

ik in Duitsland op zoek moeten gaan naar een alternatieve glasfabrikant. Daar heeft de industrie blijkbaar wel gewoon doorgewerkt.

Nieuwe normaal

Ondanks de buitengewone omstandig heden slaagde Weemaes Glas er dus in om snel en flexibel in te spelen op de gewijzigde realiteit.

Coronaschermen

Van zodra de regering de geleidelijke heropening van bedrijven en winkels aankondigde, werd Weemaes Glas plots overspoeld met nieuwe bestellingen. “We hadden namelijk geanticipeerd op een versoepeling van de maatregelen”, legt Michiel Weemaes uit. “We ver moedden dat er bij de heropening van winkels en horeca veel vraag zou zijn naar schermen om het winkelpersoneel van de klanten te scheiden, en dus zijn we al heel vroeg begonnen met het pro duceren van ‘coronaschermen’. We ma ken die schermen in gelaagd veiligheids glas (6 mm dikte) dat we plaatsen in een voet van berken multiplex. We bieden deze schermen aan in drie standaardma ten, en de klant heeft telkens de keuze tussen schermen met een uitsparing on deraan of een volledig gesloten raam. Omdat onze Belgische en Franse glasle veranciers in maart ook stil lagen, ben

en winkels op 4 en 11 mei aankondig de, raakte alles in een stroomversnelling. Heel wat winkels, autodealers en afhaal zaken bestelden één of meerdere scher men om hun personeel te beschermen.”

We hebben meteen via onze website en via Facebook reclame gemaakt maken voor onze coronaschermen. Aanvanke lijk bleef het verbazend stil en kwamen er geen oproepen binnen, tot we erach ter kwamen dat Google-ads alle adver tenties tegenhield waarin de naam ‘co rona’ gebruikt werd. Eenmaal dat pro bleem van de baan was, stroomden de bestellingen plots binnen. Zeker toen de overheid de heropening van bedrijven

“Voor ons bedrijf was het erg belangrijk dat we zo veel mogelijk konden blijven doorwerken binnen de krijtlijnen die uitgetekend werden door de overheid. Bovendien geloof ik ook echt dat we met onze coronaschermen een belang rijke dienst leveren aan de samenleving. Die schermen zijn namelijk een van de middelen om ervoor te zorgen dat de economie weer op gang kan komen en dat de mensen hun normale leven kun nen hervatten. Het zal waarschijnlijk nog een hele tijd duren eer alles terug bij het oude is, maar met de balieschermen hebben we toch ons steentje bijgedragen om beet je bij beetje uit deze crisis te geraken.” www.weemaesglas.be

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Covid-19

Ook houtzagerijen en houthandel herstellen zich langzaam De Belgische Houtconfederatie heeft tijdens de lockdown twee enquêtes gehouden bij bosexploitanten, zagerijen en houthandels. Uit de resultaten van de tweede enquête, die einde april plaatsvond, blijkt duidelijk dat ook deze sector langzaam rechtkrabbelt. De Belgische Houtconfederatie ver enigt de Belgische sectoren van de bos werken, bosuitbating, de zagerijen en de houthandel en telt meer dan 200 leden. De organisatie voerde bij het begin van de lockdown een eerste peiling naar de impact van de coronamaatregelen op de werking van de lidbedrijven. Drie weken later volgde een tweede meting.

Bosbouw en bosuitbating

In de week van 6 april was 75% van de bedrijven in de bosbouw en bosuitbating nog actief. Drie weken later was dat cij fer al gestegen tot 88%. Eind april wordt geschat dat de omzet is gedaald met 30% sinds het begin van de crisis. Over dezelf de periode daalde de tijdelijke werkloos heid bij arbeiders van 31 % naar 25%. Bedrijven schatten hun gemiddelde acti viteitsgraad op ongeveer 65% sinds het begin van de crisis.

Zagerijen

In de week van 6 april was 71% van de zagerijen actief. Dat cijfer lag in de week van 27 april op 91%. Eind april wordt geschat dat de omzet is gedaald met 36% sinds het begin van de crisis. De zagerijen werkten gemiddeld maar op 41% van hun normale capaciteit in de tweede helft van maart, op 47% begin april en 65% eind april.

Houthandels

In de week van 6 april was 90% van de houthandels actief. Eind april was haast ie dereen weer open. Eind april wordt geschat dat de omzet is gedaald met 26% sinds het begin van de crisis. Het aandeel tijdelijke werkloosheid bij de bedienden daalde van 37% in het begin van de maand naar 27% op het einde. De houthandels werkten ge

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

middeld op 56% van hun normale capa citeit in het begin van de crisis, op 59% begin april en 79% eind april. Ze schatten dat ze begin mei op 81% konden werken bij het begin van de exitfase.

Social distancing mogelijk

In de meeste bedrijven in de bosbouw-, bosuitbating-, zagerijen houthandelsec tor kunnen de regels van social distancing worden nageleefd. Toch sloten sommige bedrijven hun deuren, hetzij om de vei ligheid van hun werknemers of klanten te

garanderen, hetzij wegens te weinig werk. Anderen zetten hun activiteiten voort, maar op een lager tempo, doordat de vraag naar hout sterk gedaald was. Het verhaal van de zagerijen en houthan dels zal voor de schrijnwerkers vertrouwd in de oren klinken. Net zoals in onze sec tor, proberen ook zij het beste te maken van deze situatie en in de mate van het mogelijke zo veel mogelijk door te werken. MEER INFO: www.confederationbois.be/nl/

EVOLUTIE PRODUCTIECAPACITEIT PER DEELSECTOR

GRATIS STAAL!

NIEUW

PRESENTEERT: RUBIO INVISIBLE PROTECTOR Voor een 100% natuurlijke look

- Sinds 1832 De beste parketolie om het natuurlijke en heldere uitzicht van hout te behouden en te verbeteren

100% onzichtbare bescherming • Vergeelt niet • Op basis van plantaardige hars • Ook toepasbaar op donkere houtsoorten Ook geschikt voor meubelen, tafels, trappen, …

media@rubiomonocoat.com • www.rubiomonocoat.com

Bona FlexiSand 1.9 De veelzijdige machine voor vloerbewerking • • • • •

Boenen Oliën Reinigen Schuren (ook beton) Borstelen

PARKETOLIE MILIEU ■ Watergedragen impregnerende olie ■ Parket, trappen, houtwerk, werkvlakken ■ Zeer gemakkelijk aan te brengen zonder sporen van de verfrol, zonder te polieren ■ Natuurlijk mat uitzicht, behoudt de helderheid van het hout ■ Geolied parket klaar in 4U

www.blanchon.com

Bona FlexiSand 1.9 Het innovatieve antwoord op alle vloeruitdagingen, voor een eenvoudiger en soepeler werkproces Bona n.v. - Leuvensesteenweg 542 C.3 - 1930 Zaventem 02/721 27 59 - infobelgium@bona.com - www.bona.com

Bona - expert in houten vloerbehandeling sinds 1919

Brandveiligheid

Ventilatieroosters in wie doet wat? In geval van brand zijn ventilatieroosters in binnendeuren funest voor de comparti mentering. Via de roosters kunnen brand en brandgassen zich immers verspreiden van de ene ruimte naar de andere. Geluk kig bestaan er brandwerende ventilatie roosters. Bij brand sluiten deze roosters automatisch, waardoor het compartiment behouden blijft en de brand niet kan over slaan naar een andere ruimte.

Het spreekt voor zich dat ook de brand weerstand moet aangepast zijn aan de rest van het deurgeheel. Een ventilatierooster

Afhankelijk van de gevraagde brandweer stand, bestaan er roosters met een brand weerstand van 30, 60, tot zelfs 120 mi nuten. In branddeuren worden daarom deze brandwerende ventilatieroosters ge plaatst.

Wie mag ze plaatsen?

De Technische Voorlichting 234 van het WTCB: ‘Plaatsing van brandwerende deuren’ stelt heel duidelijk dat brandwe rende beglazingen en ventilatieroosters in principe enkel door de deurfabrikant mo gen aangebracht worden. Er bestaan ech ter een aantal gevallen waarin de plaatser van de deur deze taak zelf voor zijn re kening kan nemen. Maar dan gelden wel een paar bijkomende voorschriften. Zo moet de plaatser in dat geval de fa brikant contacteren, en diens voorschrif ten zeer nauwkeurig opvolgen. In de BE NOR/ATG van de desbetreffende deur wordt dan duidelijk gezegd welk rooster er gebruikt mag worden en hoe dit inge bouwd dient te worden. Soms moet de fabrikant nog eerst zelf een verstevigings kader voorzien. Ook moet de plaatser ter plaatse alle han delingen verrichten die normaal in de fa briek gebeuren. Het type beglazing en ventilatierooster en de afmetingen ervan moeten bovendien in overeenstemming zijn met de voorschriften van de fabri kant.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Voorbeelden van minimale afmetingen van de volle sectie (in mm) bij deurvleugels met beglazingen.

met Rf 30 (of EI 30) in een deur met Rf 60 (of EI1 60) zou potentieel catastrofaal zijn voor de brandweerstand van de deur.

brandwerende deuren: Moderne woningen zijn zo goed geïsoleerd en luchtdicht gemaakt dat een degelijke ventilatie onontbeerlijk is. In ruimtes zonder ramen zijn de ventilatieroosters in deuren een ideaal middel om toch een voldoende ventilatie te garanderen. Maar hoe zit het met ventilatieroosters in brandwerende deuren? Voorts moeten de minimale afmetingen aan de randen van de deurvleugels, en tussen de deurvleugels, de beglaasde de len en/of de ventilatieroosters gerespec teerd worden (zie afbeelding). Deze af metingen zijn steeds omschreven in de voorschriften van de fabrikant.

Plaatsing en bevestiging

De keuze van het juiste roostertype is ook erg belangrijk. Niet alle roosters zijn immers geschikt voor brandweren de deuren. Ventilatieroosters met brand werende eigenschappen (zie afbeelding) zijn uitgerust met lamellen die beginnen dicht te zwellen zodra de temperatuur oploopt tot 100 à 150 °C. De lamellen zijn meestal opgebouwd uit kunststof hulzen, gevuld met een schuimvormend product. De montage en de bevestiging van het rooster op of in de deur moeten conform zijn met de voorschriften van de deurfabrikant.

Net als brandwerende beglazingen moe ten brandwerende ventilatieroosters om kaderd worden door een element met volle sectie waarvan de minimale afme tingen gegeven zijn in de voorschriften van de fabrikant (bijvoorbeeld 100 mm). Dit betekent dat het rooster niet te laag in de deurvleugel mag liggen en ook op een voldoende grote afstand moet blij ven van de eventuele brandwerende be glazing in de deur (zie voorschriften van de fabrikant).

Bij een houten deur wordt het rooster doorgaans aangebracht met behulp van een kader, een tussenlat (naargelang van de deurdikte) en eventueel een siliconen voeg met verbeterde brandvertragende eigenschappen (zie afbeelding).

Wat met onderhoud?

Een brandwerende deur is pas nuttig wanneer ze haar brandwerende rol ook

effectief kan vervullen, en dus is regelma tig onderhoud essentieel. De goede wer king en staat van een brandwerende deur is immers sterk afhankelijk van de onder houdsfrequentie. De brandwerende eigenschappen van een deur kunnen bijvoorbeeld afnemen door bepaalde omstandigheden na de plaatsing of de controle: problemen bij het openen of sluiten van de deur, schaven van de deurvleugel na wijziging van de vloerbe dekking of toevoeging van een deurdor pel, beschadiging van de deur door water of vocht, doorboren van de deurvleugel, beschadiging van de aanslag of de omlijs ting door onaangepast gebruik, ... Wanneer er herstellingen of renovatie werken moeten plaatsvinden aan de roos ters of brandwerende deuren in hun ge heel, dan is het aan te raden om hiervoor een gespecialiseerde firma in te schake len.

Voorbeelden van brandwerende ventilatieroosters.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Brandveiligheid

Voorbeeld van de montage van een brandwerend rooster.

Schuimvorming

Schuimvormende producten spelen een belangrijke rol voor het verkrijgen van de gewenste brandweerstand. Ze zijn niet alleen bedoeld om de spelingen rond de deurvleugel op te vullen in geval van brand (opschuimen), maar ook om ter hoogte van de onderbrekingen in de deur (bv. slotkast) de warmte op te ne men (endotherme reactie). Omdat deze schuimvormende producten zo belang rijk zijn, moeten ze dus regelmatig nage keken worden. In TV 226 (onderhoud van brandweren de deuren) wordt vermeld dat er bij de controle van de deurvleugel voldoende aandacht moet uitgaan naar de aanwe zigheid en de staat van de schuimlaag en haar bescherming. Ook dit kan best door een gespecialiseerde firma gebeuren. Aannemers kunnen de Technische Voorlichtingen 234 (Plaatsing van brandwerende deuren) en 226 (Onderhoud van brandwerende deuren) gratis downloaden via de website van het WTCB.

ZELF EEN VENTILATIEROOSTER IN EEN BRANDWERENDE DEUR PLAATSEN? NEEM DAN VOLGENDE STAPPEN: • Contacteer de fabrikant van de brandwerende deur en ga na of je de gewenste wijzigingen zelf kan en mag uitvoeren. • Vraag de voorschriften voor de plaatsing en het onderhoud van de deur op. Leef deze voorschriften zeer nauwkeurig op en stel ter plaatse alle handelingen die normaal in de fabriek gebeuren. • Het type beglazing en ventilatierooster, maar ook de afmetingen ervan, moeten in overeenstemming zijn met de voorschriften van de fabrikant.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

• Controleer of het ventilatierooster dezelfde brandweerstand heeft als de rest van het deurgeheel. • Respecteer ook de minimale afmetingen aan de randen van de deurvleugels, en tussen de deurvleugels, de beglaasde delen en/of de ventilatieroosters. Deze afmetingen zijn eveneens opgenomen in de voorschriften van de fabrikant. • De montage en de bevestiging van het rooster op of in de deur moeten gebeuren volgens de voorschriften van de deurfabrikant.

WAAR KRACHT EN SNELHEID SAMENKOMEN

WOOD MAX EXPRESS POWER HOUTCONSTRUCTIELIJM

Extreem sterk: tot 110kg/cm2 Watervast Direct afmesbaar Vullend www.griffon.be

Griffon. De keuze van de prof.

Ventilatie

De ventilatie van professionele keukens vraagt bijzondere aandacht omwille van de hoeveelheid uitgestoten vervuilende stoffen en de hoeveelheid warmte die vrijkomt. Onlangs verscheen er een reeks van acht Europese normen over dit onderwerp. Deze normen vergemakkelijken de berekening van het luchtdebiet en het ontwerp van het ventilatiesysteem.

Ventilatie van professionele keukens: acht nieuwe normen Tussen 2016 en 2019 werd een reeks normen voor de ventilatie van professi onele keukens gepubliceerd. Het betreft de normenreeks NBN EN 16282-1 tot -8, die acht normen omvat: 1: algemene eisen en berekenings methode 2, 3, 4, 6: ontwerp en veiligheidsei sen voor afzuigkappen, ventilatie plafonds, luchtinlaten- en -uitlaten en aerosolafscheiders 5: ontwerp en dimensionering van luchtkanalen 7: vaste brandbestrijdingssystemen 8: behandeling van kookdampen.

NBN EN 16282-1

De norm NBN EN 16282-1 biedt prak tische informatie, zoals de classificatie

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

van professionele keukens, drie metho den voor de voorlopige berekening van luchtdebieten, een gedetailleerde dimen sioneringsmethode en algemene eisen voor de luchttoevoer en -afvoer. In de bijlage van de norm wordt een dimen sioneringsvoorbeeld gegeven. Praktisch gezien geeft de norm aan dat keukens met keukenapparatuur met een nominaal vermogen van meer dan 25 kW uitgerust moeten worden met een mechanische luchttoevoer en -afvoer. Alle andere keukens moeten minstens één mechanisch afzuigsysteem hebben (een passieve luchtinlaat is toegestaan). Voor een voorlopige berekening in de eerste planningsfase geeft de norm een luchtdebiet van 90 m³/h per m² aan voor

een volledige keuken. Voor braad-, grill-, bak- en afwasruimten bedraagt het lucht debiet 120 m³/h per m². De norm geeft ook richtwaarden voor nevenruimten. Het luchtdebiet voor de afvoer moet op die manier berekend worden dat een zo groot mogelijke afzuiging van vervuilen de stoffen boven het kookpunt gewaar borgd is. Om de verspreiding van geu ren uit de keuken naar andere ruimten te voorkomen, is een negatieve druk in de keuken aangeraden. Er mag geen on gefilterde buitenlucht de keuken binnen komen. Volgens de norm moet de afvoer van lucht uit de keuken naar buiten toe verti caal door het dak of op een geschikt punt gebeuren.

INDICATIEVE WAARDEN VOOR DE VENTILATIE VAN NEVENRUIMTEN.

NEVENRUIMTE

NBN EN 16282-2

De norm NBN EN 16282-2 bevat een indeling van de afzuigkappen en een overzicht van de praktische specifica ties met betrekking tot hun afmetingen, montagehoogte, te gebruiken materialen en reinigingsaspecten. Zo moet de onderrand van afzuigkappen zich volgens de norm tussen 2 en 2,5 m boven het maaiveld bevinden. De af zuigkappen moeten ook minimaal 30 cm overhangen, vanaf de buitenste rand van de kookapparatuur.

NBN EN 16282-5

De norm NBN EN 16282-5 is gewijd aan het ontwerp en de dimensionering van ventilatiekanalen. De specificaties in dit deel hebben betrekking op lucht dichtheid, luchtsnelheid, materialen, brandveiligheid en reiniging. Volgens de norm mogen de kanalen voor afvoerlucht en afgevoerde lucht niet flexibel zijn en mogen ze bovenaan niet

LUCHTDEBIET

(m³/h per m²)

Bereiding van vlees

Bereiding van vis

Bereiding van groenten

Opslag van droge voeding

Opslag van brood

Opslag van niet-voedingsmiddelen

Opslag van lege verpakkingen

Afleverpunt voor warme gerechten

uitgerust worden met een kapvormige luchtuitlaat. Ze moeten bovendien rela tief luchtdicht zijn (klasse C volgens de norm NEN-EN 12237). Wat de mate rialen betreft, wordt de voorkeur gege ven aan roestvrij staal, maar gegalvani seerd staal en beton zijn ook toegestaan. Kunststoffen zijn daarentegen niet toege staan. In de norm wordt ook veel belang ge

hecht aan de hygiëneaspecten van lucht kanalen. De kanalen moeten daarom zo kort mogelijk zijn en afhellen naar een gemakkelijk toegankelijk aerosolverza melpunt. De luchtkanalen moeten voor zien worden van toegangspanelen zodat dat het gehele systeem van kanalen gerei nigd kan worden. De acht normen zijn beschikbaar bij het NBN (www.nbn.be) De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Ventilatie: productnieuws

Gezond binnenklimaat koud kunstje met vernieuwd ventilatiesysteem De familie Van Praet uit Koksijde liet onlangs het vraaggestuurd natuurlijk ventilatiesysteem DucoTronic Plus System plaatsen. Een installatievriendelijk systeem dat onlangs een update onderging met de komst van het nieuwe elektronisch gestuurde ventilatierooster TronicVent.

Het DucoTronic Plus System is een vraaggestuurd natuurlijk ventilatiesy teem. De toevoer van verse lucht ge beurt via de elektronische toevoerroos ters TronicVent, de afvoer gebeurt me chanisch via de ventilatie-unit DucoBox Focus. Met een reductiefactor tot 0,35 kan dit systeem tellen als E-peilverlagen de ventilatieoplossing binnen systeem C. "De TronicVent ventilatieroosters gaan door de slimme vraagsturing op basis van CO2- en temperatuurmetingen automa tisch open en dicht. Zo vindt ventilatie enkel plaats waar en wanneer nodig. En omdat elk rooster standaard is voorzien van akoestische mousse is een stille wer king verzekerd,” legt Dirk Stevens, Sales Manager bij Duco Ventilation & Sun Control uit.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

“De vocht- en CO2-regelkleppen van de DucoBox Focus voeren de vervuilde lucht automatisch af wanneer de CO2-waarden oplopen. Met andere woorden: ventilatie gebeurt enkel waar en wanneer nodig én in de juiste hoeveelheid. Zodra het bin nenklimaat opnieuw optimaal is, sluiten de regelkleppen zich automatisch. Zo wordt onnodige energieverspilling voor komen."

cieze werking, waardoor het rooster ook voor hoogbouw toegepast kan worden.

Installatievriendelijk

"Het fijne voor ons als bewoners is dat we het ventilatiesysteem noch horen, noch zien", klinkt het bij de familie Van Praet. De TronicVent ventilatieroosters, met ver beterde akoestische waarden en opwaartse luchtstroom, bevinden zich onopvallend op het raamprofiel. Bovendien is één van de twee geplaatste ventilatieboxen terug te vinden in de valse wand van het toilet."

De TronicVent is een installatievrien delijk rooster dat door de transparante thermische bovenbrug snel en eenvoudig gemonteerd wordt op ramen van 60 tot 215 mm diep. De elektronische sturings units zijn achteraf makkelijk in te klikken. Bij dit ventilatiesysteem zijn de benodig de luchtkanalen tot een strikt minimum beperkt dankzij sturing op de toevoer. De aluminium klep zorgt voor een zeer pre

Ook de installatietijd bij de DucoBox Focus is kort. De ventilatiebox regelt de kleppen zeer snel en efficiënt in. De af voerdebieten van alle kleppen zijn stan daard door Duco vooraf ingeregeld vol gens de geldende eisen per ruimte.

Onzichtbaar en onhoorbaar

www.duco.eu

NIEUW

Tronic TronicVent

Het SLIMSTE ventilatierooster van Europa!

SNELLE & EENVOUDIGE MONTAGE

100% AUTOMATISCH CO2-GESTUURD

DOORZICHTIGE THERMISCHE BRUG

MAXIMAAL COMFORT ZELFREGELENDE KLEP (P4)

HOOGBOUW KLEP DICHT VOLGENS WINDDRUK

MAXIMALE DEMPING TOT 41 dB

We inspire at www.duco.eu

Ventilatie: productnieuws

Invisivent Air en Invisivent Comfort raamverluchtingen Omdat verluchting in moderne gebouwen ontzettend belangrijk geworden is, blijven de fabrikanten uitpakken met nieuwe innovaties. De Invisivent Air & Invisivent Comfort van Renson combineren een slim ventilatiesysteem met een modern en strak design. De 2 nieuwe raamverluchtin gen Invisivent Air & Invisi vent Comfort onderscheiden zich van elkaar door de smal lere opening aan de buitenzij de van de laatste, wat op zich al voor een hoger akoestisch comfort zorgt. Maar beide systemen zijn standaard uitge rust met akoestisch dempend materiaal. De Invisivent Air is gedimen sioneerd op 2Pa en biedt een basisniveau aan akoestische demping. De Invisivent Com fort biedt op alle vlak een hoger comfortniveau (akoes tisch, thermisch én energe tisch) dankzij zijn zelfrege lende werking bij 10Pa. Deze raamverluchting is wel enkel inzetbaar in combinatie met afvoer van vervuilde bin nenlucht in dezelfde (droge) ruimte. De Invisivent Comfort is uit

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

gerust met een zelfregelende klep met terugslagwerking – die in 2 richtingen werkt, en dat is uniek. Zelfregelend zorgt die enerzijds voor een constante toevoer van verse

lucht, maar tegelijk voor komt de klep dat lucht ook langs dezelfde weg terug naar buiten kan en zo tot energie verlies kan leiden.

Design

De nieuwe Invisivent raamver luchtingen werden zo ontwor pen om volledig onzichtbaar, achter slag te kunnen weg werken, in lijn met de strakke architecturale trends van van daag. Bovendien maakt een speciaal profiel aan de binnen kant een snelle en nauwkeuri ge afwerking met zowel pleis ter, gipskartonplaten als een mdf-omkasting mogelijk. De nieuwe Invisivent raam verluchtingen worden als 1 ge heel op het raam gemonteerd. Dat zorgt niet alleen voor een betere stabiliteit en – dank zij de flexibele geïntegreerde dichtingen – een betere lucht dichte afwerking, maar levert je als installateur vooral een snellere montage op. Recht streeks vastschroeven op het raamkader en klaar. www.renson.eu

Ventilatie: productnieuws

Hoe brandveilig is uw stofafzuiging? ‘Bedrijfsbrand veroorzaakt door stofexplosie’, het komt jammer genoeg nog regelmatig voor, ook in schrijnwerkerijen en afwerkingsbedrijven. Een nagel in een stuk hout dat door de zaagmachine gaat, is voldoende om een vonk te doen ontstaan die vervolgens een stofexplosie en brand veroorzaakt, met alle nare gevolgen van dien. Toch kan dit voorkomen worden, o.a. door een aantal veiligheidsvoorzieningen in de stofafzuiginstallatie. Waar moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe installatie? De stofafzuiging moet goed gedimensi oneerd zijn. Indien de filter (filterdoek oppervlakte) te klein is voor de hoeveel heid af te zuigen debiet, dan wordt de filter overbelast en dit kan voor explosie gevaar zorgen. Of een deel van het afge zogen stof kan, samen met de verse lucht, terug mee in de hal geblazen worden, het geen eveneens voor een onveilige én een ongezonde situatie zorgt. Een filterinstallatie die buiten staat, is al tijd veiliger dan een installatie binnen. Mocht er buiten toch een stofexplosie ontstaan, dan blijft de bedrijfshal gevrij waard. Is het niet mogelijk om de installatie bui ten te plaatsen, dan kan het ook binnen,

op voorwaarde dat de capaciteit niet gro ter is dan 8000 m³ (volgens ATEX-richt lijnen). In dat geval is het héél belangrijk dat er gewerkt wordt met omkaste filters, antistatische filtermouwen, explosielui ken en explosiebestendige terugslagklep pen in de afzuigleidingen.

stijgt, smelt het lood en wordt de brand blusser in werking gesteld.

Vonkdetectie- en blussystemen

Indien er in de bedrijfshal afzuigleidingen door brandveilige muren gaan, voorzie dan op die plaatsen uiteraard ook brand kleppen.

Voorzie in elk geval een vonkdetectiesy steem in de afzuigleidingen tussen de ma chines en de filter en bij voorkeur ook een automatisch blussysteem. Een vonkdetec tiesysteem legt de installatie automatisch stil wanneer er ook maar de minste vonk wordt waargenomen. Doordat er geen verse lucht meer binnen komt, krijg je een zelfdovend effect. Al kan de installa tie zelf natuurlijk wel behoorlijke schade oplopen. Een automatisch blussysteem werkt met een brandblusser en een smeltlood in de kast waarin de filterzakken zitten. Als de temperatuur in de installatie boven 72°C

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Indien een installatie met een automa tisch blussysteem (met waterleidingen) buiten staat, let er dan op dat de bluslei dingen niet kunnen bevriezen.

Limoco werkt altijd volgens de ATEX- richtlijnen en zal steeds het nodige advies geven wanneer u investeert in een nieu we stofafzuiginstallatie. Raadpleeg ook steeds uw verzekering omtrent de eisen die zij stellen inzake brandveilige instal laties. Want veilig werken voorkomt dat er straks een krantenkop over uw bedrijf verschijnt: ‘Bedrijfsbrand veroorzaakt door stofexplosie’. www.limoco-industries.be.

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op safetymypriority.be

Verzekeringen

Werken met buitenlandse onderaannemers: hoe zit het met hun burgerlijke aansprakelijkheid? Veel hoofdaannemers hebben al eens beroep gedaan op buitenlandse onderaannemers. Maar hoe zit het dan eigenlijk met de verzekeringen? Moeten die buitenlandse onderaannemers verzekerd zijn in België? Yves Ghijsels van Federale Verzekering geeft tekst en uitleg. “Een Belgische hoofdaannemer die met buitenlandse onderaannemers wil wer ken, moet in eerste instantie zijn eigen (aansprakelijkheids-)verzekeringen af sluiten. We denken dan bijvoorbeeld aan de burgerlijke aansprakelijkheidsverzeke ring (BA), de arbeidsongevallenverzeke ring of verplichte tienjarige aansprake lijkheidsverzekering.

Belgische controle-overheden een toela ting heeft om de BA-verzekering uit te oefenen, in België een verzekering aan bieden aan dat bedrijf.

De hoofdaannemer moet zich er ook van vergewissen dat de onderaannemers waarop hij een beroep doet eveneens be hoorlijk verzekerd zijn.”

Een Belgische verzekeraar die géén toe lating heeft van de Poolse overheid om BA-verzekeringen in Polen aan de man te brengen of die geen bijkantoor in Polen heeft, mag echter geen BA-verzekering aanbieden aan een onderneming met een maatschappelijke zetel in Polen, ook al komt die Poolse onderneming werken uitvoeren in België.

Welke verzekeringen?

Hoe zit het dan met de verzekeringen van die buitenlandse onderaannemers? “We moeten eerst en vooral kijken naar de controlewetgeving die van toepas sing is op de verzekeringsmaatschappij en”, legt expert Yves Ghijsels van Fede rale Verzekering uit. “Voor een burger lijke aansprakelijkheidsverzekering is het doorslaggevende element de ligging van de maatschappelijke zetel van de onder neming, of de verblijfplaats indien het om een natuurlijke persoon gaat. Heeft de onderneming haar zetel in Bel gië? Dan kan een verzekeraar die van de

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Een Pools bedrijf met maatschappelijke zetel in Polen, moet dan weer te rade gaan bij een verzekeraar die BA-verzeke ringen in Polen mag verkopen.

Eenmaal een verzekeringsdekking is af geleverd door een Belgische verzekeraar, geldt de verzekering ook wanneer de aan nemer werken uitvoert in het buitenland. In veel gevallen is er wel geen dekking voor werken verricht in USA of Canada. Hiervoor kan eventueel een waarborguit breiding worden gevraagd.”

Check en dubbelcheck

Hoe ga je dan best te werk wanneer je als Belgische hoofdaannemer met buiten

landse onderaannemers wil werken? Yves Ghijsels geeft enkele tips. “Als hoofdaannemer is de kans groot dat jij wordt aangesproken wordt voor scha de die zich voordoet op een werf. Het komt er dus op aan om je vooraf goed in te dekken. Dat doe je in eerste instantie door in je contract met je onderaannemers duide lijke afspraken te maken over de verze keringen die zij moeten afsluiten. De persoonlijke aansprakelijkheid van de onderaannemer kan immers enkel wor den verzekerd in het door hen afgesloten verzekeringscontract. Ze moeten dus zelf een BA-verzekering afsluiten. Een volgende stap is dat je – liefst even eens contractueel – vastlegt voor welke bedragen en waarborgen ze minimaal verzekerd moeten zijn. Je bent er name lijk niets mee wanneer een onderaanne mer slechts verzekerd is voor een bedrag van 100.000 €, en de schade makkelijk kan oplopen tot een veelvoud daarvan. Je vraagt je onderaannemers niet alleen om verzekerd te zijn, je moet het boven dien ook controleren. Vraag dus attesten op waarmee zij kunnen aantonen dat ze

verzekerd zijn en voor welke bedragen én controleer of ze de premies betalen, zodat de polis nog loopt op het moment dat je met hen in zee gaat of als er zich schade zou voordoen.

mag niet verward worden met de verze kering die de onderaannemer voor zich zelf moet afsluiten en die de persoonlijke aansprakelijkheid van de onderaannemer dekt.”

Een laatste belangrijk element is dat je als hoofdaannemer moet nagaan of je in je eigen BA-verzekering verzekerd bent voor ‘schade veroorzaakt door toe doen van onderaannemers’. Een verze keringspolis dekt je eigen aansprakelijk heid, maar sommige polissen voorzien niet automatisch in een dekking voor je aansprakelijkheid wanneer je een beroep doet op onderaannemers. Deze dekking

Zelf onderaannemer?

En hoe zit het dan wanneer je zelf als on deraannemer werkt in het buitenland? “Ook hier gelden binnen Europa overal dezelfde regels. Zolang je door een Bel gische verzekeraar verzekerd bent, kan je overal in Europa zorgeloos aan de slag. Eigenlijk geldt dat voor heel veel landen, maar er bestaan ook uitzonderingen. Zo

ADVERTENTIE ADVERTENTIE MAYER 192x66mm MAYER NL.pdf 192x66mm 1NL.pdf 13/09/12 1 13/09/12 15:36

zullen Belgische verzekeraars je meer dan waarschijnlijk niet verzekeren wan neer je in de Verenigde Staten of Cana da werken uitvoert, omdat de aanspra kelijkheidsregelingen veel strenger zijn. Afwijkingen kunnen toegestaan worden maar moeten aangevraagd worden aan de verzekeraar.”

ZIT JE MET TWIJFELS OF VRAGEN? Neem dan contact op met je verzekeringsagent. Dit artikel kwam tot stand met de hulp van Federale Verzekering – www.federale.be

15:36

Hebrock K-serie De nieuwe generatie kantenlijmers van Hebrock.

N.V.

Met een betaalbare investering voorblijven op de concurrentie Zorgeloos werken dankzij stabiele instellingen en gebruiksvriendelijkheid. Het Aitronic aggregaat voor laserkanten kan worden ingebouwd in de K-serie.

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

WTCB

De prestaties van verplaatsbare wanden veiligstellen Binnenwanden hebben een belangrijke rol te spelen in de circulaire economie. Ze laten immers niet alleen toe om de ruimten aan te passen, maar kunnen bovendien gerecupereerd en in andere gebouwen hergebruikt worden. Hiertoe moeten ze echter wel beantwoorden aan een aantal eisen op het vlak van veiligheid en comfort en mogen hun prestaties in de loop van de opeenvolgende ontmantelingen en hermontages niet verminderen.

Welke wand voor welke toepassing?

Er bestaat een brede waaier aan zoge noemde demontabele en/of aanpasbare wanden. Deze worden voornamelijk van elkaar onderscheiden op basis van hun graad van aanpasbaarheid. Hoewel de initiële investering in het alge meen hoger is dan voor traditionele schei dingswanden, kan het gebruik van ver plaatsbare wanden snel voordelig worden (van zodra er minstens één aanpassing aan de positie van de wanden doorgevoerd wordt binnen de eerste 15 jaar). Dit ver klaart het succes van dit type wanden in

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

kantoorgebouwen, scholen en dergelijke. Sinds kort treft men deze wanden ook aan in woongebouwen, waar ze toelaten om de configuratie van de ruimten aan te pas sen in functie van de noden of de wensen van de gebruikers. In deze wanden kunnen verschillende technische installaties geïntegreerd wor den. Doorgaans gaat het hier echter lou ter om elektrische kabels. Demontabele wanden moeten hoe dan ook beantwoorden aan dezelfde eisen als hun traditionele tegenhangers. Zo moe ten ze voldoen aan een aantal fundamen

tele eisen op het vlak van stabiliteit en gebruiksveiligheid (accidentele belastin gen), zoals besproken in de TV 233. In bepaalde situaties moeten er echter ook nog andere eisen in beschouwing geno men worden, bijvoorbeeld op het gebied van brandveiligheid en akoestisch com fort. Men dient er uiteraard op toe te zien dat de prestaties van de wanden in de loop van hun opeenvolgende verplaatsin gen gevrijwaard blijven, ongeacht of het nu gaat om innovatieve systemen of meer gebruikelijke concepten. Afb. 1: Verplaatsbare brandwerende en/of akoestische dam in het plenum van een verlaagd plafond.

Afb. 2: Vaste branddammen die met een regelmatige tussenafstand in het plenum van een verlaagd plafond aangebracht worden.

niet tegenover elkaar geplaatst worden aan weerszijden van de wand. De om trek van de inbouwdozen moet afgewerkt worden met rotswol. Voor enkelvoudi ge dozen dient men een hart-op-hart afstand van minstens 100 mm te res pecteren. Voor dubbele dozen moet de hart-op-hartafstand 200 mm bedragen. Deze schikkingen zijn niet van toepas sing wanneer er gebruikgemaakt wordt van brandbestendige inbouwdozen.

Akoestisch comfort

Brandveiligheid

Met uitzondering van eengezinswonin gen moeten alle nieuwe gebouwen vol doen aan het Koninklijk Besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnor men ter preventie van brand en ontplof fing. Hierin wordt gesteld dat de wan den die de evacuatiewegen of de com partimenten afbakenen al naargelang van de hoogte van het gebouw EI-prestaties moeten vertonen die schommelen tussen 30 en 120 minuten. De verbindingen tussen deze wanden en de andere scheidingswanden moeten uitgevoerd worden volgens de instructies van de fabrikant. De opeenvolgende ont mantelingen en hermontages mogen met andere woorden geen negatieve invloed hebben op deze verbindingen. In de regel dient men bijzondere aandacht te beste den aan: • het type profielen • hun bevestiging (type, aantal en tus senafstand) • de aanwezigheid van een onbrandbaar vulmateriaal (doorgaans rotswol). Wanneer de wanden niet doorgetrokken worden tot aan de dragende vloer(en) en de verhoogde vloer en/of het verlaagde plafond niet over de vereiste brandweer stand beschikt/beschikken, moeten er in het plenum branddammen aangebracht worden (zie afbeelding 1). Deze kunnen verplaatsbaar of vast zijn. In dit laatste geval kan het interessant zijn om ze met een regelmatige tussenafstand te plaatsen

om te anticiperen op de eventuele ver plaatsingen (zie afbeelding 2). Bij de hermontage van de verplaatsbare branddammen dient men voorzichtig te werk te gaan. De plaatsing van deze ele menten vereist gewoonlijk een aanpassing van de profielen waardoor ze on dersteund worden (bv. beperking van de afstand tussen de ophangelementen of toevoeging van strookjes gipsplaat in het profiel). Bovendien moet de aansluiting met de aangrenzende wanden (plafond, muren en/of vloer) opgevuld worden met rotswol. De doorboring van de branddammen door leidingen, kanalen of kabels mag geen negatieve weerslag hebben op de vereiste brandweerstand van de dammen (zie TV 254). De brandwerende kleppen die aanwezig zijn op de ventilatiekanalen moeten bijvoorbeeld zodanig verplaatst of vervangen worden dat het mobiele klepblad zich in de as van de branddam bevindt. Tenzij anders vermeld in het verslag van de brandproef, mogen deze voorzieningen enkel gebruikt worden ter hoogte van de niet-verplaatsbare dam men en moeten ze steeds aangebracht worden op een afstand van meer dan 75 mm ten opzichte van de wanden. De mi nimumafstand tussen twee kleppen moet 200 mm bedragen. Ten slotte moet men toezien op de correcte integratie van de stopcontacten en de schakelaars. Deze elementen mogen

Net zoals het geval was voor de brand veiligheid, moeten alle elementen – en met name de akoestische dammen – her plaatst worden in het plenum van de ver hoogde vloer en/of het verlaagde plafond. Er kan echter nog een aanzienlijk aan deel van het geluid overgedragen wor den via de onderdelen van de verhoogde vloer en/of het verlaagde plafond, en dan vooral indien ze slechts over een be perkte massa beschikken. De ideale op lossing bestaat er dan ook in om deze te onderbreken ter hoogte van de vertica le wand. Een dergelijke ontkoppeling is evenwel niet alleen moeilijk uitvoerbaar in de praktijk, maar is bovendien niet wenselijk indien men een flexibele ruim te-indeling wil waarborgen. Om hieraan te verhelpen, zou men vanaf het begin in een modulaire flexibiliteit van de wanden moeten voorzien en de verhoogde vloer en/of het verlaagde plafond dus op regel matige tussenafstanden moeten onder breken. Bij gebrek aan specifieke richtlijnen moeten de elektrische verdeeldozen aan weerzijden van de wand met een zekere tussenafstand geplaatst worden, die min stens overeenstemt met de afstand tussen de stijlen van de structuur van de schei dingswand. Men dient er eveneens op toe te zien dat de eventuele voegen tus sen deze wand en alle aangrenzende wan den opgevuld worden met een poreus en soepel materiaal. Het gebruik van een elastische kit is minder geschikt voor ver plaatsbare wanden. Dit geldt des te meer wanneer er in een frequente wijziging van de ruimte-indeling voorzien is. BRON: WTCB-Contact 2020/1

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Nieuwe houtbouwmethodes

Snel en duurzaam bouwen met het modulair houtbouwsysteem van Hahbo Houtbouwbedrijf Hahbo NV uit Wijnegem lanceerde in 2013 een modulair staal- en houtbouwsysteem dat zich prima leent voor onder andere schoolgebouwen. Maar door de combinatie van snelheid en duurzaamheid is het systeem ook perfect geschikt voor veel grotere gebouwen. Enkele jaren geleden ontwikkelde Hahbo, lid van de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers, in samenwer king met de gerenommeerde designer Axel Enthoven een bouwsysteem waar bij hout en ecologische materialen cen traal staan. Het systeem kreeg de naam ‘LLEXX’, een acroniem van de belang rijkste eigenschappen (Longlife, Luxu rious, Ecological, fleXible en eXpress). Recent opende een gloednieuwe kleu terschool in Sint-Niklaas de deuren, die gebouwd werd met het LLEXX-systeem. Directeur Veerle Vereecken legt uit waar om ze voor het houtbouwsysteem van Hahbo koos: “Het duurzame en eco logische bouwconcept past niet alleen perfect binnen de groene visie van onze school. De klassen sluiten ook naadloos aan op ons idee van onderwijs van de 21ste eeuw.”

voldoende ruimte om ze optimaal te or ganiseren.”

we er plantten, kunnen er daarnaast ook muzische activiteiten plaatsvinden.”

Eén van de LLEXX-gebouwen meet 12 op 16 m, en grenst aan de schooltuin. Er huizen vandaag 2 nieuwe kleuterklas sen in.

De drie andere klassen – vormgegeven in een tweede LLEXX-gebouw, dit keer van 8 op 32 m – kijken uit op de speel plaats.

Stalen skelet

“Met mooi weer zetten we de schuiframen open en breiden we de klaswerking naar buiten toe uit,” vertelt directeur Vereec ken. “De dubbele tussendeur tussen bei de klassen vergemakkelijkt co-teaching en andere klasdoorbrekende activiteiten. En ook de hoekenwerking in de kleuter klassen heeft nu meer mogelijkheden en

“Ook hier is er de mogelijkheid tot klas differentiatie door aaneengeschakelde lokalen met een dubbele tussendeur,” licht Veerle Vereecken toe. “Twee klas sen zijn gewone leslokalen, de derde doet dienst als zorgklas voor onze kan goeroewerking. Tijdens de middag is het een leesklas en door het podium dat

Kleuterklassen en leslokalen

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Hahbo is een dochterbedrijf van Friso mat, een internationale speler op vlak van staalconstructies. Niet verrassend dus dat het geraamte van het LLEXXbouwsysteem bestaat uit stalen gegal vaniseerde profielen en koppelstukken. Het uitwendige geraamte, dat in een kleur naar keuze kan gepoederlakt wor den, heeft een breedte van 6,5 of 8 m en komt in veelvouden van 4 m, in hoogte oplopend van 2,7 m tot 3,5 m. Ook lui fels en geschakelde opstellingen zijn mo

OVER HAHBO Hahbo, dat al 90 jaar actief is in houtbouw, maakt deel uit van de Frisomat Groep. Deze bedrijvengroep met hoofdkwartier in Wijnegem telt wereldwijd 14 filialen en heeft productiesites in België, Brazilië en Rusland. www.hahbo.be

dulair systeem zijn bovendien alle denk bare samenstellingen en combinaties mo gelijk. We maken er kleinere gebouwen mee, zoals hier in Sint-Niklaas, maar op dit eigenste moment zijn we ook bezig aan een gebouw van 500 m² in Neder land. Dat is een multifunctioneel sport complex, met sportzalen, kleedkamers, douches. Ik vergelijk onze LLEXX-mo dules altijd met Legoblokken. Eén Le goblokje is niet erg groot, maar door ze samen te stellen kan je er gebouwen van alle formaten mee bouwen.”

Degelijk en duurzaam

Een andere reden waarom klanten voor dit houtbouwsysteem kiezen, is het eco logische aspect. En dat omvat verschil lende facetten. Eerst en vooral is het ge bruik van hout als basismateriaal op zich al een erg ecologische keuze, daarnaast voldoen de LLEXX-gebouwen ook aan de strengste energie-eisen.

gelijk. Alle wandelementen worden op voorhand in het atelier klaargemaakt. De leidingen voor technieken zijn al aangebracht en de muren zijn op voor af reeds opgevuld met isolatiemateriaal, zodat de plaatsing op de werf razendsnel gebeurt. De snelle plaatsingstijd van het ‘ruw bouwgedeelte’ is daarnaast ook te danken aan de grote afmetingen van de bouwste nen. Hierdoor staat een gemiddelde con structie na amper een week bouwtijd al wind- en waterdicht.

Snelbouw

De snelheid van het LLEXX-systeem is volgen directeur Karl Debaene van Hah bo een van de grote troeven van deze bouwmethode. “Voor bijvoorbeeld scholen, maar ook sportverenigingen, is het heel erg interes sant dat we eind juni kunnen beginnen met de afbraak van bestaande gebouwen, en dat er op 1 september een gloednieuw, volledig afgewerkt gebouw staat, waar alle technieken al helemaal operationeel zijn. Voor projecten waar snelheid een door slaggevend argument is, is onze bouwme thode dus erg interessant. Door ons mo

Karl Debaene: “Deze methode is tegelijk erg degelijk en bijzonder duurzaam. Met onze bouwmethode kunnen de gebouwen bovendien uitstekend geïsoleerd worden. Op de vloerplaat die we gebruiken als ba sis, komt een laag PUR. De opbouw van de buitenmuren gebeurt aan de hand van dubbelzijdige houten muurelementen uit vochtwerende spaanplaten die vooraf in het atelier gevuld worden met cellulose vlokken. De totale breedte van een ele ment bedraagt 22 cm. Het plafond van het LLEXX-bouwsysteem bestaat uit met cellulose geïsoleerde dakelementen van 27 cm. Daarmee voldoen de LLEXX-ge bouwen aan alle eigen op het vlak van isolatie en energiezuinigheid.” Langs de buitenzijde worden de wanden afgewerkt met een lattenwerk van ther misch gehard hout. Aan de binnenzijde zijn alle traditionele afwerkingen moge lijk. De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Prikbord

Dringend gevraagd: een volwaardige plaats voor aluminiumschrijnwerk in leerplannen middelbaar onderwijs ! Aluminiumschrijnwerk en -gevelbouw zitten de afgelopen jaren in de lift. De orderboekjes van de constructeurs zijn goed gevuld. Wist u dat aluminiumschrijnwerk ruim meer dan de helft van het totale buitenschrijnwerk in Vlaanderen vertegenwoordigt (naast hout, PVC en staal) en bovendien lokaal wordt gemaakt? Als bijdrage tot onze nationale maakindustrie, die toch de motor van onze economische groei is, kan dat tellen. Toch zitten de aluminiumconstructeurs met de handen in het haar! Vrijwel al lemaal krijgen ze één of meerdere vaca tures voor gekwalificeerde schrijnwerkers - voor atelier of plaatsingsdienst –niet in gevuld.

Eigen opleidingen

Als Federatie Aluminium Constructeurs proberen wij onze leden op dat vlak zo veel mogelijk te ondersteunen door on der meer eigen opleidingen en prak tijkcursussen in samenwerking met de VDAB te organiseren. Maar omdat het

alarmerende tekort aan goed opgeleid technisch personeel diepgaand structu reel is, is er meer nodig! De sleutel tot de oplossing ligt bij de on derwijsstrategen die de beroepskwalifi caties voor de opleiding ‘Buitenschrijn werk’ in het middelbaar onderwijs be palen en vervolgens in leerplannen vorm geven. Daarom richten wij hierbij een warme, maar heel dringende oproep aan AHOVOCS en de onderwijskoepels, om de opleiding ‘Buitenschrijnwerker’, die vandaag vrijwel uitsluitend op andere

materialen dan aluminium is toegespitst, inhoudelijk bij te sturen en zo te helpen om de prangende personeelsbehoeftes van de aluminium schrijnwerksector op te lossen.

Meer inspanningen nodig

Er is sprake van om in het kader van de komende onderwijshervorming alumini um op te nemen in een 7de specialisatie jaar Se-n-Se (beroepsonderwijs). Dat is een stap in de goede richting maar tege lijk onvoldoende om veel leerlingen aan te zetten om voor een specialisatie in alu minium te kiezen. Als leerlingen in het 5de en 6de jaar technisch of beroepson derwijs geen kennis kunnen maken met aluminium als materiaal, waarom zouden ze dan kiezen voor een extra jaar oplei ding met focus op aluminium? Sommige technische scholen bieden nu reeds, bovenop de huidige leerplannen, basiskennis over aluminiumschrijnwerk aan, en willen dit heel graag uitbreiden. Daarvoor zijn echter een aanpassing van de beroepskwalificaties en de leerplannen ‘Buitenschrijnwerk’, en voldoende daar bij horende praktijkuren broodnodig! DRINGEND ! www.fac-belgium.eu

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

FAC ONDERSTEUNT TOPKWALITEIT IN ALU-SCHRIJNWERK Welke voordelen geniet een FAC-lid ? Opleidingen en praktijkcursussen Bundeling van kwaliteitsnormen Netwerken en informatie-uitwisseling Promotie van projecten en expertise Juridische ondersteuning Belangenbehartiging

www.fac-belgium.eu

Keukenbouw

Keukens op Batibouw 2020: kleiner, slimmer en kleuriger Net voor ons land in lockdown ging, vond in de hallen van Brussels Expo Batibouw 2020 plaats. Net zoals de voorbije jaren waren er ook nu weer heel wat binnen- en buitenlandse keukenbouwers aanwezig. Een ideale gelegenheid dus om de nieuwste keukentrends op te snuiven. Onze manieren van bouwen en wonen mogen de voorbije decennia dan wel in grijpend veranderd zijn, de keuken blijft nog steeds het kloppende hart van iede re woning of appartement. Ook in 2020 blijft de keuken een multifunctionele ruimte waar we niet alleen koken, maar ook thuiswerken, waar de kinderen hun huiswerk maken en waar we gasten ont vangen. De meeste bouwers kiezen daar om voor een ruime, open structuur met multifunctionele meubels en een kookei land in het midden. In tegenstelling tot vroeger zijn keukens niet louter functio neel, ze moeten ook aangenaam zijn om te vertoeven. Er moet voldoende licht en lucht zijn.

Kleinere gebouwen, kleinere keukens

Een van de opvallendste bouwtrends van de voorbije jaren is dat we steeds kleiner

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

gaan bouwen. Bij nieuwbouwwoningen is deze trend misschien nog niet zo sterk voelbaar, maar appartementen worden al een paar jaren op rij gestaag kleiner. En een kleiner gebouw, betekent ook een kleinere keuken. Het gevolg is dat meer en meer toestelfa brikanten kleinere toestellen aanbieden. Eenoudergezinnen en alleenstaanden hebben geen nood aan een vaatwasser die pas na twee dagen vol is of een reuzen koelkast. Maar we zien ook bijvoorbeeld meer fornuizen met slechts twee kook platen en kleinere spoelbakken. On danks deze evolutie blijven alle appara ten en keukentoebehoren uiteraard ook de klassieke afmetingen beschikbaar voor de gezinnen. Ook de kasten gaan niet mee in de ten dens naar kleiner. Iedereen komt al

tijd opbergruimte te kort. En dus blij ven wandbrede en muurhoge kasten de norm.

Slim en geïntegreerd

Steeds meer toestellen zijn gekoppeld aan het internet, dat is een evolutie die al enige tijd aan de gang is. Een vaatwas ser laat je via een app op je smartphone weten dat het spoelmiddel bijna op is, en via een andere app kan je de oven reeds laten voorverwarmen wanneer je snel nog wat boodschappen ophaalt in het grootwarenhuis. Ovens uit het duurdere gamma zijn tegenwoordig zelfs voorzien van een camera, zodat je vanuit je luie zetel kan checken of je cake al wat kleur krijgt. Evenmin nieuw is de trend dat toestel len steeds meer weggewerkt zitten en vaak verborgen worden door een deur.

of dit een modeverschijnsel is, of de blauwe keuken effectief ook uitgroeit tot een blijver.

Geïntegreerde dampkappen, greeploze toestellen en onzichtbare (inductie-) toe stellen zijn anno 2020 niet meer weg te denken.

Kleurgebruik

Witte keukens zijn van alle tijden, en ook de zwarte keuken is de voorbije ja ren een echte blijver geworden. Opval

lend dit jaar op Batibouw was dat de gro te keukenbouwers meer kleuren mixten. Zwart in combinatie met koffiebruin, grijs of beige, bijvoorbeeld. Pastelkleu ren waren eveneens opvallend aanwezig. Een verrassende modekleur was blauw, een kleur die op verschillende plaatsen gecombineerd werd met aardekleuren, houtaccenten, koper en goud. Benieuwd

Ook de gebruikte materialen worden steeds diverser. Exclusieve steensoorten (graniet, marmer, travertijn), maar ook minder voor de hand liggende materia len zoals hout en bamboe werden vaak gecombineerd met steen en metaal. Te gelijk worden ook heel veel imitatiema terialen gebruikt. Voor kastdeuren van natuursteen wordt vaak gewoon een heel realistisch uitziend laminaat of compo siet gebruikt. Hetzelfde voor marmeren werkbladen. De grote lijnen mogen dan vastliggen, elk jaar duiken er toch weer nieuwe keu kentrends op en Batibouw blijft een ide ale gelegenheid om de vinger aan de pols te houden.

Voor de cybersecurity van uw onderneming, F-Cyber Comfort. Omdat uw onderneming dagelijks onder vuur ligt door hackers, kunt u zich maar beter beschermen met een verzekering op maat: F-Cyber Comfort. Meer info: www.federale.be

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

federale.be Federale Verzekering – V.U.: Tom Meeus – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel - www.federale.be - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen - Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen - Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV - RPR Brussel BTW BE 0407.963.786/BE 0408.183.324/BE 0403.257.506. F-Cyber Comfort 185 x 130.indd 2

19/05/2020 10:14:08

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Veiligheid: productnews

Hoe de makers van veiligheidsschoenen zich lieten inspireren door fabrikanten van sportkledij Veiligheidsschoenen behoren tot de meest gebruikte PBM’s. Ongeveer iedereen die in de bouw actief is, draagt ze op de werf. De laatste jaren zagen we veiligheidsschoenen drastisch veranderen. Vooral dan op het vlak van gebruikerscomfort. En veel van die evoluties komen overwaaien uit de wereld van de sportkledij. Sales en marketingdirecteur Bob Brems van de Finse veiligheidsschoenenfabri kant Sievi is als de besten op de hoogte van deze evolutie. Bob Brems: “Sinds enkele jaren is deze trend inderdaad onmiskenbaar. Zo zien we bij steeds meer modellen van veilig heidsschoenen dat de klassieke sluitin gen met veters vervangen worden door BOA-draaisluitingen. Dat zijn sluitin gen die rechtstreeks komen overwaaien uit de sport. In het wielrennen en het skiën gebruikt men dit soort sluitin gen al jarenlang. Je kan er je schoen veel sneller mee aanspannen dan met veters en bovendien zorgen ze ervoor dat de schoen beter aansluit, wat het comfort van de drager vergroot. Maar ook in de keuze van materialen zien we dat er trends komen overwaai en uit de sportwereld. Zo is de klassie ke lederen binnenvoering bijvoorbeeld grotendeels vervangen door synthetische materialen die een veel betere zweetaf voer geven.”

Sport en comfort

De invloed van de sport is vooral merk baar op het comfort van de schoenen, dat de voorbije jaren enorm verbeterd is. Bob Brems: “Vroeger was dat aspect

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

ENKELE VOORBEELDEN VAN TECHNOLOGIEËN DIE AFKOMSTIG ZIJN UIT DE SPORT • BOA-sluitingen • Verwarmende elementen • Memory foam • Absorberende elementen in de zool

• 3D-voetmetingen.

minder belangrijk. Men beschouwde een schoen gewoon als een gebruiks voorwerp. Maar de laatste jaren worden klanten steeds veeleisender op het vlak van comfort. En terecht! Ik maak graag de vergelijking met een huis. Je kan maar een woning bouwen op een stevi ge fundering. Wel, de schoenen vormen het fundament van de werkuitrusting. Wie slecht schoeisel draagt, gaat daar na 20 of 30 jaar in de bouw zeker een prijs voor betalen. De bouw is op dat vlak immers een erg belastende sector. Onze mensen werken vaak op oneffen, slechte ondergronden. Hun rug en gewrichten worden dus zeker niet gespaard.”

Marathontechnologie

Een ander voorbeeld van technologie die komt overwaaien uit de sport, is de zogenaamde ‘Memory Foam’ die Sie vi gebruikt. Dat is een visco-elastisch schuim dat zich naar de voet van de ge bruiker vormt en daardoor een betere ondersteuning biedt, waardoor de kans verkleint dat de gebruiker zijn enkel omslaat. Nog extremer is de zogenaam de ‘Flex Energy’ technologie. Iedereen herinnert zich ongetwijfeld nog hoe de Keniaanse afstandsloper Eli ud Kipchoge eind 2018 een marathon

afwerkte in minder dan twee uur met dank aan zijn Nike Vaporfly schoenen met verende zool. Het ‘Flex Energy’-sys teem van Sievi is gelijkaardig aan de technologie van Nike. Ook hier wordt een veerelement in de zool verwerkt. Volgens Sievi neemt het element de ont stane bewegingsenergie op en geeft meer dan 55% van die energie weer terug aan de drager. Wanneer je voet neerkomt, ‘veer’ je dus terug omhoog, waardoor je schokken opvangt en energie uitspaart.

SieviSCANNER

Ook voor het pascomfort maakt Sie vi gebruik van technologieën die eerst in de sportwereld gebruikt werden. Zo heeft de Finse specialist speciale voets canners die met behulp van lasers niet alleen de lengte en breedte van de voet opmeten, maar ook de holling van de voetzool. Door die te meten, kan Sievi schoenen leveren die niet alleen perfect passen, maar ook voorzien zijn van een inlegzool die precies de juiste ondersteu ning biedt. Bob Brems: “We weten dat dat een pro bleem is waar veel mensen zich niet van bewust zijn. Uit onderzoeken blijkt dat ongeveer 5% van de bevolking nood heeft aan aangepaste inlegzolen, toch

Veiligheid: productnews

beseffen veel mensen dat niet altijd. Met onze range van speciale inlegzolen kun nen wij ongeveer 90% van die mensen helpen. Er is ook nog een tweede reden waar om we individueel aangepaste inlegzolen aanbieden. We stellen vast dat veel men sen hun eigen zolen in hun veiligheids schoenen stoppen. Vaak gaat het dan om inlegzooltjes of steunzolen, die ze gekre gen hebben via een podoloog of andere arts, en waarmee ze echt geholpen zijn. Ik begrijp de keuze van die mensen, maar wanneer ze betroken zouden raken bij een arbeidsongeval, dan stelt zich wel een ernstig probleem. Veiligheidsschoenen zijn immers gecerti ficeerd als een geheel. Wanneer je de door de fabrikant geleverde zool eruit haalt en vervangt door een andere zool, dan is je schoen niet langer CE-gecertificeerd. Bij een ongeval gaan de verzekeraars daar ze ker en vast op springen.”

Wintersport

Sievi is een Fins merk. Alle research en productontwikkeling gebeurt in de hoofdzetel in Finland. En dus is het niet verwonderlijk dat er in de producten van Sievi ook elementen opduiken die af komstig zijn uit wintersporten. Zo maakt Sievi bij sommige wintermo dellen gebruik van inklapbare spikes, die de drager extra grip kunnen bieden bij sneeuw en ijs. Ook bestaan er winter schoenen waarin verwarmingselementen ingewerkt zitten. De gebruiker kan dan de temperatuur bijregelen, zodat hij geen koude tenen heeft.

Leren van elkaar

“De productontwikkelaars van Sievi be zoeken niet alleen werven om de gebrui kers te bevragen naar hun noden en wen sen, ze schuimen ook overal in Europa beurzen af, om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen en tech nologieën in de schoenenindustrie,” legt Bob Brems uit. “En wanneer er in een bepaalde sector een nieuwe technologie opduikt, dan druppelt die langzaam door naar andere sectoren. De sport is al heel lang een voortrekker op technologisch

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

vlak, en dus is het niet verwonderlijk dat veel andere sectoren ook ideeën uit de sport overnemen. Wij hebben bijvoorbeeld schoenen met ventilatiegaatjes langs de zijkant van de zool, onze zogenaamde SieviAir-collec tie. Wanneer de voet neerkomt, wordt de lucht die in de schoen zit naar bui ten geperst. En wanneer de voet van de grond loskomt, wordt er verse lucht aangezogen. Dat is opnieuw een voor beeld van een technologie die aanvanke lijk ontwikkeld werd voor sporters. Het lijkt op het eerste gezicht misschien een gimmick, maar we stellen vast dat dit echt een oplossing is voor mensen met een hevige zweetvorming. Wanneer zij dit type schoenen gebruiken, hebben ze

minder last van zweetvoeten of schim mels. Bij Sievi werkt een team van onderzoe kers en productontwikkelaars. Zij zijn dag in dag uit bezig met het zoeken van oplossingen om tegemoet te komen aan de noden van gebruikers. En wanneer we een oplossing voor zo’n probleem vinden in de wereld van de sportschoe nen, dan zouden we gek moeten zijn, mochten we die ideeën niet overzetten naar onze schoenen. Onze schoenen worden steeds hoogtechnologischer en daar hebben technologieën die ontwik keld werden in de sport zeker een be langrijke rol in gespeeld. ” www.sievi.com

Productnieuws

Wapen uw onderneming tegen cyberrisco’s: 10 tips en een verzekering op maat voor uw zaak Herinnert u zich nog toen de Belgische bedrijven Asco en Picanol het slachtoffer werden van een hackersaanval? Door middel van kwaadaardige software die de informaticasystemen versleutelt, viel de productie bij beide ondernemingen stil. Cybercriminelen vroegen vervolgens losgeld om de systemen weer vrij te geven. Op kleinere schaal vinden elke dag honderden incidenten plaats die nooit het nieuws bereiken, maar wel een ernstige impact hebben op de bedrijfscontinuïteit van Belgische ondernemingen. F-CYBER COMFORT VERZEKERING:

10 tips voor een veiliger bedrijf.

Wees waakzaam voor phishing (internet fraude met als doel het bekomen van ge voelige informatie) en andere vormen van oplichterij. Let goed op verdachte mails en telefoonoproepen waar men om persoon lijke of vertrouwelijke informatie vraagt.

Deel nooit uw paswoorden met iemand anders

STEL EEN VERANTWOORDELIJKE VOOR INFORMATIEBEVEILIGING AAN

De verantwoordelijke organiseert fre quente veiligheidscontroles en ziet toe op de correcte naleving van regelgeving met betrekking tot privacy, veiligheid en gege vensverwerking. Het is van groot belang dat de verantwoordelijke onafhankelijk is en geen deel uitmaakt van het ICT-team.

STEL EEN STRATEGISCH STAPPENPLAN OP

Onderwerp dit plan aan een jaarlijkse evaluatie en maak eventueel de nodige aanpassingen.

CREËER EEN EIGEN VEILIGHEIDSBELEID EN GEDRAGSCODE

Leid uw personeel op om ze te leren om gaan met cyberrisico’s en crisissituaties. Zorg dat alle werknemers hun verant woordelijkheden kennen. Ontwikkel pro cedures die van toepassing zijn bij de re krutering en het vertrek van werknemers.

BEVEILIG UW SERVERS EN WERKPOSTEN

Beveilig alle werktoestellen met antivirus software. Leer uw werknemers die te ge bruiken.

HOED U VOOR OPLICHTINGEN EN ANDERE VORMEN VAN OPLICHTERIJ

AUTOMATISEER HET UPDATEPROCES VAN ALLE PROGRAMMA’S

Automatiseer uw updateproces om een vlotte werking van uw software (bestu ringssysteem, antivirus, web browser en emailprogramma ) te verzekeren.

MAAK EEN BACK-UP VAN ALLE INFORMATIE

Maak gebruik van een cloud en externe harde schijf. Bewaar nooit onmisbare in formatie op één locatie.

BEHEER DE TOEGANG TOT UW COMPUTERS EN NETWERKEN

Ga voorzichtig om met uw paswoorden. Wijzig alle default paswoorden en ver mijd dezelfde paswoorden voor verschil lende toegangen te gebruiken. Een pass word manager, een programma voor het maken, bewaren en beheren van sterke wachtwoorden, is geen overbodige luxe. Verander uw paswoorden op regelmati ge basis of zodra u een inbreuk vermoedt.

de ondersteuning voor, tijdens en na een cyberincident.

BESCHERM UW HARDWARE TEGEN DIEFSTAL

Indien uw hardware gestolen wordt, loopt u eveneens het risico dat belangrij ke gegevens in de verkeerde handen val len. Sluit werkposten en mobiele toestel len automatisch af wanneer ze niet wor den gebruikt. Laat laptops, smartpho nes of tablets nooit onbewaakt achter of maak gebruik van een slot.

HOUD WERK EN PLEZIER GESCHEIDEN

Gebruik een toestel niet tegelijkertijd voor privé- en professionele doeleinden. Bewaar uw bedrijfsinformatie niet op een apparaat waar vrienden of familie toe gang toe hebben. Op die manier loopt u geen onnodige risico’s. www.federale.be > Bouwsector > Uw aansprakelijkheid > IT-aansprakelijkheid > F-Cyber Comfort www.federale.be

De Vlaamse Schrijnwerker • juni 2020

Productnieuws

Breen Belgium: vooruitstrevend in binnendeuren Breen Belgium, gevestigd in Wechelderzande, is sinds 1986 specialist in binnendeuren. Met een zeer ruim magazijn, een gemiddelde voorraad van 15.000 binnendeuren(!), een modern uitgerust atelier en zeer uitgebreide showroom is nog maar een tipje van de sluier opgelicht.

Michaël Oostvogels, zaakvoerder van Breen Belgium: “Wij hebben als specialist een doorgedreven kennis van binnen deuren. Van deurblad tot volledig op maat afgewerkte en plaatsklare deurgehelen en alles daartussenin. Voor elk bud get, smaak en woonstijl hebben wij een passende deur in ons assortiment. Veel professionele klanten zijn reeds meer dan 30 jaar tevreden over de kwaliteit en leverperformance van Breen Belgium.”

Uitgebreid aanbod

Het assortiment is zeer divers en kent, naast diverse seriën die in eigen atelier worden vervaardigd, ook diverse merken die Breen Belgium als zuivere en exclusieve importeur/distribu teur op de Belgische markt brengt. Michaël Oostvogels: “Zo voeren wij onder meer deuren in van gerenommeerde Braziliaanse en Spaanse fabrikanten, evenals Svedex en Skantrae. Daarnaast mochten wij recent DoorAr reda aan onze portfolio toevoegen, een zeer fraai en exclusief Italiaans deurenmerk met zeer hoge kwaliteit, afwerkingsni veau en uiteenlopende fraaie designstijlen. Naast ons eigen fa brikaat geldt voor al deze merken ook dat ze als maatwerk en volledig afgewerkt geleverd kunnen worden.”

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

Breen Belgium beschikt over een atelier met de meest moder ne apparatuur om deuren te maken en te bewerken en een moderne spuitinstallatie. Al met al lijkt het complete pakket aan producten en services een one-stop-shopping punt te zijn voor binnendeuren. “Wij garanderen een uitgebreide keuze, gezonde marge en veel toegevoegde waarde. Ambachtslieden kunnen particulie re klanten ter oriëntatie doorverwijzen naar een showroom in ons uitgebreid professioneel dealernetwerk of naar onze eigen zeer uitgebreide showroom. Verder kunnen wij hen behulp zaam zijn door alle deuren volledig afgewerkt te leveren, op de afgesproken locatie en tijdstip. Dat scheelt moeite, tijd en voorkomt faalkosten. Breen Belgium staat voor 101% kwa liteit in binnendeuren,” aldus een fiere Michaël Oostvogels. www.breen-belgium.com

uw springplank naar zorgeloos ondernemen U start of heeft een bedrijf? Vertrouw dan op Formalis:

in samenwerking met

• bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten; • voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen; • voor onze expertise en kennis van de ondernemerschap.

Meer info via formalis.be

...................

200 (en nog)

U heeft keuze nodig? Wel, dat gaat lukken!

Zoveel binnendeuren, in alle modellen, maten en afwerkingen. Veel meer dan wij u kunnen tonen in deze advertentie! Vraag de brochure aan of kom een kijkje nemen in onze showroom.

Breen Belgium BV • Vlimmersebaan 136 / 12 • B-2275 Wechelderzande Tel.: 03 312 90 80 • Fax: 03 385 97 06 E-mail: info@breen-belgium.com • www.breen-belgium.com

101% kwaliteit in binnendeuren, sinds 1986

Productnieuws

Hawa Sliding Solutions pakt uit met een opvallend nieuw design Het populaire schuifdeurbeslag EKU Porta van Hawa Sliding Solutions is nu ook in een “Black Edition” verkrijgbaar. Met de matte, diepzwarte looprails, afdek- en eindkappen en bodemgeleiders krijgen schuifdeuren en ruimte-indelingen een volledig nieuwe look. Het schuifbeslag in de Black Edition verbindt design, functio naliteit, hoog schuifcomfort en gemakkelijke montage. Zoals bij alle EKU Porta-systemen kan de looptechniek en de on zichtbare demping met zelfinloop en vergrendeling achteraf ge monteerd worden zonder de looprails te moeten demonteren. De EKU Porta-schuifdeuren kunnen gebruikt worden als ruim teverdeler en schuifdeuren uit hout en glas. EKU Porta is in keukens, badkamers, woon- en slaapkamers net zo thuis als op kantoor, in hotels of in commerciële en industriële gebouwen. Het systeem voldoet aan de hoogste Zwitserse kwaliteitseisen en werd getest volgens DIN-EN 1527.

Allround

EKU Porta voor houten deuren en scheidingswanden is geschikt voor muur- en plafondmontage, opliggend of op één lijn lig gend met het plafond. Het beslagsysteem is in vijf verschillende gewichtsklassen van 45 tot 600 kg deurgewicht beschikbaar en voldoet zo aan bijna elke denkbare eis. Een designlooprail van maar 31 mm hoog met een afdekprofiel van aluminium of in een aangepaste kleur garandeert bij een opliggende montage een oplossing die ook veeleisende opdrachtgevers overtuigt. Aan trekkelijke accessoires voor synchro- en telescopische schuifdeu

ren en de hoogwaardige 4-punt-geleiding zijn verdere voordelen van dit systeem. In het assortiment hoort ook het slimme poc ketdoor-schuifbeslagsysteem EKU Porta 60/100 HMT waarbij de deur in een nis verdwijnt – wat rechts en links van de deur waardevolle plaatswinst betekent voor dressoirs en kasten.

Eenvoud primeert

Verwerkers waarderen ook de eenvoudige en economische be stelling, want EKU Porta wordt als set geleverd. Foutieve of onvolledige bestellingen zijn bijgevolg uitgesloten. De deur montage gebeurt zonder gereedschap. EKU Porta H overtuigt bovendien met een robuuste techniek en een lichte en stille loop, want de loopwerken zijn uitgerust met precisiekogella gers. Ook de bodemgeleiding gebeurt met rollen. Het resultaat is een hoogwaardig schuifbeslagsysteem dat bijzonder flexibel is en aan de hoogste eisen voldoet. Met een brede waaier aan toepassingen beantwoordt het EKU Porta-gamma voor glas en hout aan alle bouwkundige eisen. Het wordt regelmatig gewijzigd, aan nieuwe eisen aangepast en met nieuwe toepassingen uitgebreid. In de Black Edition die vanaf nu leverbaar is, zijn deze beslagsystemen beschik baar: EKU Porta 60/100 HMD/HC (hout) en EKU Porta 100 GMD/GWF (glas). www.hawa.com

De Vlaamse Schrijnwerker • februari 2020

EKU Porta Black Edition

Design dat beweegt â&#x20AC;&#x201C; EKU Porta met nieuwe look

Gratis vouwmeter Black Edition.* Te verkrijgen via: www.ekuportablack.com

Voor houten en glazen schuifdeuren

EKU Porta Black Edition is een nieuwe beslagvariant waar veel vraag naar is vanuit de markt en die nieuwe perspectieven opent voor houten en glazen deuren tot 100 kg. In combinatie met de minimale inbouwhoogte en het onzichtbaar ingebouwde mechanisme vullen de mat zwarte looprails en aluminium afdekprofielen de kwaliteiten van deze flexibele, doordachte oplossing optimaal aan. Exclusief te verkrijgen bij uw beslaghandelaar. Meer gedetailleerde informatie vindt u op www.ekuportablack.com *Geldig: 18.3. â&#x20AC;&#x201C; 30.6.2020 of zolang de voorraad strekt.

Hawa Sliding Solutions AG, schuifoplossingen, Zwitserland, www.hawa.com

Koop kwaliteit. Koop voorgemonteerd. In ons magazijn liggen meer dan 1.5 miljoen onderdelen om Blum en TAâ&#x20AC;&#x2122;OR lades te maken. Dankzij onze voorgemonteerde lades heeft u alle mogelijke opties ter beschikking zonder zelf te moeten investeren in een uitgebreide voorraad. We nemen u graag het voormonteren uit handen zodat u meer tijd heeft voor het echte maatwerk en toch blijft genieten van de hoogste kwaliteit. Maak nu kennis met onze voorgemonteerde lades en proďŹ teer van onze jarenlange ervaring!

#wearevanhoecke www.vanhoecke.be