OV4U introductie lessen en werkbladen

LESPAKKET OVER HET OPENBAAR VERVOER

INHOUDSOPGAVE A: HANDLEIDING LEERKRACHT

1. Verkennen

Les 1:

Les 2:

Auto, fiets of openbaar vervoer Het openbaar vervoerbedrijf

2. Plannen

Les 3:

Les 4:

3. Doen

Les 5:

Wegwijs met reistijden en reisroutes Wegwijs met de OV-chipkaart en samen reizen

Ga mee met het OV

B: BIJLAGEN VOOR LEERLINGEN

(PRINT + USB-STICK)

Les 1:

Werkblad 1 Zonekaart

Les 2:

Werkbladen 2a t/m 2e

Les 3:

Les 4:

Les 5:

Werkblad 3a en 3b Werkbladen 4a en 4b Werkblad 5

Lesmateriaal voor leerkrachten 1

INLEIDING Openbaar Vervoer: kinderen in de basisschoolleeftijd doen er weinig ervaring mee op. De toename van het autogebruik maakt van hen een ‘achterbank’generatie voor wie de auto centraal staat. Dit is jammer, want met name kinderen in de bovenbouw krijgen meer de behoefte om zich zelfstandig te verplaatsen, vooral in de vrije tijd. Naast de fiets is het openbaar vervoer een belangrijk hulpmiddel om zelfstandig te kunnen reizen.

Kinderen op de basisschool kunnen nog veel leren over het gemak, comfort, veilig­heid en de mogelijkheden van het openbaar vervoer. Scholen – en gemeenten – krijgen al wel meer aandacht voor verkeerseducatie, maar openbaar vervoer speelt hierin nog geen (noemenswaardige) rol. Dit OV-educatiepakket vult dit gat op. Het lespakket biedt een combinatie van theorie en praktijk en sluit aan bij een herkenbare omgeving (school en thuis) van de leerlingen. Het lespakket is bedoeld voor groep 7 en 8 van de basisschool.

OV4U maakt de kinderen wegwijs in het openbaar vervoer. Met de klas worden de mogelijkheden om naar een bepaalde bestemming te gaan uitgedacht en besproken. De reis wordt vervolgens gepland met het openbaar vervoer.

Al doende leren de scholieren wat de voor- en nadelen zijn van openbaar vervoer, wat er allemaal bij komt kijken, hoe ze dienstregelingen en lijnennet­kaarten moeten lezen, wat de kosten zijn van reis met het openbaar vervoer, et cetera.

In de laatste lessen brengen zij het geleerde in praktijk. Dankzij de lessen kunnen de leerlingen een gedegen keuze maken tussen verschillende vervoerwijzen en kunnen ze zich zelfstandig verplaatsen met het openbaar vervoer.

Het lespakket voor OV-educatie is opgebouwd rond drie reisthema’s: 1. Verkennen 2. Plannen 3. Doen

In het thema Verkennen staan de verschillende vervoerswijzen centraal waarover kinderen in hun omgeving beschikken. Bij het thema Plannen worden ze voor­ bereid op het reizen met het openbaar vervoer. Het thema Doen staat in het teken van de daadwerkelijke reis met het OV.

Het lespakket bestaat uit een losbladig geheel, zodat zoveel mogelijk maatwerk kan worden geboden. De handleiding voor de leerkracht bevat leerdoelen en verschillende ideeën voor het invullen van de lessen.

Lesmateriaal voor leerkrachten 3

A: HANDLEIDING

INLEIDING THEMA 1: VERKENNEN Het thema Verkennen bestaat uit twee lessen. Vragen die de leerlingen na deze twee lessen kunnen beantwoorden, zijn: 1. Wanneer is het handig het openbaar vervoer te gebruiken?

2. Welke mogelijkheden biedt het openbaar vervoer wel en welke niet?

3. Wat komt er allemaal kijken bij het openbaar vervoer? Hoe zit het in elkaar?

4. Wat moet ik weten om het openbaar vervoer te kunnen gebruiken?

De lessen hebben de volgende onderwerpen: Les 1: Auto, fiets of openbaar vervoer Les 2: Het openbaar vervoerbedrijf

Lesmateriaal voor leerkrachten 5

Les 1: Auto, fiets of openbaar vervoer Doel: Kinderen zijn in staat een afgewogen keuze te maken tussen de verschillende

vervoerwijzen waarover zij beschikken in hun omgeving (thuis en/of school).

Organisatie: I Lesopening

II Leergesprek

III Uitwerking gekozen reis in groepjes

IV Klassikale terugkoppeling

Materiaal:

Werkblad 1 Plattegrond Haaglanden Lijnennetkaart Haaglanden

BESCHRIJVING LES 1 I Lesopening Aan de hand van een fictieve reis (bijvoorbeeld naar Scheveningen Strand, familie-park Drievliet in Den Haag of Naturalis te Leiden) wordt het onderwerp reismogelijkheden geïntroduceerd. De les kan als volgt beginnen: “Binnenkort gaan we met de klas naar Naturalis in Leiden. Ik weet alleen nog niet hoe we daarheen zullen gaan. Ik wil graag samen met jullie uitzoeken met welk vervoer we naar Leiden kunnen reizen en hoe lang we erover doen.”

II Leergesprek In een leergesprek worden de verschillende mogelijkheden om de reis te maken besproken. Welke vervoerwijzen kennen de kinderen? Kunnen ze voor­beel­den geven van een reis met de auto, lopend, fiets of openbaar vervoer? Waar kunnen ze zelf uit kiezen? Wanneer is het handig om met de auto te gaan, wanneer lopend, met de fiets en wanneer met het openbaar vervoer? Als kinderen wel eens met de trein hebben gereisd, hoe zijn ze dan naar het station gegaan?

Vul aan met de mogelijkheden: met de bus of tram, met de fiets, te voet, (trein)taxi of OV-fiets. Uiteindelijk worden de voor- en nadelen van het openbaar vervoer verzameld en op het bord gezet.

III Uitwerking gekozen reis in groepjes Vervolgens werken de leerlingen in kleine groepjes de gekozen reis uit. Het is nu nog niet de bedoeling dat de reis echt wordt gepland (het plannen van de reis met exacte tijden vindt plaats in les 3). Het gaat om een verkenning van de route, de afstand en de geschatte duur van de reis. Ieder groepje werkt de reis uit voor zowel de fiets, de auto, als het openbaar vervoer. Sluit hierbij aan op de vervoermogelijkheden die ook echt in de omgeving beschikbaar zijn.

In steden zijn vaak meerdere mogelijkheden om met het openbaar vervoer te reizen. Probeer verschillende uitkomsten te krijgen door bijvoorbeeld het ene groepje vooral op de trein te wijzen en het andere groepje op de mogelijkheden van de bus. Ieder groepje krijgt een werkblad met een aantal vragen.

IV Klassikale terugkoppeling Terugkoppeling van deze groepjes levert de ‘ideale’ reis op naar de bestemming (idealiter met het OV).

V Opdracht voor les 2 Verzamel voor de volgende les folders, lijnennetkaart, artikelen uit een streekblad of een plaatje van internet die te maken hebben met het openbaar vervoer. Op de website van de vervoerder staan plattegronden en lijnennetkaarten om te downloaden en te printen.

Lesmateriaal voor leerkrachten 7

ACHTERGRONDINFORMATIE BIJ LES 1

Voordat je een reis maakt, moet je een aantal dingen weten: de afstand naar de plek waar je naar toe wilt en de mogelijkheden die je hebt om er naar toe te reizen.

Dit noemen we de vervoermiddelen, zoals openbaar vervoer, auto en fiets. Het openbaar vervoer is een verzamelnaam van verschillende vormen van vervoer, waarbij je samen reist met anderen: bus, tram, metro, trein. Afhankelijk van de afstand en de beschikbaarheid van de vervoermiddelen maak je een keuze. Soms worden meerdere vervoermiddelen bij ĂŠĂŠn reis gebruikt, bijvoorbeeld op de fiets naar het station en verder met de trein. Het is de bedoeling dat de leerlingen inzicht krijgen in de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden.

Wanneer gebruik je de fiets?

De fiets is handig op de korte afstand, tot circa 5 kilometer, maar kan ook voor langere afstanden worden gebruikt. Vrijwel iedereen in Nederland heeft een fiets (geldt niet altijd voor allochtone kinderen). De fiets is een handig vervoermiddel en is goed voor het milieu en nog gezond ook. Bovendien is fietsen nauwelijks leeftijdgebonden en fietspaden zijn er genoeg in Nederland. Op een fiets leg je gemiddeld 10 tot 15 kilometer per uur af.

Wanneer gebruik je de auto?

De auto is gemakkelijk op de langere afstand. Tenminste als je ouders een auto hebben. Het maakt je wel afhankelijk van anderen, meestal je ouders. Met de auto kun je vrijwel overal komen en je kunt meer bagage meenemen, bijvoorbeeld op vakantie. In de stad rijdt een auto gemiddeld 30 kilometer per uur en op een snelweg 100 kilometer per uur. Autorijden is minder goed voor het milieu en is vaak duur.

Lesmateriaal voor leerkrachten 8

Wanneer gebruik je het openbaar vervoer?

Met het openbaar vervoer kun je al zelfstandig reizen vanaf een jaar of twaalf. Soms eerder als het bijvoorbeeld om een reis binnen de eigen omgeving gaat. Het openbaar vervoer heeft het voordeel van zelfstandigheid (niet afhankelijk van volwassenen met een auto), terwijl een grotere afstand kan worden afgelegd dan met de fiets. De trein is meer bedoeld voor de langere afstanden en haalt ook de hoogste snelheid van het openbaar vervoer (50 kilometer per uur bij een stoptrein en 100 kilometer per uur bij een intercity), tram en bus zijn langzamer (20 tot 30 kilometer per uur inclusief in- en uitstaptijd bij de halte).

Andere vormen van openbaar vervoer zijn: metro, randstadrail en veerboot.

Op veel stations staan ook OV-fietsen. De OV-fiets is handig wanneer je met het OV naar een station reist en je bestemming net te ver is om te lopen. De OV-fiets wordt veel gebruikt door zakelijke reizigers en dagjesmensen. Om een OV-fiets te kunnen huren, heb je een OV-fiets-abonnement nodig. Dat kan je online aanschaffen en koppelen aan je persoonlijke of anonieme OV-chipkaart.

Les 2: Het openbaar vervoerbedrijf Doel:

De leerlingen hebben inzicht in wat er allemaal bij komt kijken om een bus, tram of trein te laten rijden.

Organisatie:

I Lesopening II Taakverdeling III Uitwerking bedrijf in groepjes IV Klassikale terugkoppeling Extra Deskundige in de klas

Materiaal: Werkblad 2a t/m 2e

Informatie OV-bedrijven Internet

BESCHRIJVING LES 2 I Lesopening De tweede les OV-educatie bestaat uit het verkennen van het openbaar vervoerbedrijf. Wat komt er allemaal bij kijken. Om een goed beeld te krijgen, is de klas vandaag het openbaar vervoerbedrijf. Wellicht is het leuk om bij de lesopening iets te vertellen over de historie van het openbaar vervoer (zie achtergrond­informatie).

Samen bedenken de leerlingen wat voor bedrijf ze willen zijn: bus-, tram-, metro- of treinbedrijf. Vervolgens inventariseren zij wat er allemaal nodig is om een trein, bus, tram of metro te laten rijden.

Denk dan aan personeel, herkenbare kleding, voertuigen, stations, loketten, haltes, perrons, informatie, vervoerbewijzen en dienstregeling.

II Taakverdeling Nadat de leerlingen zich in het openbaar vervoerbedrijf hebben verdiept, kunnen de taken over verschillende groepjes worden verdeeld. Zo kan een groepje alles wat bij het voertuig hoort uitwerken of juist uitzoeken hoe de lijnennetkaart eruit moet komen te zien (zie achtergrondinformatie). De volgende groepsindeling is mogelijk: voertuigen, haltes/stations, vervoerbewijzen, lijnennetkaart, mensen.

III Uitwerking bedrijf in groepjes Ieder groepje werkt zijn eigen onderdeel uit op een groot vel, bijvoorbeeld A1-formaat. De vellen kunnen samen een muurkrant vormen op het prikbord. Aan de hand van een aantal vragen (werkblad 2) en met behulp van informatie uit folders van OV-bedrijven en van internet maken de leerlingen de muurkrant. Foto’s van de folders kunnen worden opgeplakt, leerlingen kunnen er tekeningen bij maken, bijvoorbeeld van een zelf bedacht vervoerbewijs of voertuig. Met de vragen van werkblad 2 kunnen zij er het een en ander bijschrijven.

IV Klassikale terugkoppeling Ieder groepje presenteert de eigen bijdrage aan de muurkrant voor de klas. Zo krijgen alle leerlingen inzicht in de verschillende onderdelen van het vervoerbedrijf.

Extra Aanvullend op de tweede les kan een ‘deskundige’ in de klas worden uitgenodigd om een presentatie over zijn / haar vak te houden. Bijvoorbeeld een conducteur of chauffeur. Laat de kinderen het bezoek van een deskundige voorbereiden in groepjes. Welke vragen gaan ze stellen? Een oproep aan ouders en andere docenten zou een deskundige kunnen opleveren.

Lesmateriaal voor leerkrachten 9

VERKEN DE REISMOGELIJKHEDEN

WERKBLAD 1

Kruis aan met welke vervoermiddelen jullie de reis gaan verkennen: groep 1: met de fiets groep 2: met de auto groep 3: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies) groep 4: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies) groep 5: met het openbaar vervoer, nl. de tram, de bus, de trein (kies)

1) WELKE ROUTE NEMEN JULLIE? Bekijk de plattegrond of de lijnennetkaart.

• Waar is het vertrekpunt? Teken een kruisje bij het vertrekpunt.

• En waar gaan jullie naar toe? Teken een vlaggetje bij de plaats van bestemming.

• Teken een rode streep van het vertrekpunt naar de plaats van bestemming.

Dat is de route; die weg moet je gaan.

2) HOEVEEL KILOMETER REIZEN JULLIE? Bekijk de plattegrond of de lijnennetkaart.

• Meet met een liniaal de route die je hebt getekend.

• Begin met meten bij het vertrekpunt. Ga door met meten tot de plaats van bestemming.

• Hoeveel centimeter is de route? Vul in: de route is … centimeter.

• Kijk naar de schaalaanduiding van de plattegrond.

Daar staat: 1 centimeter = … kilometer.

• Bereken nu hoeveel kilometer de echte route is.

Vul in: de route is ongeveer … kilometer.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

Ga verder op de achterkant van deze pagina Lesmateriaal voor leerkrachten 10

Werkblad 10

20

WERKBLAD 1

VERKEN DE REISMOGELIJKHEDEN

3) HOE LANG (TIJD) REIZEN JULLIE? Hoe lang duurt de reis ongeveer? Dat kunnen jullie nu uitrekenen.

Vul maar in: • Met de fiets rijd je ongeveer ...... kilometer per uur, de reis duurt ongeveer ..... minu­ten.

• Met de auto rijd je ongeveer ...... kilometer per uur, de reis duurt ongeveer ...... minu­ten.

Op de lijnennetkaart kun je zien langs hoeveel haltes de bus of de tram rijden.

Schat eens in hoe lang de reis met tram, bus of trein gaat duren.

• Met de tram of de bus rijd je ongeveer …. kilometer per uur.

En …, bedenk hoeveel tijd je nodig hebt om naar de bushalte, de tramhalte of het station toe te gaan.

Vul maar in: • Van school naar de halte lopen duurt ….. minuten.

• Wachten op de bus, tram of trein duurt …. minuten.

• De reis van het vertrekpunt naar de plaats van bestemming duurt …. minuten.

• De hele reis duurt ongeveer …. minuten

4) HOE REIZEN JULLIE HET LIEFST? Vertel eens waarom!

Werkblad 1

Lesmateriaal voor leerkrachten 11

WERKBLAD 2A 2c HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF 2d

Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf?

Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen

GROEP 1: VOERTUIGEN Jullie groepje gaat nadenken over de voertuigen van het vervoerbedrijf.

Maak samen een mooie presentatie voor de muurkrant.

Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden.

Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Teken de buitenkant van de bus of tram.

• Bedenk hoe die eruit moet zien. (Kleur, vorm, hoeveelheid wielen, enz.).

Jullie mogen natuurlijk ook een plaatje opzoeken.

• Waar stappen de mensen in en/of uit? Op hoeveel plaatsen kun je instappen?

En uitstappen? Teken en schrijf dat bij je tekening.

2. Teken ook de binnenkant van de bus of tram.

• Is er bagageruimte in de bus of tram? Hoeveel bagageruimte is er en waar?

• Kun je met een kinderwagen of boodschappenwagentje instappen?

Is er ook ruimte om die ergens neer te zetten? Zoek dit eens uit!

• Schrijf het in een paar zinnen op.

3. Hoeveel mensen kunnen in de bus of tram zitten? Hoeveel mensen mogen er staan?

Wie mogen er altijd zitten? Zoek dit eens uit! Schrijf er over in de muurkrant en maak er een tekening bij.

4. Mag je een ijsje eten of een zak patat in de bus of de tram?

Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien.

Veel succes ermee!

Lesmateriaal voor leerkrachten 12

Werkblad 2A

WERKBLAD 2B HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF

Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf?

Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen

GROEP 2: HALTES/STATION Jullie groepje gaat op onderzoek uit. Ontdek hoe een halte eruit ziet.

Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden.

Maak daarna samen een mooie presentatie voor de muurkrant.

Het verslag is bestemd voor iemand die nog nooit met het openbaar vervoer heeft gereisd.

Jullie willen die persoon zo goed mogelijk helpen.

Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Hoe ziet de halte er uit?

• Waaraan herken je de halte?

• Teken de halte of zoek er een plaatje van op. Je kunt er ook een foto van maken.

Plak die er bij.

• Kun je er ook met een kinderwagen of boodschappenkarretje makkelijk bij komen?

• Kun je je fiets ook neerzetten bij de halte?

• Kun je er ook zitten en blijf je droog als het regent?

• Zou je je veilig voelen op deze halte als het donker is?

• Kun je ook zien hoe lang je moet wachten?

• Zie je ook waar de bus heen gaat?

2. Waar zouden jullie een halte neerzetten?

• Denk aan plekken waar veel mensen vandaan komen en naar toe gaan, zoals de sporthal, bioscoop, enz. Schrijf zoveel mogelijk voorbeelden uit de buurt op.

• Is de omgeving ook ’s avonds veilig? Is er verlichting?

• Is de plek van de halte verkeersveilig? Staat de halte bijvoorbeeld op de weg of op de stoep? Kun je veilig oversteken naar de halte?

Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien.

Veel succes ermee!

Werkblad 2B

Werkblad 13

5

N Kennemer Gasthuis

Santpoort Santpoort Zuid

Spaarndam Bloemendaal

Bloemendaal

Overveen Overveen Haarlem

H

ZwanenburgHalfweg

Haarlem Spaarnwoude

Zwanenburg

Centrum Zandvoort

Haarlem

Zandvoort

WERKBLAD 2C

Kennemer Gasthuis

Aerdenhout

Bentveld

Schalkwijk

HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF

HeemstedeAerdenhout

Heemstede Vijfhuizen

Haarlemmermeerpolder

5623 Spaarne Ziekenhuis

Bennebroek

Vogelenzang

5524

S

Hoofddorp

5536

De Zilk

Hillegom

De Zilk

Lu

Weeresteinstraat

5633

5566 5534

Olympiaweg

5733

Beinsdorp

De Hoek

Hillegom

5546 Arnoud

De Hoek

Nieuw-Vennep

187

5743

Winkelcentrum Getsewoud

Vreewijk

5643

Brink

5754

365 365

Zuiderdreef

5556

Noordwijkerhout

Rijsenhout

Nieuw-Vennep

5466

Brugrestaurant

5544

37 38 Vuurbaak

5446

30

| B2 1,23 d

ch oten laa n stele nr ing gs in ge l

lfs

Ka

nb ur

lle

Bu rg . Ko

Di ns

5411 5413

nw eg h

ye Le

Bu yte

De

Indische Buurt

57

169 182 183 250 269 365

400

444 Heenvliet

510

854

doorgaande lijnen

1

2

3

mhaven

Centrum West

3e Petroleu

Zoetermeer

Leyenburg

4

Geervliet

(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:

4

6

26

31 Hartelkanaal 35 36 37

21

23

421

44 4 38 6 38 5 90

aven PERNIS

69 Pernis

3 55

4 70

n Friso

have

rieth (begin/eind-)halte voor de aven volgende lijnen:

30

1

50

Hoogvliet 71 72

165 170 173

37 60 TUSSENWATER

32

33

51

55

61 5316 62

64

19 40

62 79 Poortugaal

69

174

B 36

38

53

54

126

21

C

51 64 67 Charloise Poort

(begin/eind-)halte voor de SLINGE volgende lijnen: Zuidwijk31 30

34

226

Deze kaart is een uitgave van Veolia. De kaart is met de meeste zorg samengesteld. Aan deze kaart kunnen geen Rhoon Poortugaal rechten worden ontleend.

RHOON

32

33

1 5 94 1 3 8 9 5 1 96 3

5

17

18 50

23 51

Ridderhaven

30

246

Smitshoek

Nieuwland

Carnisselande 182

Paddewei

182

Spinozastraat

52

Carnisselande

182 25

Veiling ZHE

Dierenstein

CentrumNoord Barendrecht

17 183 184 Oranjewijk

Ridderkerk

DE AKKERS

Spui

5348

Ma

Rijsoord

Oud-Beijerland

Simonshaven

Zuidland

Stellendam

Zwijdrecht

Nieuw-Beijerland

2. Bedenk voor de ingetekende haltes een naam,

bijvoorbeeld van de straat of van het winkelcentrum, enz.

Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien.

Veel succes ermee!

Werkblad 14

5356

Oud Alblas

Wijngaarden

Barendrecht

Heinenoord

Hekeling

as

Albl

31

5328

Heerjansdam

as

Oudenhoorn

Streefkerk

Alblasserdam

5334

Station Barendrecht

rd

Ruwaard van Putten ziekenhuis

187

De Bongerd

Molenvliet

Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1.

Hoe maak je een lijnennetkaart?

• Maak een lijstje met handige punten, zoals de sporthal, bioscoop, winkels, enz.

• Bedenk een goede busroute langs de eerder bedachte plekken in je eigen wijk of stad. Kleur deze in op een plattegrond.

• Je mag ook meer dan één route bedenken.

• De bus rijdt altijd in twee richtingen. Teken bij de haltes een rondje en teken bij het begin- en eindpunt een kruis.

• Hoe vaak moet de bus langs een halte komen? Bedenk samen een vertrektijdenlijst.

Goedereede

290

5344 Dorpzicht

Portland

Portland

HEEMRAADLAAN

e

Lek 5364

Nieuw Lekkerland

Kinderdijk 5354

Buitenoord

ud

Korte Baanstraat

Schuwacht Centrum

Slikkerveer

Station Lombardijen

182

183

5318

O

Lekkerkerk

5333

Tiendweg Noord

Beverwaard

Rijswijk

(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:

36

Boezemweg

Krimpen a/d Lek 5324

79 Delta Psych. Centrum

5336

Krimpenerhout

o

SPIJKENISSE CENTRUM

11 Metro Centrum

29

No

ZALMPLAAT

Spijkenisse

A 24

Pendrecht

92

5322

97

IJsselmonde

Vreewijk

Ikazia Ziekenhuis Erasmus MC Daniël den Hoed

44 64 66 67 68 69 Maasstad Zuider 70 72 73 75 76 77 Zuidplein Lombardijen

143 144 145

HOOGVLIET

79 Meeuwenplaa

Hellevoetsluis 5276

5314 MAASHAVEN

Naaldwijk

182 184 187 246 290 Busstation

(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:

Stormpolder 96

Nieuwe Maas

POORTUGAAL

177 400

C•ARTOSTUDIO2015©

Abbenbroek

Rivium Schaardijk 95

RIJNHAVEN

aven

Maash

ZUIDPLEIN

Centrum

ven

Zuid

Rijnhaven

77 ss Rotterdam

2 Charlois

n

rixha

21 24 De Esch

E

Charlois

Schiedam

Joha

es Beat

(begin/eind-)halte voor5326 de volgende lijnen:

74

Prins

D

halte knooppunten

Charlois 70

Waalhaven

Heijplaat

Delft

StationPr. Marg

C

78 79 80 Hoogvliet Metro

bos / park, groot watervlak, kanaal

5266

eumh

Prins

5247

industrie, sportpark, begraafplaats

uw Nie

72 Sluisjesdijk 68 RDM Campus

halte knooppunten

Pernis

C

Petrol

Den Haag

186 187

bebouwing, binnenstad, toekomst. beb., bijz. gebouw

57 Westerhoofd

3 km

halte knooppunten Botlek

38 56

221

382 383 385 386

ziekenhuis, politiebureau, VVV-kantoor, camping

Nieuwenhoorn

21 haven

50

s aa eM

19 2

37

WILHELMINAPLEIN

Waterbus 7 Willemsplein

5343

a/d IJssel

96

CapelleWest ParkShuttle

5 19

20

45

KRALINGSE ZOOM

7 Feyenoord 66 Feijenoord 47 Noordereiland

3

45

6 31

43

en

44

380 381

5 30

hav

90

n

Eem

43

46

5257

kerk, kasteel, molen, watertoren

Rockanje

Het Scheur

0

5337 Centraal Station

(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:

ave

Havenziekenhuis

3 19 2 9 98 92 2

aven

neh

Euromast

535

Krimpen

CAPELSEBRUG BLAAK

Ber Loetbos

l

Blaak

LEUVEHAVEN

Delfshaven

54 De Gorzen

Hollandse IJs se

C

B

A

OOSTPLEIN

E

Berkenwoude

5332

Middelwatering

183

nniëh

Sei

haven

28

24

De Gorzen

C

EENDRACHTSPLEIN

Erasmus MC

COOLHAVEN

C

B

A

VIJFSLUIZEN

Schiedam

1e Petroleum

2

16

en

E

22

nshav

Vierpolders

5286 zone met zonenummer

4

18

Vlaardingen Oost

D

C

B

BEURS

DIJKZIGT

Middelland

B

VOORSCHOTERLAAN

Burg. Neetstraat

C

SLOTLAAN

A

C

B

A

Ouderkerk a/d IJssel

Oostgaarde

DE TERP

145

Leiden

Brita

meer

17

Oostwijk

Vlaardingen Centrum

1:65.000 56 Station Vlaardingen West

STADHUIS

A

5300

DELFSHAVEN

5342

CAPELLE CENTRUM

Kralingen

Nieuwe Westen

4 23 42 Marconiplein MARCONIPLEIN

GERDESIAWEG

a/d IJssel

IJsselland Ziekenhuis

SCHENKEL

5311

4 7 8 20 21 23 24 25 33 38 40 44 D

Rotterdam Centraal

40

8 Spangen

126

126

sel

5331

Capelle

Oosterflank PRINSENLAAN

Plas

143

Den Haag

6 9 15 Zwartewaal

Vettenoordse polder

E Blijdorp

Spangen

C

B

A

Oud Mathenesse

5319

C 126

Liesveldviaduct Centrum

Vlaardingen West

PARKWEG

Nieuwland TROELSTRALAAN

126

5329

Rotterdam CS

141

halte knooppuntenRozenburg

3

Tram- of buslijn HTM stadsvervoer Tram- of buslijn RET stadsvervoer

Westwijk

IJs

Schollevaar

A B

Kralingse

Rotterdam

CentrumNoord

BLIJDORP

Schiedam Centr.

Schiedam Centrum

30 Schollevaar

Capelle Schollevaar Rotterdam Alexander

Prins Alexander

Rotterdam Noord

35 174 Station Noord

38 Crooswijk

Abtsweg

B

36 126 226

SCHIEDAM CENTRUM

Vlaardinger Ambacht

36

5339

38 51 53 54 A

36

Vlietland Ziekenhuis Schiedam Nieuwland

36

226

126 226

Maassluis

(begin/eind-)halte voor de volgende lijnen:

spoorlijn met station(snaam) metrolijn RET met halte

veerpont

36

Station

226

Vlaardingen

126 226

Maassluis

Centraal Station

halte in dienstregeling halte voor zonegrens halte op zonegrens

Overschie

se

Krimpenerwaard

Nieuwerkerk a/d IJssel

OOSTERFLANK

8 Kleiweg

40

32 Overschie

n

ALEXANDER

E St. Franciscus Gasthuis

De Lugt

Spaanse Polder

226

Viaduct

St. Laure

Tinte

5321

GRASKRUID

140

Brielse

eindhalte

2

E

A

Ommoord

MELANCHTHONWEG

5315 40

42 Bedrijvenpark Noord-West

121 Hof van Spaland 24 Holy

5347

bundel van meer dan drie lijnen (met halte en éénrichtingspijl)

5414

7466

3

ert Se

em

an

la

va

ster he

7e Petroleumhaven

Overstaphalte voor aansluitende bussen

36

Delft

A

Nieuwerkerk a/d IJssel

Zevenkamp

BINNENHOF

4 Molenlaan Bergse Dorpsstraat

33 Rotterdam Airport

Spaland

Kethel

5327 Holy

36

lla

Lageweg

Ringvaarthal/NS B

ROMEYNSHOF

Burg. F.H. van Kempensingel

174

buurtbus

BLAAK

HESSEPLAATS

Hillegersberg

174

21 51 53 121 Woudhoek 57 Holy-Noord Holy Noord 56

Maasland

5349

al

5267 RandstadRail

32 Overschie

Ho DE TOCHTEN

5310

Luchthaven Rotterdam

na

5362

B

174

Meijersplein 33

5447

ka

l

Gouderak Essendreef

KVT

Lickebaertshoeve

Commandeurskade

Stadsmolen

126 226 Einthovendreef

nd

streekvervoer buiten Haaglanden Brielle (met lijnnummer)

Busstation

Moordrecht

Nesselande

B

36

Stellingmolen

la

ol

l Jsse eI ch ds an

NESSELANDE

gh wa

len stein

Pa

4

Eindhalte

174

5320

RODENRIJS

170 173

NIEUW VERLAAT

33

Ca

reguliere lijn (met halte uit dienstregeling,lijnnr. en éénrichtingspijl)

174

5341

Bergschenhoek

Berkel en Rodenrijs

Boterdorpseweg

33

5277

22 Duinzigt

174

Bolwerk

Rodenrijs

25 Schiebroek

Station West Maassluis-West

Oostvoorne

5287

Westpolder

BERKEL WESTPOLDER

Berkel Westpolder

5325

De Zweth

Schiebroek

Dreeslaan

32

5460

173

Veld en Beemd

170 173

Oude Leede

69 Technopolis 40

Hofwijck

5441 5451

5357

’t Woudt

Technopolis

Delft Zuid 64 60

62

Delft

40

5e Petroleumhaven Willem

Kruiningen

Stolwijksluis Hoekeindsebrug

5449

Kwakelweg

Legenda

Geldig vanaf zo 13 december 2015

Gouda Goverwelle

173

Hoekeindseweg

174

173 484

MEIJERSPLEIN

Zoetermeer Javalaan

Ja

4

St. Petrus

484

37

Maasdijk

Chemie

Beneluxhaven

Stadhuis

Zoetermeer

aven

ssipih

170

PIJNACKER ZUID

174

37

Ruyven

Delfgauw

69

60 64 Tanthof 1

Bleiswijk

Noordpolder

E 484

174

Achtmanstraat 174

Gouda

Gouda

173

Zevenhuizen

484

484

5420 484

37

Korenmolenweg

173

Pijnacker

484 Delfgauweseplein 484

Emerald

55

TNO

5351

Groene Hart Ziekenhuis

H

B2 3 o

n steij

nd reef

se

Es

Elze

rzich t rp Do

n lle

36

33

Verkadestraat

Missi

Oostvoornse Meer

55

Delfgauw Nassauplein

69

Klapwijk

484

61 IKEA 37

TU

AMBACHTSLAND

Oo

Overstap op bus streekvervoer Transfer to busline to the region

173

Delftech

Tanthof Oost

62

Coenecoop

Goudse Poort

Wippolder

Stefanna 62

Tanthof West Abtswoudsepark

Schipluiden

Plass 5470

Sterrenlaan

Mammoet

55

64 Olof Palmestr.

60

TU-Aula

60

Haven Voorhof 40 Jan Campertlaan 174

Hodenpijl

Gemeentehuis

Reeuwijk-Brug

Station Centrum

Zuidplas

383

Veiling Bleiswijk

PIJNACKER CENTRUM

Zuidpoort

5426

64

62

Reeuwi

Reeuwijk-Brug

Kerkweg West Waddinxveen

5450

Zuidplas Centrum

173 177

382

E

.B O O GERDWE G

Bregio

HTM wenst je een prettige reis. Deze lijnennetkaart is met de grootst mogelijke zorg samengesteld.

HTM is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van eventuele onjuistheden of onvolledigheden.

LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA

Delft Station Delft

33

32

V. d. Slootsingel

Lierhand

De Lier

Centrum

5369

Waddinxveen

Moerkapelle

177 383

Zoetermeerselaan

382

74

74

Reeuwijk-Dorp

Staringlaan

Waddinxveen Noord

74

5330

33

G.J .V .D

Overstap op bus Transfer to busline

ven

Delft Tanthof

37

Voorhof

Hoofdstraat Kijckerweg

WKC De Vlieger 71

Lansinghage

5430

484

Westerkwartier

62

Reinier de Graaf Gasthuis Buitenhof 62

32

32

32

Jogchem van der Houtweg

Jullie groepje zoekt uit wat er nodig is voor de lijnennetkaart.

De lijnennetkaart is een schema van de haltes en de route.

Lees onderstaande opdrachten en noteer de antwoorden.

B23

Abtswoudsepark | Bregio

1

61

33

32

5437

32 33

Van 52 Station 173 177 Galenstr.

Zoetermeer ZoeterWerner von Siemensstraat Oost meer WKC Rokkeveen Zilverstraat Rokkeveen 170 Oost 71 72 72 Lansinghage

55

rout

4 Zoetermeer Javalaan

Hoornerhage

64 Camping

Nieuwe Plantage 61 51

v. Adrichemstraat

Hof van Delft

33

Manege

Noord AA

Leidsewallen Centrum-West Bregio/stadsdienst 4e Petroleumhaven

Dintelhaven

Zonegrens Zone crossing Treinstation Trainstation

Zoetermeer Centrum-West 5367

61

Hoefslagendreef

Den Hoorn

36

GroenteVeiling Westerlee

33

Driesprong E

Broekvelde

Oosterheem

165

177

Delftsewallen

d

e

B2 1,23

Pa te ar

Zw

| B2 3 ve sa nt Re plein inier iger szka de sb erge nw eg St uy

C.

rn oo

t

elha Hart

5421 5411 5377

OV knooppunt Public transport hub

3 wa

End of line with destination

Tramtunnel (halten ondergronds) Underground stops

Halte in één richting Stop in one direction

Mee

Beerkana al

Tram en halte zijn rolstoeltoegankelijk mhaven Tram and stop are 6e Petroleu wheelchair accessible

lftse

19

Eindpunt met bestemming Delft Noord

Voordijkshoorn

Woudselaan

37

’t Woudt

Naaldwijk

Kruisbroek

Heenweg

Heenweg

5448

484

GGZ Delfland

Kuyperwijk

37

60

51

R.K. Kerk Hof van Delftstraat My Home is My Castle 32

Groot Genoeg

’t Woudt

De Hoekstee

35

Mandelabrug Station NS

Rokkeveen West

15

60

Waterviolier

Indische Buurt

Wateringseweg

Paul Steenbergenlaan

R.K. Kerk

71 72

NOOTDORP

60 Nootdorp

484

Defensie

Wateringen

5439 FloraHolland

30 31 32 33 34

Nootdorp Centrum

60

Palenstein

71 72

Driemanspolder

Zijde

Oosterheem

V. Aalstln.

Dorp

Dorp

173

Viaduct Viaduct Afrikaweg Afrikaweg

381 382 383

Craeyenburg Zorgcomplex IPSE De Bruggen

Zoeterhage Palenstein

3

Driemanspolder

Meerzicht

Meerzicht 3

50 52 380

484

30 Laan van Ypenburg 50

LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA

Zoetermeer Centrum-West 3 4

5431

Zijdeweg

30 FloraHolland

36

Busstation Pijletuinen Pijle Tuinen

Zuidweg

Rotonde Houtkade E

Nootdorp

5421

Boskoop

Boskoop

Willem Dreeslaan

3

Stadhuis

De Bras

Westlands Museum

Nederhof 36

Voorweg Hoog

Driemanspolder

E

Halte voor twee tramlijnen Stop with two tramlines

Sadatweg

Oo

Te

n ne La

Le Ce idsc ntru he m nvee | Br n eg io

Gr

en Metro E (RET) rijdt via Nootdorp, Pijnacker, Berkel, Rodenrijs, Europahav METRO Rotterdam The Hague Airport, Blijdorp naar Rotterdam Slinge via Rotterdam CS en het centrum.

De

Van der Slootsingel

St La ation an va n NO I| Lo ’t

orbu rg Vo | Br eg io Yp en bu rg

n aa og ell

l

l

utto sin ge

ster sin ge lek

Sc

Tramlijn met halte Tramline with stop

Voorweg Laag

16 17 Wateringen

Kwintsheul

Nieuweweg

36 31

Opstal 31

Schelpweg

Hoek van Holland Haven

8e Petroleumhaven

Honselersdijk

34

31

Naaldwijkseweg 31 35

Hoek van Holland Haven

Nootdorp

5428

3 4 E

Ypenburg

484 Weidevogellaan

30

Ypenburg

’t Haantje

Parijsplein

Suydervelt

36

31

Leidschendam

Hoek van Holland Strand

ho Mar Ni tinus jhof fla an

Hovenpassage

Legenda

Bikolaan

Ku rh au s|

dh uisk ad Sc e he Be v. eld Slag en / aa n Ze

Ba

ut

nh of

Ko rte Vo orho

Bu ite

| Sp

B2 2,24 Wen ba ckech stra at

16 54

26

54

54

21

Yp en Ce bu ntru rg m

26

5421 5411

Nootdorp Nootdorp Centrum

15

Poeldijk

37

30

Oude Middenweg

50

51

5416

Steenvoorde 30

Bod

5471

380 381 380 381

Schweitzerlaan

165

4

5441 Seghwaert

Voorweg

165

Dijkmanschans

Leidsewallen

Seghwaert

400

165

3 4

70

WKC Noordhove 70

De Leyens

De Leyens LangeLand Ziekenhuis

Buytenwegh Westerpark 30

Benthuizen

Noordhove 3

Meerpolder

Snowworld

30

30

Laan van Wateringse Veld

35

35

5461 400

Zoetermeer

5411 Leidschenveen

30

52 Rijswijk Station

Schaapweg Strijpkade

5451

LeidschendamZuid

LEIDSCHENVEEN

30

52

Patentlaan

Plaspoel-

51 In de Bogaard

37

Hoge Veld

5170

165

50 Rijswijk polder

18 De Schilp

Carry v. Bruggenhof 9

21 25

Plein

Maasdijk Klaverveld

5387

Guntersteinweg

Paterswoldestraat

Vrederust

35

Leidschendam

Damlaan

LEIDSCHENDAM VOORBURG

FOREPARK

Station Ypenburg

52

Attractiepark Drievliet

Laan van ’s-Gravenmade

30

Gelderswoude

5442

Buytenwegh

51 37

Melis Stokelaan

Berestein

Vrederust

Vrederust

Dr. Weitjenslaan

's-Gravenzande Oosteinde

Forepark

5431 5441

Diepenbrockstraat

Re

B2 2

ui

Gr Ma ote rkt 5421 5416

l ersin ge kk Fo A.

Weid ev

Vo

Pa

lm

tent laa

erlaa

n

n

at tra

ga Bo

Treu bs

l

ard

St ation

lfrich sin ge

de

jsw ijk

He

In

5416 5400

5416 5400

Al Th berd ijm ingk stra n Ze at gg ele nlaa n Va

He

St ation

es

wi

Moe

jkp lei

n

rw ijk

54

St ation

Ho

bb em

efka

ap lei

de

n

n laa

lftse De

Ho B2 5|

Ypenburg

Delft Noord

Zwammerdam

HazerswoudeDorp

Dorp

45

45 46

380 381 382 383

Diakonessenhuis

Papelaan

Hoek van 5438 Leidschenveen | Bregio Holland Leidschenveen 5411 5431

19 Delftse Hout

Delft Station | Bregio/stadsdienst

5180

Weipoort

Zuidbuurt

Stompwijk

De Rietvink

45

Voorburg

Rijswijk

50

4

De Uithof

Veiling

Paul Captijnlaan

Burg. Kampschoërstraat Vlotlaan

46

VOORBURG ’T LOO

Voorburg

45

380 381 382 383

Moerwijk

Erasmusplein Moerwijk

Bouwlust

Zichtenburg

Lozerlaan

35

Raadhuiskwartier

LAAN VAN NOI

Van Heurnstraat 46

Binckhorst

51

50

Morgenstond 4

5429

Weigelia

Leidschendam/ Voorburg

Laan van ’s-Gravenmade

Plesmanlaan

421

Westerhonk

34

Zwartenhoek

34

Beatrixkwartier

5400

Den Haag HS

Haga Ziekenhuis

36

35

2

36

Westlandse Druif

31 35 36 37 Leyenburg 421 6

Leyenburg

31 421 Arnold Spoelplein

Duinstraat

Emmaplein

25

Schilderswijk

’t Lien

Leidsenhage

26 28 Voorburg Station

Houtwijk

Haegheflor 421

31

6 Leidschendam Noord Monster

Leidsenhage

LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA

50 51 Grote Markt 50

51

Zuiderpark

Stompwijk

Laakkwartier

Parnassia

De Tol

Leidschendam Leidsenhage MCH AntoniushoveTer Heijde

2 19

E

Voorburg

Broekpolder

Laan van Ypenburg

Prinsenhof

Krakeelpolderweg

stin je

n

at

Zw ijg erlaa

ordw al

No

MCH

B2 5|

Mon ster strase at Wes tein de

Re De

Nu ns

at

an

tra mos

Bijn sla

na Dy

An na

W manouwe stra rat Ca Ja tsst cob raat

Hoornbrug

’s-Gravenmade Vlietbrug

| Ri

al

B1 8|

B1 8,23 ,re gio

Weid ed reef Ad mira

stra at

bs co Ja Alet ta

Brasserskade Nieuwe Plantage

Delft

Aegonplein | B24

Station Mariahoeve METRO

De Heuvel

Mariahoeve

Essesteijn

Haagse Markt

Buitentuinen Loosduinen

31 Kraayenstein

5400 5413

Herenstraat | B23

Broekpolder

Handelskade

Verffabriek

Begraafplaats Ockenburgh

Dorestad

24

5413

Bezuidenhout

46

al na Ka

Wateringen

Hofzichtlaan | B24

Prinses Beatrixlaan

Generaal Spoorlaan | B23

Carel Reinierszkade E 3 4

Laan van NOI

Binnenhof

3 4

MCH Westeinde

Vruchtenbuurt 4

Margarethaland | B24

B. Ingenhoeslaan Mgr. Van Steelaan

Van Musschenbroekstraat

Broeksloot

5472 5457

400

45

GGZ Rivierduinen

46

e uw Go

5428 5416

Wateringen

n|

tra

de

ad ka

nr

Br ou gr we ac rs ht | B2 5

n

laa

en se

nh ov

Tie

n etlaa pe

Le

yw eg

Di eren se laa n

B2 ye 1, n

B2 6|

Jonckbloetplein Van Vredenburchweg

Eik ele nb urg

Pa rijs ple in

Do rp sk ad e

la

bu

23 ,2 Mon 6,re rg nick gio en da mpl ein

Zu idwo

de De

Dr ee f Be reste inl aa n Re va lid atiec en Wolw tru m ev ersg aa rde

De

gg straeloat B2 Le 3| yw B2 Lo eg 3| ev Ha es rd tein en laa br Re oe n mm ks tra erst at ein stra Ge ys at tere nw Er eg Zu as ide mus rpar plein k

Rijswijk

Lage Veld

16 17

Weteringplein

Lorentzplein

00

De Zijde

2 19

Leidschendam Leidsenhage

Den Haag Centraal

Bomenbuurt Bloemenbuurt 3

Loosduinen 3

Goudriaankade | B26

19 54

Centrum Haga Ziekenhuis

Vogelwijk

Rijswijkseplein/Station HS

Leeghwaterplein Oudemansstraat

54

43

Waldeck

Ockenburgh

METRO RET

Beatrixkwartier

5443

176

Alphen aan den Rijn

Beerendrecht Alphen a/d Rijn

Leidschendam Noord 6

MCH Antoniushove

Mariahoeve

Station Mariahoeve

22

5419 Bohemen 24 26

Kijkduin 23

Stuyvesantstraat | B23

E

Bierkade Rijswijkseplein

Centrum Hoge Zijde

Europalaan

Kerk en Zanen

GGZ Rivierduinen

44

5413 5411

GROEP 3: ROUTES

Paul Krugerplein

5419 5400

Le

Oosteinde

CS/Schedeldoekshaven

Rijswijkseplein

Zoeterwoude Dorp

De Bonte Paal

HazerswoudeRijndijk

Duivenvoorde

Zuidwerflaan

18 Clingendael 444 Louwman Clingendael 86 Museum 5 38 90 44

Benoordenhout

Statenkwartier Duindorp 12

Vlamenburg

12

5419 5428

Hoge Veld

B18,26

Hollands 11 Spoor

5423

Aarlanderveen 5973

Rijnhavenkade

Weidedreef

Potgieterlaan/ Gemeneweg

Kniplaan

46

Kerkehout

Duinzigt Ziekenhuis Bronovo

43

5400 5413

Vaillantlaan

5 Starrenburg

44

22 Duinzigt

Haagse Bos

Malieveld

Centraal Station

15 16

Karel Doormanlaan

43

186-187

5452

Nieuwkoopseweg

Rijnhaven

169

Zoeterwoude-Dorp

400

Ridderveld

Flat Meerzicht

Koudekerk aan den Rijn

5462

Heineken

176

176

Starrenburg

Herenhof

A. Schweitzerbrug

176 Zoeterwoude A4 P+R

Voorschoten

Bijdorp

45 46

5473

Het Oude Ambacht

Eisenhowerlaan

2 Oranjewijk

Zoeterwoude-269 Rijndijk

400

46 Vlietwijk

Bloemenwijk

Aardam

183

Ziekenhuis

2 169

269 186-187 269

Meerburg

Zilverfabriek Vlietwijk Nieuw Voordorpstraat

Nassauwijk Centrum

Voorschoten

Ter Aar

1 2 Alrijne

Leiderdorpse Brug

1

Leiden Lammenschans

45

Kruisweg

Duttendel

5410

Statenkwartier 17

B18,22,24,28,regio

Kalvermarkt-Stadhuis

5414

22 Oude Waalsdorperweg

Scheveningen Haven/Strand 11

Malieveld

Centrum B22,24

5424

Woubrugge

Van Fenemalaan Kerkweg

1 183

2

4

Brahmslaan

Adegeest

182

2

182

Tuinstadwijk

3

4

5433

Hoogmade 365

Leiderdorp

183

269

Centrum Korevaarstr.

Haagwegkwartier

3

Fortuinwijk

5

Boschgeest

Den Haag

Scheveningen

Dr. Kuyperstraat

Tramtunnel

Om en Bij

44

3

1

4 Zuid-West

6

De Kooi

6 1

5

5

3

365 56

Lage Mors

Boshuizen

1 2 3

5463

6 Leyhof 6

183

Gouwe

Steenwijklaan

Co

Th at orbe ck ela Ni eu an we La nd an am va laa n Ei n k en Du Ka inen mpe rfo eli es tra Va at lke nb os Fa laa hr n en he its tra at

n

tstra

Waln oo

B2 3|

ldep ad

rtw eg

5419 5400

0 540

Vrederust

Den Haag

Loosduinseweg

Riouwstraat

Javabrug

Gravenstraat

Elandstraat

Loosduinseweg

9 541

Zuiderpark

9

de

ille

m

reels

Ho

B2 3|

vo

Sa

De

Kr aa ye ns te Ka in pe la Mee laa an rebon erwe g du ofdsinse tra Bu at rg Ho em vy eest laa er n

Leyenburg

Kneuterdijk B22,24

Leiden

2

5

Laan Copes van Cattenburch

Mauritskade | B22,24

Elandstraat

Cartesiusstraat

6

Javastraat | B22,24

V. Speijkstraat V. Speijkstraat

43

De Kievit

1 9 21 23 Scheveningen Noorderstrand

5453 56

5444 365

Leiden Centraal

221

De Vink

44

Westbroekpark

Vredespaleis | B24

Waldeck Pyrmontkade

Lo os Ho

ntui ne

Bu ite

B2 6|

Ui th of

De

Be reste inl aa n Bo uw lus tla an De Ra de aa

Den Haag De Uithof

msv

4

Groot Hertoginnelaan

Weimarstraat

43

Papenveer

3 4 LIJNNUMMERS ZIE LEGENDA

43 wijk LUMC

Hoge Mors

5444 1

De Vink

Leiden

444

Wildrust

Madurodam | B22

5410 5400

Weimarstraat

5410 5400

Laan van Meerdervoort

B21 | Copernicusplein

2 43

Haagse Schouw

43 385 386 Maaldrift

Weyermanstraat Deijleroord

Wagenaarweg

Scheveningse Bosjes

57

5863

Sluispad

Alrijne Ziekenhuis

Pesthuis-

Tienhuizen

43 44

RK Kerk

3 4

3 Merenwijk 4 Merenwijk

50

57

250 386 854

44

Nieuwe Duinweg | B21

Ary van der Spuyweg

37

5434

Wassenaar

90

444 44 90 43 444 v. Oldenbarneveltweg

Nieuwveen Langeraar

Braassemer meer

5464

56

50

Marelaan

Oud Rijnsburgerweg

37

Duinrell 44 444

Paardebrug

RK Kerk

Rijnsaterwoude

Rijpwetering

Oud-Ade

Oegstgeest 186-187

386

Universiteitsterrein

5435

Roelofarendsveen

50

Warmond

186 187 386 Haaswijk 57

Frederiksoord

510

38 5

Valkenburg

Scheveningen Noorderstrand

Stationsstraat

Plassen

5454 Baan

Haaswijklaan

5455 20

21

5445

9 1

5664

Kager

50

57 250 854 Noordeinde

37 38

90

Stevinstraat

250

21

Rijnsburg

Boslaan 37

90

Frankenslag | B21

Adriaan Goekooplaan

Gemeentemuseum/ Museon

5410 5400

Kraayenstein

Frederik Hendriklaan

B21 | Statenplein

5410 5400

2

St aten laa

Bo

W

| B2 6

| B2 6

g

lp lein

at

tra

an

Sp oe

es

tro op laa n Muu rb loe mwe

5419 5400

efbl ad rn laa in n Lo hm an plein Ap pe Zo lst nn raat eb loe mst raat Az ale ap lei n regeGoud ns entra at Fa hr en straheitat B2 1| Va bo lke sp nlei n

no ld

B21 | Groot Hertoginnelaan

lio

He

Pisu iss

Moz artla

Ar

Goudenregenplein

57

20

221

37

5436

World Forum

Prins Mauritslaan

Frankenslag

5410 5400

Den Haag Loosduinen

17

Van Boetzelaerlaan

5456

’t Heen 221

Sandtlaan

38 Molentuinweg

5654

Oude Wetering

854

37

38

1 22

B24 | Houtrust

Nieuwe Wetering

385

90

Katwijk

Circustheater | B22

Duinstraat

Doornstraat Statenkwartier

Leimuiden Kaag

164 Station Sassenheim Sassenheim

30

Rijnsoever

Raadhuis Duindoornlaan Drieplassenweg

38

Keizerstraat

Vuurbaakstraat

B22 | Duinstraat

5752 Burg. Bakhuizenlaan

Lisserweg

Buitenkaag

Nagelbrug

5465 90 385

90 Biltlaan

31

Strandweg

Bosjes van Poot

Ku

Abbenes

Sassenheim

Voorhout

31

Duindorp

B24 | Sportlaan

3

Scheveningen Haven-Strand

11

Haven

12

Tholensestraat

Doctor van Welylaan

Schoutenlaan

Voorhout

De Willem v.d. Bergh

30 31

Estec

37 Rijnmond 31

Scheveningen

Westduinpark

5653

365 365

Most stops of trams 2, 3, 4, 11 and 19 are wheelchair accessible

B22 | Markenseplein

We s t e i n d e r p l a s s e n

187

Boekerslootlaan

* De meeste halten langs de route van tram 2, 3, 4, 11 en 19 zijn rolstoeltoegankelijk

Kijkduin

5753

Anna Blamandreef

5554

Lijnbaanweg

Noordwijk

*

Noordzee

Groote poel

5555 v.d. Mortelstr.

Bollenbad

30

Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf?

Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 11, 12, 15, 16, 17, 19 Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen

Lisserbroek

Lisse

Vuurtorenplein

Werkblad 2C

Hendrik-Ido-Ambacht

Papendrecht

5365

WERKBLAD 2D

HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF

Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf?

Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes

Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen

GROEP 4: MENSEN Bij het openbaar vervoerbedrijf werken heel veel mensen.

Jullie groepje tekent en beschrijft de mensen van het vervoerbedrijf.

Maak samen een mooie presentatie voor de muurkrant.

Lees onderstaande opdrachten. Verdeel de opdrachten en noteer de antwoorden.

Zoek- & teken- & schrijfopdrachten 1. Hoe herken je de mensen die werken bij het openbaar vervoerbedrijf?

• Zoek of teken bijvoorbeeld de chauffeur van de bus en de conducteur van de tram, enz. Zijn ze herkenbaar aan hun uniform? Zijn er verschillen?

2. Bedenk zelf: • Wat heeft een conducteur allemaal bij zich en wat moet hij precies doen?

• Wat moet je kunnen om chauffeur te zijn?

• Wie werken er nog meer bij het bedrijf (denk aan aanleg rails en bovenleiding, onderhoud).

Suggestie: INTERVIEW • Maak samen een afspraak met bijvoorbeeld een buschauffeur.

• Interview deze persoon.

• Bedenk van te voren goede vragen en schrijf die op.

• Schrijf op wat je allemaal gehoord hebt. Maak er een mooi interview van voor de muurkrant.

Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien.

Veel succes ermee!

Werkblad 2D

Werkblad 15

WERKBLAD 2E

HET OPENBAAR VERVOERBEDRIJF

Wat weten jullie van een openbaar vervoerbedrijf?

Kies met je groepje één van de volgende werkbladen: Groep 1 Voertuigen Groep 2 Haltes/station Groep 3 Routes

Groep 4 Mensen Groep 5 Vervoerbewijzen

GROEP 5: VERVOERBEWIJZEN Jullie groepje zoekt uit welke soorten vervoerbewijzen er zijn. Er zijn verschillende verkrijgbaar zoals OV-chipkaart of een papieren kaart. Op de OV-chipkaart zet je geld (dan reis je op saldo) of een abonnement. Met een abonnement kun je vrij reizen of met korting reizen. Bijvoorbeeld een abonnement voor kinderen van 4 t/m 11 jaar of een abonnement waarmee je korting krijgt als je in de daluren reist. Lees onderstaande opdrachten en schrijf de antwoorden op. De antwoorden zijn bedoeld voor iemand die nog nooit met het OV heeft gereisd. Jullie willen die persoon zo goed mogelijk helpen.

1. Zoek-, teken- en schrijfopdrachten Zoek het antwoord op de volgende vragen: • Welke vervoerbewijzen zijn er?

• Hoe en waar koop je een papieren kaartje?

• Wat is een OV-chipkaart? En hoe werkt een OV-chipkaart?

• Betalen alle mensen dezelfde prijs voor een reis of krijgen sommige mensen korting? Wie bijvoorbeeld?

• Wat is het verschil tussen de spits- en daluren?

• Wat doe je als je je OV-chipkaart verliest?

2. Ontwerp je eigen OV-chipkaart Bedenk een ontwerp voor verschillende OV-chipkaarten.

• Voor mensen die vaak reizen, bijvoorbeeld een abonnement • Voor mensen die weinig reizen • Voor ouderen • Voor kinderen Plak het verslag en de tekeningen op de muurkrant of gebruik het digibord om jullie werk te laten zien.

Werkblad 16

Werkblad 2E