Tips&Trucs 11 2017 preview

11

JAARGANG 20

NOVEMBER 2017

AL 19 JAAR HET MEEST PRAKTISCHE COMPUTERBLAD!

VEILIG EN WEL

BACK-UP NOOIT MEER PANIEK HARDWARE

MAAK JE EIGEN

DE BESTE KLUS-APPS

VOORKOM

POWERBANKS

ZO HOUD JE JE

MACRO’S 10 DRAMA’S OPGELOST! IN MICROSOFT OFFICE (VER)BOUWEN

PROBLEMEN

CHECKLIST ALTIJD STROOM

MEEKIJKEN

ACCOUNTS PRIVÉ

FOTO’S BEWERKEN

MET GRATIS LIGHTROOM-APP

EDITIE 11 • NOVEMBER 2017 • € 4,95

VANAF DINSDAG 26 SEPTEMBER 20:30

REDACTIE Hoofdredactie: Dick van de Schraaf Eindredactie: Annemarie Korevaar, José Pauty, Theske Slijkerman MEDEWERKERS Toon van Daele, Maikel Dijkhuizen, Martin Gijzemijter, Jochem de Goede, Evi Maquoi, Robbin Ooijevaar, Ronald Smit, Richard Veenstra VORMGEVING LEFT Graphic Design ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Jerry Moi-Thuk-Shung, Marcel Ott, Raymond Ullers. Telefoon: +31 (0)23-5430000 MARKETING Leontien Boere, Joep Preijde, Marjolein Sturk PRODUCTIE Marco Verhoog TECHNISCHE REALISATIE EN DISTRIBUTIE Senefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); Imapress (distributie België) EDITORIAL DIRECTOR Remco de Graaf CONTACT KLANTENSERVICE Telefoon: +31 (0)23-5364401 Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem CONTACT REDACTIE E-mail redactie: redactie@tipsentrucs.nl Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem ABONNEMENT TIPS & TRUCS Een jaarabonnement (12 edities print én digitaal) Tips & Trucs kost € 51,- in Nederland. Een digitaal jaarabonnement kost € 41,-. Een los nummer kost € 4,95. Een dubbelnummer kost € 5,95. Voor verzending buiten Nederland worden extra kosten gerekend. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch. U kunt de Klantenservice op werkdagen tussen 10 en 14 uur bereiken via +31 (0)23-5364401.

VERHUIZING, BEZORGKLACHTEN EN VRAGEN Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Tips & Trucs. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw e-mailadres en wachtwoord.

Back-uppen Een haat-liefdeverhouding, zo laat zich mijn relatie tot back-ups het beste omschrijven. Aan de ene kant ben ik me er heel goed van bewust dat ik een goeie back-up moet hebben. Toen het een aantal jaren geleden écht misging met mijn pc (mede door eigen schuld), was ik één klap ál mijn foto’s, filmpjes en documenten kwijt. Er moest een reddingsprogramma voor partities aan te pas komen om in elk geval nog een deel van al dat materiaal terug te winnen. Kort daarna heb ik een externe harde schijf aangeschaft, die in principe als back-upstation dienstdoet. Ik zeg in principe, omdat ik er in de praktijk te weinig aandacht aan besteed. Op dit moment ligt de schijf werkloos op de pc-kast, domweg omdat ik ‘m niet heb aangesloten nadat ik kortgeleden wat onderhoud in de kast heb gedaan. Dom, natuurlijk, maar gelukkig heb ik ook nog een online back-up, bij een provider die gratis 1 terabyte ruimte aanbood .

Al met al: back-ups zijn van wezenlijk belang en ze verdienen veel meer aandacht dan ze vaak krijgen. In deze editie van Tips & Trucs zetten we de do’s and don’ts qua back-uppen nog eens op een rijtje. Al is het maar om je weer eens aan het denken te zetten …

Veel lees- en doe-plezier!

Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

PERSOONSGEGEVENS Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens in Den Haag onder nummer 1276551 door Reshift Digital, de verantwoordelijke voor uw gegevens. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken ze te corrigeren of te verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Klantenservice Reshift Digital, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem.

Tipniveaus!

Niveau 1: erg eenvoudig Bijzonder eenvoudige tips waarbij geen enkele ervaring of computerkennis is vereist.

Wanneer u boven een artikel het Partner-logo ziet staan, is dit artikel niet gemaakt door de redactie van Tips & Trucs, maar door de Partnerredactie van uitgeverij Reshift. Dit is een redactieteam dat apart van de reguliere redacties opereert. Zowel de onderwerpkeuze als de inhoud van artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commerciële partners. Reshift vindt het belangrijk dat deze artikelen duidelijk herkenbaar voor u zijn.

Inderdaad, vandaar het Partner-logo.

DISCLAIMER Hoewel uiterste zorg is besteed aan Tips & Trucs, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Tips & Trucs. Alle in Tips & Trucs genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2017 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Niveau 2: gemakkelijk en snel Eenvoudige tips die iedere computergebruiker kan uitvoeren, ongeacht het kennisniveau.

Niveau 3: meer dan standaardhandelingen Tips die ‘iets verder gaan’ en waarbij dieper in de materie wordt gedoken.

Niveau 4: moeilijk maar begrijpelijk Tips waarin geavanceerde software-opties worden behandeld.

Niveau 5: voor de expert Tips voor wie het maximale uit de pc wil halen en niet terugdeinst voor complexe handelingen.

11 | 2017

3

Inhoud Goede back-upsystemen Back-ups, het blijft een abstract concept. Totdat je harde schijf het een keer begeeft en een vriendelijke wijsneus informeert of “Je toch wel een back-up had?”

We leggen uit wat de mogelijkheden zijn en vertellen je het verschil tussen back-ups, archieven en klonen.

Pagina 8

10 hardwareproblemen …

Heb je plannen om te bouwen of verbouwen? Dan is je smartphone het ideale hulpmiddel.

32 Mobiel fotolab Met de gratis Adobe Lightroom-app bewerk je ook mobiel jouw raw-beelden.

52 Weet wie er meekijkt Weet jij zeker dat niemand met jou meekijkt op je computer of via je netwerk?

58 Handige trucs in Excel Met deze tien handige trucs gebruik je dit klassieke programma nog handiger en sneller.

64 Word een Spotify-Pro

… en hoe je ze eenvoudig verhelpt!

In een ideale wereld werkt hardware altijd zoals het bedoeld is.

Helaas is dat niet altijd het geval. We lossen tien veelvoorkomende problemen voor je op.

Muziekdienst Spotify ken je vast, in elk geval van naam. Met deze tips word ook jij een Spotify-Pro.

70 Extra’s voor Google Docs Mis je nog wat in Google Documenten? Wij hebben een selectie voor je gemaakt van de beste add-ons.

Pagina 18

123: Snel resultaat in 3 stappen

Sneller met macro’s Hoe vaak herhaal je niet dezelfde handelingen op je computer? Geef toe: je zou veel slimmer en sneller kunnen werken als je zulke herhalende acties kon automatiseren.

Dat is precies wat macro’s voor je kunnen doen: in Microsoft Office, maar ook in andere programma’s.

Pagina 24

4

14 (Ver)bouwen? 10 apps!

11 | 2017

23 31 37 74

Google-geheimen Typen in je eigen handschrift Downloaden van YouTube Je eigen handschrift op je site

3

Voorwoord/colofon

6

Lezerspost

38 Word abonnee!

40 Freeware 46 Checklist: Powerbanks

Meld je aan voor de Tips & Trucs nieuwsbrief!

Elke week handige how to’s in je inbox om het maximale uit je apparatuur te halen

Regel het direct op

tipsentrucs.nl/nieuwsbrief

LEZERSPOST ONDER REDACTIE VAN ROBBIN OOIJEVAAR

Lezerspost Vragen en opmerkingen van lezers De afgelopen maand ontvingen we weer veel vragen. We kunnen de vragen helaas niet allemaal persoonlijk beantwoorden.

De interessantste vragen selecteerden we en hebben we voorgelegd aan onze experts.

Heb je zelf een vraag? Stuur hem naar redactie@tipsentrucs.nl.

Bestandslocatie openen. Windows Verkenner wordt geopend. Klik nu met de rechtermuisknop op de snelkoppeling van Configuratiescherm en kies Kopiëren naar / Bureaublad (snelkoppeling maken). Als je vaak in je configuratiescherm werkt, kun je ook de weergave van Windows Verkenner aanpassen en dit onderdeel tonen. Open Windows Verkenner, klik ergens op de witruimte in de linkerkolom en activeer Alle mappen weergeven.

Deze aanpassing kun je op dezelfde manier weer ongedaan maken.

Ik kan niet wennen aan de instellingen van Windows 10 (Windows-toets+I) en werk nog graag met het configuratiescherm. Hiervoor zoek ik in het startmenu om het ‘klassieke configuratiescherm’ te openen.

Vroeger had ik een pictogram op mijn bureaublad, dat was veel makkelijker. Waar kan ik dit weer aanzetten?

Ronald Ligthart 01 Je kunt een nieuwe snelkoppeling maken op je bureaublad naar je configuratiescherm. Zoek in je startmenu naar Configuratiescherm en klik met de rechtermuisknop op dit onderdeel. Kies

Mail ons!

Heb je een vraag of een opmerking? Mail hem naar redactie@tipsentrucs.nl. Voor vragen of opmerkingen over je abonnement of de bezorging van Tips & Trucs kun je contact opnemen met onze klantenservice (023-5364401). Iedere maand ontvangen we een mailbox vol vragen. Graag zouden we ze allemaal persoonlijk beantwoorden, maar we moeten noodgedwongen kiezen.

Neem ook eens een kijkje op de uitgebreide website van ons zusterblad Computer!Totaal (www.computertotaal.nl). Daar kun je ook vragen stellen.

6

11 | 2017

Vraag 02: Toetsenbord Soms is het voor mij onmogelijk om bijzondere tekens te typen. Ik gebruik Windows 10. Vooral de tekens boven de getallen krijg ik niet meer met de Shift-toets te zien. Ik heb nu dus problemen om op een normale manier een e-mail te sturen aan iemand die niet in mijn adresboek voorkomt. Kennelijk is er ongemerkt iets in mijn instellingen gewijzigd.

Gerard Beuker 02 Mogelijk zijn er meerdere talen geïnstalleerd in Windows. Een taal kan meerdere toetsenbordindelingen bevatten. Als een programma je taal wijzigt, kan het dus gebeuren dat je toetsenbordindeling wijzigt waardoor alles door de war lijkt. Open je configuratiescherm via een zoekopdracht in het start-

Vraag 01 Activeer Alle mappen weergeven om het klassieke configuratiescherm te tonen in Windows Verkenner.

LEZERSPOST

Vraag 02 Kies voor de taal Nederlands (Nederland) en toetsenbordindeling Verenigde Staten of Verenigde Staten Internationaal.

menu en kies Invoermethode wijzigen. Hier moet de taal Nederlands (Nederland) staan met toetsenbordindeling Verenigde Staten of Verenigde Staten Internationaal. Het verschil tussen deze indelingen is dat je met Verenigde Staten Internationaal bijvoorbeeld snel een é kunt maken door ‘ en e na elkaar te typen. In dit scherm kun je overbodige talen verwijderen en de toetsenbordindeling van een taal wijzigen via Opties. Staat Nederlands (Nederland) niet in je lijst? Klik op Een taal toevoegen.

Vraag 04: Foto’s in bijlagen

Vraag 03 Inloggen om iets te

Ik heb de afgelopen tien jaar regelmatig foto’s ontvangen en verstuurd via mail. Mijn mail draait bij Google en ik heb dus alles bewaard. Graag wil ik de foto-bijlagen exporteren naar een map zodat ik ze eens goed kan uitzoeken. Dit kost veel tijd omdat het om honderden berichten gaat. Hebben jullie hier een oplossing voor?

Onno Jansen

Vraag 03: Minder spam graag Veel gratis programma’s (ook die in Tips & Trucs beschreven worden!) vereisen een registratie. Hier zit ik niet op te wachten, want ik krijg al genoeg rommel binnen via mail. Ik vul dus vaak een onzinmailadres in. Helaas werkt dit niet altijd omdat je soms een activeringscode nodig hebt of de downloadlink per mail wordt toegestuurd. Lijkt mij dat meer mensen dit probleem hebben.

Jan Schrijver 03 Kijk eens op www.bugmenot.com. Deze dienst verzamelt inloggegevens van websites waarbij aanmelden eigenlijk overbodig zou moeten zijn. In alle andere gevallen kun je bij https://10minutemail. com en http://dispostable.com een tijdelijk mailadres krijgen. Binnenkomende berichten bekijk je in je browser zodat je de productsleutel of downloadlink kunt ontvangen. Als je Gmail hebt, kun je nog een truc toepassen. De dienst negeert punten, dus als je mailadres janschrijver68@gmail.com zou zijn, kun je bij de dienst ja.nsch.rijver68@gmail. com invullen. De mail komt gewoon aan in je Gmail Inbox, maar je kunt hem vervolgens via een filter een apart label (‘map’) laten toekennen en je Inbox laten overslaan. Je vindt de filterinstellingen in Gmail bij Instellingen (tandwielpictogram) / Filters en geblokkeerde adressen.

04 Er bestaan speciale programma’s om dit voor elkaar te krijgen, maar meestal werken ze slecht of moet je voor de volledige versie betalen. Met enige creativiteit kan het ook gratis! Download en installeer het mailprogramma Thunderbird (www.mozilla. org). Configureer je Gmail-account in Thunderbird en gebruik imap om te voorkomen dat Thunderbird je mail van de server verwijdert. Installeer nu de Thunderbird-uitbreiding AttachmentExtractor via Extra / Add-ons. Klik met de rechtermuisknop op een ‘mail map’ waaruit je de bijlagen wilt hebben en kies Alle bijlagen uitpakken naar. Wijs een tijdelijke map aan (bijvoorbeeld op je bureaublad) en wacht geduldig af. Open de map in Windows Verkenner om de bijlagen te bekijken. Pas de mapweergave eventueel aan via Beeld / Sorteren op / Type zodat je je foto’s snel gevonden hebt.

11 | 2017

downloaden? Bugmenot.com heeft een grote database met werkende ‘onzin- log-ins’.

Vraag 04 De Thunderbirduitbreiding AttachmentExtractor bewaart alle mail-bijlagen in een map op je computer.

7

EEN BACK-UPSYSTEEM VERZINNEN DOOR: RICHARD VEENSTRA

Goede back-upsystemen Het verschil tussen back-ups, archieven en klonen Back-ups, het blijft een abstract concept.

Totdat je harde schijf het een keer begeeft en een vriendelijke wijsneus je erop wijst dat je toch wel een back-up had? We leggen uit wat de mogelijkheden zijn om het back-uppen nu eens een keer goed op te zetten.

Tip 01: Voorbereiden Je denkt meestal pas over back-ups na als het al te laat is. Je computer begeeft het, je hebt per ongeluk een mapje weggegooid of je harde schijf doet het opeens niet meer. Had je nu maar een goede backup van al je bestanden gemaakt. Gelukkig is het maken van een sluitend systeem niet heel erg lastig, maar je moet er wel even goed over nadenken. En welke optie je ook kiest, je moet wel af en toe je back-ups checken, je data kunnen namelijk vergaan op bepaalde types opslagmedia. Naast een lokale optie kun je ook een online dienst gebruiken en dan moet je wel een dienst kiezen waarvan je weet dat je data daar veilig zijn, en dat de dienst er niet zomaar mee ophoudt zonder je een waarschuwing te geven.

Het beste is overigens om je back-ups te spreiden over verschillende media en dubbel op te slaan, zo voorkom je dat je ooit je vakantiefoto’s of belangrijke documenten kwijtraakt.

Wat gaan we doen?

Tip 02: Bootable back-up

Je leest welke media het beste zijn voor welk type back-up en wat de verschillen zijn tussen een bootable (opstartbare) kloon, een image, een backup en een archief. Verder geven we je tips hoe je je back-upsysteem het beste kunt opzetten.

8

11 | 2017

Wat voor soort back-up-systeem voor jou persoonlijk het handigst is, is afhankelijk van aan een aantal dingen. Je moet je bijvoorbeeld afvragen of het belangrijk is dat je snel weer online bent nadat je computer het begeeft. Is dit het geval, dan is een kloon van je opstartschijf met al je programma’s en documenten een slim plan. Dit wordt ook wel een

Tip 01 Denk van tevoren goed na over je nieuwe back-upsysteem.

EEN BACK-UPSYSTEEM VERZINNEN

Tip 02 Creëer een bootable backup van je opstartschijf.

bootable back-up genoemd. Het idee is dat je een kloon van je opstartschijf op een externe schijf hebt staan en vanaf deze schijf je besturingssysteem kunt opstarten. Als je harde schijf in je computer het begeeft, koop je snel een nieuwe schijf. Je bouwt deze weer in je computer en start je computer met behulp van je bootable kloon op. Deze kloon kopieer je vervolgens naar je nieuwe interne schijf en binnen een paar uur ben je weer helemaal klaar om te werken.

Een bootable kloon moet je natuurlijk wel bijhouden, je hebt niks aan een versie van drie jaar oud.

bestand gebruiken om je systeem weer naar dit herstelpunt te brengen als je merkt dat je Windowssysteem langzamer werkt of je per ongeluk een belangrijk programma hebt weggegooid.

Een ander gebruiksvriendelijk, veelzijdig en gratis programma is EaseUS Todo Backup Free (www. tiny.cc/easbu). Een bekend betaald programma is Acronis True Image (www.acronis.com).

Tip 03 Het maken van een image van je schijf heet in Windows een systeemkopie maken.

Waarmee klonen?

Een bootable kloon moet je wel bijhouden, je hebt niks aan een bootable kloon van drie jaar oud Tip 03: Image Een andere manier om een back-up van je data te maken, is via een image. Een image werkt iets anders dan een kloon. In plaats van dat een schijf of partitie byte voor byte wordt gekloond, wordt alleen de daadwerkelijke informatie van een schijf naar een image-bestand geschreven. Het grote voordeel van een image is dat dit veel minder ruimte in beslag neemt dan een kloon. Je kunt prima meerdere images op één schijf hebben staan. Zorg er wel voor dat je regelmatig even een nieuwe image maakt, je kunt dan een oudere image eventueel weggooien.

Windows noemt een image een systeemkopie en de optie Een systeemkopie maken vind je in het Configuratiescherm als je op Systeem en onderhoud / Back-up maken en terugzetten klikt.

Doorloop de wizard, je kunt het gemaakte image-

Voor het klonen van schijven heb je handige programma’s, een goed en gratis programma is bijvoorbeeld CloneZilla. Alleen de interface van dit programma doet denken aan het dos-tijdperk. Op www.clonezilla.org download je het programma.

Op de website van zusterblad Computer!Totaal lees je een handleiding hoe CloneZilla werkt (www.tiny.cc/clonez) en op de website van CloneZilla vind je ook genoeg informatie in het Engels. Het principe is dat echt alle bits en bytes van je opstartschijf naar een tweede schijf worden gekopieerd. Dit krijg je niet voor elkaar als je simpelweg alle bestanden van je schijf kopieert.

Voor Mac-gebruikers is er het programma SuperDuper dat ook het maken van bootable klonen ondersteunt.

11 | 2017

Met Clonezilla kun je je opstartschijf klonen, het programma is gratis te downloaden. Zorg dat je de optie ‘device-device’ selecteert voor een kloon.

9

EEN BACK-UPSYSTEEM VERZINNEN

Tip 04: Bestandsgeschiedenis

Tip 04 Voeg een station toe om Bestandsgeschiedenis op een nieuwe schijf te activeren.

Oké, je hebt nu te allen tijde een back-up van je opstartpartitie zodat je in geval van nood zo weer verder kunt werken. Deze back-up kun je het beste op een snelle normale harde schijf (hdd) of solid state disk (ssd) zetten, dan ben je bij problemen snel weer bij de tijd. Van je actuele documenten moet je echter ook altijd een back-up hebben. Dit kun je elke dag zelf doen door een kopie op een usb-drive of harde schijf te zetten, maar hiervoor zijn ook handige programma’s te vinden. In Windows 10 gebruik je gewoon de functie Bestandsgeschiedenis door naar het Configuratiescherm te gaan en op Bestandsgeschiedenis / Station selecteren te klikken. Hier is een ssd een slim idee, het zorgt ervoor dat het indexeren van oude bestanden en het wegschrijven van nieuwe bestanden sneller gaat. Je moet wel zorgen voor een schijf met een groter volume dan de grootte van de bestanden die je wilt kopiëren. Zorg dat je een ssd of harde schijf hebt aangesloten en klik op Inschakelen om de functie te activeren. Windows slaat nu automatisch je bestanden op en als je eens een bestand of map per ongeluk weggooit of overschrijft, kun je met Bestandsgeschiedenis een oudere versie terughalen.

Afhankelijk van je schijfgrootte worden de oudste bestanden overschreven door nieuwere versies, het is dus geen oplossing voor de lange termijn. Op de Mac heet deze functie Time Machine en werkt dit in principe hetzelfde.

Simpelweg kun je zeggen dat een back-up voor de korte termijn is bedacht en een archief voor de lange termijn. Een back-up kan een image of kloon zijn van je opstartschijf, bedoeld om snel weer te kunnen werken. Een back-up kan ook een dagelijkse kopie zijn van je documenten die je middels een programma als Bestandsgeschiedenis in Windows kopieert naar een extern medium. Een archief bevat bijvoorbeeld foto’s en documenten die je niet meer dagelijks gebruikt, maar waar je zeker van wilt zijn dat ze over tien jaar ook nog bestaan. Een archief kan zo simpel zijn als een harde schijf waar je een mapje met foto’s naar toe hebt gekopieerd, je kunt ook gewoon je documentenmap één keer in de zoveel tijd als archief naar een dvd branden of op een usb-stick zetten.

Tip 05 De verschillen tussen een back-up een archief zijn niet altijd duidelijk.

In Windows 10 gebruik je gewoon de optie Bestandsgeschiedenis Tip 06: Ssd

Tip 05: Back-up of archief De begrippen back-up en archief worden nogal eens door elkaar gehaald. Logisch, want de termen betekenen bijna hetzelfde en worden soms door bedrijven ook nog weleens door elkaar gebruikt.

10

11 | 2017

Een harde schijf is nog altijd veel goedkoper dan een ssd, zeker als je meerdere terabytes nodig hebt. Maar zelfs ssd’s beginnen best betaalbaar te worden. Het grote voordeel van een ssd is natuurlijk de snelheid en voor je dagelijkse documenten-back-up is het slim om voor een ssd-variant te kiezen. Zelfs voor een image of kloon kan een ssd handig zijn, je bent gewoonweg sneller weer aan het werk als je heel veel gigabytes moet terug kopiëren. Voor een externe ssd van ongeveer 250 gigabyte betaal je tegenwoordig iets meer dan honderd euro en daar passen heel wat