09
JAARGANG 22
SEPTEMBER 2019
AL 21 JAAR HET MEEST PRAKTISCHE COMPUTERBLAD!
1 PC 2 OS’EN
DUALBOOT
WINDOWS ÉN LINUX MEER CLOUD PRIVACY OF NAS ONLINE WELKE IS BETER?
ALS WINDOWS HAPERT
Veilig surfen op pc en smartphone
PROBLEEM? OPGELOST! DE BESTE GRATIS CHECKLIST VIDEOTOOLS SMARTPHONES
ONTWERP ZELF MET DRAWPAD
Knutselen met video’s EDITIE 09 • SEPTEMBER 2019 • € 5,25
DE K E D ONT ST M O TOEK NU! l n . o l o dev
WiFi overal in huis. De innovatieve netwerker voor de digitale toekomst van uw huis.
• Snelle en stabiele WiFi • Beste ontvangst van de kelder tot de zolder • De innovatie van de marktleider
REDACTIE Hoofdredactie: Dick van de Schraaf Eindredactie: Sjoerd van der Linden, Jurgen Nijhuis, José Pauty, Emke Slijkerman en Theske Slijkerman E-mail: redactie@tipsentrucs.nl MEDEWERKERS Rens Blom, Toon van Daele, Mark Gamble, Dennis Gandasoebrata, Martin Gijzemijter, Gertjan Groen, Dirk Schoofs, Ap de Smits, Edmond Varwijk VORMGEVING LEFT Graphic Design ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Jerry Moi-Thuk-Shung, Marcel Ott en Raymond Ullers. Telefoon: +31 (0)23-5430000 MARKETING Joep Preijde en Marjolein Sturk (manager) PRODUCTIE Marco Verhoog TECHNISCHE REALISATIE EN DISTRIBUTIE Senefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); Imapress (distributie België) EDITORIAL DIRECTOR Remco de Graaf CONTACT KLANTENSERVICE EN REDACTIE Telefoon: +31 (0)23-5364401 Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem ABONNEMENT TIPS & TRUCS Een jaarabonnement (12 edities print én digitaal) Tips & Trucs kost € 52,50 in Nederland. Een digitaal jaarabonnement kost € 42,50. Een los nummer kost € 5,25 en een dubbelnummer € 5,95. Voor verzending buiten Nederland worden extra kosten gerekend. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. U kunt de Klantenservice bereiken via klantenservice@reshift.nl of op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401.
VERHUIZING, BEZORGKLACHTEN EN VRAGEN Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Tips & Trucs. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw e-mailadres en wachtwoord.
PERSOONSGEGEVENS Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens voeren wij uit conform de bepalingen in de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van afgesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie en, indien u daar toestemming voor hebt gegeven, om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. U kunt uw persoonsgegevens opvragen om inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging van de abonnee-overeenkomst, te laten verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital, afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem of een e-mail naar klantenservice@reshift.nl. Wanneer u boven een artikel het Partner-logo ziet, is dit gemaakt door de Partner-redactie van uitgeverij Reshift. Dit is een redactieteam dat apart van de reguliere redacties opereert. De artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commerciële partners. Reshift vindt het belangrijk dat deze artikelen duidelijk herkenbaar zijn, vandaar het Partner-logo.
DISCLAIMER Hoewel uiterste zorg is besteed aan Tips & Trucs, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Tips & Trucs. Alle in Tips & Trucs genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2019 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Nasloos Mijn thuisnetwerk redt het al jaren zonder nas. Weliswaar heb ik het nodige digitale materiaal, maar dat sla ik op de pc op en online. Recent meldde een vriend dat dat niet handig was. Met een nas zou ik veel meer mogelijkheden hebben. Hoewel dat op zich waar is – een nas kan zelfs dienen als mediaspeler – doe ik domweg te weinig met (multi) media en andere zaken om de extra uitgave en aandacht te rechtvaardigen die een nas vergt. En als ik al eens een film van mijn pc wil afspelen op mijn (smart-)tv, dan start ik op laatstgenoemde de app Plex en kan ik moeiteloos genieten. Uiteraard heb ik ook behoefte aan regelmatige back-ups, maar die verdeel ik over zowel de pc als een (gratis) online account bij Stack (van TransIP). Om ransomware voor te zijn, moet ik zelf handmatig inloggen bij Stack (zodat mijn back-up niet automatisch wordt meeversleuteld als boeven toeslaan). En de schijf in de pc heb ik beveiligd met BitLocker, waardoor criminelen er evenmin aan kunnen komen. Al met al voldoet dit systeem prima aan mijn bescheiden wensen. Maar ik begrijp ook dat er mensen zijn die juist wél behoefte hebben aan een nas. Zeker na het lezen van de vergelijking nas versus cloud in deze editie. Veel lees- en doe-plezier!
Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
Tipniveaus! Niveau 1: erg eenvoudig Bijzonder eenvoudige tips waarbij geen enkele ervaring of computerkennis is vereist.
Niveau 2: gemakkelijk en snel Eenvoudige tips die iedere computergebruiker kan uitvoeren, ongeacht het kennisniveau.
Niveau 3: meer dan standaardhandelingen Tips die ‘iets verder gaan’ en waarbij dieper in de materie wordt gedoken.
Niveau 4: moeilijk maar begrijpelijk Tips waarin geavanceerde software-opties worden behandeld.
Niveau 5: voor de expert Tips voor wie het maximale uit de pc wil halen en niet terugdeinst voor complexe handelingen.
09 | 2019
3
WINDOWS 10 TWEAKGIDS
SLECHTS 95 ,
€9
NU IN DE WINKEL!
Inhoud 22 Windows-problemen de baas Windows geeft weleens problemen. Geen nood: met onze hulp ben je de meeste kuren de baas.
28 Facebook Marketplace Je kunt je spullen al enige tijd via Facebook verkopen. Wat is hierbij de beste strategie?
34 Uitgebreid tekenen Met DrawPad kun je tekenen met lagen en in vector.
46 Is er in je pc gesnuffeld?
Windows + Linux samen Wil je best experimenteren met Linux, maar daar niet zomaar je Windows-installatie voor inruilen? Zet dan Windows en Linux gewoon samen op één pc!
Pagina 8
Besluipt jou weleens het ongemakkelijke gevoel dat iemand heeft zitten neuzen in je computer?
58 Chatten met Telegram De communicatie-app Telegram werkt eenvoudig en je kunt zelfs vanaf een iPad chatten.
68 Knutselen met video’s We gaan aan de slag met gratis tools om video’s te bewerken, optimaliseren, downloaden en meer.
74 Tekstbeperking in Word Werk je met collega’s in één document? Bescherm bepaalde passages van je document tegen aanpassingen.
Nas versus cloud Zet je al je gegevens in de cloud? Of vind je dat onveilig of te langzaam? Een nas heeft weer andere problemen. Welke opslagmethode is de beste keuze?
Pagina 16
123: Snel resultaat in 3 stappen 15 Klok in PowerPoint 27 Teksten vertalen in Word 51 Wachtwoordkaart
3
Voorwoord/colofon
6
Lezerspost
32 Word abonnee! 40 Checklist: Smartphones 52 Freeware
Bewaak je online privacy Niet alle websites en diensten nemen het nauw met je privacy. Ze volgen je op allerlei manieren via de browser op je pc of via de apps die je op je smartphone gebruikt. Tijd om het heft in handen te nemen.
Pagina 62
09 | 2019
5
LEZERSPOST ONDER REDACTIE VAN MARK GAMBLE
Lezerspost Vragen en opmerkingen van lezers De afgelopen maand ontvingen we weer veel vragen. We kunnen de vragen helaas niet allemaal persoonlijk beantwoorden. De interessantste vragen selecteerden we en hebben we voorgelegd aan onze experts. Heb je zelf ook een vraag? Stuur hem naar redactie@tipsentrucs.nl. Vraag 01: Veilige modus Is er misschien een mogelijkheid om de veilige opstartmodus van Windows terug te krijgen via de F8toets? Ik moet nu telkens zelf de computer resetten, totdat Windows zelf besluit om in een veilige modus op te starten. Ik kan me echter niet voorstellen dat dit de juiste manier is. Hebben jullie een betere oplossing? P. Spin
andere trucjes bedacht om de computer in een veilige opstartomgeving te booten. Gelukkig is er ook een vrij eenvoudige truc om de F8-functie in ere te herstellen. Hiervoor ga je als volgt te werk: druk in Windows 10 tegelijk op de Windows-toets en de letter X en kies uit het menu voor Windows PowerShell (Admin). Vervolgens typ je onderstaande regel exact in en sluit je af met Enter: → bcdedit --% /set {default} bootmenupolicy legacy
Na het correct invoeren van bovenstaande regel verschijnt in het PowerShell-venster de bevestiging dat de bewerking is voltooid. De F8-functionaliteit is nu weer hersteld. Mocht je deze manier toch niet willen gebruiken, dan kun je alleen vanuit Windows 10 zelf aangeven dat je de computer opnieuw in een veilige modus wilt opstarten. Dat doe je dan via Instellingen / Systeemherstel en vervolgens klik je bij het onderdeel Geavanceerde opstartopties op de knop Nu opnieuw opstarten. Wil je het oude F8-menu helemaal uitschakelen, dan wijzig je de toevoeging legacy in standard:
Vraag 01 Als je de F8-functionaliteit met PowerShell weer hebt ingeschakeld, komt dit menu weer tevoorschijn als je voor het starten
01 De veilige modus-optie via de F8-toets is in Windows 10 verdwenen, maar Microsoft heeft
Mail ons! Heb je een vraag of een opmerking? Mail hem naar redactie@tipsentrucs.nl. Voor vragen of opmerkingen over je abonnement of de bezorging van Tips & Trucs kun je contact opnemen met onze klantenservice (023-5364401). Iedere maand ontvangen we een mailbox vol vragen. Graag zouden we ze allemaal persoonlijk beantwoorden, maar we moeten noodgedwongen kiezen. Neem ook eens een kijkje op de uitgebreide website van ons zusterblad Computer!Totaal (www. computertotaal.nl). Daar kun je ook vragen stellen.
6
09 | 2019
→ bcdedit --% /set {default} bootmenupolicy standard
van Windows op de F8-toets drukt.
LEZERSPOST
Vraag 02: Installeer Flash Player Sinds kort geeft mijn laptop een fout in Facebook Gameroom. Er staat dat ik Flash Player moet installeren, maar als ik dan op de melding druk, krijg ik te zien dat Flash Player al geïnstalleerd is. Als tip krijg ik dat je op de stippeltjes van Edge moet drukken en dan Flash moet inschakelen, maar ook dat heb ik gedaan en het werkt nog steeds niet. Flash werkt wel in de browser, maar in Facebook Gameroom niet. N. Heikerman 02 Facebook Gameroom is gebaseerd op Chromium (de opensource-kern van Google Chrome). Download Flash via www.tiny.cc/flashadobe. Kies in het keuzemenu eerst de juiste Windows-versie en vervolgens FP for Opera and Chromium – PPAPI. Klik vervolgens op Nu downloaden. Zorg dat Facebook Gameroom is afgesloten voordat je Flash installeert. Na de installatie zou het programma weer moeten functioneren. Mocht dit niet het geval zijn, download dan Google Chrome en installeer Flash Player via die browser. (RB)
klaren, maar het kan ook prima via Windows zelf. Per onderdeel biedt Windows 10 uitgebreide uitleg waarin de gegevens gedeeld worden, maar het nadeel is wel dat je al deze onderdelen zelf moet doorlopen. Ga naar Instellingen (Windows-toets + I) en klik op Privacy. Hier kun je per onderdeel de knop op Uit zetten. Een externe tool die in één overzicht alle opties weergeeft, is wellicht handiger. Windows Privacy Dashboard (WPD) is zo’n gratis tool en kun je downloaden van www.wpd.app. Dit programma toont alle privacyinstellingen in een duidelijk overzicht. Je kunt de instellingen daar per onderdeel uitschakelen of allemaal in één keer. (RB)
Vraag 03: Privacyinstellingen?
Vraag 03 Met het programma WPD kun je in een keer alle privacy-
Sinds kort hebben we een nieuwe computer met Windows 10. Nu heb ik gelezen dat dit besturingssysteem erg veel gegevens verzamelt en doorstuurt naar Microsoft. Er zijn behoorlijk wat verborgen privacy-instellingen en ik weet niet zo goed hoe ik die kan uitzetten. Bestaat er een app die het allemaal uitschakelt? Graag geen computertaal, want dat is voor mij lastig. L. van Dijk
instellingen uitschakelen.
03 Er zijn veel programma’s die dit klusje kunnen
Vraag 04: Upgraden ssd
Vraag 04 Met EaseUS Todo
In mijn desktop-pc met Windows 10 zit nu een kleine ssd van 128 GB, maar deze raakt telkens vol. Nu de prijzen wat aan het normaliseren zijn, wil ik een grotere ssd van 500 GB aanschaffen, maar is het mogelijk om een kleine ssd door een grote te vervangen? Welk programma zou ik hiervoor kunnen gebruiken en hoe kopieer ik dan mijn bestanden? Jean B.
Backup kun je gemakkelijk je besturingssysteem migreren.
04 Met EaseUS Todo Backup Home kun je gemakkelijk overstappen op een ssd met meer capaciteit. De proefversie is te downloaden via www.tiny.cc/ tbfree. Zorg dat beide ssd’s zijn aangesloten en de nieuwe ssd klaar is voor gebruik. Start EaseUS Todo Backup en klik linksonder op System Clone (pictogram met de Windows-logo’s). Klik op de knop Advance option en selecteer Optimize for ssd. Druk op OK en selecteer de doelschijf door het selectievakje voor Hard disk aan te vinken. Klik vervolgens op Proceed. Als de kopie klaar is, kun je de computer afsluiten en de oude ssd vervangen voor de nieuwe.
09 | 2019
7
BESTURINGSSYSTEMEN DOOR: TOON VAN DAELE
Samen op één pc
Windows en Linux, het beste van twee werelden Je hebt al een aantal Windows-versies zien
VIRTUEEL
passeren en je bent dit besturingssysteem
Tip 01: Hypervisor
altijd trouw gebleven. Tegelijk groeit de nieuwsgierigheid naar die eeuwige rivaal Linux. Daar wil je best wel mee experimenteren, maar je vertrouwde Windows10-omgeving overboord gooien is voor jou geen optie. Dat hoeft ook niet, want Linux laat zich netjes naast Windows installeren op dezelfde pc, virtueel of fysiek.
Wat gaan we doen?
We bekijken twee uiteenlopende scenario’s waarbij je Windows en Linux, of twee Windowsversies op dezelfde pc installeert. Eerst komt een virtuele installatie van het tweede besturingssysteem aan bod. Daarna wordt het verhaal iets complexer en installeren we het tweede besturingssysteem fysiek op een afzonderlijke partitie.
8
09 | 2019
We gaan ervan uit dat je met Windows 10 werkt en dat dit ook je primaire besturingssysteem moet blijven. Daarnaast wil je met een andere Windowsversie of met een Linux-distributie aan de slag. De veiligste manier om dat te doen, is door het extra besturingssysteem te virtualiseren. Het besturingssysteem denkt dan dat het op de gewone manier op een machine is geïnstalleerd en dat het de pc voor zich alleen heeft. Het besturingssysteem is echter door een zogenoemde hypervisor of virtuele machine manager (vmm) als het ware ingekapseld in een afgeschermde omgeving. Het besturingssysteem blijft netjes binnen die gevirtualiseerde omgeving en komt in principe niet in het vaarwater van je normale, fysiek geïnstalleerde besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de gratis hosted hypervisor VirtualBox. Hosted betekent dat de hypervisor een reeds geïnstalleerd besturingssysteem (host) nodig heeft om te kunnen functioneren. In ons en jouw geval is dat dus Windows 10. Overigens kan VirtualBox ook wel op andere platformen worden geïnstalleerd, met name macOS, Linux en Solaris. Je vindt VirtualBox op www.virtualbox.org, waar je op Downloads / Windows hosts klikt.
Tip 01 VirtualBox komt geregeld met een nieuwe versie uit.
BESTURINGSSYSTEMEN
Tip 02: Iso’s
Tip 02 Windows ISO Downloader is superhandig om snel het iso-bestand van een specifieke Windows-versie op te halen.
We gaan zo dadelijk aan de slag met VirtualBox, maar laten we alvast het beoogde besturingssysteem in huis halen. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit welke Linux-distributie je downloadt, maar wij nemen het populaire Ubuntu als voorbeeld. Je vindt het schijfkopiebestand met de extensie iso van Ubuntu Desktop LTS op www.ubuntu. com/#download, een fikse download van haast 2 GB. Even googelen zet je ook snel op weg naar isobestanden van andere distributies, zoals Elementary of Linux Mint. Wie het toch meer op andere Windows-versies in plaats van Linux heeft begrepen, kan de portable Microsoft Windows and Office ISO Download Tool gebruiken (www.tiny.cc/wisod). Open hier het tabblad Windows en selecteer de gewenste versie (7, 8.1 of 10), systeemtype (32 of 64 bit) en taal. Bevestig je keuzes en haal het iso-bestand op.
te hoeveelheid geheugen voor je vm in. Houd er wel rekening mee dat dit geheugen van je host-systeem zal afgaan zolang je vm actief is. Druk nogmaals op Volgende , laat Maak nieuwe virtuele harde schijf nu aan geselecteerd en bevestig met Aanmaken. Je mag het standaardtype (VDI) geselecteerd laten. Druk op Volgende en selecteer Dynamisch gealloceerd. Dat houdt in dat de grootte van je virtuele schijf (die je in het volgende venster gaat bepalen) pas wordt ingenomen als dat in de praktijk nodig blijkt. Voor Ubuntu heb je pakweg 10 GB nodig en voor Windows is dat bij voorkeur minstens 20 GB. Rond af met Aanmaken: de vm duikt nu in je beheermodule op. Op vergelijkbare manier kun je nu nog andere vm’s creëren.
Tip 03 We hebben in vm’s voor Ubuntu en Windows 7 voorzien.
Tip 04: Installatie OS
Tip 03: Virtuele machine Zodra je VirtualBox hebt geïnstalleerd, bij voorkeur met alle voorgestelde onderdelen, kun je de tool opstarten, waarna je in de beheermodule belandt. Hier valt echter nog niets te beheren, aangezien je nog geen virtuele machine (vm) hebt gecreëerd. Druk daarom op de knop Nieuw en vul een geschikte naam in voor je vm, bijvoorbeeld Windows 7 of Ubuntu 18.04. Selecteer het correcte OS Type , zoals Microsoft Windows of Linux , en de juiste Versie , zoals Windows 7 (64-bit) of Ubuntu (64-bit). Bij Machine Folder geef je aan waar de vm opgeslagen moet worden. Druk op Volgende en stel de gewens-
Je hebt nu wel al een virtuele schijf, maar daar moet je natuurlijk nog een virtueel besturingssysteem op installeren. Selecteer je vm en druk op de groene pijl Starten. In het dialoogvenster klik je op het pictogram Kies een virtuele optische schijfbestand en verwijs je naar het iso-bestand van het beoogde besturingssysteem. Zodra je op Start drukt, begint de virtuele installatie van het besturingssysteem. Voor Ubuntu ziet die er normaliter als volgt uit. Allereerst kies je de gewenste taal (Nederlands) en druk je op de knop Ubuntu installeren. Kies de juiste Toetsenbordindeling en druk op Verder, rechtsonder in het venster. Krijg je deze knop niet te zien, houd dan de de muis ingedrukt op de titelbalk en sleep het installatievenster wat naar links. Kies of je een Normale installatie (inclusief kantoorsuite,
09 | 2019
9
BESTURINGSSYSTEMEN
Tip 05 De guest additions zorgen onder meer voor een hogere resolutie en een betere muisintegratie.
Windows- en je Ubuntu-desktop, dan moet je wellicht even de rechter Ctrl-toets indrukken. De kans is groot dat de resolutie van je Ubuntu-desktop nog niet helemaal goed staat. Dat kun je verhelpen door de zogenoemde guest additions te installeren. Open helemaal bovenaan Apparaten, kies Invoegen Guest Additions CD-image, bevestig met Run en vul je wachtwoord in. Na de installatie sluit je de vm af (dat kan via Bestand / Sluiten / de machine uitzetten) en start je die weer op. Dat ziet er vast al heel wat beter uit en het switchen tussen beide desktops met de muis gaat nu ook al een stuk vlotter.
Tip 04 Kies de gewenste taal en volg de volgende stappen.
spelletjes en mediaspelers) of een Minimale installatie wenst. Bevestig weer met Verder. Laat met een gerust hart Wis schijf en installeer Ubuntu geselecteerd – het gaat immers om een installatie op een lege virtuele schijf – en bevestig je keuze met Installeer nu en met Verder. Kies de juiste tijdzone en vul een gebruikersnaam en wachtwoord in. Als je dat wenst kun je hier Automatisch aanmelden selecteren. Bevestig met Verder om de eigenlijke installatie te starten.
Tip 05: Guest additions Na afloop klik je op Nu herstarten en wat later druk je op de Enter-toets. Als het goed is, kun je je even later bij Ubuntu aanmelden en verschijnt de desktop. Wil je met de muiscursor omschakelen tussen je
10
09 | 2019
De installatie van een Linuxdistributie is behoorlijk rechttoe rechtaan Tip 06: Snapshots We hebben hier niet de ruimte om alle opties en mogelijkheden van VirtualBox uit te spitten, maar willen je toch nog een paar nuttige weetjes meegeven. Wil je bijvoorbeeld een usb-stick onder je virtuele Ubuntu beschikbaar maken, selecteer dan bovenaan Apparaten / USB en klik op het juiste apparaat. Erg handig is ook dat je op elk moment een snapshot van je vm kunt maken: kies Machine / Maak Snapshot .