Tips&Trucs 04-2019 Preview

04

JAARGANG 22

APRIL 2019

AL 21 JAAR HET MEEST PRAKTISCHE COMPUTERBLAD!

TEST JE

COMPUTER

HOE GOED PRESTEERT HIJ?

GEBRUIK ÉLKE PRINTER ALS

NETWERK-

PRINTER

JE EIGEN CLOUD

WEG BIJ GOOGLE EN MICROSOFT

ANDROID EN WINDOWS

LAAT ZE OPTIMAAL

SAMENWERKEN

MEER KAART-TRUCS

MET GOOGLE MAPS

INSTALLEER

WINDOWS VANAF EEN

USB-STICK

SUPERSNEL

IN EXCEL GEGEVENS NETJES INVOEREN EDITIE 04 • APRIL 2019 • € 5,25

GENIET VAN VEILIG INTERNET, SAMEN MET 110 MILJOEN GEBRUIKERS WERELDWIJD ESET.NL/BEGINMETONS

REDACTIE Hoofdredactie: Dick van de Schraaf Eindredactie: Sjoerd van der Linden, Jurgen Nijhuis, José Pauty, Emke Slijkerman en Theske Slijkerman E-mail: redactie@tipsentrucs.nl MEDEWERKERS Rens Blom, Mark Gamble, Martin Gijzemijter, Gertjan Groen, Dirk Schoofs, Ap de Smits, Edmond Varwijk, Richard Veenstra VORMGEVING LEFT Graphic Design ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Michiel Kramer en Raymond Ullers. Telefoon: +31 (0)23-5430000 MARKETING Joep Preijde en Marjolein Sturk (manager) PRODUCTIE Marco Verhoog TECHNISCHE REALISATIE EN DISTRIBUTIE Senefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); Imapress (distributie België) EDITORIAL DIRECTOR Remco de Graaf CONTACT KLANTENSERVICE EN REDACTIE Telefoon: +31 (0)23-5364401 Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem ABONNEMENT TIPS & TRUCS Een jaarabonnement (12 edities print én digitaal) Tips & Trucs kost € 52,50 in Nederland. Een digitaal jaarabonnement kost € 42,50. Een los nummer kost € 5,25 en een dubbelnummer € 5,95. Voor verzending buiten Nederland worden extra kosten gerekend. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand.

U kunt de Klantenservice bereiken via klantenservice@reshift.nl of op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401.

VERHUIZING, BEZORGKLACHTEN EN VRAGEN Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Tips & Trucs. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw e-mailadres en wachtwoord.

PERSOONSGEGEVENS Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens voeren wij uit conform de bepalingen in de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van afgesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie en, indien u daar toestemming voor hebt gegeven, om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen.

U kunt uw persoonsgegevens opvragen om inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging van de abonnee-overeenkomst, te laten verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital, afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem of

Analoog Kortgeleden was ik op vakantie in Thailand. Zon, zee, heerlijk eten, aardige mensen … kortom: twee paradijselijke weken. Een van de dingen die me het meest zijn bijgebleven, is het organisatievermogen van de Thai – zónder hulp van de computer. Mijn vriendin en ik wilden een uitstapje maken naar een belendend eiland. De vriendelijke Thaise dame in het ‘kantoortje’ langs de weg op Koh Chang schreef aan de hand van onze wensen een bonnetje uit.

Misschien dat ze de informatie later nog in een computer invoerde, maar zo op het oog was daar niets van te merken. Ze vertelde dat we de volgende ochtend zouden worden opgepikt op locatie A, vervolgens met een busje getransporteerd naar de haven om daar op de boot te stappen naar het buureiland. Later op de dag zou de hele procedure in omgekeerde volgorde plaatsvinden. Het kantoortje noch het bonnetje maakten een heel betrouwbare indruk, maar de volgende dag bleken alle zorgen op dit punt overbodig. Stipt op tijd stond het busje klaar op de afgesproken plek. Ook alle andere delen van het uitstapje verliepen perfect volgens plan. Voor efficiency is een pc dus niet per se nodig. Voor alle workshops in deze editie van Tips & Trucs wel. Veel plezier ermee!

Veel lees- en doe-plezier!

Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

Tipniveaus!

Niveau 1: erg eenvoudig Bijzonder eenvoudige tips waarbij geen enkele ervaring of computerkennis is vereist.

een e-mail naar klantenservice@reshift.nl.

Wanneer u boven een artikel het Partner-logo ziet, is dit gemaakt door de Partner-redactie van uitgeverij Reshift. Dit is een redactieteam dat apart van de reguliere redacties opereert. De artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commerciële partners. Reshift vindt het belangrijk dat deze artikelen duidelijk herkenbaar zijn, vandaar het Partner-logo.

DISCLAIMER Hoewel uiterste zorg is besteed aan Tips & Trucs, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Tips & Trucs. Alle in Tips & Trucs genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2019 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Niveau 2: gemakkelijk en snel Eenvoudige tips die iedere computergebruiker kan uitvoeren, ongeacht het kennisniveau.

Niveau 3: meer dan standaardhandelingen Tips die ‘iets verder gaan’ en waarbij dieper in de materie wordt gedoken.

Niveau 4: moeilijk maar begrijpelijk Tips waarin geavanceerde software-opties worden behandeld.

Niveau 5: voor de expert Tips voor wie het maximale uit de pc wil halen en niet terugdeinst voor complexe handelingen.

04 | 2019

3

Welk abonnement past bij jou?

Misschien wil je wel een abonnement op Tips & Trucs, maar wil je je niet meteen vastleggen voor een heel jaar. Gelukkig hoeft dat niet: bij ons bepaal je zélf wat voor abonnement je neemt. Eén jaar, een half jaar of een maand: jij kiest wat het beste bij je past!

1

EEN JAAR LANG 12 edities Tips & Trucs voor maar (€ 4,38 per editie)

€ 52,50

2

VOORDELIGSTE KEUZE

EEN HALFJAAR LANG 6 edities Tips & Trucs voor maar

€ 28,50 (€ 4,75 per editie)

3

IEDERE MAAND Een editie Tips & Trucs voor maar per maand

€ 5,25

Meest flexibzeelgbeaaker) uze (maandelijks op

Regel het direct op

www.tipsentrucs.nl/abonneren

Inhoud 14 Digitaliseren Paperassen, dia’s, fotoafdrukken, lp’s, videobanden, je kunt al die herinneringen digitaliseren!

Pc op de testbank Bij sommige programma’s of taken vallen de prestaties van je systeem toch wat tegen. Ligt het aan de processor of de grafische kaart, de schijf of het intern geheugen? Met benchmarktools kun je deze systeemonderdelen grondig testen. Hoe goed presteert jouw systeem en wat kun je verbeteren?

20 Windows installeren van usb Wil je Windows af en toe te upgraden of helemaal ‘schoon’ installeren? Maak een installatie-stick.

24 Eigen cloud maken Wil je je gegevens niet stallen bij Google of Microsoft in verband met de privacy, bouw dan je eigen cloud!

40 Creatief met kaarten Er is meer mogelijk met Google Maps en Google Earth dan het opzoeken van locaties of routes.

44 Android meets Windows Met wat (gratis) tools kun je je Windows-pc en Android-smartphone veel beter laten samenwerken.

Pagina 8

Netwerkprinter maken

62 Portable apps

70 Formulieren in Excel

Met de juiste instructies maak je zelfs van de eenvoudigste usb-printer een veelzijdige netwerkprinter. Handig om vanaf andere computers en mobiele apparaten binnen je netwerk af te kunnen drukken.

Met invoerformulieren wordt het invoeren van veel gegevens in Excel heel eenvoudig én betrouwbaar.

Pagina 28

Software slechts tijdelijk gebruiken, niet willen of kunnen installeren? Zet het op een usb-stick of in de cloud.

66 5G-netwerk De uitrol van het 5G-netwerk is aanstaande, maar wat houdt het in en moet jij je erop voorbereiden?

123: Snel resultaat in 3 stappen 39 Verbruik minder data 49 Ongestoord doorwerken 60 Afspeellijsten in VLC

3

Voorwoord/colofon

4

Word abonnee!

6

Lezerspost

34 Checklist: Geluidskaarten 50 Freeware

Schakel advertenties uit Advertenties op sociale netwerken worden toegespitst op jouw activiteiten en voorkeuren. Vind je dat niet prettig? Hoewel ze onvermijdelijk zijn, kun je er wel voor zorgen dat ze niet meer worden gebaseerd op wat jij online allemaal onderneemt.

Pagina 56

04 | 2019

5

LEZERSPOST ONDER REDACTIE VAN MARK GAMBLE

Lezerspost Vragen en opmerkingen van lezers De afgelopen maand ontvingen we weer veel vragen. We kunnen de vragen helaas niet allemaal persoonlijk beantwoorden, maar de interessantste vragen hebben we voorgelegd aan onze expert.

Heb je zelf een vraag? Stuur hem naar redactie@tipsentrucs.nl.

Vraag 01: Muiscursor weg Op mijn MSI-laptop staat Windows 10. Dit werkte altijd perfect, maar sinds de laatste update heb ik wat problemen met mijn muiscursor. Zodra de laptop uit de stand-by komt, is de muiscursor onzichtbaar. Hij is nog wel aanwezig, want als ik over het touchpad veeg, zie je de letters en als ik op de Windows-toets druk, zie ik het startmenu. Mijn kleinzoon heeft al even gekeken naar het probleem, maar zelfs hij weet geen raad met het probleem. Kunnen jullie dit wel verhelpen?

Aart Duis

01 Het kan zijn dat de het touchpad is uitgeschakeld en bij het ontwaken niet meer is ingeschakeld. Het touchpad schakel je meestal in door een toetsencombinatie waarbij veelal de Fn-toets wordt gebruikt in combinatie met een van de volgende functietoetsen: F3, F5, F9 of F11. Werkt dit niet, dan kun je ook de muis inschakelen door op de Windows-toets te drukken en te zoeken naar Muisinstellingen.

Gebruik de pijltjestoetsen op het toetsenbord om deze te selecteren en druk op Enter om het te openen. Gebruik vervolgens de Tab-toets om Extra muisopties te selecteren en Enter om deze te openen. Selecteer met de Tab-toets de tabbladen en gebruik de pijltjestoetsen om het tabblad Apparaatinstellingen te selecteren. Gebruik nu de Tab-toets om de knop Inschakelen te selecteren en de spatiebalk om hem in te drukken. Indien het probleem zich blijft voordoen, is het advies om de drivers te updaten. (RB)

Mail ons!

Vraag 01 Het kan zijn dat het

Heb je een vraag of een opmerking? Mail hem naar redactie@tipsentrucs.nl. Voor vragen of opmerkingen over je abonnement of de bezorging van Tips & Trucs kun je contact opnemen met onze klantenservice (023-5364401). Iedere maand ontvangen we een mailbox vol vragen. Graag zouden we ze allemaal persoonlijk beantwoorden, maar we moeten noodgedwongen kiezen.

Neem ook eens een kijkje op de uitgebreide website van ons zusterblad Computer!Totaal (www.computertotaal.nl). Daar kun je ook vragen stellen.

6

04 | 2019

touchpad na het ontwaken van de laptop niet is ingeschakeld.

Vraag 02: Gedeeld geheugen?

Als ik in Taakbeheer kijk bij Prestaties, zie ik onder GPU 0 dat er 8 GB gedeeld gpu-geheugen is gebruikt.

Daarboven staat dat er 11 GB geheugen is toegewezen. Ik snap niet zo goed wat hiermee bedoeld wordt.

LEZERSPOST

Gebruikt mijn computer nu 8 GB ram van mijn videokaart of mijn videokaart 8 GB van mijn computer?

Leo van Ouds

Vraag 02 Het toegewezen geheugen is het geheugen dat exclusief voor de grafische taken is gereserveerd, het gedeelde geheugen is multifunctioneel.

02 De weergegeven geheugeninformatie van Taakbeheer komt rechtstreeks van de gpu-videogeheugenmanager (VidMm) en laat precies de belasting van de applicaties zien. Onder het tabblad Prestaties zie je bijvoorbeeld dedicated (vast, en door Microsoft beschreven als toegewezen) geheugen. Het toegewezen geheugen is volledig gereserveerd voor de gpu. In het geval van een fysieke kaart is dit het vram dat op de grafische kaart zit.

Bij computers zonder grafische kaart wordt het ram gebruikt. Het toegewezen geheugen is dan zichtbaar afgesnoept van het ram. Dat is ook de reden dat sommige computers niet precies het geïnstalleerde geheugen weergeven in de specificaties. Het gedeelde geheugen kan zowel door de cpu als door de gpu voor grafische taken worden aangesproken. (RB)

Vraag 03: Foutmeldingen

zit ook de antivirussoftware in de weg. Schakel deze tijdelijk uit en probeer het opnieuw. Is de software wel geschikt is voor Windows 10? Probeer de installatie eens via comptabiliteitsmodus uit te voeren.

Open via de rechtermuisknop Eigenschappen en klik onder het tabblad Compatibiliteit op de knop Probleemoplosser voor compatibiliteit uitvoeren. Blijft het probleem zich voordoen, dan kun je proberen de rechten van de installatiemap aan te passen (vaak wordt deze in de map Program Files geïnstalleerd). Klik met de rechtermuisknop op de map en kies Eigenschappen. Ga naar het tabblad Beveiliging en klik op de knop Bewerken. Klik op Toevoegen / Geavanceerd en op Nu zoeken.

Selecteer je gebruikersnaam en klik op OK en nogmaals OK. Zorg dat bij de machtigingen Schrijven is aangevinkt onder Toestaan en druk op OK. Druk nogmaals op OK. Een laatste optie is om het installatiebestand uit te pakken. Soms is de software incompatibel, maar werken de drivers nog prima. Deze zitten vaak verstopt in het installatiebestand; met een tool als 7-Zip kun je ze er vaak uithalen. Klik met rechts op het installatiebestand en kies 7-Zip / Open archief. Zoek de drivers en kopieer deze uit het archief. Zorg vervolgens dat het apparaat is aangesloten en druk op de Windowstoets+R. Typ devmgmt.msc en druk op OK. Klik met de rechtermuisknop op het onbekende apparaat en kies Stuurprogramma bijwerken. Kies voor Op mijn computer zoeken naar stuurprogrammasoftware en vervolgens voor Ik wil kiezen uit een lijst met stuurprogramma’s op mijn computer. Open via Bladeren het bestand uit het archief, kies vervolgens uit de lijst het juiste apparaat en klik op OK. (RB)

Vraag 03 Soms zitten de drivers verstopt bij de installatiesoftware.

Ik heb een usb-stick gekocht waar ik oude video’s mee moet kunnen opnemen. Nu is het probleem dat ik foutmeldingen krijg als ik het apparaat aansluit. De eerste melding is dat hij het stuurprogramma mist.

Dit zou ik wel op kunnen lossen als het volgende probleem niet zou optreden. Ik heb software bij de stick gekregen, maar als ik dat wil installeren, krijg ik een Engelstalige foutmelding: “Error opening file for writing”. Als ik dan op de Doorgaan-knop klik, blijf ik het probleem met de missende stuurprogramma’s houden. Misschien handig om te weten, is dat ik een computer met Windows 10 gebruik. Ik heb overwogen om terug te stappen naar Windows 7, maar dat zou teveel problemen met mijn andere programma’s geven.

Dirk Molenaar 03 Probeer de installatiesoftware eens te starten door er met de rechtermuisknop op te klikken en te kiezen voor Als administrator uitvoeren. Mogelijk

04 | 2019

7

BENCHMARKING DOOR: TOON VAN DAELE

Op de testbank!

Hoe goed presteert je systeem?

Bij sommige programma’s of taken vallen de prestaties van je systeem toch wat tegen. Ligt het aan de processor of de grafische kaart, de schijf of het intern geheugen? Met benchmarktools kun je deze systeemonderdelen grondig testen.

Het wordt duidelijker waar de potentiële bottlenecks zitten en eventueel ook wat je eraan kunt doen.

Tip 01: Synthetisch vs. écht De term benchmarken verwijst naar het testen van een product waarbij je een of ander referentiepunt gebruikt om aan te geven in hoeverre het geteste product beter of slechter presteert dan andere (vergelijkbare) producten.

Als je naar zulke tools googelt, kom je vaak de term ‘synthetische benchmark’ tegen. Deze tools beschikken over eigen, ingebouwde tests die een bepaalde werklast genereren, waaruit dan een prestatiescore wordt afgeleid.

Een kleiner deel van de testprogramma’s behoort tot de categorie ‘real-world’-benchmarks. Die maken gebruik van echte software, zoals die ook door de gebruiker zelf wordt ingezet (denk aan echte games of echte kantoorapplicaties enzovoort) en berekenen op grond daarvan een prestatie-index. Een typisch voorbeeld hiervan zijn testprogramma’s die de grafische kaart testen, die weinig meer doen dan tijdens een live gameplay het aantal frames per seconde bijhouden. Dat is bijvoorbeeld nuttig voor gamers die willen weten hoe goed een bepaalde videokaart presteert bij specifieke games.

Wat gaan we doen?

SLECHT

GOED

PRESTATIE Wet stellen je een aantal benchmarktools voor waarmee je je een goed beeld kunt krijgen van de prestaties van de diverse onderdelen van je systeem.

Waar zinvol geven we je tevens enkele tips waarmee je die prestaties wellicht wat kunt verhogen.

8

04 | 2019

Tip 02: UserBenchmark We beginnen met een synthetische benchmark die de prestaties van verschillende systeemonderdelen kan meten. Surf naar de site www.userbenchmark.

Tip 01 Realworld-benchmarken door het aantal frames per seconde van een spel bij te houden.

BENCHMARKING

Tip 02 Door het compleet ondermaatse resultaat van de grafische kaart, is deze pc zeker niet geschikt om te gamen.

com en download de gratis portable tool UserBenchmark. Wanneer je het programma opstart, zie je welke componenten worden getest (waaronder de processor, grafische kaart en de schijven) en krijg je hier ook enige uitleg bij. Zodra je op Run klikt, worden de tests achter elkaar uitgevoerd; zorg wel dat je firewall de verbinding met internet niet blokkeert. Het hele proces neemt nauwelijks twee minuten in beslag. Je doet er wel goed aan om terwijl de tests lopen, alle andere applicaties en zoveel mogelijk achtergrondprocessen af te sluiten.

Dat geldt overigens voor alle benchmarks in het algemeen.

Na afloop krijg je meteen de resultaten te zien. Je ziet hoe goed je eigen systeem presteert als game-pc, desktop en workstation. Hoe hoger het percentage, hoe beter je eigen systeem voor dat type gebruik geschikt is. Via de link www.tiny.cc/ubm-score zie je hoe in UserBenchmark deze percentages precies berekend worden. Voor het gaming-percentage bijvoorbeeld hanteert men de volgende formule: 25% processor + 50% videokaart + 15% ssd + 10% harde schijf, waarbij de processorscore is samengesteld uit 30% singlecore, 60% quadcore en 10% multicore.

van een of meer specifieke componenten zou hebben, en wat dat ongeveer zou kosten. Linksboven staan de onderdelen van je eigen pc (Baseline), rechts daarvan de componenten van een mogelijk alternatief (Alternative). Je bepaalt zelf de samenstelling van dit alternatief. Daarvoor klik je linksonder de diverse tabbladen open (zoals CPU, GPU, SSD enzovoort) en geef je bij Change Alternative […] telkens aan welke upgrade je voor elk van deze onderdelen overweegt.

Tip 03 Een upgrade van de videokaart: meteen een gpu-score van 71% in plaats van 12%.

Soms is een hardware-upgrade de snelste weg naar betere prestaties Tip 04: Echte software-test

Tip 03: Testresultaten Het loont de moeite wat verder te kijken op de webpagina met de testresultaten. Bij de High level summary krijg je een beschrijving van de prestaties van de diverse systeemcomponenten, vergeleken met andere pc’s die over dezelfde componenten beschikken. Nog lager op de pagina krijg je voor elk onderdeel nog meer details. Bij de processorscore bijvoorbeeld zie je je eigen score evenals de gemiddelde score, en zie je ook de verdeling van de verschillende scores in een grafiek.

Onderaan de pagina, bij de rubriek Custom PC Builder kun je via de link Explore upgrades for this PC nagaan welk prestatie-effect het vervangen

Terwijl het bij UserBenchmark duidelijk om een synthetische benchmark gaat, werkt de bekende tool PCMark 10 met echte applicaties. PCMark 10 bestaat uit verschillende edities, waaronder een gratis Basic Edition en een betaalde Advanced Edition (27,99 euro). Wij zijn met de betaalde versie aan de slag gegaan, op https://benchmarks.ul.com/pcmark10 zie je de verschillen.

Start de tool na de installatie op en klik rechtsboven op Benchmarks. Je kunt in principe meteen op Run klikken in de module PCMark 10, maar de knop Details geeft je meer feedback over de testonderdelen. Bovendien kun je op het tabblad Custom run zelf bepalen welke tests je wilt laten uitvoeren.

Je merkt dat PCMark 10 vooral is gericht op het benchmarken van pc’s voor zakelijk gebruik, met items als Video conferencing , Web Browsing , Spreadsheets en Photo Editing. Er is weliswaar

04 | 2019

9

BENCHMARKING

Tip 04 PCMark 10: realtime benchmarks van machines voor zakelijk gebruik.

ook een onderdeel Rendering and Visualization, maar je kunt beter een meer gespecialiseerde benchmark voor game-pc’s gebruiken (zie tip 8).

Een volledige testronde van PCMark 10 kan makkelijk twintig minuten of langer in beslag nemen.

Na afloop krijg je een uitvoerig resultaat van elk onderdeel. De testresultaten kun je bewaren en ook vergelijken met reeds vastgelegde resultaten. Via de knop View online kun je de testresultaten ook naast die van andere systemen leggen.

Via de link Services openen kun je vanuit het Eigenschappen-menu het Opstarttype van een specifieke service aanpassen. Onderaan de webpagina www.tiny.cc/servconf vind je aanbevelingen over welke services je eventueel op Handmatig of Uitgeschakeld kunt zetten.

Tip 05 Schakel automatisch startende programma’s uit als die niet nodig zijn.

Tip 06: Processor

Overklokken leidt vaak tot betere prestaties, maar je doet het wel op eigen risico Tip 05: Services uitschakelen Vind je de systeemprestaties aan de lage kant, dan lukt het wellicht met de volgende tips om je pc wat vlotter te maken. Begin met uitzoeken welke programma’s er automatisch met Windows opstarten.

Dat kan via Windows Taakbeheer (Ctrl+Shift+Esc), maar beter nog met een tool als Autoruns (www. tiny.cc/autoruns). Je hoeft hier maar het vinkje te verwijderen naast een overtollig item om te zorgen dat het niet langer automatisch opstart.

Controleer ook of er geen overtollige of ongewenste services actief zijn. Open wederom Windows Taakbeheer en ga naar het tabblad Services.

10

04 | 2019

UserBenchmark en PCMark 10 mogen dan zeer uiteenlopende benchmarks zijn, ze zijn beide bedoeld om een totaalbeeld van een systeem te krijgen. Er zijn echter ook benchmarks die zich specifiek op een bepaald onderdeel richten. Het gratis Cinebench (www.tiny.cc/cinebench) bijvoorbeeld test je processor door een 3D-afbeelding in hoge kwaliteit te renderen. Je hoeft de tool alleen maar te starten en bij CPU op de knop Run te klikken. Even later krijg je de score uitgedrukt in ‘cb’ en de prestaties van je processor worden in een vergelijkende tabel in beeld gebracht. Via File / Advanced benchmark vind je bij CPU (Single Core) nog een Run-knop, die meet de snelheid van

Tip 06 Cinebench: rendering met één processorkern of met alle kernen.