PCM 10-2020 PREVIEW

10X TECH

GROEPSTEST

OKTOBER 2020

HOOFDTELEFOONS

6 CHROMEBOOKS

Met Active Noise Cancelling

Met Chrome, Linux en Android!

VOOROP IN TECH HOE VEILIG ZIJN DE GEGEVENS OP JOUW APPARATEN?

HOE VEILIG ZIJN DE GEGEVENS OP JOUW APPARATEN? HOUD INDRINGERS UIT JE ANDROID-TOESTEL ACHTERGROND

HOE TIMMER JE EEN WEBSERVER DICHT?

DRAADLOOS OPLADEN Veelzijdig, krachtig

JE THUISNETWERK ALS EEN VESTING GROEPSTEST VERSLEUTELDE EXTERNE OPSLAG

en populair

ICOON

MICROSOFT SURFACE DUO

WWW.PCMWEB.NL

Terugkeer op smartphone-toneel

REVIEW D-Link DUB-M810 8-in-1 Veelzijdige usb-c-hub 001_PCM1020 (JP).indd 1

PCM

nummer 10

okt 2020

€ 6,95

PC 02010

BP 8 7 1 8 2 2 6 1 0 1 2 1 1

31-08-20 14:34

INHOUD

BEVEILIGING

47 HONDERD PROCENT VEILIGHEID BESTAAT NIET. BINNEN HET DIGITALE DOMEIN KUN JE JE GEGEVENS HOOGUIT ZO GOED MOGELIJK BESCHERMEN. WIJ VERTELLEN HOE!

48

62

DE STAAT VAN ... BEVEILIGING

MASTERCLASS: NETWERKBEVEILIGING

Als digitale gebruiker moet je vooral zelf je

Wie zijn thuisnetwerk wil beveiligen, moet

verantwoordelijkheid nemen. We ervaren

aan veel meer denken dan alleen het netwerk.

immers nog steeds de gevolgen van het feit dat

Dat klinkt als een paradox en een uitdaging ...

veiligheid niet hoog in het vaandel stond toen

en dat is het ook, maar wel een leuke! Op deze

computers en internet werden uitgevonden.

manier doen we het netwerk goed op slot.

50

68

MASTERCLASS: ANDROID BEVEILIGEN Vergeleken met het Windows van vroeger

GROEPSTEST: VERSLEUTELDE EXTERNE OPSLAGMEDIA

is de basisbeveiliging van Android best oké.

Deze externe opslagmedia hebben sterke

Toch kun je nog veel doen om je smartphone

hardwarematige AES-256-dataversleuteling.

en tablet beter te beveiligen. De data en foto’s

Ze slaan gegevens op zonder snelheidsverlies

op je toestel wil je natuurlijk niet kwijt.

en je neemt ze overal veilig mee naartoe.

56

76

MASTERCLASS: BEVEILIG JE WEBSERVER

Vroeger liep je als hacker vooral het gevaar

Je weet één ding zeker: als je een webserver

achter de tralies te belanden, maar voor de

huurt of zelf draait, wordt die 24 uur per dag

600.000 freelancers van HackerOne (een soort

aangevallen door hackers en scriptkiddies.

uitzendbureau voor hackers) is het tegen-

Hoe bescherm je jezelf daartegen?

woordig gewoon een beroep.

KOPLOPERS: HACKERONE

4

PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (EW).indd 4

01/09/2020 11:16

INHOUD

10

34

42

ONTWIKKELINGEN LAADTECHNOLOGIE (DEEL 1)

REVIEW

10X TECH

D-Link DUB-M810 Met deze 8-in-1 usb-c-hub van D-Link, voeg je

Over-ear-hoofdtelefoons met Active Noise Cancelling

Steeds meer smartphones kunnen draadloos

acht extra uitbreidingspoorten toe aan een

PCM zet tien bluetooth-modellen met een prijs

laden. Laders worden ook krachtiger en

moderne laptop die slechts over één of twee

tussen de twee- en vierhonderd euro op een rij.

sneller, maar standaardisatie blijkt complex.

usb-c-poorten beschikt.

Voor het lekker rustig luisteren naar muziek.

36

94

Draadloos opladen

24 GROEPSTEST

Chromebooks We testen zes Chromebooks, zowel standaard laptops, 2-in-1’s als converteerbare notebooks.

Chrome OS zelf wordt steeds krachtiger, maar je kunt ook Android-apps en Linux installeren.

30

IJZERWAREN

MASTERCLASS

Powerline-adapters

Automatiseren met Zapier

De aanleg van een uitgebreid bekabeld net-

Zoals je thuis je slimme apparaten kunt

werk is doorgaans veel werk. Een gemakkelij-

stroomlijnen door te automatiseren, zo kun

ke en doeltreffende oplossing is (een deel van)

je met Zapier volgens vergelijkbare principes

het netwerk via het stroomnet te laten lopen.

talloze webdiensten aan elkaar knopen.

40

100

REVIEW

ON THE MOVE

MASTERCLASS

D-Link COVR-1102/1103

Monorails

Een chatbot maken met Rasa

Dit betaalbare mesh-wifi-systeem biedt een

Monorails werden lang gezien als curiositeiten

Veel websites hebben tegenwoordig een

naadloze draadloze netwerkdekking voor een

die vooral leuk waren voor pretparken. Maar

chatbot waar bezoekers vragen aan kunnen

huis tussen de 325 en 607 vierkante meter.

tegenwoordig zijn ze in opkomst als vervoers-

stellen. Dankzij Rasa kan iedereen met

oplossing voor megasteden.

chatbo echnologie aan de slag op z’n server.

EN VERDER ...

22 TECHBESPREKING

6

23 ICOON

Het boek ‘Samsung Rising’

BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten

16 PRIVACYMEETLAT Checkgesprek.nl

32

18 DE STANDAARD

REVIEW

20 BINNENSTEBUITEN

HP Neverstop MFP 1202nw Dit is een compacte zwart-witlaserprinter (eigenlijk een all-in-one) die zich wil onderscheiden met een enorme toner voor veel en

WebRTC OnePlus Nord

21 TECHHELDEN Lawrence Lessig

Microso Surface Duo

84 CURSUS PYTHON Deel 6: Je programma structureren

88 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips

92 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels

106 COLOFON Lezersservice en abonnementen

vooral goedkope printjes.

NR. 10 - OKTOBER 2020

PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (EW).indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

01/09/2020 11:16

OPLADEN

Ontwikkelingen laadtechnologie, deel 1

DRAADLOOS OPLADEN

RENS BLOM

STEEDS MEER SMARTPHONES KUNNEN DRAADLOOS OPLADEN. DAT IS EEN MOOIE ONTWIKKELING, MAAR HET IS LANG NIET HET ENIGE WAT ER GEBEURT. DRAADLOZE OPLADERS WORDEN STEEDS VEELZIJDIGER, KRACHTIGER EN POPULAIRDER. HOE STAAT DE MARKT ERVOOR, WELKE ONTWIKKELINGEN ZIJN ER GAANDE EN WAT KUNNEN WE IN DE TOEKOMST VERWACHTEN? WE DUIKEN IN DE WERELD VAN DE DRAADLOZE OPLADERS.

10

PCM10_p010-015_Achtergrond - Draadloos opladen (JP).indd 10

31/08/2020 19:19

OPLADEN

Smartphone

PRx-spoel in smartphone Magnetisch veld PRx-spoel in laadplatform

Laadplatform

De werking van draadloos Qi-opladen eenvoudig uitgelegd.

Draadloos opladen is een alterna-

het Wireless Power Consortium (WPC), een

tief voor je smartphone opladen

groep bedrijven waar vrijwel alle bekende

via de usb-kabel en het bestaat

smartphonemerken zich bij hebben aangeslo-

al jaren. Wie denkt dat er weinig

ten. De Qi-standaard gebruikt magnetische

gebeurt rondom draadloos opla-

inductie om vermogen (in wa , o ewel W) te

den, hee het mis. Smartphone-

sturen via spoelen. De oplaadmat waarvan

merken, accessoirefabrikanten

je de stekker in het stopcontact steekt,

en andere betrokkenen werken

hee een vermogenszender in de vorm van

achter de schermen hard aan

een spoel. Een smartphone die draadloos kan

technische vernieuwingen

opladen, hee een vermogensontvanger, ook

om draadloos opladen sneller,

een spoel. Als je je toestel op de oplaadmat

efficiënter, goedkoper en dus

legt, ontstaat er een veranderend magnetisch

populairder te maken. Vrijwel alle

veld dat elektrische spanning opwekt in de

partijen houden zich bezig met

oplaadmat. Die stuurt de elektrische span-

de Qi-standaard. PCM sprak voor

ning naar de vermogensontvanger in je tele-

dit artikel verschillende bedrijven

foon, waarna de spoel die omzet naar energie.

die zich bezighouden met draad-

Zo laadt de accu van het apparaat op.

Apple, Samsung en de rest De iPhone 8 (2017) tot en met iPhone 11 Pro-serie en tweede generatie iPhone SE (2020) kunnen draadloos opladen met 7,5 watt. Het ligt voor de hand dat de iPhone 12-serie, die dit najaar uitkomt, ook draadloos kan opladen. Of dat opnieuw met 7,5 watt gebeurt of sneller, is op moment van schrijven nog niet duidelijk. Alle Samsung-smartphones die draadloos kunnen opladen, doen dat met maximaal 15 watt. Oudere modellen als de Galaxy S10 laden met 12 watt.

Kleinere spelers zoals Motorola, Sony en LG gebruiken de Qi-standaard tot 15 watt en lijken op moment van schrijven geen plannen te hebben om hoger te gaan. Jammer voor wie zo’n telefoon sneller draadloos wil opladen, maar de strategie van de merken is wel goed voor de uniformiteit van de Qi-standaard.

loze telefoonladers, verdiepte zich in openbaar beschikbare

JARENLANG LANGZAAM OPLADEN

Een flinke vooruitgang die je

informatie en pu e uit eigen tes-

De eerste smartphone die draadloos kon

helaas niet meteen terugzag in

tervaringen met smartphones en

opladen via de Qi-standaard verscheen in

nieuwe smartphones. De meeste

bijbehorende draadloze opladers.

2012, was de Nokia Lumia 920. Opladen ging

telefoonmerken schakelden

met 5 wa ; het maximale vermogen van de Qi

geleidelijk over naar 7,5 of 10 wa .

DE QI-STANDAARD

1.1-standaard (BPP). Dat was destijds al heel

Apple introduceerde (pas) in 2017

De Qi-standaard is dé standaard

wat, want de meeste smartphones laadden

de eerste iPhones die draadloos

om consumentenelektronica

via micro-usb of Apples 30pins-connector

kunnen opladen, met 7,5 wa .

draadloos op te laden. De

ook met 5 wa . In 2015 bracht het WPC Qi 1.2

En de Samsung Galaxy S10 die

standaard is ontwikkeld door

(ofwel EPP) uit, dat tot 15 wa kan leveren.

in 2019 uitkwam, laadt draadloos met 12 wa op.

DANKZIJ DE 40WATTOPLAADMAT KUN JE DE OPPO ACE 2 IN 56 MINUTEN DRAADLOOS OPLADEN

SCHOT IN DE ZAAK Dat de twee bekendste smartphonemerken Apple en Samsung het draadloos opladen niet naar het volgende niveau tilden, betekende niet dat de industrie stilstond. Het WPC standaardiseerde de Medium Power Qi-standaard die draadloos kan opladen met

NR. 10 - OKTOBER 2020

PCM10_p010-015_Achtergrond - Draadloos opladen (JP).indd 11

WWW.PCMWEB.NL

11

31/08/2020 19:19

POWERLINE-ADAPTERS

IJzerwaren

7

MAIKEL DIJKHUIZEN

POWERLINEADAPTERS

DE AANLEG VAN EEN UITGEBREID BEKABELD NETWERK IS DOORGAANS VEEL WERK. EEN GEMAKKELIJKE EN DOELTREFFENDE OPLOSSING IS (EEN DEEL VAN) HET NETWERK VIA HET STROOMNET TE LATEN LOPEN. MEER DAN EEN SETJE POWERLINE-ADAPTERS HEB JE NIET NODIG. LUXE PRODUCTEN ONDERSTEUNEN DAARNAAST WIFI-MESH, ZODAT JE METEEN DE DRAADLOZE DEKKING ONDER HANDEN NEEMT. IN DEZE IJZERWAREN NEMEN WE ZEVEN POWERLINE-OPLOSSINGEN ONDER DE LOEP.

Fabrikanten van powerline-adapters schetsen van hun producten een rooskleurig beeld waarbij er duizelingwekkende netwerksnelheden haalbaar zouden zijn. In werkelijkheid

DRIE GIGABITPOORTEN

DEVOLO MAGIC 2 LAN TRIPLE

ligt dat iets genuanceerder. De beschikbare download- en uploadsnelheid is namelijk

Deze powerline-set hee maar liefst

128bit-AES-encryptie. Het uitwisselen

sterk a ankelijk van de kwaliteit van het

drie gigabitpoorten, zodat je ook in een

van beveiligingssleutels tussen de

koperdradennetwerk en laat zich hierdoor

garage of slaapkamer allerlei appara-

adapters gebeurt automatisch en duurt

lastig voorspellen. Het is een kwestie van

tuur via een snoertje kunt aansluiten.

enkele minuten. Via een mobiele app of

uitproberen, waarbij onder meer het aantal

De theoretische overdrachtssnelheid

meegeleverde so ware houd je de actu-

groepen en aangesloten apparaten een

ligt op 2400 Mbit/s, al kom je daar in de

ele status van het netwerk in de gaten.

grote invloed hebben. Gelukkig gebruiken

praktijk waarschijnlijk lang niet bij in

Fijn is dat je vanwege het geĂŻntegreerde

elektronicamerken steeds betere en efficiĂŤn-

de buurt. Dankzij mimo-technologie

stopcontact geen stroompunt verliest.

tere technieken om de verbinding een duwtje

gebruikt de netwerktoepassing drie

De langwerpige behuizing is wel wat

in de rug te geven. Bij aanwezigheid van een

aders van het elektriciteitsnet, mits

aan de grote kant, dus mogelijk zit deze

stroomnetwerk met aardedraad is mimo

er aardedraad voorhanden is. Hoe

powerline-adapter een naastgelegen

bijvoorbeeld een waardevolle toevoeging.

dan ook, de snelheid en stabiliteit zijn

stopcontact in de weg. Bij de Starter Kit

Hierbij wordt de datastroom over verschil-

vergeleken met de eerste generatie

levert de fabrikant twee netwerkkabels

lende aders verdeeld. Het resultaat is meer

behoorlijk opgeschroefd. Een nieuwe

mee. Naast de startset verkoopt Devolo

bandbreedte. Verder voorzien fabrikanten de

G.hn-chip is hiervoor grotendeels

deze powerline-adapter ook los, zodat

producten van steeds snellere chips, zodat

verantwoordelijk. Volgens het Duitse

je het netwerk naar behoe e uitbreidt.

er hogere snelheden mogelijk zijn. A an-

merk overbrugt de Devolo Magic 2

De adviesprijs van een los exemplaar

kelijk van het gekozen product profiteren

LAN triple onder ideale omstandig-

bedraagt 79,90 euro.

gebruikers van aanvullende mogelijkheden.

heden een afstand tot vij onderd

Zo beva en de betere powerline-adapters

meter. De verbinding is beveiligd via

meerdere gigabitpoorten, wifi-ondersteuning en een geĂŻntegreerd stopcontact. www.devolo.nl

â‚Ź 139,90 (2 adapters)

36

PCM10_p036-039_IJzerwaren - Powerline-adapters (JP).indd 36

31/08/2020 19:10

POWERLINE-ADAPTERS

MESH-WIFI

DEVOLO MAGIC 2 WIFI NEXT Met de Devolo Magic 2 Wifi next

te meter. Via het

voeg je een mesh-netwerk aan

elektriciteitsnet

de woning toe. Mobiele appara-

ligt de maximale

ten switchen via de ‘accesspoint

datadoorvoer op

steering’-functie automatisch

2400 Mbit/s. Ten

naar het krachtigste toegangs-

opzichte van de

punt. Bij meerdere gelijktijdige

eerste generatie

verbindingen biedt het mesh-

is er een snel-

systeem dankzij ondersteuning

lere G.hn-chip

voor mu-mimo voldoende

ingebouwd. De

netwerkcapaciteit. Een satelliet

afstand via het

binnen het draadloze netwerk

kopernetwerk

raakt hierdoor niet snel over-

reikt onder

belast, zodat gebruikers in de

optimale om-

praktijk minder wach ijden

standigheden

ervaren. Via de 5GHz-frequentie-

tot vij onderd

band bedraagt de theoretische

meter. De adapter hee een

powerline-adapter is verkrijgbaar

drie adapters beschikbaar. De

snelheid 867 Mbit/s, terwijl er via

geïntegreerd stopcontact en

voor een adviesprijs van 129,90

adviesprijs hiervan is 299,90 euro.

de 2,4GHz-frequentieband in het

bevat aan de onderzijde twee

euro. Overigens is er ook een

De hier besproken Starter Kit

gunstigste geval 300 Mbit/s haal-

gigabitpoorten. Om hackers

zogeheten Multiroom Kit met

hee twee powerline-adapters.

baar is. Volgens het Duitse merk

buiten de deur te houden, doet

is het starterspakket goed voor

de powerline-set een beroep op

een dekking van zo’n 120 vierkan-

128bit-AES-encryptie. Een extra

www.devolo.nl

€ 199,90 (2 adapters)

BETAALBARE POWERLINE-SET MET WIFI

TP-LINK TL-WPA4220TKIT De TP-Link TL-WPA4220TKIT

AES- encryptie.

is al een tijdje beschikbaar

Een interessant

en is nog altijd bij zo’n beetje

extraatje is dat

iedere (online) elektronicawinkel

de adapters

verkrijgbaar. Begrijpelijk, want

een 2,4GHz-

deze betaalbare powerline-set

radio met een

biedt veel waar voor zijn geld.

maximale

Zo levert de Chinese netwerk-

overdrachts-

producent naast het basisstation

snelheid van 300

twee adapters mee, zodat je

Mbit/s hebben

internet aan twee ruimtes kunt

ingebouwd. Met

toevoegen. Elke adapter hee

één druk op de

twee netwerkpoorten. Vergele-

knop deel je

ken met duurdere producten

de ssid en het

is de theoretische doorvoer-

wachtwoord van

snelheid wel een stuk lager,

je router met de

namelijk hoogstens 600 Mbit/s.

geïntegreerde range-extenders.

kunnen gebruikers een mobiele

Voor een extra adapter ben je

TP-Link claimt dat het signaal

In tegenstelling tot veel andere

app of so ware installeren. Con-

ongeveer vij ig euro kwijt.

via het stroomnet een maximale

producten bevat dit type helaas

troleer daarmee de snelheid van

afstand overbrugt van driehon-

geen stopcontact. Naast de drie

powerline-verbindingen en voeg

derd meter. Net als nagenoeg

adapters telt de productdoos

desgewenst een gastnetwerk toe.

alle hedendaagse powerline-

verder drie ethernetkabels met

adapters gebruikt ook dit exem-

een lengte van twee meter. Voor

plaar voor de beveiliging 128bit-

het beheer van het netwerk

www.tp-link.com

Ca. € 90,- (3 adapters) NR. 10 - OKTOBER 2020

PCM10_p036-039_IJzerwaren - Powerline-adapters (JP).indd 37

WWW.PCMWEB.NL

37

31/08/2020 19:10

ON THE MOVE

Liever de lucht in ED CROONENBERG

MONORAILS MONORAILS WERDEN LANG GEZIEN ALS CURIOSITEITEN DIE VOORAL LEUK WAREN VOOR PRETPARKEN. MAAR TEGENWOORDIG ZIJN ZE IN OPKOMST ALS VERVOERSOPLOSSING VOOR MEGASTEDEN. JE HOEFT ER NAMELIJK GEEN DURE TUNNELS VOOR TE BOREN, EN ZE BIEDEN DE REIZIGERS HET BESTE UITZICHT OP STAD EN LAND. OOK VOOR NEDERLAND LIJKEN ZE GESCHIKT.

De ernstigste logistieke fout die de mens-

gestelde richting. En op zaterdagen vindt

heid ooit gemaakt heeft, heet de slaapstad.

er een alternatieve massa-expeditie naar de

Tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden

winkelcentra plaats.

mensen vlak bij hun werk. De schoenmaker woonde achter zijn werkplaats. De arbeider

BETER OPENBAAR VERVOER

woonde in een rijtjeshuis naast de fabriek.

Het is al lang duidelijk dat deze situatie niet

Hooguit een enkele boekhouder nam de

houdbaar is. De maatschappelijke schade

tram naar kantoor. Na de oorlog werd alles

van woon-werkverkeer is te groot. Mensen

anders. Vanaf de jaren 60 kon iedereen zich

zouden gewoon weer thuis – of dicht bij huis

een personenwagen veroorloven. Dat bete-

– moeten werken. Maar ondanks de corona-

kende dat de meeste gezinnen hun krappe

crisis, tijdens welke de papierverschuivende

stadsetages omruilden voor huizen met

beroepsgroepen hun bolides konden laten

tuinen, gelegen op tamelijk grote afstand

staan, lijkt een terugkeer naar de vooroor-

van de werkplek. ‘Suburbia’ werd de norm

logse situatie onrealistisch. Je kunt immers

– eerst in Amerika en daarna in de rest van

moeilijk als een omgekeerde Rode Khmer alle

de geïndustrialiseerde wereld. De gevolgen

slaapsteden afbreken om de mensen weer

zijn navenant. Elke ochtend voegen over

terug de steden in te jagen. Daarom peinzen

de hele wereld talloos veel forenzen zo’n

over de hele wereld beleidsmakers over beter

1.000 kilo staal aan zichzelf toe om zich over

openbaar vervoer.

tientallen kilometers aardolieresidu richting

Het inpassen van nieuwe vervoerssystemen

een bedrijfspand te bewegen. Elke avond

in bestaande bebouwing is echter niet ge-

herhalen deze karavanen zich in tegenover-

makkelijk. Om stadsdeel Noord te verbinden

40

PCM10_p040-041_On the Move - Innovia 300-monorail (JP).indd 40

31/08/2020 19:08

ON THE MOVE

met de rest van de stad, boorde Amsterdam

Het enige ongeluk vond plaats in 1999 en

en te bereizen in de Braziliaanse stad São

een metrotunnel in slappe grond vol hei­

kostte vijf mensen het leven.

Paulo (zie foto). Het systeem is verder in

palen waarop eeuwenoude gebouwen rusten.

Moderner dan de zweefbaan is de monorail

aanbouw in Riyad, Bangkok en de Chinese

De schade bleef gelukkig beperkt, maar de

die zich over een betonnen balk beweegt,

stad Wuhu. Dat laatste project betreft een

kostenoverschrijdingen waren even indruk­

waarbij de trein zich met rubberwielen om de

samenwerkingsverband tussen Bombardier

wekkend als de vertragingen. In tal van

balk klemt en dus onmogelijk kan ontsporen.

en CRRC.

andere steden in de wereld zijn de ervaringen

De laatste incarnatie is de magneetmonorail,

Het is duidelijk dat vooral supersteden

vergelijkbaar. Het boren van metro­tunnels

waarbij de wielen zijn vervangen door krach­

interesse vertonen in monorails. Nederland

blijkt telkens weer een hachelijke, peperdure

tige magneten die de trein een stukje boven

is er te klein voor, toch? Niet per se. In ieder

en zeer tijdrovende onderneming. Maar er

de baan doen zweven. In Beijing is inmiddels

geval vond de lobbygroep International

bestaat nog een andere plek waar bestaande

zo’n lijn geopend. Dat China voorop loopt,

Monorail Organisation (IMA) het in 2018 de

bebouwing en infrastructuur kan worden

mag geen verbazing wekken. De steden zijn er

moeite waard een seminar te organiseren

gemeden: de lucht. Steeds meer w ­ ereldsteden

monsterlijk groot en de lucht is er vuiler dan

in Utrecht. Nederlandse beleidsmakers zijn

kiezen daarom voor een vervoersconcept dat

waar ook ter wereld. Het land heeft er dus

doorgaans beducht voor innovatie, maar

tot voor kort door velen als een ­veredelde

veel baat bij mensen de auto uit te krijgen.

in feite biedt Nederland een ­uitstekende

kermisattractie werd beschouwd: de

Overigens ontwikkelt de Chinese vervoers­

­habitat voor monorails. Akkoord, een

­monorail.

gigant CRRC eveneens een moderne variant

Innovia 300 zou geen gezicht zijn in de

op de zweefbaan.

oude ­binnensteden. Maar dat systeem

SLIM EN VEILIG

zou bijvoorbeeld wel erg geschikt zijn om

Dé monorail bestaat niet. Er zijn drie va­

MINIMALE VOETAFDRUK

rianten. De meest klassieke daarvan is de

Maar andere landen staan ook niet stil. Zo

meren, z­ oals er zo veel bestaan in Neder­

‘Schwebebahn’ of zweefbaan, waarbij de trein

heeft het Canadese bedrijf Bombardier de

land, vormen geen obstakel voor mono­

onder een stalen balk hangt. In 1901 opende

Innovia 300 in de aanbieding. Dit is een

rails. ­Bovendien is de voetafdruk van een

de Duitse stad Wuppertal een zweefbaan die

monorail van het rubberen-wielentype die

monorail minimaal: koeien noch recreanten

nog altijd in bedrijf is. Het systeem vormde

centraal – dus zonder machinist – bestuurd

hebben er last van. En in een landschap

het antwoord op het probleem dat er in het

wordt. Volgens de fabrikant is een van de

dat steeds meer vergeven raakt van wind­

nauwe dal waar de stad gelegen is geen ruim­

grootste voordelen van de Innovia 300 dat de

turbines, vallen de palen van een monorail

te bestond voor een traditionele tramverbin­

infrastructuur ervan snel te bouwen is: palen

ook niet erg op. Tot slot zou een monorail

ding. De Schwebebahn kon echter over de

in de grond, betonnen balk erop en klaar is

een mooi visitekaartje vormen. Want het

rivier de Wupper worden gehangen. Over de

Kees. Bovendien valt de prijs ervan in het

staat buiten kijf dat deze vorm van open­

esthetische kwaliteit van deze oplossing valt

niet in vergelijking met een ondergrondse.

baar vervoer het beste uitzicht biedt over

te twisten, maar slim was het wel. En veilig.

De Innovia 300 is inmiddels te bewonderen

het weidse Nederlandse landschap.

Lelystad te verbinden met IJburg. Ondiepe

NR. 10 - OKTOBER 2020

PCM10_p040-041_On the Move - Innovia 300-monorail (JP).indd 41

WWW.PCMWEB.NL

41

31/08/2020 19:08

DOSSIER MASTERCLASS NETWERKBEVEILIGING

Een veilig netwerk hoeft niet moeilijk te zijn

THUISNETWERK OP SLOT DE DEUREN OP SLOT EN DE RAMEN DICHT, ZO BESCHERMEN WE ONSZELF TEGEN STORM EN REGEN. OP HET INTERNET STORMT EN REGENT HET ALTIJD, MAAR WELKE DEUREN EN RAMEN KUNNEN WE DAAR SLUITEN? EN IS DAT DAN WEL ECHT VOLDOENDE OM ONZE APPARATEN ÉN VOORAL OOK ONZE GEGEVENS TE BESCHERMEN? WIE ZIJN THUISNETWERK WIL BEVEILIGEN, MOET AAN VEEL MEER DENKEN DAN ALLEEN HET NETWERK. DAT KLINKT ALS EEN UITDAGING EN DAT IS HET OOK, MAAR WEL EEN LEUKE!

E D M O N D VA R W I J K

router deze functionaliteit niet of mis je nog apparaten in het overzicht, probeer het dan met een netwerk-app voor de smartphone of tablet. Voorbeelden zijn Fing, Wifiman van Ubiquiti en Net Analyzer, maar er zijn er veel meer. Al deze apps scannen het netwerk en tonen daarna een overzicht van de apparaten die ze gevonden hebben.

DE NETWERKAPPARATEN UPDATEN Met de slogan ‘The network is the computer’

onderdeel waar een overzicht te zien is van

Maak als de lijst zo compleet

had Sun Microsystems het in 1984 al goed

alle apparaten die door de router zijn ‘gezien’.

mogelijk is, onderscheid tussen

begrepen: computers zijn vooral waardevol

Soms zit dit bij de dhcp-functie, steeds

apparaten die zorgen dat andere

als ze met elkaar verbonden zijn, informatie

vaker is het een apart onderdeel. Sommige

apparaten met elkaar kunnen

uitwisselen en samenwerken. Wat we toen

routers laten niet alleen de apparaten en hun

communiceren én apparaten die

nog niet wisten, maar al snel daarna wel

ip-adressen zien, maar ordenen ze in nette

is dat ze daardoor juist kwetsbaar worden.

lijstjes of zorgen voor een logische netwerk­

Of het nu om virussen of hackers gaat, ze

tekening waarop je kunt zien hoe de appa-

profiteren allemaal van de mogelijkheden die

raten met elkaar verbonden zijn. Biedt de

Via de router of een netwerk-app is vaak snel te achterhalen welke

het netwerk ze biedt om binnen te komen en

apparaten er allemaal aanwezig zijn

van het ene systeem naar het volgende door

in het netwerk.

te sluipen. De meeste hacks ontstaan daarbij niet doordat alle systemen onveilig zijn, maar vaker doordat één deel van dat netwerk onveilig is; geïnstalleerd en daarna vergeten te updaten. Paradoxaal: wie het netwerk wil beveiligen, kan niet volstaan met het beveiligen van het netwerk.

WIE ZIJN HET NETWERK? Om ‘het netwerk’ te beveiligen is het belangrijk te weten welke apparaten samen dat netwerk vormen. Het gaat hierbij om de netwerkapparaten zelf, maar ook de apparaten die het netwerk gebruiken. De plek om een overzicht van alle apparaten en verbindingen te krijgen is de router. Die is de laatste betrouwbare schakel in het thuisnetwerk en vervult meerdere belangrijke rollen in het thuisnetwerk. Start de browser en log in op de webinterface van de router. Zoek naar het

62

PCM10_p062-067_Dossier - Masterclass Netwerkbeveiliging (JP).indd 62

31/08/2020 19:25

DOSSIER MASTERCLASS NETWERKBEVEILIGING

Voorzie de netwerkapparaten van de laatste versie van de firmware en kies als dat mogelijk is voor automatisch updaten.

Vanaf het moment dat er geen nieuwe firmwares voor een netwerkapparaat uitkomen, worden beveiligings-

het netwerk alleen gebruiken om te communiceren. Tot de

TOEGANGSBEVEILIGING

fouten die er nog in zitten, niet meer verholpen.

Een tweede stap om te ze en in de

eerste groep behoren in elk geval

beveiliging van het thuisnetwerk is alle

de router zelf en mogelijk ook

netwerkapparaten voorzien van een sterk

een of meer switches, eventuele

wachtwoord. Soms is dat al standaard het

losse accesspoints voor de wifi en

geval: sommige routerfabrikanten geven hun

bijvoorbeeld powerlan-adapters.

apparaten van een uniek en lastig te onthou-

Deze apparaten vormen samen

den wachtwoord. Staat dit, zoals vaak het

het netwerk. Belangrijk voor de

geval is, met een sticker op het apparaat, dan

beveiliging van het thuisnetwerk

is het ook maar weer de vraag wie inmiddels

is ten eerste dat van al deze

allemaal dat wachtwoord weten. Om het

apparaten de firmware up-to-date

wachtwoord te wijzigen, log je opnieuw in op

is. Bijna al deze apparaten kun je

de webinterface van elk netwerkapparaat en

beheren door er met de browser

zoek je naar de opties voor Administration of

op in te loggen. Zoek dan naar

Se ings / Password of soortgelijk.

de optie voor Administration /

Hoewel de kwaliteit van de firmwareso ware

Firmware of Firmware update

van netwerkapparaten de laatste jaren flink

of soortgelijk. Check of er een

is verbeterd, ondersteunen ze nog lang niet

nieuwere firmware is en down-

allemaal lange of heel cryptische wacht-

load en installeer die. Vaak moet

woorden. Kijk naar de aanwijzing voor waar

het apparaat hiervoor opnieuw

een goed wachtwoord aan moet voldoen.

opstarten. Log daarna opnieuw

Configureer op elk netwerkapparaat een

in op het apparaat en controleer

eigen wachtwoord dat afwijkt van het wacht-

of de firmware is geüpdatet én of

woord op alle andere apparaten. Dit klinkt

het de laatste versie is. Beschikt

moeilijk, maar door bijvoorbeeld een deel van

het apparaat over de mogelijk-

het ip-adres van elk apparaat ergens in het

heid nieuwe firmware automa-

wachtwoord te stoppen, zorg je er al voor dat

tisch te installeren, dan kan dat

elk apparaat een uniek wachtwoord krijgt en

een goede optie zijn om gebruik

kom je toch tegemoet aan de wens het niet

End of Life, End of Support Voor netwerkapparaten geldt dat deze doorgaans pas vervangen worden wanneer ze echt stuk zijn of storen. Een prima uitgangspunt om onnodige kosten te vermijden, maar minder verstandig als het gaat om de beveiliging van het thuisnetwerk. In de levenscyclus van hardware is het moment dat een fabrikant stopt met het updaten van de firmware namelijk belangrijk. Geen nieuwe firmware betekent bij deze apparaten, waarvoor eigenlijk nooit aparte beveiligingsupdates uitkomen, namelijk ook dat eventuele beveiligingsfouten die er nog in zitten, voor eeuwig in het apparaat aanwezig blijven. En dat is een risico. Of een apparaat op het moment dat de ‘End of Life’ of ‘End of Support’ optreedt ook vervangen moet worden, hangt sterk af van de rol van het apparaat in het thuisnetwerk en de beveiligingsstatus op dat moment. Zeker voor routers geldt dat hun rol dermate kritisch is dat een apparaat dat nog wordt geüpdatet de voorkeur geniet. Voor apparaten met een kritische rol zoals routers en apparaten die via het draadloze netwerk direct toegankelijk zijn, geldt dat je ze beter kunt vervangen als de fabrikant stopt met het uitbrengen van nieuwe firmware. Of kijk of een alternatieve firmware als OpenWRT een oplossing kan zijn.

van te maken.

Ontbreekt een mogelijkheid om het apparaat zelf te laten controleren of er een nieuwere versie van de firmware is, controleer dan of deze mogelijk wel op de website van de fabrikant wordt aangeboden. Download het firmwarebestand naar de pc en voer een handmatige update uit door het vanuit de webinterface van de router te selecteren, te uploaden en toe te passen.

PARADOXAAL: WIE HET NETWERK WIL BEVEILIGEN, KAN NIET VOLSTAAN MET HET BEVEILIGEN VAN HET NETWERK ALLEEN NR. 10 - OKTOBER 2020

PCM10_p062-067_Dossier - Masterclass Netwerkbeveiliging (JP).indd 63

WWW.PCMWEB.NL

63

31/08/2020 19:25