Computer!Totaal 10 2017 preview

EDITIE 10 | JAARGANG 25 | OKTOBER 2017 | € 6,95

HÉT ANT WO ORD OP AL JE TECH-VRAGEN

HOE PRAKTISCH IS THUISWERKEN?

KOOPGIDS! WERKLAPTOPS Mobiel én efficiënt aan de slag

THUIS

WORKSHOP

SPRAAKASSISTENT

Bouw je eigen Google Home met een Raspberry Pi TIPS & TRUCS

AAN HET

20 TIPS VOOR SLIMME SPRAAKBEDIENING

WERK JE WERKPLEK INRICHTEN + ZO HOUD JE ORDE

SLIMMER THUISWERKEN

15 HANDIGE IFTTT-RECEPTEN

VOORKOM BESTANDSVERLIES DOCUMENTHERSTEL IN WORD

MAAK ZELF JE VISITEKAARTJES

+

ONLINE ONDERWIJSHULP TIPS VOOR STUDENTEN EN DOCENTEN

SCRIPTIES MAKEN IN WORD

Vind wetenschappelijk de juiste vorm

15 HANDIGE NOTITIE-TIPS VOOR ONENOTE

CD-ROM-LAND

VOORWOORD

Voorwoord

Thuiswerken Eigenlijk houd ik niet zo van thuiswerken. Ik vraag me ook af of ik dat structureel zou kunnen. Niet eens omdat ik dan te eenzaam zou zijn en niet zonder de fysieke aanwezigheid van collega’s kan, maar omdat ik het vaak onhandig vind. Het direct met collega’s kunnen schakelen en op elkaar inspelen, de informele gesprekken waarin je samen op nieuwe ideeën komt of ze aanscherpt, dat zou ik echt niet willen missen. Toch kan ik niet zonder thuiswerken.

Af en toe dan. Als er iets af moet. Een plan waarop ik aan het broeden ben of een lastig artikel waarvoor ik echt alle concentratie moet hebben. Het voorwerk daarvoor is meestal al op mijn werk gedaan. Mede dankzij mijn collega’s, die zich daar waarschijnlijk niet eens bewust van zijn.

Alleen het moet er nog even uitkomen zonder de waan en de afleiding van de dag. Daar is thuiswerken, voor mij, ideaal voor.

Zo’n thuiswerksessie begint altijd met het aanzetten van de computer in de werkkamer. Die kamer is het domein van mijn vrouw en er staat een goed bureau en een lekkere bureaustoel.

Het is soms wat gedoe als zij die dag haar werkkamer nodig heeft, maar dan werk ik wel even beneden op mijn laptop. Niet ideaal, maar het kan.

Waarom ik liever op een computer werk en niet op mijn laptop?

Die computer heeft een lel van een scherm en een fijn toetsenbord. Net als op kantoor. Ik zet er wel mijn eigen laptop naast en een lekker muziekje op en dan kan ik beginnen. Meestal.

Want die computer gebruik ik niet zo vaak en ik zie altijd wel wat ‘onderhoudswerk’. En voor ik het weet ben ik een uurtje verder. Je kunt het uitstelgedrag noemen, ik beschouw het liever als onderdeel van het creatieve proces. Want als ik eenmaal op stoom ben, gaat het lekker – soms vergeet ik zelfs te lunchen en te drinken. Meters maken en aan het einde van de middag/begin avond heb ik een resultaat dat me op kantoor dagen zou kosten.

Ik wil niet meer zonder thuiswerken. Af en toe dan.

Veel leesplezier!!

Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl

O KTO B E R 2 0 17

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

3

NUMMER 10 2017

HOE PRAKTISCH IS THUISWERKEN?

THUIS

AAN HET

WERK MAAK JE EIGEN SPRAAKASSISTENT

88

ENTER

6

INFOGRAPHIC Spraakherkenning

80

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles

Hoeveel van de wereld besturen we met

wat langs is gekomen, viel dit ons het meeste

onze stem? Of schamen wij, als nuchtere

op. Is dát even lekker binnenkomen!

Hollanders, ons toch nog een beetje om tegen allerlei apparaten te kletsen?

TIPS & TRUCS 20 tips voor spraakherkenning

82

De digitale spraakassistenten (ook voor smartphones) kunnen steeds meer, maar hoe gebruik je ze handig? We geven 20 tips voor handige commando’s.

Voorlopig is zijn de slimme speakers Google

TIPS & TRUCS 15 keer sneller notities maken

94

Home, Amazon Echo en Apple HomePod

4

nog niet in Nederland verkrijgbaar. Dan

Vaarwel notitieschriftje, hallo digitaal no-

bouw je er toch zelf een? Met een Raspberry

titieboekje! Met OneNote én onze slimme

Pi 3 maken we een Google-assistent voor in

tips kun je jouw aantekeningen nóg beter

de huiskamer.

organiseren.

INHOUD

SHORTLIST Orden je werkplek Een thuiskantoortje is handig als je af en toe of zelfs regelmatig thuiswerkt. Maar ook als je voor een vereniging of hobby met je computer aan de slag gaat, is het handig om een goede werkplek te hebben.

24

jes uit, en daar zijn handige hulpmid-

WORKSHOP DOCUMENTHERSTEL IN WORD

Wat is belangrijk voor een

Is MS Word gecrasht? Bestan-

goede werkplek? Onder andere

den kwijt? In deze workshop

een goede bureaustoel, de juis-

laten we niet alleen zien wat

te hoogte van je monitor, maar

je opties zijn, maar ook hoe je

ook een regelmatige pauze.

dit soort ellende voorkomt.

36

54

KOOPGIDS WERKLAPTOPS

THUISWERKEN

Wie graag op verschillende

In 2016 werkte 36% van de

plekken werkt, wil een lap-

TIPS & TRUCS SLIMMER THUISWERKEN MET IFTTT

Nederlandse

20

Een goede werkplek ziet er ook net-

42

BASISCURSUS JE WERKPLEK INRICHTEN

30

deltjes voor! Denk aan kabelbinders, opruimbakjes,

dockingstations

en

laptopstandaarden.

SHORTLIST Printers voor thuis

48

beroepsbevol-

top. We verdiepen ons in de

Als je thuiswerkt kun je het

Voor de meeste mensen is hun compu-

king weleens thuis. Maar hoe

wereld van werklaptops en

leven met IFTTT een stuk

teruitrusting nog steeds niet compleet

praktisch is thuiswerken? En

zetten

makkelijker maken. We laten

zonder een printer. Dan is de grote vraag:

hoe overtuig je de baas?

producten op een rij.

15 slimme ‘recepten’ zien.

welke kun je het beste aanschaffen? We

negen

interessante

helpen je bij deze keuze.

BASISCURSUS Professionele visitekaartjes

QUICK FIX 108

Als je professioneel wilt overkomen, heb je visitekaartjes nodig. En die kun je best zelf maken, met de hulp van deze cursus.

BASISCURSUS Digitale onderwijshulpdiensten

114

Een scriptie schrijven, een les voorbereiden of

BESTANDSHERSTEL

29

PDF-FORMULIEREN

35

SNELLER SCHAKELEN IN WINDOWS

87

HERSTEL IMESSAGE-BERICHTEN

93

KRIJG GELD VAN GOOGLE

98

GRIP OP JE INTERNETVERBINDING

VRAAG & ANTWOORD

105

kunnen helpen als je student of docent bent.

WORKSHOP Wetenschappelijk werken met Word

100

Externe harde schijven (voor bijvoorbeeld je back-up) zijn er in vele soorten en

126

maten. Waar je allemaal uit kunt kiezen?

We zetten wat juweeltjes voor je op een rij.

met anderen samenwerken aan een presentatie: er zijn talloze goede online diensten die je

SHORTLIST Mobiele opslag

KIJKEN, KIEZEN, KOPEN Robotstofzuigers 130

REVIEWS HARDWARE

62

SOFTWARE

67

Grote documenten, werkstukken of een

APPS

72

scriptie maken in Word is een vak apart.

GAMES

74

120

Met deze tips gebruik jij Word ook handig bij grote documenten.

O KTO B E R 2 0 17

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

5

ENTER

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meeste op. Is dát even lekker binnenkomen!

WETGEVING

OOK DIGITALE ENVELOPJES MOETEN DICHT BLIJVEN

DIGIBRIEFGEHEIM Een voorstel tot grondwetswijziging om het briefgeheim uit te breiden naar digi-

tale communicatie, gaat door. De Tweede Kamer ging in april al unaniem akkoord met de wijziging van artikel 13, en nu heeft ook de Eerste Kamer via een stemming unaniem ingestemd. De gewijzigde grondwet verwijst niet langer naar een specifiek communicatiemiddel als de telefoon, maar spreekt over een STREAMEN

Twee keer betalen voor eigentijdse resolutie

NPO wil Netflix zijn

brief- en telecommunicatiegeheim. Dat zorgt er ten eerste voor dat moderne communicatievormen als e-mail, sms’jes en WhatsApp-berichten in het briefgeheim worden opgenomen. En door de brede definitie van telecommunicatie, geldt het artikel ook voor communicatievormen die in de toekomst verschijnen. Critici als Privacybarometer en de Autoriteit Persoonsgegevens vinden de priva-

6

De Nederlandse Publieke Omroep

Nederlands belastinggeld. Jan Paternotte,

cybescherming in de grondwet echter nog

(NPO) heeft zich de woede op de hals

Tweede Kamerlid van D66, is één van die

steeds te zwak.

gehaald van tv-kijkend Nederland door

critici en heeft de verantwoordelijke mi-

een nieuwe video-on-demand-dienst te

nister vragen gesteld over de dienst. Pater-

starten. Zo’n dienst was er al jaren in de

notte ziet NPO Start Plus als een Netflix-

vorm van NLziet en natuurlijk het gratis

concurrent. De NPO blijft ook twee gratis

Uitzending Gemist, maar is nu omgedoopt

Start-abonnementen aanbieden, al bieden

naar NPO Start Plus en kost 2,95 euro per

die geen fatsoenlijke beeldkwaliteit aan

maand. Je kunt crossplatform en reclame-

omdat daar ‘enorme investeringen voor

vrij NPO-programma’s (terug)kijken in

nodig zijn’. De resolutie blijft daarom ste-

1080p-kwaliteit. Critici vinden het bela-

ken op 570p, wat alweer iets hoger is dan

chelijk dat de NPO hier geld voor vraagt

de 342p-resolutie die de omroep jarenlang

omdat de programma’s al betaald zijn met

hanteerde.

ENTER

CLOUD

Veel wolkjes aan de lucht 1Password dwingt je naar de cloud 1Password is één van de populairste wachtwoordbeheerders, maar wordt nu bekritiseerd omdat het klanten dwingt hun wachtwoorden in de cloud op te slaan.

Veel mensen waren fan van de dienst omdat hij de mogelijkheid bood om wachtwoorden

BEVEILIGING

Huilen met de Pet(ya) op Alwéér een ransomware-epidemie In mei richtte de WannaCry-

platlegde. Verder werden onder meer

ter. Dat wordt als een veiligere keuze gezien,

cyberaanval internationaal veel

postbedrijf TNT en het Rotterdamse

omdat een hacker dan specifiek jouw appa-

schade aan, maar het bleek nog erger te

containerbedrijf APM Terminals ge-

raat moet binnen zien te dringen om je wacht-

kunnen. Eind juni werden wereldwijd

troffen, wat voor veel ontregeling en

woorden te bemachtigen. Weet de hacker

duizenden (bedrijfs)computers getrof-

tientallen miljoenen euro’s schade

toegang te krijgen tot de digitale kluis van

fen door Petya, ook wel NotPetya ge-

zorgde. Hoe geraffineerd NotPetya

1Password, dan krijgt hij de wachtwoorden

noemd. De virusaanval maakte ge-

was, blijkt uit de verklaring van TNT

van miljoenen gebruikers in handen. Nu

bruik van dezelfde kwetsbaarheid als

dat het bedrijf nooit volledig zal her-

1Password de optie om je wachtwoorden lo-

WannaCry en trof zo bedrijven die

stellen van de cyberaanval. Wie er ach-

kaal op te slaan verwijdert, is het volgens be-

hun software niet geüpdatet hadden.

ter NotPetya zit en wat het doel is ge-

veiligingsexperts tijd om een andere wacht-

De verspreiding begon in Oekraïne,

weest, is nog onduidelijk.

woordbeheerder te kiezen.

waar NotPetya hele overheidssectoren

lokaal op te slaan, bijvoorbeeld op je compu-

De beginperiode van de mobiele ov-chipkaart is waardeloos. Dik balen.

O KTO B E R 2 0 17

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

ECHT GEZEGD Directeur Arco Groothedde van Translink Systems baalt ervan dat slechts 4700 reizigers hun smartphone als OV-chipkaart gebruiken. Veel providers en telefoons zijn echter niet compatibel, ook mag je er niet met korting mee reizen.

7

ENTER

C I J F E R TJ E

90 MILJOEN In de eerste drie dagen werd de eerste aflevering van het zevende seizoen van Game of Thrones massaal illegaal gestreamd en gedownload.

K U N S T M AT I G E I N T E L L I G E N T I E

MICROSOFT STAART ZICH BLIND OP AI

OBJECTHERKENNING VOOR VISUEEL BEPERKTEN WETGEVING

De

nieuwste

Microsoft-app

waar de iPhone-camera op gericht is

Sleepnetwet door de kamer

heeft niets met Office 365 te

en doet dat verrassend goed. De app

maken, maar gebruikt kunstmatige

herkent ruimtes, objecten, bankbiljet-

intelligentie (AI) om blinden te vertel-

ten en beschrijft personen. Dat ge-

len wat hun smartphonecamera ziet.

beurt in de meeste gevallen ook snel,

De app, die op het moment van schrij-

waardoor we ons kunnen voorstellen

ven alleen voor de iPhone beschik-

dat blinden en slechtzienden daad-

baar is, heet Seeing AI en is ontstaan

werkelijk baat hebben bij deze experi-

Na jaren van voorbereiding en uitwerking hebben

uit Microsofts experimenten om de

mentele app. Dat is ook Microsofts

beide Kamers besloten dat de Nederlandse geheime

mogelijkheden van AI te onderzoe-

doel, daarom blijft Seeing AI gratis en

diensten het internet op grotere schaal mogen aftappen.

ken. Seeing AI vertelt de gebruiker

wordt hij verder ontwikkeld.

De AIVD en MIVD riepen al jaren om die wet, omdat de

Nederlandse AIVD wordt digiStasi

bestaande Wiv (Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten) zo oud is dat de diensten constant achter de digitale veranderingen aan lopen. De vernieuwde Wiv verandert dat: de diensten mogen in plaats van een individuele internetverbinding straks op grote schaal aftappen, bijvoorbeeld een hele stad, provincie of al het

LAPTOP

verkeer naar een bepaald land. Daarnaast mogen ver-

Scheermes om mee te spelen

dachten straks gehackt worden, moeten bedrijven de geheime diensten toegang geven tot hun databases met klantinformatie en mogen data die tijdens het aftappen

ASUS ROG Zephyrus Wie in het verleden zocht naar

Zephyrus heeft dan ook een dikte van

een gaming-laptop, kon er reke-

slechts 17,9 millimeter en is momen-

ning mee houden dat deze wat logger

teel ’s werelds dunste gaming-laptop.

zou uitpakken dan notebooks die puur

Hierin vinden we onder meer een ra-

op productiviteit zijn gericht. Daar

zendsnelle GTX 1080-gpu van Nvidia

komt telkens meer verandering in,

terug. Ook slim: zodra het scherm

onder andere door de ASUS ROG Zep-

wordt opengeklapt, wordt de laptop

hyrus. Cruciale componenten zoals

iets omhoog getild zodat lucht via de

videokaarten

onderkant kan ontsnappen. Een prijs

en

koeling

kunnen

steeds efficiĂŤnter gebouwd worden en zijn steeds kleiner. De ASUS ROG

8

is nog niet bekend.

verkregen zijn, worden gedeeld met de geheime diensten van andere landen. Tegenstanders noemen de Wiv de sleepnetwet, omdat er heel veel digitale communicatie van onschuldige Nederlanders verzameld wordt zonder dat duidelijk is wat daarmee gebeurt. De AIVD en MIVD mogen die gegevens drie jaar bewaren.

ENTER

E E R ST E R E A C T I E VA N D E R E D A C T I E

EERSTE INDRUK

Jeroen de Jager Ziet veel potentie in zo’n klusbril

Googles aanpak bij de eerste versie van Google Glass heb ik nooit begrepen. Het werd voor mij ook de verpersoonlijking van alles wat met Google mis is: nieuwsgierig, voyeuristisch, oncontroleerbaar, alles opslaan en nooit meer vergeten: veel te veel macht bij één partij. Maar deze variant zou ik, waarschijnlijk in de verre toekomst, best zelf willen hebben. Handig om tijdens het klussen even een gebruiksaanwijzing op te roepen, of om in de tuin te zien of iets onkruid is of niet. Of aanwijzingen te krijgen tijdens het navigeren. En ga zo maar door. Dan moet de prijs wel flink naar beneden én ik zou liever een universeel platform hebben dan iets bestierd door Google.

Joris Peterse Gebruikt alleen een toiletbril

Google heeft flink nagedacht over concepten waarbij Glass praktisch ingezet kan worden, zodat tastbaarder wordt wat de meerwaarde is van zo’n bril. Ik ben erg nieuwsgierig om het uit te proberen. Toch denk ik dat het wel nog heel lang zal duren voordat mensen overtuigd zijn van en gewend zijn aan dit soort concepten (waaronder ook de HoloLens) in het dagelijks leven en op de werk-

HERKANSING SLIMME BRIL?

Google Glass EE

vloer. Om eerlijk te zijn zie ik mezelf er voorlopig niet mee lopen en dat is niet omdat ik geen brildrager ben.

Jeroen Boer Miste bij Glass helaas het wauwgevoel

Zelfs als liefhebber van sciencefiction heb ik Google Glass nooit helemaal begrepen. Natuurlijk was er potentie en is het idee cool, maar tegelijkertijd stelde de functionali-

Google Glass flopte twee jaar geleden, maar onder de naam Google Glass Enterprise Edition komt de bril goed tot zijn recht op de werkvloer. Al meer dan 50 bedrijven werken inmiddels met de vernieuwde Google Glass. De bril toont bijvoorbeeld instructies als een visuele laag over de echte wereld, waardoor werknemers beide handen kunnen vrijhouden. Bij DHL worden pakketjes sneller gevonden en bij Volkswagen worden de juiste auto-onderdelen sneller geselecteerd, omdat Google Glass ze snel kan identificeren. De bril heeft een snellere processor die minder heet wordt en de accuduur is verlengd. De camera heeft een hogere resolutie en toont nu met een rood lampje dat er gefilmd wordt (een flinke verbetering voor de privacy). Daarnaast is de Glass-module volledig los te koppelen van het frame, zodat deze te integreren is met bijvoorbeeld veiligheidsbrillen. Bedrijven betalen zo’n 1500 dollar per bril.

teit teleur en zag het er belachelijk uit. Op je werk is het in ieder geval niet zo’n probleem dat je eruit ziet als een cyborg. Zeker niet als je Glass beschouwt als een stuk gereedschap dat je helpt je werk te doen. En wie weet lukt het Alphabet via het bedrijfsleven alsnog de consument enthousiast te maken voor Glass.

Daan Doedens Ziet prima, maar wil toch een bril

Google Glass heeft mijn interesse voor tech aangewakkerd. Het leek me fantastisch om met zo’n slimme bril door de stad te lopen, appjes te lezen, foto’s te maken en de weg te zoeken zonder dat ik m’n telefoon nodig had. Ik ben altijd blijven hopen dat Google verder zou gaan met de ontwikkeling en nu is het zover. Natuurlijk, Glass is handig voor bedrijven, dat is nu al gebleken. Maar stiekem wacht ik nog steeds op een consumentenversie. Kan ik hem eindelijk zelf gebruiken.

O KTO B E R 2 0 17

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

9

ENTER

spotlight

ATARIBOX Jeroen de Jager, één trauma minder Eindelijk kan ik een klein jeugdtrauma wegpoetsen en mijn eigen Atari-console aanschaffen (mocht ik als klein ventje niet). Wel

Techproblemen vragen een techoplossing! En in ons dagelijks techleven komen we vaak leuke nieuwe initiatieven tegen. En de prijs? Dat maakt niet zo uit als het een geniaal idee is.

moet de crowdfunding-actie voor de Ataribox eerst succesvol zijn, maar dat komt wel goed.

Naast nieuwe moeten er ook vooral oude Atari-games op gespeeld kunnen worden. www.ataribox.com

SUNU BAND Lub Snoek, ziet zonder lenzen vrij weinig Het is altijd bijzonder om te zien hoe technologie mensen met een beperking kan helpen. De Sunu-wearable is speciaal ontworpen voor blinden en slechtzienden en scant met behulp van een ultrasonische sensor obstakels binnen een straal van vier meter.

De armband geeft een trilsignaal als de drager ergens tegenaan dreigt te lopen. http://sunu.io

SPEAKERHAT

DESEAT.ME

Daan Doedens, houdt niet van buren op het strand

Joris Peterse, heeft ook digitaal een grote schoonmaak nodig

Nog meer Atari, maar iets totaal anders. De

Als je net zo nieuwsgierig bent als ik, sta-

Speakerhat is een pet met twee ingebouw-

pelen de online accounts zich op. Met de

de luidsprekers. Lekker om degene op de

site DeSeat.me kun je heel eenvoudig zien

strandhanddoek naast je te irriteren, maar

voor welke sites je je met je mailadres hebt

natuurlijk ook gewoon heel handig onder-

aangemeld en bovendien krijg je meteen

weg. Hij heeft zelfs een multiplayer-functie,

een uitschrijflink voor alle diensten die je

zoals het een echte Atari betaamt. Alleen

niet gebruikt.

even afwachten wat-ie gaat kosten.

http://deseat.me

www.atarilife.com/about.html

USB-BATTERIJ Niels van der Galiën, laadt principieel alleen via usb Batterijen hebben de bijzondere gave om altijd op het verkeerde moment leeg te zijn ... en volle heb je natuurlijk net niet in huis.

Deze usb-batterijen klap je open en laad je gewoon via usb. Geen gedoe meer met externe laders en je kunt eindelijk die keukenla met halflege AA-batterijen afvoeren. www.tiny.cc/usbbatt

10