Computer Idee 21 2019 Preview

21

17 sep - 1 okt 2019 HOUD UW PC VEILIG

Slechts

€

3,75

Bescherm uw data met BitLocker SUPERIEUR KNUTSELEN

Raspberry Pi wordt échte pc

Mobiel aan de slag Handige koopgids Chromebooks

Alles voor uw kantoor onderweg DE VOOR- EN NADELEN VAN PSD2

HISTORISCHE ONTDEKKINGSREIS

SPEUREN in de internetarchieven GRATIS PHOTOSHOP-KLOON

Wie mag er neuzen in úw bankgegevens?

VEILIGER INTERNETTEN

TOPTIPS VOOR UW SMARTPHONE Alles met het toetsenbord 1 Muisloos computeren

Bewerk met Photopea | 23 | 2017

GENIET VAN VEILIG INTERNET, SAMEN MET 110 MILJOEN GEBRUIKERS WERELDWIJD ESET.NL/BEGINMETONS

Inhoud

Deze editie

Inhoud 10

Koopgids Chromebook

Raspberry Pi 4 als pc De Raspberry Pi 4 is een grote stap voorwaarts. De verbeterde hardware maakt hem zelfs geschikt voor gebruik als pc.

Chromebooks worden steeds populairder, want ze zijn snel, veilig en vooral betaalbaar.

Toch is er een grote diversiteit in wat elk afzonderlijk model kan en kost.

14

18 De gevolgen van PSD2 Sinds 14 september moeten derden (na uw toestemming) toegang kunnen krijgen tot uw bankgegevens. Wat zijn de gevolgen van deze nieuwe richtlijn?

Workshops 26 BitLocker Optimale versleuteling van uw harde schijf.

30 Toetsenbord Maak van uw toetsenbord een supercontroller.

46 Photopea ‘Photoshop’ voor nop.

Aan 't werk

C

omputer Idee wordt gemaakt door een ploeg mensen. Een paar in vaste dienst en een flink stel freelancers. Die externe medewerkers zijn vaak op heel andere tijden actief dan de redacteuren op kantoor.

Van de een krijg ik op zondag een mail, een ander stelt halverwege de avond een vraag.

Ik beantwoord al die mails bij voorkeur overdag, tijdens ‘normale’ werkuren, maar regelmatig is er meer haast bij. Voorheen moest ik mijn desktop opstarten of de laptop tevoorschijn halen, maar anno computeridee.nl

nu kan reageren net zo makkelijk via de smartphone. Wij werken met Outlook en dankzij de bijbehorende app voor de smartphone hoef ik geen mail meer te missen. Werkt makkelijk en snel en heeft eigenlijk maar één echt nadeel: je moet steeds oppassen dat je niet continu aan het werk bent.

Omdat dit mobiele werken een steeds grotere vlucht neemt, leest u in deze editie een uitgebreid stuk over de mogelijkheden die de techniek op dit vlak biedt. Ondertussen sta ik op het punt er een weekje tussenuit te gaan, richting

40

10 Raspberry Pi 4 Verbeterde hardware biedt ongekende mogelijkheden.

14 Koopgids Chromebook Welk model sluit het best aan op uw wensen?

18 PSD2: wat doen we ermee?

Maakt deze nieuwe richtlijn een eind aan het bankgeheim?

22 Internetarchieven Thuis genieten van álles dat ooit digitaal bewaard is.

34

36 Optimaal mobiel werken Aan de slag in het ov.

40 Internetten met Android Veilig online met uw Android-smartphone.

52 Het Internet of evil things Zijn al die op het internet aangesloten apparaten wel veilig?

13 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat het best bij u past!

21

€

Griekenland. De mobiel gaat uiteraard mee, maar op vakantie zet ik de Outlook-app uit.

Rust is ook belangrijk.

Veel lees- en doeplezier!

Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

R KNUTSELE

Raspbe wordt échrry Pi te pc

PC VEILIG

Bescherm uw data met BitLocker

N

Mobiel aa de slag n

Handige koop gids Chromebo oks HISTORISC

GRATIS PHOTOSHO

Weg met malware, phishing en tracking, en ga veilig online met uw Android-smartphone.

2019

HOUD UW

SUPERIEU

HE ONTDEKK

Alles voor uw kantoor onde rweg

SPEURE in de inteN archieve rnetn INGSREIS

DE VOOR-

P-KLOON

Bewerk met Photopea

Veilig internetten met Android

17 sep - 1 okt

3,75

Slechts

VEILIGER

INTERNET

EN NADELEN

VAN PSD2

Wie mag neuzen iner úw bankgege vens?

TOPTIPS VOOR UW SMAR Alles met TPHONE het Mu 1 islo tsen os comtoe puterenbord TEN

| 23 | 2017

Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 29 Gespot in Area 120 Experimenteren met Google 33 Apps & Downs Opvallende nieuwe apps 43 Tips & Trucs Handige slimmigheden 55 Computeralfabet Computerbegrippen van A tot Z, inclusief concrete tips 56 Voor Nop De leukste gratis software 58 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 60 FAQman + FAQtips!

Problemen opgelost 66 Uitsmijter Zicht op al het internetverkeer 67 Abonneeservice/colofon Plus: volgend nummer

21 | 2019

3

? c p te g d u b ls a r a a Bruikb

De verrassende De aankondiging van de Raspberry Pi 4 was een aangename verrassing. De verbeterde hardware maakt allerlei nieuwe projecten mogelijk. Zo is het minicomputertje zo’n twee tot vier keer sneller dan zijn voorganger, kunt u twee schermen aansluiten en zijn er varianten met extra werkgeheugen.

Dit pakket aan upgrades maakt hem geschikt voor gebruik als voordelige en zuinige budget-pc.

Tekst Gertjan Groen

D

e Raspberry Pi 4 is de nieuwste telg in de Raspberry Pi-familie en een flinke upgrade ten opzichte van zijn voorganger, de Pi 3 model B+. Net als eerdere modellen is de Pi 4 niet alleen bedacht en ontworpen in het Verenigd Koninkrijk, hij wordt er ook nog altijd gefabriceerd.

Ze worden ook wel singleboardcomputers genoemd omdat alle onderdelen en aansluitingen op één printplaatje zijn samengebracht (afbeelding 1).

De nieuweling biedt ten opzichte van zijn voorganger (die overigens ook gewoon leverbaar blijft) fors verbeterde prestaties. Dat terwijl de prijs ongeveer gelijk is gebleven. Het doel van de Raspberry Pi is altijd geweest om jongeren wereldwijd voordelig toegang te geven tot een pc voor studiedoeleinden. Feit is dat ze veel breder worden ingezet. Bijvoorbeeld als kleine server, in robots, voor digitale kiosken en in allerlei handige knutselprojecten – met dank aan een levendige maker-community. Rondom de Pi 4 zullen, geholpen door de verbeterde hardware, ongetwijfeld weer veel nieuwe projecten verschijnen, maar het lijkt ook een prima gegadigde voor een budget-pc.

De Raspberry Pi is een zogenaamde singleboardcomputer.

10

21 | 2019

1

Krachtige hardware Toegegeven, voor de simpelste taken als browsen of tekstverwerken presteert de voorganger ook al prima.

Het besturingssysteem, meestal het op Debian (Linux) gebaseerde Raspbian, is niet zo veeleisend als Windows.

Niettemin zijn er weleens haperingen, bijvoorbeeld bij het bezoeken van websites die zwaar op javascript leunen of bij het gelijktijdig openen van meerdere toepassingen.

De Pi 4 zal het in principe op elk onderdeel beter doen (afbeelding 2).. De processor kan ongeveer twee keer zoveel werk verzetten, hij biedt verbeterde grafische prestaties en snellere netwerkverbindingen én is met extra werkgeheugen leverbaar: naast 1 GB (39,95 euro) nu ook met 2 GB (49,95 euro) of 4 GB (59,95 euro).

Het geheugen is overigens vast gesoldeerd. U zult bij aanschaf dus een keuze moeten maken; achteraf geheugen erbij prikken is er niet bij.

De Pi 4 met 1 GB ligt qua prijs vrijwel op het niveau van de Pi 3 model B+.

Die laatste blijft evengoed interessant voor bijvoorbeeld het gebruik van oudere software die (nog) niet voor de Pi 4 geschikt is.

Opslag Een Pi heeft opslag nodig voor het besturingssysteem en alle data.

Meest voor de hand ligt het gebruik van een micro-sd-kaartje, bij voorkeur een snel type van een betrouwbaar merk. Minimaal 8 GB, maar liever 16 of 32 GB. Een nuttige aanschaf als u de Pi 4 actief als pc gaat gebruiken is een externe ssd met usb 3.0. Zo’n ssd is betrouwbaarder dan een microsd-kaartje en in het geval van de Pi 4 – dankzij usb 3.0 – een stuk sneller.

Sluit hem uiteraard wel aan op een van de twee (blauwe) usb3.0-aansluitingen, en niet op de twee langzamere usb2.0-poortjes (die prima zijn voor bijvoorbeeld muis en toetsenbord).

Een interne ssd met sata-poort kunt u ook gebruiken met een sata-naar-usb-adapter (liefst usb 3.0). Voor usb-opslag geldt wel een kleine beperking: de Pi 4 kan nog niet volledig via usb opstarten. Deze feature wordt (net als starten vanaf netwerklocaties) pas later aan de firmware toegevoegd.

Met een kleine omweg lukt het wel: een micro-sd-kaartje wordt

Raspberry Pi

Raspberry Pi 4 Een knopje om de Pi te starten Zodra u de voeding aansluit, doet de Pi zijn werk. Via de software kunt u hem weer uitschakelen. Iets simpels als een aan-uitknopje zou makkelijker zijn, maar is helaas niet standaard. U voegt het gelukkig wel eenvoudig toe. Uiteraard passend bij het karakter van de Pi, die uitnodigt tot dit soort kleine (maar ook grotere) experimenten.

Op het bordje ziet u een lange reeks pinnetjes. Als u een drukknopje aansluit tussen pin 5 (gpio 3) en pin 6 (ground) kunt u

2

De Raspberry Pi 4 is een flinke vooruitgang ten opzichte van de Pi 3 B+.

dan tijdens het opstarten kort aangesproken – in Linux-termen het /boot gedeelte – waarna direct wordt overgeschakeld naar de ssd. Het is een wat omslachtige procedure, maar het kan.

(ongeveer 11 euro) is altijd een goede keuze. De Pi 4 kan bij stevige belasting aardig opwarmen, maar actieve koeling (zoals een koellichaampje) zal in de praktijk niet nodig zijn. Een goede behuizing (ongeveer 10 euro) is nog wel gewenst (afbeelding 3). Al met al bent u voor zo’n 75 euro klaar.

Wat missen we nog? Eigenlijk alleen zoiets simpels als een aan-uitknopje, maar dat is relatief eenvoudig toe te voegen (zie kader).

Bijkomende extra’s

Besturingssysteem

Een prettige noviteit op de Pi 4 is dat u twee monitoren kunt aansluiten, wat tegenwoordig steeds gebruikelijker is. Voor beide monitoren is zelfs een hoge 4K-resolutie haalbaar. De aansluiting verloopt via microhdmi, dus er is wel een speciaal kabeltje nodig (ongeveer 10 euro) voor uw hdmi-monitor of tv. Een verloopkabeltje van micro-hdmi naar hdmi kan ook (ongeveer 6 euro).

De stroomvoorziening is ook net even anders. In plaats van de meer vertrouwde micro-usb-aansluiting die voorheen werd gebruikt, wordt nu het modernere usb-c gebruikt.

De officiële voedingsadapter

Door de andere architectuur van de Raspberry Pi kunt u niet zomaar

computeridee.nl

daar de Pi 4 mee starten. En door een klein script te maken dat de pennetjes bewaakt, kunt u met diezelfde drukknop de Pi naderhand ook weer uitschakelen. Op www.tiny. cc/e98saz ziet u uitleg en een script.

Let wel: de Pi 4 heeft hiervoor een recente bootloader nodig, het stukje software dat (met een minimaal stroomverbruik) het activeren van de pinnen moet opmerken zodat de Pi ontwaakt. Het updaten van de bootlader is gelukkig niet ingewikkeld.

De Pi 4 is een Raspberry met heel veel pit Voor de Raspberry Pi zijn diverse behuizingen verkrijgbaar.

3

Windows installeren. Microsoft heeft weliswaar een uitgeklede variant voor IoT-apparaatjes (Internet of Things) ontwikkeld, maar de ontwikkeling daarvan loopt achter en het werkt nog niet op de Pi 4.

Gelukkig is er met Raspbian OS een gebruiksvriendelijk Linux-alternatief waarvan de laatste versie ook geschikt is voor de Pi 4, waar binnenkort trouwens Ubuntu Mate nog bij komt. De installatie komt neer op het downloaden van de software, waarna u het micro-sd-kaartje kunt prepareren met het foolproof programma balenaEtcher (www.balena. io/etcher). We kozen het pakket met desktop én extra software. Dit omvat onder meer het fijne Office-pakket LibreOffice, de Chromium-browser, een mediaspeler, enkele spelletjes en handige accessoires, zoals een bestandsbeheerder, pdf-viewer en teksteditor.

U zou ook voor de basisuitvoering kunnen 21 | 2019

11

Koopgids Chromebook

Een laptop, Wie onderweg vlot wil kunnen werken, denkt al snel aan een laptop. De laatste jaren blazen echter ook zogeheten Chromebooks een stevig partijtje mee.

Niet in het minst omdat ze vaak snel zijn, maar ook veilig en vooral betaalbaar. Welke voor u geschikt zou zijn?

Wij leiden u door de overdaad aan modellen.

Tekst Martin Gijzemijter

E

r komen op dit moment zo veel modellen uit dat het lastig is om uit te vogelen welk model nu precies geschikt voor u is. Wij gaan u daar een handje bij helpen. Dit is waarop u moet letten bij de aankoop van een Chromebook.

Chrome OS Veel mensen overwegen een Chromebook vanwege het prijskaartje. Belangrijk om te weten is echter dat een Chromebook géén Windows-laptop is. Alle Chromebooks zijn voorzien van Chrome OS in plaats van Windows. Dat houdt in dat u er géén Windows-programma’s op kunt draaien (afbeelding 1). Dat hoeft geen probleem te zijn; er zijn duizenden apps die u uit de Chrome Webstore

21 | 2019

2

en Google Play Store kunt downloaden, en de kans is groot dat uw favoriete app (of een variant daarop) gewoon te vinden is.

Toch is dat wel iets om uit te zoeken voordat u daadwerkelijk besluit om voor een Chromebook te gaan. Het zou zonde zijn als u straks met een laptop zit waar u weinig mee kunt.

3

Omvang en gewicht

Chromebooks draaien op Chrome OS: dat is écht iets anders dan Windows.

1

14

Kijk goed naar de omvang en het gewicht. Te groot is niet fijn, te klein ook niet.

We zien naast de compacte en betaalbare Chromebooks steeds meer modellen met hogere systeemprestaties en grotere afmetingen.

Dat laatste is wel iets om in de gaten te houden, want net als een Windows-laptop of MacBook kan een Chromebook groot zijn. Een te grote laptop is niet prettig als u hem vaak moet meezeulen, maar een te kleine laptop is niet fijn als u er veel op moet werken (afbeelding 2). Kijk dus goed naar het display (hoeveel inch), maar ook wat de daadwerkelijke afmetingen van de laptop zelf zijn.

Het gewicht is ook zeker iets om rekening mee te houden. De meeste Chromebooks hebben geen harde schijf (waarover later meer) of optisch station en zijn daardoor al een stuk lichter dan de meeste Windows-laptops. Er bestaan echter ook Chromebooks mét een harde schijf, en het gewicht van schermen en componenten kan sowieso sterk verschillen.

Het aantal aansluitingen is belangrijk; u wilt immers wel uw randapparatuur kunnen aansluiten.

Aansluitingen Wat we prettig vinden aan Chromebooks is dat er – ondanks het sympathieke prijskaartje – doorgaans niet wordt bezuinigd op de aansluitingen.

Een hdmi- en usb-aansluiting vindt u op vrijwel elke Chromebook, de meeste exemplaren hebben een ingebouwde kaartlezer en een enkel exemplaar ook een ingebouwde ethernetpoort (afbeelding 3). Welke aansluitingen er precies aanwezig zijn verschilt per merk en model. Soms is er wel hdmi of usb, maar dan met een micro-stekker. Dat is wel handig om te weten voordat u hem in huis haalt.

Ook in de usb-poorten zelf zit verschil: hoeveel usb-poorten zijn er aanwezig, zijn ze van het snelste soort?

Is er ook een usb-c-poort aanwezig?

Koopgids

maar dan anders 4 Chromebooks te zien, waarvan u het display van het toetsenbord kunt loshalen, zodat u daadwerkelijk een tablet in handen hebt in plaats van een dubbelgevouwen laptop.

U wilt immers niet tijdens het werken pas ontdekken dat er onvoldoende poorten zijn om uw harde schijf en uw externe muis aan te sluiten.

Beeldscherm Processor en geheugen

Het is niet alleen belangrijk hoe groot het beeldscherm van uw Chromebook is, maar ook welk sóórt display het is. Zo kunt u een Chromebook kopen met een tn-paneel, wat zorgt voor diepe zwarte kleuren en een hoge verversingssnelheid (fijn bij actiefilms). Een ips-paneel geeft u weer een grotere

Noemen Italianen een dubbelgevouwen laptop un computer portatile calzone? kijkhoek en een betere kleurechtheid.

Heeft de laptop die u wilt een mat of een glanzend display, en wat is de maximumresolutie? Dat zijn zaken die deels met specificaties zijn af te vangen, maar we raden u toch aan om naar de winkel te gaan en het beeldscherm met eigen ogen te bekijken (afbeelding 4). U zult er uiteindelijk flink wat uren naar moeten kijken, dus moet het wel een beeldscherm zijn dat u prettig vindt.

Flexibiliteit Een laptop is van nature een computer die u openklapt, en daar is het zo’n beetje altijd bij gebleven.

Dankzij de Chromebook verandert de markt voor laptops enorm, en we zien dan ook steeds meer modellen met een aanraakscherm. Zo’n scherm is handig als u een Chromebook hebt die u helemaal om kunt computeridee.nl

Kies een display dat voldoet aan uw behoeften, zoals een hoge resolutie en fraaie kleuren.

Rekenkracht is voor een Chromebook minder relevant dan voor een Windows-laptop, omdat Chrome OS zo licht is dat er maar weinig van de hardware wordt gevraagd. De hardware kan daardoor volledig worden ingezet voor apps, waardoor minder zware componenten nodig zijn om toch een hoog prestatieniveau neer te zetten (afbeelding 6). Helemáál onbelangrijk zijn de processor en het geheugen natuurlijk niet; een Chromebook met een Intel Celeronprocessor en 4 GB geheugen is

6

klappen, zodat u van de laptop een tablet maakt (afbeelding 5). In dat geval is het toetsenbord niet in beeld en is het aanraakscherm uw enige optie. Ook verwachten we op middellange termijn eindelijk de convertible

5 Processorkracht is lang niet altijd meer doorslaggevend, maar wel belangrijk.

Kijk ook naar de andere dingen die een Chromebook kan, zoals een omklapbaar scherm.

uiteraard veel minder krachtig dan een laptop met een Intel Core i5processor en 8 GB geheugen.

Het blijft lastig om te bepalen welke processor nu precies voor welke prestaties zorgt. Onze ervaring is dat een Chromebook met een prijs tot ongeveer 600 euro vooral bedoeld is voor basale zaken als internet, mail, tekstverwerking, films en series kijken enzovoort. Duurdere modellen zijn meestal krachtig genoeg om ook andere zaken, zoals fotobewerking en lichte games aan te kunnen. Bij Chromebooks van rond de 1000 euro kunt u gaan denken aan videobewerking.

21 | 2019

15

r e ll o tr n o c r e p u s ls a d r o Uw toe tsenb

Beter dan uw 2

We weten niet alles van u als computergebruiker, maar één ding is zeker: als u op een laptop of een desktop werkt, dan hebt u een toetsenbord. U gebruikt dat om tekst in te voeren en daar houdt het voor de meeste mensen wel mee op. Zonde, want u kunt véél meer doen met uw toetsenbord dan alleen typen.

Tekst Martin Gijzemijter

I

n de praktijk zou u uw toetsenbord misschien ook wel kunnen gebruiken tijdens een potje tafeltennis, maar dat is natuurlijk niet waar we in dit artikel op doelen. We laten u zien hoe u het toetsenbord kunt inzetten als supercontroller, oftewel een apparaat dat minstens zo efficiënt is als de muis, en misschien nog wel efficiënter.

Door de herhaalsnelheid aan te passen, kunt u het toetsenbord volledig aan uw behoeften aanpassen.

So ware De eerste tip die we u willen geven, is om te controleren of de fabrikant van uw toetsenbord wellicht software heeft die speciaal voor uw toetsenbord is geschreven.

Doorgaans wordt die meegeleverd met het toetsenbord, maar omdat Windows tegenwoordig vrijwel alle hardware herkent, kijken we vrijwel nooit meer naar meegeleverde cd’s. Zo kan het zijn dat u de toetsen op uw toetsenbord eenvoudig kunt configureren, zodat u sneller bepaalde functies en programma’s kunt activeren. Mocht dat niet het geval zijn: geen zorgen, er is ook software beschikbaar die niet specifiek voor uw toetsenbord geschreven is.

Daarover leest u verderop meer.

1

Controleer of er software van uw toetsenbordfabrikant is; die biedt vaak extra opties.

Wist u dat u zelfs de muisaanwijzer kunt besturen met het toetsenbord?

30

21 | 2019

Herhaalsnelheid

Uw toetsenbord veranderen in een supercontroller begint met het efficiënter maken van de werking ervan.

U kent ongetwijfeld de frustratie van iets te lang op een toets drukken terwijl u aan het typen bent, waarna de letter die u typte dertig keer in beeld staat. Dat gebeurt ons allemaal, maar wist u dat u zelf kunt bepalen hoe en wanneer dat gebeurt?

Zoek binnen het Configuratiescherm naar het menu Toetsenbord. Daar kunt u in het tabblad Snelheid aangeven hoelang u een toets wilt indrukken voordat Windows de functie herhalen activeert, en daarnaast ook nog eens hoe snel de letters elkaar vervolgens opvolgen. Op die manier kunt u de werking van de toetsen volledig naar uw hand zetten.

Muisaanwijzer Wanneer we zeggen dat Windows volledig met het toetsenbord bestuurd kan worden, dan zijn er altijd mensen die heel bijdehand toevoegen: “Maar de muisaanwijzer kun je niet besturen met het toetsenbord”. Dat is dus onzin, want dat kunt u wel degelijk.

Wanneer u op de Windows-toets drukt en de zoekterm Muis invoert, dan ziet u de optie De muisaanwijzer met het toetsenbord besturen. Wanneer u dit menu opent en u schakelt de optie in, dan kunt u de pijltoetsen op uw toetsenbord gebruiken om de muisaanwijzer te besturen.

Het plusteken op het numerieke toetsenbord is dan de rechtermuisknop en de Enter-toets is de linkermuisknop.

Het is niet zo efficiënt als de muisaanwijzer met de muis bedienen, maar het kan superhandig zijn wanneer u even geen andere opties hebt.

3

Workshop

muis

5

Sneltoetsen

De vorige stap is een beetje een gimmick, maar u hebt daadwerkelijk geen muis nodig om Windows te besturen.

Stel dat u een afbeelding wilt mailen naar iemand. Een drama zonder toetsenbord? Welnee.

Druk op de toetsencombinatie Windows+E om de Windows Verkenner te openen. Navigeer vervolgens met het toetsenbord naar de map en het bestand dat u wilt versturen. Staat de afbeelding op z’n kant? Geen probleem. Door op de toetsencombinatie Shift+F10 te drukken, roept u het rechtsklikmenu op. Met de pijltjestoetsen navigeert u naar de optie Linksom draaien of Rechtsom draaien; met een druk op Enter past u de bewerking van uw keuze toe. U hebt de afbeeldingen nu gedraaid, zonder ze te openen. In hetzelfde rechtsklikmenu kunt u kiezen voor Delen of Openen met. Op die manier voegt u de afbeeldingen eenvoudig toe als bijlage aan een nieuw e-mailbericht.

Zijn bepaalde combinaties te lastig? Gebruik plaktoetsen.

U hebt geen muis nodig om Windows te besturen, álles kan met het toetsenbord.

4

Windows welke toets (voorbehouden aan Shift, Ctrl, Alt of de Windows-toets) u hebt ingedrukt, zodat u eenvoudig combinaties kunt maken. Het enige dat u hoeft te doen om plaktoetsen te activeren, is vijf keer achter elkaar op de Shift-toets te drukken en vervolgens te klikken op Ja als Windows u vraagt of plaktoetsen ingeschakeld moeten worden.

App starten Met toetsencombinaties in Windows komt u een heel eind, maar programma’s daarmee starten gaat nog niet. Gelukkig zijn er programma’s die u daarbij kunnen helpen.

Launchy (www.launchy.net) is een programma dat gemaakt is om u te helpen programma’s zo snel mogelijk te starten. Wanneer u dit programma hebt geïnstalleerd, roept u het minivenster op met de toetsencombinatie Alt+Spatiebalk, waarna één letter indrukken vaak al genoeg is om het programma te vinden dat u wilt starten.

Dat lijkt misschien op de functionaliteit van het menu Start, en dat is het ook, maar dan een stuk efficiënter, omdat niet Windows, maar u bepaalt welke programma’s er gevonden kunnen worden. Daarmee voorkomt u dat de letter W naast Word en WinZip nog dertig andere zoekresultaten oplevert waar u op dat moment niets aan hebt.

6

Plaktoetsen Windows en de programma’s die u daarop draait zijn te bedienen met een duizelingwekkende hoeveelheid handige toetsencombinaties. Het is niet voor iedereen eenvoudig om die toetsencombinaties te activeren, zéker niet wanneer u zelf complexe combinaties hebt toegevoegd bij gebrek aan andere vrije combinaties.

U kunt dan natuurlijk allerlei acrobatische toeren uithalen om al die toetsen tegelijkertijd in te drukken, maar u kunt ook gewoon gebruik maken van plaktoetsen. Hierbij hoeft u toetsen niet ingedrukt te houden, maar onthoudt

Kleine kinderen zijn heel goed in het maken van plaktoetsen computeridee.nl

Snel programma’s en apps starten? Met Launchy hebt u daar slechts een toets voor nodig.

Chrome We gaven eerder in dit artikel al een klein overzicht van wat u met het toetsenbord allemaal in Windows kunt doen, maar ook de apps in Windows zitten vol met handige toetsencombinaties.

Een programma dat we graag willen uitlichten is Chrome, omdat deze browser toch het programma is waar we veel tijd in doorbrengen op onze computer. En inderdaad, ook Chrome is volledig te bedienen met het toetsenbord. Zo opent u een nieuw venster in Chrome met Ctrl+N; voegt u daar een Shift tussen voor de incognitomodus. Met Ctrl+Tab bladert u door de open tabbladen (zoals Alt+Tab dat voor Windows doet). Met de Tab-toets navigeert u door klikbare items en met de Enter-toets 21 | 2019

31

Aan de slag in he t o v

Uw mobiele De zomervakantie is voorbij: tijd om weer aan het werk te gaan of de studie op te pakken! Dit jaar pakken we alles iets slimmer aan en benutten we de tijd in de trein of bus eens nuttig. In dit artikel leest u alles over hoe u onderweg goed kunt werken, welke apparatuur u daarvoor nodig hebt en hoe u aan een internetverbinding komt.

Werken in de trein? Ga voor een compacte laptop die niet te veel weegt.

1

Tekst Richard Veenstra

2-in-1 Kunt u niet kiezen tussen een laptop en een tablet?

Ga dan voor een 2-in-1-apparaat, ook wel hybridelaptop genoemd. Dat zijn apparaten die uit twee delen bestaan: een beeldscherm en een onderkant met toetsenbord en trackpad. Klap de onderkant naar achter en u gebruikt het apparaat als tablet.

Klap het onderste deel weer naar voren en het apparaat is als normale laptop te gebruiken.

Prijzen van dit soort hybride apparaten lopen erg uiteen, maar ga ervan uit dat u wel iets meer kwijt bent dan voor een normale laptop.

M

eer dan een miljoen Nederlanders maken dagelijks gebruik van de trein als vervoersmiddel. Velen daarvan doen dat in de ochtend- en avondspits om te pendelen tussen huis en werk. Als u elke dag een halfuur heen en een halfuur terug moet reizen naar uw werk, betekent dit dat u in een maand 20 uur van het openbaar vervoer gebruikmaakt. Genoeg tijd om productief te zijn dus!

Werken in de trein is ideaal omdat u niet hoeft te focussen op andere zaken en u een relatief comfortabele werkplek voor uzelf kunt creëren. Wat hebt u nu allemaal nodig om een fatsoenlijke werkplek in te richten? Laten we beginnen met de laptop, de kern van uw mobiele kantoor.

Klein maar fijn

De HP Spectre x360 is een prima 2-in-1-apparaat.

36

21 | 2019

Als u onderweg met een laptop wilt kunnen werken, moet u iets anders naar het apparaat kijken dan wanneer u het vooral thuis wilt gebruiken als alles-in-één-apparaat of gamelaptop.

Ten eerste is het formaat belangrijk; in de trein hebt u vaak weinig ruimte en dan is een 17inch-laptop geen goed idee. Een grote laptop met veel aansluitmogelijkheden is ook niet nodig. De kans dat u een extern beeldscherm, toetsenbord of muis in de trein meeneemt, lijkt ons zeer onwaarschijnlijk. Een laptop met een scherm tussen de 11 en 13 inch is ideaal. Dit formaat stopt u zo in de tas of rugzak en is niet te klein, zodat u alles op het scherm prima kunt lezen.

Het gewicht is ook iets om over na te denken. Als u elke dag met het apparaat moet zeulen, dan telt elke 100 gram (afbeelding 1). Besparen op formaat en gewicht heeft natuurlijk wel zijn uitwerking op de kracht van de laptop. Verwacht niet dat uw compacte laptop met bakken intern geheugen of een snelle cpu is uitgerust. Maar laten we wel wezen: is dat noodzakelijk als u in dat halfuurtje even wat mails wilt wegwerken of een presentatie wilt doornemen?

Wat wél telt, is of de batterij lang genoeg meegaat. U wilt niet meerdere keren per dag uw laptop hoeven opladen. De laptop moet het een hele

2

Mobiel werken

kantoor 3

dag kunnen volhouden om er plezier aan te beleven (afbeelding 2).

Tegen een stootje Wat voor eisen stelt u verder aan uw laptop? De behuizing moet degelijk zijn en tegen een stootje kunnen.

De laptop wordt namelijk meerdere keren per week in- en uit uw tas gehaald en in de trein is het risico op een ongelukje natuurlijk aanwezig.

In de trein hebt u bovendien vaak last van reflecties van het licht en dat kan hinderlijk zijn als u een glanzend beeldscherm heeft. Een mat scherm weerkaatst licht veel minder goed en daarom kan dat een bepalende keuze zijn als u het apparaat voornamelijk onderweg wilt gebruiken. Wilt u niet dat uw medereizigers kunnen meelezen, dan kunt u een speciale screenprotector aanschaffen. Dat is een folie die u over het scherm plaatst. Alleen De Lenovo Yoga 630 heeft een batterijduur van zo’n 24 uur, meer dan welke laptop ook.

computeridee.nl

Een screenprotector zorgt ervoor dat anderen niet kunnen meekijken op uw scherm.

als u direct vóór de laptop zit kunt u lezen wat er op het scherm staat.

Vanuit elke andere hoek is alleen een zwart scherm te zien.

Vergelijk het met het scherm van een pinautomaat (afbeelding 3).

Wilt u uw laptop zowel onderweg als op uw bureau gebruiken, dan kunt u ervoor kiezen om een docking station aan te schaffen. Deze klikt u op uw laptop om op uw bureau meerdere aansluitmogelijkheden te hebben. Dat is bijvoorbeeld handig bij de laptops van Apple; die hebben vaak maar één of twee usb-c-aansluitingen. Slim, want zo kunnen ze erg dun worden gehouden, maar het is nadelig als u meerdere dingen wilt aansluiten.

Een mobiele router kan tot wel tien apparaten van wifi voorzien.

Mobiele router Er bestaan ook aparte mobiele routers waarop u tot wel tien apparaten kunt aansluiten. Het principe is hetzelfde als wanneer u van uw smartphone een hotspot maakt, maar bij een mobiele router – ook wel mifi-router genoemd – verbruikt u geen batterij van uw smartphone. In de mobiele router stopt u een simkaartje; deze gebruikt u alleen voor mobiele data. De mobiele router zet het 4G/lte-signaal om in een wifi-signaal, waarmee u toegang hebt tot uw eigen beveiligde wifi-netwerk.

Onderweg met Chrome We gingen er tot nog toe vanuit dat u geïnteresseerd bent in een Windows of Mac-laptop, maar er is een andere categorie die vooral voor forensen erg interessant is: de Chromebook.

Een Chromebook is een kleine laptop die draait op Chrome OS, het besturingssysteem van Google. Chrome OS is een besturingssysteem dat niet veel van de processor vraagt en daarom zijn Chromebooks over het algemeen veel goedkoper dan normale laptops.

Chromebooks zijn bovendien snel dankzij dit compacte OS. Een nadeel is dat niet al uw programma’s op een Chromebook draaien; het is geen Windows of macOS. Vergelijk het eerder met een uit de kluiten gewassen mobiel besturings-

4

De Samsung Chromebook 3 hebt u al voor zo’n 200 euro.

systeem als Android of iOS. Microsoft Office kunt u overigens prima op een Chromebook installeren en uiteraard heeft Chrome OS een goede browser genaamd … u raadt het al: Google Chrome.

Het openen, hernoemen of slepen van bestanden verloopt iets minder 21 | 2019

37