Computer Idee 07-2020 Preview

7 Slechts

€

3 - 17 maart 2020

W orkshops

Opdrachten maken in iOS

3,85 NOG MEER GENIETEN

De slimste hacks voor YouTube

Uw back-up veilig met FileFort

In Excel

Formule 1 Race' mee me t Max

DEEPFAKE-VIDEO

Zo worden we GEFOPT MICROSOFT FOTO’S

UW PC SCHOON EN SLANK

PORTABLE SOFTWARE

Maak zelf prachtvideo’s LEKKER GEZOND

Fitter met uw smartphone

Slimmer en grondiger 1 Installeren en verwijderen

02007

| 23 | 2017

8 718226 109118

Inhoud

Inhoud 10

Workshops 20 Filefort Backup Betrouwbaar back-uppen.

40 iOS-app Opdrachten Taken automatiseren en commando’s koppelen.

42 Microsoft Foto’s Fijne videobewerker voor fraaie vakantiefilms.

Deze editie

10 Formule 1 in Excel Houd alle standen bij van het aankomende F1-seizoen.

14 Fitter met uw smartphone Gebruik uw smartphone als personal trainer.

18 Veilig downloaden Vals virusalarm, of toch niet?

24 Installeren en verwijderen Erop en eraf: het kan beter.

28 Deepfake-video of echt?

Beangstigende manipulatie.

34

De Verstappen-formule Op 15 maart barst het F1-geweld weer los.

Als u de resultaten na elke race intypt in uw eigen Excel-schema, weet u meteen hoe Max ervoor staat.

24

Efficiënt (de-)installeren Software installeren kan soms efficiënter en het verwijderen ervan een stuk grondiger.

36 Portable software Programma’s gebruiken zonder ze te installeren.

46 Haal meer uit YouTube Tweaks en trucs voor een nog leukere YouTube-ervaring.

54 Smartphone uit Nederland Maak kennis met Fairphone.

58 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat het best bij u past!

14

Trainen met de smartphone Afvallen, fitter worden of meedoen aan een prestatieloop? Gebruik uw smartphone als personal trainer.

Buikge voel H

et is ’s ochtends een regelmatig terugkerend ritueel. Nadat ik mijn eerste kop koffie achter de kiezen heb, rol ik mijn yogamatje uit. Vervolgens pak ik mijn mobiel erbij en start ik de app ‘Dagelijkse buiktraining’. In een minuut of acht komen er tien oefeningen voorbij om de spieren in m’n buik (en deels de rest van mijn lijf) sterk en fit te houden. Elke oefening duurt 45 seconden, waarna een piep aangeeft dat de volgende aan de beurt is. Het klinkt misschien stoer als ik dit zo opschrijf, maar computeridee.nl

36

Draagbare so ware Steeds meer programma’s hebben een zogeheten portable variant die u kunt gebruiken zónder te installeren. Dat kan in meerdere opzichten handig zijn.

dat gezwoeg op zo’n matje is natuurlijk bittere noodzaak.

Met al het lekkers dat dag in dag uit binnen handbereik is én het klimmen der jaren is het anders volstrekt onmogelijk om de vetlaag rond de taille in bedwang te houden. Die buik-app is overigens maar een van de talloze apps en apparaatjes die de moderne mens te hulp kan roepen om zijn gezondheid op peil te houden. Met de Huawei Watch GT2 bijvoorbeeld, die ik een paar weken mag testen, kan ik allerlei andere sportieve activiteiten bijhouden, mijn hartslag

meten, mijn slaap monitoren en meer. Niet onmisbaar, wel handig. Mede daarom in deze editie een leerzaam stuk over het fitter blijven met de smartphone. Veel lees- en doeplezier!

Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 23 Hoe? Zo! Freeware thematisch besproken 31 Tips & Trucs Handige slimmigheden 50 Voor Nop De leukste gratis software 52 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 57 Gespot in Area 120 Experimenteren met Google 60 FAQman Problemen opgelost 64 FAQtips Antwoord op uw vragen 66 Uitsmijter Strijd tegen plastic soep 67 Abonneeservice/colofon Plus: volgend nummer

7 | 2020

3

l e c x E t e m n io it s o p le o Op p

Formule 1 in for Sinds Max Verstappen hoge ogen gooit, is de Formule 1 weer hot. En helemaal nu de Grand Prix na 35 jaar weer naar Zandvoort komt. Op 15 maart barst het geweld los in Melbourne, Australië.

De stand houdt u bij in Excel. Als u de scores na elke race intypt, wordt het klassement steeds supersnel bijgewerkt.

Ieder team bestaat uit twee coureurs. Daarom voegen we steeds twee cellen samen voor een teamnaam en kunnen er twee namen naast.

2

Tekst Wim de Groot

T

ypt u om te beginnen de teams over, eenmaal in kolom I en tweemaal in kolom B. Die namen moeten in die beide kolommen exact gelijk zijn, anders klopt de puntentelling straks niet. Dat gaat veilig en snel als volgt: typ de teams in kolom I (vanaf I6), selecteer die tien cellen, kopieer ze en plak ze in B6 en daaronder, en plak ze nog een keer vanaf B16. Als u B6 tot en met B25 dan even sorteert, staan ze op alfabetische volgorde onder elkaar (afbeelding 1).

1

Teams en coureurs opstellen Deze teams moeten ook in kolom K komen, maar dan steeds in één grote cel die bestaat uit twee cellen onder elkaar. Die maakt u als volgt: kopieer ‘Alfa Romeo’ vanuit cel I6 naar K6, selecteer K6 en K7 en klik op de knop Samenvoegen en centreren. Die knop doet precies wat hij zegt: hij voegt de beide cellen samen tot één en zet de tekst in het midden. Om de tekst ook qua hoogte in het midden te krijgen, klikt u op Midden uitlijnen. Zo kopieert u het tweede team uit I7 naar K8, voegt u K8 en K9 samen enzovoort (afbeelding 2). Typ uit afbeelding 2 de namen van de coureurs over, met het nummer dat ze op de wereldranglijst hebben.

Het scorebord inrichten

Dit zijn de teams die in 2020 strijden om de Grand Prix, de Grote Prijs van de Formule 1.

10

7 | 2020

Dan gaan we het scorebord inrichten.

De kolommen voor de cijfers kunnen een stuk smaller. Selecteer kolom M tot en met CB en klik met de rechtermuisknop; er verschijnt een menu.

Kies Kolombreedte en vul in het venstertje 3,57 in. Typ Datum in cel M1, Land in M2 en Circuit in M3. Deze drie cellen gaan we ook samenvoegen en centreren met hun buurman in kolom N, maar we gaan dat niet voor elk tweetal apart doen. Selecteer de

cellen M1 tot en met N3, klik op het pijltje naast de knop Samenvoegen en centreren en kies Rijen samenvoegen.

Nu worden M1 en N1 één geheel, gaat M2 samen met N2 en M3 met N3; met één klik.

Dan vult u in O1 de datum van de eerste race in: 15 maart 2020. Daaronder komt het gastland: Australië en daaronder het circuit: Albert Park Melbourne. Om te zorgen dat de naam van het circuit binnen dezelfde cel op twee regels komt, drukt u na Albert Park op de toetsen Alt+Enter en typt u daarna Melbourne. En klik op de knop Terugloop. Deze drie cellen zijn kopjes die midden boven de kolommen O, P en Q moeten lopen.

Selecteer O1 tot en met Q3, klik op het pijltje naast de knop Samenvoegen en centreren en kies Rij samenvoegen (afbeelding 3). Net als zojuist krijgt u drie brede cellen onder elkaar.

Het is al handig dat u deze drie cellen steeds voor drie rijen tegelijk kunt samenvoegen. Om de kopjes voor alle 22 races ook zo in te richten, kan het nog sneller. Kent u de knop Opmaak kopiëren/plakken? Deze knop met de verfkwast vindt u onder de knoppen Knippen en Kopiëren.

Daarmee brengt u de opmaak van

Excel

mules een cel over op andere cellen. Is een cel bijvoorbeeld geel en vet, en wilt u meer cellen zo opmaken, dan selecteert u de cel die al geel en vet is, klikt u op de knop Opmaak kopiëren/ plakken en sleept u de muisaanwijzer (met ingedrukte linkermuisknop) over een aantal andere cellen; die krijgen dezelfde opmaak. U mag ook vooraf meer cellen selecteren, dan wordt de opmaak van die groep overgebracht. Dat kan ook met samengevoegde cellen, want dat is tenslotte ook opmaak. Daar gaat-ie: selecteer de cellen O1 tot en met Q3, klik op Opmaak kopiëren/plakken en sleep over R1 tot en met CB3. Nu worden al die cellen samengevoegd: steeds drie naast elkaar en dat in rij 1 tot en met 3. Is dat snel of is dat snel?

U vult daar verder de datums, landen

3

Uw klassement is al bijgewerkt voordat de winnaars de champagne hebben kunnen ontkurken en plaats van handeling in. U vindt ze op een site als www.f1-fansite.com/nl/ f1-calendar.

Kwalificatierondes In rij 4 ziet u steeds Kwal, Fin en Vgl. In deze kolommen kunt u de positie na de kwalificatieronde noteren en de positie waarop er gefinished wordt. In het bestand dat u kunt downloaden hebben we formules gezet, om die twee met elkaar te vergelijken. Het voert te ver om die hier te bespreken.

U typt in O5 Race 1. Selecteer O5 tot en met Q5 en klik op Samenvoegen

en centreren; deze drie cellen worden één brede cel. Profiteer nu van het volgende trucje van Excel: selecteer deze drie-in-één cel (O5 tot en met Q5), klik op het blokje rechts onder deze selectie en sleep naar rechts tot in CB5. Nu wordt deze brede cel gekopieerd én telt Race 1 verder: Race 2, Race 3 enzovoort. Handig toch?

Punten toekennen De snelheidsduivels verdienen punten door in de top tien te finishen.

De nummer 1 krijgt 25 punten, de nummer 2 krijgt er 18 enzovoort.

Om brede kopjes boven de smalle kolommen te krijgen, zetten we Samenvoegen en centreren in. Met de knop met de verfkwast kopiëren we die opmaak naar de volgende kolommen.

Kopieert u het woord Race met een nummer, dan wordt de nummering bij het kopiëren doorgevoerd.

4

computeridee.nl

Enfin, neemt u de tabel uit afbeelding 5 over, helemaal rechts in het werkblad in kolom CD en CE. Daar komt u snel als u op de toetsen Ctrl+End drukt (NumLock moet uitstaan). Als u ook wilt kunnen invullen dat een coureur niet gefinisht is of werd gediskwalificeerd, zet u onder aan de lijst dnf (voor: did not finish) en dq (disqualified) met 0 punten, maar nodig is dat niet.

Om de coureurs de juiste punten te geven, gaan we straks naar deze tabel verwijzen. Het is handig om dit gebied een zogeheten bereiknaam te geven. Selecteer hiervoor de cellen CD4 tot en met CE17, klik op de tab Formules en klik op Naam definiëren; er verschijnt een venstertje. Vul bij Naam Punten in en klik op OK. Om de punten toe te kennen maken we een tabel vol formules. Typ hiervoor in CG5 Race 1, selecteer CG3 tot en met CG5 en klik op Samenvoegen en centreren; deze drie cellen worden één hoge cel. Klik op de knop Afdrukstand en kies Tekst omhoog draaien. Selecteer deze drie-in-één cel en sleep aan de vulgreep naar rechts tot in DB3-5. Deze hoge cel wordt gekopieerd en de telling loopt op.

U zet in CG6 een formule met de functie Verticaal Zoeken: klik op de tab Formules en klik op de knop 7 | 2020

11

n e p p u k c a b r a a b w u Be tro

Schijf gecrasht?

90 procent van de harde schijven haalt zijn derde verjaardag, maar als ze zes zijn, ligt de helft op de schroothoop.

Maar niet alleen schijfproblemen kunnen ertoe leiden dat u niet meer bij fotoalbums, muziek of werkdocumenten kunt ... Iedereen maakt vroeg of laat een systeemcrash mee. Klavertjes vier en konijnenpootjes helpen niet. Wat wel helpt, is een betrouwbare tool om een reservekopie te maken op een extern station of in de cloud.

Tekst Dirk Schoofs

E

1

U kiest als bron één of meerdere standaardlocaties, of u navigeert naar de mappen die het programma moet back-uppen.

r was een tijd dat alleen commerciële back-uptools betrouwbare oplossingen boden voor het maken van reservekopieën zonder inzet van de ingebouwde back-upfunctie van Windows.

Inmiddels kunnen freeware-oplossingen bijna alles wat dure programma’s bieden. FileFort Backup blinkt bijvoorbeeld uit door zijn gebruiksvriendelijkheid. Dat levert niet alleen gemak op; het betekent in de wereld van back-uptools ook minder risico op vergissingen bij het instellen.

U kunt de gratis versie voor niet-commercieel gebruik downloaden op www.tiny.cc/nchsoft. NCH software belooft dat deze gratis editie geen enkele beperking heeft qua functies.

Er is zowel een versie voor macOS als voor Windows en het valt op dat het installatiebestand heel klein is, slechts 366 Kb. Ook de installatie heeft nauwelijks iets om het lijf en de setup verloopt razendsnel. Daarna staat deze nieuwe tool in het Startmenu bij uw programma’s, maar u opent hem ook via het Systeemvak.

Wat niet kan …

Deze freeware heeft uiteraard enkele beperkingen. U kunt geen kopie maken van de volledige systeempartitie. Ook een volledige schijfback-up is niet mogelijk. U kunt met deze software dus geen zelfstartende kopie maken van de huidige harde schijf. Een minder belangrijke beperking is dat als de back-upprocedure op dreef is, u die niet zomaar kunt pauzeren. Als u de procedure toch onderbreekt, moet u helemaal opnieuw beginnen. Een laatste minpunt is dat FileFort Backup nooit op voorhand waarschuwt als er op de bestemming te weinig vrije ruimte is voor de back-up. Pas als het programma tijdens de procedure vaststelt dat er onvoldoende ruimte is, geeft het een foutmelding.

U moet dit dus altijd vooraf even controleren.

Er is geen manier om een lopende back-upprocedure te onderbreken zonder dat u helemaal opnieuw moet beginnen.

20

7 | 2020

Als u een reservekopie wilt opslaan op een nas, kiest u de optie Network Folder.

Bron Als u FileFort Backup de eerste keer start, stelt het programma meteen een nieuwe back-uptaak voor. In het venster New Backup Job geeft u aan van welke gegevens u een reservekopie wilt maken. In eerste instantie gaat het programma uit van een aantal 2 standaardlocaties: de map Documenten, E-mails of de mappen Muziek, Video’s, Afbeeldingen of Downloads (afbeelding 1).

Niets belet u echter om meerdere items aan te vinken of om specifieke bestanden of mappen op de harde schijf te selecteren.

Daarvoor gebruikt u knoppen Add Folder of Add File. Onderaan in het venster staan enkele opties om deze taak te verfijnen.

Zo kunt u bijvoorbeeld aangeven dat het programma tijdens de back-up de videobestanden, de audiobestanden, of bestanden groter dan een bepaald aantal MB’s achterwege moet laten.

FileFort Backup

Geen probleem!

5

Doel Na een klik op Volgende, komt u in het venster om de doellocatie op te geven. Dit venster is verdeeld in twee groepen: cloudopslagdiensten en eigen hardware. In de eerste groep ziet u de bekende namen, zoals Google Drive en Dropbox. FileFort Backup in combinatie met uw favoriete cloudopslag vormt een erg goedkoop online back-upduo. U kunt ook uploaden naar een ftp-server, dan moet u Classic FTP Client installeren (zie de laatste tip), al is die optie eerder gericht op bedrijven dan op thuisgebruikers. Wanneer u een clouddienst zoals Dropbox kiest, moet u FileFort Backup natuurlijk via uw login en wachtwoord toegang verlenen tot de service.

In de groep Hard Backup Options staan allerlei mogelijkheden: usb-stick, cd/dvd/blu-ray, externe harde schijf of een bepaalde map op de harde schijf van de pc. Bent u eigenaar van een nas, dan kunt via de optie Network Folder op regelmatige tijdstippen een back-up laten wegschrijven naar deze netwerklocatie (afbeelding 2).

Elke week zal het programma op dinsdag om 22.00 uur een reservekopie maken.

3

Methode Als de bron en de opslaglocatie van de back-up-taak vastliggen, kiest u de methode. Een volledige back-up maakt een kopie van alle bronbestanden en/of bronmappen. U kunt ook voor een historische back-up kiezen, die is gekoppeld aan een bepaalde datum. FileFort Back-up zal dan een reservekopie maken, waarbij het een versie opslaat voor iedere maand. Op die manier is het mogelijk om alle gegevens van een bepaalde maand terug te plaatsen.

Wilt u liever een snelle methode, dan kiest u voor de incrementele back-up. Daarbij controleert het programma na de eerste keer telkens welke bestanden nieuw of gewijzigd zijn, zodat alleen die bestanden worden opgeslagen (afbeelding 3).

De incrementele methode is de snelste back-upvariant.

Bestandstype back-up kiezen Welke methode u ook kiest, onderaan kunt u selecteren hoe FileFort Back-up de reservekopie wegschrijft. Het eigen formaat is een bkz-bestand, dat is ook de standaardinstelling. Wilt u later de gegevens zonder gedoe met hetzelfde programma terugplaatsen, dan houdt u

4

het gewoon bij deze optie. Het nadeel is wel dat u dan ook FileFort moet gebruiken om alles te herstellen. U kunt de reservekopie ook als een zelfuitpakkend .exe-file wegschrijven, waarbij u geen enkel hulpprogramma nodig hebt om de gegevens te herstellen. Dan is er nog het bekende zip-formaat. Zip en bkz hebben het voordeel dat u door de back-up kunt bladeren zonder de gegevens zelf te herstellen. Met FileFort maakt u ook een zogeheten spiegel-back-up, die de bestanden onaangeroerd en zonder te comprimeren naar de bestemming kopieert.

Ten slotte kunt u de back-up versleutelen, zodat er een wachtwoord nodig is om de gegevens te herstellen (afbeelding 4). De meeste mensen beschermen de toegang tot hun pc met een wachtwoord, maar vergeten dezelfde informatie op hun back-updrive te beschermen.

Planning De zwakste schakel in back-upbeheer blijft altijd de gebruiker, die vaak slordig en vergeetachtig is. Daarom is het 't veiligst om deze taak volgens een bepaald schema te laten lopen. In het venster Job Start Interval regelt u de planning van de back-uptaken. Met de optie Schedule backup to run automatically at fixed time laat u iedere dag of iedere week op een bepaald tijdstip een back-up maken (afbeelding 5). Het is ook mogelijk om automatisch een reservekopie te laten maken bij het opstarten van het systeem als de computer uitstaat op de ingeplande tijd.

Onderaan het venster verschijnt de samenvatting van alle instellingen. Controleer die even voordat u op Voltooien klikt. Zodra een back-up klaar is, ontvangt u een melding in het systeemvak.

Redding Het is verstandig om uw back-upbestand te beveiligen met een wachtwoord.

computeridee.nl

Als het noodlot heeft toegeslagen, zijn er vier manieren om uw gegevens op eenvoudige wijze te herstellen. U kunt het programma openen, dan selecteert u een eerder gemaakte back-up en gebruikt u de knop Restore. Het programma zal altijd om een bevestiging vragen, want door deze actie overschrijft FileFort dezelfde bestanden op de harde schijf (afbeelding 6). U kunt dezelfde opdracht uit 7 | 2020

21

r e h c s ti s li a e r s d e te s e ti Beeldmanipula

Deepfake-video Van foto’s is algemeen bekend dat ze eenvoudig te manipuleren zijn, maar voor bewegend beeld is dat lastiger.

Toch is het dankzij toenemende rekenkracht en deep learning tegenwoordig relatief eenvoudig om het hoofd van een willekeurig iemand op een ander persoon te monteren, zelfs met beweging. Hoe werkt dat en kunnen we videobeelden tegenwoordig dan nog wel vertrouwen?

Tekst Jeroen Horlings

M

et een populaire app als FaceApp kan een foto geavanceerd worden bewerkt, zodat een persoon er jonger of ouder uitziet. De app kwam een tijdje geleden in het nieuws omdat het gezichtskenmerken op Russische servers zou opslaan.

Daarnaast zijn er apps die gezichten kunnen ‘omwisselen’, zoals Snapchat en FaceSwap, evenals brillen toevoegen en de achtergrond veranderen. Chips zijn

DeepNude In juni vorig jaar verscheen er DeepNude-software voor Windows en Linux. Het laat zich raden wat de software deed: het stripte de kleding weg op basis van deep learning en genereerde een bijpassend lichaam met behulp van een uitgebreide dataset.

De resultaten zagen er vrij overtuigend uit, al werkte het ’t beste als de dame (de software was gericht op vrouwenlichamen) in kwestie al schaars gekleed was. De makers kregen zeer veel kritiek over zich heen omdat het vrouwen kwetsbaar maakte – bijvoorbeeld voor wraakporno. De verspreiding van DeepNude werd gestopt, maar inmiddels zijn er talloze klonen die hetzelfde kunnen.

DeepNude-software kan digitaal de kleren van vrouwen strippen.

28

7 | 2020

tegenwoordig zo krachtig dat vrijwel iedere smartphone realtime bewerkte videobeelden kan genereren. Toch, ondanks de best indrukwekkende resultaten, is het meestal overduidelijk te herkennen als nep (afbeelding 1).

Wat is deepfake?

Bij deepfake-video’s is, in tegenstelling tot eerdergenoemde apps, het resultaat vaak nauwelijks van echt te onderscheiden.

Het begrip deepfake is een samenvoeging van twee Engelse woorden: deep learning en fake. Deep learning is een onderdeel van machine learning, dat gebaseerd is op kunstmatige neurale netwerken. De AI kan zichzelf trainen met data, waardoor de vaardigheden toenemen. Die data kunnen bijvoorbeeld bestaan uit foto’s of video’s van een persoon, waarbij software de gelaatskenmerken analyseert. Door die vanuit verschillende hoeken te analyseren, ontstaat een 3D-model van het gezicht. Niet alleen van de positie van de ogen, neus en mond, maar ook die van andere kenmerken zoals wenkbrauwen en

haar. De manier van praten en bewegen wordt eveneens opgeslagen.

Wanneer er genoeg bronmateriaal is geanalyseerd, kan er met behulp van Computer-Generated Imagery (CGI) een volledig 3D-model gemaakt worden.

Bij deepfake-video’s wordt meestal alleen een gedeelte van een persoon vervangen, zoals zijn gelaatstrekken (ogen, neus, mond). Dit scheelt niet alleen kostbare rekenkracht, het is ook beduidend minder complex omdat bijvoorbeeld niet al het haar, het lichaam, de kleding en de achtergrond hoeft te worden vervangen. Zo’n gezichtsverwisseling of faceswap is tegenwoordig zo eenvoudig dat praktisch iedere consumentencomputer het kan. Er bestaat zelfs kant-en-klare opensource-software voor: DeepFaceLab.

Verjonging In films wordt de deepfake-techniek al jaren gebruikt, maar tot voor kort waren daar zeer krachtige (en dus dure) werkstations voor nodig, evenals complexe software.

1

FaceApp gebruikt deep learningtechnologie om een persoon er totaal anders uit te laten zien.

Videomanipulatie

of echt?

Nepvideo’s herkennen

2

In Terminator Genisys uit 2015 zagen we een oude en een nieuwe versie van Arnold Schwarzenegger – oftewel de T-800 – tegen elkaar vechten.

Dus een 67-jarige Arnold tegen de 37-jarige Arnold uit 1984. Die laatste was natuurlijk niet echt, maar digitaal gerenderd op basis van de originele beelden uit de eerste Terminator-film.

Digitaal spelen met leeftijden is een trend in Hollywoord: vorig jaar zagen we in Captain Marvel een 25 jaar jongere Samuel L. Jackson als ‘jonge’ Nick Fury (afbeelding 2) en in het recent verschenen The Irishman

In Captain Marvel was de 70-jarige Samuel L. Jackson ineens 25 jaar jonger.

3

Jim Carrey (links) in plaats van Jack Nicholson in The Shining. (bron: Ctrl Shift Face)

Elke consumenten-pc kan een overtuigende deepfake produceren kregen Al Pacino en Robert de Niro een digitale verjongingskuur omdat ze eigenlijk te oud waren voor hun rollen. Deze beelden werden gegenereerd met behulp deep learning.

Beroemdheden en porno Eind 2017 dook de term deepfake voor het eerst op. Een Reddit-gebruiker genaamd ‘deepfakes’ plaatste video’s van beroemdheden op de site. Het ging niet om echte video’s, maar om nepbeelden. Aanvankelijk werd het gezicht van acteur Nicolas Cage op dat van andere filmacteurs gemonteerd. Later verschenen er pornovideo’s waarin het hoofd van vrouwelijke filmsterren op dat van pornoactrices gemonteerd was. Door computeridee.nl

* Is het denkbaar dat iemand dit doet of zegt?

Zijn er wellicht (politieke) belangen in het spel? * Zoek (andere) betrouwbare bronnen die de echtheid van de video bevestigen. * Bekijk de reacties van mensen op de video.

Wellicht heeft iemand al bewijs dat het nep is. * Zijn er oneffenheden in de video te zien, zoals details die er te kunstmatig uitzien? * Beweegt het lichaam en zien die bewegingen er realistisch uit? Knippert een persoon wel af en toe met zijn/haar ogen. * Komt de stem overeen met de werkelijke persoon? * Klopt de kleur van de ogen? * Bestaan er andere versies van de video, bijvoorbeeld vanuit een andere hoek gefi lmd, en laten deze exact hetzelfde zien?

rekening te houden met het figuur en de kleur haar, leek het resultaat vaak levensecht.

Het gevolg was dat de video’s zich snel over het internet verspreidden en onder andere op sites als Pornhub terechtkwamen. Dat leidde tot serieuze reputatieschade voor beroemdheden, die dan ook juridische procedures startten om de beelden weer van websites af te krijgen. Het ging onder anderen om Daisy Ridley, Emma Watson, Katy Perry, Taylor Swift en Scarlett Johansson. In augustus vorig jaar overkwam voormalig NOS-nieuwslezeres Dionne Stax hetzelfde.

Technische verbeteringen Bij de eerste deepfake-video’s kon een oplettende kijker nog wel zien dat er iets niet helemaal klopte. Er waren bijvoorbeeld glitches te zien; snelle bewegingen waarbij het 3D-model iets sneller of langzamer bewoog dan het echte hoofd. Ook zag men af en toe fouten bij de belichting of bij de overgang van het nepgezicht naar het echte gezicht.

7 | 2020

29

e ti a ll ta s in r e d n o z ’s a Prog ramm

Houd uw pc Hebt u een nieuw programma? Wilt u dat installeren en er dan meteen mee aan de slag? Dan kunt u ook kiezen voor de portable variant. Daarbij gebruikt u het programma zónder dat u het installeert. Bent u er klaar mee, dan is uw computer nog even schoon als daarvoor. We bekijken de mogelijkheden en opties van portable software.

Tekst Dennis Gandasoebrata

D

e benaming portable geeft direct het grootste voordeel aan: u maakt de software ‘draagbaar’ (denk aan een usb-stick) en laat het programma draaien zonder dat u het eerst hoeft te installeren. Van veel installeerbare programma’s zijn er portable versies verkrijgbaar. Als u volop van portable software gebruik wilt maken, dan maakt PortableApps het u nóg makkelijker. Hier komen we straks uitgebreid op terug, maar laten we eerst eens kijken wat portable software voor u kan betekenen.

Meerdere voordelen Portable software heeft meerdere voordelen. Zo houdt portable software Windows schoon. Bij de installatie van elk programma’s raakt Windows namelijk vervuild. Er worden mappen aangemaakt, het Windows-register wordt aangepast (zie kader) en uw schone werkomgeving wordt gevuld met verwijzingen. U vindt bijvoorbeeld opties terug in het menu onder de rechtermuisknop of programmanamen in het startmenu.

Naast het schoonhouden van uw computer zijn er meer voordelen.

Met portable software bespaart u zich de moeite van het de-installeren, wanneer u een programma niet meer nodig hebt. Verder zijn portable programma’s ideaal voor werkomgevingen waarin u gebruikmaakt van een computer die niet van u is of

36

7 | 2020

Register Het register vormt het hart van Windows. U kunt het zien als de centrale database van het besturingssysteem waarin allerlei informatie is opgeslagen. U vindt hier bijvoorbeeld terug welke hardware op de computer is aangesloten, welke programma’s zijn geïnstalleerd en welke gebruikersinstellingen van toepassing zijn.

Bij elke installatie wordt het register uitgebreid met vermeldingen en andere informatie. Bij het verwijderen of de-installeren van het programma wordt deze inhoud in principe weer verwijderd. Toch gebeurt dat niet altijd even netjes. Met portable software hebt u geen last meer van deze vervuiling van het register. U installeert het programma niet en daarom blijft het register schoon en opgeruimd.

waarop het installeren van programma’s is geblokkeerd. U kunt dan tóch van het programma gebruikmaken (afbeelding 1).

Eerste stappen Met portable software hoeft u een programma niet op uw computer te installeren.

Veel softwaremakers zien de voordelen van portable programma’s ook in en bieden naast de installeerbare een portable versie aan. Deze variant vindt u in de downloadsectie van de software en is vaak herkenbaar aan de beschrijving standalone edition, porta-

1

ble edition of no-installation needed.

Is er een portable versie beschikbaar, dan bent u snel klaar en kunt u meteen aan de slag. Is er geen portable versie beschikbaar? Op internet circuleren verschillende onofficiële versies van populaire programma’s die door derden portable zijn gemaakt. Het downloaden hiervan is alleen niet verstandig. U maakt hiermee namelijk mogelijk inbreuk op de voorwaarden van de makers van de officiële software. Daarnaast – minstens even belangrijk – loopt u het risico onopgemerkt kwaadaardige software in huis te halen. U weet tenslotte niet wat er met de oorspronkelijke code is gebeurd tijdens het portable maken van het programma.

Kies dus bij portable software alleen voor officiële bronnen, zoals u ook doet bij het downloaden van installeerbare programma’s.

PortableApps Het kan nóg eenvoudiger als u volop gebruik wilt maken van portable software. De makers van het gratis PortableApps hebben een omgeving gemaakt waarin u een eigen collectie kunt aanleggen. U hebt vervolgens via één centrale omgeving altijd toegang tot die collectie portable programma’s. Bovendien kunt u deze meenemen, bijvoorbeeld door de collectie op te slaan op een usb-stick (zie kader) of in de cloud.

Wij gaan aan de slag met Portable-

Portable software

schoon Apps en gaan daarin onze eigen set portable programma’s samenstellen.

Op www.portableapps.com/download vindt u de laatste versie die in het Nederlands beschikbaar is. Klik in het installatiescherm op Volgende om de voorwaarden te bekijken en klik hierna op Akkoord om verder te gaan.

Kies in het volgende scherm voor Nieuwe installatie.

Opties voor opslaan PortableApps vraagt waar u het programma wilt installeren. U krijgt vijf opties. Het is belangrijk dat het hier gaat om de locatie waar straks al uw portable programma’s worden ondergebracht: het gaat dus niet alleen om PortableApps zelf.

Kies voor Portable als u de portable programma’s wilt onderbrengen op een draagbaar apparaat. In de praktijk is dit meestal een usb-stick.

PortableApps vraagt u de usb-stick aan te wijzen: zorg dat u de stick hebt geplaatst en wijs de stationsletter aan. Wilt u in plaats hiervan gebruikmaken van een onlinemap in bijvoorbeeld OneDrive of Dropbox, dan kiest u voor Cloud.

Als u niet van plan bent om de programma’s vanaf verschillende locaties en op verschillende computers te gebruiken, dan kunt u kiezen voor een lokale opslag. Kies voor Lokaal als u de programma’s alleen zelf gebruikt. Kies voor Lokaal alle gebruikers als u de programma’s ook voor andere gebruikers van de computer toegankelijk wilt maken (afbeelding

2

PortableApps toont een overzicht van de programma’s die u kunt openen.

3

2). Als laatste kunt u kiezen voor Aangepaste locatie selecteren. Hiermee geeft u een zelfgekozen map op.

Direct starten Nadat u de locatie hebt opgegeven, doorloopt u de rest van de installatieschermen. Klik niet te snel op Voltooien in het laatste venster, maar plaats nog een vinkje bij de optie Het platform automatisch samen met Windows starten. Dat is handig, omdat u hiermee altijd direct toegang

Handig: in de cloud Een goed alternatief voor een usb-stick is het opslaan van de portable programma’s in de cloud. U hebt hierna met een internetverbinding altijd en overal toegang tot de installatie. PortableApps ondersteunt de populairste onlinediensten, zoals OneDrive, Dropbox en Google Drive.

computeridee.nl

Geef aan waar u uw collectie met portable programma’s wilt opslaan.

Wilt u altijd en overal bij uw programma’s kunnen? Sla uw collectie dan op in de cloud.

hebt tot de portable programma’s.

Zet ook een vinkje bij PortableApps.com Platform starten, zodat het programma direct wordt geopend.

PortableApps haalt een lijst binnen van apps waarvan een portable variant beschikbaar is en die u op het platform kunt opnemen.

Het hoofdvenster is opgebouwd uit verschillende categorieën, zoals Afbeeldingen en foto’s, Spellen en Hulpprogramma’s. De rechterkolom geeft de grootte per programma aan.

7 | 2020

37