Cursusboek Back-up & Herstel

BACK-UP & HERSTEL HET COMPLETE CURSUSBOEK

DE COMPLETE HANDLEIDING VAN A TOT Z

180 PA

GINA'S

ALTIJD GOED BESCHERMD MET DEZE EXPERTTIPS:

+ Veilige back-ups maken + Privacy-instellingen + Bestandsbeheer + Cloud en opslag + Beveiliging MEER DAN 350 TIPS EN TRUCS VOOR AL JE APPARATEN

BACK-UP & HERSTEL

De krochten van Windows Op ontdekkingstocht in het register Gebruikersvoorkeuren, Windowsinstellingen, software- en hardwareconfiguraties: al deze informatie wordt bijgehouden in het register, een hiërarchisch opgebouwde database met instellingen van Windows en programma’s.

Hoe krijg je toegang tot dit register, hoe maak je een veiligheidskopie en hoe ga je na wat er zoal in dit register gebeurt?

Tip 01: Bestanden Het Windows-register houdt talloze instellingen bij.

Niet alleen van Windows zelf, maar ook van hardwarecomponenten en allerlei andere applicaties en services. Op het niveau van de Verkenner blijkt het register uit een reeks bestanden te bestaan (ook wel hives genoemd – letterlijk: bijenkorven) waarvan de meeste zich bevinden in de map %systemroot%\ system32\config. Het is niet de bedoeling dat je deze binaire bestanden rechtstreeks probeert te openen, laat staan te wijzigen of te verwijderen. Windows laat je deze informatie gelukkig wel op een gebruiksvriendelijkere manier benaderen via een ingebouwde tool: druk op Windows-toets+R en voer Regedit uit.

DOOR: TOON VAN DAELE

Wat gaan we doen?

Tip 02: Boomstructuur

We tonen je wat het Windows-register zoal inhoudt en hoe je het kunt bekijken en doorzoeken. We laten je ook zien hoe je het register kunt opschonen en manipuleren, bijvoorbeeld om het systeem te tweaken. Dat doen we echter niet zonder je eerst te vertellen hoe je het register veilig kunt back-uppen en desnoods herstellen. Je leest ook hoe je uitzoekt welke programma’s wat precies met het register doen.

2

Zodra je het register met Regedit hebt opgestart, krijg je in het linkervenster de vijf hoofdsleutels te zien in de vorm van een boomstructuur, waarbij elk item op een steeds lager niveau sleutels, subsleutels en ingangen bevat. Die ingangen verschijnen in het rechtervenster van Regedit en worden gekenmerkt door een naam, een gegevenstype en de eigenlijke data. Er zijn zes verschillende gegevenstypes, maar bij het tweaken kom je vooral met twee types in aanraking: tekenreekswaarden (een tekenreeks met variabele lengte) en dword-waarden (een ‘double word’ oftewel een waarde van 32 bits, vaak gebruikt voor schakelopties als 0 (uit) en 1 (aan)). Net zoals in het navigatievenster van de Verkenner hoef je maar te dubbelklikken op

Tip 01 De standaardlocatie van de Windowsregisterbestanden, oftewel hives.

BACK-UP & HERSTEL

Tip 03 Er is een verschil tussen registerbestanden en registercompoTip 02 Slechts

nentbestanden.

één van de vele duizenden sleutels: de hivelist van Windows.

het item om dieper in de boomstructuur te kunnen afdalen. Zolang je geen wijzigingen aanbrengt, is het volkomen veilig om zo het register te benaderen. Ga bijvoorbeeld maar eens op zoek naar de schijflocatie van de Windows-hives te zien. Dubbelklik achtereenvolgens op HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM \ CurrentControlSet \ Control \ Hivelist.

Tip 03: Sleutelback-up Voor we je vertellen hoe je de inhoud van sleutels kunt wijzigen, geven we je eerst mee hoe je een veiligheidskopie maakt, zowel van individuele sleutels als van het complete register. Immers, een ondoordachte aanpassing zadelt je in het slechtste geval met een onopstartbare Windows op.

Beginnen we met het back-uppen van een registersleutel: klik de gewenste (sub)sleutel met de rechtermuisknop aan en kies Exporteren. Check bij Exportbereik of inderdaad de gewenste (sub) sleutel is geselecteerd en geef een duidelijke naam voor het exportbestand op. Je hebt verschillende opties bij Opslaan als. Standaard staat hier Registerbestanden (*.reg) geselecteerd: het resultaat is een tekstbestand waarop je in de Verkenner enkel hoeft te dubbelklikken om, na je bevestiging, de originele waarden binnen die (sub)sleutel in het register terug te zetten. Had je intussen echter nieuwe subsleutels binnen die sleutel gecreëerd, dan worden deze niet automatisch verwijderd wanneer je zo’n reg-bestand terugplaatst. Is dat wel de bedoeling, dan dien je bij Opslaan als het type Registercomponentbestanden (*.*) te selecteren.

Het resulterende bestand is binair en kun je terugzetten vanuit Regedit , via Bestand / Importeren, waarbij je als type Registercomponentbestanden (*.*) instelt.

Zorg voor een up-to-date backup voor je aan het register gaat sleutelen Tip 04: Registerback-up Hoewel een registerback-up ook mogelijk is met behulp van een systeemherstelpunt (druk op de Windows-toets, tik herstel in en kies Een herstelpunt maken) of door in het register het menu Bestand / Exporteren te kiezen en bij Exportbereik de optie Alles aan te stippen, kun je beter gebruikmaken van een externe tool als Regbak (www. acelogix.com/freeware.html). Na een eenvoudige installatie start je de tool op en druk je op de knop New Backup. Voorzie het van een geschikte naam

3

BACK-UP & HERSTEL

Back-up... je papier!

Bonnetjes, brieven en foto’s digitaliseren Het bijhouden van alle bonnetjes en brieven die binnenkomen is een heel karwei. Vaak eindigt het allemaal op een grote stapel. Om nog maar te zwijgen over al die foto’s die diep weggestopt op zolder liggen. Weg met dat papier! We gaan je helpen om orde in de chaos aan te brengen.

DOOR: JOCHEM DE GOEDE

Tip 01: Wat te digitaliseren?

Voordat we beginnen, bepaal je wat je precies wilt gaan digitaliseren. Een goede beginstap is bijvoorbeeld het opslaan van bonnetjes en facturen: die wil je een paar jaar bewaren zodat je nog garantie op de artikelen hebt, maar het fysiek bewaren daarvan gedurende een aantal jaar kan lastig zijn: je raakt ze gemakkelijk kwijt. Ook zou je je brieven kunnen digitaliseren. Belangrijke brieven en papieren moeten bewaard worden, maar alles bewaren op een grote stapel is nu ook niet geweldig. En als je die papieren scant, kun je de teksten ook een stuk eenvoudiger doorzoeken. En wil je ook nog je foto’s digitaliseren?

Als je veel oude foto’s hebt in fotoboeken, dan kan het leuk zijn om deze digitaal te hebben, zodat je ze met anderen kunt delen en er nieuwe fotoboeken van kunt samenstellen. Hetzelfde geldt voor negatieven, daar gaan we ook mee aan de slag. Het digitaliseren van foto’s zal het meeste werk zijn.

Als je bepaald hebt wát je wilt digitaliseren, pluis dan eerst de stapels uit: sorteer de boel en gooi onbelangrijke papieren meteen weg.

Wat gaan we doen?

We gaan je helpen om allerlei papieren te digitaliseren: brieven, bonnetjes en foto’s. Na het digitaliseren helpen we je ook met het veilig opslaan én zorgen we ervoor dat je alles eenvoudig kunt terugvinden.

10

Tip 01 Denk eerst na over wat je precies wilt digitaliseren.

BACK-UP & HERSTEL

DIGITALISEREN Tip 02: Bonnetjes

Tip 02 Voor zulke bonnetjes geldt dat geen slecht idee is om toch het origineel te bewaren.

Je bonnetjes scan je het eenvoudigst met je smartphone. Op die manier kun je direct na je aankoop de bon scannen, zodat je het niet vergeet en zodat die dus wel permanent is opgeslagen. Er zijn erg veel apps om bonnetjes te scannen: Dropbox, Office Lens, Evernote, Adobe, de Notities-app van Apple en meer.

Je kunt natuurlijk ook gewoon een foto maken van de bon, maar het voordeel van zo’n scan-app (zie tip 5) is dat deze de bon uitsnijdt en net even iets beter weergeeft. Ook wordt de bon dan opgeslagen als pdf, wat geschikter is voor documenten dan bijvoorbeeld jpg of png. Een belangrijk vraagstuk bij bonnetjes is of het nog nodig is om het origineel te bewaren.

Helaas, dat is niet altijd even duidelijk. Je hebt grote kans dat de winkel niet moeilijk doet, maar dat zou de winkel wel kúnnen doen. Dat is voornamelijk het geval bij bonnetjes zonder uniek volgnummer, want dan is het onmogelijk om te bepalen of je het daar gekocht hebt of niet. Bonnetjes met wel zo’n uniek volgnummer hoef je in principe niet op papier te bewaren. Vraag het voor de zekerheid na bij de winkel!

je er nog geen en ben je op zoek naar een scanner, dan kun je eens kijken naar bijvoorbeeld de Fujitsu ScanSnap. Die werkt snel en is klein en draagbaar, zodat je hem overal neer kunt zetten.

Veel moderne scanners hebben integratie met cloudopslagdiensten, zodat je zonder kabel direct naar de cloud kunt scannen. Op je pc synchroniseer je dan je bestanden en kun je er verder mee aan de slag.

Tip 03 Met bijvoorbeeld zo’n handzame ScanSnap kun je overal snel scannen, want deze heeft een accu.

Tip 04: Foto’s Voor foto’s geldt dat de kwaliteit van de digitale versie een stuk belangrijker is. Je kunt foto’s scannen met je smartphone, bijvoorbeeld met de app Google FotoScan, zie tip 5. Echter de kwaliteit en flexibiliteit van de instellingen is vaak beter bij een echte scanner. Wil je negatieven digitaliseren, dan zijn daarvoor speciale scanners. Je kunt ook kijken naar een app als FilmLab (www.filmlabapp.com). Die app belooft negatieven om te kunnen zetten in mooie foto’s, maar op het moment van schrijven is er nog geen openbare testversie beschikbaar.

Tip 04 Met Google FotoScan kun je foto’s digitaliseren.

Je bonnetjes digitaliseer je het makkelijkst met je smartphone Tip 03: Brieven Het digitaliseren van brieven gaat het beste met een scanner, omdat je met een smartphone al snel problemen krijgt met de leesbaarheid. Met een scanner kost het wel meer werk, maar het grote voordeel is dat bij veel scanners ocr-software aanwezig is om teksten te herkennen, zie tip 6. Heb je een all-in-one of losse scanner, dan gebruik je die natuurlijk. Heb

Tip 05: Apps We gaan eerst aan de slag met de smartphone.

Om bonnetjes te digitaliseren, kun je de app Office Lens op je smartphone gebruiken. Die vind je via de app-store van Android en iOS. Open na het instal-

11

BACK-UP & HERSTEL

Op verkenning

Multi Commander als alternatief voor Verkenner Windows Verkenner bestaat al zo’n twee decennia en in al die tijd is dit Windowsgereedschap nauwelijks veranderd. Voor velen misschien een heerlijk herkenbare omgeving, maar voor gevorderde gebruikers laat Windows Verkenner toch wat te wensen over. Wil je meer uit je bestandsbeheer halen? Dan is het gratis Multi Commander een uitstekend alternatief. DOOR: TOON VAN DAELE

Tip 01: Installeren Natuurlijk zijn er in de loop van de jaren enkele aanpassingen gedaan aan Windows Verkenner, zoals de toevoeging van het lint, met standaardopdrachten die je snel kunt gebruiken. Maar aan de functionaliteit werd vooralsnog weinig gesleuteld. Wil je meer functies dan Verkenner heeft, dan kun je aan de slag met Multi Commander. Die draait gewoon naast de bestaande Verkenner, dus je hebt nog wat te kiezen.

Multi Commander download je via de site www. multicommander.com voor 32- en 64bit-Windows.

Weet je niet welke versie van Windows je hebt, druk dan op Windows-toets+Pause om bij Type systeem af te lezen welke versie je gebruikt. Een portable versie van Multi Commander zonder installatie is overigens ook beschikbaar. Die kun je bijvoorbeeld op een usb-stick zetten en direct starten op iedere Windows-pc. Kies je voor een installatie, dan is deze heel eenvoudig. Wil je van alle extra functionaliteit gebruikmaken, dan raden we je aan in de installatiewizard alle extra componenten aan te vinken.

Wat gaan we doen?

In dit artikel gaan we Multi Commander installeren en nemen we de verschillende opties van dit uitstekende alternatief voor Windows Verkenner met je door.

20

Tip 02: Opstarten Als het programma de eerste keer start, krijg je de vraag welke taal je wilt gebruiken. En je krijgt de

Tip 01 Om het meeste uit Multi Commander te halen, schakel je tijdens de installatie alle extra opties in.

BACK-UP & HERSTEL

vraag in welke interfacestijl je met de tool aan de slag wilt. Kort door de bocht kun je uit drie stijlen kiezen: een voor wie de tool vooral met het toetsenbord wil aansturen (Commanderstijl), een voor wie niet te veel van de werkwijze van Windows Explorer wil afwijken (Windows Explorer compatibiliteit) en Aangepast . Deze laatste stijl laat je uit beide voorgaande stijlen kiezen voor diverse losse onderdelen (Totaal , Toetsenbord, Muis en Kleuren). Om de cultuurschok niet al te groot te maken, kiezen we hier voor Windows Explorer compatibiliteit .

Aanpassen kan later altijd nog.

verplaatsen en vergrendelen. Handig!

Overigens: als blijkt dat Multi Commander bepaalde acties weigert uit te voegen, start de tool dan als administrator op. In dat geval verschijnt onderaan het venster de melding Administratormodus is actief.

Windows Verkenner in app-vorm

Tip 03 Multi Commander heeft een dubbel navigatievenster, al dan

Tip 02 Je bepaalt zelf op wat voor manier je de tool wilt bedienen.

Tip 03: Navigeren Het eerste grote verschil met Windows Verkenner blijkt direct wanneer het programma is opgestart: je krijgt een tweevoudig navigatievenster te zien. Overigens kun je de weergave (grootte) van deze vensters aanpassen via Beeld / Gesplitste vensters. Om slim gebruik te maken van die twee vensters, moet je wel verschillende schijflocaties oproepen. Naar een andere locatie navigeren kan op meerdere manieren: via het uitklapmenu boven in zo’n venster, door zelf op de gewenste submap(pen) in het venster te klikken of door eerst op het knopje Toon/verberg mapstructuur te klikken en vervolgens naar de gewenste locatie te bladeren.

Klik je onderaan een navigatievenster op een lege plek naast het standaard-tabblad, dan kun je een nieuw tabblad creëren waarbinnen je naar de gewenste map navigeert. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad voor een contextmenu van waaruit je een tabblad onder meer kunt sluiten, dupliceren,

Een groot deel van de Windows 10-applicaties zijn zogeheten apps. Ze hebben een afwijkende schermindeling en kunnen eenvoudiger met de hand worden bediend als je beschikt over een aanraakscherm. Ook van Windows Verkenner bestaat een zogeheten Universal App-variant, maar je moet wel even weten hoe je die kunt oproepen.

Bovendien moet je minimaal beschikken over de in begin 2017 uitgebrachte Creators Update.

Benieuwd hoe de Universal App van Verkenner eruit ziet? Dan ga je als volgt te werk: klik met de rechtermuisknop op een lege plek in het bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Tik vervolgens exact deze tekst in het tekstveld (als één enkele regel): explorer shell:AppsFolder\ c5e2524a-ea46-4f67-841f6a9465d9d515_cw5n1h2txyewy!App Geef de snelkoppeling een passende naam en dubbelklik erop om de Verkenner-app te starten.

niet met mappenstructuur.

De eerste aanzet tot een universele verkenner zit al verborgen in Windows 10.

21

BACK-UP & HERSTEL

‘Bijna’ als twee druppels Zoek de verschillen

Hoewel je alle moeite van de wereld doet om twee fotomappen op verschillende opslaglocaties netjes gesynchroniseerd te houden, slaat op een dag toch de twijfel toe. Misschien heb je hetzelfde document op verschillende drives bewerkt, maar ben je niet zeker welke versie de meest recente is. En weet je wel zeker dat alle bestanden goed zijn overgebracht? Met het gratis WinMerge ontdek je snel de verschillen en kun je die oplossen door bestanden samen

Tip 01: Installatie Wij downloaden WinMerge van de website Ninite (www.ninite.com), die altijd de laatste versies van de meest nuttige tools voor Windows verzamelt.

Daar vind je de download in de sectie Developer Tools. Plaats een vinkje voor de optie WinMerge en gebruik de knop Get Your Ninite. Na enkele seconden haal je zonder omleidingen of junkware de installer binnen – een geweldig voordeel van Ninite.

Het gaat om slechts een klein bestand. Tijdens de installatieprocedure geef je aan welke componenten je wilt gebruiken. Standaard staan de WinMerge Core Files al aangevinkt, maar selecteer ook de Filters, de Plugins en de Nederlandse menu’s en vensters. Twee stappen verder kun je bij de Extra taken aanvinken dat de tool zich mag integreren in het contextueel menu van de Windows Verkenner.

Tip 01 Installeer ook de plug-ins, de filters en de Nederlandse menu’s.

te voegen. DOOR: DIRK SCHOOFS

Wat gaan we doen?

Tip 02: Testmap

We vergelijken mappen en bestanden met behulp van WinMerge, zodat we de inhoud op elkaar kunnen afstemmen.

De belangrijkste opdracht van deze nuttige applicatie is nagaan in welke mate twee mappen dezelfde inhoud bevatten. WinMerge markeert de verschillen, zodat je kunt bepalen wat er moet gebeuren om van de twee mappen exacte kopieën te maken. Deze

25

BACK-UP & HERSTEL

Tip 02 We beginnen met twee testmappen.

toepassing zal zelf geen automatische synchronisatie toepassen. Om aan te tonen hoe WinMerge werkt, hebben we twee testmappen samengesteld. Naast een aantal identieke bestanden bevat map A twee extra Word-documenten en twee extra jpg-afbeeldingen. Daarbij zitten er in A en B jpg-afbeeldingen met exact dezelfde naam; toch heeft het jpg-bestand in B een latere bewerkingsdatum. Het gaat om een foto waarvan we de B-versie later hebben bewerkt.

In het vergelijkingsresultaat rangschikt WinMerge de bestanden volgens de aard van het verschil Tip 03: Links en rechts

Tip 03 In onze testmap zitten geen submappen, maar in de meeste gevallen is deze optie wel nuttig.

Om de verschillen aan het licht te brengen, klik je op de knop Openen – dat is de tweede knop van linksboven. In het dialoogvenster kun je de map aangeven die je Links wilt openen, en de map die Rechts getoond moet worden. Op dezelfde manier kun je twee bestanden met elkaar vergelijken.

Het vak filter staat standaard op *.*. Dat zorgt ervoor dat WinMerge gewoon alle bestandstypen met elkaar zal vergelijken. Vink ook de optie Include Subfolders aan wanneer de mappen die je vergelijkt submappen bevatten.

Tip 04: Resultaat Enkele seconden later toont WinMerge het resultaat in een lijst. Kijk naar de kolom Vergelijkingsresultaat en klik op de titel van deze kolom zodat de software de bestanden rangschikt volgens de aard van het verschil. De aanduiding Binaire bestanden zijn verschillend betekent dat

Integratie in Verkenner Omdat je tijdens de installatie de integratie met de Windows Verkenner hebt aangevinkt, kun je deze vergelijkingstool ook uit de rechtermuisknop halen. Wanneer je één of twee mappen in Verkenner selecteert, kun je de snelkoppeling WinMerge openen. De applicatie zal meteen de geselecteerde items vergelijken.

Met de rechtermuisknop kun je WinMerge in de Verkenner activeren.

26