Stay Inspired - editie herfst 2023

stay inspired IS T A G R ZINE

NOVEMBER 2023

GEZOND EN BEWUST DOOR HET LEVEN

MA

GA

Uitdaging

MAAK EEN ECO-SPAGHETTI DE ZZZALIGE KRACHT VAN SLAAP 8 no-nonsense weetjes

Diëtiste Fran

GEZOND LEVEN start bij een goed voedingspatroon

Milieubewust knutselen met je kinderen

4

etoxD soepjes Versterkend en ontgiftend

RECYCLEER MIJ

**

NIEUWE PAPIEREN KOKER°

N

EE T E M °NU

N E R E PAPI !

BODEM

SCAN HIER VOOR MEER INFO **Koker: 90% papier waarvan het grootste deel kan worden gerecycleerd. Raadpleeg de lokale sorteerinstructies voor het deksel, de koker en de afdekfolie. TM, ®, © 2023 KELLOGG Europe Trading Limited. Kellogg’s Benelux BCE 0432 723 136

Céline De Corte

IN DE

colruytgroupacademy.be

Welkom in ons vernieuwde Stay Inspired magazine waarin we jullie volop willen inspireren om bewust in het leven te staan en er 100% van te genieten. Met onze tips en tricks lukt dat zeker op een gezonde en duurzame manier.

Want gezond leven lukt vaak al met kleine aanpassingen.

Het draait trouwens niet alleen om voeding, ook voor andere pijlers zoals beweging, slaap en welzijn is er een rol weggelegd.

Het is de kunst om deze alle vier in balans te houden.

SPOTLIGHT

Kleine veranderingen kunnen een groots effect hebben

EENVOUDIGE OEFENINGEN “Met de donkere maanden voor de deur blijven we allemaal wat vaker binnenshuis. Maar dat betekent niet dat we de hele tijd in de zetel moeten hangen. Er zijn namelijk verschillende oefeningen die je makkelijk thuis kan doen, gewoon op het tapijt, of op een grote handdoek. Op pagina 16 toon ik je drie eenvoudige oefeningen waarmee je je rompstabiliteit kan verbeteren. Je zal versteld staan van het effect!”

Colofon ••

Uitgave van Colruyt Group Academy.

V.U.: Colruyt Group NV, Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

Adverteren: mail naar info.media@colruytgroupacademy.be

FEESTELIJK DINER “Ik weet dat iedereen de feestdagen anders aanpakt, zeker wanneer het gaat over wat op tafel komt. Bij ons in de familie staan de kleinkinderen voorop. En dat betekent dat we een groot deel van de avond met het aperitief doorbrengen. Want daar zijn ze dol op. En het komt de volwassenen ook goed uit, want zo hoeven de kinderen minder lang stil te zitten aan tafel.”

Achiel

GEZONDE EETGEWOONTES “We hebben er allemaal baat bij, maar je hoeft er niet meteen je hele voedingspatroon voor om te gooien.

Ik ben heel erg fan van écht haalbare tips, zoals elke dag een stuk fruit. Zo leg je de lat niet meteen te hoog, en kan je stap voor stap gezonder eten.”

Diëtiste Fran

S t a y I n s p i r e d –– 3 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Jij verdient de mooiste start.

Elk kindje heeft recht op een Startbedrag.

Scan de QR en vraag het in vijf minuten aan. myfamily.be/mijn-startbedrag Vlaamse uitbetaler Elk kind heeft recht op een Groeipakket.

Je kiest zelf je uitbetaler. Veranderen kan na 1 jaar. www.groeipakket.be

54

UIT ONZE ACADEMY

••

gezonde levensstijl op diabetes type 2

11 De tajine, smakelijk ANDERS KOKEN

DE CHALLENGE 30 DOE Spaghetti met een

goede Eco-score

33 SEIZOENSKALENDER De lekkerste herfstgroenten in de kijker

en gezond OP EEN RIJ 12 VIER Hartverwarmende

34 PLANTAARDIG LEKKER

detox-soepen BEWEGEN 14 GEZOND Zet je leven elke dag

in beweging

14

GEZOND BEWEGEN

BEWEGEN 16 3X Versterk je core

stability in 5 minuten per dag

Hoe start je met plantaardig eten?

39 BUDGETTIP Zelf brood bakken is goed voor je portemonee

40 DUURZAAM ONDERNEMEN Achter de schermen van een lageenergiewinkel

SLAPEN 18 BEWUST Deze dingen over slaap

wist je nog niet

22 LIFETALKS Stress-specialist Luc Swinnen over de ‘nervus vagus’ BLIJVERTJE 28 HET Tips & tricks van

onze deelnemers

48 MILIEUVRIENDELIJK KNUTSELEN Stap voor stap vetbollen maken OPVOEDEN 50 BEWUST Zintuigen prikkelen

door sensopatisch spel KWESTIE 52 DE Wat toveren zij op tafel

met de feestdagen?

18

12

•• 8 weetjes van neuroloog Steven Laureys over de invloed van slaap op je fysieke en mentale gezondheid.

•• 4 soepen boordevol ontgiftende en versterkende ingrediënten.

DOE DE SOEPDETOX

SLAAP JE GEZOND

S t a y I n s p i r e d –– 5 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

NUMMER

In dit nummer …

ETEN 6 DGeEZOND impact van een

IN DIT

56 In de kijker: feest voor iedereen 58 Fysiek aanbod voor volwassenen 60 Digitaal aanbod voor volwassenen 62 Aanbod voor baby’s, kids & teens 64 Aanbod voor professionals 66 Een mooiere wereld

FRAN DEGROOTE | DIGITALE DIËTISTE BIJ SMARTWITHFOOD

De impact van een gezonde levensstijl op diabetes type 2

GEZOND

ETEN

•• HAALBARE TIPS Gezond leven begint bij een evenwichtig voedingspatroon. Want met goede voedingskeuzes maak je een verschil. Dat geldt voor ons allemaal, maar zeker voor mensen met diabetes type 2. En dat zijn er meer dan je denkt: tien jaar geleden had 1 op de 12 volwassenen de aandoening, vandaag is dat al 1 op de 10. Maar er is ook goed nieuws: door gezonder te gaan eten, kan je er iets aan doen.

S t a y I n s p i r e d –– 6 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Een gezonde levensstijl Er zijn verschillende redenen waarom diabetes type 2 steeds meer mensen treft, en ze hebben allemaal te maken met onze minder gezonde levensstijl. “Het probleem is dat we in de westerse wereld doorgaans een zittend leven leiden”, zegt Fran. “We bewegen te weinig. We raden aan om minstens 1 uur per week vrij intensief te sporten en elke dag 10.000 stappen te zetten. Om het halfuur even rechtstaan, de trap nemen in plaats van de lift, een standing desk kiezen, allemaal kleine inspanningen die ook helpen.”

We beschouwen dat iemand overgewicht heeft wanneer zijn of haar BMI hoger dan 25 is. Intussen geldt dat al voor 80% van de Belgen. Meer bewegen is één manier om dit aan te pakken. De andere remedie heeft te maken met onze voeding. “Ongezond eten is jammer genoeg vaak goedkoper. Frisdranken zijn overal beschikbaar, net als producten met te veel vet en suikers. Maar gezond eten is de extra inspanning meer dan waard.”

Haalbare eetgewoontes We hebben er allemaal baat bij om gezondere eetgewoontes aan te leren, of we nu diabetes hebben of niet. We hoeven het onszelf daarbij niet eens enorm moeilijk te maken.

“Cruciaal is dat je voor jezelf doelen stelt die haalbaar zijn”, onderstreept Fran. “Zo geraak je stap voor stap bij gezonde voeding.” Eén vuistregel is alvast om elke dag 300 gram groenten en 1 of 2 stukken fruit te eten. Ook voldoende drinken is belangrijk. Je kan desnoods een wekkertje zetten om je eraan te herinneren.

Daarnaast kan je letten op de vetten, eiwitten en koolhydraten die je eet. “Geef de voorkeur aan onverzadigde vetten”, geeft Fran mee. “Die vind je bijvoorbeeld in vette vis, olijfolie en noten. Eiwitten heb je dan weer nodig om je spieren aan te sterken.

Koolhydraten zijn tot slot de brandstoffen voor onze cellen. Daar kies je het best de trage soort, uit volkoren brood of volkoren pasta. Die vezels zorgen voor een tragere energieopname, waardoor het langer duurt voor je weer honger hebt. Let er ook op

WAT IS DIABETES? Diabetes. Het is één van de woorden van onze moderne tijd geworden, en dat is geen goeie zaak. De aandoening komt erop neer dat het lichaam onvoldoende insuline aanmaakt, met alle gevolgen van dien. “Insuline is een hormoon dat de toevoer van suikers naar onze cellen regelt”, legt diëtiste Fran Degroote uit. “Elke cel in ons lichaam heeft een deurtje dat energie toelaat, en insuline is de sleutel die het deurtje opent. Als je diabetes hebt, is dat hormoon ontregeld.

Het gevolg is dat het deurtje niet genoeg open gaat, waardoor die suikers zich opstapelen in je bloed. Dat is gevaarlijk, want het kan leiden tot klontervorming, verstopping, trombose of zelfs een hartinfarct.”

••

Voor alle duidelijkheid: we hebben het hier over diabetes type 2, een variant die zich gestaag opbouwt en zich eerder vanaf de leeftijd van 45 jaar manifesteert.

Verontrustend is dat steeds meer mensen de aandoening krijgen. Tien jaar geleden had 1 op de 12 volwassen Belgen diabetes type 2, vandaag is dat al 1 op de 10. Onderzoekscentrum Sciensano schat dat 1,14 miljoen landgenoten ermee leven. En omdat diabetes niet gepaard gaat met uitgesproken herkenbare symptomen is een derde van de diabeteslijders zich er niet eens van bewust. Gelukkig valt er wel degelijk iets aan te doen.

S t a y I n s p i r e d –– 7 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

GEZOND

ETEN

“1 op 10 heeft diabetes, en 1 op 3 weet het nog niet”

Koffie met suiker?

Gezond eten verkleint het risico op diabetes type 2. Als je de ziekte eenmaal hebt, moet je nog bijkomende maatregelen nemen.

“Gezonde voeding blijft de basis,” herhaalt Fran, “maar je moet ook extra aandacht hebben voor de hoeveelheid zout die je eet.

Als je diabetes type 2 hebt, heb je sowieso al een hogere kans op hart- en vaatziekten, en daar heeft zout een grote invloed op.”

De allerbelangrijkste factor is en blijft echter suiker. Diabetes heet in de volksmond ook niet toevallig suikerziekte. Zowel losse als natuurlijke suikers moet je in de gaten houden. “Losse suikers doe je in je

koffie en zitten in frisdrank, koekjes en snoepjes”, vat Fran het samen. “Die moet je absoluut vermijden, want ze veroorzaken meteen een piek in je bloedsuiker. Een gezond lichaam kan behoorlijk wat suikers tegelijk verwerken, maar als je diabetes hebt, kan dat resulteren in hyperglycemie.

Een te hoge bloedsuikerspiegel kan op termijn echt schadelijk zijn, onder meer voor je ogen en je nieren. Natuurlijke suikers zitten in producten die op zich gezond zijn, zoals fruit. Daar moet je goed op de porties letten. Druiven en bananen bevatten bijvoorbeeld veel suikers. Een 15-tal druiven of een halve banaan zijn dan ook genoeg. Ook fruitsap is verraderlijk, want dat bevat al snel evenveel suikers als 4 of 5 vruchten.”

En wat met het aantal maaltijden? Mag je afwijken van drie keer eten per dag?

“Normaal gezien zou je met drie hoofdmaaltijden verzadigd moeten zijn. En het is zeker ideaal om met mate te eten”, antwoordt Fran. “Maar als je merkt dat je tussen twee maaltijden zonder energie valt kan een tussendoortje zeker wel.

GEZOND

ETEN

dat je koolhydraten mooi verspreidt over de dag.”

Nog een tip is om je maaltijden goed voor te bereiden. Stel een weekmenu op met gezonde ideeën in plaats van ’s avonds nog snel te beslissen wat je wil klaarmaken.

“Als je met honger naar de winkel stapt, ga je de gemakkelijke en ongezonde opties kiezen en vaak ook te veel kopen”, stelt Fran. “Structuur is belangrijk.”

DE 4 VOORDELEN VAN GEZOND ETEN

••

1

JE HEBT MINDER KANS OM ZIEKTES ALS DIABETES TYPE 2, KANKER EN HART- EN VAATZIEKTES TE ONTWIKKELEN.

2 3 4

JE GEEFT JE LICHAAM DE VOEDINGS­ STOFFEN DIE HET NODIG HEEFT. JE KAN GEMAKKELIJKER EEN GEZONDER GEWICHT BEHOUDEN OF BEREIKEN. JE ZORGT ERVOOR DAT JE EETGEWOONTES DUURZAMER WORDEN EN MINDER SCHADELIJK ZIJN VOOR ONZE PLANEET.

Vanaf 14 november kan je de e-learning 'De impact van levensstijl op diabetes type 2' volgen. Meer info op pag. 55.

S t a y I n s p i r e d –– 8 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

“Een tip: bereid je maaltijden goed voor. Stel een weekmenu op met gezonde ideeën in plaats van ’s avonds nog snel te beslissen wat je wil klaarmaken.

Fran Degroote

TEST JE RISICO OP DIABETES TYPE 2

GEZOND KOKEN MET BIO-PLANET

••

••

Het vervelende aan diabetes type 2 is dat je niet echt sterke symptomen voelt. Het is dan ook verstandig om geregeld een afspraak bij je huisarts te maken voor een bloedafname.

Wil je weten of je tot de risicogroep behoort? Doe hier een test die je een eerste aanwijzing geeft.

Heb je diabetes type 2? Of wil je graag beter op je voeding letten?

De website van Bio-Planet biedt je een uitgebreid en overzichtelijk assortiment vinden van geschikte producten in lijn met het voedingsadvies van de Diabetes Liga. Als je om inspiratie verlegen zit, kan je er bovendien allerlei specifieke recepten vinden. Smakelijk!

S t a y I n s p i r e d –– 9 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

GEZOND

Een omkeerbaar effect?

Blijft nog de hamvraag: hoe omkeerbaar is diabetes type 2? Kan je er echt van genezen door gezond te eten? Niet van de ene dag op de andere, maar het heeft zeker effect merkt Fran op: “Door gezond te eten kan je je bloedsuikers perfect regelen zodat je je medicatie tegen diabetes kan verlagen of zelfs helemaal kan weglaten. In overleg met je dokter uiteraard. Hou er echter rekening mee dat je altijd moet blijven opletten en je bloedsuikergehalte regelmatig moet controleren. Daarom is het erg belangrijk om vroeg genoeg te ontdekken dat je gevaar loopt. Want dan kan je nog op tijd ingrijpen, dat is perfect mogelijk door je levensstijl aan te passen. Begin alvast met je voeding.”

ETEN

Om te vermijden dat je lichaam in een dipje raakt, kan je voor een gezonde optie kiezen. Een handjevol nootjes, een stuk fruit of een potje yoghurt. Het zal er ook voor zorgen dat je bij de volgende maaltijd niet al te veel honger hebt en geen te grote portie eet.”

Herontdek zijn uitstekende kwaliteit!

Lotus is terug:

Dagelijks comfort

V.U.: Essity Belgium NV - L. Lacambra - Berkenlaan 8B - 1831 Machelen

NIE UW

!

NINA VAN DEN BROECKE | DIËTISTE

••

Voldoende groenten en eventueel wat mager vlees vormen de basis voor een evenwichtig gerecht. Maar de manier waarop je het klaarmaakt, is even bepalend. In elke editie fileert diëtiste Nina Vandenbroecke een gezonde kooktechniek. Deze keer licht ze het deksel van de tajine op.

De0 tajine DE GEZONDE MAGIE VAN …

KOKEN

Wat is een tajine?

ANDERS

De tajine is een traditionele Noord-Afrikaanse aardewerken stoofpot met een kegelvormig deksel, vooral populair in Marokko.

Tajinegerechten combineren vaak vlees, vis of gevogelte met een waaier aan kruiden, specerijen en soms gedroogde vruchten.

Waarom is het gezond?

“Koken met de tajine is gezond, want je gerecht gaart in zijn eigen kookvocht. Hierdoor moet je dus weinig tot geen vetstoffen toevoegen. De vorm van het deksel zorgt voor een gesloten en vochtige omgeving, waardoor je gerecht traag en gelijkmatig gaart. Zo kunnen de smaken langzaam vermengen, terwijl de vitaminen en mineralen behouden blijven. Bovendien kan je door de mix van kruiden een smaakbom bereiden. Ten slotte houdt een tajine de warmte goed vast, zodat je ook nog eens energiezuinig kookt. Eigenlijk is het dus ook een vorm van slow cooking waarbij je helemaal tot rust kan komen. Win-win!”

Hoe start je met de tajine?

“Als je met een tajine wil leren koken, kies dan een eenvoudig recept. Wanneer je een traditionele tajine gebruikt, laat die dan een paar uur voor gebruik in water weken. Zo is het aardewerk goed verzadigd en kan de tajine het vocht beter vasthouden tijdens het kookproces. Wees niet bang om te experimenteren met typerende smaakmakers zoals komijn, koriander, kurkuma en saffraan. Serveer je tajinegerecht met couscous, rijst of brood en genieten maar.”

Welke tajine?

“Tajines bestaan in 1001 varianten. Van traditionele tajines in aardewerk, tot stevige gietijzeren tajines en moderne elektrische exemplaren die het kookproces vergemakkelijken en de typerende smaak behouden. Je hebt tajines voor elk type fornuis maar aardewerken tajines mogen niet op inductie, wel in de oven tot 180 °C.”

Zin gekregen om zelf aan de slag te gaan? We hebben alvast de lekkerste tajinerecepten van Colruyt Laagste Prijzen, Bio-Planet, Spar Colruyt Group en Okay voor jou verzameld.

S t a y I n s p i r e d –– 1 1 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Detoxen OP EEN RIJ

We houden van soep. Heerlijk om bij op te warmen als de dagen wat frisser worden. Maar ook snel en makkelijk te maken, bomvol seizoensgroenten (dus duurzaam en gezond) en ideaal om restjes mee te verwerken. Bovendien hebben bepaalde ingrediënten een versterkend en ontgiftend effect op je lichaam.

Doe de soepdetox!

Pastinaaksoep met wortel, kurkuma en gember

VIER

• Net als gember helpt kurkuma tegen winderigheid en een opgeblazen gevoel.

• Pastinaak staat dan weer bol van de antioxidanten en vitamine C die je weerstand op peil houden.

Gekruide wortelsoep met sinaasappel en gember • Je houdt ervan of net totaal niet, maar het gezondheidsvoordeel van gember is onmiskenbaar.

Het werkt in de eerste plaats ontstekingsremmend en ontgiftend én is goed voor je bloedcirculatie.

• Ook je migraine of zere keel hebben er baat bij.

S t a y I n s p i r e d –– 1 2 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

met soep VIER

Scan de QR-code en ontdek de recepten van deze lekkere soepen.

Ontdek de kookworkshop 'Kuren met sapjes, soepjes en smoothies' op p. 59

OP EEN RIJ

Benieuwd naar onze soepen?

Simpele erwtensoep met broccoli • Hoe donkerder de broccoli, hoe meer bètacaroteen hij bevat. Dit wordt omgezet in vitamine A en boost je immuunsysteem.

• Gebruik zeker ook de steel want die is veel vezelrijker dan de roosjes: goed voor je spijsvertering.

Spinaziesoep met zoete aardappel, courgette en kokos • Tijd om Popeye tegen te spreken, want spinazie is niet echt een ijzerbom, het bevat echter wel veel vitamine K. Dat hebben je botten nodig om calcium vast te houden.

• De zoete aardappels zijn vezelrijke vitamine­ bommetjes en geven hun suikers maar langzaam vrij wat zorgt voor een evenwichtige en regelmatige bloedsuikerspiegel.

S t a y I n s p i r e d –– 1 3 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

BEWEGEN GEZOND

Zet je leven in beweging GOED VOOR LICHAAM EN GEEST

••

Jouw dagelijks dosis voor een gezond leven? Een haalbare mix van zitten, staan en bewegen! Want ook tijdens de wintermaanden horen licht, matig tot intensief bewegen geregeld op je programma te staan. Zowel lichamelijk als mentaal zal je de voordelen voelen van beweging en wat frisse buitenlucht.

B

ewegen heeft heel wat voordelen en deze zijn verschillend per leeftijds­ categorie. Zowel voor peuters, kinderen en

volwassenen betekent voldoende beweging hun gewicht makkelijker onder controle houden en hun mentaal welbevinden verbeteren.

Bij baby’s en peuters zorgen de verschillende vormen van bewegen ook voor een betere motoriek, een sterkere ontwikkeling van de hersenen en betere sociale vaardigheden en interactie met anderen.

Voor jongeren tussen zes en zeventien jaar zitten de voordelen in een betere nachtrust, sterkere spieren, hart en botten, en minder kans op depressie. Want wie beweegt voelt zich beter in z’n vel.

Volwassenen en 65-plussers ontlenen naast een gezonder gewicht ook een betere concentratie en dito bloeddruk aan voldoende bewegen. Een actief leven betekent voor hen ook: beter slapen, minder kans op depressie en een langer zelfstandig, kwaliteitsvol leven.

S t a y I n s p i r e d –– 1 4 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

ELKE DAG EEN BEETJE

ELKE WEEK

Veel bewegen is één zaak, het is ook van groot belang dat je niet te lang aan een stuk stilzit. Idealiter zou je om het halfuur even rechtstaand moeten werken of vijf minuten moeten rondlopen. Het is zeker beter om elke dag een halfuur lichte inspanning te doen en maximaal te wandelen en te fietsen, dan twee keer per week all the way te gaan crossfitten. Bewegen moet echt deel uitmaken van je dagelijkse leven. Geleidelijkheid en continuïteit zijn hier belangrijker dan een sportief spurtje te trekken en daarna weer stil te vallen.

Laat je beweging daarom liever niet afhangen van het weer, maar zoek activiteiten in de kleine dagdagelijkse dingen en zorg dat je minstens 30 minuten per dag beweegt.

LICHT INTENSIEF BEWEGEN

ELKE ST

TELT AP

ELKE 30 MIN. EVEN RECHTSTAAN

MATIG INTENSIEF BEWEGEN

••

BEWEGINGSDRIEHOEK KLEINE ACTIE, GROOTS EFFECT gewoonte van om 1 Mdeaaktraperteeennemen in plaats van de roltrap of de lift.

2

Neem de fiets in plaats van de wagen voor alle verplaatsingen van minder dan 10 km.

na de lunch en/of het 3 Ga avondeten naar buiten voor

een korte wandeling van vijftien minuten.

zitten en rechtstaan af als 4 Wissel je een hele dag aan je bureau zit. je omgeving zo in dat 5 Richt je sneller naar de gezonde

gewoonte grijpt. Plaats je fiets buiten tegen de muur en laat de auto in de garage. Zet je wandel- of loopschoenen steevast in het zicht en leg je sportkledij de avond voordien al klaar.

In tegenstelling tot de lichte variant, merk je bij het matig intensief bewegen dat je iets aan het doen bent. Je hart slaat sneller en je ademt intenser, maar je kan wel nog normaal praten en je bent niet buiten adem. Mensen denken bij bewegen meteen aan sporten, maar ook naar je werk fietsen, de ramen lappen of de bladeren bij elkaar harken in de tuin valt onder de noemer matig intensief bewegen.

HOOG INTENSIEF BEWEGEN

••

We leggen met z’n allen steeds vaker de nadruk op hoog intensieve bewegingen.

Toch volstaat het om één à twee keer per week op hoog intensief te bewegen. Dit is zowel voor je spieren als je conditie ideaal.

Joggen, de tuin omspitten of stevig doorfietsen met je stadsfiets volstaat al om je hart sneller te doen slaan, veel sneller te ademen en niet vlot meer te kunnen praten tijdens de inspanning.

S t a y I n s p i r e d –– 1 5 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

GEZOND

ELKE DAG

Wanneer je ademhaling niet versnelt, je hartslag normaal blijft en je gewoon kan praten, spreken we van licht intensief bewegen. Bijvoorbeeld wanneer je staand belt of werkt, traag stapt of licht huishoudelijk werk doet zoals afwassen of koken. We doen dit met andere woorden vaker dan we zelf zouden denken, maar toch is het goed om zo veel mogelijk licht intensief bewegingsgedrag in je leven te implementeren.

BEWEGEN

••

CÉLINE DE CORTE | COACH BIJ JIMS FITNESS

••

“De spieren van je romp vormen het fundament van je lichaam. Vandaar dat we er voldoende aandacht aan besteden.”

Core 0 stability MET DRIE EENVOUDIGE OEFENINGEN ••

EEN STEVIGE CORE IN EEN PAAR MINUUTJES PER DAG •• ‘Core stability’ betekent letterlijk ‘rompstabiliteit’. Deze speelt een grote rol bij het voorkomen van blessures bij sporters, maar eigenlijk heeft iedereen baat bij een goede lichaamshouding. Want ook in het dagelijkse leven vertrekt zowat elke fysieke activiteit vanuit je romp.

S t a y I n s p i r e d –– 1 6 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

J

e kind in de auto zetten, tijdens het tuinieren met de kruiwagen rondrijden, op het keukentrapje gaan staan … Het zijn

Meer info

Scan de QR-code en zie hoe je de bewegingen het best uitvoert.

BIRD DOG ••

Bij deze oefening train je quasi al je romspieren. Door het aanspannen van je lage rugspieren versterk je onder meer je schouder-, bil- en bovenbeenspieren.

Startpositie Ga op handen en voeten op de grond zitten. Plaats je handen recht onder je schouders en je knieën recht onder je heupen.

Beweging Strek je rechterbeen naar achteren en je linkerarm naar voren. Zorg ervoor dat zowel je uitgestrekte arm als been parallel zijn met de vloer. Houd gedurende 5 tellen aan en wissel daarna 10 keer van kant. Herhaal deze sessie 3 keer met telkens een minuut pauze.

DEAD BUG ••

De dead bug zal vooral je middelste buikspieren aan het werk zetten, maar is ook goed voor je armen, bilspieren en dijen.

Startpositie Neem de houding van een ‘dood insect’ aan. Of concreter: ga plat op je rug liggen. Strek vervolgens je armen recht boven je borst zodat ze een loodrechte hoek met je romp volgen.

Buig je heupen en knieën 90 graden en til je voeten op tot je romp en dijen een rechte hoek vormen.

Beweging Zorg ervoor dat je met je wervelkolom volledig op de mat blijft liggen. Reik langzaam met je linkerarm naar achteren, richting vloer, terwijl je je rechterknie en heup ook naar de vloer reikt.

Adem in terwijl je je uitstrekt. Stop met de beweging net voor je hand en voet de grond raken. Herhaal deze beweging nu in omgekeerde richting en voer vervolgens uit met rechterarm en linkerbeen. Wissel 10 keer van kant.

Herhaal deze sessie 3 keer met telkens een minuut pauze.

S t a y I n s p i r e d –– 1 7 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

RUSSIAN TWIST •• Met deze zijwaartse beweging activeer je volop je schuine buikspieren. Deze zullen je romp ondersteunen en helpen in het dagelijkse leven ook wanneer je bijvoorbeeld boodschappen moet tillen.

Startpositie Ga op de grond zitten met je voeten op de vloer en je knieën gebogen.

Zorg voor een stabiele houding.

Beweging Leun achterover in een hoek van ongeveer 45 graden waarbij je je rug recht houdt en je borst vooruit.

Strek je armen en breng je handen bij elkaar. Span je buikspieren en draai je bovenlichaam naar links. Je kan eventueel de grond aantikken met je handen, maar het is al voldoende als je de buikspieren voelt aanspannen. Zo draai je steeds van links naar rechts.

Wissel 10 keer van kant. Herhaal deze sessie 3 keer met telkens een minuut pauze. Wil je de oefening iets steviger maken, dan kan je ook je voeten van de grond heffen.

EENVOUDIG

BEWEGEN

dagelijkse activiteiten waarbij we ons lichaam en onze spieren gebruiken, maar we staan er niet zo bij stil”, vertelt Jims coach Céline Corte. “Nochtans starten die bewegingen allemaal vanuit onze core. En daarmee bedoel ik dus onze rug-, buik-, heup- en bilspieren.

Die zijn allemaal met elkaar verbonden en zorgen mee voor onze motorische vaardigheden. Het trainen van deze spieren is niet alleen belangrijk voor sporters. Zij hebben er

uiteraard baat bij omdat het hun prestaties zal verbeteren en ze beter beschermd zijn tegen blessures. Maar eigenlijk zou iedereen deze oefeningen geregeld moeten doen. Bovendien zorgen de spieren van je romp mee voor de aansturing van je armen en benen en het opvangen van schokken in het lichaam. Een goede core stability beschermt dus ook je centraal zenuwstelsel en interne organen.

En het zorgt mee voor een betere stabiliteit en balans. Het goede nieuws is dat je met enkele simpele oefeningen al aan de slag kan.

Gewoon, bij jouw thuis. Handig toch?”

8 DINGEN OVER SLAAP DIE JE NOG NIET WIST ••

GOEDE

NACHT

Leonardo da Vinci vond slapen tijdverlies, hij beweerde genoeg te hebben aan een kwartiertje slaap om de vier uur. De wetenschapper had echter ongelijk: te veel slaap is ongezond voor je, maar te weinig slaap evenzeer. Slapen heeft namelijk een belangrijke invloed op je fysieke en mentale welzijn. Deze acht weetjes van neuroloog Steven Laureys helpen je alvast op de goeie weg.

Slaap0 je gezond 1.

VAN SLAPEN LEEF JE LANGER

••

Of 100-jarigen hun oude leeftijd danken aan genoeg dutjes overdag, weten we niet. Wel bewezen is dat genoeg slaap je immuunsysteem een boost geeft en daarmee het risico verkleint op allerlei aandoeningen, van kanker en alzheimer tot diabetes en hart- en vaatziekten. Het maakt je mentaal ook weerbaarder, zodat je minder snel last krijgt van depressies of angststoornissen. Bij slaaptekort maakt je lichaam bovendien minder groeihormoon en meer stresshormoon aan, wat het net moeilijker maakt om de slaap te vatten.

2.

S t a y I n s p i r e d –– 1 8 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

SLAPEN IS GOED VOOR JE GEWICHT

••

Wist je dat je tijdens je slaap meer leptine aanmaakt? Dat is een stof die je eetlust onderdrukt. Te weinig slaap heeft net een omgekeerd effect: je krijgt meer honger en vooral trek in calorierijk eten vol vet en suiker. Kamp je met overgewicht, integreer dan naast gezonder eten en meer bewegen, ook voldoende slaap in je levensstijl.

Want wie minder dan 6 uur slaapt zou al tot 4 keer meer kans op overgewicht hebben, dan bij 7 of 8 uur.

Test je slaapkwaliteit••

1.

Ben je tevreden met je slaap?

Zelden/Nooit (0)

2.

Soms (1)

Gewoonlijk/Altijd (2)

Blijf je de hele dag goed wakker zonder in te dommelen?

Zelden/Nooit (0)

3.

Soms (1)

Gewoonlijk/Altijd (2)

Ben je aan het slapen (of probeer je te slapen) tussen 2u en 4u ’s ochtends?

Zelden/Nooit (0)

Soms (1)

Gewoonlijk/Altijd (2)

Zelden/Nooit (0)

5.

Soms (1)

Gewoonlijk/Altijd (2)

Slaap je tussen de 6 uur en 8 uur per dag?

Zelden/Nooit (0)

Soms (1)

0 = Armoedige slaapkwaliteit

3.

SLAAPKWALITEIT KAN JE METEN

••

Slaap je altijd als een roos of is er nog werk aan de winkel?

Je hebt je slaapkwaliteit zelf in handen. Om jouw slaapprofiel te achterhalen, kan je bijvoorbeeld de ‘SATED’-test uitvoeren. (zie hierboven) Daarbij geef je een score van 0 (zelden) tot 2 (meestal) op vijf criteria: Satisfactie (hoe tevreden met je slaap), Alertheid (blijf je de hele dag goed wakker), Timing (ben je tussen 2 en 4 uur ’s ochtends in slaap), Efficiëntie (lig je minder dan een halfuur wakker) en Duur (slaap je tussen 6 en 8 uur per nacht). Haal je opgeteld minder dan 5 op 10?

Dan stap je het best naar je huisarts. Ook smartwatches met slaapmonitoring kunnen trouwens helpen om je slaap­ kwaliteit te meten én te bevorderen.

S t a y I n s p i r e d –– 1 9 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Gewoonlijk/Altijd (2)

Goede slaapkwaliteit = 10

GOEDE

Lig je minder dan 30 minuten wakker ’s nachts?

(Inclusief de tijd die je nodig hebt om ’s avonds in slaap te vallen en de momenten dat je wakker wordt tijdens je slaap.)

NACHT

4.

5.

GOEDE

NACHT

4.

6.

TIENERS HEBBEN HUN SLAAP BROODNODIG

••

Van groeispurt tot hun eerste lief, adolescenten gaan door een bewogen periode waarin ze van alles meemaken en veel nieuwe dingen leren. ’s Nachts moeten al die indrukken verwerkt worden door het brein. Je kan het vergelijken met een computer. De hersenen kiezen of ze bepaalde kennis en gebeurtenissen bewaren, meteen archiveren of net een belangrijke plaats geven. Een vermoeiend proces, dat die extra uurtjes slaap zeker rechtvaardigt. Bovendien hebben pubers groeihormoon nodig, dat ze aanmaken tijdens de slaap. Knijp volgende keer dus gerust een oogje dicht als je ze weer gapend op de schoolbanken ziet zitten.

SLAPEN MAAKT JE SLIMMER EN STERKER

••

Zouden topsporters en leden van Mensa allemaal langslapers zijn? Geen idee, maar zoals je hierboven kon lezen is ons brein net heel actief als we slapen. Goeie nachtrust zorgt er dan ook voor dat je dingen beter onthoudt, omdat je jezelf de kans hebt gegeven om je alles in te prenten. Atleten hebben ook baat bij een goed nachtje slaap: als volwassene maak je namelijk nog steeds groeihormoon aan. Een natuurlijk én efficiënt middel dat je lichaam versterkt.

Daarnaast herstellen de spierscheurtjes die ontstaan tijdens het sporten ook tijdens de slaap.

Hierdoor groeien je spieren, maar ook je botten worden sterker.

SLAPEN VERGROOT JE LIBIDO

••

‘Vanavond niet, schat?’ Te weinig slaap beïnvloedt wel degelijk je zin in seks. Aan het einde van elke slaapcyclus (pakweg om de twee uur) produceer je namelijk geslachtshormonen. Elk extra uur slaap zorgt er dus voor dat je de volgende dag meer goesting zal hebben! Samen slapen en dicht bij elkaar liggen zou ook goed zijn voor je relatie. 84 procent van de koppels die dat doet, is naar eigen zeggen gelukkig met elkaar. Bij andere stellen is dat slechts 68 procent.

S t a y I n s p i r e d –– 2 0 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

HET NO-NONSENSE SLAAPBOEK

••

Wil je meer weten over de geheimen en de geneugten van slaap? Lees dan zeker ‘Het no-nonsense slaapboek’ van neuroloog Steven Laureys eens. Daarin legt hij in begrijpelijke taal uit wat de wetenschap al ontdekt heeft over het derde van ons leven dat we onbewust doorbrengen (al slapend dus).

NACHT GOEDE

7.

HET NUT VAN DE POWERNAP

••

Zit je slaapritme ’s nachts goed? Dan kan een powernap van hoogstens 20 minuten overdag je alertheid een boost geven.

De reden waarom topsporters, luchtverkeersleiders en NASA-medewerkers al graag eens een uiltje knappen. En dan weet je ook ineens waarom dat de siësta ooit zo’n ingeburgerde gewoonte was in warmere landen. Even de ogen sluiten na het middagmaal is soms net waar je lichaam om vraagt. Maar je doet het beter niet als je al moeite hebt om ’s avonds in slaap te vallen.

8.

S t a y I n s p i r e d –– 2 1 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

WAAROM JE BLAUW LICHT BETER VERMIJDT

••

Nog even Facebook checken of comfortabel berichtjes sturen vanuit je bed? Het lijkt relaxt, maar met hun oplichtende schermen onderdrukken smartphones de productie van melatonine, het hormoon dat je in slaap doet vallen. Bovendien zorgen sociale media voor een zee van prikkels, ook iets dat je beter vermijdt net voor het slapengaan. Ga eens na of je je scherm zo kan instellen dat het na een bepaald uur minder blauw licht uitstraalt of nog beter, weer smartphones helemaal uit de slaapkamer. Slaap ze!

WELZIJN MENTAAL

“Omgaan met stress door je nervus vagus te versterken” GOED VOOR LICHAAM EN GEEST

••

Luc Swinnen is al ruim 20 jaar als arts en onderzoeker bezig met stress en burn-out. Als stress-specialist wijst hij graag op het bestaan en het belang van de ‘nervus vagus’, onze meest fascinerende zenuw. Hij vertaalt zijn inzichten naar heel concrete handvatten die je nervus vagus positief stimuleren voor een rustiger en gelukkiger leven. Zo kan je stap voor stap je veerkracht versterken, je angst verminderen en stressgerelateerde klachten een halt toeroepen.

De ‘nervus vagus’ staat in contact met al onze organen en geeft informatie door naar de hersenen. Het is de langste zenuw in ons lichaam.

L

ange tijd zochten we het antwoord op stress- en angstklachten in de hersenen.

Recent onderzoek toont echter aan dat we ook verder moeten kijken. De ‘nervus vagus’ is daarbij cruciaal. Het is de langste en misschien wel de belangrijkste zenuw in ons lichaam. “Hij voedt delen van het hoofd, maar loopt ook naar de borst- en buikholte.

Dankzij zijn vele vertakkingen staat hij in contact met al onze organen. Van daar geeft hij info door naar de hersenen”, schetst Luc Swinnen. De zenuw helpt ons lichaam om in balans te zijn, door de juiste keuze te maken tussen beheerst te controleren, of eerder (ongeorganiseerd) te reageren. De nervus vagus helpt je dus om te reageren in stressvolle (of gevaarlijke) situaties.

Wat gebeurt er bij stress?

Helaas leven we vandaag in een wereld waarin voortdurend prikkels op ons worden afgevuurd. Het gevolg? Stress, angstklachten, problemen met je maagdarmstelsel … Maar hoe komt dat precies? “Wanneer de nervus vagus te vaak niet actief is, staat het zenuwstelsel voor actie te veel op scherp. Daardoor verhoogt onze stressreactie en maakt ons lichaam stresshormonen aan, zoals adrenaline. Het gevolg is dat er meer bloed stroomt naar de spieren en onze zenuwen gevoeliger worden voor prikkels. Daardoor wordt ons immuunsysteem onderdrukt. En wanneer de nervus vagus een lange tijd te weinig te weinig doet, ontstaat een risico op structurele problemen, zoals chronische pijn bijvoorbeeld.”

Een bron van herstel en ontspanning “Maar er is ook goed nieuws: met de nervus vagus hebben we zelf de sleutel in handen”, aldus Luc Swinnen. “Een actieve nervus vagus vertraagt je hartslag. Je wordt er dus rustig van. En zo beginnen de positieve effecten op je welzijn. Dat helpt ons immuunsysteem te versterken, ontstekingen te verminderen, en het bevordert een gezonde spijsvertering. Gelukkig kunnen we dus via de nervus vagus ook positieve boodschappen aan ons lijf geven en zo stress verminderen.

Bewuste keuzes op het gebied van sociaal

S t a y I n s p i r e d –– 2 2 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

WELZIJN

Luc Swinnen

S t a y I n s p i r e d –– 2 3 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

MENTAAL

“Een actieve nervus vagus vertraagt je hartslag.

Je wordt er dus rustig van.”

WELZIJN MENTAAL

contact, lichaamsbeweging, voeding, slaap en ademhaling zijn hier meest aangewezen.

Sociaal contact werkt kalmerend Verbinding met anderen is van levensbelang.

Als baby is dat bijvoorbeeld met onze moeder: haar blik, het oogcontact, haar gezichtsuitdrukking en haar vriendelijke stem geven je als baby het signaal dat alles veilig is. Als je voelt dat alles veilig is, activeert dat je nervus vagus. Zo kom je in een toestand van ontspanning. Later in ons leven gaan ook andere mensen die kalmerende rol vervullen: vrienden, familie en geliefden.

Op zoek naar glimmers “Maar het is ook heel belangrijk om bewust op zoek te gaan naar tekens van veiligheid in je omgeving. Ik noem deze ook wel glimmers”, vertelt Luc Swinnen. “Het zijn letterlijk dingen die je even doen glimmen van plezier en je rust bezorgen. Denk

aan een goed gesprek met een kameraad, een wandeling in de natuur, genieten van een mooi stukje muziek … Als je elke dag actief aan de slag gaat met die glimmers – bijvoorbeeld door ze bij te houden in een dagboek – activeer je je nervus vagus. En dat zal je gezondheid en je algemeen gevoel van welzijn zeker ten goede komen.”

Voeding en beweging Een evenwichtig voedingspatroon kan ook een positieve invloed hebben op de activiteit van de nervus vagus. Het eten van voedings­ middelen rijk aan omega 3-vetzuren, antioxidanten en vezels kan de zenuwfunctie ondersteunen. Regelmatige fysieke activiteit, zoals wandelen, joggen of yoga, kan de nervus vagus ook stimuleren en onze gezondheid ten goede komen. Aan de andere kant vermijden we best cafeïne, alcohol en suiker, omdat deze stoffen een negatieve invloed kunnen hebben.

S t a y I n s p i r e d –– 2 4 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

JE ADEMHALING OEFENEN Je ademhaling is een belangrijke sleutel om je nervus vagus te activeren. Via eenvoudige oefeningen kan je je ademhaling een stuk rustiger en regelmatiger maken.

••

• Diepe buikademhaling. Ga comfortabel zitten met een hand op je buik en de andere op je borst. Adem in door je neus en laat je buik uitzetten terwijl je langzaam tot vier telt. Hou je adem een paar seconden vast en adem dan langzaam uit terwijl je tot 6 telt. Herhaal dit enkele keren.

plaats het puntje van je tong achter je voortanden tegen je gehemelte. Adem uit door je mond. Sluit je mond en adem in door je neus terwijl je tot 4 telt. Hou je adem 7 seconden vast en adem dan langzaam uit door je mond terwijl je tot 8 telt.

Doe dit maximaal 4 keer en hooguit tweemaal per dag.

• Ademtechniek met pen en papier.

Neem pen en papier. Telkens als je inademt, teken je een lijn die naar boven gaat. Dat gaat vanzelf, je adem stuurt de beweging. Als je stopt met inademen, wacht je even en daarna begint de uitademing. De pen beweegt omlaag op je papier. Je wacht weer even en dan begin je weer in te ademen …

Zo ga je 3 minuten door. Dan stop je.

Door het tekenen blijft je aandacht ongestoord bij de ademhaling en ga je niet aan het piekeren. Je conditioneert je brein om geconcentreerd en rustig te ademen. Na een tijdje zul je vanzelf

langzamer ademen. Zo activeer je je nervus vagus. Tel nu het aantal volledige ademhalingen. Een opgaande en een neergaande lijn samen vormt één volledige ademhaling. Deel dit aantal volledige ademhalingen door drie. Dat is het aantal ademhalingen per minuut. Als je bijvoorbeeld 36 telt na 3 minuten, dan adem je 12 keer per minuut. Doe deze oefening zeker 2 weken één- tot driemaal per dag.

Als je na die 2 weken je notities naast elkaar legt, zul je merken dat de golfjes veel regelmatiger worden: je ademhaling is nu coherenter.

JOUW BOEKVOORDEEL

••

Bij inschrijving voor de LifeTalk krijg je 10% korting op de boeken ‘Activeer je nervus vagus’ en ‘Versterk je nervus vagus’, plus gratis verzending erbovenop.

HOE WERKT STRESS?

••

De bovenste grafiek is van iemand met stress.

Je ziet onregelmatige golfjes en schokjes.

De onderste is van iemand die coherent ademhaalt. Dat patroon kan je ook bereiken als je deze oefening een tweetal weken doet.

Hou vol, het effect is spectaculair.

Meer weten over dit geheime wapen tegen stress? Ontdek het in de LifeTalk-webinar op 14 december.

S t a y I n s p i r e d –– 2 5 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

MENTAAL

WELZIJN

• 4-7-8-ademhaling. Ga in een comfortabele positie zitten of liggen en

• Box-ademhaling. Ga in een comfortabele positie zitten en adem in door je neus terwijl je tot 4 telt. Houd je adem 4 seconden vast en adem dan langzaam uit door je neus terwijl je tot 4 telt. Houd de adem uit 4 seconden vast en herhaal dit enkele keren.

op tijd thuis voor de kinderen gevoel.

Bij Randstad nemen we de tijd om te begrijpen wat jij echt belangrijk vindt. Voor de ene is dat later starten, voor de ander vroeger stoppen. Hoe beter we begrijpen wat jij wilt, hoe beter we jou kunnen helpen om een goed evenwicht te vinden tussen werk en privé. En dus om een job te vinden die jou gelukkig maakt.

samen vinden we werk dat goed voelt.

Randstad Belgium NV/SA - VG 458/BUOSAP - W. INT.017, W.RS.017 - 00256-406-20121120, 00256-405-20121120 - A.94-A.153

dat

Bewust bezig met je lijf

it drijft mensen tot aan hun plafond.

Burn-outs worden een structureel probleem in plaats van de ver-van-mijn-bed show.

Tijd voor verandering dus.

STRESS ALS HET NIEUWE NORMAAL?

Bernadette Laermans, Coach bij Randstad RiseSmart, steekt van wal: “Het lijkt overdreven, maar veel mensen leven in constante stress. Die gaat gepaard met angst en frustratie waardoor je denkvermogen volledig geblokkeerd kan raken.

Het creëert chaos in ons hoofd en heeft een negatieve impact op onze productiviteit. Maar nog opvallender misschien, is dat we deze constante stress ondertussen als normaal beschouwen. Het gevaar schuilt erin dat je lichaam op een bepaald moment een tegenreactie gaat geven en volledig blokkeert. Beter dus om dat te voorkomen.”

LUISTER NAAR HET GEFLUISTER (VAN JE LICHAAM) …

Bernadette vervolgt: “Een van de technieken, als je het zo mag noemen, waar we veel mee bezig zijn is embodiment. Daarmee train je jezelf om beter te voelen wat er met jezelf gebeurt en daar bewust mee om te gaan. Wat vertelt je lichaam je met die pijntjes in je rug of gevoelloze plekken in je onderbuik? Deze kleine signalen verdringen

“Embodiment is jezelf een moment gunnen om niet na te denken over wat er van je verwacht wordt, maar te vertrekken vanuit wat jij nodig hebt” Bernadette Laermans, Randstad

we vaak tot ons lichaam zo hard moet schreeuwen dat het eigenlijk te laat is. Maar waarom?

Ons hoofd is nogal dominant en heeft de neiging ons lichaam niet altijd te volgen. Ken je dat gevoel van ‘als ik al om 17 uur stop met werken, vinden mijn collega’s me misschien minder betrokken’. Dat zit niet in je hoofd, het zijn ideeën die onze maatschappij of bedrijfscultuur hebben opgelegd, maar ook die we onszelf wijsmaken.

Tijd dus om je hoofd te negeren en te luisteren naar wat je lichaam je vertelt.”

MAAR HOE DAN?

“Embodiment is geen relaxatietechniek”, accentueert Bernadette. “Het is veeleer een bewustzijn. Jezelf een moment gunnen om niet na te denken over wat er van je verwacht wordt, maar te vertrekken vanuit wat jij nodig hebt. Hoe je daar net komt moet je vaak voor jezelf uitzoeken. Niet elke techniek werkt voor iedereen even goed, maar ademhalingstechnieken of meditatie kunnen daar zeker toe bijdragen, net als yoga of dans. Sporten is een optie, maar let op, daar loop je het gevaar dat je je aandacht toch bij je werk houdt. Wat je ook doet, het toverwoord is bewustzijn: richt die aandacht op je lichaam en voel wat er in je lijf gebeurt. Misschien ontdek je wel wat spanning die je kan loslaten.”

S t a y I n s p i r e d –– 2 7 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

PARTNER

D

REPORTAGE

Heb jij soms ook het gevoel dat je (te) veel balletjes in de lucht moet houden? Dan ben je zeker niet alleen.

De wereld rondom ons is nog nooit zo complex en onzeker geweest.

De pandemie en daaropvolgende economische crisis hebben dat effect versterkt, maar ook de voortdurende aanpassingen door digitalisering, hybride werken en artificiële intelligentie zorgen dat we overspoeld worden door nieuwe prikkels.

ONZE DEELNEMERS AAN HET WOORD •• Hoe snijd je het best een mango of wat kan je doen met restjes uit de keuken? Deze deelnemers pikten enkele tips, recepten of zelfs lifehacks op tijdens onze workshops. Die gebruiken ze nog steeds én ze delen die graag met jullie.

TIPS

& TRICKS

tips & Ichelle

Bert

“Gember schillen vond ik altijd zo’n karweitje. Nu weet ik dat je die kan schillen door er met de achterkant van een koffielepeltje het pelletje af te schrapen. Zo heb je vééél minder verlies. En zeg nu zelf, een stukje grillige gember schillen met een mesje is geen pretje. Ik gebruik nadien de restjes in een tas thee of in mijn drinkfles met waterinfusie.

Geen verlies dus!”

“Als je de dop van plastic flessen in de PMD zak steekt moet je deze er altijd op zetten. Losse doppen kunnen immers niet gerecycleerd worden. Sinds de lezing over verpakkingen weet ik dat ze te klein zijn voor een sorteermachine om te herkennen. Ook fabrikanten helpen hieraan mee door meer en meer de dopjes vast aan de flessen te hangen.”

••

S t a y I n s p i r e d –– 2 8 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

••

TIPS

& TRICKS

tricks Charlotte

Steven

Yves

“Sinds ik de workshop rond ‘Home organising’ volgde, trek ik eenmaal per week tijd uit om een weekmenu te maken. Die ingrediënten boek ik via Collect&Go en ik leg de afgeprinte recepten klaar. Dat geeft zoveel rust tijdens de week. Wij werken, de kinderen gaan naar school, maar iedereen kan kijken wat we eten. En de eerste die thuiskomt kan aan het eten beginnen, want alle ingrediënten liggen in de koelkast.”

“Wat hier echt is blijven hangen is, is de tip om te zorgen voor een lijstje met een tiental vaste recepten. En om maximaal één keer per week een nieuw recept in te plannen.

Dat heeft hier echt wat rust gebracht. Van nature ben ik wat meer ‘go with the flow’, maar met een drukke job, twee schoolgaande kinderen, een partner die ook vaak van huis is, is dat gewoon niet meer haalbaar.”

“Ik leerde tijdens de workshop ‘Zelf natuurlijke schoonmaak­ middelen maken’ de kracht van citroenen kennen. Nu gebruik ik het ook voor allerlei toepassingen. Mijn perfecte voorbeeld? Als we vis of eieren gegeten hebben, gaat er sowieso een schijfje citroen mee in de vaatwas. De geur zet zich anders vast op de borden of glazen, maar door er wat citroen erbij te doen, is dat niet meer het geval.”

••

••

S t a y I n s p i r e d –– 2 9 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

••

Veggie voor 4 personen

350 g Boni vegan gehakt 400 g Boni bio speltspaghetti

150 g Boni paprikareepjes diepvries 6OO gr Boni bio tomatenstukjes

2 Boni bio wortelen

1 Boni bio courgette 2 kg Boni bio uien

2 teentjes Boni bio knoflook 250 g Boni bio emmental 1 blokje Boni groentebouillon

1 el gedroogde oregano

3 el olijfolie

1 kl paprikapoeder

DOE DE

CHALLENGE

Zwarte peper

Spaghetti à la0 mama MET EEN GOEDE ECO SCORE ••

S t a y I n s p i r e d –– 3 0 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

DOE DE CHALLENGE ••

… op de verpakking van de Boni-producten of op het prijsetiket bij Colruyt en Bio-Planet voor voor boniproducten. … ontdek je makkelijk via de Xtra-app of op de BioPlanet- en Colruyt-website.

Kies je in de winkel een

product met Eco-score A of B, dan spaar je zelfs punten in je Xtra-app. Per 100 punten kan je een milieuproject steunen of je punten inzetten voor een lezing of korting op een workshop bij Colruyt Group Academy.

B

ij huize Dury is spaghetti bolognese een vaste waarde op het menu. “De eerste keer dat ik zelf spaghetti naar

mijn mama’s recept bereidde moet ik zestien of zeventien geweest zijn”, zegt Veerle. “Het lukte me meteen. Eerst de groenten – wortels, paprika, courgette … – met wat ui laten stoven, dan het gehakt erbij terwijl het water voor de pasta kookt. Echte Italianen of topchefs maken het misschien anders klaar, maar ik hou van mijn spaghetti à la mama.

En mijn kinderen ook.”

Liefde voor natuur Dus waarom iets veranderen aan deze klassieker?

“De uitdaging om op een ecologische manier spaghetti te maken, wil ik graag aangaan. Liefde voor de natuur heeft er bij mij altijd ingezeten. Rekening houden met het milieu vloeit daar gewoon uit voort.”

“Maar hoe begin ik aan zo’n eco-spaghetti? Kan ik het best verse biologische tomaten uit België onder een plastic verpakking kiezen of biotomatensaus in blik uit Italië?” vraagt Veerle zich af.

Er zijn veel factoren die de ecologische voetafdruk van een product mee bepalen. De meeste zaken, zoals productiewijze of transport, zijn niet altijd even duidelijk voor jou als je in de winkel moet kiezen wat je koopt. Daarom is de Eco-score, die al op veel Boni-producten staat, een goede hulp, want die houdt rekening met de hele levenscyclus van een product.

Eco-score A of B Veerle maakt haar ecologische spaghetti klaar volgens het recept van haar mama, maar deze keer met producten die een zo laag mogelijk Eco-score hebben. “Ik vervang mijn gehakt door een vegetarische variant, maar je kan ook voor seitan of linzen gaan. Daarnaast kies ik voor biologische speltpasta, omdat ik die ook lichter verteerbaar vind. Het is even snel en makkelijk klaar. Ik keek daarnaast ook naar tomatenstukjes met Eco-score A en vond ook geraspte kaas met Eco-score B.” En valt hij in de smaak? “Bij mij wel, maar mijn tieners moeten nog wat wennen aan de nieuwe smaak, al staan ze mee achter het idee om ecologische en plantaardige alternatieven uit te proberen.”

S t a y I n s p i r e d –– 3 1 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

HOE KAN JE MAKKELIJK SCOREN?

••

• Zet meer plantaardige alternatieven en minder, maar biologisch vlees op het menu.

• Koop producten met bio- of andere kwaliteitslabels.

• Geef de voorkeur aan lokale voeding.

• Eet meer seizoensgroenten.

• Selecteer producten zonder of met een milieuvriendelijkere verpakking.

• Kies voeding met minder impact op onze biodiversiteit (bv.: zonder bedreigde vissoorten of nietduurzame palmolie).

Meer info

Ontdek het recept voor deze ecologische en vegetarische spaghetti bolognese.

CHALLENGE

… geeft je een goed idee van de ecologische voetafdruk van een product, rekening houdend met productiewijze, herkomst, biodiversiteit, verpakking.

DOE DE

DE ECO-SCORE …

Geluk is … je moeder die spaghetti klaarmaakt. “Met veel saus, groenten en gehakt. Ik maak nu spaghetti voor mijn tieners zoals mijn mama die vroeger voor mij maakte”, zegt Veerle Dury (42). Vandaag gaat ze onze challenge aan en probeert ze een ecologische variant te maken. Zou dat even goed smaken?

HET SEIZOEN ••

Eten volgens het seizoen biedt talloze verrassende smaak- en gezondheidsvoordelen.

Zo barsten seizoensgroenten en -fruit van de vitamines, brengen ze vanzelf variatie in je menu en zijn ze een positieve keuze voor de planeet. Want kiezen voor lokale seizoensteelt spaart heel veel transportkilometers uit. En de beste bonus: het is ook beter voor je portemonnee. Doe je mee?

Herfst

HET SEIZOEN

OP JE BORD

Witloof

•• Seizoen: oktober tot en met april Witloof is een van de meest veel­ zijdige groenten die je op honder­ den manieren kan klaarmaken. Toch valt het, net als spruitjes trouwens, omwille van zijn bittere ondertoon niet altijd in de smaak bij kinderen.

Onze tip: snijd het hartje onderaan weg en voeg wat melk toe aan je kookwater. Zo krijgt deze Belgische topper een zachtere smaak.

Rode kool

•• Seizoen: oktober tot en met april Rode kool hoef je niet in de koelkast te bewaren. Op een droge, donkere en frisse plaats blijft hij in zijn geheel wel 1,5 tot 2 maanden goed. Altijd handig om in huis te hebben dus.

Daarna kan je hem koken of stoven of zelfs in de microgolfoven klaarmaken (tussen de 11 en 16 minuten).

Gezond en snel klaar!

Spruitjes

•• Seizoen: oktober tot en met maart Spruitjes zijn een echte superfood. Ze bevatten drie keer zoveel vitamine C als sinaasappels en zijn dus ideaal om je weerstand een boost te geven.

Vitamine B zorgt voor de ondersteuning van je zenuwstelsel en hersenen. Kalium, fosfor en eiwit zorgen tot slot voor sterkere botten.

Knolselder

•• Seizoen: november tot en met juni Wist je dat ook de bladeren van knolselder eetbaar zijn?

De oudere bladeren proeven vaak iets bitterder, maar passen perfect in een (erwten)soepje.

Jonge bladeren (bladselderij) zijn zachter en kan je gewoon zo eten met onder meer prei, wortels en boontjes.

Wil je een snel overzicht van alle seizoensgroenten en -fruit? Duik in de online seizoenskalender van Colruyt Laagste Prijzen, Bio-Planet of Spar Colruyt Group en en ontdek naast weetjes ook een waaier aan recepten.

S t a y I n s p i r e d –– 3 2 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

ALS JE OM DE PLANEET GEEFT,

ZEG HET MET BARILLA.

NIEUW

100

%

PLASTICVRIJE

VERPAKKING*

MEER INFORMATIE OP WWW.BARILLA.COM/BOX

E E N G E B A A R VA N L I E F D E *Plastic venster verwijderd uit Barilla Classics behalve in de volgende landen: VS, Canada, Rusland. Niet-contractuele foto.

JORUN VERHEYDEN | CHEFKOK EN EIGENAAR VAN VEGABITS

••

Plantaardig eten is helemaal ‘in’. En terecht, want het is gezond én duurzaam. Het is een eetpatroon waarbij je vooral plantaardige producten consumeert zoals fruit, groenten, noten en zaden. En je dus ook al eens je portie vlees, vis of zuivel aan de kant laat staan. Je hoeft niet direct helemaal all the way te gaan, maar van deze tips en recepten ga je zeker watertanden.

PLANTAARDIG

LEKKER

ZO START JE MET

boodschappen doet kan het zelfs goedkoper uitkomen, want vis en vlees nemen een flinke hap uit je budget.

WAT? Als je kiest voor een plantaardig voedings­ patroon kan je daarin zo ver gaan als je zelf wil. Maak je deze keuze één dag per week, dan ben je al op het goede spoor. Geef de voorkeur aan zoveel mogelijk plantaardige en onbewerkte voeding en ga volop voor verse producten zoals fruit en groenten.

HOE? Wil je gemakkelijk beginnen? Vervang dan gewoon je dierlijke voeding door een plantaardige variant. Er zijn tegenwoordig heel makkelijke én smakelijke vervangers van bijvoorbeeld vlees en zuivel. Wil je wat verder gaan? Snuister dan op voorhand even door wat nieuwe recepten en maak een planning met bijhorend lijstje. Zo zal je minder snel geneigd zijn om terug te grijpen naar de klassieke en dierlijke gerechten die je kent.

WAAROM? In de eerste plaats is er een groot gezondheidsvoordeel. Het vermindert je risico op hart- en vaatziekten en is goed voor je spijsvertering. Daarnaast is het een stuk duurzamer dan dierlijke varianten. En als je slim

DE EIWITSHIFT

••

Heb je al eens gehoord van de eiwitshift? Dat is de ambitie van Vlaanderen om tegen 2030 meer eiwitten uit plantaardige voeding te halen in plaats van uit dierlijke voeding.

Vandaag eten we gemiddeld 60% dierlijke eiwitten en 40% plantaardige, die verhouding omkeren is de ambitie, ten voordele van onze gezondheid én de planeet.

S t a y I n s p i r e d –– 3 4 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

ONTBIJT •• Met het ontbijt breng je je spijsvertering op gang en krijg je energie om de dag te beginnen. Er zijn tal van manieren om dit plantaardig te doen. Denk aan plantaardige zuivel, maar er zijn ook steeds meer plantaardige vervangers voor broodbeleg.

Glutenvrij

Lactosevrij

Veggie

60 min.

4 personen

• •

Bereidingswijze •• Voorbereiding: • Plet de bananen met een vork.

Snij het fruit in blokjes of schijfjes.

Bereiding: • Meng de geplette bananen onder de havervlokken en de kokosmelk. Voeg zout en kaneel toe.

• Verhit 1 eetlepel olie in een grote pan en bak de helft van het beslag tot pannenkoekjes. Gebruik 1 à 2 eetlepels beslag per pannenkoek.

• Voeg een extra lepel olie toe en bak de rest van de pannenkoekjes.

• Verdeel de pannenkoeken over de borden, leg er het fruit op en werk af met siroop.

Meer info

Recept van Bio-Planet.

Ontdek nog meer plantaardige recepten op bioplanet.be/nl/ vegan-recepten.

S t a y I n s p i r e d –– 3 5 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

voedingswaarde per persoon Energie 618 kcal Vet 26,2 g Verzadigd vet 13,9 g Koolhydraten 80,4 g Suiker 35,5 g Vezels 7,9 g Eiwitten 11,3 g Sodium 29,5 mg Zout 0,0737 g

PLANTAARDIG

Haverpannenkoekjes met fruit

450 g fruit naar keuze (banaan, mandarijn, kiwi) 2 rijpe bananen 3,5 dl kokosmelk 4 el kokosbloesemsiroop 250 g glutenvrije havervlokken 2 el olie naar keuze

1 mespunt kaneel snuifje zout

LEKKER

Ingrediënten

HOOFDGERECHT •• Voor je hoofdgerecht kan je simpel starten door je dierlijk product uit het traditionele gerecht te vervangen door een plantaardige variant.

Er zijn talloze vleesvervangers op de markt, van hamburgers tot kip en ook gehakt. Ook tofu, tempeh en peulvruchten kunnen een goede vervanger zijn. Experimenteer volop met hun smaken en texturen!

Veggie

60 min.

voor 4 personen

••

PLANTAARDIG

LEKKER

Ingrediënten 175 g vegetarisch gehakt (versmarkt) 500 g aardappelpuree (diepvries) 1/2 witte kool 3 wortelen 1 ui 1 teentje knoflook 200 g cottagecheese 150 g gemalen mozzarella 1,5 el boter of margarine nootmuskaat zwarte peper zout

voedingswaarde per persoon Energie 445 kcal Vet 19,1 g Verzadigde vet 12,7 g Koolhydraten 30,5 g Suiker 10,3 g Vezels 12,8 g Eiwitten 31,2 g Sodium 1307,4 mg Zout 3,2684 g

Ovenschotel met veggiegehakt, cottagecheese en witte kool Bereidingswijze •• Voorbereiding: • Verwarm de oven voor op 180 °C. • Snij de halve witte kool in fijne reepjes.

• Schil de wortelen en snij in de lengte in vieren. Snij daarna in fijne blokjes.

• Snipper de ui en het knoflook fijn.

Bereiding: • Smelt 1 el boter in een brede kookpot en stoof de ui en het knoflook glazig.

• Voeg de wittekool en de wortelen toe en meng goed. Laat 10 min. stoven en kruid met nootmuskaat, peper en zout.

• Besmeer een ovenschaal met 1/2 el. boter.

Verdeel er de helft van de gestoofde groenten over. Bedek met het vegetarisch gehakt en daarna met de cottagecheese.

Verdeel er de rest van de groenten over en bestrooi met de geraspte mozzarella.

• Zet ± 25 min. in de voorverwarmde oven.

Zet de laatste 2 min. de ovengrill aan.

• Verwarm intussen de puree (instructies: zie verpakking).

Tip: M aak deze ovenschotel al een dag op voorhand klaar. Zet hem op het moment zelf 35 min. in een voorverwarmde oven op 180 °C.

S t a y I n s p i r e d –– 3 6 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Meer info

Recept van Colruyt Laagste Prijzen. Ontdek nog meer plantaardige recepten op colruyt.be/plantaardig.

DESSERT •• Maken plantaardige dessertjes je soms wat onzeker? Geen nood, want ook zonder melk, boter en eieren tover je de lekkerste zoetigheden op tafel. Én, deze zijn vaak een stuk lichter verteerbaar dan de dierlijke varianten. Om vingers en duimen bij af te likken!

Veggie

30 min.

4 personen

• •

Ingrediënten

LEKKER

4 appelen 4 el kandijsuiker

Bereidingswijze •• • Duw het klokhuis uit de appel met een appelboor.

• Leg de appel in het midden van een vel aluminiumfolie.

• Vul de appel met de bruine suiker en vouw de folie rond de appel.

• Zet de appels in een voorverwarmde oven van 180 graden en laat gedurende 15 minuten garen.

PLANTAARDIG

Opgevulde appel met bruine suiker Meer info

Recept van Spar Colruyt Group.

Ontdek nog meer plantaardige recepten op mijnspar.be/ recepten/thema/vegetarisch.

TIP

Boodschappenlijstje vergeten? Dat overkomt je nooit meer.

Maak ze snel en gemakkelijk in de Xtra app. Open Lijstjes en voeg alle artikels toe die je nodig hebt. Je kan tekstitems toevoegen of producten uit het Colruyt-assortiment selecteren. Tijdens het shoppen vink je producten af, zo behoud je altijd het overzicht.

S t a y I n s p i r e d –– 3 7 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

voedingswaarde per persoon Energie 104 kcal Vet 0 g Verzadigd vet 0 g Koolhydraten 24,3 g Suiker 23,4 g Vezels 2,9 g Eiwitten 0,4 g Sodium 1,3 mg Zout 0,0023 g

MET EEN GEVARIEERD ASSORTIMENT VAN PLANTAARDIGE ALTERNATIEVEN VOOR ZUIVELPRODUCTEN WIL ALPRO 'HALFHALF' GEMAKKELIJK EN AANTREKKELIJK MAKEN! Danone wil gezondere en duurzamere consumptiegewoonten promoten om de gezondheid van de mensen te beschermen en te verbeteren. Met de ondertekening van de Green Deal Eiwitshift op ons bord willen we de consument helpen om over te schakelen naar een plantaardig voedingspatroon. Een eetpatroon, in lijn met de Belgische voedingsaanbevelingen, dat al veel consumenten weet te overtuigen.

Deze Green Deal, een initiatief van de Vlaamse Overheid, is gericht op een betere balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitrijke producten in ons voedingspatroon. Zo ondersteunt het ook actief de evolutie naar een gezonder, duurzamer en toekomstgericht voedingssysteem. Door de helft van de week voor plantaardige voeding te kiezen, zet iedereen al een grote stap vooruit.

Flexitarisme wordt steeds populairder in België, waar 31% van de Belgen1 het flexitarisch dieet toepast. Het is een voedingspatroon dat voornamelijk bestaat uit plantaardige producten (fruit, groenten, peulvruchten, volkorenproducten, noten, enz.) en bevat ook zuivelproducten en kleine hoeveelheden vlees. Met andere woorden, voor een duurzamer voedingspatroon is de shift naar meer plantaardig van groot belang voor onze gezondheid en voor de planeet.

We zijn ervan overtuigd dat dit cijfer hoger kan. We stimuleren het flexitarisch dieet als onderdeel van een evenwichtig, gezond en milieuverantwoord voedingspatroon. Hoe? Door een gevarieerd assortiment van plantaardige alternatieven voor zuivelproducten aan te bieden.

Alpro heeft een nieuw eiwitrijke sojaproduct gelanceerd. Ideaal voor mensen die hun eiwitinname willen verhogen terwijl ze overstappen naar een meer plantaardig voedingspatroon.

ALPRO WIL BENADRUKKEN DAT HET HIER OVER EEN VOLLEDIG POSITIEF VERHAAL GAAT EN AANTONEN DAT HET IN DE PRAKTIJK PRIMA FLEXIBEL, GEMAKKELIJK EN LEKKER KAN ZIJN OM DEZE PRODUCTEN IN HET DAGELIJKS LEVEN TE INTEGREREN. Om haar boodschap te versterken en te verspreiden heeft Alpro recentelijk oproep gedaan op een aantal voedingsexperts actief of sociale media.

Luister naar de podcast van Dr. Servaas Bingé en kom meer te weten over de voedingsen gezondheidsvoordelen van een meer plantaardig voedingspatroon.

Maar dat is nog niet alles! Met This Is Not M*LK komt Alpro met een innovatief assortiment voor melkliefhebbers.

Deze drie 100% plantaardige (jazeker!) varianten hebben niet alleen een zachte smaak en een unieke romige textuur, maar zijn ook een bron van calcium en vitamine D. En er is voor ieder wat wils, met een halfvolle, volle versie op basis van haver en de nieuwste versie met chocoladesmaak op basis van soja.

WIL JE MEER WETEN OVER PLANTAARDIG ETEN?

:

Eiwitten dragen bij tot een groei van de spiermassa.

En bekijk ons nieuwe Alpro receptenboek, een gratis, toegankelijk e-book dat werd gecreëerd om iedereen te inspireren en te helpen om op zijn/haar eigen manier voor meer plantaardig te kiezen.

LUISTER NAAR DEZE AFLEVERING VAN

=

DE PODCAST ‘SPREEKUUR’ DOOR DR. SERVAAS BINGÉ!

ONTDEK ONZE NIEUWE E-BOOK EEN VOEDING-EN GEZONDHEIDSGIDS MET EXCLUSIEVE RECEPTEN! 1 BV-OECO, Studie 2022. Welk vlees hebben we in de kuip?

Hoe kijken Belgen naar vlees en alternatieven.

Als actief lid van de Green Deal in Vlaanderen ondernemen we actie om onze consumenten en werknemers te motiveren om gezonder en duurzamer te eten.

Budgettip 0

Zaden- en pittenbrood Een beetje vakantienostalgie naar ‘la dolce italia’? Voeg wat extra Italiaanse kruiden toe voor een zomers gevoel.

H

eel wat voedingsmiddelen zijn het voorbije jaar flink gestegen in prijs, door de duurdere grondstoffen en energieprijzen. Brood is een van die producten. Daarom gaan steeds meer mensen aan de slag om thuis zelf brood te bakken.

Het duurt misschien net iets langer dan snel een brood halen bij de bakker of supermarkt, maar het is natuurlijk erg plezant om het zelf te maken.

Volgens berekeningen is het duidelijk goedkoper om je eigen brood te maken.

BUDGETTIP

ZELF BROOD BAKKEN : GOED VOOR JE PORTEMONNEE ••

Hoe voordelig is zelf brood bakken?

Volgens berekeningen is het duidelijk goedkoper om je eigen brood te maken. Je kan kiezen voor een basisbloem voor brood waar je nog gist, zout en water aan dient toe te voegen. Dan haal je er zeker profijt uit.

Schiaccata

Voor een extra krokante korst voeg je wat stoom toe tijdens het bakken. Leg enkele keitjes in de oven en sprenkel er wat water over.

Maar ook als je kiest voor een all-in-mix waar je enkel nog water aan moet toevoegen is de besparing aanzienlijk. En voldoende om de aankoop van een broodmachine te verantwoorden trouwens. Al is deze zeker niet nodig want je kan elk soort brood ook met de hand kneden en in de oven bakken.

Het resultaat: altijd een heerlijk, luchtig en vers brood, waar je fier op mag zijn dat je het zélf gemaakt hebt.

S t a y I n s p i r e d –– 3 9 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

BROOD BAKKEN

GA AAN DE SLAG MET DEZE SOUBRY-RECEPTEN EN MAAK JE EIGEN BROOD

Notenbroodjes

Deze heerlijke notenbroodjes geef je nog een extra boost door de boter te vervangen met notenolie.

MATHIAS STEELS VERANTWOORDELIJKE BIJ HET IN-HOUSE TEKENBUREAU VAN COLRUYT GROUP

Van lage-energiewinkel tot gerecycleerde bakstenen

DUURZAAM

ONDERNEMEN

••

Sinds de energiecrisis kennen we allemaal tips en trucjes om het energieverbruik in onze huizen te laten dalen. Maar al lang daarvoor is Colruyt Group gestart met investeringen om haar winkelpark energiezuiniger te maken. Tegen 2030 zal het overgrote deel van de eigen winkels gebouwd of gerenoveerd zijn als lage-energiewinkel. Hoe pakken zij dit aan? Mathias Steels, architect bij Colruyt Group, neemt vaste klanten Eric en Danny op sleeptouw voor een blik achter de schermen van hun Colruyt-winkel en toont hoe zo’n duurzaam verhaal in elkaar zit.

M

athias, Eric en Danny hebben afgesproken aan de Colruyt-winkel in Zoersel. Voor ze starten geeft

Mathias een korte uitleg: “Alle nieuwe vestigingen die Colruyt Group sinds 2012 bouwt zijn sowieso lage-energiewinkels. We mogen gerust zeggen dat die uitblinken in isolatie, luchtdichtheid en efficiënte koel- en verwarmingstechnieken. Klinkt allemaal wat ingewikkeld, maar wat vooral belangrijk is, is dat ze daardoor maar heel weinig energie verbruiken. De winkel waar we nu staan is al helemaal gerenoveerd. Sinds 2017 nemen we per jaar zo’n twintig winkels onder handen voor

een duurzame renovatie met als doel om een zo groot mogelijke energiebesparing te behalen. Momenteel hebben we al 150 nieuwe winkels volgens dit principe gebouwd en 125 vestigingen gerenoveerd. Als alles volgens plan loopt zal binnen 7 jaar maar liefst 90% van al onze winkels, dus zowel Colruyt, Bio-Planet als Okay, een lage-energiewinkel zijn."

Circulair bouwen is de toekomst Als het trio de winkel binnenloopt, wijst Mathias direct op de bakstenen waaruit het gebouw is opgetrokken.

S t a y I n s p i r e d –– 40 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

MATHIAS

ONDERNEMEN

ERIC

DUURZAAM

DANNY

“Wanneer een gebouw wordt afgebroken worden bakstenen vaak gerecycleerd als granulaat voor wegenbouw of voor beton. Dat is zeker een goede zaak, maar onze ambitie gaat net dat tikkeltje verder. We gebruiken een systeem dat ClickBrick Pure heet. Het is nogal technisch, maar dit is een circulair droogstapelsysteem waarmee je gevelstenen kan demonteren en hergebruiken. De stenen worden niet vast gemetst, maar wel met metalen clips aan elkaar gezet en verbonden met de achterconstructie via spouwankers. Hierdoor is het systeem circulair en kent het een lange levensduur. Alle onderdelen zijn vol-

ledig herbruikbaar en kunnen losgemaakt worden zonder schade toe te brengen aan de rest van het gebouw.”

Danny vraagt zich af of de muren ook nog geïsoleerd moeten worden. “Uiteraard”, gaat Mathias verder. “En ook daar doen we dan liefst iets meer dan wat wettelijk verplicht is. We zorgen dat alles optimaal luchtdicht is en er nergens spleten of kieren zijn. Zo blijft de warme lucht binnen en de koude lucht buiten. Het sas aan de inkom van elke winkel is ook hiervoor bedoeld. Zo zal de tocht niet, of minder, in de winkels binnenkomen. En ook de poorten aan onze overdekte loskades zijn snel

S t a y I n s p i r e d –– 41 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

sluitend zodat er zo min mogelijk warmte verloren gaat.

Klinkt allemaal heel simpel maar de energiebesparing van al deze zaken samen is echt de moeite.”

Met het energiereductieplan wil Colruyt Group tegen 2030 minstens 20% minder energie verbruiken dan in 2009. Als onderdeel van dit plan wordt er volop ingezet op de isolatie van gebouwen en de koeling van goederen die tot de grootste verbruikers behoren.

Aangename temperatuur Met een vragende blik kijkt Mathias naar Eric en Danny.

“Onze gebouwen zijn zo ontworpen dat we steeds voor een aangename temperatuur kunnen zorgen, zonder een energieverslindende airco te gebruiken” Mathias Steels

DUURZAAM

ONDERNEMEN

Koelen met propaan Eric en Danny volgen Mathias naar de koelafdeling, een van de belangrijkste energieverbruikers in elke supermarkt.

Het temperatuurverschil zorgt voor een korte rilling bij Eric. Ook hier heeft Mathias zijn uitleg klaar. “Bij Colruyt, Okay en Bio-Planet worden alle verse producten uitgestald in één grote geïsoleerde koelruimte. Dat werkt het meest efficiënt. Het koelsysteem voert enkel koude lucht aan waar ze nodig is, vlak achter de producten. We plaatsen luchtgordijnen aan de in- en uitgang om de koelte binnen te houden en ’s nachts zorgen rolluiken voor extra isolatie.

Onze diepvriesproducten bewaren we in gesloten koffers met goed geïsoleerde deksels. Dat ziet er misschien iets minder fancy uit, maar bij het openen verliezen ze heel wat minder koude dan bij koelmeubels met glazen deuren.”

Een beetje lachend, maar vooral trots, gaat Mathias

verder: “Ook hier zijn we de wetgeving al een beetje voor. Vanaf 2030 wordt die namelijk verscherpt en mogen chemisch koudemiddelen niet meer gebruik worden. De negatieve impact op de klimaatverandering is gewoon te groot. Wij werken ondertussen al met propaankoeling. Dit is in de eerste plaats een natuurlijk koelmiddel en is minder schadelijk mocht er toch eens een lek ontstaan. Meer nog, we hebben er veel minder van nodig dan van het chemische middel. Maar 4 kg waar we vroeger ruim 150 kg gebruikten.”

S t a y I n s p i r e d –– 42 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

te gebruiken”, verduidelijkt Mathias. “Zo kiezen we de plaats en de oriëntatie van onze ramen en zorgen we voor zonwering zodat er geen ongewenste opwarming is. De dikke betonnen muren en vloeren absorberen bovendien een deel van de warmte om dat later op de dag weer af te geven. Daarnaast werken we, zowel in de nieuwe als in de bestaande gebouwen, met heel zuinige ledverlichting. Die geeft weinig ‘afvalwarmte’ af en wordt slim aangestuurd zodat de verlichting niet onnodig blijft branden.”

Vertrouwen op zon en wind Het drietal begeeft zich naar de uitgang van de winkel.

“Het lijkt allemaal heel logisch”, geeft Danny toe, “maar waar komt de energie die jullie dan wél gebruiken vandaan?” Mathias: “Als Colruyt Group is het voor ons haalbaar om zonder fossiele brandstoffen te kunnen.

We investeren namelijk al volop in groene energie.

Zo vermijden we heel wat broeikasuitstoot. Je moet weten dat 99% van de elektriciteit die we verbruiken afkomstig is van hernieuwbare bronnen zoals wind en ONDERNEMEN

“Kunnen jullie raden welke reden we nog hebben om voor propaan te kiezen?” Ze moeten hem helaas het antwoord schuldig blijven. “Sinds 2017 krijgen alle nieuwe supermarkten propaankoelinstallaties … mét warmterecuperatie. Dat systeem herbruikt de warmte, die geproduceerd wordt voor de koeling, voor de verwarming van de winkel.

In winkels met een grotere warmtevraag combineren ze de warmterecuperatie met een aanvullende warmtepomp.

Ook bestaande winkels krijgen zo’n nieuwe installatie.

Zo moeten we alleen op erg koude momenten nog bijverwarmen met een klassieke verwarmingsinstallatie.

En ook onze ventilatiesystemen zijn uitgerust met warmterecuperatie”, wijst Mathias. “De warmte van afgevoerde binnenlucht wordt gerecupereerd om er de aangevoerde buitenlucht mee te verwarmen.”

“Moet er soms ook worden afgekoeld, met het warmer weer van tegenwoordig?”, vraagt Eric zich af als ze de koelruimte verlaten. “Onze gebouwen zijn zo ontworpen dat we steeds voor een aangename temperatuur kunnen zorgen, zonder een energieverslindende airco

DUURZAAM

ZELF ENERGIE BESPAREN?

•• ZO BESPAAR JIJ THUIS ENERGIE Maak op lange termijn het verschil met deze tips: • Overweeg om zonnepanelen op je dak te laten installeren, zo wek je je eigen energie duurzaam op.

• Was kleding op lage temperaturen en zorg ervoor dat de machine goed vol zit. Gebruik een waslijn of droogrek in plaats van een wasdroger.

• Plaats een slimme thermostaat die je kan programmeren op basis van je dagelijkse schema. Hierdoor worden je verwarming en koeling efficiënter geregeld.

• Blokkeer geen radiatoren met grote meubelstukken. Plak er bovendien reflecterende folie achter om de warmte extra te weerkaatsen.

• Zet tijdens het koken een deksel op je potten en pannen, dit vermindert de kooktijd en je energieverbruik.

• Let bij het kopen van nieuwe elektrische apparaten op het energielabel, zo verzeker je je van een hoog energie-efficiëntieniveau.

S t a y I n s p i r e d –– 43 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

ONDERNEMEN

In-house architect Mathias geeft uitleg over de koel- en verwarmingstechnieken die in de winkels van de Colruyt Group zorgen voor een minimaal energieverbruik.

DUURZAAM

zon. Bovendien wekken we onze eigen groene stroom op met onze eigen installaties en via participaties in diverse energiebedrijven. Wist je dat alle sites en activiteiten van Colruyt Group in België, Luxemburg, Frankrijk en Hongkong trouwens bijna volledig op groene stroom draaien? En voor België is dat al sinds 2010.”

Aan de in- en uitgang van de winkel toont Mathias een bord waar de hoeveelheid opgewekte elektriciteit van de zonnepanelen getoond wordt. “Een groot deel van die groene stroom wekken we zelf op via zonne-installaties en windturbines op de sites van winkels en logistieke centra. Door verder te investeren in groene energie willen we tegen 2030 minstens 60% van alle verbruikte energie uit hernieuwbare bronnen te halen.”

“We hebben op dit moment al heel wat zonnepanelen in eigen beheer op winkels en distributiecentra liggen en we blijven die capaciteit uitbreiden, bijvoorbeeld bij nieuwe winkels. Het aantal panelen wordt telkens nauwgezet afgestemd op de stroombehoefte van het gebouw. Het is het meest kostenefficiënt om lokaal geproduceerde energie ook ter plekke te gebruiken. We zijn hier trots op en dat willen we graag tonen aan onze klanten met dit paneel.”

“En wat dan met windenergie waar je over sprak?” vraagt Danny. “Die produceren we inderdaad ook”, bevestigt Mathias. “Op sites met een heel grote energievraag, zoals distributie- en productiecentra, staan windturbines. Deze energie maken we zowel voor onze eigen groep maar ook voor andere afnemers. ”

150 DUURZAME INITIATIEVEN ••

Met ‘Stap voor stap’ wil Colruyt Group zijn ambitieuze en duurzame doelstellingen op (middel)lange naar buiten brengen. Vanuit haar positie als marktleider in retail én in de productieketen wil ze een positieve spiraal op gang brengen. Want klanten op weg zetten om bewuster te consumeren start in de retail. Deze doelstellingen stellen is een ding, ze ook daadwerkelijk behalen is de echte uitdaging. Colruyt Group doet dat dankzij de 150 initiatieven die samen de duurzaamheidsstrategie van de groep vormgeven. Zo zijn er maar liefst 34 projecten die handelen over Verantwoorde consumptie en productie, 13 projecten over Eerlijk werk en economische groei en 19 verschillende klimaatacties. Van het planten van miljoenen bomen voor zuivere lucht tot haar eigen hoogtechnologische vertical farm.

S t a y I n s p i r e d –– 44 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Meer info Ontdek alle duurzaamheidsinitiatieven

? n e o d n e p p a h c s d o o Online b ! n e l e d r o o v r a a m n Allee • doe je boodschappen waar en wanneer het jou uitkomt • haal af in een van de 230 Collect&Go-afhaalpunten of kies voor aanhuislevering • win tijd voor wat écht telt!

Probeer het nu!

collectandgo.be

PARTNER

REPORTAGE

Energie besparen begint in je keuken

We koken graag zo lekker en gezond mogelijk. Maar als we met een paar energiezuinige tips enkele honderden euro’s kunnen uitsparen, zonder in te boeten aan smaak, is dat mooi meegenomen. Al kokend geld besparen is overigens makkelijker dan je zou denken.

En wel dankzij deze negen tips die de experten bij Bosch ons meegeven.

1.

2.

3.

4.

5.

We starten met een evidente tip die toch nog vaak over het hoofd wordt gezien: zet altijd een deksel op je kookpot. Dan breng je het water immers drie keer zo snel aan de kook en kan je wel tot vijftig procent energie besparen!

Extra tip: met een glazen deksel zie je gemakkelijker of het water al kookt.

Beperk je watergebruik – aardappelen en groenten hoeven maar net onder te staan – en start steeds op een hoog vuur om nadien stelselmatig de stand te verlagen.

Eens je het water kookt, kan je gerust een paar standen terugschakelen en zo alweer wat energie besparen.

Hoe kleiner je je groenten en aardappelen snijdt, hoe sneller ze gaar zijn. Het lijkt een detail, maar vele kleintjes maken één groot!

Vergeet ook niet dat je je kookwater prima kan hergebruiken.

Eens de groenten klaar zijn kan je ze er met een schuimspaan uitscheppen en vervolgens je aardappelen of pasta in datzelfde water koken. Dit water is al op temperatuur en hoef je dus niet opnieuw te verwarmen.

Kijk om de paar maanden de bodem van je potten en pannen na.

Zelfs de kleinste oneffenheid kan voor energieverlies zorgen.

Bij ernstige deuken warmt de bodem minder goed op, waardoor je niet alleen energie verliest, maar ook nog eens minder doorbakken eten op je bord tovert.

S t a y I n s p i r e d –– 46 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

REPORTAGE PARTNER

6.

Met een verbruik van 210 kWh per jaar is niets zo zuinig als een inductiekookplaat.

Maar liefst 90% van de geproduceerde warmte gaat rechtstreeks naar de opwarming van je

voedsel, terwijl dat bij gas slechts 60% is. Een keramische kookplaat verbruikt zo’n 260 kWh per jaar en een elektrische kookplaat scoort met 360 kWh per jaar het slechtst.

10 8 0,4 0,3 0,2

6 4

0,1

2

0

0

7.

8.

9.

Gebruik bovendien het juiste formaat van je kookzone. Plaats je een kleine pot op een grote kookzone, dan verwarm je meer dan nodig en verlies je dus energie. De enige uitzondering op deze regel is de inductiekookplaat.

Die warmt enkel de oppervlakte van de pot en komt hierdoor als de meest zuinige voor de dag.

Voor je aan de slag gaat, denk dan even na over wat je gaat klaarmaken. Want eens je aan het koken bent, is het vaak een kleine moeite om extra porties klaar te maken en die in te vriezen voor later.

En tot slot: eenpansgerechten zijn absoluut the way to go voor wie energiezuinig wil koken. Denk aan ovenschotels, quiches, wokgerechten of zelfs pizza en soep. Zo bespaar je niet alleen flink wat energie, maar moet je nadien ook nog eens beduidend minder afwassen.

S t a y I n s p i r e d –– 47 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

KNUTSELEN MET KIDS MILIEUBEWUST

Vogelsnack 0 MILIEUBEWUST KNUTSELEN MET KIDS ••

S t a y I n s p i r e d –– 48 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

ESTELLE MAAKT ZELF VOGELVETBOLLEN ••

A

••

ls het koud is buiten, zitten wij lekker knus binnen. Vogels hebben minder geluk:

hun kleine lijfje op 40 graden Celsius warm houden, kost hen heel wat energie tijdens de wintermaanden. Vandaar dat ze een vetbol als krachvoer zeker op prijs zullen stellen.

Zo’n bol maak je makkelijk zelf. Gebruik daarvoor kokosvet, ossenvet of een ander ongezouten frituurvet, liefst zonder palmolie.

Neem hiervoor geen restjes vet, waarin je bijvoorbeeld net frietjes hebt gebakken. Eens het vet vloeibaar is geworden, kan het in gestolde vorm aan het verenpak van de vogels blijven kleven en hun pluimpjes aantasten.

Tijd om een vormpje te kiezen. Hergebruik hiervoor bijvoorbeeld materialen: denk aan lege wc-rolletjes, eierdozen of een uitgeperste appelsienhelft. Die vrolijkt met z’n oranje schil ook meteen een je wintertuin op.

Geen luie vogels Gevuld met een mengsel van vet en vogelzaad wordt onze zelfgemaakte vogelsnack zo een feest voor het oog. Bijna te mooi om op te eten, maar de vogels zullen er toch volop van smullen.

Kippenvoer kan je beter niet gebruiken, omdat de zaden te groot en hard zijn voor de kleine vogelbekjes. En maak je geen zorgen dat vogels te ‘lui’ worden om zelf nog voedsel te zoeken als je vetbollen ophangt. Ze gaan zich niet overeten of verleren om zelf eten te zoeken. Je helpt ze met jouw vogelsnack vlotter de winter door, en je beleeft er zelf nog knutselplezier aan ook!

Word zelf vogelsnacks maken ook jouw win-win deze winter?

S t a y I n s p i r e d –– 49 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

1 Lneaatmeteeneenvolwasseschaar

twee gaatjes maken in de uitgeperste appelsienhelft of in de uitstulpingen van de eierdoos en trek er zelf een touwtje door.

Maak een dubbele knoop in het touw. Gebruik je koekvormpjes, leg je touwtje er in en het bakpapier eronder.

Zo zal de vetvulling straks makkelijk van de bodem loskomen.

in de pan 2 Denoelaatheteenvetvolwasse-

ne het verwarmen op een klein vuurtje. Als het zacht wordt zoals boter, haal je het van het vuur. Let op: laat het vet niet vloeibaar worden, dit kan vogelveren aantasten.

eng het vogelzaad 3 Mvoorzichtig door het

vet. De mengverhouding is 1 op 1. Je hebt dus net zoveel vet nodig als vogelzaad.

je gekozen vormpje 4 Vnuulmet het mengsel, en

laat het daarna stollen in een koude omgeving.

Bij de koekvormpjes moet je de vormpjes nog verwijderen. Dat kan door ze heel snel even onder warm water te houden.

op in je tuin of op 5 Hjeang terras en wacht tot de

vogels komen smullen …

KNUTSELEN MET KIDS

••

Benodigdheden kokosvet of ossenvet | vogelzaad | een pan stukjes touw | uitgeperste appelsienhelft of lege eierdoos of koekvormpjes en bakpapier

STAP VOOR STAP

MILIEUBEWUST

Wist je dat een vogel met zijn bek verstrikt kan raken in het plastic netje rond een vetbol? Daarom maakt Estelle liever zelf vogelvriendelijke bolletjes. Ze leerde de kneepjes van het vogelsnacks maken tijdens de workshop ‘Knutselen met je kleuter’. Doe jij mee?

OPVOEDEN BEWUST

Senso…euh?

0 SPEEL MET AL JE ZINTUIGEN ••

S t a y I n s p i r e d –– 5 0 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

SARA VAN BRUSSEL | KINDERBEGELEIDSTER

••

Waarom?

••

Hoe? ••

“Kinderen die een dam bouwen met takken en stenen of ‘toversoep’ brouwen met bloemen en blaadjes, dat is van alle tijden. Deze spelletjes zijn bovendien ook ideale voorbeelden van sensorisch of sensopatisch spel omdat ze helemaal rond je zintuigen draaien.

Als volwassenen zal de geur van verse appeltaart of het gevoel van gras onder je voeten waarschijnlijk bepaalde emoties bij je losmaken. Veel zintuigelijke ervaringen bepalen je herinneringen. Kinderen hebben deze connectie met hun zintuigen en ervaringen nog niet. En nu kinderen vaak minder tijd al spelend doorbrengen en meer tijd achter schermpjes, is de belangstelling voor sensorisch spel gegroeid’, zegt Sara Van Brussel.

“Als ik zeg dat het heel goed is voor de fijne motoriek van kinderen gaat er bij veel ouders misschien al een belletje rinkelen. We ondervinden dat de motorische vaardigheden van onze kinderen achteruit gaan. Door met verschillende materialen te spelen, van zand tot pompons, schuim, blokken en rijstkorrels ontwikkelen kinderen meer motoriek, hun handgevoel en een betere greep, wat hen kan helpen bij het leren schrijven later.”

Sensorisch spel versterkt ook de leerervaring. Omdat je kind van alles ziet, hoort en voelt, wordt de zintuiglijke ervaring groter. Het gevolg daarvan is dat er meer hersenverbindingen gelegd worden. Zo stimuleert sensorisch spel het probleemoplossend denken net als het ruimtelijke en wiskundige inzicht.

Tot slot is het ook goed voor de taalontwikkeling, want vergeet niet dat je ook écht in verbinding gaat met je kind.

De voordelen van sensorisch spel zijn groot, ook naar creativiteit en spelduur toe: “Kinderen die vlug uitgespeeld zijn met traditioneel speelgoed, kunnen hier makkelijk een uur mee bezig zijn. Bovendien kan het ook ontprikkelend werken.”

En de laatste troef: het is ook budgetvriendelijk: “Er bestaat speciaal sensorisch materiaal, zoals kinetisch zand, maar je kan ook prima aan de slag met wat je in huis hebt. En tenslotte, happy kids = happy parents, toch?”

Belangrijkste regel: er zijn geen regels! Zolang je het kan fantaseren zit je meestal goed. Het kan wel nogal een kliederboel worden, maar hoe ver je daarin gaat, beslis jij volledig.

• Speel met natuurlijk materiaal: verzamel buiten takken, stenen, bladeren, noten … en maak er binnen iets leuks mee. Laat de kids een klompje zoutdeeg of playdoh versieren, zo krijg je egels of andere herfst­creaties.

• Speel met schuim (zeep, shampoo of scheerschuim) in bad of onder de douche. Maak schuimfiguren, verstop er badspeelgoed in …

• Maak een voelbak: die kan je vullen met (gekleurde) rijst, pasta, kikkererwten. Zet er wat schepjes en potjes in of verstop wat klein speelgoed (diertjes, auto’s, popjes …) die de kids kunnen opgraven.

Senso = zintuigen + Patisch = ondergaan/beleven = Sensopatisch = zintuigelijke belevingen

S t a y I n s p i r e d –– 5 1 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Meer info Benieuwd naar het verhaal van een mama die samen met haar kinderen tot rust komt dankzij sensory play?

Scan de QR-code en lees online verder over maanzaad en magisch kleurpoeder.

Ontdek de workshop 'Op ontdekking met je kleintje' op p. 62

BEWUST

Wat? ••

OPVOEDEN

Horen, zien, ruiken, proeven, voelen … Dat zijn de vijf zintuigen waar kinderen graag avonturen mee beleven. De bedoeling van ‘sensorisch spel’ is om dit ten volle te stimuleren.

Kinderbegeleidster Sara Van Brussel vertelt je alles over deze nieuwe opvoedings- en speeltrend.

Zo vieren zij Ah, binnen een aantal weken zijn de kerstdagen daar. De mooiste tijd van het jaar. Gevuld met ho ho ho’s en warme glühwein. Maar wat serveer jij jouw gasten? Ga je voor een traditioneel gevulde kalkoen of kies je een atypisch exotisch gerecht?

Wij kijken binnen in de keuken van Achiel, Dominique en Gerrit die alvast verklappen hoe zij de feestdagen culinair zullen vieren.

DE

KWESTIE

3X OP EIGEN WIJZE ••

Achiel ••

FEESTELIJK DINER MET UITGEBREID APERITIEF

I WIE ZIJN ZE?

••

• Achiel (74 jaar) is een gepensioneerde hobbykok die uren doorbrengt in zijn moestuin om daarna met zijn eigen oogst in de keuken aan de slag te gaan.

• Dominique (54 jaar) is teamleader en een bezige bij. Ze is een echte familiepersoon die graag iedereen samenbrengt.

• Gerrit (48 jaar) is security engineer, papa van twee tieners en een echte levengenieter. Voor koken mag gerust wat tijd uitgetrokken worden en de zoektocht naar de juiste ingrediënten maakt deel uit van het plezier.

••

k heb altijd graag gekookt en volgde vroeger kooklessen. Daar experimenteerden we volop met smaken en texturen om aan het einde van de avond samen rond de tafel alles te proeven. Toegegeven, tijdens het jaar besteed ik wel wat aandacht aan het eten en sta ik graag in de keuken, maar het blijft vaak klassiek.

Met de feestdagen mag het al eens wat meer zijn. Dan durf ik te experimenteren en gaan we voor een feestelijk gedekte tafel met meerdere gangen.

Onze kleinkinderen houden vooral van een uitgebreid aperitief dus daar besteden we extra aandacht aan. Dat is meestal een mix van zuiderse tapas en wat nieuwe dingen die ik graag uitprobeer.

Het voordeel van een uitgebreid aperitief is dat de kinderen dan minder lang ‘stil’ aan tafel moeten zitten. En als iemand eens iets niet lust laten ze dat gewoon passeren. Maar dat gebeurt niet zo vaak hoor, iedereen proeft en smult hier lekker mee. Het blijft vooral gezellig om met zijn allen samen te zijn, maar als ik ze allemaal zie genieten doet me dat toch wel veel plezier. Daar kruip ik graag voor in mijn keuken.”

S t a y I n s p i r e d –– 5 2 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

Dominique

Gerrit

FEESTELIJK CHIQUE KANT-EN-KLAAR

WINTERSE BARBECUE

••

T

••

ijdens het jaar is het hier een grote rush. Waarschijnlijk kennen wel meerdere gezinnen het. Tussen huishouden, werk, school, sociale verplichtingen en de hobby’s door is het soms puzzelen om wat rust te vinden. Dat is op zich niet zo erg, iedereen geniet van zijn of haar activiteiten, maar tijdens de vakanties zijn we blij dat we het een beetje kalmer aan kunnen doen. We genieten dus zeker van de gezelligheid van de feestdagen, maar ik zie het niet altijd zitten om nog uren bezig te zijn met het kerstmenu en de boodschappen om vervolgens nog een hele dag in de keuken te staan.

Tijdens de feestdagen kiezen we bewust voor quality­time en moet niemand hier veel doen. Toch vinden we het wel fijn om samen lekker te eten. Daarom gaan we volop voor kant-en-klare maaltijden. Op voorhand pols ik bij iedereen wat ze graag op het menu zien en probeer dan min of meer aan iedereen zijn wensen te voldoen. Het aanbod tijdens de feestdagen is zo uitgebreid dat er werkelijk voor iedereen wel iets te vinden is. Het is allemaal zo lekker en ziet er zo mooi uit dat ik dat als gemiddelde kok niet kan evenaren. En zo blijft er gewoon meer tijd over om samen te genieten.”

••

S

••

inds iets meer dan een jaar heb ik mijn barbecuepassie ontdekt. Vroeger kookte mijn vrouw meestal, tot ik vorig jaar een smoker cadeau kreeg. Dat is een rookoven waarbij je op lage temperatuur je vlees rookt of gaart. Dit voorjaar kwam er nog een kamado bij. In deze keramieken barbecue kan je de temperatuur perfect regelen. Ik geniet ervan om volop met nieuwe smaken te experimenteren. Ik heb ondertussen zelfs een hele kruidenkast met rubs en marinades en stel ook mijn eigen rubs samen. Zo blijft de smaak die we aan onze gasten voorschotelen altijd uniek.

Met de kerstdagen gaan we dit jaar dus voor een barbecuemenu. Waarschijnlijk maak ik de dag ervoor al een pulled pork die zo’n 13 uur langzaam moet garen, maar zowel bij jong als oud in de smaak valt. Daarnaast zetten we waarschijnlijk heel wat kleine proevertjes met zowel vis als vlees op het menu. Ik verwerk ook geregeld wat Aziatische smaken in mijn barbecuegerechten en die verrassen altijd. Ook maken we de tuin extra gezellig met lampjes en kaarsen zodat we buiten kunnen aperitieven.

Of we ook effectief buiten eten hangt een beetje af van de temperatuur.”

S t a y I n s p i r e d –– 5 3 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

DE

KWESTIE

de feestdagen

UIT ONZE ACADEMY ••

Zie 0 je stralen!

Tajine, open u! @colruytgroupacademy Deze moet je uitproberen

😍

UIT ONZE

ACADEMY

Jong of oud, iedereen steekt wat op in onze +100 (kook)workshops, tastings, lezingen en webinars. Kom samen genieten in een van onze 10 Academies over heel België. Of volg makkelijk van thuis een digitale activiteit. Bak jij straks je eerste lettertaart? Praat je als een echte kenner over wijn?

Of voelt je (klein)kind zich de ster van een spetterend verjaardagsfeestje? We love to see you shine!

Deel jouw foto met

#colruytgroupacademy

Een zomer vol creatieve dagkampen #Dagkamp “Amai, wat waren mijn dochter en haar vriendinnetje in de wolken na hun dagkamp. Ik werd overladen met een zelfgemaakte raket, een racewagen en “Oja mama, we hebben zelf hotdogs gemaakt en groentjes gesneden. Het was een superleuke dag!””

Jana

#Dagkamp “De eerste keer dat er bij onze kids geen traantjes waren op kamp! Ze deden 4 dagkampjes in de Academy en wat waren ze enthousiast: “Kijk mama, mijn knutselwerkje”, “We hebben zelf gekookt en daarna alles opgegeten”, “De ‘juf’ is superlief”…

Echt een dikke pluim voor de organisatie!”

Corinne

S t a y I n s p i r e d –– 5 4 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

“De workshop peulvruchten is ideaal om nieuwe producten en gerechtjes te leren kennen”

Nieuw ••

Hippo & Friends op bezoek Op 13/9 organiseerde vzw Hippo & Friends een bijzondere workshop in onze Academy in Haasrode. Kinderen met diabetes type 1 en hun ouders kookten samen met de bekende chef-kok Vincent Tibau gezonde gerechten. Naast genieten van het lekkers, konden ze ook ervaringen delen en met elkaar in gesprek gaan over bewuste voeding. Een warm initiatief, waar we met liefde aan meewerkten.

anneleenroels Laat verjaardagscadeautje...Kookworkshop picknick met je tiener... #colruytgroupacademy #kookworkshop #tanta #nichtje#colruytgroupacademy

kimkevanaken Nooit te oud om bij te leren #workshop #workshophotdog #colruytgroupacademy #gezellig #lekker #jameteen vegetarischworstje

Leren over diabetes type 2 Vanaf midden november lanceren we een e-learning over diabetes type 2. In ruim 25 lesvideo’s leggen topspecialisten je uit wat suiker doet in je lichaam en hoe het je lukt om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden.

Je krijgt niet alleen inzichten en concrete richtlijnen rond voeding, want ook beweging, slaap en minder stress zijn belangrijk. Daarnaast heeft Bio-Planet een goed productaanbod voor diabetici, en zij zetten dat samen met hun recepten in de kijker. Inschrijven?

Zie p. 60.

Volg ons op Facebook & Instagram

@colruytgroupacademy.be

“Mijn vriendinnen en ik hebben heerlijk Thais gekookt, mmm! “

“De zondagsbrunch in de Academy was een echte aanrader “

Shana

Marthe

🔥

😃☀

S t a y I n s p i r e d –– 5 5 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

UIT ONZE

ACADEMY

😅

IN DE KIJKER

GRATIS

IN DE

KIJKER

WEBINARS

Feest voor iedereen 0

S t a y I n s p i r e d –– 5 6 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

IN DE KIJKER ••

Met de herfst in het land denken we stilaan ook weer aan de voorbereiding van de eindejaarsfeesten. Inspiratie voor een verrassend feestmenu mag daarbij niet ontbreken. En dit jaar hebben we originele ideeën voor elk type feestvierder in onze 4 gratis online democookings.

1. Feestmenu:

2. Feestmenu:

••

••

Heb je vegan gasten aan tafel? Of wil je ook eens inspiratie zoeken in de plantaardige keuken voor je hele feestmenu of voor lekkere bijgerechten? Onze democooking helpt je om verrassend uit de hoek te komen.

• Wanneer: maandag 11 december 20 u.

• Duur: 45 min.

• Wanneer: vrijdag 15 december 20 u.

• Duur: 45 min.

3. Feestmenu:

4. Feestmenu:

••

••

i.s.m. Colruyt Laagste Prijzen

makkelijk mag

Heb je geen zeeën van tijd om te koken of wil je liever gezellig bij je gasten zijn? Onze chef geeft inspiratie voor een makkelijk feestmenu. Denk aan het upgraden van kant-en-klaar of gerechten die je makkelijk kan voorbereiden. We gaan voor het mooiste effect, met een minimum aan moeite!

• Wanneer: maandag 18 december 20 u.

• Duur: 45 min. i.s.m. Okay

i.s.m. Bio-Planet

KIJKER

De eindejaarsperiode vraagt soms veel van je portemonnee: cadeautjes, feesten, versiering … Hoe zorg je voor een menu dat feestelijk en toch budgetvriendelijk is? In deze democooking leer je slim recepten, ingrediënten, hoeveelheden en toffe afwerking kiezen.

plantaardig kan ook

originele raclette en gourmet

Raclette en gourmet zijn klassiekers, maar niet nadat je deze democooking hebt gevolgd.

Je doet ideeën op om de gezellige succesformules op te tillen naar een feestelijk niveau.

Verras eens met andere ingrediënten of bedenk originele gerechtjes die je gasten zelf kunnen grillen.

• Wanneer: woensdag 20 december 20 u.

• Duur: 45 min. i.s.m. Spar Colruyt Group

Hoe gaat het in z’n werk?

• Je logt gewoon in van bij je thuis, lekker makkelijk.

• Je kookt zelf niet mee, in minder dan een uurtje legt onze expert of chef je alles uit.

• Je ziet stap voor stap hoe je het aanpakt, veel leuker dan gewoon een recept te volgen.

• Je kan live vragen stellen via de chat.

Ontdek onze gratis democookings en nog meer feestelijke workshops

colruytgroupacademy/be/nl/ eindejaar

In samenwerking met

S t a y I n s p i r e d –– 5 7 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

IN DE

lekker budgetvriendelijk

AGENDA | VOLWA SSENEN - F Y SIEK ••

Gezellig onderonsje?

0

Wil je gezellig bijleren, samen met anderen? In een Academy in je buurt valt er heel wat te beleven! Kom gerechtjes maken én proeven in professioneel uitgeruste keukens mét gratis afwasservice. Liever een tasting, creatieve workshop of een lezing volgen? Laat maar komen, die inspiratie!

NOVEMBER - DECEMBER

KOOKWORKSHOPS Aan de slag met seizoensgroenten

Verrassend klassiek

• Herfstige hapjes • Winterse BBQ • Samen feesten • Comfortfood met wintergroenten Ontdek een paar seizoenstoppers op p. 33 • Heerlijk herfstmenu • Kuren met sapjes, soepjes en smoothies Detoxen met soep? Lees meer op p. 12

• Lasagne, anders dan anders • Klassiekers, vegan style • Klassieke keuken met een twist

Snel & gemakkelijk AGENDA

TASTINGS

• Verrassende toppings voor je hamburger • Snelle én lekkere eenpansgerechten • Winterse stoofpotjes • Herfstige hapjes • Meer vis op het menu • Feestelijke hapjes in een handomdraai • Vegetarische eenpansgerechten • Snel en makkelijk koken met de diepvries • Kies je quiche • Easy Italian • Easy veggie

Wereldkeuken • Misto di pasta • De Libanese keuken • Tajine, open u Gezonde kooktips met de tajine op p. 11 • Op ontdekking in de wereldkeuken

Veggie & Vegan • Klassiekers, vegan style • Vegetarische eenpansgerechten • De plantaardige keuken ontdekken NIEUW Hoe start je met plantaardig eten?

Tips op p. 34 • Veggie foodsharing voor de feesten • Peulvruchten, onbekend is onbemind • Easy veggie • Comfortfood met wintergroenten

En ook nog • Glutenvrij en lactosevrij bakken • Bakken met desem • Kookplezier en bier • Gezellige Paasbrunch

• Kuren met sapjes, soepjes en smoothies • Wijn voor beginners • Wijn, een verdieping • Wijnen en regio’s: Bordeaux • Feestelijke drankjes en cocktails

“Weer een leerrijke avond. Op naar de volgende workshop!”

Feesten met eindejaar ••

Inspiratie voor je feestmenu? Kom gezellig koken met een glaasje bubbels in onze eindejaarsworkshops en probeer zelf verschillende gerechten uit.

• Feestelijke drankjes en cocktails • Samen feesten • Veggie foodsharing voor de feesten • Koken met kids voor eindejaar • Feestelijke hapjes in een handomdraai • Feestelijke najaarsgerechten

S t a y I n s p i r e d –– 5 8 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

CREA-WORKSHOPS • Maak je eigen verzorgingsproducten • Creëer je eigen natuurlijke parfum • Kindergrime: de basis

DUURZAAM EN BEWUST LEVEN

Evenwichtig eten

Bewegen is gezond!

• Meer vis op het menu • Comfortfood met wintergroenten • Peulvruchten, onbekend is onbemind • Etiketten ontcijferen en bewustere keuzes maken in de supermarkt LEZING • De kunst van het gezond leven LEZING • Kuren met sapjes, soepjes en smoothies Detoxen met soep? Lees meer op p. 12 • Energiek ontbijt on-the-go

• Samen fit met je kleintje OUDER-KIND • Bewuster bewegen: een duwtje in de rug LEZING • Op kruidenwandeling in Wezemaal

Stimuleer je mentaal welzijn

OUTDOOR

• Op paddenstoelenwandeling in Sint-Antelinks OUTDOOR

Werken aan je slaap • Beter slapen? Wees (uit)gerust!

LEZING

• Geef kleur aan je humeur LEZING • Beter slapen? Wees (uit)gerust! LEZING • Creëer je eigen natuurlijke parfum

• De plantaardige keuken ontdekken NIEUW

• Peulvruchten, onbekend is onbemind • Minder voedselverspilling: red je restjes LEZING • Maak je eigen verzorgingsproducten

Ontdek ons fysieke aanbod voor volwassenen

colruytgroupacademy.be

S t a y I n s p i r e d –– 5 9 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

NOVEMBER - DECEMBER

• Op kruidenwandeling in Wezemaal • Op paddenstoelenwandeling in Sint-Antelinks

GEZONDHEID

AGENDA

OUTDOOR

AGENDA | VOLWA SSENEN - DIGITA AL ••

Liever je zetel niet uit?

0

Boeiende sprekers. Herkenbare verhalen. Verrijkende tips. Dat zijn onze inspirerende LifeTalks webinars in het kort. En voor nog meer leerplezier bij je thuis: duik in een boeiend thema in onze digitale sessies.

NOVEMBER - DECEMBER

DIGITALE SESSIES November 2023 • Lekkere hapjes maken voor de Sint

WEBINARS over actuele thema’s die raken

OUDER-KIND

GRATIS

• Verpakkingsmythes ontkracht: weet waarvoor je kiest!

• Desembakken: een introductie

December 2023

AGENDA

• De perfecte kaasschotel • Lekker budgetvriendelijk GRATIS • Plantaardig kan ook GRATIS • Makkelijk mag GRATIS • Originele raclette en gourmet GRATIS

De impact van levensstijl op diabetes type 2 (e-learning) 31/10/2023 09/11/2023 23/11/2023 07/12/2023 14/12/2023 11/01/2024 25/01/2024 08/02/2024 29/02/2024 07/03/2024

Danny De Looze Wat onze darmen ons vertellen Eddy Annys & Bernadette Laermans Vind je balans Michaël Sels (W)eet wat goed is voor jezelf Klaar Hammenecker Wat elke tiener nodig heeft Luc Swinnen Minder stress dankzij de nervus vagus Sara Van Wesenbeeck Een betaalbaar jaar Peter Adriaenssens Opvoeden in uitdagende tijden Rolinde Demeyer Positief omgaan met kieskeurige eters Otto-Jan Ham Durf dromen, durf doen Nic Balthazar Verander de klimaatverandering

colruytgroupacademy.be/nl/lifetalks

S t a y I n s p i r e d –– 60 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

••

Heb je (in je omgeving) te maken met diabetes type 2? Dan kan je een e-learning op eigen tempo volgen met kennis en concrete richtlijnen rond voeding, beweging, slaap en stressbeheersing.

Ontdek ons volledige digitale aanbod

colruytgroupacademy.be

AGENDA | BABY’S, KIDS & TEENS ••

Komen spelen 0 Je kind iets ‘cool’ laten doen, alleen of met vriendjes?

In onze superleuke kidsworkshops leven kleine en grotere speelvogels zich helemaal uit. Wil je als (groot)ouder delen in de pret?

Kom samen koken of creatief zijn met je oogappel!

AGENDA

NOVEMBER - DECEMBER

SAMEN MET JE KIND BABYWORKSHOPS & WEBINARS

OUDER-KINDWORKSHOPS

Je goed voorbereiden op de komst van je kindje? Of gewoon genieten van unieke momenten met je baby? Onze lesgevers en experts begeleiden je graag bij je nieuwe uitdagingen én babyplezier!

• Zwangerschapsyoga REEKS • Reanimeren van baby’s en kinderen • Technieken om je baby te dragen • Samen fit met je kleintje OUDER-KIND • Babymassage OUDER-KIND • Doorgrond het slaapritme van je kleintje DIGITAAL • Vaste voeding voor je baby: zo begin je eraan DIGITAAL

In samenwerking met

Savethedate!

• Wanneer: 9 december 2023 • Waar: Academy in Melle

Baby-ontmoetingsmoment Voor (toekomstige) ouders van jonge kinderen ••

Ben je zwanger of net bevallen? En wil je graag tips krijgen om je goed in je vel te voelen tijdens en na je zwangerschap? Zet dan 9 december nu al in je agenda! Een boeiende spreker gaat met jou in gesprek én we doen in groep makkelijke en fijne oefeningen die je helpen om fit, gezond en actief te blijven. Hou ons in de gaten voor meer info!

S t a y I n s p i r e d –– 62 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

• Op ontdekking met je kleintje Leer meer over sensopatisch spelen op p. 50 • Knutselen met je kleuter Knutseltip: vetbollen voor vogels op p. 48 • Koken met kids voor eindejaar • Koken is kinderspel: broodjes bakken • Word een pannenkoekartiest • Sintpret met je kapoen • Kindergrime: de basis • Lekkere hapjes maken voor de Sint DIGITAAL GRATIS

KIDSWORKSHOPS • Wij vieren carnaval • De wonderen van de wetenschap

VERJAARDAGSFEESTJES Wist je dat je kids van 5 tot 12 jaar hun verjaardag bij ons kunnen vieren? We organiseren een spetterend feestje met alles erop en eraan! Jullie hoeven niets te doen, alleen je favo thema kiezen!

NOVEMBER - DECEMBER

KIDS ONLY - OUDERS NIET TOEGELATEN ;-)

• Berenfestijn • Boerderij op stelten • Pirateneiland • Winterwonderpaleis

6 tot 8 jaar • Blije bijen • Dolle Dino’s • Feest in de Far West • Unicorns only

8 tot 10 jaar

• Emoji Party • Picknick-pret • Superheldenfeest • Unicorns only

10 tot 12 jaar • Apero time • Emoji Party • Kids in America

In samenwerking met Ontdek al onze coole kidsworkshops

colruytgroupacademy.be

S t a y I n s p i r e d –– 63 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

AGENDA

5 jaar

AGENDA | VOOR PROFESSIONALS ••

Energieboost voor je team

0

NOVEMBER - DECEMBER

Op zoek naar een teambuilding of vergaderzaal? Of wil je het welzijn van je medewerkers een boost geven? Ontdek wat Colruyt Group Academy Professional voor jouw bedrijf kan betekenen!

BRUISENDE TEAMBUILDINGS Tijd voor een break die je team energie geeft? Geniet onder collega’s van meer dan 20 dranken- en kookworkshops met een twist.

Kookworkshops • Italiaanse keuken • Belgische keuken met een twist • Buffet van zoete zondes • Reis rond de wereld • Samen rond de barbecue

AGENDA

Drankenworkshops • Wijn ontdekken: een wereld van smaken en aroma’s • Cocktails & mocktails: leer samen mixen • Snelle apero

Lezingen • Je stressniveau onder controle houden • Positief in het leven staan • Hoe winnen we meer tijd • Etiketten ontcijferen en bewustere keuzes maken in de supermarkt

Workshops met een twist • Quiz: test je kennis over voeding • A dinner to die for

#dreamteam “Met drie teams van de afdeling parodontologie van KU Leuven gingen we koken én een moord oplossen in de Academy in Haasrode.

De collega’s van Labo, Kliniek en Administratie hebben elk hun eigen takenpakket, maar ze moeten wel beroep doen op elkaar. Samen de workshop volgen maakte hun band sterker. En het was vooral ook heel plezant. Eén van onze leukste teambuildings tot nu!”

Waarom samen aan teambuilding doen?

••

Door teambuilding versterk je het vertrouwen en de band tussen je team. Collega’s werken samen aan uitdagende opdrachten en leren elkaar beter kennen. Ze ervaren dat ze op elkaar kunnen rekenen en dat ze beroep kunnen doen op elkaars sterke punten.

Lieve Desmet, departement Mondgezondheidswetenschappen KU Leuven volgde teambuilding ‘A dinner to die for’

S t a y I n s p i r e d –– 64 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

NOVEMBER - DECEMBER

VEELZIJDIGE VERGADERZALEN Klaar voor een break van je dagelijkse routine? Kom met je team samen in een nieuwe omgeving en geef je meeting extra pit.

• Volledig uitgeruste zalen in een huiselijke sfeer • Combineer met een teambuilding als afsluiter • Verschillende cateringformules mogelijk • Ook professionele keukens te huur

BOOST HET WELZIJN VAN JE MEDEWERKERS

AGENDA

Als bedrijf kan je medewerkers ook tickets schenken voor onze LifeTalks-webinars. De thema’s passen in een geïntegreerd welzijnsbeleid. Zo ondersteun je het mentale, fysieke en sociale welzijn van je werknemers.

• Fiscaal aftrekbaar • Past in je welzijnsbeleid • Regelmatig nieuwe sprekers met expertise • Ontdek het programma van onze LifeTalks webinars op p. 60!

PROFESSIONAL

Wat kunnen we voor jullie betekenen?

••

Nog vragen?

Mail Alison of Thomas op info.professional@colruytgroupacademy.be

Met Colruyt Group Academy Professional brengen we een gevarieerd aanbod op maat van je bedrijf. Op zoek naar een energieboost voor je team? Ontdek ons aanbod en neem contact met ons op.

colruytgroupacademy.be/bedrijven

S t a y I n s p i r e d –– 65 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

VIND MEER INSPIRATIE OP ONZE BLOG ••

GELUKKIG ZIJN. GEZOND ZIJN.

Een mooiere wereld 0

MEER

INSPIRATIE

Blijf je op elk moment inspireren. Simpel en snel.

Met kleine stapjes. Je vindt deze en nog veel meer tips op onze blog!

11 tips voor een stijlvolle feesttafel ••

Hou jij van stijlvol tafelen tijdens de feesten? De ‘perfect serve’ qua etiquette? Met onze tips ben je helemaal on track!

“Volgens de ‘regels van de kunst’ neem je na elk gerecht het bijhorende glas ook van tafel.”

9 tips om beter te slapen in de winter ••

Anders dan je zou verwachten, slaap je in de winter slechter dan ’s zomers.

Toch kan je zelf heel wat doen om ook tijdens de koudste maanden goed te slapen. Wij zetten 9 tips op een rijtje.

Lees dit en nog veel meer verder op onze blog

“Stress-situatie? Neem een helikopterperspectief aan: hoe belangrijk is het allemaal vandaag?”

Hoe afspraken over gamen maken?

5 manieren om stress te verminderen ••

Stress is vaak een deel van het leven, maar té veel is nooit goed. We tippen je 5 manieren om stress bij de bron aan te pakken.

••

Nu de kinderen vaker en langer binnen zitten, gaan ze ook meer gamen.

Bezorgd? Ontdek hoe je goede afspraken kan maken om hun spelgedrag gezond te houden.

Altijd een Academy in je buurt Je vindt onze locaties verspreid over heel België.

2

3-4

1. Kortrijk 2. Melle 3. Halle (Hellebroek) 4. Halle (Heulenberg) 5. Ukkel

6. Grimbergen 7. Haasrode 8. Jambes 9. Hasselt 10. Luik

S t a y I n s p i r e d –– 66 –– N o v e m b e r 2 0 2 3

9

6

1

5

7

10 8

Te gek op fruit?

OnTdek onze nieuwe Nestlé Fruits

100% fruit

Extra vitamine C, extra zottekes

NIEUW FORMAAT

110g

Educatieve informatie voor ouders. Moedermelk is de ideale voeding voor de zuigeling. Met vriendelijke groeten, Nestlé Babyvoeding. PID3204 - September 2023.

V.U.: Sophie Alexander, Nestlé Belgilux SA, Rue de Birminghamstraat 221 - 1070 Brussel, KBO 0402.231.383.

Haal een wereld aan smaken in huis met de fonds van Lacroix.

Ontdek onze recepten op Lacroix.be