De.GROEN
fine.art.collection DE
PERFORMANCES
LIEFDEVOL & KRITISCH
SHOOTINGSTAR
COLOFON
Deze publicatie geeft aandacht aan alle performances die uitgevoerd werden op de avonden LIEFDEVOL & KRITISCH 20212023.
Denktank : Niek Hendrix, Frank Koolen en Chantal van Lieshout
Coördinatie : Caro Delsing
Basis layout en typografie : Sinds 1416
Vormgeving : Marjolein de Groen / Oscar Lourens
Tekst : Marjolein de Groen, geïnspireerd op de Instagram-berichten van Chantal van Lieshout en Caro Delsing
Druk : Drukwerkdeal, Deventer
Collectie DE.GROEN bedankt de Gemeente
Arnhem, Provincie Gelderland en het Prins
Bernhard Cultuurfonds voor hun financiële bijdrage.
Arnhem, maart 2023
Collectie DE.GROEN Weverstraat 40
6811 EM Arnhem
www.collectiedegroen.nl
2
LIEFDEVOL & KRITISCH
De peformance is een vast onderdeel van deze LIEFDEVOL & KRITISCH reeks. Het zijn avonden waar twee kunstenaars met elkaar in gesprek gaan. Startpunt voor het gesprek is een kunstwerk dat is meegenomen door één van de kunstenaars.
Het zijn estafette gesprekken: één van de twee kunstenaars komt terug om weer met een volgende kunstenaar in gesprek te gaan, enzovoort. Iedere kunstenaar levert naast een bijdrage voor het logboek van LIEFDEVOL & KRITISCH ook een recept voor een cocktail.
Iedere avond wordt afgesloten met een performance. Deze performance is een zelfstandig onderdeel van de avond en staat helemaal los van het gesprek.
De performances duren allemaal ongeveer 10 minuten.
3
4
FRANK KOOLEN ONTROERING
Uitgevoerd op 10 juni 2021
Het lijkt alsof Frank altijd op stap is met een camera. Hij registreert en zoekt verbanden tussen de beelden die hij vastlegt. Soms in series soms in één foto.
In zijn performance weeft hij al die beelden aan en door elkaar. Hij vertelt erover met humor en ontroering.
Frank Koolen geeft ons op zijn geheel eigen wijze een lesje intensief kijken.
5
6
MIRIELLE TAP GOOD GIRL
Uigevoerd op 24 juni 2021
Liefkozend streelde ze haar sculptuur die erg fijne geluiden produceerde terwijl ze zachtjes woorden uitsprak. De woorden werden uitgesproken met een lieve, kwetsbare stem. Langzaam, tussen alle rustgevende geluiden door veranderde de woorden in steeds hardere piepende, als een keffend hondje. ‘You’re a good girl’ werd op een liefdevolle, maar met erotische ondertoon uitgesproken.
7
8
EUGENIE BOON SUBTLE REALITY
Uitgevoerd op 30 september 2021
Het werk van Eugenie draait om haar opvoeding op Curaçao en de historische relatie van het eiland met Nederland. Binnen haar onderzoek wordt ze voortdurend geconfronteerd met aspecten van dualiteit. Dualiteit in thema’s als religie, opvoeding, sociale constructie en identiteit. Eugenie combineert in haar werk verhalen en commentaar en vertaalt deze in performances, installaties, schilderijen en sculpturen.
Deze avond stond het verhaal over de uitdagende spin Anansi (Nansi) centraal.
9
10
PETER FENGLER DE SCHADUW VAN DE KLANK
Uitgevoerd op 21 oktober 2021
In een speurtocht langs kunstenaars, componisten, klankdichters en performers van historisch vergeten materiaal, neemt Peter Fengler ons mee naar het verhaal van het verloren gegane talent van Jeanette de Koning. Peter brengt een aantal van haar composities ten gehore, die geïnspireerd waren op de kreten/geluiden die haar verstandelijk beperkte broer maakte. Met zijn electronisch vervormde stemcomposities (toegeschreven aan Jeanette de Koning?) vulde Fengler de ruimte met een mildehysterische gekte die bij het publiek binnnenkwam.
11
12
GIJSJE HEEMSKERK & BORIS DE KLERK MASSA, TIJD EN RUIMTE
Uitgevoerd op 11 november 2021
Gijsje Heemskerk en Boris de Klerk geven in hun performance met de titel Massa, tijd en ruimte de hoofdrol aan Galileo Galilei die, net als Copernicus, door had dat de aarde om de zon draait. Terwijl Galileo over dit inzicht veel kritiek kreeg, vond hij een erg bijzondere manier om de snelheid van vallende objecten te meten. Via een soort knikkerbaan liet hij objecten naar beneden rollen.
In de performance werd het Galileo Galileilied gezongen en werden verschillende muziekinstrumenten van een steiger gegooid.
13
14
BROKEN TOASTER RECORDS
BTR Radio, Good Toast For Good People
Uitgevoerd op 25 november 2021
Broken Toaster Records is het performance collectief / fictieve recordlabel van Kasper van Moll, Jelle Slof en Ide André.
Broken Toaster Records maakt performances die uitgaan van het principe van de band en alles wat daar omheen hangt, zoals het idee van de groep, de show, de bijeenkomst, nummers, albums, setlists, instrumenten etc. Het leukste onderdeel van een band is het oprichten ervan. Daarna wordt het alleen maar saaier, moet je repeteren en verwachten mensen een bepaalde sound van je.
Broken Toaster Records doet haar best dit te omzeilen, door elke band maar één keer te doen. Eén keer en dan nooit meer.
Je hebt dus mazzel dat je dit nu gaat meemaken.
Een satirische radioshow met programmaonderdelen zoals ‘ruik de geur’, ‘de gitaarsolo van de week’ en ‘donderdag jazz’ met tussendoor reclames als: ‘Kunst kijken bij Collectie DE.GROEN, gewoon doen’. En: ‘Lukt het niet om rond te komen van je kunst? Bel nu: de cryptoadvieslijn!’
15
16
PIERRE ESTOURGIE
VERWONDEREN & ONTREGELEN
Uitgevoerd op 16 december 2021
De performance van Estourgie is onderdeel van een langdurig onderzoek. In de performance gebruikt hij water als bron en startpunt van een compositie die bestaat uit beeld en beweging.
Het water drupte uit één van de glazen sculpturen (gemaakt door Frederik Rombach) en stuurde zo een kettingreactie aan waarin Pierre licht en geluid liet samenkomen tot een filmisch, meeslepend audiovisueel spel
17
18
QUINTEN DIERICK PROFAAN EN HET INSLIKKEN VAN
DE
SCHEDEL
Uitgevoerd op 24 februari 2022
Diericks performance bestaat uit stukken die in zekere mate statisch en in zichzelf gekeerd zijn, hetgeen soms ook leidt tot een ervaring van gêne en instabiliteit. In een permanente toestand van Freese/Flight/ Right zoekt lethargie in deze performance zich een uitweg, daarbij afgewisseld door volslagen krankzinnigheid. Voor Dierick zit het profane in het naar buiten brengen van deze acties in een kunstomgeving. Oftewel: “Toen ik mijn schedel inslikte, klommen de olifanten in de kruinen van het regenwoud, veranderde smaak in kleur en werden de magnetische polen omgekeerd.”
De performance van Dierick maakte het publiek ongemakkelijk. De uitgesproken tekst, geluid, noise, het gooien van papieren vliegtuigjes die steeds groter werden. Alles bij elkaar was het indringend en zeker ook intimiderend. Alsof Dierick het publiek wilde wakkerschudden
19
20
KIM DAVID BOTS & RIK MÖHLMANN DE TOESTAND
Uitgevoerd op 24 maart 2022
In vijf scenes vertellen Rik Möhlmann en Kim David Bots een muzikaal verhaal. Klarinet en synthetisch geluid, dat sporadisch wordt ondersteund door een cassetteband. Een schermutseling op enigerlei wijze … in dubio? De toestand!”
In deze performance werden de 5 fasen van ‘een toestand’ op abstracte wijze omschreven in de vorm van gesproken tekst en geluid van een cassetteband, klarinet en synthesizer. De eerste 4 fasen bouwden zich op om vervolgens in de laatste fase, in iedereen binnen gedrongen, door te gonzen.
21
22
WILLEM DE HAAN GEEN TITEL
Uitgevoerd op 21 april 2022
Na het buitengewone gespannen gesprek tussen Helmut Smit en Arash Fakhim was de performance wel heel bijzonder en geslaagd. Willem de Haan zette in deze performance de sprekers van de avond nogmaals aan het werk. Gedurende het gesprek had de Haan zoveel mogelijk het gesprek uitgeschreven als een soort script. Zowel de kunstenaars als de moderator moesten vervolgens hun eigen uitgesproken teksten opnieuw voorlezen uit het script van De Haan alsof zij acteurs waren. De spanning gedurende dit voorlezen leidde zowel to nieuwe spanning maar werd ook hilarisch.
23
JAAP KRONEMAN
sculptuur
Uitgevoerd op 6 mei 2022
Deze performance bevindt zich tussen de klassieke fysieke performance (zoals die door bijv. Marten Hendriks werd uitgevoerd) en de ironische reactie daarop (zoals Wim T. Schippers die een flesje limonade in de zee leeg goot). Jaap Kroneman is vooral onbekend gebleven met zeer uiteenlopend werk. De laatste jaren legt hij zich toe op het maken van schilderijen waarbij het er niet om gaat wat er op staat of hoe het eruitziet, noch waar het over gaat.
Tekst : Jaap Kroneman
De performance getiteld Sculptuur, had volgens Kroneman niets met een sculptuur te maken waarna hij (enigszins agressief) een meterslange stroomkabel uit een doos begon te rukken. Deze stroomkabel vormde bijna een eigensculptuur op de vloer. Aan het eind van de performance haalde hij posters tevoorschijn, met daarop een portret van zichzelf naast de ontstane kabelsculptuur, die hij live bekrabbelde, ondertekende en verkocht voor een tientje. Het was een bijzondere manifestatie: kort en krachtig!
25
26
JAAP BLONK Instant Soliloquies
Uitgevoerd op 7 juli 2022
Jaap Blonk is componist, performer, dichter en beeldend kunstenaar. Hij studeerde wiskunde en muziekwetenschap, maar voltooide die studies niet. In de loop van de zeventiger jaren ging hij saxofoon spelen en componeren. Rond zijn dertigste ontdekte hij zijn mogelijkheden als stemperformer, eerst bij de voordracht van poëzie en daarna in improvisaties en zijn eigen stukken. Optredens brachten Blonk naar alle continenten. Zijn interesse in klankpoëzie begon bij de Dadaïsten en Futuristen, maar al gauw begon hij eigen werk te maken.
Vanuit de fonetische notaties hiervan ontwikkelde Blonk later zelfstandig beeldend werk, dat tentoongesteld werd en in verschillende boeken werd gepubliceerd.
Deze performance bestaat uit een serie korte alleenspraken met bijbehorende beelden en is losjes geïnspireerd op de meer breekbare kant van het werk van Julius Thissen, die op deze avond één van de gesprekpartners in het kunstenaarsgesprek is.
27
28
DAVID BERNSTEIN To Half Sell A Duck
Uitgevoerd op 29 september 2022
David Bernstein presenteert een fragment uit zijn recente performance To Half Sell A Duck, rond het thema queer religieuze toekomsten. Bernsteins uitgangspunt is een verkenning van ‘Judeo -Futurisme’, het terug claimen van historische symbolen van onderdrukking door enerzijds opnieuw over ze na te denken en anderzijds deze te plaatsen in vrolijke, perverse fantasieën. Deel 2 vertelt het verhaal van Bernsteins ontmoeting met een radicale priester die kinky schilderijen maakt als een manier om met zijn celibaat om te gaan.
De avond begon met een prikkelende performance van David Bernstein waarin hij op originele wijze het Jodendom aan Queer-zijn koppelde en via het verhaal over een schilderende priester actuele thema’s aansneed, gecombineerd met het zingen van Joodse liederen.
De zaal zat geboeid te luisteren! Bernstein is een rasverteller.
29
30
KARIN VAN PINXTEREN
Paper is as cosmic as the universe
Uitgevoerd
op 29 september 2022
De performance van Karin van Pinxteren is magisch. Alle lampen gingen uit en vanuit het publiek kwam van Pinxteren naar voren gelopen om plaats te nemen op een stoel voor een kleine beamer. Ze pakte een boek op schoot dat belicht werd door een visuele projectie van lichtvlekken en sloeg met beheerste regelmaat de bladeren om, begeleid door een soundscape. Wat we zagen bleken uitvergrote punten te zijn, gezet op papier. Er zijn waarschijnlijk tot nu toe al meer punten gezet door mensen dan dat er sterren zijn in het universum....
In plaats van omhoog te kijken, kijkt Karin naar beneden en verdwijnt in het papier van haar boek, om daar haar ruimte te maken, die even ondoorgrondelijk is als het universum, maar tastbaar en dichterbij.
31
32
ROOS MARIJN PEPERKAMP
Hide
Uitgevoerd op 20 oktober 2022
Roos Marijn schrijft, zingt, componeert en maakt beeldend werk. Met wortels in kleinkunst en literatuur verkent ze in haar muziek de meervoudigheid van de dingen, hoe ze het gevoel dat ze echt leeft ervaart als alles om haar heen langzaam lijkt te bewegen. Roos Marijn zingt en begeleidt zichzelf op de elektrische piano en haar zus Anna Lotte speelt gitaar. Zo werd Hide een kwetsbaar en intiem moment, een stille afsluiting van de avond.
33
34
WILLUM GEERTS
Een Poging Tot # 37
( verdwijnen )
Uitgevoerd op 10 november 2022
Geerts speelt via prozaïsche elementen uit het alledaagse, met de grote thema’s van ons absurde bestaan. Zijn multidisciplinaire projecten bevragen op een poëtische, associatieve en satirische manier de status quo van onze hedendaagse off- en online wereld, waarbinnen de realiteit in innige verstrengeling is met de wereld van het entertainment. Binnen onze huidige wereld zoekt Geerts naar het moment tussen vasthouden en loslaten. Dat ene moment waarop de uitputting toeslaat en de situatie verandert.
Of de situatie nu vermoeiend is of niet, ze bevat een onvermijdelijke onzekerheid: de constante mogelijkheid van verandering.
Geerts bracht letterlijk spanning in zijn performance zittend op een stoel met een ballon in zijn hand die langzaam tot astronomische grootte werd opgeblazen en uiteindelijk explodeerde. Het publiek nam afstand terwijl Geerts met een stoicijnse blik het oneindige in leek te kijken. Terwijl de ballon groter en groter werd.
35
36
MATTHIEU REIJNOUDT
Persconferentie
Uitgevoerd op 1 december 2022
Met de performance Persconferentie (Press conference) wil Matthieu Reijnoudt de avond graag hoopvol afsluiten. Gebruik makend van zijn nieuwe sculptuur Good news voert hij de performance Press conference uit. Als ‘commissariaat van Schaamte en Schuld’ kreeg hij de volle aandacht van het publiek. Met zijn humoristische performance met een kritische toon wist hij iedereen te amuseren en inspireren. Symbolisch was de wijze waarop Reijnoudt letterlijk alle ballen in de lucht probeert te houden.
37
38
MIRTE VAN DE BOS
Alles trilt
Uitgevoerd op 19 januari 2023
Mirte van den Bos is performance kunstenaar en klimaatdichter.
In deze performance waant een gestrande entiteit zich een weg door een oerwoud van woorden en geluiden naar alles wat het leven op planeet Aarde zo mooi maakt. Hoe groter haar liefde en verwondering voor deze planeet, hoe groter haar angst en verdriet.
Het gaat namelijk niet goed met deze wereld waarbinnen zoveel verschillende levensvormen hun thuis hebben. en viert misschien zelfs wel een klein feestje voor het leven!
Hoe ga je daarmee om? Hoe rouw en vier je tegelijk? Tijdens deze reis doet de vreemde entiteit een poging tot acceptatie en viert misschien zelfs wel een klein feestje voor het leven!
39
2021-2023