‘Voor sommige mensen ben ik de enige gesprekspartner van de dag’

Achter haar kassa in de supermarkt ziet Carine heel de wereld passeren. Met haar 39 jaar ervaring ziet ze hoe mensen eten, leven en (be)sparen. ‘Het belangrijkste is nog altijd de babbel.’

¬ Tekst Esther De Soomer ¬ Illustratie Peter Goes

Vandaag moet alles snel gaan, ook in de supermarkt. ‘Mensen zijn gehaast, hebben minder geduld aan de kassa dan vroeger. Soms hangen ze aan de telefoon terwijl ik hun aankopen aan het afrekenen ben. Veel klanten springen snel binnen na het werk, of anderen meteen bij het openingsuur, nog voor ze hun kinderen naar school brengen. De supermarkt speelt in op hun levensstijl, bijvoorbeeld met een zelfscansysteem. Maar het gemoedelijke praatje aan de kassa valt daardoor wel weg. Dat vind ik best jammer.’

‘Toch is lang niet iedereen mee met die digitale systemen. Zeker ouderen hebben het er moeilijk mee. En veel klanten komen wel nog graag een babbel slaan. Sommigen zie ik twee keer per dag. Het komt voor dat ik hun enige gesprekspartner van de dag ben.

Er is veel eenzaamheid. Onlangs kwam een oudere dame die vaste klant is me een rouwprentje brengen. Haar man was onverwachts overleden. Ik weet dat ze het moeilijk heeft, af en toe vraag ik hoe het gaat. Soms heb je als kassierster een bijna therapeutische rol.’

Microgolfmaaltijden

‘Mensen koken niet meer zoals vroeger. Ik verkoop veel kant-en-klaarmaaltijden. Jonge en minder jonge mensen slaan diepvriespizza’s in. Ook koffiekoeken, pistolets en beleg doen het goed, zeker rond het middaguur. We krijgen bijvoorbeeld heel wat werkmannen over de vloer, die hun zelf gesmeerde broodjes gaan opeten in hun bestelwagen. En we verkopen ook veel voorverpakt eten. Oudere mensen koken wel nog vers. Soep bijvoorbeeld, zelfs in de zomer!’

Hoe vol mensen hun winkelkar laden? ‘Dat is voor iedereen verschillend. Het komt wel bijna nooit meer voor dat iemand spontaan een klant laat voorgaan die maar één product moet afrekenen. Klanten zijn toch wat minder hoffelijk geworden. En als ze met frustraties zitten, durven ze die aan de kassa te uiten. Soms beleefd, maar het gebeurt ook dat ze brutaal zijn. Ik probeer het altijd op te lossen met de glimlach.’

TOMBOLA In de prijzen met Samana

Zorgvereniging Samana organiseerde een nationale tombola ten voordele van mensen met een chronische ziekte. De trekking vond plaats onder toezicht van een gerechtsdeurwaarder op 9 juni.

Vroeger zag je vooral

¬ CAISSIÈRE CARINE

Taboes aan de kassa

‘Ik zie heel de samenleving passeren aan mijn kassa. Die is behoorlijk veranderd de afgelopen jaren. Ik hoor alle talen: Nederlands, Frans, maar ook Engels, Pools en Arabisch.

Vroeger zag je vooral vrouwen boodschappen doen, nu komen er minstens evenveel mannen. En ja, die kopen ook gewoon schoonmaakproducten en maandverband. Gelukkig bestaan er geen taboe-aankopen meer. Ook het pakje condooms wordt niet meer weggemoffeld onder een tijdschrift, dat ligt gewoon mee op de loopband.’

‘Al schamen mensen zich wel soms als ze krap bij kas zitten. En dat gebeurt steeds vaker, zeker sinds de energiecrisis. Sommige klanten komen steevast om 18 uur, omdat er vanaf dan producten met korting worden verkocht. Ze kiezen ook sneller voor een goedkoper huismerk. Of ze houden aan de kassa het totaalbedrag goed in de gaten, zodat ze zeker niet boven hun budget gaan. Het gebeurt wel eens dat ze producten moeten terugleggen. Ik doe daar nooit moeilijk over. Het leven is voor iedereen duurder geworden. Ook voor supermarktpersoneel. Zelf kan ik met mijn lange staat van dienst niet klagen over mijn loon. Maar wie vandaag start, wordt in tijdelijke en halftijdse contracten gedwongen. Probeer dan maar eens een lening te krijgen of te gaan samenwonen met je partner. Ik heb al veel goede jonge werkkrachten zien vertrekken omdat ze geen uitzicht hadden op een stabiel contract.’

* Carine is een schuilnaam

De winnende paarse loten voor een Sodexocheque ter waarde van 1.250 euro zijn: Serie A 164446; B 171535; C 176412; D 156905; E 175158; F 219133; G 217785; H 215232; J 200503; K 143778; L 191255; M 210160; N 139408; P 222089; Q 173581. Voor een Sodexocheque van 250 euro: in alle series de nummers eindigend op 132052, 147771, 171825 en 224661. Voor een Sodexocheque van 125 euro: in alle series de nummers eindigend op 3457 en 7176. Voor een Sodexocheque van 50 euro: in alle series de nummers eindigend op 418, en voor een Sodexocheque van 25 euro: in alle series de nummers eindigend op 071, 365; 592 en 928.

De winnaars van een reis zijn groene loten in de serie N 017054, B 018326, H 014352, Q 015722 en J 035788. Winnen een Sodexocheque van 25 euro: in alle series van de groene loten het nummer eindigend op 357.

Winnaars moeten hun lot onder gesloten omslag, met vermelding van hun naam en adres op de rugzijde van het lot, verzenden naar Samana, dienst Tombola, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel. Na controle worden de prijzen opgestuurd.

Vacatures

Het ACV zoekt

• Boekhouder – Schaarbeek hetacv.be/jobs

CM zoekt

• Maatschappelijk werker – Halle-Vilvoorde-Asse

– bepaalde duur

• Adviserend arts – Brussel-Leuven

• Netwerkcoördinator – Noord-Antwerpen of Rupelaar en Klein Brabant

• Onderhoudsmedewerker – Haren-Brussel-Mechelen

~ cm.be/jobs

Goed thuiszorgwinkel zoekt

• Financieel directeur

~ jobs.goed.be

Beweging.net zoekt

• Stadscoördinator Brussel

• Stafmedewerker maatschappelijke innovatie – regio Mechelen en Brugge

~ beweging.net/vacatures

Kompas Camping zoekt

• Operationeel manager – Westende en Nieuwpoort

~ kompascamping.be/vacatures

ZOMERUNIVERSITEIT 2023

Staat de mens nog centraal in ‘People, Planet, Profit’? Dat is het thema van de zomeruniversiteit van beweging.net Limburg die eind augustus plaatsvindt. Als voorsmaakje voor de namiddag over landbouw, voeding en ecologie laten we nu al twee sprekers aan het woord.

Professor Maïka De Keyzer schreef onlangs het boek ‘Tot de bodem’, waarin ze een eerste aanzet biedt voor een coherent en progressief landbouwbeleid voor Vlaanderen. Jo Brouns, minister van Werk, Economie, Innovatie en Landbouw in de Vlaamse regering reageert hierop met zijn toekomstvisie voor de Vlaamse landbouw.

Laten we starten met de vraag die ook het uitgangspunt van onze Zomeruniversiteit is. Staat de mens centraal in de landbouw?

Professor MAÏKA DE KEYZER ¬ ‘Volgens het Brundtlandrapport uit 1987 bestaat een duurzaam model uit drie pijlers: sociale noden, economische ontwikkeling en ecologische duurzaamheid. Momenteel gaat het niet goed met de economische en sociale pijlers. Armoede is een reële dreiging voor veel boeren in Vlaanderen. Seizoenarbeiders blijven te afhan- kelijk van slechte contracten. Het huidige voedselsysteem waarbij de markt en monopolievorming voedsel goedkoop heeft gemaakt, en de kosten van boeren de hoogte in schieten, leidt tot een prijzentang die onhoudbaar is.’

‘Een duurzame uitweg voor dat probleem is om ons Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid te hertekenen en nieuwe handelsovereenkomsten te sluiten. Boeren moeten een eerlijk en voldoende hoog inkomen kunnen verdienen met hun producten zonder afhankelijk te zijn van inkomenssteun.’

Minister JO BROUNS (CD&V) ¬ ‘Mijn eerste daad als minister van landbouw was het voorstellen van het actieplan voor meer mentaal welzijn voor onze landbouwers. Hun meest gehoorde klachten zijn de steeds complexere en veranderende regelgeving, een gebrek aan maatschappe - lijke waardering en onvoldoende financiele zekerheid en loon naar werken door moeilijke prijsvorming. Bij iedere beslissing die we nemen moet de toets er zijn of we geen extra onzekerheid en stress creëren.’

De landbouw staat steeds meer onder druk in Vlaanderen. Welke rol speelt de landbouw in de strijd tegen klimaatverandering?

Prof. MAÏKA DE KEYZER ¬ ‘Als het ecosysteem achteruitgaat, heeft dat grootschalige gevolgen voor onze maatschappij. Hoewel andere sectoren zoals de industrie, mobiliteit, bouwsector en wereldhandel ook een invloed hebben op ons ecosysteem, blijft onze landbouw een bepalende sector. Het is daarom noodzakelijk om een landbouwsysteem te ontwikkelen dat binnen de planetaire grenzen blijft. Gemorrel aan de marges zal daarbij niet volstaan.’

Minister JO BROUNS ¬ ‘Boeren zijn absoluut de frontsoldaten in de strijd tegen klimaatverandering. Niemand ondervindt de gevolgen zwaarder dan zij. Fruittelers worden bijvoorbeeld steeds meer met extreme weersomstandigheden geconfronteerd. Toch is ook hier alweer het beeld dat men van bovenaf allerlei plannen maakt, zoals de Natuurherstelwet, maar dat de boer op het terrein met de gevolgen zal worden geconfronteerd. Het creëert een beeld waarbij de Vlaamse boer ziet hoe zijn collega’s in Spanje of Italië worstelen met extreme droogte en hier gronden die bij de meest productieve van Europa behoren actief uit productie gehaald worden. Die strategische autonomie uit het oog verliezen, komt neer op een herhaling van de kernuitstap.’

Hoe kijk je naar de toekomst van onze landbouw?

Prof. MAÏKA DE KEYZER ¬ ‘Als we de verhouding tussen ecologie, sociale noden en economische ontwikkeling in balans willen brengen, zal er heel wat moeten veranderen. Niet alleen de prijs van voedsel, maar ons geheel voedselsysteem. De vraag naar veevoeder brengt een waterval aan negatieve effecten teweeg voor de landbouw, ecologische duurzaamheid en voedselsoevereiniteit in het Globale Zuiden. Een reductie van de veestapel is onvermijdelijk.’

Minister JO BROUNS ¬ ‘Ik blijf geloven dat er voor onze landbouw maar één weg is: die van de verdere verduurzaming. Maar onze landbouwers worden nu dikwijls als boeman aangewezen. Nochtans zijn er op vlak van duurzaamheid al forse inspanningen geleverd. De stikstofuitstoot en het pesticidegebruik is sinds de jaren 90 gehalveerd, de waterkwaliteit is in de metingen van de VLM met 50 % verbeterd. Natuurlijk is het werk nog niet af, maar doemberichten werken demotiverend voor de landbouwers en hebben eerder een negatief effect.’

~ Benieuwd naar wat professor Maïka De Keyzer en minister Jo Brouns nog meer te vertellen hebben? Zij zijn beiden te gast op onze Zomeruniversiteit eind augustus.

ZOMERUNIVERSITEIT 2023

Staat de mens nog centraal?

In welke mate krijgt de mens nog een rol in ‘gezondheid en zorg’, ‘arbeidsmarkt en economie’, ‘landbouw, voeding en ecologie’? De Zomeruniversiteit focust elke dag op één domein van ‘People, Planet en Profit’. Op het programma staan lezingen en panelgesprekken met academici, politici en het werkveld naar antwoorden voor beleid en praktijk. Met o.a. Prof. Maïka De Keyzer, minister Jo Brouns, dr. Hans Van Dartel (Nl), Nadia Vananroye (Wit-Gele Kruis), Nancy Bleys (OCMW, LSB²), Petra Tas (De Landgenoten), ...

Zomeruniversiteit op maandag 28, dinsdag 29 en woensdag 30 augustus 2023, telkens van 13.30 tot 16.30u in het Bewegingshuis in Hasselt.

Meer info en inschrijven via www.beweging.net/zomeruniversiteit.

Burgerpanel.

Elke Maand Laten Drie Lezers Hun Licht Schijnen Over Een Netelige Kwestie

¬ Tekst Bart Bynens