REVIEWS PENTAX K-3 SONY A7R FUJIFILM X-E2 NIKON DF
LEREN VAN TOPFOTOGRAFEN
SPECIALIST
ONDERWATER PANORAMA’S
DIGIFOTO MASTERCLASS
BP IS EEN UITGAVE VAN CLIPBOARD PUBLISHING BP
KD20
ADVERTENTIE
— Veelvuldig bekroond —
€ 87,-*
Uw gegevens, veilig opgeslagen en op wens ook mobiel beschikbaar De eenvoudige netwerkopslag voor werkgroepen, kleine kantoren of thuisgebruik. Maak de gegevens van uw zakelijk of thuisnetwerk beschikbaar voor anderen. Bescherm uw gegevens tegen dataverlies en zorg voor beveiligde toegang tot alle belangrijke gegevens op een centrale plek. Wanneer heeft u voor het laatst aan de veiligheid van uw gegevens gedacht?
Hoge gegevensbeveiliging In de RAID-1-modus is altijd een kopie van alle gegevens op een tweede harde schijf beschikbaar
Mobiele toegang via App "OMNINAS"-App voor iOS en Android gratis verkrijgbaar * aanbevolen verkoopprijs
Snelle gegevensoverdracht Gigabit-LAN voorkomt wachttijden, ook bij grote hoeveelheden gegevens
Zoveel opslagruimte als u maar wilt Twee interne schijven met een totaal geheugen van 8 TB mogelijk
Super stil en koel Dankzij de aluminiumbehuizing hoeft de ingebouwde ventilator nauwelijks te worden ingeschakeld
Overal video’s, muziek en foto’s Geïntegreerde DLNA-compatibele mediaserver (voor PlayStation, Xbox, enz.)
en verdere …
Welkom,
Julian Huijbregts Hoofdredacteur
julian@clipboard-publishing.nl
Ik moet iets bekennen: ik heb helemaal niets met fotoboeken. Vreemd, want de meeste fotografen en fotografieliefhebbers zweren erbij. Het is een van de mooiste manieren om je werk te presenteren. Dat blijkt wel uit de verhalen van de fotografen die in deze editie vertellen over het publiceren van hun eigen boek. Aan de ene kant ben ik het daar volledig mee eens. Ook ik geniet zeker van een fraai opgemaakt boek met grote foto’s. Als fotofanaat begon ook ik met het verzamelen van fotoboeken ter inspiratie, maar ik heb een probleem: de fotoboeken komen vervolgens nooit meer uit de kast. Direct na aanschaf blader ik ze met plezier door, maar daar blijft het dan wel zo’n beetje bij. De keren dat ik naar de kast loop om er een boek uit te trekken en er nog eens aandachtig naar te kijken zijn op één hand te tellen. Zo kwam ik al vrij snel tot de conclusie dat het aanschaffen van fotoboeken voor mij een vrij nutteloze exercitie is. Misschien heeft het iets te maken met de hoeveelheid beelden die ik dagelijks zie langskomen. Foto’s in het nieuws en in de media, inzendingen voor onze lezersgallery en fotowedstrijden, projecten van fotografen via sociale media, artikel- of portfoliovoorstellen in de mail. Die eindeloze stroom aan beelden weerhoudt mij er wellicht van om 's avonds rustig een fotoboek te pakken. Wellicht heeft het ook iets te maken met de overweldigende hoeveelheid media die we tot onze beschikking hebben. Films en boeken kijk of lees ik één keer. Slechts bij hoge uitzondering neem ik de tijd om een favoriete film een tweede keer te kijken. De lijst met films, series en boeken die ik nog wil zien of lezen groeit immers harder dan dat ik ze daadwerkelijk verslind. Het fotoboek past wat dat betreft ook niet in mijn kijkgedrag thuis. Het mag duidelijk zijn dat ik het fotoboek heb opgegeven. Doe mij maar een foto aan de muur, daar kun je gewoonweg niet omheen. Liever één print aan de wand, dan tien boeken in de kast, het zou zo mijn motto kunnen zijn. Julian Huijbregts
g Blijf op de hoogte via Google+ f www.digifotopro.nl/google+
Volg ons op Facebook www.facebook.com/DIGIFOTOPro
t
Leef met ons mee op Twitter www.twitter.com/dfpro
i
Bewonder onze plaatjes op Instagram www.instagram.com/digifoto_pro
3
awards
Over onze reviews Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.
Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.
Behuizing
Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.
Spiegelreflexcamera’s (dslr)
GOUD
PR O • TO
PLATINA
Brons
Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.
Zilver
Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.
Goud
Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.
Platina
Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.
Compacte systeemcamera’s (CSC) Instap Geavanceerd High-end
De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.
Scherpte
Autofocus
Alle objectieven testen we op scherpte. Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.
We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.
Vervormingen
Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?
4
PR O • TO
Instap Geavanceerd Professioneel
Objectieven
Onder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.
ZILVER
ARD AW
Snelheid
Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera evengoed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.
D I GI F O
Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.
Categorieën
PR O • TO
ARD AW
Bediening
Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
D I GI F O
De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.
Prijs/kwaliteit
BRONS
ARD AW
Beeldkwaliteit
PR O • TO
ARD AW
Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdsgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.
Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de andere persoon. Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.
D I GI F O
Camera's
Awards
D I GI F O
We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.
Behuizing
Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?
Onderscheidingen
Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award.
Innovatief
INNOVATIEF
BUDGET
Heeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kan het een innovatie-award verwachten!
Budget Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget-award mee.
Design
DESIGN
Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een design-award toe.
Amsterdam
Eindhoven
Groningen
Nijmegen
Rotterdam
OPLEIDINGEN fotografie
basisopleiding opleiding tot fotograaf Fotografie: Marion van Dam. Ontwerp: Ăœppig Identity Store.
ADVERTENTIE individueel traject
ontwikkel je talent in voltijd of deeltijd
www.fotoacademie.nl
karakter en visie
OPLEIDINGEN fotografie
wie zijn wij?
Over ons DIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen: partners
redactie Julian Huijbregts HOOFDREDACTEUR Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het magazine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera’s en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om.
julian@clipboard-publishing.nl
Jesse Kraal REDACTEUR
Specialiteit: Techniek
Jesse droomt minimaal drie keer per week over camera’s en andere fotoapparatuur. Niets is bij hem onbekend. Van analoge grootformaatcamera's tot de nieuwste fullframe-dslr’s, hij weet er alles van. Het is echter niet alleen techniek wat de klok slaat. Jesse beschikt ook over een grote dosis fotografiekennis. Kijk dus ook niet verbaasd op als je een interview of achtergrondartikel van zijn hand tegenkomt.
DutchPhotoZone Sinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hét forum voor de serieuze amateurfotograaf en (semi) professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden. www.dutchphotozone.com
jesse@clipboard-publishing.nl Sanne Ruhaak REDACTEUR
Specialiteit: Interviews
Er gaan geruchten de rondte dat ze haar ondervragingstechnieken bij een niet nader te noemen geheim agentschap heeft opgedaan. Wij kunnen daar geen uitspraken over doen, maar we weten wel dat als we deze gretige reporter op pad sturen ze het onderste uit de kan haalt en terugkomt met een sterk interview.
sanne@clipboard-publishing.nl
In elke editie presenteren we werk van één van de leden van Birdpix of Nederpix. Deze communities richten zich respectievelijk op vogelfotografie en natuurfotografie. www.birdpix.nl www.nederpix.nl
Raymond Luijbregts EINDREDACTEUR Raymond was enkele jaren hoofdredacteur van dit magazine. Inmiddels heeft hij diverse andere titels onder zijn hoede, maar nog altijd zwaait hij de scepter over de eindredactie. Taalfouten ontkomen niet aan zijn strenge filter en verder voorziet hij zijn teamleden van journalistiek advies.
Peter Guldenpfennig REDACTEUR Verhalen en ingezonden artikelen verbouwen tot een leesbaar geheel is Peters expertise. Hij weet als geen ander hoe je een boodschap helder verwoordt en hoe je ingewikkelde zaken duidelijk op papier zet.
6
Birdpix en Nederpix
KAMERA-EXPRESS.NL AL MEER DAN 20 JAAR INSPIRATIE VOOR FOTOGRAFEN!
CPS Support, verhuur, workshops en Pro Service
Canon EOS-1D X body
Tip
net zo thuis op locatie als in de studio
ephotozine.com
De EOS-1D X combineert snelheid met beeldkwaliteit en is daardoor de nieuwste generatie camera voor professionals. De 18-Megapixel volbeeld-sensor met twee “DIGIC 5+”-processoren stelt de norm, en het maken van opnamen tot 12 fps gaat nog verder.
EOS voor professionals Voor gebruikers die de strengste eisen stellen aan beeldkwaliteit, prestaties en betrouwbaarheid, ongeacht de omstandigheden. Canon EOS digitale spiegelreflexcamera’s worden overal ter wereld door professionele fotografen gebruikt voor opnamen van alle mogelijke evenementen, van modeshows en bruiloften tot sport en nog veel meer.
Voordelen • 18,1-Megapixel volbeeld-CMOS-sensor • Tot 12 fps plus 14 fps High-speed modus NU TOT €500 EXTRA • 100-51200 ISO, tot H:204800 • 61-punts AF-systeem INRUILPREMIE! • 100.000 pixel RGB AE-meting Voor uw persoonlijke inruilvoorstel, mail occasions@kamera-express.nl • Full-HD EOS-movie (1080p) • Twee “DIGIC 5+”-processoren • 3,2 inch Clear View II LCD-scherm,1040k dots • Ethernet-poort
€ 4954,55 (excl. BTW) € 5995 (incl. BTW)
Uniek in Nederland:
Art. nr. 12176477
ADVERTENTIE ACTIE T/M 31-03-2014
Dual AFSensor! € 776,03 (excl. BTW)
€ 1304,96 (excl. BTW)
Canon EOS 70D body
Canon EOS 6D body
• 20,2-Megapixel APS-C CMOS-sensor • DIGIC 5+ • 19-punts AF-systeem • 7 bps • Snelle AF • WiFi • Tot 12.800 ISO • Full HD video • 3 Inch touchscreen • Intelligente zoeker
• 20,2-Megapixel fullframe CMOS-sensor • GPS • Bediening en overdracht via Wi-Fi • 3”LCD display • Full HD video • DIGIC 5 • ISO tot 25.600 • 11 Punts AF systeem
€ 939 (incl. BTW)
Canon EOS 5D mk III body voor hoogwaardige foto&video • 22,3-Megapixel fullframe • 100% Zoekerbeeld • 3,2” LCD II display • Full HD Video en HDMI-uitvoer met Full HD 8-bits 4.2.2 • 6bps • ISO bereik tot 25.600 • Digic 5 • 61 Punts Incl. Adobe software ‘cross type’ AF systeem + Wacom Intuos tablet ACTIE T/M 31-03-2014 • Weerbestendig
€ 2230,58 (excl. BTW) € 2699 (incl. BTW)
€ 1579 (incl. BTW)
EOS voor liefhebbers...
Incl. Adobe software + Wacom Intuos tablet
“Wist u dat alle winkels van Kamera Express Canon Pro Store zijn?” Dus het complete EOS systeem, Pixma inktjet en large format printers in de winkel!
BEZOEK TIJDENS DE
PROFESSIONAL IMAGING BEURS! OP 29, 30 en 31 MAART
ONZE STAND IN HAL 2 EN PAK DE SPECIALE BEURSFOLDER MEE!
FULL-FRAME CMOS-sensor van 22,3 megapixels Full-HD Video, stereo en handmatige bediening
Maak gewoon bijzonder!
Een folder vol speciale aanbiedingen en GRATIS thuisbezorging! De beurs is geopend van 10:00 tot 17:00 uur.
WWW.KAMERA-EXPRESS.NL
DEN HAAG ANTWERPEN AMSTERDAM ROTTERDAM Boomsesteenweg 81 Parnassusweg 202-206 J. van Stolberglaan 177 Rietbaan 5 2595 CD Den Haag 1076 AV Amsterdam 2908 LP Capelle a/d IJssel 2610 Wilrijk België Ma-vrij voor 23.59 uur besteld, volgende dag in huis!* Za-zo voor zondagavond 22.30 uur besteld, volgende dag in huis!* Kijk voor openingstijden winkels op onze website. Klantenservice 085-273 74 37 Aanbiedingen geldig t/m 5 mei 2014 zolang de voorraad strekt. Kamera Express kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele (druk)fouten. Kijk voor de meest recente prijzen op onze website.
18
Masterclass: Lucas Gilman Spectaculaire actiefotografie
39
Masterclass: Fotoboeken Vier fotografen over hun fotoboek
62
Specialist: Nicole Neuhof Onderwaterpanorama’s
inhoud
Reviews
Sony Alpha A7R 14 Revolutionaire fullframe-systeemcamera Nikon Df 58 Spraakmakende spiegelreflex Tamron 150-600mm f/3.5-6.3 70 Nieuw zoomrecord Sigma 24-105mm f/4 DG OS HSM Art 72 Zet Sigma een nieuwe standaard?
74
90
Eizo ColorEdge CG277 Vrijwel volledige AdobeRGB-weergave
Inspiratie
De zakelijke kant 34 Annemarie Hoogwoud Portfolio: 49 Beppie Veldhuizen
49
vervreemding
10
54
Aps-c-dslr met unieke functies
Met de ‘E’ van Evolutie
Pentax K-3
Fotowedstrijd
Fotowedstrijd: 46 Spiegeling
Serieuze kinderportretten
Daan Bramer 82 Zoektocht naar
Landschapsfotografie in Nieuw-Zeeland Wedstrijdwinnaar Remco Siero over zijn reis
Fujifilm X-E2
46
80
96
Uit onze lezersgallery
Portretten met een zelfgemaakte camera
Spotlight: Raymond van Hoogt
Frank Brouwer
9
review | Pentax K-3
Review
Pentax K-3 Canon en Nikon domineren de markt voor spiegelreflexen. Pentax zit echter niet stil en stopt regelmatig interessante snufjes in haar dslr’s die je bij de grote twee niet vindt. De K-3 is daarop geen uitzondering, op alle fronten is de aps-c-dslr zeer goed uitgerust en Pentax innoveert met een bijzonder ‘schakelbaar’ anti-aliasingfilter. Tekst en fotografie Jesse Kraal
Het zijn roerige tijden geweest voor Pentax. In 2007 werd het bedrijf door Hoya ingelijfd, maar werd er weinig geld gestoken in ontwikkeling van nieuwe camera’s. Sinds Ricoh in 2011 Pentax overnam is er weer veel meer ademruimte. Een van de eerst compleet
10
nieuwe camera’s die onder het bewind van Ricoh tot stand is gekomen, is de K-3. Zoals zijn uiterlijk doet vermoeden mag de K-3 het stokje overnemen van de K-5 II en de K-5 IIS. Even opfrissen: op de Photokina in 2012 presenteerde RicohPentax de subtiel veranderde versie van de
K-5 (die uit 2010 stamt) in twee gedaanten: een met en een zonder anti-aliasingfilter. Hoewel Pentax maar één versie van de K-3 heeft uitgebracht, heb je nog steeds de keuze uit wel of geen aa-filter. Pentax heeft een systeem ontwikkeld dat met een druk op de knop een filter kan toepassen
Met aa-filtersimulatie uitgeschakeld kan de Pentax K-3 in combinatie met het juiste glaswerk de meest fijne details vastleggen. Het bewijs? Deze foto is een uitsnede van het origineel (ongeveer 10 megapixel) maar ook op groot formaat blijft de kwaliteit van de foto overeind. De foto is gemaakt met de Pentax DA 35mm f/2.8 Macro Limited.
Camera Pentax K-3 Brandpunt 35mm Diafragma f/4 Sluitertijd 1/250 ISO 100
opmerken verdwijnt wanneer we het filter inschakelen. Tegelijkertijd neemt de scherpte van de foto’s iets af. Wil je maximale scherpte in je foto’s, dan kun je het filter het beste uitgeschakeld laten. Voor algemeen gebruik adviseren we ‘stand 1’, je levert weliswaar iets in op scherpte, maar veel minder dan in ‘stand 2’, terwijl we van moiré geen last meer hebben. Behuizing Het innovatieve filter is typisch Pentax, overigens ook iets wat gezegd kan worden van de behuizing. Het toestel lijkt sprekend op de K-5, maar is iets groter en zwaarder geworden. Ten opzichte van zijn belangrijkste tegenstrever, de Nikon D7100, is de K-3 nog altijd compact. Opvallend is dat de Pentax
‘ Met de K-3 zet Pentax een hoogwaardige allrounder neer’
op je foto’s. Het gaat hierbij niet om een echt aa-filter, maar om simulatie van zo’n filter. Dat doet Pentax door met behulp van het stabilisatiesysteem tijdens de opname de sensor microscopisch kleine trillingen te laten maken. Daardoor ontstaat hetzelfde effect als wanneer je
een fysiek filter zou gebruiken: je levert iets in op scherpte, maar je voorkomt storende moiré-effecten. Je hebt keuze uit twee standen, waarbij de intensiteit van het filter verschilt. Het effect van het filter is goed zichtbaar, moiré die we met filter uitgeschakeld regelmatig
wel enkele grammen zwaarder is. Het scherm achterop de camera is iets groter geworden, het groeide naar 3,2-inch en ook de resolutie nam iets toe naar 1,04 miljoen beeldpunten. De verhouding van het scherm komt nu overeen met de verhouding van foto’s, ofwel 3:2. Voor de fanatieke Pentax-fans zal het even slikken zijn dat onder het scherm niet de naam van hun geliefde fotomerk prijkt, maar we ‘Ricoh’ lezen. Dat naamplaatje verandert verder weinig aan de camera, die voor Pentax-gebruikers vertrouwd zal aanvoelen.
11
review | Pentax K-3
12
Beeldkwaliteit Pentax maakt vermoedelijk gebruik van een Sony-sensor en de testresultaten lijken dat te bevestigen. De beeldkwaliteit is vergelijkbaar met de 24-megapixeldslr’s van Nikon. Ruis wordt zichtbaar vanaf iso 1600, al zie je dat alleen als je volledig inzoomt en heeft het nog vrijwel geen invloed op de details. Ook op iso 3200 lijken kleine details nog allemaal behouden ondanks de lichte ruis. Daarna gaat het iets harder: op iso 6400 zie je al flink wat ruis waaraan kleine details ten prooi vallen. Voor kleinere afdrukken is deze gevoeligheid nog bruikbaar, dat kunnen we over de hogere gevoeligheden eigenlijk niet zeggen. Vanaf iso 12.800 begin je namelijk ook flink last te krijgen van kleurverschuiving, de foto’s krijgen een groene tint. Dat
CONCLUSIE
Door het ontbreken van een fullframe-model, kun je Pentax’ topmodel plaatsen in de hogere middenklasse, waar het toestel concurreert met camera’s als de Nikon D7100 en de Canon 7D. Daar is de Pentax K-3 dan ook goed op zijn plek, want de strijd met de D7100 kan het toestel prima aan, de bejaarde 7D is eigenlijk geen partij. De ergonomie van het toestel is uitstekend, de beeldkwaliteit op het niveau van de concurrentie en dankzij het uitschakelbare aa-filter kan de camera zich onderscheiden van zijn tegenstrevers. De weersbestendige behuizing, hoge fotografeersnelheid en het geavanceerde autofocussysteem zorgen ervoor dat je de camera voor vrijwel alle doeleinden kunt inzetten. Met de K-3 zet Pentax dan ook een hoogwaardige allrounder neer. Beeldkwaliteit ›››› Bediening ›››› ›››› Snelheid ›››› Behuizing Prijs/kwaliteit ››››
Specificaties
iso 25.600 en 51.200 een sterk mindere kwaliteit leveren is zelfs op je kleine cameraschermpje al te zien. Het dynamisch bereik bij lage iso-waarden is uitstekend, een bekend sterk punt van de Sony-sensoren. Met name in de donkere partijen zit nog veel detail maar ook de hooglichten kunnen flink worden teruggehaald. Filmfunctie Pentax heeft de K-3 voorzien van aansluitingen voor zowel een microfoon als een koptelefoon. Je hebt keuze uit 24, 25 of 30 fps bij 1080p, in 720p-resolutie bedraagt de maximale snelheid 60 fps. Tijdens het filmen kun je op je scherm het histogram in de gaten houden en heb je de beschikking over een horizontale en verticale waterpas. Focuspeaking maakt handmatig scherpstellen een stuk gemakkelijker. De kwaliteit van de video is goed, maar stijgt niet uit boven die van de concurrerende spiegelreflexen. Het effect van de sensorstabilisatie vinden we erg beperkt tijdens het filmen.
CATEGORIE:
GEAVANCEERDE DSLR
R
P O• Adviesprijs € 1349,TO (body) PLATINA Resolutie 24 megapixels Beeldsensor aps-c ISO-bereik 100-51200 Scherm 3,2-inch (1,04 miljoen beeldpunten) Snelheid 8,3 fps Opslag SDXC Gewicht 800 gram (incl. batterij) Beeldstabilisatie ja, sensor-shift Filmfunctie 1080p @ 24, 25 of 30 fps
ARD AW
Sensor en autofocus Daar waar de K-5 nog gebruik maakte van Sony’s 16-megapixelchip, kan de K3 profiteren van een nieuwer exemplaar met 24 megapixels. Deze is door Pentax bevestigd op een stabilisatiesysteem, hetzelfde systeem dat ook verantwoordelijk is voor simulatie van het aa-filter. Niet alleen de beeldchip is nieuw, ook de lichtmeetsensor heeft een flinke update gehad. De sensor telt ruim duizend keer zoveel beeldpunten: 86.000 tegenover 77 in de K5, daarnaast is deze nu ook voor verschillende kleuren gevoelig. Je moet dan ook behoorlijk je best doen om de lichtmeting voor de gek te houden. Een toename zien we ook in het aantal scherpstelpunten. De nieuwe SAFOX 11-module heeft 27 punten, waarvan 25 kruislingsgevoelig, en vervangt het gedateerde systeem met 11-punten uit zijn voorganger. Dankzij de toegenomen gevoeligheid en kleinere tussenruimte tussen de verschillende punten is de snelheid en met name betrouwbaarheid van de autofocus tijdens het volgen van bewegende onderwerpen flink toegenomen. Tel daar de
fotografeersnelheid van ruim acht foto’s per seconde bij op en de K3 bewijst zich als betaalbare camera voor langs de zijlijn of als gereedschap voor de enthousiaste natuurfotograaf.
D I GI F O
Het programmawiel is met een schakelaar te vergrendelen. Doe je dat, dan kun je het wieltje alleen verstellen door eerst het knopje in te drukken. Voorheen werd de schakelaar gebruikt om de lichtmeetmethode te veranderen, dat gaat nu met een knopje achterop de camera. Typisch Pentax is de groene knop achterop het toestel, daarmee pas je met een druk op de knop de belichting zo aan dat deze correct is. Zelfs als je altijd op manueel schiet geeft dit je een mooi startpunt. Hoewel we met een aps-c-camera van doen hebben, is het zoekerbeeld behoorlijk groot. De zoeker heeft een vergroting van 0,95x en is daarmee fors groter dan die van lager gepositioneerde dslr’s. De dekking bedraagt honderd procent. Ondanks het relatief kleine formaat van de camera is de K-3 een zwaargewicht: met 800 gram weegt de body zelfs meer dan bijvoorbeeld de fullframe Nikon Df. Dat levert echter wel een zeer robuuste behuizing op, die ook nog eens op 91 punten is afgedicht tegen stof en vocht.
A
24 & 25 mei 2014
Radio Kootwijk De Veluwse Fotodagen zijn een inspirerend festival op een unieke locatie in Radio Kootwijk op de Veluwe. In en rond het bijzondere, voormalige PTT-zendgebouw worden diverse activiteiten rond natuur, fotografie en film georganiseerd. Deze merken zijn o.a. aanwezig met een stand en bieden vele interessante aanbiedingen! • Benel • Canon • Degreef-partner • Disnet • • Eizo • Fuji • Nikon • Olympus • Panasonic •
ADVERTENTIE • Photoretail • Plasmans • Provak •
• Sennheiser • Sigma • Sony • Swarovski • • Technolyt • Transcontinenta • Xpozer •
l e t s Be
w u u n en! kaart
review | Sony A7R
Sony A7R
Klein meesterwerk Sony heeft met de A7R een unieke camera in huis. Nooit eerder was een fullframe-camera zo compact. Bovendien geeft Sony je de beschikking over het beste van het beste op gebied van beeldkwaliteit: de 36,4-megapixelsensor die we kennen uit de Nikon D800E. Hoe bevalt fullframe zonder spiegel in de praktijk? We zoeken het uit. Tekst en fotografie Julian Huijbregts
De compacte behuizing van de Sony A7R voelt zeer degelijk aan. Het chassis bestaat compleet uit magnesium, de buitenzijde is afgewerkt met metaal en rubberen bekleding rondom de handgreep en de achterzijde. De handgreep biedt goede houvast, ondanks het compacte formaat van de camera ligt de A7R goed in de hand. Aan knoppen geen gebrek: onder je duim en wijsvinger vind je de instelwieltjes voor diafragma en sluitertijd, er is een draaiwiel voor belichtingscompensatie en met het wieltje aan de achterzijde stel je snel de isowaarde in. Daarnaast heb je drie Customknoppen tot je beschikking waar je zelf een functie aan kunt toewijzen. Handig is de Fn-knop: druk je deze in, dan verschijnt er een snelmenu op het scherm waarin je belangrijke functies kunt aanpassen. De bediening en menustructuur van de A7R komen overeen met de SLT-camera’s van Sony. Een prettige vooruitgang ten opzichte van de bediening van eerdere NEXcamera’s. Opvallend is dat Sony geen acculader meelevert met de A7R. De accu kun je in de camera opladen met de meegeleverde usb-lader. Een volle lading is goed voor zo’n 340 foto’s, een tweede accu is dus geen overbodige luxe. Wil je de (reserve)accu los
14
van de camera opladen, dan zul je zelf een acculader aan moeten schaffen. Sony voorziet de A7R van wifi en nfc, met de bijbehorende app (Android en iOS) kun je een smartphone of tablet gebruiken als afstandbediening en snel bestanden overzetten. Uitstekende zoeker Tijdens het fotograferen met de Sony A7R hebben we geen moment de optische zoeker gemist. De elektronische zoeker maakt gebruik van oled-techniek en beschikt over 2,36 miljoen beeldpunten. Dat levert haarscherp beeld op, je beseft soms nauwelijks dat je naar een digitale weergave kijkt. Met een vergroting van 0,71x geeft de zoeker een erg groot beeld, vergelijkbaar met dat van fullframe-camera’s als de Nikon D800 en Canon 5D Mark III. We merken geen zichtbare vertraging op wanneer we de camera bewegen en ook bij weinig licht reageert de zoeker snel, het beeld wordt nooit schokkerig. Uiteraard geeft de zoeker honderd procent van het beeld weer en kan allerlei informatie getoond worden tijdens het fotograferen, van een elektronische horizon tot het histogram en hulpmiddelen voor het scherpstellen. Je kunt digitaal inzoomen om de focus fijn af te stemmen en daarbij gebruikmaken van focus peaking. Ideaal
Camera Sony A7R Objectief Zeiss 24-70mm f/4 Brandpunt 70mm Diafragma f/5.6 Sluitertijd 1/250 ISO 800
‘ De optische zoeker missen we geen moment’
als je met behulp van adapters met handmatige objectieven werkt. Ook het 3-inch kantelscherm beschikt over een hoge resolutie van 1,23 miljoen beeldpunten. Het scherm is erg helder door gebruik van de WhiteMagic-techniek: extra witte subpixels zorgen voor hogere helderheid. Je kunt het scherm negentig graden omhoog klappen zodat je van boven de compositie kunt bepalen. Kantel je het scherm naar beneden dan heb je
minder bewegingsvrijheid, de maximale hoek bedraagt 45 graden. Beeldkwaliteit De 36,4-megapixelsensor in de A7R is een bekende: Nikon gebruikte de chip eerder in de D800E. Net als bij de genoemde Nikon heeft Sony in de A7R het low-passfilter weggelaten. Dat betekent scherpere foto’s, maar kan moirÊ opleveren bij het fotograferen van (zeer) fijne patronen. In
de praktijk hebben we hier echter niet mee te maken gehad. Zoals verwacht levert de A7R beeldkwaliteit die vergelijkbaar is met de Nikon D800E. Dat is goed nieuws, want dat betekent dat je op gebied van resolutie en dynamisch bereik het beste krijgt wat op de markt is. Ook de ruisprestaties zijn uitstekend, enkel de Nikon D4 en Nikon Df presteren nog net iets beter op dat vlak. Het iso-bereik loopt van iso 100 tot 6400
15
review | Sony A7R
Snelheid en autofocus Met maximaal vier beelden per seconde is de Sony A7R geen snelheidsmonster. Ook het autofocussysteem is niet erg geschikt voor actiefotografie. Je moet het doen met contrastautofocus. Dat levert zeer nauwkeurige scherpstelling op, maar onder omstandigheden met weinig licht is het systeem niet altijd even snel. In de praktijk voldoet het focussysteem prima voor bijvoorbeeld reportage-, landschaps-, bruids en documentairefotografie, maar de Sony A7R is geen camera die je langs de sportvelden terug zult vinden. Wel kun je sluitertijden tot 1/8000e seconde gebruiken, prettig als je in felle lichtomstandigheden met vol open diafragma wil schieten. Spiegelloze camera’s zijn over het algemeen behoorlijk stil. Er is immers geen spiegel die je neer hoort klappen bij het maken van de foto. De Sony A7R maakt echter flink wat kabaal. Voor een fullframe-sensor is een flinke sluiter nodig en die laat zich duidelijk horen in de A7R. Een elektronische eerste sluiter, zoals in de A7, ontbreekt waardoor je de sluiter tweemaal open en dicht hoort gaan.
16
Filmfunctie De Sony A7R scoort niet alleen op fotokwaliteit, ook de filmfunctie is flink uitgebreid en levert goede kwaliteit. Filmen kan in 1080p tot 60 beelden per seconde, uiteraard kun je ook kiezen voor bijvoorbeeld 25 of 24 fps. De zebra-functie markeert overbelichte delen van het beeld tijdens de opname, zo kun je eenvoudig bepalen of je goed zit met de belichting. Handmatig scherpstellen wordt eenvoudig gemaakt door de focus peaking-functie. Je hebt volledig handmatige controle over de videobeelden, audiolevels kunnen handmatig ingesteld worden en er is zowel een audio-ingang als -uitgang aanwezig. Bovendien stuurt de hdmipoort een schoon signaal uit, zodat je met een externe recorder op kunt nemen zonder compressie.
CONCLUSIE
Sony levert met de A7R een prestatie van formaat. Het systeem is zeer compact, maar op gebied van beeldkwaliteit krijg je het beste op de markt. In de A7R komt alle techniek samen die de afgelopen jaren ontwikkeld werd door Sony. De uitstekende 36,4-megapixelsensor, een prachtige oled-zoeker met hoge resolutie en een geraffineerde compacte, doch stevige behuizing. Sony laat zien dat de spiegel zijn beste tijd heeft gehad. Wij hebben de spiegel, noch de optische zoeker geen moment gemist tijdens het fotograferen met de A7R. Voor sportfotografie of andere genres waarbij hoge fotografeersnelheid en snelle focustracking noodzakelijk zijn is Sony’s compacte fullframe-camera minder geschikt. Voor reisfotografie, documentaire/reportage, straat- en landschapsfotografie is de Sony A7R simpelweg een droomcamera. Beeldkwaliteit ›››› Bediening ›››› ›››› Snelheid ›››› Behuizing Prijs/kwaliteit ››››
Specificaties
CATEGORIE: FULLFRAME
R
P O• Adviesprijs (body) TO € 2099,PLATINA Resolutie 36,4 megapixels INNOVATIEF Beeldsensor 35,9 x 24mm cmos zonder aa-filter ISO-bereik 100-25.600 Scherm 3-inch uitklapscherm (1,23 miljoen beeldpunten) Zoeker Oled-evf (2,36 miljoen beeldpunten) Snelheid 4 fps Opslag SDXC Gewicht 465 gram (incl. batterij) Beeldstabilisatie Nee (in objectief) Filmfunctie 1080p @ 24/25/30/50/60 fps ARD AW
Objectieven Een nieuw systeem betekent ook nieuwe objectieven. De keuze in glaswerk is momenteel nog wat beperkt, maar het goede nieuws is
dat het beschikbare glaswerk uitstekende kwaliteit levert waarbij de 36-megapixelsensor ook echt tot zijn recht komt. De FE 55mm f/1.8 is met prijskaartje van zo’n duizend euro niet goedkoop, maar komt optisch heel dicht in de buurt van de verbluffende Zeiss Otus 55mm f/1.4, een objectief van ruim 3500 euro. Ook de compacte FE 35mm f/2.8 laat erg goede resultaten zien. We hopen wel dat Sony snel met meer objectieven komt en/of dat andere objectievenmakers ook autofocusobjectieven gaan leveren. Is autofocus geen must, dan kun je met adapters aan de slag. Door de korte afstand tussen vatting en sensor is het mogelijk om vrijwel al het bestaande glaswerk op de Sony A7R te monteren. Van Leica-objectieven tot Canon- en Nikon en alles wat daar tussen zit. Ben je dit van plan, dan moet je er wel rekening mee houden dat de resultaten met groothoekobjectieven (onder de 35mm) niet altijd ideaal zijn als je objectieven gebruikt die dicht op de sensor worden geplaatst (zoals Leica M).
D I GI F O
en kan worden uitgebreid naar iso 50 tot 25.600. Tot en met iso 800 levert de A7R zeer schone beelden. Vanaf iso 1600 is wat korrel zichtbaar, maar na kleurruisreductie blijven de raw-bestanden perfect bruikbaar. Dat geldt ook voor iso 3200, al zie je hier ietwat detailverlies optreden. Iso 6400 levert nog goed bruikbare resultaten op, al is de ruis nadrukkelijker aanwezig in donkere delen van de foto. Als het echt niet anders kan biedt iso 12.800 nog uitkomst voor kleinere afdrukken, de hoogste stand van 25.600 zouden we vermijden gezien de ruis en het detailverlies. Het dynamisch bereik is ronduit indrukwekkend. In de donkere delen van de foto blijft zeer veel informatie behouden. Op de laatste iso-waarden bedraagt het dynamisch bereik ruim 14 stops en daarmee staat de 36,4-megapixelsensor van Sony nog altijd aan de top.
Winnaar van de TIPA-award
“Best Photo Lab Worldwide” Geselecteerd door redacteuren van 28 toonaangevende foto-magazines
Laminering op aluminium en onder acrylglas Meer dan 3 000 inlijst-mogelijkheden Individuele formaten Meer dan 220 000 tevreden klanten
ADVERTENTIE
Het voorkeurslab voor 12 000 professionals en 300 galerieën 5 jaar garantie Winnaar van 47 tests in de vakpers
*Afgebeeld werk: “House of Savreda” van Werner Pawlok, verkrijgbaar bij NL.LUMAS.COM
Lambda- & lightjetafdrukken op papier van Fuji of Kodak, pigment- en textielprint
Uw foto onder acrylglas
€ 10,95 15x10 cm
galeriekwaliteit voor uw foto’s
WhiteWall.nl
actiefotografie | Lucas Gilman
2010 - Evan Garcia ‘Voor deze foto gebruikte ik een PocketWizard MultiMAX om mijn Nikon D3s op afstand te bedienen, aangezien de omgeving te onveilig was om te betreden. Met een aan een boom gebonden lange riem zorgde ik ervoor dat de camera niet door een windvlaag van de klif zou tuimelen.’
18
‘Ik push mezelf telkens naar een hoger niveau’ Hij maakt imponerende en avontuurlijke foto’s van kajakkers, golfsurfers, wielrenners en andere atleten die zich bezighouden met even extreme als gevaarlijke sporten. Niet alleen de atleten, maar ook Lucas legt dikwijls zijn leven in de waagschaal. Tijdens zijn korte bezoek aan Nederland spreken wij hem over zijn indrukwekkende werk. Tekst Sanne Ruhaak Fotografie Lucas Gilman
19
actiefotografie | Lucas Gilman
2008 - Trevor Hiatt in de Jackson Hole, WY Backcountry Camera Nikon D3x
20
Als kind van een vliegvisser en opgegroeid in de bergen van het ‘s winters ijskoude Colorado is Lucas extreme omstandigheden niet vreemd. Hoe slechter het weer, hoe vroeger zijn vader aangekleed en al bij de deur stond om samen met zijn zoon tussen de ijsschotsen te gaan vliegvissen. Andere dagen bond Lucas de ski’s onder zijn voeten om de onbegaanbare paden buiten de pistes te verkennen. Het risico op botbreuken of erger zette hij moeiteloos aan de kant en dat doet hij nog steeds. Voor de mooiste ervaringen en platen reist hij af naar de meest avontuurlijke plekken van deze aarde om atleten te
fotograferen die al net zo weinig risico-avers zijn als de fotograaf zelf. ‘Toen ik doorhad dat ik geen schrijver wilde worden en naast mijn opleiding als journalist een graad in fotografie haalde, besloot ik dat mijn toekomst drie elementen moest bevatten: reizen, fotograferen en buiten zijn. Nou, dat is wel gelukt! Ik ben meer dan tweehonderd dagen per jaar op pad en beleef elke keer weer unieke momenten’, vertelt Lucas. Once in a life time Om die momenten te kunnen vastleggen zijn er niet alleen heel wat reisuren nodig,
2013 - Eric Soderquist in IJsland Camera Nikon D800 | Diafragma f/2.8 Sluitertijd 1/640 seconden ISO 160 | Brandpunt 24 mm ‘De beste momenten om te fotograferen zijn net voordat de zon achter de horizon zakt en tijdens de nagloed die zo’n tien tot dertig minuten na zonsondergang is waar te nemen. Probeer een persoon of atleet in de voorgrond te plaatsen (ze zullen eruit komen te zien als een silhouet) om er een interessant beeld van te maken met diepte en karakter. Zorg ervoor dat het gebied achter deze persoon niet rommelig maar overzichtelijk is.’
ook een gedegen voorbereiding is noodzakelijk in de tak van de sport waar Lucas zich in begeeft. ‘Veel van wat ik fotografeer gebeurt maar één keer. Om de simpele reden dat niemand zo gek is om het nog eens te doen. Je moet het in één keer goed vastleggen, als een kajakker met drie botbreuken uit het water komt kun je immers moeilijk vragen of hij het nog een keer wil doen omdat je het ultieme moment gemist hebt’, zegt Lucas serieus. ‘Daar komt nog eens bij dat veel plekken waar de atleten van die ongelooflijke dingen doen heel moeilijk te bereiken zijn. In India deed ik er bijvoorbeeld twaalf dagen over om een waterval te bereiken.’ Al met al een grote verantwoordelijkheid, concludeert de fotograaf. ‘Om ervoor te zorgen dat ik de opdrachtgever de beste beelden kan laten zien moet ik me tot in de puntjes voorbereiden en accepteren dat het werk af en toe de nodige risico’s met zich meebrengt.’ En die risico’s liegen er niet om, want als fotograaf is Lucas niet zomaar een registrator, maar een actieve deelnemer in het proces. Vaak genoeg moet hij – ondanks zijn hoogtevrees die ons even doet verbazen – voordat een kajakker zijn daling inzet zelf langs een dertig meter hoge waterval abseilen. ‘Daar groeien allerlei giftige planten waar je absoluut niet mee in aanraking wilt komen’, vertelt Lucas die op dat soort tochten uitgerust met handschoenen en een met duct tape dichtgeplakt shirt voor de zoveelste keer zijn angst voor hoogtes opzij zet. ‘Het is het allemaal meer dan waard. De locatie is het belangrijkste van heel de shoot. Alles gaat om de perfecte plek dus ook al moet ik met een jeep op een vlot vervoerd worden, of word ik zoals in Mexico bijna ontvoerd tijdens een tocht door de jungle, ik neem het risico.’ Wat dat betreft ziet Lucas duidelijke overeenkomsten tussen de atleten die hij fotografeert en zichzelf: ‘Zij vergen het uiterste van zichzelf en zijn voortdurend bezig hun grenzen te verleggen. Dat is precies wat ik doe: mezelf pushen naar nieuwe hoogtes op het gebied van fotografie.’ Het beste van het beste Nieuwe, hogere niveaus bereikt Lucas met zijn oog voor detail, licht en beweging. Maar dat is lang niet het enige, om in de meest moeilijke omstandigheden goed te kunnen werken is betrouwbaar apparatuur een must. Wat sjouwt Lucas allemaal mee op zijn lange reizen? ‘Tassen vol!’, zucht hij lachend. ‘Dat hoort bij mijn verantwoordelijkheid als fotograaf. Behalve dat ik op het juiste moment en met de juiste instellingen het meest unieke beeld moet schieten, verwachten mijn opdrachtgevers
Lucas Gilman groeide op in Colorado waar hij in aanraking kwam met extreme wintersporten. Toen hij deze sporten ging fotograferen, besloot hij dat het handig zou zijn als hij zich ook richtte op sporten die buiten het winterseizoen plaatsvinden. Zo verbreedde zijn interesse zich tot een heel scala aan avontuurlijke sporten, variërend van paardenraces, kajakken en golfsurfen tot (extreem) hardlopen en vliegvissen. Met meerdere awards op zijn naam werkt Lucas voor opdrachtgevers als Red Bull en Land Rover. Daarnaast is hij ambassadeur voor Nikon USA. Zijn foto’s zijn in diverse internationale publicaties te bewonderen. Lucas Gilman
Website www.lucasgilman.com
21