Interview: Burgemeester Annemarie Penn

EEN doener

DIE OOK FATSOENLIJK KAN nadenken

Vlak na haar aantreden als burgemeester van Maastricht in 2015 voelde Annemarie Penn-te Strake (67) zich een beetje als Alice in Wonderland. “Alles was nieuw. Ik moest ontdekken wat precies mijn rol was. Vooral het politieke deel van mijn ambt was aanvankelijk een blinde vlek.” Inmiddels is Penn-te Strake gepokt en gemazeld in de Maastrichtse bestuurscultuur. Recent werd ze herbenoemd. Tot juli 2023, dan moet ze met pensioen.

In 2015 was Annemarie Penn lid van het College van procureurs-generaal in Den Haag. Over een andere baan dacht ze niet na, totdat ze van verschillende mensen appjes kreeg met de strekking: ‘Jij moet Onno Hoes opvolgen’. Opeens viel alles op zijn plek. “Mijn opa was burgemeester en mijn moeder vond dat ik dat ook moest worden. Het leek me een fantastisch beroep, waarin je echt iets kunt betekenen. Je moet wel kunnen besturen en liefde hebben voor de stad. Ik zou dan ook nergens anders burgemeester willen zijn dan in Maastricht, waar ik toen al 24 jaar woonde. Zo begon het te knagen.”

Na een degelijke voorbereiding besloot Penn de sprong in het diepe te wagen. Tot haar eigen verrassing werd ze voorgedragen en benoemd. Zo begon ze op 1 juli 2015 in Maastricht als de eerste vrouwelijke én de eerste partijloze burgemeester ooit. “Dat ik de eerste vrouw ben, is voor mij geen thema”, zegt Penn in de schitterend gedecoreerde burgemeesterskamer van het oude stadhuis. “Ik heb altijd in mannenbolwerken gefunctioneerd. Op de werkvloer zie je wel dat er verschil is in aanpak. Vrouwen zijn gevoeliger voor de onderlinge sfeer, willen meer samendoen. In een vergadering praten mannen vaak als het ware verticaal, zij luisteren naar zichzelf. Vrouwen zijn meer gericht op de andere deelnemers, zij spreken horizontaal. Anderzijds staan vrouwen onder elkaar niet toe dat er eentje uit de krabbenmand klimt. Voor het beste resultaat is het belangrijk dat er een goede mix is in de man-vrouwverhouding. Daarom ben ik blij met ons huidige college, waarin drie vrouwen en vier mannen zitting hebben.”

Na zes jaar burgemeesterschap heeft Annemarie Penn kennisgemaakt met alle facetten van het vak. Zowel de leuke als de minder leuke. “Als burgemeester moet je soms impopulaire beslissingen nemen. Dat geeft niet, het hoort erbij. Waar ik aan moest wennen, is dat je een publiek persoon wordt. Soms fietste ik door de stad en hoorde dat mensen het raar vonden dat ik niet groette. Terwijl ik die mensen helemaal niet kende. Maar ze groeten dan ‘de burgemeester’. Anderzijds geniet ik enorm van de ontmoetingen met mensen in de wijken, van kleine projecten, de bezoekjes aan honderdjarigen. Ik ben erg van de verbinding. Een burgemeester moet een soort rechterlijke attitude hebben, vind ik: hij of zij moet rechtvaardig zijn, zaken goed tegen elkaar afwegen. Zo’n burgemeester wil ik zijn.”

“WE MOETEN ER VOOR ZORGEN DAT IEDEREEN DIE DOOR DE CORONACRISIS IN EEN ISOLEMENT IS GERAAKT, STRAKS WEER IS AANGEHAAKT”

Tijdens haar ambtsperiode kreeg Penn talloze moeilijke kwesties op haar bord, maar één keer werd de burgemeester zelf onderwerp van discussie. Dat gebeurde toen ze een huis kocht van haar buurman, die op dat moment directeur was van het Shared Service Center Zuid-Limburg (SSC-ZL). Maastricht was mede-eigenaar van dit ambtenarenkantoor.

“De meeste lastige dossiers raken me niet persoonlijk”, blikt Penn terug op de affaires. “Maar bij de huizenkwestie was dat wel het geval. Er werden dingen over mij geschreven die niet klopten en niet gestoeld waren op feiten. Ik werd beticht van belangenverstrengeling. Daar was geen sprake van, zo heeft onderzoek ook uitgewezen. Integriteit staat bij mij hoog in het vaandel. Het was hooguit stom van mezelf dat ik de koop niet van tevoren had gemeld. Door alles wat er werd beweerd, krijg je het gevoel dat je niet deugt. Dat was heel naar. Het heeft zo ingegrepen in mijn persoonlijke levenssfeer, dat ik wel goed heb nagedacht toen mijn herbenoeming aan de orde kwam.”

Als burgemeester van Maastricht is Annemarie Penn ook voorzitter van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. In die hoedanigheid kreeg ze er het afgelopen jaar vanwege de coronacrisis bijna een dagtaak bij. “Bestuurlijk is zo’n crisis interessant”, meent Penn. “Maar in een grensregio als Zuid-Limburg leidden de coronamaatregelen soms ook tot frustratie. Toen België de grens sloot, ben ik een lobby begonnen in Den Haag. Minister Grapperhaus heeft er persoonlijk zijn best voor gedaan om de maatregel ongedaan te maken. Na overleg met zijn Belgische collega is besloten de grens weer te openen en dat ook zo te houden.”

“De lastige momenten tijdens de coronacrisis waren meer praktisch van aard. Ik wilde weten hoe het met de Maastrichtenaren ging, maar kon niet meer zoals vroeger de wijken in. Nu we ruim een jaar verder zijn, moeten we bedenken hoe we de schade van corona kunnen vergoeden. Dan heb ik het niet alleen over geld. We moeten er vooral voor zorgen dat iedereen die in een isolement is geraakt, straks weer is aangehaakt. Dat staat bovenaan mijn prioriteitenlijstje.”

Voor Penn persoonlijk betekende de coronacrisis vooral lange dagen van hard werken. “In de gemeente, voor de Veiligheidsregio en dan was er nog wekelijks overleg in Utrecht met het Veiligheidsberaad. Het was buffelen. Zoals bijna iedereen heb ik veel thuis gewerkt en deed ik vrijwel alles digitaal. Het lastigste vond ik nog, dat we de kinderen niet tegelijk thuis konden ontvangen. Als het hele gezin compleet is, zijn we met z’n 22en. Ik vind niets zo leuk dan de hele dag in de keuken te staan voor onze zes kinderen en hun aanhang.”

veer höbbe same pingehawwe

Daar waar anderen stoppen, kijken en denken wij bij Andi Smart Print Solutions verder. Persoonlijk communiceren met je doelgroep, met offl ine middelen als ultiem communicatiemiddel én onderdeel van jouw crossmediale strategie.

Wij vertellen je er graag meer over!

DE STAD VEILIGER MAKEN WAS EEN VAN DE AMBITIES

Voorlopig zal het daar niet vaak van komen. Op de agenda voor de komende twee jaar staan nog genoeg belangrijke onderwerpen, zoals de Stadsvisie 2040, verdere (eu)regionale samenwerking, de toenemende polarisatie tussen bevolkingsgroepen en het consolideren van de veiligheid in de stad. “Het algemene veiligheidsgevoel van de inwoners is toegenomen, weten we uit onderzoek. Het grootste knelpunt voor de Maastrichtenaar is niet meer drugsoverlast, maar verkeersveiligheid. Dat is een compliment voor de aanpak van dat thema dat zo lang het belangrijkste veiligheidsissue was. Maar we zijn nog niet klaar. Bij het bestendigen van het veiligheidsgevoel richten we ons de komende tijd vooral op de aanpak van ondermijning - een nieuw onderwerp voor de gemeente - , en op mensen- en drugshandel.”

De stad veiliger maken, met name qua beleving, was een van de ambities die Penn had toen ze aantrad als burgemeester. Het geeft haar voldoening dat op dat terrein flinke stappen zijn gezet. “Als ik straks met pensioen ga, hoop ik dat mensen mij herinneren als een burgemeester die heeft bijgedragen aan een veiligere stad, meer samenwerking in de regio, maar ook als een lieve burgermoeder. En als een burgemeester die niet voortijdig is weggestuurd. Dat is niet alleen goed voor de reputatie van de stad, ook voor mijn opvolger.”

Over twee jaar is Penn zeventig. Een mooie leeftijd om te stoppen met werken, vindt ze. En om dingen te gaan doen waar ze eerder niet aan toe kwam. Meer muziek maken, meer reizen. Ook wil ze zich blijven inzetten voor de samenleving. “Liefst anoniem, maar dat zal lastig worden. Ik hoef niet in een bestuur of raad van toezicht, ik wil iets doen, met mijn voeten in de klei staan. Daar kom ik het beste tot mijn recht. Ik ben een doener die ook fatsoenlijk kan denken.”

Eindelijk kan ze dan ook vaker de tijd nemen om uitgebreid te koken voor de hele familie. En wie weet zelfs haar meisjesfantasie verwezenlijken: een café beginnen. Lachend: “De naam hebben we al: ‘De börgemeisterse’.