Tysk 8 frå Cappelen Damm Grunnbok

Page 1




Hei! Tysk er ofte lett å forstå! Dersom eg til dømes seier «Mein Name ist Simen», kan kanskje du òg seie kva namnet ditt er? I denne boka er det akkurat slik du skal jobbe. Du skal prøve å forstå tysk, og det du forstår, skal du ta i bruk og gjere til ditt eige. Tekstane og oppgåvene i boka, filmane, lytteøvingane og oppgåvene på nett er henta frå situasjonar du kan hamne i. Språket du lærer, skal vere nyttig for deg.

Du skal bestille mat på kafé, presentere deg, spørje om og svare på korleis det går. Du lærer å snakke om hobbyar, ein sport du likar, dagane dine, familien din og vennene dine. Og så skal du prøve deg på ei reise til Berlin. Gratulerer med at du valde tysk, gratulerer med ny tyskbok, og lykke til på reisa! Vi startar no!


Innhald Hallo!

2 3

4 4

6

Vor dem Lesen ................................................................................. 8 Hier sind wir! ...................................................................................10 Die erste Stunde in der neuen Schule .............................................14 Wir üben ..........................................................................................18 Grammatikk: Bøying av verbet sein (å vere), spørjeorda wo, woher og wie, tala frå 1-20 ............... 26

Meine Hobbys

28

Das Alphabet und ABC-Lied .......................................................... 30 Vor dem Lesen ................................................................................ 32 Hier sind wir noch einmal! ............................................................. 34 In der Schulpause ........................................................................... 38 Wir üben ......................................................................................... 40 Grammatikk: Presensbøying av svake verb, tala frå 20 – 1000000000 ........................................... 48

Meine Familie

50

Vor dem Lesen ................................................................................ 52 Meine Familie ................................................................................. 54 Picknick im Englischen Garten ....................................................... 58 Habt ihr Tiere? ................................................................................ 62 Wir üben ......................................................................................... 64 Grammatikk: Bøying av verbet haben (å ha), substantiv i ubunden og bunden form, spørjeord ............................................ 70

Das möchte ich essen

72

Vor dem Lesen ................................................................................ 74 Alexander kauft sich Essen im … .................................................. 76 Sarah und Hannah essen im … ...................................................... 77 Was möchtest du essen? ................................................................. 79 Tobias und Laura essen im Restaurant ........................................... 80 Wir üben ......................................................................................... 85 Grammatikk: Sterke verb med vokalskifte i presens ........................ 88

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


5 6

7 8

Komm, wir fahren nach Deutschland!

90

Das ist Deutschland ........................................................................ 92 Schaffst du das? Eine Reise nach Berlin ........................................ 96

Sport macht Spaß

108

Vor dem Lesen .............................................................................. 110 Fünf Sportarten ............................................................................ 110 Der Ball ist rund ............................................................................ 116 Adi und Rudolf Dassler ................................................................ 121 Wir üben ....................................................................................... 122 Grammatikk: Setningar med to verb, dei modale hjelpeverba können, wollen og müssen .................... 126

Mein Tag

128

Vor dem Lesen .............................................................................. 130 Mein Tag ........................................................................................ 134 Hast du Lust auf Kino? ................................................................. 140 Wir üben ....................................................................................... 147 Grammatikk: Wissen og dei modale hjelpeverba sollen, mögen og dürfen .........................................................150

Mein Jahr

152

Vor dem Lesen .............................................................................. 154 Geburtstagskalender Klasse 8 B ................................................... 156 Meine Lieblingsjahreszeit ............................................................. 160 Vier Personen packen den Koffer ................................................. 166 Wir üben ....................................................................................... 168 Grammatikk: Setningsanalyse og kasus ......................................... 170

Minigrammatikk

172

Sterke verb .................................................................................... 186 Uttale..............................................................................................189

Alfabetisk gloseliste

190

INNHALD

5


Hallo! L Å M S G N I R Æ L Eg kan:

helse, presentere meg sjølv og seie «ha det» på tysk bruke det tyske verbet sein (å vere) i presens telje til 20 på tysk stille og svare på spørsmålet Wie geht’s? bruke spørjeorda wie, wo og woher

6

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


KAPITEL

(EINS) 1 HALLO!

7


Vor dem Lesen Kan du seie «eg er» på tysk? Eller «du er»? Kan du nokre andre enkle tyske setningar? Tyskland, Austerrike og Sveits er dei tre største tyskspråklege landa i verda. a) Kva flagg høyrer til kva for land? b) Kor mange menneske bur det i kvart land? Prøv å kople innbyggjartal med rett tyskspråkleg land.

82 800 000 8 700 000 8 400 000 c) Korleis trur du ein stavar namnet på landa på tysk? Bokstavane du treng, finn du på kartet til høgre.

Kennst du es?

8

ß

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

Dette er ein bokstav som berre finst på tysk. Han heiter Eszett eller scharfes S.


1 HALLO!

9


Hier sind wir! Hallo! Ich heiße Tim. Ich bin 12 (zwölf) Jahre alt und gehe in die Schule. Ich komme aus Berlin. Das ist Deutschlands Hauptstadt. In meiner Freizeit spiele ich gerne Handball. Servus! Ich bin Pia aus München. Ich bin 13 (dreizehn) Jahre alt. Mein Hobby ist Fußball. Ich spiele im Verein und gehe viermal die Woche zum Training.

Vokabeln

Hi! Mein Name ist Jan. Ich wohne in Düsseldorf. Ich bin 14 (vierzehn). Meine Hobbys sind Singen und Gitarre spielen. Und ich höre sehr gerne Musik.

Jahre år (fleirtal) alt gammal

Moin! Wir sind Sarah und Lukas aus Kiel. Wir sind Zwillinge und 12 Jahre alt. Wir sind Schüler. In unserer Freizeit segeln wir gerne.

die Hauptstadt hovudstaden die Freizeit fritida der Verein klubben

Verstehen

viermal fire gonger die Woche veka her: i veka

1. Les teksten «Hier sind wir!» i par eller små grupper. Kva ord og setningar forstår de? Fortel for kvarandre.

wohnen å bu

2. Prøv saman å gjette kva resten av tekstane tyder. Sjå nærmare på illustrasjonen til høgre og prøv å seie kven som er kven.

segeln å segle Schüler elevar (fleirtal)

Vertiefen 1

10

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

Personane i teksten seier kva dei heiter på tre ulike måtar. Kva måtar? Skriv dei ned.

2

Bruk tekstane til å finne ut korleis du seier kor gammal du er, kvar du kjem frå og kvar du bur. Skriv dette på tysk: – kva du heiter (vel frå oppgåve 1) – kor gammal du er – kvar du kjem frå – kvar du bur


1 HALLO!

11


3

Lær deg setningane frå oppgåve 2. Lat att boka og presenter deg munnleg for sidemannen din.

4

Mange ord er veldig like på tysk og norsk. Jobb saman munnleg to og to. Gjett dykk fram til dei norske og tyske omsetjingane som manglar her:

Norwegisch

Deutsch

eg heiter

ich heiße ich spiele

eg kjem eg syng ich gehe eg høyrer wir Zwillinge gerne Gitarre musikk Fußball fot Hand handball Training hobby Schule segeln

12

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

Mange ord er veldig like på tysk og norsk.


sprechen wir Å helse

Guten Morgen!

Guten Tag! Guten Abend! Hallo! Hi! Hey! Grüß Gott! (Süddeutschland) Moin! (Norddeutschland) Servus! (Süddeutschland, Österreich) Grüezi! Salü! Hoi! (Schweiz)

Ich bin Ich heiße Mein Name ist … Ich komme aus … Ich wohne in … Ich bin … Jahre alt.

Gute Nacht!

Å presentere seg

Eg er … Eg heiter … Namnet mitt er … Eg kjem frå … Eg bur i … Eg er … år gammal.

1 HALLO!

13


Der Filzstift Bleistift Der Bleistif

Der Kugelschreiber ugelschreibe

Dass Papier

14

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


Die erste Stunde in der neuen Schule Die Lehrerin: Guten Morgen! Und herzlich willkommen in der Sophie Scholl-Schule! Ich bin Frau Meyer, die Deutschlehrerin. Ich komme aus Köln, aber ich wohne und arbeite seit 9 (neun) Jahren hier in Berlin.

Vokabeln

Jetzt seid ihr dran! Bildet Dreiergruppen, und stellt euch einander vor.

die erste Stunde den første (skule)timen

Leah: Hallo! Ich heiße Leah.

neu ny

Pia: Hi, Leah. Ich heiße Pia. Und wie heißt du?

die Deutschlehrerin tysklæraren (dame)

Younas: Ich heiße Younas. Wie alt bist du, Leah?

aber men

Leah: Ich bin 12 (zwölf) Jahre alt. Und du, Pia?

jetzt seid ihr dran! no er det dykkar tur!

Pia: Ich bin auch 12 (zwölf). Wie alt bist du denn, Younas?

bilden å danne

Younas: Ich bin 13 (dreizehn) Jahre alt.

stellt euch einander vor presenter dykk for kvarandre

Pia: Wo wohnt ihr? Ich wohne hier in der Straße.

die Straße gata

Younas: Ich wohne auch nicht weit weg. Nur 2 (zwei) Minuten mit dem Fahrrad. Wo wohnst du, Leah?

nicht ikkje

Leah: Meine Mutter wohnt hier in der Nähe. Mein Vater wohnt ein Stück weiter weg.

das Fahrrad sykkelen

weit weg langt unna

in der Nähe i nærleiken

Pia: Kommt ihr auch aus Berlin? Leah: Ja, ich komme aus Berlin. Woher kommst du, Younas? Younas: Ich komme aus Berlin, aber meine Familie kommt aus der Türkei.

Jetzt bist du dran! = No er det din tur! 1 HALLO!

15


Verstehen 1. Kvifor helsar desse tre elevane på kvarandre? 2. Kven av dei tre har foreldre som ikkje bur saman? 3. I kva for ein by ligg Sophie Scholl-skulen?

Vertiefen 1

Bruk teksten til å finne ut korleis du stiller desse spørsmåla på tysk. Skriv dei ned.

• Kva heiter du? • Kor gammal er du? • Kvar bur du? • Kvar kjem du frå? 2

Lær spørsmåla frå oppgåve 1. Ha ein samtale med sidemannen din der de stiller kvarandre spørsmål og svarar på – kva de heiter – kor gamle de er – kvar de kjem frå – kvar de bur

? S A D T S I S A W Eine Stadt. Eine Stadt ist ein Ort, wo viele Menschen wohnen. Deutsche Großstädte haben mehr als 100.000 Einwohner. Eine Stadt hat normalerweise ein Zentrum. Die zweitgrößte Stadt Deutschlands heißt Hamburg.

16

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


1 HALLO!

17


Wir üben 1

Snakk saman og bli samde om ei betre rekkjefølgje på desse helseuttrykka.

Guten Tag Gute Nacht Guten Morgen Guten Abend

2

Her ser de ulike måtar å helse på. Kven av desse personane seier kva, trur de?

Hi! Guten Tag.

Hallo!

18

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

Hey Bruder, was ist los?


3

Alle zusammen! Still eller set dykk på to rekkjer med ansiktet vendt mot kvarandre. Hels på personen rett imot deg. Still og svar på spørsmål du har lært i dette kapittelet – på tysk:

Kva heiter du? Kor gammal er du? Kvar bur du? Kvar kjem du frå? Skift partnar etter nokre minutt ved at alle går eit steg til høgre.

1 HALLO!

19


4

«Wie geht’s?» tyder «Korleis går det?». Diskuter og bli samde om kva fjes og svar som passar saman.

Danke, sehr gut! Nicht so gut. Es geht. Schlecht. Okay. Danke, gut. Super.

5

Kva er rett rekkjefølgje på denne dialogen? Diskuter og bli samde om rekkjefølgja på snakkeboblene. Les til slutt dialogen høgt saman.

Auch gut.

Hallo!

Wie geht's? Hallo! 6

Wie geht’s dir? Skriv ned korleis det går med deg. Mir geht's ... gut / schlecht / super!

20

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

Danke, sehr gut. Und dir?


7

Her ser du ulike måtar ein kan seie «ha det» på. Gjett kva norske og tyske uttrykk som tyder det same.

bis später bis dann tschüss bis morgen auf Wiedersehen

sest då ha det sest i morgon på gjensyn sest seinare

8

Snakk med minst tre medelevar. Start med å helse på den måten du vil. Så spør ein av dykk korleis det går. Du kan spørje tilbake ved å seie: Und dir? (Kva med deg?) Til slutt seier de «ha det».

9

I dette kapittelet har du lært å: – helse på ulike måtar – stille og svare på spørsmålet «Wie geht’s?» – halde ein samtale om kva du heiter, kor gammal du er, kvar du kjem frå og kvar du bur – seie «ha det!» Skriv ein samtale mellom to personar. Samtalen skal innehalde alle punkta ovanfor.

10

Framfør samtalane for kvarandre i grupper.

1 HALLO!

21


11

Eit av dei mest brukte verba i nesten alle språk i verda er å vere. På norsk er det veldig lett å bøye verbet å vere i presens:

Bøyinga av å vere på norsk eg du han, ho, det vi de dei, De

er er er er er er

På engelsk og tysk er det kanskje litt vanskelegare, for der bøyer du verbet etter kva person du snakkar om. På engelsk seier du I am, you are, he, she, it is, we, you, they are. Det same gjeld for tysk. Verbet sein (å vere) blir bøygd ulikt for dei ulike personane. Dersom du forstår bilettekstane til høgre, kan du finne ut korleis verbet blir bøygd. Prøv å fylle ut bøyinga av sein under. Få eit ark av læraren din eller skriv av oversikta i skriveboka di. Lykke til!

Bøyinga av to be på engelsk I you he, she, it we you they

am are is are a are a are

Bøyinga av sein på tysk ich du er, sie, es wir ihr sie, Sie

Auf diesem Bild siehst du Albert Einstein. Er ist vielleicht der berühmteste Deutschsprachige der Welt.

22

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


Hallo! Ich bin dein neues Deutschbuch!

PPE fra CA

AMM LEN D

Simen

n Braate

• Mona

Ihr seid eine norwegische Deutschklasse. vik sen-Rø Gunder

SFAG fra CA

Das ist ein deutsches Auto. Es ist ein Volkswagen.

PP EL EN DA MM Bokmål Grunnb ok

Grunnb

ok

Bokmål 2-8

Wir sind die deutsche Nationalmannschaft. Wir sind Weltmeister von 2014!

Das ist Angela Merkel. Sie ist Deutschlands erste Bundeskanzlerin.

U du? Und Wer bist du? We Du bist ab jetzt Deutschschüler/ Deutschschülerin!

Das ist Oliver und seine Familie. Sie sind aus Stuttgart.

1 HALLO!

23


12

Kva former av sein (å vere) passar inn i dei opne felta? Prøv åleine først. Skriv setningane i boka di. Hallo! Ich … [namnet ditt]. Ich … [alderen din] Jahre alt. Mein Bruder … 14. Wir … Norweger. Norwegen … ein schönes Land mit Bergen und Fjorden.

… du Deutscher? Ja, ich … Deutscher, aber meine Mutter … aus der Türkei. Okay. Weißt du was das ...? Ja, das … das Brandenburger Tor. Warum … ihr in Berlin? Wir … hier im Urlaub. Cool. Viel Spaß!

13

Her er dei tyske tala frå 1 til 20, men dei står ikkje i rett rekkjefølgje. Korleis skal dei stå? Sei tala frå 1 til 20 høgt for kvarandre.

eins sieben acht zwanzig zwei

14

fünfzehn drei vier sechzehn neun

siebzehn sechs achtzehn elf dreizehn

fünf neunzehn vierzehn zehn zwölf

Skriv ned mobilnummeret ditt på tysk. Mein Handynummer ist: neun – drei – sieben – sechs – null – zwei – drei – eins - eins

24

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


15 1

Mattekonkurranse! Ein av dykk les desse mattestykka høgt og er dommar. Resten prøver å svare på tysk. Kven får flest poeng? a) Was sind neunzehn minus zwölf? Das sind … b) Was sind drei plus vier plus sieben? c) Was sind zwanzig minus vier? d) Was sind dreizehn plus sechs? e) Was sind achtzehn minus neun minus sieben? f) Lag fleire mattestykke sjølv! Bruk tal mellom 1 og 20. Svaret bør også vere eit tal mellom 1 og 20.

16

17

Bingo! Lag eit bingoark i boka di med plass til ni tal (sjå under). Skriv inn kva tal du vil mellom 1 og 20. Så les læraren tal mellom 1 og 20 i tilfeldig rekkjefølgje. Kven kan stryke alle tala sine og seie Bingo! først? 1

20

15

13

9

4

8

12

7

Sjå på tekstane i dette kapittelet ein gong til. Ser du at det er ganske mange ord som begynner med stor bokstav sjølv om dei ikkje står først i setninga? Kva ordklasse høyrer dei orda til som alltid har stor forbokstav på tysk?

verb adjektiv substantiv

1 HALLO!

25


GRAMMATIKK Bøying av verbet sein sein

å vere

ich bin

eg er

du bist

du er

er, sie, es ist

han, ho, det er

wir sind

vi er

ihr seid

de er

sie, Sie sind

dei, De er

Tala 1-20

26

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM

eins

ein

elf

elleve

zwei

to

zwölf

tolv

drei

tre

dreizehn tretten

vier

fire

vierzehn fjorten

fünf

fem

fünfzehn femten

sechs

seks

sechzehn seksten

sieben

sju

siebzehn sytten

acht

åtte

achtzehn atten

neun

ni

neunzehn nitten

zehn

ti

zwanzig

tjue


Spørjeord Wo?

Kvar?

Woher? Kvar … frå?

Wo wohnst du? Kvar bur du? Woher kommst du? Kvar kjem du frå?

Korleis?

Wie geht's? Korleis går det?

Wie?

Kva?

Wie heißt du? Kva heiter du?

Wie?

Kor?

Wie alt bist du? Kor gammal er du?

Wie? Obs!

Übung macht den Meister!

1 HALLO!

27


Meine Hobbys L Å M S G N I R Æ L Eg kan:

fortelje kort om ein hobby eg har stille og svare på spørsmål om fritidsaktivitetar bøye svake verb i presens telje til ein milliard alfabetet

28

TYSK 8 FRÅ CAPPELEN DAMM


KAPITEL

2 (ZWEI)

2 MEINE HOBBYS

29


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.