MATEMATIKK 1A
frå CAPPELEN DAMM
Grunnbok
Nynorsk
Hanne Hafnor Dahl
May-Else Nohr
Velkommen
I Matematikk 1 frå Cappelen Damm utforskar og diskuterer de ulike måtar de kan løyse oppgåvene på saman. Alle må vere aktive i matematikktimane, då de lærer av å snakke saman og diskutere.
1
Kapittelstart
Kvart kapittel har eit bilete med ei fin historie til. Når de høyrer historia og samtalar om biletet, kan de saman med Mattis, Mira og Jon undre dykk over ulike matematiske problemstillingar. Her finn de også måla for kapittelet og omgrepa de skal lære.
Vi tenkjer er ei utvald startoppgåve som hjelper dykk med å utforske og samtale om innhaldet i delkapittelet.
Vi lærer viser éi eller fleire løysingar som de kan studere og reflektere over saman. På denne måten kan de utvikle ei god forståing av temaet de skal jobbe med.
?–oppgåvene kan de løyse saman med klassekameratar. Her er det fleire måtar å tenkje på for å løyse oppgåvene. Snakk saman: Kva er likt, og kva er ulikt?
Lytt til tenkjemåtane til andre, og prøv å forstå korleis andre tenkjer.
Telje
Øve 1 og Øve 2 er oppgåver de kan gjere på eiga hand. Det kan vere lurt å gjere Øve 1 før de går i gang med Øve 2.
Problem er problemløysingsoppgåver. Desse må de kanskje jobbe meir med og bruke fleire forsøk på å løyse. Nokre av oppgåvene har fleire løysingar. Klarar de å finne alle? Det er lurt å samarbeide om å løyse desse problema.
Sant eller usant? er ein morosam quiz med påstandar som anten er rette eller feil – eller kanskje begge delar. Kanskje er de litt usamde om svaret? Då må de diskutere og argumentere for det de meiner er rett.
Mi stjerneside er ei oppgåve der de kan vise kva de har lært.
Spel. På slutten av kvart kapittel er det eit morosamt spel som de også lærer matematikk av.
Mattis Mira Jon Radius
Telje 1
MÅL
• bruke tal på ulike måtar
• telje framover og bakover
• kople tal og mengder OMGREP før – etter framover – bakover kor mange antal
Vi tenkjer
Radius er 5 år. Kor mange lys skal han ha på kaka?
Kan de vise med fingrane?
Vi lærer
Radius har 5 lys på kaka.
1 2 3 4 5
Øv saman på tala 1–5 og mengdene dei står for. Elevane kan telje lysa på kaka og vise like mange fingrar. Dei kan sjå på vimpelen og telje framover og bakover frå ulike tal.
Teikn lys på kakene.
Teikn prikkar på terningane.
Kast ein terning. Kor mange gonger må de kaste før terningen viser 4 prikkar?
Kva for ein terning passar til biletet? Teikn ringar.
Kor mange av kvar? Skriv tal eller lag teljestrekar.
MINE TAL
• Kor mange bokstavar er det i namnet ditt?
• Kva klasse går du i?
• Kor mange år er du?
• Kor langt kan du telje?
• Kva er lykketalet ditt?
• Kva nummer bur du i?
• Kva andre tal kan du?
Namn
Klasse
Eg er år.
teikn lys
Eg kan telje til .
andre tal
Kor langt går det an å telje?
tel bokstavar
skriv lykketal
teikn deg sjølv
eg bur i nummer
Kor mange? Skriv tal eller lag teljestrekar.
Kor mange? Skriv tal eller lag teljestrekar.
2
Kor mange? Fargelegg perlene.
6
Telje til 10
Vi tenkjer
Øv dykk på å telje framover frå 0 til 10.
Øv dykk på å telje bakover frå 10 til 0.
Kva for eit tal kjem rett etter 5?
Kva for eit tal kjem rett før 10?
Vi lærer
10, 9, 8 … 1, 2, 3 …
Talet 6 kjem rett etter 5.
Talet 9 kjem rett før 10.
Elevane kan telje med kviskrestemme, skummel stemme, babystemme, robotstemme osb.
Tel framover. Teikn strekar mellom tala frå 0 til 10.
Tel bakover. Teikn strekar mellom tala frå 10 til 0.
Kor langt kan de telje? Øv på å telje framover og bakover.
Kva høyrer saman?
6
1
4
2
3
5
Teikn strekar til perlesnora. 1 5 9 10 6 3 8
Terningane ligg i rekkjefølgje. Teikn prikkane som manglar.
Kva for nokre tal manglar?
• 6 4 1 5 7 7 8 8 9 9 10 10
Tal og mengd
Vi tenkjer
Mira ryddar i hylla. Ho tel kor mange det er av kvar ting.
Kva for nokre tal skal det stå på lappane?
Vi lærer
Mira tel bøkene. Ho viser antalet med perlesnor og tal.
Tel opp dei andre tinga i hylla. Vis gjerne antalet med perlesnor.
Kor mange?
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
Kor mange klossar er det?
1 4 5 3 2
Teikn rett mengd. Teikn det du vil.
1 4 3
3 2
6
4
5 1 0 3
Kvar synest de det er lettast å sjå antal hjarte utan å telje?
La elevane forklare kvifor dei synest nokre er lettare å sjå enn andre.
Øve 1
Kor mange perler?
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
Kor mange prikkar til saman? 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
Kva høyrer saman?
1 2 3 4 5 2 2 3 3 4 2
Problem 1
Kor mange klossar har Mattis og Mira? klossar klossar
Mattis gir Mira ein kloss.
Kor mange klossar har dei no?
Kor mange har vi til saman?
No har Mattis klossar. No har Mira klossar.
Problem 2
Les tala. Teikn prikkar på terningane.
6 5 7
Problem 3
Teikn til saman 7 prikkar på 2 terningar. Teikn prikkane på ulike måtar.
Sant eller usant?
Talet 9 er rett etter 10.
Talet 5 er rett før 6.
3 elefantar er like mange som 3 mus.
100 er det største talet som finst.
JA NEI
JA NEI
JA NEI
JA NEI
Elevane kan forklare for kvarandre korleis dei har tenkt.
Mi stjerneside
Teikn eit talmonster som har
3 auge – 4 armar – 5 bein – like mange øyre som auge
Du bestemmer sjølv korleis resten av monsteret skal sjå ut.
Elevane kan gi namn til monstera sine og vise dei til kvarandre. Kva for eit monster er det skumlaste, søtaste og farlegaste?
Hjelp!
Tre på rad
Spel to eller fleire saman.
1 Bruk kvar dykkar bok.
2 Kast terningen annankvar gong, og set kryss i ruta som viser same antal som terningen.
De treng
• blyant
• terning
3 Spelaren som først får tre kryss på rad, vinn spelet.
Dersom de brukar brikker i staden for å teikne kryss, kan de spele fleire gonger.