Stedenbouwkundig Rapport Schakelsemester 2009

Schakelsemster TU Delft Casimir Slui Project Javaplein 2009

RUIMTE VOOR EEN PLEIN & HOUD HET SIMPEL Een stedenbouwkundig ontwerp voor het Javaplein.

Schakelsemester HTO 2009 Casimir Slui, 4025644

Statement

Economische Upgrade

Een groot plein

Betere infrastructuur Interactie Om trots op te zijn

Voor de Indische Wijk Hou het simpel Uitstappen bij de bibliotheek

Analyse

Indische Buurt - Javaplein Bereik:

Analyse Stedenbouw Week 1

Groen = 15min. fietsen Oranje = 15min. lopen

Anchorpoints Het centrum van Amsterdam ligt vol met anchorpoints: Waterlooplein, Rijksmuseum, Dam etc. Ten oosten van het centrum, richting het Javaplein, wordt de dichtheid van deze points steeds minder.

Voor de bewoners van Zeeburg is er een OV-verbinding via het Javaplein in de richting van bijvoorbeeld Artis, het Tropenmuseum en de grachtengordel, er is echter een andere verbinding die sneller gaat, dus deze bewoners komen nu niet in de Indische buurt. Het toevoegen van een groot anchorpoint zou ervoor kunnen zorgen dat men juist wel de route langs het Javaplein kiest. Het kan dan een punt worden waar niet alleen mensen uit de buurt komen, maar ook mensen uit andere wijken.

Overige bibliotheken Anchorpoints

IJ

Het centrum van Amsterdam ligt vol met anchorpoints: Waterlooplein, Rijksmuseum, Dam etc. Ten oosten van het centrum, richting het Javaplein, wordt de dichtheid van deze points steeds minder.

Voor de bewoners van Zeeburg is er een OV-verbinding via het Javaplein in de richting van bijvoorbeeld Artis, het Tropenmuseum en de grachtengordel, er is echter een andere verbinding die sneller gaat, dus deze bewoners komen nu niet in de Indische buurt. Het toevoegen van een groot anchorpoint zou ervoor kunnen zorgen dat men juist wel de route langs het Javaplein kiest. Het kan dan een punt worden waar niet alleen mensen uit de buurt komen, maar ook mensen uit andere wijken.

IJ

IJ-tunnel

Veemarkt hallen Zeeburg

Brug Artis

Molen

JAVAPLEIN

IJ-tunnel

Dappermarkt Tropenmuseum

Muiderpoort station

Flevopark

Oosterpark Weteringschans Zeeburgerbrug

OLVG

Sciencepark

Veemarkt hallen

Sarphatipark

Zeeburg

Park Amstel

Jaap Eden Baan

Brug Artis

Begraafplaats

Molen

JAVAPLEIN Dappermarkt Tropenmuseum

Muiderpoort station

Flevopark

Ancherpoints

Oosterpark Weteringschans Zeeburgerbrug

OLVG

Sciencepark Sarphatipark

Park Amstel

Jaap Eden Baan

Begraafplaats

Tramlijnen

Gecombineerd Circuit Analyse Stedenbouwkundige Analyse (gedeeltelijk groepswerk) In de afbeelding hierboven is de gelaagdheid van het onedrzoek te zien. De oranje bol is gebaseerd op het bereik van de wandelende wijkgangers en de groene bol van de fietsende wijkbewoners, maar ook vice versa, dus wie er vanuti de rand van de bereikbol naar het javaplein kan komen.

De bereikbaarheid van het Javaplein is goed. De hoeveelheid ancherpoints kunnen het Javaplein minder interresant maken maar bieden ook de mogelijkheid om van het Javaplein een ancherpoint te maken. De verschillende bibliotheken zijn elkaars concurrentie maar de grootte van het aanbod in culturele boekwerken in de bibliotheek geeft de bibliotheek uit de indische buurt een aparte marktpositie, ook m.b.t. de bereikbaarheid van Zeenburg.

Analyse

Indische Buurt - Javaplein

Wonen

Winkels

Timorplein

Wonen

Plein Wonen

Wonen

Winkels

INFO

Wonen

Winkels

Winkels

Ceramplein Pleinen 1 bereikbaar plein voor 3 hoofdwegen

Bestaande Situatie

De bestaande situatie, 1 interresant knooppunt waar wonen en winkels elkaar snijden.

Muziek

Sport

Boeken

Samenkomst

Kamers

Algemeen

Vergaderen

Algemeen

Entree

Workshops

Entree

Bibliotheek

Plein als trekpleister

Nieuw Concept

Buurtcentrum

Hotel/Hostel

Concept, een groot plein met daaraan informatieve maar ook siociale functies zorgen voor een nieuwe routing en meerdere interresante knooppunten.

Gekoppeld

Gebroken

Het nieuwe plein zou dus als trekpleister kunnen fungeren voor de wijk!

Het Javaplein is niet het enige plein in de omgeving, maar wel de enigste in de nabije omgeving die grenst aan meerdere hoofdwegen.

Combinatie

Programma

Groenvoorziening

In dit overzicht van DRO Amsterdam is te zien welke functies er in de wijk beschikbaar zijn.

Merendeel is ingevuld door de detailhandel, enkele maatschappelijke en vrijetijdsfuncties zijn ook in de directe verbintenis met het javaplein beschikbaar, evenals het openbaar vervoer dat goed bereikbaar is.

Uit ge gegevens van DRO Amsterdam blijkt dat er veel basketbal voorzieningen zijn in de omgeving van het Javaplein en een enkel voetbalveld. Echter langs de Javastraat zijn er geen sportfaciliteiten.

Vertaling van de analyse naar programma

Relatie Plein en Gebouw

FlexHotel

BuurtCentrum

Bibliotheek

Plein

FlexHotel

BuurtCentrum

Bibliotheek

Plein

BuurtCentrum

FlexHotel

Plein Bibliotheek

Wonen

Wonen Winkels

O w ve o r n g e a n n / g w i n k

e

l

s

Winkels

?

Programma’s combineren De 4 hoofdprogramma’s kunnen op diverse manieren worden gekoppeld of gescheiden.

In bovenstaande diagrammen is te zien welke mogelijkheden er beschikbaar zijn.

Het plein, of de pleinen zouden als schakel kunnen functioneren in de ketting van de 4 programma’s.

Relaties “pleinen”

Pleinen Zoals hierboven is te zien is er in de schematische weergave van de locatie weergegeven. De diagrammen die volgden uit de analyse welke programma’s bij horen of gescheiden moeten zijn gaven ook een bevestiging voor de keuze van Door het maken van een klein en een groot plein kan men van rust naar actie

een plein elkaar zouden moeten 2 pleinen. geleidelijk wennen.

Stedenbouwkundige en Architectonische uitgangspunten

Oorspronkelijke Programma

Oorspronkelijke Bibliotheek Programma Woningen Bibliotheek Plein Woningen Parkeren Plein

Stedenbouwkundige Uitgangspunten

Architectonische Uitgangspunten

1.

2.

3.

4.

1. Laagdrempeligheid door Simplicity 2. Functies mixen Architectonische Uitgangspunten 3. Interactie door Transparantie

Economische upgrade van de wijk Stedenbouwkundige Uitgangspunten Sociale interactie verbeteren Ruimte voor een Plein Verkeer optimaliseren 1. Economische upgrade van de wijk 2. Sociale interactie verbeteren 3. Ruimte voor een Plein 4. Verkeer optimaliseren Programma toevoegen Aangepast Programma

Programma toevoegen Buurtcentrum

1. Laagdrempeligheid door Simplicity 2. Functies mixen 3. Interactie door Transparantie Verbindende elementen

Bibliotheek Aangepast Programma

Verbindende elementen Plein

Flex-Hotel Buurtcentrum

Buurtcentrum (workshop, les, activiteiten) Bibliotheek

Bedrijvigheid Flex-Hotel

Flex-Hotel (klein -> groot, werkruimte) Buurtcentrum (workshop, les, activiteiten)

Leescafé (sociaal samenkomst) Plein

Plint (transparant) Leescafé (sociaal samenkoms

Kleine ondernemers (ZZP’ers) Flex-Hotel (klein -> groot, werkruimte)

Bedrijvigheid

Plint (transparant)

Parkeren (onder het plein) Kleine ondernemers (ZZP’ers)

Parkeren

Parkeren (onder het plein)

Indirect

Direct

Bibliotheek bezoekers Buurtbewoners Bibliotheek bezoekers Kleine ondernemers Buurtbewoners Kleine ondernemers

Direct

Hotel

Bibliotheek Buurtcentrum Bibliotheek Werkruimte ZZP Buurtcentrum Werkruimte ZZP

Flex-Hotel

O m g Bibliotheek e v i n Buurtcentrum g

Indirect

Plein

Bibliotheek Buurtcentrum

Het leescafé en het buurtcentrum als ontmoetingsplek in de bibliotheek

Trapsgewijze Flex-Hotel

opbouw in stendenbouw-

kundige massa’s

Bibliotheek

Het hotel geeft de buurt de economische upgrade die de buurt het beeld van een vogelaarswijk kan doen wegnemen.

Wonen zou een extra vraag van de nieuwe bewoners aan de buurt geven en minder voor de buurt zelf betekenen. Nieuwe bewoners, nieuwe eisen, eisen van de nieuwe bewoners inwillegen maar waar blijft de buurt zelf?

Trapsgewijze opbouw van kennis van basiskennis naar technische kennisverwerkt in zowel het exterieur als het interieur van de bibliotheek

indirecte verbinding

Functies in de plint

Plein indirecte verbinding

Functies in de plint

Plein

Eisen aan de bebouwing + stedenbouwkundig concept plan

Achterliggende gedachte gebouwopbouw.

Om wat voor de wijk te kunnen betekenen moeten de plinten van de gebouwen ´´open´´ zijn.

Plinten die afgesloten zijn zijn niet interresant, tevens als functies die nietszeggend zijn.

Er moet een diversiteit van acties plaatsvinden zodat voorbijgangers indirect maar wellicht na het zien ervan ook direct betrokken kunnen worden

Een gebouw zonder plint heeft ook visueel een andere invloed. Men ziet dan maar één ding terwijl met een plint de delen beter benadrukt kunnen worden en rust en actie ook benadrukt worden.

Een plint die afgedekt wordt door een profiel kan ook zorgen dat de bovenliggende functies minder zichtbaar worden en dus ook rustiger worden ervaren dan de plint.

Stedenbouwkundig Ontwerp

Uitgangspunten stedenbouwkundig plan -Bereikbaarheid -Economie -Ancherpoint voor de buurt -GEEN Woningen -Hotel/Hostel Relatie Plein en Gebouw -Bouwen voor de buurt -Buurtcentrum -Interactie Plein BiblioFlex- -Workshops BuurtHotel Centrum theek -Groot Plein -Ruimte voor het plein -Fonteinen -Groene lijn doorzetten

FlexHotel

BuurtCentrum

Bibliotheek

Plein

BuurtCentrum

FlexHotel

Plein Bibliotheek

Bestaande situatie (1:3000)

Postieve punten huidige situatie: + bereikbaarheid met het OV + veel winkels + veel groenvoorziening + ancherpoint het Badhuis

Negatieve punten huidige situatie: - geen duidelijkheid, voetgangers/auto-gebied - restruimte ‘‘plein’’ - geen sociale interactie - eentonig straatbeeld (bestrating) - rommelig verkeersbeeld

Nieuwe situatie (1:3000)

Positieve punten:

+ bereikbaarheid

+ ruimte voor een plein

+ doortrekken groene lijn

+ uitstappen bij de bibliotheek

+ simpele vorm

Negatieve punten: - Omleggen tram (kosten) Wonen - een groot plein?

- breken in de stedenbouwk. context - wat doet de tram met het plein?

- vorm van het hotel/hostel - parkeergarage? waar?

Wonen Winkels

Winkels

O w ve o r n g e a n n / g w i n k

e

l

s

Volwassenen, zitplek, bijkletsen

Kinderen tot 12jr. speeltuin

Jeugd, hangplek, voetbalveldje

Principe Invulling van het ´´grote plein´´

Tram

foto’s Mecanoo Architecten

Waterspektakel

Concept van sociale controle door de jeugd tussen de oudere doelgroepen te plaatsen.

Afbeeldingen verschillen van de uiteindelijke toelichting hieronder.

Parkeren

3 Pleinen & Hybrid Parking

Kinderen tot 12jr. speeltuin + Parkeren

Waterspektakel + Entree + Kind

Volwassenen, zitplek, bijkletsen

Jeugd, hangplek, voetbalveldje

Toelichting van links naar rechts Overdag een speelterrein voor kinderen - In de wintermaanden een kerstmartk - In de zomermaanden de Indische Zomerspelen voor de jeugd en s’avonds een parkeerplek voor de bewoners!

De entree wordt benadrukt met een spelend waterspektakel waar kinderen vooral op af zullen komen maar waar in de zomer de nodige verkoeling is te vinden zodat men buiten lekker met de voeten in het water een boek kan lezen dat men zojuist bij de bibliotheek heeft geleend.

Een plein voor de oudere medemens, rustiger gelegen met goede degelijke bankjes met voldoende ruggesteun en toch contact met de jeugd die op het plein ernaast met water aan het spelen is.

Een plein voor de jonge volwassenen, een eigen grasveld met hangplek. Lekker een beetje voetballen of in het gras liggen met je vrienden.

Beeldvorming 4 pleinen

Kinderen tot 12jr. speeltuin + Parkeren

09.00-17.30

Waterspektakel + Entree + Kind

Volwassenen, zitplek, bijkletsen

Jeugd, hangplek, voetbalveldje

Impressie van het plein

Impressie Plein gezien vanuit het westen

Beeldvorming uitwerking (N.B. De bomen krijgen een voetstuk waar ze in staan)

Impressie Plein gezien vanuit het Oosten

Referentie ´´Groene Borderbakken´´, Maastricht (zitten, kijken en bekeken worden)

Relatie bibliotheek met het plein

Het plein wordt de nieuwe place to be in de Indische Buurt samen met het bestaande Badhuis dat niet in de schaduw komt te staan van een prominentere hoogbouw.

Het concept rug aan rug is rechtsboven terug te zien in de impressie waar bewoners in de schaduw van de bekadering van de bibliotheek hun eigen boek kunnen lezen terwijl dit in de bibliotheek ook gebeurt. Rug aan rug maar met een glazen scheiding.

De pleinen mogen dan onderling voor diverse doelgroepen zijn ontworpen het gebruik en het meubilair geven dezelfde laagdrempelige uitstraling die de bibliotheek bied. Een duidelijke entree/gebied dat men kan betreden.

Simpele duidelijke en functionele meubels en inrichting.

Vanuit het leescafĂŠ dat op de verdieping van de bibliotheek is gesitueerd is er altijd overzicht over het gehele plein. Minder inkijk van buiten naar binnen voor de nodige rust in het gebouw maar toch het contact met het plein.

Concept rug aan rug

Schets duidelijke entree, uitstappen bij de bieb met de tram.

De bomen krijgen hun eigen sokkel, op dichtere ‘‘bebossing’’ alleen een aanzet zodat de boom niet in het plein staat maar in zijn eigen voetstuk

Waterspektakel entree

Ingang parkeergarage

Staalkorven met gedeeltelijke haagvulling bovenin.

Voetstuk van stenen. Tussen de stenen door zijn er lichtpunten opgenomen van glas. Hiermee kunnen verschillende kleuren gebruikt worden voor bijv. schaatbsbaan, kerstmarkt of zomerspelen voor de jeugd. Referentie Skatepark Rotterdam.

Definitieve Stedenbo

ouwkundige Invulling

Parkeren onder het hele plein.

Ingang op het plein, uitgang aan de achterzijde van de bibliotheek.

Lintzen buitenmeubilair, tupe Andromeda simpel maar functioneel

LED buitenverlichting Philips, Lumec Leonis Serie zorgt voor schaduw belijning. stedenbouwkundige tekening, schaal 1:500

Stedenbouwkundige doorsneden en materialisering

Stedenbouwkundige doorsneden

Impressies

Zicht op het Flex-hotel

Impressies