Koringfokus/ Wheat Focus March/April 2024

Page 1

Só het kultivars die seisoen deurloop

CULTIVAR EVALUATION FREE STATE

MARCH • APRIL 2024 VOL 42.2 Combine harvester for Taung farmers
PO Box 143, Isando, 1600. Tel: +27 11 921 5002 www.cropscience.bayer.co.za /// www.bayer.co.za Hazard statement: Harmful if swallowed. May cause an allergic skin reaction. Very toxic to aquatic life with long-lasting effects. Gaucho® FLEXX 600 FS Reg. No. L6562 (Act No. 36 of 1947). Contains Imidacloprid (chloro-nicotinyl) 600 g/ℓ. Warning. Gaucho® FLEXX 600 FS is a registered trademark of Bayer AG Read the label before use. A36984/KF CROP PROTECTION We back you with WARNING

COVER The Consumer price index data published by Stats SA showed in December 2023 a decrease in the price of a white bread in comparison to the same period of the previous year. Read more in Market information from SAGIS on page 29.

Wheat Focus / Koringfokus

Six issues per year published. Contents determined in cooperation with industry role players such as the ARC-Small Grain, SA Grain Information Service and SA Grain Laborotary.

Wheat Focus is available to bona fide small grain producers free of charge.

REEDS 42 JAAR DIE ONAFHANKLIKE SPESIALIS-TYDSKRIF VIR DIE KLEINGRAANBEDRYF THE INDEPENDENT SPECIALIST MAGAZINE FOR THE SMALL GRAIN INDUSTRY FOR THE PAST 42 YEARS

4 Britse kundige van plantsiektes bespreek beheer

04 † Nico Loubser / Agbiz kongres / Nampo

07 Handover of harvesting machine a boost for Taung farmers

22 Gewasrotasie speel deurslaggewende rol in landbou se toekoms

24 Are we paying enough attention to nozzles?

30 The reality of conventional farming vs biological farming

FEEDBACK SEED COMPANIES

10 Koringkultivars met goeie eienskappe vir die noordelike gebiede

Publisher and owner

Contact details for editorial contributions, advertisements and subscriptions: Mediakom PO Box 20250 Noordbrug 2552

Tel: 018 293 0622 info@mediakom.co.za www.mediacomcc.co.za

EDITOR: Willie Louw

ADVERTISEMENTS: Jana Greenall 011 476 3702 / 082 780 9914

DESIGNER: Mercia Venter - studio.chatnoir@gmail.com

© Copyright: All rights reserved in pursuance of Article 12(7) of the Act on Copyright 1978 and any amendments. All trademarks, brand names, graphic images and photographs are the property of their respective owners. Opinions and claims expressed in articles and advertisements do not necessarily portray the opinion of the publisher and contributors, nor that of organisations involved.

14 Aanpassing in besproeiingskoring verminder risiko en uitgawes

18 Goeie opbrengste ondanks nat toestande in Wes-Kaap

20 Suiwer saad: Kontrole en moeite om vreemde saad, insekte weg te hou

SMALL GRAIN

8 Koringverbouing het nie ‘n resep soos broodbak nie

26 Cultivar evaluation in the Free State

MARK-INFO

5 Finale produksieskatting: Minder koring, meer gars en kanola

29 SAGIS: Market information - wheat

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 3
MARCH • APRIL 2024 VOL 42-2
18
8
Photo credit to Décio Guanabarino Silveira, Pixabay.
Opbrengs in nat toestande
Extravaganza-boeredag Jacobsdal
Harvester for Taung farmers 7

Britse kundige van plantsiektes bespreek beheer

Die verspreiding van roesswamme en die implementering van bestuurspraktyke om die voorkoms van epidemies te probeer verhoed het onder meer onder die soeklig gekom toe ‘n internasionale kundige by ‘n kongres van Suid-Afrikaanse plantpatoloë ‘n voordrag gelewer het.

Prof Diane Saunders van die navorsinggroep “Delivering Sustainable Wheat, Advancing Plant Health (APH)” by die John Innes Sentrum in Norwich, Norfolk, Engeland, was die genooide spreker by die die 53ste kongres van die Suider Afrikaanse Vereniging vir Plantpatologie (SASPP). Dit is in Januarie 2024 deur die departement plantwetenskappe van die Universiteit van die Vrystaat aangebied. Sowat 170 verteenwoordigers van meer as 30 instansies het die kongres by Golden Gate bygewoon.

Volgens prof Willem Boshoff van die UV was die titel van prof Saunders se voordrag “How to outsmart a cereal killer”. Sy het klem geplaas op drie fundamentele beginsels van plantsiektebeheer, naamlik voorkoming, waarneming en aksie.

Voorkomingstrategieë sluit in akkurate inligting rakende die verspreiding van roesswamme en die implementering van bestuurspraktyke om die voorkoms van epidemies te probeer verhoed. Wanneer roessimptome wel voorkom moet nuwe molekulêre metodes soos MARPLE oorweeg word om die betrokke ras(se) tydig te identifiseer. Prof Saunders het ook die belangrikheid van baanbrekende navorsing beklemtoon wat daarop gerig is om koring se vatbaarheid vir roesswamme te systap.

Die John Innes Sentrum in Engeland is sedert 1910 ‘n onafhanklike navorsingsentrum en fokus op plant- en mikrobiese wetenskappe. Prof Saunders ondersoek patogene wat landbouproduksie en voedselsekerheid bedreig, soos die ontluikende siekte koringverskroeiing (“wheat blast”) wat ‘n reuse uitwerking in sommige lande het, asook koringroesswamme.

Koringroesswamme is al voorheen as die “polio” van landbou beskryf weens hul negatiewe uitwerking op koring-

KORTLIKS

Nico Loubser: oud-voorsitter van SSK †

Nico Loubser (78), ‘n voormalige voorsitter van die Sentraal-Suid Koöperasie (SSK) op Swellendam, is op 21 Februarie 2024 oorlede. Hy het van 1983 tot 2009 in SSK se direksie gedien, die laaste 14 jaar daarvan as voorsitter. Hy het naby Stormsvlei in Swellendam se distrik met onder meer skape en melkbeeste geboer

produksie wêreldwyd. Prof Saunders se groep gebruik genoom gebaseerde benaderings om die voorkoms en verspreiding van koringroesswamme op ‘n internasionale skaal te monitor. Die langtermyn doelwitte van die navorsing sluit in die bestudering van die molekulêre meganismes onderliggend tot die ontwikkeling van aanpassings by roesswamme en hoe om hierdie inligting te gebruik om siekteweerstand te verbeter.

Ten einde haar navorsingsbevindings so vinnig as moontlik om te skakel na praktiese toepassings het prof Saunders noue samewerking met verteenwoordigers van saad-, kunsmis- en chemiese maatskappye.

Die UV gee erkenning aan die SA Wintergraanbedryfstrust (SAWCIT) vir hul finansiële ondersteuning wat prof Saunders se besoek moontlik gemaak het.

Kongres oor alle landbousake

Die landbousakekamer Agbiz se jaarlikse kongres word van 5 tot 7

Junie 2024 by Sun City in Pilanesberg, Noordwes gehou. Die tema is Volhoubare groei in ‘n veranderende internasionale landskap. Die kongres beoog om met kundige sprekers oplossings te vind vir ingewikkelde gebeure in geopolitiek, die omgewing en maatskaplike onstabiliteit sodat die bedryf voorspoedig kan wees. Meer inligting by www.agbizcongress.co.za

Nampo Oesdae kom nader

Voorbereidings vir die tradisionele

Nampo Oesdag van Dinsdag 14 tot Vrydag 17 Mei 2024 op Nampo-park buite Bothaville vorder goed. Kaartjies is van 1 April 2024 af beskikbaar. Aanlyn kos toegang R110 by www. ticketpros.co.za of met aankope by die hekke R130.

Bredasdorp se span van Graan SA en Bredasdorp-park is ook by die tekenbord vir Nampo Kaap wat van Woensdag 11 tot Saterdag 14 September 2024 beplan word

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 4
Prof Diane Saunders Figuur 1. Fundamentele beginsels van plantsiektebeheer. Bron: Suider Afrikaanse Vereniging vir Plantpatologie.

Finale produksieskatting: Minder koring, meer gars en kanola

In vergelyking met die vorige seisoen word minder koring maar meer moutgars en kanola in 2023 se wintergraanoes volgens die Nasionale Oesskattingskomitee (NOK) se jongste beraming verwag. Die finale produksieskatting op 28 Februarie 2024 dui op 2,078 miljoen ton koring, 376 195 ton gars en 237 450 ton kanola.

Die verwagte koringproduksie in die Wes-Kaap is 1,095 miljoen ton (53% van die totale oes), in die Noord-Kaap 296 000 ton (14%) en in die Vrystaat 288 000 ton (14%). Hoewel die koringoes kleiner is, is dit nog meer as die tienjaargemiddeld van 1,80 miljoen ton.

Die verwagte oes vir hawer vir die 2023-seisoen is 40 250 ton en die oppervlakteskatting is 27 500 ha. Die verwagte opbrengs is 1,46 t/ha.

In die geval van soetlupine is die produksieskatting 16 000 ton. Die oppervlakte is 16 000 ha, met ‘n verwagte opbrengs van 1,00 t/ha.

Koring

Koring se landwye oes is 31 975 ton minder as in die vorige seisoen. Die groter oes van die 2023-seisoen uit die Wes-Kaap is nie genoeg om vir die kleiner oeste uit die Vrystaat (148 800 ton minder), die Noord-Kaap (42 500 ton minder) en Noordwes (25 600 ton minder) te vergoed nie. Ook uit Limpopo word ‘n kleiner oes as in die vorige seisoen verwag.

Die kleiner oeste uit die provinsies is ‘n weerspieëling van plantvoornemens gedurende April 2023. Produsente in al die provinsies met die uitsondering van die Wes-Kaap en Mpumalanga het beplan om minder hektare koring of dieselfde oppervlakte daarvan te plant. Uiteindelik was die werklike aanplantings 4 650 ha minder as die plantvoorneme van April 2023.

Produsente van die Wes-Kaap het meer koring geplant as wat hulle voorneme in April 2023 was. Uiteindelik het aanplantings 365 000 hektaar beloop terwyl die plantvoorneme 362 500 ha was.

In die Vrystaat het produsente beplan om 77 000 ha koring te plant maar die aanplantings het 72 000 ha beloop. Dit is 24 000 ha minder as die 96 000 ha wat in die 2022-seisoen geplant is.

In Noordwes het produsente 1 000 ha minder geplant as wat hulle voorneme in April 2023 was. Die aangeplante oppervlakte het 11 000 ha beloop wat ‘n daling van 3 500 ha teenoor die 2022-seisoen was.

Dieselfde situasie het in Limpopo voorgekom waar produsente 1 000 ha minder koring as hul voorneme geplant het.

In die Noord-Kaap, Oos-Kaap en KwaZulu-Natal het produsente wel die hoeveelheid hektare beplant as wat hulle voorneme was.

Gars

Die NOK se finale produksieskatting vir gars is 376 195 ton, dit is 4 195 ton meer gars as in die vorige seisoen. Die oppervlakte beplant word op 107 600 ha beraam, terwyl die verwagte op-

brengs 3,50 t/ha beloop.

Produsente het 1 500 ha minder gars geplant as wat hulle plantvoorneme in April 2023 was. Die 2023-seisoen se aanplantings was 6 600 ha meer as in die vorige seisoen.

Kanola

Vir die vierde agtereenvolgende seisoen word ‘n rekordoes van kanola verwag. Die vyfjaar-gemiddeld beloop 154 560 ton en volgens die NOK beloof die 2023-oes 237 450 ton. Dit is 27 450 ton meer as in die vorige seisoen.

Die oppervlakteskatting vir kanola is 131 200 ha, met ‘n verwagte opbrengs van 1,81 t/ha. Produsente het 37 000 ha meer geplant as wat hul plantvoorneme in April 2023 was. Die aanplantings het ook 7 690 ha meer beloop as in die 2022-seisoen.

Hawermout en soetlupine

Hawermout se oes van 40 250 ton dui op ‘n goeie opbrengs. Die oes is 12 700 ton meer as in die vorige seisoen, hoewel aanplantings net 500 ha meer is as in die vorige seisoen.

Hoewel soetlupine se verwagte oes van 16 000 ton effens meer is as in die vorige seisoen, het aanplantings heelwat afgeneem. Die 2023-seisoen se oppervlakte het 16 000 ha beloop teenoor die vorige seisoen se 21 000 ha.

Voornemens vir 2024 se wintergewasse

Die NOK se voornemens van produsente om wintergewasse in 2024 te plant word 25 April 2024 vrygestel. Meer inligting oor die oesskattings is op SAGIS se webtuiste beskikbaar by www.sagis.org.za onder die opskrif ‘non-SAGIS info’ - crop estimates.

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 5
2023-seisoen. Provinsie Opp beplant Ha 2023 Opp beplant Ha 2022 Opp plantvoorneme Ha April 2023 Finale skatting Ton 2023 Finale oes Ton 2022 Wes-Kaap 365 000 360 000 362 500 1 095 000 918 000 Noord-Kaap 40 000 47 000 40 000 296 000 338 500 Vrystaat 72 000 96 000 77 000 288 000 436 800 Oos-Kaap 6 300 6 000 6 300 40 950 40 200 KwaZulu-Natal 8 500 9 200 8 500 56 950 60 730 Mpumalanga 4 200 4 000 4 100 28 560 27 600 Limpopo 30 000 29 000 31 000 198 000 187 000 Gauteng 950 1 100 1 200 6 365 7 370 Noordwes 11 000 14 500 12 000 68 200 93 800 Totaal 537 950 566 800 542 600 2 078 025 2 110 000
Tabel 1. Oppervlakte- en finale produksieskatting van wintergewasse per provinsie vir die

Cereals System Portfolio

Aubaine® 518 SC

A suspension concentrate herbicide for the residual pre-plant, pre-emergence or early post-emergence control of Italian Ryegrass and other selected weeds in wheat in the winter rainfall region.

Kerb™ FLO 400 SC

A suspension concentrate herbicide used for annual winter grasses on canola in the winter rainfall areas.

Pixxaro® 266 EC

An emulsion concentrate herbicide for pre-plant burndown of broadleaf weeds on fallow lands and selective early post-emergence control of broadleaf weeds in wheat and barley.

Quelex 200 WG

A water dispersible granule herbicide for early post-emergence broadleaf weed control in wheat in the Western Cape and the summer rainfall region.

Tarzec® 320 WG

A water dispersible granule herbicide for selective, early post-emergence control of broadleaf weeds and some annual grasses in wheat in the Western Cape and irrigated areas in the summer rainfall region.

• Tarzec® 320 WG contains Arylex® (70 g/kg) and Pyroxsulam (250 g/kg) | Reg. No. L10760 | Act No. 36 of 1947 TM ® Trademarks of Corteva Agriscience and it’s affiliated companies. © 2024 Corteva.

Visit us at corteva.co.za FOR MORE INFORMATION CONTACT THE REGISTRATION HOLDER: Corteva Agriscience RSA (Pty) Ltd · Reg. No. 1991/003030/07 • Paarl +27 (0) 21 003 8259 • Centurion +27 (0) 12 683 5700 • 2nd Floor, Building A, Lakefield Office Park, 272 West Avenue, Centurion, 0157, Gauteng, Republic of South Africa. OUR CROP PROTECTION PRODUCTS ARE AT THE HEART OF AGRICULTURE
HERBICIDES ALWAYS USE ACCORDING TO LABEL RECOMMENDATIONS: Aubaine® 518 SC contains chlorotoluron (500 g/L) and isoxaben (18.75 g/L) | Reg. No. L11069 | Act No. 36 of 1947 • Kerb™ FLO 400 SC contains propyzamide (400 g/l) | Reg. No. L4065 | Act No. 36 of 1947 • Pixxaro® 266 EC contains Arylex® (16.25 g a.e./L) and fluroxypyr (250 g a.e./L) | Reg. No. L11191 | Act No. 36 of 1947 • Quelex™ 200 WG contains Arylex® (100 g/kg) and florasulam (100 g/kg) | Reg. No. L10759 | Act No. 36 of 1947
HAZARD STATEMENT(S) FOR AUBAINE® 518 SC Suspected of causing cancer. Suspected of damaging the unborn child. Very toxic to aquataic life with long lasting effects. WARNING HAZARD STATEMENT(S) FOR KERB™ FLO 400 SC Suspected of causing cancer. May cause damage to organs through prolonged or repeated exposure if swallowed. Very toxic to aquatic life with long lasting effects. WARNING HAZARD STATEMENT(S) FOR PIXXARO® 266 EC May cause an allergic skin reaction. Causes serious eye damage. May cause respiratory irritation. Very toxic to aquatic life with long lasting effects. DANGER HAZARD STATEMENT(S) FOR QUELEX™ 200 WG Causes serious eye irritation. May cause cancer. Very toxic to aquatic life with long lasting effects. DANGER HAZARD STATEMENT(S) FOR TARZEC® 320 WG May be harmful if swallowed. Causes serious eye irritation.Very toxic to aquatic life with long lasting effects. WARNING

Handover of harvesting machine a boost for Taung farmers

This is all thanks to the partnership between FarmSol and the South African Cultivar and Technology Agency (SACTA), who handed over a new harvester funded by SACTA during the mechanisation handover launch on 22 February 2024 at the Ipelegeng Coop, Greater Taung Municipality, in Taung, North West.

Tshwaragano Farmers’ Cooperative beneficiaries are eagerly anticipating harvest day, as the acquisition of their own harvester will enable them to commence harvesting on schedule, resulting in higher yields and decreased losses. The date of the handover of the harvester coincided with the one-year anniversary of the last handover of new tractors and farming equipment worth R8 million by FarmSol and the South African Breweries (SAB).

Aron Kole, the managing director of FarmSol, mentioned that one of the biggest challenges faced by soya farmers is the contractor's delayed arrival to the project. The recently acquired equipment will be utilized for harvesting various crops such as barley, soya beans, maize, and others.

According to SACTA CEO Andrew Bennett, farmers could potentially be losing anywhere from R150 000 to R3 000 for every 100 hectares they plant. Bennett highlighted the significance of this sizeable sum for smallholder farmers, underscor-

from contractors.

ing the need for SACTA's intervention.

SACTA is the central institution that manages the breeding levies for self-pollinated grain and oilseed crops, including wheat, barley, soya beans, and some canola cultivars. A portion of the funds collected from these levies are used by SACTA for development purposes. Bennett emphasized that the recently acquired harvester for the project is a loan and needs to be repaid back.

According to Sipho Sibinda, Tshwaragano’s chairperson, the initial stages of the project were challenging as they faced difficulties in finding suitable contractors for agricultural equipment in Taung. He said the intervention from FarmSol and SACTA will greatly impact their lives. “We are grateful to SACTA for placing their trust in us and purchasing a harvester. Our commitment is to repay this investment and acquire another one,” said Sibinda.

Agbiz's chief economist Wandile Sihlobo, who was attending the handover, said the work being done by FarmSol is of utmost importance in unlocking the potential of underused high value land in various provinces. “Unlike industries like mining, agriculture has the potential to thrive and effectively tackle the country's three pressing issues: hunger, unemployment, and sluggish growth,” said Sihlobo

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 7
The Taung farmers working under the FarmSol development programme received a combine harvester that will help mitigate pre-harvest losses, caused by delays Thrilled Taung farmers working under the FarmSol development programme with their new combine harvester. This new equipment will help mitigate pre-harvest losses, caused by delays from contractors. The harvester is a loan from the South African Cultivar and Technology Agency.

Koringverbouing het nie ’n resep soos broodbak nie

In teenstelling met broodbak waar afgemete bestanddele, spesifieke temperature en tydsduur in ‘n resep die gewenste resultaat lewer, het koringverbouing nie ‘n resep vir sukses nie. Te veel faktore verskil en daar moet eerder volgens beginsels geboer word, sê dr André du Toit, Corteva se koringteelbestuurder in Afrika.

“As jy met graanverbouing ‘n resep volg deur elke dag of seisoen dieselfde te doen as die vorige keer, gaan jy elke keer ‘n ander resultaat kry. Toestande wissel van plaas tot plaas en selfs tussen besproeiingslande op dieselfde plaas,” sê dr Du Toit.

Hy het koringverbouing bespreek tydens Pannar se extravaganza-boeredag op Jacobsdal in die Vrystaat, neffens die NoordKaapse grens waar besproeiingsboere gewasse soos koring, mielies, lusern en neute verbou.

Onder die faktore wat dr Du Toit vir opbrengsmikpunte beklemtoon het, was produsente se kennis van hul grond en die bestuur daarvan, grondontledings en bewerkingsmetodes, kultivarpakette met verskillende groeitydperke, en waterbestuur.

Hy het verduidelik hoe belangrik die regte plantdatum, saaidigtheid en saaidiepte is, asook die nasorg van gewasse en om in die geval van besproeide koring die watertoediening betyds weg te neem.

Boere het sy aanbeveling om droëlandkoring onder spilpunte te plant en dan net aanvullend te besproei voorheen met skeptisisme beskou, maar vir diegene wat dit gedoen het was daar sukses en minder risiko’s, sê dr Du Toit.

Onder die suksesgevalle van aanvullende besproeiing wat

dr Du Toit met foto’s en statistiek by die boeredag gewys het, was dié van Jaco Jordaan van Vereeniging met die kultivar PAN 3373 en Duan Adriaanse van Hardap in Namibië met die kultivar PAN 3497. Sommige boere wat hierdie metode as ‘n proefneming toegepas het doen dit nou gereeld.

Dr Du Toit maan egter dat die grond in staat moet wees om byvoorbeeld minstens een duim water (25 mm) per toediening te kan absorbeer, met inagneming van die grondsoort omdat sanderige en kleierige grond se waterhouvermoë verskil.

Hy het ook voorbeelde aangehaal van grondverdigting se negatiewe gevolge vir plante en die voordeel wat met skeurploegbewerking (“rip”) in besproeiingskoring by Christiana verkry is. Sommige Pannar-kultivars se wortels groei tot dieper as 2 m en ‘n verdigtingslaag beperk die wortelgroei en gevolglik die plant se vermoë om vog en voedingstowwe op te neem.

Skeurploegbewerking as aanvullende bewerking is volgens dr Du Toit ‘n beginsel waaruit voordele verkry kan word. In die geval by Christiana is die kultivar PAN 3373 met ‘n saaidigtheid van 18 kg/ha geplant en is vir ‘n opbrengs van 5 t/ha bemes. Ter proefneming het die boer stroke in die land sonder ‘n skeurploegbewerking gelos. Waar grond met ‘n skeurploeg losgemaak is, was die opbrengs 4,9 t/ha en waar dit nie ge-

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 8

doen is nie 2,3 t/ha.

Weens opvolgende gewasverbouing onder besproeiing is ideale plantdatums nie altyd haalbaar nie. Dr Du Toit het verduidelik watter rol ‘n vroeër plantdatum van koring en die groeiperiodes kan speel om dit betyds te oes en die risiko van koue en ryp te verminder. ‘n Laer saaidigtheid en goeie stoelvermoë dra daartoe by dat risiko’s verminder word. Produsente kan ook die vorming van ysringe tydens koue toestande en laer temperature grootliks met waterbestuur beheer. Hulle moet net bedag wees op weervoorspellings.

Dr Du Toit se raad op aanbevole plantdatums van droëlandkultivars onder aanvullende besproeiing is dat, waar moontlik, aanplantings tussen drie en vier weke voor die aanbevole besproeiingsplantdatum geplant moet word. Met ‘n gemiddelde saaidigtheid van 18 kg/ha kan droëlandkultivars soos PAN 3161 en PAN 3373 maklik 27 tot 30 halms per plant vorm, wat voorsiening maak vir die risiko en skade van vroeë ryp. ‘n Intermediêre droëlandkultivar onder aanvullende besproeiing kan koue effens beter verduur as gemiddelde beskikbare besproeiingskoring.

Weens die wisselende omstandighede van verbouingsgebiede en klimaat en omdat daar nie ‘n “resep” vir suksesvolle koringverbouing is nie, nooi dr Du Toit boere om met Pannar se landboukundiges en verteenwoordigers in ‘n streek kontak te maak. In die Noord-Kaap se geval is die landboukundige Klaas van Wyk (072 665 6488) en Jacobsdal se verteenwoordiger Hendri Srydom (066 299 9751). Noord-Kaap se sakebestuurder is Flip Botha (082 650 4525).

Op Pannar se webtuiste (http://www.pannar.com/products/wheat) is inligting oor onder meer Pannar-koringkultivars se plantdatums, plantdigthede en agronomiese eienskappe, asook ander algemene inligting. Die e-posadres is infoserve@ pannar.co.za

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 9
Frederik Marais, Derek Payne en Kolver Mulke by Pannar se extravaganza naby Jacobsdal. JJ Swanepoel, Carel du Plessis en LV Maclachlan het die extravaganza bygewoon. By Pannar se extravaganza naby Jacobsdal was Pieter Olwage, Anton Botes, Prieus du Plessis en Zac van den Berg. AK Geldenhuys, Pannar se produklandboukundige in die Westelike streek, saam met Theuns Aucamp. Alfons Visser en Arné du Toit van Hartswater by Pannar se extravaganza. Pannar se landboukundige bestuurder, Grant Pringle, saam met die streekbestuurder in die Noord-Kaap Flip Botha en die maatskappy se sakebestuurder, John Odendaal.

Koringkultivars met goeie eienskappe vir die noordelike gebiede

Foto's

Die noordelike koringproduksiegebied het oor jare ontwikkel tot een van die broodmandjies van Suid-Afrika. Koring word in hierdie streke verbou as deel van produsente se wisselboustelsels.

Die streke het vrugbare grond en goeie hulpbronne wat graanproduksie met besproeiing en op droëland moontlik maak.

Verskeie bestuursaspekte verg aandag wanneer koring in die noordelike produksiegebied geproduseer word. Onder besproeiing is waterbestuur en bemesting twee aspekte wat koste baie kan beïnvloed en omdat dit uiteindelik die oesopbrengs help bepaal, kan dit nie afgeskeep word nie. Onder droëlandproduksie is bemesting en waterbestuur, in die vorm van vog-opbouing, ‘n groot faktor wat die sukses daarstel.

Produsente het nie veel beheer oor die klimaat nie, wat temperatuur en reën insluit, maar hulle kan wel die produksieomgewing bestuur deur kultivars te kies met ‘n hoë opbrengspotensiaal wat vir 'n spesifieke omgewing goed aangepas is. Hoë-opbrengskultivars dra by tot die produsent se winsgewendheid terwyl dit ook bydra tot verhoogde voedselproduksie.

Syngenta se teelprogramme vir sy Sensako-handelsmerk vir besproeiings- en droëlandkoring in die noordelike gebiede is gekonsentreer op aspekte wat die produsent in staat sal stel om hoër opbrengste te behaal. Die maatskappy gebruik nuwe teeltegnieke, genetika, verbeterde agronomiese praktyke en oorweeg ook die geskiktheid van die kiemplasma in die toepassing van presisieboerderypraktyke. Verder fokus die teelprogram op opbrengs, stabiliteit, aanpasbaarheid, staanvermoë, siekteverdraagsaamheid en graankwaliteit. Verbeterde stoelvermoë van kultivars geniet ook aandag.

Die fokus bly steeds op die ontwikkeling en vrystelling van verbeterde kultivars met hoë-opbrengspotensiaal, asook goeie

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 10
TERUGVOER SAADMAATSKAPPYE
Saam met ander teeltegnieke gebruik Sensako die dubbelhaploïed-tegnieke wat die teelproses van nuwe kultivars versnel. Nuwe kultivars se staan- en stoelvermoë word in telings getoets. verskaf.

Onder die faktore wat in koringverbouing bestuurbaar is, is die kultivarkeuse se oprengspotensiaal en omgewingsaanpassing.

kwaliteitseienskappe vir die eindgebruiker.

Saam met ander teeltegnieke gebruik Sensako die dubbelhaploïed-tegnieke wat die teelproses versnel terwyl die moderne graankwaliteitslaboratorium nuwe teellyne toets vir graan-, maal- en bakeienskappe.

Opbrengs bly steeds een van die belangrikste aspekte wat produsente se besluit beïnvloed om ‘n kultivar deel van sy pakket te maak. Sensako se produkte word ontwikkel binne die beginsels van vooruitgang deur navorsing. Alle nuwe produkte word eers deeglik binne navorsings-, laboratorium- en veldtoestande getoets voordat dit in die mark geplaas word. In hierdie proewe word Sensako se produkte teen sy eie, ander maatskappye en die markleier in die segment getoets.

Sensako doen jaarliks ‘n aantal proewe in verskeie omgewings van die noorde se koringproduksiegebiede. Aangesien omgewingstoestande van jaar tot jaar wissel word meerjarige proewe gedoen om die kultivars se aanpassing en stabiliteit ten volle te kan bepaal.

In die besproeiingsgebiede toon die meerjarige verwerkte resulate dat SST 8205 die beste oor al die omgewings gedoen het, gevolg deur bekendes soos SST 8135, SST 8154 en SST 884.

SST 8205 is in 2023 volledig kommersieel beskikbaar en die resultate en terugvoering oor die kultivar wat van produsente ontvang word is baie goed. ‘n Nuwe langgroeier, SST 8227, word geoormerk vir kommersiële vrystelling in 2025. Beperkte hoeveelhede saad van die kultivar gaan reeds vir die komende seisoen beskikbaar wees.

In die Vrystaat se droëlandgebied toon die meerjarige verwerkte resulate dat SST 3197 die beste oor al drie omgewings gedoen het, gevolg deur SST 356 en SST 374. SST 3197 is vanjaar die eerste keer kommersieel beskikbaar.

Kultivar-aanbevelings in besproeiingskoring

Sensako beveel die volgende besproeiingskoringprodukte aan vir ‘n pakket met goeie risikoverpreiding:

SST 8205 is die nuwe hoëpotensiaal- semidwergkultivar en is wyd aangepas, wat dit vir alle besproeiingsgebiede geskik maak. As ‘n kultivar met ‘n medium- tot kort groeiydperk kan dit gebruik word vir middelseisoen- en laat aanplantings. Dit toon verdraagsaamheid teen fusarium-aarskroei en het ‘n goeie staanvermoë en graankwaliteit. SST 884 is ‘n toppresteerder en is aangepas vir die warmer en koeler besproeiingsgebiede.

Figuur 1. 4-jaar opbrengsgrafiek van die Limpopo- en Mpumalanga-besproeiingsgebied. SST 8205 het goed presteer met SST 8227, SST 884 en SST 8154 wat dit opvolg.

Figuur 2. 4-jaar opbrengsgrafiek van Noord-Kaap se besproeiingsgebied. In die koeler omgewing van die Noord-Kaap het beide SST 8227 en SST 8205 bo-aan die prestasielys geëindig met SST8135 in ‘n tweede posisie.

Figuur 3. 4-jaar opbrengsgrafiek van KwaZulu-Natal se besproeiingsgebied. In die humiede omgewing met hoë siektedruk van KwaZulu-Natal het SST 8205 baie goed presteer met SST 8135 kort op sy hakke.

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 11
FEEDBACK SEED COMPANIES
NA BLADSY 12

Kultivar-aanbevelings in besproeiingskoring

SST 8135 is ‘n hoëpotensiaal- semidwergkultivar met ‘n medium- tot kort groeitydperk vir alle besproeiingsgebiede. Die kultivar het uitstekende graankwaliteit en kan in die middelseisoen of laat geplant word. Dit het uitstekende opbrengspotensiaal en ‘n baie goeie staanvermoë met toleransie teen fusarium-aarskroei en weerstand teen geelroes. In die 2020-proewe in die Douglas-omgewing het hierdie kultivar se opbrengs net onder 10 t/ha gedraai.

SST 8154 is ‘n goeie keuse met goeie graankwaliteit wat produsente tot hulle kultivarpakket kan toevoeg. Hierdie kultivar het ‘n baie hoë opbrengspotensiaal en val in die groep met ‘n kort groeiydperk. Dit is verdraagsaam teen fusariumaarskroei en toon ook matige weerstand teen blaar- en geelroes. Die kultivar het uitstekende weerstand teen uitloop en val nie om nie. Dit is aangepas vir aanplantings in die middelen laatseisoen.

SST 8227 is die nuwe hoëpotensiaal, laatgroei-kultivar in die Sensako-pakket en is wyd aangepas wat dit geskik maak

vir alle besproeiingsgebiede in die venster van vroeë aanplantings. As ‘n kultivar met ‘n lang groeitydperk kan dit gebruik word vir vroeë- en middelseisoen-aanplantings. Dit het ‘n goeie staanvermoë en graankwaliteit.

Kultivar-aanbevelings vir droëlandkoring

Sensako beveel die volgende droëlandkoringprodukte aan vir ‘n pakket met goeie risikoverpreiding:

SST 3197 is die nuwe egte wintertipe met hoë potensiaal en is wyd aangepas oor die Vrystaat, wat dit geskik maak vir alle droëlandkoringgebiede. As ‘n egte winterkultivar kan dit gebruik word vir baie vroeë aanplantings. Die kultivar het verdraagsaamheid teen geelroes en fusarium-aarskroei en het goeie graankwaliteit en goeie uitloopweerstand.

SST 356 is ‘n ou staatmaker met hoë opbrengspotensiaal en is wyd oor die Vrystaat aangepas, wat dit geskik maak vir alle droëlandgebiede. As ‘n intermediêre kultivar kan dit gebruik word vir ‘n wye aanplantingsvenster. Die kultivar toon verdraagsaamheid teen geelroes en het goeie graankwaliteit en goeie uitloopweerstand.

SST 374 is ‘n baie vinnige kultivar en baie goed aangepas vir laat aanplantings. Dit toon matige verdraagsaamheid teen geelroes en fusarium-aarskroei en het goeie graankwaliteit met goeie uitloopweerstand.

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 12 TERUGVOER SAADMAATSKAPPYE
Figuur 4. 4-jaar opbrengsgrafiek van die Hoëveld se besproeiingsgebied. In die koeler Hoëveld-omgewing van die Vrystaat en Noordwes het SST 8205 weer eens sy staal gewys met SST 8227 en SST 8135 beide in die tweede posisie. Figuur 5. 4-jaar opbrengsgrafiek van die Wes-Vrystaat se droëlandkoringgebied. In die watertafel-omgewing van die WesVrystaat het SST 3197 baie goed presteer met SST 347 wat dit gevolg het. Figuur 6. 4-jaar opbrengsgrafiek van die Sentraal-Vrystaat se droëlandkoringgebied. SST 3197 het weer baie goed presteer met SST 347 en SST 356 saam in die tweede plek.

Optimale onkruidbeskerming

vir maksimum opbrengsvoordele

Met Bayer se gevorderde gewasbeskermingsportefeulje, is ons toegewyd daaraan om die beste onkruiddoderoplossings daar te stel om die verspreiding van onkruid in jou lande te voorkom. Met Sakura® kan jy presies dit doen! Sakura® is ’n residuele, vooropkomsonkruiddoder vir die beheer van eenjarige grasonkruide in koring.

Vir meer inligting, laai die Bayer-toepassing, BayerCropSA, af. Dis wat jy noem die #Bayervoordeel ...

www.cropscience.bayer.co.za

/// www.bayer.co.za

Hoekom Sakura®?

• Beheer ’n wye spektrum van grasonkruide.

• Bied ’n opbrengsvoordeel.

• Minder kompetisie met onkruide beteken beter opbrengs.

• Verhoogde oesbaarheid.

• Lei tot ’n afname in die onkruidsaadbank.

/// Tel: +27 11 921 5002

Bayer (Edms) Bpk. Reg. Nr. 1968/011192/07. Wrenchweg 27, Isando, 1601. Posbus 143, Isando, 1600. Sakura® Reg. Nr. L9082 (Wet Nr. 36 van 1947).

Sakura® bevat Piroksasulfoon (pirasool) 850 g/kg. Gevaar. Sakura® is ’n geregistreerde handelsmerk van Bayer AG. Lees die etiket voor gebruik.

Gevaarstelling:

Veroorsaak skade aan organe (lewer, niere, die urinêre blaas en kardiovaskulêre stelsel) deur langdurige of herhalende blootstelling indien ingesluk. Baie giftig vir waterlewe met langdurige gevolge.

GEVAAR

A36985/KF
ONKRUIDDODER

Aanpassings in besproeiingskoring verminder risiko en uitgawes

Dit was ‘n beter seisoen vir koringverbouing as in 2022 maar steeds met uitdagings soos die Kaap se hoër reënval, wisselende toestande in die Vrystaat en besproeiingsboere se bekommernisse voor die seisoen, sê dr André du Toit, Corteva se koringteelbestuurder in Afrika.

Die bogemiddelde hoeveelheid reën in die Wes-Kaap het onder meer verspoelings en vertraagde bewerkings soos topbemesting en kunsmistoediening veroorsaak. Ten spyte hiervan was die opbrengste oor die algemeen gemiddeld en graankwaliteit bogemiddeld en kan die seisoen volgens dr Du Toit as ‘n sukses bestempel word.

Vir die Vrystaat se droëlandkoringprodusente was dit ‘n seisoen met gemengde sukses. In groot dele van die produksiegebied was die vroeë seisoen nat en baie gunstig vir verbouing, sê dr Du Toit. Die toestande het egter deur die seisoen verswak met min tot bykans geen reën deur die seisoen nie. Saam met die hittegolftoestande aan die einde van die seisoen was verwagte opbrengste grootliks nie behaal nie. Nieteenstande was

die gemiddelde opbrengste in ooreenstemming met die onderskeie streke se langtermyngemiddeld.

Produsente in besproeiingsgebiede het die nuwe seisoen met onsekerheid en kommer aangepak, sê dr Du Toit. Die 2022-seisoen het vir baie produsente nie na wense geëindig nie en saam met die beperkings van beurtkrag was vooruitsigte vir die nuwe seisoen met onsekerheid gevul.

Tydens Pannar se vorige extravaganzas in verskillende besproeiingsgebiede is nuwe planne en praktyke aan produsente voorgelê. Baie van die bekommernisse het toe grootliks aandag gekry.

“Met nuwe konsepte, soos ‘n groot variasie in aanvullende besproeiingsplanne wat droëland- en besproeiingskultivars

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 14
TERUGVOER SAADMAATSKAPPYE
Besproeiingsprodusente van Jacobsdal luister na dr André du Toit se raad oor koringverbouing. Dr André du Toit

insluit, het die produsente ‘n groter arsenaal gehad om die 2023-koringseisoen mee aan te pak” sê dr Du Toit. “Met die toepassing van die planne deur produsente wat Pannar-koring verbou is in al die besproeiingsgebiede groot suksesse gerapporteer.”

Die aanpasbaarheid van koring het sterk na vore gekom toe besproeiingsprodusente die planne toegepas en sukses behaal het. Dit het volgens dr Du Toit nuwe geleenthede vir die produsente geskep. Die aanpassings gaan nie noodwendig ‘n nuwe standaardpraktyk veroorsaak nie, maar dit sal deel vorm van baie produsente se strategie vir die toekoms.

Navorsing en proewe

In Pannar se navorsing fokus hulle teelprogram nie net op die ontwikkeling van nuwe kultivars nie, maar nuwe konsepte om koringverbouing minder riskant en meer winsgewend vir produsente te maak kry terselfdertyd aandag.

Dr Du Toit verduidelik dat die afgelope seisoene se konsep van laer saaidigtheid met Pannar-kultivars in beide droëland- en besproeiingskoringverbouing met hoër en stabiele opbrengste nie net produsente se insetkoste met saad verlaag het nie maar ook risiko’s verminder.

Pannar ontwikkel terselfdertyd steeds nuwe kultivars. Tydens die 2023-seisoen is een nuwe droëlandkultivar (PAN 3223) en twee voorlopige lyne vrygestel en een nuwe besproeiingskultivar (PAN 3525) saam met drie voorlopige lyne. Die Wes-Kaap word nie agtergelaat nie en daar is twee voorlopige lyne vrygestel op die rug van vyf nuwe kultivars wat in 2022 vrygestel is.

Die maatskappye doen strookproewe (P3-proewe) om nuwe kultivars op kommersiële vlak teen bestaande kultivars te toets. Dr Du Toit sê die doel daarmee is om ‘n ekstra laag van toetsing te kry voordat nuwe kultivars die bestaande kultivars in die Pannar-stal vervang.

“Op hierdie manier word seker gemaak dat nuwe kultivars op kommersiële vlak wel beter is as bestaande kultivars om sodoende die risiko vir die produsent om nuwe kultivars te plant tot die beste van ons vermoë te verwyder.”

Oor die beskikbaarheid van saad vir die nuwe seisoen sê dr Du Toit Pannar het voldoende saad vir sowel die Vrystaat se droëlandprodusente as besproeiingsprodusente. Geen tekorte word verwag nie maar beperkte saad sal wel voorkom by kultivars wat met nuwe kultivars vervang word.

Vir aanplantings in die Vrystaat se droëlandgebiede verwag hy nie hierdie seisoen weer ‘n toename soos in die 2022-seisoen nie. Die gemiddelde oppervlakte vir die Vrystaat se droëlandkoringverbouing was in die afgelope jaer sowat 70 000 ha. Aanplantings berus hoofsaaklik op die beskikbaarheid van vog en kommoditeitspryse.

Met die vooruitsig van ‘n droër seisoen verhoog die risiko vir koringverbouing in die Vrystaat, veral waar oorlêsisteme nie in plek is nie. Droër toestande en ‘n verlangsaming van koringkommoditeitspryse verhoog volgens dr Du Toit die risiko, gemeet aan die verbouing van ’n somergewas.

Verwagtinge in die winterreëngebied en onder besproeiing

Uit die oogpunt van Pannar se koringnavorsing is daar groot verwagtinge vir die Wes-Kaapse droëlandgebied. Die opbou van ‘n volledige pyplyn van potensiële kultivars in die Wes-Kaap vorder goed, sê dr Du Toit. Soos genoem is vyf kultivars vir die Wes-Kaap in 2022 vrygestel. Met die vooruitsigte van meer kultivarvrystellings kan mededingende kultivars binnekort deur die maatskappy beskikbaar gestel word.

“Dit is egter belangrik dat kiemplasma deeglik getoets en beoordeel word alvorens hulle kommersieel aangeplant kan word, om weer eens die risiko vir die produsent so laag as moontlik te hou.”

Vir besproeiingsprodusente bestaan daar verskeie klimaatsen energie-uitdagings. Hy verwag egter nie ‘n groot verandering in aanplantings nie, sê dr Du Toit. Die enkele rede vir hierdie bestendigheid is besproeiingsprodusente se vermoë om aanpasbaar te wees en innoverend te bly. Hulle kan die omgewing grootliks met besproeiing en aangepaste bemestingspeile manipuleer.

“Saam met die hoogs aanpasbare Pannar-kiemplasma tot hul beskikking en die unieke oplossings wat daarmee saamkom is die besproeiingsprodusent baie goed toegerus vir ‘n onsekere omgewing. Dit was baie doeltreffend deur die 2023-seisoen bewys en ek verwag dat die momentum sal voortbou vir die 2024-seisoen en verder.”

Vir kultivaraanbevelings en pakkette kan produsente Pannar se webtuiste besoek by http://www.pannar.com/products/ wheat

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 15 FEEDBACK SEED COMPANIES

PROMOSIE-ARTIKEL

Kanola-kultivars presteer in baie nat seisoen

Die afgelope seisoen in die Wes-Kaap was gekenmerk deur uitermatige hoë reënval wat produksietoestande vir kanola-produsente uitdagend gemaak het. Ten spyte van die strawwe toestande het Agricol se triasien tolerante kultivars die verwagtinge met hul top opbrengste oortref.

Jan Botes en Jaco Jacobs

gricol se opwindende nuwe triasien tolerante kanolapakket bestaan uit Alpha TT, AGAstra TT, HyTTec Trophy, HyTTec Trifecta en HyTTec Velocity, wat die nuwe toevoeging is tot die reeds suksesvolle kanolapakket. Die jaarlikse nasionale kultivarproewe het die opbrengspotensiaal van die TT-kultivars onder die afgelope seisoen se moeilike produksietoestande beklem-

In die Swartland se kanola-produksiegebied het Agricol se TTkultivars soos volg presteer in die nasionale kultivarproewe:

Alpha TT het ‘n opbrengsgemiddeld van 2,49 t/ha gerealiseer, terwyl AGAstra TT 2,30 t/ha gerealiseer het.

• Die nuwe kultivars - HyTTec Trophy en HyTTec Trifecta - het bogemiddeld presteer met uitstekende opbrengste van onderskeidelik 2,66 t/ha en 2,64 t/ha.

Hyttec Trophy het as wenner in hierdie kategorie in die Swartland-proewe weggestap.

Suid-Kaap

Wat die Suid-Kaapse gebied betref het Agricol se TT-kanolakultivars ook baie goed presteer.

• Alpha TT het ‘n opbrengs van 2,86 t/ha gerealiseer, terwyl AGAstra TT kort op sy hakke was met ‘n opbrengs van 2,82 t/ha.

• Die kultivars HyTTec Trophy en HyTTec Trifecta het weer eens puik presteer met opbrengste van onderskeidelik onder meer 3,01 t/ha en 3,25 t/ha.

HyTTec Trifecta is die algehele wenner onder die Suid-Kaap se triasien tolerante-kultivars.

Terugvoering van produsent af Boetie Beukes van Kralegin-boerdery naby Caledon is die derde geslag Beukes op hierdie grond. Hy bedryf ‘n gemengde boerdery wat skaap- en saaiboerdery insluit. Volgens Beukes is triasien tolerante kanola-kultivars beslis die moeite werd en dit vergemaklik produsente se bestuurspraktyke. Hy beklemtoon

ook die belangrikheid van TT-kultivars om gras- en breëblaaronkruide in kanola-lande te beheer. Hierdie voordeel moenie onderskat word nie.

Beukes het die afgelope seisoen Agricol se nuwe TT-kanolakultivars getoets, asook bestaande toppresteerders in Agricol se kanolapakket. Die kultivars wat geplant is sluit in AGBravo, Alpha TT, HyTTec Trophy, asook HyTTec Trifecta.

Op die plaas Klipheuwel is AGBravo en HyTTec Trophy geplant en op die plaas Kralegin is Alpha TT en HyTTec Trifecta geplant. Die resultate wat daardeur verkry is was soos volg:

• HyTTec Trophy het ‘n opbrengs van 3,0 t/ha gerealiseer terwyl AGBravo ‘n opbrengs van 2,80 t/ha gerealiseer het.

• By Kralegin het HyTTec Trifecta ‘n opbrengs gelewer van 3,30 t/ha terwyl Alpha TT ‘n opbrengs van omtrent 2,55 t/ ha gerealiseer het.

Konvensionele kultivars

Diamond en Quartz is twee bekende en betroubare konvensionele kultivars in die Agricol-pakket wat hulself oor die afgelope paar jaar bewys het. Die sukses van die kultivars word toegeken aan die kultivars se opbrengsstabiliteit asook hul goeie siekteweerstand. Volgens die afgelope seisoen se nasionale kultivarproefdata in die Swartland en in die Suid-Kaapse gebied het die kultivars soos volg presteer:

• Diamond het ‘n gemiddeld van 2,82 t/ha in die Swartland behaal en 3,05 t/ha in die Suid-Kaapse gebied.

• Quartz het ‘n gemiddeld van 2,94 t/ha in die Swartland gelewer en 3,63 t/ha in die Suid-Kaapse gebied.

Die seisoensaanpasbaarheid van hierdie twee kultivars word baie duidelik deur hierdie opbrengsdata beklemtoon.

Clearfield

Agricol se kanolapakket spog ook met ‘n nuwe Clearfieldbaster, naamlik Nuseed Ceres IMI. Hierdie kultivar het ‘n kort groeiseisoenlengte en is bekend vir sy seisoens-aanpasbaarheid en opbrengsstabiliteit. Nuseed Ceres IMI het in die afgelope seisoen se nasionale kultivarproewe 2,94 t/ha in die Swartland en 3,08 t/ha in die Suid-Kaapse proewe gerealiseer.

Vir uitnemende kanola-sukses, kontak jou naaste Agricol-tak of Agricol-agent. Plant in die kol, plant Agricol.

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 17
Foto: HyTTec Trifecta uit Agricol se nuwe triasien tolerante kanolapakket.

Goeie opbrengste ondanks nat toestande in Wes-Kaap

Nat toestande in die afgelope seisoen het veroorsaak dat bespuitings en toedienings nie tydens optimale tye op wintergraan in die Wes-Kaap kon plaasvind nie. Grasbeheer was ‘n groot probleem en roes het voorgekom. Desondanks was die opbrengs goed, sê Driecus Lesch, Syngenta se telingsbestuurder van Kaapse koring.

2

023 was ‘n bogemiddelde reënjaar met ‘n goeie koringoes, hoewel die opbrengs volgens Lesch laer as die verwagting was. Weens die nat toestande het implemente in lande vasgeval en kon baie bespuitings en toedienings nie tydens optimale tye plaasvind nie.

Grasbeheer was ‘n groot probleem, aangesien vooropkomsmiddels as gevolg van die baie reën begin “uitloog” het. Grasse wat later opgekom het kon gevolglik nie beheer word nie. Optimale swambeheer en die toediening van kopbemesting was ook problematies.

Lesch sê blaarroes was reeds baie vroeg in seisoen teenwoordig, met stamroes wat baie wydverspreid aan die einde van die seisoen voorgekom het.

Kultivars

Onder Syngenta se kultivars was SST 0166 en SST 0187 weer eens toppresteerders in Syngenta se proewe, met veral SST 0187 wat in die meeste gebiede die beste presteer het.

Lesch sê Syngenta het drie nuwe kultivars vir die Wes-Kaap, naamlik SST 0208, SST 0235 en SST 0236. Die kultivar SST 0208 is in 2023 vir eerste keer op Roodebloem vermeerder en het baie goeie opbrengste gelewer. Dit is ‘n kultivar met ‘n lang groeiperiode en goeie stamroesweerstand wat die plek van SST 88 gaan inneem. Dit behoort teen 2025 kommersieel beskikbaar te wees.

Syngenta het twee kultivars met ‘n korter groeiperiode in 2023 vrygestel as plaasvervangers vir SST 015 en SST 056. Die nuwe kultivars, SST 0235 en SST 0236, behoort teen 2026 kommersieel beskikbaar te wees.

Ander kultivars wat steeds beskikbaar is, is SST 0147, SST 0127 en SST 0177.

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 18 TERUGVOER SAADMAATSKAPPYE
SST 0208 lewer baie goeie opbrengste en behoort in 2025 kommersieel beskikbaar te wees. Foto: Driecus Lesch.

Kom ons groei saam

aan jou koringbesigheid met ons toppresterende kultivars wat spesifiek aangepas is vir verbouing onder besproeiing.

SST 8227

Beperkte voorraad NUUT

SST 8135

SST 884

SST 8154

SST 8205

Met dié kultivars help ons jou om jou goeie planne om te sit in goeie opbrengs.

Ons help jou groei –vandag en môre!

Suiwer saad: Kontrole en moeite om vreemde saad, insekte weg te hou

Geen produsent kan saadkeuse afskeep nie. Saad is een van die belangrikste insetkomponente waaroor ’n produsent besluite moet neem omdat dit grootliks die oes se verwagte potensiaal bepaal.

“’n Gewas se opbrengspotensiaal is nou gekoppel aan die eienskappe van die kiemplasmamateriaal wat in teling gebruik word. Hoewel elke seisoen se klimaatsomstandighede in wisselwerking met omgewingstoestande en verbouingspraktyke natuurlik ’n invloed op opbrengs sal hê, speel die saad se inherente genetiese eienskappe ’n deurslaggewende rol,” sê Hendrik van Staden, eenheidshoof van Syngenta se saadafdeling in Afrika.

Voordat die saad vir kommersiële produksie afgelewer word, gaan dit deur ’n hele aantal prosesse. Indien iets êrens in die proses skeef loop, kan dit die saad se uiteindelike kwaliteit beïnvloed.

Van Staden verduidelik dat streng beheer dwarsdeur die ontwikkeling en produksie van ’n kultivar toegepas moet word om die spesifieke en unieke eienskappe te beskerm sodat die produsent gerus kan wees dat dit wat hy bestel het, in die saadsak afgelewer word.

Stappe wat in die vermeerdering van saad in ag geneem moet word behels onder meer die volgende:

• Stap 1 - telersmateriaal: Nadat ’n nuwe variëteit, kultivar of baster ontwikkel is, word ‘n klein hoeveelheid saad aan ’n

saadmaatskappy se produksie-afdeling oorhandig.

• Stap 2 - pre-basissaad: Die telersaad word deur die produksie-afdeling vermeerder tot pre-basissaad een. Die opbrengs daarvan word dan tot basissaad vermeerder.

• Stap 3 – basissaad: Basissaad vorm die platform vir die produksie van gesertifiseerde saad wat deur die kommersiële produsent geplant word.

“Streng maatreëls is veral tydens die saad se vermeerdering belangrik,” sê Pieter Craven, saadproduksie- en voorsieningsbestuurder van Syngenta se saadbesigheid in Suid-Africa. “Elke variëteit het ander eienskappe, daarom mag geen vermenging tussen die verskillende variëteite plaasvind nie.”

Volgens Craven kan vermenging van variëteite in die land plaasvind as gevolg van opslag of as planterbakke nie goed skoongemaak word nie.

Beskerming van basissaad se suiwerheid

“Die kontrole begin reeds by die telersaad, die saad wat deur die teler wat vir die instandhouding van die kultivar verantwoordelik is, vermeerder word. Hulle maak die saad vir die produksiespan gereed en daar is reeds stappe om seker te maak dat die saad vry is van enige sigbare afwykings voordat dit geoes word. Hierdie saad word aan die produksiespan oorhandig en ‘n pre-basissaadproduksie word by die Suid-Afri-

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 20
TERUGVOER SAADMAATSKAPPYE
Streng kwaliteitsbeheer vir saad word dwarsdeur die ontwikkeling en produksie van ’n kultivar toegepas om die spesifieke en unieke eienskappe te beskerm. Die produsent kan gerus wees dat die kultivar met al die eienskappe in die saadsak gelewer word. Foto: verskaf.

kaanse Nasionale Saadorganisasie (SANSOR) geregistreer om die sertifiseringsproses aan die gang te sit,” verduidelik Craven.

Die pre-basissaadproduksie word dwarsdeur die seisoen noukeurig gemonitor en enige afwykings onmiddellik verwyder. Saad wat ná hierdie seisoen geoes word, word in die volgende jaar vir basissaadproduksie geplant. Die basissaadproduksie word op sy beurt volgens die sertifiseringsvereistes streng gemonitor om seker te maak dit is sonder enige moontlike kontaminasie.

Basissaad

Om basissaad teen insekte en plantsiektes te beskerm word insekmoniterings- en berokingsprogramme tydens die opberging van beide die verwerkte en die onverwerkte saad toegepas.

Alle verwerkte basissaad word gewoonlik met saadbehandelingsmiddels behandel wat die saad teen stoorinsekte beskerm asook teen patogene wat in die land voorkom. Die voordele wat saadbehandeling teen veral wortelsiektes inhou, is die rede waarom al die pre-basis- en basiskoringsaad in die Sensako-handelsmerk in die komende seisoen behandel gaan word, verduidelik Van Staden.

“Goed geformuleerde produkte, soos Syngenta se CELEST® Top beskerm nie net saad en saailinge nie, maar bevorder ook eenvormige opkoms en gesonde wortels vir optimale opbrengs. Saadbehandeling van ons pre-basis- en basissaad gee aan ons die gemoedsrus dat voorkomende beheer toegepas word en infeksie van die ontkiemende saad verhoed. Op dié manier word die opkomende saailing beskerm in ’n tydperk wat die saad aan baie eksterne faktore blootgestel word. Dit bied aan die saailing geleentheid om ’n sterk en gesonde wortelstelsel te ontwikkel wat optimaal funksioneer, en dit het ’n positiewe uitwerking op opbrengs sowel as die kwaliteit van ons uiteindelike saad,” sê Van Staden.

“Om seker te maak dat basissaad spesifiek suiwer gehou word tydens die saadproduksieproses, word nie net landinspeksies op die pre-basis- en basissaad uitgevoer nie, maar produksiebestuurders gee ook baie aandag aan al die stappe in die produksieproses,” verduidelik Craven.

“Eerstens word seker gemaak’n produksieland word gekies waarop daar nie in die vorige seisoen enige saad van dieselfde gewas geplant was nie. Die planters word noukeurig ondersoek om seker te maak dat dit vry is van ander saad.”

Tydens die oesproses word seker gemaak dat die stropers geen bronne van enige kontaminasie het nie. “Waar kommersiële, basis- en pre-basis- gesertifiseerde saad saam geproduseer word, word gepoog om die produksie ook in hierdie volgorde te stroop. So word verdere kontaminasie volgens Craven beperk.

Alvorens die verwerking van saad begin moet die saadaan-

FEEDBACK SEED COMPANIES

Goeie opkoms is een van die resultate van kwaliteit saad.

Foto: verskaf.

leg skoongemaak en vry van ander saad wees. Die verwerking van basissaad word waar moontlik eers begin nadat die verwerking van gesertifiseerde saad afgehandel is. Hierdie voorsorg is nodig om seker te maak dat die aanleg nie enige saad van ander kultivars oorgehou het nie.

Nog ‘n voorsorg is om saad te alle tye van die stroopproses tot en met ná verwerking in nuwe sakke te versak en op te berg. Die sakke word duidelik geëtiketteer om seker te maak dat daar geen vermenging van kultivars of generasies sal plaasvind nie.

Sertifisering

Volgens Van Staden neem produsente wat ongesertifiseerde saad plant ‘n groot risiko. “Indien iets verkeerd gaan, soos swak ontkieming aan die begin van die seisoen, het die produsent geen reg op verhaling nie en kan geen aanspreeklikheid geëis word nie. Die produsent sal in so geval die verlies self moet dra.”

Die saadsertifiseringskema behels dat aan ’n volledige kontrolestelsel voldoen moet word, van die vrystelling van die variëteit af deur die teler tot die uiteindelike verkoop van die saad aan produsente. Dit kontrole vind oor verskeie generasies van vermeerdering plaas wat gewoonlik drie tot vier seisoene duur.

“Gedurende elk van die vermeerderingsfases word volledige kontrole uitgevoer deurdat elke eenheid vir produksie van saad by SANSOR geregistreer word,” verduidelik Craven.

“SANSOR sal byvoorbeeld begin deur eers die oorsprong en sertifiseerbaarheid van die ouersaad van die betrokke variëteit te kontroleer voordat die eenheid vir die produksie van saad aanvaar word.”

Tydens die groeistadium besoek inspekteurs wat deur SANSOR opgelei en gemagtig is die lande op vasgestelde stadiums. Hulle moet bepaal of die plante aan die voorgeskrewe minimumvereistes ten opsigte van die variëteitsegtheid en identiteit voldoen.

Volgens Craven kyk die inspekteurs na aspekte soos isolasieafstande, vorige gewasse, opslagplante en afwykings. Die bevindinge van elke inspeksie word in ’n verslag saamgevat.

Wanneer saad verwerk en verpak word, is daar meer inspeksies om seker te maak dat geen vermenging plaasvind nie. Die houers waarin die saad verpak is, word na afloop van die inspeksies met voorgeskrewe inligting op etikette gemerk wat deur SANSOR verskaf word. Vir gesertifiseerde saad word ’n blou etiket gebruik met die landswapen en die woorde SA gesertifiseerde saad: SANSOR daarop gedruk. Elke houer word met ‘n SANSOR-seël met ‘n unieke nommer verseël.

“Slegs as ’n saadlot aan al die minimumvereistes van die Saadsertifiseringskema voldoen, sal ons as maatskappy ‘n SANSOR-sertifiseringsertifikaat ontvang,” sê Craven.

“Met die koop van gesertifiseerde saad kom die versekering dat elke saadlot aan meer as 90 kontrolepunte voldoen het voordat dit vir verkoop kon word,” sê Van Staden.

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 21

Gewasrotasie speel deurslaggewende rol in landbou se toekoms

Volgehoue gewasproduksie vereis dat gewasse dringend gediversifiseer moet word. Landbou ondergaan nou ’n beduidende verandering omdat die gebruiklike gewoonte om een gewas oor groot oppervlaktes te verbou vinnig besig is om te verander.

Hierdie verandering in gewasverbouing is volgens Paul Makube, FNB se senior landbou-ekonoom, nie net ‘n neiging nie maar ‘n noodsaaklike en dringende reaksie op verskeie uitdagings wat moderne landbou in die gesig staar.

Gewasdiversifikasie behels dat ‘n verskeidenheid gewasse in ‘n gebied geplant moet word om produktiwitiet en volhoubaarheid te kan verbeter. Dit is ‘n teenvoeter vir grond se agteruitgang, wat ‘n potensieel rampspoedige gevolg van die verbouing van enkelgewasse is.

“Die enigste manier om die nadelige gevolge wat enkelgewasverbouing op grondgesondheid het teen te werk, is om wisselbou toe te pas en groen bemesting te gebruik,” sê Makube. “Wanneer gewasse afgewissel word, handhaaf produsente die grond se vrugbaarheid en struktuur sodat voortgegaan kan word om landbou te ondersteun vir die huidige opbrengste en om aan toekomstige geslagte se behoeftes te voorsien.”

Hy benadruk dat die ekonomiese voordele van gewasrotasie eweneens belangrik is. Net soos beleggers aangeraai word om hulle portefeuljes ter wille van risikovermindering te diversifiseer, word produsente aangemoedig om ‘n soortgelyke benadering met hulle gewasse te volg.

“In Suid-Afrika se omstandighede van klimaatsverandering en waterskaarste is diversifikasie nie net ‘n strategie nie, maar ‘n noodsaaklikheid. Die toenemende onvoorspelbaarheid van die streek se weerpatrone wat deur klimaatsverandering vererger word, vereis ‘n spoedige verskuiwing na ‘n veerkragtiger landboumodel.”

Volgens Makube het wisselbou ook ‘n belangrike rol om risiko in moderne boerdery te verlig en dit kan met ‘n benadering van gelokaliseerde en geografiese diversifikasie verbeter word.

“Gewasdiversifikasie gaan nie net daaroor om verskillende gewasse op dieselfde grond te verbou nie,” sê Mukabe. “Dit kan ook geografiese diversifikasie insluit deur, waar dit moontlik is, gewasse oor verskillende streke te verbou.”

Hoewel geografiese diversifikasie nie altyd vir individuele produsente maklik gaan wees nie, kan dit ‘n waardevolle strategie wees om te volg, selfs in samewerking met ander streke se produsente. Dit versprei die risiko wat met wisselvallige reën, siektes en plae vereenselwig word.

Herlewingslandbou waarin ekologiese stelsels deur wisselbou herstel word, het in baie van Suid-Afrika se landbougemeenskappe posgevat. Dit is volgens Makube baie belangrik omdat dit nie net landbou as ‘n sakeonderneming beklemtoon

nie, maar ook weens die rentmeesterskap oor die grond vir toekomstige geslagte.

Hy beskou herlewingslandbou as die volgende fase in die evolusie van volgehoue landbou in Suid-Afrika. Dit kry toenemende ondersteuning van banke en ander finansierders want dit hou belofte in om grond te vernuwe, die omgewing en ekologiese stelsels te bewaar en gemeenskappe op te hef.

“Die verskuiwing na diversifikasie en herlewingslandbou is nie net ‘n verbygaande neiging nie, dit is ‘n grondige verandering wat deur die behoefte aan ‘n volgehoue omgewing en ekonomiese veerkragtigheid aangespoor word. Die belangrikheid dat alle produsente hierdie praktyke moet aanneem kan nie oorbeklemtoon word nie, want dit is die enigste sekere pad vir ‘n volgehoue voedseltoekoms.”

Paul Makube, senior landbouekonoom van FNB.

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 22

Raaigras uitdagings en oplossings

Die Lolium- (raaigras-) grasgroep het hul oorsprong in dieselfde gematigde streke van die wêreld waar belangrike kleingraansoorte soos koring, gars en hawer ontstaan het. Dieselfde mate van aanpasbaarheid by hul omgewing en soortgelyke behoeftes aan groeifaktore (water, lig en voedingselemente) maak sterk kompetisie tussen hierdie onkruid- en gewassoorte onafwendbaar waar hulle vermeng voorkom, soos op kleingraanlande.

Vier suiwer raaigrassoorte word in Suid-Afrika aangetref, maar vrugbare kruisings wat algemeen tussen drie soorte plaasvind, bemoeilik onderskeiding tussen soorte, sowel as effektiewe beheer met onkruiddoders.

Die groot uitdaging vir kleingraanprodusente is om ’n onkruidgrassoort (raaigras) in ’n ander grassoort (kleingraan) op selektiewe wyse, m.a.w. sonder risiko vir die gewas, te kan beheer. Onkruiddoders met selektiewe werking het lank goeie raaigrasbeheer gebied totdat weerstand teen meeste daarvan met verloop van tyd ontstaan het. Wêreldwyd het raaigras ook weerstand opgebou teen nie-selektiewe onkruiddoders wat tipies as ’n voorplant “uitklopopsie” benut word, naamlik: glifosaat, glufosinaat-ammonium en parakwat.

Sakura® van Bayer bevat pyroxasulfoon-onkruiddoder wat presies dieselfde meganisme-van-werking het as metolachloor, maar met die verskil dat dit selektief is teenoor kleingrane waarin dit geregistreer is. Sakura® is besonder effektief vir die beheer van raaigras omdat dit die opkoms van raaigras verhoed en vertraag – die gewas is dus van vroeg af vry van kompetisie met raaigras en kan derhalwe ’n kritiese voorsprong kry bo raaigras en ander onkruidsoorte wat deur Sakura

VYF GOUE REËLS VIR DOELTREFFENDE BESTUUR VAN ONKRUIDDODERWEERSTAND

1. Hou onkruidgetalle op die land so laag as moontlik.

2. Voorkom onkruidsaadproduksie in ’n bepaalde seisoen want dormante sade sal in die grond-saadbank oordra om oor verskeie seisoene heen te ontkiem.

3. Moenie oorafhanklik wees van ’n enkele metode van onkruidbeheer nie, óf dit nou onkruiddoder, grondbewerking óf dekgewas behels.

4. Vermy die gebruik van ’n enkele soort onkruiddoder.

5. Hou streng by voorgeskrewe dosisse wat op etikette van onkruiddoderprodukte verskyn. Volg ook nougeset die voorskrifte m.b.t. tyd van toediening (vooropkoms en/ of na-opkoms) asook die ideale groeistadium van onkruid vir toediening.

Skrywer: Prof Charlie Reinhardt en die SAHRI-span by UP (www.up.ac.za/sahri)

Dis wat jy noem die #Bayervoordeel ...

www.cropscience.bayer.co.za

Bayer (Edms) Bpk. Reg. Nr. 1968/011192/07. Wrenchweg 27, Isando, 1601. Posbus 143, Isando, 1600. Sakura® Reg. Nr. L9082 (Wet Nr. 36 van 1947).

Sakura® bevat Piroksasulfoon (pirasool) 850 g/kg. Gevaar. Sakura® is geregistreer deur Bayer AG en ’n geregistreerde handelsmerk van Kumiai Chemical Industry Co. Ltd. Lees die etiket voor gebruik.

Gevaarstelling: Veroorsaak skade aan organe (lewer, niere, die urinêre blaas en kardiovaskulêre stelsel) deur langdurige of herhalende blootstelling indien ingesluk. Baie giftig vir waterlewe met langdurige gevolge.

Tel: +27
/// www.bayer.co.za ///
11 921 5002
A36985/KF
ONKRUIDDODER
GEVAAR

Are we paying enough attention to nozzles?

Nozzles play a critical role in the application of crop protection (CP) products but are often overlooked. Whether growers like it or not, most, if not all of their CP spend, will go through a nozzle, which means that poor maintenance, wrong size or poor choice can have a significant economic impact on the farming operation. Nozzles are like tyres: you can own the newest, greatest bakkie ever made but with low-profile racing tyres on it, you will battle to get around the farm.

One of the most common questions asked is when nozzles should be replaced. There is unfortunately no easy answer to this one, because no two farms, crops or sprayers are the same. Again, we can use the vehicle analogy: depending on the driver and the road surface, one pair of tyres could last longer or might have to be changed sooner than another.

Fortunately, it is simple to test if a nozzle is still within spec. All nozzle manufacturers specify the flow rates of their nozzles at a certain pressure. As an example, a Red 04 should produce 1 600 ml/min at 3 bar. For good ground application, the variation across the boom should not exceed 10%. For this reason, a nozzle should be replaced if it delivers 5% over or under its specified flow rate. To continue with the example, a Red 04 nozzle at 3 bar should be replaced if it produces 1 520 ml/min or lower, or if it overproduces by more than 1 680 ml/min.

The sceptics among us may be asking how bad it could be, and adding: “do you know how expensive nozzles are?”. A real-world example answers these questions by illustrating the potential losses.

The graph (Figure 1) depicts nozzle flow rates across a boom swath. The grower was aiming for a 200 ℓ/ha application, represented by the blue line. This is difficult to achieve, but if the nozzle is within the 5% acceptable range (represented by the green block) all will be fine. The red line, however, is the reality. Across this boom swath the average was out by only 5%, which would be very difficult to pick up, especially as the sprayer had a rate controller that averaged out the flow across the boom sections. A rate controller measures the flow rate before it enters the boom length; therefore, if the average

is correct, the machine will not pick up a problem.

However, by factoring in the individual nozzle differences, the true state of affairs become apparent. Nozzle 4, for example, applied 316 ℓ/ha at 3 bar and 9,6 km/h, not the 200 ℓ/ha that was intended. This is 158% of the intended rate, or a 58% overapplication. Along the same swath there is also a massive 155,6 ℓ/ha on average underapplication, which is 22% less than the intended dose.

These under- and overapplications have significant cost implications. If one apply CP at a cost of R500/ha, the financial loss, factoring in the allowable tolerance, is R43,63/ha. This might not sound like much, but calculated over 200 ha it equals the price of a new set of nozzles (probably with some beer money left over). And if not addressed, the losses will only get worse.

Worn nozzles have a significant impact on running costs and the potential losses incurred easily justify the spend on a new set

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 24
Figure 1. Nozzle flow rates across a boom swath.

weedcontrol with three times the musclepower

Ensure the punch connects by using the right products at the right time in the most effective manner.

• BOXER® + LOGRAN® : the trusted pre-emergent herbicide combination for the reliable control of grass and broadleaf weeds in cereals.

• Syngenta 3D nozzles ensure you reach your target with up to 90% drift reduction.

• Spray Assist to advise the best application timing and equipment choice.

Knockout weeds with a winning combination from Syngenta.

Syngenta 3D and 3Dninety nozzles are designed at a specific angle to ensure all surfaces on uneven soil is covered as well as reducing drift by 90%.

READ THE PRODUCT LABEL BEFORE USE. BOXER® contains prosulfocarb (thiocarbamate) 800 g/l (Reg. No. L8222, Act No. 36 of 1947). DANGER. GHS-Hazard statements: May be fatal if swallowed and enters airway. Causes skin irritation. May cause an allergic skin reaction. Causes serious eye irritation. Very toxic to aquatic life with long-lasting effects. LOGRAN ® contains triasulfuron (sulfonylurea) 750 g/kg (Reg. No. L3600, Act No. 36 of 1947). WARNING. GHS-Hazard statements: Very toxic to aquatic life with long-lasting effects. BOXER® and LOGRAN® (not restricted), the alliance frame, the purpose icon and the Syngenta wordmark are registered trademarks of a Syngenta Group Company. Syngenta South Africa (Pty) Limited, Private Bag X60, Halfway House, 1685. Tel. (011) 541 4000. www.syngenta.co.za © Syngenta Ag, 2000. Copyright of this document is reserved. All unauthorised reproduction is forbidden. @SyngentaSA | www.syngenta.co.za

Cultivar evaluation in the Free State: Promisingly season progressed with significant challenges

Dryland wheat cultivar evaluation results from the 2023 trials in the Free State

Dryland wheat plays a pivotal role in the Free State Province, serving not only as a cash crop but also facilitating crop rotation and enabling producers to maximise resource utilisation through winter cropping.

Recent shifts in rainfall and temperature patterns in the summer rainfall areas of South Africa, possibly due to climate change, have seemingly increased the frequency of drought in the region, thus elevating production risks for dryland wheat farmers.

To enhance the genetic pool available to producers in the Free State, the Agricultural Research Council-Small Grain (ARCSG) conducts a national cultivar evaluation programme (NCEP). The programme aims to evaluate and characterise all newly released wheat cultivars from seed companies on an objective and scientific basis annually.

Cultivar recommendations to producers primarily involve comparing new cultivars against established ones, taking into

account various quality and agronomic parameters such as protein content, hectolitre mass, falling number, straw strength, resistance to pre-harvest sprouting, Russian wheat aphid, rusts and most importantly, grain yield.

The 2023 dryland wheat season in the Free State Province started off promisingly but faced significant challenges as it progressed. Initial conditions were favourable, with the Wesselsbron weather station in the North-Western Free State recording 110 mm of rain from March to May 2023, and Bethlehem in the Eastern Free State receiving over 140 mm during the same period. These conditions led to excellent emergence and early development in the trials.

However, a prolonged severe dry spell from June to October, especially in the North-Western Free State, led to low yields due to mid-season drought. Exceptionally heavy rainfall in December in the Eastern Free State caused delayed harvesting and some yield loss. Additionally, damage from red-billed quelea birds was

* Only Clarens data

R = Ranking; LSD = Least significant difference

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 26 CULTIVAR EVALUATION / KULTIVAR-EVALUASIE
Cultivar 2023 R 2022 R 2021 R *2020 R 4-year average 2020-2023 R 3-year average 2021-2023 R 2-year average 2022-2023 R Elands 1.77 11 1.63 12 3.16 11 2.35 9 2.23 10 2.19 11 1.70 12 Koonap 1.57 15 1.53 13 3.14 12 2.54 7 2.20 11 2.08 12 1.55 13 Kougas 1.93 5 1.90 10 3.33 10 1.85 11 2.25 9 2.39 9 1.92 9 Kubetu 1.76 12 2.28 5 3.63 7 2.84 3 2.63 4 2.56 7 2.02 7 Matlabas 2.04 2 3.07 2 3.77 4 3.09 1 2.99 1 2.96 3 2.56 2 Mkuze 2.01 3 Mokolo 1.98 4 2.26 6 3.65 6 2.58 6 2.62 5 2.63 6 2.12 5 PAN 3111 1.73 13 2.72 3 4.17 1 2.62 5 2.81 3 2.87 4 2.23 3 PAN 3161 2.1 1 2.31 4 3.60 8 2.29 10 2.57 6 2.67 5 2.21 4 PAN 3373 1.92 6 1.92 9 1.92 8 Senqu 1.84 8 1.72 11 3.35 9 2.48 8 2.35 8 2.30 10 1.78 11 SST 3197 1.87 7 3.34 1 3.76 5 2.99 2 2.61 1 SST 356 1.64 14 2.07 7 3.96 2 2.85 2 2.96 3 3.02 1 2.07 6 SST 374 1.8 9 Wedzi 1.78 10 1.94 8 3.88 3 2.65 4 2.56 7 2.53 8 1.86 10 Mean 1.85 2.25 3.62 2.57 2.56 2.60 2.04 LSDt (0.05) 0.2 0.3 0.3 0.2 0.2 0.2 0.3
Table 1: Eastern Free State (earlier planting). Average yield (t/ha) of entries during the period from 2020-2023.

CULTIVAR EVALUATION / KULTIVAR-EVALUASIE

* Only Clarens data

R = Ranking; LSD = Least significant difference reported by some producers, a problem that seems to be worsening each year.

Despite these challenges, the dryland wheat cultivar trials for the Free State were successfully conducted by the NCEP. Twelve trials featuring 15 cultivars from ARC-Small Grain, Syngenta Seeds, and Corteva were carried out in both the North-Western and Eastern parts of the Free State. The cultivars included Wedzi, Koonap, Kubetu, Senqu, Elands, Kougas, Matlabas, Mokolo, Mkuze (a new entry), PAN 3373, PAN 3111, PAN 3161, SST 3197, SST 356, and SST 374. The yield results for the 2023/24 season, along with two-, three-, and four-year results for each region and planting date, are detailed in the subsequent sections. For each sub-region, results for both an earlier and a later planting are presented.

Eastern Free State

Table 1 shows that earlier planting in the Eastern Free State in 2023 recorded an average yield of 1,85 t/ha, a decrease from the 2,25 t/ha recorded in the previous season, underscoring the drought challenges. The average yield of cultivars ranged from 1,57 (Koonap) to 2,10 t/ha (PAN 3161). Based on the least significant difference (l.s.d.) among cultivars, PAN 3161, Matlabas, Mkuze, Mokolo, and Kougas were among the top-yielding cultivars for this sub-region. For later plantings, an average yield of 1,92 t/ha was recorded (Table 2), also below the 2,63 t/ha achieved in 2022. PAN 3161, PAN 3373, SST 374, Elands and Kubetu were standout performers for later planting in this sub-region.

The grading parameters for the Eastern Free State’s early and later plantings in the 2023 season showed aver-

*These cultivars were not evaluated for later plantings. LSD = Least significant difference

age hectolitre mass values of 74,1 kg/ hl and 74,2 kg/hl, respectively (Table 3). Grain protein content was excellent, averaging 14,4% for earlier plantings and 16,5% for later plantings. Furthermore, all cultivars recorded falling numbers above 220 seconds, indicating no serious issues with preharvest sprouting.

North-Western Free State

Trials in the North-Western Free State in 2023 yielded lower grain yields compared to 2022 due to drought. Average grain yield for earlier plantings at 0,87 t/ha, significantly lower than the 2,23 t/ha recorded in the previous season as shown in Table 4. This decrease can be attributed to high temperatures during the flowering and grain-filling

stages. PAN 3161, PAN 3373, PAN 3111, Mkuze, and Matlabas were among the top performers for 2023. The later plantings saw PAN 3161, PAN 3373, PAN 3111, Senqu, Elands and Koonap as top performers (Table 5).

The grading parameters which include protein content, hectolitre mass and falling numbers, were excellent for 2023 (Table 6). The results suggest that South African wheat cultivars possess superior bread-making quality characteristics when compared to international standards. However, our yield potential for dryland wheat under drought conditions is low and remains a challenge for producers.

Significant progress has been made

TO PAGE 28

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 27
Cultivar 2023 R 2022 R 2021 R *2020 R 4-year average 2020-2023 R 3-year verage 2021-2023 R 2-year average 2022-2023 R Elands 2.08 4 2.69 7 3.48 6 2.78 5 2.76 6 2.75 6 2.39 4 Koonap 1.91 7 1.98 12 2.90 10 2.34 10 2.28 10 2.26 11 1.95 12 Kougas 1.58 12 2.40 10 3.12 8 2.72 7 2.45 9 2.37 10 1.99 11 Kubetu 1.99 5 3.05 1 3.58 5 2.75 6 2.84 5 2.87 4 2.52 1 PAN 3111 1.85 8 3.04 2 4.09 1 2.46 9 2.86 3 2.99 1 2.45 3 PAN 3161 2.17 1 2.83 4 3.94 4 2.89 3 2.96 1 2.98 2 2.50 2 PAN 3373 2.17 1 2.42 9 2.30 7 Senqu 1.76 10 2.62 8 3.29 7 2.59 8 2.57 7 2.56 7 2.19 9 SST 3197 1.93 6 2.79 5 2.80 11 2.51 8 2.36 5 SST 356 1.79 9 2.92 3 3.99 2 3.09 1 2.95 2 2.90 3 2.36 6 SST 374 2.09 3 2.15 11 3.08 9 2.82 4 2.54 8 2.44 9 2.12 10 Wedzi 1.73 11 2.73 6 3.95 3 3.00 2 2.85 4 2.80 5 2.23 8 Mean 1.92 2.63 3.47 2.73 2.71 2.68 2.28 LSDt (0.05) 0.2 0.5 0.2 0.2 0.2 0.3 0.3
Table 2: Eastern Free State (later planting). Average yield (t/ha) of entries during the period from 2020-2023.
EARLY PLANTINGS LATER PLANTINGS Cultivar Hectolitre mass (kg/hl) Protein (%) Falling number (seconds) Hectolitre mass (kg/hl) Protein (%) Falling number (seconds) Elands 74.1 15.1 296.4 74.53 16.51 295.8 Koonap 75.7 15.8 307.8 75.39 16.69 303.6 Kougas 74.5 14.2 338.6 74.09 17.21 298.9 Kubetu 76.3 14.2 314.4 76.42 15.77 288.8 *Matlabas 74.7 15.5 309.5 *Mkuze 75.1 13.8 292.9 *Mokolo 74.6 13.7 312.1 PAN 3111 73.2 14.0 297.5 76.1 16.62 287.8 PAN 3161 72.7 13.8 290.5 72.86 15.76 260 PAN 3373 73.6 14.3 315.4 73.12 16.14 277.1 Senqu 73.5 14.8 296.2 73.8 17.28 309.5 SST 3197 76.9 14.6 296.8 77.58 17.05 253.5 SST 356 69.4 13.4 264.1 69.25 16.76 270.8 SST 374 73.0 14.5 282.6 72.01 15.76 224.8 Wedzi 73.9 14.3 300.5 74.78 16.14 298.5 Mean 74.1 14.4 301 74.2 16.5 280.8 LSD t (0.05) 1.5 1.3 35.0 1.2 0.7 27.8
Table 3: Eastern Free State grading parameters of dryland wheat cultivars for the 2023 season.

CULTIVAR EVALUATION / KULTIVAR-EVALUASIE

Cultivar evaluation in the Free State

FROM PAGE 27

Table 5: North-Western Free State (later planting). Average yield (t/ha) of entries during the period from 2020-2023.

in pest and disease resistance and other quality characteristics of dryland wheat, such as sprouting and lodging resistance. Developing high-yielding, drought tolerant dryland wheat cultivars should continue to be a priority for the benefit of our producers.

Producers seeking comprehensive information on the yield potential of dryland wheat cultivars are encouraged to consult the production guidelines published annually by ARC-Small Grain. These guidelines, which include one-year performance and long-term data across all production regions and planting times, are available on the ARC website (www.arc.agric.za).

For additional information and hard copies, producers can contact Dr Toi Tsilo at 058 307 3400 or via e-mail at tsilot@arc.agric.za

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 28
Cultivar 2023 R 2022 R 2021 R 2020 R 4-year average 2020-2023 R 3-year average 2021-2023 R 2-year average 2022-2023 R Elands 0.92 6 2.64 3 3.80 11 2.42 5 2.44 7 2.45 8 1.78 4 Koonap 0.85 9 2.06 9 3.73 12 2.14 10 2.19 10 2.21 11 1.45 10 Kougas 0.69 13 1.88 11 4.02 9 2.14 9 2.18 11 2.20 12 1.29 12 Kubetu 0.92 6 2.00 10 5.35 2 2.40 6 2.67 4 2.76 4 1.46 9 Matlabas 1.14 4 2.62 4 5.07 3 2.93 1 2.94 1 2.94 2 1.88 3 Mkuze 1.15 2 Mokolo 0.79 11 2.42 6 4.45 8 2.26 8 2.48 6 2.55 6 1.61 6 PAN 3111 0.96 5 2.26 7 5.79 1 2.31 7 2.83 2 3.00 1 1.61 5 PAN 3161 1.17 1 2.71 2 4.76 6 2.53 2 2.79 3 2.88 3 1.94 1 PAN 3373 1.14 3 2.73 1 1.93 2 Senqu 0.69 12 2.45 5 3.97 10 2.09 11 2.30 9 2.37 9 1.57 7 SST 3197 0.89 8 2.23 8 4.60 7 2.57 5 1.56 8 SST 356 0.56 14 1.59 14 4.93 4 2.46 4 2.38 8 2.36 10 1.08 13 SST 374 0.42 15 Wedzi 0.79 10 1.87 12 4.86 5 2.53 2 2.51 5 2.51 7 1.33 11 Mean 0.87 2.23 4.61 2.38 2.52 2.57 1.58 LSDt (0.05) 0.2 0.2 0.4 0.1 0.2 0.2 0.3 R = Ranking
significant
Table 4: North-Western Free State (earlier planting). Average yield (t/ha) of entries during the period from 2020-2023.
LSD = Least
difference
Cultivar 2023 R 2022 R 2021 R 2020 R 4-year average 2020-2023 R 3-year average 2021-2023 R 2-year average 2022-2023 R Elands 0.93 4 2.00 2 4.42 9 3.52 5 2.72 4 2.45 3 1.47 4 Koonap 0.88 6 1.94 4 4.01 11 3.06 10 2.47 10 2.28 8 1.41 5 Kougas 0.78 11 1.37 11 4.46 8 3.36 8 2.49 9 2.20 11 1.08 11 Kubetu 0.80 9 1.57 8 4.77 4 4.04 1 2.80 3 2.38 5 1.19 8 PAN 3111 1.03 3 1.92 5 5.21 1 3.41 7 2.89 2 2.72 1 1.48 3 PAN 3161 1.11 2 2.02 1 4.97 2 3.91 3 3.00 1 2.70 2 1.57 2 PAN 3373 1.20 1 1.99 3 1.60 1 Senqu 0.93 4 1.89 6 4.72 6 3.13 9 2.67 5 2.44 4 1.41 5 SST 3197 0.70 12 1.72 7 4.04 10 2.21 10 1.21 7 SST 356 0.88 6 1.39 10 4.73 5 3.66 4 2.67 6 2.33 6 1.14 9 SST 374 0.85 8 1.05 12 4.81 3 3.92 2 2.66 7 2.24 9 0.95 12 Wedzi 0.80 9 1.46 9 4.58 7 3.49 6 2.58 8 2.28 7 1.13 10 Mean 0.91 1.69 4.61 3.58 2.69 2.38 1.30 LSDt (0.05) 0.2 0.2 0.4 0.2 0.1 0.1 0.1 R = Ranking LSD = Least significant difference
EARLY PLANTINGS LATER PLANTINGS Cultivar Hectolitre mass (kg/hl) Protein (%) Falling number (seconds) Hectolitre mass (kg/hl) Protein (%) Falling number (seconds) Elands 77.1 15.0 305.8 77.7 16.1 302.6 Koonap 77.4 15.2 302.8 77.2 16.1 301.5 Kougas 78.3 16.1 300.8 77.3 15.7 302.2 Kubetu 79.2 14.3 304.7 77.4 15.2 303.4 *Matlabas 77.0 15.4 295.3 *Mkuze 77.5 12.9 281.1 *Mokolo 77.8 14.9 286.1 PAN 3111 77.4 14.2 307 74.7 15.6 327.8 PAN 3161 77.4 14.1 305.6 76.0 15.4 302.1 PAN 3373 77.2 13.8 292.6 77.2 15.6 304.2 Senqu 76.0 15.5 304.5 76.6 16.5 312.9 SST 3197 78.0 15.6 288 74.8 15.6 301.6 SST 356 74.4 15.3 289.9 75.7 14.9 296.7 SST 374 76.2 15.8 272.8 76.5 15.6 300.8 Wedzi 77.7 14.9 312.1 76.6 16.0 312.2 Mean 77.2 14.8 297 76.5 15.7 306 LSD t (0.05) 0.6 0.9 17.8 0.6 0.9 21.8 *These cultivars were not evaluated for later plantings. LSD = Least significant difference
Table 6: North-Western Free State grading parameters of dryland wheat cultivars for the 2023 season.

Market information Wheat: 2023/24 marketing year

Whole wheat

Opening stocks started with 563 259 tons, that is 9,9% less than the previous marketing year. According to the weekly producer deliveries at the beginning of February 2024, a total of 1 820 740 tons wheat were delivered at commercial premises. This is 1,9% less than the same time the previous year.

For the three months, October to December 2023, 1 052 053 tons of wheat was delivered directly from farms at commercial premises. This is more than half of the country’s wheat (60,15%), followed by the Northern Cape (13,12%) and the Free State with 9,94%. See Figure 1 for comparative figures for producer deliveries in all the provinces.

Human consumption for October to December 2023 (869 496 tons) was 2,1% more year on year, while animal feed declined with 80,1% to 1 441 tons.

At the first week of February 2024 a total of 694 431 tons wheat were imported for South Africa. This is 34,27% more than the same period last year. The majority of imports was from Poland (37,86%), Lithuania (19,74%), Latvia (18,56%) and Russia (18,25%). Imports totaling to 675 697 tons (RSA and Other countries) took place through Durban harbour.

Exports of RSA wheat, after 18 weeks into the 2023/24 marketing year, totaled at 53 136 tons. These exports were all to neighbouring countries of which the majority was to

Zimbabwe (21 832 tons), Botswana (13 978 tons) and Lesotho (12 572 tons).

According to the Supply and Demand Estimates Committee of the National Agricultural Marketing Council (NAMC), the projected closing stock at the end of the season is estimated at 437 784 tons.

Wheaten products

During the reporting period October to December 2023, a total of 873 538 tons of wheaten products were produced while 5 869 tons were imported, and 6 513 tons exported.

Figure 2 shows how the averages of wheaten products manufactured, changed over an eight-, five-, and three-year period. The average of smaller quantities products manufactured over a three-year period was self-raising flour (17 038 tons), whole wheat meal (6 343 tons) and semolina (4 608 tons).

Between 1 October and 31 December 2023, a total of 599 million pan baked bread was reported. See Table 1 for the comparative figures year on year over a period of three years.

The Consumer Price Index (CPI) data published by Stats SA showed the following price changes in wheaten products at the end of December 2023, in comparison to the same period the previous year:

• 700 g white bread: R18,59 - 0,16% less,

• 700 g brown bread: R17,12 - 3,07% more,

• 2,5 kg cake flour: 43,21 - 7,19% more, and

• 2,5 kg bread flour: R47,06 - 5,97% more.

Table 1. Pan baked bread comparative figures year on year over a period of three years.

MARCH • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 29
Figure 1. Wheat production per province. Figure 2. Average wheaten products manufactured 2015/162022/23.
Oct to Dec 2021 (3 months) % Year on year Oct to Dec 2022 (3 months) % Year on year Oct to Dec 2023 (3 months) White bread 300 351 588 7,07 321 577 557 -0,37 320 374 270 Brown bread 295 918 116 -3,87 284 472 382 -3,90 273 379 470 Whole wheat bread 6 365 109 -19,24 5 140 532 -3,40 4 965 876 Other 332 580 -6,93 309 529 3,29 319 701 Total units 602 967 393 1,42 611 500 000 -2,04 599 039 317

The reality of conventional farming vs biological farming

Diverse farming models coexist globally, but their uneven success prompts an essential inquiry into the fundamental principles guiding agricultural practices. Our approach to farming is often influenced by accumulated knowledge and the prevailing attitudes within our communities. Embracing innovative perspectives becomes paramount for sustainable success. Gert Coetzer, Head Agronomist at Bontera South Africa, shares insights on this topic.

The system of agriculture that has become known as “conventional farming” has only been for about 70 years. The heavy use of highly toxic chemicals and synthetic fertilisers is a post-World War Two phenomenon.

On the surface, the results of what we call the conventional farming system seem good. We are producing way more crops now than ever imagined 100 years ago. But what about the long-term effects - the hard, dead soil, the poisoned groundwater, the increasing pest problems? Or the fact that most commercially grown fruits and vegetables must be rushed to market before they spoil. What happened to quality produce? Are we sure that there isn't a better way?

The basic philosophy of our modern agricultural practices is exploiting natural resources for economic gain. We need to control nature so that we can produce more. If other plants interfere, we need to kill them. If we see an insect in our field, we must eliminate it.

We've also learnt that plants only really “need” a few simple ions to grow. We've developed highly toxic chemicals to rid our fields of unwanted plants and insects, and we've developed ways to synthesise these essential ions to produce our own plant food and make them grow bigger and faster.

Another way

But there is another way, another outlook on life, another agriculture system. A system that is by no means less productive, simply more humble and respectful. It respects nature and realises that man doesn't know it all. Plants and animals grow by natural laws and grow best when natural laws are followed. Life operates in natural cycles. One thing affects another; just as the antelope eats the grass and we eat the antelope, we are all part of the circle of life.

Today, we have the tools and understanding that allow us to farm in an environmentally friendly way, get the yields and

be the most profitable.

This system of agriculture relies on working with nature, not against it. When we give the soil the right materials, an amazing array of soil organisms do what they're supposed to, and we receive an abundance of nutritious, high-quality food. Other natural organisms and mechanisms protect against pests and diseases - automatically. All that we have to do is encourage them and then get out of their way.

We call this system “biological farming” as it emphasises one of its key aspects: life in the soil. Biological farming works with the natural laws and systems; our job is to try and help everything operate more effectively. A healthy, balanced soil is the foundation necessary for healthy plants. We are also not against using modern technology and new methods, but we only advocate for those that do not interfere with natural systems.

The results of using biological methods are amazing: soil structure improves, crop yields are high, and quality improves. Biological farming embodies principles crucial for the well-being of both the environment and farmers. By prioritising techniques aimed at reducing water consumption, improving soil fertility, and enhancing food quality, biological farming fosters healthier ecosystems and cultivates higher crop yields. This increase in productivity translates to greater income and profit for farmers, ensuring economic sustainability.

Moreover, biological farming serves as a cornerstone for future-proofing the food chain, safeguarding it for future generations. Central to this approach is the commitment to enriching lives while preserving land health, epitomised by the innovative optimisation of microbial communities within plants - a ground breaking method poised to revolutionise productivity and propel agricultural sustainability into the future. Weeds, diseases and pests almost disappear. Farming becomes fun again

MAART • APRIL 2024 KORINGFOKUS  WHEAT FOCUS 30
Gert Coetzer

Ontgin die landboumark ten volle...

Maak gebruik van die spesialiste

UITGEWERS VAN:

Koringfokus / Wheat Focus: Die spesialistydskrif vir kleingraan in Suid-Afrika

Vegetables & Fruit / Groente & Vrugte: Ontgin alternatiewe moontlikhede in nismarkte

Subtrop Journal: Joernaal vir avokado-, mango- en lietsjiekwekers.

Navorsingsjoernaal:

SA Avokadokwekersvereniging (SAAGA)

SA Lietsjiekwekersvereniging (SALGA)

GAUTENG:

GAUTENG:

www.mediacomcc.co.za Clarkstraat 17, Potchefstroom, 2531 NORTH WEST: POTCHEFSTROOM  018 293 0622 info@mediakom.co.za
NORTHCLIFF  011 476 3702 mediacom@lantic.net
PRETORIA  082 927 8294 vegandfruit@mediakom.co.za

Eragon® is ’n innoverende onkruidbestuursoplossing vir die voorplant-beheer van moeilik beheerbare breëblaaronkruide, insluitend sekere ALS-, triasien- en glifosaatweerstandige biotipes in mielies, sojabone, koring en gars.

Verhoogde beheer van moeilik beheerbare breëblaaronkruide

Eragon®, BASF se Kixor®-oplossing, verbeter voorplantskoonmaak dramaties, danksy die kragtige blaaraktiwiteit en uitstekende sistemiese werking.

Spoed van beheer

Met Eragon® in jou tenk, is jy verseker van vinniger en meer volhoubare beheer van moeilik beheerbare breëblaaronkruide. Eragon® werk 3 tot 5 keer vinniger as bestaande oplossings.

Volhoubaarheid

Die lae toedieningsdosis van Eragon® lewer verhoogde sukses tydens die voorplant en na-oes beheer van moeilik beheerbare breëblaaronkruide.

* Gebruik Eragon® met geregistreerde glifosaatprodukte, soos per etiket.

DIE NAAM WAARVOOR JY MOET VRA Nou ook beskikbaar in koring en gars.
® ’n Kixor®-oplossing
Eragon
BASF Suid Afrika (Edms) Bpk • Sestiende Straat 852, Midrand, 1685 • Posbus 2801, Halfweghuis, 1685 • Tel: +27 11 203 2400 • Faks: +27 11 203 2461 • Webblad: www.agro.basf.co.za Mobiele webblad: m.agro.basf.co.za • Eragon® Reg. Nr. L10407, Wet Nr. 36 van 1947. Aktiewe bestanddeel: Kixor® 700 g/kg. Kixor® - saflufenacil. Waarskuwing. Eragon® en Kixor® is geregistreerde handelsmerke van BASF. uppe marketing A37009/Rev

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.