17 | stel de stad een vraag | Johan de Koning & Alexander Herrebout | groene vingers

JOHAN DE KONING ALEXANDER HERREBOUT

groene vingers

INLEIDING, DOOR JOHAN DE KONING UITGESPROKEN TIJDENS DE OPENING OP ZATERDAG 23 SEPTEMBER 2017

ruimteCAESUUR Lange Noordstraat 67, 4331 CC Middelburg caesuur@zeelandnet.nl www.caesuur.nu | www.caesuur-posethequestion.nl k.v.k. middelburg 41114392 | NL43 INGB 0002 6695 59

Opening tentoonstelling | 23 september 2017

groene vingers duiken op in de stad

Toelichting | Johan de Koning

Stel de stad: Groene longen Waar gaan we naar toe met het groen is onze stad? Hoe groen is Middelburg nog? Het gaat ons dan niet om de vraag hoeveel bomen er staan en of er nog genoeg plantsoenen zijn.

Daarover is al genoeg discussie. Luister maar eens naar het debat over de abelen langs het Kanaal.

Nee, ons gaat het meer over de verbinding van de stad met het omringende landschap. Een wat groter schaalniveau.

Dat is onze vraag aan Middelburg.

Wat maakt de stad tot stad en het land tot land? Op welke plek en op welke manier raken die twee elkaar. Merken we iets van elkaar? Of is er een absolute scheiding tussen die twee?

Naar onze mening is er gebrek aan visie. Die is er wel? Wij merken er niets van. Daarom grijpen we terug naar de visie van de grone longen. Kijken of er nog een verbinding is met het omringende landschap en zo nee, of er dan een nieuw verband valt aan te leggen. We moeten weer op adem kunnen komen!

Er is tegenwoordig niet meer zo’n groot verschil tussen de stedeling en de plattelander. Zeker niet hier op Walcheren. Al lang geleden zijn de inwoners met elkaar vervlochten geraakt.

Hun levens zijn gemengd geraakt. O, er zijn nog best wat verschillen, maar erg groot zijn die niet meer. Maakt het veel uit of je inwoner bent van de gemeente Veere of de gemeente Middelburg? Zijn we toe aan één gemeente? In ieder geval zou er meer samengewerkt moeten worden. Die gemeente grenzen zijn niet zo van belang. Het gaat vooral om leefbaarheid.

Die grenzen dat zijn ook maar papieren afspraken.

Vroeger bestond er een specifieke uitwisseling tussen stedelingen en plattelanders. De elite verbleef zomers op het platteland en liet daartoe wegen aanleggen. De plattelanders

trokken naar de stadse markten om er hun koopwaar aan te bieden. Via voetpaden en met vaartuigen. De stad had haar tentakels in het land en omgekeerd.

Dat is de reden waarom dat groene longen of groene vingers model uit de jaren zestig zo mooi was. Het was een soort stedenbouwkundige vertaling van wat er in de werkelijkheid aan de hand was. Daar zouden we nu bij aan willen sluiten.

Natuurlijk moeten we dan bekijken of er nog wel hetzelfde speelt als 50 jaar geleden. En zo niet, welke nieuwe gegevens dan zouden moeten worden opgenomen in het concept.

Dat kan ook heel goed. Zo open kan je dat idee wel benaderen.

Het opent ook vergezichten. Wat als we inderdaad banen met bebouwing en banen met groen dwars over Walcheren projecteren? Stel je voor dat je dat echt zou doen. Dan kom je natuurlijk allerlei obstakels tegen. Bestaande dorpen, bestaande landschapsstructuren, al bestemde gebieden, regels, noem maar op. Mijn plan is dus niet om die dan allemaal opzij te schuiven. Maar juist om ze op te nemen. Dat kan in zo’n open idee. Die banen, die stroken die meanderen niet voor niks.

Dat er geademd kan worden, doordat er grote groene zones zijn. Ook als de stad het hele eiland zou beslaan. Dat is toch geweldig.

Er wordt wel vaker gezegd dat Nederland 1 grote stad is.

Neem dat dan eens letterlijk. In ieder geval op Walcheren. Dat is natuurlijk een gedachtenspinsel. Maar kijk nu eens zo. En bedenk dan dat je dat nooit zou willen. Alle inwoners van Zeeland op 1 eiland en de rest leeg. Natuur. Maf natuurlijk.

Onrealistisch.

Nu terug naar de vraag van verstedelijking op Walcheren. Niet helemaal volgebouwd, maar de stad zet toch door. Hoe dan?

Waar dan? En misschien vooral, waar dan niet. Dat vergt denken in structuren. Daarvoor wil dit plan, deze gedachtenvorming, een aanzet zijn.

Vooral in negatief. Zo is ook het centrale plaatje gemaakt. Er is groen en daarin bevindt zich een stad. Stadje, volgens de Van Rossems. In het Afrikaans dat ik zo nu en dan bezig, is elke plaats met minder dan 500.000 inwoners a dorpie. De oude, Europese notie van stadsrechten kennen ze niet.

Rechten bestaan ook hier niet. De stad heeft niet het recht om het hele eiland te overwoekeren. Wat nu, afgezien van bebouwing, vaak wel gebeurt. Nee, de stad moet de wildernis veroveren. Pionieren. Zoals in onze voormalige koloniĂŤn.

Dan is ook de vraag: op welke wijze is dat het meest effectief en gaat er zo min mogelijk verloren.

Johan de Koning | 23 sept 2017

In 2017 stellen kunstenaars, dichters, architekten, schrijfsters, designers, studentes, filosofen, performsters, etc. de stad Middelburg hun vragen.

De openbare ruimte van de stad is hun werkgebied, de ruimte van CAESUUR het levend archief.

Colofon Groene vingers is een concept van Johan de Koning & Alexander Herrebout beeld voorblad mos, aangebracht door Roberta Boggio Marzet teamCAESUUR 2017 Willy van Houtum | Hans Overvliet | Giel Louws | Dani Ploeger ruimteCAESUUR Lange Noordstraat 67 | 4331 CC Middelburg www.ruimtecaesuur.nu www.caesuur-posethequestion.nl caesuur@zeelandnet.nl

met dank aan de vrolijke aandeelhouders & dito vrienden van CAESUUR | de gemeente Middelburg | M800 lijstenmakerij INDIGO | Lab4Arch | studio ZagaZ las & constructiebedrijf J. Louws Kattendijke / Drucker Stichting | de Drvkkery Kloveniersdoelen | Familiefonds Hurgronje Teeken Akademie Middelburg | Co-Incidence voetbalvereniging Zeelandia Middelburg kennispartner van het Metamorfose Lokaal | UCR in samenwerking met Amnesty International Student Group Middelburg ZEEUWS MUSEUM | Cinema Middelburg

Voordat je teksten en/of foto’s deelt, neem eerst even contact op met caesuur@zeelandnet.nl

JOHAN DE KONING ALEXANDER HERREBOUT

groene vingers