In naam van het ideaal

Antisemitisme, islamophobie, één pot nat In naam van het ideaal Een verkorte versie van dit artikel is verschenen in de Volkskrant van 25 september 2001 onder de titel 'Antisemitisme, Islamophobie het is allemaal één pot nat' Terug uit Durban. Terwijl we nog bezig waren met het afwikkelen van de laatste zaken vond de verschrikkelijke ramp in New York plaats. Alles wat dit met zich meebracht zorgde ervoor dat de World Conference Against Racism in Durban schijnbaar 100 jaar geleden plaatsvond. Niet alleen de gebeurtenissen in Amerika maken de World Conference Against Racism onwezenlijk. Mensen kunnen in naam van een ideaal veel kwaad aanrichten, menselijkheid opzij zetten, anderen gebruiken en misbruiken, zo gefixeerd op hun eigen doel dat alle gevolgen van hun daden op de koop toe worden genomen of juist als goed worden gezien. Daar hebben we in Durban helaas ook de nodige voorbeelden van gehad. De reacties n.a.v. de ramp in New York tonen aan hoe dom en verschrikkelijk het is om op basis van de daden van individuen (of de daden van een staat) een complete bevolkingsgroep of geloofsgroep te beschuldigen en aan te vallen. In Durban was Antisemitisme aan de orde van de dag, vanwege de daden van de staat Israël. Vandaag is Islamofobie aan de orde van de dag, vanwege de daden van een aantal individuen of van een groep.

Gedurende het hele NGO Forum in Durban vonden Antisemitische incidenten plaats. De Arab Lawyers Union had een kraam in een van de NGO exhibition tenten met grove Antisemitische cartoons. Cartoons die rechtstreeks waren overgenomen uit oud nazi-propaganda materiaal. Na protesten door een paar NGOs bij het Conferentie Secretariaat werden de meest extreme tijdelijk weggehaald -ze werden onder de tafel gelegd. Men verzocht de U.N. de accreditatie van de Arab Lawyers Union in te trekken, helaas zonder resultaat. Toen het International Steering Committee om actie werd gevraagd vanwege de antisemitische cartoons kwam zij met het standpunt dat het hier ging om ' politieke cartoons'. Elke dag waren er picket-lines, demonstraties en tegendemonstraties voor het NGO Forum door Palestijnse NGOs en de Jewish Students Organization. Dit liep meestal uit op schreeuwen en soms op een handgemeen. Bloeddorstige spandoeken werden meegedragen. Nauwelijks de sfeer die je mag verwachten tijdens een wereldconferentie tegen racisme.

In de grote demonstratie in Durban op 1 september, georganiseerd door Sangoco, ANC en Cosatu werden veel spandoeken met slogans meegedragen waarvan de prominentste Antisemitisch waren, o.a.: ' Kill all Jews' en ' The good things Hitler did'. Deze demo eindigde vreemd genoeg bij de Durban Jewish Club, welke door de Zuid-Afrikaanse politie afgeschermd werd met pantserwagens en oproerpolitie nadat het gebouw al eerder geëvacueerd moest worden. Een beschamende gebeurtenis. Een grote demonstratie tijdens de Wereld Conferentie tegen racisme eindigt als een Antisemitische mars waar de Nazi's trots op hadden kunnen zijn. Tijdens al deze ' incidenten' zwegen de organisatoren van het NGO Forum (Sangoco - De South African NGO Coalition en de ISC - International Steering Committee). Noch zij, noch de Zuid Afrikaanse

autoriteiten grepen in. Dat Antisemitisme in Zuid-Afrika een groot probleem is geworden was ons bekend, het wordt door de nieuwe regering van de voormalige Apartheidsstaat echter angstvallig verzwegen. Het NGO forum werd officieel geopend door Mercia Andrews, voorzitter van Sangoco. Dit deed zij gekleed in de traditionele Khefiyah, haar vuist in de lucht 'Free Palestine' roepend. Hiermee was de toon gezet. Joden werden gediscrimineerd, het zwijgen opgelegd, bijeenkomsten over Antisemitisme en revisionisme werden verstoord en overgenomen door Palestijnse NGOs en aanhangers. Hen die hiertegen protesteerden werden uitgemaakt voor 'Zionist pigs lovers' en 'Jewlovers'. De meeste NGOs waren of totaal geïntimideerd of gingen openlijk akkoord met de gang van zaken.

Tijdens de aanname van de NGO Declaration gedurende een nauwelijks democratisch te noemen procedure kwam het opnieuw tot het uiten van Jodenhaat. De woordvoerster van de Europese Caucus, een vrouw van Spaanse afkomst, liet weten dat de Europese Caucus niet achter een aantal paragrafen van de Declaration kon staan vanwege ' hate language' en kreeg naar haar hoofd geslingerd dat ze betaald werd door regeringen en dat ze 'wel Joods zou zijn, je uiterlijk en je lichaamstaal wijzen daarop'. Na de zoveelste anti-joodse schreeuwpartij en het verwerpen van Paragraaf 14 van de Declaration verlieten de Joodse NGOs de zaal onder het roepen van 'Shame!

Shame!'. Zie lieten daarna weten niet meer terug te zullen komen. Door een woordvoerster van de ISC werd later gezegd dat het NGO-document ´all voices of victims, in their own language´ weergeeft. Maar de stem van de Joden werd weggeveegd door het schrappen van de paragraaf over antizionisme en aanslagen op synagogen. Later in de vergadering verliet ook de Roma & Sinti caucus de zaal omdat zij niet de indruk wilden wekken het eens te zijn met rassenhaat. Tot diep in de nacht ging dit spektakelstuk door totdat verklaard werd dat 'de Declaration was aangenomen'. Tot een stemming over het gehele document is het niet gekomen omdat men 'al had gestemd over verschillende amendementen en toevoegingen' . Kortom, een farce.

Al tijdens het voorbereidingsproces van de afgelopen 2 jaar waren er een flink aantal 'antisemitische momenten' in de vorm van structureel en individueel antisemitisme. Joodse organisaties of organisaties die als zodanig werden bestempeld (b.v. het Simon Wiesenthal Center) mochten niet deelnemen aan de regionale voorbereidingsbijeenkomst in Teheran. Tijdens de Preparatory Commission III in Geneve kon slechts met grote moeite worden voorkomen dat de Thematische Commissie over Antisemitisme zou worden samengevoegd met de Commissie Religieuze Intolerantie. Joodse organisaties, zij die als zodanig werden beschouwd of zogenaamde 'sympathisanten' werd te verstaan gegeven dat de World Conference Against Racism voor slachtoffers was en niet voor 'de plegers van racisme'. Joodse NGOs aanwezig als toehoorders bij ISC vergaderingen kregen te horen dat zij ' agenten van de Israëlische staat' waren. Zelfs de NGO Liaison Officer van de U.N. werd beschuldigd, waarbij de woordvoerster van de Palestijnse caucus even niet doorhad dat deze dan wel van Joodse afkomst is, maar zelf lang betrokken is geweest bij een Palestijnse mensenrechtenorganisatie.

Het kon allemaal nog erger. In Durban werd op 3 September een 'overval' gepleegd op de Drafting Commitee, de groep mensen die bezig waren de final Declaration samen te stellen. Een aantal leden van de Palestijnse caucus, Sangoco en de International Steering Commitee vielen de Drafting Room -verboden terrein voor eenieder- binnen en eisten dat de paragrafen over Antisemitisme zouden worden verwijderd of zouden worden ondergebracht bij de paragrafen over 'Palestine and occupied territories'. Immers, antisemitisme was eigenlijk tegen semieten,

oftewel Arabieren. Ook wilden zij alle gedeelten over de Holocaust verwijderd hebben. De Drafting groep vroeg hen de ruimte te verlaten maar dit hielp niet. Drafters weren uitgescholden voor ' Jewlovers' en sommigen werden ervan beschuldigd Joods te zijn. Men dreigde en intimideerde totdat het werken onmogelijk werd en de Drafters de diskette met de Declaration aan de invallers overhandigden en weggingen. Een compleet verslag van de gebeurtenissen inclusief foto's is de volgende ochtend overhandigd aan de U.N. Sangoco, de Palestijnse Caucus en een gedeelte van de ISC ontkennen of verdraaien de gebeurtenissen en beweren dat er hier sprake is van een 'anti-Palestijns complot'. De zeven leden van de Drafting Committee hebben echter een schriftelijke verklaring afgelegd. Naar onze mening hebben Sangoco, de South African NGO Coalition (die zich alleen zou bemoeien met de organisatie en infrastructuur van het NGO Forum) en de International Steering Committee zichzelf totaal gediskwalificeerd door partij te kiezen, politieke uitspraken te doen waarvoor zij geen mandaat hadden en door het toelaten en zelfs ondersteunen van Antisemitisme, aanzetten tot geweld en het toelaten van -en deelnemen aan corrupte praktijken.

De Palestijnse NGOs in Durban deden hun werk, streden voor hun zaak, waren daarbij zeer effectief maar gingen te ver. Zover dat schade werd aangericht, schade aan hun eigen zaak en reputatie, schade aan het democratische proces en schade aan het NGO Forum zelf. Om nog maar niet te spreken van de schade die zij hebben aangericht aan Joodse NGOs, personen en de internationale antiracisme beweging. Paragraaf 418, 419 en 424 zorgden er voor dat High Commissioner Mary Robinson het NGO Document niet wilde aanbevelen bij de regeringen.

Terecht. Ondertussen hebben meer dan 100 NGO's zich gedistantieerd van dit document. Dat zijn er, op de meer dan 2000 die in Durban aanwezig waren, helaas niet veel. Van de Nederlandse NGO delegatie distantieerden zich slechts 5 organisaties van de Antisemitische uitingen en incidenten gedurende het NGO Forum: De Landelijke Vereniging van Antidiscriminatie Bureaus en Meldpunten, het LBR, RADAR, Stichting Magenta en de Vrouwenbond FNV. De andere NGOs (VON, TIYE-International, Landelijk Platform Slavernij Verleden, Equality, Commissie Justitia et Pax, VAVN, Vrouwen Alliantie, NVR, Stichting Sophiedela, Europese Vrouwenlobby, Cordaid, Comite 1 juli) voelden zich daartoe niet geroepen en sommigen lieten zich zelfs verleiden tot het zelf scheppen van een anti-Joodse sfeer: " Hoe kan je die verklaring willen ondertekenen, daar staan allemaal Jodenclubs onder" en "Ach dat Joodse meisje loopt hier alleen maar te klagen" (over de afgevaardigde van het CIDI). Dat is verbijsterend en dient met alle kracht bestreden te worden. Een aantal van deze organisaties hebben hun reiskosten naar Durban betaald gekregen door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de U.N. en konden zo op kosten van de gemeenschap uitingen toelaten en ondersteunen die in Nederland strafbaar zijn. Het is overigens te danken aan de daadkracht van Hubert Fermina van het LBR dat de zaken binnen de Nederlandse NGO delegatie niet nog erger uit de hand liepen.

Minister van Boxtel, aanwezig in Durban, sprak zich ook duidelijk uit tegen het Antisemitisme en gaf aan een voorstander te zijn van de zogenaamde National action plans ter bestrijding van racisme. Binnenkort zal op initiatief van het LBR verder worden gepraat hierover met de NGOs die in Durban waren en met politici en leden van de regeringsdelegatie. Er zal dan ook worden ingegaan op de vraag hoe de resultaten van Durban met name in Nederland kunnen worden geïmplementeerd. Belangrijk daarbij is dat we de goede onderdelen van de NGO Declaration (dat zijn er gelukkig heel veel, ruim 400 uitstekende paragrafen) bij de kop pakken en dat we helder moeten stellen dat er geen plaats is voor NGOs die menen dat Antisemitisme moet kunnen.

Discriminatie en rassenhaat, welke vormen daarvan ook, moeten worden bestreden! De jaarlijkse Kristallnachtherdenking op 9 november komt er weer aan en het zou ons niet verbazen als sommigen van de organisaties die in Durban door hun goedkeuring van Antisemitisme passief racisme pleegden daar hete krokodillentranen zullen plengen onder het motto 'nooit meer'. Of, wat nog waarschijnlijker is, onder de noemer Antizionisme de Kristallnachtherdenking zullen misbruiken. Wij vrezen dat Antisemitisme en Islamofobie in Nederland en daarbuiten onder invloed van de internationale ontwikkelingen de komende tijd zullen toenemen. Openbare veiligheid moet worden gewaarborgd door het beschermen van alle groepen. Tegelijkertijd zijn campagnes en een dialoog om te komen tot wederzijds begrip en perspectief aangaande de terreurdaden in de V.S. uiterst noodzakelijk, maar vooral moet de boodschap worden overgebracht aan regering en maatschappij dat afkomst of religie niet automatisch betekent dat je verantwoordelijk bent voor de daden van anderen. Een simpel feit, blijkbaar voor velen heel moeilijk te begrijpen. Drs. Brieuc-Yves (Mellouki) Cadat, voorzitter Stichting Magenta, aanwezig in Durban als reporter van het Internet Centre Anti Racism Europe (ICARE) Ronald Eissens, Directeur Stichting Magenta, Meldpunt Discriminatie Internet, aanwezig in Durban als reporter van het Internet Centre Anti Racism Europe (ICARE)