De tweede feministische Golf

Welkom bij mijn allereerste Veerartikel, woohooo! Het zal gaan over de heropleving van de vrouwenbewegingen in de sixties. Maar nog even ter herennering: feminisme is het streven naar gelijkheid tussen man en vrouw, geen superioriteit van de vrouw t.o.v. de man of omgekeerd.

Al voor 1960 bestonden er verschillende vrouwenverenigingen die opkwamen tegen

onderdrukking, zowel Belgische als internationale. Deze Belgische verenigingen waren allemaal

deel van een grote politieke zuil: ofwel van de socialisten, ofwel van de katholieken. Tijdens de

eerste feministische golf, in de late 19 e

eeuw, hadden ze gestreden voor toegankelijke deelname

aan het hoger onderwijs en stemrecht. Dit laatste zou maar volledig gerealiseerd worden in 1949.

De aanleiding voor de tweede golf is nogal vaag. Het boek Le deuxième sexe van Simone de Beauvoir wordt soms als oorzaak gezien, maar ook dat is nogal onduidelijk. Hoe dan ook, begin de jaren 60 start er vanuit heel Europa en de VS een nieuwe golf van activisme die zou aanslepen tot in de jaren 90. De belangrijkste actiepunten zijn deze keer ‘gelijk loon voor gelijk werk’ (vandaag nog steeds relevant) en ‘gelijkheid in burgerlijk recht’. Omtrent dat laatste werd er geëist voor een nieuw juridisch statuut voor de gehuwde vrouw. Ondanks de afschaffing van de juridische

onbevoegdheid van de vrouw in 1958 bleven er namelijk nog tal van discriminaties binnen het huwelijk bestaan. Bijvoorbeeld: officieel beheerde de man de gemeenschappelijke goederen én de eigendommen van de vrouw. Het debat rond hervorming van huwelijksgoederenrecht bleef aanslepen tot 1976, dan werden de wetteksten eindelijk aangepast. Verder lag de nadruk vaak op seksualiteit, men pleitte bijvoorbeeld voor een betere toegankelijkheid tot anticonceptiemiddelen.

Het was vooral in de jaren 70 dat er van alles gebeurde rond feminisme. Er ontstonden tal van nieuwe feministische organisaties, zoals de populaire Dolle Mina. Het is vanaf deze tijd dat abortus een trending topic werd. De meeste feministische organisaties, waaronder al de

Het grootste verschil tussen de tweede feministische golf en latere ontwikkelingen, is dat hij

grotendeels te danken is aan autonome groepen. Hierna werd de autonomie opgegeven en werd

de vrouwenbeweging geïntegreerd in grotere instellingen, zoals politieke partijen en vakbonden. Nochtans is

veel te danken aan autonome organisaties tijdens de eerste twee feministische golven!

Nog enkele aanraders voor zij die meer willen weten over het onderwerp tijdens deze zware quarantainetijden:

De documentaire Femenists: what were they thinking? gaat over de feministische bewustwording van verschillende vrouwen tijdens de jaren 70. Hij is echt een aanrader & staat op Netflix!

Nog een documentaire want waarom niet: She’s beautiful when she’s angry gaat over het ontstaan van verschillende feministische organisaties in de jaren 60.

Het Amsab, Instituut voor sociale geschiedenis, organiseerde in maart een kleine tentoonstelling over feminisme door de jaren heen in Latijns-Amerika. Deze is natuurlijk stopgezet door de coronaquarantaine maar er is sprake van een eventuele verlenging. Dus wie weet, misschien in april/mei!

- Astrid Pype