Trigger 231 5 september 2011

Tijdschrift voor

Lichamelijke Opvoeding

Vakblad voor gevormden in de LO, trainers en jeugdsportbegeleiders

Met o.a.

Beweging en sport binnen een Brede School M/V Gezocht

www.bvlo.be Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw BVLO

Trimestrieel tijdschrift nr. 3 - 2011 - juli - augustus - september - Aflevering 231 - Erkenningsnummer: P409677 - Afgiftekantoor Gent X

Woord vooraf

BVLO

In dit nummer

Theorie

Beste lezer

Woord Vooraf ..............................................................................................................3

Klaar voor Actie!

Bij het begin van het nieuwe school- en sportjaar hebben we er weer zin in. Een nieuwe lading kinderen en jongeren staan voor ons, klaar om zich te laten onderdompelen in de Lichamelijke Opvoeding, de beweging en de sport. Zowel op school als in de club worden wij verondersteld het beste van onszelf te geven, hen zo optimaal mogelijk te begeleiden.

Het is uiterst belangrijk dat we er staan, met voldoende bagage, inzet en motivatie. We schrijven ‘we’ omdat we de ons toevertrouwde kinderen en jongeren niet alleen begeleiden, maar in een team. Hoe sterker ons team, hoe breder gedragen onze visie en werking is, hoe gemakkelijker we die kunnen overbrengen.

Meer LO op school? Het kan!....................................................................4 Actie op het Minneplein – Middenschool Ieper werkt aan de conditie

Sophie Van Aelst Beweging en sport binnen een Brede School ..................6 Ragnar Van Acker, Ilse De Bourdeaudhuij, Kristine De Martelaer, Jan Seghers & Greet Cardon M/V gezocht – Hoe vrouwvriendelijk is de aanbodzijde van de sportmarkt op lokaal niveau?....................... 13 Steven Vos & Jeroen Scheerder Sportopleidingen in Howest, uniek in Vlaanderen.......19

In dit tijdschrift krijgt u alvast good practices voorgeschoteld.

In de reeks ‘Meer LO op school’ gingen we naar Ieper, waar het LO-team samen met de andere collega’s en de directie een sportieve school en een sportieve mentaliteit aan het uitbouwen is. Mooi hoe mensen meegesleept worden in het bewegingsverhaal.

De Brede School is ook zo’n perfect voorbeeld van samenwerking tussen verschillende partners. Hier werken scholen samen met diverse sectoren, bv. met sportclubs, gemeenten en derden.

Het is aan u om inspiratie te putten uit deze voorbeelden en modellen.

Het artikel “M/V gezocht” neemt de man-vrouwverhouding in de Vlaamse sportsector onder de loep, er is nog werk aan de winkel zo blijkt. Misschien kunnen nieuwe sportopleidingen wel meer vrouwen naar het sportlandschap lokken. Howest zet alvast stappen om tegemoet te komen aan de evolutie van de sportsector naast het onderwijs.

Jonge vorsers krijgen ook een plaats in dit tijdschrift. In dit nummer krijgen we informatie over een doctoraatsonderzoek naar contextuele factoren die een invloed kunnen hebben op effecten van vechtsportbeoefening.

Tot slot hebben we in de rubriek Bijzondere/Bekende (BV)LO’ers een eerbetoon aan Robert Goethals, een gedreven LO’er die op 7 juli 2011 overleden is.

Vechtsport en jongeren..................................................22 Jikkemien Vertonghen & Marc Theeboom Bekende/bijzondere (BV)LO’ers Afscheid van Robert Goethals............................................................. 26 BVLO-Activiteiten & Lidmaatschap...............................29 Bond voor Lichamelijke Opvoeding voorstelling.......................................................................30 Maak zelf een turnzaal in 3 minuten........................................... 31 Janssen-Fritsen

Praktijk Ultimate Ball Hans Mennes BALVAARDIGHEID/ ULTIMATE BALL 009-012 Interactieve sporten, terugslagspelen, badminton Stephanie Coppens BADMINTON 019-026

Veel leesgenot

De redactie

Het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is een vakblad voor gevormden in de LO, trainers en jeugdsportbegeleiders. Het verschijnt trimestrieel: 5 maart, 5 juni, 5 september en 5 december. Een abonnement op het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is inbegrepen in het lidmaatschap van de BVLO. Alle individuele leden van de Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw krijgen het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding toegstuurd. Maar een BVLO-lidmaatschap is meer dan dat! Kijk voor alle mogelijke formules en voordelen op onze site: www.bvlo > LO & Sport > Lidmaatschap of bel de ledentelefoon 09- 218 91 23 (kantooruren).

NIEUW: het BVLO-lidmaatschap sluit je af voor 12 maanden of de volle 365 dagen. Alle info en online lid worden: www.bvlo.be

Publiciteit: Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw Tel. 09 218 91 20 - Fax 09 229 31 20 - email: info@bvlo.be Copyright: Het overnemen van artikels en foto's is zonder schriftelijke toestemming van de redactieraad niet toegelaten.

Iedere auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn/haar artikel.

Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.

Verantwoordelijke uitgever: E. De Boever Waterkluiskaai 16, 9040 Sint-Amandsberg/Gent

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

De redactieraad bestaat uit: Kristine De Martelaer, Eric De Boever, Sophie Van Aelst en wordt bijgestaan door een ruime adviesgroep en een reviewpanel.

drukkerij New Goff - Kaleweg 5 - 9030 Mariakerke(Gent) Tel 09 216 73 73 - fax 09 216 73 74 - info@newgoff.be

Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw - BONDSHUIS BVLO - Waterkluiskaai 16 - 9040 Sint-Amandsberg/Gent

Bond voor Lichamelijke Opvoeding Bankrekening BVLO: IBAN BE51 4469 7200 0162 BIC: KREDBEBB - Tel. (09) 218 91 20 - Fax (09) 229 31 20 - e-mail: info@bvlo.be - Openingsuren: 9 tot 13 uur & 14 tot 17 uur nr. 3 / 2011

3

BVLO

Meer LO op school? Het kan

Trefwoorden: sportschool, fitte school, stappentellers, schoolchallenge, optie sport, conditie

Actie op het Minneplein Middenschool Ieper werkt aan de conditie Een nieuw jaar, een goed voornemen. Zo ging het ook in klasje 1F van de Middenschool Ieper. Juffen Nathalie Malfait en Saskia Deback steken de koppen bij elkaar en gaan op zoek naar een hulpmiddel om hun leerlingen te motiveren meer te gaan bewegen en sporten.

En zo krijgen we bij de Bond voor Lichamelijke Opvoeding een vriendelijke email van de lerares aardrijkskunde en economie Nathalie en haar collega van fysica en wiskunde Saskia.

“Binnenkort starten we met een sportchallenge op school, om de leerlingen die NIET in een sportrichting zitten, aan te sporen meer te bewegen. Elke leerkracht mag één klas uitkiezen om zich daarvoor ‘op zijn manier’ te engageren.

Wij zien het zitten om een technische klas te motiveren en zouden daarvoor graag stappentellers gebruiken, omdat wij denken dat 13-jarigen dan sneller geneigd zullen zijn om te voet naar school te komen, meer te bewegen op de speelplaats, enz…

Zouden wij met dit idee kunnen rekenen op de stappentellers die BVLO i.s.m. Mars ter beschikking stelt voor ‘bewegingsprojecten’ in secundaire scholen?”

Veel groeten van twee supergemotiveerde leerkrachten Onze interesse was meteen gewekt. Niet-LOleerkrachten die mee aan de kar trekken van sport en beweging, dat is zeker positief!

Het pakket stappentellers werd bezorgd en we spraken meteen af om later op het schooljaar samen de resultaten eens te bespreken.

Net voor het einde van het schooljaar vonden we nog een gezamenlijk gaatje in onze agenda en ging ik op bezoek in de Middenschool van Ieper.

LO-leerkracht Lieven Craeymeersch kwam mij al enthousiast tegemoet. “U bent waarschijnlijk Sophie van BVLO, mijn collega’s Nathalie en Saskia hebben nog even les maar ik kan u intussen al wat uitleg geven.”

De jongeman troonde mij mee naar de sportzaal annex FitClass, intussen druk vertellend over alle sportieve initiatieven die de school kan voorleggen.

“We zijn een sportieve school en we kunnen rekenen op een enthousiast team van leerkrachten LO”, steekt Lieven Craeymeersch van wal.

“En we zijn nog steeds aan het groeien.”

Een sportprofiel De campus Minneplein Ieper barst van de ac4

tiviteiten. Vijf jaar geleden staken de directies van de drie secundaire scholen – de middenschool, het KA en het KTA – de koppen bij elkaar. De hamvraag was: hoe kunnen we ons als scholengroep profileren, hoe kunnen we de concurrentie aangaan met vijf andere secundaire scholen in de stad en waarin zijn we uniek of kunnen we uniek worden? Het antwoord op de ‘unique selling position’ was ‘sport’.

Het is niet de eerste keer dat wij dit verhaal neerschrijven. Vaak is het zo dat als een school zich een uitgesproken sportprofiel aanmeet, dat gepaard gaat met succes en stijgende leerlingenaantallen.

ste jaar secundair TSO aangeboden. De leerlingen krijgen naast twee uur LO nog twee uur sport. In dat eerste jaar krijgen ze fitness (algemene conditie), uitbreiding atletiek, unihockey(behendigheid), tafeltennis (als tweede terugslagsport) en korfbal (balvaardigheid). In het tweede jaar kiezen de leerkrachten ervoor om de basis uit te breiden. In totaal volgt een dik derde van de leerlingen uit de eerste graad de sportrichting. “En het toffe is dat we echt ook andere leerlingen aantrekken, die bewust voor de sport kiezen en dus naar onze school komen”, zegt Lieven Craeymeersch.

De optie sport in TSO en ASO ontleed

Nieuw vanaf het schooljaar 2011-2012 is dat de optie moderne sport (Middenschool) verder uitgebouwd wordt tot een volwaardige Wetenschappen-Sport (2de en 3de graad ASO) en ook hier wordt een stijgend aantal leerlingen verwacht. “Kinderen van Ieper en omgeving moeten nu niet langer uitwijken naar Brugge of Meulebeke”, stelt mijn gesprekspartner niet zonder trots.

Vier schooljaren geleden startte het Koninklijk Atheneum dus met de studierichting LO en sport in het derde jaar, TSO. Deze pilootklas is nu pas afgestudeerd en een aantal van deze leerlingen trekt naar de hogeschool om er Bachelor in de Lichamelijke Opvoeding te gaan studeren.

Intussen wordt de optie sport al vanaf het eer-

In de tweede graad TSO krijgen de jongens en meisjes 10 uur sport aangeboden, naast 2 uur

Ultimate Ball

BVLO

Hans Mennes Docent LO lerarenopleding KH Kempen (Turnhout)

Uit “What’s in a game (Leysen H, 2004)”:

“If live doesn’t offer a game worth playing, then invent a new one”

(A.J. Deangelo)

Ultimate Ball (UB) is ontstaan in de opleiding LO van de KHKempen (H. Mennes) en is een mengvorm van twee schitterende sporten: beachhandbal en ultimate frisbee (UF).

Van beachhandbal neemt UB de typische speldynamiek over: een spel met veel (succes)beleving door het kleine veldje, de ploegjes van 3 veldspelers, de mogelijkheid tot het scoren van dubbele punten en een systeem waarbij spelers en ‘subs’ (vervangspelers) voortdurend wisselen.

Van Ultimate Frisbee neemt UB de typische spirit over: het spelen met fair play (ook al is het spannend), het willen winnen in een sfeer van ‘met elkaar’ en het elkaar voortdurend feedback geven en vooruit helpen (zo komen o.a. na elke wedstrijd de ploegen samen in een cirkel om elkaar eerlijke tips en tops te geven).

UB is een fantastisch spel dat hoge betrokkenheid uitlokt en dat leerlingen continu uitdaagt om de eigen bewegings- en persoonsdoelen te verleggen!

2. Het spel 2.1. Het veld We spelen UB op een basketbalveld, waarbij de doelzones een halve cirkel zijn die doorheen de vrijworplijn van het BB-veld lopen. De doelzones worden afgebakend met spots (waarop wij plastic ‘hoedjes’ zetten) en op de hoeken van het veld staan grote kegels om het veld duidelijk af te bakenen.

De doeltjes zijn bij voorkeur ballenrekken: als de bal tegen het ballenrek komt (voorkant, bovenkant, zijkant) is het punt.

2.2. Het materiaal We spelen met zachte ballen van mousse of foam waarin de spelers kunnen knijpen. Deze ballen zijn een must voor het handbalonderwijs: ze kunnen veel beter vastgepakt worden (succesbeleving!) en zijn veel minder hard (veiligheid!).

Er zijn minstens 5 ballen nodig om het spel vlot te laten verlopen: 1 bal in het spel, 1 bal naast elk doeltje (die de keeper snel kan pakken) en 1 bal in de handen van de beide ballenverantwoordelijken (aan wie spelers snel de bal kunnen vragen als deze ver buiten vliegt).

We voorzien een scorebord per veld en partijvestjes om de ploegen duidelijk herkenbaar te maken.

2.3. De ploeg Een ploeg bestaat uit 6 tot 8 spelers: 3 veldspelers, 1 keeper en 2 tot 4 subs (vervangspelers).

2.4. De rollen Bij voorkeur spelen we UB met 3 ploegen: 2 spelende ploegen en 1 managende ploeg.

De leerlingen van de spelende ploegen hebben twee rollen: ze zijn speler (en keeper) en zijn coach (door de subs).

De managende ploeg helpt de spelende ploegen vlot te spelen en heeft 3 rollen: zij geven de ballen aan, houden het scorebord bij en zijn (mee) scheidsrechter. Voor elke rol hier zijn er 2 leerlingen nodig.

2.5. Het doorschuifsysteem De basisdynamiek van het UB is een doorschuifsysteem dat er als volgt uitziet: - de speler die een doelpoging heeft ondernomen, loopt van het veld en wordt sub - op het moment dat een speler een doelpoging onderneemt, moet (!) de keeper van de ploeg die de doelpoging ondernam, onmiddellijk uit zijn doelzone en wordt hij veldspeler - op het moment dat de speler die de doelpoging ondernam de zijlijn

Balvaardigheid/Ultimate Ball 009

1. Vooraf

Bond voor Lichamelijke Opvoeding

1