BRUZZ Verkiezingsspecial

EXTRA EDITIE BRUZZ MAGAZINE, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

15 | 05 | 2019

KIES WIJZER

EXTRA EDITIE MET ANALYSES, RAPPORTEN, INTERVIEWS

EDITO

Kiezen met kennis van zaken

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel,

— STEVEN VAN GARSSE

“Deze kieswijzer is er voor iedereen die op 26 mei de deur uit moet om te gaan stemmen”

REDACTIECHEFS

REDACTIE

VERANTWOORDELIJKE

(De Persgroep)

Steven Van Garsse

Mathias Declercq, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Vera Tylzanowski, Bram Van Renterghem, Steven Van Garsse, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn

UITGEVER

en wordt gesubsidieerd door de

Kristof Pitteurs,

Vlaamse Gemeenschap en

Flageyplein 18,

de Vlaamse Gemeenschaps-

1050 Elsene.

commissie.

Kim Verthé EINDREDACTIE

Karen De Becker

02-650.10.65

VORMGEVING

ALGEMENE DIRECTIE

Ruth Plaizier

Jo Mariens

gen precies om draaien. Wat de inzet is voor de Franstalige politici in de hoofdstad. En hoe moet u ook alweer stemmen voor die verschillende verkiezingen? Ook dat leggen we u uit.

Kunt u er nog niet genoeg van krijgen, dan zijn er de andere BRUZZ-platformen waar de verkiezingen zeer ruim aan bod komen.

Er rest ons nog een advies: stemmen doe je voor de juiste.

Dat is altijd zo geweest en is nu niet anders. Succes!

ILLUSTRATIES

HOOFDREDACTIE

Jan Van Der Veken

Kristof Pitteurs

Steve

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Over ruim een week trekt u zich opnieuw enkele ogenblikken terug in het stemhokje. Achter een gordijntje, ergens in een van de vele openbare gebouwen van ons Brussels Gewest. U kiest vier parlementen. U komt er niet onderuit. De stemming in België is verplicht.

Het is een bijzonder, ietwat spannend moment. U ziet uw buren af- en aanlopen naar het stemlokaal. De sfeer is meestal opperbest, op het gemoedelijke af, voor dit ultieme moment van geheimhouding dat tegelijk veronderstelt het openbare leven de komende vijf jaar mee te gaan bepalen. U weet dat.

Uw buren weten dat ook. Dat alleen al geeft een zekere vorm van verbondenheid.

Met wat geluk moet u niet te

lang aanschuiven, daar zorgen de organiserende politici wel voor, als ze een beetje slim zijn.

Een recordaantal achttienjarigen gaat voor het eerst stemmen.

Onder meer voor hen, maar eigenlijk voor iedereen hebben we deze kieswijzer samengesteld. We interviewden de Nederlandstalige lijsttrekkers voor Brussels en Vlaams Parlement en brengen het Europese protest in Brussel in beeld. Maar we blikken ook met enkele rapporten terug op de voorbije legislatuur. En we analyseren waar deze verkiezin-

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van

Dit magazine staat ook online issuu.com/bruzz.be

Eco Print Center 15 MEI 2019

I 3

Eén stad met véél ambitie voor iederéén.

Foto © Jon Verhoeft

I N H O U D S TA F E L

EDITO

DE FRANSTALIGE LIJSTTREKKERS

p3

p 28-30

DE INZET VAN DEZE VERKIEZINGEN p6

DE LIJSTTREKKERS VOOR DE KAMER

SP.A/one.brussels

INTERVIEWS MET ALLE LIJSTTREKKERS p 11-25

Pascal Smet en Hannelore Goeman

p 31

p 18-19

Open VLD

Groen

Guy Vanhengel en Els Ampe

Elke Van den Brandt en Stijn Bex

p 12-13

p 20-21

N-VA

Vlaams Belang

Cieltje Van Achter en Karl Vanlouwe

Dominiek Lootens-Stael en Frédéric Erens

p 14-15

p 22-23

CD&V

PVDA

ONZE RAPPORTEN

Bianca Debaets en Benjamin Dalle

p 36-46

Jan Busselen en Nele Vandenbempt

p 16-17

p 24-25

HOE STEMT U GELDIG?

ELKE DAG PROTEST IN DE EUROPESE WIJK

p 26

p 32-35

De Brusselse regering en de Vlaamse regering in Brussel p 38-39

Het College van de VGC p 40

p42-44

De Brusselse parlementsleden in het Vlaams Parlement p 46

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

De Vlaamse parlementsleden in het Brussels parlement

NOG MEER VERKIEZINGEN BIJ BRUZZ Mis niets van de verkiezingen in Brussel.

De lijsten, de Nederlandstalige kandidaten en al het verkiezingsnieuws op brusselkiest.be.

BRUZZ.be

26 MEI Op verkiezingsdag, zondag 26 mei 2019, kunt u op alle BRUZZ-kanalen terecht voor het nieuws van de dag, de resultaten en de analyses, heet van de naald.

BRUZZ.be en BRUSSELKIEST.be Vanaf 8 uur is er een marathonuitzending met liveverslag aan de stembureaus, sfeerreportages vanuit de stad en de stem van de jonge Brusselaar.

BRUZZ tv en BRUZZ radio

Om 18 uur bent u welkom in Muntpunt voor de grote BRUZZ-verkiezingsshow, ook te volgen op BRUZZ tv, BRUZZ radio en BRUZZ.be Op woensdag 29 mei, drie dagen na de verkiezingen, komt het nieuwe magazine uit, met updates en analyses van de verkiezingsuitslag.

BRUZZ magazine Dit en al het andere nieuws uit Brussel is ook te vinden op BRUZZ. be en in de BRUZZ-app.

15 MEI 2019

I 5

De inzet

Werk op de plank voor de nieuwe regering

De toestand is ernstig maar niet hopeloos BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Welke coalitie we na de verkiezingen van 26 mei ook krijgen, er ligt flink wat werk op de plank voor de volgende Brusselse regering. — STEVEN VAN GARSSE

D

6

I

15 MEI 2019

COALITIES BRUSSELSE REGERING

sinds 1989 1989-1995 PS, FDF, PSC - CVP, SP, VU Minister-president Charles Picqué 1995-1999 PS, PRL, FDF - CVP, SP, VU Minister-president Charles Picqué 1999-2004 PS, PRL, FDF - CVP, VLD, SP Minister-president Jacques Simonet, François-Xavier de Donnea en Daniel Ducarme 2004-2009 PS, CDH, Ecolo – Open VLD, SP.A, CD&V Minister-president Charles Picqué 2009-2014 PS, CDH, Ecolo - Open VLD, CD&V, Groen Minister-president Charles Picqué, Rudi Vervoort 2014-2019 PS, Défi, CDH - Open VLD, SP.A, CD&V Minister-president Rudi Vervoort

die tegen het eind van de volgende legislatuur ook echt renderen.

een stijgend aantal leefloners, et cetera.

De Vlaamse pendant, de VDAB, waar Actiris nu al mee samenACHTER DE VEREN werkt, kan daarbij als voorbeeld dienen. Niet alleen voor een meer Een van de belangrijkste rigoureuze houding ten aanzien maatregelen om de inkomsten uit van werklozen - het ‘achter de personenbelasting te verhogen, is veren zitten’ heeft wel degelijk mensen aan werk te helpen. De resultaat opgeleverd in Vlaandevorige regering heeft hier al ren - maar ook voor nog meer belangrijke stappen gedaan. De interregionale samenwerking. Die jeugdwerkloosheid is spectaculair ligt voor de hand. In Vlaanderen gedaald, onder impuls van schreeuwen werkgevers om Actiris-baas Grégor Chapelle. arbeidskrachten, die, als ze een Maar er is meer nodig. Er is nog goeie opleiding krijgen, in Brussel veel structurele werkloosheid, voor het rapen liggen. Het wordt zeker een van de VLAAMSE PARTIJEN IN grote uitdagingen HET BRUSSELS PARLEMENT van de volgende VLAAMSE PARTIJEN IN HET BRUSSELS PARLEMENT SINDS 1999 sinds 1999 regering om de OPEN VLD SP.A GROEN CD&V N-VA VLAAMS BELANG arbeidsmobiliteit 35 % tussen Brussel en 30 Vlaanderen op een hoger niveau te 25 tillen.

BRON: BZ. INFOGRAFIEK: PETER DHONDT/BRUZZ

é uitdaging voor de volgende regering is in grote mate ... fiscaal.

Dat komt omdat 2025 er met rasse schreden aankomt.

Even terug in de tijd. De zesde staatshervorming uit 2012 bracht een belangrijke wijziging aan in de Financieringswet. Brussel kreeg er een smak geld bij als compensatie voor inkomsten die het misloopt door zijn internationale functie en omdat Brussel een echte pendelstad is. Maar tegelijk wou de wetgever de gewesten ook meer responsabiliseren, weg van het hangmat-federalisme. De deelstaten moeten meer op eigen benen staan. Dat is het idee. Dat veronderstelt een stabiel fiscaal draagvlak. Dat is voor Brussel met een verpauperde bevolking en veel expats, geen evidente opdracht.

Om de schok niet te groot te maken, is in 2012 geopteerd voor een overgangsperiode, met compensaties van 2015 tot 2025.

Vanaf dan, worden die compensaties elk jaar met tien procent afgebouwd. Die situatie, met sowieso minder inkomsten uit de federale pot, kan de Brusselse regering niet zomaar aankijken.

Er zullen maatregelen nodig zijn,

20

KWAKKELEND ONDERWIJS

15

10

5

0

1999 VLD MET VU SP MET AGALEV

2004 CD&V MET N-VA

2009

2014

De overheid moet hiervoor de juiste omstandigheden scheppen. En dat brengt ons

De meeste partijen lijken voorstander te zijn van containers in plaats van vuilniszakken om sluikstorten te voorkomen. © SASKIA VANDERSTICHELE

Het openbaar vervoer in Brussel doet het goed, maar de modal shift loopt nog te moeizaam. © PHOTONEWS

Wordt het Vervoort III of Khattabi I? Dat zal vrij snel na de verkiezingen duidelijk worden

De huidige regering scoorde niet met goed haar woonbeleid.

Er was sprake van wanbeheer bij de huisvestingsmaatschappij Le Logement Molenbeekois.

fenomeen. Dat tegengaan kan op twee manieren: de leefbaarheid verhogen en een goed beleid.

DIESELBAN

© SASKIA VANDERSTICHELE

▲

Het oude Brusselse recept, properteit & securiteit, blijft zeker aan de orde. Mensen moeten zich immers veilig voelen en zich in propere straten kunnen bewegen. Zeker

15 MEI 2019

I 7

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

naadloos bij de andere grote uitdaging voor Brussel: onderwijs. Het Brussels Gewest heeft hierover nauwelijks iets in de pap te brokkelen, en dat is meteen een probleem, onder meer aangekaart door afscheidnemend minister Didier Gosuin (Défi). Want het Brussels Gewest draagt wel de gevolgen van een kwakkelend onderwijs, terwijl de gemeenschappen hierin de verantwoordelijkheid dragen. Jaarlijks levert het Franstalig onderwijs enkele duizenden leerlingen af in Brussel zonder diploma. Zo is het natuurlijk dweilen met de kraan open.

Het Franstalig onderwijs heeft een Pacte d’Excellence in de startblokken staan. Het is voor het Brussels gewest van ongemeen belang dat hier ook resultaten mee worden geboekt.

Belangrijk om de inkomsten op peil te houden is ook dat Brussel als woonstad aantrekkelijk blijft. Stadsvlucht blijft voor iedereen een herkenbaar

Elias KARTOUT Lijsttrekker Kamer

Geert BOURGEOIS Lijsttrekker Europa

Cieltje VAN ACHTER Lijsttrekker Brussels Parlement

Karl VANLOUWE

Lijsttrekker Vlaams Parlement

Assita KANKO 2de plaats Europa

Voor Vlaanderen.

Voor Vooruitgang.

Vooruitgang in Brussel is mogelijk. Maar dan wordt het hoog tijd dat Brussel bestuurd wordt als een echte metropool.

Verandering is nodig. Eén stadsgewest met één beleid voor alle Brusselaars. Zo maakt de N-VA van Brussel een leefbare en veilige stad, die werken en ondernemen beloont en die de Europese waarden met trots uitdraagt. Een Brussel dat streeft naar het beste, voor zichzelf en voor zijn inwoners. Met minder nemen we geen genoegen.

n-va.be/verkiezingen

DE INZET

▲

DRUPPEL OP HETE PLAAT De tweede manier, naast leefbaarheid, om de stadsvlucht tegen te gaan is een goed woonbeleid. Hier heeft de huidige Brusselse regering maar matig op ingezet. Betaalbare woningen bouwen of renoveren, of het nu koop- of huurwoningen zijn, is een uitstekende manier om middenklasse in Brussel te houden. Citydev en Woningfonds doen met de bouw van enkele honderden woningen per jaar een bescheiden inspanning, maar dat lijkt een druppel op een hete plaat.

Wie alle aandacht vestigt op Brussel als woonstad, mag ook de andere uitdaging niet uit het oog verliezen. Brussel is ook een belangrijke economische pool en verschaffer van werk. De regering heeft stappen gedaan in de stedenbouwkundige wetgeving,

De klimaatspijbelaars zetten het klimaat hoog op de politieke agenda. © PHOTONEWS

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

voor dat laatste is er werk aan de winkel. De meeste partijen lijken voorstander te zijn van een andere manier van huisvuilophaling, met containers in plaats van vuilniszakken. Dat kan soelaas brengen, maar dergelijke nieuwe infrastructuur kost wel handenvol geld. Voordeel: er zullen minder ophaalbeurten nodig zijn.

Afwachten of de linkse partijen in Brussel daarmee kunnen instemmen, want dat zijn ook meteen minder jobs.

Burgerbewegingen hebben intussen twee nieuwe thema’s op de agenda gezet die rechtstreeks te maken hebben met het verhogen van de leefbaarheid: propere lucht en verkeersveiligheid. Ook hier kan verwacht worden dat de volgende Brusselse regering een tandje wil bijsteken.

Ze vormen allebei een bedreiging voor de gezondheid van de

Het wordt een van de grote uitdagingen om de arbeidsmobiliteit tussen Brussel en Vlaanderen op een hoger niveau te tillen

om een betere mix te krijgen tussen residentiële en nijverheidsfuncties, maar mobiliteit in Brussel blijft een teer punt. Met de wagen van de ene plek naar de andere rijden is een echte calvarie geworden, en dat zet een rem op de economische ontwikkeling van de hoofdstad.

Het openbaar vervoer in Brussel is in goeden doen, maar de modal shift - van de auto overstappen naar het openbaar vervoer - loopt nog te moeizaam. Er rijden dagelijks om en bij de tweehonderdduizend auto’s Brussel binnen. Die rijden zich naarmate ze het hypercentrum naderen onherroepelijk vast. Ook hier zijn maatregelen nodig. Een

Actiris en de VDAB kunnen samenwerken om Brusselaars in Vlaanderen aan werk te helpen. © PHOTONEWS

▲

Brusselaar. Daar kan moeilijk op worden afgedongen. Een dieselban hangt in de lucht, nu nog zien hoe hard de nieuwe regeerpartijen hierin meegaan.

Als de regering het klimaatbeleid hoog in het vaandel draagt, is er zeker een beleid nodig rond de uitstoot in de residentiële sector.

Niet alleen met incentives voor betere isolatie van de woningen, maar ook om de Energiewende het hoofd te bieden. Experts gaan ervan uit dat op vrij korte termijn verwarming op fossiele brandstoffen tot het verleden zal behoren, en dat duurzaam gewonnen elektriciteit de nieuwe energiebron wordt. De nieuwe regering kan op die evolutie best anticiperen.

15 MEI 2019

I 9

DE INZET

▲

stringenter parkeerbeleid, invalswegen versmallen, meer fietssnelwegen of stadstol kunnen soelaas brengen. Dat wordt zeker een discussie voor de volgende regering, dat het gewestelijk mobiliteitsplan Good Move zal moeten goedkeuren. Intussen is het wachten op de bouw van een nieuwe metrolijn, die al ettelijke keren is uitgesteld.

LOTSBESTEMMING

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Een ander heikel punt voor het Brusselse beleid is de samenhang van de bevolking. Brussel is een van de meest diverse steden van de wereld. Vele gemeenschappen leven, in meer of mindere mate, apart van elkaar. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, maar

bevoegdheden voor het gewest en de roep bij een aantal partijen naar meertalig Brussels onderwijs, ontstaat er zeker een gevoel van gemeenschappelijke lotsbestemming bij de Brusselaars.

Wat dat betekent voor de rol van het Nederlands in Brussel is onduidelijk. De laatste Taalbarometer van VUB-prof Rudi Janssens schetst een weinig rooskleurig beeld. Het aantal Brusselaars dat van zichzelf vindt goed Nederlands te spreken, blijft achteruitgaan. Vlaanderen en de VGC moeten hier zeker met antwoorden komen.

Om de Brusselse identiteit kracht bij te zetten is in eerste instantie fierheid nodig bij de Brusselaars over hun stad en

De N-VA kan het initiatief opeisen als ze de grootste partij wordt aan Vlaamse kant

het bleek wel een vruchtbare voedingsbodem voor het jihadisme dat in Brussel de kop opstak.

Een gefragmenteerde stad maakt het besturen van de stad sowieso niet makkelijk. Een gemeenschappelijke Brusselse identiteit, als extra laag, zou een oplossing kunnen zijn, maar bij de huidige beleidsmakers is hierover weinig reflectie. Waar wil Brussel naartoe? Het is misschien geen urgente, maar wel een cruciale vraag waarop weinig antwoorden te vinden zijn in de kiesprogramma’s.

Het zet ook de plaats van Vlaanderen in Brussel op scherp.

De discussie of België naar een tweeledig of vierledig federalisme gaat, lijkt beslecht in het voordeel van het laatste. Met de overheveling van de kinderbijslag naar het Brussels Gewest (in feite de GGC), met steeds meer gemeenschaps-

10

I

15 MEI 2019

hun beleidsmakers. Daarvoor is dan weer een geloofwaardig bestuur nodig. Dat is er vandaag niet, zeker niet bij de buitenwacht. Brussel wordt als een log en inefficiënt bestuur gezien met een hopeloze versnippering.

Om het tij te keren is meer transparantie een goed recept. Er zijn onder Vervoort II een aantal stappen gezet in de goede richting. Ook cruciaal: een slim plan om de intra-Brusselse subsidiariteit te verbeteren. Wie doet wat, en hoe kan het efficiënter, is zeker een vraag voor de toekomstige beleidsmakers. Daarbij hoeven de lokale besturen niet op de schop, maar meer hiërarchie is broodnodig.

KHATTABI I Enkele jaren geleden was het de bon ton om de fricties tussen lokalen besturen en Gewest als

het summum van de democratie te beschouwen. Het samenspel gemeente-gewest geeft inderdaad héél veel checks and balances, maar in een geglobaliseerde wereld waarbij steden met elkaar de concurrentie aangaan, is slagkracht nodig, en geen oneindige evenwichtsoefeningen en politieke oorlogjes op de kap van de burger. De lokale besturen moeten zich minstens inschrijven in de gewestelijke doelstellingen. Niet omgekeerd, zoals vandaag nog te vaak gebeurt.

Een hele boterham dus voor de volgende regering. Speculeren over coalities is altijd riskant.

Wat wel vaststaat is dat de PS er al sinds 1989 bij is in de Brusselse regering (zie kadertje), meestal dan nog in de leidende rol. De traditionele tegenstander, de MR, zit in zwaar weer en lijkt momenteel geen te duchten concurrent meer voor de Franstalige socialisten. Ecolo doet het in de peilingen dan weer erg goed.

Wellicht houdt de PS Défi aan boord, en kan het zo toch proberen om de minister-president te behouden. Wordt het Vervoort III of Khattabi I? Dat zal vrij snel na de verkiezingen duidelijk worden.

De Nederlandstaligen vormen hun eigen kleine regering (VGC-college) voor ze aan tafel gaan zitten met de Franstaligen.

De gamechanger is ongetwijfeld de N-VA, die het peiling na peiling erg goed doet. Ze kan het initiatief opeisen als ze de grootste partij wordt aan Vlaamse kant, maar ze moet dan wel voldoende partijen kunnen overtuigen om in een gemeenschappelijk verhaal te stappen. Vervolgens komen de (moeilijke) onderhandelingen met de Franstaligen, die nu al hebben laten weten dat ze met de N-VA geen zaken willen doen. Iedereen weet dat de soep nooit zo heet gegeten wordt als ze wordt opgediend, maar toch, de N-VA in het VGC-college vormt een extra drempel bij de Brusselse regeringsvorming.

Lijsttrekkers Het onderwijs in Brussel blijft een grote uitdaging, maar het Gewest heeft weinig in de pap te brokkelen. © KAREN VANDENBERGHE

Het mobiliteitsvraagstuk is er niet simpeler op geworden. Met de wagen van de ene plek naar de andere rijden is een echte calvarie geworden.

Interviews met de Nederlandstalige lijsttrekkers

Uw stem telt

© PHOTONEWS

W Burgerbewegingen hielden de vinger aan de pols en ijverden met acties zoals Filter Café Filtré voor betere lucht in Brussel. © PHOTONEWS

▲

at zijn de uitdagingen voor de volgende legislatuur, en hoe daar een antwoord op bieden? Waarin heeft de voorbije regering gefaald, of wat kan beter, en wat zijn de breekpunten bij een volgende regeringsvorming? En met wie willen ze al dan niet in zee gaan?

Het zijn vragen die de partijen zich ongetwijfeld de afgelopen weken en maanden hebben gesteld.

Wij hebben die vragen aan de Nederlandstalige lijsttrekkers gesteld, voor het Brussels en Vlaams Parlement. We hebben ze ook laten dromen en gevraagd hoe de hoofdstad er volgens hen over dertig jaar uitziet. De antwoorden hierop leest u hierna. Partij per partij.

Lees p 12 - 25

15 MEI 2019

I 11

LIJSTTREKKERS

OPEN VLD BRUSSELS PARLEMENT

‘Brussel zal Dubai voorbijsteken’ Scholieren die perfect drietalig afstuderen en in Brussel kunnen en willen blijven wonen. Dat is de eindbestemming, en dus ook de koers die Open VLD met lijsttrekker Guy Vanhengel de volgende legislatuur wil varen.

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

— BRAM VAN RENTERGHEM

V

oldoende kwaliteitsvol onderwijs, met de beste pedagogische teams en in de best mogelijke infrastructuur, dat is wat in eerste instantie moet gebeuren,” zegt lijsttrekker Guy Vanhengel. “We zijn op de goeie weg maar we moeten nog een serieuze tand bijsteken, de vraag is immers enorm. Daarom moeten de middelen die het Gewest aan de gemeenschapscommissies geeft voor onderwijs, fors omhoog.”

MEERTALIGHEID Bij dat onderwijs is meertaligheid de mantra. Dat moet niet alleen het samenleven bevorderen, het is ook een economische troef.

“We moeten ons geografisch geluk beter uitspelen,” legt Vanhengel uit. “En dat doe je door mensen zo op te leiden dat ze uitstekend Nederlands, Frans en Engels spreken. Dat kan via immersie, uitwisseling of echt meertalig onderwijs - de manier

waarop doet er minder toe.”

Meertaligheid is voor Open VLD meteen ook de remedie tegen de achteruitgang van het Nederlands in Brussel, zo vastgesteld in de meest recente Taalbarometer. Al plaatst Vanhengel wel een kanttekening. “Steeds minder Brusselaars zeggen dat ze goed tot uitstekend Nederlands spreken. Maar het onderzoek toont ook dat er op de werkvloer en tijdens het winkelen net meer Nederlands gebruikt wordt.

Tegenstrijdige conclusies dus, die volgens mij alleen maar te verklaren zijn doordat mensen

kritischer geworden zijn voor hun eigen taalbeheersing.”

MINDER STADSVLUCHT Drietalige ketten afleveren is één ding, ze hier houden nog iets anders. Al te vaak nog gaan high potentials na hun studies buiten Brussel wonen, waardoor het Gewest inkomsten mist. Jonge Brusselaars hier verankeren is dan ook de tweede prioriteit voor Open VLD. “Enerzijds door hen financieel te stimuleren om hier een huis te kopen.

Anderzijds door de leefbaarheid

“Die blikken dozen van auto’s moeten zoveel als mogelijk onzichtbaar worden gemaakt” GUY VANHENGEL LIJSTTREKKER OPEN VLD

De meest stabiele.

Opnieuw Open VLD-CD&V-SP.A mag.

Aan Franstalige kant MR-PS, aangevuld met CDH of Défi WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

12

I

15 MEI 2019

te vergroten, met bijvoorbeeld meer middelen voor een schonere stad. Want eenmaal proper, brengen mensen ook meer respect op voor hun omgeving,” zegt Vanhengel. “Ik zie dat toch in mijn scholen.”

De leefbaarheid vergroten kan ook door in te zetten op het openbaar vervoer, “met de metro op kop”. De auto krijgt ook bij de liberalen een minder prominente rol in het Brussel van de toekomst. “Die blikken dozen moeten zoveel als mogelijk onzichtbaar worden gemaakt,” zegt Vanhengel, “maar ook het aantal verplaatsingen moet omlaag. Dat is nodig in een stad met een stijgende bevolkings-

Guy Vanhengel: “Brussel zal leefbaarder worden.” © PHOTONEWS

Dat weet ik niet, maar de huidige is een goeie WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

groei, waar ruimte schaars is. Ik hoop en denk dat de moderne communicatie daartoe kan bijdragen. Zo zal Brussel over dertig jaar leefbaarder zijn. En zal het Dubai voorbijgestoken hebben als meest kosmopolitische stad ter wereld.”

MEER SLAGKRACHT De Open VLD wil de ingeslagen weg dus blijven volgen. Vanhengel blikt dan ook tevreden terug op de afgelopen legislatuur: “De regering die het meeste werk gedaan heeft van alle regeringen waar ik in heb gezeten,” stelt hij.

“Maar één ding had rapper gekund, en dat is de coördinatie van de veiligheid. We hebben

incidenten gehad die we hadden kunnen vermijden als ‘onze troepen’ beter gecoördineerd waren,” zegt hij. Daarbij denkt hij aan de onlusten in Molenbeek, afgelopen oudjaar, de rellen aan Lemonnier of het geweld tijdens de grote vakbondsbetoging van 2014.

“De operationele coördinatie moet beter. Dat kan via samenwerkingsverbanden, of via een fusie van de politiezones.” Welke optie gekozen wordt, is voor hem minder belangrijk, al ziet hij de gewestelijk georganiseerde brandweer, wel als lichtend voorbeeld. “Dat marcheert toch goed, wat een slagkracht!”

De rol van trekkende coach.

Het is niet uitgesloten dat iemand anders minister wordt.

Bijvoorbeeld Sven Gatz WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

VLAAMS PARLEMENT

“Ik ga me niet beperken tot de gemeenschapsmateries.

Waarom zou ik?”

ELS AMPE LIJSTTREKKER OPEN VLD

“Als je het wil hebben over meer kinderopvang en meer onderwijs in Brussel en ook over de kwaliteit wil praten, dan moet je in het Vlaamse Parlement zijn,” zo motiveert Brussels parlementslid Els Ampe haar besluit om de lijst voor het Vlaams Parlement te trekken.

De kwaliteit van het onderwijs ligt haar nauw aan het hart. Leerlingen moeten op school meer tijd krijgen om te oefenen, vindt Ampe. “De leertijd moet naar omhoog, zeker voor kinderen uit minder gegoede milieus. Voor hen mag je veeleisender zijn, want zij moeten de grootste sprong maken.” Meertalig onderwijs is een must voor haar. “De eindbetrachting moet zijn: elke leerling drietalig op achttien jaar.”

Hoewel kunst een persoonlijke dada is van Ampe, wil ze zich niet nadrukkelijk profileren op cultuur.

“Brussel doet het al goed op dat vlak. De cultuurscene is fantastisch. Als politicus moet je focussen op wat beter kan.” Om diezelfde reden zal ze in het Vlaams Parlement niet pleiten voor meer Vlaamse rusthuizen in Brussel. “Er zijn genoeg rusthuizen.”

Wat er wel dringend moet komen, is een Bloso-centrum. “Sport is meertalig,

maar kleine kinderen sporten graag in hun eigen taal.”

Ampe wil zich overigens niet beperken tot de gemeenschapsmateries. “Waarom zou ik? Over gewestmateries heb ik weliswaar geen stemrecht in het Vlaams Parlement, maar ik mag ik er wel over spreken. Niemand zal me kunnen tegenhouden.

Spreken met elkaar is belangrijk om van Brussel een sterke hoofdstad te maken.”

Zo wil ze de Vlaamse politici overtuigen van de metropolitane gedachte, bijvoorbeeld op het vlak van werk en mobiliteit. “Ik pleit al vijftien jaar voor meer metro. Als we propere lucht willen, is dat de enige oplossing. Maar als je het over nieuwe metro’s hebt, bots je binnen Brussel nog altijd op Ecolo en in de Rand op de Vlaams-nationalisten. Ik wil de geesten doen rijpen, zodat de metro tot in de Rand gaat, tot aan Parking C, tot in Dilbeek.”

Wat de toekomst betreft, denkt Ampe dat de minderheden in Brussel, dus ook de Vlaamse, meer respect zullen krijgen omdat de stad uit allemaal minderheden zal bestaan.

Ambieert ze een ministerpost? “Je kan alleen ambiëren om verkozen te worden. Wie minister wordt, dat bepalen de partijvoorzitters.” HUB

15 MEI 2019

I 13

LIJSTTREKKERS

N-VA BRUSSELS PARLEMENT

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

‘Brussel heeft nood aan een trendbreuk’ De Vlaams-nationalisten stappen met lijsttrekker Cieltje Van Achter vol vertrouwen naar de Brusselse kiezer en hopen na 26 mei ‘incontournable’ te worden aan Nederlandstalige kant.

“De meerderheidspartijen hebben zich neergelegd bij de bestuurlijke chaos.”

— LAURENT VERMEERSCH

H

oewel N-VA traditioneel inzet op identiteit en veiligheid, voeren de Vlaams-nationalisten in Brussel ook campagne rond leefbaarheid, bijvoorbeeld door te ijveren voor meer bomen in het straatbeeld. “De media hebben daar minder aandacht voor, maar dat staat ook nationaal in ons programma,” zegt Cieltje Van Achter. “In Vlaanderen willen we bijvoorbeeld 10.000 hectare bos planten.”

Maar een leefbare stad omvat veel meer facetten dan wat extra groen. “Brussel heeft een groot potentieel als woonstad, maar we schieten tekort op tal van basisbehoeften zoals veiligheid,

netheid en verkeersveiligheid. Op dat vlak heeft staatssecretaris Bianca Debaets (CD&V) nagelaten om echt aan de kar te trekken, samen met de gemeenten en de politiezones.”

Om de dingen echt te veranderen wil N-VA die laatste twee liefst fuseren tot één stadsgewest met één politiekorps. “Dé uitdaging is deze stad in beweging krijgen. Er is een trendbreuk nodig om komaf te maken met de versnippering. Dat vraagt durf en daadkracht en dat kunnen we niet verwachten van partijen die al jaren aan de macht zijn. CD&V zit dertig jaar onafgebroken in de regering sinds de oprichting van het Gewest, SP.A heeft vijfentwin-

Liefst een centrumrechtse meerderheid zonder de PS, Ecolo of de PTB WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

14

I

15 MEI 2019

tig jaar meebestuurd, Open VLD twintig jaar. De meerderheidspartijen hebben zich neergelegd bij de bestuurlijke chaos. Hoogstens stoppen ze de gemeenten wat subsidies toe om iets gedaan te krijgen.”

TRANSPARANTIE Van Achter ziet nog wel meer tekortkomingen van de huidige regering. “Er is nog altijd een

gebrek aan transparantie,” klinkt het. “De Vlaamse regering onder Geert Bourgeois (N-VA) bewijst dat het anders kan. In combinatie met te veel mandaten en cliëntelisme leidde dat tot schandalen bij onder meer Samusocial en Le Logement Molenbeekois. Bovendien kwam er van de beloofde bestuurlijke rationalisatie niets in huis.

Integendeel, er zijn nieuwe

“Brussel heeft een groot potentieel als woonstad, maar we schieten tekort op tal van basisbehoeften” CIELTJE VAN ACHTER LIJSTTREKKER N-VA

Een vrouw met lef en ambitie, die kan verbinden en tot de verbeelding spreekt WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

Cieltje Van Achter: “Er is een trendbreuk nodig om komaf te maken met de versnippering.” © PHOTONEWS

gewestelijke instanties gecreëerd.”

Hoewel de werkloosheid flink is gedaald, kan ook het arbeidsbeleid nog veel beter vindt N-VA. “De werkgelegenheidsgraad ligt op 61 procent, terwijl die in Vlaanderen 74 procent bedraagt. Het tewerkstellingsbeleid is ook veel te veel gericht op tewerkstelling in de publieke sector en bij vzw’s. Dat kost de belastingbetaler geld. We moeten de Brusselaar veel meer activeren naar werk in de privésector. In de Rand zijn veel jobs, bijvoorbeeld rond de luchthaven van Zaventem, maar dan moeten we nog veel meer inzetten op de kennis van het Nederlands.”

Om de tweetaligheid op te krikken, verwachten de

nationalisten onder meer bijkomende inspanningen van het Franstalig onderwijs. “Het Nederlandstalig onderwijs bedient al heel wat Frans- en anderstaligen, maar slechts acht procent van de afgestudeerden in het Franstalig onderwijs vindt dat hij of zij voldoende Nederlands spreekt,” aldus Van Achter. “Wij stellen voor dat Vlaanderen en de Franse Gemeenschap samenzitten over de kwaliteit van het onderwijs in Brussel. Zo kunnen we afspraken maken over hoe we de kwaliteit van het Nederlands in Franstalige scholen kunnen verhogen.”

Daarnaast is respect voor de taalwetgeving primordiaal. “Er zijn in de gemeenten nog nooit zoveel ambtenaren aangeworven die niet tweetalig zijn en dus niet voldoen aan de taalwetgeving. Als je als overheid je eigen regels niet respecteert, kan je niet vooruitgaan op vlak van tweetaligheid.”

N-VA wil graag in de meerderheid stappen om te kunnen wegen op het beleid, maar de kiesuitslag zal moeten uitmaken of dat realistisch is. Bij de gemeenteraadsverkiezingen konden de nationalisten de gunstige peilingen niet helemaal verzilveren. “Toch hebben we zeven zetels binnengehaald op eigen kracht, terwijl grote winnaar Groen daar bijvoorbeeld niet in slaagde in Molenbeek,” besluit Van Achter. “Natuurlijk worden de gewestverkiezingen weer iets anders. Wij horen positieve reacties en hebben een goed programma, maar het woord is aan de kiezer.”

Het postje maakt mij niet uit, ik doe aan politiek om zaken te veranderen WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

VLAAMS PARLEMENT

“Ik ben een fiere Brusselaar en fiere Vlaming” KARL VANLOUWE LIJSTTREKKER N-VA

“Vlaanderen investeert nu al veel in Brussel, en dat moet zo blijven,” zegt Vlaams Parlementslid Karl Vanlouwe. Vanlouwe noemt zich een fiere Brusselaar én Vlaming: “Een fiere stadsbewoner zoals ook Gentenaars, Antwerpenaars en Luikenaars fier zijn op hun stad. Maar we moeten ons ook als Vlaming profileren in Brussel, net zoals mijn buurman dat als Franstalige doet.” Het stoort Vanlouwe “dat er Brusselaars zijn die zich willen terugplooien op zichzelf”.

Vanlouwe: “Brussel is geen derde gewest, het is een hoofdstedelijk gewest dat sterke banden moet onderhouden met de Vlaamse en de Franse Gemeenschap.”

Vanlouwe vindt het goed dat de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) samen met Vlaanderen investeert in bijkomende scholen, maar, zo zegt hij: “We moeten ook de kwaliteit blijven bewaken en in de toekomst de capaciteit verder uitbreiden.

De Vlaamse Gemeenschap kan niet alles in Brussel. Uit de Taalbarometer blijkt dat de kennis van het Nederlands bij jongeren die in het Franstalig middelbaar onderwijs afstuderen ondermaats is. Maar acht procent van de leerlingen kent goed Nederlands als ze de middelbare school verlaten. De twee ministers van de Vlaamse en Franse Gemeenschap moeten rond

de tafel zitten, kijken wat de knelpunten zijn in het onderwijs en dan afspreken wie wat doet. Een goede scholing is de voorwaarde opdat de ketjes niet in de vicieuze cirkel van de werkloosheid belanden.

Vlaams N-VA-minister Philippe Muyters heeft ervoor gezorgd dat VDAB en Actiris nauw samenwerken wat de werkloosheid aangaat, hetzelfde moet gebeuren voor onderwijs.”

Vlaanderen moet ook verder zijn deel doen wat inburgering aangaat, zegt Vanlouwe.

“We zijn blij dat inburgering nu ook in Brussel verplicht is.

Toen Geert Bourgeois er in 2004 op vrijwillige basis mee begon in Vlaanderen, werd hij voor xenofoob versleten.

Ondertussen hebben al duizenden nieuwkomers een traject van de Vlaamse Gemeenschap gevolgd, kennis van de beide landstalen opent ook perspectieven voor nieuwkomers.”

Vanlouwe ziet een glorieuze toekomst voor de Vlamingen: “Op voorwaarde dat we ons niet wegsteken, de N staat voor kwaliteit, de Brusselaar is niet tegen initiatieven van de Vlaamse overheid in Brussel. De Franstaligen waarderen onze culturele instellingen zoals de KVS, het Kaaitheater en de Beursschouwburg.” Hij hoopt dat zijn partij na 26 mei de grootste wordt in Brussel, dan ziet hij wel welke rol hem toebedeeld wordt. DV

15 MEI 2019

I 15

LIJSTTREKKERS

BRUSSELS PARLEMENT

CD&V

‘We moeten de middenklasse in Brussel houden’

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Bianca Debaets kijkt hoopvol naar de toekomst van Brussel. “Brussel gaat vooruit, maar er is nog veel marge.” Ook een uitgebreid zorgaanbod behoort voor haar tot het takenpakket van de volgende regering. — DANNY VILEYN

B

ianca Debaets spreekt bedachtzaam. Op de vraag wat de grote uitdaging is, antwoordt ze dat het er twee zijn die samenhangen: “We moeten de middenklasse in Brussel houden.

Heel wat jonge mensen kiezen voor Brussel na hun studies of omdat ze er een eerste job vinden. Maar als ze trouwen of gaan samenwonen en kinderen krijgen, dan lonkt de Rand of verder en daar heeft betaalbaar wonen heel veel mee te maken.”

Die middenklasse moet zorgen voor een fiscaal draagvlak om een beleid mogelijk te maken en dat niet alleen in het arme Sint-Joost, maar ook in de rijke gemeenten van het zuiden. “Dat is niet alles, het is ook dankzij de middenklasse dat er sociale cohesie is. Onze baseline is niet voor niets Brussel een stad voor ‘t leven: die duidt op

de bruisende creativiteit en de dynamiek van Brussel. Daarnaast moet Brussel ook een stad zijn waar het goed wonen is als kind en als oudere die minder mobiel wordt. Dat is meteen ook de verklaring waarom we de voorbije vijf jaar zoveel geïnvesteerd hebben in kinderopvang en seniorenvoorzieningen.”

De tweede grote uitdaging is volgens Debaets een efficiënter bestuur, maar dat wil iedereen.

Debaets: “Ik weet wel dat heel wat partijen een coherenter

“Er is in Brussel soms een hoek af, dat is een van de charmes BIANCA DEBAETS LIJSTTREKKER CD&V

Iedere partij waarmee we aan het CD&V-verhaal kunnen schrijven WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

16

I

15 MEI 2019

bestuur willen en meer uniformiteit, maar het verschil is dat wij de mensen geen luchtkastelen verkopen, maar realistische oplossingen voorstellen. Je kan vijftien jaar roepen dat Brussel één stad moet worden, dat is een slogan die er bij veel mensen ingaat, alleen is de kans dat de gemeenten daags na de verkiezingen afgeschaft worden niet bijzonder groot.”

Debaets heeft als staatssecretaris voor Verkeersveiligheid mogen ondervinden dat burgemeesters

als die in het parlement in de oppositie zitten, weigeren om maatregelen, zoals de trajectcontrole in de Leopold II-tunnel, uit te voeren. En dat maakt haar boos. “Ieder contract heeft twee onderdelen, ook een huwelijkscontract, een met rechten en een met plichten. In Brussel is dat anders: het Gewest schrijft jaarlijks een blanco cheque uit.

Wij willen de verhouding gemeenten en gewest contractualiseren. De gemeenten moeten zich inschrijven in de globale visie met het Gewest. Werken ze tegen, dan moeten ze financieel gestraft worden.”

Op de vraag waar de Brusselse regering gefaald heeft, aarzelt Debaets. “Je gaat er dus van uit dat we ergens gefaald hebben.

Als dat al is gebeurd, dan hangt het falen samen met de verhouding gewest en gemeenten,

Een bruggenbouwer tussen alle niveaus WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

Bianca Debaets: “We moeten naar een volledige tewerkstelling evolueren.” © PHOTONEWS

gewest en politiezones. Ik ben naar het Braziliaanse Rio geweest, een stad van vijftien miljoen inwoners, met één politiezone en één videobeveiligingsplatform. Als er een boef ontsnapt kan die - waar er camera’s zijn - in heel de stad gevolgd worden. Hier zijn er drie politiezones aangesloten op het videobeveiligingsplatform, drie niet. Het is toch belangrijk dat alle zones een crimineel op de vlucht kunnen volgen?”

De Brusselse regering is de enige regering waarvan alle ministers nog op post zijn, dat mag volgens Debaets ook weleens geschreven worden. Maar waaraan moet het succes van de volgende regering afgemeten worden? “Als we erin slagen om het elan van nu de komende vijf jaar vol te houden met de daling van de jeugdwerkloosheid: we moeten naar een

volledige tewerkstelling evolueren. Veiligheid en sociale cohesie hangen in grote mate samen met tewerkstelling. Jongeren moeten het gevoel hebben dat ze bijdragen aan de samenleving.

Dat is trouwens een taak voor de hele regering en niet alleen voor de minister van Werk.”

NEDERLANDS Het Nederlands is op zijn retour, zo vertelt de Taalbarometer. “Als je kijkt naar het succes van het Huis van het Nederlands is dat niet zo. De verantwoordelijkheid van de Franse Gemeenschap is groot. In het Nederlandstalig onderwijs moet de voorrang voor Nederlandstaligen aangescherpt worden, ook anderstalige ouders willen klassen met voldoende Nederlandstaligen. Waarom zouden ze anders hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs sturen?”

Maar Brussel is op de goede weg, concludeert Debaets: “Volgens de New York Times is Brussel het nieuwe Berlijn. Wie ben ik om dat tegen te spreken?

Berlijn is verzadigd, terwijl er in Brussel nog marge is. Er is in Brussel soms een hoek af, maar dat is een van de charmes.

Almine Rech, de vrouw van de kleinzoon van Picasso, en kunsthandelaar Barbara Gladstone hebben in Brussel een galerij en dankzij de bouwmeester trekken we toparchitecten aan. Het moet niet allemaal spektakelarchitectuur à la Jean Nouvel of Zaha Hadid zijn. In Brussel zijn er Xaveer De Geyter en Willem Jan Neutelings. Het ziet er veelbelovend uit voor Thurn & Taxis en de Reyerssite.”

Graag iets met zorg, want dat is ontzettend belangrijk voor gezinnen en individuen WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

VLAAMS PARLEMENT

“Brussels ambassadeur in Vlaanderen, Vlaams ambassadeur in Brussel” BENJAMIN DALLE LIJSTTREKKER CD&V

”Ik wil in het Vlaams Parlement de ambassadeur zijn voor Brussel en in Brussel de ambassadeur voor Vlaanderen,” zegt Benjamin Dalle. “Bianca Debaets en Jo Vandeurzen hebben duizend extra plaatsen in de gesubsidieerde kinderopvang gecreëerd en onder Hilde Crevits is het investeringsbudget in de Brusselse scholen verdrievoudigd in vergelijking met de legislatuur ervoor.

Voor onderwijs en kinderopvang moeten we verder op de ingeslagen weg, maar wat inburgering en sportinfrastructuur betreft moet het veel beter. Hét grote sportcentrum is er niet gekomen.”

De Brusselaars in het Vlaams Parlement mogen alleen stemmen voor de gemeenschapsbevoegdheden Onderwijs, Welzijn, Cultuur en Brusselse Aangelegenheden, maar Dalle wil zich hier niet toe beperken. “Ben Weyts en Pascal Smet hebben onvoldoende samengewerkt, in Vlaams-Brabant zijn er bijvoorbeeld vijftien fietssnelwegen, maar er zijn er maar twee die doorlopen tot het centrum van Brussel.

Ik wil dat je in een trek van de Grote Markt in Leuven naar 1000 Brussel kan fietsen, Beliris zou dat moeten kunnen realiseren.” Dalle onderstreept dat hij voor de stadsboulevards is, maar dat Brussel die beter had voorbereid samen met Vlaanderen. “En dat is ook zo voor overstapparkings en voor

de Ring.”

CD&V wil tegen 2030 volledige tewerkstelling.

“Daarom moeten er tegen 2024 40.000 werkzoekenden minder zijn, de voorbije vijf jaar waren er dat 20.000. Om dat te realiseren moet de kwaliteit van het Nederlands in het Franstalig onderwijs naar omhoog, net als het niveau van het Frans in het Nederlandstalig onderwijs.

Leraars uitwisselen kan wettelijk, nu moet het eindelijk maar eens gebeuren.

Daarvoor moet de VGC het voortouw nemen.” Dalle is geen voorstander van de tweetalige scholen die door het Gewest worden georganiseerd, maar pleit voor het inzetten op meertaligheid door de gemeenschappen.

“Het is niet door op zichzelf terug te plooien dat de Brusselse scholen jonge mensen laten afstuderen die ook in Vlaanderen werk kunnen vinden, wel door samenwerking. We moeten de Brusselaars overhalen om leraar te worden, dan zien jonge mensen in concentratiewijken rolmodellen. Nu zien ze alleen jonge mensen uit Vlaanderen - en ik ben blij dat ze zich in Brussel engageren - voor de klas.” En wat met de Vlamingen over dertig jaar? Dalle: “We moeten de grondwettelijke en wettelijke garanties die de Vlamingen hebben, bewaken, we mogen die niet afgeven, maar we moeten uitgaan van onze kracht, Nederlandstalig is een sterk merk.” DV

15 MEI 2019

I 17

LIJSTTREKKERS

ONE.BRUSSELS BRUSSELS PARLEMENT

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

‘Steeds meer mensen willen één stad’ Hij is trots op de lage-emissiezone en zijn fietspaden, al hadden dat er eigenlijk nog meer moeten worden. En op het vlak van netheidsbeleid faalde de huidige regering dan weer. Pascal Smet is een politicus van het ongeduldige type en kan niet wachten tot hij opnieuw minister kan worden. “Als one.brussels een absolute meerderheid haalt, leveren we misschien wel de minister-president.” — KRIS HENDRICKX

D

e grootste uitdaging voor de volgende legislatuur? Daar hoeft Smet niet lang over na te denken. “Zoals onze partijnaam one.brussels het al zegt: we moeten het bestuur van Brussel veranderen, met één stad als eindpunt. In de huidige structuur is het veel te moeilijk om parken of fietspaden aan te leggen, parkeerplaatsen te schrappen of woningen te bouwen. Ooit zal Brussel één stad worden, je voelt hoe de mentaliteit daarrond verandert, kijk maar naar het recente standpunt van EcoloGroen. On the record zeggen politici vaak het tegendeel, maar kijk naar de Berlijnse muur. Die stond er ook voor eeuwig tot hij plots

werd afgebroken.”

Een andere bestuursstructuur moet het makkelijker maken om enkele andere prioriteiten van Smet te realiseren: de stad opnieuw aanleggen op maat van fietsers en voetgangers en ten koste van het autoverkeer. “De

“In de wijken moet de veiligheid anders georganiseerd worden, met de helft van alle agenten op de fiets” PASCAL SMET LIJSTTREKKER ONE.BRUSSELS

Elke coalitie die een progressief beleid mogelijk maakt WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

18

I

15 MEI 2019

fietspaden op de Kleine Ring zijn bijna af, nu willen we langs de invalswegen hetzelfde doen. En de woonkernen moeten we beschermen tegen doorgaand verkeer, met camera’s bijvoorbeeld. Er moeten de volgende vijf jaar ook wandelcorridors komen die de verschillende wijken verbinden. En in die wijken moet de veiligheid anders georganiseerd worden, met de helft van alle agenten op de fiets.”

De structuur veranderen volstaat niet, vindt de one.brussels-lijsttrekker. “Als je bevoegdheden krijgt, moet je ze ook nog willen uitoefenen. Vandaag doet het Gewest een aantal dingen veel te minimalistisch, kijk maar naar het veiligheidsbeleid van Vervoort. Of naar de voogdij over de gemeenten, die het Gewest

eigenlijk niet uitoefent.”

En ook op sociaal vlak kan het allemaal veel slagkrachtiger voor Smet. “Om iedereen mee te krijgen moet je mensen veel meer structuur bieden in hun leven.

Daarvoor heb je een ketenaanpak nodig die vandaag ontbreekt.

Straathoekwerkers en leraars praten nu bijvoorbeeld niet met elkaar.”

NETHEID Als de regering op één vlak gefaald heeft, dan is het wel qua netheid, een bevoegdheid van Fadila Laanan (PS), vindt de lijsttrekker. “We hebben fors meer geld besteed en toch blijft Brussel een vuile stad. We willen één gewestelijke communicatie

Alles hangt af van de uitslag, ik ga daar niet over luchttrappen WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

VLAAMS PARLEMENT

“In Vlaanderen begrijpen ze ons niet altijd even goed” Pascal Smet: “We hebben fors meer geld besteed en toch blijft Brussel een vuile stad.” © PHOTONEWS

over netheid, ondergrondse containers op elke straathoek en een echt handhavingsbeleid voor wie zich niet aan de regels houdt. Brussel heeft een algemeen probleem wat dat laatste betreft: het blijft een beetje een cowboystad, waar mensen te zelden gewezen worden op hun verantwoordelijkheid. Dat zie je ook in het verkeer.”

De Taalbarometer toonde onlangs hoe de kennis van het Nederlands afkalft. Smet ziet verschillende mogelijkheden om die trend te stoppen. “We moeten de negentien gemeentelijke onderwijsnetjes samenbrengen in één stedelijk net, dat op termijn meertalig wordt.

Daarnaast moet de Franse Gemeenschap dringend haar aanwervingsbeleid aanpassen en echte Nederlandstaligen in dienst nemen tegen een juiste verloning. En ook Actiris zou nog actiever taalcursussen kunnen promoten.”

Hoe Brussel er over dertig jaar uit zal zien, willen we ten slotte weten. Het is spek voor de bek van een politicus die zelfs zijn talrijke - tegenstanders visionair noemen. “Het zal een stad zijn met één burgemeester, één politiezone en één OCMW, met toparchitectuur en veel groen, maar zonder privéauto’s. In de plaats zullen er dan 26.000 gedeelde voertuigen rondrijden zonder chauffeur.”

De bevoegdheid Mobiliteit moet geconsolideerd worden, maar ook qua ruimtelijke ordening en stedenbouw ligt veel werk op de plank WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

HANNELORE GOEMAN LIJSTTREKKER SP.A

“Ik doe aan politiek omdat ik van Brussel hou, maar nu wil ik naar Vlaanderen omdat ze ons daar niet altijd even goed begrijpen en vooral ook omdat ze niet altijd evenveel rekening met ons houden,” zegt Brussels parlementslid Hannelore Goeman.

“Neem de Vlaamse Sociale Bescherming. In de toekomst zullen Brusselaars die niet aangesloten zijn, wellicht niet meer terechtkunnen bij de Vlaamse erkende zorginstellingen. Zo zijn er nog absurditeiten waarvan ik denk: moet er niet een afzonderlijk welzijnsdecreet voor Brussel komen?”

Sowieso moeten er meer Vlaamse middelen voor welzijn naar Brussel gaan, vindt Goeman.

Ook op het vlak van onderwijs mag Vlaanderen zich ambitieuzer tonen. “De capaciteit in het Nederlandstalig onderwijs moet verder omhoog. Maar bakstenen alleen is niet genoeg. Ik wil naar Vlaanderen met de boodschap: investeer meer in leerkrachten en kinderen.

Leerkrachten komen amper nog toe aan hun basistaak, namelijk kinderen opleiden.”

Goeman maakt zich ook zorgen over de groeiende ongelijkheid in het onderwijs. “De schoolkosten stijgen terwijl er in Brussel al zoveel armoede is.” Ze pleit voor een maximumfactuur

in het secundair onderwijs.

“Sommige gezinnen sturen hun kinderen nu naar de richting handel omdat ze een koksopleiding niet kunnen betalen. Daar wil ik de Vlaamse minister over interpelleren.”

Voorts wil ze onderwijs op maat van Brussel. “Brussel is superdivers en meertalig en daar moet Vlaanderen rekening mee houden.”

Vandaag staan de Nederlandstaligen en het Nederlands helemaal op de kaart in de hoofdstad, meent Goeman. “Met dank aan alle Vlaamse investeringen in onderwijs, cultuur en welzijn. Die inspanningen moeten worden voortgezet, zodat de Nederlandstalige Brusselaar zich hier ook in de toekomst thuis voelt.”

Meer Vlaanderen in Brussel dus, maar wel op voorwaarde dat de deur openstaat voor alle Brusselaars die het Nederlands een warm hart toedragen. “De Vlaamse gemeenschap mag geen gesloten club zijn.”

Of ze minister wil worden?

“Het is niet dat ik sta te popelen, ik doe nog niet zo lang aan politiek. Maar als je lijsttrekker bent, weet je dat die mogelijkheid erin zit. Het hangt natuurlijk af van de coalitie die gevormd zal worden en van de interesse van de andere partijen voor de post van Brusselminister.”

HUB

15 MEI 2019

I 19

LIJSTTREKKERS

GROEN BRUSSELS PARLEMENT

‘Van Koning Auto naar Keizer Fietser en President Voetganger’

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Elke Van den Brandt keert na een legislatuur in het Vlaams Parlement terug naar het Brussels Gewest. “Omdat net in Brussel er van alles staat te gebeuren”, motiveert ze haar overstap. — MATHIAS DECLERCQ

E

r is een gigantisch draagvlak voor een ander beleid, om te bewijzen dat het anders kan.” Daarmee verwijst de lijsttrekker van Groen uiteraard naar de groene golf die de hoofdstad overspoelde bij de gemeenteraadsverkiezingen. “In veertien van de negentien gemeenten zitten groene schepenen klaar om projecten uit te voeren in samenwerking met het Gewest.” Groen klikt zich onvoorwaardelijk vast aan Ecolo en wil een “klimaatregering met een sociaal hart” op de been brengen. “Elke vrijdag hebben we protesten aan de schoolpoort gezien voor schonere lucht. Elke donderdag waren er de jongeren die een echt klimaatbeleid eisten.

Die mensen moeten een stem krijgen. Er moet echt een omslag komen, we mogen niet tolereren dat we zoals nu drie dagen in volle smog leven,” zegt Van den Brandt. Concreet wil Groen de

autodruk fors naar beneden krijgen en veel meer investeren in openbaar vervoer en veilige fietspaden. “Koning Auto moet onttroond worden ten voordele van Keizer Fietser en President Voetganger. Een kind van twaalf moet je in Brussel alleen door het verkeer kunnen laten gaan.”

Daarnaast moet elke Brusselaar op vijfhonderd meter van zijn of haar deur een groene zone hebben.

Van den Brandt trekt voor meer verkeersveiligheid de repressieve kaart. “We zullen dingen doen die deze regering naliet: controles

WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

I

15 MEI 2019

ARMOEDE Maar die groene maatregelen moeten dus wel rekening houden met de maatschappelijke realiteit in Brussel. “Je kan niet tolereren dat een derde van de inwoners

“Vijftig per uur moet de uitzondering worden” ELKE VAN DEN BRANDT LIJSTTREKKER GROEN

Onze bondgenoot is Ecolo.

We kunnen samenwerken met een klimaatregering met een sociaal hart 20

opvoeren, flitspalen die werken, meer beboeten en vervolgen. We willen ook de inrichting van de wegen veranderen. Heel Brussel moet een echte zone 30 worden.

Gemeenten kunnen nog een zone 50 aanvragen op grote assen, maar dat wordt de uitzondering.

Dan is het tenminste duidelijk voor alle bestuurders.”

Elke Van den Brandt: “Binnen vijf jaar moet elk kind een school hebben en daarmee uit.” © PHOTONEWS

onder de armoedegrens leeft.

Klimaatmaatregelen en de bestrijding van armoede gaan voor ons hand in hand.” Daarom wil Groen onder meer een “massief investeringsplan” om woningen te renoveren en ze energiezuiniger te maken. Ook de prijs van woningen moet naar beneden. “De hoge huur- en koopprijzen: Brussel kán dat reguleren, je moet daar niet op blijven toekijken. Wonen is een enorm belangrijke hefboom om armoede aan te pakken.”

Ook op het vlak van onderwijs vindt Van den Brandt het “onvoorstelbaar” dat er niet voor elk kind een school is. “In de hoofdstad van Europa kan je dat

Als het van ons afhangt: Zakia Khattabi WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

VLAAMS PARLEMENT

“Vijf S-treinen per uur kunnen tienduizenden mensen uit hun auto lokken” STIJN BEX LIJSTTREKKER GROEN

niet aanvaarden. Binnen vijf jaar moet elk kind een school hebben, en daarmee uit. We willen daarom volop scholen bijbouwen.” Daarbij wil Groen ook inzetten op tweetalige scholen.

“Momenteel blokkeert de Vlaamse regering dat volledig.

Als de gemeenschappen er niet in slagen om dat samen te realiseren, moet het Brussels Gewest zelf de kans krijgen om tweetalig onderwijs in te richten.”

Een derde speerpunt, naast het klimaat en de sociale maatregelen, is een efficiënt bestuur.

“Iedereen bevoegd en niemand verantwoordelijk: die Brusselse ziekte moet eruit.” Voor de groenen is het duidelijk: de

macht van de gemeenten op het vlak van onder meer mobiliteit moet naar het Gewest. Alleen zo kan er een coherent beleid gevoerd worden dat op langere termijn van Brussel een voorbeeldstad moet maken.

“Binnen dertig jaar moeten mensen naar Brussel verwijzen zoals ze nu over steden als Kopenhagen spreken. Brussel moet tegen dan een klimaatneutrale, veilige en leefbare modelstad zijn. Waar geen discriminatie meer op de arbeidsmarkt bestaat, waar geen daklozen meer op straat leven. Een stad waar Brusselaars opnieuw trots op kunnen zijn.”

Het gaat niet over de posten, wel om de inhoud.

Maar als lijsttrekker ben ik kandidaat-minister WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

“De zes Vlaams-Brusselse gekozenen tellen mee om een meerderheid te vormen, we kunnen echt wegen op de Vlaamse politiek, ook voor gewestmateries,” zegt lijsttrekker Stijn Bex, die terug is van weggeweest.

Tussen 2003 en 2007 was hij Kamerlid voor Spirit, het zijn de klimaatjongeren die hem nu overtuigd hebben.

“Vlaanderen en Brussel hebben een groene golf nodig. De Brusselaar snakt naar veilig verkeer, propere lucht en fietsvoorzieningen.”

Bex wil in het Vlaams Parlement pleiten voor een mobiliteitsbeleid dat rekening houdt met Brussel: “Groen maakt sinds vorig jaar deel uit van veertien gemeentelijke meerderheden, waarvan twaalf met een groene schepen. We willen een andere mobiliteit, maar dat kan niet zonder overleg met Vlaanderen. We willen meer fietsers en mensen die het openbaar vervoer gebruiken, dat kan alleen maar met fietspaden van en naar Brussel, en goed openbaar vervoer tussen Brussel en de Rand. Mijn vader woont in Veltem. De S2-trein rijdt om het half uur in de spits en ‘s avonds en in het weekeinde maar om het uur. Het is absurd om zo’n infrastructuur niet ten volle te benutten, niet alleen voor de pendelaars, maar ook voor mensen uit de Rand die ‘s avonds op stap willen in Brussel. Om mensen uit hun

auto te krijgen moet je om de twaalf minuten een trein hebben. Waar wachten we op? Je kan op die manier tienduizenden mensen uit hun auto halen.”

De Brusselse bevolking groeit sneller dan de Vlaamse en het Nederlandstalige aanbod heeft succes. Bex: “Als je Brussel graag ziet en van het Nederlands houdt, moet je daar massaal in investeren.

Ieder kind dat een stoel wil in het Nederlandstalig onderwijs moet die krijgen en iedere leerling moet als tweetalige het middelbaar onderwijs verlaten. Wij willen de investeringen nog opdrijven. In plaats van voorrangsregels voor Nederlandstaligen moeten er meer plaatsen komen.

Investeer in leerkrachten en ondersteuning. Behalve een uitbreiding van het Nederlandstalig onderwijs - niet in de plaats van - moeten er ook tweetalige scholen komen. Ouders vragen het en er zijn geïnteresseerde inrichtende machten.

Vlaanderen staat onterecht weigerachtig tegenover tweetalig onderwijs.” Bex onderstreept dat dit alles met een open geest moet gebeuren. “In samenwerking met de Franstaligen, met Ecolo hebben wij afgesproken om de gemeenten minder bevoegdheden te geven. Je hebt een Franstalige partner nodig, anders kun je nog honderd jaar roepen dat je alles wil afschaffen.” DV

15 MEI 2019

I 21

LIJSTTREKKERS

VLAAMS BELANG BRUSSELS PARLEMENT

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

‘De stad is vol’ Vlaams Belang kreeg een serieuze opdoffer bij de verkiezingen in oktober. Het haalde geen enkele gekozene meer in de negentien gemeenten. Lijsttrekker Dominiek Lootens-Stael is er gerust in: “In Vlaanderen scoorden we wel goed. Brussel zal volgen. Ik ben optimistisch. De Franstaligen die we kwijt waren aan de N-VA, zijn we terug aan het winnen.” — STEVEN VAN GARSSE

W

ie de verkiezingsbrochure van het Vlaams Belang doorneemt, kan niets anders dan vaststellen dat de scherpe kantjes eraf zijn.

Zeker vergeleken met de campagnes van rond de eeuwwisseling. Geen agressieve bokshandschoenen meer, kerken omgetoverd tot moskeeën of aangebrande individuen uit Franstalig extreemrechts. We lezen een, ja, bijna verbindend discours. Dominiek LootensStael beaamt: “We zijn niet meer de partij van twintig jaar geleden toen we als underdog hard moest roepen om gehoord te worden.”

Niet dat het Vlaams Belang fundamenteel van koers is veranderd. Veiligheid blijft de corebusiness. “Wij koppelen dat aan identiteit. De Brusselaar sterft uit, en het gemeenschapsgevoel verdwijnt. Mensen voelen zich hier niet meer thuis. Het respect voor erfgoed, voor de openbare ruimte is weg. Er is minder sociale controle. Mensen moeten weer trots worden op deze stad.”

“Als zelfs de politie mikpunt wordt van criminaliteit en van geweld, dan groeit snel het besef dat we dringend het tij moeten keren. Het is vijf voor twaalf.”

Volgens Lootens-Stael moeten de Brusselse en federale regering

Liefst met N-VA, waarmee we raakvlakken hebben WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

22

I

15 MEI 2019

Dominiek Lootens-Stael: “Mensen moeten weer trots worden op deze stad.” © BRUZZ

hic et nunc de koppen bij elkaar steken om de veiligheid in de hoofdstad te herstellen.

Lootens-Stael vertelt hoe hij vorig jaar op vakantie ging in de Baltische staten en in Polen.

“Er is daar in de steden geen politie te zien is. Nochtans is het er honderd procent veilig. Je waant je als Brusselaar in een andere wereld.”

Lootens-Stael kent het klappen van de zweep in de Brusselse politiek. Hij zit al sinds 1995 in het parlement. Altijd in de oppositie. Voor de regeringVervoort II heeft hij geen goed woord over. “Vraag je me waar ze gefaald heeft, dan vraag ik: wat heeft ze wél gedaan? Het was permanent ruzie, de mobiliteit draait in de soep, de

Ik vrees een nieuwe termijn met Vervoort WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

“Als er niet veel verandert, dan is de identiteit van de stad helemaal weg” DOMINIEK LOOTENS-STAEL LIJSTTREKKER VLAAMS BELANG

sociale huisvesting is lamentabel, er was geen ambitie. Dan komt men met grote projecten als het voetbalstadion. En zelfs dat zakt als een pudding in elkaar. Er zijn maar twee kleine lichtpuntjes: de begroting is in evenwicht, maar dat is dankzij federaal manna. En de jongerenwerkloosheid is lichtjes gedaald. Maar dat

komt door de conjunctuur.”

Ook over het Nederlandstalige beleid in Brussel vallen harde woorden. De gemeenschapscentra moeten ankerplaatsen zijn voor de Vlaamse Brusselaars, vindt de Vlaams Belanger. “Maar dat zijn ze vandaag allerminst.

Brusselse senioren voelen zich al geïsoleerd in de stad, en willen in hun eigen taal terechtkunnen op een plek waar ze zich thuis voelen. Dat lukt steeds minder.”

PINTJE IN EIGEN TAAL Lootens-Stael verwijst naar zijn eigen gemeente Jette, waar de cafetaria van het gemeenschapscentrum uitgebaat wordt door een sociale organisatie die laaggeschoolden aan werk helpt.

“Maar als je er een pintje in het Nederlands wil bestellen, dan gaat het niet.”

Vlaams Belang pleit tot slot voor een absolute voorrang voor Nederlandstaligen in het Vlaams onderwijs. Anderstaligen blijven welkom in de Vlaamse klassen, maar dan wel nadat ze een taalbad hebben gekregen. “Dat komt elke leerling ten goede: de Nederlandstalige en de anderstalige.”

Lootens-Stael ziet de toekomst van Brussel dan weer somber in.

“Als er niet veel verandert, dan is de identiteit van de stad helemaal weg. Dan krijgen we een lappendeken van culturen die allemaal naast elkaar leven, dikwijls in conflictsituaties.

Bovendien kondigt er zich een enorme toename van de bevolking aan. De stad is vol.

Een migratiestop en verplichte inburgering is de enige oplossing.”

Luis in de pels van de Brusselse politiek WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

VLAAMS PARLEMENT

“Vlamingen moeten een positieve rol spelen in Brussel” FRÉDÉRIC ERENS LIJSTTREKKER VLAAMS BELANG

“Het ziet er niet slecht uit voor het Vlaams Belang,” zegt Frédéric Erens, die tussen 2009 en 2014 al Brussels parlementslid was, maar nu naar het Vlaams Parlement verhuist. “Vlaamse minister-presidenten zeggen iedere keer dat Brussel en Vlaanderen nauw verweven zijn, maar als het erop aankomt, dan zie je hier in Brussel geen ministerpresident. Daar moet verandering in komen, Vlaanderen moet de gemeenschapsbevoegdheden laten gelden in Brussel, de Vlaamse minister voor Brussel moet zoals de wet toelaat toezien op de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). De Franstaligen willen de gemeenschapsbevoegdheden uithollen – en krijgen daarvoor steun van Groen – maar je moet weten dat die gemeenschapsmateries er niet zomaar gekomen zijn, ze zijn er gekomen opdat de Vlaming die ziek is en opgenomen wordt in een Brussels ziekenhuis in zijn eigen taal verzorgd zou worden. Dat is hoognodig, als je ziek bent, voel je je het breekbaarst. Vlaanderen moet veel meer druk zetten op Brussel om de rechten van de Nederlandstaligen te doen respecteren.”

Het Nederlandstalig onderwijs moet voor Erens helemaal anders. “De voorbije vijfentwintig jaar is

volop ingezet op kwantiteit en men dacht gemakshalve dat de kwaliteit wel zou volgen. Dat is niet gebeurd.

Onderwijs bereidt jongeren voor op het leven, op de toekomst, er wordt aan kennisoverdracht gedaan, je mag daar geen toegevingen op doen. De lat in het Brussels Nederlandstalig onderwijs moet naar omhoog. Er moeten daarom geen leerlingen uitvallen, maar er moet gedifferentieerd worden. Het onderwijs mag de goede leerlingen niet penaliseren.” Ook in de gemeenschapscentra is het Nederlands een taal naast de andere talen, daarmee bevorder je het Nederlands niet, zegt Erens. “Ook dat moet anders.”

En hoe ziet Brussel er over dertig jaar uit? “Ik hoop dat de Vlamingen in deze stad een positieve rol zullen spelen. Ik ben geen fan van de instellingen die een Brusselse identiteit promoten. Er is geen langetermijnvisie. Brussel is ingebed in Vlaanderen, daarom moeten de Vlamingen Brussel omarmen. Er moet meer harmonie tussen Vlaanderen en Brussel komen, de grenzen van mobiliteitsminister Pascal Smet moeten weg. Ik hoop dat er meer Vlamingen de vele problemen van deze prachtige stad aanpakken.

Dan kan Brussel over dertig jaar een Vlaamse stad op mensenmaat zijn.” DV

15 MEI 2019

I 23

LIJSTTREKKERS

PVDA BRUSSELS PARLEMENT

‘Reguleer de huurprijzen’ Jan Busselen: “Verklein Neo en zet er in de plaats een duizendtal nieuwe woningen.”

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

© BRUZZ

Toegankelijkheid van het gewest, dat is waar het de komende vijf jaar voor de PVDA om moet draaien. “Het belangrijkste is dat we weer grip krijgen op de woonprijzen. Die zijn tijdens de afgelopen vijf jaar spectaculair gestegen. We zien dan ook dat niet alleen de middenklasse wegtrekt, maar ook mensen met minder middelen naar steden in de Rand verhuizen,” zegt lijsttrekker Jan Busselen. — VERA TYLZANOWSKI

C

oncreet wil de partij de huurprijzen reguleren, op basis van het mediaanloon in Brussel en enkele kwaliteitscriteria waaraan de woning moet

voldoen. “Zo kunnen de huurprijzen met 100 tot 150 euro dalen.”

Daarnaast moeten Brusselaars met een woning minder onroerende voorheffing betalen, terwijl

Met een kritische SP.A en Groen staan we open voor samenwerking WAT WORDT UW DROOMCOALITIE?

24

I

15 MEI 2019

de belasting voor eigenaars van verschillende panden de hoogte in moet, én moet sociaal wonen aantrekkelijk worden.

“Nu worden sociale woningen vaak geassocieerd met overlast,

criminaliteit, hangjongeren. Maar het kan ook iets zijn waar je trots op bent. Zoals in Wenen, waar ook de professor in een sociale woning woont.”

KANAALPLAN De grootste mislukking van het huidige bestuur is de uitwerking van het Kanaalplan, aldus Busselen. “In het regeerakkoord voor deze legislatuur werd het recht op wonen opgenomen in dat plan, maar daar is niets van terechtgekomen. Kijk naar de Thurn & Taxis-site, de UP-site, de cruiseterminal. Dat zijn geen projecten voor de mensen die er nu al wonen. Ook voor de middenklasse is het al niet meer te betalen.”

Voor meer betaalbare woningen kijkt de partij nu richting Neo, het stadsproject met winkelcentrum aan de Heizel. “Wij geloven niet dat er nood is aan een nieuw groot winkelcentrum.

Verklein het project en zet er in de plaats een duizendtal nieuwe woningen, waarvan een groot deel publieke en sociale woningen.” Hoewel het project een bevoegdheid is van de Stad Brussel, ziet Busselen wel mogelijkheden om het op gewestelijk niveau te wijzigen, door bijvoorbeeld naar de Raad van State te trekken.

Om de volgende legislatuur

Rudi Vervoort WIE WORDT DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT IN BRUSSEL?

succesvol te noemen, moeten er voor de PVDA enkele zaken gerealiseerd zijn. Lagere huurprijzen zijn een van de belangrijkste prioriteiten.

IMMERSIEONDERWIJS Daarnaast wil de partij gratis en comfortabeler openbaar vervoer en een uitbreiding van het immersieonderwijs verwezenlijkt zien. Ook een gewestelijke renovatie- en isolatiedienst staat op het lijstje.

“Verwarming is de belangrijkste bron van CO2 in Brussel. Het probleem is echter dat je nu al een zeker kapitaal moet hebben

van het Nederlands aanpakken door meer in te zetten op immersieonderwijs. “Dan krijg je binnen een generatie tweetalige Brusselaars,” maakt Busselen zich sterk.

Hoewel onderwijs een gemeenschapsbevoegdheid is, kan het Gewest wel een rol spelen door de gemeenten die immersieonderwijs op poten willen zetten te ondersteunen.

PARLEMENT

“Een kosteloze groepspraktijk in elke wijk” NELE VANDENBEMPT LIJSTTREKKER PVDA

METROPOLITANE GEMEENSCHAP In 2050 zal het Gewest volgens de PVDA opgenomen zijn in een grotere metropolitane gemeenschap met een vijftigtal

“Nu worden sociale woningen vaak geassocieerd met overlast, maar het kan ook iets zijn waar je trots op bent” JAN BUSSELEN LIJSTTREKKER PVDA

om je woning te renoveren of isoleren. Wij pleiten voor een dienst die de isolatie federaal cofinanciert en gewestelijk uitvoert, waardoor isoleren betaalbaar wordt voor iedereen.

Als eigenaar krijg je een publieke lening voorgesteld voor de isolatie van je huis, die betaal je af over meerdere jaren, onder meer met de besparing op je energiefactuur.”

De partij wil de dalende kennis

VLAAMS

omringende gemeenten.

“We zijn dan ook al een tijdje CO2-neutraal. Iedereen heeft recht op wonen, onderwijs, mobiliteit, zorg en volwaardig werk. Bovendien wordt de rijkdom beter herverdeeld,” zegt Busselen.

“Momenteel zijn we het vierde rijkste gewest ter wereld, maar een op de drie kinderen leeft in armoede. Dat moet over dertig jaar anders.”

Ik wil de politieke stem zijn van de mensen die zich nu niet gehoord voelen WELKE ROL ZIET U VOOR ZICHZELF DE VOLGENDE LEGISLATUUR?

“Onze grote thema’s zijn welzijn en onderwijs. Maar ook propere lucht, klimaat en mobiliteit staan bij ons vooraan op de agenda. Dat is geen gemeenschapsmaterie, maar de problematiek stopt natuurlijk niet aan de gewestgrens,” zegt Nele Vandenbempt.

Inzake welzijn wil ze ijveren voor een kosteloze groepspraktijk in elke wijk. “Een wijkgezondheidscentrum dus, waar mensen gratis naar de huisarts kunnen, maar ook naar de kinesist, de sociaal assistent, de psycholoog,” zegt Vandenbempt, die zelf arts is in een groepspraktijk van Geneeskunde voor het Volk. “Nu merken we immers dat sommige Brusselaars een bezoek aan de huisarts uitstellen om financiële redenen.”

Wat het onderwijs betreft, vindt Vandenbempt dat de uitbreiding van de schoolcapaciteit te traag gaat. “Wij willen voor ieder kind een stoel.”

Ook pleit ze voor tweetalig of meertalig onderwijs. “Wij willen de jeugd echt tweetalig maken. Bovendien willen we het vroegere project Onderwijs in Eigen Taal en Cultuur, waarbij kinderen enkele uren les kregen in hun thuistaal Turks, Spaans of Italiaans, nieuw leven inblazen. Het werd destijds door Pascal

Smet afgeschaft.”

Voorts moet het onderwijs kosteloos worden, zegt Vandenbempt. “In Brussel groeien zoveel kinderen in armoede op. Daarom moet het onderwijs gratis zijn, met gratis warme maaltijden op de middag en ook gratis opvang voor en na.”

Om het onderwijs te democratiseren pleit Vandenbempt voor het Finse model waarbij alle leerlingen tot zestien jaar dezelfde basis krijgen. “Zo vermijd je de waterval.”

Ook cultuur moet gedemocratiseerd worden, vindt Vandenbempt. “Cultuur moet toegankelijker worden en participatiever, meer van onderuit. Nu komt er te veel consumptiecultuur op ons af, vanuit Vlaanderen bijvoorbeeld K3, terwijl er in de Brusselse wijken zoveel culturen zijn.”

Het is voor het eerst dat de PVDA ook een Brusselaar in het Vlaams Parlement probeert te krijgen. “Een zitje zal niet evident zijn, we zijn een kleine partij,” zegt Vandenbempt. Maar als ze verkozen raakt, wil ze de stem zijn van alle Brusselaars, ook de Frans- en anderstaligen.

De rol van de Vlamingen in Brussel over dertig jaar?

“Tegen die tijd zijn alle Brusselaars hopelijk tweetalig. Dat zou het mooiste zijn.” HUB

15 MEI 2019

I 25

Hoe stemmen?

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Wie, wat, hoe: stemmen in tien vragen

Op 26 mei gaan we met zijn allen naar het stemhokje. Maar hoe moet dat ook alweer, stemmen? BRUZZ stak zijn licht op bij Binnenlandse Zaken, de overheidsdienst die de verkiezingen organiseert. — BETTINA HUBO

1 2

Wie moet er stemmen?

Alle Belgen vanaf achttien zijn verplicht om te stemmen.

Mogen niet-Belgen stemmen?

EU-burgers mogen stemmen voor de Europese verkiezingen op voorwaarde ze zich ten laatste op 28 februari 2019 hebben laten registreren. Wie in 2014 al aangemeld was, is automatisch geregistreerd.

Niet-EU-burgers mogen niet stemmen.

3

Voor hoeveel lijsten moeten de Brusselaars kiezen?

Brusselaars kiezen voor het

26

I

15 MEI 2019

Europees Parlement, het federaal parlement (de Kamer) en het Brussels parlement.

Nederlandstalige Brusselaars moeten nog een vierde keer kiezen, namelijk voor de zes Brusselse vertegenwoordigers in het Vlaams Parlement.

Franstalige Brusselaars stemmen niet voor het parlement van de Franse Gemeenschap. Dat wordt samengesteld uit gekozenen van het Brussels en Waals parlement.

4

Waarom moet er niet meer voor de senaat gestemd worden?

Sinds de zesde staatshervorming worden de senatoren niet meer rechtstreeks gekozen. De

zetten, dan geeft u aan die personen een voorkeurstem.

Hoe meer voorkeurstemmen, hoe meer kans die kandidaat heeft om verkozen te raken.

7

Kunnen Nederlandstaligen in Brussel voor Franstalige lijsten stemmen?

Ja. Maar waar vind je ze? Eerst kies je tussen Nederlands en Frans, als werktaal van de computer. Bij de verkiezing voor het Europees Parlement en bij de verkiezing voor het Brussels parlement moet u vervolgens de keuze maken tussen de lijsten van het Nederlands en het Frans kiescollege (Europa) of de Nederlandse en Franse taalgroep (Brussel). Nieuw is wel dat de kiezer op het moment dat hij of zij die keuze moet maken ook de lijsten die bij dat kiescollege of die taalgroep horen, te zien krijgt. Bij de verkiezing voor de Kamer is er geen opsplitsing in kiescollege of taalgroepen. Daar krijgt de kiezer meteen alle lijsten voor de kieskring Brussel te zien.

senatoren worden nu voor het grootste deel aangeduid door de parlementen van de gewesten en de gemeenschappen en voor de rest gecoöpteerd.

5

In welke volgorde wordt gekozen?

Eerst het Europees Parlement, dan de Kamer, dan het Brussels en Vlaams Parlement.

6

Wat is het verschil tussen een lijststem en een voorkeurstem?

Met een lijststem geeft u aan dat u het eens bent met de volgorde waarin de kandidaten op de lijst staan. Uw stem gaat dan in eerste instantie naar de lijsttrekker en als die voldoende stemmen heeft, naar de volgende op de lijst. Verkiest u om achter een of meerdere namen op de lijst een bolletje te

8

Kan men tijdens het stemmen terugkeren op zijn stappen en een nieuwe keuze maken?

Dat kan, zolang u uw stem voor een bepaalde verkiezing niet bevestigd hebt. Dus als u aan het stemmen bent voor het Brussels parlement, kunt u niet meer terugkomen op uw keuze voor het Europees Parlement en de Kamer.

9

Moeten er ook opvolgers gekozen worden?

Er zijn geen opvolgers voor het Brussels parlement, wel voor de andere verkiezingen.

10

Kan er nog ongeldig gestemd worden?

Neen. Vroeger, toen er nog op papier gestemd werd, kon dat wel, bijvoorbeeld door het blad te scheuren of er een tekening op te maken. In Brussel stemt iedereen nu elektronisch.

Alleen blanco stemmen is nog mogelijk.

Franstalige lijsttrekkers

Hoe staat de barometer aan Franstalige kant?

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Een gevecht op links

Rudi Vervoort is geen charismatisch figuur zoals zijn voorganger Charles Picqué, maar hij is er wel in geslaagd om zijn ploeg bijeen te houden. © PHOTONEWS

De kiesstrijd aan Franstalige kant is er een ter linkerzijde, Ecolo en de PS strijden om het politieke leiderschap. Ter rechterzijde luidt de vraag dan weer: hoeveel pijn kan de onversneden rechtse Listes Destexhe de liberalen van de MR doen? — DANNY VILEYN

D

e groene golf die door het land raast, mag dan wat afgenomen zijn, klimaat blijft een thema en zal in het kieshokje een rol spelen. Het zou in de

28

I

15 MEI 2019

rechte lijn naar de verkiezingen al heel erg fout moeten lopen, mochten de Franstalige groenen van Ecolo niet goed scoren.

Ecolo heeft in het Brussels parlement nu acht gekozenen, de

PS daarentegen heeft er als leidende fractie 21. De kloof is weliswaar groot, maar bij de Franstalige socialisten staat de barometer op slecht weer. Als Ecolo zijn score verdubbelt en de

PS vijf zetels verliest, dan zijn ze even sterk. Maar de PS scoort altijd slechter in de peilingen dan in de verkiezingen. Dat hebben de gemeenteraadsverkiezingen in de stad Brussel nog eens laten zien: na het Samusocial-schandaal leek het erop dat de partij klappen zou krijgen, maar ze hield stand. De groenen scoorden weliswaar goed, maar ze werden niet de leidende fractie zoals voorspeld. Nu besturen ze samen. Natuurlijk

GROEN EN BLAUW De Ecolo-lijst wordt aangevoerd door Alain Maron, een van de parlementsleden die het Samusocial-schandaal aan het licht brachten. Op twee staat de Brussels parlementslid Barbara Trachte en Zoë Genot duwt de lijst, de twee dames zijn twee vaste waarden. Maar als Ecolo de

minister-president mag leveren, dan wordt dat (hoogstwaarschijnlijk) niet Maron, maar Zakia Khattabi, de covoorzitster die de Kamerlijst trekt, zo heeft ze al laten weten. Voor Ecolo is het uiterst belangrijk om deel uit te maken van de volgende regering, ook al om de bestuursdeelname in veertien gemeenten te verzilveren. Zonder regeringsdeelname wordt dat zeer moeilijk.

MR-lijsttrekker Françoise Schepmans speelde de burgemeesterssjerp van Molenbeek kwijt. © PHOTONEWS

LIJSTTREKKERS FRANSTALIGE PARTIJEN PS Rudi Vervoort Ecolo Alain Maron MR Françoise Schepmans

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

valt de sociologische samenstelling van het gewest niet samen met die van de stad Brussel, maar het laat wel de veerkracht van de partij zien die als een van de weinige ook ideologisch standvastig is.

Het is minister-president Rudi Vervoort die de lijst trekt, Vervoort is geen charismatisch figuur zoals zijn voorganger Charles Picqué, maar hij is er wel in geslaagd om zijn ploeg bijeen te houden in zeer moeilijke omstandigheden. Er waren niet alleen de terroristische aanslagen van 2016, er waren ook de problemen met regeringspartner CDH. Toenmalig voorzitter Benoît Lutgen dacht dat met het Samusocialschandaal de tijd rijp was om de PS overal te dumpen en rechtse meerderheden te vormen. Hij slaagde daarin in de Waalse gewestregering, maar niet in de Franse Gemeenschap, en ook niet in de Brusselse regering.

Alle Brusselse ministers die in 2014 de eed aflegden zijn nog op post.

Op twee staat staatssecretaris Fadila Laanan, niet meteen de sterkste minister, maar wel een politica met terreinkennis en, zeer belangrijk, aanwezig op het terrein. De PS is er opnieuw in geslaagd om met vaste waarden en een grote groep nieuwe gezichten een diverse equipe samen te stellen. Ook ouderdomsdeken Simone Susskind is weer van de partij. Burgemeester van de stad Brussel Philippe Close duwt de lijst. Het is de eerste keer in dertig jaar dat Charles Picqué niet op de lijst staat. Hoeveel stemmen hiermee verloren zullen gaan voor de PS is koffiedik kijken.

Défi Bernard Clerfayt CDH Céline Fremault PTB Françoise De Smedt Bernard Clerfayt (Défi ) heeft al laten weten alleen tot de Brusselse regering te willen toetreden als hij minister-president wordt. © PHOTONEWS

Trekt Ecolo, met op de foto kandidaat-minister-president Zakia Khattabi en Jean-Marc Nollet, het laken naar zich toe? © PHOTONEWS

De groene golf die door het land raast, mag dan wat afgenomen zijn, klimaat blijft een thema en zal in het kieshokje een rol spelen

Listes Destexhe Claude Moniquet

Brussel heeft altijd de naam gehad een liberale stad te zijn, maar waar de Franstalige liberalen van de MR anno 2019 voor staan is allerminst duidelijk.

Met de gemeenteraadsverkiezingen is alvast gebleken dat ze niet mee zijn met de nieuwe stedelijkheid en ook wat diversiteit betreft is het wachten tot de twaalfde plaats vooraleer er een ‘allochtone’ naam opduikt. En in de eerste tien staan er niet minder dan zes MR’ers die de gemeenteraadsverkiezingen verloren hebben: lijsttrekker Françoise Schepmans speelde de burgemeesterssjerp van Molenbeek kwijt en Dominique Dufourny die van Elsene. De schepenen Gaëtan Van Goidsenhoven (Anderlecht), Geoffroy Coomans de Brachène (Brussel) en Clémentine Barzin (Brussel) verhuisden naar de oppositiebanken. Alleen Vincent De Wolf van

15 MEI 2019

I 29

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

HET RAPPORT

Etterbeek hield stand.

Boris Dilliès, burgemeester van Ukkel sinds Armand De Decker ontslag moest nemen, was in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen een verfrissende liberale stem, hij is ook een zelf-verklaarde anti-cumulard. Hij nam ontslag als parlementslid toen hij de burgemeesterssjerp omgordde, maar nu twijfelt hij of hij toch niet zou cumuleren. Zijn geloofwaardigheid als frisse liberale stem staat hiermee op het spel. Maar eerst de verkiezingen.

De MR telt sociaal-liberalen en rechtse liberalen, maar voor Alain Destexhe, voormalig secretaris-generaal van Artsen zonder Grenzen, was de partij niet rechts genoeg. Destexhe trekt met een eigen lijst naar de kiezer, zelf voert hij de Kamerlijst aan, het is Claude Moniquet, voormalig journalist en veiligheidsagent-dubbelspion, die de lijst aanvoert. Moniquet is erg bekend in Franstalig België.

Haalt Destexhe de kiesdrempel en indien ja wat kost dat de MR? Niemand geloofde dat Destexhe een volledige lijst bijeen zou krijgen, maar het is hem aardig gelukt. Ook voormalig MR-sche-

Niemand geloofde dat ex-MR’er Alain Destexhe een volledige lijst bijeen zou krijgen, maar het is hem aardig gelukt

pen in Ukkel Eric Sax staat op de lijst.

Bij Défi is minister Didier Gosuin geen kandidaat meer: het is de Schaarbeekse burgemeester Bernard Clerfayt die de lijst trekt.

Clerfayt heeft al laten weten alleen tot de Brusselse regering te willen toetreden als hij minister-president wordt, maar die kans is erg klein en behalve Clerfayt en staatssecretaris Cécile Jodogne staat er weinig bekend volk op de lijst. Tussen Défi en Vervoort heerst een goede verstandhouding, maar of dat met Clerfayt lukt is zeer de vraag. Clerfayt heeft Laurette Onkelinx het leven zuur gemaakt in Schaarbeek en bovendien lonkt hij meer richting MR dan richting PS.

GEEN REKENSOM Voor de CDH van minister Céline Fremault staat er veel op het spel: halen de Franstalige christendemocraten de kiesdrempel? CDH heeft het deze periode door de capriolen van voormalig voorzitter Benoît Lutgen - die ondertussen door de partij naar Europa verbannen is - veel krediet verloren. Fremault heeft zich kranig gehouden in de Brusselse

regering, maar parlementslid en burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe Benoît Cerexhe heeft al zijn duivels ontbonden tegen de PS, Cerexhe staat niet meer op de lijst. Of dat repercussies zal hebben, zal ook van de kiezer afhangen. De kans dat ze de kiesdrempel halen is wel reëel, de CDH heeft trouwe kiezers in Sint-Pieters-Woluwe en Ukkel, en in het noorden ook in Jette, Sint-Agatha-Berchem en Ganshoren. De burgemeester van Ganshoren, Pierre Kompany, staat op de tweede plaats. Hervé Doyen, de burgemeester van Jette wou niet meer kandideren, maar nadat Joëlle Milquet en Francis Delpérée de handdoek in de ring gegooid hadden, zegde hij toe om lijstduwer voor de Kamer te worden.

En dan is er tenslotte de PTB waarvan verwacht wordt dat ze het aantal zetels zal verdubbelen van vier naar acht. De PTB, die heel gericht campagne voert in de sociale wijken, kan de PS pijn doen, maar dat is ook na de verkiezingen geen eenvoudige rekensom. Het is niet omdat de PTB er vier wint dat de PS er vier verliest. Het wordt spannend ter linkerzijde op 26 mei.

Alain Destexhe en Claude Moniquet, de gezichten van de nieuwe Listes Destexhe.

Afwachten of zij de kiesdrempel halen. © PHOTONEWS

30

I

15 MEI 2019

De Kamer

Drie ‘tweetalige’ lijsten voor de Kamer

© PHOTONEWS

Een Kamerzitje binnenhalen is voor Nederlandstalige Brusselse partijen bijna onmogelijk, zo bleek in 2014. SP.A en Groen hebben er daarvoor gekozen om samen met hun Franstalige zusterpartijen op te komen. — DANNY VILEYN

S

inds de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde moeten Vlaamse Brusselaars het voor de Kamer alleen rooien. Voordien waren ze immers kandidaat voor BrusselHalle-Vilvoorde en konden ze op stemmen uit Halle-Vilvoorde rekenen om verkozen te worden.

Annemie Neyts (Open VLD) dreigde er ooit mee naar Halle-Vilvoorde te verhuizen als het kiesarrondissement gesplitst werd, maar Neyts verkaste naar Europa. Een verhuizing was niet nodig.

Vijf jaar geleden maakte CD&V van de verkiezingen gebruik om de jonge Benjamin Dalle te lanceren, maar hij werd niet verkozen. Nu probeert CD&V het met een grote naam, voormalig

LIJSTTREKKERS VOOR DE KAMER Open VLD Mimi Crahaij

SP.A, Groen en PVDA komen voor de Kamer samen met hun Franstalige zusterpartijen op

N-VA Elias Kartout Vlaams Belang Alain Moyson CD&V Sabine de Bethune PS/SP.A Ahmed Laaouej Ecolo/Groen Zakia Khattabi PTB*PVDA Maria Vindevoghel MR Didier Reynders Défi François De Smet CDH Georges Dallemagne Listes Destexhe Alain Destexhe

FRANSTALIGEN De Franstalige partijen sturen zoals altijd bekende namen naar de Kamer, behalve Ahmed Laaouej en Zakia Khattabi zijn dat voor de MR de ministers Didier Reynders, die als eerste op de lijst staan, en Sophie Wilmès. Bij CDH was de lijstvorming een sukkelgang, eerst kondigde Joëlle Milquet haar comeback in de actieve politiek aan, maar uiteindelijk zag ze ervan af en is het Georges Dallemagne die de lijst trekt. De bij Nederlandstaligen onbekende François De Smet trekt de Défi-lijst. Groot vraagteken wordt de Listes Destexhe waarbij niet zozeer uitgekeken wordt naar het aantal zetels dat hij haalt als naar hoeveel pijn hij zijn voormalige partij MR kan doen.

15 MEI 2019

I 31

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Ahemd Laaouej trekt de PS/ SP.A-lijst. De eerste SP.A’er op die lijst is Lydia Desloover op de vijfde plaats.

senaatsvoorzitter Sabine de Bethune. De Bethune ruilde West-Vlaanderen in voor het Brussels gewest en woont in Elsene. Volgens CD&V heeft De Bethune al een uitgebreid netwerk in Brussel.

Voor Open VLD trekt advocate Mimi Crahaij de lijst, Crahaij is gemeenteraadslid in Ganshoren.

De N-VA laat de jonge parlementsmedewerker Elias Kartout uit Anderlecht de lijst trekken.

En de wonderen zijn de wereld niet uit: Vlaams Belang koos voor de Franstalige horecauitbater Alain Moyson uit Jette.

Nederlandstalig schepen in Sint-Joost-ten-Node Lydia Desloover staat op de vijfde plaats op de PS-lijst die aangevoerd wordt door Ahmed Laaouej. Koekelbergs schepen en milieu-advocate Tinne Van der Straeten krijgt de derde plaats op de Ecolo-Groen-lijst die aangevoerd wordt door Zakia Khattabi. En dan is er tenslotte de tweetalige radicaal-linkse PTB*PVDA, waar vakbondsvrouw Maria Vindevoghel uit Sint-Jans-Molenbeek op één staat. Vindevoghel werd als arbeidster een nationale bekendheid bij het failliet van Sabena.

Europa

Betogingen in de Europese wijk

Elke dag een portie protest — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

K

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

limaatactivisten, Afrikaanse melkboeren, Catalaanse separatisten. Bijna elke dag is er wel een betoging in de Europese wijk. Organisaties en individuen van binnen of buiten de EU komen met de meest diverse eisen naar Brussel in de hoop gehoord te worden door de Europese Commissie of het Europees Parlement. De Brusselaar

‘De politiek luistert niet naar ons en maakt het leven voor de gewone man duurder

32

I

15 MEI 2019

zelf is de frequente betogingen ondertussen gewoon en geeft zich nauwelijks nog rekenschap wie de solobetogers en demonstrerende groepen op het Schuman- en Luxemburgplein zijn.

Onze fotografe bivakkeerde een week lang in de Europese wijk om de dagelijkse portie protest vast te leggen en in te zoomen op al die verschillende eisen.

en duurder.’ Daarom zijn de gele hesjes nogmaals naar het Schumanplein afgezakt.

Bouhia Saidine is vanuit Griekeland naar Brussel gekomen om te klagen over het feit dat zijn autistische zoontje van zeven door de buren agressief en

gewelddadig bejegend wordt en dat noch de Griekse politie, noch de kinderbescherming, noch de rechtbank tussenbeide wil komen.

Zelf vermoedt hij

racistische motieven.

Het gezin is Marokkaans-Albanees. Hij wil dat het Europees Parlement een onderzoeksdelegatie ter plaatse stuurt.

15 MEI 2019

I 33

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

E U R O PA

Vrouwe Justitia staat centraal in het protest van deze betogers. Geboeid aan handen en benen voeren ze actie in het kader van de Europese campagne Rights for People, Rules for Cooperations. De

tekst op hun borst verwijst naar de vele doden die multinationals wereldwijd op hun geweten hebben, in de Indiase stad Bhopal bijvoorbeeld, waar zich in 1984 een giframp voordeed. Met hun

Moslimvrouwen en -mannen betogen voor het recht om ritueel te mogen slachten.

In Vlaanderen is het onverdoofd slachten

34

I

15 MEI 2019

campagne ijveren ze voor de afschaffing van de speciale arbitragerechtbanken voor ondernemingen en voor een betere rechtstoegang voor mensen die onrecht is aangedaan door multinationals.

van schapen sinds begin dit jaar verboden.

Ook om religieuze redenen wordt er geen uitzondering meer gemaakt. WalloniĂŤ

krijgt een gelijkaardige regeling in september.

Alleen in het Brussels Gewest is het debat over de kwestie nog niet beslecht.

‘Goede lonen, goede pensioenen.’ Een paar duizend vakbondsleden uit heel Europa roepen de kandidaat-Europarlementsleden op om te ijveren voor een Europa dat rechtvaardiger is voor de werknemers.

15 MEI 2019

I 35

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Jean-Pierre Fenyo, een Amerikaanse Hongaar van joodse afkomst kampeert al een tijdje op de Esplanade voor het Europees Parlement. ‘EU philosopher’ staat er op het bordje naast hem. Als je naar de redenen van zijn aanwezigheid op het plein vraagt, blijkt dat hij naar Brussel is gekomen omdat hij in zijn thuisstad Londen in een bits conflict verwikkeld is met zijn ultra-orthodoxe joodse huisbaas. Daardoor voelt hij zich geschaad in zijn rechten als EU-burger.

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Het rapport

36

I

15 MEI 2019

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

RAPPORT: ILLUSTRATIE © JAN VAN DER VEKEN - FOTO’S © PHOTONEWS

In april gingen de redacties van BRUZZ en Le Soir samenzitten om het rapport van de Brusselse regering na vijf jaar regeren te wikken en te wegen. De resultaten stonden eerder al in het magazine van 24 april 2019 (BRUZZ 1659), hier krijgt u een samenvatting van dat rapport, net als van het rapport van de Vlaamse regering in Brussel en dat van het college van de VGC. Ook zocht de redactie uit hoe hard de Nederlandstaligen in het Brussels parlement en de Brusselaars in het Vlaams Parlement hebben gewerkt, door hun aantal ingediende voorstellen, vragen en interpellaties op te sommen. U leest meteen ook waar u hen moet van kennen en of we hen nog terugzien na de verkiezingen.

15 MEI 2019

I 37

HET RAPPORT

RAPPORT VAN DE BRUSSELSE REGERING

Geslaagd met voldoening

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

De Brusselse regering kreeg het niet makkelijk. Met aanslagen, brokkelende tunnels en een joekel van een politieke crisis met CDH had ze haar handen vol. Ze reed desondanks een behoorlijk parcours.

PASCAL SMET SP.A

CÉLINE FREMAULT CDH

DIDIER GOSUIN Défi

Minister Mobiliteit en Openbare Werken

Minister Huisvesting, Leefmilieu en Energie

Minister Economie en Werk

Na een passage op Vlaams niveau keerde Smet terug naar Brussel met de duidelijke ambitie om deze keer als minister echt de bakens te verzetten inzake mobiliteit. De balans is gemengd, maar helt toch over naar de positieve kant, met een MIVB in topvorm en voorzichtige verbeteringen voor fietsers.

De vooruitgang was waarschijnlijk nog groter geweest zonder het tunneldebacle. In dat dossier toonde Smet zich pragmatisch en wist hij snel een renovatieprogramma in gang te steken.

Behalve een grote daadkracht en eindeloos veel enthousiasme vertoont Smet soms nog wel een gebrek aan politieke handigheid om zijn ideeën echt te realiseren. Het overleg met andere beleidsniveaus was nog te vaak problematisch. Zonder doorbraken inzake pendelparkings, randtrams of tariefintegratie tussen de verschillende vervoersmaatschappijen blijft de autodruk problematisch.

Céline Fremault (CDH) verbood als minister het gebruik van omstreden pesticiden en plastic zakjes in Brussel – zonder veel controles achteraf. Ze slaagde erin een compromis te bereiken over de hervorming van de kinderbijslag, en dat op maat van zowel de stad als de eisen van haar eigen partij. De ambitie uit het bestuursakkoord om 6.500 publieke woningen te bouwen, waarvan 3.900 sociale, maakte ze niet waar.

Fremault voerde vrij snel een lageemissiezone in, die volgens het regeerakkoord enkel bij vervuilingspieken zou gelden. Na intern debat maakte de regering er toch een permanente maatregel van. Aanhoudend protest leidde niet tot extra ingrepen rond de slechte luchtkwaliteit. Een duidelijke langetermijnvisie had ze er niet over. Ze schermde met technische en juridische argumenten en moest met rechtszaken bedreigd worden vooraleer ze extra meetstations aankondigde.

74/100

59/100

Didier Gosuin is een sociaal-liberaal én een pragmaticus. Hij is ook een harde werker die van meet af aan vaart zette achter zijn plannen.

Om het bedrijfsklimaat te verbeteren en de overheidssteun overzichtelijker te maken hervormde hij onder meer de investeringssubsidies en smolt hij Atrium, Impulse en Brussel Invest&Export samen tot hub.brussels.

Voorts nam hij de problematische werkloosheid in het gewest ter harte. Zo probeerde hij de jongerenwerkloosheid te doen dalen door jonge werklozen via inschakelingscontracten een eerste jobervaring te geven. Mede door de verbeterde conjunctuur daalde de jongerenwerkloosheid de afgelopen vijf jaren maand na maand.

Niet alles lukte. De ouderenwerkloosheid kreeg hij niet naar omlaag. En de Brusselse handel bleef slabakken.

Maar al bij al moet gezegd worden dat Gosuin, die zijn politiek pensioen heeft aangekondigd, in schoonheid eindigt.

38

I

15 MEI 2019

77/100

BIANCA DEBAETS CD&V

Staatssecretaris Verkeersveiligheid, Informatica en Digitalisering, Gelijke Kansen, Ontwikkelingssamenwerking en Dierenwelzijn Bianca Debaets kreeg als staatssecretaris lichte bevoegdheden, waar ze niet altijd even succesvol mee was. Qua verkeersveiligheid focuste ze zo vooral op campagnes, terwijl ruim een kwart van de flitspalen defect was. Debaets kon ook geen draagvlak creëren bij de gemeenten voor trajectcontrole in de Leopold II-tunnel. In de rubriek dierenwelzijn kreeg de CD&V-politica het onverdoofd slachten op haar bord, een praktijk die ze - anders dan in Vlaanderen en Wallonië - niet kon afschaffen.

Debaets communiceerde erg veel, maar vooral naar Nederlandstalige zijde. Een helder beeld van haar visie leverde dat niet op. Het gemeenteraadslid Debaets leverde in Brussel-Stad dan ook nog eens fors oppositiewerk, waardoor een diffuus beeld ontstond, van een politica die tegelijk beleidsverantwoordelijke en oppositie is.

49/100

RUDI VERVOORT

GUY VAN HENGEL

PS

Défi

Staatssecretaris Buitenlandse Handel, Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp Cécile Jodogne (Défi) is een staatssecretaris die zich liever toelegt op het werk achter de schermen dan zichzelf in de schijnwerpers te zetten. Deze legislatuur zette ze onder andere haar schouders onder een campagne die bedrijven na de Brexit naar Brussel moet lokken.

Maar die werd pas eind 2018 op gang getrapt, en het effect is moeilijk te meten. Daarnaast kreeg ze ook de crisis bij de brandweer op haar bord, na een audit van het Rekenhof. Ze had eerder wel een hervorming van de structuur doorgevoerd, maar de problemen zijn er nog altijd niet van de baan. Het grote werkpunt van de staatssecretaris is haar onzichtbaarheid. Ze communiceert te weinig, en dat speelt haar ook parten bij de verkiezingen, waar ze pas als derde op de lijst staat.

52/100

FADILA LAANAN FDF

Minister-president bevoegd voor Lokale Besturen, Territoriale Ontwikkeling, Erfgoed en Veiligheid

Minister Financiën, Begroting, Externe Betrekkingen

Rudi Vervoort was de voorbije jaren een onopvallende regeringsleider, die zijn ploeg wel wist samen te houden. Als ploegleider krijgt hij ook lof voor successen die buiten de eigen bevoegdheid vallen, zoals de dalende werkloosheid of de invoering van de lage-emissiezone.

Vervoort probeerde stedenbouwkundige procedures te hervormen. Toch vordert de uitbouw van tien nieuwe stadswijken maar mondjesmaat.

Met zijn veiligheidsbevoegdheid - geërfd bij de zesde staatshervorming - deed de minister-president amper iets. Hij raakte ook nergens aan de macht van de gemeenten. Bij de afzetting van Yvan Mayeur als Brussels burgemeester speelde hij wél een actieve rol.

De uitbouw van de nieuwe cultuurtempel Kanal is dan weer een pluim op zijn hoed. De visie van Vervoort bleef grotendeels onuitgesproken, de communicatie ondermaats.

Vanhengel heeft een begroting in evenwicht en krijgt jaarlijks bloemen van ratingbureau Standard & Poor’s.

Ook de fiscale hervorming is gelukt.

Een belasting van 89 euro per jaar is geschrapt, de personenbelasting is gedaald en die op vastgoed is gestegen, behalve voor wie zelf zijn eigendom bewoont. Daarnaast werd de woonbonus afgeschaft en gecompenseerd met een grotere korting op de registratierechten.

“Een nuloperatie voor de koper,” zei Vanhengel, maar het tegendeel bleek waar. Voor de vergroening van de verkeersbelasting en het Eurostadion trok Vanhengel aan het kortste eind.

Vanhengel slaagt, vooral dan door de fiscale hervorming. Maar denken dat je met deze bescheiden hervorming de middenklasse in Brussel kan houden, getuigt van weinig visie. De communicatie ten slotte, kan beter. Vanhengel communiceert alleen als het hem past.

61/100

58/100

Staatssecretaris Openbare Netheid en Ambtenarenzaken Netheid is een van de grootste uitdagingen voor Brussel. Fadila Laanan bleek echter een afwezige staatssecretaris, die amper vooruitgang realiseerde.

Laanan breidde de oranje zak voor organisch afval uit naar alle gemeenten.

Ze probeerde ook de ophaling van de witte zak te beperken tot één keer per week, maar moest bakzeil halen.

De problemen bij Net Brussel - dat onder vuur ligt voor een schimmige boekhouding en oneerlijke concurrentie – kreeg ze niet onder controle.

Vrijwel alle Brusselse partijen pleiten voor een netwerk van ondergrondse afvalcontainers, maar onder de PSpolitica werden enkel een paar proefprojecten bij nieuwbouw gelanceerd.

Het regeerakkoord stelde ten slotte tien containerparken voorop. Dat werden er slechts vijf, waarvan er maar drie toegankelijk zijn voor alle Brusselaars.

Onvoldoende.

43/100

RAPPORT VAN DE BRUSSELSE MINISTER SVEN GATZ OPEN VLD

Minister voor Brussel, Cultuur, Media, Jeugd in de Vlaamse regering De departementen van Sven Gatz werden niet gespaard van het budgettaire snoeiwerk van de Vlaamse regering.

Toch sprong de minister in de bres voor onder meer de Vaartkapoen, het Kaaitheater, kunstenhuis Zinnema en cultuurpool Kanal. Al speelt zijn voortvarendheid Gatz ook parten, zoals bij de heisa rond de echtheid van de Toporovski-kunstwerken of de

nieuwe radiolicenties. De beloofde extra aandacht voor de naleving van de taalwetgeving bleef dode letter. Gatz scoorde wel uitstekend wat de eigen bevoegdheden betreft, waarvoor ongeveer tien procent van de Vlaamse middelen naar de hoofdstad vloeit. Zijn Brusseldecreet kreeg hij niet rond, waardoor de VGC extra middelen misloopt in de volgende legislatuur.

68/100 15 MEI 2019

I 39

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

CÉCILE JODOGNE

Open VLD

HET RAPPORT

RAPPORT VAN DE VGC

GUY VANHENGEL OPEN VLD

Bevoegdheid Begroting en Onderwijs

Back to the roots

Scholen bouwen. Het is, onder impuls van Guy Vanhengel, al jaren dé topprioriteit van de VGC. Het bestuursakkoord voorzag in drieduizend extra plaatsen in het basisonderwijs. Begin volgend schooljaar zullen dat er 5.104 zijn. Ook het middelbaar onderwijs groeit. Campus Comenius startte in 2018 in Koekelberg. Ook voor de Gallaitsite in Schaarbeek is er nu een bouwvergunning. Met de oprichting van de tienerschool in Anderlecht haalde Vanhengel een nationale primeur. De collegevoorzitter ligt ook aan de basis van een tweetalige lerarenopleiding, een moeilijke klus in dit verdeelde land. Een goed rapport dus voor Vanhengel, die over dit thema wél een duidelijke visie heeft, namelijk kwalitatief onderwijs op poten zetten voor zoveel mogelijk ketjes. Iets waar hij met plezier over communiceert.

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Het VGC-college maakte van de capaciteitsverhoging in onderwijs en kinderopvang een topprioriteit. Ze keert daarmee niet alleen terug naar haar roots, ze ging ook aan de slag daar waar de urgentie het grootst is.

8/10 BIANCA DEBAETS CD&V

I

15 MEI 2019

SPA

Bevoegdheid Welzijn en Gezondheid

Bevoegdheid Cultuur, Jeugd en Sport

Bianca Debaets is er samen met haar partijgenoot en Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen in geslaagd om duizend bijkomende plaatsen in crèches te creëren. Dat was nodig. Er waren 800 niet-inkomensgerelateerde Kind en Gezin-plaatsen verdwenen omdat de crèches geen Nederlandstalige directie hadden. Hiervan stapten er 667 over naar het Franstalige ONE, 140 plaatsen verdwenen. Pluspunt: de duizend extra plaatsen zijn inkomensgerelateerd, en dus betaalbaar voor de ouders. In de lokale dienstencentra (LDC) die het senioren makkelijker maken om langer zelfstandig te wonen is flink geïnvesteerd. Er zijn negen nieuwe gebouwen in gebruik genomen, en er zijn nog zeven werven. Boven op de werkingssubsidies kreeg elk LDC subsidies voor projecten zoals muzikale optredens die mensen uit hun eenzaamheid halen.

De budgetten gingen omhoog en dat resulteerde in nieuwe of verhoogde werkingssubsidies voor tientallen organisaties. Er waren verschillende initiatieven om projecten van burgers te ondersteunen. Het aantal Paspartoekaarthouders verdubbelde tot 12.000.

Verder waren er inspanningen om kunstenaars en jongeren meer ruimte te geven. Het project om een grote nieuwe fuifzaal te realiseren aan het kanaal sprong echter af. Het finale beeld is dat Smet vooral heeft ingezet op zijn (belangrijke) gewestbevoegdheden. Bij de VGC zijn enkele accenten verlegd, maar er is geen sprake van grote vernieuwingen.

7/10 40

PASCAL SMET

6/10

HET RAPPORT

RAPPORT VAN DE VLAMINGEN IN HET BRUSSELS PARLEMENT

Een wisselend beeld

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Ook de Nederlandstaligen in het Brussels parlement hebben er vijf jaar op zitten. Sommigen komen terug, anderen geven er de brui aan en zoeken andere horizonten op. Maar hoe brachten ze het ervan af ?

Hannelore Goeman SP.A

Fouad Ahidar SP.A

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 0 > ordonnantie 0 • Vragen en interpellaties 94 • Moet u kennen van Stemmenkanon Ahidar is ondervoorzitter van het Brussels parlement en haalde bij de vorige verkiezingen meer voorkeurstemmen dan lijsttrekker

42

I

15 MEI 2019

Pascal Smet. Hij profileert zich op huisvesting en grijpt regelmatig het woord als het over de Marokkaanse gemeenschap gaat.

• Zien we hem terug?

Ongetwijfeld zal Ahidar opnieuw een mooi verkiezingsresultaat neerzetten.

De lijsttrekkersplaats en het ministerschap die hij ambieerde zit er dan weer niet in.

Els Ampe

OPEN VLD • Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 18 > ordonnantie 11 • Vragen en interpellaties 91 • Moet u kennen van Haar lokaal mandaat in Brussel-Stad.

Daar was ze tot 2018 heel aanwezig als schepen voor Mobiliteit. Tijdens haar legislatuur werd de Anspachlaan autovrij. Gegoochel met het extra aantal kilometers fietspad leidde dan weer tot wrevel. In het Brussels parlement was ze fractievoorzitter, en hevig voorstander van de metro en 5G. Naast haar dubbele job schreef ze - ‘s nachts - nog een roman ook: Aylans geheim.

• Zien we haar terug?

Ongetwijfeld. Niet als Brussels parlementslid weliswaar, want ze is lijsttrekker voor het Vlaams Parlement.

Maar als de Open VLD in Vlaanderen in de meerderheid zit, maakt ze een goede kans om Vlaams minister voor Brussel te worden. Ook het ministerschap in de Brusselse regering behoort nog tot de mogelijkheden.

Jef Van Damme SP.A

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 9 > ordonnantie 6

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 30 > ordonnantie 19

• Vragen en interpellaties 179

• Vragen en interpellaties 237

• Moet u kennen van In 2012 ging Goeman als adviseur Nederlandstalige Aangelegenheden werken op het kabinet van schepen van Brussel Ans Persoons. Goeman kwam pas in 2016 in het Brussels parlement, toen Elke Roex besliste om zich op haar schepenambt in Anderlecht te concentreren. De 34-jarige profileerde zich op sociale thema’s zoals armoede, maar maakte tot nog toe geen onuitwisbare indruk. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober stond ze op de tweede plaats op de socialistische lijst in Schaarbeek, maar raakte ze met amper 465 stemmen niet verkozen.

• Zien we haar terug?

Goeman heeft er minder dan één legislatuur opzitten en kan nog groeien. Dat zal dan wel in het Vlaams Parlement zijn, waar ze de lijst van one.brussels trekt.

• Moet u kennen van Jef Van Damme neemt geen blad voor de mond als het over mobiliteit, luchtkwaliteit of sociaal beleid gaat.

Hij stelde zelfs de lijsttrekkersplaats van Pascal Smet in vraag.

Van Damme concentreert zich vandaag op zijn schepenambt in Molenbeek, waar hij schepen is voor Openbare Werken, Gemeentelijke Eigendommen en Nederlandstalig Onderwijs. Hij staat niet op de lijst voor het Brussels parlement.

• Zien we hem terug?

Jef Van Damme wordt gedreven door een ambitie die wat aan Pascal Smet herinnert. Het lijkt niet uitgesloten dat de veertiger ooit de sprong naar de Brusselse regering maakt.

René Coppens OPEN VLD

Stefan Cornelis

OPEN VLD

Carla Dejonghe OPEN VLD

Khadija Zamouri

OPEN VLD

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 9 > ordonnantie 6

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 16 > ordonnantie 13

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 7 > ordonnantie 1

• Vragen en interpellaties 14

• Vragen en interpellaties 49

• Vragen en interpellaties 103

• Vragen en interpellaties 49

• Moet u kennen van In 1976 werd René Coppens voor de toenmalige PVV verkozen tot gemeenteraadslid van Ganshoren, waar hij van 2001 tot 2018 schepen was, onder meer bevoegd voor Financiën. Coppens verwierf bekendheid met zijn pleidooi voor een neutrale afscheidsruimte en met zijn pleidooi tegen decumul. Coppens is een trouwe partijsoldaat die geen potten breekt.

• Zien we hem terug?

Neen. De rasechte Ganshorenaar René Coppens is intussen 76 en staat niet meer op de lijst.

Hij zet zelf een punt achter een lange politieke loopbaan.

• Moet u kennen van De Samusocial-commissie. Als voorzitter leidde hij de zittingen in goede banen. Over de aanbevelingen was de oppositie verdeeld, maar ze leidden wel tot een beheerscontract voor de vier grootste vzw’s van de Stad Brussel. Ook sprong hij meermaals voor kompaan en partijgenoot Guy Vanhengel in de bres in het moeilijke Eurostadion-dossier.

Stefan Cornelis is voorzitter van het OCMW in Ukkel, en tegen de decumul gekant.

• Zien we hem terug?

Dat is niet zeker. Net als in 2014 staat hij op plaats vier. Op het vlak van voorkeurstemmen deed hij het niet onaardig, maar een stemmenkanon is hij niet. Als Open VLD opnieuw vijf zetels haalt, maakt hij een kans.

• Moet u kennen van Haar assistentiehond. Ze leidt die op en troont ze overal mee naar toe - zelfs naar de Raad van de VGC, waar ze voorzitter van is. Toen een rolstoelgebruiker met zo’n hond een ijssalon niet binnen mocht, stelde ze meteen een ordonnantie voor, die een klacht daarover moet vergemakkelijken. De ordonnantie werd goedgekeurd. Ook andere sociale thema’s raken bij haar een snaar. Zo probeerde ze met 180 euro per maand rond te komen, en heeft ze aandacht voor de vele alleenstaanden in de stad. Dejonghe kent die stad goed. Ze is een geboren en getogen Brusselse, maar uitgesproken Nederlandstalig.

• Zien we haar terug?

Hoogstwaarschijnlijk. Dejonghe haalt veel stemmen en staat op plaats 2 op de lijst voor het Brussels parlement.

• Moet u kennen van Haar schepenambt in Molenbeek, waar ze eind 2018 aan begon. Khadija Zamouri is verantwoordelijk voor Jeugd, Netheid en Nederlandstalige Cultuur, maar verloor Onderwijs - ‘haar ding’ - aan Jef Van Damme (SP.A), met wie ze een muntje opgooide voor de verdeling. In het Brussels parlement ging ze vooral door op het Brusselse inburgeringsbeleid, maar een onuitwisbare indruk liet ze niet na.

• Zien we haar terug?

Hoe dan ook, al is het nog niet duidelijk of dat als schepen is of als Brussels parlementslid. Binnen Open VLD mag ze die twee functies cumuleren, maar zelf gaf Zamouri al aan dat het schepenambt haar voltijdse inzet vergt.

Bruno De Lille GROEN

Annemie Maes GROEN

Arnaud Verstraete GROEN

Liesbeth Dhaene N-VA

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 30 > ordonnantie 29

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 55 > ordonnantie 40

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 23 > ordonnantie 6

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 12 > ordonnantie 8

• Vragen en interpellaties 389

• Vragen en interpellaties 605

• Vragen en interpellaties 170

• Vragen en interpellaties 205

• Moet u kennen van Vroegere staatssecretaris van Mobiliteit en ex-schepen in Brussel-Stad. Is bijzonder begaan met de strijd voor LGBTQI+-rechten en de gelijkheid tussen man en vrouw. Profileert zich als fervente tegenstander van de cumul tussen parlementslid en schepen of burgemeester, tot onvrede van andere Vlaamse partijen als CD&V, Open VLD en N-VA. Speelt graag de luis in de pels van minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A). Nam zijn zitje als gemeenteraadslid in Brussel-Stad na de verkiezingen weer op.

• Zien we hem terug?

De Lille is lijstduwer van de Brusselse lijst voor Groen, zijn zitje in het parlement is dus nog niet helemaal verzekerd. Een eventueel ministerschap is voor lijsttrekker Elke Van den Brandt.

• Moet u kennen van Op de barricades voor dierenwelzijn en het milieu. In die hoedanigheid fervent criticus van bevoegd minister Céline Fremault (CDH) als het gaat over de uitrol van de lage-emissiezone of de metingen van de luchtkwaliteit. Uit onvrede met haar plaats op de lijst voor de gewestverkiezingen spuide ze kritiek op haar eigen partij, met name op het taboe dat zou heersen bij de ecologisten rond een verbod op onverdoofd slachten. Ook actief als gemeenteraadslid in Jette.

• Zien we haar terug?

Neen. Maes kreeg geen verkiesbare plaats op de lijst, ondanks het vele werk dat ze verrichtte in het parlement. Heeft het bijzonder moeilijk met haar exit, maar Groen wil gaan voor verjonging en vernieuwing. Afscheid van een werkpaard.

• Moet u kennen van Zijn weerwerk tegen de Brusselse achterkamerpolitiek.

Het Eurostadion-dossier, het Samusocial-schandaal, de constructies rond het Neo-project: Verstraete maakte er telkens een erezaak van om het gebrek aan transparantie aan te kaarten. Ook kinderarmoede en de omvorming van de kinderbijslag liggen hem na aan het hart.

Werd pas tegen het einde van de legislatuur ook gemeenteraadslid in Schaarbeek.

• Zien we hem terug?

Ja, want Verstraete bekleedt de tweede plaats op de Brusselse lijst na lijsttrekker Elke Van den Brandt. Als de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen een indicator zijn, mag Verstraete zeker rekenen op een nieuw mandaat.

• Moet u kennen van Haar interpellaties op het vlak van zorg en onderwijs, milieu, controle op naleving van de taalwet en tweetalige dienstverlening. Zo stelde Dhaene tijdens de voorbije legislatuur acht keer vragen over de schendingen van de taalwet door gemeenteblad Wolu-Info uit Sint-Lambrechts-Woluwe, en tientallen vragen over de naleving van de taalwet na de overheveling van Franstalige Cocof-instellingen naar de tweetalige GGC. Was lid in de Samusocial-commissie. Dhaene deed in oktober ook een gooi naar een zitje in de Oudergemse gemeenteraad. Ze raakte niet verkozen.

• Zien we haar terug?

Neen. Dhaene kondigde in januari aan te stoppen met de politiek. Ze gaat verder in de privésector en wil meer tijd maken voor haar gezin.

15 MEI 2019

I 43

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 1 > ordonnantie 9

HET RAPPORT

Cieltje Van Achter

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

N-VA

Johan Van den Driessche N-VA

Paul Delva

Brigitte Grouwels

CD&V

CD&V

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 12 > ordonnantie 8

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 11 > ordonnantie 5

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 21 > ordonnantie 30

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 11 > ordonnantie 15

• Vragen en interpellaties 223

• Vragen en interpellaties 298

• Vragen en interpellaties 457

• Vragen en interpellaties 156

• Moet u kennen van Rijzende ster aan het N-VA-firmament.

Van Achter is ondervoorzitster van de partij, die haar consequent in Vlaamse debatten als Brussel-specialiste naar voren schuift. Deed bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober mee in haar woonplaats Schaarbeek, maar slaagde er niet in een zitje in de gemeenteraad te veroveren. Daarop haalde Van Achter uit naar de Brusselaar, die volgens haar etnisch had gestemd: “Afkomst telt meer dan toekomst.”

• Zien we haar terug?

Met een aan mathematische zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Van Achter is lijsttrekster voor het Brussels parlement, voor de volgens de peilingen grootste Nederlandstalige partij.

Bovendien houden haar beide huidige collega-parlementsleden de politiek voor gezien.

• Moet u kennen van Van den Driessche is de N-VA-luis in de pels van Franstalige socialisten. Bekritiseerde de vermeende achterkamerpolitiek van de PS in dossiers als Samusocial of het Eurostadion. Hij komt uit het bedrijfsleven (KPMG) en heeft een Voka-achtergrond. Hij werd in 2014 verkozen in het Brussels parlement, waar hij meteen fractieleider werd en vaak vragen stelt die transparantie van het beleid en beter bestuur ten goede moeten komen. Dossiervreter.

• Zien we hem terug?

Nee, Van den Driessche wordt dit jaar 66 en stopt met politiek. Hij gaat opnieuw aan de slag als onafhankelijk bestuurder van vennootschappen. Hij wil ook meer tijd voor zijn gezin.

• Moet u kennen van Paul Delva is een hardwerkende politicus, dat tonen de cijfers hierboven aan.

De CD&V’er is gepokt en gemazeld in de politiek, en al zo’n twintig jaar actief bij de Brusselse CD&V. Hij maakte zijn debuut in het Vlaams Parlement in juli 2007, nadat Steven Vanackere de nieuwe Vlaamse minister voor Welzijn was geworden. Delva was zeven jaar Vlaams Parlementslid, vijf jaar Brussels parlementslid, maar hij slaagt er ondanks zijn harde werk maar moeilijk in zich te profileren.

• Zien we hem terug?

Als CD&V erin slaagt om twee zetels te behouden en als niemand anders hem voorbijsteekt, wordt hij opnieuw parlementslid.

• Moet u kennen van In 1992 werd ze de eerste maal verkozen in de Brusselse Hoofdstedelijke Raad. Ze werd in 1997 minister in de Vlaamse regering Van den Brande IV, en later werd ze nog meermaals minister en staatssecretaris in het Brussels Gewest. In 2014 besliste Grouwels om niet langer in de Brusselse regering te zitten en stelde ze Bianca Debaets voor als haar opvolgster. Ze staat bekend als een groot verdediger van het Nederlands in Brussel • Zien we haar terug?

Vermoedelijk niet in de politiek. Ze is lijstduwer voor het Brussels parlement.

Alleen als ze vanop die plaats verkozen wordt, doet ze er nog een paar jaar bij in het parlement.

Dominiek Lootens-Stael

VLAAMS BELANG • Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 1 > ordonnantie 4

VERKIEZINGSDAG DE KLOK ROND

• Vragen en interpellaties 405

Op zondag 26 mei zet BRUZZ alle middelen in zodat u niets hoeft te missen van de verkiezingsdag. Op BRUZZ.be en BRUSSELKIEST.be vindt u al het verkiezingsnieuws, de resultaten en de analyses, heet van de naald.

• Moet u kennen van Zijn niet aflatende kritiek op de Brusselse meerderheid. Van 2001 tot 2012 was hij gemeenteraadslid in Jette. Als eenmansfractie in het Brussels parlement laat Lootens zich vooral opmerken door tussenkomsten over veiligheid, netheid en taalwetgeving. Hij viseert vaak de islam en verwijt het Brussels Gewest op tal van vlakken amateurisme.

Hij is behoorlijk actief en een goeie debater, maar zijn negatieve en vaak ook xenofobe toon isoleren hem.

• Zien we hem terug?

Vlaams Belang verloor de voorbije jaren veel van zijn pluimen in Brussel. Het wordt uitkijken of Lootens kan meesurfen op de betere scores van zijn partij in de nationale peilingen.

44

I

15 MEI 2019

Om 8 uur begint op radio en televisie een marathonuitzending met liveverslaggevers aan de stembureaus, sfeerreportages vanuit de stad en de stem van de jonge Brusselaar.

Om 18 uur is iedereen welkom in Muntpunt voor de grote BRUZZ-verkiezingsshow. Tot middernacht loodsen Margot Otten, Robert Esselinckx,

Jeroen Roppe en Luana Difficile u onafgebroken door de resultaten, analyses en reacties.

De BRUZZ-reporters nemen de temperatuur in de verschillende partijhoofdkwartieren én in het Vlaams Parlement.

Vanaf 18 uur Blue Samu en BRUZZ-dj Jules X zorgen voor muziek en stand-upco-

www.brusselkiest.be

medians Dena Vahdani en Yannick Joos voor de kritische noot.

Vanaf 18 uur De BRUZZ verkiezingsshow kunt u live volgen in Muntpunt en natuurlijk op alle BRUZZ-kanalen.

MIS NIETS VAN DE VERKIEZINGEN! neem een gratis abonnement op BRUZZ magazine of download de app

LEVEN IN DE STAD I UIT IN BRUSSEL I NIEUWS I ACHTERGROND & OPINIE

HET RAPPORT

RAPPORT VAN DE BRUSSELAARS IN HET VLAAMS PARLEMENT

Lionel Bajart

OPEN VLD

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Vechten om aandacht De Brusselaars in het Vlaams Parlement hebben het niet makkelijk om uit de verf te komen. Al was het maar omdat ze alleen werken rond de zachte thema’s als onderwijs, cultuur en welzijn. Nochtans zijn ze essentieel om de Brusselse stem in het Vlaams Parlement te vertolken. Maar lukt dat ook?.

Elke Van den Brandt GROEN

Karl Vanlouwe N-VA

Joris Poschet CD&V

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 6 > decreet 10

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 5 > decreet 5

• Vragen en interpellaties 238

• Vragen en interpellaties 241

• Moet u kennen van Lionel Bajart formuleerde openlijk kritiek op de VRT, omdat die geen duiding gaf bij de mening van een ex-Syriëstrijder in het televiseprogramma De Afspraak. Verder liet hij zich wel vaker kritisch uit over de VRT, de beheersovereenkomst van die openbare omroep en het budget dat de VRT krijgt toegewezen. In het Brusselse politieke landschap was hij dan weer grotendeels afwezig.

• Zien we hem terug?

Dat hangt ervan af. Bajart krijgt net als in 2014 plaats 2 op de lijst. Of Open VLD opnieuw twee van de zes Brusselse zitjes in het Vlaams Parlement kan veroveren, is – de groene golf in gedachten - nog maar de vraag.

• Moet u kennen van Joris Poschet was van 2008 tot 2012 fractiemedewerker van CD&V in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en van 2012 tot 2014 communicatiemedewerker van toenmalig minister Brigitte Grouwels. In juli 2014 werd hij effectief Vlaams Parlementslid als opvolger van Bianca Debaets.

Op 14 oktober 2018 raakte Poschet verkozen tot gemeenteraadslid in Jette. Hij raakte vooral bekend door zijn metingen van de luchtkwaliteit in de hoofdstad.

• Zien we hem terug?

Niet meer in het Vlaams Parlement, want hij staat op de derde plaats van de lijst voor het Brussels parlement, een strijdplaats. Hij wordt halverwege de bestuursperiode Vlaamse schepen in Jette.

Yamilla Idrissi SP.A

Franc Bogovic

OPEN VLD

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 26 > decreet 6

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 13 > decreet 3

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 3 > decreet 2

• Aantal ingediende voorstellen tot > resolutie 1 > decreet 0

• Vragen en interpellaties 342

• Vragen en interpellaties 270

• Vragen en interpellaties 108

• Vragen en interpellaties 13

• Moet u kennen van Elke Van den Brandt is voormalig ondervoorzitter van Groen. Ze ijvert in het Vlaams Parlement voor tweetalig onderwijs in Brussel, maar is ook de welzijnsexperte van haar partij, met speciale aandacht voor de wachtlijsten in de zorg van jeugdhulp en personen met een handicap.

Van den Brandt zit sinds de lokale verkiezingen ook in de gemeenteraad van Ganshoren.

• Zien we haar terug?

Zonder twijfel, want Van den Brandt verhuist opnieuw van het Vlaamse niveau naar Brussel. Ze trekt de lijst voor het Brussels parlement voor Groen. Als de groenen in de regering komen, ligt een post als minister of staatssecretaris voor het grijpen.

• Moet u kennen van Zijn discussies en commentaren op Twitter. Daar neemt hij geen blad voor de mond. Behalve Vlaams Parlementslid is Vanlouwe ook gemeenteraadslid in Ganshoren en deelstaatsenator. De geboren West-Vlaming leunt aan bij de strekking-Theo Francken. Hij hoopte een tijd de nummer één te worden in Brussel, maar moest de duimen leggen voor Cieltje Van Achter. Goeie debater.

• Zien we hem terug?

Vanlouwe is lijsttrekker in Brussel voor het Vlaams Parlement, en heeft dus weinig te vrezen.

• Moet u kennen van Van 2001 tot 2003 was Yamilla Idrissi kabinetsmedewerkster bij minister Frank Vandenbroucke. Sinds 2009 is ze Vlaams Parlementslid, als een van de zes Brusselse volksvertegenwoordigers. Idrissi profileerde zich vooral op culturele thema’s, maar was de laatste tijd langdurig afwezig door ziekte. De advocate ijverde voor een museum voor Moderne Kunst in het gewest en droeg daarmee een steentje bij tot de realisatie van Kanal in de oude Citroëngarage.

• Zien we haar terug?

Niet in de politiek alvast. Idrissi kondigde haar afscheid van de politiek aan en zoekt andere horizonten op. “Ik heb gezegd wat ik te zeggen heb. Ik wil impact blijven hebben op de samenleving.

Waar of hoe, dat weet ik nog niet,” zei ze in Knack.

• Moet u kennen van Franc Bogovic deed pas op 24 september 2018 zijn intrede in het Vlaams Parlement, ter vervanging van Ann Brusseel, die directeur van de Erasmushogeschool werd. De tijd was echter te kort om zich echt te kunnen profileren.

• Zien we hem terug?

Dat kan, want hij staat als eerste opvolger op de lijst. Gesteld bijvoorbeeld dat lijsttrekker Els Ampe een uitvoerend mandaat krijgt, dan mag ze niet in het parlement zitten. En dan staat Franc Bogovic klaar om haar plaats in te nemen.

46

I

15 MEI 2019

De meest diverse, Brusselse, ambitieuze lijst Brussels Parlement Bruxellois

Els ROCHETTE

Fouad AHIDAR

Hilde SABBE

Saliha RAISS

Fatima ABBACH

Manzul AKHMEDOV

Sonja BELLON

Jeannot KABUYA

Kezban EKIZKUYU

Brahim LHICHOU

Lander PICCART

Mohammed EL OUAMARI

Lola DIRKX

Mohamed M’FARRAJ

Lief VANDEVOORT

Elke ROEX

Opvolgers/Suppléants

Vlaams Parlement Flamand

Hannelore GOEMAN

Alan DE BRUYNE

Zeynep BALCI

Mohammed KHAZRI

Jérémy CELEN

Ans PERSOONS

Fahim DE LEENER

Patricia RODRIGUES DA COSTA

Anaïs MAES

Hicham VANBORM

Anne-Sophie VANNESTE

Robert DELATHOUWER 15 MEI 2019

I 47

BRUZZ | BRUSSEL KIEST

Pascal SMET

De Grote BRUZZ Verkiezingsshow

Ie

de

re

en

w el

ko m

!

26 MEI VANAF 18U. LIVE IN MUNTPUNT

• DE EERSTE RESULTATEN • INTERVIEWS MET POLITICI EN DESKUNDIGEN, • MUZIEK VAN BLU SAMU EN DJ JULES X • BAR & TACO’S • LIVE COMEDY DOOR YANNICK JOOS EN DENA