BRUZZ actua - editie 1655

#1655 WEEKBLAD EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18 1050 ELSENE AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

20 | 3 | 2019

PSYCHIATER DIRK DE WACHTER OVER EENZAAMHEID IN DE STAD

‘Spreek je buurman aan, neem een hondje, praat over je zorgen’ CARTOONIST GAL

‘Wie alles wou meemaken, moest in Brussel zijn’

BRUSSEL DOOR DE OGEN VAN ZWANGERE GUY

Publireportage

Zich écht thuis voelen … dat maakt mensen gelukkig in een woonzorgcentrum Individuele verzorging hoort uiteraard uitstekend te zijn.

Professionele hulp en ondersteuning moet er zijn wanneer een bewoner dat wenst. Alle rust en privacy in de zelf ingerichte eigen kamer … Logisch toch.

Maar wat maakt mensen nu écht gelukkig in een woonzorgcentrum? We vroegen het aan Audrey Nembrini, directeur van de residentie Ten Prins in Anderlecht.

Een warm thuisgevoel

“Dat onze bewoners zich thuis voelen, dat ze genieten van een warme huiselijke sfeer … Dat is het allerbelangrijkste!”

Actief blijven in alle vrijheid

“Heel wat van onze bewoners wensen zich ook actief te blijven inzetten: boodschappen doen voor minder mobiele inwoners, een activiteit of uitstap op touw zetten ... Ze willen nog iets om handen hebben en anderen blij maken.”

Bij de woonzorgcentra van Senior Living Group komt de bewoner op de eerste plaats. Kwaliteit van leven staat er centraal als visie. Men houdt maximaal rekening met wat de bewoner zelf nog wil en zelf nog kan.

Vandaar hun slogan ‘Met hart en ziel’.

Blije gezichten

Een gastvrije sfeer, wat ‘leven in de brouwerij’, een plezante activiteit, een andere bewoner op de koffie vragen, de glimlach van een vertrouwd personeelslid … kleine dingen die een mens goedgezind maken.

“Geluk zit hem ook in het nog waarmaken van dromen … Zo wil onze oudste bewoonster, meer dan 100 jaar oud, graag nog eens de zee zien. Wij zijn dan ook wel trots om haar wens te kunnen helpen waarmaken!”, vertelt Audrey enthousiast.

Woonzorgcentra met specialisatie tijdelijk verblijf, ideaal voor tijdelijke opvang Wat onderstaande woonzorgcentra van Senior Living Group gemeenschappelijk hebben, is dat ze allemaal gespecialiseerd zijn in tijdelijke opvang van senioren. Vaak een ideale oplossing bij revalidatie na een operatie of ziekte, en bij vakantie van de persoon die gewoonlijk voor een ouder zorgt.

Lekker eten

“Elke dag lekker vers eten wordt heel erg geapprecieerd. Het middageten is een belangrijk moment van de dag.

En wanneer de kok op verzoek een favoriet gerecht van vroeger kookt, komen vaak fijne herinneringen naar boven.”

Kom een dag kennismaken met één van onze woonzorgcentra U kan geheel vrijblijvend een dag komen kennismaken in één van onze woonzorgcentra. ’s Middags krijgt u gratis een warme maaltijd aangeboden.

Interesse? Gelieve uw komst minstens 24 uur op voorhand te bevestigen bij het woonzorgcentrum dat u kiest. Dat kan heel eenvoudig door een mail of een telefoontje.

APOLLO Palmboomstraat 29, 1150 Sint-Pieters-Woluwe 02 896 48 81 - info@resapollo.be www.resapollo.be ARCUS Gentsesteenweg 1050, 1082 Sint-Agatha-Berchem 02 896 48 88 - info@arcusbru.be www.arcusbru.be EXCLUSIV J. B. Desmethstraat 50, 1140 Evere 02 896 48 83 - info@resexclusiv.be www.resexclusiv.be TUINEN VAN HERINNERING Lenniksebaan 792, 1070 Anderlecht 02 896 48 99 - info@jardinsdelamemoire.be www.jardinsdelamemoire.be MÉLOPÉE Mélopéestraat 50, 1080 Brussel 02 896 48 84 - info@senioriemelopee.be www.senioriemelopee.be

SLG_ICH_publireportage_BruzzMagazine_h290xb215xmm_V2.indd 1

LES PLÉIADES Plejadenlaan 15-19, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe 02 896 48 80 - info@lespleiades.be www.lespleiades.be TEN PRINS Prins Van Luiklaan 38, 1070 Anderlecht 02 896 48 85 - info@tenprins.be www.tenprins.be AUX DEUX PARCS Duysburghstraat 21, 1090 Jette 02 896 48 86 - info@aux2parcs.be www.aux2parcs.be ROMANA Romeinsesteenweg 743, 1020 Brussel 02 896 48 87- info@romana.be www.romana.be PALOKE Palokestraat 40, 1080 Sint-Jans-Molenbeek 02 896 48 89 - info@respaloke.be www.respaloke.be

TER KAMEREN Terhulpsesteenweg 169, 1170 Watermaal Bosvoorde 02 896 48 96 - info@tklc.be www.tklc.be VAN ZANDE Gentsesteenweg 645, 1080 Sint-Jans-Molenbeek 02 896 48 98 - info@vanzande.be www.vanzande.be SINT IGNACE Limalaan 20, 1020 Brussel 02 474 16 11 info@saintignace.be www.saintignace.be BELLEVUE Koningslaan 157, 1190 Vorst 02 533 01 00 info@resbellevue.be www.resbellevue.be

15/03/19 10:06

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

JEAN WERNER ( BIJNA 60 ) , BRAZILIËLAAN "Sinds mijn 27ste verzamel ik auto’s, met een speciale interesse voor microcars. Ik heb zelfs een auto die op het water kan. Of eentje waarvan de zetels en het dashboard gevlochten zijn. Alles samen een tiental. Dit is een Australische Lightburn Zeta Sports. Daar zijn er maar 48 van gemaakt. Ik droom ervan om op een zonnige dag in Brussel al de afzichtelijke hedendaagse auto’s uit de stad te verwijderen en te vervangen door mooie oude exemplaren. Elke maand laat ik de Zeta even uit. Winter of zomer."

27 MAART 2019

I

3

MLNG I Beatsforbeaches I Sachtag FrIday 20:00 PM - FREE ENTRANCE

5 APRIL 2019 Kumiko Aalststraat - 7 - Rue d’ ALOST - 1000 BXL

GUY IS BIJ BRUZZ !

KIJK DIE SHIT 29/03 live vanuit AB op BRUZZ.be

HOOR DIE SHIT 29/03 live vanuit AB op BRUZZ radio (98.8FM)

Edito / Inhoud

Zwangere Guy HOOFDREDACTEUR

EDITO

Wij Brusselaars

Zwangere Guy leidt deze week de dans bij BRUZZ. Hij zorgde mee voor de onderwerpen in dit magazine, inspireerde onze journalisten en voorziet de artikels van vakkundige commentaar. Woensdag is het al Zwangere Guy wat de klok slaat bij radio, tv en online.

— KRISTOF PITTEURS

“Zwangere Guy heeft de Brusselse jongeren iets gegeven wat ze al een tijdje zochten: noem het een eigen gezicht, een eigen stem” De keuze om ons een week lang te laten inspireren door Zwangere Guy, of Gorik van Oudheusden was snel gemaakt.

Want wie de vraag “Wie is Guy?” wil beantwoorden, komt - vroeg of laat - uit bij identiteit. Bij een Brusselse identiteit. Iets wat zo moeilijk te definiëren is. Brusselaar zijn, is dat niet vooral een beetje van alles zijn?

Een zinneke, een bastaard, maar nooit iets 100 procent? Dat is Brussel, dat is de Brusselaar.

Vrijdag was het drie jaar geleden dat de aanslagen op Zaventem en in

metrostation Maalbeek ons leven door elkaar schudden. In de nasleep ervan was er dat vreemde gevoel van verbonden te zijn. En plots dook ook de vraag op: “Wie zijn we nu, wij Brusselaars?”

Laat het nu net dat zijn waar Gorik, al dan niet bewust, een antwoord op geeft. Hij heeft de Brusselse jongeren iets gegeven wat ze al een tijdje zochten: noem het een eigen gezicht, een eigen stem.

De ketten herkennen zich in Zwangere Guy en bij uitbreiding in heel die generatie Brusselse muzikanten die de Brusselse muziekscene tegenwoordig bepaalt.

Ze groeien op in een soms chaotisch Brussel, zichzelf een weg banend in het leven, een weg die niet altijd zo rechtlijnig loopt als zou worden verwacht.

Uiteraard duiken de clichés van het genre op in hun clips en teksten.

Het scabreuze, de joints. Maar er is meer. De eerste keer dat je de single 'Gorik Pt. 1' beluistert, is dat een slag in je gezicht. Geen patser-epos, maar rauw, uit het leven gegrepen. Het relaas van zijn eigen jeugd. Hard, maar vooral echt.

Grofgebekt, maar de taal van de straat hanterend: een mengvorm van Nederlands, Frans en tig andere talen. Als ze elkaar maar verstaan én begrijpen.

Zwangere Guy staat in het midden van het leven, en in het midden van Brussel. Dat blijkt ook uit de insteken die hij ons meegaf. Hij zette ons op het spoor van verschillende jonge artiesten, mensen zoals Umi, Frederik Willem Daem, Yaqine Hamzaoui die net als hij binnen hun domein aan de weg timmeren. Maar hij zette ons ook aan om psychiater Dirk De Wachter te interviewen over leven in de grootstad of op zoek te gaan naar de legendarische opnamestudio’s in onze hoofdstad.

08

Spreektijd Dirk De Wachter: 'Zwangere Guy vertelt hetzelfde als ik'

WBRUZZ | VOORAF

Het magazine dat u in handen heeft, is voor een groot deel samengesteld door Zwangere Guy. Hij is in korte tijd een fenomeen geworden. Een rapper, een Brusselse rapper, die een nieuw album heeft uitgebracht met de duidelijke titel Wie is Guy? Maar Zwangere Guy, dat is ook een pop-upstore met verrassingsoptredens die via de sociale media de wereld rondgaan, twee in geen tijd uitverkochte concerten in de AB en nu dus gasthoofdredacteur van BRUZZ.

16

REPORTAGE Op bezoek bij opnamestudio's in Brussel

26 Interview GAL krijgt een eredoctoraat van de VUB

03

Chou de Bruxelles

20

Enfant Terrible

05

Edito

22

06

De week

Interview Camille Pisani

14

Samenleving Prostitutie in Brussel

29

Beeldspraak

30

Nick Trachet

31

Big City

27 MAART 2019

I

5

De week

Terugblik op het nieuws

Herdenking 22/3

Brusafe

49 %

Bij het herdenkingsmonument de Berkencirkel in het Zoniënwoud worden op 22 maart de slachtoffers van de terreuraanslagen in Maalbeek en Zaventem in 2016 herdacht.

Het Brussels parlement keurt twee ordonnanties goed, waardoor Brusafe, de Brusselse school voor veiligheidsberoepen, en het geïntegreerd gewestelijk communicatie- en crisiscentrum worden opgericht.

Er komt een gezamenlijk videoplatform.

In Vlaanderen is 79 procent van de verenigingen financieel gezond, in Brussel is dat 49 procent. Amper een op de twee verenigingen in het Brussels Gewest beschikt over een buffer aan financiële middelen om langer dan zes maanden rond te komen. Dat berekenden Ipsos en Idea Consult eind 2018 op vraag van de Koning Boudewijnstichting.

WIJKCOMITÉ VERKRIJGT VERGUNNING VOOR HERINRICHTING TROONPLEIN

BRUZZ | DE WEEK

Kuieren rond Leopold II Het moet een primeur zijn voor Brussel: een wijkcomité dat een vergunning verkrijgt om een stuk openbare ruimte te hertekenen. De vzw Kunstwijk slaagde erin om plannen voor het Troonplein te laten goedkeuren. Een werfplanning is er nog niet.

— LAURENT VERMEERSCH

B

ehalve voor occasioneel protest, zoals nu met de klimaatkampeerders, wordt het Troonplein amper gebruikt. In de nabije toekomst zou het groene plein rond het ruiterstandbeeld van Koning Leopold II echter kunnen evolueren tot een aangename rust- en verblijfsplek in de marge van de Kleine Ring. Dat is alvast de ambitie van een herinrichting die getrokken wordt door de vzw Kunstwijk.

Het wijkcomité ging in zee met een landschapsarchitect. Die stelt voor om komaf te maken met de bestaande hagen en struiken.

Zonder te raken aan het oorspronkelijke ontwerp met groene driehoeken van architect Alphonse Balat, die ook het achterliggende Koninklijk Paleis tekende. De driehoeken moeten echter publiek toegankelijke grasperken worden, waar in de zomer bijvoorbeeld ligstoelen kunnen komen. Rond de plantsoenen zouden wegen en

6

I

27 MAART 2019

voetpaden op één niveau gebracht worden. Hier komen nieuwe zitbanken.

De plannen kregen ondertussen al een stedenbouwkundige vergunning, zo bericht La Capitale. “We hebben de vergunning eind vorig jaar ontvangen,” bevestigt Michel Van Roye, secretaris-generaal van de vzw Kunstwijk aan BRUZZ. “Het is waarschijnlijk de eerste keer dat een wijkcomité een vergunning krijgt voor de heraanleg van een stuk publieke ruimte in Brussel.”

Het is inderdaad ongebruikelijk dat een wijkcomité zelf de touwtjes in handen neemt om een straat of plein te hertekenen. “Zoals iedereen een aanvraag kan indienen om zijn huis te verbouwen, kan je ook een vergunning vragen voor de openbare ruimte,” zegt Van Roye. “Nu de vergunning er is, volgen we wel de normale gang van zaken. De Stad Brussel is wegbeheerder en moet nu een openbare aanbesteding uitschrijven om een aannemer te vinden.”

Het groene plein zou evolueren tot een aangename rust- en verblijfsplek.

In principe zouden de werkzaamheden met publiek geld bekostigd worden. “We moeten nog becijferen hoeveel het zou kosten en wie hoeveel zal bijdragen,” zegt schepen van Openbare Werken Bart Dhondt (Groen), die verder aangeeft dat het project nog kan worden bijgestuurd. “Het plan bevat heel wat positieve elementen, maar ik wil nog overleggen met het schepencollege, in het bijzonder met mijn collega Ans Persoons (SP.A), bevoegd voor Stedenbouw en Openbare Ruimte.”

Met het Gewest volgt ook overleg.

Dat is langs het plein immers al in de weer met de aanleg van een fietspad en tweerichtingsbusbaan voor lijn 71 langs de Kleine Ring.

Bovendien is Leefmilieu Brussel

beheerder van de plantsoenen op het plein. Verder moet nog bekeken worden of er eventueel nutswerkzaamheden in de zone gepland zijn. Zonder bijzondere complicaties zou de werf in de loop van volgend jaar kunnen beginnen.

VOORBEELDPROJECT In elk geval is het behalen van de vergunning al een succes. Dat kan andere buurtcomités mogelijk inspireren om niet alleen bedenkingen te formuleren bij projecten, maar ook eigen plannen uit te werken. “Dit kan een voorbeeldproject zijn,” aldus nog Van Roye, die overigens zelf nog schepen geweest is bij de Stad Brussel. Hij kent dus de materie en benadrukt de

GC De Rinck

Brusselse IS-strijder

Verkeersagressie

Een totaal nieuw Vlaams gemeenschapscentrum De Rinck wordt op het Dapperheidsplein in Anderlecht officieel geopend.

Ruim vierhonderd genodigden geven present. De VGC deed elf jaar over het bouwproject.

De IS-strijder Karam El Harchaoui (32) is vanuit Syrië uitgeleverd aan Irak. Hij riskeert de doodstraf.

El Harchaoui verliet zijn woning in Etterbeek in 2014 om te strijden voor Islamitische Staat.

Bij de Saint-Vincent-de-Paul-school in Ukkel worden twee zussen, moslima’s met een hoofddoek, kwaadwillig bijna omvergereden door een autobestuurder. Hij wil hen geen voorrang verlenen op het zebrapad. De vrouwen dienen een klacht in. De man wordt opgepakt, ondervraagd en vrijgelaten.

Er zijn wel 10.000 Roma’s in Brussel, maar slechts 300 zichtbaar: zij die bedelen en tien die ervoor durven uit te komen BRUSSELSE ROMA STEPHANIE BOSNJAK BRUZZ | DE WEEK

naar aanleiding van de Roma-week in Brussel en het Europees Parlement (in ‘La DH’)

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

© JNC INTERNATIONAL

noodzaak van voortdurend overleg met de betrokken instanties. “Ons project had niet kunnen slagen als we niet in dialoog stonden met de Stad Brussel, en ook met het Gewest, in dit geval Leefmilieu Brussel.”

Behalve kennis van zaken en een constructieve dialoog, vergde het project ook heel wat doorzettingsvermogen én een stuk eigen financiering. De vzw werkte immers een jaar of zes aan het plan en investeerde 30.000 euro, onder meer voor de erelonen van de landschapsarchitect. De middelen komen onder meer van verzekeringsmaatschappij Axa, die vlakbij haar zetel heeft. “Als je een goed project hebt, vind je altijd geld,” besluit Van Roye.

27 MAART 2019

I

7

Spreektijd

‘Zwangere Guy ver

BRUZZ | DE VERHALEN

Brusselse rapper samplet psychiater Dirk De Wachter

8

Zwangere Guy: "Het was mijn vriendin, psycholoog en therapeut in opleiding, die me Dirk De Wachter aanraadde"

I

27 MAART 2019

telt hetzelfde als ik’

BRUZZ | DE VERHALEN

Figureren op een plaat van een Brusselse rapper, het is niet iedere psychiater gegund. Maar het verheugt Dirk De Wachter dat zijn gedachtegoed ook jonge mensen aanspreekt. Een gesprek over hiphop, psychiatrie in de stad en verbinding met de Ander.

“Spreek je buren aan.

Of neem een hondje.”

— STEFANIE NIJS, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

“We willen altijd stoer zijn en leuk zijn, en sterk zijn, en dus gaan we ons afsluiten en inbunkeren voor de liefdevolheid. Onze maatschappij lijkt door te schieten, denk ik, in ikkig-heid. In een overgewaardeerd denken van autonomie.”

E

▲

en stukje Dirk De Wachter, professor psychiatrie en auteur van onder meer Borderline Times, te horen in een lezing op YouTube én gesampled in het nummer “Demain J’arrête” van hiphopper/ hoofdredacteur Zwangere Guy. “Wat een mens nog allemaal moet meemaken. Ik ben 59 jaar en ik ben gesampled. Het zou het begin van een roman kunnen zijn.”

27 MAART 2019

I

9

Werkt de politiek in Belgi(qu)ë(n)? ( )

Ja

Neen

Doe mee op

04/05

Ga op 4 mei in gesprek met iemand die anders denkt Beantwoord deze en zes andere stellingen over de toekomst van onze samenleving, en ga op 4 mei in gesprek met iemand die anders denkt. Van persoon tot persoon in plaats van klavier tot klavier. Niet per se om uw gelijk te halen, maar vooral om - nog vóór u uw stem uitbrengt – naar de stem van een ander te luisteren. En wie weet uw eigen mening te herzien.

Doe mee via

bruzz.be/hetgrotegelijk

EEN INIT IAT IEF VAN

Dirk De Wachter

▲

grotere toegang tot drugs en ander escapisme speelt mee. Tegelijkertijd zoeken mensen met een psychische kwetsbaarheid ook de anonimiteit van de stad op. Ze voelen zich gestigmatiseerd op het platteland, maar de eenzaamheid in de stad dreigt hun problematiek nog ernstiger te maken.

Bovendien verblijven vluchtelingen en migranten veel vaker in de stad. Opnieuw door de anonimiteit

mijn perspectief: hoe kunnen we zorgen bespreken zonder dat daar een psychiater aan te pas moet komen?

Cruciaal daarbij is glocalisering.

Zorg voor een coherent en duidelijk beleid waar de neuzen in dezelfde richting staan. Maar zorg dat we wel lokaal herkenbare neuzen hebben, waar mensen eens aan kunnen gaan trekken (trekt aan zijn neus). Dat ze geen mail moeten sturen naar een

U bent gesampled op de nieuwe hiphopplaat van Zwangere Guy. Hoe is dat gelopen?

Het leven in de grootstad is niet altijd gemakkelijk. In Brussel hebben vier op de tien mensen psychische problemen, volgens de laatste cijfers uit 2013. Dat is tien procent meer dan in Vlaanderen. Hoe komt dat?

DE WACHTER: Voor alle grote steden geldt dat ze een risicofactor vormen voor psychopathologie. Mogelijk heeft dat te maken met overprikkeling en onvoorspelbaarheid. Ook de

In Brussel is dat misschien minder evident. Er wonen verschillende culturen samen en je spreekt niet altijd de taal van je buurman.

“Dankzij Zwangere Guy kan ik jonge stadsmensen bereiken. Dat is voor mij een droom” DIRK DE WACHTER PSYCHIATER

die er heerst en de mogelijkheid om zich te verbergen. Ook zij dragen vaak trauma’s mee.

Wat kunnen we doen om mentaal gezond te blijven in de stad? En hoe kan een stad dat aanpakken?

DE WACHTER: Heel belangrijk zijn verbinding en gemeenschapsleven.

Initiatieven daartoe moeten vooral bottom-up groeien. Buren die spontaan samen buiten eten, bijvoorbeeld. Als de politiek die initiatieven niet te veel in de weg staat, dan hebben ze al goed gewerkt, om het met een boutade te zeggen.

Ook verstilling kan helpen. Hoe kunnen we stilteplekken in de stad creëren, zoals een parkje? Het verkeer temperen? Zorgen dat iedereen zich veilig voelt? En vanuit

robot, maar dat er een mens is tegen wie ze kunnen zagen.

Het probleem in Brussel is dat je om iets te organiseren, bij wijze van spreken zes ministers moet passeren. Zo kan je geen coherent beleid voeren.

U raakt daar anonimiteit en eenzaamheid aan. In de stad kennen mensen hun buren vaak niet eens.

DE WACHTER: Eenzaamheid is een onwaarschijnlijk probleem, bij uitstek in westerse steden. Dat komt telkens terug in onderzoeken. Wat mij ook treft, is dat de eenzaamheid zeer groot is bij jonge mensen, twintigers en dertigers.

Psychische problemen en eenzaamheid zijn heel erg met elkaar verbonden. Die problemen zouden gehoord moeten worden. Dat is de

DE WACHTER: Ja, dat maakt het wel moeilijk natuurlijk, maar ook heel boeiend. Ik ben ook niet naïef, hé. Ik weet wel dat er heel grote samenlevingsproblemen zijn tussen culturen.

Zeker als die zich inbunkeren, als die zich terugtrekken in hun eigen grote gelijk, en niet willen luisteren naar anderen. Meestal klinkt het dan: zij moeten … Ja, kijk eens wat wij moeten doen. Het kleine goede vertrekt van het idee: wat kan ik doen? Soms gaat dat niet, maar het is in ieder geval een ideaal om naar te streven. ‘Die man begrijpt mij niet.

Hoe kan ik die dan aanspreken?’

Iedereen begrijpt wel iets, uiteindelijk. Ik merk dat de initiatieven daarin heel vervullend zijn.

Kijk naar de vluchtelingenproblematiek. Natuurlijk is dat moeilijk en kunnen we niet zomaar alle grenzen openzetten. Maar ik heb een vriend die een aantal vluchtelingen bij hem thuis heeft opgenomen. Het is ongelooflijk dat een mens zoiets doet. Niet iedereen moet dat doen, ik bedoel maar dat de moeilijke dingen vaak ook de boeiende dingen zijn. En die mislukken soms ook.

Vreemdheid schrikt af. Dat is niet raar, dat hebben we allemaal.

Probeer dat te overstijgen. Nogmaals, soms zal het niet lukken, maar soms wel. Heel vaak is dat zeer vervullend. Dan verschijnt er een mens achter de hoofddoek, achter de psychiatrische diagnose, de dakloze, de gevangene. Al die minderheidsgroepen die uit de boot dreigen te vallen. En dat is een heel smalle boot van mensen die jong, wit, knap en slim zijn. Ik denk dat het initiatief

▲

DIRK DE WACHTER: Ik kreeg een mailtje van het management van Zwangere Guy. Ik had die naam al gehoord en vond die schitterend klinken, maar ik ben niet zozeer met die muziek vertrouwd. Muziek waar ik veel mee bezig ben is die van Johann Sebastian Bach. Die is al langer overleden, die belt mij niet.

Mijn jongste zoon van 25 houdt wel van hiphop. Ik heb hem gebeld met de vraag: ‘Zwangere Guy, wat is dat voor iets?’ ‘Doen, papa, doen!’ zei hij. ‘Dat is gewoon top! Zwangere Guy, dat is de beste hiphop van België.’ En dus heb ik toegezegd.

Ik heb natuurlijk een en ander opgezocht over Zwangere Guy. Hij heeft het over opgroeien in een grootstad. Waar houvast een probleem is. Waar eenzaamheid een probleem is. Dat is vanuit een totaal andere hoek helemaal waar ik het ook wil over hebben. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik mij echt vereerd voel.

Los daarvan ben ik heel opgetogen dat een publiek van jonge mensen mijn gedachtegoed kan appreciëren. Als ik nu via een jonge hiphopper een grootstedelijk doelpubliek kan bereiken waar ik niet zo gemakkelijk toegang toe heb … Dat is voor mij een droom.

uitdaging. Niet alleen voor politici, maar voor iedereen. Ik eindig lezingen altijd met ‘het kleine goede’ van Levinas. Iedereen kan iets doen.

Als je je buurman niet kent, spreek hem aan. ‘Zullen wij om de hoek in de Walvis eens een koffietje drinken?’

Of neem een hondje. Liefst niet zo’n groot beest dat schrik aanjaagt.

Maar een klein beestje, schattig, met veel haar. Mag zelfs een beetje lelijk zijn, met een platte snuit. Mensen spreken je aan. Wat is dat voor een beestje? Welk ras? En dan gaan mensen in conversatie op een bankje in de stad.

27 MAART 2019

I

BRUZZ | DE VERHALEN

Net volgende week brengt de psychiater een nieuw boek uit, De kunst van het ongelukkig zijn. “Als we alleen iets willen ondernemen als het fantastisch, leuk en ongelooflijk is, dan ga je niet veel interessants kunnen doen. Durf je nek uit te steken, weet dat de dingen soms echt lastig zijn en niet zullen gaan.

Dus spreek je buurman aan, ook al ken je zijn taal niet en weet je niet of hij positief zal reageren. Jump. Go for it. Engagez-vous. Niet impulsief, maar durf risico te nemen. Niets doen is geen optie. Een cd maken daarentegen …”

11

1090

JETTE

De Brusselaars verkozen Jette tot de ‘Leukste Gemeente van Brussel‘ op BRUZZ.be. Daarom wil BRUZZ graag alle Jettenaren trakteren!

JETTE IS… E T N E E M E G E T DE LEUKS VAN BRUSSEL!

DAT VIEREN WE MET MUZIEK, EEN PINTJE EN FRIETEN VOOR IEDEREEN! Kardinaal Mercierplein, Jette

WOE

3 APRIL

gratis frietjes

18u-20u

F R I E T KOT BIG MOUSTACHE JETTE

BRUEGEL, NU OOK OP INSTAGRAM @Pieter.Bruegel.de.Oude

Dirk De Wachter

▲

ook bij die groep ligt, die veel kansen heeft, veel mogelijkheden. Een soort ethische plicht.

DE WACHTER: Ik wil daarin heel uitgesproken maar bedachtzaam hoopvol zijn. Het is vreselijk om daar cynisch op te antwoorden en te zeggen dat het allemaal hetzelfde is, dat Brussel een hellhole is. Het is de plicht van een psychiater om telkens weer te zoeken naar hoopvolle bewegingen. Ik zie dat met Bleri Lleshi, met het boekje Een Jihad van Liefde van Mohamed El Bachiri. Ik heb ook veel gesprekken gehad met Hind Fraihi, een fantastische vrouw.

Ik ontmoet mensen uit veel culturen die daar zeer verstandig over nadenken. Er ontstaan openingen, maar het blijft werken.

Het is nooit in orde, het zal altijd zoeken zijn.

U drukt hoop uit voor de toekomst.

Hoe kijkt u naar de jongeren van vandaag?

DE WACHTER: Voor de dag van de

jeugd heb ik ooit een discours geschreven in De Studio in Antwerpen. De organisatoren hadden gedacht dat ik heel kritisch zou zijn voor de jongeren, maar ik heb me vooral kritisch uitgelaten over mijn generatie. Wij hebben er toch wel wat van gemaakt. ‘Gasten, nu is het aan jullie.’

Kijk naar heel die ecologische beweging, waar ik best kritisch over kan zijn. Zo simpel is het allemaal niet, wat die jongeren vragen. Maar als jonge mensen zich engageren voor een goede zaak, daar mogen we toch niet cynisch over zijn? Wel kritisch. Cynisme slaat alles dood.

‘Onnozelaars. Ga naar school en zwijg.’ Nee, we moeten in dialoog gaan. De hoopvolle initiatieven zoeken en ondersteunen.

We hebben het uitgebreid over de moeilijkheden in Brussel gehad. Wat zijn voor u de mooie kanten van de stad?

DE WACHTER: Ik ben een absolute stadmens. Zoals iemand met ADHD rilatine nodig heeft om tot rust te komen, zo kom ik tot rust in

“Als jonge mensen zich engageren voor een goede zaak, daar mogen we toch niet cynisch over zijn?”

DIRK DE WACHTER PSYCHIATER

de drukte van de stad. Het is wetenschappelijk bewezen dat de prikkeling van de stad psychopathologie kan uitlokken. Tegelijkertijd is die prikkeling stimulerend, boeiend, fantastisch. Ik ben eraan verslaafd.

Mijn stad is Parijs, omdat ik er een aantal jaar gestudeerd heb. Als ik aankom met de TGV in Gare du Nord wandel ik enkele millimeters boven de grond. Een licht zweven – en daar heb ik geen cursus transcendente meditatie van David Lynch voor nodig.

Hier in de lage landen is Brussel de enige echte stad. Met hele chique wijken, met heel verloederde wijken.

Brussel is de beste plek van het land.

Daar zijn jonge mensen, daar is

BRUZZ | DE VERHALEN

Het is drie jaar geleden dat Brussel en Zaventem getroffen werden door aanslagen. In uw boek ‘De wereld van De Wachter’ zegt u daarover: “Hier blokkeer ik.” U pleitte voor meer dialoog. Hebben we sindsdien stappen vooruit gezet?

Zwangere Guy: "Ook ik vind dat je verdriet moet kunnen toelaten, om daarna misschien weer even gelukkig te zijn, maar niet constant."

cultuur. Hiphop en Klara, Bozar en street art. De stad is waar het gebeurt. Woon je in Brussel? Blijf daar maar.

De Wachter illustreert zijn denken al eens met songtekstcitaten, vaak van Leonard Cohen. Of hij ook iets van Zwangere Guy zou citeren?

Die vanuit een andere hoek dezelfde problemen als eenzaamheid en zoektocht naar houvast belicht? De Wachter kruist de armen, lacht.

“Plezante vraag. Dat heb ik nog niet gedaan, maar ik sluit dat zeker niet uit.”

De volgende dag stuurt hij een sms: Maten en respect/ Een vrouw van wie ik hou/ Later is te ver/ Vroeger was te flauw.

27 MAART 2019

I

13

Samenleving

Hans Vandecandelaere verdiepte zich in de wereld van het sekswerk

‘We staan nergens in Brussel’ Met een schriftje in de hand dook de Brusselse schrijver Hans Vandecandelaere drie jaar lang in de wereld van sekswerkers in ons land.

Hij trok naar raambuurten, rendez-voushotels en ontdekte het fenomeen van webcamseks. Zijn relaas schrijft hij neer in zijn derde boek ‘En vraag niet waarom. Sekswerk in België’. “Villa Tinto dé oplossing?

Daar geloof ik niet in.”— VERA TYLZANOWSKI , FOTO KAREN VANDENBERGHE BRUZZ | DE VERHALEN

H

ans Vandecandelaere staat ons met een zelfgerolde sigaret aan de ingang van café Greenwich in de Kartuizersstraat op te wachten. We installeren ons aan een tafeltje, en het duurt niet lang voor hij op dreef komt. Want na drie jaar onderzoek, met talloze interviews en lectuur, heeft hij veel te vertellen. “We vergeten vaak dat sekswerkers ook gewoon mensen zijn.”

U wilde iets doen rond de reis van een blik tonijn, schrijft u. Toch werd het een boek over prostitutie.

HANS VANDECANDELAERE: Ik wilde

loskomen van Brussel en België. Ik dacht aan een blik tonijn, welke weg dat aflegt voor het in de winkel ligt.

Maar toen had ik een toevallig gesprek met een antropoloog, hier op een terras aan de Beurs. Die had een klein beetje in Nigeria gewerkt, onrechtstreeks rond prostitutie. Ik ging euforisch slapen. Ik wíst dat ik mijn thema had. Met prostitutie raak je aan een extreem complex thema en zit je op een kruispunt van migratie, strafwetgeving, sociale wetgeving, feminisme en ethiek.

Voelde u zich altijd comfortabel in uw rol als schrijver-onderzoeker?

VANDECANDELAERE: Gewoon even kloppen op het raam en zeggen dat je een boek schrijft, werkt vaak niet.

Zeker in het begin lukte dat niet.

Tachtig procent van de interviews met de sekswerkers was gratis. De gesprekken met de raamprostituees 14

I

27 MAART 2019

doorgaans niet. Hun woorden hebben een prijs. Eerst vond ik dat stuitend, maar nu neem ik het hen niet kwalijk. Die vrouwen in de Aarschotstraat moeten 250 euro huur per shift betalen. Een klein deel heb ik undercover gedaan in de massagesalons. Daar ging ik om rugmassages. Het was de enige manier om er binnen te raken, maar ik voelde me er ook slecht bij omdat ik mensen bedroog. Na enkele keren ben ik ermee gestopt.

het andere gaan, veranderen van branche. De mensen die ik sprak waren altijd op zoek naar betere plekken, met betere werkomstandigheden en meer comfort. Ik noem dat handelingsvrijheid. Ik vind de positie van de abolitionisten te eng.

Niemand ontkent dat er wantoestanden zijn, maar het stoort me dat ze de sector in zijn breedte en diversiteit niet willen erkennen.

In uw conclusie schetst u het sterk gepolariseerde debat: de abolitionisten, die resoluut tegen prostitutie zijn, en de mensen die geloven in vrije keuze. U sluit duidelijk meer aan bij die laatste groep.

VANDECANDELAERE: Cijferbrutaliteit noem ik dat. Er duiken cijfers op die worden geplukt uit internationale rapporten en dan zomaar worden toegepast op België. Dat holt een degelijk debat over prostitutie uit. Zo zie je bijvoorbeeld keer op keer opduiken dat 70 procent van de sekswerkers aan posttraumatische stressstoornissen lijdt. Ook Joëlle Milquet (CDH, toenmalig minister van Gelijke Kansen, red.) paste dat zomaar toe op België. In België zou 60 tot 80 procent van de sekswer-

VANDECANDELAERE: Abolitionisten zeggen dat prostitutie altijd gedwongen is. Ook ik geloof niet in een pure vrije keuze, die wordt altijd bepaald door de context, maar toch is er vaak handelingsvrijheid. De sociale mobiliteit in de sector heeft me verwonderd: van het ene raam naar

U hebt het ook over geklungel met cijfers.

“Alle respect voor politici die hun nek uitsteken, maar het is niet door ‘Villa Tinto’ te roepen dat je het probleem hebt opgelost” HANS VANDECANDELAERE AUTEUR

kers gedwongen worden. De Franstalige vrouwenraad maakt daar dan 90 procent van. Ik vind nergens een degelijke bron die dat staaft. De weinige methodologisch onderbouwde studies die we voor België hebben, spreken dat fundamenteel tegen.

In de trein naar het Noordstation kan je soms een glimp opvangen van de vrouwen die achter het raam zitten in de Aarschotstraat. Veel mensen zien hen misschien eerder als slachtoffer, een vrouw die geen kant op kan en geen perspectief heeft. Dat klopt volgens u niet?

VANDECANDELAERE: Ik heb vrouwen gesproken die bezig zijn met projecten. Ze investeren in een handelszaak of kopen appartementen op. Of ze steunen hun familie. Ik heb ook sekswerkers gesproken die, net als veel twintigers, nog niet goed weten wat ze willen. En dan heb je ook de mensen die met geld strooien. Natuurlijk is het een zware job, met veel risico’s, weinig medische en arbeidsrechtelijke dekking. Er is het loodzware stigma.

Daar kan je aan denken als je hen ziet zitten. Veel van die vrouwen moeten liegen tegen hun omgeving.

Dat is zwaar om te dragen. Met de vitrines in Sint-Joost zit je wel met

BOEK Op 4 april wordt ‘En vraag niet waarom.

Sekswerk in België’ om 19 uur voorgesteld in de KVS. Hans Vandecandelaere gaat er in gesprek met Patsy Sörensen, de oprichter van Payoke, een centrum voor slachtoffers van mensenhandel.

Inschrijven kan via inschrijvingen@erfgoedcelbrussel.be

“De eerste stap is de aanstelling van een prostitutieambtenaar, een soort prostitutie-intendant,” oordeelt Hans Vandecandelaere.

een totaal andere realiteit en is de kans op mensenhandel reëel.

U verdiepte zich in de Brusselse regelgeving, die per gemeente verschilt. Dat leidt tot absurde toestanden in de Brabantwijk, waar er andere regels gelden in één straat, omdat net daar de grens ligt tussen Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node.

De grote afwezige is het Gewest, schrijft u. Kan een gewestelijke aanpak soelaas bieden?

VANDECANDELAERE: Zeker. Maar hoe zo’n integraal beleid eruit moet zien, is een andere kwestie. Het Antwerpse Schipperskwartier kan een voorbeeld zijn: een gedoogzone met een eroscenter (Villa Tinto, red.) en daarrond de klassieke ramen. Ze hebben daar heel de buurt opgewaardeerd en de prostitutie een plaats gegeven.

In Brussel heb ik nog nooit een concreet plan gezien. Waar zou het ook over gaan? We hebben hier twee raambuurten: in Schaarbeek en Sint-Joost, en twee plekken met straatprostitutie: aan de KVS en op de Louizalaan. Moeten we die vier plekken samenbrengen? Gaan we er ook de verdoken sector bijhalen? We staan nergens in Brussel.

De eerste stap is de aanstelling

van een prostitutieambtenaar, een soort prostitutie-intendant. Tot dan moeten we het buurt per buurt bekijken. Daarbij denk ik dat Sint-Joost de meest problematische is, ook op Belgisch niveau overigens.

Het gaat hier om zware toestanden van huisjesmelkers en overbevolking, sluikstorten, openlijk drugsdealen, ondanks het nieuwe politiecommissariaat dat er onlangs nog geopend is. Dan komt daar nog prostitutie bij met volkomen zelfstandige sekswerkers, maar toch ook met een significante groep die in schrijnende mensenhandel is verstrikt geraakt. Ik zie zelf ook niet meteen een oplossing. De vitrines verder uitzuiveren zoals de politie doet op het grondgebied van Schaarbeek? Radicaal sluiten?

Inzetten op een grondige aanpak van de wijk, waar prostitutie eventueel wel nog een plaats krijgt?

U hebt wel concrete voorstellen voor die andere moeilijke buurt, de Alhambrawijk.

VANDECANDELAERE: Ik stel voor dat er in die buurt werk wordt gemaakt van indoorprostitutie, waarbij de sekswerkers de klanten opwachten in de rendez-voushotels. De bewoners hebben er geen last van én

Hans Vandecandelaere geboren op in 1970 studeert geschiedenis in Gent debuut ‘In Brussel. Een reis door de wereld’ verschijnt in 2012 brengt in 2016 ‘In Molenbeek’ uit woont in Anderlecht maart 2019: brengt boek over sekswerk in België uit

Sommige partijen roepen op om werk te maken van een Brusselse Villa Tinto om de buurt leefbaarder te maken. Realistisch?

VANDECANDELAERE: Dat is niet toepasbaar op het publiek van de straatprostituees. Dat is ook de mening van veel experts. Die vrouwen hebben minder discipline dan raamdames. Hun situatie is te precair en ze hebben geen geld om raamhuur te betalen (nu betalen huurders 70 euro voor een shift van twaalf uur in Villa Tinto, red.).

Bovendien heb je ook sekswerkers die gewoon bijklussen om het einde van de maand te halen. Alle respect voor politici die hun nek durven uit te steken, maar het is niet door eens snel ‘Villa Tinto’ te roepen dat je het probleem hebt opgelost.

BRUZZ | DE VERHALEN

de vrouwen en transgenders hebben een comfortabele werkomgeving.

Een eigenaar ging alvast mee in het verhaal. Ook het Alhambracomité, dat verschillende bewoners vertegenwoordigt en de zedenbrigade zien er wel wat in. Ik heb in het nieuwe bestuursakkoord van de Stad Brussel gelezen dat ze ‘exitprogramma’s’ willen invoeren voor die wijk. Dan denk ik, waar ben je mee bezig? Veel van die vrouwen staan onderaan de ladder en hebben geen papieren.

Zo’n programma kost een fortuin en je bent jarenlang bezig.

En in de andere wijken, neem nu de Aarschotstraat?

VANDECANDELAERE: Je kan technisch gesproken de ramen ook delokaliseren naar een eroscenter, maar daar is veel politieke wil voor nodig, en die zie ik niet. Opnieuw rijst dan de vraag of we dat dan enkel voor die straat moeten bouwen. De enige realistische optie die ik zie is om fors in te zetten op de bestrijding van de overlast. Denk aan een autoluwe straat, politieaanwezigheid ‘s avonds en ‘s nachts en een betere straatverlichting. Een integraal beleid van buurtherwaardering zoals in het Antwerpse Schipperskwartier zou knap zijn. Maar daar hebben ze er zo’n achttien jaar over gedaan. Voel je hoe wij hier in Brussel nergens staan?

27 MAART 2019

I 15

Reportage

Op bezoek in de Brusselse opnamestudio’s

BRUZZ | DE VERHALEN

De laatste der Mohikanen

Zwangere Guy: "Met Stikstof zijn we begonnen in een kelder, met enkel een micro en een computer. Daar is sindsdien eigenlijk niet veel aan veranderd, al installeren we nu een eigen homestudio boven ons stamcafe Les Brasseurs. "

De gouden dagen van de grote opnamestudio’s liggen ver achter ons, maar de drie overgebleven Brusselse muziekwalhalla’s houden zich kranig staande. Hun liefde voor analoge kwaliteit wisten ze te verzoenen met de nieuwe technologieën. Verslag uit glorieuze bunkers die barsten van verhalen. “Ook in de muziek is de drang naar authenticiteit terug.”

— MATHIAS DECLERCQ, FOTO’S IVAN PUT

16

I

27 MAART 2019

DADA Studios aan analoge apparatuur en de immense opnameruimte SPECIALITEIT: Filmmuziek en orkesten RECORDINGS: Grote filmcomponisten als

Stephen Warbeck en Gabriel Yared, maar ook Brusselse artiesten als Toots Thielemans, Adamo, Arno, Damso en Roméo Elvis

BRUZZ | DE VERHALEN

WAAR: Sinds 1998 in Schaarbeek WIE: Gerund door Peter Soldan en Olivier Gilson WAAROM: De Nevemengtafel, de schat

▲ 27 MAART 2019

I

17

Brusselse opnamestudio’s

▲

W

BRUZZ | DE VERHALEN

elkom in het museum.”

De knipoog van Peter Soldan had niet veel treffender kunnen zijn, als we zijn Dada Studios binnenkomen. Goed verstopt achter een doordeweekse gevel in een straat net achter het Schaarbeekse Daillyplein, herbergt een oude houtfabriek twee grote regies, een opnamehal van tweehonderd vierkante meter groot en twee kleinere opnameruimtes.

Het pronkstuk is ongetwijfeld de immense, volledig analoge mengtafel in control room A, zeg maar het commandocentrum van deze studio.

“Deze Neve is veertig jaar oud en telt 8.100 knopjes: dat zijn ook 8.100 mogelijke pannes en problemen.

Daarom staat deze mengtafel al sinds 2001 onafgebroken aan.” Come again? “We kunnen niet anders,” lacht Soldan. “Zo’n tafel warmt erg op bij het aanzetten en koelt weer af wanneer je hem afzet. Als je dat te veel doet, riskeer je de circuits te beschadigen. Dus laten we ze al achttien jaar dag en nacht aanstaan.

Net zoals het speciale aircosysteem dat ermee verbonden is. De energiefactuur is navenant, ja.” En dan hebben we het nog niet over de Neve-dokter, jawel, die zijn leven doorbrengt met de wereld rond te reizen om dergelijke mengtafels te onderhouden en alle gegevens bijhoudt in het unieke paspoort van elke tafel.

Soldan, een new-waver die zelf in de jaren 1980 actief was als muzikant in groepen met klinkende groepsnamen zoals Les Naufragés du Silence, vertelt het alsof het de normaalste zaak van de wereld is. En dat is het ook, voor een studio waarvan het unique selling point net al die vintage, analoge apparatuur is.

“Bijna alles wat je hier ziet is handgemaakte apparatuur op lampen. Dat allemaal onderhouden is een serieuze uitdaging, maar die dingen zijn gemaakt om voor het leven mee te gaan. Uit een periode vóór de kapitalistische economie helemaal doorsloeg en dingen begon te produceren met de bedoeling om snel kapot te gaan.”

Wie het parcours van de Brusselse opnamestudio’s wil beschrijven, kan niet om de algemenere evoluties in de technologie heen. De eerste muziekstudio’s zwaaiden de deuren open in de jaren 1940, waarna de gouden jaren duurden tot en met de jaren 1980. “Tot dan was het netwerk van studio’s een gesloten circuit,” vertelt Soldan. “De apparatuur was enorm duur en dat vertaalde zich ook in de prijs van de opnametijd. Al kreeg je er ook wel wat voor terug: elke studio had minstens één secretaris, één of twee permanente technici die de apparaten aan de praat moesten houden, zeker twee of drie voltijdse geluidsingenieurs, en dan nog een paar sessiemuzikanten die vast in dienst waren. Aangezien de investering in het materiaal zo duur was, mocht de studio nooit stilliggen. Als er geen klanten waren, hielden die vaste muzikanten zich bezig met de hitparades te bestuderen en de tubes van dat moment te kopiëren om zo zelf een hit proberen te scoren en de studio geld op te leveren.”

Véél is veranderd sindsdien. “Het gemiddelde dagtarief in de jaren 1980 was ongeveer 2.000 euro. Als je weet dat de prijs vandaag ongeveer 500 euro is, en rekening houdt met het feit dat het leven zeker vier keer duurder is geworden, dan kan je zeggen dat de studio’s vandaag acht keer goedkoper zijn dan in de jaren 1980.” De oorzaak achter die terugval is een lange keten van technologische ontwikkelingen en de aardverschuivingen die zij veroorzaakten in de muzieksector. Met de opkomst van MIDI, waarmee het plots heel simpel werd om een resem digitale instrumenten toe te voegen en te bewerken in een mix, en de eerste digitale machines kelderden de prijzen van de opnameapparatuur, maar maakte de nieuwe technologie het ook mogelijk om in kleinere ruimtes muziek op te nemen. De homestudio’s waren geboren.

“Ook muzikanten zelf kregen het zwaar te verduren. Toen de dj zijn opwachting maakte en de bands verving op trouw- en andere feesten,

“De homestudio’s hebben de muzieksector ook gedemocratiseerd” RUDY COCLET JET STUDIO 18

I

27 MAART 2019

mocht negentig procent van de muzikanten op den dop,” lacht Soldan. “Toen de automatische ritmeboxen opkwamen, hetzelfde met de drummers (buldert).”

THE ROLLING STONES Laat het net tijdens die periode zijn dat Soldan en zijn associé Olivier Gilson hun eerste stappen deden in de sector. Toen de muren van hun kelderstudio in Elsene op hen af kwamen, nam het duo een derde partner in de arm en kocht het de oude houtfabriek in Schaarbeek.

“Wij waren toen zelf een beetje de aasgieren die boven de grote studio’s cirkelden. De ene na de andere studio ging failliet, wij hebben daar ons voordeel mee gedaan om heel wat materiaal op te kopen.”

Op het hoogtepunt van de jaren 1970 en 1980 waren er zeker een tiental grote studio’s actief in Brussel. Studio Molière en Studio Madeleine huisden in Elsene, Studio Caraïbes vond je vlak bij Ribaucourt en van studio DES kan je vandaag nog de laatste opschriften onderscheiden achter de Begijnhofkerk.

Vandaag blijven er nog welgeteld drie over. Behalve Dada Studios houdt het

grote ICP de Brusselse eer hoog in Elsene. Het is ongetwijfeld de meest luxueuze en internationale studio in de hoofdstad, met vier opnamestudio’s, een grot van Ali Baba met een unieke collectie instrumenten, heel wat gastenkamers en zelfs een zwembad. En dan is er Jet Studio. De oudste studio van België zag het licht in 1942 en kent een illustere geschiedenis. “De studio werd vroeger gebruikt door Decca Records, de platenfirma van onder meer The Rolling Stones,” vertelt huidig eigenaar Rudy Coclet, die daarvoor ook al de Rising Sun Studios uitbaatte. “Daarom gaat het verhaal dat The Rolling Stones hier ooit een nummer hebben opgenomen, maar daar is helaas geen bewijs van.”

HET DIEPTEPUNT: DE MP3 In de Jet Studio is het vandaag een va-et-vient van hiphoppers die in studio C hun ding kunnen doen, in studio B producet de jonge sidekick Pierre technoprojecten, en Coclet ontfermt zich zelf over de majestueuze studio A. “De akoestiek van deze ruimte is meticuleus bestudeerd in de jaren 1970 en is perfect voor zowel jazzbigbands als liveopnames

“Wij hebben ons kunnen redden omdat we álles zelf doen” PETER SOLDAN DADA STUDIOS

JET Studio WAAR: Sinds 1942 in Koekelberg WIE: Overgenomen in 2010 door Rudy Coclet WAAROM: De geschiedenis, de bestudeerde akoestiek en de rode ‘echo’-kamer SPECIALITEIT: Jazz, pop-rock, maar ook elektronische muziek in de kleinere studio’s RECORDINGS: Edith Piaf, John Paul Jones (Led Zeppelin), Manic Street Preachers, Simple Minds en – naar verluidt – The Rolling Stones

zelf doen, van het onderhoud van de apparatuur tot de toiletten ontstoppen. Al heb ik zelfs tot in 2017 af en toe nog wat oude micro’s moeten verkopen om het jaar door te komen,” zegt Soldan.

NIEUWE MENTALITEIT Maar na die magere jaren, staat de balans stilaan weer op positief. Dada Studios heeft zich opgewerkt als een vaste waarde in de filmmuziek en plukt daar de vruchten van. Met dank aan de unieke hal van tweehonderd vierkante meter die geliefd is bij grote orkesten. “We voelden destijds aan dat er altijd nood zou zijn aan ruimtes met kwaliteitsvolle akoestiek. En net die ruimte houdt ons vandaag in leven.”

Toch heerst het gevoel dat de drie grote Brusselse opnamestudios de laatste der Mohikanen zijn. “Het is bijna onmogelijk om iets op te starten dat vergelijkbaar is met wat wij nog doen. Als we er ooit de brui aan geven, dan denk ik niet dat ik een overnemer vind,” mijmert Soldan. “Al voel ik ook dat er zich een nieuwe mentaliteit ontwikkelt.

Net zoals bij voeding en kleding de vraag naar bio en duurzaamheid steeds groter wordt, vertaalt zich dat ook in de muziek in een drang naar authenticiteit. Naar echte muzikanten, echte muziek, echt geluid.

Artificiële intelligentie doet haar intrede in het opnameproces, maar vooralsnog kan een artificieel orkest het haar op je armen niet doen rechtkomen. Binnen vijf jaar misschien. Maar nu nog niet.”

Zwangere Guy: " Ik weet niet of ik mij goed zou voelen bij de tijdsdruk in grote studio's. muziek is bij mij nooit van moeten. Maar het fascineert mij ook wel. muziek is een kunst, die moet je begrijpen. "

BRUZZ | DE VERHALEN

van pop- en rockbands,” vertelt Coclet. En ook hier wordt gezworen bij analoge apparatuur: de lampenversterkers en oude synthesizers voeren het hoge woord in de opnameruimte, en ook de control room zit tjokvol oude compressors.

Ook Coclet zag de sector evolueren. “Veel mensen – vooral studiouitbaters natuurlijk – klagen over de opkomst van homestudio’s, maar het is ook een democratisering geweest van de muzieksector. Veel meer mensen kunnen zich nu artistiek uitdrukken. De explosie van urban music is, bijvoorbeeld, enkel te danken aan de ontwikkeling van nieuwe technologieën.”

Geen greintje bitterheid te bespeuren bij Jet Studio, en ook ten huize Dada wordt met voorzichtig vertrouwen naar de toekomst gekeken. “Pas op, we komen uit een diep dal,” zegt Soldan. “Met als absoluut dieptepunt de MP3, waarbij geluidskwaliteit er plots helemaal niet meer toe deed.” Tel daar nog eens de financiële crisis van 2008 bij, en het is duidelijk dat de voorbije tien jaar een beproeving zijn geweest voor de muziekstudio’s. “Wij hebben ons kunnen redden omdat we álles

Jet Studio, vroeger en nu. © JETSTUDIO

27 MAART 2019

I

19

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik wil een tastbare impact hebben Jean Piessevaux, oprichter van de zero-wastewebshop Kami

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Ken je het verhaal van het Japanse dorpje Kamikatsu?

De inwoners hebben er in 2003 beslist om geen plastic verpakkingen meer te gebruiken. Ze zitten intussen aan een reductie van meer dan tachtig procent en ze willen in 2020 volledig afvalvrij worden. Het is misschien een druppel in de oceaan, maar hun minimalistische en minder materialistische levensstijl met respect voor de natuur inspireerde mij.

Daarom heb ik mijn webshop Kami genoemd.

We bieden momenteel ruim 150 artikelen aan.

Een greep uit het aanbod: drinkbussen, hervulbare koffiecapsules, bamboerietjes, natuurlijke deodorant en shampoo in vaste vorm, wasbare reinigingsdoekjes, menstruatiecups. We geven de voorkeur aan gecertificeerde Belgische leveranciers, zelfs als hun producten duurder zijn. Ons motto is Earth First, Profit Second. Die ecologische filosofie trekken we ook door in de logistiek. Pakjes versturen we in al gebruikte kartonnen dozen die winkels in City 2 voor ons bijhouden. Voor de levering doen we een beroep op de Brusselse fietskoeriers van Dioxyde de Gambettes en op Hytchers, een Belgische start-up die pendelaars inschakelt om pakjes van het ene tankstation naar het andere te vervoeren. Onze klanten zijn particulieren, vooral jonge vrouwen, en biowinkels. We staan soms ook op markten.

Kijk, we willen een bedrijf van morgen zijn, een Amazon voor onze generatie. We moedigen overconsumptie niet aan en pakken niet uit met bodemprijzen en supersnelle leveringen. We bieden een lokaal, duurzaam alternatief en communiceren daarover in alle transparantie, op onze blog en op de sociale media. Ik wil als ondernemer een tastbare impact hebben en de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Het succes van de klimaatmarsen bewijst dat

jongeren vandaag openstaan voor een ander consumptiemodel. We willen graag binnen het jaar de referentie voor zero waste in België worden. Ik zou op termijn ook graag voeding aanbieden en werken rond upcycling. En waarom geen hubs in verschillende steden, waarin we met plaatselijke producenten samenwerken?

Als je zelfs verpakkingsvrij wilt leven, raad ik aan om eerst de inhoud van je vuilniszak te analyseren.

Begin klein en maak stap voor stap vorderingen. Mik op de lange termijn. Weet dat je niet perfect kunt zijn.

Door het voorbeeld te geven, inspireer je weer andere mensen. Dat werkt beter dan met het vingertje zwaaien. Ik koop bijvoorbeeld zelf voeding in bulk bij de biowinkel Les Ecuries van de Tram en de boerenmarkt La Ruche qui dit Oui. Sinds het begin van het jaar heb ik een halve vuilniszak gevuld. Ik worstel nog met drankkartons en wil daarom nu zelf sojamelk maken.

Ik werk in het coworkingkantoor van DigitYser. Ik huur er een desk en opslagruimte. Ik leerde er interessante ondernemers kennen, die bezig zijn met programmeren, artificiële intelligentie, big data en duurzame voeding. Er heerst een geest van samenwerking en uitwisseling. Ik kan vergaderzalen gebruiken en er is altijd gratis koffie. De hangmat gebruik ik zelden (lacht).

Ik ben een Brusselaar die zijn stad in zijn hart draagt. Ik hou van het rijke culturele en muzikale aanbod en de vele innovatieve projecten. Schaarbeek is mijn favoriete gemeente. Multicultureel, vrij groen en prachtig qua architectuur. Nadelen van Brussel?

Zelfs met een fietshelm voel ik mij als fervente Villo!-gebruiker niet veilig. En zwerfvuil is een ware plaag. — TOM VAN BOGAERT

Jean Piessevaux (26) richtte in september 2018 een webshop op, waar verpakkingsloze en herbruikbare producten te koop zijn. Hij studeerde voor handelsingenieur aan de Université Saint-Louis Bruxelles en de KU Leuven. Hij woont aan het Josaphatpark in Schaarbeek. kami-basics.com

20

I

27 MAART 2019

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

27 MAART 2019

I

21

Interview

Afscheidnemend directeur Instituut Natuurwetenschappen hekelt onverschilligheid politiek

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

‘We zijn tot op het bot uitgekleed’

CAMILLE PISANI: Dat viel mee. Het

maken van een tentoonstelling en het bewaren van een collectie verloopt in Brussel en Parijs op ongeveer dezelfde manier. Idem voor het onderzoek. Maar van de organisatie van het wetenschapsbeleid in België begreep ik aanvankelijk heel weinig. De verhouding tussen de minister en de administratie is anders, het wettelijk kader is anders, zelfs de regels voor de veiligheid zijn anders.

Vond u het moeilijker werken dan in Frankrijk?

PISANI: Integendeel, in het begin was het makkelijker omdat de regels om het budget aan te wenden hier eenvoudiger, soepeler en efficiënter waren. Ik kon mijn budget op langere termijn beheren en ik kon zelf tijdelijke medewerkers aanwerven.

Mijn eerste vijf jaren waren uitzonderlijk gelukkig. Het museum was volop in vernieuwing. We openden de galerij van de dinosauriërs en dat was meteen een groot succes.

— BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Die gouden tijden bleven niet duren?

P I

U nam de leiding van het KBIN over in 2005. Moest u bij aankomst hard wennen aan het Belgische museum- en wetenschapslandschap?

“Het verschil met Frankrijk? Daar is de nationale overheid trots op het eigen wetenschappelijk onderzoek. Hier is die fierheid op federaal niveau verdwenen.” De Française Camille Pisani stopt na veertien jaar als directeur van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). Een afscheid met gemengde gevoelens.

isani heeft nog een paar razenddrukke weken voor de boeg voor ze eind april afscheid neemt van het Instituut en Museum voor Natuurwetenschappen in de Vautierstraat.

In 2005 werd ze, na een indrukwekkende carrière in verschillende Franse wetenschapsmusea, als eerste buitenlandse aangesteld om een Belgische Federale Wetenschappelijke Instelling (FWI) te leiden.

22

met hout beklede directiekantoor kijkt Pisani uit op de kloostervleugel waar de nieuwe zaal moet komen.

De bedoeling was dat de verbouwing afgerond zou zijn voor haar vertrek.

“De werken liggen al anderhalf jaar stil, een calvarie,” zucht ze. “En wij kunnen niets doen.”

27 MAART 2019

“Zelfs de Belgen weten niet dat zich hier de schitterendste paleontologische collectie ter wereld bevindt” CAMILLE PISANI DIRECTEUR KBIN

Veertien jaar later laat ze een stevige onderzoeksinstelling met internationale faam na en kan ze terugblikken op heel wat gloriemomenten: de opening van de nieuwe galerij van de dinosaurussen in 2007, de opening van de nieuwe galerij van de evolutie in 2009, de opening van de galerij van de mens in 2015.

Maar de geplande galerij over biodiversiteit, de laatste etappe van de renovatie, is niet klaar, en dat schuurt. Vanuit haar imposante,

PISANI: Helaas niet. Met de jaren hebben de Federale Wetenschappelijke Instellingen minder manoeuvreerruimte gekregen, minder vrijheid, minder autonomie. In 2008 brak de financiële crisis uit en na de regeringscrisis van 2010 begonnen de drastische besparingen. De afgelopen vijf jaren waren het ergst. Ons personeelsbudget kromp met twaalf procent, onze werkingsmiddelen met twintig procent. Bovendien viel er nog een andere verrassing uit de lucht: de opgebouwde financiële reserves mogen we niet meer gebruiken.

Vroeger kwamen die van pas om een zaal opnieuw uit te rusten of een onverwachte tegenvaller op te

vangen, een elektronische microscoop van 300.000 euro die stuk ging bijvoorbeeld.

Brengen die nieuwe maatregelen en besparingen het wetenschappelijk onderzoek in gevaar?

PISANI: Inderdaad. Wegens de besparingen is onze research steeds meer afhankelijk van externe fondsen. Om de onderzoeksprojecten die we binnenhalen tijdig te kunnen uitvoeren, moeten er snel technici kunnen worden ingezet, Zelf mogen we hen echter niet meer aanwerven, het moet nu via Selor.

Maar dat kan maanden duren. Dat kan niet.

Er zijn al lang plannen om de tien Federale Wetenschappelijke Instellingen te hervormen. Nodig?

PISANI: Wat zeker nodig is, is dat een instelling zoals de onze autonoom kan beslissen over personeel, budget en gebouw. Zo gaat het bij mijn collega’s in Berlijn, Londen, Parijs en Leiden.

Voor ons gebouw zijn we nu volledig afhankelijk van de Regie der Gebouwen. Je kan het vergelijken met een huurder die een eigenaar heeft die overbelast is doordat hij te veel eigendommen heeft. Die moet ook heel lang wachten op de reparatie van een lek. Wij hebben hier momenteel lekkages in de zalen, de hele entree van het museum is schabouwelijk en de werf voor de geplande zaal van de biodiversiteit ligt helemaal stil.

Drie jaar geleden werd het museum geëvalueerd door een internationale commissie. Haar conclusie vat de hele problematiek samen: an outstanding offer in an outdated shell.

Is dat ook de reden dat u vervroegd opstapt?

“De iguanodons zijn een geweldige troef, die te weinig wordt uitgespeeld,” zegt Camille Pisani.

▲

PISANI: Ik stop in de eerste plaats om familiale redenen. En ik stap ook niet echt vervroegd op, ik heb de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Maar het klopt dat ik mijn laatste mandaat niet helemaal uitdoe. Ik had nog een verlenging kunnen aanvragen. Toen ik daarover afgelopen herfst een beslissing moest nemen, stelde ik vast dat er de afgelopen jaren alleen besparingen waren geweest.

Er was geen interesse van de regering, geen project voor deze instelling. We zijn tot op het bot

27 MAART 2019

I

23

Camille Pisani

▲

uitgekleed. In die omstandigheden nog vier jaar aanblijven zag ik niet zitten. Nochtans vind ik het KBIN een formidabele instelling, net omdat ze ondanks die weerstand toch altijd maar door blijft gaan.

Maar de mensen zijn moe, het absenteïsme stijgt. De meest toegewijde medewerkers raken ontmoedigd.

Heeft de Franse overheid meer respect voor het natuurwetenschappelijk onderzoek?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

PISANI: Ja. In Frankrijk is de nationale overheid nog fier op het wetenschappelijk onderzoek. Die trots is hier onbestaande, althans op federaal niveau. In de Vlaamse en Franse gemeenschap is er hiervoor wel respect. De federale overheid ziet het vooral als middel ten dienste van de eigen bevoegdheden. Toegepast onderzoek over justitie of veiligheid krijgt wel waardering, fundamenteel onderzoek, bijvoorbeeld naar de menselijke evolutie, niet.

De federale overheid zou de onderzoekers van de wetenschappelijke instellingen moeten steunen, zodat ze prestigieuze beurzen in de wacht slepen en uitblinken op wereldniveau. Alleen op die manier speel je mee in de Champions League. Maar niemand wil een Champions Leagueteam maken van dit museum. En dat is absoluut zonde, want hier is een ongelooflijke rijkdom.

Laten we het over de fenomenale collectie hebben. Wordt die internationaal voldoende naar waarde geschat?

PISANI: Neen, zelfs de Belgen weten

niet dat zich hier de schitterendste paleontologische collectie ter wereld bevindt. Eigenlijk is de hele paleontologie eind negentiende eeuw in België ontstaan. Aanleiding was de vondst in Bernissart van 29 intacte skeletten van iguanodons. Op een na zijn die allemaal hier.

De huidige populariteit van de dino’s is volledig te danken aan die opgraving. Zonder Bernissart, geen Jurassic Parc. Voor die tijd groef men wel eens een enorm bot op, maar men kon zich niet voorstellen van wat voor soort dier het was. Na de vondst begreep men hoe de dinosaurussen liepen, hoe ze aten, hoe ze leefden.

24

I

27 MAART 2019

Hoe komt het dat dat niet internationaal bekend is? Onder de 300.000 à 330.000 bezoekers die hier de afgelopen jaren over de vloer kwamen, is maar een beperkt aantal buitenlanders.

PISANI: Er zijn verschillende redenen. Om te beginnen heeft het met de stad en het land te maken.

België is klein en jong. Men verwacht hier geen collectie die groter en belangrijker is dan die van Berlijn of New York. Tweede reden:

de Fransen zijn misschien pretentieus, maar ik vind de Belgen soms te bescheiden, waardoor ze zichzelf in de voet schieten. Waarom niet van de daken schreeuwen dat hier een wereldcollectie is? De iguanodons zijn een geweldige troef, die te weinig wordt uitgespeeld.

Hebt u dat de afgelopen veertien jaar dan niet gedaan?

PISANI: We hebben zeker geprobeerd om onze galerij van de dinosaurus-

Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) opgericht in 1846 doet onderzoek en bewaart de nationale collecties antropologie, zoölogie en geologie, in totaal 37 miljoen specimen . een deel ervan wordt tentoongesteld in het museum, zo bijvoorbeeld de skeletten van de iguanodons van Bernissart is één van de tien Federale Wetenschappelijke Instellingen

Camille Pisani geboren in 1954 Franse nationaliteit ingenieur en doctor in de wetenschappen werkte in de Cité des Sciences, het Museum d’Histoire naturelle en het Musée de l’Homme in Parijs werd in 2005 algemeen directeur van het KBIN legt eind april haar functie neer

Camille Pisani bij haar afscheid: “Mijn eerste vijf jaren hier waren uitzonderlijk gelukkig.”

sen in de kijker te zetten, maar ik heb nooit het geld gehad om een internationale campagne te lanceren.

Trouwens, om de wereld te laten weten hoe belangrijk de vondst van Bernissart was, volstaat het niet om overal ter wereld affiches op te hangen. Je moet het opnemen in het onderwijsprogramma, het moet deel worden van het discours van de beleidsmakers van de stad, van de toeristische diensten. Alleen op die manier overtuig je de wereld dat

Ondertussen swingen de prijzen van dinobotten de pan uit doordat rijke privéverzamelaars er op veilingen recordbedragen voor neertellen. Kan het KBIN zijn paleontologische collectie nog makkelijk uitbreiden?

PISANI: De naturalia zijn inderdaad begeerde objecten

“Jammer dat we niet het budget hebben om af en toe ook een ambitieuze, wat risicovollere expo te maken” CAMILLE PISANI DIRECTEUR KBIN

geworden, eerst in Amerika, nu ook in Europa. Als er een fossiel aangeboden wordt bij Sotheby’s kunnen wij niet meedingen. Een gave T.Rex kost makkelijk vijf miljoen euro. Dat krijgen wij nooit bijeen. Er bestaat hier ook geen filantropische traditie zoals in de States.

Sowieso hebben wij nul euro aankoopbudget. Onze collectie groeit alleen nog door eigen veldwerk en giften. Onlangs

kregen we nog een meteoriet aangeboden.

De huidige tijdelijke tentoonstelling gaat over beren en teddyberen.

Daarvoor was er de expo Apenstreken. Iets langer geleden was er Babydieren. Allemaal leuke en lichte onderwerpen, geliefd bij families. Is dat de manier om natuurwetenschappen sexy te maken?

PISANI: Wij hebben de laatste jaren weinig expo’s zelf gemaakt. De meeste werden overgenomen van buitenlandse musea of samen met een partner ontwikkeld. Wij hadden niet de intellectuele kracht om zelf tentoonstellingen te maken omdat al onze creativiteit op dit moment gaat naar de opbouw van de nieuwe permanente tentoonstelling over biodiversiteit, waarvan het gebouw dus nog niet klaar is.

Waarom bij die tijdelijke expo’s gekozen wordt voor populaire thema’s heeft ook weer te maken met geld. Er is namelijk geen structurele financiering voor deze tentoonstellingen. De uitgaven moeten dus volledig gedekt zijn door inkomsten. We kunnen alleen iets doen waarvan we zeker weten dat het een succes wordt.

Ik vind het heel jammer dat we niet het budget hebben om om de zoveel jaren ook eens een wat diepgaandere, risicovollere, ambitieuze expo te maken over een moeilijker thema, de klimaatverandering bijvoorbeeld. Want ook dat is de taak van het KBIN.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Brussel de stad is van de Grote Markt, het Atomium én de iguanodons.

Hoe wordt uw opvolging geregeld? U was een van de laatste benoemde directeuren. De meeste FWI’s moeten het al een hele tijd stellen met een interimdirecteur.

PISANI: Een directeur benoemen kan niet met een regering in lopende zaken. Het vergt een hele procedure.

Hier komt dus ook een ad interim.

U zal weer voornamelijk in Parijs wonen. Wat vond u van Brussel?

PISANI: Een stad met veel ambiance.

Ik ben vooral dol op de theaterscene, die heel rijk en inventief is. Wat ik miste, zijn de vele cinema’s in Parijs en ook het uitgebreide metronetwerk. Heel bijzonder aan Brussel is dan weer de enorme diversiteit aan talen. Als iemand je aanspreekt, weet je nooit in welke taal het zal zijn.

Niet Parijs, maar Brussel is de echte kosmopolitische stad.

27 MAART 2019

I

25

Interview

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Kunstenaar GAL krijgt eredoctoraat van de VUB

‘Verontwaardiging drijft mij’ Vijfendertig jaar al tekent hij elke week een cartoon in Knack. Vijfendertig jaar waarin de verontwaardiging over het onrecht in de wereld zijn belangrijkste brandstof was.

Volgende week krijgt Gerard Alsteens (78), aka GAL, een eredoctoraat van de VUB. “Ik weet niet of ik zo graag door een katholieke universiteit gelauwerd was.”

— KRIS HENDRICKX, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

E

en halve eeuw al woont Gerard Alsteens in de Emile Zolalaan, een oase van rust op een zucht van het station van Schaarbeek. Hij betrekt er een ruim en stijlvol huis waar de naam Alsteens meteen op drie deurbellen prijkt. De appels vallen ook hier niet zo ver van de boom. Zelf werkt GAL op de eerste verdieping in een ruim atelier met serredak dat op het noorden uitkijkt. Als we binnenstappen blijkt de tafel gedekt met een kunstinstallatie: een mosselpot, met een geschilderd gezicht van Marcel Broodthaers. Onze veeleisende fotografe, zo blijkt, heeft hem gevraagd een foto-idee voor te bereiden. En GAL kent zijn klassiekers. Het is een van de redenen waarom hij in Brussel wou wonen. “Ik wou alles meemaken en daarvoor moest je hier zijn.”

26

I

27 MAART 2019

U krijgt uw eredoctoraat omdat u aanzet tot kritisch denken. Ziet u dat ook zo?

GERARD ALSTEENS: Het kan kloppen.

Ik ben uiteindelijk lang leraar waarnemingstekenen geweest en een van de belangrijkste vragen aan mijn leerlingen was ‘Wat zie je?’

Als ik zelf een tekening maak, heb ik graag dat mensen daar ook even moeten in komen. Het zijn leestekeningen, waarin ik de tijd teken waarin ik leef. Van te veel tekst, zoals je dat aan Franstalige kant dikwijls ziet, hou ik niet. Neem nu Kroll, daar staat het soms vol.

De noordelijke landen houden het visueler, denk bijvoorbeeld aan de niet altijd even goede Mohammedtekeningen. Die met de hoofddoek die ook bom is, heeft geen woorden, maar heeft wel het grootste effect.

GAL woont al een halve eeuw in Schaarbeek.

“Vroeger wou ik alles meemaken wat in Brussel gebeurde, alle tentoonstellingen, alle musea.”

ALSTEENS: Jazeker. Ik ben een kind

van de jaren 1960. Toen was er heel veel verontwaardiging en dat heb ik nog steeds. Mijn tweelingbroer Edgard heeft dat ook. Als hij me opbelt, foeteren we voortdurend op al wat misgaat, onder meer in de politiek.

gelauwerd. Het eredoctoraat zie ik als de bekroning van een lange carrière waarin ik steeds weer op een spijker klopte: de bescherming van kwetsbare mensen. Dat is een stempel die ik ondertussen op mijn rug draag. Toen bijvoorbeeld de post een reeks zegels wou uitbrengen rond mensenrechten, kwamen ze spontaan bij mij uit.

Doet dat iets, zo’n onderscheiding?

Uw cartoons worden vaak met schilderijen vergeleken. Hoe gaat u eigenlijk te werk?

ALSTEENS: Ik aanvaard die met veel

ALSTEENS: Ik begin met een kleine

plezier, ook omdat het de VUB is. Ik weet niet of ik zo graag door een katholieke universiteit zou worden

schematische schets van het idee, meestal in potlood. Daarna ga ik verder met houtskool, dat kan je

“De bescherming van kwetsbare mensen, dat is mijn stempel” GAL KUNSTENAAR

weggommen. Vaak gebruik ik ook kleur. Ik heb een hele bak met beschilderd papier, met vlekken en zo. Dat gebruik ik als achtergrond en uit die vlekken komen vaak ook ideeën. Onlangs had ik nog zo’n vlek die vaag op een schildpad op zijn rug leek. Dat leek me wel een passend beeld voor Theresa May tegen de achtergrond van de brexit en zo is de tekening ontstaan: een schildpad met het gezicht van May en de Britse vlag erin verwerkt. Vaak vertrek ik zo van toeval en dat is nogal ongebruikelijk voor cartoons. De definitieve versie kan in verschillende technieken uitgevoerd zijn. De laatste jaren is dat meestal acrylverf, soms ook pastel en dikwijls ook een combinatie van procedés.

Hebt u veel contact met collega’s?

ALSTEENS: Vroeger wel, via The

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Als ik naar uw tekeningen kijk, voel ik vooral de verontwaardiging van de maker. Die lijkt wel een rode draad door uw oeuvre. Akkoord?

Cartoonist, dat een galerij had in de Hoogstraat. Nu is dat veel minder.

Marec ken ik misschien nog het best.

Cartoonisten zijn einzelgängers en dat geldt ook voor mij. Opkomen voor de zwakkeren zit in mijn achterhoofd, maar ik zit dat hier wel alleen in mijn atelier uit te werken.

Cartoonisten die de hele tijd uitgaan, ik weet niet of er veel bestaan.

Verder was ik hier ook nodig. Met een van mijn zoons ben ik vijf jaar lang naar allerlei ziekenhuizen getrokken, tot in Neurenberg. Hij is net voor de tweede keer geopereerd.

Naar welke collega’s kijkt u op?

ALSTEENS: Ever Meulen. Marec voor

zijn vlotte en herkenbare tekeningen.

En Dr Fritz, een onvoorstelbaar goede tekenaar met grappige, soms cynische cartoons. Ook Randall Casaer vind ik een goeie.

Kiest u helemaal alleen wat u doet?

ALSTEENS: Jawel. Ik heb een soort

grafische column en ben daarin volledig zelfstandig. Ik moet al heel lang teruggaan voor een tekening die niet aanvaard werd.

Welke was dat?

ALSTEENS: Ik herinner me een

27 MAART 2019

▲

tekening ten tijde van de rakettenkwestie, waar je Martens en Tindemans op een heuvel ziet en in de gracht de benen van België en een afgerukt slipje. Sus Verleyen heeft die geweigerd omdat hij Martens nog wou kunnen interviewen. Vreemd genoeg was er later op de website van Knack een pagina met de ‘twintig

I 27

GAL

▲

beste tekeningen van GAL’ en de tekening stond er toen plots wél bij.

Ik ben er trouwens nooit voor betaald (lacht).

Begijnhof, nochtans pal in het centrum is er zo een. Het is een prachtig geheel waar ik graag ga wandelen.

In uw atelier zien we best wel wat referenties aan andere kunstenaars: flessen die u beschilderde zoals ook Magritte dat deed, een boek van Picasso met een ereplaats … Wie heeft u geïnspireerd?

Niemand heeft een reden om daar te zijn.

ALSTEENS: Klopt. Sint-Gillis bevalt

me ook, al ken ik het niet zo. Het schijnt dat het nu echt ‘the place to be’ is. Klopt dat?

ALSTEENS: In mijn studentenperiode

(We onderdrukken een lach). Mja, eigenlijk wel. Ik woon daar. Het is de plek waar de goede dingen van de stad samenkomen, met de juiste mix in de bevolking ook.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

was Picasso voor mij een soort onbereikbaar talent. Ik bewonderde vooral hoe hij van stijl kon veranderen en een onvoorstelbaar palet aan technieken had: keramiek, beelden, tekeningen op pellicule, schilderijen … Ik ben met kunst begonnen na een sleutelervaring toen ik 12 of 13 jaar was en met mijn broer op internaat zat in Nijvel om Frans te leren. De leraar liet ons biografieën lezen en ik koos er twee: een over Vincent Van Gogh en een over Francisco Goya. Die boeken hebben een blijvende indruk gemaakt.

Van Gogh omwille van de sociale dimensie, de man was predikant voor de armsten en werkte onder meer in de Borinage. Goya omdat hij een echte chroniqueur van zijn tijd was, die onder meer de oorlog in beeld bracht.

ALSTEENS: Hier in Schaarbeek is het

ook erg goed toeven en Clerfayt vind ik persoonlijk een goede burgemeester. Hij heeft oases gecreëerd, waar geld is besteed aan groen en beplanting, misschien ook omdat de groenen in de meerderheid zitten.

Het vernieuwde Josaphatpark bijvoorbeeld is bijzonder aangenaam.

Zijn er cartoons waar u buitengewoon trots op bent?

ALSTEENS: Ik denk dat ik wel een

Eigenlijk was Goya een journalist?

ALSTEENS: Ja. En hij was kwaad over

wat hij zag. Dat heb ik ook nog altijd, sinds toen al.

U woont al een leven lang in Brussel.

Is dat belangrijk voor u?

ALSTEENS: Zeker. Ik wou dicht bij het

werk wonen en ging eerst pal naast Sint-Lukas wonen. Vroeger wou ik alles meemaken wat hier gebeurde, alle tentoonstellingen, alle musea. Ik zat zowat om de twee dagen in het Filmmuseum en deed bijna alles te voet.

De cover van Geert van Istendaels boek ‘Arm Brussel’ is van uw hand.

Het is een beeld dat bijblijft: die torengebouwen en neparchitectuur die als sloophamers op de stad inslaan. Was u boos?

ALSTEENS: Ik kende het Spanjeplein

als parking en zat met spanning te wachten op ambitieuze architectuur, zo pal in het centrum van Brussel.

Want ik hou van moderne architectuur. En dan poten ze daar de meest onechte, belachelijke gebouwen neer die je maar kan bedenken. Zo maak 28

I

27 MAART 2019

“Hier in Schaarbeek is het erg goed toeven en Clerfayt vind ik persoonlijk een goede burgemeester” GAL KUNSTENAAR

je de stad kapot. Weet je trouwens hoe de aannemer heette die ik de Noordwijk zag afbreken ter hoogte van de Gaucheretstraat? Froidecœur!

Wat er in Brussel al niet kapot is gemaakt. Ik herinner me de steegjes op de plek waar nu het Rijksadministratief Centrum staat. Die deden denken aan le Vieux Nice. Was dat behouden, dan was dat nu een echte toeristenmagneet geweest.

Waar komt u graag in Brussel?

ALSTEENS: Er zijn van die plekken

waar niemand lijkt te komen. Het

Gerard Alsteens ° 1940 in Oudergem wint tekenwedstrijd op zijn 12de studies schilderkunst en grafiek in Sint-Lukas (Brussel) docent waarnemingstekenen tot 2018 cartoonist in De Nieuwe en De Zwijger in de jaren 1960 tot 1970 cartoonist in Knack sinds 1983 werkt mee aan tal van activistische affiches, onder meer tegen apartheid woont in Schaarbeek

twintigtal affiches gemaakt heb tegen apartheid, onder meer voor de internationale vakbond. Toen een huis van een geestelijke afgebrand was, zag ik op televisiebeelden een van mijn affiches hangen. Dat deed me wel veel, dat mensen daar mijn tekeningen als een echte steun zagen.

Waar kijkt u nog naar uit?

ALSTEENS: Gewoon te mogen

voortdoen. Mensen laten me geregeld weten dat ze geraakt worden door mijn werk of mijn lessen. In die mate zelfs dat ze me soms opbellen om hun persoonlijke problemen te bespreken, iets wat ik niet wil en kan. Er is die bankbediende die sinds mijn kunstlessen elke vrije dag die hij heeft aan kunst besteedt. Sommige mensen vragen me weleens of ik het niet spijtig vind dat ik me niet volop op de schilderkunst heb gegooid.

En, vindt u dat spijtig?

ALSTEENS: Een beetje. Ik heb zonder

overdrijven een honderdtal voorstudies in kleur liggen die ik zou willen uitwerken. Gewoon met verf bezig zijn, zonder een idee te moeten uitbeelden. Waarschijnlijk zal ik de tijd niet meer hebben om die allemaal uit te werken.

Beeldspraak

Promopraatje voor een zwijger

Fellaini

Oostende, januari 2009, uitreiking Gouden Schoen. © PHOTONEWS

Een van de dingen die ik gemeen heb met Francesca Vanthielen is dat ik ooit Marouane Fellaini interviewde.

Het interessante vraaggesprek had plaats na een training, in mijn zelfgemaakte mixed zone in het Koning Boudewijnstadion. Voor het onwaarschijnlijke geval dat de grote jongen uit Etterbeek slechts tijd zou maken voor één antwoord,

stelde ik direct de meest prangende vraag. Namelijk waarom hij altijd in shirts met lange mouwen speelt. Ik was er gerust in dat de vlotscorende sfinx zijn raadsel zou prijsgeven aan deze onbekende onderzoeksjournalist, die als enige de psychologische diepte achter het oppervlakkige fun fact over die lange mouwen had vermoed.

Vandaar dat ik achteraf even tijd nodig had om te begrijpen waarom de Perminator - zelfs zonder zijn loopje naar de kleedkamer echt te onderbreken - het interview al meteen afrondde met de bewering dat hij zonder lange mouwen kou had. Terwijl het op het aanstaande WK in Brazilië een graad of dertig zou zijn!

Gelukkig besefte ik op tijd dat de korte woordenwisseling met de lange middenvelder eigenlijk mijn beste interview ooit was. Want bij Fellaini hoort zwijgzaamheid. Het wezen van de Rode Duivel ondergraaft de misvatting dat er over voetbal ter zake doende praatjes kunnen worden gemaakt. Marouane heeft niets te verbergen, maar ook niets te zeggen en geeft dan ook alleen maar interviews als hij er contractueel, of - na twintig geweigerde aanvragen - moreel toe verplicht is. Dan laat de geweldenaar zich desnoods staartjes in het haar zetten voor de fotoshoot, en duwt hij met alle macht zijn wenkbrauwen omhoog om erachter te komen welk antwoord men zou willen horen. Dat loopt dan altijd mis.

Waarom komen journalisten hem in Manchester, en nu zelfs in China, vragen of hij straks met de nationale ploeg wil meespelen? Daar had Mo nog niet over nagedacht, dus zei hij eerst maar van niet, dan weer van wel, en nu weer van niet.

Met de relaxte Belgo-Marokkaan hebben het postmodernisme en de relativerende twijfel eindelijk hun intrede

gedaan in het voetbal, dat gebukt gaat onder het eigen grote gelijk. PoMo wordt dan ook niet toevallig tegelijkertijd hartstochtelijk beschimpt én vereerd. Engelse supporters roepen hem in hun liederen op om zichzelf, dan wel hun eigen vrouw te neuken. Dat laatste minder vanuit de racistische reflex om succesvolle Afrikanen te reduceren tot hun seksualiteit, dan als teken van totale onderwerping aan de Belgische cultheld.

De in ons land populaire Fellainipruiken zijn eigenlijk een belediging voor alle verdienstelijke niet-voetballende Belgen met Marokkaanse roots naar wie niemand omkijkt. Toch zullen ze ooit in de geschiedenisboeken worden aangehaald als een van de vroegste emblemen van het nieuwe België. In 2024 verwelkomen we waarschijnlijk al de eerste burgemeester met een afro. Maar ook wanneer de soumission compleet zal zijn, zal Fellaini altijd de eerste blijven die ons leerde om onbeschaamd, ongedecideerd, onbevooroordeeld en ontvankelijk in het leven te staan.

Zelfs op het veld houdt de helmboswuivende, die voetbal zowaar écht als bijzaak beschouwt, zich totaal niet bezig met wat de meningen spuiende supporter of analyticus juist obsedeert. Nu eens kopt hij de winning-goal binnen in een wedstrijd die zijn toptrainer anders de job had gekost. Dan weer breekt hij onbewust de oogkas van een verdediger onder toezicht van een scheidsrechter met een gele kaart. Telkens haalt Marouane de Zwijger zijn schouders op tot ongekende hoogten. Of heeft hij daarbij toch een keer zijn achilleshiel herkend in zijn beruchte ellebogen, om ze sindsdien te verstoppen in die lange mouwen?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 27 MAART 2019

I 29

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Rode kool

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Fermentatie is erg in de mode.

Fermentatiewinkels duiken op in alle steden. Recepten en materiaal worden uitgewisseld, thuis wordt er geëxperimenteerd.

Wanneer een appelsien van de boom wordt geplukt, is die niet dood. Allerlei processen gaan verder: suikers worden gevormd, alcohol ontstaat, er groeit een kakofonie van veranderingen: die gebeuren door eigen enzymen, door invloed van zuurstof en zonlicht, door vrieskou, door bacteriën.

Tenslotte maken schimmels onze appelsien prachtig blauwgroen.

Mooi, maar niemand wil zo’n appelsien nog eten. Maar misschien is die schimmel wel voedzaam? We weten het niet en zoeken het niet uit, behalve misschien rare snuiters als René Redzepi in zijn Deens restaurant Noma.

Bacteriën werden in Duitsland ontdekt in het begin van de negentiende eeuw. Pasteur in Frankrijk bewees dat ze niet spontaan ontstonden, maar dat ze van buiten moesten aangevoerd worden om hun werk te doen. Dat werk werd toen vooral gezien als ziekte en bederf. Bacteriën moesten dus bestreden worden: het was de eeuw van de sterilisatie en pasteurisatie. De twintigste eeuw werd de eeuw van de hygiëne. In plaats van bacteriën te bestrijden, wou men ze voorkomen. Maar de kleine schepseltjes bleven gezien als boosdoeners. Dat bacteriën bijzondere smaak en extra bewaar-

baarheid gaven aan wijn en bier (malolactische fermentatie), aan gerijpte hespen of geurige kazen wist men wel, maar men beschouwde dat meer als een accident de parcours, een imperfectie, dan als een kwaliteitsvoordeel. Yoghurt vol bacteriën vond de melkindustrie maar gênant. De ommekeer kwam pas vanaf de jaren 1980, wanneer men de rol van de bacteriën is beginnen te appreciëren en heruit te vinden.

En nu gooit iedereen zich op Koreaanse kimchi en Italiaanse San Danieleham, op surströmming (stinkende Zweedse haring) en rauwe kazen dat het een lust is. Ik

“Toen ik de kleine helft vers had bereid, trok ik mijn stoute keukenhandschoenen aan en waagde mij aan een pot rode zuurkool” doe graag mee, zelfs om praktische redenen.

Ik kocht een rode kool. Prachtige groente en helemaal wat anders dan andere kolen, maar ze komen met een groot dilemma, voor een cent of tachtig zit je met twee kilo vers

product en rode kool gaat snel vervelen. Ik wil geen week aan een stuk rotkohl (of blaukohl) met appeltjes eten. Toen ik de kleine helft vers had bereid, trok ik mijn stoute keukenhandschoenen aan en waagde ik mij aan een pot rode zuurkool (of is het zure roodkool?).

Ik had ooit al zuurkool geprobeerd, met gewone witte kool toen, maar dat was mislukt. Ik had een echte zuurkoolpot geleend, zo één met een gootje als waterslot. Na een paar weken had ik een stinkende brij. Nu probeerde ik nog eens, zonder fancy pot, gewoon in een grote glazen weckpot. Ik sneed de halve rode kool in fijne strips en dumpte die in een teil. Per honderd gram gewicht deed ik er drie gram zout bij. Recepten spreken van minder dan 2,5 gram zout, maar ik weet dat dat riskant wordt. Niet mooi in laagjes gelegd in de pot, zoals in de boekskes staat, maar alles dooreengemengd - met wat jeneverbessen ertussen - en dan krachtig ‘vermoeid’ door erop te slaan met stamper en pollepel, de koolsnippers zoveel mogelijk kwetsend. Dat bont-en-blauwe mengsel dan in de pot gepropt en duchtig aangestampt, er een passend deksel bovenop gelegd en daarop een gewicht (in mijn geval een jampot vol water met schroefdeksel). De bedoeling is de kool onder de pekel te houden. Het mengsel begon eerst wat te schuimen, maar de inhoud begon dan langzaam van blauw naar rood om te slaan, een bewijs dat de azijnzuurbacteriën (en anderen) hun werk doen. Ja hoor, de inhoud begon fris te geuren.

Nu na drie weken heb ik de inhoud geproefd. Eerst de pekel wat afgespoeld. Fris, met nog een echte rodekoolsmaak. Boordevol vitamines, zegt men. Kan het best in een slaatje, zo rauw, maar verder klaarmaken als zuurkool kan ook.

En de rest bewaart verder op een koele plek. Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

30

I

27 MAART 2019

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Een heel stuk van de Kruidtuin moest wijken voor de tunnel.

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse

© PHOTONEWS

NIEUWSMANAGEMENT

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Vera Tylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Als je van Kruidtuin naar Rogier de tunnel neemt, moet je een dikke bult over. Wat is dat? > DOMINIEK UIT BRUSSEL

C

hauffeurs die zich bezondigen aan overdreven snelheid (meer dan 50 kilometer per uur) kunnen zich op de Kleine Ring tussen Madou en IJzer al eens op een roetsjbaan wanen. Op voorwaarde dat er geen file staat natuurlijk.

Na de bocht ter hoogte van het Queteletplein komen automobilisten boven ‘in’ de Kruidtuin. Hier ligt eigenlijk de grootste bult. Het wegdek gaat omhoog, kruist de Sint-Lazaruslaan, en duikt vervolgens naar beneden om onder het lager gelegen Rogierplein te gaan.

Om dit stuk Kleine Ring in openlucht te bouwen moest een hele lap van de originele Kruidtuin wijken. Dat gebeurde in aanloop naar Expo 58. Zo kon de stadssnelweg de enkele jaren eerder geopende Noord-Zuidverbinding voor de treinen kruisen in openlucht. Dat was makkelijker dan een diepe tunnel eronderdoor. In de jaren zeventig gebeurde dat laatste wel

voor de metro, die nergens in Brussel dieper ligt dan hier.

Daarnaast zou een autotunnel onder de Kruidtuinlaan de bocht van het Queteletplein nog scherper gemaakt hebben,” zegt Rien van de Wall, historicus-stedenbouwkundige en auteur van een studie over de Kleine Ring. “Dan had men onder de negentiende-eeuwse gebouwen aan de binnenkant van de lanen nabij het Barricadenplein moeten gaan, of misschien had men die moeten slopen, om de bocht te kunnen maken,” zegt Van de Wall. “En gezien de transformatie van de Kleine Ring niet op ieders goedkeuring kon rekenen, met bijvoorbeeld massa’s zwarte vlaggen aan de gevels langs de lanen, was dat politiek allicht geen optie.”

De eigenlijke Rogiertunnel begint dan met een bocht om de weg opnieuw onder de historische boulevards te brengen. Even verder is er opnieuw een bult. Die heeft alvast niets te maken met de metro.

Die is immers recenter dan de

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

tunnel. Die laatste opende al in 1957. Het metrostation Rogier werd in de jaren zeventig gebouwd naast de tunnel. De stationstoegangen op de Adolphe Maxlaan en in winkelcentrum City 2 lopen netjes onder de autotunnel door. De premetrotunnel tussen Rogier en De Brouckère ligt nog dieper.

Bovendien ligt de bult niet ter hoogte van het metrostation, maar even verder onder de Bolwerklaan.

De verklaring ligt vermoedelijk in de verlenging van de Rogiertunnel.

Aanvankelijk kwam die immers precies op deze plek al bovengronds. “Even verder begon dan het viaduct richting Koekelberg,” aldus nog Van de Wall. “Na de afbraak van het viaduct, en tegelijk met de bouw van de Leopold II-tunnel begin jaren tachtig, heeft men de Rogiertunnel in westelijke richting verlengd tot voorbij de Antwerpsepoort.”

De bult lijkt het overblijfsel van de oude toegangshelling tot de tunnel. Een litteken op de plaats waar het oudere en nieuwere stuk van de Rogiertunnel aan elkaar zijn gezet.

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier VERTALING

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à/Send event details to VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

6

— LAURENT VERMEERSCH

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

VOLGENDE WEEK Waarom zijn in verschillende parken bomen tot de helft in het wit geschilderd?

27 MAART 2019

I

31

DB374215D7

HET OCMW VAN HULDENBERG zoekt 1 enthousiaste (m/v)

MAATSCHAPPELIJK ASSISTENT Je maakt deel uit van het team en werkt onder leiding van de hoofddeskundige sociale dienst. De sociale dienst verzekert algemene maatschappelijke dienstverlening aan elke inwoner waarvoor het OCMW bevoegd is teneinde de mogelijkheid te bieden een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. De maatschappelijk

Diplomavereisten: heidszorg of een daarmee gelijkgesteld diploma.

Geïndexeerde brutomaandwedde: uiteraard dien je te beschikken over de nodige competenties en persoonlijke kwaliteiten om de beoogde functie optimaal in te vullen Je bent in het bezit van een rijbewijs B. Aanbod:

Interesse? personeelsdienst@huldenberg.be

DB587224C9

eveneens tegen ontvangstbewijs worden afgegeven op de personeelsdienst of per mail worden verzonden aan personeelsdienst@huldenberg.be uiterlijk op 01/04/2019.

DB587166C9

uiterlijk op

01/04/2019

DB541696I8

BEYS GROENRECYCLING BVBA

Maatschappelijk werk(st)er / Pedago(o)g(e) van het jonge kind - team Opvanggezinnen

is op zoek naar een

arbeider

ONMIDDELLIJKE INDIENSTTREDING -

B1-B3 - contract van 01/05/2019 t.e.m. 31/12/2019.

We zijn voor het team Opvanggezinnen op zoek naar een nieuwe collega. Sta je graag in voor de dagelijkse werking van deze dienstverlening? Geeft het coachen van onthaalouders jou een wow-gevoel? Is kwaliteitsvolle kinderopvang een kolfje naar jouw hand? Dan ben JIJ de persoon die we zoeken!

Functie Samen met je collega's ben jij de spilfiguur voor de dagelijkse organisatie en coördinatie van het team Opvanggezinnen. Je zorgt mee voor de juiste omkadering van de aangesloten onthaalouders en je bent het aanspreekpunt voor ouders die gebruik maken van deze dienstverlening.

Werken met kraan Ervaring met sorteergrijper, boomgrijper,… is een pluspunt Interesse in bosbouw Mogelijkheid voor het besturen van andere voertuigen zoals tractor & verreiker Minimum rijbewijs B, C en/of CE Bereidheid tot langere dagen U bent gedreven en hebt leervermogen Zelfstandig kunnen werken

Je hebt interesse in machines en hands-on om er mee te werken. Zowel zelfstandig kunnen werken als in teamverband.

De job heeft veel afwisseling in soort van werk en kan seizoensgebonden zijn.

Je staat ook in voor onderhoud van diverse machines & materialen.

Loon in verhouding tot je ervaring en je competenties.

Profiel We zijn op zoek naar een teamplayer met een positieve ingesteldheid. Je beschikt over een bachelordiploma maatschappelijk assistent of een bachelordiploma pedago(o)g(e) van het jonge kind. Heb je al enige affiniteit en/of ervaring in de sector dan heb je een streepje voor.

Daarnaast dien je in het bezit te zijn van een rijbewijs B.

Voor meer informatie of interesse, mail je cv naar info@beysgroenrecycling.be of tel 0475 26 15 91

Aanbod Een voltijdse functie van 01/05/2019 t.e.m. 31/12/2019, maaltijdcheques, fietsvergoeding, 2e pensioenpijler, glijdende werkuren, 100% tussenkomst in het abonnement openbaar vervoer en een toffe ploeg die je met open armen zal ontvangen.

Interesse? Dien voor 28 maart 2019 jouw kandidatuur in via onderstaande link!

DB588294C9

https://www.jobsolutions.be/register/3593

Ervaar het beste van Ijsland IN 5 ONVERGETELIJKE DAGEN

personeels-

advertentie

hier?

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 051 26 67 89 DB486277C8

THEMADAG 16 APRIL €1.490 p.p. incl. hotels, vliegreis, gids & excursies afreisdata 6/10, 27/10, 10/11, 12/01, 9/02, 1/03

Lees er alles over op

DB588982C9

Uw

DB589474C9

DB589164C9