BRUZZ actua - editie 1692

Rubrieknaam

#1692 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

22 | 01 | 2020

WAT MET BRUSSEL? Onze toekomst in het nieuwe België

SANDER LOONES

‘Het confederalisme is een fair bod’

JOHAN VANDE LANOTTE

‘Het is onzinnig om Brussel in twee te delen’

Inhoud / Edito

EDITO

06-15

Dossier Brussel in het nieuwe België

16

REPORTAGE

BRUZZ | VOORAF

De nieuwe Begijnhofkerk van Daniël Alliët

04

De week

26

Nick Trachet

20

Enfant Terrible

27

22

Erfgoed Mozaïeklegger Horta

Kunst Kunsthandel zonder galerie

28

24

Boeken Nisma Alaklouk schreef 'Brusselse vrouwen'

Big City De beiaard in het federale parlement

NOG MEER ▲

Nightjet De nachttrein maakt zijn comeback. Luana stapt op eerste Nightjet vanuit Brussel en brengt verslag uit van haar nachtelijke reis naar Wenen.

BRUZZ.be/nachttrein

▲

Meertalig Je bent meer talig dan je denkt. De jongerenwebsite BRUZZ Ket vertaalde goeiemorgen en goeienacht naar verschillende talen. Raad jij dewelke?

BRUZZket.be

DOE MEE MET DE QUIZ en win ts filmticke

Quo vadis?

De N-VA zegt het al langer, en de meeste andere politieke partijen geven het, al dan niet schoorvoetend, toe: zó kan het niet verder met België. De federale regeringsvorming is in een hopeloze deadlock beland en nieuwe verkiezingen lijken onvermijdelijk.

Er gaan dan ook steeds meer stemmen op om de komende jaren de tijd te nemen om een nieuwe staatshervorming voor te bereiden. Dat is altijd wat spannend voor de Brusselaars. De hoofdstad is niet alleen het hart van het land, het sociaal-economische knooppunt, het is ook de plek waar alle deelstaten samenkomen. Wat in België staatkundig verandert, komt meestal dubbel zo hard aan in Brussel.

Dat het anders moet, vindt zowel Sander Loones (N-VA) als Johan Vande Lanotte (SP.A), die we verder in dit magazine aan het woord laten. Maar hun oplossingen voor Brussel zijn radicaal verschillend.

Loones wil de gemeenschappen versterken. Johan Vande Lanotte haalt zijn oude idee van de vier gewesten van onder het stof.

BRUZZ spreekt zich niet uit voor het ene, of het andere model.

Beide hebben hun voor- en hun nadelen.

Wat ons interesseert, is de impact op het dagelijks leven. In het gewestmodel van Vande Lanotte zal de Brusselse cohesie versterkt worden, met een gelijke behandeling van elke Brusselaar, en de kans om een slagkrachtig coherent stedelijk beleid te voeren. Nadeel? De taalrechten komen onder druk. Net als de band tussen Vlaanderen en Brussel. De Vlaamse Brusselaar zal wat meer Brusselaar worden, en wat minder Vlaming.

Het N-VA-model heeft daar een antwoord op. Brusselaars moeten hun deelstaat kiezen: Vlaanderen of Wallonië. Of het een werkbaar model is, blijft dan weer de vraag. Een gesplitste sociale zekerheid binnen één territorium, zoals de N-VA voorstelt? Het bestaat nergens. Het is niet alleen segregerend, de praktische problemen lijken onoverzienbaar.

Uiteindelijk zal de Brusselaar zich moeten uitspreken. Die kan dat. Brussel heeft sinds 1989 een eigen parlement. Het is hoog tijd dat hierover een debat wordt opgestart, zodat de Brusselaar met een gedragen antwoord naar de onderhandelingstafel kan komen, op het moment dat de politieke partijen beslist hebben om te doen wat onafwendbaar is: ons land een nieuwe toekomst geven.

“Wat in België staatkundig verandert, komt meestal dubbel zo hard aan in Brussel”

— STEVEN VAN GARSSE

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

SHAIN, SINT-KATELIJNEPLEIN "Mijn moeder is Indiase, uit het zuiden van India. Dat verklaart mijn naam, een mooie verwijzing naar mijn wortels is. Mijn vader is Belg.

Ik ben geboren in Brussel. Overdag

werk ik in Extra-Ordinaire, de nieuwe boetiek van Jean-Paul Lespagnard. 's Avonds sta ik aan de inkom van de C12, de Brusselse technoclub. Mode is een fascinerende manier om zich te

affirmeren. Ik ben hier met een vriendin uit Marseille. Ze wil naar Brussel verhuizen. We zoeken een locatie voor ons project. Maar daar mag ik nog niets over verklappen."

13 MAART 2019

I

3

De week

Terugblik op het nieuws

Nachttrein

Farma-manager

De nachttrein vanuit Wenen komt maandag - vijf minuten voor de beloofde aankomsttijd - aan in Brussel-Zuid.

Daarmee houdt er voor het eerst sinds 2003 weer een reguliere nachttrein halt in België. Milieuorganisaties benadrukken de beperktere impact van treinvervoer op het milieu. De nieuwe Oostenrijkverbinding start met twee ritten per week, met vertrek in Brussel op maandag en donderdag.

Woluwenaar Yvan Verougstraete (44), CEO van parafarmaciegroep Medi-Market, is door magazines ‘Trends/Tendances’ verkozen tot (Franstalige) manager van het Jaar.

Hij wordt geprezen om zijn “lef en goed bestuur”.

883.989 Zes Brusselse ex-regeringsleden genieten ook na hun mandaat nog van de ondersteuning van medewerkers. De totale kostprijs bedraagt 883.989 euro per jaar, en dat gedurende vijf jaar. “Totaal overdreven,” stelt Brussels parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA), die het Vlaamse model als alternatief voorstelt. Daar heeft een oudminister één medewerker gedurende twee jaar.

POPULAIRE BURGEMEESTER ZIT VOORLOPIG ALS ONAFHANKELIJKE IN DE KAMER

BRUZZ | DE WEEK

Gepronk op Facebook kost Emir Kir PS-lidmaatschap De PS heeft de populaire burgemeester van Sint-Joost, Emir Kir, uit de partij gezet. Aanleiding is het bezoek van twee rechtse Turkse burgemeesters die gelinkt worden aan de ultranationalistische Grijze Wolven. Het was Kir zelf die een foto van de visite had gepost. — SARA DE SLOOVER

E

mir Kir is samen met Emir Kir en Emir Kir.” Het is een zinnetje dat te lezen valt boven zowat elk bericht dat de burgemeester van Sint-Joost post. Kir (51) heeft niet alleen een officiële Facebookpagina, maar ook drie persoonlijke profielen, omdat je maximaal vijfduizend vrienden kunt hebben op het netwerk.

De populairste burgemeester van het gewest word je niet zomaar. Op de profielen is een resem foto’s te vinden van Kir die lintjes knipt of gewillig poseert, en bovenal media-artikels over hemzelf. “Hij is een meester in de communicatie,” erkent oppositiegemeenteraadslid Frédéric Roekens (Groen). “En hij staat constant in campagnemodus.”

Sinds Kir afgelopen weekend uitgesloten werd uit de PS, postte hij op alle kanalen een tekst over zijn “geruste geweten”, en teleurstelling over “de partij”. De Tennodenaar beschreef hoe hij zichzelf het liefst ziet: “Een man van links, een man met een overtuiging en een man van actie.”

De zoon van een Turkse gastarbei-

4

I

22 JANUARI 2020

der begon zijn carrière als sociaal werker. Na vijf jaar ging hij de politiek in en schopte het meteen tot schepen. Later werd hij staatssecretaris in de regeringen Picqué-III en -IV, het eerste regeringslid van niet-westerse afkomst. In 2012 claimde hij na de gemeenteraadsverkiezingen de troon van zijn burgemeester, Jean Demannez, die hij met gemak vanaf de derde plaats had verslagen. Zo werd Kir ook de allereerste burgemeester van niet-westerse afkomst in België.

ZWEMBADHEISA Sint-Joost werd 46 jaar lang door de legendarische PS-‘burgervader’ Guy Cudell zowat in zijn eentje bestuurd, en Kir lijkt dat kunstje te hebben afgekeken. Hij trok van bij het begin bijna alle belangrijke bevoegdheden naar zich toe, van Veiligheid, Personeel en Ruimtelijke Ordening, tot Begroting en Mobiliteit toe. Toen de oppositie vlak voor de jongste gemeenteraadsverkiezingen lastige vragen wilde stellen over het vertrek van eerste schepen Mohamed Azzouzi, schorste hij de gemeente-

raad. En lang voor Donald Trump communiceerde Kir liever zelf op sociale media, kwestie van de boodschap in eigen hand te houden.

De heropening van het zwembad, dat ruim tien jaar lang dicht was voor renovatiewerken, is daar een goed voorbeeld van. Die werd in mei vorig jaar aangekondigd, maar ging geruisloos niet door. Wekenlang probeerde BRUZZ te weten te komen wanneer het zwembad zou heropenen, en tot drie keer toe werd de aangekondigde opening uitgesteld. Tot Kir zelf met de pluimen ging lopen in een video op zijn Facebookpagina.

ACHTELOOS KIEKJE Maar het is diezelfde alomtegenwoordigheid op de sociale media die de eigengereide Kir, binnen de PS althans, uiteindelijk de das omdeed. Op zijn Facebookpagina’s plaatste hij op 4 december bijna achteloos een kiekje van een visite van Turkse burgemeesters. Zeker twee van hen waren lid van de MHP, een rechts-nationalistische partij die gelinkt wordt aan de

Ondanks zijn status van stemmenkanon, werd Emir Kir uit de PS gezet. © PHOTONEWS

extreemrechtse Grijze Wolven.

De groene oppositie sprak van het doorbreken van het cordon sanitaire, en na een klacht van een militant bleek de PS-tuchtraad daar oren naar te hebben. Kir wordt uit de partij gezet, ondanks zijn status van stemmenkanon. Vriend en vijand waren verrast door de beslissing, die mogelijk is ingegeven door de wens van de PS-partijtop om voortaan recht in de leer te zijn.

Want de burgemeester van Sint-Joost zocht al vaker de grenzen op. In 2015 bleef hij weg op een herdenking van de Armeense genocide in de Kamer, die hij tegen de partijlijn in niet erkent. In de zomers van 2015 tot 2018 trok

Njet aan politiezones

Tram ontspoord

Protest Autosalon

De Conferentie van Burgemeesters van de negentien gemeenten in het Gewest herhaalt formeel haar bezwaar tegen een fusie van de zes Brusselse interpolitiezones. “Een fusie van de zones leidt niet noodzakelijkerwijs tot een daling van de criminaliteit,” zeggen de burgemeesters. “Kijk maar naar andere grote agglomeraties, in België of elders.”

Op de kruising van de Rogierstraat en de Paleizenstraat in Schaarbeek ontspoort zondag rond 16.30 uur een tram. Hij rijdt de gevel van een gebouw in. Negen passagiers en de bestuurder raken daarbij lichtgewond.

Extinction Rebellion voert zaterdag een grote protestactie op de voorlaatste - en drukste - dag van het Autosalon in Brussel. De actievoerders verstoren het salon met leuzes en ketenen zich vast aan auto’s, schrijven met lippenstift boodschappen op de autoruiten en besmeuren wagens met nepbloed. De politie pakt zo’n 185 actievoerders op.

Het is niet omdat het aantal klachten in Brussel stijgt, dat het echt om meer dierenmishandeling gaat BERNARD CLERFAYT,

BRUZZ | DE WEEK

Brussels Défi-minIster van Dierenwelzijn over 190 klachten over dierenmishandeling in 2019 (in ‘La Libre Belgique’)

Cartoon Kim Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

hij naar Emirdag, een stad in het oosten van Turkije vanwaar een flink deel van de inwoners van Sint-Joost en Schaarbeek afkomstig is. Telkens werd hij officieel onthaald door Ugur Serdar Kargin, de toenmalige MHP-burgemeester.

Die bezoekjes – in een ver buitenland, hartje zomer – leken moeiteloos te passeren. Maar een foto in Brussel, midden in de federale formatiegesprekken, blijkt nu de druppel. Voorlopig zit de populaire burgemeester als onafhankelijke in de Kamer.

Roekens: “Hij trekt nu volop de kaart dat zijn ontslag uit de PS ingegeven is door racisme. En veel mensen gaan daarin mee.”

22 JANUARI 2020

I

5

Dossier

De toekomstplannen voor de hoofdstad in een vernieuwd België

BRUSSEL: ÉÉN EN ONDEELBAAR? 'België werkt niet meer.' Het is een boutade, maar dan wel een die zich de laatste jaren altijd steviger is gaan nestelen in politieke kringen. Toch zijn er maar twee partijen die vandaag een concrete transformatie op tafel leggen. In dit dossier verdedigt N-VA-Kamerlid Sander Loones het confederalisme en de bijhorende Brusselkeuze en onderzoeken experts de haalbaarheid van de voorstellen. SP.A-oudgediende Johan Vande Lanotte pleit dan weer voor een België waarin Brussel ook gemeenschapsbevoegdheden krijgt. Hoe dan ook is er in elk model één constante: Brussel is tegelijk de lijm die het land bij elkaar houdt én de eeuwige knoop aan de onderhandelingstafel.

— STEVEN VAN GARSSE EN BRAM VAN RENTERGHEM

6

I

22 JANUARI 2020

Sander Loones. © IVAN PUT

Het charmeoffensief van de N-VA

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Met ons model krijgt Brussel juist méér te zeggen’ De staatsschuld én Brussel. Het zijn de twee grote obstakels voor het confederalisme van de N-VA. Althans volgens de tegenstanders. De N-VA heeft de oplossing klaar. De staatsschuld kan geleidelijk met de btw worden afgebouwd. En voor de hoofdstad is er de Brusselkeuze. “Dit is een fair bod aan alle Brusselaars.”

H

Maar Sander Loones benadrukt tijdens het gesprek op gezette tijd dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zelf er ook versterkt uitkomt. “We doen niets nieuws,” zegt hij. “Het bestaande idee van gemeenschappen en gewesten wordt verder uitgediept. Wat territoriaal is, komt Brussel ten goede, wat persoonsgebonden is gaat naar de deelstaten. Brussel krijgt er dus heel wat bevoegdheden bij. Verder kijken we sterk naar de EU en hoe die de samenwerking tussen de lidstaten regelt. Dat helpt ons om oplossingen te vinden voor het noodzakelijke partnership tussen Vlaanderen en Wallonië in tal van bevoegdheden.”

Wat is het grootste voor- en het grootste nadeel van jullie model?

SANDER LOONES: Veel mensen

zeggen: België is complex. Het gaat niet vooruit. Wij zeggen: laten we eens kijken hoe dat komt. En dan zie je grote verschillen tussen de landsdelen. We stemmen anders in

▲

et was een kleine zoektocht naar een N-VA-kopstuk om het confederaal plan uit te leggen. Bart De Wever gaf niet thuis, en minister Matthias Diependaele had geen tijd.

Radiostilte dus. De formatie van een nieuwe regering zit daar ongetwijfeld voor iets tussen.

Kamerlid Sander Loones stond ons wel te woord. “Ik ken de ins en outs van ons confederalisme-model door en door,” zegt hij in de koffiekamer van de Senaat. “Ik was coördinator van de studiedienst in aanloop naar ons congres van 2014, waar deze teksten zijn aangenomen.”

Voor wie eraan zou twijfelen: het confederaal plan van de N-VA (zie verder) is in detail uitgewerkt.

Alle federale bevoegdheden komen aan bod en worden - meestal - netjes bij Vlaanderen en Wallonië geparkeerd. Ook over Brussel is nagedacht. De Brusselaar zal zijn deelstaat moeten kiezen: Wallonië of Vlaanderen.

22 JANUARI 2020

I

7

▲

Vlaanderen dan in Wallonië, het beleid is anders, de werkzaamheidsgraad is anders, noem maar op. Dat is op zich niet slecht. De N-VA zegt niet dat Vlaanderen beter is dan Wallonië. Maar het is wel anders.

Het gevolg is federaal conflict en een sputterende staat.

En dan kom je bij het grootste voordeel van het confederalisme.

Vlaanderen en Wallonië zullen een eigen beleid kunnen voeren, voor eigen rekening en vanuit een eigen verantwoordelijkheid. Tegelijk zal het allemaal veel eenvoudiger zijn en komt er positieve samenwerking in plaats van de huidige negatieve afbraak.

En het nadeel?

LOONES: Elke beleidsstructuur heeft

BRUZZ | DE VERHALEN

zijn grenzen. In het model dat wij naar voren schuiven, zal de relatie met de Europese Unie beter, maar niet perfect verlopen. Confederalisme is geen onafhankelijkheid. België blijft bestaan en is het aanspreekpunt voor de EU. Als het bijvoorbeeld over de begroting gaat, zal de confederatie België verantwoordelijk zijn. De EU zal dus België aanspreken, ook wanneer een deelstaat verantwoordelijk is voor een tekort.

Dat krijg je scherper gesteld, maar niet helemaal uitgeklaard.

Om dat op te lossen zou Vlaanderen een onafhankelijke lidstaat

moeten tonen dat het werkt. Wat ik wél in de weegschaal kan leggen is het DNA van onze partij. We zijn trouw aan ons woord. We doen wat we zeggen.

Waarom geen onafhankelijkheid?

LOONES: Omdat het draagvlak er niet

is. We zijn geen revolutionaire partij.

We denken in stappen ...

Dus toch een tussenstap.

LOONES: Neen, ons confederaal

model kan echt werken en Vlaanderen zal er zijn voordeel mee doen.

Confederalisme is misschien ook nodig als Vlaanderen in de EU wil blijven. Als Vlaanderen de onafhankelijkheid uitroept, zit het niet meer in de EU en zal het er zeer moeilijk in raken.

LOONES: Die vraag is niet aan de orde.

Ze interesseert me natuurlijk wel, want ik hou me ook met Catalonië en Schotland bezig. We zullen zien hoe het daar loopt, maar de N-VA legt niet separatisme maar confederalisme op tafel.

Een van de grootste bezwaren tegen het confederalisme is dat het onwerkbaar is. Arbeid en gezondheid moet je territoriaal regelen, zeggen experts. In Brussel krijg je een overlap, met twee gemeenschappen die elk hun eigen beleid voeren.

“De Brusselaar zal kunnen kiezen voor de Vlaamse of Franstalige dienstverlening, maar met een grote mate van flexibiliteit” SANDER LOONES, N-VA-KAMERLID

moeten worden van de EU, maar daar kiezen we, voor alle duidelijkheid, niet voor.

Velen zien het confederalisme nochtans als een tussenstap naar onafhankelijkheid, met behoud van Brussel.

LOONES: Confederalisme is een eerlijk

bod. Doordacht en onderbouwd.

Waarvan we echt denken dat het kan werken. Ik begrijp natuurlijk wel de achterdocht. We zullen aan sceptici 8

I

22 JANUARI 2020

LOONES: Het is niet juist dat we

Brussel onder curatele willen plaatsen. Ik heb zelf tien jaar in Brussel gewoond, Molenbeek, Jette.

Ik zie wat er in de stad leeft. De N-VA erkent de Brusselse realiteit.

Die mag ook geresponsabiliseerd en beloond worden. Daarom krijgt Brussel er een pak bevoegdheden bij: de vennootschapsbelasting, het politiebeleid, arbeidsrecht, gezondheid op het werk, het spoorbeleid …

Wij willen ook zeer graag dat

Brussel de hoofdstad blijft. En om die band tussen Vlamingen en Vlaamse Brusselaars te behouden, stellen wij de Brusselkeuze voor. Die bestaat deels al vandaag. De crèche of de school die je kiest, de zorgverzekering waar je van geniet, toont nu al dat Brusselse Vlamingen kiezen voor Vlaanderen.

Met jullie splitsing van de sociale zekerheid verandert dat wel heel ingrijpend.

wachtrijen? Dan is het aan Vlaanderen om daar wat aan te doen.

Vandaag schuiven de Franse en Vlaams Gemeenschap de hete aardappel naar elkaar door als het over onderwijscapaciteit gaat.

De grootste impact zal er zijn in de gezondheidszorg. Ook die wordt in Brussel in twee geknipt.

LOONES: Veel verandert er niet. De

gezondheidsinstellingen zijn al communautair gesplitst.

LOONES: We veranderen niet, we

denken de huidige regeling wel consequent en logisch door. De Brusselkeuze is geen subnationaliteit. De Brusselaar zal kunnen kiezen voor de Vlaamse of Franstalige dienstverlening, maar met een grote mate van flexibiliteit. Waarom de keuze? Omdat we vinden dat er verantwoordelijkheid moet zijn. Wie kiest voor de Vlaamse deelstaat krijgt gegarandeerd een plaats in een Nederlandstalige school. Zijn er toch

De ziekenhuizen zijn vandaag, op drie na, allemaal Brussels. Zij zullen dan voor Vlaanderen óf Wallonië moeten kiezen.

LOONES: (Ontwijkend) De Nederlands-

talige dienstverlening moet uiteraard gegarandeerd zijn. De ziekenhuisnetwerken die nu ontstaan kunnen soelaas brengen, met bijvoorbeeld een samenwerking tussen het UZ Brussel en het ziekenhuis van Aalst.

En wat de patiënten betreft: er

Sander Loones

Dus de Vlaamse Brusselaars worden niet verplicht om naar een Vlaams ziekenhuis te gaan.

LOONES: Neen. Wel zal de terugbeta-

ling anders zijn naargelang je als patiënt voor Wallonië of Vlaanderen hebt gekozen.

Hoe vermijdt N-VA dat er een hold-up wordt gepleegd door slimme Franstaligen die ‘en masse’ voor de Nederlandstalige deelstaat kiezen, maar intussen lekker Franstalig blijven.

LOONES: Daarom gaan we ook voor

een pakket van dienstverlening.

Cherry picking kan op die manier

niet. Bovendien zal je pas na drie jaar je ‘pakket’ kunnen wijzigen.

Daarmee vermijden we shoppinggedrag.

willen aansluiten, dan vind ik dat een mooi beeld. Maar het zal sowieso een rechten- en plichtenverhaal zijn.

Maar dan nog kan elke Brusselaar voor het meest aantrekkelijke pakket kiezen, met de laagste belastingen bijvoorbeeld.

U gelooft dus niet in de vrees voor een georganiseerde segregatie, het doembeeld Brussel als verdeelde stad met Vlamingen en Walen die op voet van oorlog met elkaar moeten leven.

LOONES: Klopt, maar stel dat

LOONES: Neen. Brussel is vandaag al

Vlaanderen de laagste belastingen heeft, dan zullen die Brusselaars er ook het strenge activeringsbeleid moeten bijnemen. Als de ondertoon van uw vraag is dat Vlaanderen het walhalla is, waar alle Brusselaars bij

een realiteit van samenleven. Dat verandert niet in ons model.

Zou u het in uw woonplaats Koksijde zien zitten om te moeten kiezen tussen twee systemen?

LOONES: In alle eerlijkheid? Ja. Het is

een luxe te kunnen kiezen.

Misschien lusten de Brusselaars hier geen pap van, en willen ze niet ‘moeten kiezen’.

LOONES: De Brusselaars zullen hun

mening moeten vormen. Brussel kan volledig Vlaams, of volledig Waals worden, of het kan een aparte vierde deelstaat worden. Dat willen wij niet.

Wij willen dat Brussel versterkt wordt en tegelijk onze hoofdstad blijft. En daarom kiezen wij voor ons tussenmodel. Elk model heeft voor- en nadelen.

Dus jullie voorstel is niet te nemen of te laten.

“Het is niet juist dat we Brussel onder curatele willen plaatsen” SANDER LOONES, N-VA-KAMERLID

LOONES: Ons confederalisme is een

paradigmashift die een democratische validatie vergt. Dus ook de Brusselaars zullen moeten kiezen.

Maar ze moeten ook de gevolgen van hun keuze dragen. Stel dat Brussel zijn eigen weg wil gaan, is het dan nog vanzelfsprekend dat het de hoofdstad blijft? Dan zullen steeds minder Vlamingen zich met Brussel verbonden voelen, en zal de hoofdstedelijke functie vervagen.

BRUZZ | DE VERHALEN

bestaat Europese regelgeving voor patiënten die de grens oversteken voor geneeskundige verzorging. Die kan je in een confederaal België ook toepassen. Kruispuntbanken kunnen bovendien achter de schermen de administratie in orde brengen, zoals vandaag al in Europa.

Herman De Bode, voormalig kabinetschef van Jan Jambon, zei onlangs: ‘Brussel is een andere realiteit.’ Voor hem hoeft Brussel niet per se aan Vlaanderen vast te hangen.

LOONES: Wij gaan voor confederalis-

me met Brussel als hoofdstad. Dat is het partijstandpunt.

Sander Loones legt de BRUZZ-redacteurs in de koffiekamer van de Senaat uit waarom het N-VA-model volgens hem kan werken. © IVAN PUT

De N-VA heeft een mooi model uitgewerkt maar in fine gaat het over de centen. En daar doen jullie het zwijgen toe. Welke deelstaat hier rijker of armer zal uitkomen, is niet te zeggen.

LOONES: Wij hebben gedetailleerde

cijfers. En die zijn in de formatie toegelicht. We zullen uiteraard transparant zijn, maar vandaag moeten we prioriteit geven aan de discretie aan de onderhandelingstafel.

Hebt u met het Vlaams Belang een partner voor dit model? Is dit met hen afgetoetst?

LOONES: Neen. Dit is het N-VA-pro-

gramma.

Vindt u het jammer dat het niet lukt, die Vlaamse onafhankelijkheid?

LOONES: (Stilte): Goeie vraag. Maar het is niet wat wij op tafel leggen.

22 JANUARI 2020

I

9

Dossier

▲

De N-VA-plannen doorgelicht

Vandaag gebeurt de rechtspraak al grotendeels in de taal van de verweerder. De rechtbanken hebben Nederlandstalige of Franstalige kamers. De splitsing van justitie, die de N-VA vooropstelt, zal daar op zich niet veel aan veranderen. Al is het niet duidelijk of de Nederlandstalige rechtbanken nog in Brussel gehuisvest zullen zijn, dan wel in Halle-Vilvoorde. Het parket is in Brussel vandaag wél nog bevoegd voor het volledige grondgebied en dus niet taalgesplitst. Het detacheert wel parketmagistraten naar Halle-Vilvoorde.

De N-VA keert dat om. Vlaanderen en Wallonië zullen parketmagistraten naar

Experts aan het woord

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

Vijf experts lichten kort toe wat zij denken over de N-VA-voorstellen op het vlak van fiscaliteit, veiligheid en justitie, arbeid, onderwijs en gezondheid.

FISCALITEIT

I

22 JANUARI 2020

▲

10

Brussel detacheren om die samen te laten werken, onder een Brusselse minister van Veiligheid. Voor de grote misdaaddossiers, de staatsveiligheid en terrorisme zou een Belgisch niveau bevoegd blijven.

Voor terrorisme zou een Belgisch niveau bevoegd blijven.

Fernand Keuleneer (advocaat): “Het lijkt me een zinloze bezigheid om hierover te speculeren, zolang we niet precies weten wat dat confederalisme inhoudt, welke de deelstaten zijn en of er een hiërarchie komt tussen de confederatie en de deelstaten. Ik lees dat de Brusselse minister van Veiligheid de voogdij krijgt over het Brussels parket. Is Brussel dan een deelstaat? Nog zoiets: het burgerlijk en strafwetboeken zouden confederaal blijven (Belgisch dus eigenlijk), maar hoe kan je nu eigen Vlaamse regels maken, en het strafbeleid toch confederaal houden.

Dat is gewoonweg onmogelijk.”

De gemeenschappen heffen vandaag geen belastingen. Dat zal in het N-VA-model veranderen, want Vlaanderen en Wallonië krijgen hun eigen personenbelasting. Ook de sociale en de meeste patronale bijdragen vloeien in de Vlaamse of Waalse kas. Opmerkelijk: de successierechten, die nu gewestelijk zijn, verhuizen naar het Vlaamse of Waalse niveau. Brussel verliest dus die bevoegdheid. De vastgoedfiscaliteit (zoals onroerende voorheffing) blijft gewestelijk. De btw en accijnzen blijven op het Belgische niveau. Ze moeten dienen om de staatsschuld af te bouwen. Tot slot komt de vennootschapsbelasting naar de gewesten. Dat is in principe kassa kassa voor het Brussels Gewest, maar de N-VA wil dat de vennootschapsbelasting niet alleen in de hoofdzetel wordt geheven, maar ook in de andere vestigingsplaatsen. Zo kan ook Vlaanderen ervan profiteren.

Professor Michel Maus (VUB): “Als de vennootschapsbelastingen naar de gewesten gaat, zou Brussel weleens de grote winnaar kunnen worden. Dat men belastingen wil heffen op de productie-eenheid in plaats van op de maatschappelijke zetel, doet er weinig toe.

Voor industriële bedrijven als ArcelorMittal kan Vlaanderen daarvan profiteren, maar voor de dienstensector gaat dat niet op. In dit model heeft Brussel immers de volledige vrijheid om de financiële sector verder uit te bouwen. Met lage tarieven in het hart van Europa, kan Brussel weleens het nieuwe Singapore worden.”

“Dat men btw en accijnzen wil gebruiken om de schulden af te bouwen, is mooi op papier. Maar waarom gebeurt dat vandaag al niet? Omdat men de centen nodig heeft om budgettair rond te geraken. Dat zal niet anders zijn in het confederale model.”

VEILIGHEID EN JUSTITIE

ARBEID Een deel van het arbeidsmarktbeleid is al naar de gewesten overgeheveld, zowel met de derde staatshervorming (1989) als met de zesde staatshervorming (2014). Om de bevoegdheden coherenter te maken, wil de N-VA alle andere federale onderdelen die met werk te maken hebben overhevelen naar Vlaanderen of Wallonië. Dat gaat vooral om pensioenen, invaliditeit en werkloosheid.

Toch kan ook de N-VA niet om

nog versnippering heen. De N-VA wil vermijden dat er een verschillende wetgeving van toepassing is op één werkvloer en maakt daarom een onderscheid tussen bevoegdheden die aan het arbeidscontract gelinkt zijn, en de klassieke vervangingsinkomens uit de sociale zekerheid. Het arbeidsrecht, het ouderschapsverlof of het sociaal overleg, die op de werkvloer een rol spelen, gaan daarom naar het Brussels Gewest. Dat

▲

▲

ONDERWIJS Onderwijs vormt in de plannen van N-VA een essentieel onderdeel van de nieuwe natievorming. Toch wil de N-VA dat Nederlandstalig onderwijs openhouden voor alle Brusselaars.

Dus ook voor wie voor het Waalse model heeft gekozen (en daaraan zijn belastingen betaalt). Daarmee blijft de Liberté du père de famille overeind. Toch zijn Franstaligen en anderstaligen wel degelijk benadeeld. N-VA geeft voorrang bij inschrijving aan wie voor de Vlaamse ‘woondeelstaat’ heeft gekozen heeft en voor wie als thuistaal Nederlands heeft.

“Het lijkt een bod naar de anderstaligen” JOHAN LIEVENS, UNIVERSITEIT ANTWERPEN

Johan Lievens (Universiteit Amsterdam): “Wat ik lees verrast me wel. De N-VA stuurt vrij sterk aan op een soort van subnationaliteit, maar hier krijgt de Brusselaar een zekere vrijheid. Die is vandaag al gegarandeerd door de grondwet en laat de ouders de vrije schoolkeuze, zowel naar pedagogisch project, religie als naar taal. Blijkbaar wil de N-VA hier niet aan raken. Het lijkt een bod naar de anderstaligen, al blijft er natuurlijk wél een voorrangsregel voor Nederlandstaligen en voor wie voor de Vlaamse deelstaat kiest.”

krijgt daar dus een bevoegdheid bij.

De N-VA stelt ook voor om de arbeidsbemiddeling, die sinds 1989 bij het Brussels Gewest zit, naar Vlaanderen of Wallonië over te hevelen.

Actiris wordt dus gesplitst en gaat op in VDAB of Forem. Ook het zopas opgerichte Iriscare, dat de kinderbijslag in Brussel regelt, wordt gesplitst om de bevoegdheid te kunnen overhevelen naar Vlaanderen of Wallonië.

Professor Stijn Baert (Universiteit Gent): “Ik zoek als academicus naar oplossingen om de werkzaamheidsgraad te verhogen. In Vlaanderen, in België. We zien dat de hefbomen hiervoor op het federale niveau liggen: werkloosheid, pensioenen. Uit mijn onderzoek blijkt dat de Vlaamse en Franstalige partijen hier op een andere manier naar kijken, dus zou het geen slechte zaak zijn om het naar het Vlaamse niveau te brengen.” Baert ziet het bij een splitsing van de bevoegdheden niet per se complexer worden in Brussel, zoals weleens wordt geopperd. “De vraag is: complexer voor wie? Misschien voor de journalist of de academicus, maar voor de werknemer maakt het op zich niet zo veel uit bij wie hij terecht moet. Het is ook aan de wetgever om het eenvoudig te maken. In Vlaanderen en Wallonië zal het alvast eenvoudiger zijn. We moeten ons vooral afvragen: wat is het einddoel? Als we er de werkzaamheidsgraad mee kunnen opkrikken, moeten we er zeker over durven na te denken.”

GEZONDHEID Zelfs al zijn de gewesten en gemeenschappen vandaag bevoegd voor enkele onderdelen van het gezondheidsbeleid, toch is gezondheid, met de ziekteverzekering, een bij uitstek federale bevoegdheid. Het gaat om een budget van bijna veertig miljard euro. De N-VA wil die miljarden uitgaven overhevelen naar Vlaanderen of Wallonië. Dat is voor de Brusselaars misschien wel nog de meest tastbare

verandering: de terugbetaling van huisarts, van het ziekenhuis of bij de apotheek? Die zal verschillen naargelang hij of zij voor het Waals of Vlaams stelsel heeft gekozen. Ook de zorgverstrekkers en de ziekenhuizen zullen zich tot een van de stelsels moeten bekennen.

Er komen dus exclusief Franstalige en Vlaamse dokters en ziekenhuizen. De dokterskeuze blijft vrij, de terugbetaling wordt in de backoffice geregeld.

Ri De Ridder (voormalig topman Riziv): “Ik ben hier geen voorstander van. Het staat haaks op de internationale evolutie die juist pleit voor een populatiegebonden benadering. Die kijkt hoe je de gezondheidszorg binnen een territorium het best kan organiseren. En dan is Brussel met zijn specifieke bevolking en zijn miljoen inwoners een goeie schaal om dat te doen. Daarnaast staat het confederale model van de N-VA ver van de toenadering die we vandaag binnen Brussel zien. Op het terrein trachten de gezondheids- en welzijnsactoren juist samen te werken. Het model van de N-VA werkt tot slot ook segregerend. Je riskeert binnen Brussel een rijke en een arme gemeenschap naast elkaar te krijgen.

De goed geïnformeerde Brusselaar zal wellicht voor het Vlaamse model kiezen – zoals je dat nu al ziet in het onderwijs, de armere Brusselaar zal bij het Waalse model belanden. Hoe de gezondheid van de Brusselaar hier, los van alle praktische problemen, wel bij zal varen, is zeer de vraag.”

“Je riskeert binnen Brussel een rijke en een arme gemeenschap naast elkaar te krijgen” RI DE RIDDER, OUD-TOPMAN RIZIV

FOTO’S © PHOTONEWS

22 JANUARI 2020

I

11

Dossier

Professor Johan Vande Lanotte over de toekomst van Brussel

‘We gaan toch niet de geiten van de schapen scheiden’

BRUZZ | DE VERHALEN

Niet alleen de N-VA heeft een model om België te hervormen. Ook gewezen vicepremier en professor grondwettelijk recht Johan Vande Lanotte (S.PA) stelde in 2011 al voor om België grondig te hervormen.

Van het huidige kluwen van gewesten en gemeenschappen naar een België met vier deelstaten. “Herfederaliseren is geen oplossing. Dat heeft het verleden bewezen.”

V

oor Vande Lanotte is een hervorming nodig omdat het huidige model niet werkt. “We beginnen het normaal te vinden dat een land geen regering kan vormen, maar dat is niet normaal. En ook is er een probleem qua transparantie.

Als ik de huidige staatsstructuur aan mijn eerstejaarsstudenten rechten moet uitleggen, zie ik ze tilt slaan. Als je de staatsstructuur niet kunt begrijpen, dan ga ik ervan uit dat je ze ook niet kunt vertrouwen.”

Uw model gaat uit van een federaal België met vier deelstaten: Vlaanderen, Brussel, Wallonië en het Duitstalige gebied.

JOHAN VANDE LANOTTE: Met elk een

eigen parlement en een eigen regering. Elke deelstaat heeft dan zowel gewest- als gemeenschapsbevoegdheden.

Waarom die vier?

VANDE LANOTTE: Een staatsstructuur moet de realiteit weergeven. De staatshervorming van de jaren zeventig is gebaseerd op een bipolair model: de Nederlandstaligen versus de Franstaligen. Op dat moment was België ook een bipolair land. Maar intussen is Brussel een entiteit op zichzelf geworden, met een jongere, heel diverse bevolking en een eigen 12

I

22 JANUARI 2020

economische situatie. Hetzelfde geldt in mindere mate ook voor de Duitstaligen.

Als Brussel zowel gewest- als gemeenschapsbevoegdheden krijgt, mag het ook zelf het onderwijs organiseren.

Wat betekent het afschaffen van de gemeenschappen voor Brussel?

VANDE LANOTTE: Ja, maar ik raad het sterk af. Het lijkt me weinig efficiënt dat Brussel eigen netwerken begint, wetende dat leerlingen uiteindelijk naar een Vlaamse of Franstalige universiteit of hogeschool zullen doorstromen, en dat dus op elkaar afgestemd moet worden. Mij lijkt het het best dat Vlaanderen de mogelijkheid en de verantwoordelijkheid behoudt om onderwijs en cultuur te organiseren in Brussel.

VANDE LANOTTE: De Vlaamse, Franse en Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie kunnen op de schop, net als de splitsing tussen Frans- en Nederlandstaligen in het Brussels parlement. Dat onderscheid is vandaag kunstmatig, want er zijn nu maar 5 à 6 procent Nederlandstaligen, 60 procent Franstaligen en nog eens 30 procent anderstaligen.

Die oude tweedeling is niet meer.

Riskeren Nederlandstaligen zo niet in de verdrukking te komen in een overwegend Franstalige stad?

VANDE LANOTTE: Hun taal en cultuur moeten zeker beschermd worden, maar de vraag is of je dat moet doen door bestuursfuncties uit te delen.

Heeft de taalpariteit in parlement en regering er bijvoorbeeld toe geleid dat taalklachten behandeld worden?

Neen. Wat mij betreft maak je die taalrechten veel beter juridisch afdwingbaar, dan dat je daar een massa mandaten tegenover zet. Een aantal posten voorbehouden voor een bepaalde groep lijkt op het creëren van een reservaat. Maar in een reservaat sterven de species uit, altijd.

Dan blijven de gemeenschappen toch nog bestaan?

VANDE LANOTTE: Het gaat enkel over onderwijs en cultuur. Alle andere Vlaamse of Franstalige gemeenschapsbevoegdheden moeten naar Brussel, wat nu trouwens al in sterke mate gebeurt. Kijk naar de kinderbijslag of het jeugdsanctierecht. Dat zit nu de facto al bij het Brussels Gewest. Je kunt dat niet Vlaams of Waals maken, om mensen in Brussel dan te laten kiezen.

Waarom niet?

VANDE LANOTTE: Stel dat je vier jonge kerels hebt die criminele feiten plegen, twee Nederlandstalige en twee Franstalige. Dan zou je die elk afzonderlijk moeten behandelen

naargelang hun etniciteit. Een etnisch onderscheid maken voor één feit: dat is tegen alle regels. Voor zaken die sowieso een keuzemogelijkheid inhouden, zoals onderwijs of cultuur, kun je de mensen laten kiezen. Maar voor zaken waar iedereen mee te maken heeft – zoals dwingend recht, sociale zekerheid of welzijn – is een keuze gestoeld op etnische basis een discriminatie.

Dat moet u dan eens goed uitleggen, want het is de kern van het N-VA-betoog. Daar wordt de sociale zekerheid gesplitst in een Vlaams en een Waals aanbod, waartussen Brusselaars kunnen kiezen, de zogenaamde Brusselkeuze.

VANDE LANOTTE: Je kunt niet zeggen: jouw gezondheidszorg zal anders zijn op basis van je etniciteit.

Gezondheidszorg voor de Turken anders maken dan voor de Vlamingen, doe je toch ook niet? Dat is discriminatie. Het is beleidsmatig daarenboven onzinnig om een gemeenschap van 1,2 miljoen mensen in twee te delen en te zeggen: ‘We gaan nu eens splitsen tussen de geiten en de schapen.’ En waarom? Omdat die vijftig- tot zeventigduizend mensen per se een Vlaamse sociale zekerheid moeten hebben? Dat zijn Brusselaars! Ze wonen daar en behoren tot die gemeenschap.

Dat achteraf toch sowieso moet afgestemd worden op elkaar, zoals het geval was bij de splitsing van de kinderbijslag.

“Als je de staatsstructuur niet kunt begrijpen, dan ga ik ervan uit dat je ze ook niet kunt vertrouwen,” oordeelt Vande Lanotte. © PHOTONEWS

VANDE LANOTTE: Dat hoeft niet. Als je verhuist naar Nederland heb je daar ook een ander systeem.

Exact. Als je van Brussel naar Kortrijk verhuist, is het bijna alsof je naar een ander land verhuist.

VANDE LANOTTE: Dat vind ik niet erg.

Men mag de dingen anders organiseren.

“Brussel is een entiteit op zichzelf geworden, met een jongere, heel diverse bevolking en een eigen economische situatie” JOHAN VANDE LANOTTE, MINISTER VAN STAAT

Brusselaars zouden wel de keuze hebben. Ook Franstaligen kunnen bijvoorbeeld voor het Vlaamse systeem kiezen.

VANDE LANOTTE: Je kunt bij de sociale zekerheid geen keuzemogelijkheden laten, want dan leidt dat tot shoppinggedrag, waarbij men gaat afwegen: hoeveel betaal ik hier?

Hoeveel betaal ik daar? Dat is in strijd met het basisbeginsel van de sociale zekerheid, waarbij je voor een bepaalde groep op een bepaalde locatie regels oplegt, waarbij wie gezond is solidair is met wie ziek is, waarbij wie het financieel goed heeft, degene die het financieel minder heeft, steunt.

Voor die solidariteit kijkt u vooral naar het federale niveau.

VANDE LANOTTE: Dat is wat mij betreft de belangrijkste functie van de federale overheid. Voor de rest draag ik heel veel bevoegdheden over naar de deelstaten. Welke? Dat kan ik nog niet zeggen, daar moet ik nog

eens heel goed over nadenken. Ik heb nog tot mei (zijn laatste les aan de UGent, die over de toekomstige staatsstructuur zal gaan, red.).

Waarom houdt u zo weinig bevoegdheden over voor het federale niveau?

Als je tussen Gent en Brussel in de file staat, dan overstijgt dat toch de deelstaat Vlaanderen of Brussel?

VANDE LANOTTE: Zij kunnen het beleid op elkaar afstemmen.

Maar waarom kan dat niet terug naar het federale niveau?

VANDE LANOTTE: Omdat het dan zeker niet zal gaan. Dat bewijst het verleden, toen het wel nog federaal geregeld werd. Het was toen gangbaar om, bij wijze van spreken, in Wallonië een luchthaven te bouwen als Vlaanderen een autosnelweg wilde. (Ferm) Wat wezenlijk eigen kan zijn, moet je niet gemeenschappelijk houden.

Anders maak je slappe compromissen.

Nu lijkt het alsof men het binnen een deelstaat altijd roerend eens is, en dat die mening per definitie verschilt van de mening van een andere deelstaat. Terwijl er binnen elke deelstaat toch ook verschillende strekkingen zijn, met rode, groene, blauwe en andere stromingen.

VANDE LANOTTE: Ja, maar er zijn wel tendensen die verschillen per deelstaat. Bijvoorbeeld in het jeugdsanctierecht zeggen alle professoren in Vlaanderen – behalve ik – dat de jeugdrechter de jongere moet kunnen straffen. De Franstalige professoren zeggen bijna allemaal dat de jeugdrechter dat niet mag, maar dat hij de jongere wel uit handen moet kunnen geven. Welk systeem is het beste? I don’t know, die opvattingen zijn gegroeid uit een juridische en wetenschappelijke traditie. Maar blijft die materie federaal, dan wordt de uitkomst een mengvorm die nergens naar lijkt.

Elke deelstaat mag dus gerust zijn eigen systeem hebben.

VANDE LANOTTE: Omdat de inkomsten solidair verdeeld moeten worden. Als je Vlaanderen alleen laat, gaat men in het armere Wallonië en Brussel procentueel meer belastingen moeten betalen om daar dezelfde diensten te krijgen. In mijn sociaaldemocratisch model verzamelt de federale staat het geld via belastingen, om het dan op basis van objectieve criteria te verdelen over de deelstaten.

Idem dito voor de werkloosheid en de pensioenen?

VANDE LANOTTE: Pensioenen hou ik federaal, want dat is moeilijker te regelen als er iemand verhuist. Voor werkloosheidsuitkeringen moet ik eerlijk zijn dat ik nog geen goeie oplossing heb.

BRUZZ | DE VERHALEN

En waarom dan überhaupt nog een federale staat?

De cruciale vraag is natuurlijk wel: zal de federale regering sneller gevormd worden in het model dat u voorstelt?

VANDE LANOTTE: Dat denk ik wel.

Er zullen meer bevoegdheden naar de deelstaten gaan, waardoor er minder frictie is.

En doordat de bevoegdheden ook helder verdeeld zullen zijn, zijn verschillende meerderheden op de verschillende niveaus mogelijk, zonder dat die elkaar in de weg zitten. Tenminste als men ermee akkoord gaat dat het na deze hervorming ook voor de komende dertig jaar stabiel blijft.

Tot slot: dit is een heel zakelijk model. U voelt zich niet Belgicistisch of Vlaams-nationalistisch?

VANDE LANOTTE: Neen, dat interesseert mij niet. Ik zing even weinig het Belgische volkslied als de Vlaamse Leeuw. Ik wil gewoon een goeie bestuursstructuur.

22 JANUARI 2020

I 13

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan.

Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

TAAK het geven van privĂŠ, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context.

De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie.

Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

GeĂŻnteresseerd?

Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be.

We ontmoeten je graag voor een gesprek!

Tot binnenkort.

Dossier

Wat denken de verschillende partijen?

De N-VA heeft een uitgewerkt model om België te hervormen, maar hoe zit het bij de andere politieke partijen? Willen ze een federalisme van gemeenschappen of een van gewesten? En wat met het federale niveau? Een overzicht.

“Brussel is een onderdeel van onze Vlaamse natie.

Het zijn vandaag Vlaamse centen die de hoofdstad overeind houden. Zelfs de koppigste inwoner zal inzien dat een onafhankelijk Brussel of een unie met Wallonië meer schadelijk dan wenselijk zijn.

We erkennen de eigenheid van Brussel in een onafhankelijk Vlaanderen. Ook Franstaligen zullen een plaats hebben in Brussel en het tweetalige statuut blijft behouden. Confederalisme? Daar geloven we niet in. Dat is een marketing-truc.”

VLAAMS BELANG

plaats in het federale België, maar altijd met een sterke band met de twee taalgemeenschappen.”

“We geloven in een sterk stadsgewest. Brussel is de hoofdstad van België en van Vlaanderen. Het is belangrijk dat de twee gemeenschappen bevoegdheden blijven ontwikkelen in de hoofdstad.

Tegelijk willen we ook Brussel intern vereenvoudigen.”

“We zijn voorstander van meer samenwerking tussen de gewesten, gemeenschappen en de federale staat, met een bevoegdheidsverdeling die de eigenheid van de deelstaten respecteert. Brussel wordt als gewest niet in vraag gesteld. Een eigen gewest is nodig om beter aan de specifieke noden tegemoet te komen. Er mag geen onderscheid gemaakt worden tussen Vlamingen en Franstaligen.”

PS

CD&V

“Wij zien een toekomstig België met drie deelstaten die zowel gewest- als gemeenschapsbevoegdheden hebben. De bevoegdheidsverdeling is een tweerichtingsverkeer: sommige zaken worden opnieuw federaal.”

ECOLO & GROEN

Gewest doen stralen en Franstaligen uit Brussel en Wallonië moeten op een sterke gemeenschappelijke sokkel samenwerken, zij het met respect voor de regionale eigenheid.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Toekomst van België

“We zijn, misschien als enige Franstalige partij, vragende partij voor een staatshervorming in 2024. In Brussel moeten de gemeenschappen hun rol blijven spelen voor cultuur en onderwijs. Maar er kunnen ook delen terug naar het federale niveau. Belangrijk voor ons is efficiëntie, maar ook de hiërarchie. Het federale niveau zou het laatste woord moeten hebben.”

DÉFI

“Brussel zal altijd een centrale rol spelen in het België van morgen. Het is een koppelteken tussen de verschillende taalgemeenschappen van ons land. Een staatshervorming is geen taboe, als het de efficiëntie bevordert. Ook een herfederalisering behoort dan tot de mogelijkheden.”

CDH

“We staan open voor een OPEN debat over een efficiënter VLD werkend federaal België, met regio’s die beter samenwerken en waarbij bevoegdheden aan het meest geschikte niveau worden toebedeeld. Brussel heeft zijn eigen

“We zijn voor een Belgische unie van vier deelstaten, dat een einde maakt aan het politieke kluwen.

Brussel wordt één stadsgewest met één bestuur. Voor onderwijs en cultuur blijven Vlaanderen en Wallonië een rol spelen.”

SP.A

“De MR is gehecht aan België en aan het principe van loyaliteit tussen de federale staat en de deelstaten. De metropolitane gemeenschap moet het Brussels MR

22 JANUARI 2020

I 15

Reportage

Begijnhofkerk van Daniel Alliët wordt House of Compassion

‘Ik wil niet vechten voor stenen’ Sinds priester Daniël Alliët vorig jaar met pensioen ging, heeft de Begijnhofkerk geen pastoor meer. Toch is dat voorlopig nog niet het einde van de kerk die de voorbije dertig jaar gekenmerkt werd door het engagement voor sans-papiers en de allerarmsten in de samenleving.

De kerk huisvest nu een nieuw project dat een stem aan de stemlozen wil geven.

“Als het christendom iets kan betekenen, is het dit: wij moeten de ogen openen.”

— TEKST EN FOTO’S: KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

Daniël Alliët (links) en Evert Wouters: “De Begijnhofkerk wordt een thematische kerk die alleen werkt rond gerechtigheid en mededogen.”

16

I

22 JANUARI 2020

▲

André Léonard. Een charismatische Franse priester moest het begijnhof nieuw leven inblazen en meer kerkgangers aantrekken. Alliët, een West-Vlaming die al meer dan dertig jaar in Molenbeek woont met sans-papiers en daklozen, mocht uiteindelijk nog enkele jaartjes blijven.

“Eigenlijk was het embryootje voor dit project daaruit gegroeid. De armen moesten van Leonard plaatsmaken voor de mooie liturgie. We waren blij dat we mochten blijven, maar parochies zijn er te veel. Eerlijk gezegd, ik zat toen zelfs met een gewetensvraag: mag ik vechten voor die kerk? Ik wil niet vechten voor stenen.”

“Ik was 74 toen ik aan de mensen zei: als jullie willen dat dat hier voortgaat, zal hier meer moeten gebeuren. Het zal ruimer moeten worden. Toen kwam er concurrentie, onder meer van de Stad Brussel. Die trok naar de bisschop, met mijn pensioen in het achterhoofd, om te vragen of ze er geen museum van kon maken, want het is zo een mooie plek en zo een mooi gebouw. Henry Kissinger (Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken in de jaren zeventig, red.) zei dat de olie te belangrijk is om aan de Arabieren te laten, de ondergrond van Congo was te belangrijk voor de Congolezen en deze kerk was te mooi voor de armen. Ik heb de mensen toen wakker geschud. Ik zou geen opvolger krijgen, dat was duidelijk. Een groep heeft dan de krijtlijnen van dit

BRUZZ | DE VERHALEN

O

p het vredige Begijnhofplein kijkt een handvol toeristen op naar de barokke gevel van de gelijknamige kerk. De prachtige façade van de Begijnhofkerk geeft het niet meteen prijs, maar wie binnenstapt, merkt al gauw dat deze kerk anders is. Dat is in grote mate te danken aan de jarenlange inzet van de bekende Brusselse priester Daniël Alliët. Hij opende de deuren van de kerk voor mensen zonder papieren en daklozen. En ook na zijn pensioen drukt Alliët nog steeds zijn stempel op de Begijnhofkerk.

De achttiende-eeuwse preekstoel staat er nog en ook het altaar is onaangeraakt, maar de mis wordt hier sinds Alliëts pensioen niet meer gevierd.

Toch is dit duidelijk niet het einde van de sociaal bewogen Begijnhofkerk. De kerk gaat verder als House of Compassion, een nieuw project.

“Ik heb altijd gezegd dat de kerk voor meer moet dienen dan enkele kerkgangers wanneer ik vertrek,” begint Daniël Alliët zijn verhaal. “Dit wordt een thematische kerk, de House of Compassion. We waren hier al mee bezig: mensen zonder papieren - de slavernij van vandaag - en daklozen. Ook milieu zal erbij komen. Het blijft een kerk, maar een thematische kerk die alleen werkt rond gerechtigheid en mededogen, en waarin de stad weerklinkt op een moderne manier.”

In 2014 werd Alliët bijna uit zijn kerk gestoten door toenmalig aartsbisschop

22 JANUARI 2020

I

17

BRUZZ | DE VERHALEN

Begijnhofkerk

▲

project uitgeschreven. De romp is er nu. Er zal altijd iets zijn met tentoonstellingen. Iedere eerste zaterdag zal er een thematische viering plaatsvinden, met daarna een maaltijd. Die wordt wellicht gemaakt door Collectactif (een vereniging van sans-papiers die tegen voedselverspilling strijdt, red.).”

De nood aan zo’n huis is volgens de oud-priester groot, maar het gaat volgens hem niet louter om medelijden. House of Compassion vertaalt Alliët als het Huis van Mededogen en Gerechtigheid.

“Het mag niet herleid worden tot compassie. Met Pigment (een Brusselse armoedevereniging, red.)

18

I

22 JANUARI 2020

waren we begonnen met het uitdelen van brood. Een ongelooflijk succes, maar het ging aan het doel voorbij: armen het woord geven. Met die ene maaltijd per maand die we hier zullen houden, zullen we de honger in Brussel niet stillen. We willen wel dat het een symbool wordt, waarmee we willen zeggen dat iedereen meetelt. De nood is zo groot als je je ogen durft te openen. We kennen de armoedecijfers. Mededogen is goed, maar we moeten kijken naar de oorzaken. Als het christendom iets van betekenis kan hebben, is het dat.

Wij moeten die ogen openen.”

BOERENZOON In september vorig jaar gaf huidig aartsbisschop Jozef De Kesel

“Kijk naar sans-papiers.

Het is voor mij interessant om te weten te komen waarom zij hun land verlaten hebben” EVERT WOUTERS, PROJECTCOÖRDINATOR

uiteindelijk de toestemming om met dit project van start te gaan. Drie jaar lang mag de Begijnhofkerk deze nieuwe formule uitproberen.

House of Compassion ging intussen een partnerschap aan met Museum Dr. Guislain, het Gentse museum over de geschiedenis van de psychiatrie, dat de

rechterzijbeuk krijgt. Daar zal het museum gedurende de proefperiode van het project twee tot drie tentoonstellingen per jaar mogen houden.

House of Compassion wordt gefinancierd met een fondsenwerving. In twee tot drie maanden tijd zamelden Alliët en co iets meer dan

worden op basis van je naam wanneer je bijvoorbeeld belt omdat je interesse hebt in een huurwoning. Dat was voor mij een eyeopener.

Vervolgens heb ik internationale politiek gestudeerd in Gent. Daar heb ik situaties uit de hele wereld leren kennen die ook terugkomen in dit project, de slavernij vandaag in Libië bijvoorbeeld. Of kijk naar sans-papiers. Het is voor mij interessant om te weten te komen waarom zij überhaupt hun land verlaten hebben, waarom ze hier terechtgekomen zijn en waarom zij het hier moeilijk hebben.

Hebt u een band met de Kerk?

WOUTERS: Ik ben katholiek opgevoed, dat wel. Ik ben gedoopt en heb mijn eerste en mijn plechtige communie gedaan. Verder zit ik nog in de Chiro en ik had ook een aparte studentenjob - bij een begrafenisondernemer - die er een zekere link mee heeft.

Ergens spreekt de Kerk me nog altijd aan.

Was dat een voorwaarde voor deze job?

ALLIËT: Je moet niet superkatholiek

Daniël Alliët ziet in Evert Wouters - in zekere zin zijn opvolger.

200.000 euro in. “Men zou het bijna niet geloven, maar zo hebben we wel bewezen dat dit project gedragen wordt door een groep.” En met de toestemming van De Kezel kon House of Compassion ook een projectcoördinator aanstellen: de 24-jarige Evert Wouters uit het Brabantse Haacht.

“We hebben met hem meteen een sprong gemaakt van 76 naar 24,” lacht Alliët trots. “De hoofdboodschap van het christelijke handelen is niet vereren, maar christelijk zijn.

Daarvoor zijn we op zoek naar nieuwe manieren - we moeten creatief zijn - en ik ben maar een boerenzoon die de dingen ziet. Hiervoor hebben we de jeugd nodig.”

Is hij uw opvolger?

DANIEL ALLIËT: In zekere zin wel. Hij is de eindverantwoordelijke van dit project. Er waren acht kandidaten en hij is het geworden. Het belangrijkste is dat je voldoende bezield moet zijn door de zaak, anders moet je er niet aan beginnen. Hij heeft bezieling en ook wat ervaring. Via zijn stage heeft hij als jongere het arme Brussel leren kennen.

EVERT WOUTERS: Aan de Erasmushogeschool heb ik sociaal werk gestudeerd en ik heb altijd stage gelopen in Brussel. Eerst bij vzw Cosmos, waar ik erg actief was op het terrein, en daarna bij Unia.

Daar heb ik heel veel geleerd, over antidiscriminatie in de brede zin. In Brussel kan je gediscrimineerd

zijn, maar je moet je wel kunnen identificeren met de kern van het christendom. Hij werd beoordeeld als voldoende, maar we hebben hem niet gevraagd hoeveel keer hij de laatste jaren naar de mis is gegaan (lacht).

WOUTERS: Voor mijn tweede gesprek hier moest ik een tekst lezen over de rol van het christen zijn, over hoe we kunnen vermijden dat een kerk die tot niets meer dient, er niet voor iedereen is. Daar kon ik me helemaal in vinden.

INTERRELIGIEUZE VIERING Op 21 maart, de internationale dag tegen racisme, geven Alliët en Wouters het officiële startschot van House of Compassion, met een interreligieuze viering over racisme.

Het programma voor die startdag werd ingekort, om deel te kunnen nemen aan de nationale betoging tegen racisme. Een typische kerk is dit niet.

“Het is geen klassieke kerk, maar een thematische kerk,” geeft Alliët mee. “Hier zullen bijvoorbeeld geen doopsels meer plaatsvinden. Dit is nog een kerk in de zin dat het een vereniging van christenen is, waar ze

samenkomen, maar dan wel in openheid voor iedereen. Ik vermoed dat van de tien vieringen in een jaar er zeker vijf interlevensbeschouwelijk zullen zijn. Met Pasen en Kerstmis zal er misschien een christelijke viering zijn, maar de accenten zijn ontstaan tijdens een bezetting (door sans-papiers, red.).

In het eerste jaar van die bezetting hadden we een kerstviering gedaan, terwijl de moslims en humanisten naar buiten gingen om er stil te zitten. Het tweede jaar was het te gek om zo door te gaan, we kenden elkaar al veertien maanden. Dan hebben we maar samen het feest van het licht gevierd. Dat is ouder dan elke godsdienst.”

“We blijven een kerk - dat steken we niet weg - maar weet je wat katholiek wil zeggen? Dat komt van katholikos, dat wil zeggen voor iedereen. Net zoals de huidige paus - we hebben toch geluk dat we nu een paus hebben die christen probeert te zijn, want ik dacht dat dat niet meer mocht - sluiten we niemand uit.”

Al blijft de Begijnhofkerk dus een christelijke kerk, toch zijn de interreligieuze elementen niet nieuw.

In 2017 mocht een Koerdische artiest van kunstenhuis Globe Aroma een interreligieuze kapel inrichten in de linkervleugel van de kerk, rond het thema van de Gulden Regel: behandel anderen zoals je door hen behandeld wil worden.

“Dat was een statement om te zeggen dat wie daarmee akkoord gaat, kan meedoen. Christenen die er niet mee akkoord gaan, vliegen bij wijze van spreken buiten,” lacht Alliët.

We komen in het schip, het midden van de kerk, terecht. De stoelen van weleer staan er niet meer. Die hebben plaatsgemaakt voor twee lange rijen tafels, omringd door gasverwarmers. “Recht naar het altaar zitten, dat is voor de klassieke christen,” zegt Alliët. “Martin Luther King zei: ‘Ik heb een droom, dat wij allemaal - vroegere slaven en slavendrijvers - samen aan een lange tafel zitten.’ Deze tafels zijn het symbool van samenzijn. Iedereen is hier welkom. Die tafels moeten het symbool worden in plaats van het altaar. Het zijn de tafels waar in Brussel alle godsdiensten samenzitten, waar diegenen die niet meedoen in de maatschappij mogen samenzitten.”

22 JANUARI 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

Daniël Alliët opende de deuren van de kerk voor mensen zonder papieren en daklozen

I

19

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

‘Kleine kinderen zijn kleine foodies’ Aurélie D’Hulst, oprichtster van babyvoedingsmerk Sienna & Friends

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

W

20

at je als baby eet, bepaalt grotendeels wat je als volwassene eet. Je ontdekt in de periode tussen zes maanden en twee jaar alle smaken, kleuren, geuren en texturen. Ja, kleine kinderen zijn kleine foodies. De gangbare industriële babyvoeding draagt niet bij tot de ontwikkeling van de nutritionele intelligentie. Die potjes en papjes hebben niets te maken met wat we later eten. Ouders willen er liever ook niet van proeven. Ik miste babyvoeding die lekker, gezond en gevarieerd is, en die inspeelt op de trend naar plantaardig, biologisch, vers en lokaal. Kinderen moeten weten wat er op hun bord ligt en wat goed voor hen is. Daarmee voorkom je ook slecht eetgedrag op latere leeftijd en alle ziekten die daaruit voortvloeien. Zoveel mensen kampen met overgewicht en obesitas.

Ik heb een ruim gamma ontwikkeld van biologische kruidenmixen, sauzen, tapenades, soep, gezonde snacks, olijfolie, havermoutpap en pasta. Het zijn geen volledige maaltijden. Je moet er verse producten aan toevoegen, zoals groenten en fruit, vlees of vis. Dat wil ik ook stimuleren: samen koken, zonder dat je uren in de keuken

I

22 JANUARI 2020

hoeft te staan, en samen aan tafel gaan. Mijn producten zijn aangepast aan de behoeften van baby’s. Ze bevatten geen toegevoegde suikers en zouten, en geen additieven. Ik heb voor de recepten samengewerkt met een kinderarts en een kinderdiëtiste. De wetgeving is trouwens heel strikt. De toevoeging van kruiden en specerijen, zoals oregano, gember en kurkuma, maken het eten avontuurlijker en gezonder. Ik heb ook producten voor kinderen die ouder zijn dan drie jaar. Een belangrijke leeftijd, want dan slaat de neofobie toe, de afkeer van nieuwe voedingsmiddelen. Bovendien zijn kinderen dan nog niet klaar voor volwassenenvoeding, die vaak veel te zout of te zoet is voor hen.

De start-up is mijn persoonlijke verhaal. Ik kook graag en ken alles van kruiden en specerijen. Ik ben getrouwd met Max en we hebben samen twee zoontjes: Amedeo en Leopoldo. Sienna is de dochter die we nooit zullen hebben. Ik hou me vooral bezig met de productontwikkeling en met sales en marketing.

Mijn man bekommert zich om de financiële en juridische aspecten. We vullen elkaar perfect aan.

Ik kom uit een ondernemende familie. Mijn ouders hebben in Kortrijk een advocatenkantoor

opgericht en ook mijn broers hebben die vibes meegekregen. Het was voor mij nu of nooit, in de hoop dat ik later ook iets kan nalaten aan mijn kinderen. Ondernemen gaat natuurlijk gepaard met stress en risico’s. Je moet ook op zoek gaan naar betrouwbare partners, zoals familiebedrijven die de productie voor hun rekening nemen. Gelukkig zijn de reacties op vakbeurzen erg positief. Onze producten liggen sinds november in de biowinkels, onder meer bij Färm en Sequoia.

Nederland en Frankrijk lonken.

Brussel biedt de ideale combinatie van stad en natuur. Mijn kinderen kunnen elke dag met hun botten in het bos of het park spelen.

Tegelijk ben ik ook graag sociaal actief en ik geniet van de bars en restaurants aan Brugmann, Châtelain of Flagey. In vergelijking met andere grote steden is een leuk huis hier nog betaalbaar. Mijn grootste ergernis? Het drukke verkeer. Als je met de auto rijdt, weet je niet wanneer je zult aankomen. Als fietser voel je je niet zo veilig, want er zijn bijna geen aangepaste fietspaden. Maar ik voel me hier thuis en wil hier mijn kinderen opvoeden. Drietalig, in het Frans, Engels en Nederlands.

— TOM VAN BOGAERT

Aurélie D’Hulst (35) B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

lanceerde, samen met haar Belgisch-Italiaanse man, biologische babyvoedingsproducten onder de naam Sienna & Friends. Ze heeft twee kinderen, van twee en vier en woont in Ukkel. Ze groeide op in Kortrijk. Ze studeerde communicatiewetenschappen in Leuven en was tien jaar actief in de kruiden- en specerijenbranche. siennafriends.com

© SASKIA VANDERSTICHELE

22 JANUARI 2020

I

21

Erfgoed

Archief mozaïeklegger van Horta opgedoken

Als alle stukjes samenvallen

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Filippo Pellarin in het midden, bij werken in de Brusselse Wauquiezmagazijnen.

De bekendheid van het oudste mozaïekatelier van België, P.A. Pellarin in Molenbeek, bleek door de tijd ondergesneeuwd. Het verhaal kwam boven water toen mozaïekrestaurateur Mikal Kindt dozen vol negentiende-eeuws archief toegestopt kreeg, afkomstig van een Molenbeekse zolder. “De Horta-experts zullen ogen trekken,” gniffelt de onderzoekster, die het vergeten ambacht linkt aan een erfgoedzoekactie. — JEAN-MARIE BINST

B

ij een studie van de bevloering van de loggia’s en het interieur van het Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen deed Mikal Kindt, één van de twee conservator-restaurateurs van mozaïek in Vlaanderen, een vondst. Het archief refereerde aan de naam en het adres van de uitvoerders: de gebroeders Pellarin, mosaicisti in Sint-Jans-Molenbeek. In de bevolkingsregisters vond ze dat de Italiaanse mozaïekleggers in diverse straten in de Heyvaertwijk hadden gewoond: de Prinsesstraat, Birminghamstraat en Cail et Halotstraat - een steegje in Ransfortstraat. Vader Pellarin strandde met zijn zonen Filippo (24) en Angelo (14) in Brussel, in de

22

I

22 JANUARI 2020

tweede helft van de negentiende eeuw, om hun ambachtelijke referentie te ‘verzilveren’. Maar van hun ateliers in Molenbeek is er geen enkel spoor meer over.

Toen bedacht Kindt een bijzondere zoektocht. In de Heyvaertwijk stak ze gericht briefjes in brievenbussen met de boodschap: ‘Mocht u iets weten over de familie Pellarin, ik ben er uiterst in geïnteresseerd.’ Zo kreeg ze plots reactie van een oude garagist die belde dat hij dozen had staan vol materiaal van de mozaïsten over wie zij het had. “U mag ze gerust komen halen. Ze staan nog op zolder. U krijgt ze.” De man had de archiefdozen bewaard omdat zijn dochter ooit architectuur zou studeren, wat nooit het geval werd.

Zo kreeg Kindt het archief van Pellarin cadeau. “Het is het soort ontdekking dat je maar eenmaal in je leven meemaakt,” glundert de mozaïekonservator.

KLACHTENBRIEVEN “Wat ik in het archief vond?” vertelt Kindt. “Vooral facturen en documenten van 1876 tot 1906. Onder meer 836 visitekaartjes van architecten en steenkappers, en zakenlui uit die periode. Verder veel handelscorrespondentie. Vooral klachtenbrieven omdat de werken vertragingen opliepen. In die tijd duurde een vloerafwerking snel drie tot zes maanden, met beurtrollen tussen alle stielmannen. Mozaïek leggen werd bij alle weer gedaan, om

ook in de sneeuwmaanden een basisinkomen te garanderen.

Bouwverlofperiodes voor vriesweer bestonden toen niet. Vandaag vermijdt men vries- en hitteperiodes om barsten te voorkomen.”

“In de brieven staan vragen als: ‘Wanneer komt u polijsten, want de trap wordt geplaatst?’ Ook vond ik contracten, persknipsels en brieven van en naar familie in Italië of hun filiaal in Verviers (waar Angelo werkte, red.) en naar broers in Londen (de familie telde tien kinderen, red.). Tekeningen waren er amper bij. Die hoorden de architecten toe: de Pellarins waren uitvoerders.“ Hoe die fortuinzoekers-mozaïekleggers uit de streek van Friuli hier belandden? Kindt, die een Erasmusproject in Athene volgde en van de Koning Boudewijnstichting een studiebeurs in Italië kreeg voor jong getalenteerde erfgoedberoepen, weet er alles van: “Halfweg de negentiende eeuw zijn er in Montpellier, Besier en Nimes, in Zuid-Frankrijk, Romeinse mozaïeken ontdekt. De enige die de techniek van mozaïek-

EXPO

neostijlen, met referenties tot in België. De art nouveau volgde eind negentiende eeuw. Een Afrikaans ‘paleis’ in de Zoo van Antwerpen, de vloer van de vestibule en andere delen van de Koninklijke Sterrenwacht in Ukkel, zoals de mozaïekster die gericht is naar de zonnetelescoop, of de hal van de Academie voor tekenkunst in Molenbeek: het heeft allemaal de signatuur van Pellarin. Kindt: “Daar hebben we nog een vondst gedaan. Een dame

ik ook af dat het Pellarin-bedrijf zwak scoorde in het polijsten van vloeren. Ze deden een beroep op families als Pietrogali en Patrizio, omdat die dat polijsten wel goed beheersten. Die families bleven hier.”

Dat bracht Kindt bij een ontdekking. “Ik vond correspondentie van 1886 tussen Victor Horta en de Pellarins, voor een gebouw in de Twaalfkameren in Gent. Ze waren daar ‘s morgens samen geweest en

“We zagen we in de kelder van de Sterrenwacht één kubieke meter staan van mozaïek die ooit uitgebroken was” MIKAL KINDT, CONSERVATOR-RESTAURATEUR

vroeg me waar de steentjes te vinden waren om herstellingen te kunnen doen, en toen zagen we in de kelder van de Sterrenwacht één kubieke meter staan van mozaïek die ooit uitgebroken was. Er is dus materiaal te over om herstellingen uit te voeren.”

UNIEKE FOTO In de negentiende eeuw emigreerden de Noord-Italianen massaal, tot Amerika. De families kenden elkaar en voegden zich dus ook in Brussel bij ‘nieuwe zelfstandigen’ als de gebroeders Pellarin, die hen werk verschaften. Bij Pellarin had men ook de voorkeur om alleen met bepaalde families te werken, omdat ze aangetrouwde familie waren bijvoorbeeld, of omdat ze een grote stielkennis hadden. “Uit brieven leid

stuurden dezelfde dag nog de bevestiging van het contract per brief. Ook moeten ze nog in 1906 voor hem hebben gewerkt, met name voor de Wauquiezmagazijnen (nu Stripmuseum in de Zandstraat in Brussel, red.). Pas toen ik in december 2019 een laserscanning van de mozaïekvloer van de vestibule met Google Maps bekeek, realiseerde ik me dat ik een foto uit het Pellarinarchief herkende. Die foto had ik nog niet kunnen thuisbrengen. Ze groepeert de Italiaanse werklui van de Società Mosaicista rond Filippo Pellarin. Hij zit centraal (foto links) in de hal van dit Horta-pand. Ik zag een nog levende nicht van Filippo Pellarin in Padua, nu negentig jaar oud, en ze herkent haar oom op de foto. Het is de enige foto die we van hem hebben.”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

restauratie beheersten, waren ambachtslui uit de regio Friuli, van de Scuola Mosaicisti del Friuli. Hun voorouders realiseerden door de eeuwen heen de mooiste mozaïeken in Venetië. Ze waren vertrouwd met keien in de rivieren, die ze sinds mensenheugenis verpulverden.

Daarmee legden ze de typische Venetiaanse pavementen met de techniek van batatta (nu terrazzo genoemd, red.).”

“Ook vond een streekgenoot uit het Italiaanse Sequals, Giandomenico Facchina, een moderne werkwijze om sneller mozaïek te leggen. Hij bedacht iets om de aankleding van de koepel van de Opéra Garnier in Parijs betaalbaar te houden. In de plaats van stukje per stukje mozaïek ter plaatse te klieven en te puzzelen in het mortel, bedacht Facchina de revolutionaire techniek om mozaïek omgekeerd in stevige papiervellen (van honing, bloem en water) van maximaal vijftig vierkante centimeter te bevestigen. Zo konden hele delen in een keer vanaf de stellingen op het plafond gemonteerd worden.

Het was dan alleen nog zaak om de tijdelijke drager eraf te halen en alles te voegen.”

“Uit hun archief kon ik ook de materiaalkennis afleiden, zoals de bastaardmortel, een mengeling van kalk en cement met baksteenpoeder, om het hydraulische karakter te versterken. Met soms nog wat steengruis erbij. Het budget van 3.000 frank per vierkante meter zakte hierdoor naar 160 frank. Dat werd dus een heel andere aanbesteding voor een werk dat geen jaren meer duurde.”

Met die Romeinse ‘vondsten’ ontstond een modefenomeen van Romeinse, Griekse en Egyptische

Mozaïeken P.A. Pellarin Frères 30/1 tot 22/2, Académie de Dessins, Keramiekafdeling Mommaertsstraat 2-A, Sint-Jans-Molenbeek 0474/242.248, www.mikal.be

Publiciteitsaffiche van het huis Pellarin.

Zoek mee naar mozaïek in uw buurt HOE EENVOUDIG IS HET? Ga op zoek en maak een foto van elke mozaïek in je buurt (binnen of buiten)

▲

aardewerk, steen, marmer, email, glas, metaal …) in de negentien gemeenten.

“Als het meldpunt voor Brussel marcheert, kan de share-actie uitgebreid worden naar andere (Europese) steden. De zoekactie in Sint-Jans-Molenbeek duurt nog tot 22 februari.

Al 27 burgers hebben ontdekkingen gedeeld.”

▲

Mozaïekconservator Mikal Kindt lanceert in primeur via BRUZZ een burgerinitiatief voor ontdekking van oude en nieuwe mozaïeken in het Brussels gewest. De zoekactie is een uitbreiding van wat pas opgestart is in Sint-Jans-Molenbeek. Het wordt een schattenvondst van onbekende mozaïekdecoraties (in

Upload deze foto via de link www.mosaics.world

De signatuur van Pellarin-Molenbeek in de Antwerpse Zoo.

22 JANUARI 2020

I

23

Interview

‘Ik wil twee werelden Nisma Alaklouk, een Palestijnse in Brussel

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Vijf vrouwen, die elk een band hebben met de Arabische wereld, en in Brussel wonen.

Dat is het recept voor het boek ‘Brusselse vrouwen’ van de BelgischPalestijnse schrijfster Nisma Alaklouk.

“Ik wilde een idee geven van de diversiteit in Brussel. Dit is hoe ik de stad zie.”

— JASMIJN POST, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

24

I

22 JANUARI 2020

BOEK Brusselse vrouwen 19,99 euro, vertaald uit het Arabisch door Desirée Custers

aan elkaar voorstellen’ ALAKLOUK: Natuurlijk. Ik denk zoals elke vrouw uit het Midden-Oosten.

Je hebt na je achttiende geen complete vrijheid. Zelfs als je een ruimdenkende familie hebt, zullen ze nog indirect druk uitoefenen: “Doe dit, doe dat, want dat zal beter zijn.” Ook voor mij was de druk van mijn familie een van de redenen om te vertrekken. Er zijn ook families die je echt dwingen iets te doen. De familie van Sarah uit het boek,

“Ik weet zeker dat er in Europa ook mensen zijn die geloven dat wij nog op kamelen rijden” NISMA ALAKLOUK, AUTEUR

mensen uit de Verenigde Staten, Afrika of Azië, overal, die allemaal verschillende talen spraken en harmonieus samenleefden. It amazed me.”

Het boek gaat over de Belgische Lore, de Palestijns-Syrische Maha, de Tunesische Suad en de Iraakse Miriam. U hebt die diversiteit uiteindelijk ook tot het onderwerp van uw boek gemaakt.

NISMA ALAKLOUK: Dit is hoe ik de

stad zie. Als je een Brusselaar ontmoet, is het altijd een Belg afkomstig uit Spanje, of een Belg afkomstig uit Italië, of Turkije of Marokko. Maar ik kan niet schrijven over iets dat ik niet zelf heb geleefd, of ervaren, dus koos ik voor iets dat ik kende. Daarom hebben de meeste vrouwen een Arabische achtergrond. Het is ook de reden waarom ik koos voor een verhaal over vrouwen en hun relaties. Ik had mijn vriendinnen daarmee zien worstelen, dat heeft me geïnspireerd. Al is het verhaal fictief.

Sommige vrouwen in het boek worstelen met een traditionele achtergrond. Is dat iets waar u zichzelf ook van hebt moeten bevrijden?

bijvoorbeeld, staat haar niet toe om te scheiden. Als een vrouw in het Midden-Oosten scheidt, betekent dat dat ze niet goed genoeg is om een familie te stichten. Ook is het niet vanzelfsprekend om kinderen alleen op te voeden. Het heersende idee is dat een vrouw een man nodig heeft om haar te leiden. In het boek wilde ik laten zien: kijk, deze vrouw kan het wél. Het is haar keuze, of je het er nu mee eens bent of niet: je moet het accepteren.

Hoe is het boek, dat eerst in het Arabisch verscheen, ontvangen?

Want u stipt wel een paar taboes aan, zoals echtscheidingen.

ALAKLOUK: Je kunt het inderdaad moedig noemen om over die onderwerpen te schrijven, maar ik heb positieve feedback gekregen.

Sommige lezers geloofden al in deze ideeën, maar hadden nog niet genoeg moed verzameld om ze uit te voeren. Ze wilden er eerst over lezen om zich erdoor te laten inspireren.

U laat in het boek niet alleen Palestina zien aan de Belgische lezer, maar vertelt ook over Brussel en bij uitbreiding Europa aan de Arabische wereld.

ALAKLOUK: Ik voel me thuis in België, en het was inderdaad mijn missie

om de twee werelden aan elkaar voor te stellen. Ik heb hiervoor al verschillende andere boeken geschreven, die moeilijk te vertalen waren omdat het Arabisch rijk is en je heel poëtisch kunt schrijven. Maar dit boek heb ik geschreven met beide samenlevingen in mijn achterhoofd.

U stelt ook een paar stereotype denkbeelden aan de kaak. De Iraakse Miriam luistert een gesprek af tussen twee Arabisch sprekende mannen die zeggen dat Europese vrouwen gemakkelijk zijn in bed.

ALAKLOUK: Sommige mensen kunnen niet reizen, dus ze krijgen hun ideeën van films en televisie.

Dat mensen hier geen stabiele relaties hebben, maar alleen seks hebben, is een van de clichés. Of dat iedereen hier vreemdgaat. Het is grappig, ik weet zeker dat er in Europa ook mensen zijn die geloven dat wij nog op kamelen rijden en niet naar de universiteit gaan. De vooroordelen werken in beide richtingen.

Uw passie als schrijver is om uw land te representeren en ‘het onuitsprekelijke toch uit te drukken’. Wat bedoelt u daarmee?

ALAKLOUK: Toen ik hier als Palestijnse net was, zat ik vol woede en gevoelens van onrechtvaardigheid en frustratie. Het was sterker dan mezelf, het nam mijn leven over.

Maar nu denk ik steeds vaker: wat als er een vredesovereenkomst is?

Vroeger zou ik dat nooit gedacht hebben. Palestijnen zeggen voor de camera dat ze gaan vechten voor hun land, dat tenslotte van hen is. En de Israëli’s zullen de pers te woord staan en zeggen dat ze vrede willen, en ze zijn in staat om daarvoor te zorgen. Wij verliezen altijd: soms

zijn het kinderen die omkomen, huizen die vernietigd worden, net als ziekenhuizen of scholen … Wij zijn de zwakste van de twee. Ik weet zeker dat we vrede willen, maar we geven het niet toe voor de camera.

Zij zeggen dat wél voor de camera, maar ze willen het eigenlijk niet. Dat is het probleem. Terwijl het ons leven beter zou maken.

Ik was bijvoorbeeld uitgenodigd voor een festival in Palestina, een groot literair festival, het was in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Israël heeft me uiteindelijk geweigerd. Terwijl ik de Belgische nationaliteit heb, maar het maakte hen niets uit: ik kom uit Gaza, dus mocht ik niet binnen. Het is mijn land en toch kon ik niet gaan, terwijl andere mensen wel kunnen gaan zonder toestemming te vragen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

N

isma Alaklouk komt in 2013 uit Palestina naar Brussel. Ze heeft op dat moment al vrienden in België en besluit hier te blijven, tijdens een literair evenement. Het leven in Brussel bleek een openbaring. “In mijn land zie je niet zoveel buitenlanders. Mensen reisden wel om de wereld te zien, maar toen ik een tiener was, was dat niet gemakkelijk. In Brussel zag ik

184 pagina’s uitgeverij Bitbook

Is dat nog steeds wat u wil laten zien in uw werk?

ALAKLOUK: Het hangt van de periode af, maar ja, ik wil het nog steeds. In het nieuwste boek heb ik het hier ook over: het personage van Thomas, de zoon van de Belgische Lore, representeert hoe sommige Europeanen denken over Palestijnen of het Midden-Oosten in het algemeen: dat de mensen achtergesteld zijn of op een lager niveau staan. En ze behandelen Israëli’s wél als gelijken. Ik wilde dat idee weergeven in het boek. Zeker nu je ziet dat jonge mensen steeds verder naar rechts opschuiven – denk maar aan de uitslag van de Vlaamse verkiezingen (van alle mensen die op Vlaams Belang gestemd hebben, is dertig procent jonger dan 34, red.).

Jonge mensen blijven niet meer voor altijd in hetzelfde dorp. Ze reizen, ze zien de wereld. Dat zou de geest toch moeten openen?

Nisma Alaklouk Palestijnse komt in België aan in 2013 behaalt een master Management aan de VUB in 2018 volgt een opleiding

Java Intec Brussels freelanceauteur sinds 2009 2009 ‘We met again’ roman verschenen in het Arabisch 2011 ‘Tamal’ educatief boek 2013 ‘An old dress’ ma-

gisch-realistische roman 2015 lid van PEN Vlaanderen 2019 ‘Brusselse vrouwen’ roman in Arabisch en Nederlands

22 JANUARI 2020

I

25

Nick Trachet Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Tet B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Het is weer Nieuwjaar!

Maar nu wordt het Chinees Nieuwjaar, en vandaar ook het Vietnamees. Die feesten, die enkele dagen tot een week kunnen duren, beginnen dit jaar op 25 januari. En de Vietnamezen, die dezelfde kalender gebruiken, noemen dat festival Tet. Mooi toch?

Wij Europeanen zijn een beetje geobsedeerd door eten. Dat was in de tijd van mijn ouders en grootouders wel wat minder, alhoewel? Grote feesten, voor de grote stappen in het leven, mochten wat kosten en familiemaaltijden die zes uur duurden waren geen uitzondering. Maar kookboeken kopen?

Neen. Voor de katholieken was er Ons Kookboek.

Voor de vrijzinnigen was er De raadsman in de kookkunst/Le Conseiller Culinaire van Gaston Clément. En daar deed (doet) men het al generaties mee.

Maar in China is de volksobsessie met eten opvallend. De oudere generatie heette vrienden welkom met de (retorische) vraag: “Heb je al gegeten?” Gevolg van vervlogen hongersnoden? Wie weet. Nieuw gewonnen welvaart uit

26

I

22 JANUARI 2020

zich altijd eerst in een overvloed van voedsel.

Denk aan de Duitse Fresswelle, de vraatgolf die toesloeg na de Tweede Wereldoorlog en waar we het imago van

de dikke Duitser aan overhouden. De Duitsers hadden niet meer naar hun honger gegeten sinds 1914!

De Chinezen dus.

Hun Nieuwjaar wordt gezien als het begin van de lente. Iedereen komt terug in zijn familie, wat in China tot een volksverhuizing leidt, waarbij het Amerikaanse Thanksgiving in het niets verdwijnt. Familie is voor de Chinezen alles. Voor de eerste dag moeten ze weer bij de haard van hun voorvaderen zijn. En

“Wist u dat de wereldprijs voor garnalen sterk wordt beïnvloed door de dag van het Chinese Lentefestival?”

dan komen ze vijf dagen niet buiten, zo heet het, dus moeten ze eten genoeg in huis hebben.

Dat binnen blijven heeft te maken met de Chinese draken die dan gevaarlijk zouden kunnen zijn, maar dat is de oude traditie. Ondertussen maakt men de lekkerste dingen klaar, en in de Chinese winkels liggen er bijzondere lekkernijen klaar. Wist u dat de wereldprijs voor garnalen sterk wordt beïnvloed door de dag van het Chinese Lentefestival?

Iedereen kan mee feesten. De talrijke Chinese restaurants doen in de komende week wel wat rond hun Nieuwjaar en meestal krijg je nog een mooi cadeautje. Ik heb ook al tombola’s meegemaakt.

Wil je het thuis vieren? Vooral dumplings, zeg maar Chinese ravioli en gyoza zijn in deze tijd erg in. De lenterolletjes, die wij hier loempia noemen, zijn genoemd naar de nieuwjaarsviering. En verder kan alles met voedsel uit de zee, en de kleur rood.

Zeevoedsel staat voor rijkdom en overvloed, gekookte kip doet het ook goed.

O ja, en de ‘Chinese fondue’, ook bekend als hotpot of steamboat is nu ook in het seizoen.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen?

BRUZZ.be/trachet

Kunst Collections, an exhibition of fine and decorative arts, Thomas Deprez Fine Arts, Bodenbroekstraat 8-A, Brussel, www.thomasdeprezfinearts.com

Zavelwijk lokt nieuwe antiek- en kunsthandelaars

Bruneaf, 22/1–26/1, www.bruneaf.com Brafa Art Fair, 26/1-2/2, www.brafa.art

Thomas Deprez met een werk van Xavier Mellery in de hand.

Rechts een werk van Oscar Coddron.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© SASKIA VANDERSTICHELE

Kunsthandel zonder galerie De Zavel trekt een nieuwe soort van kunsthandel aan. Als een beurs als Bruneaf of Brafa eraan komt, valt het op hoe buitenlandse handelaars even een pop-upgalerie mogen houden bij lokale collega’s. Maar er zijn ook nieuwkomers zonder galerie, ‘marchands en chambre’. Zo heeft Thomas Deprez uit Geluveld sinds kort een appartement als pied-à-terre aan de Zavelkerk, tegelijk goed als kijkexpo. — JEAN-MARIE BINST

O

p een eerste verdieping die uitkijkt op de flamboyante laatgotiek van de Zavelkerk woont Thomas Deprez (27) sinds oktober 2019. Na een stage bij een prestigieuze galerie in St James’s, Londen, en een masterdiploma kunstwetenschappen aan de UGent, werd hij zelfstandig zaakvoerder van Thomas Deprez Fine Arts., speciaalzaak in Les XX, Belgisch symbolisme en impressionisme. Omdat hij merkte dat zijn beroep hem bijzonder vaak in Brussel bracht, had hij al twee en een half jaar lang een pied-à-terre in de Anneessenswijk. “De wijk is aangenaam jong en volop in herwaardering, daar rond Fontainas.

Maar toch niet de plek om kunsthandel te drijven,” zo verklaart hij zijn verhuizing. “De Zavel is hét hart

voor antiek in Brussel, en Brussel is toch nog altijd letterlijk en figuurlijk de hoofdstad van België. Bovendien is Brussel als centrum van Europa een kruispunt waar iedereen passeert. Ook voor de buitenlandse kunsthandelaars en -verzamelaars is het toch iets makkelijker te vinden dan het verre Geluveld,” grapt hij.

IN EIGEN HUIS Bozar kon zich met zijn tentoonstellingsprojecten in het Paleis voor Schone Kunsten een ‘Museum zonder Collectie’ laten noemen. Zo ook positioneren zich nieuwe kunsthandelaars in de markt als galeriehouder zonder galerie, wat in het Frans marchand en chambre heet en in het Engels beter bekend is als private dealer. Ze hoeven geen dure galerie meer met personeel, maar

ontvangen in eigen huis. “Ik kan rustiger afspraken maken met geïnteresseerden, en er blijft tijd voor ander werk, bijvoorbeeld onderzoek en contacten met buitenlandse klanten en musea.

Zonder ‘winkel’ heb ik ook tijd om de baan op te gaan of artikels te schrijven zonder dat mijn deur platgelopen wordt.”

De kamers van Deprez zijn leefbaar ingericht als een smaakvol appartement van een verzamelaar: een eigenzinnig potlood- en inktwerk op goud van Xavier Mellery boven de schoorsteenmantel, een levensgroot zelfportret van Franz Charlet in pastel, een bureau de dame van Victor Horta … “Dat werd altijd beschreven als afkomstig uit het Brusselse Hôtel Aubecq, maar het dateert waarschijnlijk van iets

vroeger en komt misschien wel uit zijn eigen woonst in de Amerikaanse straat in Elsene. We zijn nog druk in de weer dat alles te onderzoeken.”

Hij gaat de unieke collectie af. Grote keramiekvazen van Omer Coppens of een imposante art-nouveaujardinière in zilver van het Brusselse juweliershuis Wolfers Frères, duiken op. “Vroeger zei men in Brussel: ‘Ceci n’est pas de l’argent, c’est du Wolfers’ als het om een stuk van de legendarische zilversmid Philippe Wolfers ging.”

Tijdens de nu lopende beurzen als Bruneaf voor tribale kunst, staan kunsthandelaars van de Brussels Art Square (BAS) voor enige tijd hun galerie - deels - af aan buitenlandse handelaars. En in de rand van Brafa Art Fair, dé grote beurs (in Thurn & Taxis) ontpopt zich ook veel interesse voor de handel aan de Zavel. De kruisbestuiving van bezoekers dient elke kunstinteresse, zo is de teneur langs twee kanten.

Maar waarom staat Deprez (nog) niet op Brafa? “Dat moet je hen misschien vragen (lacht), maar voor de prijs van een stand op Brafa woon ik een jaar lang in dit appartement op de Zavel, fantastisch toch?”

22 JANUARI 2020

I 27

COLOFON

Big City

BRUZZ

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq

Het hokje bovenaan een wenteltrap is net groot genoeg voor de beiaardier en het klavier.

CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Eva Christiaens, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Bram Van Renterghem, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Danny Vileyn, Tom Zonderman

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© PHOTONEWS

MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker CULTUUR & UIT: Geert Van der Hallen VORMGEVING CULTUUR & UIT: Heleen Rodiers ACTUA: Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck

Is de beiaard van het federaal parlement nog in gebruik?

AN UIT BRUSSEL-STAD

A

l meer dan dertig jaar weerklinkt in de Vrijheidswijk aan het Warandepark ieder uur het geluid van de klokken van de beiaard van het federaal parlement. Die werd in 1985 geïnstalleerd op het dak van het Huis van Parlementsleden. En dat mag je letterlijk nemen, met 37 klokken die hangen te blinken boven de stad. Om ze ook te laten klinken, wacht de muzikant een tocht langs een wenteltrap met meer dan honderd treden. Die

28

I

22 JANUARI 2020

geeft uit op een hokje dat net groot genoeg is voor de beiaardier en het klavier. Dat gebeurt een achttal keer per jaar voor speciale gelegenheden als de nationale feestdag of de feestdag van het Brussels Gewest. Maar ook de Vlaamse, Waalse en Duitse Gemeenschap worden gevierd met de komst van een echte beiaardier. En zo heeft ook de beiaard van het parlement een communautair programma.

Het is trouwens niet de enige in de stad. We tellen er vijf. Die op het parlement is een lichte beiaard. De grotere versie ervan is te vinden

in de Sint-Michiel- en Sint-Goedelekathedraal.

Verder is er nog eentje onderaan de Kunstberg waarvan de elf klokken gouden mannetjes zijn die bij klokslag kunnen dansen op het uur. Twee kleinere modellen huizen in het stadhuis van Sint-Pieters-Woluwe en in de klokkentoren van de Onze-Lieve-Vrouw van Finisterraekerk in de Nieuwstraat.

GEEN HUISBEIAARDIER Niet enkel ons land heeft een beiaard op het parlement staan. Ook het Canadese en Catalaanse parlement hebben hun eigen exemplaar. Iedere dag fleurt een vaste beiaardier daar de middag op met een melodie. Zo’n huisbeiaardier die op een vast tijdstip de klokken laat

luiden, zoals in Canada en Catalonië, is er in Brussel helaas niet. “En dat is jammer,” zegt Dina Verheyden, leerkracht op de beiaardschool in Mechelen. “Want een beiaard die bespeeld wordt door een beiaardier klinkt gewoon beter en heeft ook veel meer charme.” Het was voor haar dan ook een eer om in 2013 op de Dag van de Dynastie zelf te mogen plaatsnemen achter het instrument dat zijn oorsprong kent in de Lage Landen.

“Wanneer je alleen op het dak zit met zicht op de stad en je weet dat je muziek geapprecieerd wordt, dan is dat een erg fijn gevoel.”

— LUANA DIFFICILE

VOLGENDE WEEK Waarom bestaat het station Brussel-Congres?

VERTALING

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

DB620561H9

DB623070I9

JOUW AFVAL OOK

Je vacature in deze rubriek?

Wij staan voor je klaar tel. 051 26 67 89

DB649815A0

hallo@regiotalent.be

WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR:

CHAUFFEUR MET RIJBEWIJS CATEGORIE D OF

BEREID DIT TE DOEN. Het gemeentebestuur van Wemmel werft aan:

- Voor het besturen van bussen - Voor het leerlingenvervoer - Mannelijk, vrouwelijk, gepensioneerde, zelfstandige

GEMEENSCHAPSWACHT (C1-C3)

Wonende in de streek van: 1760 Roosdaal en 1800 Vilvoorde Indien u geïnteresseerd bent gelieve ons te contacteren via telefoon 02 356 67 58 of e-mail naar minervacars@hotmail.com

De job: Je helpt van Wemmel een veilige en nette gemeente te maken, waar het aangenaam leven is. Je patrouilleert op regelmatige tijdstippen door de gemeente en signaleert problemen aan de bevoegde dienst. Je informeert en sensibiliseert inwoners en helpt hen graag verder bij vragen. Je houdt toezicht bij scholen of evenementen. Je stelt inbreuken op het GAS-reglement vast.

Jouw profiel: Vlot, positief ingesteld, klantvriendelijk, gediciplineerd, alert, behulpzaam. Je bent bereid tot weekend- en avondwerk. Je hebt een diploma van het secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs.

DB647926A0

Ons aanbod: een groene werkomgeving | een positieve werksfeer | job met veel variatie | maaltijdcheques | gunstige verlofregeling | fietsvergoeding of terugbetaling openbaar vervoer voor woon-werkverkeer | hospitalisatieverzekering | opleidingsmogelijkheden |

CARE4FLEETS WERFT AAN! Care4fleets is als servicebedrijf gespecialiseerd in operationele fleetservices en biedt haar diensten zowel aan bedrijven die een eigen fleetafdeling hebben als aan bedrijven die gespecialiseerd zijn in wagenparkbeheer. care4fleets is een bedrijf in sterke groei met diverse doorgroeimogelijkheden.

MEER INFO: WWW.WEMMEL.BE of 02/462.05.40

INTERNAL ACCOUNT MANAGER (Vilvoorde)

AANKOOP nertspels (bontjassen) • parels oude merkhorloges • oud goud zilveren en gouden munten • tin tandgoud • allerlei zilver • porselein zijden tapijt • rode koralen • edelstenen schilderijen (16e-17e-18e E) • porselein merkhandtassen • diamanten

> Je vormt de spilfiguur in ons service proces en bent het aanspreekpunt voor onze klanten fleetowners. Je beheert het volledige fleetproces van een wagen van begin tot eind. > Door jouw sterke opvolging, servicegerichtheid en klantvriendelijkheid zorg je ervoor dat onze klanten ontzorgd worden en elke partij tevreden is.

Ben je administratief en communicatief sterk? En ben je een krak in customer delight? Ben je in het bezit van een bachelordiploma of heb je een relevante ervaring opgedaan? Ben je communicatief vaardig in zowel Nederlands, Frans als Engels? Dan zijn wij op zoek naar jou!

BEL 0489 94 49 72 GRATIS OFFERTE

ALLROUND ADMINISTRATIEF BEDIENDE (Vilvoorde)

DB634786J9

Ben je een administratieve duizendpoot? Wil je meehelpen aan de organisatie van de centrale diensten van onze bedrijvengroep zoals telefonie, administratieve en boekhoudkundige taken? Ben je een hulpvaardige persoon van nature? Dan ben je aan het juiste adres! Wij zoeken een gemotiveerde en flexibele medewerker ter ondersteuning van het management.

Kreta!

ZIN OM MEER TE WETEN OVER ÉÉN VAN DEZE JOBS? Neem dan contact op via hrm@kapman.eu

Bekende tophotel Capsis Blue 5***** (score: 8.1/10!)

Bijzonder lekker ALL INCLUSIVE

INBEGREPEN • vliegreis & bagage AFREISDATA 2, 9, 16, 23 en 30 mei • 29 augustus 5, 12, 19 en 26 september

DB649794A0

€799 /persoon /p

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

DB648759A0

Re i s f a m i l i e C a r l i e r

8 fijne dagen

DB649154A0

Interesse? Stel je ten laatste op 16 februari 2020 kandidaat!

Via e-mail naar personeelsdienst@wemmel.be of per post naar Gemeente Wemmel, dienst Interne zaken, Dr. H. Folletlaan 28, 1780 Wemmel.