BRUZZ actua - editie 1671

Rubrieknaam

#1671 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

17 | 07 | 2019

WANNEER DE STRAAT JE TUIN WORDT ‘Een mens heeft natuur nodig’

© SASKIA VANDERSTICHELE

GUDULE

Brussel heeft een eigen wijn

JOOST VANDECASTEELE

‘Mijn eigen boeken gooide ik weg’

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

ANTOINE DRICOT, ZUIDSTRAAT "Ik ben afkomstig uit Namen. Ik woon nog maar een jaar in Brussel. Als kind kwam ik vaak naar het theater in Brussel en had ik

het gevoel dat ik er altijd al gewoond had. Het eclectische van de stad raakt me, ze is feestelijk en melancholisch tezelfdertijd.

Kleine dorpjes liggen verborgen tussen twee straten. Ik draai fictiefilms, maar maak ook muziek, foto's en grafisch werk.

Nu draai ik een kortfilm die zich afspeelt in een wijk die erg op een Brusselse lijkt. Brussel is echt een inspirerende stad."

17 JULI 2019

I

3

Inhoud

Op stap met Week van de netheid Daniel ZesSoumillion tips DEEL 2 voor een propere stad 1816

Spreektijd Pascal Verbeken Reportage

'Brussel is vele steden' “Plots leerde ik mijn buren kennen�

Straattuinieren

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

16

Samenleving Gameverslaving overwinnen

10

Ondernemen

Thierry Lejeune maakt Brusselse wijn

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ 22 10

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ

ABONNEER JE NU GR

OP BRUZZ.BE/ABONN ATIS EMENT

Bal National Mis vanvan de nationale Aan deniets vooravond feestdag zet het Bal National het de verkiezingen Brusselse Vossenplein in vlam. Met in Brussel. onder meer Belle Perez, Lange Jojo & Boogie Boy. Beleef het live op BRUZZ tv.

Wie is wie in Brussel Kiest 2019?

De Brusselse en Vlaamse lijsttrekkers geportretteerd.

Vanaf 3 mei BRUZZ tv

Elke middag gaan twee politici live met elkaar in debat en beantwoorden ze uw vragen.

Vanaf 6 mei, elke werkdag tussen 12 en 14u Zaterdag 20 juli vanaf 20u45 BRUZZ radio BRUZZ tv

NIEUWS UIT BRUSSEL. CULTUUR IN BRUSSEL. BRUSSEL. BRUZZ.

RUZZ_BW-ABO-90x291.indd 1

18/04/2019 16:02

Leven langs het Kanaal BRUZZ-reporter Toon Hendrikx bezoekt Brusselaars van divers pluimage die hun leven opbouwden op of langs het Kanaal. Leer ze kennen in een reeks portretten in BRUZZ24.

Vanaf vrijdag 19 juli BRUZZ tv De lijsten, de Nederlandstalige kandidaten en al het verkiezingsnieuws op brusselkiest.be. .

Naar de Foor BRUZZ.be

Radiopresentator Gunnar maakt collega Luana wegwijs op de Brusselse Extra verkiezingsbijlage Zuidfoor.

Elke dag testen bij ze het tussen de magazine met daarin de inzet Hallepoort en de Anderlechtsepoort vannieuwe de verkiezingen, interviews een attractie uit. met alle lijsttrekkers en een Vanaf maandag 22 juli tussen rapport van de parlementsleden.

16u en 19u woensdag 15 mei BRUZZ radio en op BRUZZ.be BRUZZ magazine

Edito

EDITO

Wake-upcall — KRISTOF PITTEURS

Verhalen uit de bibliotheek DEEL 2 28 03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

14

Interview Biser Alekov

20

Enfant Terrible Walid Glaied

26

Zomereeks Brusselse markten (3): le Châtelain

30

Nick Trachet

31

Beeldspraak

32

Big City

Zomerstop Dit is het laatste nummer van BRUZZ magazine in juli.

We sluiten vier weken. Op woensdag 21 augustus komt het volgende magazine uit.

Prettige vakantie.

Blijf ons zeker volgen op BRUZZ radio (FM 98.8), televisie en BRUZZ.be.

Als alles loopt zoals gepland, hebben we op het moment dat u dit leest een Brusselse regering. Eén die van verkeersveiligheid een prioriteit wil maken. Eén die eindelijk van verkeersveiligheid een prioriteit wil maken, ben je geneigd om te zeggen. Zeker nadat zaterdag nog maar eens een voetganger werd aangereden en overleed.

Precies een jaar geleden bleek dat in 2017 het aantal dodelijke verkeersslachtoffers in Brussel was gestegen.

Alle betrokkenen hadden het toen, in juli 2018, over een wake-upcall.

Sindsdien krijgen we de ene wake-upcall na de andere.

De wake-upcall nadat Dariana Palcau op 31 maart werd doodgereden toen ze in Koekelberg op het zebrapad overstak.

Of die op 22 mei, op 24 mei, of die op 18 juni … Een meisje van zestien, een meisje van drie, een jongen van zes …

Of de wake-upcall van 18 juni: een chauffeur rijdt op de Helmetsesteenweg in Schaarbeek een veertienjarig meisje aan en pleegt vluchtmisdrijf. De man reed rond ondanks een rijverbod.

De nieuwe Brusselse regering wil er nu echt werk van maken: de al druk besproken eengemaakte zone 30 komt er. En wat meer is: de volgende regering wil het mogelijk maken dat de auto van wegpiraten in beslag wordt genomen.

Eindelijk wil men wegpiraten treffen daar waar het het meeste pijn doet: in hun portefeuille.

Met dank aan de Nederlandstalige partijen die de verkeersveiligheid op de tafel van de onderhandelaars hebben gelegd.

De goede intenties zijn er. Laten we nu hopen dat ze ook uitgevoerd worden.

Want een zone 30 invoeren is één ding.

Ervoor zorgen dat overtreders bestraft worden, is een ander.

Hoeveel snelheidscamera’s werkten er alweer in het hoofdstedelijk gewest?

Hoeveel politierechters zien vaste klanten zelfs na het zoveelste rijverbod met een brede glimlach voor hun rechtbank verschijnen? In de Mercurius-databank zouden agenten eindelijk kunnen opzoeken of een chauffeur al dan niet een rijverbod heeft. Alleen werkt die na anderhalf jaar nog altijd niet naar behoren: softwareproblemen zo blijkt.

De man die Stefanie Verbraekel doodreed werd veroordeeld tot een werkstraf van 250 uur, tweehonderdvijftig. Het parket ging wel in beroep, maar de eerste uitspraak maakt veel duidelijk.

Willen we de verkeersveiligheid echt verhogen, hebben we een integrale aanpak nodig.

Zones 30. Maar ook aangepaste infrastructuur, een politiekorps dat de middelen krijgt om overtreders te betrappen en rechters die strenge straffen kunnen uitspreken in de wetenschap dat die ook worden uitgevoerd.

Alleen zo kan de nodige mentaliteitswijziging er komen. Alleen zo gaan snelheidsduivels beseffen dat Brussel geen raceparcours is, alleen zo gaan mensen met meer dan één glas te veel op hun auto aan de kant laten staan.

BRUZZ | VOORAF

Joost Vandecasteele

“De goede intenties zijn er. Laten we nu hopen dat ze ook uitgevoerd worden”

BRUZZ magazine gaat vier weken met vakantie, maar op BRUZZ.be volgen we de regeringsvorming verder op de voet.

Geniet van de vakantie en hou het vooral veilig.

17 JULI 2019

I

5

6

I

17 JULI 2019

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Hier met die foor

Š BELGA

Het is weer vijf weken feest tussen de Hallepoort en de Anderlechtspoort op de jaarlijkse Zuidfoor. Misschien is dat volgend jaar niet meer het geval, want er zijn plannen om de kermis - tijdelijk - te verhuizen naar de Heizelvlakte. De komende jaren zal de foor immers te lijden hebben onder de werkzaamheden voor metrolijn 3 en het nieuwe station Toots Thielemans. Fabian Maingain (DĂŠfi, rechts), Brussels schepen van Economische Zaken, is daar niet voor te vinden en wil de kermis behouden in haar huidige omgeving. De Zuidfoor staat er nog tot en met 18 augustus.

17 JULI 2019

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

BRAL

Zonnepanelen

Bestuurder Raf Pauly zal in april 2020 de coördinatie van stadsbeweging BRAL op zich nemen. Tot dan is Piet van Meerbeek interim-coördinator. Na veertien jaar werk bij stadsbeweging BRAL, waarvan tien jaar als coördinator, stapte An Descheemaeker begin 2019 over naar het kabinet van Brussels schepen voor Mobiliteit Bart Dhondt (Groen).

Vanaf 1 januari 2020 wordt de terugdraaiende teller voor de eigenaars van zonnepanelen in het Brussels gewest afgeschaft. Concreet betekent dat voor particuliere eigenaars meerkosten van zowat 150 euro per jaar.

11.000 Zo’n 11.000 bezoekers zakken donderdag af naar de hoofdstad om er de Vlaamse feestdag te vieren tijdens de evenementen van ‘Vlaanderen feest, Brussel danst’. Het hoogtepunt was een uitverkocht concert van Will Tura in de Ancienne Belgique.

MAAR RESULTATEN HANGEN AF VAN HANDHAVINGSBELEID EN INFRASTRUCTUURWERKEN

BRUZZ | DE WEEK

Zone 30 moet veiligheid verhogen Halverwege de maand juni heette het nog dat verkeersveiligheid in de (Franstalige) onderhandelingsnota in geen velden te bespeuren was, in het ontwerp-regeerakkoord zou verkeersveiligheid de topprioriteit zijn. Wat is er gebeurd? Een analyse. — DANNY VILEYN

O

m te beginnen is de idee voor de invoering van een zone 30 helemaal niet nieuw. Het was aftredend minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) die het voorstel eind 2017 al op de regeringstafel legde, maar er werd toen beslist om het idee te laten uitwerken in het kader van het gewestelijk mobiliteitsplan. Twee: verkeersveiligheid staat minder hoog op de politieke agenda bij Franstalige partijen dan bij Nederlandstalige, wat niet betekent dat er geen individuele Franstalige politici zijn die verkeersveiligheid een prioriteit vinden. Maar het grote verschil is, althans aan Nederlands-

8

I

17 JULI 2019

talige kant, dat niet langer de Open VLD de grootste partij is, maar Groen. Smet heeft met Groen - vier gekozenen - een sterke bondgenoot.

Samen hebben ze blijkbaar de Franstalige partijen kunnen overtuigen.

Maar een groene bestuursdeelname op zich volstaat niet. In Schaarbeek, zowat de slechtste leerling van de klas als het op verkeersveiligheid aankomt, behoren de groenen, Nederlandstalig en Franstalig, al twintig jaar tot de meerderheid, met belangrijke bevoegdheden als mobiliteit. Last but not least besteden de media uitvoerig aandacht aan ieder zwaar

ongeval en aan wangedrag van automobilisten in het algemeen.

Vorig weekeinde was er opnieuw een dodelijk verkeersongeval met vluchtmisdrijf. En eveneens vorige zaterdag beschadigde een opvliegende chauffeur zeven auto’s omdat hij blijkbaar niet zo makkelijk weg kon met zijn geparkeerde wagen in Sint-Gillis.

Ook is vorig weekeinde bij trajectcontrole gebleken dat 43 procent van de auto’s aan de Van Praetbrug te snel reed.

HANDHAVING Dat de algemene invoering van een zone 30 - op de grote verkeersassen na - media-aandacht krijgt, is niet te verwonderen. Maar de invoering van zone 30 op zich, zal niet veel uithalen, ook grote delen van Schaarbeek zijn immers zone 30.

VUB-professor duurzame mobiliteit Cathy Macharis zei aan onze collega’s van De Morgen: “Op zich is het een goede maatregel. Maar die is enkel nuttig als er voldoende handhaving is.” Met andere

woorden: zonder eenduidige controles en bestraffing in de zes politiezones gaan hardleerse chauffeurs zich niets van de maatregel aantrekken en veel te snel blijven rijden. Dat de regeringsonderhandelaars ook de inbeslagname van auto’s overwegen, kan duiden op een cesuur.

Minstens even belangrijk echter is de heraanleg van straten, pleinen en kruispunten. Het beste is met smallere straten en het planten van bomen snel rijden onmogelijk te maken, maar hiervoor zijn de gemeenten bevoegd. Uit het lek over de zone 30 blijkt echter dat gemeenten die weigeren mee te stappen in het verhaal waarin Koning Auto van zijn troon gestoten wordt, minder subsidies zullen krijgen. Een stok achter de deur dus.

Wat moet er dan concreet gebeuren? Er zijn alvast goede en slechte voorbeelden uit de afgelopen legislatuur. Smet heeft de verkeerslichten aan Vanderkindere in Ukkel laten verwijderen en heeft er een rotonde aangelegd: de auto’s minderen vaart

Uitbater gezocht

Kaaitheater

App gestopt

De federale overheid zoekt naar een oplossing voor het art-decozwembad van Résidence Palace. Bedoeling is een uitbater te vinden die ook de renovatie mee bekostigt, zodat Brusselaars er weer kunnen gaan zwemmen.

Agnes Quackels en Barbara Van Lindt nemen samen de leiding van het Kaaitheater over. Quackels komt over van Kortrijkse kunstencentrum BUDA, Van Lindt verdiende haar sporen in Amsterdam.

De app tegen seksuele intimidatie ‘Blijf van mijn lijf’ is niet meer te downloaden. De vzw Touche pas à ma pote wijst op een gebrek aan financiering. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets (CD&V) maakte vorig jaar geld vrij voor de app waarmee gebruikers seksuele intimidatie in de openbare ruimte konden signaleren.

© CAS

HISTORICUS LODE WILS

(in ‘Knack’) BRUZZ | DE WEEK

De lichten aan Vanderkindere in Ukkel maakten plaats voor een rotonde.

Er is geen enkel land in Europa waar zoveel gestrafte collaborateurs volksvertegenwoordiger, senator en zelfs minister geworden zijn als in Vlaanderen

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

als ze het rond punt naderen en het verkeer stroomt veel vlotter door.

Maar hij heeft verzuimd om de Albertlaan te versmallen, en echte fietspaden en bredere voetpaden aan te leggen. Langs de Albertlaan wordt nog altijd veel te snel gereden en voor ouderen, mensen in een rolstoel en vrouwen of mannen met kinderwagens zijn goede, brede voetpaden geen luxe.

Want zoals zowat alle verkeersspecialisten poneren: de zone 30 moet worden ingepast in een volledig verhaal, met meer ruimte voor fietsers en voetgangers en investeringen in openbaar vervoer.

Maar dat alles kost veel geld, geld dat ministers met andere bevoegdheden niet kunnen uitgeven. De volgende mobiliteitsminister kan maar beter met duidelijke afspraken over geld de eed afleggen. Of de komende legislatuur een breuk inluidt, wordt dus afwachten. Met groene regeringsdeelname en bestuursdeelname in veertien gemeenten zou het alvast moeten.

17 JULI 2019

I

9

Reportage

Steeds meer Brusselaars vergroenen hun eigen straat

‘Plots leerde ik mijn buren kennen’ BRUZZ | DE VERHALEN

Misschien hebt u er wel een in uw straat. Een buurman of –vrouw die op een dag besliste om van de rommelige zone rond een straatboom een tuintje te maken. Steeds meer Brusselaars nemen zelf het initiatief om een anonieme grijze straat van groen te voorzien. Ze krijgen er niet alleen een huiselijke straat voor terug, het groen is vaak ook zaaigoed voor bloeiend sociaal contact. “Mensen hebben natuur nodig.” — KRIS HENDRICKX, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

K

ijk, deze klimop lag op straat te sterven nadat een buur de plant met pot en al naar een dief had gegooid.

Ik heb hem gered.” We staan op de hoek van de Veydtstraat en de Florencestraat in Elsene, niet ver van de Baljuwstraat. Kathleen ‘Cathy’ Horicks (68) toont ons een armzalig straatboompje waarrond ze een ware urban jungle heeft aangeplant. Naast de gereanimeerde klimop ontwaren we ook een rozenstruik, irissen, clematis, stokrozen, narcissen én struikmalva.

Samen met haar vier bloembakken en de monumentale rozenstruik voor haar huisgevel – “en u bent nog niet op het mooiste moment gekomen” - vormt het ensemble een echte blikvanger op het kruispunt.

“Ze zijn hier zelfs al films komen draaien,” glundert Cathy. Ze wijst naar de overkant van de straat, waar ook stokrozen beginnen te groeien.

“Ik ga regelmatig wat zaaien in de

10

I

17 JULI 2019

straat. En zie je het restaurant op de andere hoek? Die zijn er ook mee begonnen nadat ze mijn boomtuin hadden gezien.”

Cathy begon een vijftal jaar geleden met haar straattuin. “Een mens heeft natuur nodig en ik heb geen tuin. Ik ga niet op vakantie, met mijn pensioentje gaat dat niet. De straat is mijn tuin en ik ben er bijna elke dag mee bezig.” Dat er al eens afval in haar perkje wordt gedropt kan de straattuinier niet ontmoedigen. En ook de wildplukkers – “sommigen komen zich hier bedienen als in een bloemenwinkel!” – krijgen Cathy niet klein.

De gepensioneerde secretaresse is maar een van vele Brusselaars die de voorbije jaren de straat op trok met hark en gieter. In tal van wijken kleuren de straten steeds groener, met dank aan buurtbewoners die de bal aan het rollen brachten. Of we nu door hip Sint-Gillis, volks laag-Vorst of de armere Anneessenswijk rijden,

overal ontwaren we straattuintjes.

Soms strak uitgevoerd, soms weelderig beplant en vaak aandoenlijk gebricoleerd.

TROTTOIRBURGEMEESTER Winkeluitbater Walid (51) is zo’n vergroeningspionier. Toen hij zeven jaar geleden een zaak in werkkleding op de Bockstaellaan overnam, gaf de Syriër de boom op de stoep meteen een bloemenkuur. Zijn bonte bloemenperk lijkt in een soort kleurencompetitie verwikkeld met de buitenmuur van de winkel waaraan tientallen fluoveiligheidskleren hangen. “De gemeente heeft mijn voorbeeld uiteindelijk gevolgd,” vertelt Walid. “Vorig jaar

zijn ze mijn tuintje komen fotograferen en niet zoveel later kregen alle bomen op de laan een omheining.”

Zo ver het oog reikt zien we inderdaad boomtuintjes en uniforme boomhekjes. Maar niet een van de perken is zo fleurig als dat van Walid.

Op de kersverse stadsomheining monteerde de boomvoetboer onlangs een bescheiden bankje. “Ik breng hier de dag door, drink hier mijn koffie en rook er mijn sigaret. De oudere buurtbewoners komen hier vaak zitten om te kletsen en naar mijn bloemen te kijken. Dit is dan ook de enige bank in de hele straat.”

Walids broer woont op de eerste verdieping, legt hij uit. “Gisteren zijn

BRUZZ | DE VERHALEN

“Brussel is een stad waar al het groen achteraan zit” NATALIA STRAATTUINIER

De Syrische Brusselaar is een mooie illustratie van wat auteur Jane Jacobs ooit ‘Eyes on the street’ noemde in haar bekendste werk The Death and Life of Great American Cities. In dat boek analyseerde de Amerikaans-Canadese onder meer waarom de sfeer

in haar eigen New Yorkse straat nu eigenlijk zo goed zat. Een deel van het antwoord luidt ‘functievermenging’, waardoor er op elk moment van de dag wel iemand een oogje in het zeil houdt. Op de Bockstaellaan luistert die iemand vaak naar de naam Walid.

STORMLOOP OP GEVELPLANTEN Walids verhaal toont hoe initiatiefrijke burgers de overheid op ideeën kunnen brengen. Sint-Gillis ging nog een stapje verder en creëerde een dik jaar geleden een eigen vergroeningscel binnen de administratie, de Saint-Gilliculteurs. “Burgemeester Charles Picqué was altijd al erg begaan met groen in de openbare ruimte,” vertelt verantwoordelijke JeanFrançois Gheysen. “Wist u dat de bomen op het Van Meenenplein voor het gemeentehuis exemplaren zijn die hij heeft laten overbrengen van de Hallepoortlaan, toen de metro daar werd gebouwd? Hij was

▲

we hier na sluitingstijd nog twee uur blijven zitten. Gewoon rondkijken en bijpraten.”

Zijn dagelijkse aanwezigheid maakt van Walid een beetje de burgemeester van het trottoir. De winkeluitbater ziet alles en praat met iedereen. We zien hoe een zwarte buur een praatje komt slaan en een Nederlandstalige vader met dreumes hem groet. En als Walid toch zijn winkel binnenstapt, heeft hij altijd wel een half oog op zijn boomtuin. “De jongeren durven al eens zomaar een bloem te plukken.

Ik leg hen dan vriendelijk uit dat die straattuin er voor iedereen is.

Want veel mensen hebben geen eigen tuin zoals ik.”

17 JULI 2019

I

11

BRUZZ | DE VERHALEN

De stille opmars van de straattuin

▲

toen nog geen burgemeester.

Voordien was dat een kaal plein.”

Met de oprichting van de cel speelt Sint-Gillis in op een nieuwe trend, legt Gheysen uit. “Picqué heeft begrepen dat er een nieuw enthousiasme is voor de stad, ook in het buitenland. Veel mensen willen er wonen, maar verwachten wel kwaliteitsvolle openbare ruimte, met gezellige en propere straten.” En groene straten zijn doorgaans ook netter, weet de verantwoordelijke.

“Onlangs hebben we krokussen geplant op een bekende wildstortplaats. Sindsdien is het daar schoon.”

Anders dan op de Lakense Bockstaellaan schiet de cel alleen in actie om buurtbewoners te helpen bij hun project. “Mensen moeten zich 12

I

17 JULI 2019

“De oudere buurtbewoners komen hier vaak zitten om te kletsen en naar mijn bloemen te kijken” WALID WINKELUITBATER EN STRAATTUINIER

betrokken voelen en voor de planten zorgen, anders werkt het niet.”

Inwoners van Sint-Gillis kunnen bij de Saint-Gilliculteurs een klimplant aanvragen voor hun huisgevel of raad en daad om een tuintje rond een

straatboom aan te leggen.

Vooral de gevelplanten zijn een eclatant succes. De gemeente installeerde er de voorbije jaren al ruim 420, vooral in laag Sint-Gillis.

Een indrukwekkend aantal, als je

weet dat er in heel Sint-Gillis maar 700 straatbomen staan. En elk jaar lopen zo’n 200 aanvragen binnen, meer dan de cel kan bolwerken.

Vandaag zijn die ruim 400 planten doorgaans nog klein, maar veel groenvrije straten in de wijk zullen de volgende jaren geleidelijk een nieuw gezicht krijgen.

“En weet u wat gek is?” vraagt Gheysen. “Het zijn vooral de exotische planten die het goed doen, doordat we hier in een stedelijk warmte-eiland zitten. De Chinese trompetklimmer gedijt hier bijvoorbeeld uitstekend, terwijl inheemse planten vaak moeite hebben.” De boomtuintjes, waar de bewoners een vergroeningsvergunning voor moeten aanvragen, zijn vandaag veel minder

CATHY GEPENSIONEERDE EN STRAATTUINIER

populair. “Nochtans biedt zo’n vergunning meteen een garantie dat de tuin beschermd wordt.”

GEEN DADA VAN BOBO’S Wie zijn die burgers die naar groen snakken? Het cliché wil dat het les bobos zijn, de hippe en progressieve middenklasse, zegt Gheysen. “Maar dat klopt helemaal niet. De aanvragen tonen gewoon een dwarsdoorsnede van de bevolking van SintGillis.” Ook de Cathy’s en Walids uit de gemeente vinden met andere woorden de weg naar de Saint-Gilliculteurs.

Dat de liefde voor groene straten geen kwestie is van afkomst of sociale klasse, zien we ook op een tocht door laag-Vorst. De wijk, die er

vijftien jaar geleden nog verwaarloosd bijlag, zit de voorbije jaren in de lift en wordt ook steeds groener.

De vonk voor die vergroeningsgolf ontstond wellicht in de Halvemaanstraat, waar één bewoner een ongezien enthousiasme tentoonspreidde. Tussen de Wielemans Ceuppenslaan en de Montenegrostraat tellen we liefst 107 plantenpotten en -bakken, allemaal het werk van Mohamed Boulahya.

Geen kleine minipotjes, maar exemplaren die soms tachtig centimeter hoog zijn, met onder meer olijfbomen, bananenplanten, vijgenbomen en bamboe. Een titanenwerk, al was het maar omdat die planten ook allemaal water willen.

De wilde planter, die zichzelf ook le jardinier philosophe noemt, is op vakantie als we aanbellen, maar verschillende buurtbewoners wijzen hem aan als de aanstichter van een beweging die naar de aanpalende straten oversloeg. In de Berthelotstraat ontstond zo ‘Verte Berthelot’, dat een reeks van boomvoeten onder handen nam en op zijn beurt de bewoners van de nabijgelegen Edisonstraat overtuigde. We bellen er aan bij Natalia en Dimitri, een Duits-Italiaans paar.

“Ik kom uit Hamburg, een veel groenere stad dan Brussel, ook op straat,” vertelt Natalia. “Brussel is een stad waar al het groen achteraan zit. Ik vind dat tamelijk oninteressant voor alle mensen die geen tuin hebben of geen blik op een groen binnenblok.”

NETWERK In haar eigen straat was Natalia voortrekker voor een groep die klimplanten, bloembakken én boomtuintjes aanlegde. “We hebben met Facebook en flyers gewerkt en dan bereik je maar een bepaalde groep, merkte Dimitri. “Zodra je echt op straat staat met je tuinmateriaal verandert dat en merk je dat ook de

BRUZZ | DE VERHALEN

“De straat is mijn tuin en ik ben er bijna elke dag mee bezig”

mensen die buiten die circuits vallen echt geboeid zijn door groen op straat.”

De ‘Verte Edison’-actie leidde niet enkel tot een minder troosteloze straat, merkte Natalia. “Je leert vooral veel mensen kennen, ik wist echt niet dat ik zoveel sympathieke buren had. En de kinderen ontdekken plots dat er buren zijn van dezelfde leeftijd met wie ze het kunnen vinden.”

De impact blijkt groter dan occasionele contacten. De plantacties zorgen er op hun beurt voor dat de buren sneller op de kar springen als er andere dingen op het spel staan. Het geplande immoproject naast het nabijgelegen kunstencentrum Wiels volgen veel straatbegroeners vandaag met argusogen.

En ook de toekomst van het moeras - een volgelopen bouwput - op de site laat hen niet onberoerd. “Daar ruimen we dit weekend op, kondigt Dimitri aan. “We gedragen ons steeds meer als die Italiaanse anarchisten, die zelf in actie schoten waar de staat dat niet deed en bijvoorbeeld zebrapaden gingen herschilderen. Wat begon met een paar straatplantjes, is vandaag een echt netwerk.”

17 JULI 2019

I

13

Samenleving

Kinderen van woonwagenbewoners zijn de dupe van verhuissysteem

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Analfabetisme wordt in stand gehouden’

Woonwagenparken, zodat de school voor de kinderen vlakbij is. Daarmee kunnen in amper enkele generaties de achterstandsproblemen van de Brusselse woonwagenbewoners worden opgelost. Dat stelt activist Biser Alekov, die succesvolle voorbeelden uit Bulgarije aanhaalt.

— JEAN-MARIE BINST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

E

en dak boven het hoofd en recht op onderwijs, het lijkt evident, maar als het over woonwagenbewoners gaat, lijkt ‘Niet in mijn buurt’ de norm te zijn, als woonwagens ergens neerstrijken. Vaak verhuizen maakt het niet gemakkelijk om de leerplicht na te leven. Anderlechtenaar Biser Alekov (40) komt sinds achttien jaar op voor hun rechten. Eerst in Bulgarije, sinds 2001 in België. Als psycholoog en pedagoog met een doctoraat over de materie is hij goed geplaatst om het te hebben over het leven van woonwagenbewoners.

de bevolking als ‘geïsoleerd’ wordt gezien? Toen ik uit Bulgarije naar hier kwam, was het de eerste keer dat ik woonwagenbewoners zag. In mijn land is iedereen sedentair. Ik leerde die Brusselse woonwagenbewoners kennen, omdat ze een referentie-adres kwamen vragen bij vzw Foyer, om hun post af te halen.

Ik vond het vreemd dat zij goed Nederlands of Frans spraken, maar tegelijk meer problemen ondervonden dan een migrant die pas aankomt en de taal niet kent. Toen merkte ik dat hun kinderen niet geschoold zijn, dus analfabeet.

De Romzigeuners worden als een ‘aparte’ gemeenschap gezien en benaderd.

Permanent verhuizen treft vooral het kind, dat geen vaste school heeft.

BISER ALEKOV: Hoe kunnen we over

gelijkheid spreken als een deel van 14

I

17 JULI 2019

ALEKOV: Ik wil mijn Bulgaarse geboortedorp als voorbeeld stellen: Seslav, waar nog een vijfhonderdtal

Roma in huizen leven. Onder de Roma zijn een twintigtal universitairen met sleutelposities in de regio, zoals artsen. En het grootste gedeelte heeft secundair onderwijs gevolgd. In 2004 hebben we een onderzoek gedaan naar de Roma in dat dorp. Wat bleek? De Roma van Seslav hebben zich gemobiliseerd en zijn burgers geworden, terwijl twintig kilometer verderop de Roma marginalen zijn. In de jaren 1960 volgde één jongen secundair onderwijs, om leraar te worden. Hij keerde terug als leraar, met als gevolg dat de generatie na hem het basisonderwijs helemaal afmaakte.

Nog een generatie later hebben jongens ook de middelbare school afgemaakt. Ik ben van de derde generatie, die wel naar de universiteit is gegaan.

Wat toont dat aan?

ALEKOV: Het bewijst dat de mobilisatie van de eerste Roma-leraar om jongeren naar school te doen gaan vijftig jaar later een prachtig resultaat heeft opgeleverd. Soms loopt het anders. In de jaren 1970 werd een meisje naar school gestuurd. Een jaar later kwam ze zwanger terug.

Gevolg: tot twintig jaar later stuurde niemand zijn dochter naar school. In 1990 zat er geen enkel meisje in de secundaire school. Eentje probeerde het toch en maakte haar opleiding af.

Toen ze terugkwam, mocht ze als administratief medewerker in de gemeente werken. Vandaag volgen zowel meisjes als jongens universitair onderwijs. Dat proces van investeren in onderwijs geeft resultaat op lange termijn, met de derde generatie die actieve en geïntegreerde burgers worden.

Als ze alleen binnen Brussel zouden verhuizen, zou dat toch veel vergemakkelijken?

ALEKOV: Sommige hebben een eigen terrein, andere zijn trekkers. Slechts enkele van de negentien Brusselse

De ouders zelf zouden de leerplicht moeten respecteren, als ze een beter leven willen voor hun kroost.

gemeenten hebben ooit een terrein ter beschikking gesteld. Eén in Haren-Zuid, dat gesloten is, en één in Anderlecht op de Lenniksebaan bij Het Rad. Het probleem is dat de woonwagens niet permanent op een terrein mogen blijven, zelfs al zijn de bewoners al jaar en dag Brusselaar.

In de Dantestraat (Anderlecht) stonden een tijd lang Rom-zigeuners op een terrein van de Fondation Boghossian. Vorig jaar zijn ze er verjaagd. Als reden werd gegeven dat het terrein gesaneerd moet worden en dus onbewoonbaar was. Die woonwagenbewoners gingen dan dicht bij de Cora kamperen, maar na twee weken joeg de politie hen daar weg. Toen trokken ze naar Parking C aan de Heizel. Ook daar moesten ze na twee weken weg. Volgde een plek achter de Ikea, zelfde verhaal. En dat herhaalde zich tot 7 mei 2019, toen de nationale actie van de politie plaatsvond (zie BRUZZ 1670, red.), waarbij veel caravans in beslag zijn genomen.

Vreemd genoeg werd de woonwagenvorm in 2018 als domicilie erkend. Als een burger voor verhoor of criminele vermoedens wordt opgepakt - of het nu witwaspraktijken of autozwendel is - neemt men toch het appartement of huis van zijn familie en kinderen niet af. Hier is dat wel gebeurd. Mensen met

“Investeren in onderwijs geeft resultaat op lange termijn, met de derde generatie die actieve en geïntegreerde burgers worden” BISER ALEKOV ROMA EN ACTIVIST

enige status in hun gemeenschap moesten naar Samusocial.

Beschaamd hebben velen mij gevraagd om aan niemand te zeggen dat ze daar een bed en eten krijgen.

Er zijn criminelen opgepakt.

ALEKOV: Er zijn minstens twintig mensen na één dag vrijgelaten, zonder bezwaren. En wat vertelden ze me over hun dag opsluiting?

Niemand werd bij naam geroepen om een verklaring af te leggen, ze kregen een nummer op de arm geschreven en werden met dat nummer geroepen. Er wordt direct een link met de geschiedenis gemaakt. Beangstigend.

Op 2 augustus houden we een jaarlijkse ceremonie in Auschwitz-Birkenau, en we wilden jongeren van hier laten meegaan.

Wat bleek? De negentien- en twintigjarige Brusselse Rom-zigeu-

ALEKOV: Als je niet weet waar je morgen gaat wonen, als je altijd onder stress staat omdat je weggestuurd kan worden ... dan is het normaal dat onderwijs niet de eerste prioriteit is. Bovendien is er geen mechanisme gecreëerd om de leerplicht op een humane manier op te volgen, ook al sturen ouders hun kinderen niet naar school.

Vaste terreinen zouden beter zijn?

ALEKOV: De oplossing om woonwagenparken te creëren werd al tijdens de vorige legislatuur in het Brussels gewest aangereikt, maar geen enkele gemeente is bereid om een terrein te openen. De enige plek was in Haren-Zuid, maar die is nu gesloten.

De vraag is dus - gezien het Gewest al vijf jaar geen oplossing aanreikte - of we op lokaal niveau de politieke wil hebben om het standplaatsprobleem op te lossen? Stel dat er over drie jaar een terrein beschikbaar is, dan kunnen de kinderen worden opgevolgd in scholen.

Het gaat maar om 350 mensen in Brussel. Enkele terreinen zouden volstaan, in een paar gemeenten die bereidwillig zijn. Maar Schaarbeek, Molenbeek, Anderlecht en eigenlijk alle negentien gemeenten geven het signaal nergens een terrein te willen opbouwen. Terwijl de woonwagen voor een Roma-zigeuner gewoon een woontype is, niet een verhuistype.

We zien erg duidelijk dat in Europa het anti-gipsyisme opwaait.

Wij denken en handelen anders dan de woonwagenbewoners. Mocht jij drie maanden in hun situatie leven, zou je actie ondernemen. Een terrein zoeken, onderhandelen, politici aanspreken en al je relaties.

Dat alles met je ervaring, je schoolbagage, je kennis van de administratieve omgeving, de structuren. Maar iemand die nooit naar school is gegaan, ziet zijn relaties beperkt tot de handelaar om de hoek. Zij hebben geen sociale ervaring. En nu zouden wij willen dat ze elkaar mobiliseren en hun rechten opeisen.

Hoe kunnen ze dat? Ze zijn sociaal gehandicapt. Ze kunnen niets anders dan in eigen gesloten familiekring verder leven. Met vrouwen die niet mogen werken en alleen maar hun kinderen bijhouden. De wereld is hen onbekend en vreemd. Zo complex is het.

BRUZZ | DE VERHALEN

Biser Alekov (foto links, op de caravan) bij Melodie en haar kroost in Anderlecht: “Er is geen enkele staanplaats meer in het Brussels gewest, sinds Haren-Zuid gesloten werd.”

ners die zich wilden inschrijven vertelden me dat ze analfabeet zijn.

Hun uitleg was dat ze heel hun leven altijd moesten verhuizen en geen schooljaar konden afmaken op één plek in de stad. Die jongvolwassenen van negentien communiceren via gsm met elkaar zonder te kunnen schrijven. Ieder gebruikt een ander emoticon als naam.

Alle kinderen hebben recht op onderwijs in België, maar de kansen voor deze zigeuners worden beknot als ze zo vaak verhuizen. Hoe kunnen zij zich gerespecteerd voelen als burgers-sinds-generaties?

Hoezeer worden ze belast door hen geen stabiliteit te gunnen? Dus vraag ik me af, wat hebben wij als samenleving gedaan dat analfabetisme bij jongeren in de 21ste eeuw nog bestaat?

Rechtzetting In het artikel ‘Na de razzia de caravanverkoop’ (BRUZZ 1670 van 10 juli 2019) wordt verkeerdelijk vermeld dat Foyer het dossier voor de VN twee maanden na datum nog steeds aanvult met getuigenissen. Foyer stuurt wel getuigenissen van woonwagenbewoners

door naar UNIA, niet naar de VN. Er wordt gesteld dat woonwagenbewoners via het Interfederaal Gelijkekansencentrum een pro-Deoadvocaat aanvragen en dat Foyer nog geen stappen in die richting ondernomen heeft.

Zowel UNIA als Foyer legt de mensen uit hoe ze aan een advocaat – al dan niet pro-Deo – kunnen raken, maar doen zelf niet de begeleiding hiernaartoe.

De laatste zin “De Verenigde Naties hebben het over een pogrom,” aldus nog Koen Geurts, klopt niet.

17 JULI 2019

I 15

Op stap met

Daniel Soumillion in Watermaal-Bosvoorde

Tuinwijken in groen, geel én oranje

Ooit was Watermaal-Bosvoorde beroemd om zijn Japanse kerselaars, maar tegenwoordig zijn de bomen te jong of te armoedig om er grootse feesten voor te organiseren zoals in de jaren 1970. Dat zegt schepen van Patrimonium en Cultuur Daniel Soumillion (Groen). Welkom in de wondere wereld van de tuinwijken die goed zijn voor twintig procent van het Bosvoordse woonbestand. — DANNY VILEYN, FOTO’S BART DEWAELE

D

aniel Soumillion is een a-typische Groen-schepen: hij is geen vrouw en hij is niet meer zo jong, en bovendien is hij pas twee jaar na zijn pensionering politiek actief geworden. Dat hij de gemeente door en door kent, zoals tijdens onze wandeling zal blijken, is te danken aan zijn carrière als ambtenaar bij de gemeente, eerst bij de dienst openbare werken, de laatste 25 jaar

16

I

17 JULI 2019

als gemeenteontvanger. Soumillion woont al 46 jaar in Bosvoorde, woonde voordien in Oudergem. Hij heeft altijd in het zuiden van Brussel gewoond.

“Als je zolang meegaat als ik heb je veel mensen gekend. Sommigen zijn er nu al niet meer. En ook memorabele evenementen. Zo herinner ik me de feesten rond de Japanse kerselaars in 1971. De Georges Benoîtlaan werd afgesloten

voor het verkeer, onder iedere Japanse kerselaar stond een spot geplaatst en op de grasperken stonden er beeldhouwwerken van kunstenaars uit Bosvoorde en andere gemeenten. Er waren ook colonnes met klassieke muziek en verlichte fonteintjes midden in de straat. Voor de mensen die hier na hun werkuren een wandelingetje kwamen maken, was dit de hemel op aarde.”

Later in de voormiddag legt Soumillion bij een knokig exemplaar – typisch voor de middenperiode van zijn bestaan - uit dat de Japanse kerselaar een biologisch bestaan heeft van 65 jaar. Het zijn bomen die niet erg vorstbestendig zijn, daarom worden ze geënt op een andere boom. Zieke of oude bomen worden weggenomen en vervangen, meestal door Japanse kerselaars, maar niet altijd, zegt Soumillion: “Als Monumenten en Landschappen het vraagt, worden er andere bomen geplant, want een kleine honderd

jaar geleden waren niet alle bomen Japanse kerselaars.”

BIJNA HONDERD De hoofdmoot van onze wandeling speelt zich af in Le Logis-Floréal, de twee tuinwijken die per 1 januari 2018 fuseerden en in 1921 hun honderdjarige bestaan mogen vieren.

Samen zijn ze goed voor zo’n 1.800 woongelegenheden, de Logis telt er 1.045, de Floréal 715. Het overgrote deel van de woningen zijn coöperatieve huurwoningen, een tweehonderdtal is in privébezit. Die woningen werden verkocht met de beurscrash van 1929 toen de federale overheid – toen nog de nationale overheid – geen centen meer veil had voor de bouw van sociale woningen en de Logis zich verplicht voelde om woningen te verkopen om verder te kunnen bouwen. Nu worden die woningen peperduur verkocht op de privémarkt. Tijdens onze wandeling

Het Hector Denisgebouw gaf na het zandstralen een geheim prijs: twee kleuren baksteen en oranje ramen in plaats van gele.

BRUZZ | DE VERHALEN

De hoofdzetel van de Floréal werd gebouwd als watertoren.

Een knokige Japanse kerselaar: midlife.

“Ik herinner me de feesten rond de Japanse kerselaars in 1971.

De Georges Benoîtlaan werd afgesloten voor het verkeer” DANIEL SOUMILLION SCHEPEN IN WATERMAAL-BOSVOORDE

mingskosten niet zelden zwaarder om te dragen zijn dan de eigenlijke huur. Soumillion: “De huurders zouden dertig procent moeten kunnen besparen op de stookkosten.” Het valt op dat tussen rijen nieuwe daken er een paar niet vernieuwd zijn. “Dat zijn privéwoningen, waarvan de eigenaar het niet opportuun vond tegelijkertijd

▲

merken we een klein huisje op dat door Sotheby’s te koop wordt aangeboden. “Je koopt hier geen huis, je koopt een omgeving,” legt Soumillion uit.

De schepen vertelt dat vorig jaar 376 woningen een nieuw dak en bijhorende isolatie kregen. Een van de klachten van sociale huurders over heel Brussel is dat de verwar-

17 JULI 2019

I

17

Op stap met Daniel Soumillion in Watermaal-Bosvoorde

▲

zijn dak te vernieuwen,” zegt Soumillion.

Soumillion neemt ons mee naar de Aartshertogensquare, waar een vreedzame rust heerst, en waar een schitterend gebouw staat: het Hector Denisgebouw. “Voor de restauratie was de gevel effen grijs, maar met het zandstralen van de gevel zie je dat het pand uit twee verschillende

tuinwijken. De coöperatieve bouwde naast grotere en kleinere woningen een eeuw geleden ook kleuter- en lagere scholen, en een cultureel centrum dat nog altijd in gebruik is.

De volgende stap is het Joseph Wautersplein, waar zich de hoofdzetel bevindt van ex-Floréal: een gebouw dat hoog boven de rest uitsteekt. In de eerste decennia van

“In de tuinwijken koop je geen huis, je koopt een omgeving” DANIEL SOUMILLION SCHEPEN IN WATERMAAL-BOSVOORDE

BRUZZ | DE VERHALEN

soorten baksteen is opgetrokken. We hebben ook ontdekt dat de ramen oorspronkelijk in het oranje waren, terwijl we ervan uitgingen dat de Floréal altijd geel was en Le Logis altijd groen. Er waren dus uitzonderingen.”

Een blik door de ramen van het gebouw leert dat er van het oorspronkelijke interieur niets behouden werd. Dat de Commissie voor Monumenten en Landschappen niet wil dat er ook maar aan iets geraakt wordt tijdens renovaties blijkt de zoveelste mythe. “Oorspronkelijk telde het gebouw 70 appartementen, nu zijn er nog 44. Veel van die appartementen hadden geen badkamer en plaats voor een wasmachine en ander hedendaags comfort was er ook niet.”

Wie een sociale woning in Le Logis-Floréal wil betrekken, moet niet alleen aan de algemene voorwaarden voldoen die in heel het Brussels gewest gelden, hij of zij moet ook aandelen kopen. Het is en blijft een coöperatieve. Soumillion: “In 1925 was dat 15.000 frank, wat best veel geld was. Tegenwoordig kost één aandeel 2,48 euro, de totale prijs is amper geëvolueerd.”

BLOEMEN EN DIEREN Aan de Aartshertogensquare trekt de gemeente ook een gebouw op met 59 huurappartementen voor middeninkomens, een kinderdagverblijf en een klein medisch centrum.

Dat er in een klein medisch centrum en een kinderdagverblijf voorzien wordt, ligt in de traditie van de 18

I

17 JULI 2019

de tuinwijk fungeerde het als watertoren. Het steekt zo’n honderd meter boven de zeespiegel uit, dat was nodig om voldoende druk te hebben voor de waterverdeling.

Soumillion: “Maar toen de techniek zodanig geëvolueerd was en de functie als watertoren kon worden stopgezet, werd een deel van het

Deze lieflijke schapen zijn niet allemaal een lang leven beschoren.

water behouden en mochten de bewoners er in de grote badkuip zwemmen.” In de volksmond wordt het gebouw le fer à cheval genoemd.

Vroeger, zo herinnert Soumillion zich, was er een postkantoor, maar ook een schoenmaker, een bloemenen een groentewinkel. Nu is de meest opvallende zaak een dierenarts.

Terwijl Le Floréal opteerde voor bloemennamen, koos Le Logis dierennamen. Als we langs de Bosduiflaan stappen, komt een dame op krukken moeizaam haar woning uit. Soumillion wordt gesommeerd om haar een kus te geven. “Het gaat al beter,” lacht ze na de kus en hij mag daags nadien terugkeren.

Het Kolibrieplein, zo had Soumillion ons beloofd, is een van de meer intieme plekken van de tuinwijken en dat klopt, de weidsheid van de Aartshertogensquare ontbreekt hier, al wordt de intimiteit ontsierd door geparkeerde auto’s.

“Maar als er een buurtfeest plaatsvindt, worden de auto’s verplaatst, klinkt er muziek en heerst er een gezellige sfeer,” zegt Soumillion. De meeste huisjes aan het plein zijn privé. Achter het Kolibrieplein

bevindt zich La ferme du chant des cailles, een unieke plek die onbebouwd is gebleven, en dat is te ‘danken’ is aan de economische crisis van 1929. “Die crisis bracht met zich mee dat er geen middelen meer waren om deze drie hectaren te bebouwen. De grond is wel nog altijd eigendom van Le Logis-Floréal,” zegt Soumillion. Op het terrein bevinden zich een schapenweide, volkstuintjes en een bioveld, waarvan de groenten verkocht worden. Naast de vrijwilligers werken er ook drie vaste medewerkers. “Het bioveld werkt met een abonnementenformule, abonnees kunnen er iedere dag verse groenten komen plukken. Het is een selfservice, gebaseerd op vertrou-

La ferme du chant des cailles voorziet 350 abonnees van groenten het jaar rond.

geeft nu eenmaal minder melk dan een koe, maar van de melk van de schapen worden er wel lekkere kaasjes en roomijs met vruchten van het veld gemaakt. Een deel van de productie van bewaarkazen wordt ook geleverd aan restaurants en kleinhandelszaken.”

Een ooi heeft een productiviteitscyclus van vijf tot zes jaar. Na het zevende jaar komen er geen jongen meer, maar dan heeft de coöperatieve die voor de schapen instaat niet het hart om ze te laten verdwijnen.

“Ze worden uitgeleend om het gras ‘af te rijden’. Zo zijn ze op pensioengerechtigde leeftijd nog nuttig,” zegt Soumillion.

Naast de tuinwijk en La ferme du

champ des cailles heeft Soumillion voor de zondagse markt aan het gemeentehuis gekozen. Daar brengt BRUZZ in het laatste nummer van augustus een uitgebreide reportage over in de zomerreeks over Brusselse markten.

We nemen afscheid aan het Hooghuis, een pand dat deels in de zeventiende, deels in de negentiende eeuw gebouwd werd en nu gemeentelijke kantoren en zalen herbergt.

“Wist je,” vraagt Soumillion, “dat het Hooghuis vele decennia een hotel was waar pasgehuwden uit andere Brusselse gemeenten zoals Molenbeek op huwelijksreis kwamen? Je vindt er nog namen van pasgehuwden in het glas gekrast.”

ZOMERREEKS

Op stap met In deze zomerreeks laat BRUZZ vier Vlaamse schepenen tijdens een wandeling aan het woord over hun gemeente.

In de volgende aflevering (21 augustus) leidt schepen van Jeugd, Nederlandstalige Cultuur, Nederlandstalige Kinderopvang en Reinheid Khadija Zamouri (Open VLD) onze redacteur rond in Molenbeek.

BRUZZ | DE VERHALEN

wen. Dit veld verschaft groenten aan 350 mensen.”

La ferme du chant des cailles krijgt regelmatig bezoek van scholen, vooral de schapen zijn een attractie: “In de weide grazen 29 schapen die allemaal dit jaar, tussen januari en maart, geboren werden.

Ze zijn allemaal van dezelfde vader.

Er waren er 60, maar er werden er al 31 verkocht.” De meeste schapen die hier grazen belanden op het einde van de zomer op het bord van vleeseters. De moeders bevinden zich op een terrein langs de Wienerlaan in een voormalige zusterschool. De zestig ooien geven gemiddeld zeventig liter melk per dag, zegt Soumillion. “Een schaap

17 JULI 2019

I

19

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik zal pas na mijn dood bekend worden Walid Glaied, beeldend kunstenaar

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Van kinds af aan was ik een gamin fou die graag knutselde en schilderde. Het is vooral mijn moeder die me aanmoedigde om te schilderen. Na de middelbare school wist ik niet wat ik wilde doen. Ik hou van theater, net zoals mijn moeder, en besloot om een theateropleiding te volgen. Alles wat zich achter de schermen afspeelde, trok me erg aan. Bij het opstellen van het decor, maakte ik de schilderingen. Dat vond ik leuker dan acteren. Soms ben je goed in iets, maar briljant in iets anders. Je moet verschillende dingen uitproberen om te ontdekken wat je echt graag doet.

In Tunesië werd ik verliefd op een meisje dat daar op vakantie was. Ze woonde in Engeland. Nadat ik mijn studies had afgerond, ging ik studeren in Birmingham. Ik zal nooit de dag vergeten dat ik de trappen opliep van de National Gallery in Londen. Ik zag een enorm schilderij van Jackson Pollock. Hoe verder ik naar boven stapte, hoe meer ik te zien kreeg van het schilderij. Wauw! Toen kwam er plots een klik en wist ik wat ik wilde doen: beeldend kunstenaar worden. Ik besefte dat ik meer van kunst hield dan van wat dan ook.

Nadat mijn relatie stuk was stukgelopen, had ik er nood aan om te reizen en mijn gedachten op een rijtje te zetten. Ik trok door Nederland, Frankrijk en Italië. In 2012 kwam ik naar Brussel om vrienden te bezoeken. Ik vond het hier leuk. Alleen jammer dat je in de straten meer afval ziet dan sculpturen. De mensen zijn hier ontspannen. In Engeland is het leven stressvol en is de competitie heel groot. In Brussel voel ik me op mijn plaats. Hier appreciëren de mensen mijn stijl ook meer.

Ik hou van abstract. Sommigen vinden het kunst,

anderen niet. Mensen die het begrijpen, voelen het.

Kunst gaat om uiten wat je voelt zonder woorden te gebruiken. Ik schilder wat ik diep vanbinnen voel.

Soms doe ik iets zonder dat ik weet wat ik aan het doen ben. Vroeger zocht ik altijd naar een verklaring voor wat ik deed, maar dat was heel vermoeiend.

Het is niet belangrijk wat de betekenis van een kunstwerk is voor de artiest, maar wel wat het betekent voor de persoon die ernaar kijkt. Kunst is een deel van de kunstenaar. Als je ernaar kijkt en het raakt je, dan wordt het ook een deel van jou. Meestal werk ik met de Belgische kleuren: zwart, geel en rood. Die kleuren zijn heel energiek en geven me voldoening.

Ik bouwde een netwerk op in Brussel. Na een theaterstuk ging ik bijvoorbeeld naar de producer en stelde mezelf voor. Ik ontmoette ook de baas van de kunstgalerij Pappilia vlak bij Flagey, waar ik mijn schilderijen momenteel tentoonstel.

Mijn grote droom is om samen met andere artiesten een project te organiseren in het kunstenhuis Globe Aroma. Ik wil een volledige zaal omtoveren tot een universum, zodat mensen het gevoel hebben dat ze in de ruimte zijn. Behalve schilderijen moeten er ook dansers, acrobaten en muziek zijn. Het zal een mengeling zijn van theater en schilderijen: mijn twee passies.

Ik weet niet wat de toekomst zal brengen. Ik laat alles op me afkomen. Na mijn dood zal ik een bekende kunstenaar worden. Dat gevoel heb ik gewoon. Ik ben er nog niet zeker van dat ik in Brussel zal blijven. Als ik hier het juiste meisje niet vind, pak ik mijn spullen en reis ik verder.

— MELISSA ABBELOOS

Walid Glaied (40) is geboren in Tunesië en bleef na veel reizen plakken in Brussel.

Hij studeerde theater aan het Institut Supérieur d’Art Dramatique in Tunesië en Art & Design aan Solihull in Birmingham. Hij woont sinds 2012 aan Merode.

20

I

17 JULI 2019

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

17 JULI 2019

I

21

Ondernemen

Gudule maakt wijn zonder eigen wijngaard

‘Ik wil het beste van Europa in een fles samenbrengen’ 22

I

17 JULI 2019

Brussel stond nog niet op de kaart van de Belgische wijnproductie. Thierry Lejeune wil daar met Gudule Winery verandering in brengen. Niet met zijn eigen druiven, maar met import die in de hoofdstad tot volle wasdom komt. “Ik ga voor originele blends met een eigen identiteit.”

— TOM VAN BOGAERT, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

BIOLABEL

BURGERPARTICIPATIE Goede wijn behoeft geen krans, maar een goede marketingcampagne kan helpen. De wijn is genoemd naar de beschermheilige van Brussel en wil zich als Brussels streekproduct in de markt zetten. Tenslotte doen bieren dat ook, terwijl gerst en hop van elders komen. Gudule wil naar eigen zeggen het kosmopolitische, dynamische en creatieve karakter van de stad weerspiegelen. De variëteiten verwijzen naar momenten van consumptie in de stad: ‘Afterwork en Terrasse’, ‘Après-midi au Parc’ en ‘Retour du Marché’. ▲

Thierry Lejeune: “Ik heb me laten inspireren door urban wineries.

Je produceert wijn niet meer bij de wijngaard, maar vlak bij de afzetmarkt.”

Bijna vijftien ton druiven liet Lejeune in september 2018 in gekoelde vrachtwagens overkomen uit Frankrijk. De druiven uit zeven verschillende wijngebieden waren zorgvuldig verpakt in ruim bemeten, luchtdoorlatende plastic doosjes. Binnen de 48 uur na de oogst arriveerden ze in Brussel, waar ze gecontroleerd, gesorteerd en geperst werden. De wijnbereiding werd op afstand gestuurd door een Franse oenoloog. Een wijnexpert hield ter plaatse de gisting in het oog. Lejeune: “Om wijn te produceren, heb je veel geduld nodig. De eerste drie maanden is de kritieke periode.”

Begin juni kon Gudule de eerste cuvees lanceren op een feestelijke bijeenkomst in de

wijnmakerij. De drie wijnen - rood, wit en rosé - zijn frisse, fruitige wijnen die toegankelijk zijn voor iedereen. Lejeune is overtuigd van de kwaliteit van zijn product: “Onze blends zijn origineel. We mengen druiven van verschillende soorten en wijngebieden tot een verrassende wijn met een eigen identiteit. De liefhebber zal niet meteen kunnen thuisbrengen wat hij proeft.” ‘Wijn uit de Europese Gemeenschap’ staat op het etiket. Het gebrek aan oorsprongsbenaming zou een troef moeten worden. “Op termijn wil ik werken met druiven uit verschillende Europese landen en het beste van de EU in een fles samenbrengen.”

Een andere troef die stadsbewoners kunnen appreciëren: de artisanale wijnen zijn biologisch. Dat betekent dat de wijnboer geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest gebruikt. Tijdens de vinificatie zijn smaak-, geur- of kleurstoffen uit den boze. Sulfiet wordt wel toegevoegd voor een ontsmettende en antioxiderende werking, maar de dosis ligt bij Gudule bijna de helft lager dan wettelijk toegestaan voor biowijn. Door zoveel mogelijk lokaal te verkopen via een webshop en in geselecteerde wijnhandels, restaurants en biowinkels, wil Lejeune de ecologische voetafdruk klein houden. Hij schakelt fietskoeriers in voor het transport en zoekt ook nog naar een optimale gebruiksmogelijkheid voor het organische afval.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

G

reenbizz, de incubator voor duurzame bedrijven in Laken, herbergt sinds kort een stadswijnmakerij. De al even creatieve buren in de loods zijn krekelkwekerij Little Food en microbrouwerij En Stoemelings. De kleine ruimte is volgestouwd met dertien tanks van twee- tot vierduizend liter, eiken vaten en intrigerende apparatuur: een vibrerende sorteertafel, een machine om steeltjes te verwijderen, een pneumatische pers, een transportband en een botteltoestel. Lejeune leidt ons rond en haalt zijn beste Nederlands boven voor een technische uitleg over het verschil tussen druppel- en perswijn.

De vroegere directeur van een Luikse drukkerij heeft zichzelf duidelijk heruitgevonden als wijnproducent. Een wijngaard aanleggen of overnemen, was geen optie, vertelt hij.

“Ik wilde Brussel niet verlaten. Ik woon hier bijna dertig jaar en heb hier mijn netwerk. Een eigen wijngaard, daar moet je veel tijd en geld in investeren. Ik heb me laten inspireren door urban wineries. In de Verenigde Staten bestaan ze al sinds de jaren zestig, maar nu duiken ze ook op in Parijs, Londen en Amsterdam. Je produceert wijn niet meer bij de wijngaard, maar vlak bij de afzetmarkt.”

17 JULI 2019

I

23

Agentschap lijn 93

KBCMobile Brussels 95% van uw verrichtingen waar u ook bent. kbcbrussels.be/overal V.U. : KBC Group NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, BelgiĂŤ. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.

2019-018-KBC BR-Access campaign_Annonce Bruzz_215x290_NL.indd 1

26/06/19 14:48

Brusselse wijn

“Om wijn te produceren, heb je vooral veel geduld nodig” THIERRY LEJEUNE GUDULE WINERY

volgens de huidige plannen naar het gerenoveerde sorteergebouw op Thurn & Taxis, naast Brasserie de la Senne. Daar zal de productiesite groter zijn en zal er bovendien plaats zijn voor wijnproeverijen, cursussen en andere evenementen. Het wildste idee? “In Brussel zijn er best veel mensen die druiven in de tuin telen.

Als we een ton druiven inzamelen, kunnen we daarvan wijn maken. Het zal zeker geen grote wijn zijn, want de druiven van hobbytelers zijn te verschillend. Maar het zou een heel mooi participatief burgerproject zijn.”

Bedrijfsfiche NAAM Gudule Winery

Printing in Brussel

ACTIVITEIT wijnproductie op basis van ingevoerde druiven

Eerste productie in 2019: 16.000 flessen witte, rode en roséwijn, met een kostprijs tussen 12,50 en 15,50 euro per fles

PLAATS Greenbizz in Laken BEDRIJFSLEIDER Thierry Lejeune, voorheen actief bij de drukkerijen Gramme Graphics in Luik en IPM

Investeringen in materiaal: 200.000 euro www.gudule-winery. brussels

Geproefd We vroegen aan twee kenners uit het wijn- en restaurantwezen wat ze vinden van de drie goedkoopste cuvees van Gudule. Een verslag van een blinde proeverij.

De eerste die haar mening geeft is E., een Française die al drie jaar in Brussel verblijft. Als voormalig inwoonster van de wijnbouwgebieden Loire en Rhône steekt deze jonge vrouw haar voorliefde voor natuurwijn niet weg. En al is natuurwijn niet per se biowijn, de wijnen van Gudule zijn dat wel.

We lieten E. de witte wijn, de rosé en de rode wijn proeven uit het basisassortiment van Gudule: de wijnen van onze beschermheilige. Daarnaast biedt Gudule ook nog een superieure witte en rode wijn aan met het duurdere assortiment: de topwijnen van onze beschermheilige.

De neus van de witte wijn roept bij E. witte bloemen en het zuiden van Frankrijk op. Ze bespeurt een jonge, frisse wijn met een beheerste zuurheid.

“Oprecht, stabiel en aangenaam,” vat ze samen. En de rosé?

“Hij ruikt naar Engels snoep … een beetje te sterk. Het zou me niet verbazen als er exogene gisten aan toegevoegd zijn.”

De smaak in de mond stelt haar gerust: de zoetheid die door de

BRUZZ liet twee kenners de Gudule-wij nen proeven.

aroma’s werd opgeroepen, blijft uit. Haar verdict? “Hoe aangenaam hij ook is, dit is niet de rosé die ik deze zomer zal drinken. Naar mijn smaak is hij te geformatteerd,” zegt de Française.

En hoe zit het met de rode wijn?

Op olfactorisch vlak springen de rode vruchten eruit, zwarte bessen en aalbessen. En ook dit is een product dat volgens onze kenner goed standhoudt, maar met een gebrek aan ziel kampt.

“Er is niets mis met deze wijnen, ze zijn goed gemaakt en evenwichtig. Maar ik zou nooit pleiten voor dit soort wijnen. Ze hebben geen identiteit, geen signatuur.”

Wanneer we de herkomst van de wijn uit de doeken doen, is E. niet verrast. Met betrekking tot de prijs kan de wijnproefster zich moeilijk voorstellen “dat de flessen voor meer dan 10 euro

verkocht worden”. Maar in werkelijkheid worden de wijnen in kwestie voor prijzen tussen de 12,50 en 15,50 euro verkocht aan particulieren.

Een restauranthouder uit het centrum van de stad is de tweede expert die zijn mening geeft. Ook zijn zintuiglijke analyse is positief, maar hij trekt er heel andere conclusies uit: “Dit is precies het soort uitgebalanceerde wijn waarnaar mijn klanten op zoek zijn. Hij is fris, levendig, soepel en drinkt makkelijk weg. Ik kan deze flessen zeker verkopen, op voorwaarde dat de groothandelsprijs onder de 10 euro ligt. En dat de druiven in Brussel in wijn worden omgezet, zal consumenten die de gebaande paden willen verlaten zeker aanspreken,” zegt de enthousiaste vijftiger.

MICHEL VERLINDEN

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

▲

Aan plannen ontbreekt het de energieke vijftiger uit Ukkel niet. In september pakt Lejeune al uit met twee wijnen die langer gerijpt hebben en een exclusiever karakter zullen hebben. Hij mikt op verkoop in sterrenrestaurants. Later moet een schuimwijn het assortiment vervolledigen. In 2021 verhuist Gudule

Wijn van eigen veld

A

an de rand van Brussel, met zicht op het Atomium, verrijst een nieuw wijndomein. Tuinaannemer Stefaan Willems verbouwt in Asse sinds vijf jaar druiven op een areaal van een hectare.

Zijn eerste wijn, genaamd ‘t Hoogveld, is zo goed als klaar om verkocht te

worden. “Onze gegevens zijn goed,” klinkt het hoopvol aan de telefoon.

De wijnliefhebber mikt op een productie van vierduizend liter, waarvan driekwart wit en een kwart rood. Hij kiest voor druivensoorten die in een meer noordelijk klimaat gedijen, zoals Johanniter, Pinot Gris, Pinot Noir en

Dornfelder. De flessen worden gebotteld in Meise. De bekende Brusselse tekenaar Ever Meulen ontwierp het etiket. De prijs ligt met tien euro per fles duidelijk lager dan bij Gudule. “Hou er rekening mee dat we niet in een erkende wijnregio werken, zoals het

Hageland of het Heuvelland. We willen met ons streekproduct vooral mensen in de Noordrand van Brussel

bereiken. De wijn kan geserveerd worden in lokale restaurants of op plaatselijke feesten.”

TVB

Meer info via lustbvba@pandora.be

17 JULI 2019

I

25

De markten ZOMER REEKS

3 JULI

10 JULI

BOERENMARCHÉ

SPIEGELPLEIN

Thurn & Taxis

Jette

DEZE WEEK CHÂTELAIN Elsene

Flaneren tussen wortels en champagne

Caddy’s en stiletto’s

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De vakantie en het goede weer zijn ideale omstandigheden om boodschappen op de markt te doen. Laat de koude supermarkt links liggen en geniet van de rijkdom van het aanbod en de eetbare schatten die er te vinden zijn. BRUZZ kijkt deze zomer de ogen uit in de verschillende marktkramen van de stad. Deze week ontdekten we naast extravagante wijnbars en biologische kaasboeren een oer-Nederlandse viskraam op de markt van het Kasteleinsplein in Elsene. — MARJON UDO, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

26

D

e zon heeft met haar warmte de stad al de hele dag in haar greep. Onder de bomen en parasols op Le Châtelain is het koel. Er klinkt een mix van voornamelijk Europese talen: Frans, Duits, Engels, Spaans, Italiaans en zelfs onvervalst Hollands. De toren van Babel is er niks bij en toch geeft de mengelmoes nergens aanleiding tot verwarring.

Albert, van vishandel Chez Albert, heeft een lijst opgehangen met alle vissoorten in het Nederlands, Latijn, Engels en Frans. Drie mannen zijn in een besluiteloze discussie beland, naar links of naar rechts? “Die hoek ligt al in de schaduw, dat lijkt me wel prettig.” Ze zijn hier niet voor hun wekelijkse inkopen, wel voor een gebruikelijke apéro. “Op maandag in Sint-Gillis, woensdag hier en vrijdag op het Ardense Jagersplein in Schaarbeek, dat is ongeveer onze routine.” Het terras in de schaduw is populair bij wijnliefhebbers. Met een keuze uit een dertigtal verschillende soorten is er voor iedereen wat wils.

Een kunstenares uit Mali heeft haar ouders op bezoek. Elke keer als zij de reis naar België maken, hoort er een bezoek aan deze pop-upwijnbar bij.

Deze marktgangers zijn piekfijn uitgedost en dragen geen boodschappentas aan hun arm.

De bezoekers zijn eenvoudig in grofweg twee groepen op te delen.

Aan de ene kant mensen met caddy en stevige schoenen, aan de andere kant dames op hoge feestelijke

I

17 JULI 2019

hakken in voorkomend gezelschap.

Ook zij zijn niet onvoorbereid op pad gegaan. Een aantal koppels met kleine kinderen heeft zich op het gras op picknickkleden geïnstalleerd.

Een beetje speelgoed voor de kleintjes en een fles witte wijn in een koeler voor de volwassenen. Een vrouw die op stap is met zeven kinderen - “Ze zijn niet allemaal van mij, er zitten vriendjes en vriendinnetjes bij” - bestelt een brood bij één van de biologische stalletjes. De kinderen krioelen als mieren rond en zetten de aanval in op het mandje met proevertjes. Ze zijn hier duidelijk al vaker geweest. Opvallend veel ouders met jonge kinderen. Soms ontsnapt er eentje. “Als ze een jaar of twee zijn is het fijner om ze in een kinderwagen te zetten, anders lopen ze alle kanten op.” De woorden zijn nauwelijks uitgesproken of het jongetje is al vertrokken, met een donkerrode kers in zijn vuistje.

Châtelain 1.000 bezoekers 30 kramen Op het Kasteleinsplein, 1050 Elsene Elke woensdag van 12u tot 20u30 fruit & groenten, kaas, wijnbars & foodtrucks, vlees & vis

BOBO “De markt is heel populair, zeker nu het weer zo goed is,” vertelt Arthur van Beerstorming. Hij heeft een kleine bar ingericht met knalblauwe paletten. Niet elke week is het Brusselse bier er te krijgen. “Er is maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor losse marktkramers. Wie wil, kan zich ’s ochtends inschrijven in een tombola. Vandaag hadden we het juiste nummer getrokken en zijn we bij de gelukkigen.”

Elke verkoper presenteert zijn waar op een zorgvuldige manier. De Pasta Mobile heeft verse pasta in bruine papieren zakken in een koeltoog staan. Klassiekers van ricotta met spinazie of tomaat-basilicum ontbreken niet. Wie het iets spannender wil, kan kiezen voor vijgen met ham of parmezaan met eekhoorntjesbrood. “De pasta wordt artisanaal gemaakt.” Daarna blijkt dat er nog een weg van duizend

kilometer afgelegd moet worden om vanuit Turijn op tijd in Elsene te zijn.

Zorgvuldig hanteert de kaasboer een kruimeldief om het rieten matje onder de kazen schoon te maken. Hij staat al lang op de markt. “De mensen die hier komen zijn bobo, BCBG. Dat noteer je toch niet? Maak er dan maar bourgeois van.”

Een man met vissershoedje bestelt een stuk Comté, het pakje wordt in een koeltasje meegenomen.

28 AUGUSTUS

ABATTOIR

GILSONPLEIN

Anderlecht

Watermaal-Bosvoorde

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

21 AUGUSTUS

Van een terras verderop komt het geluid van een fles die ontkurkt wordt. Geen cava of prosecco, maar onvervalste champagne van Laurent Perrier of Taittinger. Kiezen is hier niet verliezen. De meeste staantafels zijn bezet, de rest wacht geduldig met een bordje ‘gereserveerd’ op hun gasten.

De smalle stoep vormt een hindernissenparcours voor wie met een kinderwagen of caddy is

“Losse marktkramers kunnen zich ’s ochtends inschrijven in een tombola” MARKTKRAMER ARTHUR BEERSTORMING

gekomen. Bomen, omhooggekomen wortels, bankjes, prullenbakken en zelfs parkeermeters versperren de weg.

GEEN TOERISTEN Trish, een vrouw van een jaar of vijftig, heeft haar hondje op haar arm genomen. De drukte en de oneffen straat zijn te veel voor het kleine dier. Haar man trekt een volgeladen boodschappenkar waar

een bos bloemen vrolijk uit tevoorschijn komt. Sinds hun intrek in hun nieuwe woning een week eerder zijn ze al twee keer naar de markt gekomen. “Dit is echt een markt van de wijk met niet veel toeristen die je voor de voeten lopen.” Het aanbod lijkt in eerste instantie weinig te verschillen met de Amerikaanse heimat. “Al heb ik hier nog geen kool aangetroffen.” De kosmopoliet kijkt al uit naar eenvoudige winterkost.

17 JULI 2019

I 27

De bibliotheek ▲

ZOMERREEKS

BRUZZ gaat deze zomer op zoek naar verhalen in de bibliotheek van vier Brusselaars.

Joost Vandecasteele Volgende aflevering 21 augustus

‘Ik ben echt een achterflaplezer’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Boeken zijn nooit een einddoel, ze zijn een excuus om met iets anders bezig te zijn, zegt schrijver, theatermaker en stand-upcomedian Joost Vandecasteele. “Jullie zitten hier alleen maar omdat ik hoop later iets van BRUZZ gedaan te krijgen, ik zie mezelf niet als schrijver maar als iemand die bondgenoten zoekt.” De toon is gezet.

28

— DANNY VILEYN, FOTO BART DEWAELE

Z

ijn eigen boeken staan helemaal onderaan op het Ikea-rek ten huize Vandecasteele. “Je moet daar niet mee stoefen met je eigen boeken,” zegt hij. Hij laat de naam Ikea een paar keer vallen, zoals Pieter Aspe zijn commissaris Van In meer dan twintig jaar lang in ieder boek een paar Duvels liet drinken. Vandecasteele wisselt ernst af met lichte provocaties en humor. De grens is soms dun.

“Ik ben lang een boekenverzamelaar geweest, maar dat heeft me 0,0 geluk gebracht. In dit appartement (vlak bij het Zuidstation) wonen we nu al een paar jaar, maar het decennium ervoor ben ik ieder jaar verhuisd, te voet, met metro, tram of bus. Ik heb tien keer boeken verhuisd in Ikea-zakken, ik strompelde ermee door de straten van Brussel, met mijn lange bezwete baard, en dan begon ik bij het naderen van mijn nieuwe woonst te roepen: ‘Ik ben bijna thuis.’ Ook dit huis stond vol boeken, maar toen was er dus een baby en moest deze spelonk – aan de ene kant een wand vol dvd-hoesjes, aan de andere kant boeken - opgeruimd worden. Ik besefte toen: op de duur kocht ik boeken omdat ik de cover leuk vond of omdat er nog een plaatsje

I

17 JULI 2019

op de plank was. Ik ben echt een achterflaplezer.”

Honderden boeken heeft hij weggedaan, alleen zijn eigen boeken gooide hij echt weg, omdat het te patserig is om je eigen boeken met je eigen naam erin in Muntpunt te leggen of in een weggeefkastje in een of andere Brusselse gemeente. Maar vooraf moest er geselecteerd worden. “Ik wou eerder collecties van bepaalde schrijvers behouden dan schrijvers.

Boeken die ik misschien ooit nog ga herlezen, heb ik behouden, net als de boeken die ik cadeau gekregen heb. Die wegdoen, zou van ondankbaarheid getuigen. Ook de fotoboeken van mijn vriendin die ook fotografe is, heb ik niet weggedaan, alhoewel die heel zwaar wegen bij het verhuizen. Maar tegen andere boeken heb ik hardvochtig gezegd: ‘Ik ga je nooit meer herlezen.’ Zoals je tegen een relatie die afgelopen is, zegt: ‘Wij gaan elkaar nooit meer zien.’”

TENTAKELPORNO Vandecasteele geeft een opsomming van wat hij behouden heeft, ik pik er Japanse porno uit. Hij maakt een gebaar van: hopeloos zijn ze die inktkoelies. “Ik heb een lichte fascinatie met Japan,” legt hij uit.

“Ik ben er geweest voor mijn boek

Jungle en ik moet zeggen: het is behoorlijk postapocalyptisch. Alles is er zo ingetogen en dan is er die groepsdruk die tot excessen zoals tentakelporno leidt.” Tentakelporno?

Vandecasteele: “Ik vind dat heerlijk dat iemand tussen negen en zes zo goed mogelijk tentakelporno tekent en dan naar huis gaat en tegen zijn vrouw zegt: ‘Ik heb vandaag goede tentakels getekend.’ Tentakelporno is inktvisporno. Ze mogen geen penissen tekenen en vermits de tentakels van inktvissen het dichtst in de buurt komen van penissen kunnen ze meisjes tekenen die overmand worden door tentakels inbegrepen de code: dit zijn eigenlijk penissen.”

Van bepaalde schrijvers hield hij alles, zoals van de Canadese Rachel

zijn toch geen wetsdokters of zo?

Was dat geen wetsvoorstel van Groen dat je kon belast worden op antieke boeken?”

LOGO WEGGESNEDEN Vandecasteele heeft altijd al iets met boeken gehad. Zijn eerste lezersbrief als zeventienjarige ging al over boeken: “Ze hadden in de bibliotheek van Zwevegem in West-Vlaanderen, waar ik vandaan kom, computers aangeschaft en er waren ouders die ontdekt hadden dat er jongeren waren die volwassen boeken lazen.

En toen mochten er bepaalde boeken niet meer uitgeleend worden aan min-achttienjarigen. Toen wist ik dat boeken gevaarlijk konden zijn. Nu moet ik zeggen dat ik De Duivelsverzen van Salman Rushdie gepikt heb.

Bij sommige boeken die ik gepikt heb, zie je dat er een gat in is, daar was het logootje van de bibliotheek.

Mijn moeder had ontdekt dat ik verboden boeken pikte en omdat ze bang was dat de politie ging langskomen, knipte ze er het logootje uit.”

Maar er was niet alleen Rushdie, er waren ook boeken over Julien Lahaut en de boeken van Karl Marx.

“Jammer dat de PVDA Karl Marx van ons heeft afgepakt, nu kunnen we Marx niet meer claimen. Nu zegt de PVDA zelfs dat Marx dat niet zo bedoeld heeft, dat godsdienst opium van het volk is. Typisch communisten, iedereen tevreden willen stellen.”

De boeken van Vandecasteele zijn dikke visitekaartjes om af te geven,

zegt hij, ze moeten naar iets anders leiden, want hij wil niet in één medium blijven steken. “Elk boek is een excuus om met iets anders bezig te zijn. Ik ben al een tijdje bezig met een game, en ik weet dat ik die game mag maken, omdat die gamejongens ooit een boek van mij gelezen hebben. En na de publicatie van mijn boek Massa heb ik een tijdlang een column gekregen in een financieel dagblad.”

Vandecasteele is ook verslaafd aan podcasts: “Ik dwaal met mijn podcast door Brussel zoals de situationisten dat deden en dan luister ik naar alles wat te beluisteren valt en leer ik heel veel bij.”

Tegen eind augustus verschijnt Vandecasteeles volgende luisterboek, Wraakengel heet het: “Maar het boek is niet door mij ingesproken, het zou al te vreemd zijn om met mijn stem te debiteren ‘Hallo, ik ben een meisje.’ Het gaat over een moeder – ik weet echt niet waar het idee vandaan komt – die superkrachten bezit en zich laat inhuren om mannen te straffen.

Het boek begint met één beeld: net op het ogenblik dat de vrouw twee mannen in elkaar aan het kloppen is, wordt ze gebeld door de babysit die vraagt of ze nog lang wegblijft.

Het is een Nederlandstalige

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Cusk, “op wie iedereen zo gek is, omdat ze zo bloedeerlijk is over haar eigen falen als vrouw”, van de Vlaming Tom Ronse en van de Amerikaanse satirische romanschrijver Chuck Palahniuk, en ook alle Murakami’s, “al zijn die niet allemaal even goed maar het zijn zulke schone, pure covers”. “En,” voegt hij er nog aan toe, “ook alle Marc Diddens.”

Op het boekenrek staat Hugo Claus’ Het Verdriet van België naast Tom Lanoye, en Dimitri Verhulst naast Louis-Paul Boon. “Ik denk dat Boon dat graag zou gehad hebben.”

In de buurt staan ook de Paul Austers en de Michel Houellebecqs, maar daar is eigenlijk niet over nagedacht. En dan veert Vandecasteele opeens recht en vraagt: “Jullie

“Ik heb tien keer boeken verhuisd in Ikea-zakken, ik strompelde ermee door de straten van Brussel” JOOST VANDECASTEELE SCHRIJVER

xxx

Joost Vandecasteele bij een opruimbeurt: “Tegen sommige boeken heb ik hardvochtig gezegd: ‘Ik ga je nooit meer herlezen.’”

superheldenroman en afgezien van Mega Mindy is dit echt wel nieuw.

Ik wil het pulpgenre misbruiken om iets over agressie te zeggen.

Wie in Brussel woont, weet dat agressie een heel aanwezig fenomeen is en je krijgt die er niet uit. Brussel zal altijd buigen voor diegene die het luidst roept. Nu denken politici dat ze alles kunnen oplossen met paaltjes, maar er komt een dag dat er geen paaltjes meer zijn om de problemen op te lossen.”

17 JULI 2019

I 29

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Tomaten

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Rond deze tijd begint een nieuw seizoen. Het seizoen van de tomaat. U staat nu misschien paf, maar ook tomaten kennen een seizoen, en dat loopt zowat van juli tot oktober wanneer het ‘s nachts begint te vriezen.

In de winkel lijkt de tomaat haast eeuwig. Er liggen altijd tomaten, met dezelfde rode kleur, dezelfde grootte en hetzelfde gebrek aan smaak, de ene keer zijn ze wat goedkoper dan de andere, maar dat hangt af van de veiling, niet van de kwaliteit.

Ik heb in een moderne tomatenserre gestaan van wel twintig hectare groot.

Alles is er automatisch, onbemande treintjes rijden over de middenpaden tussen de hoge tomatenplanten die uit een zak (als een cementzak) groeien. In die zak geen grond maar ‘substraat’, wat dat dan ook moge zijn. Centraal geregelde druppeltellers zorgen voor het nodige vocht met daarin de kunstmest en alle mineralen die nodig zijn.

De planten klimmen steeds hogerop. Maar omdat de serres ook niet tot in de hemel reiken,

waar het moeilijk plukken is, halen mensen regelmatig de plantenstengels naar beneden om ze dan op te schieten zoals trossen op een schip, in lussen in een rek bij de vloer. De groeipunt blijft ondertussen reiken naar het licht. Een vreemd gezicht.

Tomatenplanten bestuiven zichzelf nogal moeilijk. In vroegere tijden huppelden dan mensen door de kassen, die de bloemetjes onderweegs schudden.

soms allemaal buiten door de openstaande ramen als er in de buurt een boom in bloei is gesignaleerd. Hommels zijn dommer, die blijven gewoon bij de tomaten.”

Ik herinner het mij anders. Tomaten stonden ook weleens in kassen, maar ook gewoon in de tuin. Er waren allerhande tomaten, en bovendien werden ze rijp geplukt, want ze moesten niet ver, gewoon naar de dichtstbijzijnde markt (groentewinkels zijn er hier nooit

“Hedendaagse tomaten zijn er ten bate van de grootdistributie, niet van de consument” Vandaag doen hommels dat. Neen, geen hommels die vanuit de natuur komen aanzoemen, maar cleane kweekhommels, van een bedrijf in de Antwerpse Kempen dat hommels levert per vrachtwagenlading, de nesten verpakt in kartonnen dozen. Of ze niet beter honingbijen konden gebruiken? “Bijen zijn te onberekenbaar,” vertelde de production manager. “Ze vliegen

veel geweest). Als je voorzichtig bent, komen de tomaten onbeschadigd aan. De Fransen vonden daarvoor een speciale auto uit, de 2pk, het Tweepaardje van Citroën.

Licht op de landwegen en met een vering waarmee je zelfs eieren kon transporteren in een emmer. Vandaag moeten kastomaten per tweehonderd kisten in een grote vrachtwagen naar verre distributiecentra, vandaar

dan weer honderd kilometer naar de supermarkt. Hedendaagse tomaten zijn er ten bate van de grootdistributie, niet van de consument.

In de tijd van de kweek in de openlucht kon de opbrengst danig variëren.

Ik herinner me dat jaar met een mooie zomer.

Vader kwam binnen met een grote kist tomaten, “voor vijf frank,” zei hij er appreciërend bij. Wij keken naar dat wonder van spaarzaamheid en begonnen ons al af te vragen wat je moet doen met een hele kist tomaten. Veel mensen weckten ze, gesteriliseerd in potten, gewoon zo of al verwerkt in tomatensaus.

We waren aan het overleggen toen de telefoon ging. Een vriend des huizes: of we geen tomaten moesten hebben, want “de tuin heeft een goede opbrengst dit jaar”.

We probeerden beleefd te weigeren toen de deurbel ging. Daar stond buurman met een kist tomaten. “Hier voor jullie, er zijn er veel dit jaar.” Ik vermoed dat het in zulke jaren is dat men de Belg aan de tomaat heeft gekregen. Het heeft lang geduurd.

Hoe eet je best een rijpe tomaat? Zo, uit het vuistje. Je bijt een gat in de schil en dan strooi je op de wonde wat fijn zout. En nu uitzuigen, eventueel wat gemalen zwarte peper. Lekker dat dat is! Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

30

I

17 JULI 2019

Beeldspraak

Eén met banaan, aardbeien, chocoladesaus en dubbele slagroom alstublieft

Wafel

2009.

Toerisme in Brussel. © PHOTONEWS

Dus ooit is er per ongeluk eens wat beslag terechtgekomen tussen het ijzeren alaam op een hete stoof in een woelige herberg. Het geperforeerde gebak dat daar het resultaat van was, kon op verrassend veel bijval en beziens rekenen, en toevallig was het woord ‘wafel’ nog vrij om het curieuze misbaksel te benoemen.

Die gebeurtenis zou evengoed in het Duitse staalstadje Solingen

kunnen hebben plaatsgevonden, maar de Belgen hebben de koek op een of andere manier kunnen claimen. Ze hadden er waarschijnlijk al zoveel van gevreten, dat men na de oorlog besloot niet moeilijk te doen, toen op het Congres van Chantilly nabij Parijs zowat het volledige culinaire patrimonium van de Duitsers onder de overwinnende mogendheden werd verdeeld - op de Bockworst en het

Weissbier na. Zo kreeg brave little Belgium zijn Belgian waffle. Later zorgde één van de betere episodes van inlandse wafelijzerpolitiek er dan nog voor dat Wallonië de Luikse wafel kreeg, Brussel de Brusselse wafel, en Vlaanderen de Suzywafel.

Vandaag klinkt die hele geschiedenis natuurlijk best grappig, omdat autochtonen ondertussen vele malen minder wafels eten dan de toeristen die zich iets anders laten wijsmaken.

Brusselaars die zich bezondigen aan de onherkenbaar gegarneerde exemplaren zoals op de foto, hebben een eetstoornis, en trekken zich wellicht terug in de donkere hoekjes in het afgestorven deel van de Stoofstraat.

Dat het klassieke wafelpatroon met alleen maar vierkantjes eigenlijk veel te abstract en rechtlijnig is voor onze volksaard, was misschien ooit het excuus dat we niet nodig hadden om er allerlei rotzooi overheen te beginnen kappen. Het behoort namelijk ook tot de nadelen van suiker, slagroom en chocoladesaus dat je die niet gewoon van een bordje kan eten zonder raar bekeken te worden. Je hebt een degelijke basis van ijs of gebak nodig.

Daardoor is het oorspronkelijk nochtans duidelijke onderscheid tussen de geraffineerd gebakken lucht van een kanten en krokante Brusselse wafel enerzijds, en de lauwe bruingebakken suikerstroop van de Luikse wafel anderzijds, gaandeweg letterlijk ondergesneeuwd geraakt

onder de dikke lagen poedersuiker en slagroom waar de massa vetvragende vakantiegangers blijkbaar wel pap van lust. De variaties en combinaties wafelbeleg zijn vandaag zo onbeperkt dat iedereen wel iets vindt dat in zijn wafelkraam past. Dat ook de variant met alléén maar aardbeien nog altijd wordt aangeboden is een soort grap. Want uiteraard gaat niemand die de lage drempel naar de cholesterolhel eenmaal heeft overschreden alsnog voor die ‘gezonde’ optie.

Zou de Gezondheidsinspectie zich trouwens al eens aan deze sector hebben gewaagd?

Misschien zou een beetje onderzoeksjournalistiek wel wat zaakjes kunnen blootleggen die zich in de wafelranden van de Brusselse economie afspelen. Hoeveel is er bijvoorbeeld nog Belgian aan zo’n waffle? Wie steekt er allemaal in de zak van de machtige bakbaronnen? Vertegenwoordigt deze vetzakkerij misschien zoveel inkomsten dat de autoriteiten er zich niet te veel mee willen bemoeien? Het blijft immers handig dat toeristen zich nog altijd in ons calorierijke erfgoed kunnen verdiepen wanneer de stad hen op andere vlakken frustreert. Zo is het wellicht geen toeval dat net in de omgeving van Manneken Pis, dat onlangs nog omwille van zijn tegenvallende lengte tot een van de grootste toeristenteleurstellingen ter wereld werd verkozen, de wafelkramen zo goed gedijen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Elke week verzint Michaël Bellon een nieuw onderschrift bij een oude persfoto

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 17 JULI 2019

I 31

COLOFON

Big City

BRUZZ

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

De Archiduc: een jazzclub of veeleer een kroeg? © PHOTONEWS

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq Steven Van Garsse NIEUWSMANAGEMENT

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

MEDEWERKERS

32

Zijn er nog echte jazzclubs te vinden in Brussel? Vroeger stond Brussel hiervoor bekend. JEAN UIT SINT-AGATHA-BERCHEM

D

ie vraag brengt ons meteen bij een heikel punt, hoe definieer je een echte jazzclub?

“In de klassieke betekenis heb je er zo nog maar eentje, en dat is de Sounds in Elsene,” zegt expert ter zake Georges Tonla Briquet. “Die is zowat elke dag open, je kan er aan een tafel iets drinken en de concerten beginnen pas laat, niet voor halftien. Echt zoals vroeger dus. Al staat het bestaan van die club al een tijdje op de helling, sinds eigenaar Sergio Duvalloni haar ongeveer twee jaar geleden te koop heeft gezet. Ook L’Archiduc past eigenlijk wel in het rijtje van klassieke jazzclubs, maar da’s misschien eerder een kroeg dan een echte club.”

Het Brussels agentschap voor toerisme, visit.brussels, heeft zelf een website uitgewerkt om de hoofdstedelijke jazzcultuur in de kijker te zetten. Daar vinden we heel wat meer locaties terug. Roskam, Café Floréo en zelfs de Bonnefooi.

“Ja, maar die kan je bezwaarlijk jazzclubs noemen. In Floréo wordt in de eerste plaats tango en wereldmuziek gepeeld en is er maar af en toe een jazzoptreden. In de

I

17 JULI 2019

Roskam en de Bonnefooi staat soms wel een jazzgroep op het podium, maar dat is zeker niet het enige genre dat er geprogrammeerd wordt.

Dat is helemaal anders dan in L’Archiduc. Daar staat uitsluitend jazz op en worden ook alleen maar jazzconcerten gegeven.”

Het gaat er zeker op achteruit met de jazzclubs in Brussel, dat vindt toch Briquet. “Je merkt het gewoon al aan het feit dat Sounds al zo lang te koop staat, wie wil er nu nog het risico nemen om een jazzclub open te doen? Nog zo’n sprekend voorbeeld: er is geen enkele club uit de naoorlogse gloriejaren die nu nog steeds bestaat. De Sounds is iets meer dan dertig jaar oud en dat is bij mijn weten de oudste in de hoofdstad. De Archiduc bestaat wel al sinds 1937, maar daar is dan weer een hiaat in de jaren tachtig.”

Maar enige nuance is wel nodig vindt Briquet, want volgens hem was het ook in het verleden niet allemaal rozengeur en maneschijn. “Ja, er waren hier zeker legendarische jazzclubs. Je had Paul’s, Le Travers of Blue Note. Er gebeurde vroeger in Brussel erg veel. Maar de meeste van die plekken waren geen lang leven

beschoren. Het bewijs, onze grootste jazzmuzikanten gingen hun succes elders zoeken. In Duitsland, Londen en de VS. Toots is daar het bekendste voorbeeld van, maar ze deden het allemaal. Je moet het verleden zeker niet te veel verheerlijken.”

Echte jazzclubs zijn er dus maar weinig, al zijn er wel een aantal plaatsen in de hoofdstad die Briquet toch ook zo zou bestempelen, “al is dat dan in een iets minder klassieke zin van het woord. Jazz Station in Sint-Joost bijvoorbeeld. Daar beginnen de concerten wat vroeger, meer zoals een concertzaal. Maar dat is wel een van de meest interessante plekken in de hoofdstad. Dan heb je nog The Music Village. Da’s wel een echte club, maar eentje in de Amerikaanse stijl.

Je kan er iets gaan eten en ondertussen treden er jazzbands op. Hier vallen ze echt wat uit de toon, maar in de VS is dat de standaard. En zelfs nieuwkomer Walter hoort voor mij in dit rijtje thuis. Het project van drummer Teun Verbruggen is een artistieke werkplaats, maar ze trekken er heel hard de kaart van de freejazz, van de avant-garde. Er wordt erg veel ingezet op improvisatie, wat in de originele clubs ook gebeurde. De werkplaats mocht pas nog op Gent Jazz een hele dag cureren en dat was een groot succes.” De opvolging van de echte jazzclubs lijkt alvast verzekerd.

— JASPER CROONEN

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

DB613614G9

ONBEPERKT INTERNET oVERAL IN HUIS, DA’S ROYAAL! Onbeperkt supersnel internet, mooi is dat. Maar het wordt nòg mooier als je ‘r van kan profiteren tot in de kleinste hoekjes van je huis, om het even hoe groot het is. Daarom geniet je bij Telenet van het slimste wifi-systeem ooit.

Dat zorgt dat je met meerderen tegelijk kan surfen zonder vertraging, van de kelder tot op het terras. Heb je gasten? Dan kunnen die in één klik meegenieten van jouw netwerk. En dat allemaal voor maar € 30 per maand, 6 maanden lang. Hoe royaal is dat?

Meer weten? Bel 0800 66 360

ONBEPERKT

€

30 INTERNET

/MAAND

6 MAANDEN LANG

MET WIFI OVERAL IN HUIS

WE BOOSTEN DE STAD.

TELENET.BE/BRUSSEL

DB613629G9

Aanbieding geldig van 24/06/2019 tot en met 30/09/2019 in postcodegebieden in Brussel waar Telenet beschikbaar is. Een maandelijkse korting wordt toegekend op de eerste 5 aanrekeningen na activering zodat je gedurende 5 maanden slechts de hierboven vermelde promoprijzen betaalt. Na afloop van de promoperiode betaal je de normale prijs. Aanbieding enkel geldig bij het aangaan van een overeenkomst voor: Internet Fiber 200* + Telenet TV, of WIGO home S, of WIGO home, of WIGO (9 GB). Internet dient steeds een nieuwe dienst te zijn. De korting vervalt steeds bij verandering naar een ander product. Aanbieding niet cumuleerbaar met andere acties en promoties., behalve met de promotie inzake installatie en activatie. *Telenet biedt fiber tot de node aan, lokaal distributienetwerk in kabel. De vermelde downloadsnelheid is theoretisch, de werkelijke snelheid kan beïnvloed worden door verkeer op het internet en andere technische factoren. Telenet-netwerkbeheer is van toepassing. Meer info, zie telenet.be/internetgebruik.

VU: Telenet bvba • Liersesteenweg 4 • 2800 Mechelen • België • BTW BE0473.416.418 • RPR Antwerpen, afdeling Mechelen.

DB374216D7

Inclusio is een jong privé-investeringsfonds in vastgoed met een sociaal oogmerk, met als doel op lange termijn kwaliteitsvolle woongelegenheid aan een betaalbare huurprijs aan te bieden aan kwetsbare groepen in onze samenleving.

Bij Inclusio bieden we zwakkere bevolkingsgroepen, op lange termijn, kwaliteitsvolle woningen aan een betaalbare huurprijs.

Wegens snelle groei is Inclusio op zoek naar een

PROPERTY MANAGER

die ons team kan aanvullen op ons kantoor te Oudergem en die onze vastgoedportefeuille voornamelijk in Mechelen en Brussel zal helpen beheren.

Functiebeschrijving • Opstellen en opvolgen van het langetermijnonderhoudsplan van de gebouwen, correctief onderhoud, wettelijke controles; • Het opstellen en opvolgen van het langetermijnplan voor de verbetering van de energie-efficiëntie van de gebouwen; • Contact met de huurders, opvolging van de verhuur van de parkeerplaatsen, afrekening van de huurlasten; • Vertegenwoordiging van Inclusio bij de andere mede-eigenaars, de syndicus en de algemene vergaderingen van de medeeigenaars; • Opvolging van schadegevallen; • Beheer van contacten met de buren, de overheidsinstanties en de nutsmaatschappijen.

Profiel - Bachelor of masterdiploma in een commercieel of technisch vak; - U heeft interesse in de ondersteuning van kwetsbare mensen; - U bent dynamisch, kan autonoom werken met de nodige integriteit, diplomatie en overtuigingskracht, u kan problemen efficiënt benaderen en oplossen; - U bent tweetalig (Nederlands - Frans); - U bent in het bezit van een rijbewijs B.

Meer info over Inclusio?

Surf naar www.inclusio.be

Troeven die Inclusio kan bieden voor de Property Manager: 1. Kleine en dynamische ploeg 2. Bedrijf met doorgroeimogelijkheden 3. Goede balans tussen werk en privéleven 4. Bediendecontract van onbepaalde duur + bedrijfswagen

Hoe solliciteren?

Stuur uw motivatiebrief en curriculum vitae naar xavier.mertens@inclusio.be en lionel.vanrillaer@inclusio.be

DB613691G9

Vastgoedvennootschap met uitgesproken sociale ambities

10421RLM

Uw

personeels-

Word Machine Operator bij Colruyt Group

advertentie hier?

#samendoen

Zin in een job met uitdaging, verantwoordelijkheid en veel teamwork?

contacteer ons snel op rrs@roularta.be

Solliciteer nu op jobs.colruytgroup.com

of 051 26 67 89 DB612346G9

DB047003

TURKIJE ALANYA

JE DROOMWONING BINNEN HANDBEREIK Luxe duplexapp en app 2/3 slpks, alle comfort, mooie balkons en panoramisch uitzicht. Rechtstreeks van Belgische eigenaar. Kopen in alle vertrouwen vanaf €42.000 • www.lucwensturkije.com Tel. 0496 55 42 45

DB613843G9

Baltische Staten cruise 2020!

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ0123456789

te koop

Anders werken DB602880E9

Copenhagen - Helsinki Sint Petersburg - Tallinn

infodag te Oostende zondag 18 augustus om 11u gratis toegang, wel even online reserveren, aub

Surf dan eerst naar:

kinderen t/m 17j reizen mee voor slechts €399

inbegrepen: autocar, luxecruise in volpension, fooien & dranken

(voor alle afreisdata!)

Wekelijks vertrek in

8 fijne dagen v.a.

mei, juni juli & augustus 2020

Reisfamilie Carlier

¤899

/volwassene

www.deblauwevogel.be

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 DB605793E9

DB612829G9