BRUZZ actua - editie 1670

Rubrieknaam

#1670 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

10 | 07 | 2019

FLAMINGANT IN BRUSSEL ‘We mogen ons niet in slaap laten wiegen’

© SASKIA VANDERSTICHELE

‘IK HOU VAN U’ LEER JE AL ZINGEND

WARME OPROEP AAN VLAANDEREN

‘Omarm uw Brusselaar’

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

BLAZE ( 16 ) , JEUGDPARK JETTE "Mijn doel is regisseur van Amerikaanse films te worden.

Maar dat is voor later, want eerst ga ik basketten in de NBA. Zo wil ik de Amerikaanse nationaliteit

verwerven. Dat ik daar ga spelen, is nog niet bevestigd, maar ik geloof erin. Het is mijn manier en voor mij de enige weg om in Amerika te kunnen gaan wonen,

want ik heb geen andere talenten. Ik ben atletisch en creatief, maar ik denk niet dat ik andere carrières kan uitbouwen. Daarom zet ik alles op die twee pistes. Ik

ben pas vorig jaar begonnen met basket, maar je ziet zelf hoe vroeg ik al sta te oefenen. Als er nog niemand is, ben ik hier soms zelfs al om 6 uur."

10 J U L I 2 0 1 9

I

3

Inhoud

VOOR KINDEREN

DONDERDAG 11 JULI MUNTPLEIN

11 juli

In de Leesstraat van Muntpunt kan je de hele zomer hangen, spelen, knutselen, relaxen… en lezen natuurlijk! Op Vlaanderen Feest, Brussel Danst komt daar nog een groot straatfeest bovenop: muziek, dans en plezier voor de hele familie.

Reportage

Nederlands leren met Nederlandstalige liedjes 16

14:00

#LIKEME

15

KIND:3E0 THEA RRICHA TER: RKEN

17:00

KAPITEI WINOKI N O

Portret Flamingant in Brussel

“We mogen ons niet in slaap laten wiegen”

Interview

Taalkundigen over het Nederlands "Moeilijk?

Dat is relatief" 18

12

:00

vanaf 13

EN NOEGR… VEEL MEn, boeken-

epbelle werk, Superze n benen e s n a d , en, vliegers andeling familiew otdogs. h ijsjes en

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ 11 juli

Op de Vlaamse Feestdag zingt Will Tura voor een uitverkochte AB, onder begeleiding van Brussels Philharmonic. U kunt het volledige concert live meemaken op BRUZZ tv.

Donderdag 11 juli om 19 uur BRUZZ tv

Zomernummer

BRUZZ magazine drukt bijna de pauzeknop in. Volgende week verschijnt er nog een extra dik nummer met de uitgebreide zomerkalender.

Volgende woensdag 17 juli BRUZZ magazine

Filmzomer

INFO & INSCHRIJVINGEN WWW.BRUSSELDANST.BE © PHOTONEWS

Negen studenten van LUCA (Sint-Lucas & Narafi) tonen deze zomer hun eindwerk op BRUZZ. De films worden in het Frans en het Engels ondertiteld én voorafgegaan door een interview met de maker. U kunt ze na de

Edito

EDITO

Werk, werk, werk "Vlaanderen, omarm de Brusselaars" 22

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

10

Nieuws Roms: na de razzia

24 30 32

ZOMERREEKSEN Op stap met (1) De Bibliotheek (1) Markten (2)

28

Enfant Terrible

35

Nick Trachet

36

Beeldspraak

37

Big City

uitzending op televisie ook op BRUZZ.be bekijken.

Elke vrijdag na BRUZZ24 BRUZZ tv

Music please BRUZZ radio (98.8 FM) laat u dagelijks kennismaken met de beste nieuwe muziek. Vanaf nu kunt u onze BRUZZ Favourites ook via Spotify beluisteren.

De hele zomer lang BRUZZ Spotify Dit en al het andere nieuws uit Brussel is ook te vinden op BRUZZ.be en in de BRUZZ app.

— STEVEN VAN GARSSE

Taboes zijn er om doorbroken te worden.

Dat hebben ze ook bij Actiris begrepen.

Voor het eerst is er een studie die kijkt naar de origine van de werklozen. Dat is decennia nadat de Vlaamse tegenhanger VDAB daarmee is begonnen. In Brussel wou het politieke establishment daar lang niet van weten. Het heette te stigmatiserend te zijn. Het was nergens goed voor.

Actiris draait die bladzijde om. Met dank aan een directeur die zich weinig van taboes aantrekt en rationeel te werk wil gaan. En beseft dat je pas door de zaken echt te benoemen, oorzaken en oplossingen kan zoeken.

De resultaten zijn misschien wat we hadden verwacht, maar echt bemoedigend zijn ze niet.

Maghrebijnen, Turken en Congolezen zijn zwaar oververtegenwoordigd in de werkloosheid.

55 procent van de Sub-Saharaanse Afrikaanse jongeren in Brussel heeft geen werk. Bij de jongeren uit de Maghreb of Turkije schommelt de werkloosheid rond de 40 procent. De totale werkloosheid ligt in die gemeenschappen boven de dertig procent. Of nog: een derde van alle Brusselse werklozen heeft een Maghrebijnse achtergrond, terwijl ze maar een vijfde van de beroepsbevolking uitmaken.

We mogen ervan uitgaan dat de regeringsonderhandelaars dit rapport grondig hebben uitgeplozen. Want de zieke arbeidsmarkt vormt ongetwijfeld de grootste uitdaging voor Brussel voor de komende jaren. Alle andere beleidsdomeinen verbleken erbij. Je kan onmogelijk een stad opbouwen als zoveel mensen aan de zijkant blijven staan. Met

een laag inkomen, en een laag zelfbeeld.

De recepten voor verandering zijn natuurlijk bekend, maar moeten zowel vanuit economisch als sociaal perspectief bekeken worden. De Brusselse arbeidsmarkt moet uit haar cocon en moet zich ook uitgebreid richten tot het ommeland.

Er zijn sinds enkele jaren al verbeteringen zichtbaar in de arbeidsmobiliteit tussen Brussel en Vlaanderen, maar het blijft nog te mager. Wie een job weigert in Vlaanderen moet daar op de een of andere manier op worden aangesproken.

Intussen kan Brussel de drempels wegwerken. De Brusselse werkvloeren moeten diverser, zodat ze meer een weerspiegeling vormen van de stad.

De grootste discriminatie is nog altijd de diploma-erkenning die mank loopt.

Hoeveel Poolse laborantes of boekhouders werken er niet als poetshulp?

Hoeveel Afrikaanse verpleegsters zitten er niet zonder baan, terwijl er werk genoeg is?

Wat telt is niet het diploma, maar de competenties. Met een test en een extra vorming moet al heel veel mogelijk zijn.

Verder mag er ook veel verwacht worden van de hervorming van het Franstalig onderwijs. Nog te veel leerlingen halen nooit een diploma. Zo produceert het onderwijs een continue werkloosheidsstroom.

Actiris heeft de studie zelf aangegrepen om oplossingen voor te stellen en er zo een hoopvol document van gemaakt. Het weet nu heel goed wat er moet gebeuren.

Het heeft een elan genomen. Laat Actiris daar nu, samen met de nieuwe Brusselse minister van Werk, de VDAB en Bruxelles Formation, verder op doorgaan.

BRUZZ | VOORAF

Essay

“De zieke arbeidsmarkt vormt de grootste uitdaging voor Brussel voor de komende jaren”

10 J U L I 2 0 1 9

I

5

6

I

10 J U L I 2 0 1 9

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Dit was Eddy Eregast Eddy Merckx rijdt op de Tervurenlaan ter hoogte van het Stocletpaleis voor de renners uit tijdens de eerste rit in de Ronde van Frankrijk. De menigte achter de vijfvoudige Tourwinnaar heeft zich al omgedraaid en wacht gewapend met smartphones op de komst van de coureurs. De winnaar van de dag krijgt de felbegeerde gele trui uit handen van Merckx zelf. Die eer valt Mike Teunissen te beurt, al heeft de Nederlander nog een lange weg te fietsen om Merckx te kloppen. De Kannibaal heeft met 96 exemplaren nog altijd het record van meeste gele truien in handen. Š VIVIANE SMEKENS

10 J U L I 2 0 1 9

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

Plastic zakjes

Duurdere steps

240

Tot begin 2018 werden 96 inbreuken op het plasticverbod vastgesteld bij Brusselse handelaars. Recentere cijfers zijn er niet.

Slechts de helft daarvan, zowat 50 overtreders, kreeg een boete. Op de Zuidmarkt is nog altijd geen enkele boete opgelegd.

Deelstepverdeler Lime kondigt een fikse prijsstijging aan.

Een step huren kost voortaan 0,25 euro in plaats van 0,15 euro per minuut. Lime kondigt de prijsstijging aan naar aanleiding van de stijgende vraag tijdens de zomermaanden. De prijs per minuut bij andere stepverdelers zoals Dott en Hive blijft voorlopig 15 cent.

De verschillende Brusselse politiezones takelen zaterdag en zondag langs het parcours van de twee ritten in de Ronde van Frankrijk 240 voertuigen die in een zone staan waar het verboden is te parkeren. Zondag zijn dat 103 wagens, zaterdag 137.

VIVAQUA NIET VERANTWOORDELIJK VOOR LODEN BINNENLEIDINGEN

BRUZZ | DE WEEK

‘Wij stoppen bij de meter’ In het kraantjeswater van drie Brusselse politiekazernes zit meer lood dan toegelaten, zo blijkt. Een gevolg van oude binnenleidingen in lood. De Brusselse watermaatschappij Vivaqua voelt zich niet aangesproken. “Wij zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het leidingwater tot aan de meter.

De binneninstallatie is voor rekening van de eigenaar,” zegt Serge De Ridder, onderdirecteur bij Vivaqua. — BETTINA HUBO

H

et nieuws kwam aan het licht via politievakbond ACOD Politie. Die liet in Het Laatste Nieuws optekenen dat begin vorige maand in drie verouderde kazernes van de federale politie in Etterbeek - Geruzet, De Witte de Haelen en Kroon - 43 stalen van leidingwater werden genomen. In een paar werd een te hoog loodgehalte aangetroffen.

“Dertien keer meer dan toegelaten,” zegt Marc Duplessis van ACOD Politie. “Het was al jaren duidelijk dat de leidingen in slechte staat verkeerden. Regelmatig sprongen er buizen,” vertelt hij. “Tegelijkertijd waren er veel klachten, mensen voelden zich slecht, hadden hoofdpijn. Er heerste ongerustheid.

Uiteindelijk heeft de directie de waterkwaliteit door Vivaqua laten onderzoeken. Blijkt dus dat het loodgehalte te hoog is en dat dat een

8

I

10 J U L I 2 0 1 9

gevolg is van de verouderde loden binnenleiding.”

Vivaqua, dat de stalen controleerde, stelde inderdaad vast dat de kwaliteit van het water bij de levering in orde was. “Waar de leiding een huis of gebouw binnenkomt, plaatsen wij de meter. Vanaf daar begint de privé-installatie en stopt de verantwoordelijkheid van Vivaqua,” zegt onderdirecteur Serge De Ridder.

Het Brusselse waterleidingnet had in het verleden heel wat loden vertakkingen en aansluitingspunten, maar die zijn volgens De Ridder enkele jaren geleden ‘quasi’ allemaal vervangen. “Ik zeg ‘quasi’ omdat er altijd huizen en gebouwen leegstaan, onbewoonbaar zijn verklaard of in onverdeeldheid zijn.

Daar kunnen we niet zomaar aan de slag. Elk jaar komen we dus toch nog een tiental panden tegen met

een loden aansluiting. Die vervangen we zo snel mogelijk.”

De watermaatschappij doet bovendien jaarlijks controles op het loodgehalte in het water, zegt Vivaqua-woordvoerster Saar Vanderplaetsen. “Die gebeuren zowel in privé- als in openbare gebouwen. Het staal wordt genomen van het kraantjeswater binnen. Als er een te hoog loodgehalte is, checken we eerst de kwaliteit van het water aan de meter. Is die in orde, dan adviseren we de eigenaar de binneninstallatie aan te passen.”

LUTGARDISSCHOOL Een te hoog loodgehalte in het lichaam kan bloedarmoede veroorzaken, is slecht voor de nieren

en het zenuwstelsel, en maakt het skelet brozer. De politievakbond ACOD hoopt dan ook dat de Regie der Gebouwen, die eigenaar is van de drie kazernes, nu eindelijk zal investeren in een vervanging van de loden leidingen. Want de kazernes zijn nog volop in gebruik, zegt Duplessis. “In Kroon zit er weliswaar nog maar één afdeling, maar de kazerne Geruzet huisvest de politieschool en De Witte de Haelen de interventie- en speciale eenheden, de cavalerie dus en de zware voertuigen.”

Een deel van het kazernecomplex is ondertussen wel overgedragen aan het Brussels Gewest, met name de Fritz Toussaintkazerne aan de Kroonlaan. Het Gewest wil er een universitaire campus van maken. In

Afvaltoerisme

Schietpartij

Explosieven

Net Brussel, het gewestelijke netheidsagentschap, stelde in het afgelopen jaar 3.308 pv’s op voor sluikstorten. Maar liefst 504 van de gevatte sluikstorters bleken ‘geïmporteerd afval’ te dumpen. Dat gebeurt voornamelijk aan de rand van het gewest.

Bij een schietpartij zondagnacht in Schaarbeek, vlak bij het Noordstation, valt een gewonde. Het slachtoffer is niet in levensgevaar. De omstandigheden van de schietpartij zijn nog niet duidelijk.

De politie vindt zaterdagavond explosieven in een woning in Anderlecht. Behalve explosieven worden ook messen en Amerikaanse boksbeugels aangetroffen door de politie. Het parket van Brussel heeft voorlopig geen aanwijzingen dat er een verband is met een mogelijke aanslag.

Ook ik heb een haat-liefdeverhouding met de stad, maar de liefde haalt het makkelijk. De melange van wat lelijk en mooi is, is net wat Brussel aantrekkelijk maakt FAMOUS GREY-TOPMAN MARC FAUCONNIER

BRUZZ | DE WEEK

die de toeristische app lanceerde om Brusselse jongeren te spotten (in ‘De Tijd’)

Cartoon Kim Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

Een te hoog loodgehalte in het lichaam kan bloedarmoede veroorzaken, is slecht voor de nieren en het zenuwstelsel, en maakt het skelet brozer.

afwachting van de uitvoering van dat plan, staat de site ter beschikking van enkele jonge organisaties. Een stuk van het gebouw is sinds vorig schooljaar ook ingenomen door de Elsense Lutgardisschool, die er tijdelijk verblijft vanwege de renovatie van de eigen gebouwen.

Enkele ouders vroegen zich maandag af of ook de leidingen van de Toussaintkazerne van lood zijn.

“Ik weet het niet, maar het is een even oud gebouw,” zegt vakbondsman Duplessis. Ook Griet Blondiau, directeur van het schoolbestuur vzw KatOBA, heeft geen idee. “We zullen het opvolgen en indien blijkt dat er een probleem is, zullen we met spoed actie ondernemen,” zegt ze.

“Natuurlijk is het niet ons gebouw, wij zijn maar gebruiker.”

10 J U L I 2 0 1 9

I

9

Samenleving

Romsfamilies zien dak boven hun hoofd openbaar verkocht

Na de razzia de caravanverkoop De nationale razzia bij Roms op 7 mei, in het kader van een onderzoek naar afpersing en geldwitwaspraktijken, heeft nog altijd zware gevolgen. Maandagmiddag zakten solidaire Roms uit Frankrijk naar het Luxemburgplein af, om hun ongenoegen te ventileren tegen de gedwongen verkoop van caravans. “Ze hebben ons alles afgepakt, alles.”

— JEAN-MARIE BINST, FOTO IVAN PUT

H

BRUZZ | DE VERHALEN

et was ongezien in twintig jaar tijd, de organisatie van tweehonderd gelijktijdige huiszoekingen - vooral in caravans, woonwagenparken en huizen - in de vroege ochtend van 7 mei 2019. Vooral in Brussel, Vlaams-Brabant en Henegouwen, en net over de Franse grens, met medewerking van de Franse Gendarmerie. Meer dan 1.200 politieagenten van de federale en lokale politie en de federale gerechtelijke politie van Brussel, samen met speciale interventieteams, beroofden 54 personen van hun vrijheid. Ze werden verdacht van oplichting in verband met autoverkoop via internet, criminele organisaties en witwassen van geld.

De Roms werden letterlijk uit hun bed gelicht, die vroege ochtend.

Anderen ondervonden later de harde aanpak van de operatie. “Die dag werkte ik in Knokke. Plots kon ik mijn bankkaart niet meer gebruiken bij een parkeerautomaat,” stelt schrijnwerker en muzikant Jimmy L. (41), die sinds 26 jaar in het woonwagenpark van Mortsel woont, het eerste woonwagenpark in Vlaanderen sinds 1976. “Een week later raak ik nog niet aan geld, mijn bankrekeningen blijven geblokkeerd.

Ook de nummerplaat van mijn bedrijfswagen is geschrapt. Even later laat mijn vader uit Anderlecht me weten dat zijn caravan op het doortrekkersterrein in Relegem (Asse) in beslag is genomen. Hij bereddert zich door te overnachten bij winteropvang Poincaré in Anderlecht, waar hij na 20 uur niet meer buiten kan. Sinds acht weken is

10

I

10 J U L I 2 0 1 9

het sukkelen om vrouw en kinderen te onderhouden. Ik word in een werkloosheidssituatie gedwongen als zelfstandige. Ik kan geen facturen innen of betalen. Alle rekeningen blijven geblokkeerd. Mijn advocaat raakt niet aan info.”

DEPRESSIEF Antropoloog Koen Geurts, van het Steunpunt Roma in Brussel (vzw Foyer) verzamelt de getuigenissen van familie van de vermeende criminelen. Zonder hebben en houden wachten ze de vorderingen van het gerechtelijk onderzoek af. Ze vonden onderdak in huizen van familie of kennissen, kregen als

Dat is ongezien. Rond 25 juni waren al 21 caravans verkocht, die mensen weten niet wat ze kunnen doen.

Velen zijn analfabeet en lieten na om een advocaat in de arm te nemen. De overheid heeft hen geen enkele assistentie aangeboden. Via het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia vragen sommigen een pro-Deoadvocaat. Zelf hebben we in die richting nog geen stappen ondernomen, want om een pro-Deoadvocaat te krijgen moet je je om halfacht ‘s morgens bij Justitie aanmelden. Zo vroeg gaan wij daar niet staan.”

In totaal werden 90 caravans in beslag genomen, 91 voertuigen,

“Men dwingt me in een werkloosheidstoestand, alle rekeningen blijven geblokkeerd” JIMMY L. AANNEMER SCHRIJNWERKERIJ

tijdelijke hulp een caravan toegestoken. “Ik heb woonwagenbewoners in vijftien jaar tijd nooit assistentie horen vragen voor psychologische problemen,” zucht Geurts, die het dossier voor de Verenigde Naties en Justitie twee maanden na datum nog aanvult met getuigenissen. “Ouderen en jongeren kloppen depressief met posttraumatische stress bij ons aan.

34 onroerende goederen, voornamelijk huizen, appartementen en villa’s, 23 luxehorloges en 1 miljoen euro in het kader van het witwasdossier.

Bankrekeningen werden geblokkeerd, voor nazicht van aankopen of investeringen in goederen en eigendommen, mogelijk met gestolen geld. De ‘Operatie Strike’ leidde ook tot inbeslagname van

vuurwapens, geweren, luxevoertuigen, juwelen en belangrijke sommen geld. De onderzoeksrechter vaardigde een aanhoudingsbevel uit voor 24 mensen. Ze werden allemaal in verdenking gesteld van lidmaatschap van een criminele organisatie en oplichting.

De familie rond grootmoeder Lidi B. en moeder Magdala M. ventileert wat het ondergane drama voor hen heeft betekend. Ze woonden aan de Bergensesteenweg, en zijn negen caravans op diverse sites kwijt, van zonen, neven en twee van de grootmoeder. “In de gevangenis zit nog 25 man van onze Romsfamilie, terwijl de Belgen met een vaste verblijfplaats die schuldig zijn alweer rondlopen. Ze namen ons die dag alles wat we hadden af: onze caravans, onze auto’s, ons geld, ons goud, zelfs de spaarpotten van de kinderen. Twee zonen werden met een revolver tegen het hoofd in bedwang gehouden. Mijn zwangere dochter was zo erg van streek, dat we haar in shock enkele dagen later naar het ziekenhuis moesten brengen. Ze heeft er haar kind verloren,” herhalen moeder en grootmoeder als bewijs van het geleden trauma. De persdienst van het federaal parket

reageert: “Persoonlijke bezittingen worden niet in beslag genomen en zijn beschikbaar voor de eigenaars op het politiebureau. Verschillende mensen zijn die al komen halen. In dit stadium wordt geen enkele verbeurdverklaring uitgesproken.

Dat kan alleen de rechtbank. Het gaat nu om voorlopige maatregelen en de rechtbank zal oordelen over de zogenoemde inbeslagnemingen.”

IN EEN KAMP De verwarring en ontreddering blijft knagen. Chilinka B.: “Zelfs het kindergeld van iedereen is geblokkeerd. Onze caravans willen ze niet teruggeven, onze terreinen willen ze verkopen, de auto’s zijn al verkocht.

Ze vragen 3.200 euro als aanbetaling om een caravan terug te krijgen.” En Magdala M. voegt eraan toe: “Hoe kunnen we verder leven? Ik heb vier Belgische zonen in de gevangenis.

Mochten ze wat uitgespookt hebben, dan begrijp ik het. Maar mijn neefje van negentien jaar is echt onschuldig. Ze houden hem vast, omdat hij op iemand lijkt. Het is duidelijk dat de procureur des Konings (bedoeld wordt substituut Françoise Mainil, red.) ons zoekt. Wat wil men? Ons in een kamp steken?”

“De eerste caravans werden een maand na de operatie verkocht,” verduidelijkt het parket. “Zij die de verkoop hebben betwist, moeten nu voor het hof van beroep verschijnen om hun bezwaren aan te voeren.

Ondertussen is de verkoop opgeschort. Wat de geblokkeerde rekeningen betreft: de procureur des Konings mag een bankrekening bevriezen als er aanwijzingen zijn van witwassen van geld. Er zijn wettelijke beroepsmaatregelen tegen deze bevriezing, maar op dit moment (4 juli, red.) heeft nog niemand beroep aangetekend bij het federaal parket.”

Ook aan de Lenniksebaan (tegen Erasmus), waar vorig jaar twee bouwgronden werden gekocht door de Romsfamilie S. en een vaste woonwagen-chalet staat, blijft de verslagenheid groot. Twee nichten slapen er elk met hun drie kinderen in een losse, kleine caravan op het naburige terrein. “Mijn partner Nico blijft telkens met verlengingen achter de tralies sinds begin mei, mijn tante ook,” zegt de 22-jarige Melodie met kindjes van 5, 3 en 2 jaar. “Nico heeft nochtans een mentale beperking. Procureur des Konings Mainil haat Roms. Ik ben van

Charleroi naar Frankrijk en terug naar hier in Anderlecht moeten reizen. Mijn eenjarige caravan van 33.000 euro met douche en generator is ons afgepakt. Er zou al een caravan verkocht zijn voor 12.000 euro (de kopers in het circuit zijn beperkt en gekend in het Roms-milieu, red.), terwijl ze meer dan dubbele waard is. Fransen hebben me een caravan gebracht, waarvoor ik tweehonderd euro per maand betaal. Er is geen water, elektriciteit krijg ik van het naburige restaurant. Met bidons haal ik water in de Klaverstraat.”

De jonge moeders zonder man, zijn analfabeet en werken niet. Ze slijten hun dagen met afwachten, de kinderen liggen op bed of spelen op de steenslag van het terrein. “We staan op grond van de familie M., die van chalets op de Ninoofsesteenweg naar hier verhuisd is. Ze kocht vorig jaar deze twee bouwgronden, maar die zouden volgende week al openbaar verkocht worden. Onze mannen kunnen ons vanuit de gevangenis niet helpen. Onder anderen mijn schoonvader, die echt onschuldig is. Hij heeft altijd ruzie gemaakt met wie zich verbrandde aan corruptie en autohandel.”

Over analfabeten is het federaal parket duidelijk: “De wet voorziet niet in een afwijking voor die personen. Er dient op gewezen dat de meeste personen die ervan verdacht worden deel uit te maken van deze criminele organisaties, behoren tot families die naar eigen zeggen al enkele eeuwen in België wonen. Ze kennen dus heel goed de wetten en reglementen van ons land.” En wat de psychologische bijstand betreft? Hoe countert Justitie de aantijgingen van het Steunpunt Roma en de getuigen zelf ? “Er werd hulp geboden aan degenen die dat wensten,” zegt de persdienst van het federaal parket.

“Slechts één familie heeft van deze mogelijkheid gebruikgemaakt. De anderen hebben het aanbod afgewezen.”

Voor zowel het Steunpunt Roma van vzw Foyer als voor de Romsgemeenschap is de impact van de grootse operatie moeilijk in te schatten. “De Verenigde Naties hebben het over een pogrom,” aldus nog Koen Geurts.

BRUZZ | DE VERHALEN

Lidi B. (midden) met dochter en kleinkinderen: “Er zit nog 25 man van de familie opgesloten. Zelfs de spaarpotten van de kinderen werden ons afgepakt.”

VOLGENDE WEEK Interview Romsactievoerder Biser Alekov over de woon- en onderwijsproblemen.

10 J U L I 2 0 1 9

I 11

11 juli

Vier Brusselse flaminganten over heden en toekomst van de Vlaamse strijd

BRUZZ | 11 JULI

Bernard Daelemans, Brigitte Grouwels, Lieven De Rouck en André Monteyne (van links naar rechts).

12

I

10 J U L I 2 0 1 9

Bernard Daelemans

Brigitte Grouwels

53 jaar

Volksbeweging

66 jaar

Voorzitter Vlaams Komitee Brussel

Hoofdredacteur Meervoud

Boegbeeld Brusselse CD&V

Bestuurslid Vlaamse

Geeft Nederlandse les aan anderstaligen

Vlaams minister voor Brusselse

‘We mogen ons niet in slaap laten wiegen’

Lieven De Rouck 39 jaar

Brussels staatssecretaris 2004-2009

N-VA-militant van het eerste uur

Brussels minister 2009-2014

Oud-voorzitter N-VA Brussel

Woordvoerder fractie Vlaams Parlement Schrijft over Brussel op lievenbrusselt.blog

84 jaar

len en eindigde bij CD&V

Kwam aanvankelijk op voor de Volksunie, maar stapte na het Egmontpact over naar de libera-

Lid van de Nederlandse Cultuurcommissie, voorloper van de VGC 1972 tot 1989

Mede-oprichter van de Marnixkring Auteur van verschillende boeken over Brussel en de Brusselaars

Voor veel Brusselaars is de taalstrijd iets van het verleden, maar de rechten van de Nederlandstaligen zijn niet definitief verworven, klinkt het bij vier Vlaamse voorvechters. “Ik wil niet in het Engels bediend worden.”

— LAURENT VERMEERSCH, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

H

aanvaarden en heb aangedrongen om het te veranderen.”

Het meest recente taalrapport bevestigt dat de toepassing van de taalwet achteruitboert. “Dat is zeker zo in de stad Brussel, waar ik woon,” zegt Bernard Daelemans. “Ambtenaren vluchten weg, begrijpen je niet of krijgen het niet uitgelegd. Je voelt je soms een marsmannetje. Het maakt de dienstverlening slechter. Bij anderen zie je dan dat ze een babbeltje slaan. Wie Frans praat van in het begin, vermijdt die sociale ongemakken, maar dat vind ik geen optie. We moeten ergens toch te kennen geven dat we hier nog bestaansrecht hebben?”

Steeds meer Brusselaars tonen zich vragende partij voor tweetalig onderwijs, maar dat is geen oplossing in de ogen van de flaminganten. “We hebben al moeite genoeg om de kwaliteit in het Nederlandstalig onderwijs te verzekeren,” zegt Daelemans. “We moeten vooral blijven investeren, ook kwalitatief. Het beleid heeft dat lang geminimaliseerd en zet vooral in op kwantitatieve investeringen: meer scholen. Maar zo raken we er niet. Het leerkrachtenverloop blijft een enorm probleem, ondanks alle begeleiding. We moeten nadenken over kleinere klassen, taalbadklassen enzovoort.”

“We moeten de Franstalige collega’s blijven aanspreken op de

▲

et Nederlandstalig onderwijs telt meer leerlingen dan ooit. Het Nederlandstalig cultureel aanbod floreert. Zelfs het aantal kiezers van Nederlandstalige lijsten is gegroeid.

Er lijkt met andere woorden geen vuiltje aan de Vlaams-Brusselse lucht. Maar voor flaminganten is er geen reden tot euforie.

“Het agressieve klimaat van vroeger is weg en veel Brusselaars kijken nu positief naar het Nederlands,” zegt Brigitte Grouwels. “Ik heb van mensen die de echte taalstrijd meegemaakt hebben geleerd dat we kwaliteit moeten bieden in het onderwijs en in ons cultuuraanbod. Daar komt de Brusselaar, ongeacht zijn taal, op af.

Dat blijkt te kloppen, maar we moeten de lat hoog blijven leggen voor onszelf. Daarnaast moeten we waakzaam blijven en mogen we ons niet in slaap laten wiegen. We moeten blijven hameren op tweetalige besturen en zorgverlening. Wat bedrijven kunnen, moet ook voor administraties mogelijk zijn.”

Overal terechtkunnen in het Nederlands blijft inderdaad een uitdaging in Brussel. “Klassiek voorbeeld: mijn zoontje kreeg in Sint-Gillis een Franstalige identiteitskaart,” vertelt Lieven De Rouck.

“Misschien laten anderen dat passeren, maar ik kan dat niet

BRUZZ | 11 JULI

Aangelegenheden 1997-1999

André Monteyne

10 J U L I 2 0 1 9

I

13

Flamingant in Brussel

▲

“Hoe kosmopoliet we ook zijn, we hebben een Nederlandstalige omgeving nodig om ons thuis te voelen in Brussel” BRIGITTE GROUWELS BRUSSELS CD&V-BOEGBEELD

kwaliteit van het Nederlands in het Franstalig onderwijs,” klinkt het bij Grouwels. “We kunnen samenwerken, maar de gemeenschappen moeten autonoom blijven. Dat geeft een prikkel om het beter te doen.”

ENGELSE FACILITEITEN

BRUZZ | 11 JULI

Zonder een verdere versterking van het Nederlands zou het Engels weleens een te duchten concurrent kunnen worden, zo wordt gevreesd.

“We zien helaas dat het Engels overal in Europa de lingua franca wordt en dat universiteiten steeds meer cursussen in het Engels aanbieden,” zegt André Monteyne.

“Ik heb niets tegen die taal, mijn moeder was een Engelse en ik lees veel in het Engels, maar in Brussel wil ik niet bediend worden in het Engels.”

“Sommige politici spreken nu over meertaligheid. Maar als het met twee talen al niet lukt, waarom zou het dan met drie of vier wel lukken?” vraagt Daelemans zich af. “Dat klinkt misschien goed in een slogan, maar ik hou mijn hart vast voor het Nederlands als we Engelse ‘faciliteiten’ invoeren.”

De Vlaamsgezinde boodschap is misschien nog actueel, maar lijkt minder weerklank te vinden, zeker bij hoogopgeleiden. Veel zogenoemde Dansaert-Vlamingen omarmen liever de kosmopolitische grootstad en de Brusselse identiteit. “Tegenwoordig word je soms uitgelachen als je afkomt met taaleisen,” zegt Daelemans. “Er is in sommige gevallen zelfs geen gesprek meer mogelijk, omdat aan beide kanten te veel gepolariseerd is en de clichés diep zijn ingesleten. Het gaat dan om Vlamingen die hun kerktoren in pakweg West-Vlaanderen hebben ingeruild voor die van het SintKatelijneplein. Plots zijn ze kosmopolitische Brusselaars en leggen ze aan iedereen uit hoe het moet. Maar als ze dan vijf of tien jaar later kinderen hebben, keren ze terug.”

De groeiende kloof tussen

14

I

10 J U L I 2 0 1 9

stedeling en ommeland maakt dat sommige Nederlandstalige Brusselaars zich afkeren van Vlaanderen.

“Kosmopolitisme is een verleidelijk ideaal, maar je zit met een structurele machtsverhouding en zonder de politieke en financiële steun van Vlaanderen, zouden de Nederlandstaligen in Brussel niets betekenen,” aldus Daelemans. “Het probleem is

dat de Vlaamse Brusselaars of Brusselse Vlamingen zich comfortabel genesteld hebben in het systeem en dat ze de mechanismen en waarborgen daarachter niet meer zien of denken dat ze niet meer nodig zijn. We moeten misschien beter uitleggen waarom het Nederlands hier een officiële status heeft.

Niet alleen aan nieuwkomers, maar

Ondertussen vechten de klassieke Vlaamse verenigingen, net zoals andere middenveldorganisaties, voor hun voortbestaan. Tegelijk kennen de nationalistische partijen wel succes, in minder mate ook in Brussel. Jonge generaties vinden sneller hun weg naar de politiek.

“Als je iets wil doen, is een partij aantrekkelijker dan een stoffige

vereniging die af en toe een lezing organiseert over een interessant onderwerp,” aldus Daelemans.

Tussen middenveld en politiek bestaat veel interactie, maar ook een zekere concurrentie. “Als partijmilitant ben je niet in elke vereniging welkom als bestuurslid en dat begrijp ik ook, maar dat betekent dat N-VA en Vlaams Belang de Vlaamse Beweging een beetje leegzuigen in hun zoektocht naar politiek personeel,” zegt De Rouck.

BARRICADEN Grouwels wijst verder op het bescheiden succes van de Nederlandstalige jeugdbewegingen in Brussel. “Dat is hoopgevend,” zegt ze. “Hoe kosmopoliet we ook zijn, we hebben een Nederlandstalige omgeving nodig om ons thuis te voelen in Brussel. Daarnaast is het

niet-Europese origine. “De Vlaamse leeuw is een moeilijk symbool geworden en velen vinden het waarschijnlijk niet eens erg dat er amper kleur zit bij de Vlaamse Beweging,” zegt De Rouck. “Dat stemt tot nadenken, want fundamenteel gaat het natuurlijk over ontvoogding en emancipatie via taal. Steeds meer allochtonen zien wel in dat het Nederlands kansen schept en dat Brussel geen eiland is. Zij sturen hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs of volgen zelf een cursus bij het Huis van het Nederlands.

Maar daarmee gaan ze momenteel nog niet op de barricaden staan voor de taalwetten.”

“Ik zie steeds meer groepjes jongeren van alle kleuren Nederlands praten op de bus of in de metro,” zegt Grouwels. “Maar we moeten nog veel beter uitleggen

“Als het met twee talen al niet lukt, waarom zou het dan met drie of vier wel lukken?”

BRUZZ | 11 JULI

ook aan de eigen bevolking, want zelfs die weet dat niet (meer).”

Voor de adepten van de Vlaamse Beweging in Brussel is het zo strijden op twee fronten. In Vlaanderen moeten ze Brussel verdedigen om te vermijden dat de banden met de hoofdstad worden doorgeknipt, en in Brussel wordt het steeds moeilijker om Vlaanderen te verdedigen.

BERNARD DAELEMANS VLAAMS KOMITEE BRUSSEL

belangrijk dat ook kinderen uit gemengde of anderstalige gezinnen buiten de schooluren in aanraking komen met het Nederlands. In sommige gevallen moeten wel nog drempels overwonnen worden, dat heeft te maken met sociaal-culturele achtergrond en wantrouwen van de ouders.”

Dat brengt ons bij een andere uitdaging van de Vlaamse Beweging: aansluiting vinden bij andere gemeenschappen in het superdiverse Brussel. Dat is van oudsher een moeilijke opdracht. “Toen de migranten hier aankwamen, namen ze logischerwijze de dominante taal over en dat was het Frans,” aldus Monteyne. “Velen onder hen vonden ook politiek onderdak bij de PS, die er zo in slaagde om het verlies van het oude arbeiderspubliek te compenseren.”

De nieuwkomers waren zo van in het begin geen bondgenoot van de Vlaamse taalstrijd. Ondertussen maakte het succes van extreemrechts bovendien de hele Vlaamse Beweging verdacht voor mensen van

waar het Nederlandstalig onderwijs vandaan komt en wie dat betaalt, want velen beseffen dat niet. Toen ik een groepje achttienjarigen uit het Nederlandstalig onderwijs vroeg voor wie ze gestemd hadden, bleken velen gekozen te hebben voor Franstalige lijsten, net zoals hun ouders.”

Anderzijds mogen de verenigingen en instellingen de Vlaamse Brusselaars niet uit het oog verliezen. “We moeten geen getto’s creëren, maar de Nederlandstaligen moeten zich wel thuis voelen in de gemeenschapscentra,” aldus nog De Rouck. “In de Pianofabriek heb ik al eens een aanvaring gehad omdat ik niet in het Nederlands bediend werd. Ik erger mij er ook aan dat de gemeente Sint-Gillis 11 juli viert zonder verwijzing naar Vlaanderen.

Iedereen mag zijn feestdag vieren.

Als de Portugezen iets te vieren hebben, zie je overal vlaggen. Geen probleem, maar een kleine verwijzing naar de Vlaamse Gemeenschap op 11 juli, dat is toch niet te veel gevraagd?”

10 J U L I 2 0 1 9

I

15

11 juli

Anderstaligen leren Nederlands aan de hand van Nederlandstalige liedjes

‘Ik hou van u’ voor beginners Ter gelegenheid van de Vlaamse feestdag ging BRUZZ na welke Nederlandstalige nummers populair zijn bij anderstaligen. Voor hen liever geen tripje naar Zoutelande, zo blijkt, maar kleuren, hiphop en een walsje. “Een lied helpt om de interesse in het Nederlands om te zetten in liefde.”

— BRAM VAN RENTERGHEM, FOTO’S KAREN VANDENBERGHE

BRUZZ | 11 JULI

I

16

k hou van u’ van Noordkaap is het favoriete nummer onder anderstaligen die Nederlands leren. Dat blijkt toch uit een bevraging bij de zeven Brusselse centra die Nederlands voor anderstaligen (NT2) aanbieden. Het komt daarmee voor ‘Twee meisjes’ van Raymond van het Groenewoud en ‘Alle Kleuren’ van K3 te staan.

André Hazes jr. en Guus Meeuwis komen uit Nederland de top vijf vervolledigen, met in hun kielzog Jan de Wildes ‘Eerste sneeuw’ en ‘Ik neem je mee’ van Gers Pardoel. “‘Ik hou van u’ voldoet gewoon aan alle criteria die een nummer in de les succesvol maken,” zegt Hannah Debyser, leerkracht Nederlands in het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) Semper. “Het thema is universeel, het is gezellig en er zit schwung in. ‘Ik hou van u’ is vaak ook het eerste Nederlands dat ze kennen, nog voor ze aan de cursus beginnen (lacht).”

Zelf gebruikt ze de liedjes vooral om bepaalde woorden aan te leren. “Zo kwam het woord ‘schemering’ langs in de les, en verwees ik naar ‘Het is een nacht’, dat zo een geheugensteuntje vormt. Daarnaast is het de ideale manier om de liefde voor het Nederlands aan te wakkeren. In het avondonderwijs is er sowieso wel al interesse in het Nederlands, maar een lied helpt om die interesse om te zetten in liefde. Je creëert een goeie klassfeer, het is plezant. En dat werkt door naar het gevoel voor die taal.”

Liedjes helpen evengoed om culturele aspecten te behandelen. “Ik geef dit jaar les aan het hoogste niveau,” vervolgt Debyser, “waar plaats is voor dialecten. Daar besprak ik ‘Wieder’ van de West-Vlaamse rapper Brihang.

Dat ging dan over de klankverschuiving, van ij naar ie, maar ook over de typisch Vlaamse

I

10 J U L I 2 0 1 9

geslotenheid, en de gecontroleerde, geplande levens van de Vlamingen. Cursisten herkennen dat heel erg.”

Nederlandse rappers komen dan weer niet voor in de NT2-hitparade. Van de Jeugd van Tegenwoordig of the Opposites geen spoor, noch van Lil’ Kleine, Ronnie Flex of Kraantje Pappie. Ze worden miljoenen keren beluisterd op Spotify, maar raken niet voorbij de poorten van de CVO’s. “Misschien ga ik te veel af op mijn eigen muzieksmaak,” zegt Debyser. “Ten onrechte, die bands kunnen zeker een plaats krijgen.”

Haar collega Geert Heyvaert (CVO Brussel) ziet dat anders. “Ik gebruik alleen liedjes die ik zelf meerdere keren kan horen. Geen Boef in mijn klas dus. Wel Kamagurka, Hugo Matthyssen, Urbanus of Bram Vermeulen – voor mij draait het rond de teksten. De teksten van rappers zijn trouwens veel te lang. Meestal gebruik ik een liedje aan het einde van de les. Maar als ik aan zo’n nummer moet beginnen, ben ik na een uur nog niet klaar.”

En de Brusselse rap? “Daar zitten ze allemaal op te wachten,” zegt Debyser. “Stikstof, Zwangere Guy: dat kennen ze al. Maar het is ontzettend moeilijk en het gaat heel snel. Hun Brussels is dan ook nog eens doorspekt met Franse woorden, voor een niet-Franstalig publiek is dat te veel.”

Maar is wie op Stikstof zit te wachten, wel gecharmeerd door Guus Meeuwis? Of schemert in de top vijf vooral de smaak van de leerkrachten door? De bevraging verliep immers via hen.

GELUKKIG ZIJN We namen de proef op de som en trokken naar de Ancienne Belgique, waar al vier jaar op rij Gelukkig Zijn-sessies worden gehouden: Nederlandstalige

Uitbundig gezang én de polonaise: het gaat er vrolijk aan toe op de Gelukkig Zijnsessies in de Ancienne Belgique.

zangfeesten voor anderstaligen. Het concept is eenvoudig: een toetsenist, een koor, een voorzanger en tientallen cursisten Nederlands met een liedjesboek.

En die cursisten hebben geen vijf pilsjes nodig om los te komen. Al van bij de eerste noten van ‘Suzanne’ wordt goed meegezongen. Vooral het

“Je creëert een goeie klassfeer, het is plezant.

En dat werkt door naar het gevoel voor die taal” HANNAH DEBYSER LEERKRACHT NEDERLANDS CVO

TOP-5

Nederlandstalige nummers bij anderstaligen

refrein kan op veel bijval rekenen, over de moeilijke strofen durven cursisten al eens te struikelen. Gelukkig houdt het koor hen recht en via een veel te hoog ‘Ik voel me goed’ gaat het naar ‘Twee meisjes’. Het trage tempo en de duidelijke, beknopte tekst zijn een verademing en zorgen voor luid meezingende cursisten. Teleurstelling

1 2

Ik hou van u Noordkaap

3 4 5

Alle kleuren K3

Twee meisjes Raymond van het Groenewoud

Leef André Hazes jr.

Het is een nacht Guus Meeuwis

van de avond is dan weer ‘Zoutelande’, dat niet alleen veel te snel gaat, maar ook niet bekend lijkt – terwijl het toch niet zelden op de radio te horen was. Gelukkig is er ‘Leef’ van André Hazes jr. om de boel weer op te vijzelen, een nummer dat in NT2-middens een soort cultstatus lijkt te hebben.

‘Het is een nacht’ heeft die cultstatus dan weer

BRUZZ | 11 JULI

niet en is veel moeilijker dan je denkt, maar wordt toch meegezongen.

“Ik had niet verwacht dat ik van zo’n, euh, boerennummer zou kunnen houden,” lacht Younes Harmach. Hij volgt les bij Hannah Debyser en is een van die mensen die op Zwangere Guy zat te wachten. Toch kan ook Meeuwis hem bekoren. “Al heeft dat veel te maken met een klasgenoot, die het in de les op zijn gitaar heeft nagespeeld,” zegt Harmach. “Ik hoor het nu heel graag.”

Harmach had als Franstalige Brusselaar Nederlands in het middelbaar, leerde daar Pardoels ‘Ik neem je mee’ kennen, volgde ‘K3 zoekt K3’ en kwam via familie in Nederland en YouTube bij Lil’Kleine uit.

‘Kuneditdoen’ is zijn favoriete track van het moment, een nummer van Roméo Elvis en Zijne Zwangerschap – Frans en Nederlands door elkaar.

“Ik herken mezelf daar als Brusselaar heel erg in,” zegt hij. “Nederlandstalige liedjes en films helpen me met de juiste betekenis van woorden, met de uitspraak en met de tussentaal. Maar ook met het ontdekken van dat tweede deel van mijn identiteit.

Ik hou van het Nederlands. Nu erin te kunnen navigeren, maakt me echt gelukkig.”

De snel galopperende rapteksten zijn echter niet voor iedereen weggelegd, en zeker niet voor mensen die nog maar net met Nederlands begonnen zijn. De eenvoudige tekst van ‘Ik hou van u’ is dat wel. En ook de melodie maakt iedereen vrolijk, zo is te zien in de AB. Het nummer wordt nog maar ingezet en mensen haken de armen al in elkaar, wiegen heen en weer, maken kusgeluiden en zingen dan uit volle borst: ‘Ik hou van u!’ Op het einde volgt een stormachtig applaus, het nummer is niet alleen op papier maar ook in de AB de echte nummer één.

Gewezen Noordkaap-frontman Stijn Meuris laat weten vereerd te zijn. “Al ben ik ook lichtjes gegeneerd om voor ‘Twee meisjes’ uit te komen.

Dat is een van de allermooiste nummers die ik ken, met een tekst waar ik altijd al jaloers op ben geweest. ‘Ik hou van u’ is daarentegen in zeven minuten op een bierkaartje neergeschreven letterlijk. Maar misschien is die eenvoudige tekst net de sleutel van het succes. Het is een eer, echt waar.”

10 J U L I 2 0 1 9

I 17

11 juli

BRUZZ | 11 JULI

VUB-experten over de complexiteit van het Nederlands en andere talen

“Immersieonderwijs is de Rolls-Royce van de taalmethodes, maar in Vlaanderen is er nog altijd koudwatervrees,” zeggen VUB-taalkundigen Wim Vandenbussche (links) en Rik Vosters.

18

I

10 J U L I 2 0 1 9

‘Nederlands moeilijk?

Dat is relatief’ BRUZZ | 11 JULI

Nederlands leren is voor veel Frans- en anderstalige Brusselaars een zware dobber.

Maar is het Nederlands een moeilijke taal?

En is het lastiger voor een Franstalige om Nederlands te leren dan vice versa? “Op zich zijn alle talen even moeilijk,” zeggen taalkundigen Wim Vandenbussche en Rik Vosters van de VUB. — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

O

maakt, is wat je niet hebt in je eigen taal.”

Je kunt dus niet zeggen dat het Chinees intrinsiek moeilijker is dan het Nederlands?

RIK VOSTERS: Ja en neen, taalkundigen hebben lang de hypothese gehanteerd dat alle talen even complex zijn. Elke taal, ook een vermeend primitieve, kan immers alles uitdrukken. Daar begint men nu wel een beetje van terug te komen.

Men erkent dat bijvoorbeeld het Oudnederlands moeilijker is dan het hedendaagse Nederlands, en het IJslands moeilijker dan het Zweeds.

Maar het gaat dan altijd over deelaspecten, de verbuigingen of de vervoegingen bijvoorbeeld. En hobbels op het ene vlak worden vaak gecompenseerd door eenvoudige dingen op een ander vlak. Voor de taal als geheel blijft een absolute ranking dus moeilijk. ▲

p het internet circuleert een lijstje van moeilijke talen waarin het Nederlands op de 20ste plaats staat, na het Chinees, Arabisch, Hongaars en IJslands, maar voor het Engels, Duits en Spaans. Een behoorlijk lastige taal dus, het Nederlands? “Ik ken dat lijstje niet, maar als het al enige wetenschappelijke pretentie heeft, kan die snel doorgeprikt worden,” zegt professor Rik Vosters, die Nederlandse taalkunde doceert aan de universiteit.

“Een rangschikking van moeilijke en minder moeilijke talen is een onmogelijke zaak. Het kan niet, omdat de moeilijkheidsgraad afhangt van je moedertaal en van de talen die je al spreekt. Het is dus een relatief gegeven. Een Chinees die al Duits spreekt, leert vlotter Nederlands dat iemand die alleen Chinees kent.”

Zijn collega Wim Vandenbussche beaamt: “Wat een taal moeilijk

10 J U L I 2 0 1 9

I

19

VUB-experten over het Nederlands

▲

WIM VANDENBUSSCHE: Natuurlijk

hebben het Nederlands en het Frans, die beide afstammen van het Indo-Germaans, meer gemeen dan het Nederlands en het Chinees.

Franstalige is onze ‘g’ bijvoorbeeld niet makkelijk om uit te spreken.

Nu we bij de uitspraak zijn, het Nederlands heeft opvallend veel

“‘Er’ is een van de meest fascinerende en complexe woorden in het Nederlands” WIM VANDENBUSSCHE PROFESSOR TAALKUNDE VUB

En wat met de vraag of een Franstalige makkelijker Nederlands leert dan een Nederlandstalige Frans?

VOSTERS: Elk van die twee talen heeft

BRUZZ | 11 JULI

zijn moeilijkheden, maar ik denk dat het in principe even makkelijk is. Dat is een puur taalkundig antwoord.

Naast het linguïstische aspect is er ook het sociolinguïstische, de taal in de maatschappelijke context. Het Nederlands is, met 23 miljoen sprekers, geen kleine taal, maar het is geen prestigieuze wereldtaal zoals het Frans.

klinkers, veel meer dan de vijf klinkers van het alfabet.

VOSTERS: Als je ruim telt, korte en lange klanken, tweeklanken, kom je aan een twintigtal klinkers. Het Spaans heeft er maar vijf.

VANDENBUSSCHE: Voor een Spanjaard is het dan ook niet evident om het Nederlandstalige klinkersysteem onder de knie te krijgen. Net als de Portugezen en Italianen kent hij bijvoorbeeld geen u. Bus wordt boes.

En dan is er dat rare woordje ‘er’ In welke zin speelt dat een rol?

VOSTERS: Mensen leren makkelijker

een taal als ze het gevoel hebben dat die taal nuttig of populair is.

Dan kom je bij motivatie uit?

VANDENBUSSCHE: Motivatie is de belangrijkste factor van succes bij het leren van een taal. Een Chinees die met een Nederlandse getrouwd is en absoluut Nederlands wil kennen, leert de taal veel sneller dan een Franstalige scholier die er het nut niet van inziet.

Zijn er specifieke struikelblokken in de Nederlandse taal?

VANDENBUSSCHE: De woordvolgorde is ingewikkeld. In het Nederlands zeg je: hij is ziek. Maar maak er een bijzin van en het wordt: omdat hij ziek is. Een andere volgorde dus. In het Engels of het Frans heb je dat niet. Daar is het: il est malade en parce qu’il est malade.

Een andere moeilijkheid is het verschil tussen de en het. Dat is lastig om te leren. Gewoon van buiten blokken is het beste.

Het Nederlands heeft ook typische klanken. Voor een 20

I

10 J U L I 2 0 1 9

VANDENBUSSCHE: (lacht) ‘Er’ is een van de meest fascinerende en complexe woorden in het Nederlands. Wij hadden vroeger een collega, Sera De Vriendt, die een college van dertig uur gaf alleen over dat woordje.

VOSTERS: ‘Er’ kan namelijk verschillende functies hebben, het kan verwijzen naar een plaats, fungeren als voorlopig onderwerp of een deel van het geheel aanduiden. Bijzonder lastig om uit te leggen aan anderstaligen.

Laten we het hebben over de woordenschat. De dikke Van Dale telt ongeveer een kwart miljoen woorden. Is dat veel of weinig in vergelijking met andere talen?

VANDENBUSSCHE: 250.000? Ik ken ze zeker niet allemaal.

VOSTERS: Ik ook niet. Ik denk trouwens dat het er nog veel meer zijn. Maar puur het aantal woorden vergelijken is niet interessant. Wat een woord is, verschilt namelijk heel erg van taal tot taal. Het Nederlands en het Duits staan erom bekend zeer lange woorden te maken, met samenstellingen, terwijl je in het

Frans voor hetzelfde vaak meerdere woorden gebruikt met telkens de ertussen.

Maar hoeveel woorden moet je kennen om het Nederlands te beheersen?

VANDENBUSSCHE: Ook hier geen eenduidig antwoord. Het hangt af van de context. Als je leerkracht Nederlands wil worden, moet je woordenschat uitgebreider zijn dan voor andere beroepen. Vergelijk het met een luchtverkeersleider. Die

trekt zich in de verkeerstoren heel goed uit de slag met een beperkte woordenschat Engels, maar vraag hem niet om het recept voor cake of het Belgische politieke systeem in het Engels uit te leggen.

VOSTERS: Bovendien, een woord kennen en een woord kennen is twee. Neem de positiewerkwoorden: zitten, staan, liggen. Je kan hun betekenis oppervlakkig kennen. Ik zit op een stoel. Ik lig in bed. Maar dat is iets anders dan weten dat het ‘de telefoon ligt op tafel’ en ‘het

Je kan het ambtelijk noemen, soms is het ook poëtisch.

Taalkundigen Wim Vandenbussche (op de voorgrond) en Rik Vosters: “Mensen leren makkelijker een taal als ze het gevoel hebben dat die taal nuttig of populair is.”

VANDENBUSSCHE: Zeker, en ik waardeer dat ook. Ik heb Franstalige collega’s die drie paragrafen gebruiken voor een boodschap die ook in twee, drie zinnen zou kunnen. Als ik zo’n vrij hoogdravend stuk krijg, denk ik: mooi geschreven.

In het Nederlands zou je de dingen ook veel barokker en bloemrijker kunnen opschrijven, maar je doet het niet omdat het niet gebruikelijk is.

Vlamingen spreken dan weer vaak ‘tussentaal’. Dat maakt het er niet simpeler op voor anderstaligen.

VANDENBUSSCHE: Het is de klassieke reactie van veel leerlingen Nederlands: ‘We hebben Standaardnederlands gestudeerd en nu blijkt dat dat in Vlaanderen nauwelijks gesproken wordt.’

VOSTERS: De tussentaal en de gij-vorm maken het inderdaad nog moeilijker. In Vlaanderen moet je telkens een strategische keuze maken: spreek je iemand aan met u, jij of ge. Het zijn regels die je mee moet leren met de taal.

Maar het is niet exclusief voor het Nederlands. Elke taal heeft wel een spanningsboog tussen wat aangeleerd wordt en de dagelijkse spreektaal. De vraag is alleen hoeveel aandacht je eraan besteedt. In Vlaanderen is er een traditie om al die taalverschillen flink in de verf te zetten, te cultiveren, ook op tv. De Fransen doen dat helemaal niet.

kopje staat op tafel’ is. Pas als je woorden kan inzetten in verschillende constructies heb je een hoog niveau bereikt.

Het valt op dat Franstaligen vaak meer woorden gebruiken om hetzelfde te vertellen. Heeft dat te maken met de taal of de cultuur?

VANDENBUSSCHE: Haha, de five

million dollar question!

VOSTERS: Ik denk zeker dat het met de cultuur te maken heeft. In het Frans gebruikt men veel beleefd-

Zo zijn we beland bij de dialecten.

Het West-Vlaams bijvoorbeeld, is dat eigenlijk nog Nederlands?

VANDENBUSSCHE: Het behoort tot het systeem van het Nederlands, zonder enige twijfel. Het is geen taal met een eigen systeem zoals het Fries.

VOSTERS: Wat een taal onderscheidt van een dialect is meestal ook een taalpolitieke keuze. Een taal is wat we een taal willen noemen. Het Luxemburgs was lang een dialect van het Duits, tot het in 1984 uitgeroepen werd tot taal.

VANDENBUSSCHE: Het gaat om macht, aanzien en erkenning. A language is a dialect with an army and a navy, zei de bekende linguïst Max Weinreich. VOSTERS: En daarin kun je verschillen hebben. In Nederland is het Limburgs erkend als minderheidstaal, in België niet.

Ons land wil het Europese charter voor regionale en minderheidstalen niet goedkeuren. Dat zou gevoelig liggen, met name voor wat het Frans in de Rand rond Brussel betreft.

Wat is de beste methode om een taal aan te leren? Het Nederlandstalig onderwijs gaat nog altijd uit van één onderwijstaal, ook in Brussel.

VANDENBUSSCHE: Eentalig onderwijs werkt. Ik heb het destijds ook zo geleerd, met een tweede taal erbij op mijn tiende en een derde op mijn twaalfde. Alleen kennen we ondertussen een veel effectievere methode: immersie. Het onderdompelingsonderwijs is de Rolls-Royce van de methodes, op voorwaarde weliswaar dat er voldoende in geïnvesteerd wordt en dat de leerkrachten en ouders zeer gemotiveerd zijn.

VOSTERS: Taal is meer dan een setje regels. Horen, spreken, oefenen, zo

Eentalig onderwijs is achterhaald, zeggen jullie, maar is het streven naar tweetalig onderwijs in Brussel ook geen gepasseerd station?

VANDENBUSSCHE: Dat is een dossier met een hele grote symboolwaarde.

Op economisch niveau is tweetaligheid in Brussel een noodzaak, ook al vormen de Nederlandstaligen een minderheidsgroep die zwaar boven haar niveau bokst.

Maar het zou meer moeten zijn dan die twee talen. We hebben ondertussen 170 à 180 talen in Brussel. Toch blijft Brussel staatkundig een tweetalige stad. Officieel wordt alles geregeld volgens de tweedeling Frans-Nederlands. Hoe lang valt dit systeem dat zo out of touch is met de realiteit nog vol te houden?

VOSTERS: Eigenlijk staat het systeem van tweetaligheid de meertaligheid in de weg.

VANDENBUSSCHE: Wat mij enorm verdriet, is dat de toekomstkansen van kinderen een speelbal worden van de onderhandelingen over machtsevenwichten.

BRUZZ | 11 JULI

heidsformules en omslachtige formuleringen. Men kiest vaak voor een iets formelere, ambtelijkere toon dan in het Nederlands, waar men een veel directere aanpak hanteert.

Hoeveel talen leert een Brussels kind idealiter?

VOSTERS: Drie plus de thuistaal, dat zou een mooi streven zijn. Een

“Het Brusselse systeem van tweetaligheid staat een meertaligheid in de weg” RIK VOSTERS PROFESSOR TAALKUNDE VUB

werkt het. Vijf keer dezelfde uitdrukking horen betekent dat het pad in je hersenen dat eerst een pad door het hoge gras was, een welbetreden pad wordt.

In het Nederlandstalig onderwijs wordt er slechts mondjesmaat met immersie gewerkt.

VANDENBUSSCHE: Om overjaarse politieke redenen is er in Vlaanderen nog altijd koudwatervrees, er is nog altijd de angst voor verlies van identiteit. In de Franse Gemeenschap is men wel overtuigd.

onderwijssysteem in Nederlands, Frans en Engels, plus een stimulering van de moedertaal van het kind.

In Vlaanderen blokkeert men vaak op die thuistalen, terwijl een betere kennis van de moedertaal een opstapje kan zijn voor een betere beheersing van het Nederlands.

Je moet beseffen dat talen elkaar versterken. De grootste misvatting is te denken dat er in het hoofd van een kind maar zoveel plaats is en dat als je er een tweede taal insteekt, de eerste wordt weggedrukt. Het is echt én én.

10 J U L I 2 0 1 9

I

21

11 juli

Op zoek naar de Brusselse identiteit

‘Zeg niet zomaar Vlaming tegen een Brusselaar’

T BRUZZ | 11 JULI

ussen twee vuren.

Het roept niet alleen herinneringen op aan die onbezorgde tijden op de speelplaats, maar ook aan mijn verhuizing, nu ruim een jaar geleden. Na acht jaar en drie appartementen in het stadscentrum, had de zoektocht naar een koopwoning uiteindelijk naar de betaalbaarste der Brusselse gemeenten geleid: Anderlecht. Dicht bij de Ring, de fysieke barrière met Vlaanderen, afgezien van het stukje Bon Air en het prachtige Neerpede dat nog net bij Brussel hoort. De eerste reacties: onbegrip. Van mijn Brusselse vrienden en collega’s enerzijds, die de Anderlechtse wijk waar ik nu woon zowat als het einde van de beschaafde wereld beschouwen.

Maar anderzijds vooral bij mijn vrienden en andere kennissen uit de Rand, waar ik opgroeide. “Waarom in Brussel blijven wonen als je enkele meter verderop in Vlaanderen kan zitten?”

Misschien is het omdat in Brussel wonen intussen eenvoudigweg een erezaak geworden. Eentje die regelmatig dient verdedigd in niet-hoofdstedelijke kringen. Bij inwoners uit de hoofdstad merk ik dan weer dat het concept ‘Vlaams’ aangebrande connotaties oproept waarmee de Brusselaar zich niet identificeert. Geen wonder dat Rudi Janssens (VUB) in zijn laatste Taalbarometer het volgende concludeerde: “Brusselaars zien zichzelf vooral als Brusselaar, Belg of Europeaan en veel minder als

22

I

10 J U L I 2 0 1 9

Leeft de Vlaamse feestdag in Brussel? Niet overal evenveel, maar waarom omarmt Vlaanderen zijn Brussel en Brusselaars zo weinig? Inwoner van Anderlecht en BRUZZ-nieuwsmanager Mathias Declercq roept aan de vooravond van 11 juli op om meer rekening te houden met de bewoners van de hoofdstad in al hun vormen.

Vlaming. Ongeveer een derde van de bevraagde Brusselaars staat zelfs negatief ten opzichte van de notie Vlaming of Nederlands.”

Op zich is de eerder sceptische houding van Brusselaars tegenover Vlaams is niet nieuw. Enkele jaren geleden al gingen daarom stemmen op bij onder meer Open VLD, SP.A en Groen om de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) officieel om te dopen naar de Nederlandstalige Gemeenschapscommissie (NGC).

Het is niet zozeer een Vlaamse achtergrond die ons bindt in Brussel, maar wel het gebruik van het Nederlands, was de redenering. De naamsverandering kwam er uiteindelijk niet, maar het officiële logo van de VGC is vandaag wel gewoon de ‘N’, de Vlaamse leeuw of de ‘V’ is in geen velden te bespeuren.

En dan zijn er nog de recente verkiezingsuitslagen, die wijzen op een groeiende kloof tussen de Vlaming en de (Nederlandstalige) Brusselaar. Vlaanderen koos uitgesproken rechts en hielp N-VA en Vlaams Belang bijna aan een meerderheid samen. In Brussel gingen die Vlaamsgezinde partijen licht vooruit, maar de Nederlandstalige Brusselaar verkoos wel Groen tot de grootste. Het moet natuurlijk

© BART DEWAELE

“Het is niet aan de politiek om te eenvoudige uitspraken te doen over de identiteit van de burger” MATHIAS DECLERCQ NIEUWSMANAGER EN INWONER VAN ANDERLECHT

gezegd dat het verschil in stemgedrag tussen Brussel en Vlaanderen er ook een is tussen de stedeling en de dorpeling, waarbij de stedelijke kiezer een pak progressiever en linkser stemt dan die laatste. De visies en tradities - en de verkiezingsuitslagen van de Brusselaar sluiten bijvoorbeeld wel beter aan bij Vlaamse steden zoals Gent, Leuven en Mechelen. Toch voeren in Vlaanderen N-VA en Vlaams Belang vandaag het hoge woord, terwijl in Brussel een links-liberale meerderheid in de maak is. “De uitslag in Brussel loopt nooit gelijk met die in Vlaanderen, dat is al dertig jaar zo,” wisten politieke analisten Daniël Buyle en Gui Polspoel al, toen de eerste verkiezingsresultaten binnenliepen op onze redactie.

“Maar toch zie je dat Brussel een eigen identiteit aan het vormen is,” klonk het.

DE BRUSSELSE IDENTITEIT Daarmee zijn we bij de essentie van de zaak gekomen: bestaat er zoiets als een specifiek Brusselse identiteit die meer is dan het samensmelten van Waalse, Vlaamse en al die internationale facetten? En zo ja, welke conclusies moeten we daar als maatschappij en op politiek niveau aan verbinden? Over de eerste vraag is men het onder Brusselaars intussen wel eens. De Brusselaar staat bewust anders in het leven dan de gemiddelde Vlaming. De Brusselaar beleeft elke dag de hyperdiverse realiteit in een stad die na Dubai de meeste nationaliteiten

de mensen die in Brussel wonen zijn vandaag bovenal Brusselaars. Geen Walen, geen Vlamingen.”

Toch maakte Philippe Close, en eigenlijk ook Siegfried Bracke, wel degelijk een belangrijke denkfout.

Heel wat Nederlandstaligen in de hoofdstad mogen zich dan wel identificeren als Brusselaars, dat sluit niet uit dat men zich tegelijkertijd ook Vlaming kan voelen. Of Waal. En Belg. En wereldburger van deze hele aardkloot. Of bewonervan-hoog-Sint-Gillis-die-zijn-neusophaalt-voor-het-stadscentrum, for that matter. Om maar te zeggen: een identiteit is meerlagig en voortdurend in verandering. Daar zijn zowat elke psycholoog en socioloog het intussen wel over eens. Dan is het vooral niet aan de politiek om veralgemenende en te eenvoudige uitspraken te doen over de identiteit van de burger. Het is wél aan de politiek om de verschillende nuances te onderscheiden en te respecteren.

Vertegenwoordigers van het volk die dat niet doen, riskeren de - toegegeven, complexe - realiteit te negeren en artificiële constructies in stand te houden.

BRUZZ | 11 JULI

ter wereld herbergt. De Brusselaar kiest ook voor het ritme van een Europese hoofdstad, met alle vooren nadelen die daarbij horen. De Brusselaar staat te springen bij zijn Mobiscore en vertrouwt op het openbaar vervoer bij zijn dagelijkse verplaatsingen. De Brusselaar staat bijna als één blok achter het idee van meertalig onderwijs. In Anderlecht is een lagere school met 98 (!) procent anderstaligen er rotsvast van overtuigd dat ze het Nederlandstalige karakter van het onderwijs kan bewaken.

Als we dezelfde thema’s toespitsen op Vlaanderen, zien we dat zelfs het opstellen van de Mobiscore, zonder enig bindend kader, al aanleiding genoeg is om die meteen met de grond gelijk te maken. In Vlaanderen draait de discussie rond buslijnen schrappen die niet vol zitten en wordt de instroom van anderstaligen in het onderwijs eerder als een bedreiging voor de kwaliteit van het onderwijs gezien dan een verrijking. Het is een karikatuur, ja, en te veralgemenend, maar wel een die Vlaamse politici vaak zelf sloganesk in de hand werken.

Dat er fundamentele verschillen bestaan tussen de ingesteldheid van de gemiddelde Brusselaar en Vlaming, staat onder hoofdstedelingen niet ter discussie. Aan Franstalige kant is dat overigens al langer geen taboe meer. Een Franstalige Brusselaar een Waal noemen: dat is ook not done. Maar de identitaire kwestie ligt wel even anders in politieke kringen. Toen Brussels burgemeester Philippe Close zich een jaar geleden liet ontvallen dat hij Nederlandstalige Brusselaars niet als Vlamingen ziet, was dat voor N-VA meer dan een brug te ver. Vandaag liggen de kaarten toch al anders, tenminste als je het afscheidsinterview van voormalig Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) erop naslaat.

In zijn pleidooi voor confederalisme heeft Bracke het over een bestuursvorm “op maat van de noden van drie verschillende werkelijkheden”.

Wanneer de interviewer hem erop wijst dat in het confederalisme van zijn partij de hoofdstad blijft bestuurd worden door twee gemeenschappen – Vlamingen en Franstaligen – zegt Bracke letterlijk dat dat standpunt aan bijschaving toe is. “De Brusselse identiteit is een feit. [...] Welke taal ze ook spreken,

OMARM UW BRUSSELAAR Al het bovenstaande wil overigens allerminst zeggen dat Brussel Vlaanderen de rug moet toekeren, of omgekeerd. Vlaanderen zal in Brussel altijd een belangrijke rol moeten vervullen, niet het minst op het vlak van onderwijs, cultuur en zorg. En om de openbare dienstverlening in het Nederlands te garanderen. Het feit dat je anno 2019 als Nederlandstalige Brusselaar nog altijd - of zelfs steeds meer – op essentiële plekken als gemeentehuizen en ziekenhuizen niet in je eigen taal kan worden geholpen, blijft een fundamenteel probleem.

Een dat de Brusselaar wel degelijk bezighoudt.

Wat dit dan wel is? Een oproep om, bij alle cruciale politieke en niet-politieke veranderingen waar dit land voor staat, rekening te houden met de Brusselaar in al zijn diverse vormen. Met andere woorden: Vlaanderen, omarm uw Brusselaar.

Pas dan zal ook de Brusselaar al de connotaties die hij vandaag – vaak verkeerdelijk – linkt aan alles wat Vlaams is, opzij kunnen schuiven.

En zal de viering van de Vlaamse feestdag in de hoofdstad alleen maar meer Brusselaars aanspreken.

10 J U L I 2 0 1 9

I 23

Op stap met Elke Roex in Anderlecht

Anderlecht, tussen begijnhof en dansstudio B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Sinds de gemeenteraadsverkiezingen van oktober vorig jaar telt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet minder dan 27 Vlaamse schepenen en OCMW-voorzitters. Wij kozen er vier uit om op stap te gaan in hun gemeente en ons mee te tronen naar drie plekken in de gemeente. Elke Roex (SP.A) uit Anderlecht, schepen sinds 2012, bijt de spits af. — DANNY VILEYN, FOTO’S BART DEWAELE

24

A

nderlecht is een grote, maar onderbelichte gemeente, en als de gemeente in het nieuws komt, gaat het maar al te vaak over voetbalgerelateerde onderwerpen of problemen in Kuregem. Ten onrechte blijkt al meteen op de eerste plaats van afspraak met Elke Roex: café en coworkingplace La Fourmillière aan de Aumalestraat 19c. Met de rug naar het café gezeten, doemt links boven de huizen de Sint-Guidokerk op, recht voor ons het Franstalige cultureel centrum Escale du Nord en de Maurice Carêmebibliotheek, en het begijnhof van Anderlecht.

“Belangrijke instellingen en toch wordt deze plek niet als het eigenlijke centrum ervaren van de gemeente. Dat steekt soms bij de Franstaligen die vinden dat de Vlamingen het Dapperheidsplein ingepalmd hebben met de Nederlandstalige muziekcommissie, het gemeenschapscentrum De Rinck, Zinnema en de Academie voor Beeldende Kunsten aan het Porseleinstraatje. Ik kan daar wel begrip voor opbrengen. In hun plaats zouden wij ook zo reageren.”

“Eigenlijk zouden we hier een verkeersvrij plein moeten creëren, dan zouden de Franstalige instellingen tot hun recht komen en zou meteen ook de spanning ontmijnd zijn. Er is hier veel potentieel. Wie kent er het begijnhof van Anderlecht?

I

10 J U L I 2 0 1 9

Alleen vanop het terras van La Fourmillière is dat begijnhof, dat overigens net zoals het Eramushuis tweetalig is, goed te zien.”

Het verkeersvrij maken van de plek lijkt een goed idee, maar hoe staat het met het verkeersvrij maken van het Dapperheidsplein, dat ernaast gelegen is? Het project staat on hold, omdat de initiatiefnemer voor een ondergrondse parking zijn aanvraag teruggetrokken heeft wegens discussie over de in- en uitgangen. Het is zalig toeven met een koffie op het terras van La Fourmillière. “Kijk,” onderbreekt Roex het gesprek, “dat is nu een typisch Brusselse ziekte. Net Brussel is deze ochtend - we bevinden ons hier in een zone phare - de vuilnisbakken komen leegmaken, maar ze hebben het vuilnis rond de vuilnisbak laten liggen: dat is voor de straatveger van het Gewest die op een ander moment komt.” Roex zucht. Nochtans had de zesde staatshervorming straatvegen overgeheveld naar de gemeenten.

Roex: “Die is nooit uitgevoerd omdat het personeel van Net Brussel gestaakt heeft, de lonen bij de gemeente liggen lager dan bij Net Brussel en er was de schrik dat er voor oudere personeelsleden die niet meer met de camion mee konden geen lichter werk - straatvegen meer voorhanden zou zijn. Er is

weliswaar een convenant tussen Gewest en gemeente om de zaken op elkaar af te stemmen, maar dat is fictie. Ofwel moet alles naar het Gewest of alles naar de gemeente, zo werkt het niet.”

Tijdens onze tocht door de gemeente wijst Roex, die tijdens de vorige legislatuur Netheid als bevoegdheid had, op het vuil.

“Nochtans was het hier gisteren proper,” zegt ze, terwijl ze naar een parkje wijst. “We moeten dringend een absoluut verbod op plastic zakken hebben en statiegeld op blikjes. Voer die twee maatregelen in en de stad is al voor de helft properder.”

BEGIJNHOF Omdat het maandag is, is het begijnhof gesloten, maar Roex weet dat de restauratie binnenkort begint en dat er - heel voorspelbaar - onenigheid is tussen gemeente en Monumenten en Landschappen over de gevels. Monumenten en Landschappen wil dat de gevels bepleisterd worden en wit gekalkt, zoals ze in een bepaald referentiejaar waren.

De gemeente vindt dat de baksteen moet behouden blijven. Dezelfde discussie deed zich voor met de voorgevel van het gemeenschapscentrum De Rinck dat ligt te blaken in de zon. “Ik denk dat het begijnhof oorspronkelijk in baksteen was,

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Een verkeersvrij plein zou het Franstalig cultureel centrum en de Maurice Carêmebibliotheek meer centraal plaatsen.

Moeten de gevels van het begijnhof in Anderlecht bepleisterd worden, of net niet?

▲ 10 J U L I 2 0 1 9

I

25

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Op stap met Elke Roex in Anderlecht

Elke Roex op het speelplein van de school Kameleon: “Het doet goed kinderen en leraars te zien openbloeien.”

▲

maar ten gronde gaat het over les goûts en et les couleurs,” zegt Roex.

Anderlecht heeft een knap nieuw gemeenschapscentrum dat in september volop moet draaien, maar in afwachting vindt het zomerfestival De Koer, dat tijdens restauratie en bouw van De Rinck naar de koer van de academie verhuisd was, plaats op het Dapperheidsplein.

Roex woont in de wijk ‘t Rad en fietst langs het kanaal naar het gemeentehuis, en in twintig minuten is ze per fiets aan de Brusselse Grote Markt. Ze woont overigens al heel haar leven in Anderlecht, ze ging naar kleuterschool De Asters aan het kerkhof van Vogelenzang en naar de lagere school in het Sint-Guidoinstituut. Ze begon haar humaniora in het Sint-Niklaasinstituut in de afdeling Latijn-Wiskunde, maar omdat ze een hekel had aan uit het 26

I

10 J U L I 2 0 1 9

hoofd leren, stapte ze over naar industriële wetenschappen in Don Bosco Halle. Daarna studeerde ze sociale pedagogiek aan de KU Leuven en bedrijfskunde aan de VUB. Roex: “Ik wou eigenlijk architect worden, maar de schooldirectie heeft me zo gepusht om ingenieur-architect te worden dat ik maar pedagogie ben gaan studeren.” Maar, alhoewel ze altijd verzot is geweest op pure wiskunde en integralen, was pedagogie geen negatieve keuze. “Ik had tijdens de vakantie een stage gedaan in een instelling voor gehandicapten, De Bijtjes.”

We nemen de bus om naar Kuregem te gaan. In de bus komt een man een praatje slaan met Roex.

De tweede plek die ze gekozen heeft, is de school Kameleon aan de Ropsy Chaudronstraat. Een school waar Roex als schepen van Nederlandsta-

“Wie kent er het begijnhof van Anderlecht?

Alleen vanop het terras van La Fourmillière is dat goed te zien” ELKE ROEX SCHEPEN IN ANDERLECHT

lige Aangelegenheden bijzonder trots op is. “We zaten met de school op de zolder van gebouwen van het Franstalig onderwijs met hoge ramen waaruit je niet eens naar buiten kon kijken en met een speelplaats die veel te klein was en waardoor we naar het park moesten om de kinderen te laten.”

Roex was al lang op zoek naar gebouwen voor een nieuwe Nederlandstalige school en had onder meer haar oog laten vallen op de Joodse school die te koop stond.

Maar de vraagprijs was te hoog voor de gemeente. Toen ze op een dag aan haar collega-schepen van Franstalig onderwijs Fabrice Cumps (PS) vroeg of ze het gebouw aan de Ropsy Chaudronstraat niet mocht hebben voor het Nederlandstalig onderwijs zei hij zonder verpinken ja. “Nu hebben we het tweede schooljaar

achter de rug en je ziet de kinderen openbloeien. Leraars, kinderen en ouders zijn trots op hun school. Het doet deugd als je als schepen de kinderen uit de zolder kan halen en ze weer een goed gebouw geven.” Nu is de capaciteit nog 220, maar op termijn groeit de school naar 330.

“Het deel waar de vzw Beeldenstorm nu zit was oorspronkelijk een kleuterschool, maar we zijn voor Beeldenstorm aan het bouwen in de Liverpoolstraat. Er komen klassen bij.”

We gaan naar de speelplaats, waar op deze snikhete dag kinderen met begeleider in een waterspel verwikkeld zijn. De sfeer is uitgelaten. Roex wijst naar een strook op de speelplaats. “Hier op de speelplaats zal ook het Parc de la sennette passeren, het park dat de slachthuizen moet verbinden met het

Ninoofsepoortpark en dat zich overal tussen wurmt.”

De derde plek die Roex heeft uitgekozen is TICTAC, een private dansstudio annex kunstgalerij aan de Emile Carpentierstraat, maar eerst wandelen we nog langs het metrostation Clemenceau waar tussen de Jorezstraat en de Sergeant De Bruynestraat een verfrissende fontein rond een reusachtige wereldbol voor verkoeling zorgt. Het is opvallend hoe rustig Kuregem erbij ligt. In de straten van Kuregem hebben handelaars rondom de voet van de bomen bloemen geplant hebben en dat werkt. Waar geen bloemen geplant zijn of geen plantenbakken geplaatst, is er her en der gesluikstort.

“We moeten dringend een absoluut verbod op plastic zakken hebben en statiegeld op blikjes” ELKE ROEX SCHEPEN IN ANDERLECHT

DANSEN De Kuregemse FranciscusXaveriuskerk kampt met stabiliteitsproblemen en het bisdom wil ze dan ook graag verkopen aan de gemeente. De gemeente is geïnteresseerd, maar wil eerst weten in welke mate er problemen zijn. Anderlecht wil er een zaal voor hoogtesporten in onder brengen en een tweetalige kinder- en jeugdbibliotheek. “In het centrum van Anderlecht zijn er een Nederlandstalige en een Franstalige bibliotheek, maar de mensen van Kuregem zijn niet op het centrum gericht,” zegt Roex.

In TICTAC Art centre is David Zambrano, die er een carrière bij PARTS heeft op zitten, dansles aan

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Het kanaal maakt Anderlecht tot wat het is: een gemeente met ademruimte.

het geven. Hij doceert een groep lenige lijven de flying low-techniek.

Zijn partner Mat Voorter vertelt dat er cursisten uit heel Europa en deze week ook Nieuw-Zeeland zijn. David is er net 60 geworden. Voorter: “David wou voor zijn 60ste verjaardag een eigen ruimte, hij had een fantastisch grote studio nodig, en die hebben we hier gevonden. Het is ook een plek waar beeldende kunstenaars in residentie kunnen zijn.”

We eindigen bij de Kuregembrug, Anderlecht zou zonder water Anderlecht niet zijn. Roex wijst naar de plek aan de Biestebroekkaai, waar Brussels Beer Project gaat bouwen.

Nu ze ook schepen van Handel is, ontdekt ze ook de Anderlechtse handel, alhoewel ontdekken een groot woord is. Ze wijst naar Wayez Shoe: “Als je maat 35 of maat 55 hebt als man, of 32 of 48 als vrouw of geen gewone voeten, vind je daar je gading. Maar het is geen orthopedische winkel, het is een winkel met modieuze schoenen. De uitbater is een Vlaming, ik ken de winkel al van toen ik kind was, maar toen bevond hij zich op de andere hoek van de Wayezstraat.”

ZOMERREEKS

Op stap met

In deze zomerreeks laat BRUZZ vier Vlaamse schepenen tijdens een wandeling aan het woord over hun gemeente. In de volgende aflevering (17 juli) leidt schepen van Cultuur en Patrimonium Daniel Soumillion (Groen) onze redacteur rond in Watermaal-Bosvoorde.

10 J U L I 2 0 1 9

I

27

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik heb geen plan B Ana Diaz, zangeres

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Ik heb altijd graag gezongen. We waren met negen kinderen in huis: mijn twee zussen en de kinderen van mijn tantes en ooms. Samen brachten we traditionele Spaanse liedjes ten gehore. Ik leerde al vroeg piano. In de kunsthumaniora leerde ik jazz kennen. We traden op met een combo en speelden jazzstandards, met uitlopers naar funk en soul. Als we naar feestjes gingen, luisterden we naar drum-’nbass. Muziek maakt deel uit van wie ik ben. Ik koester de variëteit en luister via Spotify en YouTube naar heel uiteenlopende dingen, van moderne flamenco tot hiphop.

Mijn eerste ep breng ik in drie delen uit, goed voor in totaal zeven songs. Ik werk voor de productie samen met Iliona Roulin, die de beats verzorgt en ook meezingt. De opnames gebeuren in de studio van OEL Record. De geluidstechnicus werkt ook voor Roméo Elvis, L’Or du Commun en Juicy. Ik heb me goed omringd. Mijn stijl? Een mengeling van alles wat ik goed vind. Er zitten elementen van rap en elektronische muziek in, mais pas que.

Ik schrijf in mijn teksten over mijn eigen ervaringen en die van mijn entourage. Ik hou het graag persoonlijk. Daarom gebruik ik ook mijn echte naam en geen pseudoniem. Een van mijn nieuwe nummers gaat over het voyeurisme van sociale media. Doen we dat niet allemaal een beetje: kijken hoe iemand leeft zonder die persoon echt te kennen? Ik geef er kritiek op, maar ik besef maar al te goed dat ikzelf ook niet zonder Instagram en Facebook kan. Het komt erop aan om sociale media verstandig te gebruiken. Al mijn nieuwe nummers zijn in het Frans. Ik heb ook al in het Engels gezongen, maar Frans is een supermooie taal en surtout, het is mijn taal.

Ik wil nu vooral optreden, zoals op het Dour-festi-

val. Daarvoor doe ik het tenslotte. Ik ben benieuwd hoe het publiek zal reageren. Ik wil de mensen raken met mijn stem. Muziek creëren kan ook mooi zijn, maar op het podium heb je directe interactie.

Waarvan ik droom? Een eigen groep met geweldige muzikanten zou fantastisch zijn. Ik wil ook zoveel mogelijk reizen met mijn muziek. Dat ene optreden in Frankrijk enkele weken geleden smaakt naar meer. Ik wil gewoon de rest van mijn leven met muziek bezig zijn. Ik heb zelfs geen plan B. Ik weet dat het niet evident is om van muziek te leven. Ik heb al genoeg in de horeca bijgeklust om de rekeningen te kunnen betalen. Mijn ouders staan volledig achter mijn keuze.

Brussel is geen grote stad, maar je kunt er mensen van alle uithoeken van de wereld ontmoeten en ongelooflijk veel culturele activiteiten meepikken. Ik heb hier mijn hele leven gewoond en voel me een echte Brusseleir. Het helpt ook dat ik tweetalig ben, want ik ben in het Nederlands naar school gegaan.

We hebben het best goed in de stad, als ik bijvoorbeeld denk aan het onderwijssysteem en de sociale zekerheid. In mijn omgeving zie ik veel vrienden die bekommerd zijn om hun medemens en de handen uit de mouwen steken.

Of er nog een Spaanse in mij schuilt? Ik luister naar Spaanse muziek en ga geregeld naar Spaanse events in het cultureel centrum La Tentation. Ik heb ook bepaalde waarden meegekregen, al zijn die wellicht universeel: een grote liefde voor de familie, respect voor ouderen en eerlijkheid. Vroeger ging ik elke zomer naar Galicië, waar mijn grootouders vandaan komen. Ooit wil ik naar Santiago de Compostela wandelen om na te denken over mijn leven en mensen op mijn pad te ontmoeten.

— TOM VAN BOGAERT

Ana Diaz (27) groeide op in Vorst als dochter van Spaanse Brusselaars. Ze volgde kunsthumaniora in Laken.

Deze zomer brengt ze haar eerste ep uit. Ze woont bij het Sint-Katelijneplein. www.facebook.com/iamdiazana, www.instagram.com/iamdiazana

28

I

10 J U L I 2 0 1 9

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

10 J U L I 2 0 1 9

I

29

De bibliotheek ▲

ZOMERREEKS

BRUZZ gaat deze zomer op zoek naar verhalen in de bibliotheek van vier Brusselaars.

Roel Jacobs Volgende week: Joost Vandecasteele

Lezen om te schrijven Van de zesduizend boeken die de persoonlijke bibliotheek van schrijver-historicus en conferencier Roel Jacobs telt, is er niet een dat hij niet op z’n minst doorgenomen heeft. “Ik herinner me niet ooit een week niet gelezen te hebben,” zegt hij. — DANNY VILEYN, FOTO BART DEWAELE

J

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

acobs woont in een historisch pand in de Hopstraat in de Vijfhoek, waar zijn boekencollectie is ondergebracht in een laag, langwerpig lokaal recht tegenover zijn appartement.

Zijn bibliotheek oogt weliswaar indrukwekkend, maar minder dan op zijn vorige adres, waar hij plafonds van vier meter hoog had en dus ook net zo hoge boekenrekken. Voor de foto is die nieuwe stek minder overweldigend. Dat dat jammer is, daar zijn we het over eens.

Jacobs heeft een tiental boeken en lijvige brochures over geschiedenis geschreven, vooral over de geschiedenis van Brussel: “Ik herinner me dat ik al heel jong interesse had voor geschiedenis en archeologie. Ik kreeg tijdens de verplichte studie - ik moet tussen de twaalf en de vijftien jaar oud geweest zijn - onder mijn voeten omdat ik van alles aan het opzoeken was over de farao’s. De studiemeester van dienst vond dat tijdverlies en maakte me belachelijk voor mijn medeleerlingen. Een mooi voorbeeld van hoe je jongeren niet moet aanpakken, maar gezien mijn karakter heeft het voorval me er vooral toe aangezet om koppig door te gaan met geschiedenis.”

Maar toch koos Jacobs er op zijn achttiende niet voor om geschiedenis te studeren, maar rechten. Dat heeft alles te maken met het sociale milieu waarin hij geboren en grootgebracht is. “Mijn ouders waren kleine middenstanders en als je in die kringen de kans kreeg om te studeren, moest je wel een nuttige richting kiezen. Mijn moeder zei: ‘Met een diploma archeologie kan je alleen in het onderwijs terechtkomen

30

I

10 J U L I 2 0 1 9

of voor een rijkaard werken die opgravingen kan betalen, en geen van beide zal lukken met jouw profiel.’ Ik moet toen al behoorlijk karakterieel gestoord geweest zijn.”

Zesduizend boeken is enorm, maar toch wil Jacobs geen verzamelaar genoemd worden. Een verzamelaar is op zoek naar mooie boeken, en alhoewel Jacobs zich ook voor kunstgeschiedenis interesseert, was schoonheid geen criterium. “Een verzamelaar is uit op boeken die op

zichzelf waarde hebben, ongeacht de inhoud. Die mensen hebben pech: bibliotheken worden tegenwoordig verramsjt. Maar dit terzijde. Ik ben altijd op zoek geweest naar beschadigde boeken - mij interesseert de tekst – waarmee ik veel geld heb uitgespaard.”

Iedere boekenliefhebber wordt het zwaar te moede als hij wegens plaatsgebrek boeken moet wegdoen, ook Jacobs heeft het al meegemaakt.

“Ik heb destijds een zeer polemisch boek over de geschiedenis van Brugge geschreven (Brugge, een stad in de geschiedenis, red.) en hield daar een uitgebreid boekenbestand aan over. Ik vroeg me af wat ik ermee moest aanvangen nu jonge mensen denken dat ze alles van het scherm kunnen halen. Ik heb de collectie uiteindelijk aan de ULB geschonken die ze heeft ondergebracht in de Réserve précieuse, dat zijn schenkingen die apart beheerd worden. Ik had dus nogal wat literatuur waarmee ik het volslagen oneens was – maar je moet je vijand kennen om hem te verslaan - maar die misschien voor andere onderzoekers nuttig kan zijn, alhoewel er aan de ULB steeds minder studenten zijn die Nederlands kennen en aan de VUB steeds minder studenten die Frans kennen.

Dat vertellen bevriende professoren van beide universiteiten me. En dat stemt me eerder pessimistisch voor de studie van de geschiedenis van Brussel.”

GEEN FICTIE Dat Jacobs zijn collectie aan de ULB heeft geschonken en niet aan de VUB heeft te maken met de onderwerpen die hij aansnijdt en persoonlijke sympathieën, zegt hij. “Ik ken gewoon meer mensen aan de ULB met wie ik ideeën deel, zoals Claire Billen en Anne Morelli.” Dat Brugge-boek, dat ondertussen al meer dan twintig jaar geleden in het stadhuis werd voorgesteld, heeft heel wat heisa veroorzaakt. Angelsaksische kranten kopten dat het centrum van Brugge nep was, de woordvoerster van de stad had het enorm druk. “Het middeleeuwse Brugge is een uitvinding van de negentiende-eeuwse conservatieve katholieken die volop neo-gotische gebouwen lieten optrekken. Brugge was middeleeuwser in de 19e eeuw dan het ooit in de middeleeuwen geweest is.

Jacobs heeft nooit fictie gelezen, tenzij die nuttig was voor zijn historisch onderzoek en lezingen. Zo heeft hij ook een uitgebreide collectie

‘historische’ stripverhalen. “Er is een tijd geweest dat geschiedenis ook literatuur was, je moet echt eens de toespraak lezen die Karel Buls heeft gehouden bij de inhuldiging van het beeldenpark aan de Kleine Zavel. Dat is de mooiste radicaal-liberale of beter links-liberale toespraak die in de 19e eeuw gehouden is. Het is een schitterende tekst en als een politicus een schoon discours houdt, kan je er donder op zeggen dat hij die niet zelf geschreven heeft. Het was Alphonse Wauters, een man die vijftig jaar stadsarchivaris van de stad geweest is, die Buls laat zeggen dat Egmont en Hoorn martelaars waren. Het volk had martelaars

“Ik ben altijd op zoek geweest naar beschadigde boeken, waarmee ik veel geld heb uitgespaard” ROEL JACOBS HISTORICUS

Historicus Roel Jacobs: “Ik was een prille tiener toen ik alles wou lezen over de farao’s.”

nodig, in wie het zijn eigen miserie herkende. Wauters zegt met andere woorden: als die twee hun hoofd er niet was afgehakt, dan waren ze geen standbeeld waard geweest.”

Geschiedenis is ook ideologie, maar je moet de geschiedenis wel recht doen, zegt Jacobs. “Ik erger me bijvoorbeeld blauw aan de Vlaams-nationalisten die denken dat Brueghel een boer was die boeren schilderde. Brueghel was net heel internationaal. Natuurlijk zijn het niet de wetenschappers aan de universiteiten die dat zeggen, zij zijn even goed als andere historici, maar er gaapt een oceaan tussen wetenschap en publieksgeschiedenis. De enige manier om naar de geschiedenis van Vlaanderen te kijken is vanuit een stedennetwerk, waarin Brussel een belangrijke politieke rol speelde. De steden waren complementair. Antwerpen zou Antwerpen niet geweest zijn zonder Brussel en omgekeerd. Er zijn nog altijd Vlamingen die denken dat Karel V een Vlaming was omdat hij in Gent geboren is, terwijl er geen stad is waar hij tussen zijn achttiende en zijn vijfenvijftigste meer tijd heeft doorgebracht dan Brussel. Ik heb dat bestudeerd in opdracht van het museum van de Coudenberg. Brussel was in de 16e eeuw het belangrijkste politieke centrum, waar de politieke elite er alles aan deed om de adel te lokken. Niet omdat ze zo op de adel gebrand waren, maar omdat de adel de luxeproducten van de atypische Brusselse industrie kocht. En als de hertog van Bourgondië Brusselse wandtapijten kocht, dan wilden de paus en de koning van Frankrijk ook wandtapijten.”

Met Jacobs kan je dagen praten over de geschiedenis van Brussel, maar een nieuw boek staat niet op stapel. “Boeken schrijven vraagt veel te veel tijd in verhouding tot de opbrengst en je bent de gijzelaar van de uitgever. Dikke boeken verkopen niet meer, voor mijn Brussel-boek had ik een uitgebreid notenapparaat, maar dat kan er tegenwoordig niet meer bij. Ik heb wel geluk had. Met mijn eerste boeken ben ik zelf naar een uitgever moeten stappen, maar nadien ben ik gevraagd en dan verkeer je in een andere positie.

Maar ik schrijf regelmatig een artikel voor de ‘Cahiers Bruxellois’ en dit jaar word ik geïnterviewd over Brueghel in het blad van de Cercle d’histoire en in het blad van ’t Goudblommeke.”

10 J U L I 2 0 1 9

I 31

OPEN AIR 2019 Elke vrijdag (18u – 21u) een BRUZZ dj op één van de Brusselse apero-plekken.

05/07

RICK SHIVER

MOLENBEEK - LA VALLÉE

12/07

SUPAFLY COLLECTIVE

WARANDE - WOODPECKER ROYALE

19/07

ONDA SONORA

ANDERLECHT - ZOMER OP HET PLEIN

26/07

FUNKY BOMPA

KOEKELBERG - BAR ELIZA

AUGUSTUS ODILON & 72 SOUL - TURTLE MASTER DJ REEDOO - GROOVE TRAVELLERZ

JOIN US & WIN! BEST SPEAKER OF 2017

De markten ZOMER REEKS

3 JULI

BOERENMARCHÉ Thurn & Taxis

DEZE WEEK SPIEGELPLEIN Jette

Tienduizend klanten, dat moet je verdienen

17 JULI

CHÂTELAIN Elsene

Een eeuw Jetse gezelligheid

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De vakantie en het goede weer zijn ideale omstandigheden om boodschappen op de markt te doen. Laat de koude supermarkt links liggen en geniet van de rijkdom van het aanbod en de eetbare schatten die er te vinden zijn. BRUZZ kijkt deze zomer zijn ogen uit in de verschillende marktkramen van de stad. Ontdek deze week het Koning Astridplein in Jette, waar elke zondag een massa van tienduizend man verzamelt om inkopen te doen. — MARJON UDO, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

32

D

e klok van de Sint-Magdalenakerk slaat tien keer, het is zondagochtend en op het terras wordt al geklonken met pintjes en witte wijn.

Onder een stralende zon slentert een dochter met haar bejaarde moeder langs het uitgestalde zomerfruit. Aan het zuivelkraam van de familie Soetewaey trekt elke klant een nummertje. Er wordt een blik op het kleine papiertje geworpen en erna één naar de rode cijfers op het digitale bord achter de verkopers. Het is vandaag relatief rustig: er zijn maar acht wachtenden. Op andere dagen is er tijd om eerst andere boodschappen te doen zonder je beurt te verliezen. De klanten zijn op leeftijd en de meesten hebben een lijstje in hun hand. De bestellingen zijn er veelal voor een eenpersoonshuishouden.

Een paar plakjes Gouda, een potje yoghurt en een bakje verse kaas. De verkoopsters lopen de benen onder hun lijf vandaan om aan alle wensen te kunnen voldoen.

Vrijwel elke bestelling eindigt met een doos eieren. “Dat is soms niet bij te houden. We verkopen er zo veel. Vaak ook per tray van dertig stuks.” Een voorzichtige schatting om te achterhalen over hoeveel eieren het op een gemiddelde marktdag gaat? “Honderden?

Misschien duizend?” De vrouw wil geen getal noemen, maar haar blik verraadt dat het er meer zullen zijn.

In de vrachtwagen van Kipcentrale

I

10 J U L I 2 0 1 9

werkt acht man zich in het zweet.

Eigenaar Jackie Defrancq heeft nog twee andere kramen op de markt.

“Vooral de billen zijn populair.

Dertig jaar geleden werd er voornamelijk hele kip besteld, maar dat is nu veranderd. De Brusselaars blijven kiekenfretters.” De man uit Roeselare merkt ook dat er in de hoofdstad een ander levensritme heerst dan in West-Vlaanderen. “Bij ons zou de markt om 12 uur al gedaan zijn. Hier bestellen de mensen om half 3 nog een paar vleugeltjes, gaan dan op een terrasje nog iets drinken en bewaren de kip voor ’s avonds.” Tegen de metershoge achterwand blijven de hele en halve kippen rond hun as draaien.

Spiegelplein sinds 4 juli 1920 10.000 bezoekers 160 vaste kramen en ongeveer 20 losse Op en rond het Koningin Astridplein in Jette Zondag van 6.30 tot 13.30 uur fruit & groenten, foodtrucks, confituur, brood & koeken, planten & bloemen, kleding, horlogebandjes

RUDY PATATJE Sinds de ingrijpende werkzaamheden op, onder en rond het Koningin Astridplein doet de gemeente haar best om het bezoekersaantal weer naar het oude niveau te tillen. “Volgend jaar organiseren we een groot feest ter ere van de honderdste verjaardag van de markt. Ik kan nog niet veel zeggen over wat we van plan zijn, alles moet nog goedgekeurd worden,” vertelt Peter Waeytens. Hij is verantwoordelijk om de wekelijkse markt in goede banen te leiden. “We hebben honderdzestig vaste kramen en ongeveer twintig losse. Dat zijn mensen die textiel verkopen of seizoensgebonden producten zoals aardbeien of asperges.” Hier en daar

zijn er een paar lege plekken in het meer dan een kilometer lange parcours. Ook vaste waarde Rudy Patatje blijkt vandaag met congé.

Hoewel hij op een uithoek staat, is het er altijd druk. De vijftiger uit Overijse heeft het talent om een klant te helpen en tegelijkertijd de geduldig wachtenden te entertainen.

Met plezier vertelt hij over de diverse aardappelsoorten. Iedereen die graag een patat wil die “niet te kruimelig,

maar ook niet te vastkokend” is, krijgt steevast het antwoord met een knipoog: “Neem de Arabel, ik noem die altijd clientèle difficile, je kunt er alles mee maken.”

De stroom bezoekers gaat eindeloos voort. Hier en daar komen bekenden elkaar tegen. De Melkbus van Els De Winne heeft in korte tijd al een vaste schare fans opgebouwd.

Haar dochter van elf komt ook elke zondag mee. “Mijn Frans is er al op

28 AUGUSTUS

ABATTOIR

GILSONPLEIN

Anderlecht

Watermaal-Bosvoorde

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

21 AUGUSTUS

vooruitgegaan.” Opvallend veel gesluierde vrouwen stoppen met hun caddy om een paar liter melk te kopen.

Naast die nieuwigheid is er een opvallende toename van eetkraampjes. Kon je tot voor kort enkel je honger stillen met een hamburger of een plastic bakje escargots, dan kan je nu op een culinaire wereldreis.

Thaise loempia’s, gebakken banaan of, iets minder ver van huis,

“Volgend jaar is er een groot feest voor de honderdste verjaardag” PETER WAEYTENS MARKTVERANTWOORDELIJKE

Dendermondse boterkoeken. Onder een rode tent staat een paellapan ter grootte van een tractorwiel. De helft van de gele rijst met garnalen is in de loop van de dag al in bakjes geschept en verkocht. “Ik heb ook lenterolletjes, die zijn vegetarisch. Zelf gemaakt, nou ja ... laten maken, ik heb eigenlijk twee linkerhanden.”

Zijn collega roept ondertussen de voorbijgangers in sappig Brussels toe om te komen proeven. “Hij is een

ezel, een Schaarbekenaar.” Een gevat antwoord laat niet lang op zich wachten: “Als je maar weet dat dat een uitstervend ras is!”

Terwijl de marktkramers de niet verkochte waar beginnen in te pakken en langzaam van het plein verdwijnen, blijven de Jettenaren achter op de terrassen van de verschillende cafés. Genietend van de zon, een drankje en elkaars gezelschap.

10 J U L I 2 0 1 9

I 33

0

0 20:

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Linde hete dag op weg om de bloempjes te plukken. De bloeiwijze van de linde is een opgericht steeltje met een kenmerkende bract, een bleek blaadje dat rond de bloemsteel zit. Daaraan zit een trosje gele bloempjes, met vijf kroonblaadjes, ook vrij onopvallend geelgroen Het moeten bloempjes zijn die ik pluk, geen vruchtjes. De eerste boom die ik tegenkom is al helemaal uitgebloeid en op de steeltjes staan nu kogelronde vruchtjes.

“De linde, dat is echt een boom van bij ons.

Niets exotisch, niet commercieel gepusht” vormt, in Wallonië zag ik ooit een linde-muziekkiosk.

Het hout is blank en gewillig, een medium voor houtsnijders. Heeft iemand ooit van Tilman Riemenschneider gehoord? Die sneed in het begin van de vijftiende eeuw de wonderlijkste portretten in lindehout.

En omdat ook lindethee niet te versmaden is, toog ik in de vroegte van de volgende

Waardeloos in de thee.

Een boom wat verder staat wel nog vol bloesems. Die naar de stam toe zijn al verder open, bij de toppen van de takken zijn ze nog gesloten. Dat zijn de beste theebloesems. Wat de lindethee zo lekker maakt, zijn de vluchtige aroma’s die uit de openstaande bloesems verdampen. Pluk ze gesloten en de geur blijft gevangen. Openstaande

bloesems zijn minder goed. Ik moet mijn queeste delen met een wolk bijtjes die mij proberen voor te zijn.

“Komaan bijtje, ga wat hoger in de boom! Daar kan ik toch niet bij.”

Om die reden van vluchtigheid moet je geurende bloesems altijd zo vroeg mogelijk ‘s ochtend plukken. Veel kilo’s ga je toch niet bijeen oogsten. De bloesems wegen niets en een kilo zou erg veel werk zijn.

Maar het is zoals alles in de natuur. Pluk ervan, maar met mate. Breng ze thuis en spreid ze uit op een krant in een droge en donkere omgeving. Een kelder, als je er een hebt.

Na een paar dagen kunnen ze dan in een goed sluitbaar blik in de theeen koffievoorraad, voor nu en dan een kalmerende kop lindebloemekesthee.

Volgend jaar zijn ze er weer.

Wat je nog kunt doen met lindebloesems? Azijn parfumeren, of siroop maken, al is dat dan weer zo’n zoeterig gedoe. Maar je kan ook vis stomen op lindebloesems. Een wijtingfilet bijvoorbeeld.

Spreid een bedje van bloesems in zo’n Chinees stoommandje. Vlij er een wijtingfilet op met de huidkant naar onder en sprenkel er een beetje zout over. Sluit het mandje en zet het boven ziedend water voor een paar minuten. Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Wandeling in het park op een hete hondsdag. In de achtergrond de gorgelgrommende borborygmen van Couleur Café. Een park vol spelende kinderen, voetballende vaders en snoepende moeders. Eén geur overheerst, een zoet parfum dat wel in de keuken moet passen: de bloeiende linde.

Het is inderdaad ‘rond Sint Jan’ (24 juni) dat de linde bloeit. De linde, dat is echt een boom van bij ons. Niets exotisch, niet commercieel gepusht om snel schaduw of houtpulp te leveren. Deze statige bomen hebben altijd al in onze streken geleefd. En de mensen waren er dol op. Men vond ze een symbool van vertrouwen, dat is waarom de rechters er hun oordeel onder uitspraken. Het zijn ook schepsels die lang meegaan. Makkelijk duizend jaar oud, zegt men. Veel van de oudste bomen in ons land zijn linden. En ze komen ook in soorten: er is een grootbladige linde (Tilia platyphyllos) en een kleinbladige (Tilia cordata) en dan nog een hoop hybriden van dit en dat lindegenoom. Ze hebben

tere hartvormige bladeren.

Gewoon in het park lopend zie je al dat de ene linde de andere niet is. Er zijn er met bladeren die wit zijn aan de onderkant, er zijn reusachtige bomen, en ook kleine die van onder schieten uit restjes vanwaar er ooit nog een andere boom stond.

Elders in de stad zijn er leilinden, die een haag vormen langs de stedelijke lanen, er is ergens in Limburg een geknipte linde, honderden jaren oud, die nu een bushokje

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

10 J U L I 2 0 1 9

I 35

Beeldspraak

Elke week verzint Michaël Bellon een nieuw onderschrift bij een oude persfoto

Wanneer de klok blijft stilstaan

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

1302

14 oktober 1962.

Tweede Mars op Brussel. © PHOTONEWS

De warmeluchtoven in mijn keuken functioneert ook als microgolfoven. Als ik eerlijk ben bijna hoofdzakelijk. Ik zou hem misschien wat vaker expliciet om die flexibiliteit en bescheidenheid moeten bedanken. Mijn gasvuur zou er bijvoorbeeld niet mee kunnen lachen mocht het alleen dienen om sigaretten en kaarsjes mee aan te steken.

Maar waar de oven me nog meer om verbaast, is het feit dat zijn digitale klok zo vaak 13:02 aangeeft. Echt bizar. Dan kom ik dus zomaar random de keuken binnengewandeld, kijk ik even vluchtig naar de klok van de oven om te weten hoe laat het precies is, en moet ik vaststellen dat de oplichtende oranje

streepjes op het scherm alwéér de cijfercombinatie 13:02 vormen.

Eigenlijk was ik er al mee opgehouden daarover te piekeren, maar misschien is het verstandig om het er eens met u over te hebben. Volstaat het als verklaring dat ik regelmatig rond de middag in de keuken kom om een boterham te eten? Of is er toch meer aan de hand?

Want 1302 is natuurlijk het jaar van de Guldensporenslag, waarnaar de aanstaande Vlaamse Feestdag verwijst.

Tenminste, ik mag hopen dat u daar ook meteen aan dacht bij de bekentenis over mijn ovenklok, en dat dit dus geen wilde associatie van mijnentwege is. Alleen sta ik bij mezelf niet meteen bekend als

uitzonderlijk Vlaamsgezind. Ik lees wel graag de boeken van Jan Van Eyck en ik heb me voorgenomen om separatisme als politiek idee te respecteren, maar ik heb het bijvoorbeeld nog moeilijk met de finesses van het confederalisme en ik heb van zijn leven ook nog nooit een meme geliket.

Door de gebeurtenissen in mijn keuken ben ik me nu echter gaan afvragen of ik mijn Vlaamsvoelendheid misschien niet wat onderschat. Eerst heb ik nog even gedacht dat in het kader van de digitale cultuuroorlog van rechts misschien Oost-Europese stroombedrijven worden betaald om de digitale klokken in Vlaanderen rond twee na één wat trager te laten lopen. Maar

die hypothese heb ik verworpen omdat ik eerder aanleg heb voor neuroses dan voor paranoia. Het is een bekend psychologisch mechanisme dat zaken die je probeert te verdringen toch altijd ergens een uitweg vinden en zich manifesteren in onverwachte symptomen.

Misschien is wat ik wil verdringen mijn liefde voor de Vlaamse Leeuw, zit de uitweg in mijn geval in de bedrading van mijn ovenklok, en geeft 13:02 als symptoom het tijdstip aan waarop ik mijn nationalistische reserves maar eens overboord moet gooien.

In functie van de gebeurtenissen heb ik me trouwens al eens wat geïnformeerd. In 1302 vochten ook wel Franstalige Vlaamse patriciërs en Brabantse opportunisten mee met Fransen, terwijl er zich Naamse troepen aansloten bij de Vlamingen. Ook leidde de verloren terugwedstrijd in 1304 tot 250 jaar extra Franse overheersing. Toch was de Guldensporenslag inderdaad een knappe en onverwachte prestatie die enige trots rechtvaardigt.

De overwinning van België tegen Brazilië op het WK voetbal van vorig jaar was dat ook, maar daar spreekt binnen zevenhonderd jaar niemand meer over, en 20:18 is geen tijdstip waar mijn keukenklok opvallend lang bij stilstaat.

Ik zou dus willen vragen of er nog mensen zijn die meer dan gemiddeld met het getal 13:02 worden geconfronteerd. Of het nu harde separatisten zijn of Theo Francken-bashers.

Door onze ervaringen te delen, openbaart zich misschien een patroon dat uitsluitsel geeft omtrent de uitbundigheid waarmee we 11 juli kunnen vieren.

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 36

I

10 J U L I 2 0 1 9

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Het Brussels Volkstejoêter staat in het Brussels op de planken.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© VOLKSTEJOÊTER

Waar kan ik nog echt Brussels dialect horen spreken? JAN UIT GANSHOREN

O

f beter: ‘woê kunde nog echt Brussels uure klappe’?

Be.brusseleir is de vereniging bij uitstek die zich ontfermt over de Brusselse taal en die promoot via verschillende projecten. Zo is er het Brussels Volkstejoêter, waarbij Brussels dialect en comedy de rode draad vormen in de theaterstukken. Het wordt dan ook gebracht door echte Brusseleirs. “Brussels is niet alleen een taal, maar het is ook een karakter, een mentaliteit,” vertelt Geert Dehaes van be.Brusseleir.

Vanaf oktober staan de acteurs opnieuw op de planken met de voorstelling De Vuinoêm (De voornaam) in de Zinnema in Anderlecht. Niet alleen het Volkstejoêter, maar ook het bekende Koninklijk Theater Toone geeft

theatervoorstellingen in het typische Brusselse dialect.

Tijdens de Week van het Brussels oftewel de Weik van ’t Brussels die elk najaar plaatsvindt, worden verschillende evenementen georganiseerd die de Brusselse spreektaal in de kijker zetten. Vaste items zijn den Brusseleir van ’t joêr, waarbij een prijs wordt uitgereikt aan iemand die bijdraagt aan de positieve culturele uitstraling van de stad. Ook den Brusseleir vè et leive wordt verkozen.

Dat is iemand die zich inzet voor het Brusselse taalerfgoed. Dit jaar gaat de Weik van’t Brussels van start op 4 november.

Brusselstuub is dan weer een tweejaarlijks muzikaal jongerenproject van be.brusseleir, samen met Poppunt en de Ancienne Belgique.

“Zeven Brusselse jonge bands worden geselecteerd om een cd op te nemen in het Brussels dialect over

het leven in de stad. Die cd wordt op 23 november voorgesteld in de Ancienne Belgique,” zegt Dehaes.

Voor wie niet alleen graag Brussels hoort, maar het zelf ook wil spreike, leize en schraaive zijn er vanaf september taallessen die worden gegeven door echte Brusselaars in Et Oeis Van’t Brussels/Het Goudblommeke In Papier. Dat wordt georganiseerd door be.brusseleir in samenwerking met De Manne van de Platou, ook een vereniging die zich bezighoudt met het Brussels dialect, maar dan in Koekelberg. Ze organiseert elke derde dinsdag van de maand Brussels Stamenei, een caféconcert met muzikale acts of gastsprekers in het gemeenschapscentrum De Platoo. Op die manier wordt de taal levend gehouden.

SMOELENBOEK “Brussel is een diverse stad waarin veel talen worden gesproken. Het Brussels is daar een van. Het wordt wel minder gesproken dan vroeger,” vertelt Dehaes. ‘Dades na echt voe a beste panch van af te kappe’ (Dat is echt een tegenvaller), zou een

Brusselaar zeggen. Maar niet getreurd, want Dehaes verzekert dat het Brussels zeker nog prominent aanwezig is. “Aan de westkant van Brussel hoor je het meer dan aan de oostkant. Dat heeft te maken met het feit dat er meer expats komen wonen langs de oostkant en dat er daar ook meer puur Frans wordt gesproken.

Aan de westkant, naar Vlaanderen toe, wordt nog meer Brussels gesproken bij verschillende generaties. Ook in de Rand rond Brussel hoor je heel wat Brussels spreken.”

Volgens Dehaes is het Brusselse dialect ook een evoluerende taal. “Er zijn nieuwe woorden in het Brussels dialect die er twintig jaar geleden nog niet in vermengd waren. Dat gaat dan om onder meer Engelse termen zoals Facebook, wat we dan al lachend smoelenboek noemen. Het is een taal die meegaat met haar tijd.”

— MELISSA ABBELOOS

VOLGENDE WEEK Zijn er nog echte jazzclubs te vinden in Brussel? Vroeger stond Brussel hiervoor bekend.

10 J U L I 2 0 1 9

I 37

lezersbrieven@bruzz.be BXL Tour Groot succes voor de derde editie van de BXL TOUR die aan een drieduizendtal cyclo-masters en amateurs de kans bood vrij en ongestoord door het stedelijke Brussel konden ‘koersen’.

Zelfs koningin Mathilde werd incognito op een stadsfiets gespot. Want ongestoord betekent dat de straten en de kruispunten verkeersvrij werden gemaakt met aanwezigheid van politie en hulpdiensten. Tot daar het aantrekkelijke nieuws. Men kan zich de vraag stellen hoeveel de organisatie van dit kortstondig bewaakt ‘pretpark’ heeft gekost aan de gemeenschap en welk voordeel dit event voorstelt.

Geen! Integendeel, want er is een enorm verschil tussen dit soort fietsers en de fietser die dagelijks het permanent gevaar moet (of wil?) trotseren van een aanrijding met

COLOFON

desgevallend levensgevaar. Voor de ene wordt er in uitzonderlijke faciliteiten voorzien, en de anderen kunnen blijven ‘boteren’ tussen het verkeer zonder aangepaste infrastructuur. En vooral zonder politietoezicht die punctueel kan verbaliseren. En waar er een nieuw fietspad is aangelegd moeten de fietsers afrekenen met foutief geparkeerde auto’s of dienstwagens, brommers en motoren, steps, skaters, bakfietsen, en zelfs voetgangers die nog altijd niet hebben begrepen dat een fietspad geen voetpad is. Stop om in Brussel het fietsen te blijven promoten alsof het een vermakelijke activiteit is.

Vooraleer een echte fietspromotie te onderhouden moet de overheid in voldoende en verantwoorde uitgeruste accommodatie voorzien zodat normaal en veilig fietsen mogelijk is.

Jonas Wille, Oudergem

BRUZZ

NIEUWSMANAGEMENT

VERTALING

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover

Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones

ABONNEMENTEN

CULTUUR & UIT

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

EINDREDACTIE

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq, Steven Van Garsse

Laatste open-huis-dageren voor de zom

REDACTIE

MEDEWERKERS

ADVERTEREN?

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

Gerd Hendrickx

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

OPEN-HUIS-DAGEN

Resort De Kempen Woning in volle eigendom Uitstekende verhuurmogelijkheden Onbeperkt eigen gebruik Vakantiewoningen aan het water Plaza met alle denkbare faciliteiten Grote zwemvijver met strand

Mobile homes te koop vanaf

Zorgeloos investeren in de Antwerpse Kempen

6 tot 9% Meerjarig vast rendement.

Meer weten? Kom dan dit weekend naar de open-huis-dagen.

ARE LAATSTE BESCHIKB N FASE 2 VOORRAADMODELLE

Velthorst (4 tot 6-persoons) Te koop vanaf €109.500,-

Premium (6-persoons)

Van 159.500,- nu voor €139.500,-

Hackfort luifel (6-persoons) Te koop vanaf €159.500,-

Bezoek dit weekend Resort De Kempen en laat u vrijblijvend informeren over de aankoop van een tweede verblijf in de Antwerpse Kempen.

EuroParcs Resort De Kempen | Kiezelweg 17 | 2400 Mol | +31 88-070 8000 | www.europarcsverkoop.nl

DB374216D7

De gemeente Steenokkerzeel is op zoek naar dynamische, sociale en gemotiveerde kandidaten voor volgende vacatures (m/v)

ADMINISTRATIEF MEDEWERK(ST)ER VOOR DE AFELING OPENBARE WERKEN ONMIDDELLIJKE INDIENSTTREDING

NIVEAU C1-C3 – VOLTIJDSE PRESTATIES – IN TIJDELIJK VERBAND – ARBEIDSOVEREENKOMST BEPAALDE DUUR (TOT EN MET 31 DECEMBER 2019) BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.346,99/MAAND TAKENPAKKET: Je staat in voor de administratieve ondersteuning van de dossiers onder meer omtrent wegen- en rioleringswerken, gemeentegebouwen en -eigendommen, nutsleidingen, gemeentelijk patrimonium,... met het oog op een correcte, efficiënte en klantvriendelijke dienstverlening. Je kunt plannen lezen en hebt noties over patrimoniumbeheer.

COMPETENTIES: PC-vaardigheid kan samenwerken en bent sociaal vaardig mondelinge en schriftelijke communicatie kwaliteit en nauwgezetheid stressbestendigheid flexibiliteit integriteit klantgerichtheid ...

VEREIST: Je bent houder van minstens een diploma hoger secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs.

GESCHOOLD ARBEIDER

“WERKEN IN EIGEN BEHEER” (= OPENBARE WERKEN) ONMIDDELLIJKE INDIENSTTREDING NIVEAU D1-D3 – VOLTIJDSE PRESTATIES – IN TIJDELIJK VERBAND – ARBEIDSOVEREENKOMST BEPAALDE DUUR (TOT EN MET EIND OKTOBER 2019) – BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.041,17/MAAND Om ons team te versterken werft het bestuur twee geschoolde arbeiders voor de dienst “Werken in eigen beheer” (= openbare werken) aan. Er wordt verwacht dat je werkt in verschillende onderdelen van de dienst openbare werken: metselwerken, werken aan wegen, fiets- en voetpaden, uitvoeren van klinkerwerken, betonwerken,...

Je bent polyvalent inzetbaar en zelfstandig kunnen werken is een must. Een pluspunt is in het bezit zijn van een rijbewijs C. Je begrijpt en spreekt goed Nederlands.

INTERESSE: Stuur je motivatiebrief, inschrijvingsformulier en een kopie van het gevraagde diploma ten laatste op 12 juli 2019 aan het college van burgemeester en schepenen, Orchideeënlaan 17 te 1820 Steenokkerzeel. Tot en met die datum kan je deze ook mailen naar odette.libotton@steenokkerzeel.be of afgeven bij de personeelsdienst. Enkel volledige kandidaturen worden aanvaard. Kansengroepen worden – indien zij aan de gestelde eisen voldoen – uitdrukkelijk uitgenodigd om te solliciteren.

DB611631F9

MEER INFO IS OOK TERUG TE VINDEN OP LINKEDIN: GEMEENTE STEENOKKERZEEL TAAKOMSCHRIJVING, FUNCTIEVEREISTEN EN INSCHRIJVINGSFORMULIER VIND JE OP

WWW.STEENOKKERZEEL.BE DB612346G9

10069RLM

Steven Van Genechten

One team, one family, one mission

Accountmanager Nationale Regie

#EenJobMetPassie

Uw

personeels-

Ontdek je carrièrekansen op

mijntoekomstbijroularta.be DB521967F8

advertentie

hier?

Noorse fjorden cruise 2020! inbegrepen: autocar, *****cruise met nieuwste schip, volpension, fooien & dranken incl. kinderen t/m 17j reizen mee voor slechts €399 (ook

contacteer ons snel op

geldig in juli & augustus)

infodag te Oostende zondag 18 augustus om 11u

rrs@roularta.be of 051 26 67 89

gratis toegang, wel even online reserveren, aub

Wekelijks vertrek in

8 fijne dagen v.a.

mei, juni juli & augustus

Reisfamilie Carlier

¤1.099 /volwassene

www.deblauwevogel.be

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 DB555930J8

DB612040F9