BRUZZ actua - editie 1645

Rubrieknaam

#1645 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

16 | 01 | 2019

ACHTER DE GEVELS VAN SOCIALE WONINGEN

SCHIMMEL, RATTEN EN ENKEL KOUD WATER

© SASKIA VANDERSTICHELE

FONS LEROY, VDAB

‘Toekomst Brusselse werklozen ligt in de Rand’

VZW VOGELZANG ANDERLECHT

‘De verstedelijking jaagt de laatste steenuil weg’

Solidariteit opent deuren.

Om daklozen in Brussel te helpen zijn we bij SolidaritĂŠ Grands Froids elke dag in de weer. Zorg er mee voor dat deze mensen niet in de kou staan. Hang deze affiche aan je raam en schrijf in de oranje rechthoek wat je hen wil geven. Dat kan een warm deken zijn. Een kom soep. Maar ook een luisterend oor kan voor hen het verschil maken. Geef ons een belletje op 0477 33 85 47 zodat we jouw bijdrage kunnen ophalen.

Schenk je liever wat geld? Da’s uiteraard ook welkom via BE82 6511 5585 6168

solidairewinter.be

TE KRIJGEN

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

Barbara, Matonge Barbara woont in Ieper en werkt er als keukenhulp in een restaurant. Om de twee weken komt ze in Matonge naar de kapper en laat ze haar nagels verzorgen. “Ieper is kalmer dan Brussel, maar ik kom graag in Matonge, het doet me denken aan Congo. Ik ben zeven jaar in België, in Congo was ik model en airhostess. Ik heb geweend als nooit tevoren en ben ‘s nachts opgebleven om de naam van de nieuwe president te horen. We wachten niet voor niets al zeven jaar op verandering. Alleen sprak de voorzitter van de kiescommissie niet de naam van de gedoodverfde winnaar Martin Fayulu uit, maar die van Félix Tshisekedi. Trucage monsieur trucage!”

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

3

COLOFON

Inhoud

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse NIEUWSMANAGEMENT

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Vera Tylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

30

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

DE VERHALEN

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke,

07

Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à/Send event details to

FLITS

Literatuur

Welke boeken lazen de Brusselaars in 2018?

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

6

16

Reportage

Sociale woningen, een verhaal van schimmel en ratten

Taalbeleid

Model NL geeft Nederlands weer meer plaats in Brussel

RUBRIEKEN

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

12

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

24

Opinie

29

Nick Trachet

32

Enfant Terrible

34

Michaël Bellon

35

Big City

MELD NIEUWS

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

26 © JOHAN JACOBS / FLAGEY

18

Ronde tafel

22

Arbeidsmarkt

Vier experts lichten de Brusselse arbeidsmarkt door

Praktijktesten: wat hebben ze na een jaar opgeleverd?

Edito

De wereld op zijn kop

© SASKIA VANDERSTICHELE

LOS VAN DE TIJD 26

Interview

30

Milieu

Gilles Ledure, de nieuwe juryvoorzitter van de Koningin Elisabethwedstrijd

De steenuil, vogel van het jaar, maar weinig zichtbaar

Bij Proximus staan bijna tweeduizend banen op de tocht. Tegelijk moeten er dringend meer dan duizend nieuwe technische profielen worden gevonden.

Volgens een analist bij Terzake zullen die zelfs uit Afrika moeten worden gehaald.

Enkele dagen later kondigt het Vlaams netwerk van ondernemingen Voka aan dat het samen met VDAB een project op stapel heeft staan om in Marokko informatici te zoeken. Daarmee herhaalt de geschiedenis zich. Vijftig jaar geleden ging België ook in Turkije en Marokko op zoek naar arbeidskrachten.

Toch is er een groot verschil. In de jaren zestig was er een échte krapte op de arbeidsmarkt.

Vandaag zijn er in Brussel alleen al 88.000 werkzoekenden.

Cynisch genoeg zijn dat er heel wat van Marokkaanse origine.

Dat lijkt de wereld op zijn kop. De berichten leggen een belangrijk pijnpunt bloot in de socio-economische toestand van ons land.

Opleiding, vorming en onderwijs

hebben grondig gefaald. Waarom kunnen Marokko, en bij uitbreiding de rest van Afrika, wel de geschikte profielen aanleveren, en België niet?

We citeren een onverdachte bron.

De Franstalige minister Didier Gosuin (Défi) zei niet zo lang geleden in een krant: “We moeten die jaarlijkse stroom aan niet-gekwalificeerde jongeren uit het leerplichtonderwijs stoppen.

Het is onaanvaardbaar dat er drieduizend jongeren uitstromen zonder diploma.”

Natuurlijk zijn er initiatieven om leerlingen klaar te stomen voor de getechnologiseerde arbeidsmarkt.

Er zijn in Vlaanderen en Brussel de STEM-opleidingen, er is MolenGeek en Coderdojo. Maar blijkbaar is dat niet voldoende.

In een interview met de top van VDAB en Actiris (in samenwerking met Tracé-Brussel) dat u in dit magazine leest, komt er nog een ander probleem aan de oppervlakte dat serieuze ruis in het Belgische arbeidsmarktbeleid veroorzaakt. De activering van

werkzoekenden zit nu meer dan ooit op het niveau van de gewesten. Het besef is intussen gegroeid dat Actiris en VDAB hun voordeel kunnen doen bij samenwerking. De rand rond Brussel (VDAB) snakt naar werkkrachten, Brussel (Actiris) moet de vele werklozen aan een nieuwe baan helpen.

De samenwerking ís er, maar voor VDAB kan de activering nog efficiënter. Brusselse werkzoekenden krijgen nu al jobs aangeboden in Vlaanderen, maar dat is nog te veel op vrijwillige basis.

Activering over de gewestgrenzen heen (met een zekere vorm van verplichting) is met andere woorden een domein waar nog veel winst te maken valt.

Dat is alvast een tip voor de volgende Vlaamse en Brusselse regering. Het kan beide regio’s een serieuze boost geven, zonder dat we in een ander land moeten gaan aankloppen op zoek naar arbeidskrachten. Want dat is al te gek.

BRUZZ | VOORAF

12

— STEVEN VAN GARSSE

18 16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

5

Stadsforum over Nederlands in een meertalig Brussel

V.U.: Eric Verrept - leidend ambtenaar - Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel | Made in Josworld.org

Wat betekent Nederlands in een meertalig Brussel?

BOUW MEE AAN DE STAD VAN MORGEN STEL JE PROJECT VOOR VIA

Model NL 18/01/2019 Een dag vol discussie, interactieve sessies, cijfers, acts en veel meer.

WWW.BRUSSIT.BE

3

stappen om een taal te leren

Caroline Mancel – Dimokritos Kavadias – Eddy Frans Eric Corijn – Fatma Arikoglu – Jan Hautekiet – Khadija Aznag – Karen Boers – Landry Mawungu

OPEN DEUR

Lisette Ma Neza – Laurence Mettewie – Piet Vervaecke

in Meise

zat. 19 jan.

Rik Van Cauwelaert – Rudi Janssens – e.a.

Bekijk het programma en schrijf je gratis in via www.modelnl.be/summit

van 9 tot 12 u.

1. Surf

naar www.cvomj.be

2. Kies

Nederlands: voor elementaire en intermediaire niveaus, als je in Brussel woont Spaans (op reis), Frans, Engels, Italiaans Troeven: • • met of zonder afstandsonderwijs • alle talen worden in de doeltaal

Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Museumplein, 1000 Brussel

3. Start

Inschrijven online en op het secretariaat

02 892 24 00

www.cvomj.be

• • •

Flits

Nieuws heet van de naald

U leest Brussels en (licht) gekleurd MEEST UITGELEENDE BOEKEN MUNTPUNT IN 2018

MEEST VERKOCHTE BOEKEN PASSA PORTA BOOKSHOP

4. De moord op Commendatore. Deel 2, Metaforen verschuiven - Haruki Murakami 5. Leven zonder filter : mijn ervaring met hoogsensitiviteit - Fleur Van Groningen 6. Harry Potter en de steen der wijzen - J.K. Rowling

1. De moord op Commendatore. Deel 1, Een Idea verschijnt - Haruki Murakami 2. Niemand zal hier slapen vannacht - Rachida Aziz 3. Zuivering - Tom Lanoye

7. De heilige Rita - Tommy Wieringa 8. Het enige verhaal - Julian Barnes 9. Zwart : Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen - Vamba Sherif 10.Homo Deus : een kleine geschiedenis van de toekomst - Yuval Noah Harari

5. Leegstond - vzw Toestand 6. Simpel - Yotam Ottolenghi 1. De acht bergen - Paolo Cognetti

7. The only story - Julian Barnes

2. Sapiens - Yuval Noah Harari

8. Mythos - Stephen Fry

3. De hoofdstad - Robert Menasse

9. Grand Hotel Europa - Ilja Leonard Pfeijffer

4. Voor het vergeten - Peter Verhelst

10. Ons soort mensen - Juli Zeh

Muntpunt en Passa Porta Bookshop publiceerden zopas op hun Facebookpagina de lijstjes van de meest uitgeleende en verkochte boeken van 2018. Daaruit blijkt dat Brusselse boekenliefhebbers behalve voor (inter)nationale bestsellers als Murakami, Lanoye, Rowling en Harari, ook graag tijd maken voor boeken die een band hebben met onze stad. Ook autochtone auteurs van kleur winnen (een beetje) veld. — MICHAËL BELLON

N

emen we de verkoopcijfers van Passa Porta Bookshop erbij, dan staat De hoofdstad van de Oostenrijkse topauteur Robert Menasse, dat zich in Brussel afspeelt, op 3, Leegstond, de handleiding tegen leegstand van de Brusselse vzw Toestand op 5, de striemende samenlevingsanalyse Niemand zal hier slapen vannacht van Rachida Aziz op 12, en de roman Drift van Bregje Hofstede op 13. Bij Standaard Boekhandel, waar het aanbod diverser is, halen

Brusselse boeken moeilijker de toplijstjes. Drift wordt daar wel nog goed verkocht, evenals de misdaadromans van politiewoordvoerder Christian De Coninck.

Kijken we naar het lijstje van Muntpunt dan staat het boek van Aziz zelfs op 2, en is er op plek 9 plaats voor Zwart: Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen met bijdragen van de Brusselse schrijfsters Melat G. Nigussie, Hélène Munganyende, Sabrine Ingabire en Heleen Debeuckelaere. In de

Fictie top tien van alle Nederlandstalige bibliotheken samen staat Het smelt van Lize Spit nog steeds op 6, De hoofdstad op 7, en haalde het migratiedrama Ellebogen van schrijfster Fatma Aydemir, Duits-Turkse van de derde generatie, plaats 8.

De gepubliceerde ranglijsten worden wel beïnvloed door leesacties (de Brusselcollectie, de zogenaamde Sprinters, en de actie ‘1 stad, 19 boeken’ in de bibliotheken) of evenementen als boekvoorstellingen en lezingen.

Billy Bike nu voor iedereen Billy Bike, het Brusselse platform voor elektrische deelfietsen, lanceert een app waarmee iedereen gebruik kan maken van de blauw-zwarte fietsen. Het platform begon ruim een jaar geleden met een testfase. Daarbij werden 150 elektrische deelfietsen verspreid over Brussel-Stad, Elsene, Etterbeek en Sint-Gillis. Vijfhonderd testpersonen mochten de fietsen uitproberen, maar er waren veel meer geïnteresseerden. Elfduizend mensen werden op een wachtlijst geplaatst. Zij en ook andere belangstellenden kunnen nu de app downloaden waarmee ze een Billy Bike kunnen vinden, losmaken en betalen. Om de vraag aan te kunnen, verdubbelt het platform tegen maart zijn vloot. De extra fietsen en ook de app werden gefinancierd met de opbrengst van een crowdfundingsactie.

Billy Bike, dat werkt volgens het free-floatingprincipe, wil ook zijn actieradius verruimen. Op termijn zouden de fietsen in het hele gewest te vinden moeten zijn. HUB

BRUZZ | VOORAAN

MEEST UITGELEENDE EN VERKOCHTE BOEKEN VAN 2018

Stel uw vragen A La Carte Vanaf maandag 21 januari lanceert BRUZZ een nieuw interactief programma: A La Carte. Het programma gaat elke middag tussen 12 en 14u live op BRUZZ radio en BRUZZ.be, en wordt elke avond heruitgezonden op BRUZZ tv. En u mag de vragen stellen aan de centrale gast van de dag.

Kenneth Berth presenteert. Een gastinterviewer - Robert Esselinckx, Melina Verbeeck, Margot Otten of Filip De Rycke - staat hem bij. Zij kiezen mee de gasten en leggen zo hun eigen accenten: A La Carte dus.

Pascal Verbeken mag de spits afbijten. In zijn nieuwe boek Brutopia verkent hij Europese salons en achterbuurten, en luistert hij naar denkers, daklozen, prostituees, politieke leiders en nieuw aangespoelde plannenmakers.

A La Carte, van maandag tot donderdag op BRUZZ radio (98.8 FM), BRUZZ.be en BRUZZ tv.

Stel uw vragen aan de gast via BRUZZ. be of via Whatsapp op 0489 988 988

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

7

8

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

SPIJBELAARS

Š PHOTONEWS

Met pakweg drieduizend spijbelden scholieren voor de eerste donderdag op rij - ja, ze dreigen met meer acties - in het hart van de stad. Het initiatief van de protestsamenscholing tegen het klimaat kwam van de Vlaamse leerlingen van Youth for Climate.

Het werd moeilijk laveren voor het doordeweekse autoverkeer op en naar het Europakruispunt. De tieneractie had nog niet de grandeur van het leerlingenprotest uit de jaren 1975: VDB Weg ermee! Maar eindelijk geven tieners te kennen geen verscholen socialmediawatjes en likesegootjes te zijn. Ze komen op straat voor een milieubeleid met visie. JMB 16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

9

De week

Terugblik op het nieuws

Werfongeval

Drag King

894

Maandag overlijdt een arbeider bij een werfongeval in de Waterloosesteenweg 742 in Ukkel. De brandweer haalt het slachtoffer van onder een ingestort plafond. De werf ondergaat een stabiliteitsstudie.

Joëlle, een gewezen advocate van de Brusselse balie (tot 2016), getuigt als Drag King in de workshops over het begrip ‘mannelijkheid’, bij de tentoonstelling Masculinités au Poisson sans bicyclette, die tot 15 februari in Schaarbeek wordt gehouden.

In 2018 krijgt het groene nummer 1707 van de MIVB bijna 900 oproepen van reizigers die iets opmerkelijks zien. Het gaat om vaststellingen van pickpockets, vreemd gedrag, agressie, ongewone reukhinder of achtergelaten voorwerpen in metro, tram of bus. Dat betekent dat om en bij de 0,02 procent van de reizigers iets ongewoons te melden heeft.

NIEUWE COALITIE VEEGT PRESTIGEPROJECT VAN TAFEL

Geen CirK in Koekelberg BRUZZ | DE WEEK

De nieuwe meerderheid in Koekelberg schrapt CirK, het ambitieuze plan van de vorige coalitie voor de bouw van een internationaal circuscentrum. “Het dossier is een financiële ramp,” zo klinkt het.

— BETTINA HUBO

A

l vele jaren is er sprake van een nieuw onderkomen voor circusorganisatie Espace Catastrophe in Koekelberg. Het centrum, dat circusprofessionals uit binnen- en buitenland opleidt, zou in de basiliekgemeente een state-of-theartgebouw van 3.000 vierkante meter krijgen, driemaal zo groot als de huidige werkruimte van de organisatie in de vroegere ijskelders van Sint-Gillis.

De nieuwbouw, waarin grote zalen voor circusvoorstellingen, oefenruimtes en overnachtingsplekken voor artiesten gepland waren, zou bestaan uit twee delen - een in de Stepmanstraat en een in de Neepstraat - die met een loopbrug zouden worden verbonden.

Het plan was een initiatief van de vorige coalitie (MR, Défi, CDH, Open VLD, SP.A en CD&V), die het inschreef in het wijkcontract Historisch Koekelberg. Ex-burgemeester Philippe Pivin (MR) hoopte met een internationaal centrum voor de circuskunsten de uitstraling en het prestige van zijn gemeente te vergroten. Oppositiepartijen PS en Ecolo-Groen waren koele minnaars.

10

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

Ze vreesden dat het project te weinig zou opleveren voor de buurt en te duur zou worden.

De financiële montage bleek inderdaad ingewikkeld. Eerst zou de Franse Gemeenschap mee betalen, later niet meer. Uiteindelijk werd overeengekomen dat het Gewest (via het wijkcontract) en Beliris elk veertig procent zouden financieren en de gemeente de overige twintig procent. Intussen werd de kostprijs steeds hoger. In 2011 ging het om zeven miljoen euro, in 2015 al om meer dan tien miljoen. Het project dreigde vanwege de hoge kosten te kapseizen en het vorige college besloot dan maar om het op te delen in twee fases. De werken voor de eerste fase, de Neepstraat, zouden in maart beginnen. Er was een bouwvergunning, een milieuvergunning en een kandidaat-aannemer.

Maar het nieuwe college, bestaande uit PS, Ecolo-Groen, Alternative Humaniste, Défi en SP.A, besliste zopas de opdracht niet te gunnen en het hele circuscomplex af te blazen.

Dit heeft niets met het project zelf te maken, benadrukte de nieuwe burgemeester Ahmed Laaouej (PS), maar alles met het gebrekkige finan-

Er komt geen centrum voor circusprofessionals in Koekelberg. Het prestigeproject van de vorige burgemeester blijft financieel niet overeind.

ciële plan van het vorige bestuur.

Het college stelde vast dat de kosten voor het geheel inmiddels opgelopen zijn tot ruim 12 miljoen euro en dat er aan de kant van de inkomsten 4,5 miljoen euro ontbreekt. Dat heeft voornamelijk te maken met het feit dat het bouwproject niet rond was tegen eind 2015, de einddatum voor het benutten van de subsidies van het wijkcontract.

Hierdoor ging 3,6 miljoen euro verloren.

VERZOPEN KAT Volgens Laaouej kan en wil de gemeente een zo aanzienlijk tekort niet dragen. Daarom trekt het college de stekker uit CirK. “Het was een heel moeilijke beslissing en het is verschrikkelijk

voor Espace Catastrophe,” zegt ook schepen van Openbare Werken en Mobiliteit Tine Van der Straeten (Groen). “Maar wij zijn er om keuzes te maken en hebben deze keuze gemaakt. Het was te zeer een sprong in het diepe. We hadden kunnen blijven voortsukkelen met de financiering, maar het was een verzopen kat. Nu komt er geld, energie en ook fysieke ruimte vrij voor projecten die meer aansluiten bij de prioriteiten van deze meerderheid: scholen, infrastructuur voor jongeren en sociale huisvesting. Er staat schimmel op de muren van sommige sociale woningen. Je kan elke euro maar één keer uitgeven.

Ofwel kies je voor projecten die bijdragen tot de uitstraling van het gewest, ofwel voor projecten die ten

Betoging

Muurschildering

Volkscoöperatieven

Zaterdag manifesteren 2.500 mensen voor meer rechten voor (transit)migranten, van het Noordstation naar de Nieuwe Graanmarkt. De betogers worden opgetrommeld door zeventig organisaties die het dossier van het doodgeschoten meisje Mawda nogmaals aankaarten.

Op de hoek van de Schildknaapstraat en de Kleerkopersstraat realiseert Oli-B een nieuwe muurschildering in zes dagen tijd.

De Brusselse artiest maakte eerder al een visueel op de gevel van de Sint-Katelijnekerk tijdens Winterpret.

Minister-president Rudi Vervoort gaat naar de verkiezingen met de belofte om 118 lokale volkscoöperatieven in het gewest te lanceren, één per wijk, zo stelt hij in Le Soir. Het Gewest moet daarvoor startmiddelen vrijmaken, 100.000 euro per wijk.

Er zijn vast geen buitensporigheden te verwachten in Matonge ECOLO-BURGEMEESTER CHRISTOS DOULKERIDIS

BRUZZ | DE WEEK

(Elsene) naar aanleiding van de verkiezing van Félix Tshisekedi in Congo (in ‘La DH’)

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

© ESPACE CATASTROPHE

goede komen aan de mensen van je gemeente.”

Van der Straeten merkt op dat Koekelberg al genoeg puin moet ruimen in dat andere prestigeproject van de vorige coalitie, Belgian Chocolate Village. Het chocolademuseum ging in 2014 open en de gemeente moest tot hiertoe jaarlijks 400.000 euro toesteken. “Ook daar is het dweilen met de kraan open,” zegt Van der Straeten. “Het ene lijk na het andere valt uit de kast, zo blijken er verschillende juridische procedures tegen het museum te lopen. We willen niet nog zo’n project.”

Espace Catastrophe is zwaar ontgoocheld. De organisatie vindt het onbegrijpelijk dat een zo emblematisch project op de valreep en zonder overleg afgevoerd werd.

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

11

Reportage

Renovatie sociale woningen hinkt achterop

Cité op de sukkel

BRUZZ | DE VERHALEN

Volgende week begint het proces over een fatale woningbrand bij de Schaarbeekse Haard. Twee jaar terug liet een zwangere vrouw daarbij het leven. Ondanks de vele dure renovatieplannen wonen elders in Brussel ondertussen nog altijd ettelijke honderden gezinnen in erbarmelijke omstandigheden. BRUZZ belde aan bij enkele sociale huurders in Molenbeek, Brussel en Sint-Gillis.

— KRIS HENDRICKX, KEVIN VAN DEN PANHUYZEN EN LAURENT VERMEERSCH, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

12

I

16 J A N U A RI 2 0 1 8

BRUZZ | DE VERHALEN

â–²

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

13

Sociale woningen

▲

V

BRUZZ | DE VERHALEN

ochtplekken en beschimmelde balkons. Loshangende muurtegels en een afbladderend plafond.

Welkom in het appartement van Leila Elmestari. Ze woont al negentien jaar in de Jean Dubrucqlaan in Molenbeek. Samen met haar vier kinderen van veertien, zeventien, negentien en eenentwintig beschikt ze over twee slaapkamers. “Wanneer iedereen in bed ligt, schuif ik de salontafel opzij en slaap ik op de grond,” vertelt ze.

Drie van haar kinderen delen een klein kamertje, waar ze in stapelbedden slapen, onder de vocht- en schimmelplekken die in de hoeken van het plafond te zien zijn. “Ik heb nooit iets anders gekend, maar het is niet gemakkelijk,” geeft haar negentienjarige zoon Michaël (*) toe.

“De wc is de enige ruimte waar ik een beetje privacy heb.” De perfect tweetalige marketingstudent aan de Odiseehogeschool glimlacht weemoedig.

Elmestari toont ons die ene ‘privéruimte’, de badkamer. De schimmel dringt zich op tot in de stortbak van het toilet. “Doorspoelen kunnen we trouwens alleen met een emmer water,” zegt ze op een bijna vanzelfsprekende toon. “En warm water hebben we al een jaar niet meer, tenzij met behulp van twee waterkokers.”

De rondleiding in haar appartement gaat verder in de keuken, waar we moeten opletten voor de lijmvallen op de grond. “We leven hier tussen de muizen en de ratten,” verklaart Elmestari. Ze opent de kast onder de wasbak en wijst een gat in een beschimmelde muur aan. “Hier kruipen ze dagelijks door.” Ze vestigt onze aandacht nog op donkerbruine plekken op de keukenvloer, “van muizenuitwerpselen”.

De alleenstaande moeder – haar man overleed tien jaar geleden zucht. “We hebben geen keuze. Ik heb op alle deuren geklopt. Een expert van de socialehuisvestingsmaatschappij is komen kijken.

Volgens hem is dit onleefbaar, maar men doet niets.”

Elmestari is geen alleenstaand geval. Buren hebben gelijkaardige klachten. De Cité Dubrucq dateert van 1924 en wordt beheerd door Logement Molenbeekois. Die acht het complex niet meer te renoveren en wil het platgooien en vervangen door nieuwbouw. Enkel de

14

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

art-decogevels zouden behouden blijven. De operatie zou in de loop van 2020 van start moeten gaan.

Ondertussen wordt huurders aangeraden om hun woning goed te onderhouden. “Condensatie is onvermijdelijk, maar wie goed schoonmaakt, kan schimmels vermijden,” klinkt het bij voorzitter Michel Eylenbosch.

De staat van veel sociale woningen is nog altijd problematisch in Brussel. Deze legislatuur werden er wel al meer dan zevenhonderd gerenoveerd, maar nog eens evenveel woningen staan leeg omdat ze onbewoonbaar zijn en vaak al jaren wachten op grote ingrepen. Daarnaast worden regelmatig woningen die wel nog verhuurd worden onbewoonbaar verklaard.

Veel oudere wooncomplexen zijn ook totaal onaangepast aan de hedendaagse comfortvereisten. Bijna tweeduizend gezinnen wonen nog zonder echte badkamer of centrale verwarming. Maar ook de vele betonnen blokken uit de jaren vijftig, zestig en zeventig zijn hopeloos afgeleefd.

MEER VRAAG DAN AANBOD In de Marollen zijn verschillende gebouwen uit die periode momenteel onderwerp van renovatie. De toren van Les Brigittines kwam echter nog niet aan de beurt. Marianne (*) – dochter van een voormalig bestuurder binnen de Brusselse Haard – neemt ons mee naar haar appartement op de achtste verdieping. “Ik hoef niet te klagen, maar wanneer het regent, sijpelt het water door de muren van de kamer van mijn zoon.” De muur voelt nat aan.

“Gisteren heeft het geregend,” zegt ze. “Mijn zoon slaapt nu met zijn hoofd aan de andere kant van het bed.” In de woonkamer is de binnenkant van een venster gebarsten. “Door temperatuurverschillen, maar de huisvestings-

maatschappij zegt dat ik verantwoordelijk ben. Ik zou 600 euro moeten betalen, als ik het wil laten herstellen.”

Voor een betere isolatie en ventilatie zou 7 miljoen euro nodig zijn, maar dat geld is er voorlopig niet, zo laat Brusselse Woningen weten. Binnenkort krijgt het gebouw wel nieuwe gasinstallaties en elektriciteitsleidingen. Ook aan een betere brandveiligheid wordt gewerkt.

De renovatie van het bestaande patrimonium heeft net als de bouw van extra woningen een historische achterstand opgelopen in Brussel. De laatste jaren heeft het Gewest de inspanningen wel opgevoerd. De huidige regering keurde een nieuw vierjarenplan ter waarde van 300 miljoen euro goed. Sinds enkele jaren doet ook de federale overheid haar duit in het zakje via het investeringsprogramma Beliris.

Maar zelfs als de miljoenen er zijn, duurt het vaak nog jaren voor de

“Condensatie is onvermijdelijk, maar wie goed schoonmaakt, kan schimmels vermijden” MICHEL EYLENBOSCH VOORZITTER LOGEMENT MOLENBEEKOIS

werken beginnen. De wirwar aan huisvestingsmaatschappijen, de voorbije jaren wel teruggebracht van 33 tot 16, helpt de zaken niet vooruit, net als de strikte procedures voor openbare aanbestedingen.

Daarnaast moet in veel gevallen eerst een alternatief onderkomen gevonden worden voor de bewoners.

Geen sinecure als er meer gezinnen op de wachtlijst staan (ongeveer 43.000) dan er sociale woningen zijn (ruim 39.000).

JUNKIES Een grondige opknapbeurt betekent ook niet noodzakelijk het einde van de ellende. Dat blijkt in Sint-Gillis, waar de twee woontorens aan de Jacques Francksquare werden gerenoveerd in de jaren negentig.

Murad Jaoui – “Ik ben tweetalig zonder Nederlands te spreken” – duwt de deur van toren 2 open. Hij gebruikt zijn badge, maar met een goeie por bereiken indringers hetzelfde, vertelt de man die behalve bewoner ook huurdersvertegenwoordiger is in het gebouw. Als Jaoui even later de deur naar de traphal opent, waait een indringende urinegeur ons tegemoet. Op de trap, “nochtans regelmatig gereinigd”, lijkt hier en daar wel een vuilnisbak te zijn uitgekieperd. We zien blikjes, peuken, verpakkingen en een hele durum. “Junkies,” zegt Jaoui. “We vinden hier ook vaak aluminiumfolie voor crack of zelfs injectienaalden.” We dalen af naar

“Wanneer iedereen in bed ligt, schuif ik de salontafel opzij en slaap ik op de grond” LEILA ELMESTARI BEWONER CITÉ DUBRUCQ

de kelder, die er al even troosteloos bijligt: ingetrapte deuren, een afgerukte brandblusser en het onvermijdelijke afval.

De problemen in kelder en traphal zijn meer dan vervelend, zeker in een gebouw waar de lift geregeld dienst weigert. Toch is het klein bier vergeleken met de toestand van sommige appartementen. Jaoui neemt ons mee naar zijn eigen woning op de elfde verdieping.

De muren van het badkamertje waren er ooit wit, maar nu domineert schimmelzwart. De schimmel is er zo hardnekkig dat hij zich zelfs vastzet op de tegels boven de badkuip. “Ik heb nochtans verschillende keren geverfd, maar schimmel krijg je zo niet weg,” vertelt de man hoofdschuddend. Wat het precieze probleem is, daar heeft Jaoui het

gissen naar. Ook huisvestingsmaatschappij Zuiderhaard heeft geen antwoord.

Op het gesloten balkon lekt de afvoerbuis voor het regenwater dan weer. Het plafond van de ruimte is gescheurd, als het regent, luistert Jaoui naar het irritante geluid van lekkend water op de vloer. “Enkele jaren geleden is de afvoerbuis al eens vervangen, maar het probleem bleef,” zucht Jaoui.

Enkele verdiepingen lager woont Aline (*). De vijftiger woont er samen met haar nichtje, dat ze opvoedt sinds het kind haar moeder – en Alines zus – verloor aan kanker. Haar appartement oogt op het eerste gezicht piekfijn: een knusse sofa in een opgeruimde woonkamer, nette tapijten op de vloer. Schijn bedriegt echter. “De verluchtingsroosters sturen de lucht van de traphal gewoon naar binnen. In de badkamer

krijg ik urinegeur binnen en op het gesloten balkon ruikt het naar sigaretten. En dat terwijl ik migraine krijg van die geuren.” Aline heeft alle verluchtingsroosters dan maar afgeplakt. “De reactie van de huisvestingsmaatschappij? Dat ik vanaf nu zelf verantwoordelijk ben voor vochtproblemen.” (*) Enkele getuigen kregen een schuilnaam 16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

15

Taalbeleid

Gunther Van Neste, directeur Huis van het Nederlands

BRUZZ | DE VERHALEN

“Buitenstaanders zien Brussel als een stad waar je alleen maar in het Frans terechtkan,” zegt Gunther Van Neste.

‘Nederlands maakt wel degelijk deel uit van Brussel’ Welke rol speelt het Nederlands in meertalig Brussel? En wat kan er in de toekomst nog beter? Stadsforum Model NL presenteert vrijdag concrete aanbevelingen, de vrucht van drie maanden debatteren. Gunther Van Neste van het Huis van het Nederlands licht alvast een tipje van de sluier op. — STEFANIE NIJS

A

l vijftien jaar kan je in Brussel de taal der Lage Landen leren in het Huis van het Nederlands. Dat jubileum wordt gevierd, maar het zet ook aan tot zelfreflectie. Om die reden pakte het Huis uit met Model NL, een reeks debatavonden over de plaats van het Nederlands in Brussel. In het publiek zaten zowel Brusselaars als pendelaars, zowel

16

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

Nederlandstaligen als mensen de taal nog volop aan het leren zijn.

Vraag is welke plaats het Nederlands heeft en kan hebben in Brussel. Wordt de taal veel gebruikt? Hoe toegankelijk is het Nederlandstalige netwerk in Brussel? En hoe kan kennis van het Nederlands bijdragen tot meer kansen in het onderwijs en op het werk?

Op vrijdag 18 januari volgt de apotheose tijdens de Model NL Summit. ’s Ochtends reflecteren professoren en experts uit het werkveld over de resultaten van de debatavonden van de voorbije drie maanden. Onder anderen opiniemaker Rik Van Cauwelaert, professor Laurence Mettewie (UNamen) en Actiris-topvrouw Caroline Mancel tekenen present.

© BART DEWAELE

In de namiddag kan het publiek aan de slag met de resultaten. Wat gaat er mis, en hoe kan het beter?

Die aanbevelingen worden op het einde van de dag voorgelegd aan ministers Sven Gatz en Guy Vanhengel (Open VLD), Pascal Smet (SP.A) en Bianca Debaets (CD&V).

“Wij hopen dat die aanbevelingen ook uitmonden in beleidslijnen, voor de volgende Brusselse en Vlaamse regering. Idealiter steken de politici er wat van op en brengen ze dat mee naar de komende regeringsonderhandelingen,” zegt Gunther Van Neste, directeur van het Huis van het Nederlands.

“Ook wij als organisatie tekenen binnenkort een nieuw beleidsplan uit. We hebben al heel wat verwezenlijkt, maar we willen weten waarop we moeten inzetten de komende jaren. Model NL is een buitenkans om ook eens mensen te horen die geen fan zijn van ons.

Waarom raken ze niet tot bij ons?

Wat zit er fout, waardoor we hen niet bereiken?”

De recente Taalbarometer toonde dat het aantal mensen dat goed

MODEL NL Wie wil deelnemen aan Model NL kan zich aanmelden en inschrijven via https://modelnl.be/event/summit/

Nederlands spreekt in Brussel, daalt.

Is Model NL ook een aanzet om dat te verbeteren?

GUNTHER VAN NESTE: De cijfers gaan over wie goed tot zeer goed Nederlands spreekt. Tegelijkertijd stelt het onderzoek vast dat Nederlands steeds meer gebruikt wordt in Brussel. Je hoeft dus niet altijd een taal perfect te kunnen spreken om haar te gebruiken. Dat is belangrijk om aan te geven.

We willen mensen aanmoedigen om vooral verschillende talen te gaan spreken. Hoe meer talen je kent, hoe groter je kansen in de maatschappij.

Voor Brussel is het bovendien een extra troef, als hoofdstad van Europa. Als we onze meertaligheid meer uitspelen, kan dat meer internationale bedrijven naar hier halen.

In de debatten onderzoeken jullie ook de perceptie van het Nederlands in Brussel. Wat willen jullie daarmee bereiken?

VAN NESTE: Buitenstaanders zien

Brussel als een stad waar je alleen maar in het Frans terechtkan en het

Nederlands niet welkom is. Dat die perceptie bestaat, is niet hard te maken, maar het is een gevoel dat we hebben. In ieder geval: die perceptie vinden we onterecht.

Nederlands maakt wel degelijk deel uit van Brussel.

instroom van mensen met andere thuistalen heeft de hegemonie van het Frans doorbroken. Brussel is een ongelooflijk meertalige stad geworden, wat die communautaire geladenheid sterk heeft doen afnemen.

“We hebben veel verwezenlijkt, maar we willen weten waarop we de komende jaren moeten inzetten” GUNTHER VAN NESTE DIRECTEUR HUIS VAN HET NEDERLANDS

Kijk naar het straatbeeld. Je ziet Nederlands in de winkels en op reclameborden, dat was vroeger niet het geval. In de winkel word je steeds vaker ook in het Nederlands aangesproken. Het Brussel van dertig jaar geleden met het Frans als enige lingua franca, is voorbij.

Dat heeft te maken met migratie, hoe raar het ook mag klinken. De

Die problematiek is er nog, we moeten dat niet ontkennen.

Soms is er een probleem om in het Nederlands geholpen te worden. Dat kan uiteraard niet.

Iedereen moet zo goed mogelijk geholpen worden in het Nederlands, dat is een vorm van respect vanuit de dienstverlening naar de burgers.

Welke concrete aanpakplannen kunnen we zoal verwachten op de slotdag van Model NL? VAN NESTE: We wachten op de resultaten van vrijdag, maar we zien bijvoorbeeld dat het onderwijs vandaag heel erg in de belangstelling staat. Welke rol speelt het onderwijs om leerlingen op te leiden tot meertalige burgers? Wel, vrijdag zullen daar heel concrete aanbevelingen rond gedaan worden.

Hoe formuleer je zo’n aanbeveling voor een vaag concept als ‘perceptie’?

VAN NESTE: Dat vind ik zelf ook heel moeilijk. Het is gemakkelijk om te zeggen dat de ander verkeerd denkt over ons. Maar hoe komt dat?

Misschien kunnen wij als Brusselaars meer kennissen van buiten de stad naar hier halen? Of is het aan de media om genuanceerder over Brussel te berichten?

Het gaat dus niet enkel om beleidsaanbevelingen of om suggesties voor organisaties op het terrein, maar ook om aanbevelingen voor onszelf als Brusselaars.

Ronde tafel Vier specialisten laten hun licht schijnen over de Brusselse arbeidsmarkt

Grégor Chapelle

geboren in 1974 in Togo sinds 2011 directeur-generaal van Actiris, de Brusselse gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling master in de rechten aan de UCL (1992-1997) master of Public Administration in Harvard

consultant Mc Kinsey (2004-2006) medeoprichter van het advocatenkantoor van de Vrijheidswijk, met Alexis Deswaef in 2006 schepen van Werk, Handel en Economie in Vorst (2006-2011)

BRUZZ | DE VERHALEN

De Brusselse arbeidsmarkt

Fons Leroy

geboren in 1954 hoofd van de VDAB sinds 2005 licentiaat in de Rechten en in de Criminologie bijzondere licentie in de Bestuurskunde en het Overheidsmanagement

‘Samenwerken is in eenieders belang’

Caroline Mancel

geboren in 1969 in Gent sinds 2016 adjunct-directeur-generaal Actiris 2014-2016 aan het hoofd van de directie Werkgevers bij Actiris. Haar team van de nieuwe dienst ‘Select Actiris’ slaagde erin om

VDAB werd onder zijn leiding uitgeroepen tot Vlaams Overheidsorganisatie van het jaar 2015

11.287 werkaanbiedingen te behandelen in 2015, tegenover 9.751 in 2014 en 8.686 in 2013 werkte als adviseur voor de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel vertaler-tolk en master in de Europese studies

Brussel en Vlaanderen hebben de handen in elkaar geslagen om de werkloosheid - in Brussel - en het joboverschot - in Vlaanderen aan te pakken. Dat geeft eerste positieve resultaten, maar er is nog marge voor verbetering. “In Vlaanderen solliciteren mag niet vrijblijvend zijn.” — STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S FILIP CLAUS, ILLUSTRATIE STEVE

I

Geert Pauwels

Als u naar de Brusselse arbeidsmarkt kijkt, Fons Leroy, wat ziet u dan? Wat zijn de sterke en zwakke punten?

FONS LEROY: Ik zie vooral een enorme

evolutie. Brussel heeft lang stilgestaan. Ik heb vijftien jaar geleden, ook in BRUZZ, fel kritiek geuit op de werking van de BGDA (oude naam van Actiris, red.). Er werd veel te weinig ingezet op trajectbegeleiding van werklozen en op samenwerking met VDAB. Wij waren nochtans vragende partij.

De laatste jaren is er een kentering. Actiris heeft begrepen dat we elkaar moeten vinden. Het institutionele framework is niet langer een belemmering. Samen met andere partners is er een activeringsbeleid op poten gezet. Er is geïnvesteerd in trajectbegeleiding, in de mensen van Actiris zelf. Dat schept vertrouwen.

Tot slot is de hoofdstad voor Vlaanderen onmiskenbaar een socio-economische opportuniteit. In de brede rand rond Brussel is er een sterke vergrijzing, en zijn er veel vacatures. Daar liggen veel kansen voor Brusselse werkzoekenden.

Grégor Chapelle, gaat u akkoord met deze analyse?

manager van 2006 tot 2013

begint in 1997 als instructeur Engels bij de VDAB te werken

1996 leerkracht Engels, Duits & Frans in Noorwegen

bekleedt sinds 1997 verschillende functies bij de VDAB Brussel, onder meer opleidings-

master Germaanse Talen Engels & Duits KU Leuven (19921996)

GRÉGOR CHAPELLE: Zeker. Het Brusselse leadership, en daarmee bedoel ik zowel de Brusselse regering als de sociale partners, heeft voor een pragmatische aanpak gekozen. We hebben het geluk dat Vlaanderen en Brussel perfect tegengestelde noden hebben, waarbij de ene de oplossing is voor de andere. Wij hebben een reservoir aan arbeidskrachten, in Vlaanderen is er nood aan. Zodra dat is vastgesteld, is het eenvoudig: samenwerking tussen Vlaanderen en Brussel is in eenieders belang.

We hebben eerst gewerkt op het vertrouwen in de instelling zelf. De werkgevers moesten weer heil zien in Actiris, zodat het aantal vacatures omhoog kon. Daarna hebben we de jongerenwerkloosheid aangepakt, met het jongerengarantieplan. In dat strategisch stappenplan werd de samenwerking met Vlaamse werkgevers steeds belangrijker, net als die met VDAB-Brussel (die verantwoordelijk is voor de Nederlandstalige opleidingen in Brussel, red.).

Tot slot is er ook de benchmarking. Ik heb het al vaker gezegd: we schamen er ons niet meer voor om te zeggen dat we van de VDAB kunnen leren. VDAB heeft lang voor ons in IT geïnvesteerd, in de opleiding van de eigen mensen.

Fons Leroy, u hebt Brussel geanalyseerd vanuit een institutioneel oogpunt, maar als u naar de arbeidsmarkt zelf kijkt, kan u er niet omheen dat die niet zo eenvoudig te activeren is.

LEROY: Brussel is een stad met veel

laaggeschoolde werkzoekenden. Die kunnen natuurlijk wel in sectoren zoals de horeca aan de slag, maar voor de rest is het een stad met vooral werk voor hoger opgeleiden.

Dat matcht niet. Daarom moet je naar een nieuwe context zoeken, waar die match er wel is. En dan biedt de luchthavenregio een grote opportuniteit. Zo eenvoudig is het.

Vandaag loopt de samenwerking tussen Brussel en Vlaanderen vrij

▲

nstitutioneel is Brussel een buitenbeentje en dat is niet anders voor het arbeidsmarktbeleid. Het zwaartepunt ligt bij het Gewest, met de bevoegdheden economie, arbeidsbemiddeling, activering en doelgroepenbeleid, maar de federale overheid - sociale zekerheid, arbeidsrecht, loonbeleid - en de gemeenschappen – opleidingen - hebben nog een flinke vinger in de pap. Dat maakt een beleid voeren er niet makkelijker op, zeker niet gezien de metropolitane ruimte die Brussel en zijn hinterland vormen.

Er is maar één oplossing: samenwerken en van elkaar leren.

En dat lijkt nu zijn vruchten af te werpen. Het aantal werklozen in Brussel is de laatste jaren fors gedaald. Eind december klokte Actiris af op een werkloosheidsgraad van 15,7 procent. Zo laag was die niet meer sinds 1992.

Toch mogen die betere cijfers geen reden zijn om op de lauweren te rusten. Uit de laatste gegevens blijkt dat Brussel het minder goed doet dan de andere gewesten. In Vlaanderen waren er in december 2018 186.807 niet-werkende werkzoekenden, een daling van 7,9 procent in een jaar tijd. Wallonië telde er 208.757, dat is 4,8 procent

minder dan een jaar eerder. In Brussel blijft die daling steken op 3 procent. Er zijn nog altijd 88.317 werklozen.

Wij vroegen aan Fons Leroy (VDAB) en Grégor Chapelle (Actiris) hoe zij de toekomst zien van het Brussels arbeidsmarktbeleid. Geert Pauwels (VDAB-Brussel) en Caroline Mancel (Nederlandstalige adjunctdirecteur van Actiris) voegen er vanuit hun expertise hun visie aan toe.

Afspreken doen we zestien hoog, in de Actiris-toren, aan Madou, zowat het symbool van de samenwerking tussen VDAB en Actiris, want VDAB-Brussel én Actiris houden er allebei kantoor. Wat dan weer niet wil zeggen dat VDAB en Actiris twee handen op één buik zijn.

sinds juni 2013 directeur VDAB Brussel

BRUZZ | DE VERHALEN

15 jaar adjunct-kabinetschef en later als kabinetschef op de Vlaamse kabinetten van Werkgelegenheid

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

19

De Brusselse arbeidsmarkt

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

goed, maar er is veel tijd verloren.

Het Brusselse arbeidsmarktbeleid heeft te lang alleen naar het Franstalige landschap gekeken. Het zag niet dat de vernieuwing zich in Vlaanderen afspeelde.

Je ziet dat bijvoorbeeld in de samenwerking met andere partners op het terrein. In Brussel is de verhouding vaak gepolitiseerd, met lokale besturen als belangrijke partner. VDAB kijkt meer naar expertise en richt zich op samenwerking met ngo’s. Sommige vzw’s zijn beter dan de klassieke overheid gewapend om bepaalde doelgroepen te bereiken. Geef hen dan ook een rol, zodat de werkzoekenden alle kansen krijgen.

CHAPELLE: Ik wil toch een en ander nuanceren als het over Brussel gaat.

De arbeidsmarkt die we hier zien, is typisch voor grote steden in heel Europa. Critici maken, vaak om politieke redenen, de fout om Brussel met Vlaanderen te vergelijken. Dat heeft geen enkele zin. Dat is een stad vergelijken met een regio.

Een cijfer dat me opviel in de laatste Taalbarometer was dat over de verhuisbewegingen. In Brussel kwamen de laatste twintig jaar meer dan twee miljoen mensen wonen, en vertrokken er anderhalf miljoen weer. Bij die instroom zijn heel veel migranten en Europeanen. Voeg daarbij dat negentig procent van de banen in de dienstensector gelegen is, en een kind kan zien dat het niet makkelijk is.

Caroline Mancel, het aantal Brusselaars dat in Vlaanderen gaat werken, is toegenomen, maar het blijft een al bij al beperkte toename. Wat kan Actiris daaraan doen?

CAROLINE MANCEL: Er kan een tandje

bijgestoken worden, en dat doen we ook. Bijvoorbeeld met het nieuwe airporthouse Aviato. Er is een gemengd team Actiris-VDAB dat samenwerkt met één doel: gekwalificeerd personeel vinden voor de bedrijven in en om de luchthaven. Of dat Vlamingen of Brusselaars zijn, dat doet er dan niet toe.

Is dat voldoende, Geert Pauwels?

GEERT PAUWELS: We zien inderdaad dat Brusselaars een positieve keuze maken om Nederlands te leren. En ze kunnen dan vervolgens een job zoeken in de Rand. Maar op een bepaald moment volstaat dat niet meer. Die keuze kan niet vrijblijvend blijven. Er moet een moment komen 20

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

dat de Brusselaars écht gestimuleerd worden om Nederlands te leren, om zo hun jobkansen te vergroten.

U wil hen verplichten om in de Rand te solliciteren?

PAUWELS: Het is niet aan mij om de koers van het Brusselse arbeidsmarktbeleid te bepalen, maar als het aan de VDAB lag, zouden we werklozen eerst de vrije keuze laten om in de Rand te komen werken, en als dat binnen een bepaalde tijd niet leidt tot een job, zouden we hen een competentieontwikkeling aanbieden.

Een van die competenties zou het Nederlands zijn. Op dat moment zou die opleiding bij VDAB geen vrije keuze meer zijn.

MANCEL: Sowieso is de talentest verplicht bij alle jongeren die zich bij Actiris aanbieden. Als het niveau van het Nederlands onvoldoende is, dringen we er toch sterk op aan dat de werkloze Nederlands leert. Dat verdubbelt zijn of haar kansen op de arbeidsmarkt.

Het is een cliché, maar los van de taal, lijkt er tussen Vlaanderen en Brussel nog steeds een reusachtige muur te staan. Brusselse werklozen denken er gewoon niet aan om in Vlaanderen te solliciteren.

LEROY: De vervoersarmoede is enorm

“Ik probeer de Brusselse regering er altijd van te overtuigen dat de middelen van Actiris geen uitgaven zijn, maar investeringen, die later opbrengen” GRÉGOR CHAPELLE DIRECTEUR ACTIRIS

toegenomen. Niet alleen hier. Dat merk ik als ik praat met mijn Europese collega’s. Mensen raken niet makkelijk op de plek waar er werk is. Tegelijk is er een flexibilisering van de arbeidsmarkt: je moet vroeg beginnen, je werkt laat. Op het vlak van mobiliteit ligt er dus een grote uitdaging. Mensen moeten zich op een vlotte en betaalbare manier kunnen verplaatsen. Die structuur is vandaag niet aanwezig. Dat is voor mij dé politieke prioriteit van de komende legislatuur.

Je zou naar een metropolitane regio kunnen evolueren, waar grensoverschrijdende arbeid en mobiliteit in een klap worden opgelost. Goed idee?

LEROY: Ik zit hier niet om de

Brusselse natte droom te verwezenlijken (lachje). De arbeidsmarkt in Brussel bekijk ik niet anders dan gelijk welke andere arbeidsmarkt.

We zitten met grenzen en door samenwerking moeten we die grenzen overstijgen. Ik maak daar geen politiek issue van. Dat heeft geen meerwaarde. Ik weet hoe ver we kunnen gaan om Brusselse werkzoekenden naar de Rand te krijgen. Dat is een veel concretere doelstelling.

gericht en operationeel te denken bereik je veel meer dan door een institutionele hocus pocus. Dat geldt trouwens ook voor het openbaar vervoer. Waarom zouden TEC, De Lijn en MIVB niet kunnen samenwerken in functie van de noden van de arbeidsmarkt in Brussel en Vlaanderen?

VDAB is in Brussel bevoegd voor opleiding. Is er voldoende instroom van Brusselse werklozen naar het VDAB-aanbod?

PAUWELS: Het VDAB-aanbod is voldoende groot. Dat zou je met slechte wil kunnen lezen als: er kunnen nog meer Brusselse werklozen instromen in onze opleidingen. Maar je kan het ook anders zien. We beantwoorden een vraag die leeft op de Vlaamse arbeidsmarkt. Ons aanbod is vooral enorm veranderd. We hebben veel sterker ingezet op cursussen Nederlands. Die zijn in een jaar tijd vertienvoudigd.

Zijn de Vlaamse werkgevers er zich voldoende van bewust dat er in Brussel een groot reservoir aan werkkrachten is?

“Het Brussels arbeidsmarktbeleid heeft te lang alleen naar het Franstalige landschap gekeken. Het zag niet dat de vernieuwing zich in Vlaanderen afspeelde” FONS LEROY AFGEVAARDIGD BESTUURDER VDAB

CHAPELLE: Er moet een grote cultuurverandering komen. Ik ben

Arbeidsexperts Caroline Mancel, Grégor Chapelle, Fons Leroy en Geert Pauwels: “De verschillende arbeidsbemiddelingsdiensten moeten samenwerken om de werkloosheid aan te pakken.”

optimistisch, ik voel dat die verandering eraan komt. Langs beide zijden. Vroeger klonk het hier in Brussel: we zijn een tweetalige regio, iedereen moet Nederlands leren. Dat wordt steeds minder als een verplichting gezien, en steeds meer als een kans, een culturele verrijking en een socio-economisch voordeel.

Als we die evolutie kunnen doorzetten, door het Nederlands als een voordeel te verkopen, zullen we nog makkelijker de Vlaamse werkgevers kunnen overtuigen.

MANCEL: Verder focussen we ook op het digitale. Dat is belangrijk omdat Actiris een digitale transformatie zal doormaken in 2019. We rollen het unieke dossier uit. Inschrijven zal veel makkelijker zijn. We willen zo niet alleen moderniseren, maar ook meer tijd vrijmaken voor de werkzoekende die meer nood heeft aan een face-to-facegesprek.

Digitalisering is al langer aan de orde binnen VDAB, en een van uw stokpaardjes, Fons Leroy. Is dat niet juist drempelverhogend voor kwetsbare werklozen?

LEROY: Digitalisering is voor mij een

CHAPELLE: Ik ga akkoord met wat

Fons Leroy zegt. Onze digitale transformatie kan net helpen om te detecteren hoe het met de digitale talenten van onze werklozen zit. En zo kunnen we hen ook de juiste opleiding bieden.

LEROY: Als we uitzoomen, dan zien we dat de publieke arbeidsbemiddelingsdiensten zoals VDAB en Actiris een belangrijke stabiliserende rol spelen in het socio-economische landschap. Dat zeg ik niet, dat is een vaststelling van onder meer de Europese Commissie. Dat betekent meteen ook dat het imago van en het vertrouwen in die publieke arbeidsbemiddelingsdiensten veel hoger zouden moeten liggen. Maar aangezien de economie razendsnel verandert, veranderen ook de gevraagde competenties. De publieke arbeidsbemiddelingsdiensten moeten daarom in het hart staan van de talentontwikkeling.

Het gaat er niet alleen om om vacatures aan te reiken. Daaruit volgt ook dat de samenwerking tussen opleiding en arbeidsbemiddeling belangrijker wordt dan ooit.

Een ander aspect van de activering waar men vandaag minder over praat zijn de sancties, de controle. Sinds de zesde staatshervorming is het een bevoegdheid van de gewesten. Een goede zaak?

CHAPELLE: Ik wil eerst vooraf iets

duidelijk maken. Specifiek voor de Brusselse arbeidsmarkt is de combinatie van de grote fragiliteit van een deel van de bevolking én de hoge levensduurte in de stad.

Werklozen vragen om lange opleidingen te volgen is een erg kostelijke zaak. Uit een studie van Bruxelles-Formation blijkt dat hoe minder mensen verdienen, hoe sneller ze afhaken.

Als we over controle en sancties spreken, wil ik eerst de positieve aspecten van de activering benadrukken. Dat wil zeggen dat wij als overheid ook mee oplossingen moeten aandragen, en dat we in de eerste plaats de werkloze moeten begeleiden in zijn traject. Als er manifeste onwil is, dan komen we in een ander verhaal.

LEROY: Als er rechten zijn, zijn er ook plichten. Elke werkzoekende heeft recht op begeleiding en opleiding. De middelen zijn er. Dan staan daar ook plichten tegenover. Ik ben er altijd 16 J A N U A RI 2 0 1 9

▲

zaak van emancipatie. We mogen de kloof tussen wie vlot met de computer overweg kan en wie dat niet kan, niet in stand houden. Zeker in Brussel is dat problematisch. De beroepsbevolking is hier jong. Als je die niet integreert, dan eindig je met een zware maatschappelijke factuur, voor jaren.

Om op uw vraag te antwoorden: uiteraard hebben we dezelfde opmerkingen gekregen bij de uitrol van onze digitale strategie bij VDAB, onder meer van de vakbonden en partners uit de civil society. We leven niet alleen in een digitale arbeidsmarkt en een digitale economie. We leven in een digitale samenleving. Als we willen dat mensen volwaardig participeren, dan willen we ook dat ze de nodige digitale skills hebben.

Het mooie van dit verhaal is dat hier geen tegenstelling zit tussen de doelstellingen van de arbeidsmarkt, onderwijs en burgerschap.

Vanuit die drie facetten zijn de digitale skills nodig. Daarom is het onze verdomde plicht om voor elke werkzoekende die digitale vaardigheden bijgespijkerd te krijgen. In ons model willen we de digitale analfabeten onmiddellijk detecteren, en naar de gepaste opleiding leiden.

Is het geen extra drempel, Grégor Chapelle?

BRUZZ | DE VERHALEN

CHAPELLE: Dat is juist. Door project-

I

21

De Brusselse arbeidsmarkt

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

voorstander van geweest om de controle van het federale niveau naar de gewesten over te hevelen. Om het beleid coherenter te maken. Maar altijd vanuit de filosofie dat we meer mensen aan het werk moeten helpen.

De VDAB is in eerste instantie bemiddelaar, maar soms is de controleur nodig om de bemiddelaar zijn werk te laten doen. We zetten de gendarme niet in de vitrine, maar de bemiddelaar. Maar soms heb je de gendarme nodig.

CHAPELLE: Daarom is het belangrijk om in Brussel in voldoende opleidingen te voorzien voor ongeschoolde werklozen, bijvoorbeeld in de alfabetisering. Daar zijn nog tekorten. En er zijn vandaag onvoldoende jobs voor die laaggeschoolden. Dat zijn zeker elementen die meespelen bij de controle en de sancties.

PAUWELS: Daar ligt wel een uitdaging, meneer Chapelle. Als we de uitwisseling van vacatures tussen Vlaanderen en Brussel intensifiëren, dan verruimt de arbeidsmarkt ook voor de Brusselse werklozen, zelfs voor wie lager geschoold is.

MANCEL: Ik wil hier nog aan toevoegen dat het unieke digitale dossier dat er dit jaar aankomt ook een instrument kan zijn om de controle te verbeteren. Het brengt de carrière van iedere werkzoekende in kaart. En de controleur zal zo kunnen kijken of er voldoende inspanningen zijn gedaan.

Fons Leroy, in uw boek ‘No Jobs’ stelt u dat we niet bang moeten zijn voor de robotisering van de arbeidsmarkt. Digitalisering helpt ons juist om de vervelende klussen uit de wereld te helpen. In Brussel is er een sterke toename van de platformeconomie. Deliveroo, Uber

22

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

Eats, et cetera schudden de onderkant van de arbeidsmarkt danig door elkaar.

LEROY: We moeten innovatie een kans geven. Als die niet helemaal in het huidige arbeidskader past, moeten we geduld oefenen.

Anderzijds hoed ik me wel voor de proliferatie van nieuwe arbeidsstatuten, die weinig of geen bescherming meer geven aan werknemers.

We moeten streven naar duurzame loopbanen. Ook de andere Europese publieke arbeidsbemiddelingsdiensten staan achter die doelstelling. De kleine job kan wél een aanbod zijn op de arbeidsmarkt, maar als startpunt, niet als eindpunt.

Dat was vroeger met de interimjob ook zo.

In die platformeconomie kan iemand nieuwe competenties aanleren, maar dat mag niet ten koste gaan van sociale rechten, én vooral: de werknemer moet klant blijven van de VDAB of Actiris.

Want dat is onze grootste uitdaging: een duurzame cliëntenrelatie.

Of de werknemer nu in de zorgeconomie of platformeconomie zit, of in de industrie, hij of zij zal altijd met transities te maken krijgen. En op dat moment moeten ze een publieke arbeidsbemiddelingsdienst vinden waarin ze vertrouwen hebben.

Als we nu de hele platformeconomie links laten liggen, krijgen we niet het vertrouwen van wie daarvoor werkt. We moeten de platformeconomie integreren in ons sociaal bestel en overlegmodel, zoals we dat in de jaren zeventig met de uitzendarbeid hebben gedaan, en er een kader rond bouwen met rechten en plichten.

CHAPELLE: Ik wil een duidelijk onderscheid maken tussen het

digitale instrument, de app, en het statuut van de werknemer. Die worden nogal eens met elkaar verward. Een app is perfect mogelijk zonder dat het de sociale rechten van de werknemer aantast. Neem nu de app van de Brusselse taxibedrijven, waar betaald kan worden met kredietkaart en de ritten vooraf kunnen worden besteld.

Waar ik wel een probleem mee heb, is hoe de platformeconomie de individualisering van de arbeidsrelatie tot een maximum heeft opgedreven. De werknemer heeft vrijwel geen rechten meer. De werkgever kan met een klik de werknemer zonder werk zetten door gewoon te beslissen geen klanten meer te sturen. Dat is de totale precarisatie van de werknemer.

En dat gaat met fraude gepaard.

We hebben tal van werkzoekenden die, om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, voor Uber of Deliveroo werken, en toch nog werkloosheidssteun krijgen. Dat mag helemaal niet, maar daar wordt nauwelijks op gecontroleerd. Dus ja, hier ligt een serieuze uitdaging voor de overheid.

Zijn jullie tevreden over de zesde staatshervorming?

LEROY: We zitten nog altijd niet met

homogene bevoegdheden. Zaken die essentieel zijn voor de activering zitten nog altijd in federale wetten gegoten, terwijl dat bij de gewesten zou moeten liggen. Er zijn nog altijd federale contingent-regels voor opleiding. Die zijn totaal onlogisch.

Wat mij betreft is de zesde staatshervorming dus zeker niet optimaal uitgewerkt. Integendeel: het arbeidsmarktbeleid is complexer geworden dan ooit tevoren. En mochten Brussel, Vlaanderen en Wallonië niet zo goed met elkaar samenwerken, dan zou het nog erger zijn.

CHAPELLE: Ik wil me niet uitspreken over de zesde of zevende staatshervorming. Ik pleit voor een pragmatiek van de samenwerking. Ik probeer de Brusselse regering er altijd van te overtuigen dat de middelen van Actiris geen uitgaven zijn, maar investeringen, die later opbrengen. Zelfs in het huidig institutioneel kader kunnen we nog efficiënter zijn, met name als de dialoog tussen de gewesten en de federale overheid ook vertrekt vanuit een gezamenlijk belang, wat vandaag niet het geval is.

>

Wat kan je bij een sollicitatie

> Zoek objectief bewijs: een per ongeluk verstuurde mail, opmerkingen van de werkgever, een maandenlange openstaande vacature … Je kan ook zelf een gelijkaardig cv versturen met een andere naam, geslacht of geboortedatum om je vermoedens te staven. > Ga naar het antidiscriminatieloket van Actiris om de procedure te beginnen, maar je kan de klacht ook bij Unia of het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen indienen.

Dossiers van Actiris worden trouwens na een eerste onderzoek naar Unia doorgestuurd. > De instanties onderzoeken de situatie: is er voldoende objectief bewijs? Kies je voor overleg met de potentiële werkgever? Of ga je liever op zoek naar een andere werkgever? > Weegt de zaak zwaar genoeg, dan wordt de

Opsporen discriminatie bij sollicitaties blijft moeilijk

Voorlopig weinig praktijktesten

klacht doorgestuurd naar de tewerkstellingsinspectie, die onderzoekt of de melding voldoende ernstig is en kiest hoe ze er gevolg aan geeft. Dat kan een praktijktest zijn, maar dat is niet verplicht. > Zijn er voldoende aanwijzingen voor discriminatie, dan moet de inspectie de werkgever uitnodigen voor een verhoor.

In de wet staat dat werkgevers mogen discrimineren als zij daarvoor een rechtvaardigheidsgrond hebben (vb: een atheïstische kandidaat voor een job als leerkracht in het christelijk onderwijs). > De inspectie kan vervolgens beslissen om de klacht te klasseren, een waarschuwing te geven, andere maatregelen te nemen of de klacht door te sturen naar het gerecht.

D

e nieuwe wet werd naar voren geschoven als een van de meest ambitieuze breekijzers tegen discriminatie in Europa. De federale regering volgde het Brusselse voorbeeld met een gelijkaardige wet. Nog in Brussel werden eind 2018 praktijktesten in de huisvestingsmarkt toegelaten.

Drukkingsgroepen en sommige politici vonden van bij het begin dat de nieuwe wet niet ver genoeg gaat, omdat de wetgeving alleen voorziet in reactieve controles: de inspecteurs kunnen alleen een onderzoek beginnen als er een klacht is ingediend.

WEINIG KLACHTEN

“Een proactieve aanpak is onmogelijk.

Dat grenst aan uitlokking” DIDIER GOSUIN BRUSSELS MINISTER VAN TEWERKSTELLING

melding, maar dat betekent niet dat het tot een volledige klacht komt. Sommige mensen verkiezen bemiddeling of zetten de procedure stop. Ook is het zo dat de anonimiteit van de indiener van de klacht ten opzichte van de overheid wordt opgegeven als de klacht wordt doorgestuurd naar de inspectie. En hoewel dat niet de bedoeling is, bestaat de kans dat de werkgever de identiteit van de klager te weten komt.

PRAKTIJKTESTEN In vier gevallen uit 2018 volgden er praktijktesten. Het bedrijf kreeg twee bijna identieke cv’s, die alleen verschilden in de categorie waarin er discriminatie vermoed werd. Over de zaak die effectief bij het Brusselse gerecht terechtkwam, getuigde de inspectie in de krant Le Soir dat ze vooral had gebruikgemaakt van ‘klassieke’ opsporingsmiddelen, zoals toegang tot de interne communicatie van de onderneming. Wetenschappelijke of blinde praktijktesten waarbij gelijkaardige cv’s naar verschillende bedrijven worden gestuurd zijn effectief, maar het is een stuk moeilijker om te bewijzen dat één werkgever schuldig is aan discriminatie.

De mystery calls of mystery shopping in hun huidige vorm blijken niet het

▲

De cijfers voor 2018 ogen weinig spectaculair: amper vijftien dossiers vonden de weg naar de tewerkstellingsinspectie. Van die vijftien werd er maar één naar het Brusselse gerecht gestuurd, in één ander geval volgde een waarschuwing. Van de dertien overblijvende klachten werden er zes geklasseerd zonder gevolg, bij twee volgden er praktijktesten, maar kon er geen discriminatie worden aangetoond.

Vijf dossiers staan nog open: in twee gevallen is gekozen voor praktijktesten.

Het lage aantal klachten is opvallend, zeker omdat het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia de voorbije jaren een gestage stijging ziet in het aantal meldingen van discriminatie.

Dat er zo weinig dossiers zijn, heeft verschillende oorzaken. Een groot deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de persoon die de klacht indient. Als iemand contact opneemt met Unia, wordt dat geregistreerd als een

Maar er zijn ook andere redenen: een klacht moet aan objectieve criteria voldoen vooraleer ze wordt doorgestuurd, een vermoeden is niet genoeg.

Als een sollicitant te horen krijgt dat een job is ingevuld en daarbij discriminatie vermoedt, dan volstaat dat niet.

Mocht die vacature later nog openstaan, kan dat wel een objectief bewijs zijn. Landry Mawungu, directeur van het Minderhedenforum: “Als de bewijslast bij het slachtoffer ligt, is het niet onlogisch dat het aantal klachten zo laag ligt. Dit is het topje van de ijsberg.

Daarom pleiten wij voor een proactieve in plaats van een reactieve aanpak, en bijkomende sensibilisering naar het Brusselse publiek om een klacht in te dienen. Deze cijfers tonen niet zozeer weinig discriminatie aan, maar juist een onvermogen om discriminatie structureel aan te pakken.”

Voor een klacht bij de inspectie terechtkomt, is ze minstens één keer gewikt en gewogen (zie kaderstuk).

Unia onderzoekt samen met de inspectie of rechtstreekse rapportering mogelijk is, waarbij een klacht onmiddellijk wordt doorgegeven aan de inspectie, zonder tussenstappen.

BRUZZ | DE VERHALEN

discriminatie bij doen?

Precies één klacht over discriminatie tegenover een sollicitant werd in 2018 doorgestuurd naar het Brusselse gerecht. Nochtans zag op 1 januari 2018 een nieuwe Brusselse ordonnantie voor de bestrijding van dergelijke discriminatie het licht. Voor het eerst konden zogenoemde praktijktesten en ‘mystery calls’ worden gebruikt om discriminatie op te sporen. — HELEEN DEBEUCKELAERE

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

23

De Brusselse arbeidsmarkt

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

beste middel om discriminatie op te sporen. Omdat de inspectiedienst vrij klein en wit is, kunnen ze er niet op uit trekken om een vergelijkend onderzoek te doen, tenzij ze acteurs zouden inhuren. Ook telefonisch onderzoek is niet heel efficiënt, want de inspectiedienst mag de telefoongesprekken niet opnemen als bewijs voor later.

In oktober stelde Kenza Yacoubi (PS) een parlementaire vraag over de nieuwe wet. Ze maakte zich vooral zorgen over discriminatie op basis van afkomst en haalde aan dat jonge sollicitanten soms zelfs niet durven te zeggen dat ze in Molenbeek wonen. Cijfers uit 2016 geven aan dat 49,1 procent van de personen geboren buiten de EU een job heeft, tegenover 70,2 procent bij mensen van Belgische origine. Toch was er in oktober, toen er al elf dossiers waren geopend, maar één geval van discriminatie op basis van origine.

Mawungu: “Een kwart van alle meldin-

“Deze cijfers tonen een onvermogen aan om discriminatie structureel aan te pakken” LANDRY MAWUNGU DIRECTEUR MINDERHEDENFORUM

gen bij Unia gaat over raciale discriminatie. Dat er maar één is doorgestroomd naar de inspectie is opvallend. Het zegt niets over het reële aantal gevallen van raciale discriminatie.” Ook Unia pleit voor een herziening van de wetgeving: “Wij vragen al langer een proactieve aanpak op basis van datamining. Deze wet is een voet tussen de deur, op termijn zullen wij een evaluatie vragen aan de regering.”

Minister van Tewerkstelling Didier Gosuin (Défi) ziet het anders: “Bij het voorbereidende overleg was het heel duidelijk: een proactieve aanpak is onmogelijk. Dat grenst aan uitlokking en daar kunnen geen juridische maatregelen op volgen.” Gosuin gelooft dat de wet tijd nodig heeft om haar werk te doen: “Het lage aantal klachten kan zelfs wijzen op het ontradende effect dat de ordonnantie heeft op werkgevers. We zijn ook al enige tijd bezig met sensibilisering bij de werknemers, zowel Actiris als de vakbonden zetten hierop in.”

24

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

William Todts (Transport en Environment) wil aan vooravond van autosalon meer ambitie zien

‘Voer een Brusselse nulemissiezone in’ Dit weekend begint het 97ste autosalon, het ultieme feest van koning Auto in België. “Dat dit feest in Brussel plaatsvindt, is passend: hier is de auto namelijk het hele jaar koning,” oordeelt William Todts, executive director bij de Europese ngo Transport & Environment en Molenbekenaar.

Dat moet anders, zegt Todts.

A

ls inwoner van la capitale doorkruis ik haar rijk dagelijks,” zegt Todts. “Met de fiets laverend tussen de nu eens stilstaande, dan weer stevig optrekkende, roet en stikstofdioxide uitbrakende diesels, durft een mens zich dan al eens af te vragen hoe het zo is kunnen mislopen, maar vooral ook hoe het beter kan.”

Het verhaal is bekend, volgens Todts.

“Decennialang is Brussel ontworpen als een stad om zo snel mogelijk in en uit te rijden met de Wetstraat en de Belliardstraat als ultiem symbool voor het primaat van de auto. Maar dat er veel auto’s zijn, is slechts een deel van het probleem. Het andere probleem is dat die auto’s extreem vervuilend zijn. De gemiddelde Brusselse auto is bijna tien jaar oud, een groot deel heeft geen roetfilter, en de zogezegd moderne diesels zijn uitgerust met technologie die meestal alleen in de laboratoria van de fabrikanten werkt. Het gevolg is een dagelijkse aanslag op onze longen.”

“Het aantal auto’s verminderen is belangrijk. Zaken zoals de voetgangerszone

in het centrum, een degelijk circulatieplan, een modern parkeerbeleid, beter openbaar vervoer en fietspaden gaan allemaal in de juiste richting. Maar zelfs als de nieuwe burgemeesters en regering hier veel steviger zouden op inzetten - wat ik hoop - zullen er nog steeds veel auto’s zijn.”

“De eerste uitdaging is die autovloot versneld op te kuisen. Eén voorbeeld, de huidige lage-emissiezone voorziet erin dat diesels zonder roetfilter nog jaren mogen rondrijden in Brussel. Dat is absurd. Fijn stof is extreem schadelijk voor onze gezondheid en er bestaat al decennia een simpele oplossing voor: roetfilters. Het zou dan ook logisch zijn om (bestel)wagens zonder roetfilters op korte termijn te bannen, met premies voor retrofits voor lage inkomens, maar ook - en dat is belangrijk - controle met remote sensors of die roetfilters goed werken.”

GROEN BESTUUR “Maar dit zijn slechts kleine stapjes om de onmiddellijke gezondheidscrisis aan te pakken. Wat we nodig hebben is ambitie, een Europese hoofdstad waardig. Waarom

Opinie

Forum & lezersbrieven

lezersbrieven@bruzz.be

“Wanneer komt er hier een plan om alle dieseltaxi’s, Ubers en cambio’s elektrisch te maken?”

WILLIAM TODTS TRANSPORT & ENVIRONMENT

sleutelrol spelen in de mondiale batterijindustrie en die moeten opboksen tegen Chinese bedrijven die wel volop gesteund worden door de overheid.”

“Dit zijn allemaal beslissingen die Brussel zelf kan nemen en die van Brussel een betere plek om te leven, wonen en werken zouden maken. Waarop wachten de heren en dames politici eigenlijk?” vraagt Todts zich af.

Ecolo-covoorzitter Zakia Khattabi

12

I

9 JANUARI 2019

Als covoorzitter van Ecolo is ze is een van de belangrijkste architecten van de groene verkiezingszege in oktober. En als het even kan is ze bereid om straks de eerste groene minister-president van het land te worden. Toch blijft Zakia Khattabi (42) bescheiden na het succes. “Ik zal pas tevreden zijn als ik over zes jaar de resultaten zie in die veertien gemeenten waar we meedoen.”

— KRIS HENDRICKX EN STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S BART DEWAELE

et is acht uur ’s morgens als Khattabi ons ontvangt in haar knusse appartement in Elsene, met een fraai uitzicht over het westen van Brussel. De groene baas is al twee uur uit de veren, want de kerstvakantie zit er net op en de mailbox loopt ongenadig vol. Op de tafel ligt een boekje, Histoires du soir pour filles rebelles. Met haar vranke meningen en soms radicale voorstellen lijkt het op het lijf geschreven van de covoorzitter. Haar Facebookpagina, die heeft Khattabi deze ochtend niet bezocht. Daar vindt ze de laatste tijd zoveel racisme en seksisme dat je er je geloof in de mensheid bij verliest, zal ze later uitleggen. “En daar heeft de regering-Michel een verantwoordelijkheid in.”

De groenen zijn een van de grote winnaars van de voorbije verkiezingen. Hoe verklaart u die zege?

ZAKIA KHATTABI: Dit zal misschien vreemd

klinken van een partijvoorzitter, maar ik vind dit meer de zege van de bewustwording dan de overwinning van een partij. Mensen zijn beginnen te beseffen dat er echt iets schort aan de luchtkwaliteit, aan onze voeding. Dit is niet meer zoals in 1999 met de dioxinecrisis, toen we wonnen na een eenmalig dossier. Dit is structureel. Wij zijn de eerste generatie die de concrete effecten van de klimaatopwarming beleeft en de laatste die er iets kan aan doen.

Ik hoop dat die bewustwording er zal toe leiden dat ook andere partijen een ecologische basishouding integreren. Dat moet verder gaan dan oppervlakkige milieumaatregelen, zoals de invoering van de lage-emissiezone.

Die doet het aantal auto’s niet dalen en de CO2-uitstoot in de zone verhoogt zelfs doordat er meer benzinewagens rijden. Het doet me denken aan wat Nicolas Hulot (de voormalige Franse milieuminister, red.) zei toen hij uit de regering stapte. ‘Het schip zinkt en men vraagt me om met een lepeltje te hozen, terwijl mijn collega’s me ook nog eens tegenwerken.’

Sinds de verkiezingen is Ecolo ook de schietschijf geworden van verschillende partijen, onder meer van de MR. KHATTABI: Klopt. Plots zouden we voor een

écologie punitive zijn (die vooral focust op het bestraffen van milieuonvriendelijk gedrag, red.), Olivier Maingain beweert zelfs dat we voor geboortecontrole zijn! In welk programma van ons heeft hij dat gelezen, vraag ik me af ? We hebben onze overwinning met de gepaste nederigheid gevierd, omdat we tegelijk het gewicht van de verantwoordelijk-

9 JANUARI 2019

I

13

B R U Z Z | D E B AT

Spreektijd

het Nederlands én voor doorleefde tweetaligheid in de Brusselse ziekenhuizen, werd ik door Ecolo-parlementsleden van buitenlandse afkomst zowaar uitgelachen tijdens parlementaire werkzaamheden. Tweetaligheid betekende voor hen helemaal niet Frans-Nederlands, maar wel Frans-Arabisch ... Dat roept bij mij trouwens de vraag op wie nu H eigenlijk het echte paard van Troje in de Brusselse politiek is?

Maar in plaats van te schelden naar elkaar stel ik voor om elkaar eens te ontmoeten. Als goede christendemocrate nodig ik Zakia Khattabi daartoe graag uit!

Brigitte GROUWELS, Brussels parlementslid ▲

maken Brussel, Elsene en Sint-Gillis met hun nieuwe groene(re) besturen geen werk van een plan voor een nulemissiezone zoals Madrid net gedaan heeft en Londen van plan is. Voor de inwoners moet je, zeker initieel, een uitzondering maken, maar wie in de toekomst Brussel binnen wil rijden doet dan zonder uitlaat. De deelwagens moeten daar het voortouw nemen. In Kopenhagen en Amsterdam besliste men om de taxisector heel snel te gaan vergroenen. Wanneer komt er hier een plan om alle dieseltaxi’s, Ubers en cambio’s elektrisch te maken?”

“Een nulemissiezone zou een extreem krachtig signaal zijn aan de bezoeker van het autosalon om goed te kijken naar de elektrische modellen die de fabrikanten nu eindelijk beginnen aan te bieden. Het zou ook een duwtje in de rug betekenen voor de arbeiders van Audi Vorst die alleen nog maar elektrische auto’s bouwen, of voor Umicore en Solvay, twee Belgische en Europese industriereuzen, die een

Graag reageer ik op de aanval van Zakia Khattabi, covoorzitter van Ecolo, aan mijn adres. In een interview in het BRUZZ-magazine van 9 januari 2019 noemt ze mij zowaar een “Vlaams paard van Troje, dat nooit uit naam van de Brusselaars spreekt”. Ik ben uitermate verbaasd door deze aanval, temeer omdat ik nog niet de eer had om mevrouw Khattabi persoonlijk te ‘Het wij-gevoel ontmoeten. moet terugkomen’ Als Brussels politica heb ik me steeds met hart en ziel voor Brussel en de Brusselaars ingezet. Ik heb me daarbij vaak geërgerd aan het feit dat Brusselse Vlamingen in hun eigen stad amper of niet geholpen konden worden in hun moedertaal. Daarnaast heb ik inderdaad steeds veel belang gehecht aan een goed overleg met Vlaanderen (en met Wallonië). Dat is zelfs een absolute noodzaak. Brussel is immers geen maatschappelijk eiland, zoals Khattabi lijkt te suggereren. Indien we in Brussel onze problemen op het vlak van mobiliteit of werkloosheid doeltreffend willen oplossen, dan moeten we nu eenmaal ook met de andere gewesten overleg plegen. Denk daarbij maar aan de versterking van het openbaar vervoersaanbod in en rond Brussel, maar ook aan een doorgedreven uitwisseling van vacatures. Een goede samenwerking leidt trouwens tot een win-winsituatie voor alle partijen. Ik betreur dan ook sterk dat Khattabi in het interview op geen enkele wijze verwijst naar de belangrijke federale, hoofdstedelijke en tweetalige functie van Brussel. Ik vraag me daarbij af of het de mening is van heel Ecolo-Groen dat er geen relatie moet zijn met Vlaanderen en de Vlamingen?

De uitspraken van Khattabi bezorgen me daarnaast nog een pijnlijk déjà-vugevoel.

Toen ik destijds opkwam voor de positie van

BRUZZ | DE VERHALEN

© PHOTONEWS

Paard van Troje

BRUZZ | DE VERHALEN

“Brussel is ontworpen als een stad om zo snel mogelijk in en uit te rijden via de Wetstraat en de Belliardstraat”, zegt William Todts.

Identiteitskaarten

Het is best mogelijk dat de cijfers van verloren aangegeven kaarten (BRUZZ 1644) steil omhooggaan vanaf de tweede jaarhelft 2018. Het gebeurt namelijk dikwijls dat men zijn kaart terugvindt. Tot 1 juni 2018 kon die binnen de zeven kalenderdagen weer op ‘actief’ geplaatst worden. Maar dat is niet meer mogelijk, men dient een nieuwe identiteitskaart aan te vragen. Denk dus twee keer na vooraleer je naar de politie stapt om aangifte te doen!

Overigens vraag ik me af waarom dat ruim 30 euro moet kosten en je een nieuwe pasfoto moet laten maken als de vorige ouder is dan zes maanden. Ter vergelijking: verlies je een MOBIB-kaart dan kost een nieuwe 10 euro en een foto hoeft niet: die wordt uit de Kruispuntbank gehaald. Opgelet bovendien met pasfoto’s uit een ‘cabine’: de mijne werd geweigerd, om onduidelijke redenen. Volgens de burgerlijke stand gebeurt dat dikwijls en ga je beter naar een fotograaf.

Jo Verwimp, Asse

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

25

Interview

Flageybaas Gilles Ledure nu ook juryvoorztter Elisabethwedstrijd

‘We hebben geluisterd naar de zaal’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Een driekwart duobaan als juryvoorzitter van de Koningin Elisabethwedstrijd tilt Gilles Ledure naar een hoger echelon binnen het schonekunstenbeleid.

“Wij zijn bruggenbouwers tussen artiesten en publiek.

We helpen iedereen groeien: de ene in het muziekspelen, de andere in het luisteren.” — JEAN-MARIE BINST

G

eduld en wijsheid halen het soms nog van versneld ondernemerschap. Zo ook met de koninklijke présence die Flagey-intendant Gilles Ledure als nieuwe juryvoorzitter van de Elisabethwedstrijd in Bozar krijgt.

Ledure herbergde al de preselecties, voorronde en halve finale van de internationale wedstrijd in Flagey. En waakt nu ook over de finale in zaalverhuurder Bozar.

Kan een oude barones als het Elisabethconcours een facelift gebruiken?

GILLES LEDURE: (onthutst) Wat is er mis met oude madammen? De lange levensduur van de wedstrijd is bewonderenswaardig. We leven in een wereld waarin alles voortdurend moet veranderen.

Van communicatie en infoverschaffing wordt verwacht dat ze directe effecten hebben. Met als gevolg dat alles wat gisteren gezegd is vandaag al verouderd is.

In zo’n milieu moeten ‘de

26

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

kunsten’ een kader scheppen, waarin over heel lange termijn kan worden nagedacht. Flagey, Bozar of De Munt werken niet op korte termijn. Er zijn oude instellingen te over, die springlevend zijn. Alles is een kwestie van vernieuwende impulsen.

Hoe ziet u de plaats van die wedstrijd in de maatschappij?

LEDURE: Het concours heeft door de jaren heen een groot aantal mensen gevormd om te luisteren naar schoonheid. En ieder groeit er in zijn overtuiging: de ene in het luisteren, de andere in het musiceren. De band met de artiesten aanhouden, is altijd een troef geweest van de wedstrijd. De artiest verblijft hier weken tot maanden. Ik ken geen enkel muziekconcours en cultuurevenement dat zo lang en intens met artiesten bezig is. Het leuke aan de Elisabethwedstrijd is dat het lijkt op een festival qua publiek, maar dat de kwaliteit tegelijkertijd wordt gegarandeerd

© JOHAN JACOBS/FLAGEY

“Als cultuurprogrammator moet je de link leggen tussen het aanbod dat het publiek verwacht en de boodschap die je wil brengen” GILLES LEDURE JURYVOORZITTER ELISABETHWEDSTRIJD

door jarenlange samenwerking met jury’s, door de ordening van het repertoire, door de orkesten die deelnemen en het hele organisatieteam. In het Mies van der Rohe-paviljoen in Barcelona voel ik ook niet aan dat ik in iets ouds zit, evenmin als in De Munt.

Goede instellingen blijven inspireren.

De wereld betrekken, met Netflix in plaats van de RTBF en Seoel als tourlocatie in plaats van altijd Brussel, zou dat vernieuwing kunnen brengen?

LEDURE: Elk jaar is er meer publiek, van de kwartfinale tot de finale, wat betekent dat het zich vernieuwt. Voor de namiddagwedstrijden zijn het mensen die eindelijk tijd hebben om dit concours ten volle te beleven. Ook de jongerenwerking rendeert. En wie op het podium komt, is pas echt jong. Ook het aantal kandidaten neemt alsmaar toe.

Het is een instelling die zich sterk bezint over haar plaats, met een sterke visie die gestoeld is op de noodzaak aan tijdloosheid en kwaliteit. Dat is toch een sterke boodschap die je de wereld instuurt, waar wordt op aangestuurd dat alles moet veranderen om modieus te zijn. Als er iets moet veranderen, moet het zinvol zijn, en zeker niet iets dat zich in snelheid laat pakken.

Hoe democratisch is het concours?

LEDURE: Ik ken in de wereld geen andere instelling die fundamentele menselijke waarden als gastvrijheid, medeleven, delen, dienstbaarheid en een familiegevoel aanbiedt, zonder vooraf te weten wie de begunstigde zal zijn.

Die gastgezinnen doen alles uit liefde voor de jonge artiest, ongeacht welke positie zij of hun ouders in de maatschappij innemen in hun thuisland. De artiesten worden een stuk van het Belgische gezin voor de rest van hun artistieke leven. Dit concept is couchsurfing avant la lettre,

omwille van de liefde voor muziek.

Dit is dus veel meer dan de Uber van het gastenverblijf en de ontvangstcultuur.

Als muziek wordt geprogrammeerd, zoals in Flagey, hebben we het dan over een commercieel circuit?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

LEDURE: Waar staat commercieel voor? Als je veel concerttickets verkoopt, ben je dan commercieel?

Is break-even willen draaien slecht?

De keuze van het aanbod hangt van veel factoren af. Waar is je gebouw gelegen? Hoe is de akoestiek en over welke capaciteit beschik je? Welk publiek komt er naar je zaal, maar ook welk publiek probeer je aan te trekken?

Over welk budget beschik je?

Welke artiesten programmeer je en welke artistieke boodschap wil je uitdragen? Dat zijn de fundamentele elementen waarover je beschikt. De middelen komen pas goed binnen als je goed kiest, op basis van al die factoren samen.

En dat betekent concreet?

LEDURE: We hebben in 2018 voor het eerst in Flagey een weekend georganiseerd rond de hedendaagse componist Arvo Pärt, met tegelijk zestig procent muziek van componisten die niemand kende.

Nu hoef ik niet te zeggen dat nieuwe klassieke muziek niet meteen de zalen vult en de gemakkelijkste is. Wel, drie dagen lang zat Flagey afgeladen vol. En waarom is het publiek gekomen?

Omdat we hebben ingezet op zingeving. Het past bij ons concept van ‘Circle of Silence’. Het feit dat kunst je ook kan brengen tot een speciaal spiritueel niveau.

Komt het publiek af op ‘meerwaarde’ naast een artiestennaam?

▲

LEDURE: Ja, het publiek zoekt momenten waar het zich kan bezinnen. Waar het tot rust kan komen en waar het onbevangen kan luisteren. Ik heb vastgesteld dat dit bij enorm veel mensen aanslaat. Ze zoeken naar klanken

Gilles Ledure: “Onze grootste troef is dat we Flagey gebruiken waarvoor het gebouwd is: om te kijken en om te luisteren.”

© IVAN PUT

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I 27

Gilles Ledure, voorzitter Elisabethwedstrijd

▲

die ze niet kennen. Ze zijn uit op een zinvolle avond, die hen verrast.

We verkochten voor het tweejaarlijks festival ‘Religie in de Stad’ zevenduizend plaatsen. Is dat commercieel? Onze verantwoordelijkheid ligt erin om op een economisch zinvolle manier om te gaan met de invulling van de zaal: de ene keer voor achthonderd man, de andere keer voor twintig. Met andere woorden: de verhouding tussen de gegeven middelen en de opbrengst moet goed zitten. Maar met opbrengst bedoel ik ook datgene wat iets teweegbrengt. Als zevenduizend mensen zeven euro betalen om naar twintig filosofen te komen luisteren, dan heb je misschien niet veel geld verdiend.

Wel heb je gezorgd dat zevenduizend mensen zich drie dagen konden laven aan een bron van grote gedachten en inspiratie. In mijn ogen is dat een economisch geslaagd initiatief.

AR 2 A J R O VO

Elisabethwedstrijd

Vanaf de editie 2019 nemen Gilles Ledure (voor viool, piano, cello) en Bernard Foccroulle (voor zang) het voorzitterschap van de jury van de Koningin Elisabethwedstrijd waar.

Zij volgen Arie baron Van Lysebeth op, die 22 jaar juryvoorzitter was.

Plaatsbespreking voor het Vioolconcours 2019 (29/4 tot 25/5) vanaf 29/1.

Info www.qeimc.be

Hoe haal je mensen naar Flagey en Brussel voor cultuur?

LEDURE: Voor ons was het eenvoudig. We hebben geluisterd naar ‘de zaal’. Het Flageygebouw heeft alles voor ons bepaald. Onze grootste troef is dat we Flagey gebruiken waarvoor het gebouwd is: om te kijken en om te luisteren.

Als je dat consequent doortrekt,

019

akantie Krokusv antie k a Paasv se ateliers Wekelijk A ximax @ Zo n d a g

hoor je van het publiek dat het zich thuis voelt. Daar spelen we dan ook op in.

Wat zoeken mensen op?

LEDURE: Mensen zijn uiterst nieuwsgierig. Ze hebben ook de kans gekregen om alles te ontdekken dankzij de digitale tools. Je hebt nu alle infobronnen bij de hand. Met het voordeel dat informatie nog nooit zo democratisch en gemakkelijk beschikbaar is geweest. Je kan bijvoorbeeld vandaag met een klik online in de opnames van de Elisabethwedstrijd duiken en alles horen. Vroeger moest je daarvoor naar de openbare omroep of de Stichting schrijven die in de archieven moest zoeken. De nieuwe media maken alles laagdrempelig.

Die kracht gebruiken we om zaken op te zoeken, zodat we nog meer meerwaarde kunnen bieden aan het publiek.

Zal de jongere generatie nog de verplaatsing maken, omdat ze altijd online geconnecteerd is?

n c h r i j ve s n i e n i uar On l i 19 jan f a n a v nfo : Me e r i m a x . b e caxi www.j

VOOR KINDEREN EN JONGEREN VANAF 2,5 JAAR

LEDURE: Het is een dubbelzinnig gegeven. Het is niet omdat alles op draagbare media zit, zoals op onze laptop of op onze smartphone, dat we ons niet meer zullen verplaatsen. Mensen hebben zich nog nooit zoveel verplaatst als nu. Mensen reizen ongelooflijk gemakkelijk en veel, en zelfs onvoorbereid, omdat voorbereiding grotendeels niet meer hoeft. Mensen zaten nog nooit zoveel in restaurants en cafés of op hotspotplekken waar je met digitale tools kan communiceren.

Het is grappig om te zien dat je tegelijk zoveel vanop een stoel in de wereld kan zien, terwijl er tegelijk nog nooit zoveel in die wereld werd gereisd. Toen ik twintig was, moest

ik heel lang sparen en veel dingen opzoeken om naar Londen of Parijs te reizen. Mijn dochter denkt niet lang na om een ticket te vinden naar Montréal of New York, en tegen tarieven waar ik nog geen weet van heb dat ze bestaan.

Maar de fundamentele nood om andere mensen te ontmoeten, blijft ook daar aanwezig. De mens is een sociaal wezen. Hij wil altijd informatie uitwisselen met anderen.

Vandaag wordt die uitwisseling in gang gezet door de smartphone, terwijl dat vijftig jaar terug door een lidmaatschap bij de scouts was, en dertig jaar geleden door een plaat die je maar kon beluisteren als iemand die bij je thuis bracht.

Maar uiteindelijk blijven elkaar ontmoeten en in het echt zien centraal staan.

Is dat de fundamentele drijfveer om cultuur te organiseren?

LEDURE: De uiteindelijke fase is nog altijd de intense livebeleving.

Tomorrowland is hét festival van de nieuwe technologieën par excellence.

Iedereen wil daarbij zijn. Nu heet dat Tomorrowland, in mijn jeugd heette dat Torhout-Werchter. Maar de basis van zo’n festival blijft wel erbij te zijn, er met je tentje te staan en samen met vrienden te praten en te dansen. Als cultuurprogrammator moet je de goeie link leggen tussen het aanbod dat het publiek verwacht en de boodschap die je wil brengen.

Dat is ons werk.

Dan kom je bij een educatieve opdracht uit.

LEDURE: Zeer zeker. Maar we hebben allen een educatieve opdracht, ook de journalist. Al wie omgaat met kennis heeft een morele verantwoordelijkheid ten aanzien van die kennis, zodra je daarmee naar een publiek gaat. De plicht is dan om met die kennis iets constructiefs te doen. Je moet binnen onze cultuursector kunnen tonen dat tussen hetgene waar je publiek mee bezig is, en de tools die jij in handen hebt, een connectie bestaat. Die overeenkomst structureren is ons werk. Wat iets totaal anders is, dan ‘ik heb een concept en ze moeten het maar slikken’.

Onze job is fundamenteel communicatief ingesteld. Wij zijn bruggenbouwers en de Googles van de cultuur.

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Alhoewel het er veel te zonnig voor was, kocht ik deze zomer nog eens een hervekaas. Hervekaas past beter bij regenachtige en kille winters, maar wanneer je de kans krijgt moet je ze grijpen. Er stond op: ‘zachte kaas met rauwe melk’. Bij het volgende ontbijt stond de kaas imposant te geuren op mijn bord, met een kop krachtige koffie ernaast.

Deze kaas was waarlijk ontroerend. Vet en gul zonder scherpe boventonen.

Een zilte smaak en een geur die alle vliegen in de buurt smoorverliefd maakte. Ze bestaan nog, de goede hervekaasjes.

Deze winter ben ik ernaartoe getrokken om te kijken waar die tafelvreugde vandaan kwam. Wij stapten eerst af in de ‘stad’ Herve.

Bespaar u de moeite, lieve lezer, er is in Herve niets te beleven, zelfs geen drenkplaats die naam waardig. Op naar Battice, een veel levendiger plek. Net tussen de twee centra in vonden we een grote kaaswinkel van het merk dat mij zo beviel, Le vieux moulin.

Herve is een gebied van melkproducten sinds de tijd van keizer Karel. De streek is uiterst geschikt voor de akkerbouw, maar de keizer verbood de export. Dus ging

iedereen aan de veeteelt.

Voor de Europese melkplas leidde tot een ware kaasexplosie in de jaren 1970, kende men in ons land maar drie of vier soorten kaas: ‘Hollandse’ kaas, paterskaas en stinkkaas. Van die laatste waren er twee soorten: de magere (Brusselse) en vette (herve). Herve behoort dus tot ons vette erfgoed.

voeten, de wrongel besmet.

Bacterium linens heet die adembenemende schoonheid. Zo rijpt dan de kaas, die eerst doux en daarna piquant wordt. Er is nog een extra categorie, le remoudou, die is extra vet. De melk daarvan komt van een tweede melking, vijftien minuten na de eerste, die extra room oplevert:

“Vergeet herve op de kaasschotel. Zijn geur overklast die van alle andere en rode wijn erbij smaakt nergens naar” Hervekaas kent een Europese oorsprongsbescherming. Moet dus op het Plateau gemaakt zijn met melk uit de streek. Herve is een zachte kaas. Zo is hij al in de winkel te krijgen als herve blanc. Niet stinkend dus. Maar meer typisch is de ‘geurige’ vorm die komt door het wassen en rijpen van de kaas, waarbij een veel voorkomende bacterie, dezelfde als van de zweet-

remoudre is Waals voor ‘hermelken’, opnieuw melken.

Er is vijf jaar geleden oproer geweest in Wallonië toen kaasmaker Munnix, één van de laatste twee producenten van herve uit rauwe melk, zijn productie in beslag zag genomen door het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV). Er waren sporen van listeria

gevonden. Die vielen wel binnen de Europese normen, maar het FAVV past eigen normen toe, strenger dan Europa. Er was veel weerklank in de media en ook vandaag is er een protestbeweging tegen het FAVV actief, onder andere door recente verboden voor een moeder om soep te maken voor de kinderen van een dorpsschool, voor het uitdelen van schoolfruit en andere rijsttaarten.

Maar de rauwemelkse herve blijkt dus nog niet verdwenen. Het kubische blok wrongel dat mij zo ontroerde is daar het bewijs van. Maar er zijn slechts enkele kleine producenten over. De meeste merken die u vindt worden allemaal door één en dezelfde Société gemaakt, met gepasteuriseerde melk onder industriële omstandigheden. Toch lijken er jonge mensen op te staan die er weer aan beginnen. Door de commotie is de interesse voor artisanale herve weer helemaal terug.

Gelijk hebben ze: goddelijk bij het ontbijt en met koffie. Vergeet herve op de kaasschotel. Zijn geur overklast die van alle andere en rode wijn erbij smaakt nergens naar.

O, en nog iets anders: het is morgen (17 januari) Sint-Antonius (abt). Dat is het feest van het varken. Zo weet u weer wat eten.

Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Herve

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I 29

Milieu

Steenuil Vogel van het jaar 2019

Reddingsact e voor steenuil © SS

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Voor de Vogel van het Jaar wordt het bang afwachten of hij zich blijft thuis voelen in het Brussels Gewest. In de Vogelzangbeekvallei komt het steenuiltje nog voor, maar voor hoelang nog? Het beheerscontract voor het natuurreservaat in Anderlecht vervalt in mei 2019. En de verstedelijking slaat als een wurggreep toe, vanuit Erasmus en Sint-Pieters-Leeuw. — JEAN-MARIE BINST, FOTO’S IVAN PUT

I

n het stroomgebied van de Zuunbeek, meer bepaald op de linkeroever van de Vogelzangbeek, ligt het esthetisch waardevolle natuurgebied Vogelzang. Daar komen een veertigtal vogels voor, waaronder de buizerd, kleine karekiet, tjiftjaf, groenling, specht, grasmus, blauwe reiger én het steenuiltje. Zo bewijzen cijfers van de voorbije jaren op de site Waarnemingen.be. Nu Vogelbescherming Vlaanderen de steenuil in de kijker zet als Vogel van het Jaar, wil de vzw CCN Vogelzang CBN (Commissie voor Behoud, Beheer en Ontwikkeling van de Natuur in de Vogelzangbeekvallei) extra waken over het laatste broed- en leefgebied van de vrij kleine roofvogel.

Vogelzang CBN is een vrijwilligersvereniging. Haar inzet sinds twintig jaar blijft broodnodig (zie kaderstuk). Bijvoorbeeld voor het voortbestaan van het steenuiltje. Zijn aanwezigheid hangt immers af van het behoud van het kleinschalige landschap van weilanden, akkers, heggen, houtkanten, sloten, poelen en vooral boomgaarden en knotwilgen. In die oude wilgenrijen - Vogelzang kent de mooiste en oudste van het gewest - vindt de steenuil holtes om te broeden.

NEFASTE EVOLUTIE Een wandeling met Peter Vanbellinghen, voortrekker van Vogelzang CBN, en vrijwilliger Bernadette 30

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

Stallaert leert ons dat het steenuiltje een nachtroofvogel is die ook overdag actief blijkt. Het leeft volgens een raar uurrooster: het alterneert vier uur slapen met vier uur jagen. Niet elke vogel heeft hetzelfde uurrooster. Vandaar dat de vogel moeilijk op vaste locaties te spotten is. Al heeft hij wel een schuilplaats. Maar voor het fourageren binnen zijn territorium verplaatst hij zich, van uitkijkpost naar uitkijkpost. Een hoogstamboomgaard of akkerafsluiting is dus nodig. Van daaruit kan hij jagen op veldmuizen, mollen, insecten en aardwormen. Eigenlijk blijft hij een vrij schaarse broedvogel, met maar een driehonderdtal broedparen in Vlaanderen. Peter Vanbellinghen weet er alles van. Vogelzang CBN organiseert namelijk ook vogelspotwandelingen (zie info).

“In het Brussels Gewest was de vogel actief in het Laarbeekbos (Jette) en op de rand van het Zoniënwoud (Woluwe),” zegt Vanbellinghen. “En bij ons in Vogelzang en Neerpede, komt hij dus nog voor.”

“Tussen 1989 en 2004 was er een toename, maar de vogel kent nu een neerwaartse tendens. Wellicht vindt hij alleen nog een geschikte biotoop waar een variatie aan aansluitende akkers, weilanden en heuvels te vinden is, zoals in het Pajottenland en dit grensgebied. Het zou dankbaar zijn mochten we hem

23 cm hoog

Vrijwilliger Bernadette Stallaert in het natuurreservaat Vogelzang: “Vlaanderen houdt geen rekening met dit Brussels stukje groen.”

in de Vogelzangbeekvallei kunnen houden.”

Tot in 2017 werden in de Vogelzangbeekvallei nesten gezien en broedde de steenuil. “Vorig jaar werd de vogel in Brussel nog wel gespot, maar er werd geen broednest meer vastgesteld,” zegt Bernadette Stallaert. “Mogelijk leven ze in Sint-Pieters-Leeuw (grensgebied, met de Vogelzangbeek en de Groene Wandeling van het Brussels Gewest, red.) en komen ze in Anderlecht jagen. Een koppel steenuilen jaagt nu eenmaal zijn jongen weg naar een ander territorium, tenzij er ruim voldoende eten in het gebied zou zijn.”

De nefaste evolutie voor de vogelsoort heeft zo zijn redenen. De steenuil is geen stadsvogel, maar ook geen bosvogel. Hij zoekt

gevarieerde, open landschappen op, met een kale vegetatie. Eigenlijk is hij een opportunist, hij ruimt zelfs zieke vogels op. Die moet hij bij voorkeur kunnen spotten vanuit een zitplaats, die uitkijkt op kort begraasd gras. “Ideaal zijn oude boomgaarden die begraasd worden, zoals door schapen,” zegt Vanbellinghen. “Twintig jaar terug werden de oude boomgaarden van de Vogelzangbeekvallei nog onderhouden. Nu staat het gras er te hoog.

Eigenaar Citydev doet er amper of niets aan. We willen die fruitbomen graag mee in beheer nemen en de vervallen Mijlemeershoeve een bestemming geven, met een functie die de kennis van plant en dier ten goede komt, zoals een kinderboerderij. Maar de hoeve laat men in ruïne achter.”

STEENUILWANDELINGEN 16/3 overdag, 2/6 nachtwandeling (Nederlands- en Franstalige natuurgids) Info CCN Vogelzang CBN, users.edpnet.be/ ccnvogelzangcbn, 0498-82.32.21

In mei 2019 vervalt de erkenning van het beschermingsbesluit van het Natuurreservaat Vogelzang (13 ha). De groenzone is om haar landschappelijke en wetenschappelijke waarde uniek. Het vormt het middenstuk van het drie kilometer lange Natuurgebied Vogelzang (totaal 33 ha). Het natuurreservaat kon voor tien jaar worden beschermd (2009-2019), na lang aansturen van de vrijwilligers van vzw CCN Vogelzang CBN, die het mochten beheren. Een nieuwe aanvraag tot bescherming moet echter gebeuren door de drie grondeigenaars: de VDAB, Bruxelles Formation (eigenaar van het stuk naast Ikea) en de gemeente Anderlecht. CCN Vogelzang CBN helpt hen daarbij.

Bedoeling van Brussel

Toch verwacht de natuurbeschermingsvereniging weer positiever nieuws. Een schapenhouder heeft een project van Leefmilieu Brussel goedgekeurd gekregen om onder meer de naburige begraafplaats van Anderlecht en ook de oude Mijlemeersboomgaard te laten begrazen.

De man haalde de mosterd van zijn begrazingsproject in Parijs. Dat initiatief kan dus – onvrijwillig - weer ten gunste komen aan de leefbaarheid van de steenuil.

“Vorige zomer werden de eerste schapen geïntroduceerd,” vertelt Stallaert. “De grazers reizen naar verschillende weilanden in het Brussels Gewest. Zo wordt een ecologische meerwaarde gecombineerd met een lokaal landbouwproject (verkopen van wol en melkproducten). Gelukkig maar, want

“Gelukkig kwamen er schapen, want Citydev liet de boomgaard vervallen” PETER VANBELLINGHEN VZW VOGELZANG CBN

Leefmilieu is op termijn de Groene Wandeling (voor wandelaars en fietsers) te verleggen. In plaats van langs de Zuunstraat, aan de oostkant van de Bergensesteenweg, zou het parcours door het natuurgebied (achter Ikea) komen te liggen, Dat zou een aangenamere wandelbeleving tot aan het kanaal betekenen.

Wel blijven er onzekerheden voor de verre toekomst. Het regionaal herbestemmingsplan voorziet nog in een stuk woonzone naast het natuurgebied. Niet alleen het uitzicht, maar ook de impact op het gebied zou sterk veranderen mocht dat gerealiseerd worden. Nu is deze zone ingenomen door het groenteteeltproject van BoerenBruxselPaysans. Zij kregen met steun van het Europees Fonds voor

vroeger stonden bij het Kattekasteel paarden te grazen. Ook dat is gestopt, omdat de gemeente een Europees project van kleinschalige stadsgroenteteelt ondersteunt (zie kaderstuk).”

“We vreesden eerst dat het weiland een herbestemming zou krijgen tot groentetuinen, maar inmiddels is gebleken dat er een schapenstal op zal komen, waar producten als melk en kaas aan de man gebracht kunnen worden. Blijft nog de invloed van een witloofboer langs de gewestgrens, die ons niet goed gezind is, maar hij stopt gelukkig zijn activiteiten.”

Ook de begraafplaats, die door het natuurreservaat omarmd wordt, is maar ten dele goed voor de steenuil. “Vroeger waren er heel wat grasperken tussen de graven, kort

Regionale Ontwikkeling een project goedgekeurd dat de productie, verwerking en verdeling van lokaal geteelde groenten activeert. Blijft nog de kanker van de verkrotte hoeve Mijlemeers, met haar verlaten, historische hoogstamboomgaard. De site kwam ruim twintig jaar weer in handen van Citydev, dat er geen plannen mee heeft, en fruitgaard én hoeve laat vervallen. CCN Vogelzang CBN wil er graag een kinderboerderij organiseren. Verder komt ook de renovatie van het Kattekasteel in het gebied niet van de grond. De gemeente lanceerde een openbare aanbesteding, eerst zonder reactie, dan met één aannemersinteresse die ver boven de prijs lag.

De renovatie van het beschermde pand zou een miljoen euro kosten.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Erkenning natuurreservaat vervalt

gesnoeid was dat een ideaal biotoop,” zegt Stallaert. “Vanop de grafzerken had de uil uitkijk op een jachtgebied. Het nieuwe beheersplan van de begraafplaats, gestuurd door Leefmilieu Brussel, voorziet in een gevarieerdere vegetatie. Dus wordt meer gras op het terrein lang gelaten, ten gunste van bloemen, vlinders en insecten. Wat daarvoor goed is, is dan weer minder goed voor de steenuil.”

Maar de allergrootste boosdoener is de voortschrijdende verstedelijking. “Er is het project Erasmus Garden (1.500 gezinnen) en de uitbouw van het Erasmusziekenhuis.

En het aanpalende Sint-PietersLeeuw bouwt in Negenmanneke verder, op de grens met Brussel.

Vlaanderen houdt geen rekening met dit Brussels stukje groen.”

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I 31

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Je moet durven iets nieuws te beginnen Sarah Berliner, vrouw achter de fashiontruck The Rolling Store

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Een fashiontruck is een modeboetiek op vier wielen.

Sinds september rij ik ermee naar geïnteresseerde bedrijven. Op de parking verkoop ik kleren, schoenen en accessoires aan vrouwelijke personeelsleden. Veel vrouwen, van CEO tot secretaresse, hebben door hun drukke agenda weinig tijd om te shoppen. Het internet biedt geen soelaas. Ze willen voelen aan de stof en de kleren passen. Ze krijgen ook graag persoonlijk advies. Die service bied ik hen. Mijn klanten koppelen het nuttige aan het aangename. Ze laten de stress achter zich en beleven een ontspannen moment. Werkgevers zijn er ook blij mee. Ze hechten meer en meer belang aan welzijn op de werkvloer om burn-outs te vermijden. Denk aan yoga- en zumbalessen tijdens de middagpauze. Ik kom bovendien gratis langs en stel me flexibel op.

De reacties die ik krijg, zijn allemaal positief. Bij sommige bedrijven ben ik intussen al meerdere keren geweest. Ik kom in verschillende sectoren: farmaceutica, IT, elektronica, communicatie. Niet alleen in Brussel, maar ook in Vlaanderen en Wallonië. Alles begint bij een goede voorbereiding. Op basis van een gesprek met iemand van het bedrijf maak ik een selectie van kleren. Het shoppen verloopt snel en efficiënt. Behalve de stukken die aan de kapstokken hangen, heb ik in mijn laden nog een voorraad in andere maten. Er is uiteraard een pashokje. Als je wil, kun je je van kop tot teen in het nieuw steken. Ik ben er om eerlijk advies te geven, maar ik zal nooit pushen. Er kunnen gerust tien vrouwen tegelijk in de truck. Weet je dat ik ook al mannen over de vloer kreeg die op zoek waren naar een kerstcadeautje? (lacht). Betalen kan contant of via Bancontact. De winkel krijgt stroom door zonnepanelen.

Ik kan putten uit de collecties van de drie modewinkels van Balade et Atmosphère in Laken en Etterbeek. Mijn ouders hebben die zaak in 1985 opgestart. Het gamma bestaat vooral uit Europese kwaliteitsmerken. De stijl? Casual chic, zou ik zeggen.

Mode uit het midden- en hogere segment. In Etterbeek komen veel expats die bij de Europese instellingen werken, in Laken heel wat vrouwen uit de Vlaamse rand. Enkele jaren terug ben ik in de familiezaak gestapt. Ik had nochtans gezworen een andere richting uit te gaan, maar mijn passie voor mode gaf uiteindelijk de doorslag.

Het idee voor The Rolling Store kreeg ik door het dagelijkse contact met de klanten. Ook mijn stage bij een pr-bureau in New York heeft me geïnspireerd, want daar zijn fashiontrucks al langer ingeburgerd en ik leerde er de Amerikaanse ondernemersmentaliteit kennen. Je moet gewoon durven iets nieuws te beginnen. Ça passe ou ça casse. Mijn droom is om te kunnen groeien en meerdere trucks te kunnen laten rondrijden.

Ik ben een echte Brusselse en ken de stad als mijn broekzak. Wat ik geweldig vind, is dat de sfeer van straat tot straat verschilt: volks of chic, kalm of druk.

Ik hou van de kleine steegjes, de statige herenhuizen, de uitnodigende terrassen, de originele winkeltjes en restaurants. Je kunt hier zo goed eten. Jammer dat de bediening vaak allesbehalve vriendelijk is. Ik erger me ook aan de files en de eeuwig durende werken. De piétonnier in het centrum heeft de plaatselijke handelaars veel schade berokkend. Ik woon graag in Sint-Gillis, bij Ma Campagne. Als ik kinderen krijg, zie ik me wel naar de groene rand van de stad verhuizen. — TOM VAN BOGAERT

Sarah Berliner (28) bezoekt sinds vorig najaar bedrijven met haar fashiontruck. In 2015 begon ze te werken voor de modezaak van haar ouders: Balade et Atmosphère. Ze studeerde communicatie en public relations aan het IHECS. Ze woont in Sint-Gillis. therollingstore.be

32

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

33

Beeldspraak

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

Afscheidnemende liberaal liet het kopje nooit hangen

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Michel

1 oktober 1985, Louis Michel (PRL) en echtgenote. © PHOTONEWS YVES SMETS

Misnoegden in het mismeesterde Congo dreigden er pas nog mee vader Michel een kopje kleiner te zullen maken, maar de zelfverklaarde Leopold II-fan kondigde eerder al aan dat hij dat in 2019 samen met al zijn (inter)nationale functies zal neerleggen. Dat wordt afkicken voor de 71-jarige, want ik herinner me nog goed de vermoeiende dag in oktober 1985 waarop ik Louis Michel een hele dag volgde. Het was in de aanloop naar de verkiezingen waarin de PRL haar status als regeringspartij zou bestendigen. Deze foto is genomen omstreeks het uur waarop gewone werkmensen definitief naar huis gaan, en ook de jonge partijvoorzitter en burgemeester even van de Wetstraat terugkeerde naar zijn woonplaats in het Geldenaakse Jodoigne. Twee uur later moest hij al terug in Brussel zijn voor een

verkiezingsbijeenkomst, maar dankzij zijn chauffeur kon hij werken tijdens de rit, en Michel stond er op zijn vrouw persoonlijk voor die meeting te gaan ophalen.

Al van ’s morgens hield de trotse Germanist - speciaal voor ons sprak hij die dag meer Nederlands dan Frans - onophoudelijk zijn kopje omhoog. Lopende zaken nam hij letterlijk, rustpauzes waren er niet.

Daarom staat het moment waarop we zijn huis betraden me nog zo klaar voor ogen. In één vloeiende beweging stak de man met de twee voornamen de sleutel in het slot en draaide hij de voordeur open. De seconden in de traphal waren de eerste die dag waarin de stilte hoorbaar tegen de muren kon kaatsen. Michel zwaaide evengoed met zijn kop koffie in de hand de trap op om met twee treden per schrede

naar boven te stormen, maar als hij die dag één gedachtetrein heeft laten passeren, moet het tijdens dat interval in de hal geweest zijn.

Dat hij nog telefoon zou krijgen van Jean Gol, die hij een uur eerder nochtans nog in levenden lijve had gesproken, had hij ongetwijfeld ingecalculeerd. Vandaag krijg je voortdurend telefoon van mensen die je net nog zag, maar de tijd van de PRL was ook nog die waarin een mens naar zijn telefoon moest lopen om te kunnen opnemen. Het constante getelefoneer tussen Michel en zijn mentor had dus echt wel iets obsessiefs, en was tekenend voor de drive van de late dertiger. Mocht hij op deze foto Chinees aan het bestellen geweest zijn, dan zou hij er ongeveer hetzelfde hebben uitgezien.

Al is wat dit plaatje interessant maakt natuurlijk de tango van het kleine kopje.

Alleen al de hoorn van een telefoontoestel woog 35 jaar geleden enorm zwaar, en in zulke omstandigheden kwam het voor dat de echtgenote een handje toestak bij het hooghouden van het kopje. Het cliché dat naast elke kopman een sterke vrouw stond dateert van die tijd, en Martine beantwoordde aan het ideaalbeeld van een liberale first lady, van wie het voorkomen bovendien probleemloos compenseerde voor de schevedasdracht van haar man, en zijn bril die pas 35 jaar later min of meer hip zou worden.

Maar hier belandde het echtpaar in de onpraktische configuratie waarbij het alle vier de handen vol had. Het bijhorende gevoel even de controle kwijt te zijn is navoelbaar voor de kijker. Louis blijft zijn onverstoorbare zelve, maar Martine lijkt zich toch te realiseren dat ze voor de onvoorspelbare duur van hetzij het telefoongesprek, hetzij haar sigaret, vastzit aan deze koffietastango, en dus niet zal kunnen krabben waar het eventueel jeukt. Dat is een gekke en wat gênante situatie in het bijzijn van een fotograaf, maar bij het echtpaar Michel was de drang om het kopje hoog te houden nu eenmaal onstuitbaar. Dat zoon Charles, die toen tien was en nooit anders heeft geweten, uiteindelijk ook naar zijn tas koffie greep is uiteraard geen toeval. — MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 34

I

16 J A N U A RI 2 0 1 9

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

De stadsadministratie verlaat het Muntcentrum voor een nieuw gebouw op de site van Parking 58.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© PHOTONEWS

Wat zal er gebeuren met het huidige administratief centrum van Brussel, zodra het Brucity-centrum af is?

JAN UIT BRUSSEL

D

e stadsadministratie trekt over enkele jaren uit het Muntcentrum.

Het kantoorgedeelte van dat gebouw wordt daarna verkocht en gerenoveerd.

Over de kandidaat-kopers en hun plannen is er nog geen duidelijkheid.

In 1971 opende het administratief centrum van de Stad Brussel de deuren in het toen gloednieuwe Muntcentrum. Dat voldoet echter niet langer en eind 2021 verhuizen de 1.700 medewerkers van de stadsadministratie naar Brucity, het nieuwe administratief centrum dat moet verrijzen op de site van de

onlangs afgebroken Parking 58.

Ondertussen fungeert het Muntcentrum ook nog als hoofdzetel van Bpost. De centrale diensten van het postbedrijf zijn goed voor om en bij de drieduizend werknemers. De Stad en Bpost zijn samen eigenaar van het kantoorgedeelte. De winkelruimtes op de gelijkvloerse verdieping zijn in handen van AG Real Estate en werden al grondig gerenoveerd in 2017.

Ook de rest van het gebouw is aan renovatie toe, maar wat precies met de bovenbouw zal gebeuren is nog onduidelijk. “Wij onderhandelen met Bpost over de verkoop van het

gebouw,” zegt Maité Van Rampelbergh, woordvoerster van burgemeester Philippe Close (PS). “Het is de bedoeling dat Bpost in deze operatie de leiding neemt.”

Bij het postbedrijf wil men voorlopig echter ook niet vooruitlopen op de zaak. Wie de kandidaat-kopers zijn en wat ze met het gebouw van plan zijn, blijft dus koffiedik kijken. Blijven het kantoren? Of komen er ook woningen en andere functies?

Volgens Brussels Bouwmeester Kristiaan Borret had de overheid hier de leiding moeten nemen, zelf bepalen welke bestemming het gebouw moet krijgen en waken over de architecturale kwaliteit via een open wedstrijd. “Dit is een gemiste kans op een strategische locatie in de voetgangerszone,” klinkt het.

Het is mogelijk dat Bpost na de vastgoedoperatie en renovatie terugkeert naar het gebouw. Zo niet, dan moet er in de buurt een

alternatief worden gevonden.

“In elk geval willen wij onze centrale diensten in het centrum van de stad houden,” aldus woordvoerster Barbara Van Speybroeck.

De post kent al een lange geschiedenis op de locatie. Na de verhuizing in 1880 van het oude Munthof naar Sint-Gillis (ondertussen al lang weer afgebroken), bouwde de Belgische staat op het Muntplein een monumentaal postgebouw in neoklassieke stijl. Dat ging in 1966 tegen de vlakte om plaats te maken voor het Muntcentrum. Tijdens de bouwjaren vond de post tijdelijk onderdak in de kantoren van ... Parking 58.

— LAURENT VERMEERSCH

VOLGENDE WEEK Hoe zit het met de renovatie van het Park van Vorst?

16 J A N U A RI 2 0 1 9

I

35

onze nieuwe weekactie kussenhoes met print opbergbox met deksel diverse varianten katoen 40x40 cm

transparant 5 liter 34x20.6x11 cm

182

118

17 liter 40x34.5x17 cm

11 liter 40x27x15.5 cm

2.46

1.99

karton, 50 liter 48x34x33 cm

matrastopper dames boxershort maten s-xl met kant 2-pack

met elastieken op de hoeken 5 cm dik waarvan 2 cm memory foam microvezel polyester tijk 90x200 cm

Mr. Noodles pack kip, rund of groenten 65 gram 1 kg = 2.92

087

Sensabelle slipdress met kant diverse kleuren katoen/polyamide/elastaan maten s-xl

verhuisdoos

019

auto beschermhoes met rits zwart nylon 135x145 cm

hondenriem uitrolbaar tot 5.5 meter re ecterend

2.69 ventilerende toplaag

329 Grundig powerbank

1695 dames ballerina pantoffels diverse varianten maten 36-41

make-up brushes diverse varianten set small, medium en large brush

299

zeer voordelig, lekker schoon Spargo vloersysteem microvezeldweil telescopische steel 100-130 cm

8000 mAh

1111

set van 3

149 hartvorm 250 gram

Spargo vloerdoek special stripe microvezel 2-pack

132

345

Carolin allesreiniger

Pampers babydoekjes Merci petits fresh clean 5x 64 stuks of sensitive 5x 56 stuks

2.99

active fresh 1 liter chocolade Love U UTZ 70 gram

1 kg = 18.36

1 kg = 35.57

2.49

5-pack

459

297

lamineerapparaat incl. 5 A4 lamineerhoezen

lamineerhoezen A4 glossy 20 stuks

Thermolate handschoenen zwart, antraciet of grijs acryl maten s-xxl

LED inbouwspot rond RVS of wit GU10 330 lumen

179 BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

495

badmat chenille diverse kleuren, anti-slip chenille polyester

0.95 60x90 cm

995

149

299

Aanbiedingen geldig van woensdag 16 januari t/m dinsdag 22 januari 2019.

Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

492 www.action.com DB572849A9

DB572636A9

UNIEKE SMAAK

MET SUIKER

-1€

ZONDER SUIKER

-1€

INCL.BTW

BIJ AANKOOP VAN 6X /8X 5 0 C L P E T

INCL.BTW

BIJ AANKOOP VAN 12X15CL CAN OF 8X/12X25CL PET

Coca-Cola zero sugar of Coca-Cola original taste

Coca-Cola zero sugar of Coca-Cola original taste

geldig t.e.m. 28/02/2019

geldig t.e.m. 28/02/2019

Enkel ggeldigg in België g en in GHL. Onmiddellijk j aftrekbaar aan de kassa. Eén bon per p gezin. g Bericht aan de HH. Handelaren: deze bon geldt g enkel bijj aankoopp van het vermelde product. Coca-Cola European p Partners bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling g g te weigeren g bijj ggebrek aan voldoende aankoopbewijzen. p j Bonnen terurg te sturen voor 31/05/2019 naar HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 – 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Niet cumuleerbaar. © 2019 The Coca-Cola Company. “Coca-Cola Zero” is een gedeponeerd merk van The Coca-Cola Company. V.U.: Coca-Cola European Partners bvba • Bergensesteenweg 1424 Brussel 1070 • Ondernemingsnummer: BE0425071420. Enkel geldig op de originele papieren versie, met uitsluiting van alle elektronische media en reproducties.

Enkel ggeldigg in België g en in GHL. Onmiddellijk j aftrekbaar aan de kassa. Eén bon per p gezin. g Bericht aan de HH. Handelaren: deze bon geldt g enkel bijj aankoopp van het vermelde product. Coca-Cola European p Partners bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling g g te weigeren g bijj ggebrek aan voldoende aankoopbewijzen. p j Bonnen terurg te sturen voor 31/05/2019 naar HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 – 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Niet cumuleerbaar. © 2019 The Coca-Cola Company. “Coca-Cola Zero” is een gedeponeerd merk van The Coca-Cola Company. V.U.: Coca-Cola European Partners bvba • Bergensesteenweg 1424 Brussel 1070 • Ondernemingsnummer: BE0425071420. Enkel geldig op de originele papieren versie, met uitsluiting van alle elektronische media en reproducties.

BRUZZ MAGAZINE

elke week in je bus.

Neem nu een gratis abonnement!

LEVEN IN DE STAD I UIT IN BRUSSEL I NIEUWS I ACHTERGROND & OPINIE

09 240 01 10

nieuw in Wemmel 10 karaktervolle woningen 52 lichtrijke appartementen Vanaf 195.000 euro* Interesse? Maak een afspraak in ons verkoopkantoor!

DB561261K8

*excl. aankoopkosten

DB501395D8

een project door

.be

Oman!

luxe rondreis

Schrijf u in op onze nieuwsbrief via

ANTIQUAIR ZOEKT VOOR 2 ANTIEKWINKELS

en ontvang wekelijks het beste van Steps.

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING CB10746

www.steps.be

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

DB486694C8

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

5 AFREISDATA 2019: 8 fijne dagen vanaf

¤1.890

29/9 • 27/10 (schoolvakantie) 17/11 • 1+26/12 (nieuwjaar!)

INBEGREPEN:

vliegreis, Vlaamse gids, luxe hotels, alle excursies INFODAG:

wo. 6 feb. 15u in ons auditorium te St-Truiden gratis toegang, wel even online reserveren aub

Reisfamilie Carlier

DB571760A9

NIEUWSBRIEF

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

DB374216D7

chauffeurs C & CE, magazijniers én bedienden

JOBDAg 19januari I 9u30 tot 13u

DB572447A9

DB571718A9

LOCATIE: koningin astridlaan 14 te willebroek I www.werkbijdistrilog.be w buurt?

Folders bedelen in jou

Registreer je en wij bellen jou gratis terug met meer info! www.ikwordpromokoerier.be wordpromokoerier@BDmyShopi.com

BEN JI J UIT HET JUISTE HOUT GESNEDEN?

0800/24.402 *zelfstandig in hoofdberoep of in bijberoep

Do’s en Don’ts

Dovy Keukens is een vooruitstrevende KMO, die reeds 38 jaar gespecialiseerd is in de productie van maatkeukens. Dovy heeft zowel de verkoop als de volledige productie in eigen beheer. Er werd over gans Vlaanderen en Wallonië een eigen netwerk uitgebouwd van 27 toonzalen.

voor je

Door de aanhoudende groei zijn wij op zoek naar:

CV?

Surf dan snel naar Streekpersoneel.be/ solliciteren DB486271C8

ZELFSTANDIGE KEUKENPLAATSERS Omschrijving: - Plaatsen van kasten - Installeren en aansluiten van apparaten - Leggen van granieten werkbladen - Keukens worden door ons bij de klant geleverd

U bent een zelfstandige professional in het plaatsen en monteren van keukenmeubelen.

Marktconforme vergoeding op basis van elementenlijst.

Contacteer Peter De Cuyper - peter.de.cuyper@dovy.be

VERKOPER / PROJECT- EN ACCOUNTMANAGERS U beschikt over de gave om de dromen van potentiële klanten om te zetten in een keukenontwerp op maat van hun wensen.

U geeft advies en weet als geen ander de kwaliteiten van een DOVY-keuken aan de man (en vrouw) te brengen.

Na het afronden van de verkoop staat u in voor het opmeten ter plaatse en de opvolging van uw dossiers.

U bent creatief, beschikt over commerciële vaardigheden en u heeft oog voor detail.

steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen.

U werkt klantgericht en u bent beschikbaar om op zaterdag en zondag de dromen van potentiële klanten waar te maken.

Een zeer goede vergoeding op basis van commissie.

Een permanente opleiding en begeleiding binnen het bedrijf.

Doorgroeimogelijkheden tot

DB570754L8

www.dovy.be

DB573543A9

Weet ons te overtuigen van uw commercieel talent!

Mail uw CV + foto naar mario.muylle@dovy.be