BRUZZ actua - editie 1613

Rubrieknaam

#1613 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

25 | 04 | 2018

O P I N I E

BRUZZ | RUBRIEK

SPECIAL

‘We leggen de lat soms te laag’ JAC KY GO RI S N E E M T A FS C H E I D

GUY VANHENGEL

‘Ik heb kardinaal Danneels moeten overtuigen om te investeren’ K ARL I EN TI EB OU T S C H OOL DI RECTEU R

‘Ik moet leerkrachten gaan zoeken tot in Oostende’ 1

© SASKIA VANDERSTICHELE

Lees zoals u leeft.

Tijdens de drukke week leest u De Morgen op uw scherm. U consumeert feiten en opinies waar en wanneer het u past. Snel tussendoor. Om in het weekend uitgebreid te genieten van onze papieren krant vol interviews, achtergronden en lifestyle.

De Morgen Digitaal tijdens de week + op papier in het weekend.

Tijdelijk voor maar 0,50 euro per dag op demorgen.be/lees

DM_Abo_Wk+Digi_1_1p_Bruzz.indd 1

17-04-18 16:14

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

GWENDOLINE VAN DE VIJVER, HAREN

“Ik ben gepassioneerd door de middeleeuwen, en dan vooral door de Vikings. Een passie die ik deel met mijn moeder.

Met onze mobiele taverne bezoeken we zoveel mogelijk festivals rond de middeleeuwen. Als kind was er geen radio of tv. In de bib stuitte ik op de boeken van koning Arthur. Ik verslond ze. Mijn alter ego is een volva, een sjamaanse zieneres. We hebben onlangs een café overgenomen in Haren: The Old Time. We willen het omtoveren in middeleeuwse sfeer. Met aangepast eten, bier, muziek, en gekostumeerde bediening door mezelf.”

25 APRIL 2018

I

3

Inhoud

COLOFON

24

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

FLITS 10

ADVERTEREN?

Verkiezingen

N-VA voert lokaal campagne met federaal beleid

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61 DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

© JACQUES DUJARDIN

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx

DE VERHALEN

EINDREDACTIE

Karen De Becker VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier

12

Spreektijd

16

Interview

22

Karlien Tiebout, directeur

KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Jacky Goris neemt afscheid: 'Ik lig wakker van radicalisering'

26

Guy Vanhengel reist door de tijd

'Ik moet mijn leerkrachten tot in Oostende gaan zoeken'

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

© GUY VANHENGEL

SPECIAL

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

© SASKIA VANDERSTICHELE

12

© PHOTONEWS

Edito

RUBRIEKEN Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

24

Opinie

29

Michaël Bellon

30

Enfant Terrible

33

Nick Trachet

35

Big City

© SASKIA VANDERSTICHELE

LOS VAN DE TIJD 26

Kunst

Galila Barzilaï-Hollander opent huis voor haar collecties

Een politieke berekening Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar de MR in Brussel-Stad heeft nu eindelijk haar lijsttrekker. We mogen zelfs van een verrassing spreken.

Alain Courtois ging eerst wel, dan weer niet stoppen met politiek. Hij werd door premier Charles Michel weggezet als ‘amateur’, zou volgens recente berichten zelfs bedankt zijn voor bewezen diensten door zijn eigen partij.

Maar – zo gaat dat in de politiek - vrijdag stonden ze bij de lijstvoorstelling allemaal mooi te blinken voor de camera’s: Alain Courtois, Charles Michel en Didier Reynders, ook niet meteen Courtois’ grote vriend.

Politiek is berekening. Zorgvuldig, als in een schaakspel, de voor- en nadelen afwegen. Maar in dit geval lijkt het toch vooral om een geval van bloedarmoede te gaan. Lees: de MR had niemand anders. Courtois kan niet meteen met een palmares naar de kiezer. Een nieuw nationaal voetbalstadion had zijn wapenfeit moeten zijn, maar het werd een debacle zonder weerga. Hij probeerde enkele weken geleden nog wat rechtse populisten na te praten door over soumission te orakelen, maar erg geloofwaardig kwam dat niet over.

Nu is hij kandidaat burgemeester. Een sjerp voor Courtois? Onmogelijk is het niet. De MR heeft een stabiel electoraat in de stad. Sterkhouder PS is beschadigd door de affaire-Samusocial. Défi, met Fabian Maingain, zit op vinkenslag en de peilingen beloven gouden tijden voor Ecolo-Groen.

En CDH? De christendemocraten kunnen misschien nog voor de verrassing zorgen. Kortom: het speelveld ligt helemaal open. Een hemelsbreed verschil met de andere gemeenten in het Brussel Gewest.

Sowieso zal de nieuwe coalitie in de stad Brussel na oktober met veel interesse worden gadegeslagen. Ze kan de toon zetten voor de eventuele meerderheid na de gewestverkiezingen in de lente van 2019. Zoals het er vandaag uitziet, zijn er in de stad twee grote opties: de voortzetting van de PS-MR-as of een linkse coalitie van PS, Défi en Ecolo of CDH. Beide hebben hun voor- en nadelen.

Los van de schandalen, hebben PS en MR elkaar wel gevonden de afgelopen bestuursperiode. Van Courtois is zelfs gezegd dat hij met pijn in het hart afscheid heeft genomen van PS-burgemeester Mayeur. PS en MR betekende al bij al goed smeedwerk en stabiliteit.

Een linkse coalitie betekent dan weer ideologische coherentie. Die was onder de huidige meerderheid totaal zoek. Met de voetgangerszone als ultiem voorbeeld: autovrij in het centrum, maar in de rest van de vijfhoek mag de auto loos gaan.

PS-burgemeester Philippe Close houdt er het hoofd koel bij. Hij gaf afgelopen weekend een interview samen met N-VA-minister Jan Jambon, maar was met geen lastige vragen op de kast te krijgen. Onverstoorbaar. Misschien is het dat wat een goede burgemeester kenmerkt.

BRUZZ | VOORAF

03

— STEVEN VAN GARSSE

25 APRIL 2018

I

5

Flits

Nieuws heet van de naald

Lijst Riguelle loopt leeg Vlaamse schepen Maude Van Gyseghem (LBR) uit SintAgatha-Berchem verandert het geweer van schouder. Het jongste CD&V-lid stapt als onafhankelijke naar de nieuwe lijst Open MR Berchem. “Ik had genoeg van de onenigheden binnen de meerderheid.”

— JEAN-MARIE BINST

A

ndermaal keert een Vlaamse verkozene uit de meerderheid de burgemeester de rug toe. Nog geen zes maanden draagt Maude Van Gyseghem de sjerp van schepen voor Nederlandstalig Onderwijs, Cultuur, Jeugd, Academie en Bibliotheek. Ze volgde eind november 2017 CD&V-partijgenoot Peter Decabooter op, die er de brui aan gaf na aanhoudende verdeeldheid in het college. Een oud zeer, waarvan de eerste barsten zichtbaar werden met het ontslag van voormalig schepen Vincent Riga (toen ook CD&V, nadien onafhankelijk raadslid, nu Open VLD).

Ook Van Gyseghem ergert zich aan de slechte verstandhouding binnen het college. “CD&V heeft met burgemeester Joël Riguelle onderhandeld over de lijstvorming van Lijst Burgemeester Riguelle (LBR),” zegt Van Gyseghem. “Het belangrijkste discussiepunt bleek het aantal schepenplaatsen voor Nederlandstaligen (nu twee van CD&V, red.).

Ondanks goede resultaten binnen CD&V - en bij een verkiezingsoverwinning voor LBR uiteraard - zou de burgemeester ons maar één schepenstoel gunnen. Een tweede bleek te veel gevraagd. Dat werd het struikelblok.”

Het getouwtrek tussen CD&V en Riguelle zou al sinds september aanslepen, zonder enige verandering. Als de Nederlandstaligen van LBR geen tweede schepenstoel meer mogen verwachten, ongeacht de resultaten, ziet schepen Van Gyseghem elke kans op een zitje de mist ingaan. LBR-schepen van Openbare Werken Agnès Vanden Bremt (CD&V) kreeg immers een verkiesbare plaats op de lijst LBR. “Ik maak het nu publiek, maar ik heb in maart de meerderheid (LBR-MR) al geïnformeerd over mijn beslissing. Ik heb me teruggetrokken uit CD&V. Tot de verkiezingen blijf ik als onafhankelijke in functie.

“Alles wat in de pijplijn zat, zal ik nog proberen te realiseren,” zegt Vlaamse schepen Maude Van Gyseghem. © JEAN-MARIE BINST

Wel zal ik niets blokkeren van wat er in de pijplijn zit.”

Van Gyseghem nam haar beslissing niet alleen op basis van één onenigheid en de nieuwe schepenstoel die LBR en CD&V haar niet gunden. “Er is ook het belangrijke dossier van de nieuwbouw voor een Nederlandstalige school, die duidelijk geen prioriteit is voor de burgemeester. Een aankoop van sportterreinen van de Nationale Bank bleek belangrijker dan een spoedaankoop van een bouwgrond voor onze broodnodige kinderklasjes. De burgemeester werkt niet tegen het dossier, maar dringend blijkt het niet.”

TWEETALIGE LIBERALE LIJST Een en ander heeft ertoe geleid dat Van Gyseghem is opgevist door Open MR Berchem. Vorig weekend gaf Open VLD-kopman Vincent Riga met MR-lijsttrekker Michaël Vander Mynsbrugge hun tweetalige lijst Open MR vorm. ‘Open’ staat voor het openarmengedrag tegenover onafhankelijken en Europeanen op de lijst. Wie op welke plaats staat, is allesbehalve rond, maar stemmentrekkers als schepen Vander Mynsbrugge, oud-schepen Riga, en nu ook schepen Maude Van Gyseghem verstevigen de kansen van Open MR.

Atomium krijgt eindelijk adres Het Atomium krijgt een eigen adres. Lang luidde het adres van de negen bollen: Eeuwfeestlaan, zonder huisnummer. Bij de vijftigste verjaardag veranderde dat in Atomiumsquare, ook zonder nummer. Voor sommige postbodes en koeriers blijkt dat onvindbaar. Brieven en pakjes worden geregeld terug naar afzender gestuurd met de mededeling: adres onbekend.

Of ze belanden wat verderop bij Trade Mart Brussels. De Atomiumsquare is namelijk ook een straat en Trade Mart zit op nummer 1. “Een ander huisnummer krijgen op de Atomiumsquare bleek volgens de stedenbouwkundige plannen onmogelijk,” zegt directeur Henri Simons van het Atomium. Daarom is er samen met de Brusselse schepen van Stedenbouw Geoffroy Coomans de Brachène (MR) een nieuw adres bedacht: Atomiumplein 1. “Na zestig jaar zullen we een adres, alleen voor ons, hebben.

Hopelijk komt de post nu wel aan,” zegt Simons. Het voorstel ligt momenteel bij de toponymiecommissie voor advies.

Ook het lager gelegen deel van de Eeuwfeestlaan - aan de Beneluxfontein en de opgefriste rotonde - krijgt een nieuwe naam van schepen Coomans de Brachène. Ter gelegenheid van ‘70 jaar Benelux’ wordt het omgedoopt tot Beneluxplein. HUB

BRUZZ | VOORAAN

BRUSSEL KIEST 2018 WEER VLAAMSE SCHEPEN IN BERCHEM NAAR LIBERALEN

VGC wil diverser personeel De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) wil meer diversiteit in haar personeelsbestand om zo beter aan te sluiten bij de stad.

Momenteel is 12,5 procent van de VGC-medewerkers afkomstig van buiten de EU-15 (EU zonder voormalig Oostblok). Hoe hoger het niveau, hoe lager het aandeel personen met een buitenlandse herkomst, zo blijkt. Om de diversiteit te verhogen, keurde het VGC-college

12,5% van de VGC-medewerkers afkomstig van buiten de EU-15

onlangs een actieplan goed. Voor de nieuwe aanwervingen wordt gestreefd naar 35 procent werknemers die bij de geboorte geen Belg waren of die een ouder hebben die geen Belg was bij de geboorte.

De nieuwe diversiteitsambtenaar is belast met de uitvoering van het actieplan. De VGC telt alles tezamen een kleine 1.200 personeelsleden. HUB 25 APRIL 2018

I

7

8

I

25 APRIL 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Middagpauze De patron van Le Cirio in de Beursstraat komt tijdens de middagpauze van de arbeiders even kijken hoe de renovatiewerken in zijn bekende café vorderen. Het schitterende interieur - deels art nouveau, deel neorenaissance - wordt sinds maart gerestaureerd.

Volgens de planning gaat het café in de loop van mei weer open. © SASKIA VANDERSTICHELE

25 APRIL 2018

I

9

De week

Terugblik op het nieuws

Weg titel

Kiss-in

240.000

RSC Anderlecht hoeft niet langer te dromen van een 35ste landstitel. Paars-wit verliest woensdag met 2-1 op het veld van Standard en gaat zaterdag ook met 2-1 onderuit in Genk. Club Brugge telt nu al zeven punten meer dan Anderlecht.

Zo’n tweehonderd holebi’s en transpersonen komen zaterdag bijeen op het Beursplein voor een ‘kiss-in’. De deelnemers zwaaien met regenboogvlaggen en kussen elkaar als protest tegen het homofoob geweld eerder deze maand. Toen viel een groep jongeren twee jongemannen aan die hand in hand liepen.

Zoveel sigarettenpeuken haalt het netheidsinitiatief Leo Not Happy van straat in Brussel. De actie staat in het teken van de nationale Dag van de Netheid en wordt ook in Oostende, Antwerpen, Namen en Luik georganiseerd. In totaal worden zo’n 310.000 sigarettenpeuken van de Belgische straten geraapt.

N-VA VOERT LOKAAL CAMPAGNE MET FEDERAAL BELEID

Weinig namen, sterk merk

Federaal staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken steunt de Brusselse N-VAcampagne.

BRUZZ | DE WEEK

In minstens elf Brusselse gemeenten zal de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) zich aan de kiezer presenteren. De Vlaams-nationalistische partij heeft weinig namen om mee uit te pakken, maar rekent op de populariteit van de federale regeringsleden Jan Jambon en Theo Francken. — LAURENT VERMEERSCH EN MICHAËL MICHIELS

D

e N-VA komt al zeker op in elf van de negentien Brusselse gemeenten en stelde dinsdag haar lijsttrekkers voor. Daarbij enkele bekende gezichten, zoals Brussels gemeenteraadslid Johan Van den Driessche, maar ook heel wat onbekende nieuwelingen. N-VA moest dan ook op zoek naar vervangers voor enkele lijsttrekkers die in 2012 verkozen raakten, maar de partij ondertussen de rug toekeerden zoals Luc Demullier (Sint-Agatha-Berchem) en Dirk Berckmans (Molenbeek).

De partij vond de vervangers vooral in eigen rangen. Zo wordt de lijst in Berchem getrokken door Thomas Villa, N-VA-medewerker in het federaal parlement, en die in Molenbeek door Laurent Mutambayi, een (Franstalige) kabinetsmedewerker van federaal staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken. Mutambayi stond

10

I

25 APRIL 2018

eerder al op de Europese lijst, is van Congolese afkomst en liep in 2014 even in de kijker toen hij Francken bijstond tijdens de toelichting van zijn beleidsverklaring. Kort voordien had de staatssecretaris ophef veroorzaakt, omdat hij vragen had bij de meerwaarde van migranten van Congolese en Marokkaanse origine.

Dat de gemeentelijke lijsttrekkers vooral parlementsleden of medewerkers zijn, doet vermoeden dat het voor N-VA moeilijk blijft om kandidaten te vinden in Brussel, maar dat klopt niet, zegt Karl Vanlouwe, zelf senator en voor de tweede keer lijsttrekker in Ganshoren. “Wij hebben de wind in de zeilen en anders dan zes jaar geleden komen heel wat mensen zich aandienen om op een lijst te staan,” klinkt het. “Daarbij ook heel wat Frans- en anderstaligen. Alle Brusselaars die zich herkennen in ons programma zijn welkom.”

Ondanks de beperkte naambekendheid van de meeste lijsttrekkers hoopt N-VA op een beter resultaat dan zes jaar geleden. Toen kwamen de Vlaams-nationalisten op in tien gemeenten en haalden ze in totaal zes zetels. Deze keer dient de partij dus in elf gemeenten een lijst in en daar kunnen er tegen juni nog enkele bijkomen.

FRANSTALIGE KANDIDATEN Hoeveel Franstalige kandidaten uiteindelijk op de lijsten belanden, zal pas blijken in juni, als de volledige lijsten gecommuniceerd worden. Om beter te doen dan in 2012, mikt de partij in elk geval ook op Franstalige stemmen.

Uit opeenvolgende peilingen blijkt

al dat de populariteit van de N-VA bij Franstaligen aanzienlijk gestegen is sinds de federale regeringsdeelname van de partij.

Het is dan ook niet toevallig dat de lijsttrekker werden voorgesteld in het bijzijn van Theo Francken.

“Nationale kopstukken zoals Francken en Jan Jambon steunen volop de campagnes in Brussel,” zegt Cieltje Van Achter, Brussels parlementslid en lijsttrekker in Schaarbeek. “Wat Jambon realiseert met het Kanaalplan wordt overal goed onthaald, daar kunnen de Brusselaars van getuigen.”

Steunend op dat federale beleid is veiligheid een belangrijk thema voor N-VA. “We trekken naar de kiezer met de slogan Veilig thuis in

Man doodgeschoten

Laatste zet Courtois

Abdeslam schuldig

De politie schiet zondagavond een man dood in Schaarbeek. De 32-jarige M.F. verschanst zich in een appartementsgebouw in de Notelaarstraat en valt de politie aan. Hij overlijdt in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Volgens zijn oom kampte de man met psychische problemen.

Alain Courtois (MR) doet bij de komende gemeenteraadsverkiezingen een gooi naar de burgemeesterssjerp in Brussel-Stad. De eerste schepen en schepen van Sport trekt de lijst MR-Open VLD. Huidig schepen van Mobiliteit Els Ampe (Open VLD) krijgt de tweede plaats.

Salah Abdeslam en Sofien Ayari zijn schuldig bevonden aan moordpoging op het proces over de schietpartij in de Driesstraat in Vorst. Beide terroristen krijgen de maximumcelstraf van 20 jaar. De Brusselse correctionele rechtbank oordeelt dat ze zich hebben verzet tijdens de politie-inval op 15 maart 2016.

Ik wil niet dat hier een dode valt ERIC TOMAS ( PS )

BRUZZ | DE WEEK

burgemeester Anderlecht naar aanleiding van de rellen in de Peterboswijk (In Het Nieuwsblad)

Cartoon Wauter Mannaert

© PHOTONEWS

een welvarend Brussel,” aldus nog Van Achter. “We zetten dus in op dat veiligheidsgevoel en willen zo de verandering die we op nationaal niveau voeren, doortrekken in Brussel.”

Hoeveel zetels N-VA ook binnenhaalt in de verschillende gemeenteraden, de kans is reëel dat de partij straal genegeerd wordt bij de uiteindelijke meerderheidsonderhandelingen. Veel politici en partijen hebben medewerking met N-VA immers al bij voorbaat uitgesloten. Enkel de Franstalige liberalen van de MR staan duidelijk open voor samenwerking. In die zin is N-VA ook voor een stuk afhankelijk van het resultaat van haar federale regeringspartner.

25 APRIL 2018

I

11

Spreektijd

SPECIAL

Topman van Brussels gemeenschapsonderwijs neemt afscheid

‘Ik lig wakker van de radicalisering’ “Soms hebben we de neiging de lat te laag te leggen in het onderwijs.”

Vlak voor zijn pensionering zegt Jacky Goris, algemeen directeur van Scholengroep Brussel (GO!), nog eens waar het op staat. “Je moet kinderen omhoogtrekken. Ik pleit voor meer excellentie.”

— BETTINA HUBO EN STEFANIE NIJS, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

J

acky Goris heeft het drukker dan ooit deze laatste dagen.

Dossiers overdragen, afscheidscadeautjes in ontvangst nemen, kantoor opruimen. Wat hij zeker meeneemt zijn de drie zwart-witte portretten van zijn favoriete jazzmusici aan de muur: Miles Davis, Louis Armstrong en Charlie Parker. En ook de elegante vulpen met bijbehorende

12

I

25 APRIL 2018

“In Scholengroep Brussel is de politiek buiten de deur gebleven,” zegt Jacky Goris, afscheidnemend algemeen directeur van Scholengroep Brussel.

inktpot, die hij al twintig jaar in zijn bezit heeft en die een grotere vriend is dan de computer op zijn bureau.

Over enkele dagen neemt hij afscheid van Scholengroep Brussel, de onderwijsorganisatie die hij in 1999 uit de grond stampte. Een beetje zijn kind dus. Goris: “Maar het kind is ondertussen negentien jaar, volwassen. Ik denk dat Scholengroep Brussel er vandaag echt staat. We

hebben een organisatie gemaakt die de scholen veel werk uit handen neemt, zodat de directeurs zich kunnen focussen op hun kerntaken: leerlingen, leraren en ouders.”

Waarom besloot het gemeenschapsonderwijs destijds tot de oprichting van scholengroepen?

JACKY GORIS: Het Gemeenschapson-

derwijs is de opvolger van het

vroegere Rijksonderwijs, dat zeer gecentraliseerd was. Alles werd door de minister in Brussel bepaald. Bij de oprichting van het gemeenschapsonderwijs in 1988 koos men voor een tussenvorm.

Er waren wel schoolraden met adviserende bevoegdheden, maar de beslissingen werden nog altijd genomen door een centrale raad, die bovendien politiek was samenge-

BRUZZ | DE VERHALEN

nieuw tussenniveau, de scholengroepen. En de scholen zelf werden bevoegd voor het pedagogisch project en de aanwerving van leerkrachten.

Ook belangrijk: in Scholengroep Brussel is de politiek buiten de deur gebleven. Wij stellen schooldirecteurs aan op basis van hun competenties, niet hun politieke kleur.

Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel heeft de afgelopen dertig jaar een enorme evolutie doorgemaakt.

Hoe hebt u dat beleefd?

GORIS: Voor ik directeur werd van Scholengroep Brussel ben ik eerst nog acht jaar directeur van atheneum Emanuel Hiel geweest in Schaarbeek. Dat was eind jaren tachtig, op het moment dat de Nederlandstalige scholen in Brussel

het bijzonder moeilijk hadden. Ik kwam in Schaarbeek als een soort crisismanager. De school had net het atheneum van Brussel opgeslorpt omdat beide te weinig leerlingen hadden. Ook in het katholieke net gingen scholen dicht.

Dat veranderde compleet toen het Nederlandstalig onderwijs zich meer en meer openstelde voor anderstaligen. Plots was er een boom. Er waren 25 APRIL 2018

â–˛

steld. Na tien jaar bleek uit een evaluatie door Ernst & Young dat de centralisatie de creativiteit in de scholen fnuikte. Toen werd beslist om het gemeenschapsonderwijs anders te structureren. Het centrale niveau bleef alleen nog bevoegd voor de aan- en verkoop van de gebouwen en voor de pedagogische begeleiding. Het gros van de bevoegdheden ging naar een

I

13

Jacky Goris neemt afscheid

▲

extra scholen nodig. Ik heb de laatste jaren maar liefst zeven volledig nieuwe scholen geopend. En nog steeds is er een enorm capaciteitsprobleem, vooral in de driehoek Etterbeek-Oudergem-Elsene. Het atheneum van Etterbeek heeft tweehonderd leerlingen moeten weigeren voor het eerste jaar.

Nu wordt het Nederlandstalig onderwijs in Brussel grotendeels vanuit Vlaanderen georganiseerd.

Vaak is te horen dat het niet helemaal afgestemd is op de Brusselse realiteit. Moet er niet meer aansturing komen vanuit Brussel, of meer nog, een soort van Brussels onderwijs?

BRUZZ | DE VERHALEN

GORIS: Daar ga ik niet in mee. Ik wil de band met het Vlaams onderwijs niet lossen. Als gemeenschapsonderwijs moeten wij het onderwijs van de Vlaamse gemeenschap blijven. Bovendien hebben wij als scholengroep voldoende autonomie om Brusselse accenten te leggen. Zo zetten wij volop in op meertaligheid.

Dat is iets waarin wij ons in Brussel van de andere netten onderscheiden.

In bijna al onze secundaire scholen worden tegenwoordig herhalingsvakken in het Engels of het Frans gegeven. Maar we blijven Nederlandstalig onderwijs.

Het lerarenkorps komt echter voor een flink deel uit Vlaanderen en is hoofdzakelijk wit.

GORIS: Klopt, dat is nog steeds een probleem. Ik geloof sterk in de voorbeeldfunctie van allochtone leerkrachten. Jammer genoeg is de beheersing van het Nederlands daar vaak het probleem, maar ik heb de indruk dat we winst boeken.

Wij hebben wel al drie directeuren van allochtone afkomst. Onze scholen worden qua personeel diverser, maar veel te traag.

Als algemeen directeur van de scholengroep bent u verantwoordelijk voor meer dan vijftig basis- en secundaire scholen, goed voor bijna zestienduizend leerlingen. Waar lag u de afgelopen jaren van wakker?

GORIS: Ik lig wakker van de radicalisering. Die tendensen zijn hier duidelijker merkbaar dan in Vlaanderen. De invloed van het salafisme wordt niet kleiner. Ik denk dat wij als onderwijs van de Vlaamse gemeenschap de plicht hebben om daar onze voet tegen te zetten.

14

I

25 APRIL 2018

Wat kunnen jullie doen?

GORIS: Altijd maar opnieuw in dialoog gaan, met leerlingen, leerkrachten, als het moet ook met de ouders. Wanneer kinderen gepest worden omdat ze salami tussen hun boterhammetjes hebben, wat niet haram is, dan gaan we daarover in gesprek. Ook bij leerkrachten constateren we soms gedrag dat niet door de beugel kan. Als een leraar zegt dat vrouwen niet mogen voortstuderen, maar beter thuisblijven, dan grijpen we in. Het gaat trouwens niet alleen om de islamleerkrachten, ook de leerkrachten orthodoxe godsdienst zijn niet te onderschatten. We hebben voor die leerkrachten levensbeschouwing een colloquium over homoseksualiteit georganiseerd. Dat was niet gemakkelijk, wel noodzakelijk. Ook de gelijkheid man-vrouw is iets waarop we constant inzetten.

U nam twee jaar geleden, samen met de VUB, het initiatief om zelf Arabische lessen te geven en zo de jonge kinderen te onttrekken aan de nefaste invloed van de koranschooltjes. De cursus heeft succes, zo blijkt.

Heeft het ook effect gehad?

GORIS: De kinderen werden door hun ouders vaak in het weekend naar die garage-moskeeën gestuurd om Arabisch te leren. Maar ze krijgen er ook de conservatieve interpretatie van de Koran ingelepeld. Alle kinderen die die lessen nu bij ons volgen, gaan er volgens mij niet meer naartoe.

Denkt u dat het GO! en Scholengroep Brussel het hoofddoekenverbod kunnen volhouden? Er lopen ondertussen rechtszaken over deze kwestie.

GORIS: Ik denk dat we het verbod kunnen behouden in Brussel. Het heeft er niet alleen mee te maken dat we neutraal onderwijs willen aanbieden. De hoofddoek kan voor ons niet omdat wij vrezen dat meisjes zonder hoofddoek anders onder druk worden gezet. Dat willen we niet in onze scholen. Want dan komt de vrijheid van die kinderen in het gedrang.

U bent zelf vrijmetselaar. In welke mate heeft dat uw visie op onderwijs bepaald?

GORIS: Een vrijmetselaar verenigt

mensen: samenbrengen wat gescheiden is. Ik streef dan ook naar

“Het enige antwoord op sociale ongelijkheid is meer onderwijs, meer uren op school” JACKY GORIS DIRECTEUR SCHOLENGROEP BRUSSEL

een samenleving met een aantal basiswaarden van de verlichting, waarin iedereen bereid is met elkaar te leven ongeacht zijn religieuze of filosofische overtuiging. Voor mij is dat de perfecte metafoor voor het onderwijs in Brussel.

Het Pisa-onderzoek toont aan dat het Vlaams onderwijs een grote kloof vertoont tussen sterke en zwakke leerlingen, een grotere kloof dan in andere landen.

De thuisachtergrond blijkt ook erg bepalend voor de slaagkansen. Wat is de oplossing?

“Als kinderen gepest worden omdat ze salami tussen hun boterhammetjes hebben, grijpen we in” JACKY GORIS DIRECTEUR SCHOLENGROEP BRUSSEL

U wil ook geen aangepaste eindtermen voor Brussel. Maar uit de inspectierapporten van de afgelopen jaren blijkt dat het in Brussel veel lastiger is om de eindtermen te behalen.

GORIS: Het is evident dat het in een klas met veel nationaliteiten en andere talen moeilijker is. Toch moeten de eindtermen dezelfde zijn.

Maar hoe je die bereikt, met welke methodieken, dat is de vrijheid van elke inrichtende macht. Wij hebben de laatste jaren onze evaluatietechnieken aangepast, omdat we in een aantal scholen zagen dat de leerlingen het met de klassieke examens niet haalden. We zijn in de eerste graad van het secundair vooral met permanente evaluatie gaan werken. In de hogere jaren blijft het klassieke examen wel aanwezig, aangezien de leerlingen voorbereid moeten worden op hoger onderwijs.

Ook zetten we in op projectonderwijs en geïndividualiseerd onderwijs. Bij ons grote nieuwe project, Comenius in Koekelberg, wordt het schoolgebouw zelfs helemaal afgestemd op die manier van werken. De klaslokalen zijn direct verbonden met lokaaltjes waar kinderen aan zelfstudie kunnen doen en op hun eigen tempo kunnen werken.

Vindt u de opdeling tussen de drie onderwijsnetten nog relevant?

GORIS: Het enige antwoord op sociale ongelijkheid is meer onderwijs, de kinderen langer op school houden.

Mijn droom is altijd geweest om met huiswerkklassen te werken, om zelfs ’s morgens vroeg de kinderen al ontbijt te geven. Daar is natuurlijk allemaal geen geld voor. Als je bedenkt hoeveel kinderen naar school komen zonder gegeten te hebben, begrijp je beter hoe die leerachterstand ontstaat.

De CLB’s sloegen vorige week alarm wegens de sterke toename van leerlingen met gedragsproblemen.

GORIS: Bij ons valt dat nog mee, we hadden dit jaar een vijftal probleemgevallen, op veertienduizend leerlingen. Maar ik denk dat de toename die de CLB’s vaststellen te maken heeft met het M-decreet. Dat is veel te vlug doorgevoerd. Er moet aan gesleuteld worden, maar ik ben wel voorstander. Je moet kinderen zoveel mogelijk samen opleiden, anders raken de zwaksten nog meer achter. Tegelijkertijd moet je differentiëren en de lat zo hoog mogelijk leggen voor de excellente leerlingen. Soms verschuilt men zich achter de anderstaligheid of sociale

GORIS: De opdeling tussen de twee officiële netten – gemeentelijk en gemeenschapsonderwijs - is achterhaald. Dat moet één net worden, daarom niet allemaal gemeenschapsonderwijs. Voor ons is er wel één voorwaarde: de politiek moet erbuiten blijven. Dat is nu niet

het geval in het gemeentelijk onderwijs.

En het katholiek onderwijs?

Vanuit mijn filosofische overtuiging ga ik ervan uit dat er maar één onderwijsnet moet zijn, dat van de overheid. Ook omdat ik nu een enorme verspilling van mensen en middelen zie. Alles moet nu immers tweemaal georganiseerd worden.

Maar we leven in België, het katholiek onderwijs heeft een lange traditie. En ik merk dat hier in Brussel de verschillen steeds kleiner worden, bijna onbelangrijk. Het katholiek onderwijs neemt vaak dezelfde standpunten in en kampt met dezelfde problemen.

Uw opvolger is Jurgen Wayenberg, voorheen directeur van de Kunsthumaniora in Laken. Welke raad geeft u hem?

BRUZZ | DE VERHALEN

achterstelling van leerlingen om de lat lager te leggen. Je moet kinderen blijven uitdagen. Niet zeggen: een roman is te moeilijk, we nemen een stripverhaal. Je moet de kinderen omhoog trekken.

GORIS: Dat hij zijn eigen stijl moet ontwikkelen en geen kloon van mij moet willen zijn.

Hoe was u dan als leidinggevende?

GORIS: Ik hoor wel eens dat ik soms wat autocratische trekjes vertoonde (lacht). Ik vrees dat het een beetje waar is. Ik ben dan ook iemand van de vorige eeuw. Eindeloos palaveren is aan mij niet besteed. De zaken moeten vooruitgaan.

Waar gaat u zich nu mee bezighouden?

GORIS: Ik ben filosofie en godsdienstwetenschappen aan het studeren.

Daar ga ik mee verder: ik wil als atheïst proberen te achterhalen wat mensen ertoe brengt in een almachtig opperwezen te geloven. En ik ben een grote jazzfan. Nu kan ik eindelijk naar de jazzconcerten waar ik nooit de tijd voor had. Plus alle boeken lezen die op mij wachten.

Het onderwijs? Dat zal ik proberen los te laten. Ik ga zeker geen schoonmoeder spelen. Ik heb zelf ook nooit willen werken met een professionele schoonmoeder.

Jacky Goris geboren in 1951 licentiaat Germaanse VUB leraar Nederlands in Lier, Ekeren en Mechelen

directeur KA Emanuel Hiel Schaarbeek adviseur op kabinet Vlaamse ministers van Onderwijs Luc Van den Bossche en

Eddy Baldewijns 1999-heden: algemeen directeur Scholengroep Brussel woont in Weerde

25 APRIL 2018

I

15

Interview

SPECIAL

Guy Vanhengel, gepokt en gemazeld in het Brussels onderwijs

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Zet me voor een klas, en ik hou ze aan de waggel’ Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel kampt met een gigantisch plaatstekort. Maar nog niet zo gek lang geleden moesten scholen sluiten wegens te weinig leerlingen.

Minister Guy Vanhengel (Open VLD) gaat op tijdreis, naar de oorsprong én de toekomst van het Vlaams onderwijs in Brussel.

— STEFANIE NIJS EN STEVEN VAN GARSSE

A

ls het over Nederlandstalig onderwijs in Brussel gaat, is minister Guy Vanhengel (Open VLD) de geknipte gesprekspartner. Niet alleen is hij bevoegd voor onderwijs in het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), hij heeft zijn hele schoolcarrière in Brussel doorlopen en stond er ook zelf voor de klas.

Vandaag staat hij voor de grote uitdaging om het capaciteitsprobleem van de Vlaamse scholen in Brussel aan te pakken. Geen nieuwe bezigheid voor Vanhengel: al vanaf zijn aanstelling in 2000 is hij aan het bouwen geslagen. Maar hijzelf komt uit een tijd waarin Nederlandstalig onderwijs op sterven na dood leek.

16

I

25 APRIL 2018

U ging naar school in Schaarbeek, in de jaren zestig. Hoe was dat?

GUY VANHENGEL: Ik ben begonnen in de kleuterklassen van het Institut de la Sainte Famille. Franstalig

onderwijs, omdat mijn leeftijdsgenoten om de hoek ook Franstalig waren. Mijn moeder kon dan samen met de buurvrouw de kinderen naar de kleuterafdeling brengen.

Daarna ben ik naar de Nederlandstalige school Champagnat gegaan, op dezelfde site. Een uitzonderlijke keuze, want in die tijd stuurden veel Nederlandstalige Brusselaars hun kinderen naar het Franstalig onderwijs. Mijn moeder, een echte Schaarbeekse, was overigens een van de weinige tweetalige Brusselaars die in het Nederlands naar school waren gegaan.

Het aantal leerlingen in Vlaamse scholen was toen al aan het slinken.

Ook omdat er in die periode minder

“Ik heb één doelstelling: dat jongeren op hun achttiende drie talen beheersen” GUY VANHENGEL © PHOTONEWS

BRUSSELS MINISTER

kinderen geboren werden. Mijn middelbare school, eerst Champagnat, maar later omgedoopt tot Erasmuscollege, is ter ziele gegaan door een gebrek aan leerlingen.

Waren er toen ook tweetalige scholen?

VANHENGEL: Nee, tweetalige scholen

als pedagogisch project hebben nooit bestaan. Wel waren er vaak twee scholen op dezelfde site. Frans- en Nederlandstalig, onder dezelfde directeur. We hadden geen gemeenschappelijke lessen, maar we speelden wel samen.

Er was dus meer contact dan nu.

In 1971 wordt de zogenoemde liberté du père de famille ingevoerd – onderwijs was toen nog een nationale bevoegdheid. Ouders konden daardoor kiezen in welke gemeenschap hun kind naar school ging, los van hun eigen thuistaal.

VANHENGEL: Daar is flink wat

politieke discussie over geweest. De militante Vlaamse kant was tegen die ‘vrijheid van het gezinshoofd’. Ze vreesden dat er nog meer Nederlandstaligen voor het Franstalig onderwijs zouden kiezen, dat de Brusselse bevolking nog meer zou verfransen. Voor de radicale Franstaligen was het dan weer een

Guy Vanhengel

Toen

BRUZZ | DE VERHALEN

Meteen na zijn afstuderen als onderwijzer, kan Vanhengel aan de slag in de Kakelbontschool bij het Atomium.

Ook in 2018 poseren de leerlingen van Kakelbont nog graag onder de beroemde bollen.

© GUY VANHENGEL

geen evidentie. Nederlandstaligen die goed Frans kenden, deden daar trouwens lustig aan mee.

Verwonderlijk dat u daardoor zelf geen flamingant bent geworden.

VANHENGEL: Oh, ik ben wel een

flamingant. Maar ik ben dat anders.

Ik ben een cultuurflamingant. Het nationalistische flamingantisme stuurt aan op onafhankelijkheid.

Cultuurflaminganten zijn in de eerste plaats voorvechters van de

▲

slag die ze thuishaalden. Ironisch genoeg zal later net die liberté du père de famille ervoor zorgen dat veel Franstaligen hun kinderen naar een Vlaamse school sturen.

In die tijd waren er nog veel communautaire spanningen. Een deel van de Brusselse Franstaligen deed heel laatdunkend over les paysans flamands. Communautaire ‘plagerijen’ waren schering en inslag.

Mijn identiteitskaart in het Nederlands aanvragen bijvoorbeeld, was

©KAKELBONTSCHOLL

25 APRIL 2018

I

17

DIFFERENCE DAY’18

BOZAR MAY 3RD FREE ENTR ANCE

Patronage:

Organising Partners:

Gold Partners: European Commission, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Nationale Loterij/Loterie Nationale, Vlaamse minister van Media, Sven Gatz Media Partners: BRUZZ, De Persgroep, IPM Group, Kinepolis, Mediahuis, Mediafin, Rossel & Cie, Roularta, RTBF, Sud Presse, VRT

DifDay18 Ad-H 215x290.indd 1

20/04/2018 15:52

▲

Nederlandse taal en cultuur.

Mensen aansluiting laten vinden bij onze gemeenschap, daar gaat het mij om.

decennia konden we niet meer volgen (lacht).

Hoe is die kentering er dan gekomen?

VANHENGEL: Onderwijs werd

VANHENGEL: Ik schreef toen voor Het

Laatste Nieuws, ik heb die gemeenteraden nog bijgewoond. De school op de Helmetsesteenweg was de laatste gemeenteschool die moest sluiten. Er zaten maar zeven leerlingen meer. Toenmalig burgemeester Roger Nols (FDF) provoceerde graag en er was veel protest. Maar je kan toch moeilijk een school met zeven leerlingen rechthouden?

Was de nationale politiek er bezorgd over dat de Nederlandstalige scholen in Brussel wegkwijnden?

gesplitst over de twee gemeenschappen en beide groeiden uit elkaar. Het Franstalig onderwijs wilde van ieder kind een Molière maken, van vreemde talen hadden ze een afkeer.

Vlaams onderwijs daarentegen zette in op meertaligheid.

In het begin was dat geen probleem. Maar dan kwamen de migratiestromen uit alle hoeken van de wereld, Brussel kreeg het statuut van Europese hoofdstad. In dat kosmopolitische kader groeide de noodzaak om niet twee, maar drie talen te beheersen. Nederlandstalig onderwijs, met zijn openheid, heeft dus steeds meer aantrekkingskracht op de nieuwe Brusselaar. Met een absoluut hoogtepunt de voorbije tien jaar.

En dan zijn we beginnen te bouwen, bouwen, bouwen.

VANHENGEL: Nee, alleen de vrije

Ondertussen was u Brussels minister en voorzitter van het VGC-college geworden.

VANHENGEL: Inderdaad. Mijn eerste

grote werven waren Sint-Joost-aanZee en Sint-Ursula in de Maritiemwijk in Laken, vijftien jaar geleden.

Een katholieke en een openbare school. In Sint-Ursula stond een paal in het midden om te vermijden dat het plafond naar beneden kwam, in Sint-Joost-aan-Zee regende het binnen. Gaandeweg hebben we de infrastructuur pico bello in orde gebracht.

U maakt er een punt van om het katholieke net en het gemeenschapsnet gelijk te behandelen.

VANHENGEL: Je moet respect tonen

voor iedereen die in de samenleving een maatschappelijke opdracht vervult. Problematisch zou zijn als het ene net tegenover het andere niet dezelfde verantwoordelijkheid zou nemen.

Het katholiek onderwijs in Brussel heeft dat een tijdje gedaan: alleen maar de beste leerlingen, de kersjes van de taart plukken. Want andere leerlingen waren niet Vlaams en niet katholiek. Dat heeft ertoe geleid dat het Heilig Hartcollege destijds gesloten is. Toen besefte ik dat het de verkeerde kant uitging.

Ik ben in die tijd op audiëntie geweest bij kardinaal Danneels. Ik stelde hem voor de keuze: ofwel houden jullie deze elitaire opstelling aan, maar dan ga ik meer inzetten op openbare scholen. Want alle kinderen hebben recht op degelijk

2000-2001

34.296 leerlingen

83,3%

Totaal: 205.199 leerlingen

170.903 leerlingen

44.137 leerlingen

82,5%

Totaal: 252.283 leerlingen

208.146 leerlingen

VANHENGEL: Ik kom zelf natuurlijk

uit het onderwijs, ik heb twee jaar lesgegeven in de Kakelbontschool in Laken. En van mijn 16de tot mijn 22ste begeleidde ik naschoolse activiteiten. Nu nog kan je me voor eender welke klas zetten: ik hou ze aan de waggel (lacht).

mio euro

heeft de VGC geïnvesteerd in onderwijs (2000-2018). Dat is zonder de investeringen van de Vlaamse Gemeenschap en zonder publiek-private schoolbouwprojecten van de VGC (ca. 150 miljoen euro).

2016-2017

17,5%

Hoe is bij u het inzicht gekomen om voluit op onderwijs in te zetten?

347

Verhouding leerlingen Nederlandstalig / Franstalig onderwijs 16,7%

onderwijs. Ofwel nemen jullie je rol op, zelfs met kinderen van andere origine. (imiteert) ‘Meneer Vanhengel,’ zei hij toen, ‘het sluipend gif kruipt tot in onze rangen,’ verwijzend naar de xenofobie in de scholen.

Hij heeft uiteindelijk zijn kar gekeerd en kwam mee de Sint-Ursulaschool openen in de Maritiemwijk.

En nu gaat het vrije net er à fond voor, net zoals het gemeenschapsen het gemeentelijk onderwijs.

▲

schoolkeuze tussen katholiek en officieel onderwijs was van belang.

Toen was onderwijs nog een nationale bevoegdheid, met één minister voor Frans- en Nederlandstalig onderwijs. Alleen voor de cultuurflaminganten in de regering was dat een bekommernis.

Wél bekommerd daarover was de Nederlandstalige Cultuur Commissie (NCC) in Brussel, de voorloper van de VGC. De man die daar aan de kar trok, was Hugo Weckx (CD&V).

Vanaf eind jaren zeventig voerde hij jaar na jaar campagne voor Vlaams onderwijs, even alomtegenwoordig als Coca-Cola. In eerste instantie was dat om de Nederlandstaligen te overtuigen. Maar na een paar

De hogere jaren van de middelbare school gaat Guy Vanhengel naar de Karel Bulsschool, vlak bij de Zavel. Daarna studeert hij aan de gelijknamige normaalschool.

BRUZZ | DE VERHALEN

In de jaren zeventig-tachtig kende het Nederlandstalig onderwijs in Brussel zijn dieptepunt. Scholen moesten sluiten door een tekort aan inschrijvingen, waaronder ook de Vlaamse gemeenteschool in Schaarbeek. Hoe heeft u dat beleefd?

© PHOTONEWS

Nederlandstalig onderwijs onderwijs

Franstalig onderwijs

© VLAAMSE GEMEENSCHAP PERSPECTIVE BRUSSEL/BISA, INFOGRAFIEK: BRUZZ

25 APRIL 2018

I

19

Guy Vanhengel

▲

Groei Nederlandstalig onderwijs

Volgens de liberale filosofie is onderwijs het begin van alles.

Niet je afkomst, maar je toekomst telt. Alle Brusselse ketten, ongeacht hun taal of kleur, moeten dezelfde kansen krijgen om zich te ontplooien.

30.505 leerlingen 32.000 30.000 28.000 26.000

BRUZZ | DE VERHALEN

Denkt u dat dat zal lukken, om die grote vraag bij te benen?

VANHENGEL: Tachtig procent van de

Brusselse leerlingen gaat nu naar het Franstalig onderwijs. En ik denk dat er van die groep nog veel naar het Nederlandstalige net willen komen.

Een moeilijke oefening, maar ik ben bereid om die aan te gaan.

20.000 18.000

14.000 12.000 10.000

Nederlandstalig kleuter- en basisonderwijs

Bron: Vlaamse Gemeenschap. Infografiek: BRUZZ

Destijds hebben we middelen toegevoegd uit de dotatie van de VGC vanuit het Brussels Gewest. Voor iedere 80 euro die de Commission communautaire française (COCOF) krijgt, gaat er 20 naar de VGC. Dat geld hebben we in een fonds gestort om scholen te kunnen bijbouwen (zie kader p.19).

En daarnaast zitten er ook publiek-private projecten in de pijplijn, zoals de geplande Comeniusschool in Koekelberg. Die betalen we af op een termijn van dertig jaar.

De Brusselse academici achter het Marnixplan, zoals professor Philippe Van Parijs, pleiten voor een Brussels meertalig onderwijs. Bent u daarvoor te vinden?

VANHENGEL: Ik heb één doelstelling

voor het Nederlandstalig onderwijs in

GUY VANHENGEL

20

I

25 APRIL 2018

Nederlandstalig secundair

Evolutie aantal leerlingen in het Nederlandstalig kleuter- en basisonderwijs versus Nederlandstalig secundair onderwijs in Brussel.

“Tweetalige scholen bestonden niet, maar we speelden wel samen. Er was meer contact dan nu” © PHOTONEWS

13.632 leerlingen

16.000

00 20 -20 01 01 20 -20 02 02 20 -20 03 03 20 -20 04 04 20 -20 05 05 20 -20 06 06 20 -20 07 07 20 -20 08 08 20 -20 09 09 20 -20 10 10 20 -20 11 11 20 -20 12 12 20 -20 13 13 20 -20 14 14 20 -20 15 15 20 -20 16 16 -2 01 7

dingen financieel of intellectueel niet kunnen, zou je hun kinderen ontzeggen om dat wel te leren? Dat revolteert mij in die discussie over voorrangsregels.

De N-VA wil bijvoorbeeld voorrang geven in het secundair onderwijs, in functie van een attest Nederlands van de ouders. Maar die kinderen hebben al kleuter- en lager onderwijs doorlopen. Ze kennen al Nederlands, al dan niet met een accentje. Je kan toch niet zeggen: ‘jouw papa spreekt Nederlands dus jij mag eerst - de rest zullen we later wel zien?’ Die kinderen moeten allemaal kunnen doorstromen.

In het kleuter- en lager onderwijs heeft die voorrangsregel wel zin. Je staat dan nog aan het begin van het traject. Het zou jammer zijn als ouders die Nederlands spreken, hun kind naar een Franstalige school moeten sturen door plaatsgebrek.

Trouwens, die voorrang zou niet nodig zijn als er genoeg bijgebouwd kan worden, zodat het aanbod groter is dan de vraag.

22.000

20

VANHENGEL: Omdat ouders bepaalde

24.000

Aantal leerlingen

Hoe staat u dan tegenover de voorrangsregels voor Nederlandstaligen?

BRUSSELS MINISTER

Brussel: dat jongeren op hun achttiende drie talen beheersen.

Daarmee zit ik helemaal op dezelfde lijn als Van Parijs.

Maar een apart Brussels onderwijs? In een ideale wereld ben ik daarvoor. Helaas vertrek ik niet van een wit blad. Ik heb een eerste poging gedaan met mijn tweetalige lerarenopleiding, een samenwerking tussen de Haute-Ecole Francisco Ferrer van Brussel-Stad en de Erasmushogeschool. Dat curriculum samenvoegen, heeft ons maar liefst drie jaar voorbereiding gekost.

Maar een eigen Brussels onderwijs, dat krijg je nooit gestemd in het Vlaams of Waals parlement.

©GUY VANHENGEL

U zit nogal gewrongen: u kan wel scholen bijbouwen, maar decretale bevoegdheden voor leerprogramma’s liggen bij Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. Is dat niet frustrerend?

VANHENGEL: U vraagt of ik geen

minister van Onderwijs wil worden?

Ja, met plezier (lacht). Ik beloof twee dingen. Eén, ik vind niets nieuws meer uit, behalve hier voor Brussel.

Hervormingen, dat zijn de mensen zo beu als koude pap. En twee, ik vind geen enkel nieuw formulier meer uit.

Want dat frustreert mij, de overlast aan administratie belemmert scholen om gewoon fijn hun job te doen. ©CHAMPAGNARD

BRUZZ | DE VERHALEN

Guy Vanhengel

De jonge Guy Vanhengel loopt school in de Nederlandstalige basisschool Champagnat (boven), een school die ook vandaag nog bestaat (onder).

25 APRIL 2018

I

21

Onderwijs

SPECIAL

Portret van een directeur op leerkrachtenjacht

‘Het lerarentekort is weer helemaal terug’ Wanhopig wordt ze er soms van. Leerkrachten voor Brussel zijn opnieuw zo moeilijk te vinden dat Karlien Tiebout ze tot in Oostende gaat zoeken. Toch doet de kersverse directeur van basisschool Vier Winden haar job graag.

BRUZZ | DE VERHALEN

— KRIS HENDRICKX

22

I

k hoor mezelf soms bezig aan de telefoon tegenover kandidaat-leerkrachten. ‘O maar, de treinverbinding uit Oostende is heel goed hoor. Met wat geluk is het van deur tot deur maar twee uur.’

Nadien vraag ik me dan af waar ik mee bezig ben.”

Karlien Tiebout is sinds dit jaar pedagogisch directeur in de Vier Winden Basisschool in hartje Oud-Molenbeek, na een carrière als leerkracht in dezelfde school. De 33-jarige woont niet ver van haar werkplek, nabij Ribaucourt. Op onze afspraak tijdens de paasvakantie arriveert ze met de fiets, op het soort tweewieler dat verre reizen op pedaalkracht verraadt.

Dat ze ooit directeur wou worden, wist Tiebout al langer. “Ik heb altijd al graag nagedacht en gediscussieerd over onderwijs. Ik had dat ook nodig naast mijn bezigheden als leerkracht.

Nu de kans er was heb ik ze gegrepen. Al mis ik mijn klas erg.”

Briefjes aan de muur van haar kantoor tonen dat de kinderen haar niet vergeten zijn. ‘Je bent de allermooiste directeur.’ Het is maar een van de complimenten die leerlingen neerpenden.

Tiebout is deel van een directeursduo. Zij heeft een voltijdse functie en naast haar staat nog een halftijdse zakelijke directeur. In theorie moet die rolverdeling haar toestaan om zich helemaal te

I

25 APRIL 2018

concentreren op de uitdagingen van een erg diverse basisschool in het Brusselse. In de praktijk lijkt het meer alsof ze een rekruteringsbureau voor leerkrachten runt.

SMELTFOTO “We zitten opnieuw met een nijpend lerarentekort in Brussel, zoals dat ook al rond 2010 het geval was,” vertelt de dertiger. Tiebout weet waarover ze spreekt. Een achttal jaar geleden was ze al een van de trekkers van SPAAK, een groep leerkrachten die meer aandacht wou voor het gebrek aan onderwijzend personeel in het gewest.

“Zodra er iemand wegvalt, begint de ellende.In de herfst had ik een vacature die ik via álle mogelijke kanalen verspreid heb. Ik heb voormalige studiegenoten gecontacteerd, een foto laten maken van de klas die kandidaten moest doen smelten. Weet u hoeveel sollicitaties ik gekregen heb van mensen met een pedagogisch diploma? Nul!” Noodgedwongen moet Tiebout dus mensen in dienst nemen zonder onderwijsdiploma. Of erg ver gaan zoeken, zoals in Oostende. De school moest ook al twee klassen samenzetten, omdat er geen leerkracht was. “Het doet pijn om te zien dat leerlingen wekenlang zonder leerkracht zitten. Ze hebben recht op die lessen, en een lange tijd onderbreking slepen ze vaak nog een hele

tijd mee in hun schoolcarrière.”

Het lerarentekort in Vier Winden is geen uitzondering. De directeur hoort van andere scholen gelijkaardige verhalen. Een telefoontje naar het kabinet van de Onderwijsminister leert dat leraren in Brussel inderdaad opnieuw een schaars goed worden.

Het kabinet wijst op de conjunctuur: gaat het economisch beter, dan kiezen minder mensen voor onderwijs en omgekeerd. Tiebout zag nog een ander fenomeen: de aanslagen. “Het is misschien beroepsmisvorming, maar het eerste wat ik dacht bij de aanslagen was: ‘Fuck, nu moeten we weer vanaf nul beginnen.’ Dat is ook gebleken. Vorig jaar hebben we meteen ons pere gezien. Mensen die voordien al met twijfels zaten over Brussel, blijven nu helemaal weg.”

ANDERE STAGE Ziet Tiebout ook oplossingen? “De meeste tekorten ontstaan omdat er iemand wegvalt, vaak door ziekte. Ik denk dat je daar iets kan aan doen door mensen beter voor te bereiden op het klasmanagement, op hoe je met leerlingen omgaat. Want daar gaat het vaak fout. Ik zou de stage en opleiding radicaal omgooien. Stuur aspirant-leerkrachten bijvoorbeeld een heel jaar verschillende dagen per week naar een school in plaats van ze even in het bad te gooien. Zo kunnen ze groeien, in het begin veel met de ogen stelen als observator en dan gaandeweg meer verantwoordelijkheid opnemen.”

De jonge directeur kijkt ook reikhalzend uit naar het moment waarop er meer Brusselaars voor de klas zullen staan. “Uit het Nederlandstalig onderwijs komen nu heel wat jongeren met een anderstalige achtergrond, maar die vind je zelden terug voor de klas. Deels omdat hun ambitie niet daar ligt, maar vaak

Karlien Tiebout, gedreven directeur in Molenbeek, zou graag meer Brusselaars voor de klas zien staan.

blijkt taal ook een obstakel, zelfs als ze een diploma middelbaar onderwijs hebben. Een schakeljaar dat op taal focust, is misschien een oplossing.”

Tiebout pleit er ook voor om jongeren met een diverse achtergrond en onderwijspotentieel actief op te speuren en te begeleiden. “Een soort headhunting, ja. Die mensen kunnen dan weer als rolmodel dienen voor anderen in hun omgeving.”

Wat in het lerarenkorps nog niet lukt, werkt wél bij de leerlingen en in de ouderraad. De voormalige concentratieschool Vier Winden heeft er een mix van kinderen met een Nederlandstalige en anderstalige achtergrond, van laag- en hoogopge-

voorkeur ingeven, maar het blijft toch bang afwachten of dat iets oplevert.”

“Het doet pijn om te zien dat leerlingen wekenlang zonder leerkracht zitten” KARLIEN TIEBOUT DIRECTEUR VIER WINDEN BASISSCHOOL

© IVAN PUT

leide ouders ook. Geen evidentie in hartje Oud-Molenbeek.

“Hoe we dat klaargespeeld hebben?

Het begon allemaal met enkele pionierouders, die voor zichzelf beslist hebben dat ze een buurtschool voor hun kinderen belangrijk vonden. Die mensen hebben niet eens echt afgesproken met gelijkgezinden, maar ze hebben de deur voor navolging wel opengezet. Onze vroegere directeur Dirk Letens heeft zeker ook een rol gespeeld. Hij kon mensen echt enthousiast maken voor deze school.”

“En dan hadden we nog geluk met de timing. Wie dat wou, kon toen nog samen met andere ouders afspreken om samen naar één school te gaan.

Sinds het nieuwe onlinesysteem is dat veel moeilijker. Je kan nu wel dezelfde

Diversere klassen betekent meer moedertaalsprekers, maar vooral ook een betere afspiegeling van de stad, vindt Tiebout. “We zijn nu een echte minimaatschappij. Een basisschool speelt daarin een belangrijke rol. Voor veel kinderen zal dat de enige periode in hun leven zijn met zoveel diversiteit.” De nieuwe mix in Vier Winden brengt overigens ook nieuwe uitdagingen mee. “Meer Vlaamse kinderen van hoogopgeleiden betekent ook dat we minder middelen krijgen voor extra begeleiding. Terwijl lesgeven met die nieuwe diversiteit daarom niet makkelijker wordt.”

Ook alle ouders betrekken – van de laagopgeleide hoofddoekmama tot de Vlaamse tweeverdieners - is geen sinecure. “Voor je het weet, laat je je leiden door één soort ouder met hetzelfde Vlaamse referentiekader. Je moet je voortdurend afvragen of je iedereen wel meehebt. We hebben zo al boeiende discussies gehad, over wat de kinderen te eten krijgen bijvoorbeeld. Marokkaanse moeders die vinden dat bij een schoolfeest ook een bakje frieten hoort. Vlamingen die zweren bij biologische groente als vieruurtje. Dat soort dingen.”

Het gesprek zit erop. Tiebout heeft al een nieuwe afspraak: een leerkracht die van functie verandert om de steeds veranderende personeelspuzzel toch maar te doen kloppen. Paasvakantie of niet, het rekruteringsbureau blijft draaien.

BRUZZ | DE VERHALEN

NIEUWE MIX

140-tal vacatures in Nederlandstalig onderwijs De verschillende scholen bieden momenteel ruim 140 vacatures aan voor leraars in basis- en secundair onderwijs.

Verschillende spelers in het Brusselse onderwijs bevestigen dat het lerarentekort stijgt.

Op de VDAB-site staan vandaag meer dan 140 vacatures voor leerkrachten in Brusselse scholen.

Een beperkt deel daarvan is mogelijk geen reële

vacature omdat de school in kwestie al weet wie ze kan invullen. Maar ook met die kanttekeningen blijven het veel openstaande jobs.

Het onderwijscentrum Brussel bevestigt dat er steeds meer signalen zijn van een lerarentekort.

Ook het Lokaal Overlegplatform voor het Brusselse basisonderwijs heeft weet van het fenomeen. “Verschillende

fenomenen maken de situatie moeilijk,” zegt voorzitster Nadine Engels. “Enerzijds komen er 500 tot 1.000 plaatsen bij per jaar en heb je dus méér leerkrachten nodig.

Aan de andere kant zie je dat er net minder studenten starten in de lerarenopleiding in heel Vlaanderen.”

Een bijkomend probleem is dat leerkrachten vaak niet erg lang in Brussel

blijven. “We hebben eigenlijk meer mensen nodig die hier ook wonen en bijvoorbeeld uit het Nederlandstalig onderwijs komen,” zegt Engels. “Vlamingen die hier komen werken, vertrekken vaak al na een paar jaar. Daardoor heb je niet enkel een tekort aan mensen, maar ook te veel beginnende leerkrachten en wissels die niet goed zijn voor de stabiliteit.”

25 APRIL 2018

I 23

Opinie

Forum

Kunnen wilde bijen én honingbijen naast elkaar leven?

‘Alle bijen zijn gelijk’ “Hoe kom je erbij om honingbijen en wilde bijen als concurrenten van elkaar zien in Brussel? Een lastercampagne die de pers al te gretig overneemt,” stellen Jacques Dujardin en Yves Van Parys van Bruxelles m’Abeilles. “Red ze allebei.”

BRUZZ | DEBAT

— JEAN-MARIE BINST

24

A

lle problemen over overleving van bijen, zouden de schuld zijn van de ‘overaanwezigheid’ van imkers en bijenkasten in de stad. Dat beweert toch het imkerbedrijf Biodiversity waaraan de pers altijd refereert - maar waarvan het labo gesponsord werd door Bayer.

Of waarmee ULB-professor Nicolas Vereecken uitpakt, een grote lobbyist, al levert hij ook goed werk,” zo stelt Yves Van Parys, imker en veertig jaar actief geweest bij de Milieudiensten van Brussel-Stad en Jette.

Hij breekt samen met Jacques Dujardin, kunstenaar en imker een lans voor de evenwichtige bijenpopulatie in de stad. De 125 jaar oude vereniging Bruxelles m’Abeilles, waarin ze actief zijn, volgt hen daarin.

“Met cijfers van de bijensterfte willen we dat misverstand voor goed en altijd wegslingeren,” zegt Van Parys. Op 18 mei wordt het resultaat van de Brusselse bijentelling van september 2017 tot april 2018 bekendgemaakt in het cultuurcentrum Bruegel. Er wordt gevreesd voor het ergste cijfer ooit, net op het moment dat de voorjaarstentoonstelling De laatste imker

I

18 APRIL 2018

van Dujardin loopt. “De telling in Brussel kadert in een verplichting van Europa, maar wij zullen nog meer gegevens verzamelen. Er zijn rond de vijfhonderd bijenkasten in het Brussels Gewest geplaatst. Het sterftecijfer heeft de jongste jaren ups and downs gekend. Maar nu wordt het alle hens aan dek. Na pieken en dalen, wordt verwacht dat een op de drie bijen deze winter doodging, ondanks de bijvoeding door de imker. Dat is weinig rooskleurig voor de bijenpopulatie.”

Een bijenkast telt ongeveer zestigduizend bijen in de zomer

(een bij leeft maar zes weken). Na de winter is het hopen op overlevers, in het beste geval zijn dat er een twintigduizend.

Dujardin: “De klimaatverandering, ziektes en pesticiden zijn de basisoorzaken van de terugval van het aantal bijen. De concentratie van pesticiden ligt in private tuinen negen- tot tienmaal hoger dan in landbouwzones.”

“Bordelaise pap wordt nu verboden, maar een allesdoder als Round Up mag gekocht worden (maar niet privé gebruikt, wel door professionelen, red.). De overheden staan pesticidengebruik niet toe, maar de grond is al jaren bezoedeld en in de stad wordt minder op het gebruik gelet dan op de buiten.

“Als de imker de honingbij niet verzorgt, zal ze grotendeels verdwijnen” IMKERS BRUXELLES M’ABEILLES

JACQUES DUJARDIN

YVES VAN PARYS

Driemaal meer spuiten om zeker alle onkruid te hebben geweerd, lijkt de norm in de stad. De ecologische tegenbeweging van permacultuur is van een te recente datum om al voldoende effect te hebben. Het kwaad is al lang geschied. De natuur draagt de gevolgen met zich mee.”

“In België komen ongeveer 385 soorten wilde bijen voor, waarvan een 120-tal in Brussel gedijen,” zegt Van Parys. “En toch spreekt men altijd over de honingbijen, als een soort ‘gedomesticeerde’ insectensoort die de andere verdringt. Alsof andere dieren waaraan kasten worden aangereikt om te overleven als ‘gedomesticeerd’ moeten worden gezien. Vleermuizen krijgen toch ook kasten? Zijn ze daarom tam? Die term maakt de honingbij zwart. Als de imker de honingbij niet verzorgt, zal ze grotendeels verdwijnen. Het probleem wordt dan om van een te kleine populatie weer genoeg bijen te krijgen.”

SOCIAAL GEDRAG En wat is dan het verschil, zijn het concurrenten van elkaar? “De honingbij heeft net als de wilde bij een grote functie in de bevruchting van het plantenrijk,” zegt Van Parys.

“Wilde bijen nestelen zich apart in oude, rottende stammen en bovengronds (30 procent) of onder de

lezersbrieven@bruzz.be

De week

Terugblik op het nieuws

Fietstelpalen

Goede paasvakantie

13.000

Union gered

Minisloppenwijk

Valkje in Ukkel

Het gewest plaatst extra fietstelpalen, onder meer aan Van Praet, in de Graystraat en langs de Vorstlaan. De eerste fietstelpaal in de Wetstraat registreerde sinds begin dit jaar al meer dan 150.000 passerende tweewielers.

De toeristische sector heeft een prima paasvakantie achter de rug. Tijdens het eerste weekend noteren hotels een bezettingsgraad tot 90 procent en meer. Onder de bezoekers veel Brazilianen, Chinezen, Russen en Indiërs.

In 2016, het jaar van de aanslagen, kreeg het toerisme rake klappen, maar de sector heeft zich herpakt.

De twaalfde editie van het gratis circusfestival Hopla van 9 tot 15 april is goed voor meer dan 13.000 bezoekers. Na een passage in verschillende wijken, strijkt het festival neer op en rond de Vismarkt. In totaal zijn er zestien voorstellingen en tal van randactiviteiten.

Voetbalclub Union verzekert zich na een zenuwslopende zege (0-1) bij directe degradatieconcurrent Tubeke van een nieuw seizoen in 1B. Zonder tegenslag bij de renovatiewerkzaamheden kan Union volgend seizoen bovendien opnieuw in het vertrouwde Dudenpark spelen.

Roemenen richten met de bouw van een tiental houten hutjes aan het Noordstation een minisloppenwijk in. De gemeente vraagt de eigenaar om de site, gelegen naast de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, vrij te maken.

Naar jaarlijkse traditie broeden slechtvalken hun eieren uit in de toren van de Sint-Michiels-enSint-Goedelekathedraal, maar ook op andere hoge gebouwen in Brussel. Het eerste valkje werd afgelopen week geboren in de Sint-Jobkerk in Ukkel.

SNELHEIDSBEPERKING MOET OOK

De verplichting om passief te bouwen is een goeie zaak, geen rem op innovatie.

Integendeel

AFGEDWONGEN WORDEN

Zin en onzin van zone 30

n een dichtbebouwde stedelijke context zijn er tal van objectieve argumenten om de invoering van een zone 30 te rechtvaardigen.

Eerst en vooral op het vlak van verkeersveiligheid. De vertraging van het autoverkeer kan het aantal verkeersdoden namelijk drastisch verminderen. Wie aangereden wordt met 30 kilometer per uur heeft 90 procent overlevingskans. Met 50 kilometer per uur is dat slechts 20 procent.

Daarnaast hebben verkeersdeskundigen en mobiliteitsexperten al gewezen op tal van andere voordelen. Trager rijden in combinatie met minder nodeloos optrekken en afremmen kan leiden tot minder vervuiling, minder lawaaioverlast en zelfs vlotter verkeer. Een zone 30 kan ook sluipverkeer ontmoedigen en is in het voordeel van alternatieven zoals de fiets en het openbaar vervoer.

De zone 30 is kortom een maatregel die niet alleen de verkeersveiligheid, maar ook de leefbaarheid en dus de aantrekkelijkheid van de stad ten

10

ARCHITECTE CHRISTINE CONIX

Na bijna twee decennia politiek getouwtrek zetten enkele gemeenten serieuze stappen richting een veralgemeende snelheidsbeperking tot 30 kilometer per uur. Vraag is of de naleving ook zal worden afgedwongen met een aangepaste weginrichting en de nodige controles. — LAURENT VERMEERSCH

I

I

(in La Libre Belgique)

Cartoon Wauter Mannaert

Een zone 30 zonder flankerende maatregelen, maakt het verkeer niet veiliger, stellen VUB-onderzoekers. © PHOTONEWS

goede kan komen. Politiek ligt de snelheidsbeperking tot 30 kilometer per uur traditioneel echter gevoelig.

Al in 2000 pleitte toenmalig staatssecretaris voor Mobiliteit Robert Delathouwer (SP.A) voor de invoering ervan op 80 procent van de Brusselse wegen. Hij werd prompt teruggefloten door Jacques Simonet (MR), op dat moment minister-president.

Ondanks goede intenties in mobiliteits- en andere plannen (onder meer Iris 2) bleef de veralgemening van de zone 30 ook in de jaren nadien dode letter door politieke onenigheid.

Het idee dat een snelheidsbeperking een onpopulaire maatregel is, wordt echter stilaan ondermijnd door burgerbewegingen die opkomen

voor verkeersveiligheid zoals 1030/0 in Schaarbeek.

Wakkere burgers wijzen politici op hun verantwoordelijkheid en na verschillende interventies op de gemeenteraad lijken de Schaarbeekse bestuurders de boodschap begrepen te hebben. Ze beloven alsnog werk te maken van een algemene zone 30. Ook andere gemeenten zetten plots in de verf dat ze werk (willen) maken van een snelheidsbeperking. De aangekondigde ingrepen waren vaak al opgenomen in gemeentelijke mobiliteitsplannen die ergens in een lade waren beland. Voortschrijdend inzicht of opportunistische communicatie in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen? De toekomst zal het uitwijzen.

Het jarenlang politiek getalm zou tot slot bijna doen vergeten dat zodra deze of gene zone 30 uiteindelijk is ingevoerd, het moeilijkste nog moet komen. Om zinvol te zijn, moet de snelheidsbeperking immers ook gerespecteerd worden. Geen evidentie, zo bleek bijvoorbeeld al bij de invoering van een zone 30 in de Vijfhoek, eind 2010. Uit een steekproef van onze redactie bleek toen dat tot vijf op de zes bestuurders de snelheidsbeperking niet respecteerden.

STRAKKE HANDHAVING De observatie vond enkele jaren later bevestiging in een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel. De gemiddelde snelheid binnen de Vijfhoek bleek in 2014 nog altijd

boven de toegestane maximumsnelheid te liggen en het verkeer was er niet veiliger op geworden.

De onderzoekers weten dat aan een gebrek aan flankerende maatregelen. “Borden met zone 30 plaatsen is niet genoeg,” klonk het. “Je moet ook de straat aanpassen. Dan kan door paaltjes, wegmarkeringen of versmallingen te plaatsen.

Of door de hele straat opnieuw aan te leggen in functie van de zone 30.”

Behalve straten en pleinen hertekenen, duidelijke signalisatie en voldoende sensibilisering, vraagt een zone 30 ook een strakke handhaving. Zonder regelmatige controles én bijhorende boetes, zullen hardrijders een zone 30 in veel gevallen aan hun laars lappen.

18 APRIL 2018

18 APRIL 2018

I

11

Smet, is belangrijk voor een veiliger en gezonder leven in Groot Brussel. De zone 30 zal vanuit de Brusselse gewestregering moeten worden afgedwongen en de lokale burgemeesters en politie moeten verplicht worden om snelheidsbeperkingen beter te signaleren, snelheidsovertredingen effectief te controleren en daadwerkelijk te beboeten.

Wouter Hessels, Koekelberg

Marollen

Volgens Luc Surdiacourt (BRUZZ 1612) is het meervoud van de naam van de wijk die we kennen onder de naam Marollen een ‘uitvinding’ van de jaren zestig.

Dat klopt niet. De naam Marolles of Marollen verschijnt in de pers al zeker sinds het midden van de 19de eeuw. ‘Marolles/n’ slaat dan soms op de wijk ten zuiden van het Justitiepaleis, maar naarmate de 19de eeuw vordert lijkt de

betekenis toch te verschuiven naar de wijk die zich uitstrekt tussen Hallepoort en Kapellemarkt met als centrum het Vossenplein. Ik geef enkele voorbeelden waarin de naam ‘Marollen/Marolles’ verwijst naar de wijk in enge geografische zin.

Op 13 december 1850 meldt de Journal de Bruxelles dat vijf koeien en een varken omkomen in een brand in de rue des Sabots in “le quartier des Marolles”. Op Geschiedenis

BOEK De Marollen, Een eeuwenoud misverstand door Luc Surdiacourt, Davidsfonds/Standaard Uitgeverij 192 blz, 22,50 euro Boekvoorstelling i.s.m. Erfgoedcel Brussel op 20/4, 12u30, in Muntpunt

‘Hoertjes voor het leger’

De Marollen zoals we ze vandaag kennen, kenden eerst geen meervoud.

Marolle verwees naar het hoerige gedrag in de befaamde rosse buurt.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

XXXXX

ROSSE DATABANK

© PIM NOTEBAERT

Historici en onopgeleide stadsgidsen hebben zich jaren laten meesleuren door een groot misverstand. De naam Marolle(n) komt in dit stadsdeel niet van een kloosterorde, maar van de lichtekooien die er gedoogd werden. Dat zegt Luc Surdiacourt in een nieuw historisch werk. — JEAN-MARIE BINST

A

ls we op een groezelige lentedag vanaf het bordes achter het Justitiepaleis de Marollen overschouwen, voelen we dat we van hieruit in restanten van het verleden kunnen duiken. We zien de Builestroet, waar de ‘scherpvechter’ woonde die geen belastingen moest betalen (nu Valkstraat - links op de foto) en de Marollestroet (Monserratstraat), deel van de enige echte Marolle. Ja, ver van het Vossenplein en de Blaesstraat.

18

Marolle voor in een stuk van toneelschrijver Willem Ogier (1618-1689), opgevoerd door de rederijkerskamer De Violieren.

Marolle stond hier eerder om te schimpen met hoerig gedrag in de befaamde Brusselse, rosse buurt. ‘Ich had den Wegh van Brusselen genomen, om te sien het Heerlijck en vermaert Boven-dael, maar och armen ich vont het daer soo cael.’ Dat is een verwijzing naar de ruchtbaarheid van de Marollebuurt, waar alleen ellende en hoeren te zien waren. Dat blijkt ook uit een volkstelling.”

Surdiacourt diept met een stadskaart een volgend bewijs op. Op die kaart uit 1695 is de naam Marollestraet, naast Oude Justice (plaats van de gehangenen), en ‘t Boven dael te lezen. Boven-dael blijft op kaarten tot 1750 aanwezig, en wordt pas in 1827 als Rue de Marolle genoteerd. In 1850 wordt de straat opgeslorpt door de Miniemenstraat. En als het Justitiepaleis in 1875 gebouwd wordt, wordt de straat Monserratstraat gedoopt, tot vandaag.

I

18 APRIL 2018

Luc Surdiacourt, oud-VRT-medewerker en gids, heeft twintig jaar lang talloze archieven uitgeplozen en duizenden bladzijden gelezen, om de ware historiek van de naam Marolle (zonder n) te kaderen. In tegenstelling tot wat algemeen wordt gedacht, is volgens Surdiacourt de naam Marollen niet afkomstig van een kloosterorde.

Om zijn woorden kracht bij te zetten, neemt hij ons mee op sleeptouw langs de schaarse plekken die ooit, onder een andere naam, de

ruchtbaarheid aan de wijk gaven, beginnend met de vaaif stroete tussen de Wol- en Monserratstraat.

“Dat de bouw van het Justitiepaleis in 1875 schoon schip kon maken met een hoerenwijk, is historisch wat met de haren getrokken,” zegt Surdiacourt. “De hoogliggende terreinen waren tuinen die de prinsen De Merode toebehoorden. Het was dus louter bouwspeculatie: duur geld van de staat voor hun grond,” zo zegt de auteur van het boek De Marollen.

Een eeuwenoud misverstand.

“Er stond een ‘kloosterkapel’, op de hoek van de Montserratstraat en de Valkstraat. Daarnaast lag ooit wel een kerkhof, pastoor Vanderbiest zou in de kelder van zijn hoekhuis op de Voorzorgstraat/Montserratstraat nog beenderen gevonden hebben, zo gaf hij in een interviewopname aan mij toe.”

Maar hier gaat de geschiedschrijving wat overhaast uit de bocht, oordeelt Surdiacourt. “Gedacht werd

dat in de wijk het klooster van de arme Marollekens (van Mariam colentes verbasterd tot zusters Maricolen, red.) heeft gestaan. Maar de Apostolinnen kwamen in 1691 naar Brussel om er des filles repenties - berouwvolle gewezen prostituees - in de Heilige Cruyskapelle, hun verbeteringsinstelling, op te vangen, naar een idee van de infante Isabella.

Het toevluchtsoord om van ‘800 kinderen van den dûijvel, kinderen godts te maecken’ lag evenwel aan de Schuiterskaai in de benedenstad.

Later bleek dat ook een ander klooster niet meer dan een pastorie was, afhangend van de Kapellekerk, en bestemd voor een pastor, een kapelaan met hun meid.”

“De Marollekens hebben nooit een klooster in hartje Brussel gehad,” merkt Surdiacourt op. “De devote dochtersorde ontstond in 1663 in Dendermonde, kreeg kloosters in Brugge (Marullen) en elders in het land, maar in Brussel woonden ze niet. Wel komt de naam

Maar wat is dan de betekenis van de naam Marolle, die niet de 55 hectare van de Marollen uitmaken, maar wel verankerd ligt aan de wijk van vijf hoge straatjes, amper vijf hectare groot, boven de Hoogstraat? Het comité des Marolles zou immers pas in 1967 dat meervoud lanceren voor een hele wijk die gespaard moest

blijven van bouwpromotie, waarmee schepen Vanden Boeynants een hak werd gezet. Een slag die de Marolliens thuis haalden.

Het ware karakter van de Marolle vond Surdiacourt vooral in vijfduizend bladzijden van het Archief van de officialiteit (kerkelijke rechtbank) van het aartsbisdom Mechelen.

Daarin bevindt zich een lijst van de Brusselse bordelen, zeg maar de ‘rosse databank’ van de Kerk. In de zeventiende eeuw spanden wijken als de Sint-Katharinaparochie, rond de Zenne en Boven-dael de kroon met huizen van ontucht. De stad verbood ongehuwde vrouwen weliswaar om in herbergen met mannen te drinken en dansen. Hoeren kregen straffen, zoals bedevaartstochten naar Halle of Scherpenheuvel. Maar het indijken van de prostitutie trof Boven-dael (de Marolle) niet. Of het nu het Spaanse leger, het garnizoen van Albrecht van Oostenrijk, of de Fransen betrof, hun kampementbarakken tegen Boven-dael waren altijd ‘tactisch’ gelegen.

“De Zwitser Thomas Platter schrijft in 1599 al dat in de vijf steegjes enkel hoeren en soldaten vooral Spanjaarden - te vinden zijn.

Dat het een gedoogzone is van bedenkelijk allooi en vertier, wordt almaar duidelijker. Van beperkende ‘zuiveringsregels’ door de overheid bleef de prostitutie in de wijk toch opvallend gespaard. In een Brusselse Ordonnantie (1596) werd al gesteld dat slechts drie hoeren per compag-

“De Marollekens hebben nooit een klooster in hartje Brussel gehad” LUC SURDIACOURT GIDS

NOCTURNE BIJ EXPO

nie van tweehonderd soldaten mochten ingeschreven staan, als ‘meerderjarige wasvrouw’. En ordonnanties van 1580, 1589 en 1599 hernemen wel dat hoerenwijken moeten worden ingedijkt, maar weliswaar tot de driehoek Boven-dael (nu Montserratstraat), de Zwaardstraat en Waaierstraat. Lichtekooien zouden straf krijgen, mochten ze gezien worden in de ‘chique’ Hoogstraat.

Ook mochten soldaten in die straten niet wonen, maar nergens wordt er gewag van gemaakt dat ze verbod krijgen om er te lopen. In Boven-dael werd zelfs bier gebrouwen en geschonken zonder accijnzen, wat alleen kon buiten de stadswallen in Ganshoren en het Pajottenland. Een wetteloze gedoogzone dus.”

Blijft nog de etymologische oorsprong van het woord maroles of marioles. Het is een miserabel geklede vrouw, une pucelle de Marolle, vrij vertaald als een ‘slet’, uit het dorp Maroilles in Noord-Frankrijk. Dat dorp stond erom bekend dat benedictijnenpaters er gretig van bil gingen met dorpsmeisjes, die die naam kregen. Marolle in het enkelvoud is net als het oudste stadsberoep eeuwenoud. Het meervoud Marollen is een product van de revolterende mei’68-generatie, die Vanden Boeynants’ bouwwoede wou indijken.

APEN

STREKEN

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Nieuw licht over oorsprong naam Marolle(n)

EXPO > 26.08.18

Ontdek wel 60 apensoorten in hun leefwereld en hoe je ze kan beschermen.

17u30 - 21u30: vrij bezoek expo + lezing om 19u = €12

03.05.2018 Zjef Pereboom (Zoo Antwerpen) Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel www.natuurwetenschappen.be

18 APRIL 2018

I

19

27 april 1866 verwijst dezelfde krant naar de laatste huizen in [le] quartier des Marolles pour faire place au futur palais de Justice. Twintig jaar later schrijft een journalist dat door de werken rond het Paleis het niet lang meer zal duren voor de hele Marollenwijk verdwenen zal zijn.

Voorbeelden van de meervoudsvorm in ruime geografische zin: op 25 augustus 1883 brengt Le Journal de Bruxelles onder de kop ‘Révolution aux Marolles’ het verhaal van Molenbekenaars die amok komen zaaien in de Pieremansstraat en de Huishoudensstraat, twee straten die niet in de schaduw van het Justitiepaleis liggen. Omdat de Molenbekenaars op hun beurt zwaar klop krijgen, ontstaat in augustus 1882 zelfs een oproer waarin de slogan ‘A bas Les Marolles!’ meermaals weerklinkt. Alle kranten hebben het al vanaf de 19de eeuw over de zogenoemde ‘Kermesse des Marolles’. En tenslotte nog deze intro van een artikel uit Het Laatste Nieuws van 8 oktober 1897: ‘Ge hebt daar in ’t hartje van de Marollen de

zogenaamde Oude Markt of Vossenplein die men in ’t Fransch heeft gedoopt Place du Jeu de Balle; gaat aan de honderden marktkramers die sinds jaren op ’t Vossenplein staan, vragen waar de Balspelplaats is gelegen, en wij verwedden er onzen toupet op dat niet een het zal weten.’ Ik verwed er mijn toupet op dat ook de etymologische uitleg van de naam ‘Marollen’ in de nevelen van de geschiedenis gehuld zal blijven.

Stefan Moens, Brussel

Cauwelier

Ik lees met droefenis het overlijdensbericht van Dolf Cauwelier in BRUZZ 1612. Dolf was inderdaad iemand die, zoals ik, zich behoorlijk kon opwinden over Nederlandsonkundige artsen in de bicommunautaire ziekenhuizen. Dat hij op het taalgebruik in die ziekenhuizen zijn stempel heeft kunnen drukken, mocht helaas niet waar

BRUZZ | DEBAT

blote grond (70 procent) in kleine ‘dorpjes’.

Hun voedingswijze is compleet anders dan die van de honingbij, die socialer te werk gaat. Bloemenweiden gedijen goed door de alleen opererende wilde bijen. Maar honingbijen zijn gespecialiseerd in sociaal gedrag en samenwerken. Zij gaan in kolonies af op een grote massa bloemen, zoals van een fruitboom. Om één bloeiende boom waaraan ze zich tegoed doen voor stuifmeel en nectar te vervangen, zou een hectare aan bloemen op de grond nodig zijn. Bijgevolg zie je de wilde bijen meer in kleine tuinen en parken opereren.”

“De kritiek blijft maar komen dat de biodiversiteit moet worden gegarandeerd, met vooral aandacht voor wilde bijen. Maar biodiversiteit, bij plant of dier, heeft miljoenen jaren zichzelf gereguleerd in de natuur. De imker helpt de honingbij inderdaad een handje om te overleven, gezien de vele problemen van de soort. Trouwens die nieuwe imker is een man of vrouw die ‘ambassadeur is van de biodiversiteit’, Hun motivatie is duidelijk aan ‘zachte imkerij’ doen, ook op een tuindak, om resoluut het milieu te beschermen. Een nobel engagement. Laat hen dus actief zijn voor de honingbij, die mag leven naast de wilde bij en omgekeerd.”

Het lijkt erop alsof de voetgangerszone in centrum Brussel een soort vrijgeleide geworden is voor chauffeurs om als formule 1-cowboys door de omringende kleinere straten te scheuren. Ik denk dat het beter ware geweest om de Vismarkt, de Dansaertstraat, het Sint-Katelijneplein, de Oude en Nieuwe Graanmarkt autovrij te maken in plaats van een deel van de grote verkeersas tussen Brussel-Noord en Brussel-Zuid. Soit. Nu men volop bezig is het met het eindelijk mooi maken van de voetgangerszone is het hoog tijd om, mits uitzonderingen op de grote verkeersassen, zone 30 op te leggen in heel het gewest. Dat oorspronkelijk idee van Brussels Groen-politicus Bruno De Lille, dat nu gretig naverteld wordt door Bianca Debaets en Pascal

BRUZZ | DE WEEK

© JACQUES DUJARDIN

Zone 30

BRUZZ | DE WEEK

Een installatie van Jacques Dujardin op de tentoonstelling ‘De laatste imker’. Hij breekt een lans voor alle Brusselse bijen.

© ADELHEID BYTTEBIER

zijn. Wanneer we nu benoemingen in Irisziekenhuizen aankaarten, probeert de Nederlandsonkundige de zaak naar een Franstalige kamer van de Raad van State te verhuizen. De Vlaamse patiënten blijven helaas in de kou staan en voor de Wachtdienst is er nu een “tweetalige” dienst – alleen tijdens de weekends. We kunnen Dolf Cauwelier best herdenken met de verzen van Rodenbach: “Der helden grootsten strijd, en grootser nederlagen”.

Joost Rampelberg, Brussel

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd.

De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

18 APRIL 2018

I 25

Opinie

Forum

Kunnen wilde bijen én honingbijen naast elkaar leven?

‘Alle bijen zijn gelijk’ “Hoe kom je erbij om honingbijen en wilde bijen als concurrenten van elkaar zien in Brussel? Een lastercampagne die de pers al te gretig overneemt,” stellen Jacques Dujardin en Yves Van Parys van Bruxelles m’Abeilles. “Red ze allebei.”

BRUZZ | DEBAT

— JEAN-MARIE BINST

24

A

lle problemen over overleving van bijen, zouden de schuld zijn van de ‘overaanwezigheid’ van imkers en bijenkasten in de stad. Dat beweert toch BeeOdiversity (commercieel imkerbedrijf, red.), waaraan de pers altijd refereert maar waarvan het labo gesponsord werd door Bayer. Of waarmee ULB-professor Nicolas Vereecken uitpakt, een grote lobbyist, al levert hij ook goed werk,” zo stelt Yves Van Parys, imker en veertig jaar actief geweest bij de Milieudiensten van Brussel-Stad en Jette. Hij breekt samen met Jacques Dujardin, kunstenaar en imker een lans voor de evenwichtige bijenpopulatie in de stad. De 125 jaar oude vereniging Bruxelles m’Abeilles, waarin ze actief zijn, volgt hen daarin.

“Met cijfers van de bijensterfte willen we dat misverstand voor goed en altijd wegslingeren,” zegt Van Parys. Op 18 mei wordt het resultaat van de Brusselse bijentelling van september 2017 tot april 2018 bekendgemaakt in het cultuurcentrum Bruegel. Er wordt gevreesd voor het ergste cijfer ooit, net op het moment dat de voorjaarstentoonstelling De laatste imker van Dujardin loopt. “De telling in

I

18 APRIL 2018

Brussel kadert in een verplichting van Europa, maar wij zullen nog meer gegevens verzamelen. Er zijn rond de vijfhonderd bijenkasten in het Brussels Gewest geplaatst.

Het sterftecijfer heeft de jongste jaren ups and downs gekend.

Maar nu wordt het alle hens aan dek. Na pieken en dalen, wordt verwacht dat een op de drie bijen deze winter doodging, ondanks de bijvoeding door de imker. Dat is weinig rooskleurig voor de bijenpopulatie.”

Een bijenkast telt ongeveer zestigduizend bijen in de zomer

(een bij leeft maar zes weken). Na de winter is het hopen op overlevers, in het beste geval zijn dat er een twintigduizend.

Dujardin: “De klimaatverandering, ziektes en pesticiden zijn de basisoorzaken van de terugval van het aantal bijen. De concentratie van pesticiden ligt in private tuinen negen- tot tienmaal hoger dan in landbouwzones.”

“Bordelaise pap wordt nu verboden, maar een allesdoder als Round Up mag gekocht worden (maar niet privé gebruikt, wel door professionelen, red.). De overheden staan pesticidengebruik niet toe, maar de grond is al jaren bezoedeld en in de stad wordt minder op het gebruik gelet dan op de buiten.

“Als de imker de honingbij niet verzorgt, zal ze grotendeels verdwijnen” IMKERS BRUXELLES M’ABEILLES

JACQUES DUJARDIN

YVES VAN PARYS

Driemaal meer spuiten om zeker alle onkruid te hebben geweerd, lijkt de norm in de stad.

De ecologische tegenbeweging van permacultuur is van een te recente datum om al voldoende effect te hebben. Het kwaad is al lang geschied. De natuur draagt de gevolgen met zich mee.”

“In België komen ongeveer 385 soorten wilde bijen voor, waarvan een 120-tal in Brussel gedijen,” zegt Van Parys. “En toch spreekt men altijd over de honingbijen, als een soort ‘gedomesticeerde’ insectensoort die de andere verdringt. Alsof andere dieren waaraan kasten worden aangereikt om te overleven als ‘gedomesticeerd’ moeten worden gezien. Vleermuizen krijgen toch ook kasten? Zijn ze daarom tam? Die term maakt de honingbij zwart. Als de imker de honingbij niet verzorgt, zal ze grotendeels verdwijnen. Het probleem wordt dan om van een te kleine populatie weer genoeg bijen te krijgen.”

SOCIAAL GEDRAG En wat is dan het verschil, zijn het concurrenten van elkaar? “De honingbij heeft net als de wilde bij een grote functie in de bevruchting van het plantenrijk,” zegt Van Parys.

“Wilde bijen nestelen zich apart in oude, rottende stammen en bovengronds (dertig procent) of onder de

lezersbrieven@bruzz.be

De week

Terugblik op het nieuws

Fietstelpalen

Goede paasvakantie

13.000

Union gered

Minisloppenwijk

Valkje in Ukkel

Het gewest plaatst extra fietstelpalen, onder meer aan Van Praet, in de Graystraat en langs de Vorstlaan. De eerste fietstelpaal in de Wetstraat registreerde sinds begin dit jaar al meer dan 150.000 passerende tweewielers.

De toeristische sector heeft een prima paasvakantie achter de rug. Tijdens het eerste weekend noteren hotels een bezettingsgraad tot 90 procent en meer. Onder de bezoekers veel Brazilianen, Chinezen, Russen en Indiërs.

In 2016, het jaar van de aanslagen, kreeg het toerisme rake klappen, maar de sector heeft zich herpakt.

De twaalfde editie van het gratis circusfestival Hopla van 9 tot 15 april is goed voor meer dan 13.000 bezoekers. Na een passage in verschillende wijken, strijkt het festival neer op en rond de Vismarkt. In totaal zijn er zestien voorstellingen en tal van randactiviteiten.

Voetbalclub Union verzekert zich na een zenuwslopende zege (0-1) bij directe degradatieconcurrent Tubeke van een nieuw seizoen in 1B. Zonder tegenslag bij de renovatiewerkzaamheden kan Union volgend seizoen bovendien opnieuw in het vertrouwde Dudenpark spelen.

Roemenen richten met de bouw van een tiental houten hutjes aan het Noordstation een minisloppenwijk in. De gemeente vraagt de eigenaar om de site, gelegen naast de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, vrij te maken.

Naar jaarlijkse traditie broeden slechtvalken hun eieren uit in de toren van de Sint-Michiels-enSint-Goedelekathedraal, maar ook op andere hoge gebouwen in Brussel. Het eerste valkje werd afgelopen week geboren in de Sint-Jobkerk in Ukkel.

SNELHEIDSBEPERKING MOET OOK

De verplichting om passief te bouwen is een goeie zaak, geen rem op innovatie.

Integendeel

AFGEDWONGEN WORDEN

Zin en onzin van zone 30

n een dichtbebouwde stedelijke context zijn er tal van objectieve argumenten om de invoering van een zone 30 te rechtvaardigen.

Eerst en vooral op het vlak van verkeersveiligheid. De vertraging van het autoverkeer kan het aantal verkeersdoden namelijk drastisch verminderen. Wie aangereden wordt met 30 kilometer per uur heeft 90 procent overlevingskans. Met 50 kilometer per uur is dat slechts 20 procent.

Daarnaast hebben verkeersdeskundigen en mobiliteitsexperten al gewezen op tal van andere voordelen. Trager rijden in combinatie met minder nodeloos optrekken en afremmen kan leiden tot minder vervuiling, minder lawaaioverlast en zelfs vlotter verkeer. Een zone 30 kan ook sluipverkeer ontmoedigen en is in het voordeel van alternatieven zoals de fiets en het openbaar vervoer.

De zone 30 is kortom een maatregel die niet alleen de verkeersveiligheid, maar ook de leefbaarheid en dus de aantrekkelijkheid van de stad ten

10

ARCHITECTE CHRISTINE CONIX

Na bijna twee decennia politiek getouwtrek zetten enkele gemeenten serieuze stappen richting een veralgemeende snelheidsbeperking tot 30 kilometer per uur. Vraag is of de naleving ook zal worden afgedwongen met een aangepaste weginrichting en de nodige controles. — LAURENT VERMEERSCH

I

I

(in La Libre Belgique)

Cartoon Wauter Mannaert

Een zone 30 zonder flankerende maatregelen, maakt het verkeer niet veiliger, stellen VUB-onderzoekers. © PHOTONEWS

goede kan komen. Politiek ligt de snelheidsbeperking tot 30 kilometer per uur traditioneel echter gevoelig.

Al in 2000 pleitte toenmalig staatssecretaris voor Mobiliteit Robert Delathouwer (SP.A) voor de invoering ervan op 80 procent van de Brusselse wegen. Hij werd prompt teruggefloten door Jacques Simonet (MR), op dat moment minister-president.

Ondanks goede intenties in mobiliteits- en andere plannen (onder meer Iris 2) bleef de veralgemening van de zone 30 ook in de jaren nadien dode letter door politieke onenigheid.

Het idee dat een snelheidsbeperking een onpopulaire maatregel is, wordt echter stilaan ondermijnd door burgerbewegingen die opkomen

voor verkeersveiligheid zoals 1030/0 in Schaarbeek.

Wakkere burgers wijzen politici op hun verantwoordelijkheid en na verschillende interventies op de gemeenteraad lijken de Schaarbeekse bestuurders de boodschap begrepen te hebben. Ze beloven alsnog werk te maken van een algemene zone 30. Ook andere gemeenten zetten plots in de verf dat ze werk (willen) maken van een snelheidsbeperking. De aangekondigde ingrepen waren vaak al opgenomen in gemeentelijke mobiliteitsplannen die ergens in een lade waren beland. Voortschrijdend inzicht of opportunistische communicatie in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen? De toekomst zal het uitwijzen.

Het jarenlang politiek getalm zou tot slot bijna doen vergeten dat zodra deze of gene zone 30 uiteindelijk is ingevoerd, het moeilijkste nog moet komen. Om zinvol te zijn, moet de snelheidsbeperking immers ook gerespecteerd worden. Geen evidentie, zo bleek bijvoorbeeld al bij de invoering van een zone 30 in de Vijfhoek, eind 2010. Uit een steekproef van onze redactie bleek toen dat tot vijf op de zes bestuurders de snelheidsbeperking niet respecteerden.

STRAKKE HANDHAVING De observatie vond enkele jaren later bevestiging in een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel. De gemiddelde snelheid binnen de Vijfhoek bleek in 2014 nog altijd

boven de toegestane maximumsnelheid te liggen en het verkeer was er niet veiliger op geworden.

De onderzoekers weten dat aan een gebrek aan flankerende maatregelen. “Borden met zone 30 plaatsen is niet genoeg,” klonk het. “Je moet ook de straat aanpassen. Dan kan door paaltjes, wegmarkeringen of versmallingen te plaatsen.

Of door de hele straat opnieuw aan te leggen in functie van de zone 30.”

Behalve straten en pleinen hertekenen, duidelijke signalisatie en voldoende sensibilisering, vraagt een zone 30 ook een strakke handhaving. Zonder regelmatige controles én bijhorende boetes, zullen hardrijders een zone 30 in veel gevallen aan hun laars lappen.

18 APRIL 2018

18 APRIL 2018

I

11

Smet, is belangrijk voor een veiliger en gezonder leven in Groot Brussel. De zone 30 zal vanuit de Brusselse gewestregering moeten worden afgedwongen en de lokale burgemeesters en politie moeten verplicht worden om snelheidsbeperkingen beter te signaleren, snelheidsovertredingen effectief te controleren en daadwerkelijk te beboeten.

Wouter Hessels, Koekelberg

Marollen

Volgens Luc Surdiacourt (BRUZZ 1612) is het meervoud van de naam van de wijk die we kennen onder de naam Marollen een ‘uitvinding’ van de jaren zestig.

Dat klopt niet. De naam Marolles of Marollen verschijnt in de pers al zeker sinds het midden van de 19de eeuw. ‘Marolles/n’ slaat dan soms op de wijk ten zuiden van het Justitiepaleis, maar naarmate de 19de eeuw vordert lijkt de

betekenis toch te verschuiven naar de wijk die zich uitstrekt tussen Hallepoort en Kapellemarkt met als centrum het Vossenplein. Ik geef enkele voorbeelden waarin de naam ‘Marollen/Marolles’ verwijst naar de wijk in enge geografische zin.

Op 13 december 1850 meldt de Journal de Bruxelles dat vijf koeien en een varken omkomen in een brand in de rue des Sabots in “le quartier des Marolles”. Op Geschiedenis

BOEK De Marollen, Een eeuwenoud misverstand door Luc Surdiacourt, Davidsfonds/Standaard Uitgeverij 192 blz, 22,50 euro Boekvoorstelling i.s.m. Erfgoedcel Brussel op 20/4, 12u30, in Muntpunt

‘Hoertjes voor het leger’

De Marollen zoals we ze vandaag kennen, kenden eerst geen meervoud.

Marolle verwees naar het hoerige gedrag in de befaamde rosse buurt.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

XXXXX

ROSSE DATABANK

© PIM NOTEBAERT

Historici en onopgeleide stadsgidsen hebben zich jaren laten meesleuren door een groot misverstand. De naam Marolle(n) komt in dit stadsdeel niet van een kloosterorde, maar van de lichtekooien die er gedoogd werden. Dat zegt Luc Surdiacourt in een nieuw historisch werk. — JEAN-MARIE BINST

A

ls we op een groezelige lentedag vanaf het bordes achter het Justitiepaleis de Marollen overschouwen, voelen we dat we van hieruit in restanten van het verleden kunnen duiken. We zien de Builestroet, waar de ‘scherpvechter’ woonde die geen belastingen moest betalen (nu Valkstraat - links op de foto) en de Marollestroet (Monserratstraat), deel van de enige echte Marolle. Ja, ver van het Vossenplein en de Blaesstraat.

18

Marolle voor in een stuk van toneelschrijver Willem Ogier (1618-1689), opgevoerd door de rederijkerskamer De Violieren.

Marolle stond hier eerder om te schimpen met hoerig gedrag in de befaamde Brusselse, rosse buurt. ‘Ich had den Wegh van Brusselen genomen, om te sien het Heerlijck en vermaert Boven-dael, maar och armen ich vont het daer soo cael.’ Dat is een verwijzing naar de ruchtbaarheid van de Marollebuurt, waar alleen ellende en hoeren te zien waren. Dat blijkt ook uit een volkstelling.”

Surdiacourt diept met een stadskaart een volgend bewijs op. Op die kaart uit 1695 is de naam Marollestraet, naast Oude Justice (plaats van de gehangenen), en ‘t Boven dael te lezen. Boven-dael blijft op kaarten tot 1750 aanwezig, en wordt pas in 1827 als Rue de Marolle genoteerd. In 1850 wordt de straat opgeslorpt door de Miniemenstraat. En als het Justitiepaleis in 1875 gebouwd wordt, wordt de straat Monserratstraat gedoopt, tot vandaag.

I

18 APRIL 2018

Luc Surdiacourt, oud-VRT-medewerker en gids, heeft twintig jaar lang talloze archieven uitgeplozen en duizenden bladzijden gelezen, om de ware historiek van de naam Marolle (zonder n) te kaderen. In tegenstelling tot wat algemeen wordt gedacht, is volgens Surdiacourt de naam Marollen niet afkomstig van een kloosterorde.

Om zijn woorden kracht bij te zetten, neemt hij ons mee op sleeptouw langs de schaarse plekken die ooit, onder een andere naam, de

ruchtbaarheid aan de wijk gaven, beginnend met de vaaif stroete tussen de Wol- en Monserratstraat.

“Dat de bouw van het Justitiepaleis in 1875 schoon schip kon maken met een hoerenwijk, is historisch wat met de haren getrokken,” zegt Surdiacourt. “De hoogliggende terreinen waren tuinen die de prinsen De Merode toebehoorden. Het was dus louter bouwspeculatie: duur geld van de staat voor hun grond,” zo zegt de auteur van het boek De Marollen.

Een eeuwenoud misverstand.

“Er stond een ‘kloosterkapel’, op de hoek van de Montserratstraat en de Valkstraat. Daarnaast lag ooit wel een kerkhof, pastoor Vanderbiest zou in de kelder van zijn hoekhuis op de Voorzorgstraat/Montserratstraat nog beenderen gevonden hebben, zo gaf hij in een interviewopname aan mij toe.”

Maar hier gaat de geschiedschrijving wat overhaast uit de bocht, oordeelt Surdiacourt. “Gedacht werd

dat in de wijk het klooster van de arme Marollekens (van Mariam colentes verbasterd tot zusters Maricolen, red.) heeft gestaan. Maar de Apostolinnen kwamen in 1691 naar Brussel om er des filles repenties - berouwvolle gewezen prostituees - in de Heilige Cruyskapelle, hun verbeteringsinstelling, op te vangen, naar een idee van de infante Isabella.

Het toevluchtsoord om van ‘800 kinderen van den dûijvel, kinderen godts te maecken’ lag evenwel aan de Schuiterskaai in de benedenstad.

Later bleek dat ook een ander klooster niet meer dan een pastorie was, afhangend van de Kapellekerk, en bestemd voor een pastor, een kapelaan met hun meid.”

“De Marollekens hebben nooit een klooster in hartje Brussel gehad,” merkt Surdiacourt op. “De devote dochtersorde ontstond in 1663 in Dendermonde, kreeg kloosters in Brugge (Marullen) en elders in het land, maar in Brussel woonden ze niet. Wel komt de naam

Maar wat is dan de betekenis van de naam Marolle, die niet de 55 hectare van de Marollen uitmaken, maar wel verankerd ligt aan de wijk van vijf hoge straatjes, amper vijf hectare groot, boven de Hoogstraat? Het comité des Marolles zou immers pas in 1967 dat meervoud lanceren voor een hele wijk die gespaard moest

blijven van bouwpromotie, waarmee schepen Vanden Boeynants een hak werd gezet. Een slag die de Marolliens thuis haalden.

Het ware karakter van de Marolle vond Surdiacourt vooral in vijfduizend bladzijden van het Archief van de officialiteit (kerkelijke rechtbank) van het aartsbisdom Mechelen.

Daarin bevindt zich een lijst van de Brusselse bordelen, zeg maar de ‘rosse databank’ van de Kerk. In de zeventiende eeuw spanden wijken als de Sint-Katharinaparochie, rond de Zenne en Boven-dael de kroon met huizen van ontucht. De stad verbood ongehuwde vrouwen weliswaar om in herbergen met mannen te drinken en dansen. Hoeren kregen straffen, zoals bedevaartstochten naar Halle of Scherpenheuvel. Maar het indijken van de prostitutie trof Boven-dael (de Marolle) niet. Of het nu het Spaanse leger, het garnizoen van Albrecht van Oostenrijk, of de Fransen betrof, hun kampementbarakken tegen Boven-dael waren altijd ‘tactisch’ gelegen.

“De Zwitser Thomas Platter schrijft in 1599 al dat in de vijf steegjes enkel hoeren en soldaten vooral Spanjaarden - te vinden zijn.

Dat het een gedoogzone is van bedenkelijk allooi en vertier, wordt almaar duidelijker. Van beperkende ‘zuiveringsregels’ door de overheid bleef de prostitutie in de wijk toch opvallend gespaard. In een Brusselse Ordonnantie (1596) werd al gesteld dat slechts drie hoeren per compag-

“De Marollekens hebben nooit een klooster in hartje Brussel gehad” LUC SURDIACOURT GIDS

NOCTURNE BIJ EXPO

nie van tweehonderd soldaten mochten ingeschreven staan, als ‘meerderjarige wasvrouw’. En ordonnanties van 1580, 1589 en 1599 hernemen wel dat hoerenwijken moeten worden ingedijkt, maar weliswaar tot de driehoek Boven-dael (nu Montserratstraat), de Zwaardstraat en Waaierstraat. Lichtekooien zouden straf krijgen, mochten ze gezien worden in de ‘chique’ Hoogstraat.

Ook mochten soldaten in die straten niet wonen, maar nergens wordt er gewag van gemaakt dat ze verbod krijgen om er te lopen. In Boven-dael werd zelfs bier gebrouwen en geschonken zonder accijnzen, wat alleen kon buiten de stadswallen in Ganshoren en het Pajottenland. Een wetteloze gedoogzone dus.”

Blijft nog de etymologische oorsprong van het woord maroles of marioles. Het is een miserabel geklede vrouw, une pucelle de Marolle, vrij vertaald als een ‘slet’, uit het dorp Maroilles in Noord-Frankrijk. Dat dorp stond erom bekend dat benedictijnenpaters er gretig van bil gingen met dorpsmeisjes, die die naam kregen. Marolle in het enkelvoud is net als het oudste stadsberoep eeuwenoud. Het meervoud Marollen is een product van de revolterende mei’68-generatie, die Vanden Boeynants’ bouwwoede wou indijken.

APEN

STREKEN

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Nieuw licht over oorsprong naam Marolle(n)

EXPO > 26.08.18

Ontdek wel 60 apensoorten in hun leefwereld en hoe je ze kan beschermen.

17u30 - 21u30: vrij bezoek expo + lezing om 19u = €12

03.05.2018 Zjef Pereboom (Zoo Antwerpen) Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel www.natuurwetenschappen.be

18 APRIL 2018

I

19

27 april 1866 verwijst dezelfde krant naar de laatste huizen in [le] quartier des Marolles pour faire place au futur palais de Justice. Twintig jaar later schrijft een journalist dat door de werken rond het Paleis het niet lang meer zal duren voor de hele Marollenwijk verdwenen zal zijn.

Voorbeelden van de meervoudsvorm in ruime geografische zin: op 25 augustus 1883 brengt Le Journal de Bruxelles onder de kop ‘Révolution aux Marolles’ het verhaal van Molenbekenaars die amok komen zaaien in de Pieremansstraat en de Huishoudensstraat, twee straten die niet in de schaduw van het Justitiepaleis liggen. Omdat de Molenbekenaars op hun beurt zwaar klop krijgen, ontstaat in augustus 1882 zelfs een oproer waarin de slogan ‘A bas Les Marolles!’ meermaals weerklinkt. Alle kranten hebben het al vanaf de 19de eeuw over de zogenoemde ‘Kermesse des Marolles’. En tenslotte nog deze intro van een artikel uit Het Laatste Nieuws van 8 oktober 1897: ‘Ge hebt daar in ’t hartje van de Marollen de

zogenaamde Oude Markt of Vossenplein die men in ’t Fransch heeft gedoopt Place du Jeu de Balle; gaat aan de honderden marktkramers die sinds jaren op ’t Vossenplein staan, vragen waar de Balspelplaats is gelegen, en wij verwedden er onzen toupet op dat niet een het zal weten.’ Ik verwed er mijn toupet op dat ook de etymologische uitleg van de naam ‘Marollen’ in de nevelen van de geschiedenis gehuld zal blijven.

Stefan Moens, Brussel

Cauwelier

Ik lees met droefenis het overlijdensbericht van Dolf Cauwelier in BRUZZ 1612. Dolf was inderdaad iemand die, zoals ik, zich behoorlijk kon opwinden over Nederlandsonkundige artsen in de bicommunautaire ziekenhuizen. Dat hij op het taalgebruik in die ziekenhuizen zijn stempel heeft kunnen drukken, mocht helaas niet waar

BRUZZ | DEBAT

blote grond (zeventig procent) in kleine ‘dorpjes’. Hun voedingswijze is compleet anders dan die van de honingbij, die socialer te werk gaat.

Bloemenweiden gedijen goed door de alleen opererende wilde bijen. Honingbijen zijn gespecialiseerd in sociaal gedrag en samenwerken. Zij gaan in kolonies af op een grote massa bloemen, zoals van een fruitboom. Om één bloeiende boom waaraan ze zich tegoed doen voor stuifmeel en nectar te vervangen, zou een hectare aan bloemen op de grond nodig zijn.

Bijgevolg zie je de wilde bijen meer in kleine tuinen en parken opereren.”

“De kritiek blijft maar komen dat de biodiversiteit moet worden gegarandeerd, met vooral aandacht voor wilde bijen. Maar biodiversiteit, bij plant of dier, heeft miljoenen jaren zichzelf gereguleerd in de natuur. De imker helpt de honingbij inderdaad een handje om te overleven, gezien de vele problemen van de soort. Trouwens die nieuwe imker is een man of vrouw die ‘ambassadeur is van de biodiversiteit’, Hun motivatie is duidelijk aan ‘zachte imkerij’ doen, ook op een tuindak, om resoluut het milieu te beschermen. Een nobel engagement. Laat hen dus actief zijn voor de honingbij, die mag leven naast de wilde bij en omgekeerd.”

Het lijkt erop alsof de voetgangerszone in centrum Brussel een soort vrijgeleide geworden is voor chauffeurs om als formule 1-cowboys door de omringende kleinere straten te scheuren. Ik denk dat het beter ware geweest om de Vismarkt, de Dansaertstraat, het Sint-Katelijneplein, de Oude en Nieuwe Graanmarkt autovrij te maken in plaats van een deel van de grote verkeersas tussen Brussel-Noord en Brussel-Zuid. Soit. Nu men volop bezig is het met het eindelijk mooi maken van de voetgangerszone is het hoog tijd om, mits uitzonderingen op de grote verkeersassen, zone 30 op te leggen in heel het gewest. Dat oorspronkelijk idee van Brussels Groen-politicus Bruno De Lille, dat nu gretig naverteld wordt door Bianca Debaets en Pascal

BRUZZ | DE WEEK

© JACQUES DUJARDIN

Zone 30

BRUZZ | DE WEEK

Een installatie van Jacques Dujardin op de tentoonstelling ‘De laatste imker’.

Hij breekt een lans voor alle Brusselse bijen.

© ADELHEID BYTTEBIER

zijn. Wanneer we nu benoemingen in Irisziekenhuizen aankaarten, probeert de Nederlandsonkundige de zaak naar een Franstalige kamer van de Raad van State te verhuizen. De Vlaamse patiënten blijven helaas in de kou staan en voor de Wachtdienst is er nu een “tweetalige” dienst – alleen tijdens de weekends. We kunnen Dolf Cauwelier best herdenken met de verzen van Rodenbach: “Der helden grootsten strijd, en grootser nederlagen”.

Joost Rampelberg, Brussel

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd.

De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

18 APRIL 2018

I 25

Kunst

Galila Barzilaï-Hollander opent huis voor haar collecties

‘Ik volg altijd mijn buikgevoel’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Dat Brussel een stad van verzamelaars is, laat de expo Private Choices in De Centrale mooi zien.

Een van die verzamelaars die er een deeltje van haar collectie toont, is Galila Barzilaï-Hollander.

Het is een voorproefje van wat ze later dit jaar in haar eigen gloednieuwe ‘huis’ zal presenteren.

— ELIEN HAENTJENS, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

E

en eigen ruimte voor mijn collecties kunnen openen, is een droom die realiteit wordt,” steekt Galila Barzilaï-Hollander van wal. “Dankzij de tentoonstellingen die ik in het verleden op andere plekken mocht organiseren, kreeg ik de smaak te pakken. Zo nam ik verschillende keren deel aan de expo’s in Maison Particulière, en vond in 2014 het zeer mooie Tussen twee stoelen: een boek plaats bij de Boghossian-stichting. Daarvoor selecteerden de curatoren driehonderd stukken uit mijn collectie,” vertelt Barzilaï-Hollander. “Ook op de meer sociocultureel getinte expo in een van de bollen van het Atomium kreeg ik erg veel positieve commentaar. De bezoekers waren aangenaam verrast om hedendaagse kunst te ontdekken in zo’n toeristische trekpleister.

Plots kwamen ze in een heel andere wereld terecht, een soort poëtisch paradijsje.”

Binnen enkele maanden opent Galila Barzilaï-Hollander, die zo’n vijftig jaar geleden in Brussel neerstreek, haar eigen ruimte vlak

26

I

25 APRIL 2018

bij Wiels in Vorst. Toegankelijkheid vormt daarbij het sleutelwoord. “Het wordt geen museum of galerij, en het mag niet elitair zijn. Zeker niet aangezien veel van de kunstenaars in mijn collectie zelf nog jong en opkomend zijn. Ik zie het als mijn taak om hen te helpen door hun werk te tonen en zo hun carrière vooruit te stuwen. Zo was hier onlangs een buitenlandse kunstenaar wiens werk me meteen aansprak. Ik heb hem in contact gebracht met een Brusselse galerij.

Het was liefde op het eerste gezicht tussen de twee. Soms fungeer ik als koppelaarster,” glimlacht ze.

Het gebouw zelf kocht de verzamelaarster een tiental jaar geleden als investering. Al die tijd liet ze er kunstenaars en het nomadische curatorencollectief Komplot hun ding mee doen. “Toen ik op zoek was naar een geschikte ruimte, bleek dit het ideale pand.

Samen met architect Bruno Corbisier heb ik er, door het oorspronkelijke dak en alle tussenmuren weg te nemen, een gigantische loft van gemaakt. Het lichtgekleurde hout

geeft de ruimte een meer menselijke en zachte uitstraling. Het moet een echt huis voor de collectie worden.

Net zoals ik mijn huis heb,” lacht ze.

“Daarom vroeg ik ontwerper Xavier Lust, die ik al erg lang volg, om een sculpturale trap uit metaal te creëren. Vooraan lijken de ruimtes dankzij de bomen op straat wel een boomhut, en op het dak vestigden we een klein terras. De façade lieten we ongemoeid. Dankzij haar pure, eenvoudige Bauhaus-esthetiek sluit ze perfect aan bij de soberheid die de collecties kenmerkt.”

ESTHEET IN HART EN NIEREN Hoewel Barzilaï-Hollander pas sinds 2005 verzamelt, bouwde ze in die korte tijd twintig indrukwekkende

themacollecties uit. Die gaan van stoelen over ogen en geld tot eieren.

“Geen van die verzamelingen was gepland. Het gebeurde gewoon. Ze vertellen het verhaal van mijn leven, mijn bezorgdheden en mijn gedachten. Kortom, ze scheppen samen een beeld van wie ik ben. In plaats van elke week naar de psychiater te gaan om jezelf te leren begrijpen, stel ik collecties met objecten samen,” zegt Barzilaï-Hollander. “Dat doe ik erg instinctief.

Zeker in het begin had ik geen grote referenties binnen de wereld van de hedendaagse kunst of design. Ik volg gewoon mijn buikgevoel. Net zoals een hond die op zoek gaat naar truffels, zoek ik naar grotere en kleinere schatten. Die vind ik zowel

PRIVATE CHOICES tot 27 mei in De Centrale www.centrale.brussels

in een galerij, als op een rommelmarkt. Niet toevallig kreeg mijn collectie bij Private Choices ‘From nothing’ als titel. Daarbij twijfel ik zonder te twijfelen. Het moet voor mij juist zijn. Wat anderen ervan zeggen, doet er niet toe. Ik heb maar één vast criterium, en dat is esthetiek. Hoewel dat voor sommige mensen van ondergeschikt belang is, kan ik er niet onderuit: ik ben een estheet in hart en nieren. Daarom ben ik ook zo verslingerd aan de mode van de Japanse ontwerper Issey Miyake.”

De liefde voor het verzamelen ontdekte Galila Barzilaï-Hollander via haar man, met wie ze antieke objecten en kunst verzamelde.

Samen bezochten ze wereldwijd

beurzen en evenementen. Toen ze na de dood van haar man in 2004 naar New York trok om er eventjes tussenuit te zijn, zag ze een aankondiging voor de Armory Show.

In de veronderstelling dat het een antiekbeurs was, trok ze erheen. Het

is daar dat haar liefde voor hedendaagse kunst en design ontvlamde.

Ze kocht er haar eerste werk, en is nooit meer gestopt. “Ten eerste is er het plezier van de ontdekking. Het is alsof je op schattenjacht gaat, zonder te weten wat je zal vinden. Het is een

“In plaats van elke week naar de psychiater te gaan om jezelf te leren begrijpen, stel ik collecties met objecten samen” GALILA BARZILAI-HOLLANDER KUNSTVERZAMELAAR

HUMOR EN LICHTHEID Van de elf collecties op Private Choices zijn er twee van vrouwen, twee van mannen en zeven van koppels. “Als een koppel kunst verzamelt, zal het meestal toch de man zijn die de leiding neemt. Al zijn er ook wel koppels die om de beurt een werk kiezen, of alleen iets kopen als ze het allebei eens zijn. Al lijkt dat me moeilijk, want tenslotte zijn we nu eenmaal verschillend,” vertelt Barzilaï-Hollander. “Wat ik zelden of nooit zie, is dat een vrouw zich binnen het koppel manifesteert als beslisser voor de aankopen. Zelf weet ik ook niet of mijn man zou begrepen hebben wat ik nu doe. Al wil ik me niet actief als vrouwelijk verzamelaar manifesteren in wat ik bijvoorbeeld koop. Het is eerder een factor die mijn keuzes onbewust bepaalt. Misschien is het wel de reden waarom mijn verzameling soms iets zegt over harde thema’s, maar dan op een zachte manier.”

Als alles goed gaat, zwaaien de deuren van deze nieuwe trekpleister voor liefhebbers van hedendaagse kunst en design in september open.

“Ik ben zelf benieuwd om alle objecten hier weer samen te zien, want sommige zitten al jaren in een kist. Daarom cureer ik de eerste presentatie zelf. Hoewel ik op het eerste gezicht serieus overkom en dat in mijn werk ook wel ben, zit er enorm veel humor, lichtheid en energie in de collecties. Ik ben creatief, liberaal en denk graag out of the box. Zo heb ik deze oorbellen bijvoorbeeld zelf gemaakt. In diezelfde zin wil ik het publiek op een speelse, laagdrempelige manier verrassen. Het doet me plezier dat ik mijn verzamelingen binnenkort kan delen, en via die weg kan converseren met een groter publiek,” vertelt ze. “Onder meer dat aspect vind ik trouwens fijn aan de uitgesproken juwelen van de Antwerpse Daniel Von Weinberger die ik meestal draag: ze vormen de perfecte ijsbreker voor een gesprek.”

25 APRIL 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Galila BarzilaïHollander in haar gloednieuwe ruimte die normaal in september de deuren opent.

soort mentale gymnastiek. Op langere termijn is het fijn om te merken dat je buikgevoel juist was.

Dat gevoel koester ik puur voor mezelf, maar zulke kleine succesjes geven me vertrouwen. Zo kan ik me het werk van sommige kunstenaars dat ik vroeger kocht, nu niet meer permitteren,” vertelt Barzilaï-Hollander.

I

27

YOU ARE THE CITY. BRUZZ magazine bestaat 1 jaar!

Vier met ons mee.

Neem NU een gratis abonnement op BRUZZ.be/abonnement NIEUWS UIT BRUSSEL. CULTUUR IN BRUSSEL. BRUSSEL. BRUZZ.

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

dinsdag 17 april, 12u30

Ambiorix was een halve eeuw voor Christus een ferme pijn in de kont voor Julius Caesar, toen die aan zijn veldtocht in onze gewesten bezig was. Margareta van York (1446-1503) was de derde echtgenote van Karel de Stoute, die als hertog van Bourgondië over onze streken heerste. Maria Louiza was de aartshertogin van Oostenrijk die in 1810 met Napoleon trouwde, en Lord Palmerston speelde als Brits minister van Buitenlandse Zaken een rol bij de onafhankelijkheid van België. Dit bonte gezelschap is bien étonné de se trouver ensemble in het schitterende geheel dat wij enigszins achteloos benoemen als de squares - een reuzentrap van bel-etages, die van de Leopoldswijk naar de laagstad afdaalt.

De goed van uitnodigende grasperken, bijzondere bomen en geile standbeelden voorziene miniparkjes, omringd door herenhuizen versierd met email en sgrafitti, zijn een wandelingetje meer dan waard. Zeker nu de fonteinen er vrolijk klateren en het stuifmeel je er rond de oren vliegt.

De drukte van de Europawijk ligt bestorven achter de hoek. Al rijdt het verkeer nog iets te hard in tegenwijzerzin de pleinen rond, en is die bushalte voor het nog steeds keurig gepermanente art-nouveauhuis Saint Cyr wel degelijk misplaatst. Alle wegen lijken dan ook per se naar de squares te willen leiden. Maar liefst twintig straten en lanen komen erop uit.

Hetzelfde succes kennen de groene plantsoenen bij de ambassades, consulaten en andere vertegenwoordigingen. Juist om de hoek bij het prachtige Van Eetveldehuis, ligt enigszins contrasterend het optrekje in communistische klare lijn van de trotse Bulgaarse natie. Maar ook Burundi, Cyprus - dat we straks weerzien op het Songfestival - en deelstaten of steden als Gibraltar, Praag en het Deense Zeeland, hebben al hun diplomatieke vaardigheden aangewend om hier een plek onder de zon te verwerven.

Ze hebben gelijk. De hoogstgelegen square Margaretasquare is nog het banaalst. Daar is de Belle Époque volledig uitgewist door hoogbouw met aluminiumramen en balkonne-

tjes met oranje luifeltjes. Een beetje zoals aan onze kust. Wat uitzicht moest creëren, heeft het uitzicht verknoeid. Als straf moeten de bewoners nu op betonnen sportterreintjes neerkijken.

De square Ambiorixsquare en de avenue Palmerstonlaan zijn paradijselijker. Zelfs een eenvoudige ligusterstruik krijgt er grandeur.

Op de bankjes bij de waterpartijen snurken steuntrekkers bij een Cara Pils, en zonnen loontrekkers bij een bakje salade niçoise.

Allebei met zicht op de benedenstad.

Onderaan waaiert de Square Marie Louise Maria Louizasquare als laagste trede van de trap het breedst uit. Rotspartijen, klimop en tulpenperken omringen een brede vijver gevuld met water, dat na zich van hoog op de berg een weg naar beneden te hebben gebaand, de wel zeer potente fontein uit spuit.

De hoge straal verstuift tot aan de oever, waar de eendjes, waterkiekskens en olla andere vogala inmiddels hun nestas hagunnan hebban.

Omdat alles hier een feestelijk karakter heeft, krijgen die beesten trouwens melo-cakes gevoerd in plaats van broodkorsten, merk ik.

Tot slot nog een eresaluut aan het mooiste verkeersbord van Brussel, dat ook aan deze vijver staat. Een achthoekig, beetje roestig verbodsbord op een groene paal, dat ettelijke tientallen jaren oud moet zijn. Er staat een fijn getekend mannetje op met blauwe trui, blauwe wijde broek, roodblauwe muts en rode schoenen, dat er met een verzorgde slag vandoor schaatst. In de lentezon ziet de eenzame, maar hardnekkige schaatser uit een ver vervlogen ijstijd er heel aandoenlijk uit. Hij is de enige die zich niets heeft aangetrokken van de weersomstandigheden, noch van de rode streep die schuin over het bord is getrokken. Hij slaat de tweetalige waarschuwing ‘Verboden zich op het ijs te begeven/ Defense de s’engager sur la glace’ in een deugddoende frisse wind.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De squares

“Alle wegen lijken dan ook per se naar de squares te willen leiden”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

25 APRIL 2018

I

29

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik hou van het vreemde en het lelijke Larissa Viaene Kunstenaar/jeugdwerker

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Brussel heeft me altijd erg geïntrigeerd, als adolescente al. In die mate dat ik toelatingsexamen deed in Luca School of Arts om hier te kunnen belanden. Maar uiteindelijk bleek een opleiding in Gent meer op mijn maat, dus werd het Gent.

Ik heb er aan het KASK Multimediale Vormgeving gestudeerd: in een notendop betekent dat dat je heel veel verschillende media exploreert om te ontdekken waarin je je het best kan uitdrukken. Wat ook een mix van meerdere kunstdisciplines kan zijn, zoals in mijn geval.

Al sinds heel jong had ik een wilde fantasie, het was zaak om die te kanaliseren. Op mijn zestiende maakte ik performances met een goeie vriendin. We gingen vooral heel beeldend te werk, de acteurs op de scène werden levende objecten. Zo ontdekten we de Kunstbende, een wedstrijd voor creatieve jongeren.

We schreven ons in en bleken nog te winnen ook. Zo ging de bal aan het rollen. En ik denk dat mijn negen jaar oudere broer, die met mime en cabaret bezig was, ook een bepalende rol heeft gespeeld.

Tekenen was nooit mijn sterkste kant. Integendeel, bij het toelatingsexamen aan het KASK had ik een onvoldoende. De eerste jaren was de tekenles een pure kwelling. Totdat een docent me erop wees dat je soms tot interessantere dingen komt door met je ‘foutjes’ of ‘ongelukken’ aan de slag te gaan. Dat was een belangrijke klik in mijn hoofd. En ook toen ik de ets-techniek ontdekte tijdens een Erasmus-programma in Munster. Daar heb ik heel mooie herinneringen aan: mijn Duitse docent was een hoogst eigenaardige, maar inspirerende man die in een hoekje van het atelier altijd met zijn eigen creaties bezig was en mij helemaal mijn gang liet gaan. Zo heb ik mijn eigen beeldtaal ontwikkeld, door heel ambachtelijk en autonoom te werk te gaan.

Image inventor, zo omschrijf ik mezelf het liefst, omdat ik constant in beelden denk en naar beelden

zoek. Op papier, in 3D, op scène … Momenteel ben ik wel vooral aan de slag als illustrator. Enkele jaren geleden ontmoette ik de dichteres Siel Verhanneman die me - tot mijn grote verbazing - vroeg om haar eerste dichtbundel te illustreren. Dat beviel me zo goed dat we intussen samen een tweede hebben uitgebracht. Ik teken nu ook maandelijks live voor het poëzieprogramma De Sprekende Ezels, een vrij podium voor Nederlandstalige Brusselse dichters. Spannend en fijn om doen.

Ik heb een grote voorkeur voor het vreemde, het afwijkende, het lelijke. De middeleeuwse bestiaria bijvoorbeeld, met hun fabelachtige wezens en monsters, inspireren me sterk. Denk stijl Hieronymus Bosch, maar nog mafter. Alles wat samenhangt met het onderbewuste, met hoe het beest in de mens naar boven komt, daar werk ik graag rond. Maar ik kan het moeilijk uitleggen, de dingen gebeuren op mijn gevoel.

Nu draai ik een videoclip, iets compleet nieuws voor mij. Net daarom wilde ik het proberen. Ik word graag uit mijn comfortzone gehaald, ik hou ervan dingen te doen waar ik bang voor ben. Misschien is het dat wat me aantrekt in Brussel. De complexiteit van de grootstad kan mij behoorlijk ontregelen, er ligt altijd wel een avontuur om de hoek. Maar het gekke is: in die grote, onrustige stad kom ik helemaal tot rust. In Gent ben ik in enkele jaren tijd wel acht keer verhuisd, hier woon ik al twee jaar met plezier op dezelfde plek. Met mijn onderbuurvrouw, een Turkse bijziende bomma, doe ik dagelijks een babbeltje (lacht).

Een favoriete plek? De snackbar ‘Just Food’ op het Sint Joostplein. Op het eerste gezicht niks bijzonders, tot je er met de eigenaar en klanten aan de praat raakt.

Al die verhalen. De meest uiteenlopende mensen komen er hun sandwich eten, van lokale bewoners tot expats. Die ongewone mix, I love it.

— PATRICK JORDENS

Larissa Viaene (27) is geboren in Kortrijk en behaalde een master in Multimediale vormgeving aan het KASK in Gent. Ze is illustrator, beeldend kunstenaar en performer. Daarnaast werkt ze als projectmedewerker Jeugdprogrammatie aan het gemeenschapscentrum Ten Noey in Sint-Joost. Sinds twee jaar woont ze in Brussel, op de grens van Schaarbeek en Sint Joost. larissaviaene.com en kunstinhuis.be/kunstenaar/265802

30

I

25 APRIL 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

25 APRIL 2018

I

31

EUROPALIA INDONESIA: 570.000 BEZOEKERS

Dank

aan alle spelers van de Nationale Loterij.

Dankzij hen kan de Nationale Loterij EUROPALIA steunen.

Het instituut ter bevordering van Wetenschappelijk Onderzoek en Innovatie van Brussel, Innoviris, bevordert, ondersteunt en valoriseert wetenschappelijk onderzoek en technologische innovatie in het kader van het beleid van het Gewest.

Ben je graag met cijfers bezig? Wil je graag meewerken aan het financiële beleid van Innoviris? Dan ben jij de persoon (m/v/x) die we zoeken voor de financiële cel van Innoviris:

Beheerder van de boekhouding en budget Niveau B Jouw takenpakket: Als beheerder boekhouding en begroting voer je alle boekhoudkundige en budgettaire taken uit. Je rapporteert aan het hoofd van de cel, aan wie je regelmatig verslag uitbrengt over de vorderingsstaat van jouw activiteiten. Je functie omvat o.a.: het behandelen van de aankoopfacturen, het uitvoeren van alle boekingen en controleren van de financiële boekingen, je stelt maandelijkse en jaarlijkse boekhoudkundige en financiële rapporten op, …

Jouw profiel: Je beschikt over een diploma van het hoger onderwijs (graduaat, professionele bachelor, kandidaat, academische bachelor) in het domein economie en over minstens 2 jaar ervaring in boekhouding.

OF Je beschikt over een diploma van het hoger onderwijs (graduaat, professionele bachelor, kandidaat, academische bachelor) in een boekhoudkundige richting zonder enige noodzakelijke ervaring.

Wij bieden: Innoviris geeft je werkomstandigheden om een goed evenwicht uit te bouwen tussen het professionele en het privéleven, een minimum brutojaarloon van € 27.554,20, hospitalisatieverzekering, maaltijdcheques, telewerk en 35 jaarlijkse verlofdagen.

Ontdek alle details omtrent deze functie en de selectievoorwaarden via www.selor.be Voor verdere inlichtingen over deze functie kan je contact opnemen met mevr. Valérie Goret, Administratief Directeur: vgoret@innoviris.brussels.

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

“Amsoi, paksoi, rotzooi,” zo vatte mijn kapitein lang geleden zijn waardering samen voor tropische bladgroente. Paksoi is een lid van de Kolenfamilie, de Brassicaceae. Onze klassieke kabuiskool, verkrijgbaar in rood, wit en groen, heet wetenschappelijk Brassica oleracea.

Daarnaast is er Brassica rapa, die zo erg verwant is, dat het soms uitpluizen wordt welke groente nu bij de ene, dan wel bij de andere soort hoort.

Deze koolsoorten hebben met natuur niet zoveel meer te maken. Ze zijn zo dankbaar om te kweken: ze groeien snel, brengen relatief veel groen op per veld, zijn voedzaam en ook lekker.

En daarbij variëren ze makkelijk. De tuinbouwende mens heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt. Over heel de wereld zijn de kolen veredeld in een verbazende verscheidenheid van vormen. De kool is een getuige van het menselijk vernuft die niet moet onderdoen voor de wijnbouw of graanteelt. Naargelang de boeren en de plaats op aarde zijn ze variëteiten gaan ontwikkelen die altijd een ander detail van de plant uitvergrootten: de bladeren konden los zitten, (boerenkool, raapstelen, amsoi) of gesloten (witte kool, savooi), de bloem werd versterkt (bloemkool, broccoli) of de stengel (koolrabi), de wortel (koolraap) of de zijknoppen (spruitjes), zelfs de oliehoudende vruchtjes (koolzaad) zijn een specialiteit geworden.

De paksoi is ook zo een veredeling. Hier wou men de witte bladstengels uitvergroten. En dat is mooi gelukt in China. Paksoi (bok choy, pak choy) is een Kantonees woord, uit de buurt van Hongkong dus. Het betekent ‘witte groente’. Vroeger vond je hier nooit paksoi, maar zopas zag ik er op de markt. De klanten keken nog wat onwennig en de gast moest vaak naar de baas om de prijs nog eens te vragen.

Eerder vond je zo nu en dan sierlijk kleine paksoitjes in de Chinese supermarkt. Maar hier zijn het joekels. Mogelijk een interpretatie van West-Vlaamse tuinders: als het maar groot is, dan verkoopt het wel!

Dit is een ongelooflijk makkelijke groente. Je legt hem op het aanrecht en snijdt er de ‘kont’ af, zodat je losse bladeren krijgt. Daarvan spoel je de oksels en oppervlaktes nog eens onder de kraan, er zou zand op kunnen achtergebleven

zijn. Uitdruppen. De groene toppen mogen er eigenlijk ook af, tenzij u zo’n zuinig mens bent die alles wil. Maar het zijn de stelen die we moeten hebben. Je kan ze in kleinere stukken snijden en dan met wat olie in een pan gooien, of in de wok. Bakken/stomen tot ze halfgaar zijn. Dergelijke krokante groente kook je niet plat. Het plezier zit hem in de kraak tussen de tanden.

Oppervlakkig lijkt paksoi op het bietenloof dat we hier als bette/blette kennen. Maar een groente uit de bietenfamilie heeft altijd de vulgaire smaak van voederbiet, veroorzaakt door geosmine: een geurstof van bacteriën die in de plant leven. Paksoi heeft meer een mosterdsmaak, heel aangenaam, maar de glucosines van radijzen en mosterd verdwijnen als je ze te lang kookt. Paksoi is dus een echte wokgroente. Kort en goed.

Een recept? Chop choy. Dit is een van oorsprong Kantonees gerecht dat waanzinnig populair werd in Amerika. Het gaat als volgt: verhit twee lepels olie in de wok, doe daar dan kleingesneden pijpajuintjes bij, ook stukjes poivron, taugé (verkeerdelijk ook wel sojascheuten genoemd), paksoi-stelen, gesneden waterkastanje en roerbak gedurende een minuut of drie op hoog vuur. Voeg vervolgens zout toe, een scheut lichte sojasaus, een scheut rijstwijn (of droge sherry) een likje tomatenpuree en een scheut kippenbouillon. O ja, voorgeweekte of gekookte noedels! Nog eens drie minuten roerbakken. Klaar. Chopsoi betekent eigenlijk ‘van alles wat’. Smakelijk.

“Het plezier zit hem in de kraak tussen de tanden”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Paksoi

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

25 APRIL 2018

I 33

CENTRE FOR FINE ARTS BRUSSELS PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL PALAIS DES BEAUX-ARTS BRUXELLES

SPANISH STILL LIFE VELÁZQUEZ, GOYA,

EXPO

23 FEB. — 27 MAY ’18

PICASSO, MIRÓ, …

Juan Sánchez Cotán, Quince, Cabbage, Melon and Cucumber, ca 1602, San Diego, The San Diego Museum of Art, gift of Anne R. and Amy Putnam

ONTDEK NU ONS NIEUW OPLEIDINGSAANBOD 2018-2019 SCHRIJF KIJK OP SYNTRABRUSSEL.BE 018_Syntra_Bruzz_215x142,5mm_V03.indd 1

JE NU IN

17/04/2018 16:45

Big City

Waarom hangen mensen soms zakjes met brood aan hekken en bomen?

JASMIJN UIT BRUSSEL

V

oor sommige islamitische stadsbewoners is brood heilig. In plaats van het weg te gooien, geven ze het aan dieren, of hangen ze het op aan hekken of bomen. In de hoop dat het nog voor iemand anders kan dienen.

Plastic zakken met oud brood zijn een vertrouwd beeld in sommige Brusselse wijken. Een rondvraag leert dat sommige moslims hun oud brood op die manier ophangen. Toch is het strikt genomen geen religieuze

praktijk. De Koran maant gelovigen wel aan om geen voedsel te verkwisten, maar doet dat in algemene termen.

“Er is geen religieuze tekst die dat oplegt,” vertelt Boubker Macbahi, imam in Jette. “Veel mensen beschouwen brood echter als een gunst van God en gooien principieel geen brood weg.”

Sommige gelovigen kussen het brood zelfs voor ze het ergens te grabbel leggen. Ze hopen dat mensen met minder middelen er

misschien nog iets mee zijn. Het gebruik is zeker niet gangbaar bij alle moslims. Het hangt af van de cultuur in het land van oorsprong. “Het is typisch iets van de Maghreb, waar brood een heel belangrijk voedingsmiddel is,” weet Macbahi. “In bijvoorbeeld Saudi-Arabië, een belangrijk land voor de islam, bestaat het gebruik niet. Daar eten de mensen veel rijst en neemt brood een veel minder prominente plaats in.”

Daarnaast zijn het vooral oudere mensen die de traditie volgen. “Dit is typisch iets van de eerste en tweede generatie migranten,” zegt Macbahi. “De jongere generaties gooien hun resten meestal gewoon in de vuilnisbak.”

Hoewel de broodzakken bedoeld zijn voor minderbedeelden, belanden ze meestal in de containers van

de reinigingsdiensten. Die halen de zakjes op omdat ze de buurt een vuile aanblik kunnen geven en al dat voedsel op straat ongedierte aantrekt.

Om dergelijke problemen te vermijden, geven sommige mensen hun oud brood aan dieren. “Ik ken mensen die elke week een zak afzetten bij een boerderij buiten Brussel,” aldus nog de imam. Anderen geven hun overschotten aan eenden en andere dieren in parken. Dierenorganisaties wijzen er echter op dat vooral wit brood ongezond is voor watervogels.

In enkele Nederlandse steden kan oud brood gedeponeerd worden in speciale containers bij moskeeën, of wordt het verzameld om het te vergisten tot biogas. Zo wordt het oud maar heilig brood op een andere manier hergebruikt.

— LAURENT VERMEERSCH

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Zakjes met oud brood worden opgehangen in de straten. Andere mensen geven het aan dieren.

© STEVEN VANGARSSE

© ZION BOATENG

© ZION BOATENG

© STEVEN VANGARSSE

VOLGENDE WEEK Waar komt de naam Zwarte Vijvers in Molenbeek vandaan? Waren er echt Zwarte Vijvers op die plek?

En waarom ‘zwart’?

25 APRIL 2018

I 35

LIVE RADIO VAN 7U TOT 10U

1080

MOLENBE

EK

DO

3/5 Kom volgende week naar naar het gemeentehuis, Graaf van Vlaanderenstraat 20, tussen 7u en 10u, voor koffie, live radio vanuit de BRUZZ-bus, en een koek van de warme bakker. Volg de Ronde van Brussel in ons magazine, online, op social media en op televisie.

onze nieuwe weekactie footies

diverse varianten en kleuren dames: one size heren: maten 39-46

Nature giftset 5-delig

windlicht draad frame

Ajax allesreiniger

draadloze oplader

132

395

diverse kleuren metaal

ĆŽ RZHU SLQH RI OHPRQ 1 liter

zwart of wit met LED indicator incl. USB kabel geschikt voor alle telefoons met Qi-ondersteuning

2 paar

116

395

299

bloempot Toledo

Candy Sandwiches of Candy Cables

trolley waterbaan

kunststof 30 cm

1 kg = 3.16

inklapbaar tot handige trolley met golfmaker, waterpomp, boothuis, renbaan en vele accessoires maat ingeklapt: 51x21x66 cm

295

087

1995

dames jumpsuit

Spectrum tuinhoutbeits

37 cm

4.95

zwart polyester maten s-xl

diverse smaken 275 gram

dames top viscose diverse kleuren viscose/elastaan maten s-xl

Disney strandemmer met accessoires

2.79

Kinzo onkruidbrander

donkerbruin 2.5 liter

metaal ca. 80 cm

1 l = 1.31

broek UHOD[HG ĆŹ W viscose maten s-xl

4.98 gasbus navulling butaan, 227 gram 1 kg = 4.76

478

328

beitsroller, blokkwast, lakset 3-delig of afplaktape

0.79

complete tuinset

795

1.08

strandlaken

textileen, antraciet bank: 107x62x78 cm stoel 2x: 60x62x78 cm tafel: 90x50x41 cm

diverse varianten katoen 100x200 cm of 100x180 cm

398 solar lamp craquelĂŠ 2-in-1: wit/colour changing 39 cm 45 cm

2.61 matraskussen diverse prints 40x40 cm

6995 mozaiek steentjes diverse kleuren vierkant 2x2 cm

Christina Aguilera of Maroussia eau de toilette

795

161

uitrekbare tuinslang

bigshirt of nachtjurk

met snelkoppeling en sproeikop

Christina Aguilera: Inspire, 50 ml Maroussia: Slava Zaitsev, 100 ml

diverse varianten katoen maten s-xl

1 l = 168.80/84.40

1 kilo

295

844

Van Gils giftset Tendenza of Initiativ eau de toilette 75 ml + douchegel 75 ml

7.95

max. lengte 22.5 m

795

Aanbiedingen geldig van woensdag 25 april t/m dinsdag 1 mei 2018 Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

278 www.action.com

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

1.87

4-delig

DB374215D7

kom naar ons

jobcafé

EKEN

WIJ ZO

, S C/CE& R U E F CHAUGFAZIJNIERtSen MA studen job

VRIJDAG 4 mei 2018

direct solliciteren op: www.werkbijdistrilog.be of bel naar 0492 22 94 39.

ANTWERPSE BOUWWERKEN CIT BLATON DEMOCO JACQUES DELENS

DB497964D8

initiatief van

Jonge Bouwvakkers Regio Vlaanderen - Projectmanagers Regio Vlaanderen Assistent(e) Studiedienst - Planningdeskundige - Project Manager - Verantwoordelijke Studiebureau Stabiliteit en Methodes - Werfleider Aankoper - Adjunct projectleider (Burgerlijk Ingenieur) - Adjunct werfleider - Calculator - Projectleider bouw - Projectmanager - Werfleider Aankoper - Beheerder Research & Development - BIM Technieker - Werfbeheerder - Werfleider

Zondag 6 mei 2018 van 10 tot 17 uur OPENWERVENDAG.BE

OOK ZOT VAN DE

BOUW?

“Fantastisch om te werken met en voor sterke merken.

Elke dag kan ik op zoek naar nieuwe ideeën.” #EenJobMetPassie

› Accountmanager West-Brabant › Accountmanager Kanaal Z › Specialist Databeheer

DB501208D8

Accountmanager Nationale Regie

mijntoekomstbijroularta.be

DB502319D8

om te solliciteren met een heerlijk kopje koffie!

Locatie: Weversstraat 21, Londerzeel

Het gemeentebestuur van Steenokkerzeel werft aan: Dynamische, sociale en gemotiveerde kandidaten voor volgende vacatures:

ADMINISTRATIEF MEDEWERK(ST)ER SECRETARIAAT - ONTHAAL NIVEAU C1-3 – VOLTIJDS – IN CONTRACTUEEL VERBAND - WAARVAN 2 FUNCTIES VAN ONBEPAALDE DUUR EN 1 FUNCTIE IN TIJDELIJK VERBAND (= VERVANGINGSCONTRACT) - BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.133,59/MAAND TAKENPAKKET: Je bent samen met je collega’s het eerste aanspreekpunt voor de bezoekers van het gemeentehuis. Je luistert naar hun vragen, zowel aan de balie als telefonisch, en helpt hen op een spontane, beleefde en klantvriendelijke manier verder. Je staat in voor de verwerking van de inkomende en uitgaande briefwisseling. Je helpt bij de organisatie van het onthaalmoment voor nieuwe inwoners en andere officiële ontvangsten en huldigingen. Je krijgt uiteenlopende administratieve taken ter ondersteuning van de verschillende afdelingen

Kom je graag thuis in een proper huis?

COMPETENTIES: Klantvriendelijk, diplomatisch en punctueel PC-vaardig teamwerk en samenwerken inzicht hebben in de werking van het gemeentebestuur en de gemeentelijke diensten.

VEREIST: Je bent houder van minstens een diploma hoger secundair onderwijs.

Wij zorgen snel voor een betrouwbare, goed opgeleide poetshulp met dienstencheques!

MAATSCHAPPELIJK ASSISTENT BUDGETBEHEER NIVEAU B1-3 – VOLTIJDS – IN TIJDELIJK VERBAND (= VERVANGINGSCONTRACT) - BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.621,66/MAAND

We investeren in goede arbeidsvoorwaarden, in opleiding en ondersteuning van je poetshulp. Zo garanderen wij jou een verantwoordelijke, stipte en betrouwbare hulp!

TAKENPAKKET: Je analyseert de sociale, familiale en financiële situatie van de cliënt. Je zorgt ervoor dat de belangrijkste kosten van de cliënt betaald worden en dat deze voldoende geld overhoudt om noodzakelijke dingen te kopen. Je begeleidt de klant actief zodat deze ondertussen leert om zijn/haar inkomsten en uitgaven zelf te beheren. Je bereidt individuele dossiers voor en legt deze voor aan de beleidsorganen.

COMPETENTIES: Klantgericht en zelfstandig werken plannen en organiseren werken in teamverband contactvaardig integer en flexibel.

« Vraag online poetshulp aan via www.poetshulp.be of bel naar T. 02 209 06 60

ERVARING: Enige relevante ervaring inzake budgetbeheer binnen een OCMW is een pluspunt.

DB497296D8

VEREIST: Je bent houder van een bachelor in het sociaal-agogisch werk met de titel van maatschappelijk assistent, een bachelor in de sociale gezondheidszorg of een daarmee gelijkgesteld diploma.

SCHOONMA(A)K(ST)ER

DB501295D8

DB501395D8

NIVEAU E1-3 – CONTRACTUEEL VOOR ONBEPAALDE DUUR VOLTIJDSE PRESTATIES (38/38) – BRUTO AANVANGSWEDDE € 1.576,29 TAKENPAKKET: Je staat in voor het normale wekelijkse onderhoud van de woning van bejaarden en/of gezinnen die omwille van gezondheidsproblemen of bijzondere sociale omstandigheden zelf niet meer kunnen poetsen. Je dient de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften correct na te leven en toe te passen. Je hebt een degelijke kennis van onderhoudsmaterialen en -producten. Je beheerst de Nederlandse taal.

1 week rondreis met

COMPETENTIES: Zin voor kwaliteit en nauwgezetheid volledige discretie zelfstandig kunnen werken communicatievaardig.

VEREIST: Geen diplomavereisten.

ANTIQUAIR ZOEKT

INTERESSE: Stuur je motivatiebrief, vergezeld van het inschrijvingsformulier en een kopie van je diploma ten laatste op 4 mei 2018 naar het college van burgemeester en sschepenen, Orchideeënlaan 17 te 1820 Steenokkerzeel. Tot en met die datum kun je ze ook mailen naar odette.libotton@steenokkerzeel.be of afgeven bij de personeelsdienst. Enkel de volledige kandidaturen, met kopie van het diploma, worden aanvaard.

VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

MEER INFO IS OOK TERUG TE VINDEN OP LINKEDIN: GEMEENTE STEENOKKERZEEL TAAKOMSCHRIJVING, FUNCTIEVEREISTEN EN INSCHRIJVINGSFORMULIER VIND JE OP

Vlaamse gids (volpension & excursies inbegrepen) + 1 week ***** luxe strandvakantie

(bekende tophotel Aksa Lara, all-inclusive)

15 fijne dagen:

€799,-

(vliegreis inbegrepen!)

Reisfamilie Carlier

2 afreisdata

24 september 2018 & 8 oktober 2018

WWW.STEENOKKERZEEL.BE

DB500503D8

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

Doeltreffend

Tips en tricks

rekruterings-

voor je

advies

carriere?

krijgen?

✆

Surf dan snel naar

Streekpersoneel.be/carriere DB486295C8

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 meer info: www.deblauwevogel.be

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 051 26 67 89 DB486334C8