BRUZZ actua - editie 1598

Rubrieknaam

#1598 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

DEZE W EEK

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

10 | 01 | 2018

BRUZZ | RUBRIEK

L E V E N

W AT E R M O P I N I EB O S V O A A LORDE

WIERTZ 1

HET VERDOEMDE MUSEUM DAT OPEN BLIJFT

MICHAËL BELLON OVER HET BOEK VAN RACHIDA AZIZ

‘Laat dit een mijlpaal zijn’ TEUN VERBRUGGEN OPENT ATELIER WALTER

‘Er was nood aan een plek voor de avant-gardeartiest’ © BART DEWAELE

NIEUWS UIT BRUSSEL. CULTUUR IN BRUSSEL. BRUSSEL. BRUZZ.BE YOU ARE THE CITY.

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

THIERRY ( 56 ) , WATERMAAL BOSVOORDE,

Thierry was nog jong toen hij problemen kreeg met zijn zicht. “Kokerzicht of retinitis pigmentosa was het verdict. Nu zie ik nog schaduwen en contrasten, daarna zal ik blind worden. Daar ben ik wel bang voor. De stad is beter voor slechtzienden dan het platteland. Er is openbaar vervoer en de meeste mensen zijn behulpzaam. Mijn hond Joe (7,5) helpt me bij alles. Hij is mijn gids en beschermer en helpt me om mooie vrouwen te leren kennen.”

3

Inhoud

COLOFON

FLITS

BRUZZ

10

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

20

Opinie

27

Michaël Bellon

30

Big City

Jo Mariens

31

Nick Trachet

HOOFDREDACTIE

32

Enfant Terrible

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61 DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

10

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker, Geert Van der Hallen VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

BRUZZ-TV brengt op 10/01 een politieke thema-uitzending vanuit het gemeentehuis in Watermaal-Bosvoorde. Burgemeester Olivier Deleuze en schepen Jan Verbeke worden op de rooster gelegd. Alessandra Guglielmino vertelt over haar ervaringen als inwoner. Madeleine Vanderelst uit de Bezemhoek is onze gids door de gemeente. Om 18u.

BRUZZ-RADIO staat op 10/01 in het teken van Watermaal-Bosvoorde. We praten met bassist Pieter Vreede (Red Zebra, Wolfbanes en Bellemont), VUB-rector Caroline Pauwels en Karolien Merchiers (ex-BRUZZ, nu veearts) die er al een tijdje wonen. De BRUZZ-bus staat van 7u tot 10u voor het gemeentehuis op het Antoine Gilsonplein. Luisteren kan op FM 98.8.

Iets gemist? www.bruzz.be

Gedoemd om te blijven

COVERARTIKEL

RUBRIEKEN 03

Wiertz-museum

Edito

12 DE VERHALEN 12

Interview

14

Reportage

18

Cultuur

Anne Van Asbroeck: 'Bij mij geen smeuïge verhalen'

Veilinghuizen nieuwe stijl

Teun Verbruggen bouwt met Werkplaats Walter aan een plek voor creatievelingen

DE RONDE VAN BRUSSEL WATERMAALBOSVOORDE

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen 22

Politieke analyse

27

Michaël Bellon Logis & Floréal

28

Portretten

Inwoners van Watermaal-Bosvoorde

30

Big City

Waarom en wanneer zijn Watermaal en Bosvoorde gefuseerd?

22

Het onveiligheidsgevoel stijgt, al is de verkeersveiligheid erop vooruitgegaan. Dat is de conclusie van een enquête van het Vias, het voormalige Belgisch Verkeersveiligheidsinstituut.

Mogen we victorie kraaien omdat de overheid er eindelijk in slaagt om het aantal verkeersslachtoffers te doen dalen? Ja en nee. Neem nu het Brussel Gewest. Het aantal dodelijke verkeersslachtoffers is hier de afgelopen tien jaar inderdaad significant gedaald, maar het aantal letselongevallen is in die periode min of meer gelijk gebleven. Veel reden tot juichen is er dus niet.

Afgelopen weekend maaide een dronken bestuurder een fietsend meisje van vijf van het trottoir in Schaarbeek. De maanden voordien waren er al twee andere spectaculaire ongevallen in de Ezelsgemeente, waarbij een jonge vrouw het leven liet. Twee keer was er sprake van vluchtmisdrijf.

De ongevallen zijn symptomatisch voor het autoverkeer in Brussel: wild, ongedisciplineerd en wars van de verkeersregels. Stel dat we het verkeer in Brussel op een doordeweekse dag een moment kunnen bevriezen en alle verkeersovertredingen zouden tellen, dan komen we aan een cijfer met vele nullen. En zo is dat dag in dag uit.

Volgens burgemeester van Schaarbeek Bernard Clerfayt heeft dat met de mentaliteit te maken. Dat zal zeker deels kloppen. Het is het soort je m'en foutisme dat we wel vaker tegenkomen in Brussel.

Maar het komt ook door het voertuig.

Wie veilig in de cocon van de auto zit, heeft er vaak geen benul van hoe gevaarlijk de auto voor de zwakke weggebruiker kan zijn.

De lokale besturen moeten ook de hand in eigen boezem steken. Als de verkeersregels aan de lopende band worden overtreden, komt dat ook door het gebrek aan handhaving.

Clerfayt heeft zelf toegegeven dat verkeersveiligheid geen prioriteit is, hoewel de bevolking dat wel als zeer problematisch ervaart.

Er zijn maar twee efficiënte maatregelen om het aantal ongevallen écht te doen dalen. Dat is een, in samenwerking met het parket, stringent lik-op-stukbeleid, met mobiele en vaste snelheidscamera’s.

Daarnaast een modal shift, met een prioriteit voor fiets, voetgangers en openbaar vervoer. Wie naast de auto ook de fiets neemt of geregeld te voet gaat, zal meteen begrijpen hoe moordend het autoverkeer kan zijn en zal misschien hopelijk iets doen aan zijn of haar ‘mentaliteit’.

BRUZZ | VOORAF

Mentaliteit

— STEVEN VAN GARSSE

5

MEISER

Brussel Mobiliteit renoveert de Reyerstunnels

1 2

Begin 2018 startte de renovatie van de Reyerstunnels.

DIAMANT

Vier van de zes tunnels moeten een nieuwe dakbedekking krijgen voor de Reyerslaan kan worden omgevormd tot een

3

hun plaats krijgen. Dankzij de grondige opknapbeurt worden

4

SCHUMAN

5

de tunnels veiliger, er komen geluidswerende wanden om de geluidsoverlast te beperken en de nieuwe LED-verlichting zorgt

6

voor een aanzienlijke energiebesparing.

1

U moet toch in de buurt van Reyers zijn?

Op de hoogte blijven?

Stuur uw mailadres naar mobiliteit@gob.brussels

www.reyersviaduct.be Q17-6482_Brussel mobiliteit_Grote wervencampagne_Reyers_advertentie_215x142,5_06.indd 1

akantie Krokusv ntie a Paasvak A ximax @ g Zonda

V

R 20 A A J R OO

18

VEN SCHRIJ N I E N I G ONL ATE R DA Z F A N VA ARI 13 J A N U o: Meer inf

ximax www.jca

. be

E40 > MEISER

2

MEISER > E40

3

E40 > SCHUMAN

4

SCHUMAN > E40

5

E40 > VERGOTE/MONTGOMERY

6

VERGOTE/MONTGOMERY > E40

0800 84 001

MONTGOMERY

be tomorrow be brussels 8/01/18 10:36

Flits

Nieuws heet van de naald

Tramtunnel begraven

© IVAN PUT

GEWEST INVESTEERT IN SCHOOL(OMGEVING)

Win-win tussen school en wijk

Kanaalbruggen vergund

Het Brussels Gewest trekt 6 miljoen euro uit voor een eerste reeks van vier schoolcontracten. Dat is een nieuw stadsvernieuwingsprogramma toegespitst op scholen en hun omgeving.

BRUZZ | VOORAAN

Klavertje Vier is een van de vier onderwijsinstellingen in de eerste reeks schoolcontracten.

Het idee om een tramtunnel te bouwen onder het Park van Vorst lijkt helemaal van de baan. De Brusselse regering heeft aan de gewestadministratie de opdracht gegeven om als alternatief een bovengrondse tramverbinding te onderzoeken tussen het Albertplein, de toekomstige eindhalte van metrolijn 3, en het Rochefortplein, via de Koningin Maria-Hendrikalaan. Bedoeling is een tramverbinding te creëren tussen de Albertlaan en Wiels, ofwel tussen hoog en laag Vorst, met de overstapmogelijkheid op de geplande metrolijn. De transformatie van de bestaande premetro tussen Albert en het Noordstation en de bijhorende verbouwing van station Albert zijn nog altijd gepland tegen 2023. De verlenging van de lijn door Schaarbeek en Evere is ondertussen uitgesteld tot minstens 2028. LV

— LAURENT VERMEERSCH

D

e schoolcontracten zijn geïnspireerd op de wijkcontracten. Het doel is om met relatief beperkte investeringen de band tussen school en wijk te versterken.

“We stellen vast dat scholen vaak functioneren als eilandjes,” zegt Tine Van Herck van PT Architecten, dat de studies deed voor de eerste schoolcontracten. “Onder meer omdat de meeste leerkrachten pendelen en de wijk vaak minder goed kennen. Samen met de scholen hebben we gezocht naar win-winprojecten waar zowel de scholen als de buurt iets aan hebben.”

Eind november 2017 keurde de Brusselse regering een eerste reeks investeringen goed. In totaal gaat het om 6 miljoen euro voor verbeteringen in bijvoorbeeld de publieke ruimte rond de scholen en in collectieve infrastructuur. Het geld mag niet dienen voor onderwijs op zich, want dat is geen bevoegdheid van het gewest. Voor het proefproject werden vier scholen gekozen, waaronder het Nederlandstalige Klavertje Vier in de Noordwijk.

Een van de geselecteerde voorstellen in die school is de bouw van een nieuwe toegang tot de sportzaal van de school. Zo kunnen ook buurtbewoners er sporten buiten de schooluren.

Daarnaast komt er een verplaatsbaar wijksalon om de vaak als onherbergzaam ervaren publieke ruimte aantrekkelijker te maken.

Andere ideeën zoals bijvoorbeeld een tijdelijk zwembad aan het Vergotedok, een wijkkrantje gemaakt door de leerlingen of een intergenerationele huiswerkklas zitten uiteindelijk niet in het investeringspakket. Al zou het kunnen dat er nog dingen worden opgepikt na een laatste overlegronde met de scholen.

De schooldienst van Perspective, het planningsbureau van het gewest, moet dat overleg en de uitwerking van de contracten in goede banen leiden. De investeringen worden gespreid over een periode van vijf jaar. Ondertussen zullen jaarlijks twee andere scholen worden gekozen om mee te stappen in een schoolcontract. Daarbij wordt vooral gemikt op instellingen die kampen met een slecht imago, of met een groot aandeel kansarme leerlingen. “Aan Franstalige kant kiezen we bijvoorbeeld scholen waar plaatsen niet ingevuld raken en aan Nederlandstalige kant scholen die veel GOK-leerlingen tellen,” aldus schoolfacilitator Julie Lumen. Bij de toekomstige schoolcontracten ligt het budget vast op 2,5 miljoen euro.

Er is een vergunning voor twee geplande voetgangersbruggen over het kanaal. Dat kondigde minister van Openbare Werken Pascal Smet (SP.A) aan in het Brussels parlement bij de voorstelling van een nieuw investeringsplan voor het onderhoud en de herstelling van de bruggen in het gewest. Het gaat om twee verbindingen voor voetgangers en fietsers tussen Molenbeek en de Vijfhoek, eentje ter hoogte van metrostation Graaf van Vlaanderen, en een andere in de buurt van de Ninoofsepoort. Vooral de bouw van die eerste brug is al meermaals aangekondigd, maar werd nog nooit concreet. Bouwheer Beliris bevestigt dat de vergunningen zijn goedgekeurd en stelt nu de werfplanning op. De bouw van de ook al lang aangekondigde Picardbrug zou in het voorjaar moeten beginnen. LV

7

8

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Net echt

In de Agoragalerij in het stadscentrum verkopen verschillende winkels, behalve mutsen, lederen jacks, hand spinners en telefoonhoesjes, tegenwoordig ook replica’s van pistolen, karabijnen en kalasjnikovs. Het zijn luchtwapens, nep dus, maar ze ogen behoorlijk echt.

De verkopers zijn zich van geen kwaad bewust “want het is toch maar speelgoed”. Bovendien zeggen ze niet aan minderjarigen te verkopen, wat ook verboden is.

Maar de politie houdt er niet van.

“Als iemand op straat loopt met een luchtgeweer dat net echt lijkt, moeten wij ingrijpen alsof het een potentiële schutter betreft.” © IVAN PUT

9

De week

Terugblik op het nieuws

750.000

Geweldpleging

Gokkers

Vandalen belagen dinsdag de politie Brussel-Zuid. Ze doen de achterruit van de privéauto van een agent barsten.

Even later staat een vuilnisbak bij het commissariaat in de fik door een Molotovcocktail.

Twee politiemannen in uniform van de lokale zone Brussel-Hoofdstad/Elsene worden gefilmd terwijl ze zichtbaar aan het gokken zijn op een gokautomaat bij Ladbrokes. Politie mag noch in dienst noch privé gokken. Welke sanctie de twee te wachten staat, is nog niet bekend.

Art-decocinema Variétés, op de hoek van de Adolphe Maxlaan en de Mechelenstraat, is na 35 jaar leegstand voor driekwart miljoen euro gekocht door vzw Bruxelles Laïque, de stad Brussel en het Brussels Gewest. De zaal met ooit het grootste scherm in Brussel en 2.400 zitjes ging in 1983 dicht. Het pand wordt tegen 2022 een multifunctionele zaal.

COVERARTIKEL EIGENZINNIG MUSEUM MOET VOLGENS SPECIALISTEN LIEU DE MÉMOIRE WORDEN

BRUZZ | DE WEEK

WIERTZ,

gedoemd om te blijven

Wiels-directeur Dirk Snauwaert komt het liefst naar het Wiertz-museum in de late voormiddag als de conciërge aan het koken is: “De geur van soep hoort bij Wiertz.” Een eminent gezelschap van kunsthistorici boog zich vorig weekeinde tijdens een colloquium over de toekomst van het knettergekke maar o zo zalige museum. — DANNY VILEYN

E

en paar dagen voor het colloquium - Du sublime au ridicule il n’y a qu’un pas - plaatsvond, rekende een kruidenier uit dat iedere bezoeker van het Wiertz-museum de federale overheid 67 euro kost. De boodschap achter dergelijke berekeningen lijkt duidelijk: meer volk lokken of de tent sluiten. Met 25 bezoekers per dag - een flinke zesduizend op jaarbasis - kom je er niet in boekhoudersmiddens. Toch maakt het geringe aantal bezoekers weinig indruk op specialisten. UGent-professor Bart Verschaffel: “Musea zijn geen onderdeel van de entertainmentindustrie, 25 bezoekers of 500?

Daar gaat het niet over.”

Maar daarmee is de discussie niet gesloten. Het museum is maar vier dagen per week open en publiciteit wordt er niet voor gevoerd. Daar heeft het federale wetenschapsbeleid waar al jaren bespaard wordt naar

10

verluidt de centen niet voor. Wel weet Wiertz-conservator Dominique Marechal dat de Wiertz-collectie via de website zal worden ontsloten.

Ook moeten de kunstwerken gelabeld worden, want dat is nog niet gebeurd. Maar: het regent er niet meer binnen, foto’s laten zien dat het dak zes jaar geleden hersteld werd. Dat is al iets.

Bij ingewijden is Antoine Wiertz (1806-1865) bekend om zijn megalomane doeken, maar hij schilderde ook ‘soft porno’ - een blote dij en een half ontblote borst - om volk te lokken. In 1870, vijf jaar na zijn dood, lukte dat aardig.

Wiertz was toen het drukst bezochte museum van de hoofdstad, maar dat was dankzij mond-tot-mondreclame, want de kunstcritici hebben de man nooit gelust. Ook vandaag bejubelen specialisten niet de doeken van Wiertz - heel erg trumpiaans wordt hij een stable

genius genoemd - maar de combinatie museum-artiest-kunstwerken is wel uniek en lokt grote namen zoals Cambridge-professor Stephen Bann en de Franse museoloog Pascal Grenier naar Brussel.

MUSEUMTOER Wiertz past helemaal niet in het rijtje van kunstenaarsmusea zoals het Musée Rodin in Parijs. Meestal krijgen kunstenaars een museum van de staat als ze gecanoniseerd zijn. Wiertz wist al voor hij ‘beroemd’ werd de federale staat te overtuigen om hem een museum te schenken in ruil voor schilderijen.

Wiertz paste in het nationalistische plaatje van het jonge België, hij wou België promoten, maar haalde het neer. Dezelfde sfeer hangt er

vandaag nog, zegt Peter Carpreau van het Leuvense M-Museum, dat Wiertz mee promoot: “De geest van de kunstenaar waart hier rond, maar de kunstenaar wordt verstoten.”

Het museum heeft helemaal geen complete remake nodig. Er moet geïnvesteerd worden om de kunstwerken zo goed als mogelijk te bewaren - de grote doeken zijn niet tegen de tand des tijds bestand - andere moeten gerestaureerd worden, maar de plek moet blijven wat ze altijd al was, is het oordeel. “Wiertz moet zijn geheimen nog prijsgeven,” zegt Verschaffel. Een schone slaapster, meent Marechal. Maar Wiertz’ droom is niet het belangrijkste, zegt Carpreau. Wiertz past in een museumtoer waar ook het Legermuseum en (binnenkort

11-novemberrel

Huurprijzen

Stadion Parking C

Het parket vraagt een gevangenisstraf van twee jaar in de zaak tegen een negentienjarige die deelnam aan de rellen van 11 november 2017, waartoe Brussels rapper Benlabel opriep via Facebook. De jongeling wordt ervan verdacht een nightshop op de Anspachlaan te hebben geplunderd.

Het Brussels Gewest lanceert voor 2018 indicatieve referentieprijzen voor woninghuur, maar die blijken ondermaats ingeschat, meldt de krant La DH. Op www.huisvesting.brussels staan huurprijzen vermeld die tot 20 procent lager liggen dan de gangbare, zo onderzocht de krant.

Stedenbouw legt Vlaams minister Joke Schauvliege (CD&V) een negatief advies voor voor de bouwtoelating van een stadion op Parking C (Heizelvlakte). Bouwheer Ghelamco overschrijdt de maximale bouwoppervlakte. Ook op het vlak van mobiliteit zijn de adviezen negatief.

Brussel kan een nieuw Silicon Valley worden (oprichter Molengeek) in La Libre Belgique

Cartoon Wauter Mannaert

BRUZZ | DE WEEK

IBRAHIM OUASSARI

“Wiertz heeft alles wat het Europees museum niet heeft . Europa heeft Wiertz nodig,” oordeelt Wiels-directeur Dirk Snauwaert. © BART DEWAELE

opnieuw) het Museum van Tervuren aangedaan worden. Een lieu de mémoire. “De stad heeft plekken als Wiertz nodig,” zegt Verschaffel. “Het verleden van een stad is een collage van elementen die niet bij elkaar horen.”

Het Wiertz-museum is volgens Dirk Snauwaert het spiegelbeeld van het Huis van de Europese Geschiedenis: “Wiertz heeft alles wat het Europees museum niet heeft. Europa heeft Wiertz nodig.” Wiertz is dus gedoemd om te blijven. En bovendien heeft de federale regering het huis en de tuin van Wiertz, naast het museum, al verpatst aan het Europees parlement.

Kan Europa Wiertz redden?

LEES OOK www.bruzz.be/ column/laptopia-elsenewiertzmuseum-2017-09-19

11

Interview

Anne Van Asbroeck drukte haar stempel op het gelijkekansenbeleid

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Geen smeuïge verhalen bij mij’ Anne Van Asbroeck (61) is maar tweeënhalf jaar minister geweest, maar ze heeft wel een steen verlegd: zij breidde in de Vlaamse regering het gelijkekansenbeleid uit met holebi’s en migranten. Nu is ze net met pensioen als bestuursdirecteur van de dienst verslaggeving van het Brussels parlement.

— DANNY VILEYN, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

T

oen de Vlaamse regering Van Den Brande IV in 1995 gevormd was, ontdekte de mannenclub dat er maar één vrouwelijke minister was - Wivina Demeester van de CVP - en dat er bovendien een Brusselaar ontbrak.

Socialisten en christendemocraten beslisten om elk een vrouwelijke Brusselaar aan te duiden en bovendien verdeelden ze de portefeuille in twee mandaten van twee jaar. De toenmalige SP koos voor Anne Van Asbroeck, twee jaar later koos de toenmalige CVP voor Brigitte Grouwels.

Het ministerschap leek geen cadeau: een halve regeerperiode en bevoegdheden - Gelijke Kansen en Brusselse Aangelegenheden - die niet zwaar wogen binnen de Vlaamse context.

ANNE VAN ASBROECK: En bovendien

een minikabinet met maar vijftien personeelsleden. Ik had wel een stevig kabinet, het werk dat mijn equipe verzet heeft met Rik Baeten (huidig SPA-schepen in Etterbeek, red.) is enorm. Ook omdat we nul frank budget hadden voor Gelijke Kansen. Maar toch zijn we erin geslaagd om Gelijke Kansen, tot dan beperkt tot gelijke kansen voor man-vrouw, uit te breiden met

12

holebi’s en migranten als doelgroep.

Natuurlijk heb ik gelijke kansen voor holebi’s niet uitgevonden, er was de homobeweging en mijn Limburgse partijgenoot Guy Swennen had vanuit het parlement al aan de kar getrokken, maar er was geen regeringsbeleid. Bovendien zijn de holebi’s als doelgroep nadien beleidsmatig binnen gelijkekansenbeleid gebleven. Daar ben ik wel trots op, want ook dat is niet evident: als je aan iets nieuws begint, is het nooit zeker of de volgende minister het werk voortzet. Sindsdien is er natuurlijk ontzettend veel gebeurd, het homohuwelijk bijvoorbeeld, maar het werk is niet af en gelijke kansen zijn nooit een definitieve verworvenheid.

Bovendien werd u zwanger. U was de eerste ‘Belgische’ minister die tijdens haar ambtsperiode zwanger werd.

VAN ASBROECK: Tot mijn eigen grote

verbazing heb ik voor een première gezorgd. De verklaring is eenvoudig: voor mij werden jonge mensen, en zeker jonge vrouwen geen minister.

Wat me toen is opgevallen, is dat mijn zwangerschap groot nieuws was in de Vlaamse media, maar niet in de Franstalige. Tijdens mijn zwangerschap werd ik door een

Franstalige zender geïnterviewd en kreeg ik er geen vragen over. Zo hoort het: jonge vrouwen kunnen zwanger worden, ook als ze minister zijn. Laat vrouwen hun leven leiden en laat ze moeder worden. Mijn twee dochters stellen het trouwens goed.

Anne Van Asbroeck: “De Nederlandstaligen staan op de kaart in Oudergem.”

Nooit spijt gehad dat u later niet nog eens minister bent geworden?

VAN ASBROECK: Het is anders gelopen. Ik heb alle banen heel graag gedaan. Ik ben twee keer parlementslid geweest en heb tolkenopdrachten in binnen- en buitenland vervuld. Ook bij de socialistische vakbond heb ik graag gewerkt. Het belangrijkste zijn de mensen die ik ontmoet heb en met wie ik nauw heb samengewerkt. Je werkt nooit alleen, het menselijk aspect van in een team werken heeft altijd doorgewogen in mijn arbeidsvreugde.

Is het vandaag moeilijker om minister te zijn?

VAN ASBROECK: Ik denk niet dat het moeilijker is, maar wel minder leuk.

Je moet voortdurend kritiek ondergaan die niet altijd onderbouwd is. Twintig jaar geleden bestonden er geen sociale media en daar moeten politici vandaag permanent rekening mee houden.

U komt uit een Vlaamse familie, ging naar Franstalige scholen - op uw rechtenopleiding aan de VUB na - en toch koos u voor een Vlaamse politieke partij.

VAN ASBROECK: Ik heb als Nederlandstalig kindje Frans geleerd in de kleuterschool. Brussel was in mijn jeugd heel Franstalig, in de Bon Marché sprak niemand een gebenedijd woord Nederlands en ook bij de bakker en de slager was alles in het Frans, tenzij de bakker of de slager Vlaming was. Dat is veel verbeterd, al is er nog werk aan de winkel. In het gemeentehuis spreek

Anne Van Asbroeck Geboren in Elsene op 1 januari 1957

1982-1987 Licentiaat rechten VUB 1978-1989 Diverse tolkopdrachten in binnen- en buitenland en eerste revisor bij de Brusselse Hoofdstedelijke Raad juni 1995 tot september 1997: Vlaams minister van Brusselse Aangelegenheden en Gelijkekansenbeleid februari-juni 1999 Brussels en Vlaams volksvertegenwoordiger december 2001-mei 2003 kabinet Robert Delathouwer, staatssecretaris Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Vertaler juni-november 2003: Brussels en Vlaams volksvertegenwoordiger december 2003–december 2017: Brussels Hoofdstedelijk Parlement, bestuursdirecteur dienst verslaggeving

“Holebi’s zijn als doelgroep binnen gelijkekansenbeleid gebleven.

Daar ben ik wel trots op” ANNE VAN ASBROECK VOORMALIG VLAAMS MINISTER

ik altijd Nederlands, bij alle officiële diensten trouwens, maar dat belet me niet om, terwijl ik in het gemeentehuis wacht, een praatje te slaan in het Frans met een bekende.

Ik ben politiek actief geworden bij de vakbond en in dezelfde periode heb ik Michiel Vandenbussche (Vlaamsgezinde linkse SP’er, schepen en parlementslid, red.) leren kennen. Michiel was mijn mentor, hij heeft mijn sociaal engagement, dat ik van mijn grootvader geërfd had, vormgegeven. Michiel is nooit afgeweken van de progressieve, linkse en multicul-

turele lijn met Brussel als eindpunt en hij was Vlaamsgezind. Mijn hechtste vrienden, al zien elkaar niet zo vaak, dateren van toen.

Hebt u nooit last gehad als ambtenaar die plaatselijk politiek actief is?

VAN ASBROECK: Nee, in 1989 (bij de oprichting van de Brusselse instellingen, red.) hadden we allemaal een kleur, maar als je als ambtenaar aan het werk bent, moet je die kleur afleggen. Onze neutraliteit werd zeer geapprecieerd door de parlementsleden. Natuurlijk fronste ik weleens de wenkbrauwen als ik

volksvertegenwoordigers of ministers bezig hoorde, maar daar bleef het bij en zo hoort het. Voor smeuïge verhalen is men bij mij aan het verkeerde adres.

U werd op handen gedragen door uw medewerkers in het parlement.

VAN ASBROECK: Dat weet ik niet,

maar er was een goede sfeer.

Bovendien hebben we in 2003 de dienst verslaggeving van nul kunnen opbouwen: er waren geen medewerkers met een verleden in het huis, ik was de enige met een parlementair verleden.

U ging in de jaren 1970 naar school in het Franstalig gemeentelijk Atheneum van Sint-Joost. Was dat toen een exclusief Belgische school ?

VAN ASBROECK: Ik heb daar de beste herinneringen aan, toen al waren er kinderen van Spaanse, Tunesische, Albanese en Marokkaanse origine.

Ik herinner me niet dat er een dominante groep was. In tegenstelling tot vandaag was godsdienst geen issue, over islam werd niet gesproken en radicalisering was er niet. We waren gelijk, we werden gelijk behandeld.

Nu wacht u een zee van tijd.

VAN ASBROECK: Mijn agenda voor januari staat bomvol, maar daarna wordt het beter. Nu heb ik tijd om voor mijn 96-jarige mama te zorgen.

En ik ga meer tijd kunnen besteden aan het gemeenschapscentrum Den Dam, waar ik voorzitter ben.

Heeft een gemeenschapscentrum in een gemeente als Oudergem in deze hyperindividualistische tijden nog zin? Bovendien wonen er niet zoveel Vlamingen meer.

VAN ASBROECK: Den Dam is er in de eerste plaats voor de Nederlandstaligen, maar ook anderstaligen maken er gebruik van. Den Dam organiseert veel activiteiten, stelt lokalen ter beschikking, en slaagt erin om zijn verbindende rol te vervullen, mensen hebben een plek waar ze naartoe kunnen. Dat is zeer belangrijk.

BRUZZ | DE VERHALEN

1974-1978 Licence en interprétariat (Français-Espagnol-Anglais) IESLC

De voorbije zes jaar had Oudergem voor het eerst in 36 jaar een Nederlandstalige schepen, de onafhankelijke Dirk Hoornaert. Heeft hij het verschil kunnen maken?

VAN ASBROECK: Zeker. Er is met het lokaal cultuurbeleid een Nederlandstalige dynamiek vanuit de gemeente, er is veel meer belangstelling vanuit de gemeente voor de Nederlandstaligen, maar het blijft hard werken. We staan als Nederlandstaligen nu echt op de kaart.

Krijgt Oudergem na de verkiezingen opnieuw een Vlaamse schepen?

VAN ASBROECK: We moeten met de lijst SAMEN (Onafhankelijken, SP.A, CD&V en Open VLD, red.) de kiezer overtuigen om voor ons te stemmen om het beleid van Hoornaert voort te zetten. Omdat het aantal kiezers beperkt is, is de krachten bundelen de enige oplossing. Het kan op een paar stemmen aankomen.

13

Reportage

Op bezoek bij enkele Brusselse veilinghuizen

BRUZZ | DE VERHALEN

De wereld kijkt mee

VEILINGHUIS HORTA werkt niet met een thema voor de maandelijkse veilingen, maar mengt stijlen en materialen. “Dat verhoogt de sfeer.”

14

Veilinghuizen herbergen een wondere wereld, waar liefhebbers of verwoede verzamelaars koopjes en topstukken kunnen vinden. Intussen ontsnappen ze niet aan de digitalisering.

Een sfeerverslag.

— ELIEN HAENTJENS, FOTO’S IVAN PUT

B

ij de veilinghuizen is er voor ieder wat wils. Daarmee zet Brussel zijn reputatie als kunststad kracht bij.

Bovendien openden enkele grote namen uit het buitenland de afgelopen jaren een bijhuis in

“Voor elke veiling hebben we zeventig tot honderd mensen die bieden via het internet” STÉPHANE CAUCHIES DIRECTEUR VEILINGHUIS MILLON

▲

Brussel. Een van de bekendste en meest geslaagde voorbeelden is Cornette de Saint-Cyr, dat exact vijf jaar geleden zijn Brusselse vestiging opende. “De laatste vijf jaar is ons beroep grondig veranderd,” vertelt directeur Wilfrid Vacher. “Via systemen als Artprice kan iedereen ter wereld makkelijk het werk van bepaalde kunstenaars opsporen,

15

Op bezoek bij enkele Brusselse veilinghuizen

BRUZZ | DE VERHALEN

▲

16

waardoor we via telefoon of via Drouot Live biedingen vanuit de hele wereld krijgen. Toegegeven, dat gaat wat ten koste van de sfeer in de zaal, maar ik begrijp best dat mensen hier niet komen zitten voor één lot, als er ook vijfhonderd andere worden geveild. Ze komen tijdens de kijkdagen langs om de staat van het stuk te checken, en bieden via hun computer of de telefoon.”

“De enige uitzondering zijn de veilingen van Belgische kunst en design. Daarvan blijft tachtig procent in België, en meestal zakken er dan heel wat gegadigden af naar de veiling. De Belgen staan erom bekend het werk van hun artiesten te ondersteunen. Zo haalde het werk van ontwerper Jules Wabbes zeer hoge prijzen en vestigden we voor schilder Evelyne Axell zelfs een wereldrecord. Tijdens de laatste veiling ging een print van schilder Félicien Rops voor 22.500 euro onder de hamer, en haalde een beeld van Jacques Moeschal 32.500 euro.”

Millon, ook een bijhuis van een Frans moederhuis, bevestigt die ervaring. “Voor elke veiling hebben we zeventig tot honderd mensen die bieden via het internet,” vertelt directeur Stéphane Cauchies. “Alleen voor de typisch Belgische verkopen, zoals strips of nu Afrikaanse kunst, zien we meer volk in de zaal. We hebben voor het eerst een veiling rond Afrikaanse kunst opgezet, en het deed deugd om de ambiance in

de zaal opnieuw te voelen. Bovendien is het een relatief kleine wereld, met vooral Belgische en Franse verzamelaars die elkaar goed kennen en het fijn vinden om elkaar tegen het lijf te lopen.”

Veel stukken gingen voor amper enkele honderden euro’s onder de hamer, maar ook waren er enkele

verschillende manieren. “Voor onze maandelijkse veilingen werken we nooit met een thema, maar we mengen tijden, stijlen en materialen door elkaar. Dat verhoogt de ambiance tijdens de veiling en maakt het minder saai. Bovendien onderhouden we sterke banden met ons publiek. Iedereen kan hier op

“Je hebt nooit voldoende geld om alles te kopen, maar het doet me plezier me met al die schoonheid te kunnen omringen” JOZEF STRIPLIEFHEBBER

uitschieters. “Een vrouwelijk beeldje van Bambara uit de Segou-streek van eind negentiende eeuw verwisselde voor 98.000 euro van eigenaar. Het bleef altijd in het bezit van de familie van de oorspronkelijke koper, en haalde daarom zo’n groot bedrag.

Bovendien werken wij altijd met onafhankelijke experts, aan wie geïnteresseerde kopers meer informatie kunnen vragen.”

Bij veilinghuis Horta counteren ze het gebrek aan sfeer in de zaal op

maandag zijn stuk laten schatten door experts en we openden zopas een bureau in Knokke. Op die manier verzamelen we stukken in stijlen, materialen en prijsklassen voor allerlei soorten publiek. Op dinsdag komen er meer klanten uit de omgeving, terwijl de aankopen op maandag internationaler getint zijn.

Ook bij onze jaarlijkse wijnveiling zit de zaal vol mensen die komen kopen voor Chinese investeerders.”

De diversiteit van de stukken bij

Horta wordt weerspiegeld in het publiek. Al zetten vooral oudere mannen, in sommige gevallen vergezeld van hun vrouw, de toon. Ze zien onder meer handtassen van Delvaux, juwelen van Wolfers of een schilderijtje van Gaston Bogaert, een volger van René Magritte, voor hun neus onder de hamer gaan. Helemaal achteraan zit Paul, een voormalige brandweercommandant, die wel vaker over de vloer komt in de Brusselse veilinghuizen. “Vanavond heb ik twee stukken gekocht: een schilderij van een vrouw bij het venster van een onbekende meester en een Italiaans marmeren beeld uit begin twintigste eeuw van Guglielmo Pugi,” zegt hij. “Mijn specialiteiten zijn Belgische schilderkunst en design uit de art-decoperiode of uit het Italië van de jaren veertig. Al zit een deel van mijn plezier zeker ook in de sfeer in de zaal en de reactie van de verkopers bekijken.”

Een van die verkopers is Laurence. “Ik heb mijn stukken bij Horta binnengebracht omdat het een van de beste veilinghuizen van Brussel is.

Als zij je stuk aanvaarden voor de veiling, betekent dat dat het van goede kwaliteit is.”

MEUBELS VOOR KASTEEL Als de veiling eventjes bezig is, houdt bezoekster Dominique het voor bekeken. “Ik had enkele stoelen gespot, maar ze zijn veel te duur gegaan. Ik richt een kasteel in.

Daarom zoek ik meubels uit diezelfde periode, maar de prijzen

lopen hier te snel op voor mijn budget. Op het platteland waar ik woon, koop je zes stoelen voor tien euro. Soms geeft de veilingmeester zelfs stukken gratis weg.”

Het is al na 18 uur als we bij Cornette de Saint-Cyr twee dames tegen het lijf lopen. “Ik kom voor de veiling van de vzw Doucheflux. Ik ken initiatiefnemer Laurent D’Ursel vanuit de kunstwereld, en vind het knap hoe hij en een team vrijwilligers Doucheflux hebben opgebouwd. Ik heb een beetje geld en ook enige

bekendheid als cineaste. Daarom help ik graag het verschil te maken,” vertelt Marion Hänsel. “Tegelijk hou ik van hedendaagse kunst, die me meer dan het werk van andere cineasten inspireert bij de creatie van mijn films. Misschien kan ik hier twee vliegen in één klap slaan.”

Al blijkt na de veiling, die in totaal 33.500 euro opbracht, dat Hänsel geen werk op de kop kon tikken. “De twee stukken die me interesseerden, van kunstenaars Michel François en Jacques Charlier, gingen meteen de

hoogte in. Jammer, maar ik denk dan maar dat het bevestigt dat ik een goede smaak heb,” lacht ze.

Voor haar veiling van stripverhalen nam Huberty Breyne Gallery haar intrek in het prachtige pand van het Duitse veilinghuis Lempertz in de Louisawijk. Hoewel een deel van de stukken last minute niet onder de hamer mocht door een klacht van tekenaar Uderzo, zit de zaal aardig vol. Op een groot scherm verschijnt het geboden bedrag, in acht verschillende munteenheden. Met

Stripliefhebbers kunnen hun hartje ophalen op de veiling in de HUBERTY BREYNE GALLERY.

prijzen van gemiddeld 30.000 euro zetten de eerste stukken van Hergé meteen de toon. De biedingen komen uit de zaal, maar ook via internet en via de telefoon, waar zeven medewerkers van de galerij voor elk lot de geïnteresseerden opbellen. Na een opbod van twee anonieme kopers aan de telefoon loopt eentje op tot 125.000 euro.

“Dit soort stukken wordt vooral verkocht aan investeerders. Voor ons, amateur-verzamelaars, rijzen de prijzen de pan uit. Maar tijdens het eerste deel van de veiling heb ik wel iets gekocht,” glundert Jozef, die samen met zijn vrouw naar Brussel afzakte. “Ik hou van klassiekers zoals Bollie en Billie of Robbedoes en Kwabbernoot uit de jaren vijftig en zestig. Daarom concentreer ik me op de productie van de grote Franse en Belgische huizen zoals Dupuis, Lombard of Costermans. Ik kijk minder naar de waarde van een stuk, maar koop wat mijn hart sneller doet slaan. Waarom precies die strips me interesseren, heeft wellicht te maken met mijn kindertijd. We hadden weinig geld, en alleen voor Sinterklaas kreeg ik een album. Nu kan ik de dingen kopen die ik niet had als kind. Al heb je als verzamelaar nooit voldoende geld op het moment dat je iets wil kopen. Maar het doet me plezier me met al die schoonheid te kunnen omringen.”

BRUZZ | DE VERHALEN

CORNETTE DE SAINT-CYR opende vijf jaar geleden een Brusselse vestiging.

“Ons beroep is grondig veranderd,” zegt directeur Wilfrid Vacher.

17

Cultuur

Teun Verbruggen verbouwt Werkplaats Walter

‘Subsidie is geen verworven recht’

Meer dan ooit, zeker nu de Sounds Jazz Club wil sluiten, is een atelier en scène als Werkplaats Walter een dankbare plek voor avant-gardeartiesten in de grootstad.

Dankzij steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie begint initiatiefnemer Teun Verbruggen in januari met de verbouwing van het creatieve bijennest tot podiumzaal met artiestenresidentie. — JEAN-MARIE BINST, FOTO IVAN PUT

W

at ooit een sportschooltje in de Van Lintstraat in Anderlecht was, werd in 2016 een werkstek voor kruisbestuiving en solo-expressie van artiesten: muzikanten, videasten, beeldende kunstenaars …

Het voor- en achterpand werden eigendom van de coöperatieve vennootschap Werkplaats Walter (zie kaderstuk), waar jazzcoryfee

18

Teun Verbruggen (tevens platenbaas van RAT Records) zijn ziel in legt.

En tijd steekt in de vertimmering tot nieuwe trekpleister voor de alternatieve scene.

Vult Werkplaats Walter een leemte of creëert het een behoefte?

TEUN VERBRUGGEN: Er zijn niet

zoveel plekken in Brussel voor de meer abstracte, alternatievere mengvormen in muziek. Terwijl

“Er blijft niet veel meer over voor de avant-garde in Brussel” TEUN VERBRUGGEN PLATENBAAS EN MUZIKANT

Brussel wel een broeihaard van alternatieve kunsten en avant-garde blijft.

De artiesten moeten wel ergens weg kunnen met hun creatie-ijver. Op mijn vele reizen door de wereld zie ik in elke grootstad tal van initiatieven op kleinschalig niveau. In Brussel blijft dat echter uit. Een Vaartkapoen is al snel te groot als podium voor onbekend of alternatief talent. Waar moet je dan gaan zoeken? Er blijft niet veel meer over voor de avant-garde behalve plekken als Bravo of The Music Village als het over mainstream jazz gaat. Zeker nu de Sounds wil sluiten.

In een hoek van Kuregem een atelier- en oefenruimte voorzien, is dat de ideale plek?

VERBRUGGEN: Het kon ook elders in Anderlecht of Sint-Jans-Molenbeek.

Maar de insteek dat we ook aan samenwerking in de wijk denken, biedt vooruitzichten. We wilden in

WERKPLAATS WALTER kunstencentrum Van Lintstraat 43-45, Anderlecht www.walter.brussels

De overheden zien heil in uw project, maar zelf pikt u niet elk graantje mee.

U wees geld van de cultuurminister af.

VERBRUGGEN: Dankzij een subsidie

van 40.000 euro van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (via minister Pascal Smet) kan de zaal akoestisch in orde gebracht worden.

Bij cultuurminister Sven Gatz hebben we een extra tussenkomst van 40.000 euro van het Vlaams Brusselfonds moeten afwijzen, omdat we niet konden voldoen aan de zware subsidievoorwaarden, zoals voor de openbare aanbesteding. Het zou de opstart van de werken vertraagd hebben en onze programmatieplanning 2018 in het gedrang brengen.

We moeten zo snel mogelijk van start kunnen gaan, om ons financieel plan te kunnen halen. We zullen het geld dat we tekort hebben op een andere manier binnenhalen, zoals door verkoop van aandelen met een taxshelter aan (kleine) private investeerders (de taxshelter biedt investeerders fiscale gunstmaatregelen, red.).

Welk nichepubliek wil Walter bereiken?

VERBRUGGEN: Een groot publiek dat

houdt van avant-garde en geïmproviseerde muziek. We organiseerden zeven concerten en merken dat we zonder publiciteit of media-aandacht alsmaar meer volk over de vloer krijgen. Het laatste concert met cd-release van het Brusselse jazz/ improvisatie-trio Thunderblender (rond saxofonist-componist Sam Comerford) bracht honderd man naar Werkplaats Walter. Er hoorde ook een première bij van de kortfilm Knetterende schedels van Kris

Verdonck (over journalist Roger van de Velde).

Hoe staat u tegenover het beleid om kunstenaars ondersteuning te bieden?

Teun Verbruggen

VERBRUGGEN: Ik heb het gevoel dat het kunstenbeleid werkt. Wel sta ik achter het standpunt dat subsidie geen verworven recht is voor kunstenaars. Iedereen moet proberen zelfredzaam te zijn. Als er toch subsidies bijkomen, dan moeten die gezien worden als een grote hulp en surplus, zowel bij een opstartfase als om iets levend te houden. Al zijn er heel wat mensen die zonder subsidies fantastisch creatieve dingen doen en dankzij hun zelfredzaamheid een ontwikkeling in hun domein betekenen.

Bovendien is de subsidieregelgeving dermate complex en tijdrovend voor artiesten, dat velen niet beginnen aan een aanvraag. Dat het niet eenvoudig is, heeft wel het voordeel dat je een project leert te onderbouwen, omdat iedere dossier een sterk verhaal vergt.

Hebt u die mening ook over een mastodont als de federale Muntschouwburg?

VERBRUGGEN: Iedereen die minder subsidies krijgt, wordt creatiever in zijn aanpak. Zo hoog is het bedrag aan subsidies trouwens niet, er gaat veel meer geld naar de portefeuilles van het leger, openbare werken, de sociale zekerheid … En dat terwijl cultuur het allerbelangrijkste is voor ons welzijn. Zonder cultuur zouden

- 42 jaar, woont in Anderlecht - Solo- en banddrummer - Volgde Jazz en Lichte muziek in Conservatorium van Brussel - Docent drums, improvisatie, ensemble in Conservatorium van Antwerpen - Speelde samen met jazzcoryfeeën Jef Neve, Toots, Melanie De Biasio - Oprichter van GOWK, VVG trio, Othin Spake trio (met Mauro Pawlowski en Jozef Dumoulin) - Cofounder met Bruno Vansina van het label RAT Records - Geeft met RAT events een podium aan de free- en improvisatiemuziek - Opstart Werkplaats Walter in 2016

er veel meer ziekte en ongeluk bestaan, om van de depressies en het racisme te zwijgen. De rechtse politici willen in eerste instantie focussen op ticketverkoop vooraleer de cultuursector recht zou hebben op subsidies.

Daar sluit ik me niet bij aan. De cultuurinrichters zijn veel bezig met onderzoek en projecten zonder ticketpower. Het zijn projecten die net superinteressant zijn en vernieuwend werken. Eigenlijk moeten alle artiesten nog meer geholpen worden.

Zal het bij één subsidie blijven?

VERBRUGGEN: Met Werkplaats Walter willen wij én Brussels gaan én internationaal meertalig. Dat maakt het wel moeilijker. Toen we ons licht opstaken bij het Brusselse Start Invest (Fonds d’investissement pour les entreprises creatives) bleek aanvullende hulp moeilijk omdat we van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) al een toelage kregen. Voor de opmaak van het dossier zou ik iemand moeten engageren, zo technisch bleek het. Bovendien moest het in het Frans vertaald worden, en dan nog met de kans dat het niet aanvaard zou worden, omdat we al Vlaams-gekleurd geld kregen. Zoiets is toch jammer, zeker omdat we vanuit verschillende kanalen, zowel uit de privé, de investeerders en alle gemeenschappen, ondersteuning willen krijgen om het project sterk te maken. De discussie van zich ‘profileren’ tot Vlaming of niet, blijft moeilijk voor artiesten.

BRUZZ | DE VERHALEN

de buik van de stad zitten. Noem het gewoon een werkplek waar muzikanten kunnen oefenen, opnemen en in residentie verblijven. En voor beeldende kunst en video-art over atelierruimtes beschikken. Of er nood aan is? Enorm. Een jaar terug heb ik de atelierruimtes te huur gezet, en mijn mailbox blijft dichtslibben. Voor kerst heb ik nog drie aanvragen in een dag gehad. Iedereen zoekt werkruimte te huur. In Werkplaats Walter zitten nu al een drietal kunstschilders, twee houtbewerkers, twee video-artiesten, een fotograaf, een glaskunstenares, een zeefdrukker … Iedereen leert de stek kennen via mond-tot-mondreclame.

WERKPLAATS WALTER Initiatiefnemer Teun Verbruggen voorziet met Werkplaats Walter in een artiestencentrum met werkruimte en podiumzaal.

Het voorhuis aan de straatkant wordt sinds vorig jaar verbouwd tot residentieappartement voor vier artiesten, een conciërgeappartement en een artiestenbureau.

Op de gelijkvloerse verdieping aan de straatkant komt een commerciële ruimte die een connectie met de

wijk wil leggen.

Achter het huis met groene poort hoort een groot achterhuis-atelier over verschillende verdiepingen. Beneden komt het houtbewerkingsatelier (van 250 vierkante meter), daarboven een atelier met foyer (café) en sanitair, gelinkt aan de tweede verdieping met polyvalente (concert) zaal. Vooraan in het dak komt het schildersatelier. In totaal is het goed voor duizend vierkante

meter over vier verdiepingen, waar artiesten ruimte kunnen huren, ook per dagdeel.

RAT Records heeft een huurovereenkomst om in het pand projecten te ontwikkelen en houdt zich bezig met de projectleiding van de verbouwing van een deel van de zaal.

Van januari tot juli 2018 verbouwt Werkplaats Walter en wordt op verplaatsing geprogrammeerd. Toch vinden enkele interactieve

projecten in de ruwbouw plaats. Verbruggen denkt aan een geluidsopnameproject tijdens de bouwwerken (cd-opname), een installatie in situ door Joris van de Moortel en een filmopname van jazzmuzikant Bruno Vansina. In september volgt een groots openingsweekend met artiesten als jazzcoryfee Jozef Dumoulin, bands uit de Scandinavische en Amerikaanse scene en een tentoonstelling.

19

Opinie

Forum & lezersbrieven

Niet zomaar een goed voornemen

BRUZZ | DEBAT

Met Niemand zal hier slapen vannacht schreef Rachida Aziz een boek over racisme, whiteness, discriminatie, feminisme en sociale strijd.

Haar allesomvattende en radicale aanpak veranderde definitief de blik van Michaël Bellon.

Omdat Aziz geen interviews geeft bij het boek, en omdat hij vermoedt dat het boek ook weerstand zal oproepen, wil hij preventief de geesten masseren om het te lezen.

Nederig en empathisch, zonder in een witte kramp te schieten.

20

R

achida Aziz leek lang een Brusselse modeontwerpster die in de media als allochtonenspecialiste kon worden opgevoerd. In werkelijkheid is ze een hele hoop dingen.

Waaronder de auteur van Niemand zal hier slapen vannacht - een even radicaal, scherp geschreven, als belangrijk boek waarin u terechtkan voor al uw goede voornemens.

Sommigen maant het boek aan tot bescheidenheid en verregaande zelfbevraging, anderen spoort het aan om zelfzeker het heft in handen te nemen en niet langer te zwijgen.

Nog anderen zullen het boek misschien niet willen lezen, en dat wil ik zoveel mogelijk voorkomen.

Dit is dus een als opiniestuk vermomde oproep om het boek te kopen, te lezen, te internaliseren en ernaar te handelen. Voor mensen van kleur en voor veel vrouwen kan dat niet zo’n probleem zijn, omdat het boek hen inspiratie en kracht geeft. Maar omdat heel wat witte mensen weleens zouden kunnen tegensputteren, en we van Aziz niet kunnen verwachten dat zij zich nog langer met hen bezighoudt, probeer ik voor die laatste categorie nog wat imaginaire drempels weg te ruimen.

Niemand zal hier slapen vannacht is zowel een autobiografie als een analyse van onze witte, patriarcha-

Iedereen moet hier lezen vandaag

le, racistische, kapitalistische maatschappij. Rachida Aziz is de dochter van een gemigreerde Berberse herder, die rond haar achtste ging beseffen dat ze van kleur is, en daar ondanks haar mooie professionele parcours voortdurend onder te lijden had: op school, bij de dokter, in de media, in haar professionele leven.

TRAGISCHE VERHALEN Aan haar persoonlijke ervaringen, visies en commentaren op de actualiteit voegt Aziz ten overvloede kleine maar tragische verhalen van racisme en onderdrukking elders in de wereld toe, die maar al te vaak onder de dikke mat van de geschiedenis werden geveegd. En ten slotte deinst ze er niet voor terug de Geschiedschrijving zelf te analyseren en te wijzen op haar witte, racistische, selectieve inslag.

Te beginnen bij de historische canon omtrent het Verlichtingsdenken, dat vaak als een pijler (en als uitsluitingsmechanisme) van de ‘superieure’ westerse samenleving wordt geclaimd, hoewel ze ten eerste niet zo Verlicht en ten tweede ook niet zo westers was als de apologeten van ons Avondland willen doen geloven. Maar het gaat ook over geschiedenis die nog maar pas is geschreven. Zoals de

aanrandingen op nieuwjaarsnacht 2016 in Keulen, die werden aangegrepen om de zogenoemde seksuele roofdieren van vluchtelingen zedenlessen te geven, terwijl pakweg de seksuele agressors die jaar na jaar aan het werk zijn op de Oktoberfesten nooit aanleiding geven tot enige vergelijkbare verontwaardiging, laat staan stigmatisering of heropvoeding. Of over geschiedenis die nog moet worden geschreven. Zoals over het causaal verband tussen voortdurende blootstelling aan racisme, en de lichamelijke en psychologische klachten waarmee de slachtoffers ervan hebben af te rekenen.

Niemand zal hier slapen vannacht is een gestructureerd, beredeneerd en gedocumenteerd betoog. Tegelijk klinkt er voortdurend een luide, emotionele schreeuw van woede in door. Een citaat laat aan duidelijkheid niets over: “Er raast een woede in mij om alles wat mij ontnomen

werd. Ik ben te boos om te verzoenen en te verbinden met een maatschappij die mij dat heeft aangedaan. Zoek in dit boek geen uitgereikte hand naar een systeem dat mij uitspuwde. Er is alleen een gebalde vuist te vinden.”

Beter dan wie ook weet Aziz dat een hoop witte mensen die passage zullen kwalificeren als een manifeste blijk van onwil, onredelijkheid en onverzoenlijkheid, waarmee de auteur zichzelf wat hen betreft buitenspel zet, en het gedroomde excuus verschaft om niet verder te hoeven lezen.

Het is dus mijn hoop dat ook die mensen toch verder lezen. En dan graag ook wat beter. Zo leidt een goede lezing van bovenstaand citaat niet tot de vaststelling dat Aziz iedereen de middenvinger toont, maar tot het inzicht dat zij zichzelf niet eens buitenspel kan zetten mocht ze dat willen, om de eenvoudige reden dat ze - als vrouw

NIEMAND ZAL HIER SLAPEN VANNACHT

© UITGEVERIJ EPO

van kleur - al buitenspel stond.

Hopelijk leidt de goede lezing ervan dan ook tot het besef dat we het met zijn allen toch wraakroepend ver hebben laten komen, dat een mens (zelfs één van haar kaliber) zo boos is dat ze niet meer wil verbinden met de maatschappij.

Lees je het citaat dus met een minimum aan welwillendheid, dan zal je er een slachtoffer in herkennen, en toegeven dat van slachtoffers uiteraard geen braaf uitgereikte hand wordt geëist vooraleer ze tegemoet getreden worden.

VERZOENING Er staat in het boek nergens dat de lezer de auteur (en al wie zij vertegenwoordigt) niet de hand zou mogen reiken. Als u het mij vraagt, is verzoening tussen die tragisch tegenover elkaar staande ‘wij’ en ‘zij’ een wenselijk einddoel.

Daarvoor is het noodzakelijk dat ‘zij’ zich tot ‘wij’ bekennen en

omgekeerd. Maar aangezien er bij een van de partijen sprake is van slachtoffers, is wat hen betreft een noodzakelijke voorwaarde tot verzoening ook inzicht, berouw en een gewijzigd handelen bij de daders. Dat inzicht verwerven kan door dit boek te lezen.

Tot dat inzicht behoort ook de erkenning een dader te zijn, en dan wordt het wat moeilijk. Misschien helpt het al wat om daderschap niet te veel te verwarren met schuld. Het lijkt me echt niet nodig om tijdens het lezen verteerd te worden door schuldgevoelens of uit je vel te springen van verontwaardiging om wat je allemaal ten laste wordt gelegd. Maar dat op iedereen een zekere verantwoordelijkheid rust zijn we in onze samenleving wel overeengekomen, en dus ben je wel degelijk een dader als je bewust of onbewust onrechtvaardige machtsmechanismen bestendigt, privileges op basis van geboorte-

recht verdedigt, uitsluitende veralgemeningen die in een woord als ‘allochtonen’ besloten liggen, onderschrijft, en de slachtoffers ervan niet helpt. Niets doen aan een tekort aan kennis en inlevingsvermogen ter zake is ook verzuim.

Informeer uzelf en u wéét dat ons westers wereldbeeld eenzijdig en exclusief is, dat slavernij en kolonialisme geen afgehandelde kwesties zijn, dat daily racism nog altijd onderschat wordt, dat u elke keer wanneer u geen concrete conclusie trekt uit discussies over discriminatie naar beneden trapt op de sociale ladder om uw eigen positie daarop te kunnen behouden.

Wat zou u nog kunnen aanvoeren om dit boek aan de kant te schuiven? Dat Aziz er geen groot betoog in houdt over islam of migratie misschien. En dat haar benadering daardoor eenzijdig zou kunnen worden genoemd. Maar hoewel dit boek over heel veel gaat, kan het niet over alles gaan, en hebben islam en migratie ten gronde nu eenmaal weinig met discriminatie of racisme te maken.

Ook al zien velen dat anders.

Wie in dit boek op zoek zou gaan naar godsdienstwaanzin zal die niet vinden. Al weigert Aziz - solidair als

“Het boek is een oproep aan iedereen om oude gedachten te verlaten en inzicht en empathie te verwerven” MICHAËL BELLON JOURNALIST

ze zich opstelt - een “spijtoptant” te zijn in de ogen van de zelfverklaarde islamologen. Zeggen dat ik geen moslima ben, zou een lucratieve zet zijn, beseft ze. Het zou de luisterbereidheid bij een breed publiek wellicht vergroten. Ze doet het niet omdat ze niet om de verkeerde

redenen wil worden gehoord. Eén van evidenties die uit dit boek tevoorschijn komen, is dat de ‘het moet van twee kanten komen’-mantra van de conservatieven louter propaganda is. In de relatie tussen geprivilegieerde en gedepriveerde, tussen dader en slachtoffer, moet het eerst van de ene kant komen.

Als u gelooft dat er zoiets bestaat als het Kwaad, en dat dat besloten kan liggen in een boek als de Koran, of in de fictieve kern van iemands persoonlijkheid, een geloof of een bevolkingsgroep, dan zal dit boek op uw onbegrip botsen en u eenzijdig toeschijnen. Maar als u gelooft dat een mens een veranderlijke resultante is van biologische, psychologische en sociale omstandigheden, dan zal u toegeven dat eerst die omstandigheden gelijk moeten zijn, en dat zolang dat niet het geval is, de minderbedeelde kant uw prioritaire, blijvende aandacht verdient.

Niemand zal hier slapen vannacht is een oproep aan iedereen om oude gedachten te verlaten en inzicht en empathie te verwerven ten aanzien van iedereen die onder discriminatie, racisme, seksisme, genderstereotypie, uitsluiting, white supremacy en sociale onderdrukking gebukt gaat. De verborgen sleutel die Aziz aanreikt is het geloof in het individu. Door te erkennen dat iedereen een individu is, kieper je de kwalijke veralgemeningen weg die aan veel van de genoemde problemen ten grondslag liggen.

Het individu is de enige realiteit in het fictieve wij-zij-verhaal, Aziz heeft geen interviews nodig om zichzelf te affirmeren, maar heeft wel zeer bewust haar portret op de voor- en de achterkant van dit tegelijk persoonlijke en solidaire boek gezet. Onbezoedeld door een titel, commerciële blurbteksten of sterren van recensenten. Ons individu is het enige dat wij in het systeem waarin we fungeren in de schaal kunnen werpen, en het verdient aanbeveling om dat op eigen voorwaarden te doen. Aziz nodigt de lezer daar symbolisch toe uit, door hem of haar op de eerste pagina de gelegenheid te geven om zélf het boek te signeren. Dit boek is een daad en een kreet, een brandbrief en een baken. Hopelijk wordt het ook een mijlpaal.

BRUZZ | DEBAT

Rachida Aziz, uitgeverij EPO, 19 euro 90, www.rachidaaziz.be, www.epo.be

21

Ronde van Brussel

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen

Watermaal-Bosvoorde

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Groene kloof tussen arm en rijk Olivier Deleuze (Ecolo) haalde zes jaar geleden in Watermaal-Bosvoorde een huzarenstukje uit door de familie Payfa na 36 jaar de burgemeesterssjerp te ontfutselen. De uitdagingen voor de toekomst zijn evenwel nog een pak groter.

— GODFRIED ROELANT, ILLUSTRATIE JURGEN WALSCHOT, FOTO IVAN PUT

I

ondenkbaar dat er in 2012 na 36 jaar een einde zou komen aan het tijdperk Payfa, en toch gebeurde het.

DE LIST VAN DELEUZE Olivier Deleuze (Ecolo) besliste toen als nationaal voorzitter van zijn partij een gooi te doen naar het burgemeesterschap. Zijn poging dreigde eerst op niets uit te draaien, want Défi bleef met 33 procent de grootste partij en Payfa liet Deleuze met ruim duizend voorkeurstemmen achter zich. Watermaal-Bosvoorde

S O CIAL E WO NINGEN

18 % Ondanks het imago van een rijke gemeente, bestaat 18 procent van de huizen uit sociale woningen.

Daarmee stijgt Watermaal-Bosvoorde ruim boven het gewestgemiddelde van 7 procent uit.

22

stevende af op een nieuwe regeerperiode onder Payfa, maar dat was buiten Deleuze gerekend. Hij had met GMH (een kartel van CDH en Gemeentebelangen, red.) en MR een mondeling voorakkoord gesloten en zette zo Défi buitenspel. Op die manier werd Deleuze de eerste groene Brusselse burgemeester.

“Tot op vandaag neemt Martine Payfa mij dat kwalijk,” zegt Deleuze daarover. “Ze dacht waarschijnlijk eeuwig aan de macht te kunnen blijven, maar zo werkt het nu

”Deze gemeente heeft het karakter van een dorp in de stad” JOS BERTRAND OPPOSITIELID SP.A

eenmaal niet. Iedere coalitie die een meerderheid aan zetels kan voorleggen, mag besturen. Het moeilijkste is om haar te doen inzien dat het mijn recht is om een coalitie te vormen zonder de grootste partij.

Anders zou de N-VA op federaal niveau altijd moeten meebesturen met Bart De Wever als premier.” De burgemeester ziet er duidelijk geen graten in. “Overal wordt er gebabbeld in verkiezingstijd en dat was hier niet anders. Trouwens, heeft Défi in Sint-Pieters-Woluwe niet

▲

n Aalter draagt een lid van de familie De Crem al bijna zestig jaar de titel van burgemeester.

De heerschappij is zo overweldigend dat de bevolking het gemeentehuis smalend het Cremlin noemt, naar analogie met het Russische parlement. De familie Payfa (Défi) leek in Watermaal-Bosvoorde goed op weg om daarvan de Brusselse variant te worden. In 1976 werd moeder Andrée burgemeester en dat bleef ze tot zeventien jaar later haar dochter Martine overnam. Het leek

I N WON E R SA A N TA L

24.871 Sinds de jaren 1970 blijft het inwonersaantal van Watermaal-Bosvoorde (24.871 inwoners) schommelen rond de 25.000.

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

1170 WAT BOSVERMAALOORD E

23

▲

juist hetzelfde gedaan?” Volgens oppositielid Jos Bertrand (SP.A) had Deleuze zijn plannen wel beter voor de verkiezingen bekendgemaakt.

“Als je dat op voorhand aan de kiezer vertelt, dan weet die tenminste waar die aan toe is.”

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

MINDER CHAMPAGNE Als we Deleuze mogen geloven, ligt de kiezer daar al lang niet meer wakker van. “De maandag na de verkiezingen vroegen de mensen zich misschien nog af: Wee es dane pei? Maar dat gevoel was snel weg en daar heeft mijn beleid ongetwijfeld een belangrijke rol in gespeeld.”

De voormalige staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling drukt ons op het hart dat zijn gemeente binnen dat domein een enorme vooruitgang heeft geboekt.

“Voor vijfendertig openbare gebouwen hebben we het energieverbruik geoptimaliseerd, wat heeft geleid tot een daling van de factuur met 300.000 tot 350.000 euro per jaar. Veel mensen dachten dat ik een groene revolutie zou veroorzaken.

Als burgemeester van Watermaal-Bosvoorde zou ik de poolbeer niet redden, maar met praktische maatregelen wilde ik wel bijdragen tot een betere zorg voor het milieu.”

Zo nam de burgemeester afscheid van zijn bedrijfswagen.

“Dat is een belangrijke stap in de goede richting. We leven hier in een groene gemeente en dan vind ik dat we dat moeten uitdragen. Er werd stevig gesnoeid in de onkostenvergoedingen, want vroeger werd hier al eens op grote voet geleefd. Het hoeft toch niet altijd champagne te zijn, met een pintje zal het ook wel gaan.”

Watermaal-Bosvoorde heeft het imago van een rijke gemeente.

Nochtans lijkt dat met een gemiddeld jaarinkomen van 19.164 euro

per persoon op het eerste gezicht niet te kloppen. Het is een gevolg van de spreidstand tussen arm en rijk die hier bijzonder groot is.

“Ongeveer twintig procent van de huizen in onze gemeente bestaat uit sociale woningen. Die zijn verspreid over de wijken Ville & Forêt, Logis & Floréal. De mensen die daar gehuisvest zijn verdienen met gemiddeld 12.300 euro op jaarbasis een pak minder,” vertelt Jos Bertrand.

en waar onder meer hard wordt gewerkt aan de alfabetiseringsgraad van de kinderen die er komen.

Ieder jaar organiseren we in de zes wijken ook participatievergaderingen waarbij mensen hun visie aan het voltallige schepencollege kunnen meedelen. Zo proberen we als politici de band met de burger aan te halen en te versterken.

Jammer genoeg bestaat het publiek vaak uitsluitend uit blanke Brusselaars. Hopelijk

”Martine Payfa dacht waarschijnlijk eeuwig aan de macht te kunnen blijven, maar zo werkt het nu eenmaal niet” OLIVIER DELEUZE BURGEMEESTER

Niet alleen financieel gaapt er volgens de SP.A’er een grote kloof tussen de sociale woonwijken en residentiële buurten. “Deze gemeente heeft het karakter van een dorp in de stad. Een groot deel van de inwoners uit de rijkere buurten zegt elkaar nog goeiedag op straat. Er heerst een vorm van verbondenheid die er jammer genoeg nog niet is tussen de verschillende buurten. Het wordt belangrijk om de komende zes jaar een brug te slaan tussen de ingeweken migranten uit bijvoorbeeld de Floréal en de Watermaal-Bosvoordenaar die hier geboren en getogen is. Gettovorming moet te allen tijde vermeden worden.”

Gemakkelijk wordt dat zeker niet, beseft ook burgemeester Deleuze.

“Er zijn vandaag twee buurthuizen die als ontmoetingscentra fungeren

kunnen we daar snel verandering in brengen, al kan je natuurlijk niemand verplichten ergens naartoe te komen.”

CHOUETTE PETIT QUARTIER De hoge vastgoedprijzen vormen een tweede heikel thema en hebben een direct gevolg op de samenstelling van de bevolking. Watermaal-Bosvoorde is met een gemiddelde leeftijd van 42 jaar demografisch gezien de oudste gemeente van Brussel en ook de enige met een stagnerend bevolkingsaantal en een negatief natuurlijk saldo: het aantal overlijdens ligt hoger dan het aantal geboorten.

Die opvallende statistiek is een gevolg van de exodus van jonge gezinnen op zoek naar betaalbare appartementen en woningen.

De aankoopprijs van een woning ligt met 413.900 euro veel hoger dan in de rest van het Brussels Gewest.

“De jonge middenklasse die verdwijnt is in onze gemeente een evolutie die karikaturale proporties aanneemt,” stelt Deleuze scherp. “Heel wat koppels beginnen vastberaden aan hun zoektocht naar een huis in een chouette petit quartier villageois, maar haken snel weer af als ze een prijs van 700.000 euro zien staan.

Dat is voor twintigers die 50.000 euro bruto per jaar verdienen niet te betalen.”

PROTEST Samen met het gewest investeerde het gemeentebestuur daarom in woningen op maat van jonge gezinnen, al liep dat allesbehalve van een leien dakje. Het bouwproject Aartshertogen Zuid is daar een goed voorbeeld van. Het plan voorzag in de bouw van woningen voor de middenklasse, maar stuitte al snel op protest van buurtbewoners.

“Dat is niet onbegrijpelijk,” zegt Jos Bertrand. “Een heleboel mensen wilde eerst een renovatie van de leegstaande woningen in de Logis en Floréal, alvorens er nieuwe huizen werden bijgebouwd.” Na lange discussies met Monumenten- en Landschapszorg, dat zich verzette tegen de renovatie van de beschermde huizen, werd er vorig jaar alsnog van start gegaan met de werkzaamheden.

De uitdagingen voor de toekomst in Watermaal-Bosvoorde zijn duidelijk, wie er zich aan mag wagen nog niet. In oktober weten we wie een plan mag bedenken om de jonge middenklasse weer naar de groene long van Brussel te lokken en de sociale woonwijken moet behoeden voor gettovorming.

DE C OAL IT I E Olivier Deleuze (Ecolo) stootte Martine Payfa (Défi) onverwacht van de troon en vormde een coalitie van Ecolo-Groen, MR en GMH.

"Met praktische maatregelen wilde ik bijdragen tot een betere zorg voor het milieu" OLIVIER DELEUZE

OLIVIER DELEUZE Burgemeester

24

BURGEMEESTER

WAT BOSVERMAALOORD E

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

1170

xxxx

‘Deze meerderheid heeft geen vernieuwing gebracht’

GRO E NE RU IMTE

27 % 27 procent van de groene ruimte in het gewest die voor het publiek toegankelijk zijn, ligt in de gemeente Watermaal-Bosvoorde. Daarmee is het de groenste gemeente van het Brussels Gewest.

plan geweest dat Spaak fractievoorzitster zou worden en ik de lijst zou trekken. Samen met Sandra Ferretti willen we ons als trio aan de kiezer presenteren, maar om een zo goed mogelijk resultaat te behalen is het beter dat de bekendste kop de eerste

plaats bekleedt.”

Voor het huidige beleid heeft Payfa weinig mooie woorden over. “Deze meerderheid heeft geen vernieuwing gebracht. Neem nu de bouw van middenklasse woningen aan Aartshertogen Zuid. Dat project staat al sinds de vorige regeerperiode op het

programma."

"Ook zullen de mensen zich wel herinneren hoe het vorige schepencollege gevormd is. Deleuze spreekt de waarheid als hij zegt dat dat niet ondemocratisch was, maar het is niet logisch om de grootste partij buitenspel te zetten.”

GEMID D ELD I N KO M EN

LEEF T I J D

19.164

42

De sociale ongelijkheid in de gemeente weerspiegelt zich in het gemiddeld inkomen van de bevolking. Dat ligt op 19.164 euro per persoon op jaarbasis, maar geeft een vertekend beeld door de gemiddelde inkomens in de sociale woonwijken die met 12.300 euro een pak lager liggen.

▲

MARTINE PAYFA

Martine Payfa (Défi) is klaar om na zes jaar afwezigheid haar rol als burgemeester van Watermaal-Bosvoorde weer op te nemen. Op de lijst van Défi staat ze helemaal bovenaan, al leek die plaats vorig jaar nog voor Anne Spaak-Jeanmart. “Dat klopt niet. Het is altijd het

Watermaal-Bosvoorde is demografisch gezien de oudste gemeente van Brussel. De gemiddelde leeftijd bedraagt er 42 jaar. Dat komt onder meer omdat de jonge middenklasse systematisch wegtrekt uit de gemeente door de hoge vastgoedprijzen.

25

▲

NEDERLANDSTALIG BELEID

‘Beschamend dat cultuurschepen geen Nederlands spreekt’

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Jan Verbeke (GMH, binnenkort GM-MR) is de Nederlandstalige schepen in Watermaal-Bosvoorde, bevoegd voor Sport, Bevolking en Gezondheid. Een specifieke schepen voor Nederlandstalige Aangelegenheden is er niet. Anne Depuydt (Ecolo) is als schepen voor Cultuur wel verantwoordelijk voor beide taalgemeenschappen, maar zij kan zich alleen uitdrukken in het Frans.

H

et is inderdaad zo dat er niemand binnen ons schepencollege zich uitsluitend bezighoudt met het Nederlandstalige beleid,” zo zegt Lieven Vanhemelrijck, die 44 jaar lang centrumverantwoordelijke was in het Nederlandstalige ontmoetingscentrum Wabo. “De Nederlandse taal is een belangrijk thema binnen ons takenpakket, maar wij proberen een meerwaarde te zijn voor alle inwoners van Watermaal-Bosvoorde.” De Conversatietafel is een voorbeeld van de vele initiatieven van Wabo die de Nederlandse taal levend

26

moeten houden in de gemeente.

“Het is de bedoeling dat mensen naar hier komen om in gesprek met een groep vrijwilligers hun kennis

van het Nederlands bij te schaven.

Als je ziet hoe zij hun uiterste best doen om de taal te leren, dan is het beschamend dat er al drie regeerperiodes lang een schepen van Cultuur is die geen woord Nederlands spreekt.”

Schepen van Cultuur Anne Depuydt (Ecolo) begrijpt die opmerking, maar vindt dat er met de aanstelling van een cubelco, voluit een cultuurbeleidscoördinator, een volwaardige oplossing is gekomen voor dat probleem. “Mijn gebrekkige kennis van het Nederlands heeft de cultuurhuizen niet tegengehouden om op een positieve manier samen te werken. Zo was er in september nog het project Karavane, waarbij er in de sociale woonwijken Logis en Floréal een heleboel activiteiten werden georganiseerd om de mensen dichter bij elkaar te brengen. De aanstelling van Niek

“Mijn gebrekkige kennis van het Nederlands hield de cultuurhuizen niet tegen om samen te werken“ ANNE DEPUYDT SCHEPEN VAN CULTUUR

Verheyen als cultuurbeleidscoördinator heeft daar een grote rol in gespeeld. Hij was het Nederlandstalige verlengstuk van mijn beleid en is erin geslaagd een brug te slaan tussen beide taalgemeenschappen.”

Ook Vanhemelrijck kijkt positief terug op Karavane, maar vindt wel dat er een groot onevenwicht zit in de verdeling van de gemeentesubsidies. “We krijgen ongeveer een tiende van het budget dat voor de Franstalige tegenhanger Vénérie wordt voorzien, terwijl wij wel voor heel de bevolking werken.

Bovendien komt het bedrag (ongeveer 300.000 euro, red.) dat via de Lambermontakkoorden aan iedere gemeente wordt uitgedeeld om een Nederlandstalige schepen aan te stellen in de gezamenlijke begroting terecht.”

Voor de Nederlandstalige schepen Jan Verbeke (GMH, binnenkort GM-MR) is dat een drogreden.

“Nergens in de Lambermontakkoorden wordt bepaald waaraan dat geld besteed moet worden. Ze zijn ingevoerd om de rechten van de Nederlandstaligen te waarborgen.

Op dat gebied heeft deze meerderheid punten gescoord, denk maar aan de uitbreiding van de Nederlandstalige publicatie van het gemeenteblad.”

GODFRIED ROELANT

Michaël Bellon

1170

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

WAT BOSVERMAALOORD E

woensdag 20 december, 11u

Logis & Floréal huisnummers op blauw email hebben nog hun oude typografie. De doorsteekpaadjes in het doolhof blijven hobbelig. De aflopende achtertuintjes staan vol grasmachines, barbecues en fietsen waar binnen geen bergplaats voor is. Heel natuurlijk en organisch.

De twee oudjes zien er goed uit in alle omstandigheden. ’s Middags in de zomer, wanneer iedereen buiten zit. ‘s Avonds in de winter, wanneer de schemerlampjes achter de dwarslatjes van de raampjes schijnen. Maar ook ‘s ochtends op een doordeweekse doorweekte dag als deze, wanneer het mistgordijn blijft haperen, het mostapijt nog moet worden uitgewrongen, en het gazon zich zo hard uitschudt dat de schors van de Japanse kerselaar ervan glanst, en aan de lege waslijnen plots druppels te drogen hangen.

En ‘s nachts als het heeft gesneeuwd, hoor ik u vragen? Dat is wat over the top - in casu de Anton Pieck. Omdat de witte puntdakjes er dan een kabouterdorp van maken. Terwijl het wel degelijk mensen zijn die hier wonen. Mensen die passen bij hun huisjes weliswaar. Mensen die verwant zijn met de huismus. Mensen die ermee kunnen leven dat de trappartij het gros van hun leefruimte opeist. Mensen voor wie het volstouwen en het decoreren van hun woonst in één beweging kan. Artistiekelingen, oudere mensen, arbeiders met gezond verstand en een hekel aan kitsch. Mensen die bescheidenheid en gelijkvormigheid van hun vastgoed niet zien als een beperking van hun ego. Ik zou de verkiezingsuitslagen weleens willen uitgesplitst zien voor deze wijk. De zuurpruim in Floréal en de pestvogel in Logis halen beslist geen meerderheid.

“De tweelingtuinwijken Logis & Floréal zijn een wonderlijke kosmos“ B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Ik was op deze plek al een paar keer diep tevreden geweest, maar deze keer nog dieper.

De tweelingtuinwijken Logis & Floréal zijn een wonderlijke kosmos die je haast zouden verzoenen met de stedenbouwkundige wanorde elders in de rommelige regio. Al bijna een eeuw geleden verenigde dit olijke duo het beste van de sociale woningbouw uit onze noordelijke buurlanden. Zo veroudert het keurige, gemengd Nederlands-Engelse echtpaar in stijl in de hoofdstad van Koterije.

Logis is net iets ouder. Hij is herkenbaar aan de groene kleur waarin de raamchassis, deuren en brievenbussen uitgevoerd zijn, en aan de straatnamen die samen een Europese vogelgids vormen. Floréal koos als steunkleur dan weer een gedurfd, maar vrolijk stemmend geel. Zij is een encyclopedie van plantennamen. Het hoeft geen betoog dat al die planten en dieren van de straatnamen ook in het straatbeeld voorkomen.

Van de nigellen en de gloxinia tot de wielewaal en de gaai. De biosfeer is opperbest. Kraaien en katten paraderen nog zelfverzekerder dan elders - wellicht omdat ze hier als volwaardige bewoners worden aangezien. Tijdens mijn korte verblijf word ik ook vriendelijk gedag gezegd door loslopende hulststruiken en verschoten hortensia’s, zie ik hoe een camelia halverwege een late poging om nog een extra bloeibeurt te forceren toch in zijn winterslaap is gesukkeld, en profiteert een hevige vuurdoorn van de zaak om wat aandacht op te eisen.

De bouw van de twee wijken was niet zomaar een klein experiment. Ze zijn uitgestrekt genoeg om er net niet in te kunnen verdwalen. Al kan je met al die grillige hoogteverschillen, trapjes en stratenpatronen wel lekker doen alsof. Vind je de uitgang van de ene wijk, dan sta je pas aan het begin van de andere.

Het gaat van groen naar geel als in een levensgroot gezelschapsspel.

De wijken zijn door bescherming van hogerhand behoorlijk intact gebleven, al valt er links en rechts wel wat verval te noteren. Er zitten barsten in de gestuukte gevels. Er bladdert hier en daar wat verf af. En de verschillende tinten geel en groen zullen na al die tijd inderdaad zo rond de vijftig draaien.

Sommige huisjes zijn beter onderhouden dan vele andere, maar het lijkt er niet op dat er veel werd opgekocht en platgedesigned. De witte

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

27

M/V vertelt

BRUZZ wil weten hoe het is om in Watermaal-Bosvoorde te wonen. Wij belden aan bij twee opmerkelijke bewoners.

— GODFRIED ROELANT,

FOTO'S SASKIA VANDERSTICHELE

28

ARNOLD KARSKENS OORLOGSJOURNALIST

D

ertig jaar geleden leerde oorlogsjournalist Arnold Karskens in Noord-Ierland zijn Belgische vrouw kennen. De Nederlander verhuisde een jaar later naar Brussel, maar een romantisch beeld over onze hoofdstad heeft hij niet.

“Brussel zal ten onder gaan aan naïviteit. Zet dat maar in je kop,” zegt Arnold Karskens als we hem in Watermaal-Bosvoorde ontmoeten voor een gesprek over de gemeente waar hij nu al meer dan twintig jaar woont. De Nederlandse oorlogsjournalist trok de voorbije dertig jaar naar alle mogelijke conflictgebieden en dat leverde hem behalve inzichten in hoe een oorlog werkt ook een uitgesproken mening over de vluchtelingencrisis op.

“Samen met de niet-Westerse migrant importeert de stad de laatste decennia ook religieuze en culturele chaos. Die mensen komen hier in een cultuur terecht die sterk verschilt van wat ze gewoon zijn. Ze hebben vaak weinig begrip voor onze manier van denken. De aanslagen van 22 maart en de recente rellen in het stadscentrum zijn daar een goed voorbeeld van.

Militairen patrouilleren vandaag in Brussel alsof het een oorlogsgebied is. En het ergste moet nog komen, geloof mij. Zie het als een doos van Pandora die zich zal openen en die je nooit meer dicht krijgt.”

Karskens trekt die lijn door naar Watermaal-Bosvoorde. “Dertig jaar geleden leerde ik tijdens de opstanden in Noord-Ierland mijn Belgische vrouw kennen. Een jaar later verhuisde ik van Amsterdam naar Brussel. Eerst huurden we iets

in Sint-Joost-ten-Node en vervolgens trokken we naar Bosvoorde, vanwaar mijn vrouw afkomstig is.

In die periode ben ik hier meer en meer hoofddoekjes gaan zien. Daar ben ik resoluut tegen, het is een inperking van de persoonlijke vrijheid. Sorry dat ik zo hard ben, maar ik zou heel laf zijn mocht ik mijn bek houden. Het zal mij waarschijnlijk niet veel sympathie bezorgen, maar goed, I am not in the business to be liked.”

Toch wil de 63-jarige Nederlander lang niet weg uit de groene gemeente. “Je moet hier in het voorjaar op een zondagochtend eens naar de markt gaan. De bloeiende kerselaars hangen dan over de kraampjes, waar je kan genieten van zeevruchten en witte wijn als aperitief. Ik zweer het je, mooier kan het leven echt niet zijn.

Er hangt daar een gevoel van samenhorigheid dat je bijna nergens anders in Brussel vindt. Als ik het toekomstige bestuur een goede raad mag geven, dan is het wel om die te behouden en te versterken. We moeten trots zijn op de solidariteit die voortkomt uit een westerse humanitaire traditie. In de toekomst zal die onder druk komen te staan en dan is het belangrijk dat de ratio in onze maatschappij primeert boven de lafheid die vandaag leidt tot een stilzwijgen.”

“Brussel zal ten onder gaan aan naïviteit“

CAROLINE PAUWELS VUB-RECTOR

“Bosvoorde is de plek waar alles samenkwam“

D

e passage van kunstenaar Rik Wouters, het groen, maar evengoed het gemeentelijk zwembad Calypso. Het zijn maar enkele redenen waarom de rector van de VUB, Caroline Pauwels, achttien jaar geleden verliefd is geworden op Watermaal-Bosvoorde.

“De warme chocolademelk hier is echt niet te evenaren,” zegt Caroline Pauwels net nadat ze deur van café Belga aan het Flageyplein achter zich heeft dichtgedaan. De rector van de VUB en Brusseles van’t Joêr woont al achttien jaar in Watermaal-Bosvoorde, maar daar is haar verovering van onze hoofdstad niet

begonnen. “Oorspronkelijk kom ik uit het Waasland, maar het was al snel duidelijk dat ik graag in Brussel wilde wonen. Via een omweg langs Leuven en Antwerpen ben ik hier beland om te studeren aan de VUB. Als student zat ik op kot aan het Ambiorixplein in Brussel en van daaruit ging het naar de Brouwerijstraat in Elsene,” vertelt Pauwels.

“Ik huurde er een appartement op de vierde verdieping aan de achterkant van het gebouw. Het was een bijzonder rustige wijk met veel verschillende nationaliteiten, voornamelijk Portugezen. Elk appartement had zijn eigen balkonnetje waarlangs van alles en nog wat werd gedeeld en doorgegeven. Typisch Brussel, een kosmopolitische gemeenschap waar zowel het mooiste als het lelijkste van wat mensen samen kunnen bereiken naar buiten komt.”

Met de komst van een eerste kindje drong een verhuizing zich echter op. “In mijn zoektocht naar iets nieuws ben ik beginnen rond te rijden in Brussel en zo per toeval in Watermaal-Bosvoorde terechtgekomen. Op een avond reed ik langs het Ter Kamerenbos de

gemeente binnen en was ik verbaasd over hoe groen het hier wel was. Met een oppervlakte van 12 à 13 vierkante kilometer is het bos als het ware de belangrijkste inwoner en toch is Watermaal-Bosvoorde maar een steenworp van het stadscentrum verwijderd. Een betaalbaar huis vinden was echter geen evidentie, want de prijzen rijzen hier echt de pan uit. Dankzij de financiële steun van mijn ouders en die van mijn man hebben we alsnog iets op de kop kunnen tikken.”

En daar heeft ze nog geen seconde spijt van gehad. “Elke dag ben ik mij bewust van het geluk dat ik heb om hier te kunnen wonen. De prachtige natuur levert schilderachtige plaatjes op en doet je begrijpen waarom een kunstenaar als Rik Wouters hier een deel van zijn leven heeft doorgebracht.

Tegelijkertijd is diezelfde natuur het decor van absurde taferelen.

Zo herinner ik me een ochtend in december waarop ik mijn buren met langlaufski’s de berg op zag stappen richting het Tournay Solvaypark. Dan denk je: is dit Brussel?”

“Het gemeentelijk zwembad Calypso is nog een reden waarom Bosvoorde de gemeente is waar voor mij alles samenkwam. Iedere ochtend begin ik daar om 7 uur mijn dag. In Elsene zwom ik ook, maar daar was het bad pas open om 8. Dat uurtje verschil laat mij toe er nog meer van te genieten. Ik kom er in contact met oudere mensen en zie dat ze hier gelukkig zijn. Ik kijk ernaar uit om binnen twintig jaar een van hen te zijn.”

WAT BOSVERMAALOORD E

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

1170

29

Big City

1170

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

WAT BOSVERMAALOORD E

Waarom en wanneer zijn Watermaal en Bosvoorde gefuseerd?

STEVEN UIT SCHAARBEEK

I

n de late middeleeuwen bestonden er al drie parochies die met Watermaal, Bosvoorde en Oudergem overeenstemmen.

Het was in de Franse tijd, in 1811, dat de gemeente Watermaal-Bosvoorde opgericht werd. "Ook Oudergem hoorde er toen inderdaad nog bij," zegt Lieven Van Hemelrijck, Oudergem werd pas in 1865 een zelfstandige gemeente. Van Hemelrijck heeft op twee jaar na altijd in Bosvoorde gewoond en voor hij in oktober vorig jaar met pensioen ging had hij 44 jaar in het gemeenschapscentrum Wabo gewerkt. Hij kent de gemeente als zijn broekzak.

Tussen Watermaal en Bosvoorde heerst al sinds altijd rivaliteit. De grens tussen de twee werd vaak

betwist, horen de bewoners van de Kolonialelaan tot Bosvoorde of tot Watermaal? "Als dergelijke twisten nog oplaaien, dan zijn ze folkloristisch," zegt Van Hemelrijck. Toch is die identiteit gebleven, maar hoe vertaalt zich dat? Niet in sociale klasse, zegt Van Hemelrijck: "Als ze al niet in een grootwarenhuis gaan winkelen, dan doen ze inkopen in hun eigen centrum." Van Hemelrijck geeft half-schertsend toe dat de inwoners van Bosvoorde zich altijd beter gevoeld hebben, omdat het gemeentehuis op hun grondgebied staat en het is daar dat de plaatselijke macht wordt uitgeoefend.

En dan is er nog de Bezemhoek, een wig in het Zoniënwoud, ooit een armemensenwijk die de jongste decennia deels opgekocht werd door

hogere middenklasse en expats en ondertussen verzadigd is. "Maar er wonen nog nakomelingen van oorspronkelijke bewoners," zegt Van Hemelrijck. In de Bezemhoek is er een hecht sociaal leven met een goed werkend wijkcomité dat alles goed in het oog houdt. De Bezemhoek dankt zijn bekendheid aan Keizer Karel die de bezemmakers het recht gaf om in het Zoniënwoud hun grondstoffen te gaan zoeken. Maar dat is een legende, de bekendste inwoner van de Bezemhoek, de schilder Rik Wouters, betrok er een armoedig rijtjeshuis met zicht op het Zoniënwoud.

Watermaal en Bosvoorde hebben nog altijd iets weg van een dorp aan de rand van de stad, de

Oostendenaar August Beernaert, de laatste premier die geboren was voor de onafhankelijkheid van België, had er een buitenverblijf.

Maar, geeft Van Hemelrijck mee, Watermaal-Bosvoorde wordt meer en meer een slaapdorp aan de rand van Brussel. En dan mogen we Théodore Verhaegen niet onvermeld laten. De stichter van de ULB was de eerste burgemeester. "Die bovendien zeer veel gedaan heeft voor de gemeente," onderstreept Van Hemelrijck. — DANNY VILEYN Volgende week Is het waar dat er onder het Vossenplein schuilkelders zijn uit WOII?

C A M PUS

Comenius

Vanaf 1 september 2018 start Campus Comenius met volgende leerjaren:

Een nagelnieuw en innovatief schoolproject in hartje Brussel!

Stimulerend onderwijs dat jongeren optimaal voorbereidt op de toekomst.

Campus Comenius wordt gebouwd op de vroegere HUB-site aan de Félix Vande Sandestraat 17 te Koekelberg. Het gebouw is volledig geënt op de visie van het vernieuwend

Doelgericht

Toekomstgericht

Zelfstandig

pedagogisch project. Geen grijze klaslokalen,

INSCHRIJVEN vanaf 8 januari 2018 via www.comeniusbrussel.be

maar grote kleurige leerruimtes met flexibel meubilair, met zithoeken en ruimtes waar het aangenaam is om te leren en te werken.

Leerlinggericht

Félix Vande Sandestraat 17, 1081 Koekelberg

www.comeniusbrussel.be AD.Comenius-Rolvouw.indd 1

Kleuterschool in 2 groepen van 2,5 tot 6 jaar Lagere school 1e leerjaar 6e leerjaar Secundair onderwijs 1e jaar A

Stimulerend

Flexibel

of neem contact op tijdens de kantooruren.

Secundair onderwijs Barbara De Groot - T. 0477 77 59 26 directie@comeniusbrussel.be Basisonderwijs Pascal Onderdonk - T. 0478 99 70 39 pascal.onderdonk@sgrbrussel.be

11/12/2017 15:08:16

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Stomen De meeste feesten zijn achter de rug, op de nieuwjaarsdrinks na. De maand van de Lege Portemonnees is begonnen en de meesten onder ons willen het nu wat rustiger aan doen.

Lichte kost, dus.

Vroeger stond er in kookboeken (vooral Duitse kookboeken) een apart hoofdstuk over lichte kost voor herstellende zieken. Die hoorden speciaal eten te krijgen. Niet alleen Duitsers hoor, ik herinner mij een Italiaans recept voor zwaardvis: leg een steak van zwaardvis tussen twee borden en zet die dan in de oven voor een minuut of twintig. Klaar.

Geen peterselie, geen peper, dat zou allemaal te zwaar zijn voor een lijdend lichaam. Ik vermoed dat de fles olijfolie dan wel ergens in de buurt stond verstopt?

In periodes van ‘convalescentie’ komen ook de stoommandjes weer boven. Stomen lijkt een zachtaardige manier van eten bereiden.

Eigenlijk is dat helemaal niet waar. Om een liter water één graad te verwarmen is 1 kilocalorie warmte of energie nodig. In moderne eenheden: dat is 4.186,8 joule (J). Die warmte wordt doorgegeven aan elk voedsel dat in water wordt gekookt (wij noemen iets volledig ‘gekookt’ wanneer het binnenste van het voedsel een temperatuur van pakweg 60 °C heeft bereikt). Water dat 100 °C warm is en waar men verder energie aan toevoegt, verdampt tot stoom. Om die verandering van aggregatietoestand te verwezenlijken, is bijzonder veel bijkomende energie nodig: 2.257.000 J extra voor een hele liter water. En dan is de temperatuur nog niet eens gestegen.

Als je dus een fijn visfiletje boven kokend water houdt in plaats van erin, dan slaat de stoom neer op dat voedsel, condenseert en laat in één keer die godsonmogelijke hoop energie achter op de buitenkant. Een ware warmtebom. Keukenklunzen zoals ik kennen dat. Als de aardappelen borrelend koken, dan kan je ongestraft een vinger even in het kokend water steken zonder dat je daarna naar de farmacie moet lopen. Maar heb je ooit al eens water uit de moor gegoten, wanneer plots het deksel ervan valt? Je hand is instant kreeftenroze verbrand. Pijn!

De keukentechniek van het stomen ‘zachtaardig’ noemen, is dus ver van de waarheid. Stomen is een heel erg agressieve kooktechniek waarbij je al snel de buitenkant van je visje te veel gaat koken, wanneer de

binnenkant nog rauw is. Dat mag de pret niet drukken. Met stomen gebruik je minder water dan met koken, waardoor je de smaken niet verdunt in een soep als je die niet nodig hebt.

Stomen gaat snel, het is fast food.

Er bestaan speciaal ontworpen stoompotten - zoals een couscoussière - met een bovenste stuk met zeefbodem, maar een stoompot is snel geïmproviseerd, met een metalen onderlegger op pootjes bijvoorbeeld.

Hierop kan dan een zeefje of gewoon een bord met het te stomen voedsel. De Franse gastronoom Jean Anthelme Brillat-Savarin gebruikte een wasmand om een bijzonder grote tarbot te stomen. Die werd boven een grote ketel geplaatst en de kieren werden dichtgemaakt met handdoeken. Het belangrijkste is dat het te stomen voedsel niet in aanraking komt met het ziedende water. Ook de snelkookpan kan dienen als stomer, het volstaat dan het ventiel niet te sluiten. En dan zijn er die schattige stoommandjes uit de Chinese supermarkt. Als wat je stoomt kan gaan kleven, vis bijvoorbeeld, dan leg je er een blaadje sla onder of iets anders eetbaars, een groentejulienne bijvoorbeeld. Kruiden gaan bovenop. Zout toevoegen aan het stoomwater is zinloos, het verdampt niet. Aromatische bouillons kunnen wel. Zo, dat geeft dan vederlicht voedsel om het jaar mee te beginnen. Smakelijk.

"Stomen lijkt een zachtaardige manier van eten bereiden. Eigenlijk is dat helemaal niet waar"

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

31

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

We leven te veel in onze eigen bubbel B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Boro Milovic, oprichter van We Love Brussels Ik werd meteen verliefd op Brussel toen ik in 2008 een stage deed bij het Europees Parlement. Mijn mond viel open van de mix van nationaliteiten, culturen en talen op elke hoek van de straat. Ik kwam terecht in een grootstad vol creativiteit en energie, die tegelijk een menselijke schaal heeft. Ik ontdekte een interessante mozaïek van wijken, dook in het culturele leven en deed me tegoed aan gastronomische geneugten. Ik leerde Frans en Nederlands en vestigde mij in de buurt van de KVS. Tegelijk viel het mij op dat er veel mensen lopen te klagen over de stad. Ik zag maar weinig I Love Brussels-T-shirts op straat. Een heel verschil met Parijs of New York. Ik vond dat Brussel meer liefde, waardering en erkenning verdiende. In 2014 begon ik daarom, samen met mijn vriendin Karolina Buzaljko, foto’s te posten om een positief verhaal te brengen over Brussel en mensen aan te moedigen om op verkenning te gaan. Eerst via Instagram, dan via Facebook, Twitter en een website, waarop ook andere enthousiaste bloggers een forum kregen. De voertaal is Engels, maar in de reacties duiken ook andere talen op. We bereiken zowel locals en expats als pendelaars en toeristen.

Alleen al op Instagram heeft We Love Brussels ruim 30.000 volgers. Instagram is heel visueel en daardoor uiterst geschikt om culturele barrières en taalgrenzen te doorbreken. De populariteit groeit, want je kunt er snel inspiratie opdoen als je in de metro zit of staat aan te schuiven aan de kassa. We voelen geen commerciële druk en hebben geen sponsors, maar we werken soms wel samen met organisaties en bedrijven die dezelfde visie delen.

Denk aan de Brusselse musea, de onlinebierwinkel Belgibeer of het autodeelsysteem DriveNow.

Na 22 maart 2016 zag de ene na de andere campagne het licht om het imago van Brussel te verbeteren, maar een imago kun je niet zomaar herstellen zoals een auto. Dure campagnes van reclamebureaus werken vaak op korte termijn tot de budgetten op zijn. Op lange termijn heeft het volgens mij meer effect om een community op te bouwen van onderuit. Mensen kunnen er hun passie voor de stad kwijt en er vindt echte interactie plaats.

Natuurlijk loopt in Brussel op terreinen als mobiliteit en openbare netheid niet alles goed. We zetten initiatieven zoals het fietserscollectief Critical Mass Brussels in de kijker en motiveren onze aanhang zo om te strijden voor een leefbaardere stad. Ik vind dat Brusselaars met een verschillende achtergrond te weinig met elkaar praten. We leven te veel in onze eigen bubbel. Dat hangt deels van onze eigen instelling af, maar de overheid zou onderlinge contacten meer moeten stimuleren. Waarom geen dialoogtafels bij stadsfestivals of een opendeurdag van ministeries voor de buurtbewoners? Met We Love Brussels willen we in 2018 evenementen organiseren om locals en expats bij elkaar te brengen. Andere plannen: werk tonen van Brusselse creatievelingen en ideeën delen die de stad vooruithelpen.

Ik wil graag in Brussel blijven wonen. De oorlogservaring in ex-Joegoslavië heeft van mij een fervente Europeeër gemaakt. Over de toekomst van de EU ben ik een stuk optimistischer na de ruime verkiezingsoverwinning van Macron in Frankrijk en de opkomst van het pro-Europese burgerinitiatief Pulse of Europe. En de brexit? Montenegro kan morgen al de plaats innemen van het Verenigd Koninkrijk (lacht). — TOM VAN BOGAERT

Boro Milovic (32) komt uit Montenegro. Hij deed een master Europese ontwikkeling en integratie aan de VUB en werkt als beleidsconsultant en communicatiespecialist. In 2014 begon hij met het onlineplatform We Love Brussels.

32

© SASKIA VANDERSTICHELE

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

24,99

/m²

14,99

incl.btw

19,99

/m²

/m²

incl.btw

incl.btw

-

High Quality Flooring

extra o

pen

zondag 14 jan Acties geldig t.e.m 31 januari 2018 - meeneemprijzen zolang de voorraad strekt - Prijzen en informatie onder voorbehoud van drukfouten

13-18u

16,99

24,99

/m²

incl.btw

/m²

incl.btw

16,99

/m²

DB464127L7

incl.btw

DB462354L7

Ziki heren/dames boxer

katoen/elastaan maten xs-xxl 2-pack

338

2-pack

2.59

onze nieuwe weekactie Esselte brievenbak zwart of transparant kunststof

heren fleecevest diverse kleuren polyester maten m-xxl

Caffè Palazzo koffiecups espresso intenso, espresso lungo of ristretto

Jack Parker heren t-shirt zwart of wit ronde hals of v-hals katoen/ elastaan maten s-xxl

695

dames/heren verkleedkleding

Q4life kettlebell

diverse varianten maten s-xxl

229

135

10 kg

met deksel, transparant 34x20.6x11 cm 5 liter

4.98 6.98

11 liter 17 liter 40 liter neopreen maten s-xl

398 hypoallergeen hoofdkussen

gevuld met 750 gram holle vezel

1.62

1.99 2.46 3.79

118

vintage karpet

795

499

laad- en datakabel

Nivea shampoo of conditioner

micro-USB of iPhone diverse kleuren metallic 1 meter

60x39x28 cm 47 liter

3.29

579 max. 70 kg aluminium 40x41x99.5 cm

kussensloop 60x70 cm 2-pack

2.49

met klapdeksel diverse kleuren kunststof 42.8x33x60 cm 55 liter

opvouwbare steekwagen

diverse kleuren polypropyleen 130x190 cm

60x70 cm

carnavalstip

299

kunststof opbergbox rattan wasmand

4 kg 6 kg

met zijprint diverse kleuren katoen/polyester maten s-xl

textiel koopje

10 cups

099

dames joggingbroek

wikkelfolie op rol met dispenser 2x 150 meter

stuntprijs

2.99

1995 damessjaal diverse varianten

diverse varianten shampoo 250 ml conditioner 200 ml 1 l = 5.76/7.20

186

ad- en douchecreme diverse varianten 750 ml

144

1 l = 3.19

2.39

dekbedovertrekset

Dreft afwasmiddel

kan per winkel verschillen

afwasmiddel granaatappel 383 ml of lemon 400 ml

diverse dessins katoen 140x220 cm

P&G Professional

uitzoeken

299 A4 lamineerapparaat incl. 5 lamineerhoezen

1695 glossy A4 lamineerhoezen 20-pack

papierversnipperaar max. 6 sheets 10 liter

0.95

9.95

1 l = 2.48/2.38

200x220 cm 240x220 cm

10.95 12.95

698 dag woensdag xx maand10t/m januari dag xx t/m maand dinsdag jaartal 16 januari 2018

0.95 1 liter

185

995 www.action.com

van

t.e.m.

03 JAN - 31 JAN

SOLDEN WEMMEL I ROMEINSESTEENWEG 868 I MA - VR OPEN VAN 09U30 TOT 18U30 I ZA OPEN VAN 09U30 TOT 18U00

Bekend tophotel Riu Costa Del Sol 4**** superior

Nergens zo goed als thuis

DB464637L7

Ontdek alle 50 merken in onze winkels...

8 dagen zon vanaf:

¤799

NIEUW vertrek vliegtuig vanuit Antwerpen, Brussel of Oostende!

Inbegrepen: • • • • •

vliegreis bagage & handbagage transfers ter plekke 4**** Riu hotel all inclusive

8 afreisdata 2018 18 • 25 april 2 • 9 • 16 • 23 • 30 mei 3 oktober

Reisfamilie Carlier

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB463267L7

NIEUWE AUTO NODIG? Ontvang uw gratis informatiepakket

Bel gratis

Makkelijk en veilig de trap op

0800 26 672

met een traplift van thyssenkrupp Encasa

www.tk-traplift.be

· Duitse degelijkheid en 60 jaar ervaring van de marktleider · Een traplift op maat van uw trap, met installatie aan muur- of leuningzijde · Adviseurs en installateurs uit uw buurt, met een Service 24/7

Nummer 1 in België voor nieuwe wagens DB413179H7

DB321862K6

Wil u de voordelen van de lift zelf uitproberen?

We organiseren graag een ‘testrit’ bij een klant in uw buurt.

Nu al bij Dovy BATIBOUW

CONDITIES

GRATIS* TOESTELLEN t.w.v.

€ 3000

+

+

EXTRA +BATIBOUWKORTING

*

DE DOVY-BELOFTES U ontvangt een GRATIS ontwerp U kiest voor oerdegelijke kwaliteit U bestelt ZONDER voorschot Uw prijs bij bestelling blijft 2 jaar vast U koopt rechtstreeks bij een Belgische fabrikant Uw keuken is uniek en op maat gemaakt U krijgt 10 jaar echte garantie U geniet van een levenslange service

Wij maken úw keuken!

NIEUWJAARSHAPPENING OP ZONDAG 14 JANUARI MET EEN HAPJE EN EEN DRANKJE ALTIJD OPEN OP ZONDAG - WWW.DOVY.BE MA-ZA: 9U-19U - ZON- EN FEESTDAGEN: 10U-18U GESLOTEN OP WOENSDAG

Aalst - De Gheeststraat 1 - tel 054 41 13 03 Grimbergen - Vilvoordsesteenweg 397 - tel 02 251 30 64 Sint-Genesius-Rode - Waterloosesteenweg 246a - tel 02 380 30 85

AALST l AWANS (LUIK) l BRUGGE l DOORNIK l GERAARDSBERGEN l GRIMBERGEN l HAM l HASSELT l HERENT l IEPER l MAASMECHELEN l MARCHE-EN FAMENNE l MALDEGEM l MECHELEN l NANINNE (NAMEN) l OOSTAKKER l ROESELARE l SCHOTEN l SINT-GENESIUS-RODE l SINT-NIKLAAS l TIENEN l TURNHOUT l WAREGEM l WAVER * Actie geldig van 01/01/2018 tot en met 31/01/2018 bij aankoop van een keuken met minimum 4 inbouwtoestellen. Niet cumuleerbaar met andere acties. Voorwaarden > vraag ernaar in één van onze toonzalen.

DB374215D7

Cartoon van de week

v Tweetalig

Door AAaRGh…

v Klantgericht

www.citroen-vandergucht.be Garage Citroën Vandergucht is momenteel op zoek naar een gemotiveerde (m/v).

v Familiebedrijf

Verkoper Nieuwe Wagens

Functie: In de showroom verwelkom je de bezoekers. Je informeert hen over onze modellen, de DB434473I7

volgt deze nauwgezet op. Na de verkoop lever je de wagen af aan de klant. Via prospectie en Tweetaligheid (N/F) is een must, alsook een klantgerichte aanpak: je verkoopt auto’s op maat van de klant. Je werkt 1 zaterdag op 2, met een compensatiedag tijdens de week.

Waerboom: gastronomische feestzaal te Groot-Bijgaarden is op zoek naar

Aanbod:

> Gemotiveerde keukenmedewerker voor koude keuken

Andress Consulting, Remparden 1, 9700 Oudenaarde

> Gemotiveerde zaalmedewerker/zaalopbouwer

DB464183L7

Voltijdse betrekking, variabel uurrooster.

Ervaring is geen vereiste, wel een passie voor klantentevredenheid en de goesting om te werken!

Gelieve via mail contact te nemen: boekhouding@waerboom.com

www.andress.be

Uw personeelsadvertentie hier?

✆

werkt voor jou

DB464639L7

Interesse? Solliciteer online via

(sectie vis/vlees) en (sectie koude productiekeuken)

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 078 35 33 01 DB337972A7

OPENBARE VERKOPINGEN BRUSSEL

Op zoek naar een job in eigen streek?

Eerst kopen en dan lenen?

De vraag van de kip en het ei.

OPENBARE VERKOPING

BGEBOUW

”FAMILISTÈRE GODIN” WERKHUIZENKAAI 156

OB67609

Kijk ook op streekpersoneel.be

DB331969L6

Opp. 37a 14ca. N.g. KI : e 27.099. Vrij na bet. van prijs en kosten. Bedrijfszone met sted. kar., struct. ruimte. Gekl. gebouw. Besluit van RBHG dd. 8/8/ 1988. Bez. contact opnemen met OCMW van Brussel, Mevr. Moens 02 543 62 70. (nr 1005-3-2-1).

INSTELPRIJS : E 4.500.000,00 Enige zitdag : dinsdag 23 januari 2018 te 11 uur in Verkoopzaal 3 te Brussel, Bergstraat 34. ............................................................................................................................

Geass. Not. O. DUBUISSON, T 02 627 46 39 & OCMW van Brussel 61001415 ............................................................................................................................

Probeer vóór u koopt al een akkoord te krijgen bij uw bank.

Vraag eventueel een verkoopovereenkomst met opschortende voorwaarde, d.w.z. de verkoop gaat dan niet door als de kredietinstelling geen lening toekent. De verkoper moet hier natuurlijk mee instemmen.

DB047089

DB374216D7

BEN JIJ UIT HET T JUISTE HOU ?

N E D E SN E G

De gemeente Grimbergen richt selectieprocedures in, met aanleg van een wervingsreserve (geldigheidsduur 2 jaar) voor de volgende functies:

• Adviseur samenlevingsopbouw (A1a-A3a)

mogelijkheid tot onmiddellijke invulling van een voltijdse contractuele betrekking • minimaal houder zijn van een diploma, getuigschrift, brevet of studieattest dat, op basis van bijlage I - diplomavoorwaarden - zoals gevoegd bij het BVR, toegang verleent tot het niveau A en dat bij voorkeur behaald werd in een van de volgende richtingen: agogische wetenschappen; criminologische wetenschappen; culturele studies/cultuurmanagement; overheidsmanagement en beleid; pedagogische wetenschappen; sociaaleconomische wetenschappen; sociale en culturele antropologie; sociaal werk (en sociaal beleid); sociologie • brutomaandsalaris: min. € 3.047,01

ZELFSTANDIGE KEUKENPLAATSERS

• Strategisch adviseur (A1a-A3a) voor de Strategische cel

mogelijkheid tot onmiddellijke invulling van een voltijdse statutaire betrekking • minimaal houder zijn van een diploma, getuigschrift, brevet of studieattest dat, op basis van bijlage I - diplomavoorwaarden - zoals gevoegd bij het BVR, toegang verleent tot het niveau A • minimaal 2 jaar ervaring met projectmanagement ervaring in leiding geven en strategisch adviseren is een pluspunt • brutomaandsalaris: min. € 3.047,01

• Technisch medewerker (C1-C3) voor de dienst Werken in Eigen Beheer - 2de oproep

mogelijkheid tot onmiddellijke invulling van een contractuele betrekking • minimaal houder zijn van een diploma, getuigschrift, brevet of studieattest dat, op basis van bijlage I - diplomavoorwaarden - zoals gevoegd bij het BVR, toegang verleent tot het niveau C en dat behaald werd in een van de volgende richtingen: studiegebied bouw; studiegebied koeling en warmte; studiegebied land- en tuinbouw; studiegebied mechanica en elektriciteit; een richting die op basis van het studieprogramma met een richting uit een van de vermelde studiegebieden kan worden gelijkgesteld • brutomaandsalaris: min. € 1.889,56

Omschrijving: - Plaatsen van kasten - Installeren en aansluiten van apparaten - Leggen van granieten werkbladen - Keukens worden door ons bij de klant geleverd

Ons aanbod Loon volgens salarisschalen lokale besturen • hospitalisatieverzekering • maaltijdcheques € 6,50 • terugbetaling kosten woon-werkverkeer met openbaar vervoer • fietsvergoeding • verlofregeling die het evenwicht tussen werk en privéleven ondersteunt • diensten bij een overheid komen in aanmerking voor de opbouw van geldelijke anciënniteit • beroepservaring in de privésector of als zelfstandige die rechtstreeks relevant is voor de uitoefening van de functie kan in aanmerking worden genomen • opbouw tweede pensioenpijler voor contractuele personeelsleden • interne en externe opleidingsmogelijkheden Meer info Download de informatiebundel per vacature en het inschrijvingsformulier via www.grimbergen.be/vacatures_2.html • verdere inlichtingen op 02 260 12 20 of selectie@grimbergen.be

U bent een zelfstandige professional in het plaatsen en monteren van keukenmeubelen.

Marktconforme vergoeding op basis van elementenlijst.

Wij maken úw keuken!

DB464658L7

Kandidaturen Kandidaturen kunnen ingediend worden via het e-mailadres gemeentebestuur@grimbergen.be • uiterste indieningsdatum van de kandidaturen is maandag 15 januari 2018

DB463887L7

- IDEAAL VOOR DAMES 50+ - VANAF 2 DAGEN/WEEK - OPLEIDING VOORZIEN

TELEFONISTE - ONTHAAL - VERKOOP SHOWROOM

Facebook.com/streekpersoneel.be

TEL. VOOR AFSPRAAK: 0488 63 38 87

DB337975A7

Op zoek naar een job?

Volg de gratis opleiding

Administratief bediende boekhouding aanleren van boekhoudkundige kennis. Tot slot geven we je ook concrete sollicitatietips mee.

Jij bent: • op zoek naar werk • zeer nauwkeurig • goed met cijfers • een analytische denker • geïnteresseerd in boekhouding

Interesse? Schrijf je in voor een vrijblijvende infosessie 11, 23 januari of 5 februari 2018: • 0800 12 351 • admin.jobber@obelisk.be

Op het programma: Je leert professioneel werken met Excel en Word. Je traint je talen (Frans en Engels). Maar de focus ligt vooral op het

DB463807L7

Waar en wanneer?

• in CVO Meise-Jette, Stationsstraat 35, Meise • voltijds vanaf 19 februari 2018 • duur: 6 maanden • inclusief bedrijfsstage van 6 weken

Lees alle details van de opleiding op www.jobber.be

Jobber by Cevora/Cefora

Cevora vzw creërt gelijke kansen voor alle werkzoekenden. Voor de opleidingen selecteren wij kandidaten volgens hun kwaliteiten. Ongeacht geslacht, leeftijd, afkomst, gezinssituatie of handicap.

OCMW HERNE

Het OCMW van Herne wenst een werfreserve voor de duur van 2 jaar aan te leggen voor de functie van poetshulp in contractueel verband ( m/v ) voor zijn poetsdienst aan huis met dienstencheques.

Aanwervingsvoorwaarden: - zich vlot kunnen verplaatsen ( poetsdienst aan huis).

- geen diplomavoorwaarden.

- goede kennis Nederlands Wij bieden: - aantrekkelijke loonvoorwaarden + verlofregeling - maaltijdcheques, vergoeding dienstverplaatsingen,....

- vast uurrooster.

- halftijds, 3/4 of 4/5 tewerkstelling.

Bijkomende informatie: bij Patrick Sergooris, OCMW-secretaris, tel.: 023970006 of via mail patrick.sergooris@ocmwherne.be Kandidatuurstelling: vóór 9 februari 2018 - via brief gericht aan de Voorzitter van het OCMW, Edingsesteenweg 8a, 1540 Herne. Bij te voegen: curriculum vitae + recent uittreksel uit strafregister.

Datum selectieproef: wordt later bepaald.

Namens het OCMW De secretaris De voorzitter (g) P. SERGOORIS (g) C. RICOUR DB465691A8

in Meise (Wolvertem) Zet de eerste stap naar je droomjob. Als administratief bediende boekhouding ben je voortdurend in de weer met cijfers en bedragen.

Je collega’s rekenen op jou om het overzicht te bewaren en alles tot in de puntjes op te volgen.

In deze gratis opleiding bereiden we je van A tot Z voor op deze functie.

www.dovy.be

AANLEG WERFRESERVE POETSHULP

ons op Facebook!

DB461403L7

DB465684A8

BIJVERDIENSTE IN 2018? € 1.850/mnd

Werken bij Dovy Keukens