BRUZZ actua - editie 1589

Rubrieknaam

#1589 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

25 | 10 | 2017

KANDIDAAT SLIMSTE MENS EN PROFESSOR

MAGALY RODRÍGUEZ

‘ MEGABORDEEL IS GEEN OPLOSSING’ © SASKIA VANDERSTICHELE

11 20

ST.-JOO ST TEN-NO DE

LIVE RADIO VAN 7U TOT 10U

DINSDAG

31/10

Kom volgende week naar het Charliermuseum, Kunstlaan 16, tussen 7u en 10u, voor koffie, live radio vanuit de BRUZZ-bus, en een koek van de warme bakker. Volg de Ronde van Brussel in ons magazine, online, op social media en op televisie

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

JACQUES, TROONSTRAAT

“Zeventien. Dat antwoord ik als ze me op de tennisclub vragen hoe oud ik ben. Ik heb een klein knieprobleem, maar ben in topvorm.” Jacques is in de Wetstraat geboren en trad in de voetsporen van zijn vader die een bekend geneesheer was. Door zijn goede resultaten kreeg hij een beurs voor Amerika, waar hij chirurg gespecialiseerd in kanker werd. Na zijn pensioen kwam hij terug. “Brussel is een kleine en leefbare stad met veel vrienden. Ik heb 26 hoeden en petten om het verlies van mijn mooie haardos te verbergen.”

3

Inhoud

30

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

FLITS

ABONNEMENTEN

10

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

MIVB pakt probleempunt aan

Bijna dagelijks wordt tram opgehouden door slecht geparkeerde wagens

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63 ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

BRUZZ | VOORAF

Steven Van Garsse (chef) CONCEPT

Piet De Loof, Pieter Claerhout, Rosalien Eggermont EINDREDACTIE

Karen De Becker ART DIRECTOR

Heleen Rodiers

20

LAY-OUT

Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke, Jurgen Walschot

18

FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten

RUBRIEKEN

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

22

Opinie

24

Enfant Terrible

27

Michaël Bellon

32

Nick Trachet

33

Big City

LOS VAN DE TIJD 28

Ondernemen

30

Een eeuw Russische Revolutie

Christophe Speltiens, hopteler

Alexis Jancen, kleinzoon van een vluchteling

12

Edito

12

Magaly Rodríguez García

'Sekswerkers verdienen beter'

16

18

Stadsontwikkeling Wat kan Brussel leren van Berlijn?

Reportage

Kraken uit overtuiging

Mag het wat minder zijn?

Een Brusselse mobiliteitsexpert legde onlangs een interessante paradox bloot.

Elke maatregel om de auto uit de stad te houden is gedoemd om te mislukken.

De vrijgekomen plaats wordt zo weer ingenomen door andere auto’s.

Die bevinding zou aanleiding kunnen geven tot een soort van fatalisme. Files, je moet ze er maar bijnemen. Of erger nog, tot een soort van cynisme.

Tenminste tonen de files dat de economie hier floreert.

Fout natuurlijk. De economie kreunt onder de files, en ze kosten de Belgische overheid handenvol geld. En files leiden tot een onleefbare stad en tot stadsvlucht, en daardoor tot weer nieuwe files. Een straatje zonder eind dus.

Voor wie oplossingen wil – en dat wil vandaag eigenlijk iedereen - volstaat het om de bovenstaande vreemde paradox te doorgronden. Wetenschappers zeggen het al jaren: de automobiliteit werkt als een zuigpomp. Creëer je wegen bij, dan zijn die binnen enkele jaren weer verzadigd. Dat effect speelt op drie niveaus: plaats, tijd en modus. Automobilisten vullen de lege plekken (plaats), ze gaan weer op momenten rijden dat er vroeger files waren (tijd), of ze nemen weer de wagen, terwijl ze vroeger het openbaar vervoer namen (modus).

In die zin is de maatregel van Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om met spitsstroken de capaciteit op onze snelwegen, ook rond Brussel, te verhogen, een absurditeit. Over enkele jaren slibben die ook weer dicht. Je hoeft

geen Einstein te zijn om dat in te zien.

De andere maatregel, de wegen zachtjes dichtschroeven, vergt veel meer politieke moed. Die strijkt de dagelijkse automobilist, die al nerveus in de file staat aan te schuiven, serieus tegen de haren in. Dat is waar. Maar het is, samen met een betere afstemming van woon- en werkplaats en rekeningrijden, de enige serieuze manier om de mobiliteit aan te pakken.

De plaats die vrijkomt moet dan naar openbaar vervoer gaan, dat veel meer mensen in korte tijd naar de werkplek kan brengen, of naar de fiets, die niet alleen gezonder is voor de stad, maar ook minder plaats inneemt en veel lagere infrastructuurkosten heeft.

Er zijn tekenen dat de Brusselse beleidsmakers dat in die zin begrepen hebben. Zo was er de voorbije week goed nieuws over het fietspad op de Kleine Ring. Maar er zijn ook tal van andere voorbeelden te noemen waar het nog steeds ‘auto eerst’ is. Zoals op de Charleroisesteenweg waar parkeerhinder voor de trams wordt opgelost door de voetpaden te versmallen in plaats van de parkeerplaats te schrappen (zie verder in dit magazine).

Volgens een recent artikel in Revue Politique is de laatste tien jaar minder dan drie procent beknibbeld op de riante plaats die de auto toebedeeld krijgt op de openbare weg in Brussel. Dat is een peulschil, vergeleken met de last die het dagelijkse verkeersgedreun bij de stedeling veroorzaakt.

BRUZZ | VOORAF

DE VERHALEN

— STEVEN VAN GARSSE

5

De week

Terugblik op het nieuws

Sluipwegen

Pascale Peraïta

564

Liefst 54 procent van de Belgische bestuurders gebruikt sluipwegen of omwegen om naar het werk in Brussel te rijden.

Dat blijkt uit cijfers van mobiliteitsorganisatie Touring. Eenzelfde percentage geeft aan voor of na de spitsuren te vertrekken. Tien procent doet regelmatig aan thuiswerk. Achttien procent zegt geen alternatieven te hebben voor de auto. Bij 63 procent staat de auto nog steeds op nummer één als transportmiddel.

Gewezen Brussels OCMW-voorzitter Pascale Peraïta krijgt geen ontslagvergoeding van de nieuwe raad van bestuur van daklozenvereniging Samusocial. Peraïta wou daar als directeur-met-verlof (zonder wedde), terug. Dat kon niet. Haar advocaat laat nog in het midden of in beroep wordt gegaan bij de Arbeidsrechtbank.

Staatssecretaris Fadila Laanan, ook minister-president van de Franse Gemeenschapscommissie, het miniparlement van de Franstalige Brusselaars, voorziet in 2018 een uitbreiding met 564 plaatsen in (Franstalige) crèches in Brussel. Tussen 2014 en eind 2016 kwamen er 461 bij, dit jaar 237.

WINKELCENTRUM MOET GAT DICHTEN TUSSEN NIEUWSTRAAT EN VOETGANGERSZONE

BRUZZ | DE WEEK

The Mint brengt nieuw leven in binnenstad The Mint, het nieuwe shoppingcentrum op het Muntplein, moet de link leggen tussen de Nieuwstraat en de winkels van de Kleerkopersstraat en de voetgangerszone. “Er was een echt gat,” zegt directeur Arnaud Texier van Atrium, de instantie die de handel in het gewest wil aanzwengelen. — BETTINA HUBO

A

fgelopen week gingen de eerste winkels op de benedenverdieping van The Mint open. Grote blikvanger was Uniqlo, waar donderdagmorgen, vlak voor de opening, al een lange rij kooplustige fashionista’s stond. Met ongeduld hadden ze uitgekeken naar de komst van de eerste Brusselse vestiging van de Japanse kampioen van de stijlvolle, degelijke en betaalbare basiskleding.

Voor het overige telt The Mint geen echt nieuwe merken. De Franse confectieketen Kiabi vestigde vorig jaar al een eerste Belgische winkel in het shoppingcenter Docks aan de Van Praetbrug.

Ook de andere geopende zaken – Tamaris (schoenen), I Am (juwelen), Nyx (cosmetica), Medi-Market (parafarmacie) - hebben al voet op Brusselse bodem. Dat geldt ook voor Esprit en Hema, die binnenkort hun intrek nemen in The Mint.

Op 15 november gaat ook de verdieping -1 open. Op de hoek van het Muntplein en de Bisschopsstraat wordt momenteel nog hard gewerkt aan de ingang naar de ondergrondse

6

passage die naar het metrostation De Brouckère leidt. Daar komt, behalve een Carrefour en een Hans Anders, ook de eerste Decathlon van de binnenstad.

In totaal heeft projectontwikkelaar AG Real Estate vijfentwintig winkelruimtes ingericht, verspreid over de drie onderste verdiepingen van de sokkel van het Muntcentrum.

Slechts een fractie van de beschikbare 15.000 vierkante meter is nog niet verhuurd.

De promotor stak 23 miljoen euro in de renovatie. Die duurde ruim twee jaar en was behoorlijk complex omdat de toren van het gebouw, eigendom van Bpost en de stad Brussel, tijdens de verbouwing toegankelijk moest blijven.

Vroeger was op de benedenverdieping van het Muntcentrum een ongezellige galerij met een samenraapsel van onduidelijke merken en boetieken.

De galerij is verdwenen. De nieuwe winkels zijn alleen toegankelijk via de straat. “Dit was de beste oplossing,” zegt Sam Perneel, verantwoordelijke winkelvastgoed van AG Real Estate. “Heel wat

Het Japanse merk Uniqlo is de grote blikvanger van The Mint.

merken willen vandaag een flinke oppervlakte en vooral een heel grote etalage. De winkel als showroom, dat is de nieuwe tendens. Daarom koos Uniqlo voor ons en niet voor een shoppingcentrum in de periferie. Het wilde een hele zichtbare locatie.”

Arnaud Texier, directeur van Atrium, is opgetogen over de komst van The Mint. “Wij stellen vast dat de Nieuwstraat een lichte terugval in bezoekersaantallen kent. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat er tot nu geen aansluiting was met de winkels van de Kleerkopersstraat, de Beurs en de centrale lanen. Het stopte op het Muntplein.

Ik ben benieuwd hoe snel The Mint, met toppers als Decathlon en Uniqlo, dat gat zal dichten. En ik hoop natuurlijk dat de geplande

heraanleg van de Nieuwstraat en inrichting van de voetgangerszone nu snel zullen beginnen.”

Volgens Texier zal The Mint een opsteker zijn voor de flink beproefde handelaars van de Brusselse binnenstad. Die kijken nog steeds met grote ongerustheid naar de ontwikkelingen rond de shoppingcentra in de periferie. De voorbereidingen voor Neo, op de Heizel, zijn volop bezig en Docks maakte vorige week, op de eerste verjaardag, bekend dat het vijf miljoen bezoekers over de vloer kreeg, een stuk minder weliswaar dan de beoogde acht miljoen, maar toch. Het centrum voelt zich bedreigd.

Texier ziet niet echt redenen tot ongerustheid. “Je merkt dat shoppingcentra steeds harder hun best doen om op stadscentra te

Minder dierproeven

Fietsverlichting

Koerdisch protest

Op voorspraak van de Brussels staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) beslist de Brusselse regering om het aantal dierproeven tegen 2025 met 30 procent te verminderen in het gewest.

De VUB zal alternatieve onderzoeksmethodes voorstellen.

Een kwart van de fietsers in Brussel rijdt zonder licht, zegt fietsorganisatie Pro Velo. De overheid lanceert de campagne Bike Light Lane: een containerstunnel op de Guldenvlieslaan. Leds in de muur lichten op wanneer de fietser voorbijrijdt. De fietsers ondervinden zo aan den lijve hoe belangrijk het is om goed verlicht in het donker of bij winters schemerlicht te rijden.

Een tweehonderdtal Koerden betoogt op het Muntplein om de vrijlating te eisen van Abdullah Öcalan, de leider van de PKK, een gewapende separatistische beweging, Öcalan wordt al sinds 1999 gevangen gehouden door de Turkse overheid.

BENOÎT DE BLIECK voorzitter van vzw Up 4 North die acht vastgoedactoren groepeert die de Noordwijk een boost willen geven (in ‘La Capitale’)

BRUZZ | DE WEEK

Het openbaar en maatschappelijk belang gaat voor alle private belangen

Cartoon Wauter Mannaert © SASKIA VANDERSTICHELE

lijken. Met pleintjes en evenementen proberen ze een ziel te creëren.

Maar aan een echt stadscentrum kunnen ze natuurlijk nooit tippen.

Dat heeft, behalve triple A-merken, ook onafhankelijke winkels, toeristische attracties en culturele en patrimoniale trekpleisters.”

“Natuurlijk moeten deze elementen goed in evenwicht blijven,” zegt Texier. “Met alleen triple A-merken verliest het centrum het altijd van een shoppingmall in de periferie, die met zijn parking meer winkelgemak biedt. Je moet ook investeren in de onafhankelijke winkels en de culturele beleving. Maar als ik naar de Sint-Katelijnestraat, de Boterstraat en de Vlaamsesteenweg kijk, denk ik dat het de goede kant uitgaat.”

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Vies plekje Sophie Dutordoir, de nieuwe CEO van de spoorwegen, liet zich vorige week bijzonder kritisch uit over de staat waarin ze de NMBS bij haar aankomst had aangetroffen: archaïsch en totaal niet voorbereid op de toekomst.

Dat een en ander dringend moet veranderen bij onze spoorwegen, blijkt ook uit de staat van de parkeerplaats voor de grote baas: vies en totaal verloederd.

Het plekje is gelegen tegen de sinistere spoorwegbrug aan de Veeartsenstraat in Anderlecht. © SASKIA VANDERSTICHELE

9

Flits

Nieuws heet van de naald

Groot reclamescherm aan Munt Op een stukje Charleroisesteenweg zijn de parkeerplaatsen niet breed genoeg voor alle automodellen.

© MATHIEU NICAISE

BIJNA DAGELIJKS WORDT TRAM OPGEHOUDEN DOOR SLECHT GEPARKEERDE WAGENS

BRUZZ | VOORAAN

MIVB pakt probleempunt aan Nergens in Brussel worden de trams vaker opgehouden door slecht geparkeerde wagens dan in de Charleroisesteenweg in Sint-Gillis. Om het probleem te verhelpen bereidt de MIVB een vergunningsaanvraag voor om het voetpad te versmallen.

— LAURENT VERMEERSCH

G

emiddeld gebeurt het bijna één keer per dag dat een slecht geparkeerde auto of bestelwagen het tramverkeer hindert. Vaak is de bestuurder in de buurt en kan die zijn voertuig snel verplaatsen, maar soms is de chauffeur urenlang onvindbaar. Trams worden al die tijd opgehouden of moeten omrijden.

Vorig jaar leidde het probleem in totaal tot meer dan zesduizend minuten vertraging. Bijna een derde van die verloren tijd werd veroorzaakt op de Charleroisesteenweg, waar de lijnen 92 en 97 rijden. Ook de nabijgelegen Morisstraat (lijnen 81 en 97) is een zwart punt voor slecht geparkeerde wagens, blijkt uit cijfers van de MIVB.

Het is een probleem van vele jaren al, maar voor de Charleroisesteenweg is nu een oplossing in zicht. De parkeerplaatsen blijven behouden, maar het voetpad zal worden versmald in de buurt van de halte Faider, waar het probleem zich doorgaans voordoet.

“We dienen een bouwaanvraag in om het 2,5 meter brede voetpad 30 centimeter smaller te maken,” zegt MIVB-woordvoerster An Van hamme.

De gewonnen ruimte laat toe de parkeerplaatsen te verbreden.

“Zo kunnen ook de bestelwagens en bredere (SUV-)wagens makkelijk parkeren zonder het tramverkeer te hinderen.” Er is nog geen timing voor de werkzaamheden. Eerst is het wachten op de vergunning.

Bestuurders die zich te dicht bij de tramsporen parkeren, riskeren trouwens hoge boetes.

Wie het tramverkeer twee uur lang in de war stuurt, moet bijvoorbeeld meer dan 2.500 euro ophoesten. Vorig jaar werden 135 boetes uitgeschreven.

BRUSSEL TELT VANDAAG ONGEVEER 515 KABINETSLEDEN

N-VA wil snoeien in kabinetten Volgens de N-VA zijn de kabinetten van Brusselse ministers en staatssecretarissen te groot. De ons-kent-ons-politiek weegt nog te zwaar door, klinkt het.

Vandaag telt Brussel ongeveer 515 kabinetsleden, gespreid over zeven ministers en staatssecretarissen, en minister-president Rudi Vervoort (PS). Gemiddeld zijn dat er zo’n 65 per kabinet.

10

Te veel, aldus de N-VA. In een resolutie stelt de N-VA-fractie in het Brussels parlement voor om dat aantal te verlagen tot het Vlaamse niveau: 294 cabinettards, of zo’n dertig medewerkers per regeringslid.

“Ik geloof wel in de toegevoegde waarde van kabinetten, maar het hoeft de spuigaten niet uit te lopen,” zegt fractieleider Johan Van den

Het bedrijf JCDecaux, dat reclamepanelen beheert, wil op het vernieuwde winkelcomplex The Mint een groot videoscherm plaatsen van vijftien vierkante meter. Het bord zou boven de vernieuwde toegang tot metrostation De Brouckère komen. Die moet in de loop van november opengaan op de hoek van het Muntplein en de Schildknaapstraat. JCDecaux, vooral bekend van bushokjes en de deelfietsen van Villo, ziet een groot potentieel voor adverteerders door de passage van vele shoppers in zowel de Nieuwstraat als de Kleerkopersstraat. Beide winkelstraten komen uit op het Muntplein en zijn samen goed voor 470.000 passanten per week.

Schepen van Stedenbouw Geoffroy Coomans (MR) laat weten dat er nog geen vergunning is voor het bord. LV

> Afgelopen week gingen de

eerste winkels van The Mint open.

Meer daarover op p. 6-7

Bibliotheken after dark Voor de eerste keer slaan Frans- én Nederlandstalige bibliotheken de handen in elkaar voor een nocturne, die plaatsvindt op 24 november. De Franstaligen organiseren al drie jaar een nocturne, maar voor de vierde editie doen ook hun Nederlandstalige tegenhangers mee. Al is dat niet in elke bib het geval: Muntpunt laat weten niet deel te nemen. Enkele bibliotheken lichtten al een tipje van de sluier. In Schaarbeek kan jong en oud terecht voor yogasessies en Indonesisch-Nederlandse voorleessessies. De bib van Oudergem verwelkomt iedereen die ‘de Nederlandse taal beter onder de knie wil krijgen of uit volle borst Vlaamse en Nederlandse klassiekers wil zingen’. KD

Driessche. “De Vlaamse dossiers zijn minstens even complex als de Brusselse, maar daar doen ze het wel met tweehonderd medewerkers minder.” De N-VA’er heeft naar eigen zeggen getracht genuanceerd te blijven. “Zo laten we vertalers buiten beschouwing, die zijn in Brussel immers noodzakelijk.”

Van den Driessche vermoedt bovendien een zekere ‘vriendjespolitiek’ in de kabinetscultuur.

“Met deze grote kabinetten kan het niet anders dan dat het bestuur gepolitiseerd wordt.” Hij vindt dat het Brussels Gewest nog wat zuiniger kan en moet omspringen met zijn publieke middelen. KD

Immoweb voor koten Behalve een huurcontract voor studenten en een label voor studentenwoningen komt er ook een website waar alle beschikbare koten worden opgelijst. De maatregelen moeten Brussel meer student-friendly maken. — LAURENT VERMEERSCH

Elsene krijgt spoorbermpromenade Langs de treinsporen tussen de stations Luxemburg en Mouterij komt een 450 meter lange promenade. Voetgangers en fietsers krijgen zo een autovrije shortcut tussen de Graystraat en de buurt van het Europees parlement.

Beliris, het federaal fonds voor Brussel, is afgelopen zomer begonnen met de aanleg van het voet- en fietspad op de groene spoorberm tussen de Waversesteenweg en de Scepterstraat. Binnenkort beginnen de werkzaamheden om de promenade verder door te trekken tot de Graystraat.

Het eerste deel zou eind volgend jaar klaar moeten zijn. De rest volgt in 2020.

In totaal gaat het om een investering van 2,5 miljoen euro in het kader van een wijkcontract.

Samen met de geplande lift naar de Kroonlaan moet de verbinding langs de sporen de Graystraat beter ontsluiten. Die vlakke straat volgt de oude Maalbeekvallei en verbindt het Flageyplein met de buurt van het Jourdanplein en het Leopoldpark. LV

Waver viaduct

BRUZZ | VOORAAN

GEWESTREGERING MAAKT WERK VAN STUDENTENHUISVESTINGSPLAN

Brussel is het eerste gewest dat werk maakte van een speciaal huurcontract voor studenten. © SASKIA VANDERSTICHELE

V

oor studenten in Brussel is het niet altijd evident om een betaalbare en aangepaste woning te vinden. Daarom lanceerde de gewestregering een tienpuntenplan voor studentenhuisvesting. De meeste voorstellen daaruit zijn ondertussen gerealiseerd of in gang gezet. Zo is Brussel het eerste gewest dat werk maakte van een speciaal huurcontract voor studenten. Dat zal concreet worden in januari, na het fiat van de Raad van State.

Daarnaast komt er een kwaliteitslabel voor studentenwoningen. Om dat te verkrijgen moeten eigenaars aan enkele voorwaarden voldoen op het vlak van uitrusting, veiligheid, en transparantie van de huurprijs. Ook komt er een website (mykot.be) waar kandidaat-huurders het aanbod studentenwoningen kunnen scannen, zeg maar een Immoweb voor koten. Het gewest werkt daarvoor samen met de Nederlandstalige studentendesk Brik en de Franstalige tegenhanger Plateforme Logement Etudiant.

De gewestregering wil ook de bouw van nieuwe studentenwoningen stimuleren, onder meer via een aanpassing van de stedenbouwkundige regels.

Heel wat privépromotoren hebben ondertussen al nieuwe koten in aanbouw of zelfs opgeleverd. De

overheid neemt zelf het voortouw met de studentenwijk die gepland op de site van de oude kazerne op de hoek van de Kroonlaan en de Generaal Jacqueslaan in Elsene. Daar komen 650 studentenwoningen.

Om ook in betaalbare koten te voorzien werd een sociaal verhuurkantoor voor studenten in het leven geroepen. Dat kende echter een valste start.

“Het werkte niet zoals het moet omdat we niet de juiste directeur hadden aangesteld,” zegt Céline Fremault, minister van Huisvesting. “We hebben de zaak echter niet laten aanslepen en ondertussen hebben we onder een tijdelijke directeur al resultaten geboekt. Momenteel loopt de procedure voor de aanstelling van een nieuwe directeur.”

Verder wordt ook ingezet op projecten van intergenerationeel wonen, waarbij studenten en senioren onder één dak leven.

Uiteindelijk doel is ook ervoor zorgen dat een deel van de studenten na hun studies ‘blijft plakken’.

“We willen Brussel meer student-friendly maken,” zegt minister-president Rudi Vervoort (PS), ook bevoegd voor Studentenzaken. “Ook willen we zoveel mogelijk studenten overtuigen om te blijven. Het is een bevolking die potentieel veel kan bijdragen aan het gewest.”

Verbinding Scepter-Gray

11

Spreektijd

Over prostitutie vroeger en nu

BRUZZ | DE VERHALEN

Magaly RodrĂ­guez onderzoekt prostitutie als vorm van arbeid

12

‘Sekswerkers verdienen O beter’ Professor geschiedenis Magaly Rodríguez García (KU Leuven) dingt mee naar de titel van Slimste Mens. In het echte leven bestudeert ze prostitutie als vorm van arbeid. “Het prostitutiebeleid van burgemeesters Philip Close en Emir Kir is catastrofaal voor de sekswerkers.”

— DANNY VILEYN, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

p het bureau van Magaly Rodríguez García (°1973) liggen drie vuistdikke boeken, het tweedelige The Paul Kinsie Reports for the League of Nations en Selling Sex in the City: A Global History of Prostitution, 1600-2000. Er is geen twijfel mogelijk: seks is waar ze haar onderzoeksdomein van heeft gemaakt. Maar vooraleer we het over haar leven en haar onderzoek hebben één prangende vraag: Leest een professor die deelneemt aan De Slimste Mens de ‘boekskes’ om zich voor te bereiden?

Rodríguez: “Ik zal u iets verklappen. Voor mijn dertigste verjaardag heb ik van mijn vriendinnen een stapel Flairs en een flacon schuim voor bubbelbaden gekregen. Ze wilden dat ik me eens goed ontspande. Het eerste bubbelbad met Flair was een ramp. Ik had nog nooit een Flair gelezen, ik kende het blad niet, en in plaats van kalm te worden, werd ik net heel zenuwachtig. Neen dus, ik lees Dag Allemaal niet. Wel lees ik de dagbladen veel aandachtiger en om te weten wat er reilt en zeilt in Vlaanderen lees ik nu ook de showbizz- en sportbladzijden van Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws.”

“Ik kom uit Ecuador, uit een klein stadje tegen de Andes aan, dat Ambato heet. De helft van mijn leven heb ik in het buitenland doorgebracht, eerst anderhalf jaar in de Verenigde Staten, nadien in Europa, in België.

Ik was achttien toen ik Ambato verliet en ik ben er nooit meer teruggekeerd.

Hoe bent u in België terechtgekomen?

▲

MAGALY RODRÍGUEZ: Om die vraag te beantwoorden moeten we een flink stuk terug in de tijd. Om de overgang van kindertijd naar

13

Over prostitutie vroeger en nu

▲

puberteit te vieren, bieden Latijns-Amerikaanse ouders hun dochters voor hun vijftiende verjaardag een gigantisch feest aan, het Fiesta Rosada, dat vaak evenveel kost als een trouwfeest. Veel meisjes kijken daar reikhalzend naar uit, maar ik was een buitenbeentje. Ik zag het helemaal niet zitten om me als taart te verkleden (het meisje draagt een roze jurk, red.).

Ik heb mijn ouders gevraagd om het geld dat het feest zou gekost hebben opzij te leggen voor een reis naar Europa op mijn achttiende.

“Het beleid schippert voortdurend tussen laissez-faire en repressie. Dat is nefast voor de mensen die in de prostitutie werken” MAGALY RODRÍGUEZ PROFESSOR GESCHIEDENIS

Maar u ging niet naar Europa, wel naar de VS.

BRUZZ | DE VERHALEN

RODRÍGUEZ: De VS waren een springplank naar

Europa, voor veel Zuid-Amerikanen is Europa de bakermat van cultuur en intellect. Zo zijn alle grote Latijns-Amerikaanse denkers voor een tijdje naar Parijs getrokken.

Dat ik in België terechtgekomen ben, is toeval. Mocht er zich een Deense onthaalfamilie aangeboden hebben, dan was ik in Kopenhagen beland en had ik Deens geleerd. Ik wou naar Europa en ik wou in een grote stad terechtkomen. Voor België was dat Brussel, waar ik Frans kon leren, maar tot mijn grote verbazing kwam ik in de Vlaamse Rand terecht bij een gezin dat Nederlands sprak. Dat was een lichte cultuurshock. Aanvankelijk sprak iedereen Engels met me, maar toen de nieuwigheid weg was, praatte iedereen Nederlands. Toen ben ik op plan B overgeschakeld.

Wat was plan B? RODRÍGUEZ: Er het beste van maken en

Nederlands leren. Ik herinner me dat de Humo op de keukentafel van het gezin lag. Het eerste Nederlandse woord dat me opviel was woensdag. Een van de zonen van het gezin heette Koen, daardoor wist ik hoe je die oe moest uitspreken. Zo heb ik Nederlands geleerd, woord per woord, als een kind.

Omdat ik geen taalattest had, mocht ik me niet inschrijven in een universiteit, maar de directeur van een tolkenhogeschool liet me toe, op voorwaarde dat ik Nederlands zou leren. Ik ben de man nog altijd dankbaar: ik heb woord gehouden. Ik heb geblokt zoals mijn vrienden, met dat verschil dat ik acht op de tien woorden moest opzoeken. Voor alle theoretische vakken – geschiedenis, recht, filosofie – was ik geslaagd, maar niet voor de taalvakken. Een van mijn docenten heeft me ronduit gezegd dat ik er beter mee zou stoppen, dat ze me er nooit zouden doorlaten. Hij raadde me aan om voor geschiedenis of een andere discipline te kiezen.

Zo ben ik geschiedenis gaan studeren.

14

van de tien collega’s waren pro. Zij trokken me over de streep en sinds de namen bekend zijn, steunen collega’s én studenten me heel erg.

Uw onderzoek gaat hoofdzakelijk over prostitutie. Geen evident onderwerp.

RODRÍGUEZ: Mijn doctoraatsthesis ging over

internationale vakbonden. Daarna wou ik onderzoek doen naar atypische vormen van werk. Arbeid die gecontesteerd en gestigmatiseerd is. Zo kwam ik bij prostitutie terecht.

De Volkenbond, de voorloper van de Verenigde Naties, had in de jaren twintig het briljante idee om de handel in blanke slavinnen, zoals de voorloper van mensenhandel sinds de negentiende eeuw genoemd werd, empirisch te laten onderzoeken. Rond prostitutie deden veel mythes de ronde en in de media verschenen de meest sensationele artikelen, maar niemand wist wat fictie was en wat waarheid.

De Volkenbond huurde een undercoveragent in,

MAGALY RODRÍGUEZ GARCÍA 1973 geboren in Ambato, Ecuador 1994 komt naar België 1995 leert Nederlands aan hogeschool in Brussel 2001 master geschiedenis (VUB) 2001 wetenschappelijk medewerker bij ererector Els Witte (VUB) 2007 doctor in de geschiedenis (VUB) 2008-2015 postdoctoraal onderzoeker aan de VUB

RODRÍGUEZ: Ik was natuurlijk gevleid, maar

2014 postdoctoraal mandaat van de Francqui Stichting om aan de ULB te werken

mijn eerste reactie was: dat is niets voor mij. Ik ken het programma niet zo goed. Pas ’s avonds laat heb ik het mijn man gezegd. Tot mijn stomme verbazing reageerde hij positief. Ook negen

Sinds 2015 docent geschiedenis aan de onderzoeksgroep Moderniteit en Samenleving van de KU Leuven

Hoe blij was u met de vraag om deel te nemen aan De Slimste Mens?

Paul Kinsie, die in de periode 1924-1926 wereldwijd meer dan honderd steden bezocht, waar hij zich als pooier voordeed. Hij bezocht er bordelen en cabarets, trok de prostitutiewijken in en vroeg aan pooiers wat hij moest doen om het meisje dat hij ter beschikking had – maar dat dus niet bestond - als prostituee te laten werken. Na ieder gesprek trok hij naar zijn hotel, waar hij alles netjes noteerde. In België bezocht hij Brussel en Antwerpen.

Woont in Molenbeek

In een recent artikel dat u samen met Kristien Gillis van de UAntwerpen schreef, vergelijkt u het prostitutiebeleid in Brussel anno 2017 met dat van het einde van de negentiende eeuw. Het kan gelezen worden als een geëngageerd artikel.

RODRÍGUEZ: Het is geen openlijk pleidooi voor

een arbeidsstatuut voor prostituees als u dat bedoelt, maar wel een pleidooi voor een prostitutiebeleid dat wetenschappelijk ondersteund wordt. In tegenstelling tot onder meer stedenbouw en veiligheid wordt het prostitutiebeleid niet uitgetekend op basis van degelijke analyses, maar op basis van reacties van buurtbewoners en het buikgevoel.

Dat was hier in de negentiende eeuw zo en het is nog altijd zo. Daardoor schippert het beleid voortdurend tussen laissez-faire en repressie.

Dat is nefast voor de mensen die in de prostitutie werken. En als prostitutie in de clandestiniteit wordt geduwd, heeft dat nog meer negatieve gevolgen voor de hele buurt.

Sommigen vinden prostitutie geen arbeid, maar slavernij of uitbuiting.

RODRÍGUEZ: Ook slavernij is een vorm van

arbeid, waarmee ik uiteraard niet wil gezegd hebben dat er geen verschil is tussen een prostituee die kiest voor het vak en een meisje dat gedwongen wordt. Wij bedrijven history from below, wij onderzoeken niet wat religieuze en abolitionistische bewegingen of beleidsmakers vonden en vinden van prostitutie, maar wel wat de prostituees er zelf van vonden en vinden.

Je kan geen prostitutiebeleid uittekenen zonder de mening van de prostituees zelf en zonder de input van sociale werkers en wetenschappers, maar het interesseert de politici niet. Dat vind ik onbegrijpelijk, te meer omdat wij met belastinggeld werken.

Ook binnen de socialistische familie, die toch de ‘werkers’ moet verdedigen, is er weinig aandacht voor de prostituees zelf. Of het nu over Yvan Mayeur, Philippe Close of Emir Kir gaat, ze zijn alle drie antiprostitutie. De PS situeert zich sociaal-economisch uitdrukkelijk links en progressief als het over ethische thema’s gaat, maar als het over prostitutie gaat, speelt dat opeens niet meer. Dan weigert de partij prostitutie als arbeid te erkennen, zonder duidelijke motivatie.

U zegt dat het prostitutiebeleid niet gebaseerd is op feiten, maar de bewoners van de Alhambra-

wijk trekken wel met concrete klachten naar de politici.

RODRÍGUEZ: Politici vergroten feiten uit.

CD&V-staatssecretaris Bianca Debaets en Brussels schepen voor Open VLD Els Ampe willen sekswerkers beschermen en pleiten voor een Villa Tinto, een megabordeel. Ze willen ook inspelen op klachten van buurtbewoners, zoals: een moeder die haar beklag deed over een koppel dat seks had in het metrostation.

Ik heb in de Alhambrawijk gewoond, ik heb dat nooit gezien. Coauteur Kristien Gillis doctoreert over die wijk en zij bevestigt dat dat geen dagelijkse kost is. Een Villa Tinto is geen alternatief voor straatprostitutie. Eerst en vooral krijg je daar geen vrouwen zonder papieren binnen, want dan worden ze teruggestuurd, maar ook voor vrouwen die legaal in het land zijn of autochtone vrouwen biedt Villa Tinto geen soelaas en het vereist bovendien een startkapitaal dat veel sekswerkers niet hebben.

Sekswerkers vertellen ons ook dat raamprostitutie pure verveling is: uren wachten op een klant, terwijl je niets om handen hebt. Straatprostituees daarentegen kunnen in de dode uren een kop koffie gaan drinken, of een dutje doen of met hun kinderen bezig zijn.

In elke rosse buurt zijn er problemen, maar prostitutie is te complex om te denken dat een megabordeel ze zal oplossen. Als er een Villa Tinto komt en straatprostitutie in die wijk nog zwaarder wordt aangepakt, zullen sekswerkers gewoon naar andere straten gaan. Sonja Verstappen, de oudste prostituee van het land en een van de oprichters van Utsopi (de vakbond van prostituees, red.) zei onlangs aan de RTBf: ‘Politici moeten armoede bestrijden, niet prostitutie.’ Met een Villa Tinto of repressie bestrijd je alvast geen armoede.

daarbovenop nog misbruikt werd door haar baas, was prostitutie een beter alternatief. Met één klant per dag brachten prostituees evenveel geld in het laatje als hun man met een dag zwaar labeur. Je moet geen economie gestudeerd hebben om die keuze te maken.

En dat is ook vandaag waar: waarom zou een rationele man of vrouw zijn tijd verdoen aan slecht betaald werk dat hij of zij bovendien niet interessant en uitputtend vindt?

Ik wil geen reclame voor prostitutie maken, maar dat is het soort argumenten dat sekswerkers geven als je ze vraagt waarom ze zich prostitueren.

De ministers Pascal Smet en Evelyne Huytebroeck hebben tien jaar geleden wel een cartografie laten maken van de prostitutie, maar die is in een lade verdwenen.

RODRÍGUEZ: Dat was een heel goed onderzoek,

maar Pascal Smet is er, fier als een gieter, veel

te vroeg mee naar het parlement getrokken, waar het werd neergesabeld door de christendemocraten van CDH. Ik heb ooit een heel goed gesprek gehad met N-VA-politica Elke Sleurs toen ze nog staatssecretaris was. Sleurs wou een cartografie van de prostitutie in België laten maken voor intern gebruik. Sleurs is een gynaecologe, die heel academisch denkt. Ze stelde onbevangen en zeer terechte vragen als: ‘hoe kunnen vrouwen zoveel keer seks hebben per dag?’ Waarop ik antwoordde: ‘hoe definieert u seks?’

Sleurs wou met prostitutie hetzelfde traject volgen als met euthanasie. Eerst zich goed informeren, daarna achter de schermen lobbyen, dan naar het parlement en dan pas naar de pers. Mijn boodschap voor lokale politici is dus: maak gebruik van onze expertise en voer een ernstig debat met alle betrokken partijen vóór de lancering van nieuwe maatregelen.

Prostitutie is in de Alhambrawijk al heel oud en het protest is al bij al recent.

RODRÍGUEZ: Prostitutie was er in de Alhambra-

wijk al in de negentiende eeuw, dicht bij het administratief centrum, waar historisch veel mannen werkten, en dicht bij het treinstation.

Dat was heel praktisch om nog even de dames te bezoeken vooraleer ze naar huis gingen, bij vrouw en kind. Het is de hoogopgeleide middenklasse die onlangs in de wijk gaan wonen is, die heel luidruchtig protesteert tegen de prostitutie. De Alhambrawijk wordt modieus.

Over prostituees doen allerlei verhalen de ronde: het zijn perverse vrouwen, ze doen het om de armoede te ontvluchten of ze worden gedwongen. Weinigen durven nog te zeggen dat er vrouwen zijn die voor het beroep kiezen.

RODRÍGUEZ: Getuigenissen uit het verleden laten

zien dat prostitutie vaak een heel rationele keuze was. Voor een diensthulp of arbeidster die vijftien uur per dag, zeven dagen per week moest werken voor een hongerloon en

15

Stadsontwikkeling Naar Berlijns voorbeeld

Hoe Berlijn zijn burgers betrekt bij grote stadsprojecten

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Informeer, luister, argumenteer’

16

Als de saga van de Brusselse voetgangerszone één ding aantoont, is het wel dit: grote stadsprojecten krijg je vandaag niet doorgevoerd zonder dat je de bevolking meehebt. Maar hoe doe je dat? Wij legden ons oor te luisteren in Berlijn. “Veel mensen vinden eensgezindheid hier total langweilig.” — KRIS HENDRICKX

E

en grijze weekdag in oktober, niet bepaald een ideaal flaneermoment. Toch zijn er in het Park am Gleisdreieck al wat mensen op de been. Een oma met kleindochter, hondenuitlaters, skaters en BMX’ers in het skatepark. Veel fietsers ook die de groene zone tussen Kreuzberg en Schöneberg gebruiken als verbindingsweg.

Decennialang was deze zone een niemandsland in de stad, een plek waar op dertig hectare een stadsjungle woekerde, tussen een wirwar aan ongebruikte sporen die de plek zijn naam gaven. Vandaag is het amper vijf jaar jonge Park am Gleisdreieck uitgegroeid tot een van de meest geliefde verblijfsplaatsen van Berlijners en toeristen.

Het park is daarmee niet alleen een tip voor uw volgende Berlijnreis. De groenzone is ook een mooi voorbeeld van Bürgerbeteiligung, burgerparticipatie. Een extreem voorbeeld ook.

“Het moet het meest complexe participatieproces zijn dat we in Berlijn ooit hadden,” zegt Manfred Kühne, die in Berlijn de stedenbouwkundige administratie leidt.

De lijst aan acties die aan de geboorte van het park voorafgingen oogt dan ook absurd lang: schriftelijke en online-enquêtes, rondleidingen, ontbijtsessies met vrouwen, discussieavonden met mannen, een wijkfeest, een infobureau ter plaatse, workshops: het zijn maar enkele initiatieven uit een veel omvangrijkere reeks, die jaren in beslag namen.

“Het moest wel zo uitgebreid omdat de kloof tussen de verschillende meningen zo diep was,”

legt Kühne uit. “Zulke zware meningsverschillen zijn typisch voor Berlijn, waar veel mensen eensgezindheid total langweilig vinden (oersaai,red.).

Je had bijvoorbeeld de lokale activisten die op die plek decennia geleden een snelweg hadden tegengehouden. Die mensen wilden echt élke boom in de sporenjungle behouden.

“Die voetgangerszone van jullie, die is me opgevallen.

Wij hadden dat anders aangepakt” MANFRED KÜHNE STEDENBOUWKUNDIGE ADMINISTRATIE BERLIJN

Een modern stadspark met grote picknickweides zagen ze niet zitten. Op de dag van de opening hingen zelfs nog overal bordjes in het park ‘Hier stond een boom die door de stad Berlijn werd geveld’ (zucht).”

De stad reageerde door een veel grotere groep

van stadsbewoners te raadplegen. “We vroegen burgers uit de hele stad naar hun wensen, we toonden ook een hele reeks voorbeelden van parken in andere steden.” Het uiteindelijke park verzoent verschillende verzuchtingen. In de Gleiswildnis groeien de oorspronkelijke bomen tussen oude spoorinfrastructuur. Elders ontstond een park met weides, een beachvolleybalterrein, een skatepark en stedelijke vergezichten.

ONTWERPWEDSTRIJD NODIG Het proces in Berlijn staat in schril contrast met de Brusselse manier van werken. De Havenlaan, de Biertempel en bovenal de voetgangerszone, zijn stuk voor stuk voorbeelden van grote stadsprojecten waarbij burgers amper betrokken werden. Het zijn ook projecten waar die burgers zich dan maar spontaan gingen roeren.

Vooral het Brusselse stadsbestuur en zijn vorige burgemeester Yvan Mayeur blonken op dat vlak uit. De plotse beslissing over de piétonnier en het bijhorende circulatieplan leidde tot protest, procedures en uiteindelijk stilstand.

“Ja, die voetgangerszone van jullie, die is me opgevallen,” zegt Manfred Kühne, die geregeld in de Belgische hoofdstad is. “Wij hadden dat anders aangepakt.” De Berlijnse topman heeft ook al een minimumpakket in het hoofd voor Brussel.

“Als je zo’n belangrijke stadszone herdenkt, hoort daar volgens mij een ontwerpwedstrijd bij.

Wij zouden al voor de wedstrijd echt begint de burgers betrekken. De stad kan dan al eens een

Park am Gleisdreieck, Berlijn - Oud spoorwegkruispunt tussen Kreuzberg en Schöneberg - Geopend tussen 2011 en 2014 - 31,5 hectare groot, verdeeld over drie sectoren

BRUZZ | DE VERHALEN

- Picknick- en speelweides, skatepark, sporenjungle met oorspronkelijke vegetatie, cafetaria, moestuin, beachvolleybal, pingpong, vergezichten

© MARIO ZIEGLER, WWW.PARKLIFE.BERLIN

paar eigen ideeën toetsen: hoe zien buurtbewoners, handelaars, eigenaars en mensen uit andere wijken de toekomst van die lanen? Zo weet je al of die ideeën op een of andere manier verzoenbaar zijn.”

Na een eerste wedstrijdfase is een nieuw rondje feedback op zijn plaats, vindt Kühne. “Je presenteert dan een aantal mogelijke ontwerpen aan de bevolking. De jury kan op haar beurt dan weer rekening houden met de burgerreacties die daaruit voortkomen. En als de jury dan eindelijk gekozen heeft, moet ze die keuze ook voor burgerpanels verdedigen.”

“We hechten veel belang aan informatie vooraf, maar ook aan een onderbouwde argumentatie achteraf. Zo kunnen ook mensen die niet voor het project waren de logica erachter nog begrijpen.”

Een solide participatiebeleid is niet gratis, benadrukt Kühne. “Het vraagt tijd en geld. Want goede participatie laat je liefst door professionals begeleiden. Mensen die complexe zaken naar mensentaal kunnen vertalen zonder dat het kleuterig wordt.”

De voorbije decennia bouwde Berlijn zo een mooie staat van dienst op op het vlak van burgers betrekken. Om ervoor te zorgen dat zo’n proces niet alleen van politieke goodwill afhangt, werkt het stadsbestuur nu zelfs aan eigen Beteiligungsrichtlinien, verplichte richtlijnen die een stevig pakket aan participatie vastleggen voor grote projecten.

Als Duitsland zover staat met participatie is dat geen toeval. Burgers die niet akkoord gaan

met een overheidsbeslissing kunnen er immers op een referendum aansturen. En alvast de Berlijnse overheid weet dat het dan grandioos mis kan gaan.

Zo plande de stad een herinrichting van een deeltje van de oude luchthaven Tempelhof met een park, sociale woningen en een centrale stadsbibliotheek. Geen mens kan daartegen zijn, dacht het stadsbestuur, dat een uitgebreid participatieproces lanceerde.

De Berlijners beslisten er in 2014 anders over. De verschillende fracties bleken onverzoenbaar en er kwam een referendum. Gevolg: Tempelhof blijft onaangeroerd. “Bij een referendum riskeer je altijd dat het niet over de vraag zelf gaat, maar wel over populariteit van de vraagsteller,” zegt Kühne. “De Berlijners waren burgemeester Klaus Wowereit beu en hebben die boodschap via dat referendum overgemaakt.”

TIP VOOR BRUSSEL De Berlijnse stadsplanner heeft ten slotte ook nog een tip voor Brussel. Die gaat niet over participatie, maar over de keuze voor een grote voetgangerszone op de centrale lanen. Dat middeleeuwse straten of het Beursplein autovrij worden, daar kan hij inkomen. “Maar een grote voetgangerszone op een stadsboulevard? Dat zouden wij nooit doen. Verkeer hoort bij een grootstad. Zo’n brede voetgangerszone, dat is iets voor een provinciestad. En met een stevige participatie had het stadsbestuur dat misschien wel ontdekt.”

Gewest timmert aan meer participatie Ook het Brussels Gewest wil burgers voortaan meer en vooral ook vroeger betrekken bij grote stadsprojecten zoals Reyers of Thurn & Taxis. In de toekomstige plannen van aanleg van planningsbureau perspective.brussels wordt daarom een nieuwe tool geintegreerd. In een vroeg stadium van de planning wordt een hele reeks lokale betrokkenen om hun expertise gevraagd. Het gaat dan even goed om buurtbewoners als om ondernemingen, handelaars of studenten. Die expertise wordt dan een belangrijk bestanddeel van de verdere uitwerkingsprocedure. Concrete details over de uitwerking ontbreken nog. De oppositie vreest dat de maatregel een lege doos wordt.

17

Reportage

Krakers uit overtuiging

Kraken om te sparen

BRUZZ | DE VERHALEN

Een nieuwe wet maakt het strafbaar om leegstaande gebouwen te bezetten. “Heel veel gebouwen in het centrum staan leeg,” zegt Maria, sinds twee maanden moeder en overtuigd kraker. “Als je daar intrekt zonder te betalen, raak je aan het dogma dat je hard moet werken voor een woning.” — BRAM VAN RENTERGHEM

D

rie kinderen maken ruzie om een blokfluit. Volgens Ann is het instrument van haar omdat ze de enige is die het kan bespelen. Carla zegt dat ze de fluit gemaakt heeft en hem daarom mag hebben. Bob beweert dan weer dat hij de fluit moet krijgen omdat hij geen ander speelgoed heeft.

Wie moet de blokfluit krijgen?

Het verhaal komt van de Indiase Nobelprijswinnaar voor Economie Amartya Sen, en illustreert hoe relatief rechtvaardigheid is. Als je vindt dat de fluit niet automatisch naar Carla gaat, heb je misschien ook enige sympathie voor krakers: mensen die zonder toestemming van de eigenaar onbewoonde panden in gebruik nemen. Tot voor kort was dat niet strafbaar. Alleen via de vrederechter kon de eigenaar krakers uitdrijven.

Maar het net sluit zich. Twee weken geleden stemde de Kamer een nieuwe wet, waardoor geen rechtbank meer nodig is om de bezetting van bewoonde panden te beëindigen.

In één beweging werd ook onbewoonde panden bezetten strafbaar.

Als krakers na een klacht van de eigenaar het pand niet tijdig verlaten, riskeren ze een boete of zelfs een gevangenisstraf. Ook al laat de eigenaar het pand nadien weer leegstaan.

GARAGEPOORT STOND OPEN

▲

Krakers vinden dat de nieuwe wet de eigenaar te veel voortrekt. “Een pand bezetten dat verlaten maar bewoonbaar is, ik zie het probleem niet,” zegt Adrien, een jonge kerel met een bril en gebleekt haar.

“Promotoren kopen heel de stad op, laten vervolgens een flink deel

18

Politie valt binnen

Twee dagen na het interview valt de politie het pand aan de Hallepoort binnen. De sloten die de krakers al vervangen hadden, worden geforceerd.

Iedereen moet weg.

“We gaan mee op zoek naar andere panden,” zeggen Federico gedecideerd. “We staan nu voor een dubbele uitdaging. We moeten weg uit de Koningsstraat én er is die nieuwe strengere wet.

De 123 heeft onze hulp nodig.”

Dat dat met een baby’tje moet, vormt geen bezwaar. “Integendeel. Opgroeien in een gemeenschap is als opgroeien in een grote, warme familie waar voortdurend andere kinderen zijn. We willen haar dat niet afpakken.”

Federico en Maria hebben bewust voor het krakerschap gekozen. “Je komt mensen tegen die je anders nooit ontmoet.”

“Men doet alsof er schaarste is, maar er is eigenlijk overvloed” MARIA KRAKER

Krakers uit overtuiging

BRUZZ | DE VERHALEN

▲

leegstaan en dan is er plots woningnood. Waar halen ze dat recht vandaan, als honderden mensen de nacht op straat moeten doorbrengen?”

Adrien was een van de mensen die het gebouw aan de Koningsstraat 123 tien jaar geleden binnendrong en vervolgens een akkoord met de eigenaar, het Waals Gewest, bedong.

“Hoe ik binnen ben geraakt? De garagepoort stond open, want het gebouw was al door iemand ingenomen. Die was niet blij met onze komst. ‘This is my fucking squat,’ riep hij (lacht).”

Ik ontmoet hem in woonkamer van Oxana, die met haar Russische vriend en twee kinderen op de vijfde verdieping van le cent vingt-trois woont – een thuis voor meer dan zestig artiesten, activisten, veganisten, architecten, stoners, moslims, sans-papiers en transseksuelen.

Haar flat is gerieflijk ingericht, met een open boekenrek en een bureautje - netjes op orde - een lage bank en een ronde tafel met vier stoelen. Mensen zoals Adrien lopen af en aan, om hun verhaal te doen of een glas wijn mee te drinken.

Oxana (42) komt uit Kazachstan, en heeft sinds 2010 verblijfspapieren. Ze kraakte vier jaar lang hotel Tagawa in de Louizalaan en woont nu al tien jaar in de 123, waar ze penningmeester is. Haar jongste zoon is tien, haar oudste zoon twintig. Hij studeert politieke & sociale wetenschappen.

Ze is de enige kostwinner, en woont hier omdat ze van haar klein loon geen 800 euro aan huur wil geven. In de Koningsstraat betaalt ze - net als iedereen - 60 tot 120 euro per maand, voornamelijk voor gas, water en elektriciteit. Daardoor kan ze sparen. Ze wil namelijk eigenaar worden.

MOE EN GEDOE “Ik heb het een beetje gehad met kraken,” zegt ze. “Zeker, het is leuk voor iemand die jong is, zelfs al heeft die kinderen. Maar ik heb er genoeg van om in de keuken iemand mijn sandwiches te zien opeten. Of de douche te moeten schoonmaken voor ik erin kan.”

“Iedereen komt hier altijd zomaar binnengewandeld. Ze zien dit als een publieke ruimte. Dan staan ze zondagavond om halftwaalf aan mijn deur, om de bijdrage van de week te

20

“Ik heb er genoeg van om in de keuken iemand mijn sandwiches te zien opeten” OXANA KRAKER

betalen. Ze snappen niet dat ik ook eens een rustige avond wil.”

“Des squatters nous squattent,” valt Adrien haar bij. “Vrienden vaak, van bewoners die op bezoek zijn. Het geeft een gebrek aan intimiteit.”

“En aan veiligheid,” zegt Oxana.

“Vorige week nog leg ik mijn gsm op de wasmachine voor ik ga douchen.

Nadien is hij weg. Gestolen.”

Intussen is Esther erbij komen staan, een Nederlandstalige vrouw die zes jaar in de Koningsstraat heeft gekraakt en drie jaar in de Vooruitgangstraat. “Ik ben heel blij dat ik het gedaan heb, maar ik was het meer dan moe,” zegt ze. “Twee à drie per week vergaderen over administratie, reparaties, schoonmaak, ateliers, conflicten, nieuwe bewoners, ... ik was het beu.”

“Mijn vorige jobs leden onder het leven als kraker. Ik lag nooit op tijd in mijn bed. Nu ben ik eigenaar van een krot in het Vlaams Gewest (lacht). En kan ik mij concentreren op mijn werk als begeleider in een opvangcentrum voor asielzoekers.”

Het is een constante in de gesprekken met de anciens. Ze zijn moe en willen minder gedoe. Daar komt nog bij dat ze tegen november volgend jaar weg moeten uit de 123.

Het Waals Gewest heeft het gebouw verkocht aan Upgrade Estate. Dat wil er studentenkamers van maken.

“Verschillende verkenners zijn nu op zoek naar een nieuw kraakpand.

“Ik twijfel,” zegt Adrien. “We hebben

hier een goeie dynamiek. Ik weet niet of ik de energie heb om weer van nul te beginnen.”

Maar waar de een stopt, begint de ander. Uitgerekend op de dag dat de Kamer de antikraakwet stemde, dringt een groepje vanuit de 123 een kantoorgebouw aan de Hallepoort binnen. Het pand staat al een half jaar leeg, nadat de Catalaanse eigenaar haar activiteiten heeft verhuisd.

We ontmoeten er de Italiaanse Federico, zijn Spaanse vrouw Maria en hun twee maanden oude baby Nina Limon. Samen wonen ze in een kamer in het dak, waar niks meer is dan een opblaasbare matras, wat handdoeken om de baby op te verversen en een opengeklapte Macbook Air. “Wij kiezen voor dit leven omdat het interessant is,” zegt Federico. “Je komt mensen tegen die je anders nooit ontmoet. Mensen met een drugprobleem of een fysieke of mentale beperking zijn nu onze vrienden. Daarnaast hebben wij bijna geen kosten. Als mijn job als architect bij een vzw me de keel uithangt, kan ik gewoon stoppen.”

Maar Federico en Maria zetten ook een politiek statement neer. “Wil je in het centrum van de stad wonen, dan heb je veel geld nodig. Tenminste, dat is wat de maatschappij ons voorhoudt,” zegt Maria, die stedelijke antropologie doceert. “Men doet alsof er schaarste is, maar er is

eigenlijk overvloed. Heel veel gebouwen in het centrum staan leeg.

Als je daar dan gewoon intrekt, zonder te betalen, raak je aan het dogma dat je hard moet werken voor een woning. En dat is gevaarlijk voor het status quo. Vandaar ook de nieuwe wet, die dat status quo beschermt.”

Het koppel zegt niet tegen eigendom an sich te zijn. “Als mijn tante morgen zou sterven en ik erf haar huis, dan ga ik dat gebruiken,” zegt Federico.

BLAUW BLOED Huizen en Macbooks. Ook in gesprekken met andere krakers valt het op: de meeste krakers zijn geen sukkelaars – de sans-papiers buiten beschouwing gelaten. “In het begin van de 123 hadden we zelfs redelijk wat mensen van adel,” zegt Cédric, die we in de gemeenschappelijke keuken tegenkomen. “Ze zetten zich af tegen wat ze kennen. Mensen uit de lagere klasse willen liever hard werken en stijgen op de sociale ladder. Kraken zegt hen niks.”

Cédric rekent ook zichzelf tot de middenklasse, en is nu assistent Informatica aan de universiteit. Hij is erbij van in het begin, al is dat niet altijd over rozen gegaan.

“Enkele jaren geleden organiseerde ik het cabaret-queerfestival in de 123. Maar na een conflict ben ik met een groep vrienden van zowel binnen als buiten de 123 elders gaan kraken.”

Dat was aanvankelijk een verademing. “Met een collectief van vijf of tien mensen is alles zoveel makkelijker dan met zestig,” zegt Cédric. “We waren een groep vrienden, met minder diversiteit. Dan staan de neuzen sneller in dezelfde richting. Wat niet wil zeggen dat we niet georganiseerd waren. Wil een collectief blijven bestaan, dan is organisatie nodig.”

Maar zonder de ruggensteun van de 123 konden zij veel moeilijker ergens langer blijven. “We zijn zes keer verhuisd in een jaar tijd,” zegt Cédric. “De 123 heeft een zekere reputatie, en kan een deal met de eigenaar onderhandelen, zoals in de Koningsstraat. Ons collectief ‘Blanche Neige’ was een feitelijke vereniging, wij hadden geen stem.

Achteraf gezien was het een vergissing om te vertrekken. Ik zit hier goed.”

BRUZZ | DE VERHALEN

De flat van Oxana is gerieflÄłk ingericht, met een open boekenrek en een bureautje, een lage bank en een ronde tafel met vier stoelen.

21

Opinie

Forum & lezersbrieven

Groen en Ecolo komen met gezamenlijk voorstel

BRUZZ | DEBAT

‘Brussel kan kinderarmoede met kinderbijslag aanpakken’

22

“Het Brusselse akkoord rond kinderbijslag blijft veel te lang uit. Nochtans biedt dit een unieke kans om de kinderarmoede in Brussel eigenhandig aan te pakken.” Dat zeggen Arnaud Verstraete (Brussels Parlementslid Groen) en Elke Van den Brandt (Vlaams Parlementslid Groen).

I

n Brussel worden vier op de tien kinderen geboren in een gezin waarvan het inkomen onder de armoedegrens ligt.

Een recente studie van de Koning Boudewijnstichting concludeerde dat ‘het gezinsbeleid en de strijd tegen armoede beter op elkaar moeten worden afgestemd’,” zeggen Van den Brandt en Verstraete.

“Tijdens de zesde staatshervorming gingen CD&V en Open VLD volop voor de regionalisering van de kinderbijslag. Zo werden de gewesten bevoegd om hun eigen kinderbijslagsysteem uit te werken. Tot onze grote verbazing gaan dezelfde partijen nu op de rem staan voor een kinderbijslag op maat van onze hoofdstad. Plots horen we Brusselse christendemocraten zeggen dat de bedragen zo gelijk mogelijk moeten blijven over gewesten heen en wil minister Guy Vanhengel (Open VLD) vooral afwachten hoe de veranderingen in andere gewesten zullen uitdraaien na 2019. Waarom regionaliseren om er vervolgens geen eigen beleid mee te voeren? Kan je het maken om juist het langst te wachten met ingrijpen in dat ene gewest waar de

armoede en de nood aan maatregelen het grootst zijn?”

ELK KIND EVENVEEL “Het model van de Vlaamse regering volgen, is geen goed idee.

Vorig jaar toonde een studie van het Centrum voor Sociaal Beleid aan dat het Vlaamse kinderbijslagsysteem amper resulteerde in een daling van de kinderarmoede.

Als het Vlaamse systeem kinderarmoede niet aanpakt en we in Brussel de vrijheid hebben het anders – beter – te doen, dan grijpen we toch die kans?”

“Groen roept de Brusselse regering op om haar verantwoordelijkheid

Vier op de tien Brusselse kinderen worden geboren in een gezin waarvan het inkomen onder de armoedegrens ligt.

te nemen en stelt een ambitieuze hervorming voor, die kinderarmoede met minstens een derde vermindert. Groen en Ecolo kwamen gezamenlijk met een voorstel waar de achterhaalde bonus voor wie meer kinderen krijgt, verdwijnt. Meer kinderen krijgen levert dus geen groter

“Kan je het maken om het langst te wachten met ingrijpen in dat gewest waar de armoede en de nood aan maatregelen het grootst zijn?”

bedrag op. Elk kind in een gezin krijgt evenveel, maar een leeftijdstoeslag blijft wel bestaan. Om kinderen meer gelijke kansen te geven, voorzien we in extra steun voor gezinnen met lagere inkomens. Concreet stellen we voor de kinderbijslag van het inkomen en vermogen te laten afhangen. We pleiten voor een basisbedrag van 135 tot 270 euro, waarbij het exacte bedrag afhankelijk is van het belastbaar inkomen van het gezin. Dit voorstel is niet te nemen of te laten. We willen vooral de dialoog op gang trekken en komen tot concrete oplossingen, liever vandaag dan morgen.”

“Het wordt tijd dat de Brusselse regering dit dossier in handen neemt. Als de regering er niet uit geraakt, staan we met Groen in het Brussels parlement klaar om constructief mee te werken. Het is

lezersbrieven@bruzz.be

© ELKE VANOOST

duidelijk dat een aantal regeringspartners wél mee vooruit wil. We vinden het onverantwoord de hervorming van de kinderbijslag nog meer vooruit te schuiven en de toekomst van de Brusselse kinderen daarbij op het spel te zetten.”

ELKE VAN DEN BRANDT

Nederlands (1)

Nederlands (2)

Lezersbrieven als die van Cecilia Lahaye (BRUZZ 1588) zijn een probaat middel tegen vermoeidheid.

Mij geven ze een flinke adrenalineopstoot. Ooit waren de Nederlandstaligen de meerderheid in Brussel. Nu ze zijn verschrompeld tot een minderheid krijgen we de dooddoener van ‘de overwegend Franstalige omgeving’ voorgeschoteld en worden we verweten arrogant te zijn wanneer we erop staan in onze taal bediend te worden. We moeten mededogen tonen met laagopgeleide, eentalige mensen, alsof het probleem zich tot laagopgeleiden beperkt. Zijn de laagopgeleiden dan te dom om Nederlands te leren of verkeren ze niet ‘en état intellectuel d’apprendre le néerlandais’?

Laagopgeleide Nederlandstaligen die in een supermarkt of een containerpark in de Vlaamse Randgemeenten werken, spreken wel Frans. Al die studenten die in supermarkten in Brussel werken, zijn niet laagopgeleid. Dat veel laagopgeleiden geen Nederlands kennen, heeft niets met hun intelligentie te maken. Het ligt aan het Franstalige onderwijssysteem en aan een mentaliteit die ze ingelepeld krijgen. Nederlandsonkundigheid is ook een probleem bij hoogopgeleiden. Wanneer ik aan een kassa Nederlands spreek, word ik vaak bekeken alsof ik van een andere planeet kom. In het beste geval excuseert men zich. Een voorval in de Brico aan de Beurs: “Bonjour.”

“Goeie dag” “Cela fait quinze euros.”

“Spreekt u Nederlands?”

“Non. Je n’aime pas cette langue. Je n’ai jamais voulu l’apprendre.”

Rudi Coel, Brussel

Ik lees in de brief van Cecilia Lahaye een standpunt dat ik niet alleen deel, maar ook zou willen promoten. Ik stel voor deze lezeres de nog te creëren Eerste prijs van de Echte Brusselaar toe te kennen. Zij heeft honderd procent gelijk. Deze logica leest natuurlijk géén Vlaming, vooral omdat er maar weinig Vlamingen overblijven in Brussel. Echte Vlamingen trachten mét het Frans te leven. Alle lof voor deze dame... je sens que je vous aime déjà...

Godfried Beelprez, Neder-over-Heembeek

Een lezeres schrijft dat haar schaamte overvalt omdat iemand het niet normaal vindt dat hij in een Brussels containerpark niet in het Nederlands wordt geholpen. Voor zover ik weet hangen de containerparken af van de gemeenten of het gewest, dus van de overheid. Als hier de taalwetten niet meer dienen toegepast te worden, stel ik het volgende voor: kies een andere hoofdstad voor België en stop de Vlaamse Brusselaars in een reservaat, dan kan het entreegeld nog dienen om de taalcursussen Nederlands voor de reservaatwachters te betalen, zodat ze aan de bezoekers uit Vlaanderen een rondleiding in hun taal kunnen geven. In elk geval is zo’n lezersreactie alles behalve bemoedigend voor onze Marokkaanse stadsgenoten die de moeite doen om Nederlands te leren. Als men van een imam verwacht dat hij Nederlands kent, waarom dan niet van gemeentelijke of gewestelijke containerparkwachters?

Werner De Bus, Brussel

BRUZZ | DEBAT

Nederlands (3)

VLAAMS PARLEMENTSLID

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN:

ARNAUD VERSTRAETE BRUSSELS PARLEMENTSLID

Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren.

Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

23

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Mijn thuis is mijn rugzak

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Lieven Corthouts, Documentairemaker Mijn eerste filmcamera kreeg ik nadat ik op vraag van een vriend een reportage had gemaakt over een muziekstudio in het Spaanse Ronda, waar dEUS nog platen heeft ingeblikt. Ze konden me voor die job toen niet betalen, maar gaven me wel de camera cadeau.

De camera waarmee ik later mijn eerste documen– taire heb gedraaid. Wat filmen betreft, ben ik een autodidact pur sang.

Cinema heeft me wel van jongs af aan geboeid. Als tiener al nam ik zeker twee keer per week tram 58, die toen Vilvoorde met Brussel verbond, om naar de film te gaan. Misschien ook om te ontsnappen thuis.

Ik kom uit een redelijk disfunctioneel gezin. Mijn vader dronk en kon agressief zijn. Toen mijn moeder na de scheiding een relatie begon met alweer een alcoholist was de maat vol en wilde ik op mijn eigen benen staan. Waarschijnlijk is het daardoor dat de hoofdpersonages in mijn documentaires altijd kinderen of jongeren zijn die knokken voor een beter leven. Uiteindelijk gaan al die films ergens ook over mij, denk ik.

Via mijn ex-vriendin, die toen bodemonderzoek deed voor haar doctoraat, kwam ik op plaatsen terecht als Aleppo in Syrië, en uiteindelijk in Hagere-Selam, een dorpje in het noorden van Ethiopië.

Daar had ik een goed contact met ons zeventienjarig buurmeisje, over wie ik mijn eerste documentaire heb gedraaid. Met zeer beperkte middelen, er was geen elektriciteit. De stroom moest ik van zonnepanelen en autobatterijen halen. In die film zie je dat dat meisje, dat heel intelligent was, koste wat het kost haar nationaal examen wil behalen om verder te studeren in de stad. Tegen de wil van haar moeder in. Haar verhaal inspireerde mij, maar - en dat is een constante in mijn werk - de belangrijkste voorwaarde is dat ik een heel sterke band voel met de persoon die ik ga filmen. Ik neem ook altijd veel tijd voor ik begin te draaien om een vertrouwensrelatie op te bouwen, ik

Lieven Corthouts (42)

24

ga bij wijze van spreken hun leven leiden, hun taal leren, …

Mijn meest recente film, The Invisible City, speelt zich af in een gigantisch vluchtelingenkamp in Kenia, Kakuma. Ik heb er vijf jaar aan gewerkt en er zelf zes jaar gewoond. Net om dat vertrouwen te winnen van mijn hoofdpersonages, in dit geval een zesjarig meisje uit Zuid-Soedan en twee adolescenten uit Congo en Somalië. Het is een hallucinante situatie: dat kamp bestaat al twintig jaar. Alles lijkt er te functioneren als in een gewone stad, maar dat is schijn. Voor de mensen die daar zitten – 55 procent van hen zijn ouderloze kinderen en jongeren - is er geen enkel toekomstperspectief. Eigenlijk is het één grote wachtzaal, bij veertig graden, in het midden van de woestijn. De toestand is mensonterend, maar ook heel complex.

Ik wil met mijn film informeren, sensibiliseren, vragen oproepen. En tegelijk een ander beeld schetsen dan het cliché-miserabilisme van Afrika. De focus ligt ook hier vooral op de fantasie en vitaliteit van die jongeren, ondanks alles. De goesting om een normaal leven te leiden eigenlijk.

Ik ben voor een maand in Brussel nu, omdat we de film op dit moment vooral tonen in scholen. En ik ben graag aanwezig op die screenings, en bij het debat achteraf. Soms gaat het er heel emotioneel aan toe.

We denken snel dat jongeren onverschillig zijn, maar als je hen raakt met een persoonlijk verhaal, met leeftijdsgenoten in wie ze zich herkennen, blijkt er meer empathie dan je denkt.

Binnenkort reis ik weer naar Rwanda in functie van een volgend project, over beloftevolle wielrenners in Eritrea. Ik ben veel onderweg, ja, mijn rugzak is mijn thuis, zeg maar.

Wat ik mis van Brussel als ik in Afrika zit? Mijn vrienden, én de koffie. Geweldige koffiebars hebben we hier (lacht). — PATRICK JORDENS

komt uit Vilvoorde, ging op zeer jonge leeftijd in Brussel wonen. Verbleef na omzwervingen in Granada en Aleppo acht jaar in Ethiopië en zes jaar in Kenia.

Daar maakte hij zijn meest recente documentaire The Invisible City, over het vluchtelingenkamp Kakuma. http://theinvisiblecitykakuma.com

© SASKIA VANDERSTICHELE

LAAT JE NIET OMVERKEGELEN DE TRAM HEEFT ALTIJD VOORRANG

safety.mivb.brussels

08042_Safety_Tram__MUPI.indd 2

11/10/2017 10:06

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

dinsdag 17 oktober, 15u

D

e titel ‘square’ gaat niet zomaar naar het eerste het beste onplantsoenlijk pleintje. Je moet hem verdienen, elke dag. Het Armand Steurssquare, het De Meeûssquare of het Ambiorixsquare doen dat met verve. Maar het Sainctelettesquare slaat alles.

Misschien is het wel wat onduidelijk waarom deze linkerbovenhoek van de Vijfhoek überhaupt voor het predicaat ‘square’ in aanmerking komt. Het is namelijk even zoeken waar exact in de vormeloze verkeersknoop de hoeken zitten die een plein eventueel tot een square kunnen maken. Dat wordt duidelijker als we de uitlopers even buiten beschouwing laten en Sainctelette terugbrengen tot zijn officiële vierkante meters: het grasperk dat voor de voormalige Citroëngarage en het Kaaitheater ligt, en de baanvakken errond. Daar zou je met enige geometrische goodwill een square in kunnen zien. Ook de aanwezigheid van het gras draagt bij tot een gevoel dat we met squares associëren, al is het verder alleen functioneel voor de werklui die het af en toe moeten afrijden.

Maar laat ons, dat gezegd zijnde, meteen terug naar het grotere plaatje kijken. Want de uitstraling van Square Sainctelette reikt veel verder dan zijn officiële grenzen. In de hoofden van de enthousiaste mensen hoort ook de dubbele legger over het kanaal erbij, en het is over het gevarieerde geheel dat ik het al zo lang eens wilde hebben. Het is immers hier dat alle wegen die Rome links laten liggen naartoe leiden, het is hier dat tunnels verwonderd boven water komen, het is hier dat je steeds weer die veranderende vergezichten hebt op het kanaal. Deze weergaloze weefstrook is een waardige toegangspoort tot onze stad, en vooral een aan te raden vertrekpunt er weer uit. Je moet dan wel al blij zijn als je vanaf hier in tien minuten aan IJzer of Ribaucourt geraakt, toch heb je op dit kruispunt ook het gevoel dat Amsterdam en Parijs niet ver weg meer kunnen zijn. En dat hier nu, langs het lange diepe water, waar achter oeverriet, achter oeverriet de zon… dat hier nu, langs dat lange diepe water, Antwerpen en Charleroi zomaar binnen handbereik liggen.

En dan zit onder dat kanaal ook nog eens die tunnel die naar weer andere wereldsteden leidt, en daar weer onder een metrolijn compleet met een per ongeluk gebouwd en dus

nog nooit gebruikt metrostation. Trajecten van tram, bus en auto zijn zo intelligent ingepland dat ze de wandelaar niets in de weg leggen. En er staan ook heel veel palen. Palen van verkeerslichten, palen van verkeersborden, palen van wegwijzers, palen van advertentieborden, vaak ook palen van extra panelen en constructies die hier worden neergepoot om bepaalde stadsevenementen aan te kondigen.

Momenteel moeten we het doen met enkele van www.tekstkar.be gehuurde lichtkranten op aanhangwagens die bepaalde werken in de omgeving aankondigen, maar dat heeft ook iets.

Alsof de prominente standbeelden van de Vaartkapoen en de Helden van de Haveninrichtingen nog niet zouden volstaan om van heinde en ver een kijkje te komen nemen op Sainctelette. Zeker sinds de heraanleg van de kaaien langs de Negende Linielaan wordt er geflaneerd dat het een aard heeft. Zowel ‘s avonds als overdag is het koppen lopen. De eendjes, de zwanen en de reigers eten hun buikje vol met wat hen wordt toegeworpen.

Qua architectuur zijn aan het modernisme van de brugornamenten, het Kaaitheater en Citroën al een tijdje hedendaagse referentiewerkjes als Upsite en KBC toegevoegd. Over de stedenbouwkundig verlaagde drempel van het theater stroomt zoveel cultuur de stad in dat laag Molenbeek er helemaal van ondergelopen is. Vanuit de appartementen wordt gretig uitgekeken op de legendarische zonsondergangen en de maritieme bedrijvigheid van het havenkwartier. Hetzelfde gebeurt vanop de onmogelijk levend te bereiken bankjes, die speciaal daarvoor zijn neergezet op de rustieke kasseien tussen de twee bruggen. Brussels by Water is een sterk merk geworden in de mondiale sector van de pleziervaarten. De uitpuilende ferry’s met hun vrolijke vlaggetjes varen gewiekst tussen de vrachtschepen, die de exotische producten en specerijen lossen die door de kooplui van de oude pakhuizen in de Ieper- en Diksmuidelaan met veel misbaar aan de man en vrouw worden gebracht.

Tot in Zinnik en Heffen geniet men mee van de mediterrane geuren van saffraan en olijfolie. Klet Sainctelette! Hup, hup met deze hub!

“Deze weergaloze weefstrook is een waardige toegangspoort tot onze stad, en vooral een aan te raden vertrekpunt er weer uit”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Sainctelettesquare

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

27

brusselbazaar.be Dé site voor de Brusselse jeugd!

01:26

100%

NIEUWS U

Nieuws

Kinderen

Ondersteuning

Fuiven

À Fonds

Inclusie

Ouders

Jeugdcentrum

Vrije tijd

Brussel

Jongeren

Brusselbazaar.be

02 563 05 79

info@brusselbazaar.be

VGC Jeugddienst

Ondernemen

INFO

Christophe Speltiens, hopteler en bierbrouwer in spe

‘Er schuilt een idealist in mij’

Aan een constructie van touwen slingeren tien hopplanten op een rij. Het is een bescheiden begin van Houblons de Bruxelles. Midden in het machtige groen van het Laarbeekbos wil Christophe Speltiens hop telen om er zelf bier van te brouwen. — TOM VAN BOGAERT, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

S

peltiens verontschuldigt zich meteen als hij de miezerige trosjes half verwelkte bloemetjes toont. “Ik was dit jaar te laat om te planten,” steekt hij van wal. “De konijnen hebben zich bovendien tegoed gedaan aan de gewassen. Ik zal de hopranken volgend jaar beter moeten afschermen. Een hopteler weet: pas in het derde jaar, kun je volop oogsten.”

De 42-jarige Franstalige Brusselaar diende een project in bij de kinderboerderij van Jette om op een terrein van twintig are vierhonderd hopplanten te mogen zetten. De boerderij heeft paarden, ezels, geiten, schapen, kippen en een varken, maar geen gewassen. Het hopveld kan akkerbouw dichter bij de kinderen en de volwassenen brengen. Stadsbewoners leren waar hun voedsel vandaan komt. Het project hoopt op subsidies van het Brussels Gewest via het Good Food-programma.

Hop is, samen met water, mout en gist, een essentieel ingrediënt van bier. Dankzij hop is bier langer houdbaar en heeft het zijn typisch bittere smaak. In Poperinge wordt er

“De strenge normen zijn op maat van grote brouwerijen” CHRISTOPHE SPELTIENS HOPTELER

nog hop geteeld, maar de meeste Belgische brouwers importeren hun voorraad uit onder meer Duitsland, Frankrijk en Tsjechië. De hop die Speltiens teelt, wil hij gebruiken om zelf bier te brouwen of om eventueel te leveren aan lokale brouwerijen. Hij wil niet alleen voedselkilometers vermijden, maar ook zo veel mogelijk de kringloop sluiten door draf – een restproduct van het brouwen – aan vee te geven en de dierlijke mest voor de hopteelt te gebruiken.

HOP IS VROUWELIJK De hopplant is een snelgroeiende klimplant uit de familie van de hennepachtigen die tot honderd jaar oud kan worden. De hopbel is de vrucht van de vrouwelijke plant.

Tussen de blaadjes van de hopbellen bevinden zich gele harsachtige bolletjes, waaruit lupuline gewonnen wordt. In België mogen binnen een straal van vijf kilometer geen mannelijke hopplanten geteeld worden om bevruchting te voorkomen. Bij een bevruchte hopbel zou de lupuline van veel mindere kwaliteit zijn, waardoor het bier te bitter

smaakt en onvoldoende schuimt.

Bodem en klimaat hebben een invloed op de smaak. De drie grote variëteiten zijn aromahop, bitterhop en dubbeldoelhop.

Hoe komt hij erbij om hop te telen? “Omdat ik van bier hou, tiens. En hop is de ziel van het bier.

Ik heb twee jaar lang ’s avonds bij het Waalse Ifapme een brouwcursus gevolgd. Mijn eerste bier brouwde ik op mijn terras en noemde ik La Terrasse. Intussen ben ik hobbybrouwer onder de noemer Deluxe. Zoals bezitters van kleine Japanse autootjes ironisch zeggen dat ze een luxewagen hebben, heb ik mijn luxebieren.”

Op de open brouwdag van de kinderboerderij waren zijn brouwsels te proeven. Officieel is de brouwerij nog niet van de grond gekomen, want daarvoor heeft hij een pand nodig en een milieuvergunning. “De strenge normen zijn op maat van grote brouwerijen.

Een microbrouwerij opstarten, kost veel geld en ik sta er helaas alleen voor,” betreurt hij. Hij wil daarom in een eerste fase zijn bier brouwen in een bestaande brouwerij.

Nieuwe bierinitiatieven schieten in Brussel als paddenstoelen uit de grond. Brasserie de la Senne is al een gevestigde waarde en nieuwkomers als No Science en L’Ermitage timmeren naarstig aan de weg.

Speltiens wil zelf bieren brouwen die evenwichtig zijn, maar toch karakter hebben. Het alcoholpercentage hoeft niet hoog te zijn. Hij wil zich beperken tot de basisingrediënten en dus geen kruiden of suiker toevoegen. “Ik wil experimenteren met smaken en dan, liefst op het hopveld, mensen laten proeven van het resultaat.”

Speltiens is momenteel werkloos. Hij gaf er drie jaar geleden de brui aan als informaticus omdat hij af te rekenen kreeg met een burn-out. Nu staat hij op het punt zijn eigen baan te creëren.

Hij kan op het open veld met zijn handen werken – er komen geen machines en chemische producten aan te pas – en mensen bijeenbrengen. “Hoor je hoe voorbijgangers me spontaan aanspreken als ik op het veld ben? Mijn vriendin en zoontje van twee komen ook graag langs. Er schuilt een idealist in mij, dit lokale en duurzame project zit me als gegoten.”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Houblons de Bruxelles heeft een Facebook-pagina: www.facebook.com/houblonsdebruxelles/

De ziel van het bier

29

Geschiedenis

Anderhalf miljoen Russen waren een eeuw geleden op de vlucht

‘Belg worden was te duur voor mijn opa’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De Russische revolutie is dit jaar honderd jaar oud. Miljoenen Russen vluchtten toen naar verschillende Europese steden. Ook naar Brussel. “Bij hun aankomst sliepen mijn vader en oom in barakken uit de Eerste Wereldoorlog,” vertelt de Russische Belg Alexis Jancen.

— GODFRIED ROELANT, FOTO’S SAKIA VANDERSTICHELE

Z

onder de Russische revolutie had het leven van de 73-jarige Alexis Jancen er waarschijnlijk helemaal anders uitgezien. De Belg met Russische roots heeft nu een dokterspraktijk in de Pater Agnellolaan in Sint-Pieters-Woluwe, maar die had net zo goed in Pleskau kunnen liggen. Vanuit dat stadje in Rusland vluchtte zijn grootvader Ivan Nicolajevitsj weg uit zijn moederland. In de burgeroorlog die volgde op de Oktoberrevolutie van 1917 had hij aan de zijde van het Witte verzetsleger gestreden tegen revolutionairen als Trotski en Lenin, ook wel de Roden genoemd.

Na drie jaar oorlog konden die laatsten het laken naar zich toetrekken. Hierdoor werd Ivan Nicolajevitsj persona non grata in eigen land en drong een vertrek zich op. En hij was niet alleen. In totaal zochten anderhalf miljoen dissidenten andere oorden op.

Het was de eerste keer dat Europa te maken kreeg met een aanhoudende vluchtelingenstroom

30

Het was de eerste keer dat Europa te maken kreeg met een aanhoudende vluchtelingenstroom van dergelijke omvang

van dergelijke omvang.

Brussel was een van de vele westerse steden waar Russen een onderkomen zochten. De link met de huidige vluchtelingencrisis is dan snel gelegd. “Toch moet je de omvang van die ballingengemeenschap niet overschatten,” zo maakt professor politieke geschiedenis aan de VUB Jeffrey Tyssens duidelijk. “Het gaat in onze hoofdstad uiteindelijk maar om een groep van twee- tot drieduizend mensen. Al zou die wel stelselmatig aangroeien tot een massa van tienduizend personen aan het einde van de jaren dertig.”

Ivan Nicolajevitsj was er daar een van, maar hij belandde eerst in Warschau. “Tijdens de Eerste Wereldoorlog had hij daar nog gevochten aan het front en nu kon hij er via een kennis een administratieve functie uitoefenen bij het Instituut voor Rusissche Vluchtelingen in Polen. Mijn oma was twee jaar eerder al naar daar afgezakt, waardoor de Poolse hoofdstad onze familie opnieuw bij elkaar bracht,” zegt Jancen.

Boris Ivanevitsj, de vader van Alexis, was op dat moment elf jaar en zat samen met zijn jongere broer Sergeï in de lagere school. In 1921 besliste Ivan Nicolajevitsj echter om hen naar België te sturen. Het Witte leger was zo goed als verslagen en op deze manier wilde hij zijn kinderen beschermen.

Alexis weet in welke erbarmelijke omstandigheden zijn vader toen terechtkwam. “Samen met driehonderd andere kinderen uit verschillende landen werd mijn vader naar Wulvergem bij Veurne gestuurd. Daar werden ze ondergebracht in barakken die werden gebruikt door soldaten in de Eerste Wereldoorlog. Het waren afschuwelijke omstandigheden, waarbij onder meer de kleren van de kinderen werden verbrand uit vrees voor een vlooienplaag.”

Broers Boris en Sergeï werden uit hun lijden verlost door een katholieke vrouwenorganisatie die zich bekommerde om de toestand van die kinderen. Het ‘Comité des Dames Patronesses’ gaf Boris de kans zijn middelbare studies af te werken in Gent. Sergeï werd overgeplaatst naar het Instituut Saint-Georges in Namen, waar uitsluitend Russische leerkrachten werkten.

Net als een heleboel lotgenoten koos Boris daarna voor een opleiding industrieel ingenieur aan de universiteit van Leuven. Om die dure studies te kunnen betalen kreeg hij een beurs van het steunfonds ‘Aide Belge aux Russes’ van aartsbisschop Mercier.

Behalve humanitaire overwegingen, hoopte de geestelijke hiermee vooral de oecumenische gedachte hoog te houden.

EEN RUS, EEN KERK Het initiatief van Mercier moet volgens Jancen toch vooral vanuit een ideaal van broederliefde gezien worden. “Russen zijn erg gehecht aan hun geloof. De kans dat iemand zomaar zijn religieuze overtuigingen verlaat, was - zeker in die tijd - zo goed als onbestaande. Je kan het samenvatten door te zeggen dat waar er Russen komen er niet veel later ook wel een kerk zal staan.”

De kerk van Sint-Job aan de De Frélaan in Ukkel lijkt de kranige arts gelijk te geven. Het was niet de eerste kerk die de Russisch-orthodoxe gemeenschap in Brussel liet bouwen, maar het is zonder enige twijfel een van de mooiere exemplaren in onze hoofdstad. Het is een gedenkplaats

ter ere van de laatste tsaar Nikolaas II, zijn gezin en alle andere Russen die hebben geleden onder de revolutie.

Tot die laatste categorie kunnen we ook de grootvader van Alexis rekenen. Net als veel andere Russen die na de revolutie vrijwillig hun land hadden verlaten, werd ook hij door de pas opgerichte Sovjet-Unie gedenationaliseerd. Op die manier was hij als ‘stateloze’ een gemakkelijke prooi voor het Rusissche staatsapparaat in vreemde landen.

NANSENSTATUUT Het Nansengetuigschrift, genoemd naar Fridtjof Nansen, de Noorse voorzitter van het Commissariaat voor de Vluchtelingen, bracht daar in 1922 enigszins verandering in. Het document liet vluchtelingen toe om naar een van de landen van de Volkenbond (de voorloper van de Verenigde Naties, red.) te reizen en was een jaar geldig. De Belgische overheid benadrukte wel dat een aparte vergunning noodzakelijk bleef voor vluchtelingen die hun leven in ons land opnieuw wilden opstarten.

In het bezit van een Nansenpaspoort besliste ook Ivan Nicolajevitsj in 1924 om dichter bij zijn zoons te gaan wonen. Hij huurde een klein zolderappartement in de Lutherstraat in Etterbeek en begon hier te werken als elektricien en taxichauffeur. Om in zijn nieuwe gastland van alle burgerrechten te kunnen genieten zat er niets anders op dan een naturalisa-

tieprocedure op te starten. Maar dat was financieel een zware dobber.

“Belg worden was in de jaren twintig allesbehalve goedkoop. Aan een gewone naturalisatie die je administratieve bescherming gaf, hing een prijskaartje van 500 frank, in die tijd een aanzienlijke som.

Voor wie een grote naturalisatie en bijhorend stemrecht verlangde, kon de kostprijs zelfs oplopen tot een viervoudige van dat bedrag. Mijn grootvader is daarom nooit Belg geworden en heeft de tijd die hem hier restte geleefd van Nansenpaspoort tot Nansenpaspoort,” zo vertelt Jancen.

Niet alleen financiële redenen hielden Russen aanvankelijk tegen om de Belgische nationaliteit aan te vragen. Een groot deel bleef nostalgisch geloven in een wederopbouw van zijn land en zag naturalisatie als landverraad. Het Nansenstatuut bood in dat opzicht een ideaal alternatief.

Tegelijkertijd oefende Brussel op diezelfde vluchtelingen een grote aantrekkingskracht uit. Vooral de oude elite zag in de stad de ideale plek om de levensstijl van het tsaristische regime te behouden.

Dat uitte zich in de oprichting van verenigingen als het ‘Comité du club Russe de Bruxelles’ en de ‘Cercle de l’ancienne Moskou’. Die mannengroepen kwamen geregeld samen in Brusselse cafés om te mijmeren over betere tijden.

RUSSISCHE REVOLUTIE - Februarirevolutie in Sint-Petersburg in 1917. Tsaar Nicolaas II beveelt de opstand te onderdrukken, maar een deel van de soldaten volgt het schietbevel niet op.

Ivan Nicolajevitsj, of Jean Jancen, vluchtte na de Russische Revolutie en kwam in België terecht.

- 2 maart 1917: Nicolaas II doet troonsafstand. Een voorlopige regering wordt geïnstalleerd.

- oktober 1917: de leider van de bolsjewieken Vladimir Lenin keert voor een tweede keer clandestien terug naar Rusland. De revolutie en staatsgreep volgen.

Op dit familieportret staan de vader en oom van Alexis Jancen centraal. Zij konden dankzij een katholieke vrouwenorganisatie studeren.

- 1917-1922: burgeroorlog. Het bolsjewistische Rode Leger met Leon Trotski verslaat een leger dat de naam de Witten krijgt. Rusland is intussen omgevormd tot de Sovjet-Unie.

31

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Groenkraag

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

O

32

“Deze eend is een echte wereldburger en misschien één van de meest voorkomende vogels”

mdat het wildseizoen is begonnen heb ik mij naar de speciaalzaak gespoed. Ik eet niet vaak wild (eerder rustig), maar zo nu en dan zoek ik het avontuur op. Niet met grote lappen everzwijn of hert, want toegegeven, die lijken toch al snel op landbouwvlees. Fazanten, zo weten we, zijn meer gekweekt dan wild en daarenboven vaak droog van textuur. Een wilde houtduif staat misschien dicht bij onze stad en ook de sympathieke wilde eend ligt nu in de winkel.

Het werd een ‘groenkraag’. Nu wordt dat woord vaker gebruikt in de tomatenteelt voor een aandoening van de vrucht dan bij wildverkopers, maar ik doe het met opzet, om twee redenen.

Ten eerste zijn er meer wilde eenden dan alleen de groenkraag: de smient en de krak, bijvoorbeeld, de taling, de zaagbek, de pijlstaart en het nonnetje zijn allemaal wilde eenden. In veel landen worden die nog steeds gegeten uit de natuur. Anderzijds is er in Ukkel een Groenkraagstraat, en dat is de letterlijke vertaling van de Rue du colvert. En een colvert is deze wilde eend. Een schoolvoorbeeld van de surrealistische straatnamen van Brussel. En een Brussels woord voor wilde eend.

Wilde eenden komen dus in soorten. Deze groenkraag is de meest voorkomende, het mannetje heeft een diepgroene kop, het wijfje is grijsbruin geschelpt, maar beide hebben ze een opvallende blauwe ruit op de vleugels. De wetenschap noemt hem Anas platyrhynchos, anas is een eend en het Grieks daarachter betekent platte of brede snavel. Ze komen voor van Siberië en Scandinavië tot Hawaï en Nieuw-Zeeland. Ook in Marokko en Mexico.

Een echte wereldburger en misschien één van de meest voorkomende vogels tout court - na de kip. Geen bedreigde diersoort. Hij verspreidt zich zo makkelijk dat ik er een koppeltje van kon zien dat de kleine waterpartij van mijn achterbuurman had gekozen als liefdesnestje, tussen de huizen.

Ik betaalde 17,50 euro voor een exemplaar, wat volgens mijn bronnen genoeg is voor twee eters. De poelier wou hem beginnen op te kuisen, maar ik hield hem tegen. Ik wil zelf in de keuken spelen met mijn eend. Toen ik

thuiskwam, dacht ik er even anders over, want hij was ook niet leeggehaald. Met een insnijding in de stuit haalde ik er moedig de ingewanden uit. Even dacht ik eraan de darmen te verwerken, want in Hesdin (Noord-Frankrijk) had ik eens andouillette de canard op een menukaart zien staan. Maar ik heb het zo gelaten. Dit is een wild dier en wat die allemaal meedragen van parasieten, kiemen en vervuiling is niet na te gaan. Lever en schoongemaakte spiermaag gingen later mee de pan in. Dan moesten de vleugels en de kop eraf.

Met drie houwen van mijn mes was dat klusje geklaard. Hier en daar nog een pluimpje scheren en de vogel was panklaar. Hoe moet het nu verder? Hoe bak je dit beest niet in de vernieling? Ik vond op het net duidelijke instructies - een zeldzaamheid in receptenland - van chef Raymond Blanc (BBC): laat wat vet (smout, eendenvet) heet worden in de pan. Leg de vogel op de linkerbil en laat hem zeven minuten bakken, dan zeven minuten op de rechterbil (tot ze mooi bruin zijn) en één minuut op de borst. Steek vervolgens de pan in een voorverwarmde oven van 180 graden en gaar gedurende tien minuten voor rood, dertien minuten voor rosé. Het diertje kwam perfect uit de oven. Even laten rusten. Ik had in dezelfde oven eerst cutes peures gestoofd, die ik met de eend opdiende, vergezeld van een West-Vlaams patatje. Raymond Blanc raadde een knolselderpuree aan. Hierbij mag een stevige rode wijn niet ontbreken. Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Waarom noemen we de heuvels in het park van Laken de Kattenberg?

En waarom staat er een hek rond? > STEF UIT STROMBEEK-BEVER

D

at stukje Klein-Zwitserland blijft een teer punt voor de wandelaars in het Park van Laken. Het is ideaal voor verkoeling of om verstoppertje te spelen, maar de Kattenberg is niet toegankelijk door een lelijke afrastering.

De toponymie Kattenberg komen we in vele gemeenten tegen: van Gent en Ename tot Bilzen, Beerse en Antwerpen. Soms verwijst die naar katten, de dieren. Soms verwijst die naar het middeleeuwse woord katte, zoals voor de Kattestraat in Sint-Agatha-Berchem, verkeerdelijk vertaald als Rue des Chats. In Berchem is die katte niets anders dan een grondophoping, een soort talud die onder meer overstromingen moest afblokken. Dat de Lakense Kattenberg, destijds in de buurt van enkele kastelen, tot hun verdediging kon bijdragen, valt te betwijfelen. In het Handboek voor den Ingenieur van Jan David Pasteur (1837) meent de auteur zeer in het algemeen voor alle katten, het volgende: ‘Tot verdediging der gracht kunnen de katten volstrekt niets bijdragen, want daartoe is hun reliëf te groot.’

Nomineer je favoriete leraar voor de verkiezing van de Beste Leraar van Brussel.

Iemand die nergens anders zou willen lesgeven en de uitdagingen van de hoofdstad ziet als kansen?

Een leraar die het verschil wil maken en het beste wil halen uit élke leerling?

Heb jij een leraar die niet enkel fantastisch lesgeeft, maar Brussel ziet als dé leerplek bij uitstek?

Het weidse Park van Laken kwam er op initiatief van Leopold II. Zijn inspiratie vond hij in het nieuwe liederlijke Parijse park Buttes Chaumont (1864-1867), waar een desolate steengroeve was heringericht, met twee kunstbeken die van rotsen neerstortten als in een Zwitsers landschap. Leopold II wou ook zo een geënsceneerde parkvallei.

Daarvoor werd veel grond - duizenden kubieke meter - verlegd en aangevoerd (1878-1880). Onder aan de Kattenberg kwam een kunstmatige beek en een vijver. Vandaar de koosnaam voor de Kattenberg: Klein-Zwitserland.

We vonden nog mooi, oud fotomateriaal van de Kattenberg, met het idyllische bruggetje over de vijver. De site is duidelijk haar koosnaam waardig. Een andere foto toont een grote groep kajotters die picknicken op de heuvelrug tijdens hun congres van 1950. Maar sinds een dertigtal jaar kan dat niet meer.

Toen beheerde Brussel-Stad nog de Kattenberg, later was dat Leefmilieu Brussel, het gewest dus. Al sinds het park in 1974 beschermd werd, is er een toenemende erosie tussen de bomen op de helling. De grote

oorzaak daarvan zijn gravende konijnen. De overheid greep in en sloot de site af voor het publiek. Met redenen, horen we van Nathalie Guilmin, woordvoerster van Leefmilieu Brussel: “De afsluitingen werden geplaatst na een dodelijk ongeval: er viel een boom op twee mensen. Gezien de bodemerosie en de kwetsbaarheid van vooral de beuken moesten mensen beschermd worden. De gravende konijnen, maar ook mensen die in het zand speelden, hebben de bodem vernietigd.”

Het gewest liet een expertiserapport opstellen, en voorzag in 1999 een termijn van zestien jaar (dus tot vandaag) om de Kattenberg weer open te stellen. In 2001 werd het plan herbekeken, om er sneller werk van te maken. Maar Monumenten en Landschappen vroeg een gefundeerd

historisch onderzoek. Historica Mimi Debruyn zou daar in 2008 mee beginnen, wat ook is gebeurd, met medewerking van de lokale heemkundige kring Laca. Inmiddels meldt Leefmilieu Brussel: “De Kattenberg blijft gesloten. Een studiebureau moet een renovatiedossier klaarkrijgen voor het einde van 2017. Op die manier hopen we nog de werken te kunnen beginnen in 2018,” zegt Guilmin. Het is nu zaak om een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen. En vermits het park beschermd is, moet de Commissie Monumenten en Landschappen haar akkoord geven over het renovatieplan.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Kajotters picknicken op de Kattenberg in 1950.

— JEAN-MARIE BINST VOLGENDE WEEK

Hoe komt het dat de Turkse gemeenschap zo groot is in Sint-Joost?

1 — 31 OKTOBER

DE BESTE LERAAR

nomineer je leraar

EduXL organiseert

13 — 26 NOVEMBER

VAN BRUSSEL

online stemmen

29 NOVEMBER prijsuitreiking

meer info, inschrijvingen en nomineren op

WWW.BRUSSELERAAR.BE 1709_brusseleraar_ad_215*95_ok.indd 1

22/09/17 15:14

Baromètre_2017_Affiches.indd 13

19/10/2017 11:58:29

IEDERE ZONDAG OPEN

ALLERHEILIGEN 1 NOVEMBER 2017

Roermond - Heerlen - Venray - Eynatten

ANDERE WINKELS GESLOTEN

ECOCHEQUES

ELEKTRISCHE FIETS TOUNIS 36V

10U - 17U

ook gespreide betaling mogelijk*

7

ELEKTRISCHE FIETS GAZELLE

MINERVA DAMES- OF HERENFIETS

SPARTA

VERSNELLINGEN

499

299

259

BATAVUS

UNION

MOUNTAINBIKE VERONA 26”

18u30 18u30 18u30 18u30 18u00 17u00

SPARTA

495

1095

595

469

-

SPARTA PICKUP 28”

7

1695

9u00 9u00 9u00 9u00 9u00 10u00

Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

ALLE WINKELS OPEN Wij accepteren

9u00 - 18u30

Maandag OPEN:

ELEKTRISCHE BAKFIETS

MET HU IF

NIEUWE WINTERCOLLECTIE TEGEN SUPERLAGE PRIJZEN

298 ELEKTRISCHE LOOPBAND

2295

149 7

ELEKTISCHE CIRKELZAAG

VERSNELLINGEN

MULTITOOL

29,95

HOUTEN BOLDERKAR

1495

54,95

15,95

69,95

895

395

89,95

FLEECEJASSEN EN -TRUIEN

34,95

TRAPTRACTOR FALK

AFDEKZEIL MET VERSTEVIGDE HOEKEN

KINDERFIETS CARS

1,95 3,85 6,45 9,75 15,30 25,50 38,25

5,-

29,95

met aan hang

wagen

Verstevigde hoeken

89,95 VERLICHT KERSTDORP

4 IN 1 MULTITOOL ELEKTRISCH

KLOOFMACHINE

39,95

89

PRACHTIGE KUNSTKERSTBOOM MET SNEEUW 120 cm 34,95

12,95 18,95 25,95 46,95

150 cm 37,90

329

149

180 cm 51,90

KANDELAARSET

37,95

85,95

Kaulille

Stnwg op Kl.Brogel 71

Leopoldsburg

Tunnelstraat 53

210 cm 93,90

14,95/st

HEGGENSCHAAR POWERG

Dormaal/Zoutleeuw

Eynatten

249

39,95

99,95 13,50 Venray

Grote Steenweg 9

Eupener Straße 83

Keizersveld 19a - 21

Hasselt

Aarschot

Heerlen

Bijvennestraat 1

Ter Heidelaan 41

Beersdalweg 95

LANTAARN

Roermond

Daalakkerweg 28

9,95

www.

011 44 71 00

.be

013 711 24 29

DB442638J7

onze nieuwe weekactie maak je eigen kerstartikelen

grote koets met paard of Dickie voertuig koets met paard incl. prinses pop of reddingsdienst voertuig incl. licht en geluid ca. 20x40 cm

vogelvoer

vogelvoer silo incl. voer of doppindastreng 275 gram 1 kg = 3.60

vogelvoer emmer 3 kg 1 kg = 1.33

3.99

199

1295 dames cape diverse varianten polyester 130x150 cm

099 Noorse werksokken

Top Chef koekenpan

Halloween snoep

extra comfort wol/polyester/polyacryl/polyamide maten 39-48

dubbele anti-aanbaklaag, vormvaste bodem, vaatwasmachinebestendig, geschikt voor alle warmtebronnen

Look-O-Look snoep pizza 435 gram of Haribo uitdeelzak 630 gram 1 kg = 6.87/4.75

Ă˜ 24 cm Ă˜ 28 cm

lekker warm

5.95 3 paar

XL

595

299

495

dames vest

Silan wasverzachter

gezichtsreiniging set LED kerstverlichting

diverse kleuren polyester/acryl/polyamide maten s-xl

diverse varianten 1 liter

incl. 150 ml lotion, 2 reinigingsborstels, 1 massage borstel en travel case

379 540 lamps, 15.8 m voor binnen en buiten warm wit

jongens sweatvest diverse kleuren polyester/katoen maten 98-140

t-shirt lange mouwen maten s-xxl

2.99 met 8 lichtfuncties

40 wasbeurten

199

393

1295 sweatbroek maten 98-140

kerstman XL met LED Dymond LED met witte of rode kleding schijnwerper

4.95

multicolor, met afstandsbediening en grondspies voor buiten 10 W verlengsnoer voor buiten, 10 m

7.95

lichtslinger 10 LED

Persil wasmiddel

warm wit of multicolor metaal of kunststof

595

1195 pink passion of blue sky 1452 ml 1 l = 2.06

dekbedovertrekset diverse dessins of zwart-wit katoen 140x220 cm

BEVL - Zet- en drukfouten voorbehouden.

110 cm

995

200x220 cm 10.95 240x220 cm 12.95

22 wasbeurten

222

2495

woensdag 25 oktober t/m dinsdag 31 oktober 2017

299

795 www.action.com

DB374216D7

WERFLEIDER/PROJECTLEIDER aanleg landschapsprojecten

Functieomschrijving Je bent verantwoordelijk voor de dagdagelijkse organisatie van de jouw toegewezen projecten. Je staat in voor de afstemming tussen bouwheer, architect en de praktische realisatie op de werven. Je geeft leiding aan onze medewerkers en aan de onderaannemers en je zorgt voor een aangename werksfeer op de werf. Je kan rekenen op ondersteuning van onze werfvoorbereiding, werfadministratie en bedrijfsdirectie. Je denkt mee met onze opdrachtgevers en streeft naar de beste uitvoeringsmethodes. Je staat in voor de uitwerking van werfplanning, uitvoeringsmethodes, afroepen van leveringen, beheer van vorderingen en respecteren van termijnen.

Profiel • Je bent in het bezit van een diploma master industrieel ingenieur of bachelor in de bouwkunde of een eerste ervaring in omgevingsaanleg, wegenis- en rioleringswerken.

• Je bent een rasechte people manager, gedreven met oog voor veiligheid, afwerking én je werkt resultaatgericht.

• Je beschikt over een goed technisch inzicht en gevoel voor logistiek op de werf.

• Je bent communicatief en hebt een sterke persoonlijkheid.

• Je hebt een flexibele ingesteldheid en een no-nonsense aanpak.

• Een vorming als VCA-leidinggevende is mooi meegenomen, zo niet behaal je het attest bij ons.

Aanbod • We zoeken meerdere werfleiders/projectleiders voor diverse werven in volgende regio’s: Vlaams-Brabant; Brussel; Antwerpen.

• Een passie delen voor projecten in omgevingsaanleg en landschapsarchitectuur.

• De mogelijkheid om deel uit te maken van een dynamisch, succesvol en ambitieus bedrijf waar samenwerking prioriteit is.

• Een competitief salarispakket aangevuld met talrijke extra-legale voordelen.

Interesse?

Krinkels nv, t.a.v. Mevr. Veerle Loockx, Weversstraat 39, 1840 Londerzeel • T. 052/303 651 • E. hr@krinkels.be

d s an i lighei g o l i es ve Onz Uw

WIJ ZOEKEN (m/v)

INSPECTEURS VOOR HET DEPARTEMENT ‘HEFWERKTUIGEN EN HIJSTOESTELLEN’

IN DE REGIO BRUSSEL

TAAK Na een theoretische en praktische opleidingsperiode, waarin kwaliteit voorop staat, zal u starten met het uitvoeren van controles op hefwerktuigen en hijstoestellen. Deze controles voert u, na de inwerkperiode, deskundig en autonoom uit.

PROFIEL - De minimaal genoten opleiding is A2 mechanica of elektromechanica of aantoonbare ervaring.

- Wonen in de regio Groot-Brussel.

- Nederlands of Frans als moedertaal, met goede kennis van de andere taal NL/FR. - Integer, zin voor verantwoordelijkheid.

- Flexibel, ordelijk, punctueel en zelfstandig kunnen werken.

- Klantvriendelijk.

- Geen hoogtevrees, geen claustrofobie.

- In het bezit van rijbewijs B. - In het bezit van een bewijs van goed gedrag en zeden.

AANBOD - Voltijds bediendecontract, onbepaalde duur.

- Boeiend werk met veel variatie.

- Zelfstandig mogen werken, verantwoordelijkheid en initiatief mogen nemen.

- Expertise en ondersteuning door de hele ploeg.

- Stabiliteit en jobzekerheid binnen een dynamisch en groeiend bedrijf.

- Doorgedreven opleiding/stage voor nieuwkomers en nadien regelmatig bijscholingen die toelaten om volgens eigen ambitie en capaciteiten door te groeien.

- Familiale en gemoedelijke sfeer.

- Marktconforme wedde, aangevuld met een pakket extralegale voordelen (bedrijfswagen, gsm, hospitalisatieen groepsverzekering,...).

Is deze job u op het lijf geschreven?

Dan plannen we graag een gesprek om meer over uzelf en uw professionele kwaliteiten te ontdekken.

De sollicitatie omvat een motivatiebrief en een cv.

Solliciteer nu per mail via annick.devos@ocb.be t.a.v. mevrouw Annick De Vos. Voor meer info, bezoek ook onze website www.ocb.be

DB440534J7

DB442623J7

Als algemene aannemer is Krinkels nv al ruim 50 jaar gespecialiseerd in de aanleg en het onderhoud van landschapsprojecten. Dankzij onze 500 enthousiaste medewerkers realiseren we uitdagende opdrachten voor onze klanten in heel België.

Voor onze afdeling PROJECTEN zijn wij op zoek naar een m/v:

O.C.B. vzw is een controleorganisme voor wettelijke en kwalitatieve veiligheidscontroles, bv. op het vlak van indienststellingen en periodieke keuringen van hefwerktuigen, elektrische, gas- en waterinstallaties. O.C.B. vzw heeft alle bekwaamheid en expertise in huis om iedere controle- of veiligheidsopdracht, klein of groot, correct, volledig en veilig te kunnen uitvoeren. O.C.B. vzw werkt steeds klantgericht en g! draagt de service naar zor : k e z o haar relaties hoog o n in het vaandel. dan ... O

Brouwersstraat 6, 3000 Leuven Tel 016 23 58 36 Interleuven is actief op het vlak van projectontwikkeling, adviesverlening en begeleiding, ontwerp en realisatie. Gefocust op de behoeften van gemeenten, OCMW’s, politiezones,... werken we aan eigentijdse projecten, van wonen en milieu tot openbare gebouwen en bedrijventerreinen.

Wij zijn momenteel op zoek naar een (m/v)

VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR Het team Het multidisciplinair en ervaren team van de dienst gebouwen en infrastructuur zet zich in voor het ontwerpen van gebouwen en wegenis van kleine, middelgrote tot grote schaal. Ze werken aan de realisatie van kwalitatief en financieel verantwoorde projecten, waarbij functionaliteit, ecologie en duurzaamheid belangrijke aspecten zijn.

Jouw profiel • Je bent in het bezit van een bachelordiploma met een technische achtergrond, bij voorkeur in een bouwkundige richting of gelijkwaardig door ervaring.

• Je hebt een diploma veiligheidscoördinatie B of A of je hebt voldoende bouwkundige ervaring en bent bereid een getuigschrift veiligheidscoördinator te behalen.

• Je kan als pluspunt wat ervaring inzake bouw- of technische procedures en projecten meebrengen.

• Je beschikt over organisatorisch talent en technisch inzicht.

• Je steekt graag de handen uit de mouwen in eigen projecten en in projecten als team.

• Je bent flexibel inzetbaar voor diverse projecten.

• Je bent diplomatisch, werkt resultaatgericht en beschikt over de nodige onderhandelingsvaardigheden.

• Je werkt zelfstandig en nauwgezet met zin voor verantwoordelijkheid en bent ook een goede teamspeler.

DB440813J7

Wij bieden je Een gevarieerde functie in een dynamische omgeving, binnen een team waar je kan rekenen op professionele ondersteuning. Een contract van onbepaalde duur met een wedde in overeenstemming met kennis en opgedane ervaring ter zake, aangevuld met extralegale voordelen.

Solliciteren Als deze vacature je aanspreekt en je aan de voorwaarden voldoet, stuur dan je motivatiebrief met cv vóór 6 november 2017 aan Brigitte Van Calster (personeelsdienst, T 016 28 42 49), via e-mail naar vacatures@interleuven.be of schriftelijk naar Brouwersstraat 6 te 3000 Leuven.

DB441200J7

Jouw functie Als veiligheidscoördinator verzeker je de veiligheid bij de uitvoering van bouw- en infrastructuurprojecten, conform de vooropgestelde procedure. Volgende taken behoren hierbij o.a. tot je takenpakket : opmaken van het V&G plan met specifieke maatregelen, bezoeken van de werven en het coördineren van de veilige uitvoering van de werken, het bijhouden van het coördinatiedagboek, zorgen voor de opmaak van het postinterventiedossier, ...

DB439332J7

advocatenkantoor JUSTIA zoekt

administratief medewerk(st)er

FUNCTIE: - U zorgt voor de administratie, de agenda en de boekhouding van het kantoor, samen met de andere medewerksters van het secretariaat - U ontvangt het cliënteel en verzorgt de telefonische contacten - U staat de advocaten bij in de organisatie van hun dagelijkse taken PROFIEL : - Talen: Nederlands - Frans (Engels is een troef) - Organisatie: grondigheid, precisie en motivatie zijn essentieel - U bent dynamisch en neemt graag initiatief - U kan in team werken en leert graag bij - U beheerst de gangbare informaticaprogramma’s (Word, Outlook, Excel, kennis van databanken en/of D-lex is een troef) - Dactylografie - het gebruik van de dictafoon is een pluspunt - Beschikbaarheid - overeen te komen WIJ BIEDEN: - Een aangename, dynamische en warme werkomgeving - U komt terecht in een jong team waar zelfstandigheid, bekwaamheid, verantwoordelijkheidszin en solidariteit essentieel zijn

Contact: Brusselsesteenweg 292 te 3090 Overijse Tel. 026883840 of 02 65799 31 Fax 02 688 38 41 of 02 6579116 E-mail : info@justia-law.be

DB374216D7

Het departement ouderenzorg

NUSSBAUMER verdeelt o.a. verbindingstechnieken, eindsluitingen, hoogspanningsklemmen, aardingsmaterialen, spanningstesters en meetapparatuur voor hoog- en middenspanning, gereedschap voor de installateur, kabeltoebehoren, bevestigingsmaterialen enz.

Wij zijn op zoek naar een

HULPKOK

MAGAZIJNIER MET TECHNISCHE SKILLS FUNCTIE Ontvangst binnengekomen goederen en afhandeling transporten.

Controle binnengekomen goederen, nazicht op conformiteit en deze in stock plaatsen.

Picking van de goederen, verzendklaar maken van orders.

Herstellingen en onderhoud van toestellen ( tangen, voetpompen, kabelscharen, plooibanken,

PROFIEL U bent technisch onderlegd, liefst elektriciteit, elektromechanica.

U bent uit de regio Halle. www.ocmw-kampenhout.be

AANBOD

1500 Halle - “INDUSTRIEZONE 4A”- Dassenveld

Tel.: +32 (0)2 357 09 40

DB443423J7

Zinkstraat 10

DB438720J7

Motiverend salarispakket.

Tips en tricks voor je carrière?

Surf dan snel naar

streekpersoneel.be DB337986A7

USA: Westkust! ¤3.390 16 fijne dagen:

OPENBARE VERKOPINGEN

KOEKELBERG

Rondreis met Vlaamse gids!

Alle hoogtepunten: San Francisco Los Angeles Grand Canyon Las Vegas Yosemite NP, ...

BRUSSEL

INFODAG: donderdag 9 november 2017 om 15u in het Blauwe Vogel-auditorium.

Ontdek deze reis tot in de kleinste details & maak kennis met uw gids! (gratis toegang, wel even reserveren, aub)

OPENBARE VERKOPING

3 afreisdata 2018: 9 mei • 6 juni 5 september

Reisfamilie Carlier

BHANDELSHUIS

SINT-ANNA KERKSTRAAT 42

OPENBARE VERKOPING

BHANDELSHUIS

IN VERWAARLOOSDE STAAT ANDERLECHTSTRAAT 91

Voor 60 ca. Gebouw in slechte staat en verwaarloosd sinds enkel jaren (oude ijzerwinkel). K.I. e 1.100. Vrij. Wg, GCHEWS, struct. ruimte, comm. handelskern. Bez. (op eigen risico) : maan. 16-2330/10, 6/11 v. 12.30-14.30 u. en don. 1-26/10, 2/11 v. 15-17 u.

(Nr. 1819-4/1) Op dinsdag 7 november 2017 om 13.30 u., in verkoopzaal 1, Bergstraat 34 te Brussel. ............................................................................................................................

Notaris Pablo DE DONCKER, T 02 219 53 20 435692I7 ............................................................................................................................

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB439958J7

NIEUWE AUTO NODIG?

Bereken zelf snel uw aktekosten op het internet

DB047271

Een idee van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

Nummer 1 in België voor nieuwe wagens DB047281

DB321862K6

www.notaris.be

Uw notaris luistert, geeft raad en zet zich voor u in Notarisberichten wekelijks in uw regionale krant

Opp. 93 ca. Verhuurd. Handels- en Wg. EPC (in afwachting). Bez. (vanaf 20/10/2017) : vrij. : 18-20 u. en dins. : 16-18 u.

ZITDAG : donderdag 16 november 2017 om 14 u. in verkoopzaal 1, Bergstraat 34 te Brussel.

(Nr. 1877-2-1) ............................................................................................................................

Notaris Marc BOELAERT T 02 425 31 84 443187J7 ............................................................................................................................