BRUZZ actua - editie 1586

#1586

TW EE WE KE LIJ KS

WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

04 | 10 | 2017

DE 19 GE ME EN TE N DEZE WEEK

SC HA AR BE EK

BERNARD CLERFAYT (DÉFI)

verkiest de sjerp boven het pluche

‘Met Close neemt pretfunctie van de stad nog toe’

MARC DIDDEN

© IVAN PUT

de MIVB presenteert

Kat & Gorik

PRAAT MET MIJ OP MESSENGER EN KRIJG DE ALLERBESTE ADRESJES IN HET CENTRUM!

EUH, DE ALLERBESTE ADRESJES GEEF IK.

Scan ons met Messenger MESSENGER

PERSONEN

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

GHISLAIN, THURN & TAXIS “Vliegeren is als meditatie. Na een uurtje is alle stress weg,” zegt Ghislain, gepassioneerd vliegeraar. Hij is twee jaar met pensioen en werkte 42 jaar bij Bpost. “Ik ga elk jaar naar verschillende festivals, meestal in Frankrijk, Berck sur mer is het bekendst. Tien vliegers heb ik, vaak tweedehands gekocht van ‘pro’s’. Een heb ik laten maken in de kleuren van België. Het zou goed zijn als de jeugd meer zou vliegeren. Zoek het levensverhaal van Richard Debray, de wereldkampioen freestyle-vliegers met twee lijnen, maar eens op.”

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

07

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

FLITS

Verkiezingen 2018

Groen Molenbeek alleen naar de kiezer

12

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63

DE VERHALEN

12

Gerhard Jäger

14

Spreektijd

ALGEMENE DIRECTIE

'Leraren moeten boeien'

Marc Didden: 'Ik heb overwogen hier weg te gaan'

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

BRUZZ | VOORAF

Steven Van Garsse (chef) CONCEPT

20

Piet De Loof, Pieter Claerhout, Rosalien Eggermont EINDREDACTIE

Karen De Becker ART DIRECTOR

Heleen Rodiers LAY-OUT

Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke, Jurgen Walschot FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

DE RONDE VAN BRUSSEL SCHAARBEEK

RUBRIEKEN

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

18

Opinie

27

Politieke analyse

22

Enfant Terrible

24

Nick Trachet

31

Michaël Bellon

31

Michaël Bellon

35

Big City

32

Portretten

34

Hotspots

35

Big City

RECHTZETTING In tegenstelling tot wat in BRUZZ 1585 werd geschreven, zijn de fietsen van oBike geen elektrische deelfietsen.

Albertbrug

Inwoners van Schaarbeek

Beweegt de Brusiliatoren bij stormweer?

LOS VAN DE TIJD Geschiedenis

Jan Julia Zurné schrijft boek over gerecht en verzet tijdens en na WO II

Edito

14

BRUZZ-TV brengt op 4/10 een thema-uitzending in het gemeentehuis op het Colignonplein. De burgemeester en de Vlaamse schepen komen langs en stand-upcomedian Erhan Demirci leidt ons rond in de gemeente waar hij al meer dan tien jaar woont. Om 18u.

BRUZZ-RADIO staat op 4/10 de hele dag in het teken van Schaarbeek. We praten met dj Lefto en rapper Brihang over de gemeente. Verder komt de wandelende stoet Fansifar langs en het zesde leerjaar van de nabijgelegen school Mozaïek. Van 7u tot 10u op FM 98.8 Iets gemist? www.rondevanbrussel.be

25

Als alles verloopt volgens plan, zal Vervoort II de geschiedenis ingaan als de eerste regering die met zekere daadkracht de strijd aanbindt met de luchtvervuiling in deze stad. De regering keurde donderdag de wet goed die een Lage Emissiezone invoert vanaf 2018. Vervuilende auto’s komen er niet meer in, op straffe van boete.

Het gaat over best een groot gebied: 161 vierkante kilometer.

Het verbod geldt eerst voor de heel oude diesels, maar jaar na jaar wordt het strenger en worden ook benzinewagens geviseerd. Wie een auto heeft en in Brussel rondrijdt, kan zich maar beter informeren, kwestie van goed voorbereid de aanschaf van een nieuwe wagen te kunnen overwegen.

Is het glas halfleeg of is het halfvol?

Het is een vraag die van toepassing is op tal van politieke dossiers. Dat geldt hier evenzeer. Tegenstanders vinden het too little too late. Te laat? Daar is iets van aan. België ligt al heel lang onder vuur voor het niet-respecteren van de Europese normen voor luchtkwaliteit. Brussel kon eigenlijk niet anders dan ingrijpen.

Wie in Brussel woont, merkt het ook haast dagelijks, zeker na een bezoekje aan het platteland of een autoluwe stad. Ademen is hier niet fijn.

Er is te veel gemotoriseerd verkeer, en, los van de mogelijke gezondheidsrisico’s, is de luchtverontreiniging een zeer onaangenaam bijverschijnsel van het wonen in de stad.

En is het verbod te soft? Uiteindelijk zullen met deze maatregel in 2025 nog steeds diesels kunnen rondrijden in de stad. Een radicale dieselban is het dus niet geworden. Brussel bewandelt het pad van de geleidelijkheid.

Is dat een slechte zaak? Zeker niet.

Radicale maatregelen zijn meestal gedoemd om in de prullenmand te eindigen. Het gaat erom het gedrag te veranderen. En dan werken de wortel en de stok het best.

Zodra de stap is gezet, is er nog moeilijk een weg terug. Het zal nu van de regering de nodige koelbloedigheid vergen en discipline om de maatregel ook effectief uit te voeren. De tijd is kort. De regering is eensgezind, maar er zijn nog een aantal kapen te nemen: zo moet het parlement de wet nog goedkeuren en moet de Privacycommissie nog groen licht geven.

Als het lukt, dan kan deze regering in 2019 met een mooi punt uit het regeerakkoord naar de kiezer. Dat was alweer even geleden.

BRUZZ | VOORAF

Gezonde lucht

— STEVEN VAN GARSSE

5

Flits NIEUW EGIED VAN BROECKHOVENCOLLEGE: ASO, MAAR OOK TECHNISCH EN BEROEPS

Jezuïeten bouwen school in Molenbeek De Ignatius scholen, de fusievzw van de jezuïetencolleges Jan-van-Ruusbroec en Sint-Jan-Berchmans, plannen een nieuwe school nabij het Weststation in Molenbeek. De school zal zowel ASO, TSO als BSO aanbieden.

BRUZZ | VOORAAN

T

wee jaar al was de vzw op zoek naar een geschikte plek, vertelt voorzitter Joris Tiebaut. “Brussel heeft scholen nodig.” Enkele maanden geleden hoorde hij van een locatie op de hoek van de Ninoofsesteenweg en de Vier-windenstraat.

Daar wil de Vlaamse promotor Re-Vive een gemengd project realiseren met een schoolgebouw en sociale woningen. Samen dienden ze het plan in bij Scholen voor Morgen, het scholenbouwprogramma van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. Die maakte zopas bekend dat ze het schoolproject in Molenbeek zal financieren, als enige in Brussel.

Het bestaande industriële pand wordt deels verbouwd, deels afgebroken. Tegen september 2021 zal er een schoolgebouw voor 850 leerlingen verrijzen. De school richt zich op wetenschap en techniek, zoals domotica, en op maatschappij en welzijn, en biedt zowel ASO als technisch en beroepsonderwijs aan.

“We willen dat de leerlingen makkelijk van het ene niveau naar het andere kunnen switchen,”

zegt Tiebaut. “We hebben ook bewust voor de buurt gekozen. Die wijk kan het gebruiken. Ons grote voorbeeld is het erg diverse Xaveriuscollege, helemaal ingebed in Borgerhout.”

GROTE UITDAGING Jezuïetencolleges worden doorgaans niet geassocieerd met TSO en BSO. “Dat klopt voor ons land,” zegt Veronique Thielemans, directeur van Jan-van-Ruusbroec. “Maar elders in de wereld, in de Spaanstalige landen bijvoorbeeld, is het precies omgekeerd. Daar leggen de jezuïetenscholen zich vooral toe op technisch en beroepsonderwijs. En het college in Turnhout werkt intussen ook samen met de verpleegstersschool. Voor ons wordt het de grote uitdaging.”

Een naam voor het project is er ook al: de Egied van Broeckhovenschool. Egied van Broeckhoven was in de jaren zestig priester-arbeider in Anderlecht. Op jonge leeftijd kwam hij door een arbeidsongeval om het leven. HUB

Afval gaat ondergronds Zeven bouwprojecten krijgen de komende jaren ondergrondse afvalcontainers. Die zullen alleen toegankelijk zijn met een badge.

De nieuwe wijk Erasmus Gardens in Anderlecht is als eerste aan de beurt, blijkt uit navraag bij staatssecretaris voor Netheid Fadila Laanan (PS).

In de lente van 2018 volgt de nieuwe ecowijk Tivoli in Laken. Later volgen nog vijf andere locaties, waaronder de site van Thurn & Taxis en de Brunfaut-woontoren in Molenbeek.

De toegang tot de containers zal niet vrij zijn.

Alleen wie over een badge beschikt, kan er afval in kwijt, om te vermijden dat bijvoorbeeld pendelaars uit het Pajottenland hun afval droppen als ze hun auto parkeren om vervolgens de metro te nemen aan Erasmus.

Het project zal worden geëvalueerd, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat het systeem op korte termijn wordt veralgemeend in heel Brussel. “Het is niet mogelijk om overal ondergrondse containers te installeren door de vele leidingen in de Brusselse ondergrond,” klonk het vorige week al bij Laanan.

Bovengrondse containers ziet ze ook niet zitten.

“Die trekken sluikstorters aan, het afval wordt minder goed gesorteerd en vaak moeten er parkeerplaatsen voor wijken.”

Bij grote nieuwbouw- of renovatieprojecten kan van bij de planning plaats worden gemaakt voor ondergrondse containers. Veel ontwikkelaars zijn ook vragende partij, omdat ze niet meer in afvallokalen moeten voorzien in de gebouwen. Zij nemen dan ook de kosten voor de ondergrondse containers op zich. Net Brussel investeert in een nieuwe ophaalwagen om het afval uit de ondergrondse containers op te halen. LV

PARKING.BRUSSELS KIEST NOG DEZE MAAND UIT ZES KANDIDATEN

Privé-uitbater voor parking Spiegel De nieuwe ondergrondse parkeergarage onder het Koningin Astridplein (Spiegel) in Jette zal uitgebaat worden door een privébedrijf. Er zijn zes kandidaten.

Het graven van de parkeergarage, goed voor 199 wagens, is volop aan de gang. De parking wordt gefinancierd door het gewest en maakt deel uit van de aanleg van tram 9. Die zal het UZ Brussel en het noorden van Brussel verbinden met Simonis. De garage moet de verloren parkeerplaatsen langs de trambedding compenseren en het Spiegelplein grotendeels autovrij maken.

Destijds werd gezegd dat het gewestelijk parkeeragentschap parking.brussels zou instaan voor de uitbating van de ondergrondse

6

parking. Intussen is beslist dat de exploitatie wordt uitbesteed aan een privébedrijf. “Het klopt dat de exploitatie onze verantwoordelijkheid is,” zegt Eric Dubois, directeur-generaal van agentschap parking.brussels. “Dat betekent niet dat wij het ook zelf doen. Afhankelijk van het type parking kiezen we een exploitatiemodel. In dit geval heeft de Raad van Bestuur beslist dat er een concessie zal worden verleend.”

Nathalie De Swaef (Ecolo-Groen), schepen van Mobiliteit van Jette, vindt het een goede beslissing.

“Ondertussen heeft parking.brussels veel ervaring met on street parkeerbeheer, maar het heeft geen expertise wat de uitbating van een

ondergrondse parking betreft,” zegt De Swaef.

Na het lanceren van de aanbesteding kwamen zes offertes binnen, aldus De Swaef. “Parking.brussels zal deze maand nog beslissen wie de uitbater wordt.” Ze hoopt dat de

parkeergarage klaar is in januari, zodat de heraanleg van het Spiegelplein zelf kan beginnen. Het plein zou eind juni afgewerkt moeten zijn. Als alles volgens plan verloopt, rijdt tram 9 vanaf september 2018. HUB

Het graven van de parkeergarage, goed voor 199 wagens, is volop aan de gang.

Annalisa Gadaleta gaf in een boek haar visie op de Molenbeekse samenleving. Dat werd haar niet door iedereen in dank afgenomen. © BART DEWAELE

NA ONENIGHEID TUSSEN SARAH TURINE VAN ECOLO EN ANNALISA GADALETA VAN GROEN

Groen Molenbeek alleen naar de kiezer In de gemeente Sint-Jans-Molenbeek trekken Groen en Ecolo apart naar de kiezer. Een breuk tussen de twee kopstukken Sarah Turine en Annalisa Gadaleta bleek onvermijdelijk.

D

e Franstalige en Nederlandstalige groenen maken er een punt van om zoveel mogelijk samen te doen. In de Kamerfractie, maar ook in de lokale besturen. Zo trokken ze bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 in heel Brussel met één lijst naar de kiezer. Dat staat nu opnieuw te gebeuren. Behalve in Sint-Jans-Molenbeek. Daar heeft de lokale afdeling beslist om apart naar de kiezer te trekken. Dat is ook door het gewestelijk bestuur van Groen bekrachtigd, al wil Gadaleta dat niet met zoveel woorden bevestigen. “We zullen hier binnenkort over communiceren,” zegt ze.

De Molenbeekse keuze heeft alles te maken met onenigheid tussen de twee hoofdrolspelers, Sarah Turine van Ecolo en Annalisa Gadaleta van Groen. Die grijpt terug op een boekje dat Gadaleta eind vorig jaar publiceerde. In Entretien à Molenbeek - La dérive

fondamentaliste du quartier le plus redouté d’Europe gaf Gadaleta haar visie op de Molenbeekse gemeenschap nadat die veelvuldig in het nieuws was gekomen door de aanslagen in Parijs en Brussel.

Turine had het boek gelezen voor de verschijning en zag er geen graten in. Toen de Molenbeekse PS en PTB hard op Gadaleta begonnen in te hakken door de vermeende xenofobie in het boekje, keerde Turine haar kar. “Ik las het boek eerst als vriendin, ik had het als fractievoorzitter moeten lezen,” motiveerde ze haar ommezwaai. Ze eiste publieke excuses van Gadaleta, maar die bleven uit. Ook Groen bleef Gadaleta steunen.

Voor de zomer gaf Ecolo te kennen nog te willen samenwerken met Groen, maar niet met Annalisa Gadaleta als Nederlandstalig kopstuk. Dat deed de deur dicht voor de lokale afdeling. Die besliste om apart naar de kiezer trekken. DV/SVG

De ontwikkeling van de kazernes van Elsene tot een internationale studentensite, is weer een stapje dichterbij. De federale overheid gaat akkoord om het domein voor 30 miljoen euro over te dragen aan het Brussels Gewest. Brusselfonds Beliris betaalt.

Op de site komen 650 studentenkamers – voornamelijk voor buitenlandse studenten -, incubatorgebouwen voor startende bedrijven en spin-offs, een wasserij, een bar, tweehonderd familieflats en nog veel meer.

De Brusselse regering heeft op 14 september minister-president Rudi Vervoort (PS) gemandateerd om de notariële verkoopakte te tekenen. Dat zou normaal al in april 2017 gebeurd moeten zijn.

Volgens gewezen VUB-rector Paul De Knop, die het project trekt, zou een discussie over het aantal familieflats de vertraging veroorzaken. Dat wordt door zowel de federale overheid als het Brussels Gewest ontkend. “De verhuizing van de federale politie, die de kazernes nu betrekt, loopt wat vertraging op,” legt de woordvoerder van minister Jan Jambon (N-VA) uit. “In maart kan de VUB beschikken over de site. Het de bedoeling dat de akte tegen dan ondertekend is.”

VUB en ULB worden hoofdgebruiker, het gewest de eigenaar. Dat hoeft voor de site niks te betalen.

Het is federaal Brusselfonds Beliris dat met de gevraagde 30 miljoen euro over de brug komt. En met nog eens 5 miljoen euro voor sanering en asbestverwijdering in de oude gebouwen. BVR

BRUZZ | VOORAAN

VUB kan in maart naar kazernes

Vanraes mikt op lijst met MR Jean-Luc Vanraes (Open VLD) hoopt voor de gemeenteraadsverkiezingen in Ukkel op een gezamenlijke lijst met de Franstalige liberalen van de MR, hetzelfde scenario dus als in 2012.

Vanraes die voormalig minister en voormalig voorzitter van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) is, stelt zich dus opnieuw kandidaat met de gemeenteraadsverkiezingen, zo bevestigde hij BRUZZ. Hij rekent er ook op dat voldoende Nederlandstalige kandidaten een plaats krijgen.

Vanraes nam eerder dit jaar ontslag als voorzitter van het Ukkelse OCMW, toen bleek dat dat niet te combineren was met zijn baan bij de Gewestelijke Investeringsmaatschappij Brussel (GIMB). Het waren de ‘hoge’ vergoedingen die de GIMB betaalt en breed in de pers uitgesmeerd werden die heisa veroorzaakten in de publieke opinie. Vanraes zei dat hem niets te verwijten viel, maar dat hij ontslag nam omdat hij de werking van het OCMW en de GIMB niet in het gedrang wou brengen.

Zijn collega bij de GIMB, Etienne Noël (MR), die ook schepen in de gemeente Schaarbeek is, en dezelfde vergoedingen krijgt als Vanraes, is nog altijd schepen. Vanraes werd als OCMW-voorzitter opgevolgd door partijgenoot Stefan Cornelis die ook parlementslid is. DV

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Protest aan Spaanse ambassade Een honderdtal betogers heeft zondagavond, de dag van het omstreden referendum over de onafhankelijkheid van CataloniĂŤ, aan de Spaanse ambassade tegen het politiegeweld geprotesteerd.

De manifestatie verliep zonder incidenten. Van de honderd betogers waren goed de helft Vlamingen, met politici van N-VA en de Vlaamse Volksbeweging, en leden van het Taal Aktie Komitee, die van de gelegenheid gebruikmaakten om hun Vlaamse onafhankelijkheidsstrijd kracht bij te zetten. Ook Catalanen sloten zich aan bij het protest. Š IVAN PUT

9

De week

Terugblik op het nieuws

Skeletten bloot

Brussels grondgebied

De grondwerken aan het Sint-Gillisvoorplein worden stopgezet omdat er beenderen van menselijke afkomst zijn gevonden. Ze komen vermoedelijk van het kerkhof dat tot halfweg de 19e eeuw bij de Sint-Gilliskerk lag.

Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) krijgt de factuur voorgeschoteld omdat gele, Vlaamse gewestmarkeerplaten die op het grondgebied van Anderlecht staan, worden weggehaald. Het is al de derde keer dat Vlaanderen borden zet op de gewestweg Lenniksebaan op de berm die als Brussels Gewest staat ingekleurd.

651.589 De gemiddelde prijs van een gewoon woonhuis in Elsene bedraagt voor het eerste semester van 2017 651.589 euro, volgens de cijfers van FOD Economie.

Elsene is zo de duurste van alle Belgische gemeenten. Het gemiddelde voor Brussel is 404.385 euro, voor Vlaanderen 233.382 euro.

GENEREUZE INDUSTRIEBOUW ZET BRUSSELSE ARCHITECTUUR OP DE KAART

BRUZZ | DE WEEK

Nouvelle vague langs kanaal De internationale prijs voor twee originele bouwprojecten langs het kanaal is een hart onder de riem voor de nouvelle vague in de Brusselse architectuur. Als de projecten slagen, kunnen ze leiden tot een cultuuromslag. — LAURENT VERMEERSCH

T

erwijl in Brussel steeds meer mensen, ook gezagsdragers, struikelen over de plannen voor de herontwikkeling van het voormalige Rijksadministratief Centrum, zette een internationale architectuurwedstrijd twee totaal andere Brusselse bouwprojecten in de schijnwerpers.

Die zijn een stuk kleiner en hebben in de eerste plaats een utilitaire functie, maar ze zijn innovatief en beloven allebei iets bij te dragen aan de stad.

Neem het project van Net Brussel om een nieuwe garage voor vuilniswagens te bouwen langs het kanaal in Heembeek. Dat plan, ontworpen door TETRA architecten, belooft de monotone blinde muren langs de Vilvoordsesteenweg te doorbreken. “In de plaats van een gesloten doos op te trekken in het midden van het perceel, gaan we de randen bebouwen,” zegt Annekatrien Verdickt van TETRA. “In de centrale open ruimte komt er een bos. Het terrein zal zo 20 procent groen zijn. De werknemers zullen er hun boterhammen kunnen eten, maar het zal ook toegankelijk zijn

10

voor mensen uit de buurt.” De ruimte voor het groen werd gewonnen door de vuilniswagens te laten parkeren op het dak van het gebouw.

Daarnaast is er ook het eerder al voorgestelde plan van Inter-Beton om de betoncentrale aan het Vergotedok beter te integreren in de snel groeiende wijk. BC Architects ontwierp een luifel van staal en glas om de overlast door stof en lawaai te beperken. “Dat moet een soort glazen bokaal worden die we over de site leggen,” zegt Ken De Cooman van BC. In de structuur komt bovendien plaats voor de kantoren van Inter-Beton - “met uitzicht op de betonmolens” - én een polyvalente ruimte die een publieke functie

kan krijgen. “Zo buigen we het nadeel voor de buurt om in een voordeel.”

Vorige week kregen beide projecten samen de hoofdprijs op de LafargeHolcimAwards, een driejaarlijkse prijs voor duurzame bouwprojecten, dit keer uitgereikt in Marseille. De prijzen worden gesponsord door een grote bouwfirma, maar de jury bestaat uit onafhankelijke academici. Die vonden de gelijkenissen tussen beide projecten zo sterk dat ze twee winnaars kozen.

De parallellen zijn geen toeval. Beide ontwerpen kwamen tot stand via een wedstrijd begeleid door bouwmeester Kristiaan Borret en passen in het stedenbouwkundig Kanaalplan van het Brussels

Gewest. Dat pleit voor meer woningen om de bevolkingsgroei op te vangen, maar wil tegelijk de industriële roeping van de kanaalzone bestendigen. De achterliggende idee is dat activiteiten zoals beton maken of afval ophalen - en de bijhorende jobs - zeker hun plaats hebben in de stad. Het komt erop aan die activiteiten beter zichtbaar te maken, de overlast te beperken en waar het kan iets bij te dragen aan de stad.

De nieuwe aanpak met open wedstrijden, breedkijkende opdrachtgevers, zowel publiek als privé, en de gestelde uitdagingen stimuleren ontwerpers om met vernieuwende oplossingen te komen, ver weg van de copy-pas-

Politici bestolen

Conservatorium

Gelijk geld

Nu pas blijkt dat in februari en april een dief meerdere keren inbrak in de Botanic Building, waar politici Bianca Debaets (CD&V), Cécile Jodogne (Défi) en Didier Gosuin (Défi) kantoor houden. Onder meer twaalf computers, een laptop, en twee auto’s verdwenen. De dader is veroordeeld tot 58 maanden.

Kathleen Coessens is sinds 1 oktober de nieuwe directeur van het Koninklijk Conservatorium Brussel. Coessens is filosoof en was opleidingshoofd Muziek. In die functie volgt Peter Swinnen haar op.

Vanaf 2018 krijgen mannen en vrouwen die de Brussels Marathon lopen hetzelfde prijzengeld.

Nu krijgt de winnaar bij de mannen 1.000 euro, die bij de vrouwen, 300. Bianca Debaets, Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen, stelde het verschil in prijzengeld aan de kaak.

Je hebt er veel die zeggen: ik ga met plezier vier maanden naar Afghanistan, als ik maar niet naar Brussel moet getuigt hoe zwaar het Brusselse regime weegt op het gezinsleven, in ‘De Standaard’

Simulatiebeelden van een vrachtwagencentrale voor Net Brussel langs de Vilvoordsesteenweg. Centraal komt een publiek toegankelijke tuin.

Cartoon Wauter Mannaert

BRUZZ | DE WEEK

EEN ANONIEME MILITAIR

© TETRA ARCHITECTEN

te-architectuur en het blind volbouwen met vierkante meters.

“Brussel wordt een voorloper” en “Brussel is de place to be voor architecten,” klonk het enthousiast bij de laureaten. Ook de jury had een pluim voor de visie van de bouwmeester en het Kanaalplan. De gelauwerde projecten zijn nog niet gerealiseerd, maar als ze slagen in hun opzet en vervolgens meer mensen kunnen overtuigen van de nieuwe aanpak, kunnen ze Brussel op weg zetten naar een belangrijke cultuuromslag op het vlak van stedenbouw en architectuur. Dan blijken de RAC-plannen misschien een laatste stuiptrekking van de oude, ontransparante projectontwikkeling.

11

Onderwijs

Gerhard Jäger: “Ik begon na de geboorte van mijn zoon in 1994 een boekenverzameling aan te leggen. Die collectie is de basis voor de 12.000 boeken die de bibliotheek van Art Basics for Children nu telt.”

‘Leraren moeten boeien’

“De kwaliteit van leerboeken is om te huilen in ons land. En misschien moeten we onze leerkrachten in spe gewoon allemaal een filosofisch jaar laten doen.” De Oostenrijkse Gerhard Jäger is een bedaard man, maar als het over onderwijs gaat, schieten zijn ogen vuur. Deze week krijgt de bezieler van Art Basics for Children (ABC) een prestigieuze prijs voor zijn invloed op dat onderwijs. — KRIS HENDRICKX, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

T

eaching is the art of assisting discovery’, lezen we op een van de deuren van het ABC-huis in Schaarbeek, een wonderlijke plek die het midden houdt tussen een bibliotheek, een speelhuis en een kunstenaarsatelier.

“Dat citaat vat het wel wat samen,” zegt de 61-jarige Jäger, in een Nederlands gekruid met veel Duits.

“We proberen kinderen en studenten in contact te brengen met onderwerpen die hén boeien, die zij willen onderzoeken.”

Het is die aanpak die Jäger op 4 oktober de Prijs Filson Steers Mariman van de Koning Boudewijnstichting oplevert. Hoog tijd voor een gesprek met de man die cultureel-educatief Vlaanderen op zijn kop zette.

Hoe bent u zelf ooit in Brussel verzeild geraakt?

GERHARD JÄGER: De liefde. Ik speelde theater in Wenen. Toen we zelf een festival organiseerden, hadden we ook Rosas over de vloer, met Anne Teresa De Keersmaeker.

12

Gaandeweg ontstond een intense vriendschap. In 1994 werd Anton dan geboren. Ik had niet echt een andere keuze dan naar Brussel te komen. Anne Teresa werkte veel en ik wou geen vader zijn van een kind in een ander land. Ik heb in die periode ervaren wat het is om de typische mama-rol te hebben. Een moeilijke dag doorbrengen met een baby. ’s Avonds met een huishouden in chaos zitten. Je afvragen wat je nu eigenlijk gedaan hebt, terwijl je niet eens de tijd had om de krant te lezen.

U krijgt nu een prijs voor alles wat u met Art Basics for Children hebt verwezenlijkt. Klopt het dat ABC eigenlijk ontstaan is door dat vaderschap?

JÄGER: Ja. Ik was zelf ook een kind van gescheiden ouders. Mijn fantasie kon ik vooral kwijt in mijn boeken. Ik heb mezelf op die manier kunst eigen gemaakt, heel autodidactisch.

Dat verleden kwam in Brussel terug toen ik vader werd. Ik begon voor de baby, voor mezelf en later voor mijn dochter Anna Franziska een

boekenverzameling aan te leggen.

Brussel had en heeft nog steeds veel tweedehandsboekenwinkels. Die boekencollectie is de basis voor de 12.000 boeken die de bibliotheek van ABC nu telt. Sommige van Antons eerste boeken worden hier nu nog intensief gebruikt.

Geeft u eens een paar voorbeelden.

JÄGER: Nina’s book of little things van Keith Haring, illustratieboeken van Francesco Corni en Miroslav Sasek of Le livre de Lulu van Dada Media.

Meestal gaat het om boeken die zowel inhoudelijk als vormelijk heel geslaagd zijn. Die werken hebben een filosofie die wij hier ook bij ABC hanteren: er is niet één interpretatie voor een verhaal.

In zijn motivatie voor uw prijs zegt de jury dat u met ABC baanbrekend en grensverleggend werk levert op het gebied van cultuureducatie. Legt u zelf eens uit waarin uw aanpak uitzonderlijk is?

JÄGER: Het basisidee was en is nog

steeds kansengelijkheid. Een deel

van de kinderen heeft het ‘geluk van de geboorte’. Ze groeien op met ouders met culturele bagage, boeken, kranten en tentoonstellingen. Ik vind dat je de kinderen die niet dat geluk hadden moet bereiken met kunst. En dan kom je al snel bij de school uit.

Daarom werken we vaak met mobiele studio’s, die we meenemen naar scholen. Daarom organiseren we hier volledige weken voor schoolklassen. En daarom betrekken we de lerarenopleiding ook zo sterk bij ABC.

Kansengelijkheid is net iets waar België – zowel Vlaanderen als Wallonië - erg slecht in is. Dat blijkt toch keer op keer in de vergelijkende PISA-onderwijsstudies.

JÄGER: Mja. Je moet opletten met dat soort studies, sommige landen trainen hun leerlingen echt om goed te scoren op PISA. Wat ik echt dramatisch vind, is dit: de overheid heeft voor de hervorming van het secundair onderwijs ook 17.000 jongeren naar hun mening gevraagd. De uitkomst: ze willen meer kunst, ze willen leren koken, ze willen meer over de liefde leren, over geld ook wel. Als je dan ziet hoe weinig daar in de uiteindelijke hervorming van overblijft… Je hebt al decennia een spanning in het onderwijs tussen een trend die de persoonlijkheid van leerlingen wil versterken en een die wil dat we dingen die economisch nuttig zijn aanleren. Dat laatste aspect weegt in Vlaanderen zwaar door.

Vlaanderen legt te veel de nadruk op STEM, de vakken met nadruk op technologie, wetenschap en wiskunde?

JÄGER: Het basisidee is waardevol, maar de overheid heeft een enorme kans laten liggen om kunst te integreren in die vakken zonder daarom extra uren te creëren. Je zou zo een Arts Integrated Curriculum kunnen creëren. Nu is muzische vorming het vak dat helemaal achteraan bengelt qua belang, terwijl je het echt in elk vak kan binnenbrengen. Bij ABC zetten we daar STEAM tegenover, met de A van ART. Daarin slaan we de brug tussen wetenschappelijke onderwerpen en kunst.

U probeert die kunstinsteek in het onderwijs binnen te brengen via de lerarenopleiding, met dertig tot

ABC-FAMILIEWEEKEND

JÄGER: Er is nog veel werk aan de

winkel op het vlak van de material culture of schooling, de fysieke leerinrichting en -instrumenten. Dat gaat van creatieve speel- en leeromgevingen, over kleurencombinaties in ruimtes tot de kwaliteit van speelgoed en schoolboeken.

Wat is het probleem met die schoolboeken?

JÄGER: De kwaliteit is vaak verschrikkelijk. Inhoudelijk is het vaak niet meer dan een volgestouwde container met kennis. Je verliest gewoon alle motivatie om je in het onderwerp te verdiepen. De lay-out is vaak om te huilen. En ze zijn duur. Richt een grafische school op waar mensen leren om een schoolboek vorm te geven. En schrijf elk jaar prijzen uit voor de beste schoolboeken, zowel vormelijk al inhoudelijk.

Maar nog iets over die lerarenopleiding. Minstens even belangrijk is

GERHARD JÄGER ARTISTIEK COÖRDINATOR ART BASICS FOR CHILDREN

dat leerkrachten een interessante persoonlijkheid hebben. Die ontwikkel je niet doordat je hem een brochuurtje geeft, dat hij dan voorleest. Ook niet met een heel arsenaal aan didactische trucs voor klasmanagement. Maar je kan leraren bijvoorbeeld een filosofisch jaar laten doen.

In Duitsland is dat veel gebruikelijker.

Een jaar reizen, werken, vrijwilligerswerk of gewoon lummelen voor je aan studies begint.

JÄGER: Ja, denk gewoon terug aan die een of twee leerkrachten die je bijgebleven zijn. Dat zijn personen die je als mens iets hebben bijgebracht. Die de lesinhoud gewoon

durfden opzij te schuiven om op de actualiteit in te gaan, los van hun vak. Leerkrachten in spe moeten uitdagingen aangaan, met boeiende mensen en leefwerelden geconfronteerd worden, excursies maken. Op die manier kunnen ze als mens groeien en sterker voor de klas staan.

Finland is een boeiend voorbeeld.

Wie in de leerkrachtenopleiding wil, moet daar aan verschillende criteria voldoen: heel goede punten halen en een solide motivatie voorleggen voor het beroep. Een op de tien mag dan leraar studeren. Na een heel goede opleiding krijgen ze vervolgens heel veel vertrouwen van de overheid.

Daaraan hapert het hier nu vaak.

21.09.17 > 10.09.18 www.atomium.be/magritte

Leraars worden bedolven onder administratie en controle.

U woont en werkt in Brussel. Hoe bevalt dat?

JÄGER: In het begin had ik het aartsmoeilijk. Ik waande me hier in het Oostblok als ik de straten bekeek.

Gaandeweg begon ik te snappen hoe de dingen hier werken, apprecieerde ik de zelfironie hier ook. En de vermenging van meer dan honderd nationaliteiten is echt inspirerend.

ABC kon enkel in Brussel kunnen ontstaan. Nu wil ik hier niet meer weg. Ik mis alleen de goeie cafés uit Wenen.

Wat hebben die cafés dat er hier niet is?

JÄGER: In Wenen had ik een café om met een lief naartoe te gaan, één om met een zakenrelatie af te spreken, een om de krant te lezen, … Vooral het soort cafés waar je gewoon overdag tijd kan doorbrengen, mis ik.

Het oude Greenwich was een uitzondering. Lange tijd was dat mijn kantoor.

IMAGE MAGRIT TE © C.H./ADAGP, PARIS 2017 – W W W.WPG.BE

veertig groepen van leraren in spe die hier jaarlijks langskomen. Hoe zou u de lerarenopleiding nog veranderen als u dat kon?

“Nu is muzische vorming het vak dat helemaal achteraan bengelt qua belang, terwijl je het echt in elk vak kan binnenbrengen”

Gaucheretplein 13, 1030 Brussel zaterdag 7 en zondag 8 oktober doorlopend van 10u tot 17u

Spreektijd

Marc Didden flaneert

Radio Didden: Marc wandelt met Klara door de stad

14

‘Ik heb overwogen hier weg te gaan’ BRUZZ | DE VERHALEN

Als ik de antieke liftkooi netjes achter me heb gesloten, en op de drempel sta van zijn fijne optrekje in de Dansaertstraat, realiseer ik me dat ik vergeten ben om te vragen hoe Marc Didden over de situatie bij het geplaagde RSC Anderlecht denkt.

Maar voor de rest zijn we weer bijgepraat, over de dingen waar hij mee bezig is, en het Brussel dat hij soms een beetje beu is.

— MICHAËL BELLON, FOTO’S IVAN PUT

E

tegelijk. Flaneren noemen de Fransen dat, al zou het van mijn dokter ook stevig doorstappen mogen zijn.”

De buurtbewoners zullen u wandelende zelf dus minstens kennen van ziens. Hebt u vaste trajecten?

MARC DIDDEN: Ofwel ga ik rechts richting kanaal, omdat ik hou van de vals romantische gedachte dat er af en toe een scheepje dicht bij mijn huis komt voorbijgevaren. Dan wandel ik ook weleens een eindje Molenbeek in - al lang voor er daar terrortours werden georganiseerd. Sla ik linksaf, dan drink ik aan de Beurs een koffie of loop ik ook weleens door tot aan de Marollen.

Het zal wel een vorm van oude zakkigheid zijn, maar ik ben toch een beetje gehecht aan de zaken die mijn historiek mee bepalen. Zo woonde mijn peter in Molenbeek, ben ik in de Marollen naar school geweest (Sint-Jan Berchmans, red.), heb ik gefilmd aan de Beurs, en gewerkt in de Beursschouwburg. Remco Campert zegt dat je tegen het einde van je leven

▲

en aanleiding voor een gesprek met de geopinieerde regisseur en auteur hoefde er niet te zijn, maar was er toch. De onvermoede curator in Didden broedt voluit op een Hugo Claus-tentoonstelling in Bozar, en het is niet ondenkbaar dat u hem binnenkort ziet figureren in een televisieserie of twee. Zijn Brusselboek Een gehucht in een moeras is toe aan een vierde, dit keer licht herwerkte druk, en is momenteel ook in een hoorbare versie te genieten als podcast op de website van Klara.

Het boek zelf is nu voorzien van een kaft met een foto van Johan Jacobs, waarop Didden gezwind flanerend het hele gewest trotseert.

Wie het nog niet gelezen heeft, krijgt dus alsnog de kans om alle Brusselse gemeenten en deelgemeenten te bekijken door de typerende bril van een bewust autoloze auteur. “Zo ontdek ik ook andere steden: ik maak er een punt van verloren te lopen en dat loont altijd. Meestal loop je dan wel voorbij een fijn barretje, een antiquariaat, een mooie vrouw, of alle drie

15

Marc Didden flaneert

▲

alleen nog rond je blok loopt. Tien jaar geleden vond ik dat wat extreem gesteld, maar nu begin ik aan te voelen dat het klopt. Al doe ik wat pa vroeger deed. Ergens naartoe rijden met bus of tram en afstappen waar je een bijzonder gebouw of een mooi park ziet. Zo neem ik soms de bus tot Flagey om voorbij de Abdij naar het Ter Kamerenbos te lopen. Of de metro tot Montgomery om dan de tram naar Tervuren te nemen.

BRUZZ | DE VERHALEN

Het ligt evenwel niet in uw aard om daarbij voortdurend hoera te blijven roepen.

16

DIDDEN: Er zijn momenten dat ik Brussel verschrikkelijk beu ben. Onder meer wanneer ik te hard nadenk over de plaatselijke politiek.

Het is zelfs niet meer hip om erover te zeveren omdat iedereen het doet, maar het is echt wel heel erg.

Ik volg de gang van zaken in de wereld toch een beetje. Ik lees ook een paar kranten. Ik denk niet dat er een stad is die slechter bestuurd wordt dan Brussel. Gisterenavond kondigde de burgemeester van Amsterdam (Eberhard van der Laan, red.) zijn afscheid aan omdat hij te ziek is, en ik zag de waardigheid waarmee hij dat deed, en hoe geliefd die man was. Ik heb dat ook in Parijs gezien na de aanslagen bij Charlie Hebdo, toen het volk achter Anne Hidalgo ging staan. Als je dat vergelijkt met de onmacht waarmee de Brusselse politici omgaan met de impact van de aanslagen. Om nog te zwijgen over de communicatie rond Samusocial, die mij voor het eerst in jaren heeft doen overwegen om hier misschien weg te gaan. Al weet ik niet waarheen.

Na de aanslagen had Mayeur er voor mij al een eerste keer gelegen. Als je dat niet kan, op zo’n moment het woord nemen en iets zinnigs zeggen in plaats van weer een pensenkermis te organiseren met Lange Jojo… En ik vrees dat we met Philippe Close nog verder dat pad op zullen gaan. In die feestburgemeester heb ik nog minder vertrouwen dan in Mayeur. De pretfunctie van de stad zal nog toenemen. Voor mijn deur stopt nu in het weekend een oranje busje dat mensen van de ene shoppingstraat naar de andere moet brengen. Om je gewoon te verplaatsen mag je dat niet nemen. In De Warande, waar de stadsmens rust zou moeten vinden, is altijd wel één of andere schreeuwerig evenement bezig.

Ik denk niet dat ik het nog zal meemaken dat alles weer goed komt. Ik begin mijn eigen tijd wat te tellen. Als je 68 bent, en niet in totaal blakende gezondheid verkeert, ga je er niet van uit dat je nog vijftig jaar te leven hebt.

Dus vroeg ik me af of ik al die ellende nog moet blijven meemaken en die gezichten nog moet blijven aanzien. Maar zijn weinig alternatieven. Als je me morgen een half miljoen geeft, dan kan ik misschien een

“Ik vind het dapper hoe de Brusselse bevolking rond de zinkgaten blijft rijden” MARC DIDDEN REGISSEUR/PUBLICIST

appartement met zicht op de vijvers van Elsene kopen om van de politiek van 1000 Brussel af te zijn. Anderzijds is je eigen leven belangrijker dan wie er burgemeester is in je stad. Vrienden in Antwerpen liggen er ook niet voortdurend wakker van dat ze niet van hun burgemeester houden, en ook ik vind onze vijf, zes recentste burgemeesters te onbelangrijk om te bepalen of ik al dan niet gelukkig ben.

BOEK

Het is wachten op een echte burgervader die enigszins onafhankelijk en met bijdetijdse ideeën de burgers op sleeptouw neemt?

DIDDEN: Dat heeft natuurlijk te maken het politieke systeem dat een slaafs geloof in de bevelen van het partijhoofdkwartier predikt. De ene politicus mag een goed idee van een andere hier niet steunen als die ander een Vlaming of een FDF’er is of als het niet mag van de voorzitter. Maar dat leidt ons hier te ver.

Ik vind dat wij burgers te goed zijn voor onze Brusselse politici. Ik vind dat de bevolking op een hoog niveau staat. Hoe zij dapper rond de zinkgaten blijft rijden, is bewonderenswaardig.

Ze hebben blijkbaar ook interesse getoond in Een gehucht in een moeras.

DIDDEN: Het gekke is natuurlijk dat dat vooral in Brussel goed gelezen is, terwijl ik het vooral heb geschreven voor mensen die niet van Brussel zijn. Het is duidelijk dat Vlaanderen zich niet voor Brussel interesseert. Ik heb er ook nauwelijks nationale media mee gehaald.

Maar ik kan het niet meer opbrengen om de stad tegenover buitenstaanders te verdedigen, want dat is een verloren zaak. Politici hebben me weleens gevraagd om een toer door Vlaanderen te doen om Brussel te promoten, maar dan neig je naar toeristische praatjes, terwijl ik liever een kritische burger blijf.

Het boek is ook geen reisgids waar kant-en-klare wandelingen met restauranttips in staan. Eigenlijk is het een boek over mijn vader en mijn moeder. Over de liefde voor Brussel van twee Limburgers die zich niet isoleerden in een getto, maar zich smeten, en al eens om ‘un pain’ vroegen als de bakker niet verstond dat ze ‘een brood’ wilden.

Ik heb het boek ook een beetje herschreven, omdat ik vond dat ik bij de herdruk niet kon doen alsof er ondertussen niets gebeurd was in Brussel. Daarom is er nu een extra hoofdstuk naar aanleiding van de aanslagen. Die hebben mij toch meer geraakt dan ik dacht. Ik wist dat die dingen gebeurden in steden. Er waren geen mensen bij betrokken die ik kende, maar ik kende wel de plekken. Maalbeek is mijn oude buurt. In Zaventem kwam ik vaak toen ik journalist was. In Schaarbeek heb ik heel mijn leven lesgegeven.

Misschien gaan de pendelaar en de rest van Vlaanderen wel overstag voor de driedelige podcast op basis van het boek. Zes uur radio die duidelijk met veel energie en toewijding tot stand zijn gekomen.

DIDDEN: Met die radioreeks ben ik blij, omdat ze zal blijven bestaan en het verhaal in mijn plaats zal kunnen blijven herhalen.

Je zou zo’n reeks over de stad gemakkelijk kunnen faken door in een lege studio te gaan

zitten praten en daar wat tramgeluiden en een accordeonmuziekje onder te zetten. Maar ik heb met Rolly Smeets en Annick Lesage van Klara toch flink wat door de stad gestapt. Zo heb ik onder meer het oude Ukkel herontdekt, dat Vlamingen alleen kennen van het weerbericht, en dat de naam heeft een chique, elitaire Franstalige gemeente te zijn. Het stuk Alsembergsesteenweg dat aan Vorst grenst en tot Kalevoet gaat, en de buurt die Le Chat heet, waar de Marolliens zijn ondergebracht toen het Poelaertplein werd aangelegd, zijn boeiende plekken.

Wat ik niet gedaan heb, is de muziek voor de podcast kiezen. En ik moet zeggen dat ik aangenaam verrast ben. Ik leer veel nieuwe dingen kennen op de playlist.

Ondertussen hebt u zich ook nog op andere kunstdisciplines gestort.

DIDDEN: Op een dag kreeg ik een mooi telefoontje uit Antwerpen of ik een toneelstuk voor Guy Cassiers en het Toneelhuis wilde bewerken dat in maart in première zal gaan.

Vergeef ons, gebaseerd op een Amerikaanse roman van A.M. Homes. Het is niet mijn toneelstuk, maar men heeft me wel gevraagd

“In die feestburgemeester Close heb ik nog minder vertrouwen dan in Mayeur” MARC DIDDEN REGISSEUR/PUBLICIST

Marc Didden - in 1949 geboren in Hamont, verhuist twee jaar later naar Brussel - studeert af aan het RITCS met een proefschrift over het theaterwerk van Hugo Claus - begint in de jaren zeventig als rockjournalist bij Humo - debuteert in 1983 als filmregisseur met Brussels by night. films als Istanbul en Sailors don’t Cry volgen - schrijft voor tv de series De Kavijaks, Koning van de Wereld en De smaak van De Keyser - geeft les aan Sint-Lucas en het RITS

om het wat te hertalen en wat aan de dialogen te werken. Zwaar maar leuk werk. Ik heb er mijn vakantie bij ingeschoten, wat ik nu jammer vind.

Dan heb ik de vraag gekregen van Bozar om een tentoonstelling te maken over Hugo Claus.

Hoewel ik veel van Claus hou - van zijn werk én van de man - en hoewel ik die liefde al eens verklaard had in een boekje (Hugo Claus: Een Hommage, red.), was ik niet meteen zeker of ik dat wel zou doen. Omdat curator weer een nieuwe job is die ik niet ken, en omdat ik dacht dat ik met het boekje alles wel had gezegd dat ik wilde zeggen. Maar zoals je moeilijk ‘neen’ zegt tegen Cassiers, zeg je ook moeilijk ‘neen’ tegen Bozar, dat voor mijn ouders al een tempel zonder drempel was. Het zou fijn zijn als ze dat nog hadden kunnen meemaken.

Claus heeft er in 1949 trouwens zijn eerste tentoonstelling gehad. Hij heeft er ook Thyestes gecreëerd, en opgetreden tijdens de historische anticensuurmeeting in 1968. Al is dat niet het onderwerp van de tentoonstelling. Meer nog dan iets over Claus, wilde ik iets maken voor Claus maken. Een tentoonstelling die hij hopelijk ook mooi zou hebben gevonden. Ik heb alles opnieuw gelezen, zijn beeldend werk en catalogi opnieuw bekeken en toegang gekregen tot verschillende verzamelaars. Met de deskundige steun van de ploeg van Bozar krijgt het stilaan vorm. Met foto’s, films, schilderijen en tekst.

BRUZZ | DE VERHALEN

Een gehucht in een moeras, Marc Didden over Brussel. Luster, 256 blz., 17,95 euro Podcast Het Brussel van Marc Didden, www.klara.be/het-brussel-van-marc-didden

Naar het schijnt maken sommige jongelui nu fictie waar ze voor hun oude schoolmeester een rolletje in reserveren.

DIDDEN: Ik mag inderdaad in twee komende televisieseries een rolletje spelen. In Tabula Rasa (van Kaat Beels en Jonas Govaerts, red.), dat binnenkort op één wordt uitgezonden, ben ik in één scène de tegenspeler van Veerle Baetens. Wat mij erg zenuwachtig maakte. Ik dacht dat Veerle Baetens wel een eerder lastige dame zou zijn, en ik kan bovendien geen teksten uit het hoofd leren. Mijn vrouw Denise heeft dus even Veerle Baetens moeten spelen om te repeteren en toen ik in Schaarbeek op de set aankwam, bleek ook de echte Veerle Baetens een ongelooflijk sympathieke vrouw te zijn.

En dan speel ik nog in De Dag van Julie Mahieu en Jonas Geirnaert, die ik niet persoonlijk kende, maar al lang enorm bewonder. Voor hem moest ik drie draaidagen lang een conciërge spelen in een gebouw in Brugge. De scène waarin ik heel hard de trap moest oplopen, hebben we een beetje gefaket, maar voor de rest was het een fijne ervaring met allemaal enthousiaste mensen die erg beleefd waren tegen een mens met grijze haren. En ik heb ook een sterk voorgevoel dat ze mij zullen wegsnijden in de montage.

17

Opinie

Forum & lezersbrieven

Architect Gideon Boie: “De fundamentele vraag is of een stad als Brussel het kan maken om een Biertempel in te richten in het hart van de stad.” © ROBBRECHT & DAEM

BRUZZ | DEBAT

Moet de Beurs een Biertempel worden?

Wafels, bier en architectuur Nu het ontwerp voor de Biertempel in openbaar onderzoek is, werd een petitie opgestart tegen het afleveren van een stedenbouwkundige vergunning. “Die Biertempel is het pijnlijke dieptepunt in het onvermogen om het hart van Brussel om te vormen tot een plaats die representatief is voor alle Brusselaars,” oordeelt Gideon Boie, docent en onderzoeker Faculteit Architectuur KU Leuven.

I

nteressant is dat de nieuwswebsite BRUZZ het bericht bracht dat niemand minder dan de architecten een communicatieoffensief opgezet hebben ter verdediging van de Biertempel. Het ontwerp van de Biertempel is opgemaakt door het vermaarde bureau Robbrecht & Daem.”

“De zelfverdediging van de architect is begrijpelijk, maar tegelijk bizar,” zegt Gideon Boie, docent en onderzoeker. “Waarom zou een architect met de internationale allure van Robbrecht & Daem de hand in het vuur steken

18

voor och arme een Biertempel. Hun werk staat bijzonder hoog aangeschreven met onder meer Museum Boymans Van Beuningen, het Concertgebouw in Brugge en Whitechapel Gallery in Londen Ik zie de banaliteit van een Biertempel eerder als een smet op hun fantastisch oeuvre vol zinnenprikkelende cultuurtempels en artistieke wonderen. Het is een typische verwarring bij architecten om zich te vereenzelvigen met het programma. Tussen de lijnen van de goedbedoelde tekst en uitleg is de boodschap vooral: ‘Raak niet aan mijn opdracht.’”

“De architecten hebben blijkbaar ook niet begrepen dat de discussie voorbijgaat aan esthetica (neonlicht, gouden wafels op het dak, whatever) en gebruiksgemak (een open gevel, doorgang van Cirio naar Falstaff, etc.). De fundamentele vraag is of een stad als Brussel het kan maken om een Biertempel in te richten in het hart van de stad.”

“De contestatie rond de Biertempel komt echt niet uit de lucht vallen. Het historisch besef rond ‘Hotel Central’ – aan de overkant van de straat – is blijkbaar vaag geworden. En de

burgerbeweging Pic-Nic The Streets heeft sinds 2012 actie gevoerd op het Beursplein. Na eerst ongemakkelijk te reageren op de ludieke picknicks, hebben de stedelijke en gewestelijke overheid in Brussel de voetgangerszone aangegrepen als kans om de binnenstad om te vormen tot een consumptiezone.

De Biertempel paste in het totaalplaatje. In datzelfde jaar 2012, verbrak de stad Brussel de erfpachtovereenkomst met Euronext – het was eigenlijk een afkoop. Een jaar later besliste het schepencollege positief over de inrichting van een nieuwe Biertempel. Het initiatief werd in handen gelegd van een publiek-private samenwerking tussen de stad en de Federatie van Belgische Bierbrouwers.

Indertijd was Sven Gatz directeur van de bierfederatie, vandaag is hij Vlaams minister van onder andere Brusselse aangelegenheden. Het Brussels Gewest zou bijdragen via de federale middelen voor de hoofdstad (Beliris) en met het oog op het internationaal imago van Brussel.”

“De Biertempel is het pijnlijke dieptepunt in het onvermogen om het hart van Brussel om te vormen tot een plaats die representatief is voor alle Brusselaars. Het is één ding om de auto’s uit het stadscentrum te weren, het blijkt nog iets anders om de leegte op te vullen. De politieke verbeelding reikt niet verder dan festivalletjes en toeristische attracties.”

“Bezwarend is dat de Biertempel wordt georganiseerd op een plaats die zo beladen is van politieke en emotionele betekenis - al zeker na de bomaanslagen.

Zijn er niet 1001 andere en betere plaatsen te bedenken voor een Biertempel in Brussel? En omgekeerd: zijn er niet 1001 rijkere imago’s te bedenken waarmee de Brusselaar zich kan identificeren? En dan wel liefst een imago dat past bij alle Brusselaars. De functie van de beurs was uiterst profaan, maar krijgt vandaag niettemin de status van tempel toegedicht. Mijn voorstel is het volgende: laat de Tempel leeg. Brussel moet het

een man op het veld’

Nederlandstalig Jezuïetenonderwijs in hartje Brussel

quasi sacrale karakter van de Beurs maar eens serieus nemen.

De geldwoekeraars hebben de beurs verlaten, laat ze niet overnemen door drinkebroers.

Het zou goed zijn als Sven Gatz ook eens zijn andere bevoegdheid als minister van Cultuur aan-

“Mijn voorstel is het volgende: laat de Tempel leeg” GIDEON BOIE DOCENT EN ONDERZOEKER FACULTEIT ARCHITECTUUR KU LEUVEN

I

SINT-JANS-MOLENBEEK – Voetballers die ook supporter zijn van hun club worden schaarser, maar Nicolas Maeyens (24) is er nog zo een. Hij maakte zijn debuut bij FC Brussels en keert nu terug naar RWDM. Een keuze van het hart, maar ook met titelambities.

Sint-Jan Berchmanscollege

OPENDEURDAG

k vind dat je als jonge gast voorging met ups en downs. “Ik herinner al moet spelen, niet op de bank me mijn eerste wedstrijd nog goed: Zaterdag 14 oktober 2017 •thuis 13.30 uur - 18.00 zitten. Daarom heb ik Andertegen Doornik.

Weuur wonnen lecht opWil mijn veertiende verlamette1-0 dankzij een goal van Luu weten wat ons college bieden heeft jongens meisjestula. vanaf jaar? ten,” verteltaan Maeyens.

“Iken kwam Een12fantastische herinnering. debuut maken in het Edmond bij FC Brussels terecht, speelde Breng dan een bezoek Je aan ons college er op mijnen zestiende al bij de remaak o.a. rond 15.00Machtensstadion uur het optredenis toch wel wat.” serven en maakte als zeventien“Ik was van ons jeugdkoor mee.maar gedurende sommige jarige mijn debuut in tweede klasse. periodes een titularis. Bij het begin Alle inlichtingen betreffende inschrijvingen Mijn keuze was dus de juiste.” van mijn derde seizoen kreeg ik van kunnen op deze opendeurdag verkregen worden.

Het is in Zie eenhiervoor ploeg met onder anMichel De Wolf minder speelgeook onze website www.sint-jan-brussel.be deren Le Postollec, Lutula en Veselegenheid en ben ik over mijn toeSint-Jan-Berchmanscollege, komst beginnen na te denken. Ik linovic dat de jonge Maeyens zijn Ursulinenstraat 4, 1000 Brussel besliste opnieuw te studeren en in eerste stappen bij de grote jongens tel 02/5120370 fax 02/5126475 zette. Twee seizoenen lang maakte een lagere divisie te spelen, bij Woluwe-Zaventem. Dat ik in de vestihij deel uit van de eerste ploeg. Dat ADVERTENTIE

spreekt. Tempels (evengoed als vroegchristelijk Basilica) zijn vanouds lege constructies geweest die openstaan voor iedereen. Een lege tempel - voor mijn part ontworpen door Robbrecht & Daem - zal functioneren als waardig imago van Brussel.”

air nie ine den Ik h gra (lac De ger twe we pro Zijn kla gin hij een we bet cen nog me

Vie

S OCIALE V ERHUURKANTOREN (SVK)

“Vo Pep con de er per me zoe pak heb ges erg Ik w spe nee dur we op op Ma kee ten als

V E R H U U R U W G O E D ZO R G E LO O S Het SVK garandeert : = een stipte huurbetaling = een degelijk verhuurbeheer = het ouderhoud van uw woning = hulp bij renovatie = fiscale voordelen

www.fedsvk.be - 02 412 72 44

19

Geschiedenis Gerecht en verzet

Vrouwe Justitia gewogen

de houding van justitie tijdens en net na WO II.

Wakkert u een vuurtje aan over collaborateurs die slachtoffer zijn geweest van burgerfrustraties na de oorlog?

JAN JULIA ZURNÉ: Ja. Ik weet niet of de

families van collaborateurs blij zullen zijn met mijn boek. Als dat verleden vandaag nog gebruikt wordt om de eigen politieke ideeën te onderstrepen, dan ligt dat gevoelig bij Vlamingen.

Dan is anders dan wanneer mensen dat verleden goed willen verbergen.

Het gaat wel om represailles tegen burgers, direct na de oorlog.

ZURNÉ: Meteen in september 1944

Het lokaal van collaboratiepartij Rex in de Lakensestraat wordt getroffen door een bomaanslag. © ARCHIEF GERECHTELIJKE POLITIE BRUSSEL

Historica Jan Julia Zurné dook in de archieven van het Brusselse parket en zocht uit hoe justitie meteen na WO II omging met (vermeende) collaborateurs die slachtoffer werden van strafbare praktijken gepleegd door verzetsmensen.

— JEAN-MARIE BINST

bleek het geweld het meest extreem.

Ik analyseerde hoe de rechterlijke macht daarmee is omgegaan, in de wetenschap dat recht moet geschieden, maar ook dat schoon schip mocht worden gemaakt met wat gebeurd was. Onmiddellijk na de bevrijding in Brussel worden enkele tientallen mensen vermoord. Er worden huizen van vermeende collaborateurs beklad, geplunderd, soms in brand gestoken.

Ook het kaalscheren van vrouwen, hoort daarbij. Het is een soort van directe afrekening met de collaboratie.

Welke psychologie gaat er schuil achter die directe reactie? En wat is er mis mee?

ZURNÉ: Het is niet de taak van de

G

evelbekladding, huisraaddiefstal, brandstichting en moord door burgerinitiatieven: (vermeende) collaborateurs ontsnapten er in de hoofdstad in de naweeën van de Tweede Wereldoorlog niet aan.

Vanuit het Justitiepaleis wordt met die strafbare feiten correct, maar tegelijk ‘omzichtig-belgicistisch’ omgesprongen. Hoe dat kon, onderzocht de Nederlandse historica Jan Julia Zurné - die in Etterbeek woont en werkt voor het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (CegeSoma). Ze groef daarvoor in de archieven van het Brusselse parket.

In haar boek Tussen twee vuren.

Gerecht en verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en haar aanvullend onderzoek Bevrijdingsmoorden en de Belgische Justitie: de Brusselse casus geeft ze een verhelderend inzicht in

20

“Justitie heeft de ‘politiek van het minste kwaad’ gevoerd” JAN JULIA ZURNÉ HISTORICA

historicus om daar een oordeel over te vellen. Wel is het zinnig om uit te leggen hoe de rechterlijke macht daarmee is omgegaan. Je ziet dat er na september-oktober 1944 ook in mei-juni 1945 een - minder heftige opleving is geweest, toen er gevangenen en gevluchte collaborateurs uit Duitsland terugkeerden naar Brussel.

De opleving van burgergeweld heeft alles te maken met de bevinding dat de bestraffing van collaboratie niet snel genoeg gaat en te weinig resultaten boekt. De wrevel op buurtniveau blijft leven: mensen wijzen aan wie opgepakt is geweest wegens collaboratie en weer vrij is. Nu worden huizen beklad om te tonen dat die ‘buren’ niet geduld worden in de Brusselse gemeenschap.

Hoe gaan de vermeende collaborateurs daar in de stad mee om?

ZURNÉ: Voor die mensen is het heftig.

Ze voelen zich uitgespuwd door de samenleving. Een normale reactie is een klacht indienen bij de politie. Als

je weet wie het gedaan heeft, weet je dat die kan bestraft worden, maar dat ligt moeilijk in deze context. Niet iedereen durft dat. Soms signaleert de politie het zelf en start het parket ambtshalve een onderzoek. Het gerecht doet dus wel iets, maar het blijft moeilijk om dit te vervolgen als ware het een ‘gewoon’ misdrijf. Je ziet dat de samenleving die slachtoffers van die bekladdingen of van fysiek geweld, als slechteriken beschouwt, terwijl ze in de eerste plaats slachtoffer zijn. Dat maakt het voor politie en gerecht moeilijker. De rechterlijke macht is onafhankelijk en neutraal, in wezen, maar uiteraard is zij nooit volledig neutraal, want ze kan de gevoelens in de samenleving niet negeren. Als ze dat zou doen, kunnen nieuwe maatschappelijke onlusten uitgelokt worden. Dat wil het gerechtsapparaat voorkomen.

Hoe trad de onderzoeksrechter op?

ZURNÉ: Het is niet dat die er niets aan

doet, omdat het over collaborateurs gaat. In het geval van executies door verzetsmensen en burgers in september 1944, doet het Brusselse parket een nauwgezet onderzoek, maar zodra er verdachten worden gevonden, blijkt het moeilijk om die te vervolgen en te bestraffen, omdat verzetsmensen als de helden worden beschouwd, en ook omdat de wetgeving ‘in de maak’ wordt afgewacht. Dat is een wet die een jaar na de bevrijding amnestie verleent aan verzetsdaden. Het soort geweld, gepleegd door mensen die erkend zijn als weerstander, valt dan daaronder, zonder vervolging. In afwachting klasseert justitie de zaak.

Hoeveel gevallen kwam u tegen in de archieven van justitie?

ZURNÉ: Ik heb in de gerechtelijke bron-

nen van het Brusselse parket (hele gerechtelijk arrondissement, toen nog Brussel-Halle-Vilvoorde, red.) ongeveer veertig zaken onderzocht.

Daarvan is de helft ernstig: van standrechtelijke executies tot aanhoudingen van collaborateurs die zich verzetten en worden doodgeschoten. De rest gaat over andere geweldvormen als brandstichting of aanhoudingen van mensen die niets hebben gedaan.

Uw doctoraat ging over de werking van het gerecht tijdens de bezetting. Heeft Brussel toen correct gehandeld?

ZURNÉ: In vergelijking met Nederland en Frankrijk heel zeker. Wel heeft het

BOEK Tussen twee vuren Gerecht en verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, 250 blz., 24,99 euro verschijnt op 10/10 bij Lannoo

gerecht in Brussel met vallen en opstaan moeten leren om te gaan met de bezetter. Justitie heeft ‘de politiek van het minste kwaad’ gevoerd en is niet op de glijdende schaal beland van steeds meer toegevingen te doen aan de Duitsers, zoals de buurlanden. Bij die houding waren veel dossiers gebaat. Ook waren er pragmatische overwegingen, want eind 1942 weet iedereen dat de Duitsers niet zullen winnen.

Er wordt al in termen van het post-oorlogstijdperk gedacht: dan zal de vooroorlogse positie weer ingenomen worden door justitie.

Ook belangrijk is het patriottisme in die kringen: de magistraten zijn doorgaans belgicisten uit de elite, opgevoed met het anti-Duitse gevoel van na WO I. Zij vinden geen aansluiting in het nationaalsocialisme. Vlaams-nationalisten raken zelfs amper in de magistratuur, al willen de Duitsers dat graag. De magistraten willen helemaal geen verzetsmensen uitleveren aan de bezetter,

ongeacht hun strafbare daden.

Gevolg: de magistraten van voor en na de oorlog blijven ongeveer dezelfde.

eens bewijsmateriaal verdwijnen of noteert men valse processen-verbaal.

Kan er überhaupt van een rechtvaardige justitie gesproken worden in oorlogsperiode?

ZURNÉ: Interessant is dat we nu zien

ZURNÉ: De magistraten zijn er niet op

uit om te collaboreren, maar ze willen wel ‘zo normaal mogelijk’ de procedure volgen, ook al gaat het om een ingewikkelde bezettingsperiode.

De Brusselse procureur des konings is principiëler, en stelt al snel dat justitie moet uitkijken voor het doorspelen van informatie aan de Duitsers. Hij vraagt aan de gerechtelijke politie om geen ‘instrument’ van de Duitsers te worden. In het geheim worden instructies gegeven aan de gerechtelijke politie: in die zin van ‘Als je stuit op verzetsdaden, doe alsof je het niet hebt gezien’. Bij de gerechtelijke politie of parketmagistraten die op de plaats van het misdrijf komen, laat men bijgevolg al

Wat brengt uw wetenschap bij tot de geschiedenis? hoe lokale machthebbers en ambtenaren wel wat speelruimte hebben in oorlogstijd. Ook al was het Duitse bezettingsregime autoritair en onderdrukkend, dit regime bleek grotendeels afhankelijk van het lokale bestuur van de Belgische justitie. De Duitsers hadden onvoldoende mensen om zelf de criminaliteit aan te pakken. Interessant aan de gerechtelijke sabotage is dat ze die speelruimte gebruikt hebben om verzetsmensen te beschermen tegen de Duitse repressie. Dat nuanceert het beeld van de ‘bezetting’. Het laat ook zien dat een magistraat of politieman soms zelf keuzes kan maken, afgaand op zijn visie op democratie en rechtvaardigheid, en dus los van de wet.

VERKEN DE STAD

Schrijf in voor een WOONTOUR en ontdek de wijken van BRUSSEL. WWW.WONENINBRUSSEL.BE

WAAR WIL JE WONEN? IN BRUSSEL. Op zoek naar een plek in Brussel om te huren of te kopen?

Alleen, met z’n tweeën of met je gezin en de hond?

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat uit 19 gemeenten en 118 wijken. Van rustige buitenwijken tot het levendige centrum. Ontdek je stad.

21

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Brussel voelt nog altijd als een bevrijding B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Chiqui Garcia, grafisch vormgever Iedereen noemt me Chiqui, maar ik heet eigenlijk Chiquinquira. Naar een bedevaartsoord in Colombia waar Maria zou zijn verschenen. Dat zegt wel iets over mijn opvoeding: zéér katholiek en conservatief.

Als kind heb ik altijd veel getekend en geschilderd, ik werd daarin ook aangemoedigd door mijn ouders, maar toen ik op mijn achttiende zei dat ik kunst wilde studeren, was het huis te klein. Ik heb als jong meisje heel hard moeten knokken om mijn eigen pad te volgen.

Op mijn twaalfde wist ik dat ik grafisch vormgever wilde worden, gek genoeg. Dankzij Paco, een schilder bij wie ik in de zomervakantie stages volgde, soms in mijn eentje. Op een dag – ik herinner het me alsof het gisteren was - stelde hij me voor om in zijn atelier koffie te drinken. Ik dacht: ‘Wauw, koffie drinken, dat is iets voor volwassenen, cool’, maar eigenlijk wilde hij me de verpakking van de koffie tonen, de rode kleur ervan, de typografie, het etiket. Hij maakte een complete dissectie van de verpakking, en vertelde me dat dat het werk was van een goed grafisch ontwerper. Op dat moment wist ik: als ik de dingen die we dagelijks gebruiken of lezen een bepaalde schoonheid kan meegeven, dan wordt het leven er voor iedereen een beetje beter op. Het inzicht dat ik toen kreeg, is nog altijd de essentie van wat ik vandaag doe.

Aan het einde van mijn studies leerde ik mijn ex-vriend kennen, een Nederlander die in Brussel woonde. Op een dag kwam hij me in Bilbao ophalen met zijn bestelwagen (lacht). Een ware catastrofe voor mijn ouders, hun dochter geschaakt door een Nederlander, ver uit hun gezichtsveld.

Mijn eerste job in Brussel was hotelkamers schoonmaken, maar via een vriendin kwam ik snel in contact met het bureau van vormgever Jean-Christophe Geluck, bij wie ik mocht beginnen als stagiaire, ondanks mijn gebrekkig Frans. Bij

Chiqui Garcia (42)

Geluck heb ik de stiel echt geleerd: projecten voorstellen en verdedigen bij de klant, contacten leggen, … Voor mijn professionele leven heb ik alles aan hem te danken, schrijf dat zeker op.

Mijn eerste impressies van Brussel? Ik was klaar voor zelfmoord (bulderlach). De saaiste plek ter wereld, grijs, zonder kleur, zonder smaak. Het hielp ook niet dat we in het begin in een doodse wijk woonden in Etterbeek. Nu, twintig jaar later, ben ik verliefd op deze plek. Ik vind de Brusselaar trouwens enorm dapper, om ondanks het kloteweer bijvoorbeeld het zoveelste jazzfestival te organiseren. De laatste jaren heb ik ook het Nederlandstalige theater ontdekt: dat is vernieuwend, straf, geëngageerd.

Telkens als ik de zaal uit kom, voel ik me veranderd.

De perfecte dag hier speelt zich voor mij af in de Marollen: snuisteren op de rommelmarkt, daarna ga ik in een van die bruine kroegen zitten en kijk en luister ik naar de mensen. En ongetwijfeld raak ik aan de praat. Ik ontmoet er vaak onvergetelijke personages, met veel humor en levenswijsheid.

Mensen die niet oordelen of veroordelen, die status of conventies aan hun laars lappen. Dat ervaar ik heel sterk hier, in die zin voelt Brussel nog altijd als een bevrijding.

Het voorbije anderhalf jaar heb ik me naast mijn job sterk geëngageerd voor MAPS, een multidisciplinair, internationaal collectief van documentaire-fotografen en creatievelingen die sociaal bewogen projecten realiseren. Om een betrokken kijk op de wereld te ontwikkelen, en mensen op een persoonlijke manier te sensibiliseren. Ik maak me veel zorgen over de wereld, meer dan ooit. We kunnen niet bij de pakken blijven zitten. Met MAPS willen we via kwalitatieve beeldtaal en een professionele omkadering onrecht onder de aandacht blijven brengen.

— PATRICK JORDENS

Geboren in Bilbao, kwam twintig jaar geleden in Brussel wonen. Ze werkt als grafisch vormgever voor haar eigen bureau, Beltza scs, en staat mee aan de wieg van het internationaal kunstenaarscollectief/ fotoagentschap MAPS, www.mapsimages.com

22

© SASKIA VANDERSTICHELE

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Gibberelline

24

"Je kan die peren schuddend in een vrachtwagen naar Novosibirsk sturen en ze komen er nog vrij heel aan"

Na de appelen volgen de peren. September en oktober zijn de perenmaanden, de appelen zijn dan op de boerderij al binnen. Dat is niet helemaal waar, net zoals ander fruit zijn er bij peren ook vroege en late rassen, maar in de keuken volgen wij graag de seizoenen, ik geef dat vuistregeltje er maar bij. Ik werd zopas nog eens uitgenodigd in Zeeland, waar ze behalve ajuinen ook aardappelen en vooral veel fruit kweken.

Appelen, zo leer ik daar, horen eigenlijk niet meer thuis in ons veranderend klimaat. Ook door de concurrentie met Polen, waar appelen veel makkelijker schijnen te groeien en waar ook de lonen lager zijn, verdwijnen de appelgaarden langzaam uit ons landschap. Peren daarentegen doen het hier wel goed. Ons land doet er flink aan mee, maar Zeeland dus ook.

We bezochten enkele fruitbedrijven, waarvan eentje zomaar even 350 hectare bomen heeft staan. Dat gaat dus over heel veel peren. In de fabriekshal waar ze verpakt worden, staan computergestuurde sorteerbanden waar de vruchten gescheiden worden door fotografische lezing in vorm, kleur, gewicht, afwijkingen en noem maar op. Wat voor peren kweekten ze? Alexander Lucas, zei de man mij.

Nooit van gehoord, zei ik. Neen, antwoordde hij, het is een peer die gekweekt wordt voor de Russische markt. Ik nam er één uit de grote kist die daar stond te wachten en beet erin. Ik raakte nauwelijks door het harde, korrelige vruchtvlees, de peer was smakeloos en wrang.

Wie wil nu zulke peren? De distributie uiteraard. Je kan er de straat mee plaveien, je kan ze schuddend in een vrachtwagen van hier naar Novosibirsk of Ochotsk sturen en ze komen er nog vrij heel aan. De mensen ginder weten niet beter en denken dus dat alle peren zo horen te zijn.

Maar Rusland weigert toch peren uit het Westen? Poetin verbiedt de import. Voor deze Zeeuwse ondernemer lijkt dat geen probleem.

De peren gaan er toch heen, maar dan via een omweg. Nu en dan neemt Poetin luidruchtig een vrachtwagen in beslag om duidelijk te maken dat het hem ernst is, maar hij kan natuurlijk zijn bevolking niet zonder peren zetten, dat zou slecht zijn voor zijn populariteit.

Dus gaan er peren naar Rusland. Tonnen tegelijk, zelfs. Lucas-peren, en uiteraard conference-peren, nog zo’n peer die uitsluitend gekweekt wordt voor de handel, niet voor de smaak. De peren worden allemaal te vroeg geplukt, omdat ze dan beter bewaren. Maar smaak ontwikkelen ze nooit meer.

Wie dacht dat de vers geplukte peren van dit jaar hier zomaar in de winkel liggen, heeft het ook mis. In een ander bedrijf, kleiner en meer gediversifieerd, toonde de enthousiaste boerin ons wat er gebeurde met de oogst: ze gaan onmiddellijk grote koelcellen in, waar de zuurstof binnen de kortste keren uit verdwijnt.

Pas volgend jaar zullen we de peren van dit jaar eten. Zij had conference-peren, maar ook de echte stoofpeer Gieser-Wildeman, een klein peertje waarover ik het ooit al had in verband met cûtes peûres. En tenslotte Doyenné du comice, die ze zelf ‘douanier’ (op zijn Frans uitgesproken) noemde. “De ‘Rolls-Royce onder de peren,’ zei ze. Toegegeven, een doyenné is al een marktpeer om even bij stil te staan, maar deze bleken ook weer veel te vroeg geplukt.

Hoe het was afgelopen met de vorstschade van april, wou een collega weten. Wel, al bij al bleek dat nog mee te vallen. De oplossing komt door hormonen te spuiten, dat blijkt een ingeburgerd redmiddel, vooral voor de conference. Men behandelt de beschadigde perenbloesems met gibberelline. Dat is een stof die men ontdekte in een schimmel, gibberella.

De planten aangetast door die schimmel bleken sneller te groeien dan ‘gezonde’ planten. De actieve stof werkt als een plantenhormoon en dus wordt gibberelline op perelaars gesproeid om meer fruit te krijgen, ook als - door vorst bijvoorbeeld - de plant niet bevrucht raakte.

Het werkt vooral bij conference-peren.

Wanneer u er koopt, moet u er eens op letten: met gibberelline behandelde peren hebben nauwelijks een klokhuis. ‘De opbrengst is dus groter,’ heet dat dan triomfantelijk.

Gelukkig bereiken ons nog rijpe lekkere peren. Kijk op de markt uit naar minder bekende rassen. De kans dat ze van een klein bedrijf komen, die met een korte keten tot op de markt raakt, is groter. Dat ze wat beschadigd zijn, is een positief teken. Dan zijn er ook nog eens rijpe peren bij. En dat moet nu gebeuren, in de komende weken. Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen — ILLUSTRATIE JURGEN WALSCHOT

1030 SCHAARBEEK

POLIT I EK

M I C H AËL BE L LO N

PO RT R E T T E N

HOTS POTS

BIG CITY

p27

p31

p32

p34

p35

WIN Elke dag WOE 11 OKTOBER

FM 98.8

een Marshall koptelefoon!

Stem op jouw Brusselse favorieten:

WWW.BRUSSELSE100.BE

New Track

21.10.2017-14:00 QUAI DE MARIEMONTKAAI 13 - 1080 MOLENBEEK - WWW.BRUSSELSCANALRUN.BE

Politieke analyse

1030 SCHAARBEEK

Gemeente Schaarbeek

Schaarbeek als het nieuwe Sint-Gillis?

Je hoort de vergelijking steeds vaker. Verrassend genoeg ook van burgemeester Bernard Clerfayt (Défi), die zijn thuishaven beschrijft als “een arme gemeente met veel problemen, maar met een prachtig patrimonium en een geweldige dynamiek”.

— SARA DE SLOOVER, FOTO IVAN PUT

lange tijd anders was. “Tot nu toe belandden mensen hier per ongeluk, omdat ze niet genoeg geld hebben om in Sint-Pieters-Woluwe of in Ukkel iets te kopen en ze zich hier een mooi huis kunnen veroorloven.

Maar nu valt de goede sfeer hen ook op.”

Rondom het geliefde Josaphatpark werden de nieuwe buurtcafés 1030 en Copain het afgelopen jaar al snel razend populair. In het voormalige tramdepot zit nu een biomarkt. Een fietshandel opende de deuren, net zoals een paar artisanale bakkers, en een gespecialiseerde bierbar. Om de

O

"Voor het eerst is er een instroom van middenklassengezinnen, en die mensen moeten we hier houden"

▲

oit een hellhole, waar gewiekste pioniers voor een prikje prachtige art-nouveauwoningen konden kopen, is het imago van de tweede grootste gemeente van het gewest de laatste paar jaar sterk verbeterd. “Na zeventien jaar aan het roer zijn de eerste tekenen van de kentering eindelijk te zien,” zegt Clerfayt. “Mensen zijn steeds trotser om hier te wonen.”

Dat hoort hij van zijn inwoners op wijkfeesten en rommelmarkten, in het Josaphatpark, en op de avondmarkt aan het Ardense Jagersplein, waar hij regelmatig wordt gespot. De burgemeester geeft grif toe dat het

revival te ondersteunen, zette Schaarbeek een resem zomeractiviteiten in het ‘Park to Be’ op, en zocht het nieuwe uitbaters voor de guinguette in het park.

Ook de oppositie erkent de positieve tendens. “Het is de eerste keer dat er een nieuwe instroom is van Nederlands- en Franstalige middenklassengezinnen in Schaarbeek, en die mensen moeten we absoluut hier houden,” klinkt het bijvoorbeeld bij gemeenteraadslid Georges Verzin (MR).

Meesurfend op die golf lijkt de populaire Clerfayt incontournable bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Hij is onafgebroken aan de macht sinds 2000, maar wil daar graag nog eens zes jaar bijdoen. “Ik ben nog maar 55, en we moeten allemaal minstens werken tot 68 jaar. Wat zou ik anders doen dan datgene wat ik toch niet zo slecht doe?”

Bovendien geven zijn grootste concurrenten verstek in 2018.

Voormalig federaal vicepremier Isabelle Durant (Ecolo) vertrok naar Genève voor een toppositie bij de VN-handelsorganisatie. Brussels PS-voorzitster en oud-minister Laurette Onkelinx verhuisde voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 nog speciaal naar Schaarbeek, maar heeft dit keer de handdoek in de ring gegooid. Een jaar voor de

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

De overbevolking aanpakken

GEORGES VERZIN MR-GEMEENTERAADSLID

W EE TJE De Rolling Stones traden tijdens hun eerste tournee in maart 1966 op in Schaarbeek, in het nu verdwenen Sportpaleis. Dat stond op de hoek van de Jerusalemstraat en de Louis Bertrandlaan en werd vooral voor sportmanifestaties, zoals de 'Zesdaagse van Brussel', gebruikt. In 1967 werd het gebouw gesloopt om baan te ruimen voor de Brusilia-woontoren. Die was tot de opening in 2014 van de Up-sitetoren aan het kanaal de hoogste woontoren van België.

BEVO LKI N G S D I C H T H EI D

16.425

inw/km²

Schaarbeek is de zesde gemeente van België qua inwoneraantal, na de steden Antwerpen, Gent, Charleroi, Luik en Brussel. Het is met 133.042 inwoners op 8,1 km2 een heel dichtbevolkte gemeente.

M ED I A A N I N KO M E N

17.629 Het inkomen ligt er lager dan gemiddeld in Brussel (19.044 euro).

Meer mensen dan gemiddeld leven van een uitkering.

27

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

▲

verkiezingen is de partij er nog niet uit over wie haar gaat opvolgen.

Het CDH kan niet meer rekenen op stemmenkanon Mahinur Özdemir, die bij de vorige verkiezingen nog in de running was voor een schepenambt. Het eerste gesluierde parlementslid in de Europese Unie verkoos haar hoofddoek boven het pluche, en werd een paar jaar later uit de partij gezet omdat ze de Armeense genocide weigert te erkennen. Het is nog de vraag of het onafhankelijke gemeenteraadslid voor de komende verkiezingen bij PS of PTB-PVDA zal aansluiten.

Levensgrote kans dus dat Bernard Clerfayt ook na 2018 Schaarbeekse lintjes blijft doorknippen. De PS lijkt een communicatiestop te hebben ingelast, maar SP.A, MR, CDH, Open VLD, Groen en Ecolo staan nog net niet te popelen om met de burgemeester te overleggen over een coalitie. Dat de burgemeester met de onverzettelijke PVDA-vertegenwoordiger Axel Bernard (en zijn eventuele toekomstige collega’s) zou willen samenwerken, lijkt hoogst onwaarschijnlijk: de anders ijzig kalme Clerfayt kan tijdens gemeenteraden vaak moeilijk verbergen hoezeer hij zich ergert aan diens ‘populisme’.

Het mag dan de goede kant uitgaan met Schaarbeek, voor oppositiepartij SP.A zet het gemeentebestuur de middelen vooral in de middenklassewijken in. “Er zijn twee soorten Schaarbeek,” zegt Emine Altuntas, die voor de SP.A de lijst zal trekken, liefst in kartel met de PS. “Het ‘leuke’ hoog-Schaarbeek en het veel armere laag-Schaarbeek. Er is een discrepantie tussen de leuke buurten en de wijken waar de problemen niet opgelost raken.”

Huishoudens uit de buurt van het Josaphatpark en het Plaskyplein

verdienen met een jaarlijks inkomen van ongeveer 28.000 euro bijna een derde meer dan de inwoners van de Brabantwijk of rondom de Haachtsesteenweg. Met bevolkingsdichtheden tot 26.000 inwoners per vierkante kilometer behoren die laatste wijken bovendien tot de dichtst bevolkte van het gewest. Jongeren hangen meer rond op straat, omdat ze vaak in piepkleine appartementen wonen.

De overbevolking leidt er tot allerlei overlast, zoals lawaai, drugshandel en zwerfvuil.

VOETPADPARKEREN Tussen 2005 en 2015 steeg de Schaarbeekse bevolking met 19 procent, en dan voornamelijk in die armere wijken. Burgemeester Clerfayt ziet de demografische boom als de grootste uitdaging voor zijn beleid, waar allerlei andere problemen uit voortvloeien. Veel huizen zijn opgedeeld in (te) kleine studio’s, waarin soms hele gezinnen samenhokken in miserabele omstandigheden. Zoals afgesproken in het meerderheidsakkoord is daarom een jaar geleden een dienst opgericht die de huisjesmelkerij in de volkswijken aanpakt.

Maar de huisjesmelkers kunnen woekerprijzen vragen omdat ze inspelen op een nood naar betaalba-

re huisvesting. Het aantal sociale woningen ligt met vier op de honderd huishoudens immers veel lager dan het gewestelijke gemiddelde van zeven. Alleen Elsene doet nog slechter. In 2011 wachtte een op de tien Schaarbeekse gezinnen op een sociale woning, en die wachtlijsten zijn alleen maar aangegroeid. Bij een verwoestende brand in een sociaal woonblok in de Fernand Séverinstraat stierf in januari van dit jaar een hoogzwangere vrouw en raakten twee van haar kinderen zwaar verbrand. De vuurzee legde de belabberde staat bloot van de bestaande sociale woningen, die vaak nog uit het begin van de 20e eeuw dateren.

Een ander gevolg van de bevolkingstoename is het parkeerprobleem: hoe meer mensen, hoe meer auto’s. Vanwege het gebrek aan legale parkeerplaatsen zijn auto’s op zebrapaden, trottoirs, ongebruikte werfterreinen of zelfs de toegang van eenrichtingsstraatjes in Schaarbeek dagelijkse kost. Hinderlijk parkeren zou volgens het meerderheidsakkoord worden aangepakt, maar er is bijzonder weinig van te merken.

Straatracen, door rood rijden en in dubbele file op de trambaan staan om ‘even’ iets te kopen: Schaarbekenaars kijken er niet meer van op.

"Ik heb er nooit een geheim van gemaakt dat ik vind dat de ploeg goed samenwerkt en de sfeer voortreffelijk is"

“Door de terreurdreiging wordt de politie heel vaak ingezet voor evenementen, waardoor er weinig tijd blijft voor verkeershandhaving of foutparkeerders beboeten,” erkent Clerfayt.

De gemeente onderhandelt met twee bedrijven over een ondergrondse parking onder het Lehonplein, maar de burgemeester maakt duidelijk dat dat geen zaligmakende oplossing is. “Zo’n parking kost 8 miljoen euro, en levert amper tweehonderd plaatsen op, terwijl er duizenden auto’s zijn bijgekomen.

Bovendien zullen gebruikers meer moeten betalen voor een parkeerplaats.” Daarmee raakt hij de kern van het probleem aan. “De parkeerkaarten in Schaarbeek zijn met 28 euro per jaar de duurste in het gewest, maar dat is nog altijd maar een schijntje.” Wat hem bij een van zijn stokpaardjes brengt: “Ik zou de tarieven gerust willen verhogen, maar dan wel op voorwaarde dat Schaarbeek beter wordt bediend door het openbaar vervoer.” De tramlijnen in de gemeente zitten tijdens de spits inderdaad barstensvol.

Meer inwoners betekent ook meer kinderen. Ruim een kwart van de bevolking is jonger dan 18 jaar, en Schaarbeek is daarmee de tweede jongste gemeente van het land. Dat leidt zowel aan Frans- als Nederlandstalige kant tot grote schooltekorten. Zo groot is de wanhoop dat burgemeester Clerfayt onlangs zelfs een aanvraag kreeg van een kleine vzw om een school te mogen bouwen in het Josaphatpark.

Wat kinderopvang betreft is de situatie niet veel beter. “Schaarbeek is de enige gemeente die de afgelopen twaalf jaar elk jaar een

BERNARD CLERFAYT BURGEMEESTER SCHAARBEEK

DE C OAL ITIE Burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) Hij leidt een comfortabele meerderheid van Liste du Bourgmestre (Défi & Libéraux Schaerbeekois), Ecolo-Groen en CDH.

28

Minpunten

Pluspunten + Kentering in een aantal middenklassewijken is

-

De heraanleg van de Louis Bertrandlaan is uitgesteld. De kans dat de werken nog voor de verkiezingen beginnen is miniem.

-

Sluikstorten blijft een probleem, vooral in laag-Schaarbeek.

-

Straatracers en wildparkeerders kunnen ongestraft hun gang gaan. De politie heeft andere prioriteiten, met terreurbestrijding op kop.

ingezet. De middenstand herleeft.

+ Er wordt ingezet op onderwijs. Een tweede Nederlandstalige gemeentelijke basisschool opent in september 2018 de deuren.

+ De gemeente gaat met een taskforce de huisjesmelkerij te lijf om zo de slechte leefomstandigheden terug te dringen.

NEDERLANDSTALIGE SCHEPEN

Adelheid Byttebier

A

© IVAN PUT

nieuw kinderdagverblijf heeft geopend,” zegt de burgemeester.

“Het blijft een druppel op een hete plaat. Schaarbeekse crèches hebben maar plaats voor één op de vier peuters, terwijl het gewestelijk gemiddelde 33 procent is.” In Vlaanderen is het uitgangspunt zelfs één opvangplaats voor een op de twee kinderen.

BOUWWERVEN Belangrijk in de komende legislatuur, ook voor het hele gewest, zijn tot slot alle enorme bouwwerven die in Schaarbeek op stapel staan. Op de site van de openbare omroepen VRT en RTBF wordt een Mediapark neergepoot, met mediabedrijven en drieduizend woningen. De Reyerslaan wordt omgevormd tot een stadsboulevard. Op de site van het voormalige rangeerterrein Josaphat

komt een nieuwe wijk van zo’n 1.700 woningen. De geplande heraanleg van de Louis Bertrandlaan, volgens Clerfayt “de Champs Elysées van Schaarbeek”, werd noodgedwongen uitgesteld na een negatief advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen. Schaarbeek heeft de bescherming van de laan aangevraagd, en de eerste spade gaat ten vroegste midden 2018 in de grond.

Gaat Clerfayt al die nieuwe uitdagingen aan met dezelfde ploeg? De burgemeester, die ook Brussels parlementslid is, laat nog niet in zijn kaarten kijken.

“Ik wil het komende jaar nog veel verwezenlijken met deze groep.

Maar ik heb er nooit een geheim van gemaakt dat ik vind dat de ploeg goed samenwerkt en de

WERKLO O S H EIDSG RAAD

22 % Ruim een vijfde van de Schaarbeekse bevolking is werkloos, bij de -25-jarigen is dat 40 procent.

Daarmee bungelt de gemeente helemaal onderaan in het gewest, enkel in Sint-Joost en Molenbeek is de situatie nog dramatischer.

sfeer voortreffelijk is. We delen dezelfde visie.”

Veel opener is hij over zijn prioriteiten: die liggen in Schaarbeek, en niet in het Brussels parlement. Vanaf 2019 is de combinatie die hij nu maakt immers verboden. “Burgemeester zijn is veel plezanter.”

delheid Byttebier (Groen) is een dubbel buitenbeentje in het Schaarbeekse schepencollege. De enige vrouw met tien mannelijke collega’s, en de enige Nederlandstalige – al beheerst burgemeester Clerfayt de taal voortreffelijk. De portefeuilles Nederlandstalige Cultuur en Onderwijs, en Gelijkheid tussen Mannen en Vrouwen kwamen zo als vanzelf bij haar terecht.

Byttebier (53) scoorde in 2012 vanop de vijfde plek het op een na hoogste aantal voorkeursstemmen voor Ecolo-Groen, na lijsttrekster Isabelle Durant. Geen wonder dat Groen haar in 2018 opnieuw als boegbeeld uitspeelt, samen met parlementslid Arnaud Verstraete.

Gelijke kansen zijn duidelijk een passie voor de schepen, die ooit Vlaams minister in de materie was. Ze pakt graag uit met het feit dat het Schaarbeekse Huis van de Vrouw onder haar bewind dubbel zoveel bezoekers trekt. Dat Huis organiseert jaarlijks een Mannenmars en heeft sinds kort een feministisch café. In september ging in Schaarbeek ook de allereerste gendermanager van het gewest aan de slag.

De Nederlandstalige bevoegdheden komen daardoor wat meer in de schaduw te staan. Byttebier kan sowieso bogen op een uitstekende cultuurdienst en bibliotheek. Die leveren prima werk met initiatieven als de reuzenpicknick met circusacts Boem Patat Josaphat, auteursfestival Slow Book of concertenreeks Schaarbeek Laat.

ONDERWIJS

U I TG AV EN

190

mio euro

Spendeert de gemeente jaarlijks aan lopende uitgaven.

De fiscale druk ligt bij de eigenaars: inwoners betalen een vrij lage 6,2 procent aanvullende personenbelasting maar wel 3.390 opcentiemen op het KI, het hoogste aantal in het Brussels Gewest.

Een niet te onderschatten verwezenlijking is de tweede Nederlandstalige gemeentelijke basisschool Paviljoen, die in september 2018 de deuren opent. Het aantal Nederlandstalige kinderen in gemeentescholen klimt daarmee van 120 in 2012 naar 380 in 2018.

Toen in juni de eerste lichting afzwaaide bij de andere school, werden voor het eerst in 35 jaar tijd weer Nederlandstalige kinderen op het gemeentehuis ontvangen. Daarmee trok Schaarbeek definitief een streep onder het tijdperk van Roger Nols, de Vlaminghatende burgemeester die het Nederlandstalige onderwijs afschafte.

Voor Bernadette Vriamont, gemeenteraadslid voor oppositiepartij SP.A, is Byttebier echter in zelfgenoegzaamheid vervallen. “Schaarbeek is de gemeente met het grootste aantal weigeringen in het Nederlandstalige onderwijs, de tekorten blijven groot. Nu de tweede school op de rails staat, zou Byttebier al plannen moeten maken voor een derde.” SDS

Michaël Bellon

1030 SCHAARBEEK

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

woensdag 27 september, 20u30

De Albertbrug speelde ooit de beste bijrol in een gedenkwaardige Brusselse langspeelfilm, en zou je daarom zonder veel tegenspraak een cultbrug kunnen noemen. Al zijn er misschien wel ongevoelige zielen te vinden die de lange linksbuiten van Club Bruggen kwalificeren als een kaduuk viaduct en een overroepen betonding. Maar die laatsten dwalen. De gemiddelde bruggebruiker onderschat trouwens sowieso dit verbindend type weginfrastructuur. Als je hoort wat het zoal aan tijd, geld en overlast kost om zelfs maar het simpelste ezelsbruggetje te slaan of herstellen, dan zal het niet verwonderen dat het hier gaat om de zorgenkindjes van het eerbare Agentschap Wegen en Verkeer, dat ooit niet voor niets Bestuur Bruggen en Wegen heeft geheten, en nog steeds geldt als de enige overheidsdienst waar de collega’s niet graag de brug maken.

En een ezelsbruggetje is de Pont Albert allerminst. Ze heeft permanent heel wat te overspannen. Een brede steenweg om te beginnen, en dan ook nog een behoorlijk stuk Schaarbeeks spoor, dat op deze plek druk doende is zich te schikken naar het keurslijf van de Noord-Zuidverbinding.

Voor deze brug, die tegelijk ook nog eens een bocht is, dreigt dus permanent de overstretch. Maar mensen willen nu eenmaal graag naar de overkant - in casu van Brussel naar Schaarbeek en terug - dus doet deze gammele straat op poten gedwee haar werk.

En zelfs meer dan dat. Tegenwoordig maken wereldsteden en sterarchitecten van een brug wel vaker een gebeurtenis, maar deze ouwe kraker deed daartoe al heel lang geleden een poging, en wel op een plek die daar totaal niet om vroeg. Het gevolg is dat als je de Albertbrug benadert via de Vilvoordselaan en de genaamde Leeuwenoprit - de Rampe de Lion - je gewoon voelt dat er iets aan de horizon de kop zal opsteken, waarna het lieflijk kronkelend monster van Loch Ness ook effectief voor je opduikt.

Ik ben speciaal by night gekomen voor een scheut Delvaux bij de Didden, en dat bevalt me zeer. Het aantal seinlichtjes en naakte vrouwen op den ijzeren weg valt vandaag misschien wat tegen, er gaat toch weinig boven het schijnsel van een halve maan op het voortdurend wegschietende weefwerk van de bovenleidingen. Daarnaast zijn er ook de gedempte oude lantaarns op de brug zelf, die de ritmische

zweepslagarchitectuur van de zes zacht glooiende bogen uitlichten. Alleen de treinen die onder de brug passeren komen uit een recenter, prozaïscher tijdperk. Ze knallen en kabbelen niet meer zoals vroeger, ze zoeven er gewoon vandoor.

Wie de bevallige bouwval op wil met de wagen, moet dat tegenwoordig met de nodige omzichtigheid doen. Verkeersremmers herleiden de snelheid tot een minimum.

Halverwege wijst een gedeukte wegwijzer naar de ‘Instellingen’ van het station Schaarbeek, en loopt een weggetje naar beneden dat afgeboord is met een betonnen reling die zo scheef staat als een schapenhek. Op het einde van de brug is een café waar je van de overtocht kan bekomen, en vol ongeloof het bruggenhoofd kan schudden om die rare structuur, die onder onze ogen aan het verkruimelen is.

Want de Albertbrug is uiteraard nog genoemd naar een vorige Albert - de grootvader van de huidige grootvader. Die hield als klimmer eigenlijk niet zo van bruggen - en is daardoor ook jammerlijk van een rots gevallen - maar het punt dat ik wil maken is dat de brug héél héél oud is. Ze trilt voortdurend en zit vol kwetsuren en blauwe plekken. In het vermoeide beton zijn de verroeste knoken duidelijk zichtbaar, maar voorlopig gaat ze nog even door over het lichtend pad en het verkeerde spoor. Dat dat ook nodig is, blijkt uit het vele verkeer dat ze nog altijd over zich heen krijgt. Alsof iedereen toch nog eens even op de rug van opa wil springen voor zijn knieën het helemaal begeven.

Heel vreemd is dat er op sommige plekken rond de betonnen pilaren grote stoffen linten zijn gespannen. Alsof iemand de kromme rug heeft omzwachteld, of het geraamte in een lijkwade heeft gewikkeld. Als Berlinde De Bruyckere architecte zou zijn, zou ze haar bruggen waarschijnlijk zo ontwerpen.

Ruïne-architectuur. Eigenlijk is het helemaal niet duidelijk of de brug nog wel in leven is.

Misschien hebben we hier te maken met een kadaver dat postuum blijft functioneren, en inmiddels een grafmonument voor zichzelf is geworden. Het café kan dan dienen voor de koffietafel.

“Alleen ongevoelige zielen kwalificeren de lange linksbuiten van Club Bruggen als een kaduuk viaduct en een overroepen betonding”

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Albertbrug

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

31

Wonen in Schaarbeek

M/V vertelt

BRUZZ wil weten hoe het is om in Schaarbeek te wonen.

Wij belden aan bij twee opmerkelijke bewoners.

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

— SARA DE SLOOVER, FOTO'S SASKIA VANDERSTICHELE

ZAHAVA SEEWALD ZANGERES EN CONSERVATRICE VAN HET JOODS MUSEUM

M

et een Marokkaanse moeder en een Poolse vader heeft zangeres Zahava Seewald (53) overal en nergens wortels. De conservatrice van het Joods Museum groeide op in Antwerpen, en

32

verhuisde daarna naar Brussel voor een studie kunstgeschiedenis en archeologie aan de ULB. Na omzwervingen in Sint-Gillis, Elsene en Etterbeek belandde ze dertien jaar geleden in een “heel gewone, tamelijk lelijke en slecht ingerichte straat” in Schaarbeek. “Omdat we er een huis voor een betaalbare prijs gevonden hadden, dat is de enige reden. Bij onze verhuizing zei onze Turkse buurman, die zelf naar de Rand vertrok: ‘Je zult zien, je zult het hier niet lang uithouden.’”

Dertien jaar later woont Seewald er nog altijd. “Schaarbeek is niet hip zoals in Sint-Gillis, waar alle Belgo-Belgen uit hetzelfde jonge, artistieke milieu lijken te komen. Er is ook niet één alternatieve school waar iedereen zijn kinderen naartoe stuurt.”

“Ik ben blij dat ik tussen mensen van vreemde afkomst woon. Ik voel me ook een vreemdeling in België, dus voel ik me beter op mijn gemak tussen mensen met diezelfde gespletenheid. Al ben ik dan niet meteen vrienden met de Congolese buurman of de Marokkaanse buurvrouw, ik vind de atmosfeer veel warmer hier. In sommige straten zetten ze soms een stoel buiten om koffie te drinken en om te babbelen met de buren. En ik vind het fantastisch om te zien hoe mannen op andere straathoeken een barbecue aansteken.” Of ze zich intussen Schaarbeekse voelt?

“Definitely. We zijn een vat vol tegenstrijdigheden (lacht).”

Of ze nu Joodse gezangen vertolkt of collecties van het museum bestudeert, Seewald denkt en ademt cultuur, altijd en overal.

“Schaarbeek, dat zijn de Hallen van Schaarbeek. Of het fantastische

Maison des Arts op de Haachtsesteenweg. Ze hebben er heel goede tentoonstellingen van hedendaagse kunst en soms ook concerten, een mooie binnentuin en een oud café.”

Op zomeravonden wandelt ze bijna iedere dag naar het Josaphatpark. “Om bier te drinken en in het gras te gaan liggen (lacht). En daar de artikels te lezen waar ik op mijn werk niet aan toe kom.”

Als kriek op de taart zijn er natuurlijk de majestueuze Schaarbeekse lanen, met architecturale pareltjes uit de gloriejaren van de gemeente. “Die vind je nergens anders in het gewest, behalve dan misschien in Sint-Gillis rond het park. “Alleen jammer dat ik zelf niet in die mooie straten woon.”

“Mijn straat is slecht ingericht, met een breed wegdek en nauwe trottoirs. Iedereen heeft een auto en het is dichtbevolkt. Er was ooit een plan om de voetpaden te verbreden, maar dat is nooit doorgegaan.

Gevolg: dubbel parkeren is de standaard. Soms zijn het mannen die hun wagen gebruiken als een tweede salon, om te roken en te babbelen. Thuis hebben ze waarschijnlijk niet genoeg plaats.

Of anders laten de chauffeurs van de tweede rij wel een telefoonnummer achter.”

Het is een zekere soepelheid die charmant kan zijn en ook zijn voordelen heeft, erkent Seewald.

"Maar de gemeente zou strenger moeten handhaven. Ze hebben bijvoorbeeld de Josaphatstraat heraangelegd, en het is nu al half kapot. Sommige palen of hekjes zijn weggehaald omdat mensen geërgerd zijn dat ze daar niet kunnen parkeren.”

Eigenlijk zou er ook constant een netheidscampagne gevoerd moeten worden, vindt ze. "Uit frustratie heb ik zelf al eens meertalige flyers laten drukken om de buren op te roepen de straat net te houden. Al durfde ik die uiteindelijk toch niet in de brievenbussen te gooien, uit angst dat ze allemaal hun vuilnis bij mij voor de deur zouden dumpen (lacht). Ik heb er maar een paar gepost.”

“Ik ben blij dat ik tussen mensen met een andere afkomst woon"

1030 SCHAARBEEK

TELEVISIEMAKER

Z

oals de meeste inwoners van Schaarbeek is hij er 'aangespoeld', zegt programmamaker Arnout Hauben (41). De maker van onder meer Ten Oorlog en Manneken Pis studeerde documentaire aan Sint-Lukas, en ging al snel met zijn vriendin aan het Liedtsplein wonen. “Na ruim twintig jaar – meer dan de helft van mijn leven – vind ik dat we kunnen zeggen dat we Schaarbekenaars zijn. Ondertussen hebben we hier al een paar dierbare vrienden en familieleden begraven.

Zodra je dat doet, wordt het een plek waarnaar je altijd zult terugkeren.”

“We zijn hier verankerd: ook onze kinderen zijn hier geboren, intussen woont mijn broer om de hoek. We hebben een volleybalclub opgericht en zoeken nog volleyballers, je hoeft niet goed te zijn (lacht).”

Na jaren aan het Liedtsplein en een korte uitstap naar Brussel-Stad woont Hauben met zijn gezin nu al een jaar of zes in de buurt van het Josaphatpark. “Schaarbeek heeft niet echt één centrum, het is een heel heterogene en grote gemeente. Vandaar dat ik het park zo’n fantastische plaats vind.

Wat de Zoo voor Antwerpen is – je ziet er rijk en arm, Belgen, Marokkanen, Turken en joden broederlijk naast elkaar flaneren – is het Josaphatpark voor Schaarbeek. Er wordt intens van genoten door alle inwoners. Dáár leeft de gemeente en komt ze samen. Ook in sportclubs trouwens: in onze volleybalclub spelen bijvoorbeeld twee asielzoekers mee.”

“Onze kinderen Stan (13) en Sarah (11) bleven ook toen we in Brussel-Stad woonden in Schaarbeek naar school gaan, en daardoor viel ons oog op een bepaald moment op een prachtig huis dat te koop stond. In die zin is het leven soms heel simpel. Je komt hier wonen omdat de kinderen hier hun vriendjes hebben. En door die school- en buurtwerking ontstond onze eigen vriendenkring hier. Er zit geen groter plan achter. Serendipiteit, zoals het cafeetje waar we in zitten.”

Koffie- en bagelbar Serendipity, recht tegenover het park, ging maar

"Vijf jaar geleden was er hier niets, nu waait er een positieve wind door Schaarbeek"

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

ARNOUT HAUBEN

een maand geleden open. Hauben was blij verrast. “Vijf jaar geleden was er hier niets, nu waait er een positieve wind door Schaarbeek. Er zijn heel veel nieuwe initiatieven die de deuren openen, van een bloemenwinkel en een biowinkel tot koffiebars. Je voelt dat mensen hier weer durven te ondernemen. Hier in de wijk zijn er twee nieuwe bakkers, zodat ik te voet deftig brood kan gaan halen (lacht).”

“Ik vind dat de gemeente fel vooruitgaat. Natuurlijk, er blijven problemen, voornamelijk in zeer dichtbevolkte buurten, waar inwoners zich niet betrokken voelen bij de wijk.

Rond het Liedtsplein zijn huizen te fel opgedeeld, waardoor mensen er niet lang blijven wonen. Dan is het ieder

voor zich en kom je in Far West-situaties terecht, met voortdurend sluikstorten. Maar ik ben optimist.

De positieve dynamiek die hier op gang is gebracht, kan naar de buurten richting Noordstation overwaaien.”

Hij zou niet weten waar hij anders zou willen wonen. “Onze kinderen hebben hier een grote vrijheid. Ze hebben in het Josaphatpark leren fietsen, ze rolschaatsen er, ze spreken er af met hun vrienden. Een heleboel kinderen uit Vlaamse villawijken wordt toch veel geïsoleerder en misschien ook angstiger opgevoed dan hier ‘in de grootstad’. Dat is iets wat je je kinderen wil meegeven.

Het gevoel dat ze hun eigen vleugels kunnen uitslaan, dat er veel kansen bereikbaar zijn. In die zin vind ik het niet zo onschuldig waar je woont.”

33

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Hotspots

— JEROEN ROPPE

NIEUWKOMER

Lore uit Schaarbeek

CHEZ MARRAINE

B

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

VASTE WAARDE Enkele maanden geleden opende deze bijzonder populaire hamburgertent die bijna uitsluitend met Belgische producten werkt. Chazallaan 200

L’ESTAMINET

CAFE COPAIN

Het ultieme Schaarbeekse brunchadres bevindt zich in een charmante stadsoase (Het Huis der Kunsten) volgestouwd met de inboedel van het vergane Jets café Het Jagertje en biedt een simpele, gezonde en seizoensgebonden keuken.

Haachtsesteenweg 147

In het zog van 1030 en andere Barboteurs kwam er nu ook dit bijzonder sympathiek wijkcafé met een uitstekend aanbod bier én wijn (van bij Titulus). Rogierlaan 262

NIET TE MISSEN JOSAPHATPARK

WINKEL

BRABANTSTRAAT

Het meesterlijk ontworpen park beleeft een tweede jeugd dankzij een geslaagde renovatie en trekpleisters zoals La buvette Sint-Sebastiaan. Azalealaan

Zelfs vanuit het buitenland komen ze naar deze levendige multiculturele winkelstraat waar ook West-Vlaamse huisvrouwen hun gading vinden.

Heel wat winkels kregen onlangs een makeover.

Brabantstraat

34

Klopt het dat de Brusiliatoren beweegt bij stormweer? ewoners van de Brusilia die hun luchters zien wiebelen, hoeven niet te vrezen dat ze zich dingen beginnen in te beelden. Hun toren kan namelijk (een beetje) mee bewegen met de wind.

Gebouwen mogen nog zo massief lijken en opgetrokken zijn uit zware steen of gewapend beton, ze kunnen lichtjes heen en weer bewegen. “Een gebouw is eigenlijk een soort omgekeerde slinger,” zegt Dirk Jaspaert, specialist stabiliteit aan de KU Leuven.

“Het kan heen en weer bewegen, maar komt altijd weer in evenwicht. Dat is niets om ongerust over te zijn, maar hoe hoger het gebouw, hoe groter de amplitude van de beweging, en dus kan je dat soms wel voelen in torens.”

Wolkenkrabbers kunnen gaan wiebelen bij een aardbeving of, couranter in onze contreien, bij een hevige storm. Bij lage gebouwen is de speling miniem, maar heel hoge torens kunnen tot enkele tientallen centimeter of zelfs meer dan een meter heen en weer bewegen. Op het internet zijn bijvoorbeeld filmpjes te vinden van ‘dansende wolkenkrabbers’ in Tokio.

In Brussel loopt het allemaal zo’n vaart niet wegens weinig aardschokken en amper echte wolkenkrabbers. Maar ook gebouwen van honderd meter hoog zoals de Brusilia zijn blootgesteld aan heel wat wind. Hoe hoger boven de grond, hoe sterker die waait. “Op de Brusilia hebben wij nog geen metingen gedaan, maar op het dak van The Hotel is de gemiddelde windsnelheid ongeveer 5,5 meter per seconde,” zegt Mark Runacres, ingenieur en windspecialist aan de VUB. “Op een brug over het kanaal is dat maar 3,5 meter per seconde en in een kleine dichtbebouwde straat nog minder. De wind waait feller daarboven omdat er minder obstakels zijn.”

Behalve de hoogte speelt ook de structuur van het gebouw een rol. De Brusilia zit stevig in elkaar, dus blijft de beweging beperkt. Gebouwen mogen echter ook niet te ‘stijf’ zijn. “Als het niet een beetje meebeweegt, krijg je barsten, of zou het kunnen breken,” aldus nog Jaspaert. Om problemen door zogenoemde windbelasting te

TOURDATA

vermijden bestaat een Europese norm. Elk gebouw dat wordt neergepoot moet daaraan voldoen en is dus in principe goed bestand tegen de wind. Voor gebouwen met een meer futuristische vorm worden bijkomende tests gedaan met computersimulaties of door een maquette in een windtunnel te plaatsen.

Bij hoge gebouwen met afwijkende vormen kan de problematiek heel complex worden. Niet elke gevelbekleding is dan bestand tegen de elementen, of het ontwerp moet worden bijgestuurd om de aerodynamiek te verbeteren. Boven in een toren kan ook een gewicht worden opgehangen dat in vergelijking met het gebouw in de tegengestelde richting beweegt en zo de beweging voor een stuk opheft. Voor dergelijke oplossingen moeten architecten aankloppen bij zeer gespecialiseerde ingenieursbureaus. — LAURENT VERMEERSCH

LIVE RADIO

7u - 10u

20 SEP 4 OKT 18 OKT 31 OKT 15 NOV 29 NOV 6 DEC 20 DEC 10 JAN 24 JAN 7 FEB 21 FEB 7 MRT 21 MRT 4 APR 18 APR 2 MEI 16 MEI 30 MEI

ELSENE (KICK-OFF) SCHAARBEEK ST-PIETERS-WOLUWE ST-JOOST-TEN-NODE JETTE OUDERGEM GANSHOREN VORST WATERMAAL-BOSVOORDE ST-LAMBRECHTS-WOLUWE KOEKELBERG ST-GILLIS UKKEL ETTERBEEK ANDERLECHT EVERE ST-JANS-MOLENBEEK ST-AGATHA-BERCHEM BRUSSEL

VOLGENDE WEEK Waarom bestaat de Grote Begijnhofkerk nog en wat is er gebeurd met de rest van het begijnhof?

DB435004I7

BOEKENFESTIJN

Nergens zo goed als thuis

OOK VEEL HOBBY-ARTIKELEN BRUSSELS EXPO - PALEIS 6 do

vr

5

OKT

6

OKT

za

zo

8

7

OKT

OKT

10.00 - 21.00 UUR

10 - 18 UUR

GRATIS TOEGANG

actie

DE GROOTSTE KEUS IN BOEKEN, PUZZELS, HOBBY- & KNUTSELARTIKELEN

Van 17,50

Ontvang uw gratis informatiepakket

Nu voor

5,99

7,50

Nu voor

4,99

Bel gratis

Makkelijk en veilig de trap op

Nu voor

3,99

0800 26 672

met een traplift van thyssenkrupp Encasa

www.tk-traplift.be

Nu voor

· Duitse degelijkheid en 60 jaar ervaring van de marktleider · Een traplift op maat van uw trap, met installatie aan muur- of leuningzijde · Adviseurs en installateurs uit uw buurt, met een Service 24/7

Nu voor

1,99

3,99

actie

Wil u de voordelen van de lift zelf uitproberen?

We organiseren graag een ‘testrit’ bij een klant in uw buurt.

Van 12,50

6,99

Nu voor

3,99 DB413179H7

GROOTSTE ASSORTIMENT RAVENSBURGER VAN EUROPA actie

3D Puzzel Frozen

Puzzel Frozen

Nu voor

16,99

Diverse varianten.

OPENBARE VERKOPINGEN

Van 8,99

6,

99

actie

actie

54 stukjes.

Memory Frozen

Per stuk

9,99

72 kaartjes.

actie

2 voor

12,

BRUSSEL SPEELGOED actie

Beursactie Loes den Hollander

Nu vanaf

14,99

Per stuk

7,50

50

Keuze uit meerdere

OPENBARE VERKOPING

BHANDELSHUIS

Vrolijke speelmat die kan worden opgevouwen tot bewaardoos.

Afm. speelmat 110x110cm.

IN VERWAARLOOSDE STAAT ANDERLECHTSTRAAT 91

KINDERBOEKEN

OPENBARE VERKOPING

BAPPARTEMENT + GARAGEBOX + BUITENSTAANPLAATS

Beursactie Corine Hartman

MUTSAARDLAAN 73 A ”MUTSAARD II”

Nu voor

Per stuk

3,99

Per stuk

3,99

4,99 3 voor

Per stuk

4,99 GRATIS BOEK !

1,99 Per stuk

17HASSELT_RLRT-3

*) ALLEEN ORIGINELE BONNEN WORDEN IN BEHANDELING GENOMEN.

3,99 Per stuk

1,99

DB433207I7

Neem de originele bon mee naar het Boekenfestijn in Brussels Expo van 5 t/m 8 okt. 2017. Kies één gratis boek uit bij de afdeling ‘Actieboeken’ en lever de bon in bij de kassa.

MAX. 1 BON PER BETALENDE KLANT

Van 12,95

actie

actie

Keuze uit meerdere

12,50

BRUSSEL

LOT 1 : APPARTEMENT OP 18E VERD. Liv., 2 terrassen, kkn met berging, hall, nachthall, wc, badk., 3 kam., kelder. Vrij na bet. v. pr. en kosten. Bodemattest d.d. 9/6/17, keuringsattest elektr. inst. d.d. 13/7/17 (niet conf.) EPC d.d. 17/7/ 17 G/592.

LOT 2 : DE GARAGEBOX NR. 135 Verhuurd.

LOT 3 : DE BUITENSTAANPLAATS NR. 216 Vrij na bet. v. pr. en kosten. Sted. (lot 1-2-3) : Wg. met resid. kar., vg, gdv, gvv. Mog. tot samenvoeging. Bez. (loten 1 en 2) : zat. 30/9, 7-14/10 v. 1011 u. en woens. 4-11-18/10 v. 17-18 u. Lot 3 vrij te bezoeken.

(Nr. 1805-3-2-1) Op donderdag 19 oktober 2017 om 10 u. op het Vredegerecht van Laken, Heembeeksestraat 2, t.o.v. de Vrederechter v/h 6e kanton v. Brussel. ............................................................................................................................

Geass. Not. LENS & ABBELOOS T 02 251 51 39 433008I7 ............................................................................................................................

Voor 60 ca. Gebouw in slechte staat en verwaarloosd sinds enkel jaren (oude ijzerwinkel). K.I. e 1.100. Vrij. Wg, GCHEWS, struct. ruimte, comm. handelskern. Bez. (op eigen risico) : maan. 16-2330/10, 6/11 v. 12.30-14.30 u. en don. 1-26/10, 2/11 v. 15-17 u.

(Nr. 1819-4/1) Op dinsdag 7 november 2017 om 13.30 u., in verkoopzaal 1, Bergstraat 34 te Brussel. ............................................................................................................................

Notaris Pablo DE DONCKER, T 02 219 53 20 435692I7 ............................................................................................................................

Uw notaris luistert, geeft raad en zet zich voor u in Notarisberichten wekelijks in uw regionale krant DB047269

Heel veel A-merken voor lage prijzen onze nieuwe weekactie Toblerone melk of wit 100 gram

Air Wick geurkaars diverse geuren

1 kg = 7.50

Tefal Welcome koekenpan

koekenpan Ø 28 cm

075

142

Redmax sporttop of broek

Axe deospray

diverse kleuren maten s-xl

diverse geuren 150 ml 1 l = 13.00

wokpan Ø 28 cm

995

katoen/polyamide/elastaan diverse dessins maten 36-46

10.95 14.95

Pattex siliconenkit of montagelijm siliconenkit transparant of grijs 300 ml 1 l = 7.97 montagelijm 400 gram 1 kg = 5.98

195

239

AriZona green tea

kinder speelgoed

honey of peach 500 ml

Happy Socks Socks Mania

sterke en 100% veilige Tefal antiaanbaklaag EasyPlus (vrij van PFOA) geschikt voor gas, elektrisch en keramisch Ø 24 cm

Citin wasmachinedoekjes Colour Catcher

25 doekjes

295

199 Finish all in 1 vaatwastabletten

hamburgerset 32-delig, Play-Doh emmer 9-delig

Powerball Regular of Lemon 30 cm

1 l = 1.18

topkwaliteit

059

Whiskas Temptations dekbedovertrekset kip en kaas, rundvlees of zalm 105 gram 1 kg = 13.71

o.a. Emoji, Paw Patrol, Frozen of Minions katoen/polyester 140x200 cm + 60x70 cm

399 Duracell Original batterijen AA of AAA alkaline

8-pack

144

995

Valvoline motorolie

Varo bladblazer en -zuiger

10W-40, 1 liter 15W-40 5W-40

2.99 3.49

topkwaliteit

2122

Edding kantoorartikelen

Spilbergen nekkussen diverse kleuren velours

199

diverse varianten 1 l = 3.19

750 ml

239 Robijn wasmiddel

Gillette scheergel

1 l = 2.09

1 l = 9.95

diverse varianten 200 ml

71 wasbeurten

199

995 Lotto sneakersokken Spilbergen koffer zwart of wit katoen/polyester/elastaan maten 35-46 3 paar

prijsdoorbraak

119

Nivea bad- en douchecrème

Pink Sensation of Purple Sensation 4.76 liter

max. aanzuigvolume 13 m3/min. max. blaassnelheid 270 km/h met 40 liter opvangzak met hakselaar 3.000 W

249 permanent markers 2-pack, whiteboard markers 2-pack, correctietape roller

449

663

168

ABS kunststof, antraciet 38x21x55 cm/ca. 39 liter 43x25x65 cm/ca. 61 liter

49x29x75 cm/ca. 92 liter

19.95 29.95

1495

nog véél meer A-merken in onze winkels en op www.action.com www.action.com Aanbiedingen geldig van woensdag 4 oktober t/m dinsdag 10 oktober 2017

BEVL - Zet- en drukfouten voorbehouden.

995

70 tabletten

Om de commerciële activiteiten verder uit te breiden zijn we op zoek naar een:

ERVAREN SHOWROOMVERKOPER PROFIEL • Je spreekt vlot Nederlands, Frans • Je beschikt over een commerciële ervaring in de autosector (B2C en/of B2B) • Je hebt affiniteit met de sector en je bent creatief • Je bent een gedreven en resultaatgericht persoon die zijn cliënteel waardeert

MET KNACK OP CRUISE NAAR SPITSBERGEN Van 29 juni tot en met 11 juli 2018 (13 dagen - 12 nachten)

SPITSBERGEN - LOFOTEN - NOORSE FJORDEN

AANBOD • Je komt terecht bij een merk met een groeiend gamma hoogwaardige producten • Je krijgt de mogelijkheid te werken in een dynamische en professionele omgeving • Je komt terecht in een familiebedrijf met gemotiveerde medewerkers, die klantgerichtheid hoog in het vaandel dragen • Je krijgt de nodige opleidingen en duidelijke doelstellingen worden vooropgesteld • Je ontvangt een competitieve verloning

HET PROGRAMMA

Stuur je motivatiebrief en cv naar patricia.depauw@toyotabelgium.net

GARAGE G. DE LAAT nv

Bergensesteenweg 706B | 1600 SINT-PIETERS-LEEUW Tel. 023772949

Noorse Fjorden 2018 Luxe cruise met nieuwe Holland America Koningsdam*****

DB434248I7

TOYOTA-CONCESSIE

8 dagen genieten vanaf:

INFODAG: vrijdag 27 oktober om 15u

in het Blauwe Vogel-auditorium.

(gratis toegang, wel even reserveren, aub)

06/07

Svartisen

Vaardag

07/07

Trondheim

01/07

Longyearbyen

08/07

Hellesylt

02/07

Magdalenefjord

08/07

Geiranger

02/07

Ny-Ålesund

09/07

Bergen

03/07

Vaardag

10/07

Vaardag

04/07

Vaardag

11/07

Zeebrugge

05/07

Gravdal

www.knack.be/cruise

¤999

Info en reservatie: lic. IM075100099

OB69610

INBEGREPEN: • autocar tot Amsterdam heen/terug • volpension (culinair genieten) • nederlandstalige menu’s en kranten aan boord • dranken inbegrepen (uitzonderlijk)

Tromsø

30/06

BOEK VOOR 30/11/2017 EN GENIET TOT € 200* VROEGBOEKKORTING P.P.

(gedoopt door koningin Maxima)

Prachtige vaarroute met stijlvol schip!

29/06

• Voor reservatie en info: bel 02 502 18 81 of mail naar info@rivagesdumonde.be • Om de uitgebreide informatie over deze cruise te ontvangen, surft u naar www.knack.be/cruise

*€ 75/persoon voor een binnenkajuit en € 200/persoon voor een buitenkajuit DB435137I7

4 afreisdata 2018: 13 mei • 24 juni 22 juli • 19 augustus

werkt voor jou

Op zoek naar een job in eigen streek?

Reisfamilie Carlier

Kijk ook op streekpersoneel.be

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB433361I7

OB67609

FUNCTIE • Je bent het aanspreekpunt voor onze klanten • Verkoop van nieuwe wagens, opmaak van offertes, financiering aan de klant voorstellen, organisatie testritten, afsluiten van verkoopcontracten • Commerciële acties uitvoeren tijdens lokale evenementen • Het opbouwen en uitdragen van het merk in de regio • Zorgen voor een aantrekkelijke showroom

DB337869A7

OPENDEUR DAGEN VRIJ 6 T.E.M. ZO 8 OKT WEMMEL

wafel een stso op kje

Foodtruck KINDERGRIME op zaterdag en zondag

KRASSE KORTINGSACTIE* Win één van de 70 waardebonnen van *

€ 250 OPEN OP ZONDAG TIJDENS DE OPENDEURDAGEN VAN 10u TOT 18u!

Romeinsesteenweg 868

DB431836I7

*Actievoorwaarden in de winkels.

DB374215D7

DB435757I7

zoekt een

ZELFSTANDIG DAKONTMOSSERS

COMMERCIEEL VERANTWOORDELIJKE > met ervaring in de HORECA sector > minimum 3 talig (= Nederlands, Frans en Engels)

One team, one family, one mission

Zend CV + foto aan bjp.bosman@roydespagne.be

“De spirit van een familiebedrijf is bij Roularta Media Group sterk aanwezig”

DB435759I7

LE ROY D’ESPAGNE

#EenJobMetPassie

Nele Keyaert

Accountmanager Roularta Media

zoekt een

RESERVERINGSVERANTWOORDELIJKE

egio Vlaanderen of n eigen regio Wij zoeken dakontmossers met ervaring voor projecten in onderaanneming in uw eigen regio.

Naargelang uw uitvalsbasis worden projecten toegekend. Stabiele opdrachtgever met goede prijsafspraken.

Interesse? Bel 0485/801848 of stuur uw CV naar HR@groupprotect.be

> met ervaring in de HORECA sector > minimum 3-talig (Nl, Fr en En)

Ontdek je carrièrekansen op

mijntoekomstbijroularta.be

OB69107

DB435598I7

LE ROY D’ESPAGNE

DB413126H7

Zend CV + foto aan bjp.bosman@roydespagne.be

ook gratis naar de superprestige in boom? kom dan naar onze eken

feurs

of mag

op 14 oktober

azijniCe/CE rs

direct solliciteren op: www.werkbijdistrilog.be of bel naar 0492 22 94 39.

“Ik doe mijn hoed af voor een bedrijf dat de durf heeft om in mensen te investeren” › Accountmanager West-Brabant › Accountmanager Roularta Healthcare › Telemarketeer › Java Developer

#EenJobMetPassie

DB434854I7

Sales Manager

mijntoekomstbijroularta.be

DB413888H7

jobdag

wij zo

Chauf