BRUZZ actua - editie 1583

Rubrieknaam

#1583 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

13 | 09 | 2017

FRÉDÉRIC DOBRUSZKES (ULB) OVER METRO NOORD

‘Er zijn fouten gemaakt’ SC HRI JVER ERI C RI NC KHO UT OVER RENÉ MAGR I T T E

‘Het is geen toeval hij wereldberoemd is’

NOORDSTATION

Laatste halte naar het beloofde land © IVAN PUT

Abonneer je nu gratis op BRUZZ, en win tickets!

BRUZZ magazine, dat is iedere week een stevige portie actualiteit, én heerlijk veel Brusselse cultuur (nl-fr-en).

Wil je BRUZZ magazine graag elke woensdag bij je thuis ontvangen? Dat kan helemaal gratis voor wie in Brussel woont. Niet-Brusselaars betalen een bijdrage in de portkosten van 20 euro per jaar.

Abonneer je nu in september, en maak kans op een gratis duo-ticket voor AB, Beursschouwburg, Flagey, Kaaitheater, KVS of het Museum voor Natuurwetenschappen.

Abonnement? Ga naar bruzz.be/abonnement

VERKEN DE STAD

Schrijf in voor een WOONTOUR en ontdek de wijken van BRUSSEL. WWW.WONENINBRUSSEL.BE

WAAR WIL JE WONEN? IN BRUSSEL. Op zoek naar een plek in Brussel om te huren of te kopen?

Alleen, met z’n tweeën of met je gezin en de hond?

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat uit 19 gemeenten en 118 wijken. Van rustige buitenwijken tot het levendige centrum. Ontdek je stad.

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

JAKLIN (46 ) , F. COQPLEIN

Jaklin nam met haar man en broer 7,5 jaar geleden café Le Coq over aan het F. Coqplein. Op 31 december is het gedaan. Inbev verlengt het huurcontract niet. Het bruine café moet een trendy bar worden. “We zijn ervan overtuigd dat de vernieuwingen een positievere bijdrage zullen leveren aan het F. Coqplein,” zegt ze. Haar vader kwam als Armeniër uit Turkije in de Limburgse mijnen werken. Toen de mijnen sloten, verhuisden ze naar Brussel om een winkeltje te openen. Dat winkeltje hebben ze nog. “Ik zal mijn klanten missen en zij mij. Maar misschien komt er wel een afscheidsfeestje.”

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

FLITS

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

06

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

ONDERWIJS

Grote Vlaamse school aan Thurn & Taxis

18

DE WEEK 10

Europawijk

Minder parkeerplaatsen en meer autovrije zones

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63

DE VERHALEN

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens

12

HOOFDREDACTIE

Klaus Van Isacker WEEKBLAD

BRUZZ | VOORAF

Steven Van Garsse (chef)

12

CONCEPT

Piet De Loof, Pieter Claerhout, Rosalien Eggermont EINDREDACTIE

Karen De Becker ART DIRECTOR

Heleen Rodiers LAY-OUT

Ruth Plaizier

14

18

Mobiliteit

Vertraging op metrolijn 3

Noordstation

Laatste halte richting beloofde land

Thurn & Taxis

‘Dit kan toeristische trekpleister worden’

KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke, Jurgen Walschot

14

FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

RUBRIEKEN

DISTRIBUTIE Ute Otten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

20

Opinie

31

Michaël Bellon

34

Enfant Terrible

36

Nick Trachet

37

Big City

Edito

32 LOS VAN DE TIJD 22

Europalia Indonesia

26

Oud-schepen Leon Van Audenhaege

Koen Clement en Dirk Vermaelen

"Woluwe is een verloren paradijs'

32

René Magritte

Vijftig jaar na zijn dood

Is een Brusselse regering denkbaar waar de N-VA deel van uitmaakt? Het is een scenario dat vandaag realistischer klinkt dan een paar jaar geleden.

Uiteraard heeft de Volksunie ooit deel uitgemaakt van die Brusselse regering.

Maar het was toen een kleine linkse partij, en de deelname was ook geen onverdeeld succes. Staatssecretaris Vic Anciaux stapte nog voor het einde van de regeerperiode op.

Vandaag blinken de Vlaams-nationalisten van zelfvertrouwen. Een nieuwe federale machtsdeelname na 2019 lonkt. En nu de N-VA beslist heeft om de communautaire campagne op te bergen en de socio-economisch rechtse en identitaire lijn aan te houden, wordt het ook weer makkelijker om de Brusselse harten te veroveren.

In de peilingen van afgelopen vrijdag kwam N-VA er als grootste uit, gevolgd door Groen en pas dan Open VLD, dat nochtans al sinds de verkiezingen van 2004 de onbetwiste nummer één is in Vlaams-Brussel.

Iedereen weet dat de kiesintenties voor Nederlandstalige partijen in die Brusselse peilingen moeilijk au sérieux genomen kunnen worden. De foutenmarge is groot, maar de tendenzen over de lange termijn zijn wel geloofwaardig. En in die peilingen staat de N-VA al sinds 2014 op nummer één.

Wie vervolgens naar de hitparade kijkt van populairste politici, ziet zowel Theo Francken als Jan Jambon in de top tien staan. Een fors veiligheids- en migratiebeleid zijn ook in een stadsgewest als

Brussel thema’s om op te kapitaliseren.

De N-VA heeft intussen ook bewezen dat het kan deelnemen aan een regering die loyaal is aan het Belgisch staatsbestel.

Waarom zou het dan in Brussel niet lukken?

Omdat de Franstaligen daar een stokje voor zouden steken? Zo eenvoudig ligt dat niet. De Nederlandstalige Brusselaars vormen eerst hun eigen meerderheid, voor ze met Franstaligen aan tafel gaan.

Als de N-VA de grootste partij is in Vlaams Brussel, zal er rekening mee gehouden moeten worden.

De volgende federale en deelstaat-verkiezingen zijn pas eind mei 2019. Dat is in de politiek nog een eeuwigheid. Er zijn eerst nog gemeenteraadsverkiezingen die ook tot politieke bokkensprongen kunnen leiden.

Hoe zit het daar? Voor Open VLD is het vrij eenvoudig om in die Brusselse lokale besturen aan de macht te geraken. Door samen te werken met de Franstalige liberalen is in heel wat gemeenten het schepenambt een haalbare kaart.

De N-VA moet meer moeite doen. Het is daarom beslist geen toeval dat de partij de laatste tijd erg aanwezig is op het lokale terrein. Dat, en een duwtje in de rug van de federale N-VA-kopstukken, kan zeker helpen om de basis te leggen voor een nieuw kiespubliek.

Als de peilingen bewaarheid worden, wordt het in Vlaams Brussel een strijd op rechts, één tussen liberaal en conservatief. Dat kwam nog niet eerder voor.

BRUZZ | VOORAF

Strijd op rechts

— STEVEN VAN GARSSE

5

Flits EIGENAAR THURN & TAXIS BOUWT OOK OP ANDERE KANAALOEVER

140 woningen aan voet Picardbrug

© EXTENSA

BRUZZ | VOORAAN

Tegelijk met de Picardbrug zullen er appartementen verrijzen op het terrein tussen de Akenkaai en de Willebroekkaai.

Tegelijk met de bouw van de langverwachte Picardbrug begint ook de bouw van twee nieuwe appartementsgebouwen langs de Akenkaai. Project Riva is goed voor 140 woningen en een restaurant.

Over het Becodok komt een nieuwe brug die alleen toegankelijk is voor bussen, fietsers en voetgangers. De bouw van de zogenaamde

Picardbrug zou eind dit jaar of begin volgend jaar moeten beginnen.

Tegelijk zullen er ook appartementen verrijzen op het terrein tussen de Akenkaai en de Willebroekkaai waar de brug zal landen. De nieuwe woningen worden ontwikkeld door Extensa, de eigenaar en ontwikkelaar van de site van Thurn & Taxis. “Wij hebben dat terrein

jaren geleden gekocht om strategische redenen,” vertelt Kris Verhellen, CEO bij Extensa. “Voor ons is die brug immers heel belangrijk. Ook psychologisch. Vanaf de brug zal je het Noordstation kunnen zien, waardoor dat veel dichterbij zal lijken. Mensen op onze site zullen zich zo dichter bij de stad voelen.”

De brug zal uitmonden in een pleintje. Aan beide kanten daarvan komen appartementsgebouwen, goed voor in totaal 140 woningen, de meeste met zicht op het kanaal. Het ontwerp is in handen van het Brusselse bureau Architectes Associés.

Een brede trap zal toegang geven tot de Akenkaai. “De extra bewoning zal de kade animeren, waardoor mensen ook makkelijker te voet tot bij ons komen,” aldus Verhellen.

“We willen er ook een restaurant openen. We onderhandelen met een mogelijke uitbater.”

In het kielzog van pionier Up-site zijn langs de Akenkaai overigens nog meer woningen gepland. De bouw van de funderingen van Canal Wharf, een woonproject van AG Real Estate, is bijvoorbeeld volop bezig. Met de opening van een museum in de Citroëngarage zal de metamorfose van de buurt compleet zijn.

— LAURENT VERMEERSCH

> Lees meer over de verdere ontwikkeling van de site van Thurn & Taxis op p. 18

OPENING GEPLAND VOOR SEPTEMBER 2020

Grote Vlaamse school aan Thurn & Taxis De vzw’s Annuntiaten en Sint-Goedele gaan in zee met bouwpromotor Kairos voor de bouw van een grote scholencampus aan Thurn & Taxis, goed voor duizend leerlingen. Kostprijs: 40 miljoen euro.

Brussel kijkt op de korte termijn aan tegen een enorm tekort aan plaatsen in het Nederlandstalig en Franstalig onderwijs. Tegelijk wordt de bouwgrond steeds schaarser.

Bouwpromotor Kairos speelt daarop in en heeft een bouwaanvraag lopen om het oude sigarettendepot van Sint-Michel in de Picardstraat, vlak aan Thurn & Taxis, om te bouwen tot een

6

nieuwe campus, goed voor duizend leerlingen.

De promotor heeft intussen met de vzw’s Annuntiaten en Sint-Goedele een akkoord gesloten voor de exploitatie. Er zal zowel lager, secundair als volwassenenonderwijs ingericht worden.

“Omdat het een zeer omvangrijk project is, doen we het met twee inrichtende overheden samen,” zegt Piet Vandermot van de vzw Sint-Goedele.

Dat is vrij uniek, want beide vzw’s zullen er ook hun eigen onderwijs organiseren. Vandermot: “Hoe precies ligt nog niet vast, maar het kan bijvoorbeeld zijn dat Sint-Goedele de lagere school op

Het oude sigarettendepot wordt omgebouwd tot een nieuwe campus, voor duizend leerlingen.

zich neemt, en de Annuntiaten het secundair onderwijs.”

Sint-Goedele is vandaag met zevenduizend leerlingen (onder meer Sint-Jozefscollege, Sint-Guido en Heilige Familie) de grootste scholengroep in Brussel.

De vzw Annuntiaten is vooral bekend van Maria-Boodschap en het Imelda-instituut.

De vzw’s hebben samen een subsidiedossier ingediend bij de Vlaamse gemeenschap en wachten nu op groen licht. Ook de Vlaamse Gemeenschapscommissie zet haar schouders onder het dossier.

Vandermot hoopt dat de school in september 2020 open kan.

— STEVEN VAN GARSSE

Luchthaventrein in de lift

© EUROPEAN UNION 2014 - EUROPEAN PARLIAMENT

AL BIJNA TWINTIG JAAR PLANNEN VOOR HERINRICHTING

Schumanplein krijgt eindelijk architect Volgende week beslist een jury van experts rond de Brusselse Bouwmeester en de gewest- en EU-administraties over wie het Schumanplein mag hertekenen. De shortlist van vijf architectenbureaus waaruit gekozen wordt? is bekend. — JEAN-MARIE BINST

H

et Brussels Gewest lanceerde een nieuwe internationale architectuurwedstrijd voor het Schumanplein (rotonde). Tijdens de vorige legislatuur werd de winnaar van de vorige wedstrijd op droog zaad gezet: het Brusselse bureau XDGA Xaveer De Geyter Architects. XDGA was begin dit decennium (2011) laureaat van de wedstrijd gelanceerd in 2009 om een visueel aantrekkelijk Schumanplein te ontwerpen. Al in 2001 wou toenmalig Commissievoorzitter Romano Prodi een andere visual voor de EU-instellingen dan het Berlaymontgebouw dat steeds getoond wordt op internationale tv-zenders. Het ontwerp XDGA voorzag in een riant openwaaierend openluchtauditorium (als twee opstaande vlindervleugels met doorsteekpromenade) voor divers gebruik, en met winkelfaciliteiten en ingangen naar het ondergrondse openbaar vervoer. Het project is om diverse redenen een stille dood gestorven, toen het bureau bijkomende kosten moest maken voor plannen die moesten worden aangepast. Duidelijkheid over het afhaken van het gewest kan minister-president Rudi Vervoort (PS) niet verschaffen.

ELEGANT EN LUCHTIG Ook huidig betrokken partner en commissaris Alain Hutchinson, vanuit het gewest bevoegd voor Europa en de internationale organisaties (CEIO), heeft het over overheidsbeslissingen van voor zijn tijd. “We streven nu naar een elegant, luchtig en soft ontwerp,” luidt het.

“Het Xaveer De Geyter-project was te zwaar, en zou leiden tot stabiliteitsproblemen voor

het Schumanplein, waaronder metro, trein en tunnel passeren,” stelt Hutchinson. Binnenkort zullen de eerste intenties om het plein anders in te richten twintig jaar oud zijn. Het onderlopen van het Schumantreinstation vorige week - met alle kosten vandien - is een van de gevolgen van uitstel van renovatie- en onderhoudsaanpak van de complexe site.

Op de nieuwe openbare architectuurwedstrijd schreven negentien bureaus in. Uiteindelijk zijn vijf kandidaat-ontwerpen geselecteerd.

Het zijn in alfabetische volgorde:

Vijf kandidaat-ontwerpen - BUUR cvba (met Gehl Architects aps, URA – ARUP bv en Ingenieursbureau France NV),

Spade in de Anspachlaan De aannemer is klaar om te beginnen met de bovengrondse heraanleg van de Anspachlaan tussen de Wolvengracht en de Grétrystraat op maandag 18 september. Zo klinkt het bij Beliris, het federaal Brusselfonds dat de werkzaamheden financiert. De stad Brussel wil de startdatum vooralsnog niet bevestigen.

Er wordt nog druk overlegd met alle betrokkenen, klinkt het. De twee instanties verklaren wel unisono dat het in elk geval de bedoeling is om heel snel tot actie over te gaan, om de bewoners en bezoekers een voorproefje te geven van de vernieuwde voetgangerszone. LV

BRUZZ | VOORAAN

Al in 2001 wou toenmalig Commissievoorzitter Romano Prodi een andere visual voor de EU-instellingen dan het Berlaymontgebouw.

De trein blijft aan populariteit winnen als vervoermiddel van en naar de luchthaven in Zaventem. Tijdens de eerste zes maanden van 2017 telde NMBS 2,3 miljoen reizigers van en naar Brussels Airport. Dat is 13 procent meer dan in 2015. Vergelijken met 2016 (+38 procent) heeft weinig zin, omdat het verkeer toen lang stil lag na de aanslagen van 22 maart.

Het marktaandeel van de trein blijft dus groeien. “We kunnen stellen dat een kwart van de luchthavenpassagiers de trein neemt om van en naar de luchthaven van Zaventem te reizen,” aldus de NMBS. De stijgende populariteit van de luchthaventrein is opvallend, omdat reizigers nog altijd de veelbesproken Diabolotoeslag moeten betalen. Vooral bij een korte afstand, bijvoorbeeld vanuit Brussel, weegt die zwaar door op de ticketprijs. Tegelijk rijden echter steeds meer treinen van en naar de luchthaven. Zo kwam er de rechtstreekse verbinding bij met de Europese wijk, sinds december ook in het weekend. LV

- COBE ApS + BRUT cvba (met ARA, UTIL cvba en Buro MOVE bvba), - SWECO Belgium NV + West 8 bvba (met Atelier Roland Jeol en S Design bvba), - TER Paysagistes-Urbanistes sarl en Arcadis Belgium NV (met ORG SQUARED burg-bvba, STRATEC NV, CityTools bvba, Clepsydre Communication bvba en Atelier Coup d’Eclat) - XDGA Xaveer De Geyter Architects, samen met MDP Michel Desvigne Paysagiste, Ney & Partners BXL nv en Tractebel Engineering nv.

Als alles volgens planning verloopt, hakt de jury na het weekend de knoop door.

Tweede poging voor Biertempel Het vergunningsdossier voor de ombouw van het Beursgebouw tot Biertempel is opnieuw in openbaar onderzoek. Het project was voor de zomer al eens te raadplegen bij de stedelijke administratie, maar de procedure moest worden overgedaan. Aangezien het project ook de archeologische site Bruxella 1238 integreert, moet het dossier gedurende dertig dagen openbaar zijn in plaats van de gebruikelijke vijftien dagen. LV

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Dokters in spe Zo’n 3.500 jongeren namen vrijdag deel aan het allereerste toelatingsexamen voor geneeskunde voor de Franstalige universiteiten. Daarvan mogen er binnen enkele weken 607 beginnen aan de studies. In de drie zalen van Brussels Expo hielden 350 toezichters een oogje in het zeil.

Medewerkers van de organiserende Académie de recherche et d’enseignement supérieur verplaatsten zich met de fiets tussen de deelnemers om de afstanden tussen de zalen te overbruggen.

Voor de dokters in spe is het nog even nagelbijten tot 18 september, want dan worden de resultaten bekendgemaakt. Voor de Nederlandstalige universiteiten is er al twintig jaar een toelatingsexamen, dat model stond voor deze eerste Franstalige editie. © BELGA BENOÎT DOPPAGNE

9

De week

Terugblik op het nieuws

Zinkgat

Alcoholverbod

15.000

Een breuk in een waterleiding veroorzaakt een groot zinkgat in de Leuvensesteenweg. Het autoverkeer is plaatselijk omgeleid. Het water maakt ook de spoorlijn tussen Schuman en Noord onbruikbaar.

Rond de Vijvers van Elsene geldt voortaan een alcoholverbod vanaf 2 uur ‘s nachts. Ook de Belvédèrestraat en het Heilig-Kruisplein worden ‘s nachts alcoholvrij. Burgemeester Dominique Dufourny hoopt met de maatregel de nachtrust van buurtbewoners te verzekeren.

Een petitie tegen de plaatsing van een buste van ex-burgemeester Yvan Mayeur in het Brussels stadhuis verzamelt al 15.000 handtekeningen.

Traditioneel krijgt elke burgemeester een borstbeeld, maar na het Samusociaal-schandaal ligt dat gevoelig.

MINDER PARKEERPLAATSEN EN MEER AUTOVRIJE ZONES

BRUZZ | DE WEEK

‘Betere toegang tot Europawijk’ Stedenbouw, veiligheid en mobiliteit zijn de speerpunten voor het Commissariaat voor Europa en de internationale organisaties (CEIO) voor de Europawijk. “We zetten in op betere mobiliteit, veiligheid en het samenleven van bewoners, EU-ambtenaren en expats. Er zijn al parkeerplaatsen weggehaald,” zegt commissaris Alain Hutchinson. — JEAN-MARIE BINST

H

et CEIO coördineert en faciliteert onder leiding van Hutchinson de contacten tussen de Brusselse openbare instellingen en de Europese en internationale organisaties in het Brussels Gewest.

“Vroeger hebben Brussel en België het stedelijk trauma moeten verwerken van de installatie van de Europawijk,” zo gaf Alain Hutchinson (PS) vrijdag mee op zijn activiteitenoverzicht in de helft van de legislatuur, in aanwezigheid van minister-president Rudi Vervoort (PS). “Maar nu laten we onderzoeken (de externe studie is begonnen, red.) hoe we de wijk ‘leefbaar’ kunnen maken op het vlak van veiligheid en mobiliteit. De veiligheidsperimeter rond Berlaymont (Europese Commissie) en het Europees parlement mag van de wijk zeker geen ‘eilandkamp’ maken, zoals dat rond de Amerikaanse ambassade is gecreëerd.”

Hutchinson: “We moeten nog meer inzetten op de toegankelijkheid van de wijk voor naburige bewoners en op de mogelijkheid tot winkelen.

10

Zeker omdat de Europawijk erg in trek is bij toeristen, wat een economische troef is voor Brussel.

Iedereen ervaart echter dat de toegang tot de EU-wijk moeilijk wordt. Zowel vanuit de EU-instellingen en organisaties als vanuit het Brussels Gewest, horen we dat.

Maar we werken eraan.”

Tweemaal per jaar houdt het CEIO een contactvergadering over de ‘ingrepen’ voor stedenbouw en mobiliteit. Het aantal parkeerplaatsen is al verminderd en wordt nog verminderd. In de Blijde Inkomststraat en de Kortenberglaan sneuvelen parkeerplaatsen voor de gebouwen van Europese instellingen. Verder zullen parkeerplaatsen verdwijnen in de Stevinstraat, Jozef II-straat en Karel de Grotelaan, en vervangen worden door bloembakken, zegt Hutchinson. “We doen alles om de wijk convivialer te maken. Ook aan het autovrij maken van het Luxemburgplein wordt gewerkt. Het zou makkelijker zijn mocht het plein alleen nog voor taxi’s en bussen toegankelijk blijven.” Soms kunnen drukke en

Het Luxemburgplein zou alleen nog voor bussen en taxi’s toegankelijk zijn. Dat zou tegemoet te komen aan de klacht van EU-ambtenaren over te veel CO2 -uitstoot in de Europawijk.

vervuilende verkeersstromen echter niet doorgeknipt worden. Dat is het geval voor de Kortenbergstraat, die nog voor lange tijd via het Schumanplein een verkeersstroom de Wetstraat in moeten kunnen loodsen. De plannen voor de Kortenbergtunnel zijn door krediettekorten uitgesteld.

Een van de dringende zaken voor het CEIO om de mobiliteit te verbeteren, bleek van de Wiertzstraat een voetgangersstraat te maken, omdat hier veel EU-ambtenaren door moeten. Hutchinson wijst erop dat de EU-ambtenaren grotendeels in de stad en de oostkant van het gewest wonen, maar amper het openbaar vervoer nemen – zo is uit onderzoek gebleken. Contradictorisch genoeg

klagen de EU-ambtenaren wel over de vervuilde lucht in de Europawijk.

Een en ander zal in het kader van de reconstructie van de Wetstraat, met hogere torens met woongelegenheid (door het gewest aanvaard ontwerp van architect Christian de Portzamparc, red.) aangepakt moeten worden. In de Wetstraat komen voetgangerseilanden om de verkeersdrukte te dempen.

WELCOME DESK Volgens Hutchinson heeft de Europawijk een duidelijke meerwaarde voor het BNP van Brussel.

“De tewerkstelling vanuit EU-gerelateerde instellingen in Brussel bedraagt nu 17 procent, en weldra 20 procent. Ook blijven EU-ambtenaren meer en meer ‘wonen’ in en

Samen bouwen

Geld voor Bruegel

Zanger Arno Hintjens wordt op 22 september gehuldigd als ereburger van de stad Brussel. De 67-jarige Arno is geboren in Oostende, maar woont al meer dan 35 jaar in Brussel. Arno wordt de 34e persoon die het ereburgerschap van Brussel krijgt.

VUB en ULB onthullen samen met geldschieter Beliris de plannen voor een gezamenlijk nieuwbouwproject in Elsene.

Het Learning & Innovation Center (LIC) zal onder meer onderdak bieden aan de wetenschapsbibliotheken van beide uniefs.

Vlaanderen investeert bijna 3,5 miljoen euro in Bruegelactiviteiten in Brussel en de Rand. Ruim 1,6 miljoen euro daarvan gaat naar het Bruegelmuseum, een project dat al jaren aansleept. Het huis in de Hoogstraat zou zo kunnen openen tegen het Bruegeljaar 2019.

Er zijn drie linkse partijen aan de macht in Brussel: PS, SP.A en Open VLD. Die kwamen in 2012 samen op.

Wat nog steeds duidelijk wordt als je Guy Vanhengel bezig hoort MR-KOPSTUK DIDIER REYNDERS

in ‘De Standaard’

Cartoon Wauter Mannaert

BRUZZ | DE WEEK

Arno ereburger

© BART DEWAELE

om Brussel, ook na hun pensioen.

Het worden nieuwe Brusselaars die er een privéleven uitbouwen dat de stad economisch en sociaal ten goede komt.”

Spreken ze dan ook een van de landstalen? “Het CEIO geeft in zijn Welcome Desk alle informatie over taalopleidingen en scholing mee als daarom gevraagd wordt. We kunnen niemand een inburgeringscursus opleggen,” luidt het.

Het onthaal voor expats, Welcome Desk, dat bij Toerisme Brussel werd verzorgd, wordt uitgebreid in de kantoren van de Europese Commissie en bij het Europees parlement.

Ook nieuw is dat er bij de Navo een Welcome Desk komt en dat de lesgevers in Europese scholen een infopakket krijgen.

11

Mobiliteit

Vertraging op metrolijn 3

ULB-onderzoeker Frédéric Dobruszkes kritisch over metroplannen

‘Metro zonder stadstol heeft De einddatum voor de nieuwe metro Noord is opnieuw vooruitgeschoven. De opening was voorzien voor 2018. Nu schuift bouwheer Beliris 2028 naar voren. “We moeten van dit nieuwe uitstel profiteren om het hele metroproject opnieuw te bekijken,” zegt ULB-onderzoeker Frédéric Dobruszkes.

BRUZZ | DE VERHALEN

— STEVEN VAN GARSSE, FOTO BART DEWAELE

D

obruszkes is vooral bekend om zijn studiewerk over de vliegtuigroutes vanop Zaventem en van zijn stelling dat die routes de dichtbevolkte gebieden in Brussel en de rand moeten ontzien. Maar hij is ook een eminent mobiliteitsspecialist, en tevens vicevoorzitter van de Brusselse gewestelijke mobiliteitscommissie. Over de nieuwe metrolijn 3 neemt hij geen blad voor de mond.

Beliris schuift nu 2028 naar voor als nieuwe datum voor metro Noord.

FREDERIC DOBRUSZKES: En ook die datum is

onzeker. Het is een mooi voorbeeld van slechte governance. Beliris is bouwheer, maar heeft nog nooit een metro aangelegd, terwijl de Brusselse vervoersmaatschappij wel de expertise in huis heeft. Al sinds de jaren 1970 bouwt de MIVB tunnels voor metro en premetro. Nu moet het Brussels Gewest ‘vanop het balkon’ toekijken hoe Beliris een metro bouwt.

“De raming voor de nieuwe metro is 1,2 miljard euro.

Het wordt wellicht een veelvoud. Niemand weet hoe we dat gaan betalen” FRÉDÉRIC DOBRUSZKES MOBILITEITSEXPERT ULB

Twee. Er is gekozen voor een nieuwe techniek waar Brussel niet mee vertrouwd is. In plaats van de gebruikelijke openbouwputtechniek of cut and cover zal men voor het eerst op zeer grote diepte graven met een tunnelgraafmachine. Dat jaagt niet alleen de kosten de hoogte in, de zeer diepe stations zijn ook weinig aantrekkelijk

12

voor de gebruiker. Tot slot zijn er geotechnische risico’s verbonden aan een tunnel graven in een ondergrond die we niet goed kennen.

In Parijs is metrolijn 14 aangelegd op een gelijkaardige manier. De werkzaamheden lagen een jaar stil omdat er water in de tunnel was gelopen. Ik zeg niet dat een zeer diepe tunnel graven onmogelijk is – andere steden deden het ons voor - maar hoge onverwachte kosten vallen nooit uit te sluiten.

De nieuwe metro zal 1,2 miljard kosten, en komt ook langs wijken die niet heel dichtbevolkt zijn. Is de investering goed besteed geld?

DOBRUSZKES: Er zijn metrolijnen die minder

dichtbevolkte wijken aandoen, zoals in Oudergem of Woluwe bijvoorbeeld. Dat is niet het punt. Er is wel een beslissing genomen om een metrolijn aan te leggen naar het noorden, zonder dat goed bestudeerd is of die lijn wel prioritair is. Waarom geen metrolijn naar de E40 in Groot-Bijgaarden?

Of een extra lijn in de Europese wijk? Die benchmark is bij mijn weten nooit gemaakt.

Er is wel vergeleken of een tram, dan wel een metrolijn nodig is. Welnu, die studie is uitgevoerd door hetzelfde bureau als dat dat nu de metro mag aanleggen. Natuurlijk zal dat dan voor de - duurdere - metro-optie kiezen.

Tot slot: een metro kan men pas economisch verantwoorden als er voldoende reizigers zijn.

Volgens de modellen van het Brussels Gewest blijkt dat een metro op die plek wel gerechtvaardigd is, maar alleen als er een stadstol wordt ingevoerd. Pas dan zullen automobilisten hun auto laten staan en op de metro stappen. Er is beslist om een metrolijn aan te leggen, maar niet om stadstol in te voeren. Je zou kunnen argumenteren dat stadstol later ingevoerd kan worden. Maar de kans dat hierover op korte termijn een politieke consensus bestaat is zo goed als nihil.

Zou het niet kunnen dat het project zoveel vertraging oploopt omdat het geld niet voorhanden is?

DOBRUSZKES: Een volksvertegenwoordiger heeft

minister voor Beliris Didier Reynders (MR) daar onlangs over ondervraagd. De parlementariër

‘Vooral wie rijk is, Zaterdag begint de Week van de Mobiliteit met op 17 september een Autoloze Zondag als top of the bill.

Nochtans valt er niet zoveel te feesten. Het afgelopen jaar was een ramp voor de mobiliteit in Brussel, met afbrokkelende tunnels als triest hoogtepunt.

Frédéric Dobruszkes: “De mobiliteit in Brussel is hels.

Iedereen is ontevreden: automobilisten, mensen op de tram en bus, fietsers en laten we de voetgangers niet vergeten.”

Volgens de geograaf moeten de klassieke recepten ingezet

geen zin’ ULB-onderzoeker Frédéric Dobruszkes: “We kunnen beter nu inzien dat er fouten zijn gemaakt, dan over tien jaar.”

sprak van 1,8 miljard euro. Reynders sprak hem niet tegen. De aanvankelijke raming is 1,2 miljard euro. Maar het wordt wellicht een veelvoud.

Niemand weet hoe we dat gaan betalen.

Sommigen vinden dat er bespaard kan worden door het met een of twee stations minder te doen. stations mogen niet te ver van elkaar liggen. In Londen is dat een probleem. Wat we wel zien, is dat, omdat de stations zo diep onder de grond zitten, er maar één bovengrondse ingang is. Dat is nadelig voor het bereik. In een cut-and-covertechniek, zoals we dat in Brussel gewend zijn, kunnen er verschillende in- en uitgangen komen aan elke kant van het metrostation, waardoor de ‘invloedszone’ vergroot kan worden.

De hele metrolijn moet op de schop?

DOBRUSZKES: De plannen hebben minstens tien

jaar vertraging opgelopen. Er is geld nodig voor de autotunnels, voor fiets- en voetpaden. Laten we verstandig zijn en alles opnieuw in overweging nemen. We moeten de metro niet schrappen, maar wel nagaan of de metro wel naar het noorden moet rijden, en of er geen interessantere wijken zijn om te ontsluiten. Vervolgens moeten we nagaan of er een metro moet komen dan wel een tram, en tot slot moet, als we een metro willen bouwen, de tunneltechniek herbekeken worden. We kunnen beter nu inzien dat er fouten zijn gemaakt, dan over tien jaar.

heeft een stem in het debat’ worden om het tij te keren: parkeren duurder maken, de autocapaciteit terugdringen, in alternatieven voorzien, kortom een modal shift bewerkstelligen: minder auto’s, en meer mensen op het openbaar vervoer, te voet of met de fiets. De overheid moet hiervoor de nodige investeringen doen. Maar er is méér nodig.

“Mensen zullen niet zomaar de auto laten staan.

We leven in een individualistische Westerse samenleving. Mensen zijn de auto gewoon. Ze willen

de vrijheid om overal te kunnen rijden en parkeren.

Die mentaliteit wijzigen, kan op twee manieren. Via sensibilisering of door druk te zetten. Ik denk dat beide nodig zijn. En dan heb ik het minder over rekeningrijden, want dat is in het voordeel van wie geld heeft en benadeelt wie arm is en al de stad is moeten ontvluchten omdat het hier te duur wonen is.”

De geograaf komt daarmee op het tweede deel van de oplossing. Als de werknemer niet meer op zijn werk raakt, moet hij misschien

dichter bij het werk gaan wonen. “Een goed mobiliteitsbeleid kan niet zonder een goed woonbeleid. De overheid moet wonen in de stad betaalbaar maken.”

En de mobiliteitsplanning?

“Het Brussels Gewest heeft hierin al een lange weg afgelegd. In 2010 keurde het Iris II goed, het gewestelijk mobiliteitsplan.

Wie dat plan vandaag doorneemt, kan alleen maar vaststellen dat er bitter weinig gerealiseerd is. Zowel in de doelstellingen (20 procent minder

auto’s) als in maatregelen.

Er zijn te weinig fietspaden aangelegd, te weinig nieuwe tramlijnen, geen metro, geen overstapparkings, geen taxiplan, de autocapaciteit is niet significant afgebouwd, et cetera. Nochtans had Iris II dat allemaal aanbevolen.

Dobruszkes ziet twee problemen. Er is de welbekende versnippering van het beleid. De gedeputeerde die in het parlement in de Lombardstraat ja knikt als het over minder auto’s gaat in het gewest, maar die neen zegt als hij

concrete mobiliteitsmaatregelen moet uitwerken in de gemeente waar hij of zij burgemeester of schepen is.

Daarnaast wordt vooral de stem van de kapitaalkrachtige bewoner gehoord. “Als het Brussels Gewest een kruispunt aanlegt, komen vooral automobilisten in opstand. De (armere) busgebruiker die voordeel heeft bij een heraanleg, horen we veel minder. Dat leidt tot een scheeftrekking in het debat, waar de beleidsmaker zich te veel door laat beïnvloeden.”

SVG

BRUZZ | DE VERHALEN

DOBRUSZKES: Neen, dat is geen goed idee. De

Reportage

Halte noordstation

Fadil komt uit Soedan en hoopt, zoals zovelen, het Kanaal over te steken. “Daar is werken zonder papieren een stuk makkelijker.”

14

Een dag in het spoor van de migranten tussen het Noordstation en het Maximiliaanpark BRUZZ | DE VERHALEN

Laatste halte richting beloofde land Wie door het Noordstation stapt, kan er niet naast kijken: in en rond het station ‘wonen’ ondertussen al ruim vijfhonderd migranten. Over de verhalen achter de gezichten, weten we amper iets. Wij namen een tolk in de arm en luisterden. “Ik kijk elke dag naar die pendelaars. Als ik ooit dertig procent van zo’n leven krijg, ben ik gelukkig.” — KRIS HENDRICKX, FOTO’S IVAN PUT

▲

15

Halte Noordstation

16

E ▲

BRUZZ | DE VERHALEN

De actieradius van de migranten beperkt zich vooral tot de zone tussen het Maximiliaanpark en het station. Het park biedt wat groen, een voetbalveld en een waterkraantje dat bijna voortdurend in gebruik is.

en weekdag aan het Noordstation, rond 16 uur. Een constante mensenstroom komt uit de kantoortorens en beweegt zich met strakke tred naar de ingang van het station aan de zijde van de Bolivarlaan.

De stroom stapt de veel te grote hal binnen, laat een lange zitbank links liggen en stapt fluks door naar de perrons, richting thuis.

Op die bank zitten vooral mensen die veel minder gehaast zijn. Vaak zijn het mannen uit Soedan, steeds meer uit Eritrea ook en soms lopen we een Syriër of Egyptenaar tegen het lijf.

Het zijn de zogenaamde transmigranten, mensen die rond het station verblijven als tussenstop naar een plek die zij zelf ooit thuis willen noemen: het Verenigd Koninkrijk. Het begrip tussenstop is hier rekbaar: enkele maanden is eerder regel dan uitzondering.

Fadil is één van die migranten. De veertigjarige vertrok twee jaar geleden uit Darfur, waar de Soedanese burgeroorlog de voorbije jaren honderdduizenden levens eiste. Hij kijkt even rond zich, waar een kring van landgenoten zich heeft verzameld, terwijl hij in het Arabisch vertelt. “Ik schat dat negentig procent van de Soedanezen aan het Noordstation uit Darfur komt.”

In Soedan liet Fadil een vrouw en drie kinderen achter, van 3, 5 en 11 jaar. Zijn reis is hij ook voor hen begonnen. Net als vrijwel iedereen die we spreken, wil Fadil het Kanaal over naar het beloofde land. Want aan de overkant is werken zonder papieren een stuk makkelijker, moet je geen identiteitspapieren hebben.

Aan de overkant lokken ook de succesverhalen van hen die er wel geraakt zijn. “Thuis was ik bouwvakker, dat wil ik daar opnieuw doen.

Papieren krijgen, werken en mijn gezin laten overkomen.” Ooit klimt hij in de juiste vrachtwagen, daar is hij nog steeds van overtuigd.

Het parcours dat de man de voorbije twee jaar aflegde, is er een waar veel lotgenoten zich in herkennen: een loodzware woestijntocht, in een wankele boot de zee over vanuit Libië en dan met diverse voertuigen naar het noorden.

“Vooral de woestijn was hard. Het stof, de warmte. Veel mensen sterven er ook, meer dan op zee.”

“Vooral de woestijn was hard. Het stof, de warmte. Veel mensen sterven er ook, meer dan op zee” FADIL SOEDANEES

Darfur is een regio in West-Soedan die al jaren het toneel is van grootschalig geweld tegen de bevolking. Verschillende guerrillagroepen ijveren er voor onafhankelijkheid. De Janjaweed-milities vermoordden er met de steun van de regering dan weer honderdduizenden mensen. In theorie is er een vredesakkoord voor het gebied sinds 2010. In de praktijk blijkt dat akkoord vaak dode letter. De Soedanese regering werd in 2016 nog beschuldigd van een aanval met chemische wapens op burgers.

In Libië bleef Fadil een hele tijd plakken om zijn overtocht te betalen. Ook daarin is hij niet alleen. “Wie genoeg geld heeft, kan in vier maanden van Soedan in Brussel raken. Maar veel mensen moeten klussen om de overtocht te betalen.” In het geval van Fadil kostte de boottocht – met zeventig man op een oude visserssloep – 400 euro. Een prikje, blijkt uit de geanimeerde reacties van de omstanders.

Sommigen onder hen telden een jaar eerder 2.500 euro neer.

‘BE BRUSSELS, BE WELCOME’ De Brusselse tussenstop van onze gesprekspartner duurt ondertussen al twee maanden. Zijn actieradius beperkt zich vooral tot de zone tussen het Maximiliaanpark en het station. Het park biedt wat groen, een voetbalveld en een waterkraantje dat bijna voortdurend in gebruik is. In het station kan hij dan weer terecht voor beschutting en de gratis voedselbedeling door een van de burgerinitiatieven, die dagelijks honderden maaltijden bereiden. “Dat vinden we hier het mooiste in dit land, al die hulp van gewone mensen,” vertelt een man die meeluistert. Het is hem ook opgevallen dat die mensen vaak van Marokkaanse origine zijn.

De hele dag door slenteren migranten zo tussen park en station, hun twee dorpscentra zeg maar, met de Dienst Vreemdelingenzaken er netjes tussenin. Tegen etenstijd helt de weegschaal over naar het station, ‘s avonds loopt het station dan weer leeg richting park.

Tussen een uur en vier uur ‘s nachts gaat het station immers onverbiddelijk dicht.

Op dat dagelijkse pendeltraject, net voor het station, heeft het Brussels Gewest donderdag

een standje opgebouwd waarmee het het toeristische imago van de stad wil oppoetsen.

“Be Brussels, be welcome,” lezen we. Enkele uren eerder brachten de lokale en federale politie een andere boodschap voor de migranten. 24 mensen werden meegenomen na een identiteitscontrole. De dag voordien waren het er 44.

De onvoorspelbare politieacties hangen als een loden deken over de migrantengemeenschap aan het station. Of we kunnen uitleggen wanneer iemand precies wordt opgesloten, wil Fadil weten. Hoe lang dat duurt? En of mensen echt worden teruggestuurd naar Italië?

Verschillende mannen benadrukken dat ze hier toch niets verkeerd doen, dat ze iedereen respecteren. De verkopers die we spreken in het station bevestigen dat alvast. Vijfhonderd illegale migranten, maar niemand heeft weet van een noemenswaardig incident. Het heeft iets onwezenlijks, die massa donkere mensen die vooral wacht, amper iemand lastigvalt, geen contact zoekt ook. Alsof de mannen er zijn en tegelijk afwezig zijn.

WACHTEN OP DIE VRACHTWAGEN Waar het de wachtenden om te doen is? In de juiste vrachtwagen klimmen, die ene rit bemachtigen waar ze niet worden uitgeplukt.

Van Brussel zwermen de stationsbewoners daarom op geregelde tijdstippen uit naar parkings in het hele land. “Ik moet het ondertussen 12 of 13 keer geprobeerd hebben,” vertelt Lili (18). De zelfbewuste Eritrese – leren jasje, modern kapsel en glimlach rond de mondhoeken – is één van de weinige vrouwen die we ontmoeten in het Maximiliaanpark. Ze

moet onwillekeurig lachen. “Het engste was die keer dat we in een koeltransport zaten, terwijl ik mijn warme jas vergeten was in Brussel.” De jonge vrouw rilt als ze eraan terugdenkt.

Een Belgische vrijwilliger is erbij komen staan.

De vele gesprekken met de migranten leerden hem meer over de modus operandi. “De migranten vertrekken in groepen naar parkings waar ze in een laadruimte proberen te raken.

Als het er vijfhonderd per week proberen, dan raken er misschien dertig of veertig naar het Verenigd Koninkrijk. Dat is niet zoveel, maar

“Ik moet ondertussen 12 of 13 keer geprobeerd hebben om Engeland te bereiken” LILI ERITRESE

Eritrea is een eenpartijstaat met een barslechte reputatie inzake mensenrechten. In de wereldwijde Press Freedom Index staat het land op de laatste plaats. Human Rights Watch beschuldigt het regime ook van grootschalige martelpraktijken. Sinds Eritrea in 1991 onafhankelijk werd van Ethiopië, leeft het op gespannen voet met zijn buurland. Ethiopië heeft immers geen directe toegang meer tot de Rode Zee. Zowel mannen als vrouwen moeten in Eritrea legerdienst doen, vaak voor onbepaalde duur.

het is ook niet niets. En als het niet lukt, dan blijven ze het gewoon proberen. Een beetje zoals een videospel waar ze niet drie, maar tientallen levens hebben, ja.”

Of de genoemde aantallen kloppen, kunnen we onmogelijk verifiëren. Maar het lijkt te stroken met wat een verkoopster in een broodjeszaak in het stations vertelt. “We zijn nu een maand open en ik zie steeds weer nieuwe mensen. Ik vermoed dat veel mensen wel aan de overkant raken. Waar zijn ze anders naartoe?”

BRUZZ | DE VERHALEN

Daniël uit Anderlecht biedt de Eritrese Lili en haar neef af en toe onderdak . “Mijn Belgische vader,” zegt Lili over hem.

DIENSTPLICHT VOOR VROUWEN Voor de Eritrese Lili is het alvast duidelijk. Als ze ergens naartoe gaat, is het Engeland. “Mijn zus woont daar al. Ik wil er weer naar school.

Daarna zou ik graag iets met ouderenzorg doen.” Haar vertrek uit Eritrea ligt ondertussen alweer twee jaar achter haar. Terugkeren naar Eritrea is geen optie. “Er is dienstplicht, ook voor vrouwen. Je weet wanneer je in het leger raakt, maar niet wanneer je eruit mag.” Haar neef Jere (30), die samen met haar reist, knikt.

“En meningsvrijheid kan je bij ons ook vergeten.”

Plots verschijnt een brede grijns op Lili’s gezicht. “Mijn vader is daar. Ik bedoel, mijn Belgische vader.” Ze stapt resoluut op een blanke man af. Daniël (58) uit Anderlecht blijkt allerminst haar vader. Maar samen met zijn vrouw herbergt de man wel al jaren op geregelde tijdstippen een migrant. De voorbije maanden waren dat vaak Lili en haar neef. Dat Daniël langskomt, betekent heel wat voor het duo: een bed, een dak, een maaltijd en wat vriendschap. Alvast vannacht zijn de twee voor even thuis.

17

In de stad

Een nieuwe thuishaven

Kris Verhellen over ontwikkeling Thurn & Taxis

Kris Verhellen voor de reusachtige hallen van de Gare Maritime, het voormalige goederenstation op de site van Thurn & Taxis.

‘Dit kan toeristische trekpleister worden’ De site van Thurn & Taxis was al een referentie voor tal van bedrijven, beurzen en evenementen. Nu wordt het ook de thuishaven van duizenden ambtenaren en binnenkort nog veel meer bewoners. Daarbovenop heeft de site ook een toeristisch potentieel, zegt Kris Verhellen, topman van Extensa.

— LAURENT VERMEERSCH, FOTO BART DEWAELE

N

a jaren van getalm zit de ontwikkeling van Thurn & Taxis in een serieuze stroomversnelling. In de loop van het najaar nemen 2.600 Vlaamse ambtenaren hun intrek in het nieuwe Herman Teirlinckgebouw en onlangs zijn ook de eerste 115 woningen op de site afgewerkt.

18

Ondertussen gaat de renovatie van de zogenaamde Gare Maritime onverminderd verder. Het gigantische goederenstation, goed voor een grondoppervlak van zowat acht voetbalvelden, moet het pronkstuk van de site worden.

“We willen de middelste van de drie grote hallen zoveel mogelijk

openhouden om een wauw-effect te creëren”, vertelt Kris Verhellen. “Om het economisch haalbaar te maken, willen we in de andere hallen activiteiten brengen.”

Binnen de hallen komen volumes in hout die onderdak moeten bieden aan commerciële activiteiten en bedrijven. Tussenin komen binnenstraten en groen. “Het wordt een heuse wijk, maar dan met een dak op,” aldus Verhellen. “Zeker geen klassiek winkelcentrum. We zullen werken rond thema’s zoals eten en drinken, met standjes om te consumeren en stadslandbouw. Ook komt er een nieuwe masteropleiding in voedingswetenschap.”

Ook de bedrijfsruimtes worden atypisch. “Het wordt een 3.0-versie van de loftkantoren die we realiseerden in het Koninklijk Pakhuis.

Accenture en (reclamegroep, red.)

Publicis hebben al toegezegd en we onderhandelen nog met andere kandidaat-huurders.”

Het nieuwe vlaggenschip moet de site van Thurn & Taxis nog meer op de kaart zetten als een plek van creativiteit en kruisbestuiving. “Van een multimodaal distributieplatform van goederen evolueert de site naar

KRIS VERHELLEN CEO EXTENSA

© EXTENSA

een multimodaal distributieplatform van ideeën,” zegt Verhellen. “Het gaat ons niet alleen om bouwen, verhuren en verkopen. We zijn ook een beetje animator van onze gebouwen. Elk gebouw krijgt een hospitality manager. Die moet ervoor zorgen dat iedereen zich goed voelt en krijgt ook de middelen en de vrijheid om dingen te organiseren.

Die aanpak is vernieuwend voor Brussel.”

Het huidige succes van Thurn & Taxis steekt in elk geval schril af tegen de Noordwijk, aan de overkant van het kanaal. “Die wijk is een product van de 20e eeuw. De leegloop is een geweldige opportuniteit om komaf te maken met die monofunctionele wijk. Mensen willen niet de hele dag in een kotje zitten met een vals plafond en tl-lamp. We willen werken op plekken die inspireren. De Vlaamse overheid heeft dat goed begrepen.

Haar ambtenaren zullen hier beter zitten dan veel privébedrijven. Het Herman Teirlinckgebouw heeft de lat voor kantoorgebouwen denk ik een stuk hoger gelegd. De architecturale details en de integratie van kunst zijn dingen die we in de kantoorbouw helemaal verloren waren.”

Met de ontwikkeling van de Gare Maritime wil vastgoedontwikkelaar Extensa ook toeristen naar de westelijke kanaaloever lokken. “We hebben de site nog niet in de markt gezet als toeristische trekpleister, maar dat zal wel gebeuren. We praten daarover met VisitBrussels. Je kan een logisch parcours bedenken,

vanuit het centrum naar het museum in de Citroëngarage, en dan verder langs het kanaal en door onze site naar de Heizel. Ons patrimonium, met zijn schaal, is iets wat toeristen gezien willen hebben. Als we een percentage van de toeristen daarmee kunnen overtuigen om een dag langer in Brussel te blijven, creëren we een mooi economisch effect.”

Voorwaarde is dat de site nog meer gaat leven, op elk moment van de dag en de week. Verhellen denkt onder meer aan een heuse attractie in de centrale hal van het goederenstation. “Ik droom van een soort paviljoen. Iets wat je gezien moet hebben en waar iedereen een selfie wil nemen. Volgend jaar bestaat het Atomium zestig jaar, misschien is het tijd om nog eens iets zots te bouwen.”

Extensa plant ook een heus hotel op de site. Dat zou in 2020 de deuren moeten openen in de voormalige kantoren van de douane langs de Picardstraat. In datzelfde jaar moet ook het park klaar zijn, aangevuld met een vijver. Achter de Gare Maritime verrijst tegen dan ook een nieuwe residentiële wijk met verschillende appartementsblokken, een woonzorgcentrum en assistentiewoningen. Sociale woningen zitten niet in het pakket, tot ergernis van heel wat buurt- en stadsverenigingen.

GENTRIFICATIE “Wij zijn niet tegen sociale woningen, maar hier is, ook door de

overheid, van in het begin de keuze gemaakt om er geen te bouwen in een wijk die al erg arm is,” zegt Verhellen. “Brussel heeft moeite om zijn middenklasse te behouden.

Jonge mensen komen hier studeren en werken, maar daarna verlaten ze vaak de stad. Dus betalen ze geen belastingen meer of nemen ze niet meer deel aan het sociale leven. Deze buurt was erg industrieel, met een achtergestelde bevolking. Willen we dat bestendigen of kiezen we voor wat schwung zodat je een mengeling krijgt? Er zal gentrificatie zijn, het komt erop aan die te beheren.”

BRUZZ | DE VERHALEN

“De middelste hal willen we zoveel mogelijk openhouden om een wauw-effect te creëren”

Vraag is of een sociale mix mogelijk is met een ommuurde site. Het doembeeld dat Thurn & Taxis een exclusief getto wordt, wijst Verhellen echter resoluut af. “Met de schaal van onze ontwikkeling kunnen wij het ons niet permitteren om mensen uit te sluiten. Alle groepen zijn welkom, want we hebben ze nodig om economisch leefbaar te zijn. Elk gebouw heeft een betere en een mindere kant, met veel of weinig zonlicht, een goed uitzicht enzovoort. We zullen dus duurdere en meer betaalbare appartementen hebben. Ik geloof ook heel hard in mengeling en nabijheid. Mensen hebben elkaar nodig. Als we vandaag alleen voor rijken zouden bouwen, zullen die dat zelf snel boring vinden.

Dat is geen product van de toekomst.”

De relatie met de buurt, zoals de Maritiemwijk, blijft hoe dan ook een werkpunt. Al wijst de promotor hier ook weer naar de overheden. “Met wat bomen zou de Picardstraat een mooie, brede boulevard kunnen zijn, maar het is een vergeten straat. Te veel mensen gaan ervan uit dat onze ontwikkeling de problemen van de buurt moet oplossen, op het vlak van groen en allerhande voorzieningen, maar zo werkt het niet. Onze projecten kunnen aandacht vestigen op een buurt, maar er moet ook in de wijken zelf geïnvesteerd worden in openbare ruimte, netheid, scholen, speelpleintjes en noem maar op.”

Extensa enige eigenaar sinds 2015 Sinds 2015 is Extensa de enige eigenaar van de historische gebouwen en de parkzone op de site van Thurn & Taxis. De terreinen en gebouwen, goed voor in totaal 30 hectare, waren tot dan altijd in verschillende handen. Extensa had een deel eigendom van de Haven verworven, onder meer het Koinklijk Pakhuis. Een andere bouwpromotor kocht het goederenstation en de voormalige rangeerterreinen over van de spoorwegen. Beide ontwikkelaars brachten hun eigendom aanvankelijk samen in een joint venture, maar twee jaar geleden kocht Extansa de partners uit. In datzelfde jaar werd ook het voormalige

douanegebouw langs de Picardstraat gekocht van het ministerie van Financiën.

Extensa is gespecialiseerd in stadsuitbreiding en herontwikkelingsprojecten. Behalve in de Brusselse kanaalzone en elders in België heeft het ook vastgoedprojecten in Luxemburg en Istanbul. Het bedrijf is voor 100 procent in handen van holding Ackermans & van Haaren, een vaste waarde in de BEL20. Kris Verhellen studeerde rechten in Gent en International Business in Louvain-La-Neuve.

Hij is CEO bij Extensa sinds 2005. Voordien was actief bij LeaseInvest, dat ook gedeeltelijk in handen is van Ackermans & van Haaren.

Opinie

Forum & lezersbrieven

“De bouwvergunning voor het Rijksadministratief Centrum moet je durven te weigeren,” zegt bouwmeester Kristiaan Borret.

© JASPERS-EYERS

BRUZZ | DEBAT

Bouwmeester pleit voor meer wedijver om bloedarmoede tegen te gaan

‘Brusselse vastgoedsector levert

te vaak zielloze witte producten af’ Net na de ophef over het ‘flagrant banale’ ontwerp voor het nieuwe Rijksadministratief Centrum kondigde Brussels bouwmeester Kristiaan Borret een ontwerpwedstrijd aan voor de herontwikkeling van de WTC-torens in de Noordwijk.

Nieuwe architecten moeten meer kansen krijgen, vindt Borret. “Er wordt veel te veel Tefalarchitectuur gebouwd, die niet blijft ‘plakken’.” — SARA DE SLOOVER

D

e Brusselse vastgoedsector maakt “witte producten”, zegt Kristiaan Borret, Brussels bouwmeester sinds 2015.

“Alles lijkt steevast op mekaar. De appartementen hebben altijd een vergelijkbare plattegrond. Het is Tefalarchitectuur, die niet blijft ‘plakken’, voorspelbaar zonder echt lelijk te zijn, eerder ohne Eigenschaften.”

Hoe die “kleurloze, aseptische architectuur” er dan uitziet?

“Typisch is gebouw met een sokkel in grijze steen met daarboven witte bepleistering en, zoals wij hier op het bureau zeggen: avec un truc qui sorte, een of ander volumespel, wat verspringingen of een beetje hout

20

om de eentonigheid te breken.”

Oorzaak van de bloedarmoede is dat bouwpromotoren telkens dezelfde architecten inhuren, zegt Borret. “Jaspers-Eyers is het symbool van dat fenomeen, maar er zijn er meer. Ik vind de productie van die bureaus duidelijk niet goed. Mijn rol als bouwmeester is aan de boom te schudden, zodat nieuwe architectuur aan bod kan komen.”

Door een beetje keet te schoppen, hoopt Borret dat de gevestigde bureaus “die nu wat ingeslapen zijn, zichzelf gaan vernieuwen”.

“Van in het begin als bouwmeester heb ik mij voorgenomen om niet alleen met publieke opdrachtgevers te werken, maar ook samen-

werking te zoeken met privé-ontwikkelaars. Als je impact wil hebben op de kwaliteit van de stadsontwikkeling in Brussel, moet dat. Zij bouwen zo veel en ook zo veel van hetzelfde dat het de moeite loont om daarop te wegen.”

De bouwmeester benadert daarom “systematisch en op eigen initiatief” grote privé-ontwikkelaars om voor te stellen samen een wedstrijd te organiseren voor hun nieuwe projecten. “Er zijn er verschillende die daarop ingegaan zijn.”

Bouwpromotor Extensa bijvoorbeeld organiseerde samen met Borrets team een wedstrijd voor woningen op de site van Thurn & Taxis. Ze beslisten daarna de

samenwerking met de bestaande architect, Jaspers-Eyers, stop te zetten.

Maanden geleden deed de bouwmeester ook de ontwikkelaar Befimmo hetzelfde aanbod. “Dat is blijven hangen, en plots hebben ze toegehapt. Voor de herontwikkeling van de WTC-torens werkten ze al samen met Jaspers-Eyers, maar ze wilden toch graag een bijkomende architect. Jaspers-Eyers blijft aan boord en is ook nodig. Dit is een zeer groot project, van 100.000 vierkante meter, en op korte termijn moet er een bouwaanvraag gedaan worden. Er zijn weinig bureaus in België die in zo korte tijd zo veel plannen kunnen produceren. Dat is ook noodzake-

lijk, maar de ambitie moet natuurlijk hoger liggen.”

Twee weken geleden nog was er veel heisa over het ‘flagrant en radicaal banale’ ontwerp aan het nieuwe Rijksadministratief Centrum, ook al van de hand van Jaspers-Eyers.

“Architecten moeten de balans vinden tussen het financieel-economische en het culturele aspect van de job. Over dat laatste wordt nu in Brussel veel te weinig nagedacht. Ik vind dat overigens niet simpelweg de schuld van de architect, maar een gedeelde verantwoordelijkheid. Als het product van tien jaar begeleiding door stad en gewest zo’n schraalheid oplevert, dan

“De architecten produceren bloedloos alsmaar hetzelfde.

De overheid gedoogt veel te veel” KRISTIAAN BORRET BRUSSELS BOUWMEESTER

lezersbrieven@bruzz.be Pogrom In het artikel in BRUZZ 1581 over de herdenking van de pogrom in de Marollen ontbrak op enkele plaatsen een stukje belangrijke info. En ook trof me pijnlijk op enkele plaatsen het register in taalgebruik. In de eerste kolom is er sprake van (a) Joden die zich niet als werkplichtige hadden aangemeld in de Louizalaan. Belangrijk ontbrekend detail: daar huisde de Duitse Sicherheitspolizei en (b) dat de vrachtwagen met Joden richting Dossin-kazerne ging. Lang niet iedereen weet dat die kazerne in Mechelen is.

De derde kolom begint aldus: “Dankzij de adressenlijsten die de agglomeratie

al in 1940 aan de bezetter had bezorgd (...).” Dit Dankzij ervoer ik als erg pijnlijk... Een neutraler “Aan de hand van” ware wellicht subtieler geweest.

Na de tussentitel EXCUSES in de derde kolom, staat er onderaan, dat de Association pour la Mémoire de la Shoah een ‘Viering’ plant naar aanleiding van de Jodenrazzia in de Marollen 75 jaar terug. Beschikte de redactie enkel over een Frans persbericht? En werd misschien Célébration (te) snel vertaald als Viering? Ook dit vind ik heel erg pijnlijk. In een artikel in Le Soir van 30 augustus stond Commémoration.

Herdenking dus, zoals in de BRUZZ titel.

Reina Ascherman. Etterbeek

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren.

Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

heeft de overheid niet met genoeg lef en ambitie begeleid.”

Het is een vicieuze cirkel, volgens Borret. “De architecten produceren bloedloos alsmaar hetzelfde. De overheid gedoogt veel te veel en moet de lat hoger durven te leggen. Je moet een bouwvergunning zoals die voor het RAC-project durven te weigeren. Ten derde zijn er de ontwikkelaars: die mogen wel wat meer beroepseer hebben, en wat inventiever nadenken over hun vastgoedprojecten, zodat ze iets kunnen nalaten dat de moeite waard is. Bouwen in Brussel is meer civiele trots waard.”

Daarom pleit Borret voor meer wedijver. “In de komende weken komen er nog twee grote wedstrijden uit die we samen met privé-ontwikkelaars organiseren. Voor een groot project in Biestebroek, Anderlecht, om woningen te combineren met bedrijvigheid. En iets later voor een hotel op een zeer opvallende plek in de Vijfhoek.”

KRISTIAAN BORRET BRUSSELS BOUWMEESTER

VOLLENBAK VOORUIT

LAATSTE KANS

Schrijf je nog snel in voor een praktijkgerichte opleiding op syntrabrussel.be

Kunst

Europalia Indonesië

Koen Clement en Dirk Vermaelen zetten grootste eilandenarchipel in de kijker

‘Het festival overstijgt

© BART DEWAELE

Dirk Vermaelen (41)

Koen Clement (53)

- studeerde voor vertaler Engels-Italiaans aan Vlekho in Brussel en kunstwetenschappen aan de KU Leuven

- studeerde Romaanse filologie (KU Leuven), haalde MBA aan Vlerick en master in finance aan INSEAD

- begon in 2003 na onderzoekswerk in Florence (Deutsches Kunsthistorisches Institut) als assistent-tentoonstellingen bij de Europalia-editie rond Italië

- 1988-2008: De Persgroep, onder meer als marketingmanager voor Het Laatste Nieuws, directeur bij De Morgen en uitgever van de tijdschriftentak

- leidt sinds 2007 de tentoonstellingenpoot bij Europalia - is sinds 2014 artistiek directeur Europalia

- 2008-2016 algemeen directeur van uitgeverij Wpg Uitgevers (o.a. De Bezige Bij, Standaard Uitgeverij, Voetbal International en Happinez) - sinds 2010 lid van raad van toezicht van Nederlandse omroep VPRO - 2016 kandidaat-CEO bij de VRT - sinds 2017 directeurgeneraal Europalia

22

Dirk Vermaelen (links) en Koen Clement leiden Europalia. “Indonesië was niet de meest evidente keuze. Maar toen we op prospectie gingen, ontdekten we de ongelooflijke culturele rijkdom.”

de clichés’ In oktober begint het tweejaarlijkse kunstenfestival Europalia opnieuw, dit jaar met Indonesië als gastland. “Geen evidente keuze,” erkennen de nieuwe algemeen directeur van Europalia, Koen Clement, en artistiek directeur Dirk Vermaelen. Maar de eilandenarchipel blies hen van hun sokken. — SARA DE SLOOVER

K

oen Clement (53) nam begin dit jaar de fakkel over als algemeen directeur bij Europalia, Dirk Vermaelen (41) is sinds 2014 artistiek directeur van het multidisciplinaire kunstenfestival dat zowel tentoonstellingen, concerten, theater- en dansvoorstellingen, film, performance als literaire manifestaties programmeert. Onderwerp dit jaar: Indonesië, de voormalige Nederlandse kolonie. Een land dat indruk maakte op beide heren, met zijn enorme culturele rijkdom, en herkenbare dilemma’s rond migratie, islamisering of de positie van de vrouw.

Vanwaar die keuze voor Indonesië?

De afgelopen edities van Europalia hadden achtereenvolgens de economische grootmachten China, Brazilië, India en Turkije als onderwerp. Nu is het Indonesië, ook een sterke groei-economie. Zit daar een bewuste strategie achter?

VERMAELEN: Nee. De keuze van een

waren ze enthousiast om te programmeren.

CLEMENT: We hebben niet gekozen voor de gemakkelijkste oplossing, als je dat bedoelde. Als we volgend jaar opnieuw een editie over Spanje zouden doen, zouden we per definitie een breder publiek kunnen bereiken. Maar omdat we een vzw zijn, kunnen we inhoudelijke keuzes maken die niet alleen gedicteerd zijn door de mogelijke publieksopkomst.

Dat geeft ons de luxe om ook moeilijkere keuzes te maken. Ik vind het knap dat dat nog kan in dit tijdsgewricht. Al gaan we er uiteraard hard aan werken dat zo veel mogelijk mensen al die mooie dingen komen bekijken.

Hoe willen jullie het publiek overtuigen om naar een festival over Indonesische cultuur te komen?

VERMAELEN: Om het festival in de

kijker te zetten bij het grote publiek, hebben we een ‘baken in de stad’:

“We overwegen om de landenformule van Europalia in de toekomst af te wisselen met een meer thematische aanpak” KOEN CLEMENT ALGEMEEN DIRECTEUR EUROPALIA

gezinnen kunnen overtuigen om eens een uitstapje naar Brussel te maken, of mensen na een kopje koffie in ons festivalcentrum

▲

DIRK VERMAELEN: In het verleden is nog maar bitter weinig rond Indonesië georganiseerd, vooral in Nederland. Die evenementen hadden nog altijd een heel beperkte, koloniale visie, vaak gereduceerd tot Java en Bali, terwijl het een immense archipel is met honderden talen en culturen. Toen we van Indonesië de vraag kregen of we een festival rond hun land wilden doen, gingen we met allerlei experts praten, en met onze partners, culturele instellingen in binnen- en buitenland. Die bleken sterk geïnteresseerd.

manieren. Ofwel stelt het zichzelf voor, ofwel kijken wij welk land interessant is. Omdat we zelf geen locatie hebben, polsen we daarvoor altijd eerst bij de culturele partnerinstellingen waar we mee samenwerken. Pas als zij belangstelling hebben in het culturele aanbod van dat land, gaan we verder. Het is dus een wisselwerking.

KOEN CLEMENT: We hebben het geluk dat er zich nog altijd spontaan kandidaten van over de hele wereld aandienen.

VERMAELEN: Toch was Indonesië niet zo evident toen we de vraag kregen.

In de culturele wereld komen altijd dezelfde namen terug, maar kun jij één bekende Indonesische artiest opnoemen? De culturele instellingen waren afwachtend. Tot we op prospectie gingen met partners zoals de Vooruit, de Beurs, het SMAK, en het MUHKA, en de ongelooflijke culturele rijkdom van Indonesië ontdekt hebben. Na die showcases

het festivalcentrum in het Dynastiegebouw, dat bekleed wordt door een Indonesische artiest. Een truck voor de deur zal Indonesische ‘kopi’ serveren, en snacks. Er komen ook workshops voor dingen die mensen wel kennen, rond batiktextiel en het traditionele Javaanse slaginstrumentenorkest gamelan, of maskers voor kinderen.

CLEMENT: We willen zo veel mogelijk mensen kennis laten maken met de Indonesische cultuur. Als we

‘Vier bronnen van financiering’ Onze inkomsten komen uit verschillende bronnen,” zegt Koen Clement. “Als het goed is, is de ticketverkoop voor de 240 evenementen van Europalia Indonesië een belangrijke bron van

inkomsten.

Daarnaast gaan we ook actief op zoek naar sponsoring.

Ook dit jaar zijn er een aantal grote Belgische bedrijven die mee de schouders onder het project zetten.

Verder worden wij

ondersteund door de verschillende nationale en gewestelijke overheden, en krijgen we structurele steun van instellingen zoals de Nationale Loterij. We werken ook nauw met

Buitenlandse Zaken samen. De vierde grote bron van financiering is het gastland, dat meedeelt in de kosten.”

“Het precieze budget hangt af van land tot land. Voor een festival van deze

omvang spreek je aan Belgische kant al snel over een paar miljoen euro. Het is onmogelijk te zeggen hoe groot de inspanningen zijn van het gastland, omdat die per editie heel verschillend zijn.”

land gebeurt op verschillende

23

Europalia Indonesië

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

▲

beslissen een optreden of expo mee te pikken, dan denk ik we in onze opdracht geslaagd zijn.

VERMAELEN: Dialoog met Indonesiers ligt aan de basis van het festival.

Voor elke discipline, voor elke tentoonstelling, is er telkens een curator van onze kant en een van Indonesische kant. Zo krijg je een accuraat, niet-exotisch beeld van de culturele scene in Indonesië. Maar tegelijk ook, en daarvoor zijn onze partners en onze curatoren er, een aanbod dat inspeelt op ons publiek en onze context hier.

Als je een festival op die manier relevanter en actueler maakt, ga je vanzelf al een ruimer publiek aanspreken. De tentoonstelling Power and other things gaat bijvoorbeeld over de turbulente laatste twee eeuwen geschiedenis van Indonesië. Er komen thema’s aan bod als migratie, de positie van de vrouw, gender, de oprukkende islamisering (Indonesië is het grootste moslimland ter wereld, red.). Thema’s die hier ook heel sterk leven. Weg van het

“Terugkeren naar Brussel is een ongelooflijke ervaring voor mij, alleen al vanwege het culturele aanbod” KOEN CLEMENT ALGEMEEN DIRECTEUR EUROPALIA

eurocentrisme kan Indonesië ons een interessant perspectief bieden.

Hoe gaat dat land om met die issues?

Europalia ontstond in 1969, met de bedoeling om telkens de cultuur van één Europees land in de kijker te plaatsen. Later is dat opengetrokken. Is het überhaupt nog wel van deze tijd om kunst in te delen per land? Moeten jullie

niet vechten tegen de idee een veredelde promotiecampagne te zijn?

VERMAELEN: Het oorspronkelijke

doel in 1969 was om mekaars cultuur beter te leren kennen in het hart van Europa. Met het idee: als we elkaar beter kennen, zullen we ook beter kunnen dialogeren, beter samenleven. Die nobele gedachte is denk ik ook vandaag de dag nog pertinent. Er bestaan clichés over bepaalde landen. Dat willen we met het festival net opentrekken.

Andere festivals werken met een thema in gedachten, wij op basis van grondgebied. Je zou ook kunnen zeggen dat een thema beperkend is.

Een land bekijken als een geïsoleerde culturele identiteit en in een ‘vitrine’ tonen, zoals bij de eerste edities gebeurde, doen we vandaag de dag niet meer.

Bij de jongste edities leggen we de nadruk op nieuwe creaties van jonge kunstenaars, en uitwisselingen tussen kunstenaarsgemeenschappen.

Voor de Ancestors & Rituals-tentoonstelling van Europalia Indonesia bijvoorbeeld bekijken we wat die voorouders vandaag de dag betekenen in zo veel mogelijk verschillende Indonesische culturen, en laten we hedendaagse kunstenaars daarrond werken.

CLEMENT: Het boeiende is om de interactie te tonen. In een land als Indonesië dat door zo veel verschillende invloeden tot stand gekomen en verrijkt is, is dat een bijna een onuitputtelijke bron van ideeën.

De vraag is pertinent in de zin dat elk festival zich altijd moet afvragen: hoe relevant zijn we, wat kunnen we toevoegen? Ik woonde tot voor kort in Nederland, en heb dertig jaar geleden in Brussel gewoond.

Terugkeren naar Brussel is een ongelooflijke ervaring voor mij, alleen al vanwege het culturele aanbod. We beseffen soms niet hoe gelukkig we ons mogen prijzen, in vergelijking met andere grote steden zelfs. In dat fantastische aanbod zorgen dat je met een festival met een zekere reputatie en geschiedenis relevant blijft, is natuurlijk een opdracht.

In 2019 keren jullie terug naar Europa, het onderwerp wordt dan

Roemenië. Waar komt de keuze voor dat land vandaan?

CLEMENT: Het is een land met een

bewogen recente geschiedenis en een rijke cultuur, niet alleen wat de populaire filmscene betreft. Ik denk dat het ook interessant is voor Europalia om wars van eurocentrisme na te denken over waar Europa naartoe gaat. Welke rol speelt cultuur daarin? En hoe kunnen wij daar in alle bescheidenheid iets zinvols over zeggen door de dingen die we organiseren?

We zijn een tijd terug op prospectie geweest in Boekarest en andere Roemeense steden, daar wordt op een heel andere manier naar Brussel gekeken. Ze vinden de EU spannend, en willen heel graag tonen wat er gebeurt, aan de rand van de mainstream of er verder vandaan.

1

EXPO “Ik zou beginnen met de twee tentoonstellingen in Bozar, Ancestors & Rituals en Power and other things, omdat die samen een heel mooi overzichtsbeeld geven,” zegt artistiek directeur Vermaelen.

“De ene tentoonstelling rond voorouders en rituelen geeft een mooi, poëtisch, maar ook kritisch overzicht van de diversiteit van Indonesië, terwijl de andere expo de turbulente laatste twee eeuwen laat zien. In die tentoonstelling zitten ook vijftien nieuwe creaties, speciaal gemaakt voor het festival.”

U bent directeur-generaal van Europalia sinds begin 2017. De volgende editie wordt de eerste die volledig onder uw leiding tot stand gekomen zal zijn. Legt u andere accenten dan uw voorgangster?

CLEMENT: Ik denk dat we een aantal ingeslagen wegen met nog meer enthousiasme zullen blijven volgen, zoals hoe we door uitwisselingen proberen creaties mogelijk te maken. Ten tweede overwegen we om de landenformule van Europalia af te wisselen met een meer thematische aanpak. Dat hebben we eerder gedaan met een editie rond Horta (in 1996, red.). Rest nog een discussie die we nog moeten voeren met de raad van bestuur. Europalia is ontstaan vanuit een soort Europees ideaal. Vanuit de terechte gedachte van de founding fathers: Europa zal cultureel zijn, of het zal niet zijn. Ik ben daar ten diepste van overtuigd. Dat heeft niets met naïviteit te maken. Zo’n maatschappelijk project kan volgens mij niet slagen als je niet ook de culturele component invult. Welke rol moet een festival met zo’n voorbestemde naam daar dan in spelen? Ik zou er trots op zijn als we zouden onderzoeken hoe we de Europese gedachte modern kunnen invullen.

Kijk naar het Paleis voor Schone Kunsten. Ik vind wat Paul Dujardin met de Europese positionering van Bozar heeft gedaan een inspirerend voorbeeld.

© ARKADIUS 2016

© STEFAN PEDERSEN

24

2

SYMPOSIUM

Niet te missen op europalia Koen Clement: “Ik kijk persoonlijk enorm uit naar het symposium op 19 oktober in het Museum Midden-Afrika in Tervuren over de verhouding tussen de ex-kolonies Congo en Indonesië en hun voormalige kolonisatoren. Schrijver David Van Reybrouck, die de bestseller over Congo schreef en bezig is met een gelijkaardig boek over Indonesië, wordt de keynotespeaker.”

3

PARTY Net zoals Ethiopië kende Indonesië in de jaren zestig en zeventig een heel eigen muziekscene die een soort mix was van de eigen muziek en westerse invloeden. Dat wordt nu door hedendaagse muzikanten en dj’s weer opgepikt. De Indonesische DJ David Tarigan organiseert een fantastisch sixties- en seventiesfeestje in de Brigitinnes op zaterdag 21 oktober, met Indonesische jazz, funk, rock en psychedelische disco.”

Gratis entree.

5

STRIPS

“Composities van Moondog, de beroemde New Yorkse zwerver-muzikant, zijn herwerkt op speciaal daarvoor ontworpen gamelans in bamboe,” zegt Dirk Vermaelen. “Dat unieke concert vindt plaats in de AB op donderdag 26 oktober, en verder ook in the Barbican in Londen en op het Unsoundfestival in Krakau.”

Clement: “Er gebeurt heel wat rond strips. De Indonesische stripmaker Prihatmoko Moky bekritiseert gentrificatie op de ramen van Muntpunt, zijn collega Yudha Sandy zal binnenin exposeren. Op basis van dezelfde graphic novel maakt Sandy ook een muurschildering voor CC Strombeek. In de Bibliotheca Whittockiana in Sint-Pieters-Woluwe is vanaf november tot januari een overzichtsexpo rond Indonesische comics vanaf de jaren dertig te zien. “

4

MUZIEK

© PKHOIRUN NASHAR

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© LENNY OOSTERWIJK

Indonesië bestaat uit meer dan 13.000 eilanden, heeft meer dan 300 etnische groepen en ruim zevenhonderd talen. De 240 activiteiten van Europalia Indonesia zijn dus nog maar het topje van de ijsberg. Toch vroegen we Dirk Vermaelen en Koen Clement van hun hart een steen te maken en er vijf Brusselse tips uit te lichten, voor de Europalia-leek.

© PRIHATMOKO MOKY

25

Portret

De laatste man

Negentiger Leon Van Audenhaege is geworteld in Sint-Lambrechts-Woluwe

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

‘Woluwe is een verloren paradijs’

Leon Van Audenhaege schreef twee boeken over het koningshuis.

Het leven van de 95-jarige Leon Van Audenhaege kruiste verschillende keren het pad van de koninklijke familie. Als schepen van Sport en Sociale Zaken drukte hij bovendien zijn stempel op Sint-Lambrechts-Woluwe. Hij noemt zichzelf de laatste man van zijn generatie. — KEN LAMBEETS, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE 26

bij een ongeluk. Mijn leraar Nederlands op de middelbare school had me gezegd dat ik journalist moest worden. Even later, in 1946, werkte ik al bij Het Volk.

Als journalist heb ik onder meer de koningskwestie vanop de eerste rij meegemaakt.

Kamerleden en senatoren waren in de Senaat samengekomen om de troonsafstand van Leopold te bevestigen. Vanuit de publieke tribune gooide iemand een rookbom, voor de tribune van de voorzitter. De zetels vlogen omver, kamerleden en senatoren kropen op handen en voeten naar buiten. Jammer dat er toen nog geen televisie bestond. Pas na een kwartier was de orde hersteld.

In de namiddag moest Boudewijn de eed afleggen in de Kamer. Toen hij arriveerde, riep iemand heel luid ‘Vive la République’. Ik herkende meteen de zware basstem van Julien Lahaut. Acht dagen later werd hij neergeschoten. Dat was de laatste fase van de koningskwestie. Ik herinner me levendig de vele manifestaties in Brussel, de auto’s in de Wetstraat die in brand stonden, de gendarmerie te paard.

Hoe beleefde u de Tweede Wereldoorlog?

LEON VAN AUDENHAEGE: Toen de Duitsers het

land binnenvielen, was ik achttien jaar. Als lid van de rekruteringsreserve moest ik zo snel mogelijk naar Roeselare. Om 12 uur ’s middags nam ik met vrienden de trein in het Zuidstation.

Pas twaalf uur later kwamen we aan in Oostende. Bij elke bommelding stopte de trein en moest iedereen in de velden schuilen.

In Oostende werd ons verteld dat we naar Rouen moesten. We namen eerst de kusttram naar De Panne. Van daaruit gingen we te voet verder. ’s Nachts sliepen we soms buiten in de velden. Hier en daar mochten we op een hooizolder logeren. Uiteindelijk kwamen we in Lourdes terecht. België capituleerde, een tijdje later Frankrijk ook. In Lourdes ontmoette ik een kozijn van mijn vader. Ik kon met hem op de eerste trein terug naar Brussel, samen met de mannen die de spoorweg moesten herstellen. Ik was vijftien kilogram vermagerd. Nadien kon ik bij de gemeente aan de slag. Mijn moeder poetste bij een Finse diplomaat – Finland was toen een bondgenoot van de Duitsers. De man bezorgde me een papier waarop stond dat ik voor hem werkte en dat de Duitsers me niet mochten opeisen. Zo ben ik de oorlog doorgekomen.

Daarna was u twintig jaar lang journalist bij Het Volk. Hoe kwam u daar terecht?

VAN AUDENHAEGE: Onmiddellijk na de oorlog

LEON VAN AUDENHAEGE OUD-SCHEPEN

U hebt twee boeken geschreven over het koningshuis. Waar komt die fascinatie voor de monarchie vandaan?

VAN AUDENHAEGE: Toen ik een jaar of acht was,

vertelde mijn grootvader me iets dat me altijd is bijgebleven. Als schaliedekker moest hij op het einde van de negentiende eeuw het dak van het Koninklijk Paleis renoveren. Terwijl hij op de koer aan het keuvelen was met een collega, dook Leopold II op. Hij vroeg aan mijn grootvader: ‘Wat weet gij van hem te zeggen?’

Later ontdekte ik dat Leopold II en zijn zus altijd over zichzelf in de derde persoon spraken.

Eigenlijk bedoelde hij: ‘Wat weet ge over mij te zeggen?’ Hij vroeg zich dus af of ze over hem aan het roddelen waren.

Toen we in 1940 op de vlucht waren, stopte er ter hoogte van Rouen een limousine van het Rode Kruis van België naast ons, een vrouw aan het stuur. De zetels vanbinnen waren van rood leer. We mochten instappen. De vrouw voerde

U schreef een boek over de verhouding van Leopold II met Blanche Delacroix en u bracht ook de affaire van Leopold III met de schaatster Liselotte Landbeck aan het licht.

VAN AUDENHAEGE: Na de dood van zijn vrouw

Marie Henriette begon de 65-jarige Leopold II een affaire met de zeventienjarige Blanche Delacroix. De zoon van Leopold II en de jonge Blanche, Lucien, kreeg als adellijke titel ‘hertog van Tervuren’. Dat intrigeerde me, want ik heb zelf een tijdje in Tervuren gewoond. Lucien Delacroix was ooit hotelier in Cambo-les-Bains, een gemeente in Frans Baskenland. Ik ben hem daar gaan opzoeken: een erg sympathieke man, uiterlijk even imposant als Leopold II. Onlangs kreeg ik telefoon van een journaliste uit Canada, op zoek naar mijn boek over Leopold II, maar het is bijna nergens meer te vinden.

De Oostenrijkse schaatster Liselotte Landbeck heb ik goed gekend. Ze trouwde met Robert Verdun, een Antwerpenaar die ook schaatste. In de winter van 1939-1940 kreeg Louis De Ridder, de technisch directeur van de ijsbaan van Antwerpen, een telefoontje uit Laken. Of er niemand naar Laken kon komen om schaatsles te geven aan de jonge Josephine Charlotte, Boudewijn en Albert? De Ridder vroeg het aan Robert Verdun, maar die verwees hem door naar zijn vrouw. Even later werd Liselotte met de auto opgehaald. ’s Avonds belde ze naar huis: ‘Men vraagt mij of ik hier mag blijven voor de kinderen.’ Zo kwam ze in contact met Leopold III, die na het tragische ongeluk in Küssnacht al enkele jaren weduwnaar was.

Hoe ik dat allemaal te weten ben gekomen? Via Louis De Ridder! Hij heeft lang bij ijsbaan Poseidon gewerkt. ‘Kijk eens wie daar aan het schaatsen is!’, zei hij. ‘Dat is Liselotte Landbeck.’ Ik heb enkele keren met haar gepraat. ‘Het schijnt dat gij de prinsen les hebt gegeven?’, vroeg ik. ‘Ja,’ antwoordde ze. ‘Hebt u daar foto’s van gemaakt?’ ‘Ja.’ ‘Zou ik daar een exemplaar van mogen hebben?’ ‘On n’apprécierait pas,’ antwoordde ze. Maar op een dag

▲

eindigde ik eerste in het examen om ontvanger van de openbare onderstand van Sint-Pieters-Woluwe te worden, maar de voorzitter van de commissie was ook voorzitter van de fanfare.

De persoon die na mij gerangschikt werd, speelde bij de fanfare en kreeg de job. Een geluk

“Oud-Woluwe telde veel cafés en danszalen. In alle cafés werd er gedanst. Dat zie je nu niet meer”

ons enkele kilometers naar het zuiden. Later las ik dat Liliane Baels (de tweede vrouw van Leopold III, red.) aan het begin van de oorlog samen met haar ouders in de buurt van Rouen was gepasseerd. Haar moeder was voorzitster van het Rode Kruis van Brugge en Liliane bracht haar vader dikwijls met de wagen naar het golfterrein. Vermoedelijk heb ik een tijdje zonder het te weten bij haar in de auto gezeten.

Ik heb haar nadien teruggezien. Ik was toevallig op reportage voor Het Volk in Zwitserland, toen ik telefoon kreeg van de redactiesecretaris van de krant. Ik moest zo snel mogelijk naar de luchthaven, want na jaren in ballingschap zou de koning eindelijk terugkeren naar België. Ter plekke was ik getuige van het afscheid tussen Leopold en Liliane. Ik stond zo kort naast Liliane dat ik haar aan eerste minister Duvieusart hoorde zeggen: ‘Je vous le confie.’

B R U Z Z | LO S VA N E T I J D

O

ndanks zijn leeftijd is Leon Van Audenhaege nog erg fit en monter.

Zijn levensverhaal is verweven met Woluwe, zijn familiebanden met de gemeente gaan meer dan twee eeuwen terug.

“Mijn betovergrootvader – de grootvader van mijn grootmoeder – woonde hier al in 1808, ten tijde van de Franse bezetting. Verder terug in de tijd ben ik niet gaan zoeken (lacht). De familie van mijn vader verhuisde van Erwetegem, bij Zottegem, naar Oudergem. Daar leerden mijn ouders elkaar kennen. Mijn vader stierf toen ik anderhalf jaar oud was, mijn moeder keerde terug naar Sint-Lambrechts-Woluwe. Ik groeide op in een van de armste families van Woluwe. Tot ik trouwde, woonde ik 23 jaar lang in een klein huisje zonder stromend water: dat moesten we iedere dag met enkele emmers halen aan het pompje op de straat.”

“Mijn moeder was poetsvrouw. Na haar werk deed ze de was en strijk voor rijke mensen. Op zondag werkte ze in de keuken van een patisserie. Dat allemaal om mij de gelegenheid te geven om te studeren. In mei 1940 moest ik helaas stoppen met de middelbare school.”

27

De laatste man

▲

kwam ze mij opzoeken in mijn bureau op de ijsbaan. ‘Je vais vous présenter ma fille,’ zei ze.

Haar koninklijke dochter leek als twee druppels water op Leopold III!”

Als journalist woonde u het moment bij waarop koningin Fabiola aan de pers werd voorgesteld.

VAN AUDENHAEGE: Het was de wens van de zeer

katholieke Boudewijn om met een Spaanse vrouw te huwen. Een Ierse vrouw, een gewezen non, heeft hem geholpen met de zoektocht. Zij heeft Fabiola gevonden in Spanje. Boudewijn en Fabiola kenden elkaar al lang, maar ze hebben tot de laatste minuut gewacht om haar voor te stellen aan de pers.

Waarom hebben ze daar zo lang mee gewacht?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

VAN AUDENHAEGE: Leopold, de vader van

Boudewijn, was tegen dat huwelijk. Emiel Van Cauwelaert, een collega bij Het Volk, zei me dat Leopold tot de laatste minuut had getracht om dat huwelijk te voorkomen. Hij stuurde Liliane Baels op Fabiola af om haar daarvan te overtuigen. Zo heeft Liliane het verkorven bij

haar stiefzoon. Boudewijn had na zijn huwelijk nog weleens contact met zijn vader, maar Liliane wou hij niet meer zien.

U was revisor van het beknopt verslag in het federaal parlement en belandde in de gemeentepolitiek. Als schepen van Sport ligt u onder meer aan de basis van het Fallonstadion en het sportcomplex met schaatsbaan Poseidon. Hoe ging dat in zijn werk?

VAN AUDENHAEGE: De grond van het Fallonstadion werd door de gemeente gekocht in het jaar dat ik ben geboren, voor twee frank per meter, op voorwaarde dat er binnen de vijf jaar van het ondertekenen van de authentieke akte een stadion op werd gebouwd. Toen ik schepen werd, was er nog steeds geen stadion. ‘Je hebt nog drie maanden om daar een voetbalstadion op te zetten,’ zeiden ze. Dat is gelukt, dankzij de ijverige werkmannen van de gemeente. De eigenaars van de grond, die inmiddels veel meer waard was geworden, zijn nog naar de rechtbank gegaan, maar te laat. In december speelde White Star in het Fallonstadion een

voetbalmatch tegen het Franse Valenciennes.

Ik wilde zelf graag een ijsbaan in de gemeente, maar burgemeester en schepenen wilden er niets van weten. Ik heb ze dan maar privé gebouwd.

Twee dagen na de inhuldiging al kwamen prins Albert, prins Paola en hun drie kinderen Filip, Astrid en Laurent op bezoek. De prinsjes schaatsten aan de hand van enkele meisjes.

Door het succes van Poseidon waren er in korte tijd veertien nieuwe ijsbanen in België. Bij de opening van de ijsbaan in Herentals werd Poseidon door de minister geroemd, omdat wij het goede voorbeeld hebben gegeven. Mijn vrouw kreeg zelfs een bos bloemen van hem.

Als schepen van Sociale Zaken heb ik voor de bejaarde mensen de vereniging Zonnige Herfst opgericht. Daarmee hebben we onder meer de kelder van theater Toone bezocht. We zijn ook eens met veertig autobussen naar zee geweest, naar Italië en de Azurenkust.

Vond u Sint-Lambrechts-Woluwe vroeger mooier dan vandaag?

VAN AUDENHAEGE: Zonder twijfel. De Woluwe was vroeger nog een brede en diepe beek, want al het regenwater kwam erin terecht, er waren geen rioleringen. Die beek kronkelde mooi door het landschap, aan de oevers stonden veel knotwilgen. We gingen vaak te voet van Woluwe naar Kraainem: een erg mooie wandeling.

Oud-Woluwe telde veel cafés en danszalen. In alle cafés werd er gedanst. Dat zie je nu niet meer. Met Toneelkring Onder Ons gingen we in sommige van die zalen toneelspelen. De Alliance op het Sint-Lambertusplein is vandaag het oudste café van Woluwe.

Wat vindt u van het Woluwe van vandaag?

Na de dood van zijn vrouw Marie Henriette begon de 65-jarige Leopold II een affaire met deze zeventienjarige Blanche Delacroix, hier in Van Audenhaeges boek Très Belle.

VAN AUDENHAEGE: Ik zou toch liever aan zee

wonen (lacht). We hebben hier de slechtste lucht van heel Brussel. De dominerende winden komen uit het westen over Brussel naar hier.

Sint-Pieters-Woluwe, Oudergem en Bosvoorde genieten nog van het groen van het Zoniënwoud, Sint-Lambrechts-Woluwe niet. En dan zitten we ook nog eens ingesloten tussen de autosnelweg naar Luik, de Tervurenlaan en de Woluwelaan.

In uw roman De Vuilstraat noemde u Woluwe een ‘verloren paradijs’.

VAN AUDENHAEGE: Voor mensen van mijn

leeftijd is Woluwe zeker een verloren paradijs.

Maar hoeveel blijven er nog over?

Tien jaar geleden zat ik iedere zondag met vier vrienden in de bistro van Op-Weule. Alle vier weduwnaars. Maar nu zijn mijn vrienden er ook niet meer. Ik ben de enige overlevende, de last man standing (lacht).

Dit interview verscheen eerder in Vlam, het magazine van gemeenschapscentrum Op-Weule.

28

BRUZZ RIJDT DE ‘RONDE VAN BRUSSEL’

VAN 20 SEPTEMBER TOT 30 MEI OP BRUZZ

Binnen een jaar houdt Brussel weer gemeenteraadsverkiezingen. Een vol jaar voordien rijdt BRUZZ alvast zijn Ronde van Brussel doorheen alle gemeentes van het Brusselse Gewest.

BRUZZ presenteert vanaf 20 september tot 30 mei een breed journalistiek dossier over elk van deze gemeentes. Ontdek de Ronde van Brussel live op BRUZZ radio, volg de reportages op BRUZZ tv en social media, en lees de focus op het gemeenteleven in BRUZZ magazine.

VOLGENDE WEEK: 20 SEPTEMBER IN ELSENE! Kom naar het Heilig-Kruisplein tussen 7u en 10u voor koffie, ontbijt en live radio vanuit de BRUZZ-bus.

1050

ELSENE

WOE

20/9 Kom volgende week naar het Heilig-Kruisplein tussen 7u en 10u voor koffie, ontbijt en live radio vanuit de BRUZZ-bus en volg de Ronde van Brussel in ons magazine, online, op social media en op televisie.

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

Dinsdag 5 september, 13u30

“Le Coq is als een lelijke kindertekening waarover iedereen loog dat ze mooi was, waardoor ze nooit verscheurd is geraakt”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

Le Coq verwijst naar de grote haan in het middelpunt van de aarde, die met zijn snavel voortdurend zit te snokken aan het wormgat waar onze tijd in verdwijnt. Het klinkt misschien ongeloofwaardig dat het andere uiteinde van dat wormgat uitgerekend aan de August Ortsstraat 14 te 1000 Brussel zit, maar het is niet anders. U had vast ook al wel gemerkt dat er een vreemde aantrekkingskracht uitgaat van het gammele glazen erkertje dat ter plekke compleet over de rooilijn gaat, waardoor voorbijgangers niet anders kunnen dan voetstoots van deze curieuze glijbaan naar de geschiedenis kennis te nemen.

Wie al eens via dat erkertje naar binnen gestapt is - naar schatting ongeveer iedereen, terwijl de rest onvermijdelijk zal volgen - weet hoe in het lange smalle café om en bij de oneindig veel tafels op een nonchalante lange rij achter elkaar staan. De eerste vijf daarvan, de tafels van deze namiddag, zijn nog zichtbaar in het daglicht. De volgende vijf, die dateren van deze ochtend, zijn al verschoven naar de schemer onder de immer schijnende lampen en lusters. Nog eens drie tafels later wordt het al donker, maar komt er nog altijd geen einde aan de rij. Wie het erop zou wagen almaar verder het café in te lopen, komt zo uiteindelijk weleens bij de laatste dagen van de vroegere uitbaters Bruna en Jean-Pierre terecht, herbeleeft de commotie ten tijde van de dreigende sluiting eind jaren negentig, kan in de jaren tachtig zwaaien naar de heren Didden, De Pauw, Deruddere, Decorte, en Hintjens.

Dieper in de aarde, dieper in het gat van onze memorie. De filmstudent die hier vandaag zijn boterham met zelf geplette avocado zit op te eten, zou ten langen leste wel een RITCS-collega uit 1975 tegenkomen die net als hij nu zit te wachten tot zijn kortfilmproject eindelijk tot ontwikkeling komt.

Ondertussen wordt er vanop straat voortdurend en onherroepelijk nieuw heden het café ingezogen. Een drempel is er alleen maar letterlijk. Het vensterglas is na al die jaren zo goed als weggewassen. Het café laat zich op elk moment en door iedereen die de behoefte voelt uitwonen.

In de steunpilaar die enigszins ongelukkig vlak achter het deurgat staat, zit een verontrustende knik, maar voor de rest weerstaat het interieur wonderbaarlijk goed aan de trek in dit tochtgat van de tijd. Niemand weet bijvoorbeeld hoe komt dat de neonreclame van Stella Artois ondertussen langer brandt dan de spaarzaamste spaarlamp. De glasraampjes dateren uit de periode dat de kleuren groen, rood en geel nog maar net bekend waren, en door hun toenmalig gebrek aan helderheid slechts op weinig enthousiasme werden onthaald. Samen met de rest van het wel erg bruine interieur zondigen ze voluit tegen de regels van goede smaak die pas later werden uitgevaardigd. Om al dat houtwerk te verdragen moet je een genetische aanleg hebben voor Vlaamse neostijlen die inspelen op onze instinctieve hang naar middeleeuwse herbergen. Zuiver of exemplarisch is hier niets. Le Coq is als een lelijke kindertekening waarover iedereen uit consideratie loog dat ze mooi was, waardoor ze nooit verscheurd is geraakt. En van tekeningen gesproken: velen denken dat het schilderij van Bruegel een kopie is van een navolger. Maar het dateert uit 1462 toen de Oude niet eens was geboren, laat staan nagevolgd kon worden.

Door het verraderlijk verglijden van de tijd is ook de precieze opeenvolging van dag en nacht in Le Coq een ingewikkelde affaire. Het daglicht komt zoals gezegd maar van één kant, en wordt verderop niet meer bevestigd. Qua cliënteel en bedrijvigheid ziet de dag in het café er wel compleet anders uit dan de nacht, maar niemand zegt ooit wanneer het ene dagdeel eindigt en het andere begint, niemand doet ooit een licht aan of uit, zelden sluit iemand voor langere tijd de deur. Dat er omstreeks lunchtijd al vrijbuiters aan tafel zitten die zich een Rochefort kunnen permitteren - al is het dan een 8 en geen 10 - verduidelijkt de zaak niet. Uit de bron achter de toog blijft met een constante stroom alcohol en cafeïne vloeien.

De lange slinger droge worst groeit weer aan zodra je er één peen afsnijdt. ‘Stella33’ is zodanig lang codetaal geweest voor de meest courante bestelling dat het nu voorwaar de code van de wifi geworden is.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Le Coq

31

Kunst

Magritte vijftig jaar na zijn dood

Op bezoek in werk en woning van de surrealistische meester

Magritte ontsluierd

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Vijftig jaar na zijn dood wordt René Magritte op allerlei manieren herdacht en geëerd. Zo schreef Eric Rinckhout de biografie in beelden Magritte ontsluierd. Wij trokken met de kunstcriticus naar het Jetse huis waar een groot deel van dat werk ontstond. — MICHAËL BELLON, FOTO IVAN PUT

32

I

n de bijkeuken, waar gedurende 25 jaar - tussen 1930 en 1954 veel werk van Magritte tot stand kwam, staat een robuuste zwarte kachel voor de schoorsteenmantel.

Het is niet zo moeilijk om in die kachel de snuit te zien van de locomotief die in Magrittes schilderij De doorboorde tijd (1938) uit de open haard komt gereden. “Er zijn inderdaad een aantal elementen in het werk van Magritte die uit zijn onmiddellijke omgeving komen,” zegt auteur Eric Rinckhout, met wie we om die reden naar dit kleine, maar wonderlijke universum in de Esseghemstraat in Jette zijn gekomen. “Al zou het ook kunnen dat de open haard te situeren valt bij de Londense collectioneur Edward James, met wie Magritte in die jaren nauw samenwerkte.”

Maar andere voorbeelden zijn legio.

De tussendeuren tussen de kamers, de trap, de bolhoed, de belletjes, de schaakstukken: verschillende objecten in het rijtjeshuis in Jette komen herhaaldelijk terug in het werk. Magritte speelde op zijn doeken telkens een ander spel met dezelfde schaakstukken, iets wat volgens Rinckhout ook Andy Warhol goed heeft onthouden, toen die in 1954, net als John Baldessari, Sol LeWitt en Robert Rauschenberg, de galerietentoonstelling van Magritte in New York zag.

Nog een mooi voorbeeld van de manier waarop het Jetse huis sporen naliet in het oeuvre, is het raam in de woonkamer dat uitkijkt op de straat. De overkant van de straat was vroeger nog niet bebouwd. Er was een veld met serres van een

plantenkwekerij, in de trant van het landschap op Het menselijk tekort (1933). “Op dat schilderij schildert Magritte een ezel met een schilderij die voor het venster staat. Het landschap op het schilderij-in-hetschilderij is vermoedelijk het verlengstuk van het landschap dat we door het venster zien, maar daarvan zullen we nooit zeker zijn.

Het element van het verborgene, het idee dat een stuk werkelijkheid een ander stuk verbergt, is een rode draad in Magrittes werk. Eén die waarschijnlijk toch te maken heeft met de traumatische ervaring uit zijn jeugd, toen zijn moeder zelfmoord pleegde in de Samber en teruggevonden werd met haar nachtkleed als een sluier over haar gezicht. In heel zijn oeuvre zal hij gezichten blijven verbergen achter sluiers, vogels, appels, stokbroden … Hij moet zich blijvend hebben afgevraagd wat haar bezield heeft en wat de zichtbare werkelijkheid nog allemaal verbergt.”

SLAPPE KOORD Het boek van Rinckhout heet dan ook Magritte ontsluierd. Met de nodige terughoudendheid zoomt hij in op sleutelelementen en details als hogergenoemde. Uit elk schilderij licht hij vier fragmenten die kort worden besproken om zo verder door te dringen in het doek en het werk. Rinckhout paste dit procedé eerder toe in zijn rubriek ‘Ontrafeld’ in de krant De Morgen, die in boekvorm uitgebracht een kleine kunstgeschiedenis in beelden van verschillende meesters vormde.

Nu alleen de meester van het Belgische surrealisme centraal staat,

in vijftig chronologisch geordende schilderijen, wordt een biografische en stilistische lijn zichtbaar en kunnen ook evoluties geduid worden. Zo merkt Rinckhout op dat Magritte in zijn vroege werken vaak boudweg objecten naast elkaar plaatste die niets met elkaar te maken hebben, terwijl er gaandeweg toch poëtische of filosofische verbanden tussen die objecten te detecteren vallen: “Giorgio de Chirico’s schilderij Het liefdeslied (1914), waarin een chirurgische handschoen, een locomotief en een klassiek beeld naast elkaar worden geplaatst, was voor Magritte een blikopener. Hij wilde ook op die manier verontrustende en ontwrichtende beelden maken. Maar tijdens en na zijn periode in Parijs tussen 1927 en 1930 zie je een evolutie naar wat hij dan filosofische problemen noemt. In Ceci n’est pas une pipe (1929), dat in Parijs is geschilderd, raakt hij ten eerste aan het probleem van de taal die een afspraak is: waarom zouden we een pijp een pijp noemen als we evengoed ‘tafel’ zouden kunnen zeggen? Ten tweede wijst hij op het feit dat het voorwerp zélf, en de afbeelding ervan, twee verschillende dingen zijn. Een eenvoudige vaststelling, maar toch één waar hij de rest van zijn leven mee bezig zal zijn, en één die ook ons nog altijd aanspreekt. Want met het opschrift Ceci n’est pas un … worden nog altijd talrijke T-shirts verkocht.”

Wel opgelet: ‘Ontsluierd’ betekent niet ‘verklaard’ of ‘uitgelegd’. “Dat is een slappe koord waarop je danst,” aldus Rinckhout, “want hoewel

“Ik probeer de lezers een aantal hypothesen of verklaringen aan te reiken,” zegt Eric Rinckhout, auteur van het boek Magritte ontsluierd.

Magritte zelf altijd zei dat het hem ging om het mysterie, dat er geen symbolen in zijn werk zaten en dus geen verklaringen gezocht dienden te worden, wil je je lezers natuurlijk toch iets interessants vertellen. Ik probeer de lezers dus een aantal hypothesen of verklaringen aan te reiken.”

GLOKAAL Omdat het om vijftig schilderijen gaat, is er behalve voor iconische doeken als De hemelvogel, Ceci n’est pas… of Het rijk der lichten - dat in het grote Magrittemuseum in Brussel hangt - ook plaats voor minder bekende werken, voor de Renoir-periode en de uitzinnige Période vache uit de Tweede Wereldoorlog. De burgerlijke façade die Magritte cultiveerde, maakte mee

BOEK Magritte ontsluierd, Eric Rinckhout, Manteau, 219 blz., 24,99 euro, www.wpg.be/manteau

MEER MAGRITTE

“Het idee dat een stuk werkelijkheid een ander stuk verbergt, is een rode draad in Magrittes werk” ERIC RINCKHOUT AUTEUR

mogelijk dat hij een schilder werd voor het brede publiek, maar er is toch meer. De selectie maakt duidelijk dat er van alles speelt in het hoofd van Magritte dat door de iconische doeken misschien wat naar de achtergrond verdwijnt. “Ik wil laten zien wat er allemaal onder dat werk woelt: seksuele toespelingen, bijvoorbeeld. Wie in dit museum rondloopt, merkt dat ook.

Neem de naakten waarvan Magritte er nogal wat geschilderd heeft. Ook de filmpjes die hij op het einde van zijn leven maakte, zijn vaak erg seksueel geladen.”

En die filmcamera verraadt nog iets.

Magritte benaderde de schilderkunst op een erg instrumentele manier.

“Hij wilde zo fotografisch mogelijk een werkelijkheid schilderen, die hij vervolgens onderuithaalde. Maar

schilderen zelf deed hij niet graag.

Hij vond het noodzakelijke handenarbeid. Vandaag zou hij wellicht met film, Photoshop en virtual reality aan de slag gaan. De enige periode waarin hij graag schilderde, was wellicht de Période vache, toen hij zich totaal liet gaan, maar niemand hem begreep.”

Aan die Période vache maakte Magrittes vrouw Georgette uiteindelijk een einde. Af en toe liet zij haar voorkeuren gelden, zoals ook zichtbaar is in het interieur in Jette, waar de voorkamer is ingericht met haar tierlantijntjes, terwijl in de slaapkamer de strakke meubelontwerpen van René staan. Het blijft verbazingwekkend hoe een wereldberoemd oeuvre tot stand kwam in een bescheiden huis waar op de plancher - op Magrittiaanse wijze! -

een nep-tapijt is getamponneerd, en waar de schilder als het eten klaar was, zijn spullen in de bijkeuken moest opruimen. “Het is niet te vergelijken met de armoede van Van Gogh, maar toch spelen wij als Belgen Magritte niet op dezelfde manier uit,” beaamt Rinckhout.

Misschien omdat Magritte al bij al toch niet zo ‘typisch Belgisch’ is als vaak wordt uitgebazuind? Rinckhout: “Het Magrittiaanse surrealisme zit in onze genen ingebakken, zegt men. En Brussel heeft een mooie collectie. Maar de Menil-collectie in Houston is ook heel groot en verder hangt er werk in New York, San Francisco, Parijs, Londen en Japan. Dat hij wereldberoemd is, is geen toeval. De logische problemen waar hij mee worstelt, zijn universeel.”

> Het Magritte Museum in Jette organiseert in het najaar een geluidscreatie rond Magritte, Brussel en het surrealisme, in samenwerking met Brussel behoort ons toe. Elke zaterdag van 11u tot 15u kunt u er ook terecht voor de thematische rondleiding Magritte één en al oor. Nog in het najaar organiseert het museum de rondreizende fototentoonstelling Ontdek Magritte in de parken van Brussel, in het Karreveldpark (16/9-9/10), aan de VUB Campus in Jette (10/10-24/10), aan het Josaphatpark (26/1019/11) en het Garcetpark (21/11-19/12).

Het museum geeft samen met uitgeverij Pandora ook het boek De Magritte code van conservator André Garitte uit.

Magritte Museum, open van woensdag tot zondag van 10u tot 18u, www.magrittemuseum.be > De Musea voor Schone Kunsten organiseren een tentoonstelling over de dialoog tussen het oeuvre van Magritte, dat van Marcel Broodthaers en dat van een aantal hedendaagse kunstenaars.

Gelijktijdig geeft het museum in Marcel Lecomte. Heimelijke hoeken van het surrealisme ook een inkijk in leven en werk van deze met Magritte bevriende surrealistische dichter.

Magritte, Broodthaers & de hedendaagse kunst, & Marcel Lecomte 13/10-18/2, www.fine-arts-museum.be > In het Atomium worden schilderijen van Magritte opgeblazen tot levensgrote decors.

Atomium meets Surrealism, 21/9-10/9, www.atomium.be > Misdaadschrijver Toni Coppers schreef een politienovelle met Magritte-motieven die zich in Brussel afspeelt.

De zaak Magritte van Toni Coppers, Manteau, 21,99 euro.

33

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Elk paard is als een kind

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Karolien Merchiers, paardenarts Als kleuter was ik al gebiologeerd door ‘paardjes, paardjes’. Zelfs nu nog, als er iets te beleven valt rond paarden, of als er een artikel verschijnt, maken mijn ouders me daar attent op. Leren paardrijden mocht ik als kind echter niet, dat vond mijn moeder veel te gevaarlijk. Pas toen ik aan de VUB studeerde en op kot op de Triomflaan zat, spaarde ik om in een kleine manege in Vossem (Tervuren) te leren rijden.

Na mijn studies Romaanse wou ik zielsgraag in hartje stad wonen. Ik huurde er een appartement naast café de Dolle Mol in de Spoormakersstraat.

Met mijn diploma had ik het geluk om in de media terecht te komen. Eerst bij de Huisarts in Evere als interim, nadien in vaste dienst als eindredacteur en even adjunct-hoofdredacteur. Mijn journalistieke ambitie lag wel breder, en die kans kreeg ik als eindredacteur bij Brussel deze Week (voorganger van BRUZZ magazine). Eigenlijk wou ik schrijvend journalist zijn, maar het heeft twee jaar geduurd vooraleer ik naar die stoel mocht doorschuiven. Nadien werd ik woordvoerder van de VUB, maar uiteindelijk besliste ik om weer te gaan studeren. Voor dierenarts.

De klik kwam voor mij met het groeiende besef dat het leven zo kort is en dat het daarom belangrijk is eruit te halen wat erin zit. Je moet er zelf iets van maken, en het niet lijdzaam of passief ondergaan uit een soort misplaatst fatalisme. Heel veel mensen hebben als ze ouder worden spijt over dingen die ze niet hebben gedaan of kansen die ze niet hebben gegrepen. Ik dacht: ‘Ik ga op zijn minst proberen om mijn droom te verwezenlijken om dierenarts te worden. En zelfs als het niet lukt, dan weet ik dat en hoef ik mij op mijn oude dag niet af te vragen of ik wel de juiste keuzes heb gemaakt.’ Maar het is wél gelukt, in zes jaar, telkens in eerste zit en daar ben ik trots op. Mensen zijn niet gemaakt om een leven lang hetzelfde te doen. Ik vind dat we een voorbeeld moeten nemen aan het Scandinavische model, waar

mensen in de loop van hun carrière ruimte krijgen om zich te herscholen. Op je achttiende ben je immers nog veel te jong om al te beslissen wat je de rest van je leven wil doen. Veel tijd voor mijn muzikantencarrière als cellist heb ik niet meer. Ik ben uit de ensembles gestapt, waaronder een barokorkest met koor en rockgroepjes. De cello staat stof te vergaren.

Hoewel. Op de jongste cd van de band Bellemont van mijn vriend Pieter Vreede - we zijn al achttien jaar samen - speel ik wel mee.

Ik woon in Bosvoorde in de Middelburgstraat, op de rand van Hoeilaart, vanouds het dorp met de meeste maneges en paarden. Ooit het epicentrum van paardenrennen met de hippodromen van Groenendaal en Bosvoorde. In het Brussels Gewest is het aantal maneges beperkt, maar rond het Zoniënwoud is dat anders, en het bos kent een schat aan ruiterpaadjes met mul zand.

Voor mijn werk als paardenarts heb ik een bestelwagen als mobiele ‘kliniek’ ingericht, CavalCare. Ik heb al tien jaar een merrie, Nycora, van 22 jaar oud, die een fantastisch en rustig viersterrenleven leidt op een gedeelde weide in Hoeilaart. Daarnaast heb ik een jong paard, Fauré, van het stamboek Koninklijk Warmbloed Paard Nederland. Hij is een gecastreerd dressuurpaard, net uit zijn adolescentie. Met die dieren omgaan, maakt me rustig. Een paardenkarakter kennen, heeft alles te maken met aanvoelen. Hoe beter je een diersoort kent, hoe beter je de verschillen herkent. Wie van katten houdt, ziet sneller aan het gelaat van een kat wat die van plan is of voelt. In mijn opleiding tot arts moest ik ook runderen behandelen.

Eerlijk gezegd, ik snap een koe nog steeds niet. Ik voel de finesses van die diersoort niet aan. Paarden daarentegen voel ik snel aan. Ik zie meteen dat het bang is, wil dreigen of eerder wil stampen. Elk paard is als een kind, het moet wel van je weten wat mag en niet. — JEAN-MARIE BINST

KAROLIEN MERCHIERS (40)

Paardenarts (UGent). Afkomstig van Keerbergen, studeerde eerst Romaanse aan de VUB, woont in Bosvoorde. Eerst eind- en hoofdredacteur van de Huisarts, dan Brussel deze Week, nadien woordvoerder VUB. Houdt een mobiele paardenartsenpraktijk, www.CavalCare.be

34

© SASKIA VANDERSTICHELE

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Appel

“Apple sauce is weer zo’n Britse instelling die opduikt bij voornamelijk varkenskoteletten”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

36

Daar is het appelseizoen. De appel, het meest populaire fruit ter wereld. Maar wel afkomstig uit de bergen van Kazachstan. Onze geliefde Malus pumila, een boom uit de Rozenfamilie, is dus eigenlijk een exoot! Eerst werd hij verspreid via berenuitwerpselen, dan via paardenvijgen en tenslotte via de mens zelf langs de Zijderoute. Zo kwam de appel uiteindelijk in onze schooltassen en -kantines terecht. En zo kreeg de appel een gerespecteerde plaats in de wetenschap.

Schoolboeken. De meeste legde je open op de pagina die de leraar vroeg, om ze dan dicht te klappen wanneer dat niet meer hoefde.

Zeldzaam waren de schoolboeken waarin je verder snuisterde of die je van begin tot einde las. Eén van dat laatste soort boeken waren de handboeken Natuurkunde van J. Pergoot. Wie de man was, heb ik nooit kunnen achterhalen, maar wat een grappige lesboeken kon hij schrijven. Het boek over optica begon dan met ‘Fiat Lux’ en de afbeelding van een autootje en een stuk zeep. Maar er stonden ook anekdotes in die de Fysica heel wat aantrekkelijker maakten.

Newton en de appel. In 1666 kon Isaac Newton niet naar de universiteit van Cambridge, want de pest was uitgebroken in Londen en omgeving en iedereen vluchtte naar het platteland. In Isaacs geval was dat zijn geboortehuis in Woolsthorpe, Nottinghamshire. Zijn vader was boer. Het is daar dat hij een appel zag vallen van de boom en dacht: “Waarom vallen appels verticaal van de boom, en niet schuin, of naar boven, en waarom valt de maan dan niet?”

Daar begon zijn zoektocht die spoedig leidde tot de wetten van de zwaartekracht en de mechanica van hemellichamen. De mythe wil dat hij die appel op zijn hoofd kreeg. Hij heeft het verhaal van de appel in zijn leven minstens tweemaal aan jongere collega’s verteld, dus is het waarschijnlijk waar, maar dat hij ze op zijn hoofd kreeg, dat niet.

Bij het huis van Newton staan twee appelbomen, waarvan één stokoud. Misschien niet de originele, maar mogelijk uit een stek gegroeid, een kloon dus. Wie alle details wil kennen, het gaat om appels van de variëteit Flower of Kent, groene stoofappels die nog hier en daar in de handel verkrijgbaar zijn. Stekken van deze boom werden in de tuinen van verschillende universiteiten uitgeplant.

Een ander verhaaltje dat Pergoot opschreef, ging over de Amerikaans-Britse uitvinder met een Duitse adellijke titel: Sir Benjamin Thompson, Reichsgraf von Rumford. De man bestudeerde warmte, wat leidde tot de uitvinding van sterk verbeterde fornuizen, betere schouwen en nog meer. Hij gaf zijn naam zelfs aan een soep. Rumford ontdekte onder meer de convectie, de stroom van warme en koude lucht of vloeistoffen binnen een ruimte (of een vat). Hij was op het idee gekomen bij de vraag hoe het komt dat zijn thee veel sneller afkoelde dan zijn appelsaus.

Het antwoord, zo ontdekte hij, is dat thee afkoelt omdat warme thee stijgt, dan in contact komt met de koude bovenlucht en afgekoeld weer naar onderen in het kopje zakt. Convectie.

Appelsaus is te dik en kan niet stijgen of zakken. Dus koelt die ook minder snel af.

Appelsaus. Zo stond het in het stukje. Maar wat is appelsaus? In de Brusselse keuken anno 1975 of zo was dat een onbekend gerecht. Later leerde ik dat apple sauce weer zo’n Britse instelling is die altijd opnieuw opduikt bij voornamelijk varkenskoteletten, maar ook bij dessertjes en gebakjes. Eigenlijk is het gewoon appelmoes, maar dan iets dunner en vaak zorgt men ervoor dat die zo weinig mogelijk bruin kleurt: sommige appelsoorten worden snel bruin door een eigen afweerreactie tegen insecten, anderzijds ook tijdens het koken. Dus moet je zo zuur mogelijke appels gebruiken, die verkleuren minder snel. Dan kan je ze koken in plaats van te smelten in de pan.

Beetje raar voor ons, maar je giet er water op tot ze net onder staan en dan kook je ze gaar in de schil. Dan uitlepelen en pureren met citroensap en een klontje boter. Eventueel een beetje suiker toevoegen om het zuur in evenwicht te brengen en op smaak brengen met gember en geraspte citroenschil. Het spul maakt de domste cakejes lekker. Smakelijk.

op het veld’

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

SINT-JANS-MOLENBEEK – Voetballers die ook supporter zijn van hun club worden Op woensdag zie je soms aan het schaarser, maar Nicolas Maeyens (24) Koninklij k Paleis ruiters in ceremoniële er nog zoWat een. Hij maakte zijn debuut militaireiskleding. doen ze precies?

YESSIN UITbij ELSENE FC Brussels en keert nu terug naar RWDM. Een keuze van het hart, maar ook met titelambities.

O

mdat wij graag het meest complete antwoord voor u uit de kast halen, vroeg onze redactie aan Pierre-Emmanuel Dejonge Bauw,gast voork vind dat je als directeur Media en Communicatie al moet spelen, niet op de bank vanzitten. het kabinet van deheb koning, om Daarom ik Anderuw vraag officieel te beantwoorden. lecht op mijn veertiende verla“Het Koninklijk Escorte te paard ten,” vertelt Maeyens. “Ik kwam treedt regelmatig op om nieuwe bij FC Brussels terecht,naar speelde buitenlandse ambassadeurs het er op mijn zestiende al bij Koninklijk Paleis in Brussel te de reserven enzegt maakte als zeventienbegeleiden,” De Bauw.

“Elke nieuwe buitenlandse jarige mijn debuut inambassadeur tweede klasse. wordtkeuze door de koning ontvangen Mijn was dus de juiste.” om zijn of haar geloofsbrieven Het is in een ploeg met te onder anoverhandigen. Deze plechtigheid (op deren Le Postollec, Lutula en Vesehet paleis, red.) gebeurt ongeveer linovic dat de jonge Maeyens zijn één keer per maand. Altijd in de eerste stappen de grote jongens voormiddag.”

Debij volgende keren zijn zette.

Twee seizoenen lang maakte op 13/9 en 4/10 van 10-12u30. hij uit vanendeveiligheidsredenen eerste ploeg. Dat Omdeel praktische

I

Een berenmuts van het Koninklijk Escorte weegt snel drie kilo.

wordt het aan- en afrijden van de ambassadeur(s) vrij strikt georgani© MICHEL OO seerd. Als het Koninklijk Escorte hun kruis versierd met ruitjes - aanzich opstelt, mag sluipverkeer de uitgedost met een forse (gieren) gebracht methoorde zeep enhoe een kam.

Het spelers ceremonie dedowns. war sturen. pluim. Twintig terugen was de er vorig jaar al ter hetjaar project was aire sommige ging metniet upsinen “Ik herinner praaluniform van de werden, ruiters - meer Totme voor de fusie vanwedstrijd de Rijkswacht, aanvoerder te herkennen aan een graag bij geweest, maar hij had al mijn eerste nog goed: niet betaald of dat ze thuis dan honderd de garderobe de thuis Gemeentepolitie en Gerechtelijke witte pluim, maar nubijdraagt iedereen getekend Pepingen.

“Tijdens de tegen Doornik.

We wonnen ineensstuks geentelt warm water meer had- dateert van 1939. Het model is Politie in 2001 tot de eengemaakte ‘democratisch’ rood. Als het Escorte eerste match die ik bijwoonde, tegen met 1-0 dankzij een goal van Luden, heeft ook wel een rol gespeeld. geïnspireerd op het groot-uniform Federale Politie, was het Koninklijk buiten Brussel moet optreden, zoals Sterrenbeek, dacht ik: ‘Op dat veld tula. Een fantastische herinnering.

Ik had het geluk dat Vermeersch me van de gendarmerie van voor 1914: Escorte een eenheid van de Rijksbij Blijde Intredes in provinciesteden, wil een ik staan.’

Spelen voor een paar Je debuut maken in het Edmond graag had en ik op tijd werd betaald een blauwe tuniekvest, witwollen wacht. komt er snel pak vrachtwagens duizend man is veel leuker dan voor Machtensstadion is toch wel wat.” (lacht).” broek, blauwe kapmantel in zuiver Volgend jaar bestaat het eskadron aan te pas (destijds waren hier vijftig man.”

“Ik was maar gedurende sommige De tocht van de turnleraar in lascheerwol met rode voering (negen van het Escorte tachtig jaar. Het 23 treinwagons voor voorzien, red.). meter stof zeven kilo zwaar,goed, bij want heeft bijgevolg al titularis. vier vorsten Kortom, het Koninklijk Escorteom is het “Het is overdreven te zeggen dat periodes een Bij het begin gereendivisies begon na regen snel het drievoud, red.), lederen gediend en talloze koninklijke en laatste stukje elite-eenheid met tekenen bij RWDM een droom was. van mijn derde seizoen kreeg ik van twee en een half seizoen bij Wolugordels,we-Zaventem, een sabel met insigne prinselijke begeleid. praal.

Met die ploeg in eerste klasse spelen Michel begrafenissen De Wolf minder speelgedwong‘Voor de ploegnationale de — JEAN-MARIE BINST Vorst en Vaderland’, vergulde De paarden van het Koninklijk zou dat wel zijn. Maar het is natuurlegenheid en ben ik over mijn toepromotie af naar tweede klasse. schouderstukjes en knopen met Escorte hebben prachtige hoofden, lijk fantastisch om terug te keren en komst beginnen na te denken. Ik Zijn contractverlenging lag achteraf koninklijk monogram, kaplaarzen, en zijn bijzonder goed gedrild. Ze VOLGENDE WEEK zo’n enthousiast publiek te besliste opnieuw te studeren en in klaar, maar door een misverstand witte geitenleren handschoenen en worden ook ingezet om te chargeren Waarom isvoor de Troonstraat geen spelen.

Voor die mensen wil je alles een lagere divisie te spelen, bij Woging dat niet door.

Uiteindelijk trok tot slot een lans met tricolore vaantje bij betogingen. Als ze de koning of fietssnelweg? kapot spelen. Ik ben supporter van luwe-Zaventem.

Dat ik in de vestinaar Waterloo.

“Daar werd aan en een hij berenmuts van drie kilo, ambassadeurs escorteren, wordt

ADVERTENTIE

S OCIALE V ERHUURKANTOREN (SVK) V E R H U U R U W G O E D ZO R G E LO O S Het SVK garandeert : = een stipte huurbetaling = een degelijk verhuurbeheer = het ouderhoud van uw woning = hulp bij renovatie = fiscale voordelen

www.fedsvk.be - 02 412 72 44

een mooi project gebouwd, maar het werd een raar seizoen, waar de best betaalde spelers op het einde geen cent meer kregen. De voorzitter was nogal speciaal, in de stijl van Vermeersch.”

de club, ja, maar dat maakt geen verschil op het veld. Ik geef altijd alles voor mijn club.”

teliers ie zijn Jaarasupporters “Onze a k a nt “Vorig seizoen speelde ik voor Her fstv antie Pepingen. Daar had ik een mooi r s t vak Kevoorbeeld het van contract. Dat stop ik niet weg, maar 8 twaalfde man” de mentaliteit viel tegen. Ze zijn - 201een 7 1 0 2 R A ben niet er zeer Vlaamsgezind.

JA Ik

Vier rode kaarten

OOL

CH Nicolas Maeyens, voetballer RWDM perfectStweetalig, maar het lukt me meer dan behoorlijk. Dat ik dat sei- V E N HRIJ S Ckaarten Nrode zoen ook nog eens vier I E N R I L B EMaeyens O Nuiteraard niet.

EM P E is als middenvelder de link pakte, hielp AlTbij al S 6 1 F NA VA tussen de verdediging en de aanval. heb ik er wel een degelijk seizoen : ik het niet Hij staat veel aan de basis van acgespeeld.MDaarom eer infovind ties, is belangrijk in balrecuperatie erg om in lagere divisies te spelen. en heeft een goede trap. Met die Ik word nog altijd beter. Door veel te kwaliteiten is hij een van de troeven spelen, krijg je veel zelfvertrouwen, van een ploeg die niet onder stoelen neem je meer verantwoordelijk en of banken steekt dat ze voor de titel durf je te ondernemen. Bij Brussels gaat. “We willen kampioen worden, werd me verweten dat ik te lief was dat is duidelijk. Daar praten we met op het veld. Wel, nu ben ik een man mekaar over, maar dat betekent niet op het veld.” dat we denken dat we er al zijn. We Maeyens was vorig seizoen een paar onderschatten niemand.” keer te zien in het Edmond Mach“Deze ploeg zal een paar seizoenen tensstadion. Niet als speler, maar standhouden. Er zullen wel wat speals supporter. Hij stond meteen ach-

ximax www.jca

. be

Verrassend lage prijzen in 1000 winkels.

Maak kans op €100,- shoptegoed

Speel de game op action.com/1000 Lay's chips paprika of naturel 6x25 gram 1 kg = 7.93

LED kaars met bewegende vlam incl. afstandsbediening

trendy servies NRƯ HEHNHU PO compoteschaal Ø 12 cm

set/3

119

695

breigaren xxl

industrieel wandrek

diverse kleuren metallic acryl 425 gram

houten lantaarn

diverse varianten o.a. petit four schaal Ø 10 cm

ontbijtbord Ø 21 cm

34x17.5 cm

geurtheelichten

0.95 1.31 1.59

24 stuks

0.94

084

295 sandwich toaster

mat zwart of wit metaal/MDF ca. 55x30x12 cm

2 sandwichplaten met anti-aanbaklaag 820 W

snijmat of precisie messenset snijmat: A3, groen of messenset: 6 stuks

stuntprijs

495

kinder joggingbroek

antislip badmat

o.a. Cars, Minions of Frozen katoen/polyester maten 92-122

jongens boxershort maten 98-128 2-pack

2.79

meisjes hipster maten 98-128 2-pack

diverse kleuren, polyester chenille, 60x90 cm

478 Ziki sokken diverse prints maten 35-46

aardbei of vanille, 700 gram

129

My Little Pony kasteel

heren vest

kristal, 56 cm hoog, 16 accessoires incl. batterijen, 3+ jaar

50x80 cm

1 kg = 11.36

3.99

shake beker

My Little Pony taart en theeset

492

795

20-delig

slimme schakelaar

schakelset met afstandsbediening

bedien 99 apparaten en verlichting met een smartphone app max. 3680 W

2.29

Bodymass whey protein

797

bekijk de video op action.com

1695

1.49

7.83

Air Wick starterset jasmijn en witte bloemen incl. Freshmatic navulling

sneakers maten 41-45

9.95

795 opberg- of verhuisdoos

30 meter bereik, indoor 4-delig of outdoor 3-delig werkt met de slimme schakelaar

798

diverse kleuren katoen/polyester maten m-xxl

max. 30 kg, 48x34x33 cm

transport trolley max. 150 kg

1795

4.95

Pulse oortelefoon met opbergtas diverse kleuren

Freshmatic navulling, 250 ml 1 l = 10.36

2.59

3 paar

152

495

268

078

BEVL - Zet- en drukfouten voorbehouden.

378

www.action.com Aanbiedingen geldig van woensdag 13 september t/m dinsdag 19 september 2017

DB415386I7

,7(.

IEDERE ZONDAG OPEN

r onze Breng uw oude fiets of machine mee voo

Grote Inruilactie!

Wij accepteren

ECOCHEQUES

ELEKTRISCHE FIETS TOUNIS 36V

Ī .UDFKWLJH %RVFK PLGGHQPRWRU Ī 6KLPDQR 1H[XV YHUVQHOOLQJHQ Ī 0DJXUD K\GUDXOLVFKH UHPPHQ Ī .UDFKWLJH 9ROW DFFX Ī 6XQWRXU YRRUYRUN 36V LITHIU Ī 6WHYLJ IUDPH M Ī 0D[ NP AC

Ī 5RHVWYULM DOXPLQLXP IUDPH Ī YROW /LWKLXP 3RO\PHHU EDWWHULM Ī 6KLPDQR YHUVQHOOLQJHQ Ī 'XEEHONDPHU DOXPLQLXP YHOJHQ Ī 9RRU HQ DFKWHUYHUOLFKWLQJ Ī %HXJHOVORW

8

SPARTA

7

7

ELEKTRISCHE DRIEWIELER

1695

BATAVUS

GIANT MOUNTAINBIKE

VERSNELLINGEN

9u00 9u00 9u00 9u00 9u00 10u00

Ī $/8;; DOXPLQLXP IUDPH Ī 65 6XQWRXU YRRUYRUN Ī 6KLPDQR YHUVQHOOLQJHQ Ī 6FKLMIUHPPHQ Ī Ħ ZLHOHQ

MODEL 2017

21

VERSNELLINGEN

595

UNION

SCOOTMOBIELS Ī &RPIRUWDEHO HQ YHLOLJ Ī 3URIHVVLRQHOH EHJHOHLGLQJ HQ DGYLHV Ī 9RRU ELQQHQ HQ EXLWHQ Ī (LJHQ VHUYLFH HQ RQGHUKRXG Ī ,QUXLO PRJHOLMN

1095

259

399

MEER DAN 300 VERSCHILLENDE KINDERFIETSEN ALTIJD IN VOORRAAD

3

269

19,95

2PDŅ HWV Ħ

Ī 9HUVWHOEDUH PDDLKRRJWH LQ VWDQGHQ Ī % 6 PRWRU Ī 0HW DDQGULMYLQJ Ī 0DDLEUHHGWH

135 2PDŅ HWV Ħ

NLQGHUŅ HWV Ħ

99

129

69

Autostoelen voor kinderen

BALANCE BOARD

399

189

79,95

Ī 7RHUHQWDO HOHNWURQLVFK UHJHOEDDU Ī ,QFO SURIHVVLRQHOH RSEHUJNRIIHU Ī GHOLJH DFFHVVRLUHVHW Ī *H°QWHJUHHUGH ZHUNODPS Ī 6QHOODGHU Ī DFFXģV

28,95

18 VO

LT

.LQGHU Å… HWVNDU

LOUNGESET GARDINI FLORES

AFRASTERING VERONA

Ī 6WHYLJ IUDPH Ī ,QFOXVLHI ]LWNXVVHQV Ī .OHXU /LFKWJULMV

GHOLJ Ī [ FRPIRUWDEHOH VWRHO Ī [ UXLPH SHUVRRQV EDQN Ī [ WDIHO PHW JODVSODDW Ī [ ]LWNXVVHQ

499

'RUPDDO =RXWOHHXZ

159 Eynatten

Ī P JHSODVWLŅ FHHUG WXLQJDDV Ī 5HFKWKRHNLJ

in Verkrijgzbwaaartr en groen

Hoogte: 60cm

Hoogte: 80cm

Hoogte: 100cm

Hoogte: 120cm

14,45 18,95 23,95 28,95 35,95 41,95 46,95 Hoogte: 150cm

RAL 6005

Venray

(XSHQHU 6WUD‰H

.HL]HUVYHOG D

+DVVHOW

$DUVFKRW

+HHUOHQ

7HU +HLGHODDQ

Hoogte: 180cm

Hoogte: 200cm

*URWH 6WHHQZHJ %LMYHQQHVWUDDW

149

29,95

119

6LHUNXVVHQV HQ DFFHVVRLUHV QLHW LQEHJUHSHQ

289

85

99

7XQQHOVWUDDW

295

BOSCH ACCU BOORMACHINE 18V MET PROF. OPBERGKOFFER

151 - DELIG

Standaard

Leopoldsburg

595

Ī $FKWHUZDDUWVH XLWZRUS Ī =LMZDDUWVH XLWZRUS Ī $FKWHUZDDUWVH XLWZRUS PHW JUDVRSYDQJ Ī 0XOFKLQJ IXQFWLH

29,95

4,95 Kinderkar Buggy

Kaulille

4 IN 1 GRASMAAIER

Ī +LJKWHFK PDWHULDDO PHW 6RIWVKHOO 7HFKQRORJ\ Ī 2SWLPDOH DGHPHQGH HLJHQVFKDSSHQ Ī :DWHUGLFKW HQ ZLQGGLFKW Ī 9RRU PDQQHQ YURXZHQ HQ NLQGHUHQ

Ī $FKWHU HONH Ņ HWV WH EHYHVWLJHQ Ī 0DNNHOLMN RSYRXZEDDU Ī *HVFKLNW YRRU RI NLQGHUHQ Ī 6QHONRSSHOLQJ PHHJHOHYHUG

6WQZJ RS .O %URJHO

56cm

FIETSKLEDING

Ī 9DQ WRW MDDU Ī 9HUVWHOEDUH UXJJHVWHXQ Ī ([WUD EHVFKHUPLQJ YRRU KHW KRRIG WLMGHQV LPSDFW Ī *HPDNNHOLMN WH LQVWDOOHUHQ

Ī Ħ ZLHOHQ Ī 7RSVQHOKHLG NP K Ī Y EDWWHULM PHW 6DPVXQJ FHOOHQ

1795

995

GRASMAAIER

47,50

.LQGHUŅ HWV Ħ

3495

2395

495

Ħ .LQGHUŅ HWV

VERSNELLINGEN

1795

Gratis proefrit!

/RRSÅ… HWV /$ 6SRUWV

- 18u30 - 18u30 - 18u30 - 18u30 - 18u00 - 17u00

VERSNELLINGEN

1795

MINERVA DAMES- OF HERENFIETS

Ī $57 JHFHUWLŅ FHHUG VORW Ī 6KLPDQR YHUVQHOOLQJHQ Ī $OXPLQLXP IUDPH Ī 9HUOLFKWLQJ Ī 9 %UDNHV YRRU HQ DFKWHU

ANDERE WINKELS GESLOTEN

Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

Ī .UDFKWLJH YROW DFFX Ī 6WHYLJ IUDPH Ī 6KLPDQR YHUVQHOOLQJHQ Ī /(' YHUOLFKWLQJ YRRU HQ DFKWHU Ī 9 EUDNHV YRRU HQ DFKWHU Ī *URWH PDQG DFKWHUDDQ Ī &RPIRUWDEHO ]DGHO

2695

Middenmotor

Roermond - Heerlen - Venray - Eynatten

ook gespreide betaling mogelijk*

BOSCH ELEKTRISCHE FIETS MET MIDDENMOTOR

CU

9u00 - 18u30

Maandag OPEN:

%HHUVGDOZHJ

5RHUPRQG

'DDODNNHUZHJ

RAL 9005

www. ,7(.

.be

/HW RS *HOG OHQHQ NRVW RRN JHOG /HQLQJ RS DIEHWDOLQJ 2QGHU YRRUEHKRXG YDQ DDQYDDUGLQJ GRRU &R¿ GLV HQ QD RQGHUWHNHQLQJ YDQ XZ NUHGLHWFRQWUDFW 3ULM]HQ LQFOXVLHI %7: HQ 5HFXSHO $FWLHV ]LMQ JHOGLJ YDQ VHSWHPEHU WRW HQ PHW RNWREHU RI ]RODQJ GH YRRUUDDG VWUHNW :LM]LJLQJHQ LQ SULMV HQ PRGHO HYHQDOV GUXN HQ ]HWIRXWHQ YRRUEHKRXGHQ

DB415169I7

DB374215D7

Job Day

Bankwerker-bestuurder & technisch controleur reizigerstreinen Vrij. 29/9 Schaarbeek

WORD OP 1 DAG ONZE COLLEGA!

Schrijf je in vóór 22/9 via de spoorwegen werven aan.be DB414694H7

Elke dag garanderen wij onze klanten kwaliteit, versheid en advies. Dat kan omdat onze ruim 4.000 medewerkers de uiterst strenge interne Renmans-regels nauwgezet in de praktijk omzetten. Die regels gaan terug op één principe: respect. Voor mekaar, onze producten en boven alles, onze klanten.

RENMANS is een familiebedrijf. Sinds de oprichting in 1978 hebben wij het uitgebouwd tot een gezonde onderneming met 402 traditionele slagerijen: 303 in België, 10 in het Groothertogdom Luxemburg en 90 in Frankrijk, waar we Henri Boucher heten.

De kwaliteit van onze fabricatieproducten en onze dienstverleningszin hebben ertoe geleid dat wij ‘leader’ zijn binnen ons activiteitendomein Het aantal en de verscheidenheid van ons cliënteel verzekeren onze groei en een financiële zekerheid. Voor onze dienst NAVERKOOP, sectie BRANDBLUSSERS zoeken wij een (m/v):

Met plaats van tewerkstelling te Londerzeel zoeken wij een (m/v) :

DRUPAL DEVELOPER & IT SUPPORT

COMMERCIEEL TECHNICUS

Functieomschrijving: • Je assisteert voornamelijk de verantwoordelijke in de ontwikkeling van webapplicaties voor de volledige groep Renmans

JOUW BRANDMERKEN: • een voeling met de dienstverlening en een commerciële ingesteldheid • een zin voor klantencontacten • de bekwaamheid om een werk met technisch karakter uit te voeren • de nodige organisatorische bekwaamheden • een praktische tweetaligheid • doorzetter, dynamisch en ambitieus • houder van een rijbewijs b • woonachtig in een straal van 10 km van Groot-Bijgaarden • buitendienstfunctie werkgebied kan heel België zijn.

• Je biedt technische support aan de gebruikers van deze applicaties • Daarnaast bied je ook support aan onze beenhouwerijen met betrekking tot IT en werk je nauw samen met het IT-team aan de configuratie van onze webservers.

Technische kennis : • Grondige kennis van PHP, MySql, HTML5/CSS3, Javascript/JQuery en Drupal 7 • Kennis van Drupal 8 is een pluspunt

WAT HEBBEN WIJ JOU TE BIEDEN: • een motiverende job binnen een humane industriële omgeving • een gevarieerde werkomgeving • een arbeiderscontract • een stimulerende bezoldiging • extra legale voordelen • verzekerde opleiding.

• API ontwikkeling • Web services (REST/SOAP) • Cross-browser compatibiliteit • Responsive webdesign.

IS JOUW INTERESSE AANGEWAKKERD? Stuur uw kandidatuur + c.v. aan Mevrouw H. De Doncker van de n.v. ANSUL, via mail : hdd@ansul.be of fax 02/467 72 81

Vaardigheden: • Je zorgt voor een goede werking en onderhoud van onze websites en webapplicaties • Je kan bij problemen snel de juiste diagnose stellen en denkt oplossingsgericht

www.ansul.be

• Je hebt 3 jaar ervaring in webprogrammatie en PHP (bij voorkeur in Drupal)

DB415542I7

• Je bent vlot tweetalig Nederlands - Frans.

Gemeentebestuur Wezembeek-Oppem

Aanbod: • Een gevarieerde job in een collegiale en dynamische onderneming in volle expansie

werft aan voor een indiensttreding en met bijkomende aanleg van een wervingsreserve van 2 jaar (m/v):

• Een aangepast verloningspakket aangevuld met extralegale voordelen.

1 werfleider-toezichter

Voorwaarden en examenprogramma zijn te bekomen op de personeelsdienst, tel. 02/783 12 40.

Indien je wenst te werken in een aangename en groene werkomgeving en als inzet voor een centraal gelegen en vlot bereikbaar lokaal bestuur jou boeit, stuur dan uiterlijk op 25 september 2017, je gemotiveerde kandidatuur, samen met een curriculum vitae en een afschrift van je Nederlandstalig diploma (of een Franstalig - met bewijs van Nederlandstalige taalkennis afgeleverd door Selor (art. 7 )), per brief naar het college van burgemeester en schepenen, Louis Marcelisstraat 134 te 1970 WEZEMBEEK-OPPEM of via e-mail aan dirk.vansever@wezembeek-oppem.be.

DB427496I7

DB413006H7

niveau B4-5 voltijds statutair - vereist diploma: bachelordiploma of gelijkgesteld - richting wegenbouw - bouw

Interesse? Stuur dan snel jouw motivatiebrief en cv naar: thomas.bovy@brabhold.be of naar Brabhold - T.a.v. Thomas Bovy – Alsembergesteenweg 460, 1653 DWORP

Merken parade Nu 10% voordeel op deze topmerken

www.carpetright.be DB415176I7

Laminaat | Parket | PVC | Vinyl | Tapijt | Vloerkleden | Gordijnen | Raamdecoratie

Actie geldig t.e.m. zaterdag 23 september 2017. Parket, gordijnen en raamdecoratie verkrijgbaar in geselecteerde winkels.

VOORDEELBON € 14,99 De waarheid over recente gezondheidsmythes en -vragen van alledag

van 5.000 t/m 15.000 euro

✁

BETER SLAPEN… BETERE SEKS…?

Hoeveel eieren mag je nu eten * Is screenen op hartritmestoornissen nuttig * Beschermen drie, vier koppen thee per dag tegen dementie * Gaat rode wijn veroudering tegen * Hebben vrouwen en mannen die goed slapen betere seks enz…

In dit boek vindt u de meest actuele en recente gezondheidsmythes en de waarheid daarrond. Bodytalkhoofdredacteur en arts Marleen Finoulst én dokter Patrik Vankrunkelsven zochten uit waar gezondheidsberichten én wetenschappelijke onderzoeken vandaan komen en gingen op zoek naar de waarheid.

JKP*

In samenwerking met www.gezondheidenwetenschap.be

Lening op afbetaling U leent 10.000,00 euro op 36 maanden Maandsom 300,07 euro - Totaal te betalen : 10.802,52 euro *JKP (jaarlijkse kostenpercentage) = 5,20% Vaste jaarlijkse debetrentevoet = 5,20%

Bestel ook online op www.dezeweek.be/chocolade (gratis thuisgeleverd)

Voor elke lening op afbetaling van minimum 5.000,00 euro en maximum 15.000,00 euro met een looptijd van 36 maanden. Tarief niet van toepassing voor professionele doeleinden. Lening op afbetaling onder voorbehoud van aanvaarding door Europabank en na ondertekening van uw contract.

V.u.: Europabank NV - kredietgever - Burgstraat 170, 9000 Gent - BTW BE 0400 028 394 - RPR Gent.

14,99 OB69252

Let op, geld lenen kost ook geld.

*Actie zonder aankoopverplichting. Extra voordeelbonnen via www.dezeweek.be/chocolade.

Actie geldig zolang de voorraad strekt, t.e.m.

14/10/2017. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Bij uitputting van de promotie kunt u reserveren voor afhaling op een latere datum.

BRUSSEL CENTRUM. Kruidtuinlaan 13 A - Tel. 02 218 55 65 BRUSSEL JETTE. Koningin Astridplein 5 - Tel. 02 427 99 71 BRUSSEL UKKEL. Waterloosesteenweg 674 - Tel. 02 627 87 50 SINT-PIETERS-WOLUWE. Kerkstraat 71 - Tel. 02 772 50 56 VILVOORDE. F. Rooseveltlaan 159 - Tel. 02 752 51 30 DB406586H7

Haal met deze voordeelbon ‘VAN CHOCOLADE WORD JE SLIMMER’ bij Standaard Boekhandel voor € 14,99* of bestel online op www.dezeweek.be/chocolade DB427153I7

DB374215D7

“Roularta is een bedrijf dat mogelijkheden biedt. Jonge mensen worden prima opgeleid.

Mensen met ervaring kunnen er groeien”

› Accountmanager Leadgeneration › Accountmanager Immo › Sales Manager Haasrode › Specialist Communicatie en Promotie

#EenJobMetPassie

Directeur Roularta Recruitment Solutions

DB427123I7

mijntoekomstbijroularta.be

zoekt

TECHNIEKER/ONDERHOUDSTECHNIEKER Vast dienstverband in Brussel, België

ons op Facebook!

Profiel :

Solliciteren ?

BEUMER Group Benelux b.v.

E-mail met cv t.a.v. J. Geurts E-mail : bnl.info@beumergroup.com

❖ In bezit van diploma A3 elektromechanica, of elektronica of onderhoudstechnieken ❖ Bereid in 5 ploegen te werken ❖ Kennis van PLC-sturingen en een VCA-attest zijn pluspunten

Wij bieden :

Facebook.com/streekpersoneel.be

❖ Een marktconform loon aangevuld met ploegenpremies ❖ Een uitdagende, afwisselende baan met doorgroeimogelijkheden DB427371I7

DB337977A7

Bloemeneiland Madeira

Gemeentebestuur Wezembeek-Oppem werft aan voor een indiensttreding en met bijkomende aanleg van een wervingsreserve van 2 jaar (m/v):

1 financieel adviseur

8 dagen genieten, 1 scherpe prijs voor alle afreizen :

niveau A1-3 voltijds statutair – vereist diploma: masterdiploma of gelijkgesteld – economische richting

Alle nuttige privédienstjaren worden in aanmerking genomen.

Je kan genieten van een interessante verlofregeling: 35 werkdagen.

Andere voordelen zijn: maaltijdcheques en hospitalisatieverzekering.

Voorwaarden en examenprogramma zijn te bekomen op de personeelsdienst, tel. 02/783 12 40.

¤ 1.190

( vliegreis, knap 4*-hotel, Vlaamse gids, veel excursies & volpension inbegrepen )

Afreisdata (zondag) 1 April ( Paasvakantie ) 6 en 27 Mei 15 Juli ( Bouwverlof ) en 2 September 2018

INFODAG: Zaterdag 23 September om 11.00 uur in ons auditorium (gratis toegang, wel even reserveren, aub)

Reisfamilie Carlier

DB427499I7

Indien je wenst te werken in een aangename en groene werkomgeving en als inzet voor een centraal gelegen en vlot bereikbaar lokaal bestuur jou boeit, stuur dan uiterlijk op 2 oktober 2017, je gemotiveerde kandidatuur, samen met een curriculum vitae en een afschrift van je Nederlandstalig diploma (of een Franstalig - met bewijs van Nederlandstalige taalkennis afgeleverd door Selor (art. 7 )), per brief naar het college van burgemeester en schepenen, Louis Marcelisstraat 134 te 1970 WEZEMBEEK-OPPEM of via e-mail aan dirk.vansever@wezembeek-oppem.be.

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB414552H7

DB374216D7

Z. 1 - Research Park 250 1731 Zellik - Belgium Tel. 02 481 79 00 - Fax 02 481 79 49 E-mail : info@tae.be - Website : www.tae.be

DB406641H7

GEMEENTE HULDENBERG

NV TECHNO AUTOMOTIVE EQUIPMENT SA

werft aan (m/v):

Deskundige milieu en mobiliteit voor de dienst omgeving B1-B3 – contractueel – voltijds

TECHNO AUTOMOTIVE EQUIPMENT, beter gekend als TAE, is een toonaangevend bedrijf dat al meer dan 40 jaar actief is in de distributie van garage-uitrusting in België. Gecombineerd met hoogstaande vakkennis bieden we zowel specifieke oplossingen als totaalpakketten.

MONTEUR M/V

Jobinhoud: • Je werkt binnen de dienst omgeving • Je staat in voor omgevingsvergunningen, milieuprojecten, klimaatacties, projecten rond duurzaamheid en mobiliteitsdossiers voor de gemeente Huldenberg • Je expertise in milieu en mobiliteit bouw je verder op via aangeboden opleidingen • Basiskennis is een pluspunt.

FUNCTIEOMSCHRIJVING De monteur voert in teamverband, met de serviceauto, in binnenland montages uit in werkplaatsen van auto- en vrachtwagendealers. De hoofdzaak van de uit te voeren werken bestaat uit het monteren van hefbruggen en testbanken (remmen, ophanging, vermogen). en / of Beheert de basisvaardigheden en technieken aangeleerd met betrekking tot het construeren en samenstellen van leidingdelen. Aan de hand van een plan een buisinstallatie samenstellen en monteren. Ontvouwingen voorbereiden en leidingdelen berekenen. Bewerkingen zoals zagen, snijden, slijpen, doorslijpen, buigen, vernauwen en uitzetten uitvoeren. Snijden kan zowel schroefdraadsnijden zijn, als met een snijschijf of een snijbrander. Technologische en veiligheidsaspecten komen ook aan bod.

Profielvereisten: • Je kan zelfstandig werken en werkt graag in teamverband • Je bent stressbestendig en je hebt zelfvertrouwen en mensenkennis • Je hebt een bachelordiploma ofwel een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Je hebt een rijbewijs B • Geïndexeerde bruto maandwedde van minimum € 2.412,49 en maximum € 4.064,97.

Deskundige cultuur

UW PROFIEL Rijbewijs B, BE is een pluspunt (inclusief aanhangwagen). Basiskennis van elektriciteit, mechanica en hydraulica is een pluspunt. Taalvaardigheid: Nederlands en kennis Frans. Bereidheid tot het volgen van cursussen. Communicatief (uitleg geven aan klanten), gemotiveerd, flexibel en met een hands-on mentaliteit. VCA-certificaat is een pluspunt, maar geen vereiste. Geen hoogtevrees.

Jobinhoud: • Je werkt binnen de dienst vrije tijd • Je werkt mee aan het realiseren van de doelstellingen van het lokaal cultuurbeleid in de gemeente Huldenberg • Je werkt initiatieven en projecten uit die cultuurparticipatie en kunstbeleving bevorderen, gemeenschapsvorming versterken, het cultuur-educatief aanbod bekend maken en erfgoed ontsluiten.

TECHNIEKER M/V FUNCTIEOMSCHRIJVING Herstelling en onderhoud van garage-uitrusting bestaande uit hefbruggen, remmentestbanken, wielbalancers, wieluitlijners en dergelijke.

Profielvereisten: • Je kan projecten opzetten en begeleiden met het oog op cultuurparticipatie en gemeenschapsvorming • Je hebt digitale skills en kan die inzetten voor een heldere communicatie en promotie van cultuuraanbod en voor de introductie van nieuwe vormen van kunst en cultuur • Je bent een netwerker binnen de verschillende beleidsdomeinen in het lokaal cultuurbeleid • Je hebt een bachelordiploma ofwel een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Je hebt een rijbewijs B • Geïndexeerde bruto maandwedde van minimum € 2.412,49 en maximum € 4.064,97.

UW PROFIEL Rijbewijs B, BE is een pluspunt (inclusief aanhangwagen). Taalvaardigheid : Nederlands en kennis Frans. Ervaring in automechanica, elektronica, mechanica, hydraulica en pc-hardware is een pluspunt.

Bereidheid tot het volgen van cursussen. Communicatief (uitleg geven aan klanten), gemotiveerd, flexibel en met een hands-on mentaliteit. VCA-certificaat is een pluspunt, maar geen vereiste.

TECHNISCH ADMINISTRATIEF BEDIENDE M/V

Administratief medewerker financiën, ICT, aankopen en overheidsopdrachten C1-C3 – contractueel – voltijds

FUNCTIEOMSCHRIJVING Telefonische assistentie en opmaken van herstellingsaanvragen. Opvolgen van herstelbonnen (zowel telefonisch als per mail). Scannen en linken van documenten. Planning after-sales ingeven. Opmaken van bestekken.

Onderhoudscontracten opstellen. Facturatie herstellingsbons.

Jobinhoud: • Je werkt binnen de financiële dienst • Je staat in voor het centraal beheer van de contracten • Je organiseert en coördineert de centrale aankoop van alle bestellingen • Je biedt de nodige ondersteuning bij de realisatie van een overheidsopdracht voor de levering van diensten en aankopen van goederen en investeringen • Je communiceert open met iedereen en je blijft je voorzien van de nodige ontwikkelingen rondom de wetgeving en regelgeving in het belang voor de entiteit.

UW PROFIEL Taalvaardigheid: Nederlands en kennis Frans. Bereidheid tot het volgen van cursussen. Technische interesse.

Communicatief (uitleg geven aan klanten), nauwkeurig, gemotiveerd en flexibel.

DB428612I7

WERKOMSTANDIGHEDEN / VERLONING Een prettige, informele werksfeer in een sterk groeiende omgeving. Een afwisselende functie in een dynamisch en ambitieus bedrijf. On-the-job training en externe opleidingen bij leveranciers van alle T.A.E. apparatuur. Salaris conform opleiding en werkervaring. Wij bieden tevens een vast contract, hospitalisatie- en groepsverzekering.

UW SOLLICITATIE Stuur uw sollicitatiebrief (met vermelding van functie) en uw cv naar T.A.E. - t.a.v. Mevr. Marina Sertons, Z. 1 - Research Park 250 - 1731 Zellik. E-mail: marina.sertons@tae.be

B1-B3 – contractueel – halftijds

Profielvereisten: • Je kan zelfstandig werken en werkt graag in teamverband • Je bent stressbestendig en je hebt zelfvertrouwen en mensenkennis • Je hebt een diploma van het secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Geïndexeerde bruto maandwedde van minimum € 1.889,55 en maximum € 3.458,36.

Specialist werken in eigen beheer D4-D5 – contractueel – voltijds

BELANGRIJK BERICHT!

Jobinhoud: • Je werkt in de dienst die instaat voor de uitvoering van de aanleg, instandhouding, de renovatie en het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties en infrastructuur • Je bent een polyvalent medewerker met als specialisatie sanitair en verwarming • Je hebt notie van elektriciteit.

• U BENT WERKZOEKENDE • U BENT ROKER EN WENST TE STOPPEN MET ROKEN

ROOKSTOPBEGELEIDINGSPROGRAMMA

Profielvereisten: • Je kan zelfstandig werken en werkt graag in teamverband • Je bent stressbestendig en je hebt zelfvertrouwen en mensenkennis, er zijn geen diplomavereisten echter wel ervaring vereist • Geïndexeerde bruto maandwedde van minimum € 2.356,71 en maximum € 3.318,91.

IN GROEP • EEN PSYCHOLOGISCHE BENADERING • EEN MEDISCHE BENADERING (NICOTINEVERVANGENDE PRODUCTEN)

Aanbod: • Een boeiende en gevarieerde functie in een dynamische werkomgeving, een aantrekkelijk salaris waarbij relevante ervaring (max. 6 jaar) overgenomen wordt, interessante vakantieregeling en extralegale voordelen (maaltijdcheques, fietsvergoeding…) • Er wordt een wervingsreserve van 1 jaar aangelegd.

VOLLEDIG GRATIS! De sessies gaan door tijdens de dag in het Jules Bordet Instituut, Waterloolaan 121 te 1000 Brussel

Geïnteresseerd?

CONTACTEER ONS ZO SNEL MOGELIJK:

0496170380 (tussen 9.00 en 18.00 uur op weekdagen)

Stuur je sollicitatie met je Curriculum Vitae, je diploma en een uittreksel uit het strafregister ten laatste op 22/09/2017 per aangetekend schrijven of per gewone brief (de poststempel dient als bewijs) naar de gemeente Huldenberg t.a.v. College van Burgemeester en Schepenen, Gemeenteplein 1, 3040 Huldenberg.

Zij kan eveneens tegen ontvangstbewijs worden afgegeven op de personeelsdienst of per e-mail worden verzonden naar personeelsdienst@huldenberg.be uiterlijk op 22/09/2017.

e-mail: tabak.team.bordet@skynet.be

Meer informatie?

Jules Bordet Instituut Waterloolaan 107 - 1000 Brussel

Kijk voor een volledige functiebeschrijving op de website www.huldenberg.be en klik door op de rubriek vacatures of contacteer de personeelsdienst: 02/302 43 21 of via e-mail: personeelsdienst@huldenberg.be

Met de steun van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad

Mensen helpen bij het maken; dat doen we elke dag. De klanten bij Brico profiteren van een ruim assortiment doe-het-zelf artikelen, home decoration en tuinproducten. Met 150 vestigingen, verspreid over diverse winkelformules, is Brico de marktleider in de Belgische doe-het-zelf sector. Wij zijn momenteel op zoek naar (m/v):

Bent u gepensioneerd of bent u op zoek naar een bijverdienste als toiletdame/heer ?

Dan mag u ons steeds contacteren voor meer informatie op het nummer 0471 329 440

VERKOOPSADVISEURS EN AFDELINGSVERANTWOORDELIJKEN

Van maandag tot vrijdag tussen 10u. en 18u.

voor onze vestigingen te Zemst, Vilvoorde, Zaventem en Korbeek-Lo Je hebt kennis van en/of een duidelijke interesse voor doe-het-zelf Je open en actieve houding vormt de motor van een positief contact met onze klanten Je hebt een goede product-technische achtergrond en je wil een nieuwe wending geven aan je huidige carrière? Bij Brico Vlaams-Brabant zijn er diverse tewerkstellingsmogelijkheden als winkelmedewerker en als leidinggevende van een winkelteam.

BIJVERDIENSTE VOOR 50+ ? ➞ ➞ ➞ ➞

Zelliksesteenweg 65, 1082 Brussel.

€ 1.850/mnd

Kijk zeker op www.brico.be/nl/hr/vacatures voor een overzicht van de actuele vacatures.

DB427436I7

INTERIEUR - DECORATIE - MEUBILAIR - TUIN -...

Tel. voor afspraak: 0488633887

DB427167I7

02 467 92 41

vanaf 2 dagen/week ideaal voor dames opleiding voorzien verzorgd voorkomen

ONTHAAL - VERKOOP - DEMONSTRATIE SHOWROOM

Ben jij enthousiast om het te gaan MAKEN bij Brico? Stuur dan je sollicitatie Kristin.Veldeman@brico.be

DB413570H7

DB413523H7