BRUZZ actua - editie 1581

Rubrieknaam

#1581 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

30 | 08 | 2017

O P I N I E

9000 WERVEN PER JAAR

DE STAD STAAT STIL

JACKY GORIS (GO) VOOR MEER RELIGIEUZE FEESTDAGEN

‘Kort de grote vakantie in’

ILLEGAAL, DAKLOOS EN VROUW

Verkracht maar kansloos

© BART DEWAELE

Binnenkort de eerste schooldag!

VERNIEUW JE SCHOOLABONNEMENT VAN THUIS UIT OP GOEASY.MIVB.BE, DA’S EASY! 18 OF OUDER? STUUR ONS EERST JE SCHOOLATTEST VIA SCHOOL.MIVB.BE

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

ABEL AZIZ ( 60 )

Op mijn tiende begon ik te roken. Voor je het weet, zit je aan twee pakjes per dag. In 1975 kwam ik als student naar BelgiĂŤ om metselaar te worden. Dan werd ik opgeroepen voor die vreselijke legerdienst die twee jaar duurt. In 1994 kwam ik terug, als toerist en ik ben niet meer weggegaan. Al die tijd heb ik in de bouw gewerkt. De asbest kwam er bovenop. Een keer per maand neem ik nog twee trekjes van een sigaret. Marokko mis ik niet. Ik ben er al acht jaar niet meer geweest. Ik hou van Brussel, want tout le monde est chaleureux.

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

09

Havenlaan

Nieuwe bouwaanvraag

DE VERHALEN

12

Interview

14

Spreektijd

18

Mobiliteit

20

Reportage

22

Fotoreportage

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63

FLITS

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens

Vlaams, liberaal en Brussels: Freddy Neyts

Louis Ferrant was veertig jaar huisarts in Kuregem

Kilometerheffing is geen gouden kalf

HOOFDREDACTIE

Klaus Van Isacker WEEKBLAD

BRUZZ | VOORAF

Steven Van Garsse (chef) CONCEPT

Piet De Loof, Pieter Claerhout, Rosalien Eggermont EINDREDACTIE

Karen De Becker

Illegaal, vrouw, dakloos en alleen

Boek Rosie & Moussa verfilmd

ART DIRECTOR

Heleen Rodiers LAY-OUT

Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

18

MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke, Jurgen Walschot FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

14

RUBRIEKEN 03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

24

Opinie

31

Michaël Bellon

34

Enfant Terrible

37

Nick Trachet

38

Big City

Edito

26

20 LOS VAN DE TIJD 26

Serie Stadsvernieuwing in het buitenland Taipei

28 32 36

Geschiedenis

Grote pogrom in Marollen herdacht

SERIE Le trajet de Trachet

Ossel: De voortuin van Brussel

Al bijna drie jaar lang staan para’s strategisch opgesteld in de straten van Brussel. Islamistische terroristen slaan al zo lang hard toe in het Westen. België beschermt zijn burgers en toont tegelijk dat het menens is: we zijn in een staat van oorlog.

Over het nut van de militairen in de straten wordt tot nu toe weinig debat gevoerd. Nochtans kunnen er wel vragen gesteld worden. Zo hebben ze tot nu toe geen aanslag kunnen verhinderen. Ze waren er als de aanslagen in Brussel en Zaventem plaatsvonden. En er ontplofte ook een bom in Brussel-Centraal toen ze er patrouilleerden. Zeker, ze hebben misschien erger kunnen voorkomen, en hebben ook een belangrijke rol gespeeld in de hulp aan slachtoffers.

Maar zouden er zonder militairen meer aanslagen hebben plaatsgevonden?

Vorige week werden drie soldaten door een Belg van Somalische origine aangevallen. Was de man verward?

Wou hij zijn leven beëindigen en hoopte hij op een fataal schot? Waren de para's een aanlokkelijk doelwit? Of was hij simpelweg een soldaat van IS? Dat zullen we wellicht nooit met zekerheid weten. De man overleed na een schot aan zijn verwondingen.

Bij Belgische experts in veiligheidsbeleid leven twee scholen. Volgens sommigen is het militair apparaat het enige wapen dat opgewassen is om de koelbloedige islamistisch terreur te

bestrijden. Ook in de stad.

Anderen, zoals Thomas Renard van het Egmont Instituut, vinden dan weer dat we het geweld van IS niet moeten beantwoorden met een gemilitariseerde samenleving.

Democratie is hier de traditie, en daar horen geen soldaten op straat bij.

Meer nog: ze lokken juist agressie uit.

De politie is veel beter uitgerust om de veiligheid in de publieke ruimte te garanderen.

Waar evenmin consensus over bestaat, is over het veiligheidsgevoel bij de burger. De aanwezigheid van militairen is voor velen geruststellend.

Maar bij anderen heerst door de militairen juist een latente stress. De para’s met hun machinegeweren herinneren er ons permanent aan dat een bomexplosie op de hoek van de straat niet ondenkbaar is.

In het leger gaat de staf er alvast van uit dat de soldaten nog tot 2020 in de straten zullen blijven. Dat is niet onlogisch. Er zit in elk veiligheidsbeleid een soort van paradox vervat. Bij elke beveiliging is het naderhand knap moeilijk om die terug te schroeven. De kwetsbaarheid wordt alleen maar groter dan in de oorspronkelijke positie. Dat is met de militairen in onze straten niet anders. Ze weghalen lijkt wel een open uitnodiging voor terroristen. En daar wil geen politicus zich aan wagen.

BRUZZ | VOORAF

Veilige straten

— STEVEN VAN GARSSE

Literatuur

Paul van Ostaijen in Brussel

5

In beeld

6

BRUZZ | DE WEEK

Controle

Š IVAN PUT

Regelmatig komt de politie van de zone Brussel-Elsene langs in het Maximiliaanpark om transitvluchtelingen te controleren. Zo ook vorige week vrijdag. De overheid wil vermijden dat het Maximiliaanpark een tweede Calais wordt.

7

Flits MIVB MOET DAGELIJKS VOORWERPEN RECUPEREREN

Knuffels en gsm’s op de sporen

BRUZZ | VOORAAN

Vervoersmaatschappij MIVB moest dit jaar al 533 gsm’s, knuffels en andere kleinoden van de metrosporen vissen, voorwerpen die de reizigers er hadden gegooid of hadden laten vallen. — BETTINA HUBO

Bpost zoekt 250 extra sorteerders voor het gloednieuwe postsorteercentrum op de vroegere Carcokesite in Neder-over-Heembeek.

De verhuizing van Brussel X in Anderlecht naar het nieuwe complex aan het kanaal is zopas begonnen. Tegen oktober moet Nieuw Brussel X volledig operationeel zijn. “Vooral voor de pakjesdienst hebben we nieuwe mensen nodig,” zegt Bpost-woordvoerster Barbara Van Speybroeck. In Nieuw Brussel X zullen immers alle pakjes van het land verwerkt worden en de helft van de nationale briefwisseling. Daarmee wordt het het grootste sorteercentrum van België. Er zal meer dan duizend man werken, zegt Van Speybroeck.

Omdat er nu geen openbaar vervoer is tot aan het sorteercentrum, leggen Bpost en de MIVB vanaf begin september samen een pendelbus in vanaf het Noordstation. Een tijdelijke oplossing, zegt An Van hamme van de MIVB. “In ons nieuwe busplan is lijn 56 gepland, die zal rijden van Schuman tot aan de halte Bpost in Heembeek. Het plan is nog niet goedgekeurd door de regering.” HUB

Fatima Abbach naar SP.A

Metrostation Troon, 19u ’s avonds. Een MIVB-medewerker met een geel hesje loopt speurend op de sporen. Iets hoger, op het perron, schijnt een tweede man in geel hesje hem bij met een zaklamp. Als ze bijna aan het eind zijn, raapt de eerste man iets op. Een gsm, zo blijkt.

Dagelijks belanden er voorwerpen van reizigers op de sporen. “Meestal gaat het om gsm’s en knuffels, maar we rapen ook portefeuilles, abonnementen, boekentassen en jassen op,” zegt Guy Sablon, woordvoerder van de MIVB. Omdat de vervoersmaatschappij koste wat kost wil vermijden dat de reizigers zelf op de sporen springen, stuurt ze bij melding van een verlies een team naar het betrokken station.

“Klanten mogen zich nooit zelf op de sporen begeven,” zegt Sablon. “Dat is levensgevaarlijk. Naast de sporen loopt het zogenaamde derde spoor, dat de metro van stroom voorziet en waarop 900 volt staat. Het gevaar voor elektrocutie is dan ook groot.”

De reizigers mogen wel de MIVB inschakelen.

Sablon: “Ze kunnen een stationsmedewerker aanspreken, bellen naar het noodnummer 1707 of de rode telefoon op het perron gebruiken, dan komen ze meteen bij de dispatching terecht.” Die stuurt vervolgens een ploegje naar de plek. “Is het een klein voorwerp dat makkelijk gerecupereerd kan worden, wordt

8

Op zoek naar 250 postsorteerders

het metroverkeer kort stilgelegd. Maar is het voorwerp te groot of ligt het op een lastige plek, dan wordt ook de stroom afgesneden.”

De ‘dispatching’ houdt wel rekening met het tijdstip, zegt Sablon. “Meestal recupereren we het object zo snel mogelijk. Anders loop je het risico dat iemand anders het ziet liggen en het oppakt. Maar tijdens de spits gaan we niet meteen alles stilleggen voor een onbelangrijk voorwerp dat geen gevaar vormt. Want elke onderbreking heeft gevolgen, zeker in de drukke uren als het interval tussen de metrostellen heel klein is. Het effect van een stroomonderbreking is nog groter. Het kost immers tijd om alles weer op te starten.”

Steeds vaker wordt de MIVB opgetrommeld voor dit soort incidenten. Vorig jaar moesten de MIVB-medewerkers 736 keer uitrukken, de eerste zeven maanden van dit jaar al 533 maal, twee à drie keer per dag dus.

Een boete of andere bolwassing krijgen de sloddervossen niet. Alleen als mensen zelf op het spoor springen, dreigt er een sanctie.

Want dan geldt de standaardprocedure voor alle gesignaleerde spoorlopers: stroom eraf.

Vorig jaar moest de MIVB 173 keer de stroom afsnijden vanwege spoorlopers. De boete van 500 euro (plus onderbrekingsvergoeding) kan volgens Sablon echter maar zelden geïnd worden, omdat de meeste spoorlopers niet geïdentificeerd kunnen worden.

Fatima Abbach, bekend van de Diwan Awards wordt het nieuwe gezicht van de SP.A voor de gemeenteraadsverkiezingen in Vorst.

Huidig Vlaams schepen Jutta Buyse (SP.A) houdt het in januari 2019 voor bekeken. “Ik ben adjunct-secretaris-generaal geworden van de Europese koepel van nationale loterijen en vind die job moeilijk te combineren met het schepenambt,” vertelt Buyse. “Als ik stop, zal ik 9,5 jaar schepen zijn geweest. Ik denk dat het goed is dat er af en toe een nieuwe kracht komt met nieuwe ideeën.”

SP.A kon Fatima Abbach strikken. Ze wordt het nieuwe boegbeeld in Vorst. Abbach organiseert de Diwan Awards, de jaarlijkse prijsuitreiking die verdienstelijke Belgen met Marokkaanse roots in de bloemetjes zet. “De partij heeft haar aangesproken omdat we denken dat zij de geschikte persoon is om eventueel schepen te worden,” zegt Alain De Jonge, OCMW-raadslid voor SP.A in Vorst.

“Op voorwaarde natuurlijk dat we een goed meerderheidsakkoord kunnen sluiten.”

Zowel Abbach, Buyse als De Jonge krijgen in principe een plaatsje op de lijst van PS-burgemeester Marc-Jean Ghyssels. Over de plaatsen op die lijst moet nog onderhandeld worden. “We gaan eind september rond de tafel zitten met de PS,” aldus nog De Jonge. LV

Warme bakker aan kanaal

‘Deze keer moet en zal het lukken’ H

staken stokken in de wielen, ketenden zich vast op de werf, en de zaak van de Havenlaan werd zelfs uitgevochten voor de rechtbank.

Eind 2016 lanceerde Smet, ondertussen opnieuw Mobiliteitsminister, een nieuw offensief, dat opnieuw afgeschoten werd door de gemeente Sint-Jans-Molenbeek en de stad Brussel. Nu ligt er een nieuw plan op tafel, met kleine aanpassingen. Er komen fietspaden aan beide kanten van de laan: een tweerichtingsfietspad aan de kant van het kanaal, voor fietsers die langere afstanden afleggen, en een eenrichtingsfietspad aan de andere kant, voor mensen die in de buurt wonen. Tussen het Saincteletteplein en de Picardstraat wordt de weg versmald, tot één rijstrook in elke richting.

Zo maakt Brussel duidelijk dat de Havenlaan geen invalsweg mag zijn. Het andere deel van de laan dat een meer industrieel karakter heeft, krijgt twee rijstroken in elke richting. In de toekomst, wanneer er meer bussen zullen rijden, kan er makkelijk een rijstrook omgevormd worden tot busstrook.

Het Brussels Gewest negeert zo een aantal wensen die de verschillende partijen in de

overlegcommissie over het project formuleerden. De stad Brussel zag het eenrichtingsfietspad liever verdwijnen en vroeg ook een laan die overal vier rijstroken breed was. Dat gebeurt dus niet.

Toch komt Smet ook deels tegemoet aan de kritiek. Op verschillende plaatsen worden de busstroken gewone rijstroken, en er komen bijna honderd parkeerplaatsen bij aan de kant van Thurn & Taxis. Die komen tussen de bomen. Vandaag telt de laan nog meer dan vierhonderd parkeerplaatsen langs de weg.

Voor vrachtwagens komen er parkeerplaatsen langs de Vilvoordsesteenweg, om de schrapping op de Havenlaan te compenseren.

Smet hoopt dus dat hij er via een compromisvoorstel - opnieuw zonder kasseien - in slaagt om de Havenlaan eindelijk aan te pakken.

Waarom zal het deze vijfde poging wel lukken? “Omdat het moet lukken,” zegt Smet.

“Het heeft lang genoeg geduurd, en we hebben hier hard aan gewerkt met heel wat experts. Het mag geen stadsautostrade zijn, en ik hoop dat iedereen dat nu ook aanvaardt.” Begin 2018 moet er een bouwvergunning zijn.

— TIM GATZIOS

© BART DEWAELE

et Brussels Gewest heeft een nieuwe bouwvergunning aangevraagd voor de heraanleg van de Havenlaan.

Brussel probeert al jaren om de straat om te vormen tot een veilige stadsboulevard.

Tot nu toe zonder resultaat.

De vorige afgeschoten plannen werden licht aangepast, aan de geest van het project werd niet geraakt.

Deze keer moet en zal het lukken, klinkt het bij Mobiliteitsminister Pascal Smet.

Het was die Pascal Smet (SP.A) die het project bijna tien jaar geleden voorstelde, in 2008. De bijna twee kilometer lange Havenlaan zou volledig heraangelegd worden. De typische kasseien moesten verdwijnen en vervangen worden door beton en asfalt. Het project voorzag ook in afgescheiden fietspaden.

Anno 2017 denderen de auto’s nog steeds over de kasseien van de Havenlaan, fietsers kregen wel een tijdelijk fietspad. Smet beet z’n tanden stuk op het project, net als z’n opvolgster Brigitte Grouwels (CD&V).

Kasseien vervangen en bomen vellen, het bleek controversiëler dan gedacht. Actiegroepen

BRUZZ | VOORAAN

BRUSSELS GEWEST VRAAGT NIEUWE BOUWVERGUNNING VOOR HAVENLAAN

Deze herfst opent langs het kanaal in Molenbeek een nieuwe warme bakker. Het gaat om de tweede vestiging van C’est si bon, de Anderlechtse bakkerij van Christian Celej.

C’est si bon opende de deuren in 2013 en groeide in korte tijd uit tot een fenomeen. In het weekend staan de klanten er al om 8 uur tot op de stoep om hun croissants of stokbroden in te slaan. Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag had Celej al langer uitbreidingsplannen en die worden nu concreet.

Recht tegenover het Klein Kasteeltje wordt volop gewerkt aan een gloednieuw bakkersatelier, en een winkel met degustatieruimte.

“Er is een vitrine van 15 meter,” vertelt Celej.

“Wie passeert op het voetpad zal kunnen zien hoe we brood maken in het atelier. Ik wilde ook enkele tafeltjes waar mensen kunnen gaan zitten voor een koffie en een koek. Ik heb heel wat klanten die van ver komen en ik vond het jammer dat ik hen niet wat meer kon bieden.”

De productie verhuist mee naar de nieuwe stek aan het kanaal. In Anderlecht blijft alleen een verkooppunt over. De opening van de nieuwe bakkerij is gepland eind oktober of begin november. Het aantal werknemers zal stijgen van zes naar tien.

Ondertussen blijft Celej nieuwe producten aanbieden en zijn broden verbeteren. “Dat is ons handelsmerk,” klinkt het. “Veel brood mist een ziel. Ik wil mensen in het hart raken met wat ik maak.” Celej haalt zijn inspiratie bij bakkers in heel Europa. Wie geïnteresseerd is in het verhaal achter zijn brood kan het boek van de bakker lezen. Dat is in losse hoofdstukken beschikbaar in de winkel. LV

Christian Celej opent een vestiging in Molenbeek.

www.facebook.com/CestSiBonBruxelles

9

De week

Terugblik op het nieuws

Trambusje komt zo

Partijafdrachten

10

Vilvoorde, Machelen en Grimbergen hebben een akkoord met de Vlaamse regering over het tracé van de trambus die vanaf 2019 moet rijden van de Heizel, via de westkant van Grimbergen tot Brussels Airport. Vorig jaar voorzag de Vlaamse overheid hiervoor in 89 miljoen euro.

Brussels schepen Els Ampe (Open VLD) wil de afdrachten van het loon van volksvertegenwoordigers aan hun partij beperken tot tien procent. Op dit moment is dat de helft van het loon voor PVDA en een kwart voor Groen.

Met een troosteloze tien punten achterstand op Club Brugge en Charleroi, schuift voetbalclub RSC Anderlecht verder het seizoen in. Op het veld van AA Gent halen de Brusselaars maar een gelijkspel. Met één zege in vijf wedstrijden behalen ze amper vijf puntjes.

COÖRDINATIE VAN WERVEN IS GEEN SINECURE

BRUZZ | DE WEEK

Daar is de file weer Enkele wegenwerken dreigen bij het begin van het nieuwe schooljaar tot extra lange files te leiden.

Touring spreekt van een ‘gebrekkige coördinatie’ in Brussel. Het gewest moet jaarlijks meer dan 9.000 werven in goede banen leiden. — LAURENT VERMEERSCH

V

orige week kregen autopendelaars al een voorsmaakje van wat hen te wachten staat vanaf 1 september. Door problemen met de ventilatie bleef de Leopold II-tunnel een hele ochtend dicht, met extra stuurbijten tot gevolg.

Ook eerder in de vakantie leidden problemen met de tunnels al tot een infarct op en rond de Kleine Ring.

Als straks iedereen weer naar het werk of naar school moet, zal het minste incident nog veel grotere gevolgen hebben. Zeker omdat enkele zomerwerven nog niet afgerond zullen zijn. Zo zal de Wetstraat het nog enkele weken met een rijstrook minder moeten stellen. Bovendien staan er nog ingrijpende werven op stapel, zoals de vernieuwing van het Reyerscomplex. Volgend jaar volgt de broodnodige renovatie van de Leopold II-tunnel.

Volgens Touring zou de hinder flink beperkt kunnen worden door een betere coördinatie van de werven.

10

“Het zou niet mogen dat er tegelijk werven bezig zijn aan Rogier, aan de Hallepoort en aan de Ninoofsepoort,” zegt woordvoerder Danny Smagghe. “Je mag geen werven organiseren op wegen die als omleiding dienen voor andere werven.”

WERFPLANNING De automobilistenvereniging vraagt om nauwer betrokken te worden bij de werfplanning. “In Vlaanderen en Wallonië zitten wij wel mee rond de tafel,” klinkt het. “De overheden en administraties kunnen niet overal aan denken, dus is het belangrijk dat de weggebruikers ook zelf problemen kunnen aankaarten. Als we erbij betrokken zijn, kunnen we onze leden beter informeren over de omleidingen en hoeven we daarna geen kritiek te geven in de media.”

Het Brussels Gewest heeft een Commissie voor de Coördinatie van de Bouwplaatsen. “Daarin zitten vertegenwoordigers van onze administratie, afgevaardigden van

De Wetstraat was deze zomer herleid tot twee rijstroken.

De eerste weken van september zijn het er drie. © BART DEWAELE

de gemeenten, de politiezones en dergelijke,” zegt Inge Paemen, woordvoerster van Brussel Mobiliteit. “Het klopt dat de belangenverenigingen van automobilisten of van fietsers daar niet inzitten, maar onder meer de politie waakt ook over de veiligheid en doorstroming van het verkeer. Als een grote werf zoals die aan de Hallepoort

vertraging oploopt, houden we daar rekening mee. Zo kan het dat honderden, vaak kleinere, ingrepen worden uitgesteld.”

Het werk van de commissie kan niet onderschat worden. “In 2015 ging het in totaal over meer dan 9.000 werven, alleen op gewestwegen,” klinkt het. “Dat is gemiddeld 175 per week. Daarin zitten ook

Agressie op soldaten

Casino te koop

Loopbruggen in zicht

Een man met een mes valt drie militairen in de Emile Jacqmainlaan aan. De soldaten raken lichtgewond. De dader wordt neergeschoten en overlijdt later aan zijn verwondingen. De man stond bekend bij de ordediensten, maar niet voor terreur. IS eist nochtans de aanslag op.

Viage, het Brusselse casino van de Oostenrijkse groep Casinos Austria International probeert al jaren uit de rode cijfers te geraken. Vorig jaar nog stak de Brusselse regering geld toe, sindsdien gaat het iets beter. Nu zoekt de groep een overnemer.

De bouw van fiets-en voetgangersbruggen over het kanaal, komt na tien jaar in een versnelling.

Medio 2020 zou ter hoogte van de oude BelVue-brouwerij en tussen metrohalte Graaf van Vlaanderen en de Locquenghienstraat een kanaalbrugje komen.

Waarom hebben wij Ans Persoons geofferd? Ik weet het niet. Els Ampe is gewoon blijven zitten SP.A-NESTOR LOUIS TOBBACK

vindt dat voorziter John Combrez met zijn kritiek op Elio Di Rupo’s boek de pedalen kwijt is (in ‘Het Laatste Nieuws’)

BRUZZ | DE WEEK

grote bouwprojecten, maar je moet er nog heel wat kleinere, plaatselijke werven bijtellen. Net als de vele evenementen die ook een impact hebben, zoals de 20 kilometer of de Eurotoppen.”

Behalve over de coördinatie heeft Touring ook vragen bij de werfduur.

“Door ’s nachts en in het weekend door te werken, zou alles veel sneller klaar kunnen zijn,” oordeelt Smagghe. “Dat gebeurt nu af en toe, maar veel te weinig. Dat kost natuurlijk veel meer, maar niet zoveel als al die verloren tijd in de files.”

Naast het belang van de autopendelaar, moet echter ook gedacht worden aan de leefkwaliteit in de stad. “Voor nacht- en weekendwerk is toelating nodig van de betrokken burgemeester,” zegt Paemen.

“Werven hebben immers vaak gevolgen voor buurtbewoners en het is ook belangrijk dat we hun nachtrust respecteren. Aan tunnels wordt vaak wel alleen ’s nachts gewerkt. Het nadeel daarvan is dan weer dat we veel tijd verliezen, omdat we de signalisatie dagelijks moeten plaatsen en weghalen.”

Er is kortom geen wonderoplossing voor werfhinder. Tenzij misschien minder de auto nemen. Dat vraagt een brede waaier aan alternatieven, van telewerken en carpoolen tot betere fietspaden en performanter openbaar vervoer.

Maar om dat te realiseren moet er natuurlijk soms al eens een spade in de grond.

Cartoon Wauter Mannaert

COVERARTIKEL lees ook p18- 19 WEGENWERKEN Een overzicht van de belangrijkste wegenwerken in september vindt u op de website van Brussel Mobiliteit: http://www. mobielbrussel.irisnet.be/news/Werkzaamheden-bij-de-start-van-september/

11

Interview

Liberale Vlaming in Brussel

Freddy Neyts Vrij en Vrank

‘Twee Nederlandstalige schepenen, daar heeft de stad recht op’ Met een verbod voor dieselauto’s binnen vijf of tien jaar heeft Open VLD’er Freddy Neyts geen probleem. Op voorwaarde dat het verbod in heel België geldt. Maar ook grote vrachtwagens en gelede bussen moeten de stad uit, oordeelt hij. Een Vlaams-liberale kijk op de hoofdstad. — DANNY VILEYN, FOTO BART DEWAELE

V

rij en Vrank, zo heet het boekje met columns van Freddy Neyts. Sommige dateren uit 2001, andere zijn recent, maar ze klinken verrassend actueel. Evolueert de stad toch trager dan we menen? Freddy Neyts is de voorzitter van Open VLD-Brussel, echtgenoot van Annemie, liberaal pur sang en een regelmatig voorkomende naam bij de reacties bij BRUZZ-online.

U bent fanatiek pro-auto, zoals wel meer mensen, maar u komt ervoor uit. En dat is opvallend.

FREDDY NEYTS: Ik heb de auto altijd om zuiver utilitaire redenen gebruikt, vroeger was dat om naar het werk te gaan. Zonder vaste uren lukte het niet met het openbaar vervoer. Sinds ik met pensioen ben, doe ik een of twee keer per week grotere inkopen met de auto. Ik ben niet meer de sportieve fietser van veertig jaar geleden, die met de fiets acht flessen water van twee kilo kan halen. Nu ik niet meer aan het werk ben, neem ik af en toe de metro of een tram en in het centrum leg ik heel wat te voet af. Noemt u dat fanatiek?

Niet fanatiek dus, maar u vindt wel dat de groenen en sommige socialisten te ver gaan.

NEYTS: Ik ben niet tegen enkele

autovrije straten of pleinen, maar de Brusselse minister van Mobiliteit overdrijft. Een grote stad moet

12

bereikbaar blijven voor iedereen, ook met de auto: voor mensen die er wonen, voor mensen die er werken of plezier willen maken. Het gebruik van de auto reglementeren, dat kan voor mij. Zo kan het aantal rijvakken in woonwijken verminderen.

Ook een snelheidsbeperking van 30 kilometer per uur in het centrum wijs ik niet af. En verder: zoals in andere grote steden kunnen vrachtwagens van tien of twintig ton worden verboden. De bevoorrading van de handelszaken is perfect mogelijk met kleinere bestelwagens.

Hetzelfde geldt voor de accordeonbussen van de MIVB en De Lijn.

Soms rijden er vier tot vijf accordeonbussen van De Lijn en de MIVB achter elkaar en blokkeren ze een hele straat. Wat een verschil met het buitenland. Dat viel me op toen ik onlangs in Rome en Firenze was met mijn vrouw. Hetzelfde voor Madrid en Malaga, zelfs in Marokko zetten ze kleine bussen in. In Marrakech reden al hybridebussen toen de MIVB beweerde dat dat in Brussel niet mogelijk was.

Een coherent beleid is een van uw andere stokpaardjes.

NEYTS: Coherentie is belangrijk.

Antwerpen neemt maatregelen tegen dieselauto’s, Brussel niet. Dat is toch onzin? Ik heb er geen enkel probleem mee als diesels binnen vijf of tien jaar in heel België verboden worden. De gezondheid van de mensen moet primeren, niet alleen Antwerpen, ook in Brussel.

Dat heet federalisme.

NEYTS: Federaliseren betekent voor

mij de bevoegdheden om beslissingen toe te passen federaliseren.

Waarom zou een Vlaamse minister van Justitie geen rechter in Vlaanderen kunnen aanstellen? Maar de wetten moeten dezelfde zijn in heel België. Het kan niet dat iemand voor eenzelfde misdrijf dubbel zo zwaar gestraft wordt in Vlaanderen als in Wallonië of Brussel.

Brussel is historisch de stad van de liberalen en de vrijzinnigen. De vrijzinnigheid staat echter onder druk: atheïsme en vrijzinnigheid

“Men moet de taalwetten blijven toepassen, ook al wordt de volhardendheid op de duur potsierlijk” FREDDY NEYTS OPEN VLD

Freddy Neyts: “In Marrakech reden al hybridebussen toen de MIVB beweerde dat dat in Brussel niet mogelijk was.”

worden stilaan een scheldwoord, dixit Luckas Vander Taelen. Dat hangt samen met moslimradicalisme en fundamentalisme. Hoever reikt voor een liberaal de vrijheid van meningsuiting en waar houdt die op?

NEYTS: Als liberaal pleit ik voor de

meest verregaande vrije meningsuiting. In onze partij zijn zowel de oude De Croo als de jonge Gwendolyn (Rutten, red.) daarvoor, zonder mijn vrouw te vergeten. Al van in mijn studententijd draag ik tolerantie hoog in het vaandel. Tegenover andere kleuren en andere gezindheden, voor de gelijkheid van man en vrouw, van homo- en heteroseksuelen. De grens voor het overschrijden van de vrije meningsuiting is de

BOEK Vrij en Vrank kost 15 euro.

Bestellen kan telefonisch via het Liberaal Vlaams Verbond: 09 221 75 05

het doorzettingsvermogen van de Vlaamse politici op federaal niveau, in de gemeenschappen en in Brussel. Mijn vrouw was eind jaren 1970 adjunct-kabinetschef van de vicegouverneur van Brabant, Leo Cappuyns, een socialist met wie ze heel goed overeenkwam. Samen met Cappuyns liet ze de benoeming van een directeur in Schaarbeek vijftien of zeventien keer verbreken, omdat die indruiste tegen de taalwetgeving. Toen waren ze het in Schaarbeek beu en hebben ze de taalwetgeving wel toegepast. Men moet de taalwetten blijven toepassen, ook al wordt de volhardendheid op de duur potsierlijk.

verschenen hoe één klager computergewijs tientallen klachten kan genereren (in 2016 dienden 2.500 personen 120.000 klachten in, vooral Brusselaars, red.). Dat is niet meer ernstig.

Het protest tegen de luchthaven wordt om electorale redenen aangezwengeld door Brusselse burgemeesters en ministers, vooral van Défi. Zouden ze dat gedaan hebben als Zaventem bij het Brussels Gewest was gevoegd zoals Défi wou? Ik heb ooit voorgesteld om een zwarte lijst aan te leggen: politici die tegen de luchthaven zijn, moeten maar uitwijken naar Schiphol, Rijsel of Charleroi.

Franstalig België staat op zijn kop en Maingain lijkt de winnaar.

Binnen een goed jaar zijn het gemeenteraadsverkiezingen. Bent u er als voorzitter van de Open VLD van de stad Brussel al mee bezig?

hij zo moraliserend in de politiek wil staan, dan moet hij zijn minister (Didier Gosuin, red.) ontslag laten nemen. Dat doet Défi dan weer niet.

Mijnheer Maingain is al 22 jaar lang voorzitter van zijn partijtje. Of dat naar goede democratie ruikt, weet ik niet en de heer Maingain heeft een verleden in de stad Brussel. Dat schijnt hij te vergeten. Maingain hangt de puritein uit.

U sluit zich niet aan bij het koor van diegenen die roepen: ‘Weg met de luchthaven’.

NEYTS: De luchthaven is een zeer

Holocaust ontkennen.

Kinderen moeten op school goed geschiedenisonderwijs krijgen. Dat is van cruciaal belang. Godsdiensten of zedenleer onderwijzen, vind ik voorbijgestreefd. Kinderen en jongeren moeten een vak vergelijkende godsdienst en levensbeschouwingen krijgen, om kennis op te doen van andere overtuigingen dan die die ze thuis te horen krijgen.

Bij christenen in dit land is vrijzinnigheid of atheïsme algemeen aanvaard. In Amerika bijvoorbeeld ligt dat veel gevoeliger.

Wij hebben een tweede verblijf in Marokko en hoeden ons ervoor om daar over godsdienst te spreken.

We zeggen tegen onze huishoudster niet dat godsdienst voorbijgestreefd is of dat er geen leven na de dood is. Met intellectuele vrienden in Marokko kan het wel.

Is vrijzinnigheid bijna een scheldwoord intussen?

Worden de Brusselse Vlamingen nog voldoende verdedigd? De taalwetgeving wordt minder dan ooit toegepast.

NEYTS: Misschien zijn er mensen

die in milieus vertoeven met heel gelovige mensen van andere godsdiensten dan het christendom.

NEYTS: Of de taalwetgeving al dan

niet toegepast wordt, hangt af van

delicaat dossier, vergelijkbaar met mensen die in overstromingsgebied gebouwd hebben en nu klagen.

Zolang er Zaventem alleen kantoren waren, waren er geen problemen, maar de overheid heeft ten onrechte toegelaten dat er villawijken gebouwd werden.

Vroeger maakten de vliegtuigen veel meer lawaai. Wat wel veranderd is, zijn de lowcostvluchten van Ryanair, Jetair en Thomas Cook die tussen 6 en 7 uur ‘s ochtends opstijgen.

Maar als vluchten voor 8 uur worden verboden, dan zijn intercontinentale vluchten onmogelijk en zullen Europese vluchten duurder worden, omdat een vliegtuig niet langer twee bestemmingen per dag heen en terug kan aandoen.

Zoals de pastoor vroeger geld ophaalde om een nieuw kerkgebouw neer te zetten, wordt er vandaag door actiecomités geld opgehaald om dure advocaten, lobbyisten en reclamebureaus te betalen. Het is onlangs in de pers

NEYTS: Alle partijen zijn er al mee

bezig. Het wordt een kansspel voor iedereen. Als Vlaamse partij, CD&V, SP.A of Open VLD, zijn we kleintjes in vergelijking met onze Franstalige zusterpartijen, waarvan ons succes afhankelijk is. De klappen die de PS zal krijgen in de stad Brussel, maar ook in andere Brusselse gemeenten, zal het zoeken naar meerderheden moeilijker maken, omdat een deel van de stemmen naar de PTB zal gaan. CDH zal volgens mij niet vooruitgaan. Wat de MR, onze Franstalige zusterpartij betreft: ook zij heeft een paar problemen gehad in Ukkel (met Armand De Decker, red.). Kopman in Brussel-Stad Alain Courtois is weliswaar een zeer sympathieke man, maar hij heeft zich volgens mij iets te fel uitgesproken voor het voetbalstadion.

Het stadion heeft niet alleen voorstanders onder de Brusselaars. Dat geldt ook voor onze Open VLD-minister Guy Vanhengel.

Met Open VLD zitten we goed in de stad Brussel: onze schepen Els Ampe heeft altijd consequent gehandeld. Het aantal Nederlandstalige stemmen in de stad Brussel loopt steeds tegen de 20 procent aan. Om die reden ben ik kwaad dat Ans Persoons als schepen niet vervangen wordt en Philippe Close wel. De stad Brussel heeft recht op twee Nederlandstalige schepenen.

Verdwijnt er door omstandigheden een Nederlandstalige, dan moet het schepencollege het ook met één Franstalige minder doen.

BRUZZ | DE VERHALEN

NEYTS: Maingain speelt poker. Als

13

Spreektijd

Stadsdokters over hun Brussel: deel 2

Louis Ferrant koos bewust voor sociaal engagement in een arbeiderswijk

“De sociale determinanten van ziek worden houden me bezig” LOUIS FERRANT AFSCHEIDNEMEND HUISARTS

14

BRUZZ | DE VERHALEN

Louis Ferrant (71) houdt er na veertig jaar mee op als huisarts, maar hij verlaat Kuregem niet. “Bij ons zijn de patiënten sociaaleconomisch weinig divers, de opleidingsgraad is lager dan gemiddeld in Brussel. Maar dit was en is de wijk waar ik voor gekozen heb, als jong afgestudeerde.”

— DANNY VILEYN, FOTO’S BART DEWAELE

‘Het lichaam is de beste toegang tot de mens’ ▲

15

Stadsdokters over hun Brussel: deel 2

▲

L

BRUZZ | DE VERHALEN

ouis Ferrant wou huisartsgeneeskunde in een arbeiderswijk beoefenen. Hij had contact met jezuïeten, priester-arbeiders die in de wijk werkten, onder andere bij jeansfabrikant Salik, en belandde zo in Kuregem. “Ik ben geboren in Westmalle op driehonderd meter van de abdij waar het beste bier van België gebrouwen wordt. Ik ben thuis geboren, mijn vader werkte als pneumoloog in een sanatorium, dat Lizzie Marsily heette. We leefden wat afgezonderd in de bossen, ver van het dorp. De tuberculose die in het sanatorium verzorgd werd, was immers een stigma. Mijn vader is trouwens zelf besmet geweest, hij is toen gelukkig aan de dood ontsnapt, al was hij wel een stuk van een long kwijt. Voor de rest heb ik een vrij zorgeloze jeugd gehad met omzwervingen door de bossen en zwemmen in de Kempense vaart in Sint-Lenaerts.”

16

Wou u het voorbeeld van uw vader volgen toen u voor geneeskunde koos?

LOUIS FERRANT: Niet alleen mijn vader was arts,

ik kom uit een familie van geneesheren. Mijn overgrootvader was huisarts in Ronse en deed zijn huisbezoeken te paard. Het was dus geen verrassing dat ik arts werd, maar de motivatie was dat ik me zolang ik me kan herinneren sociaal wou engageren. Ik heb altijd dicht bij de mensen willen staan en de beste toegang tot de mens is zijn lichaam. Via zijn lichaam kan je zijn geest bereiken. De combinatie van sociale inzet en intellectueel bezig zijn, heb ik bij de jezuïeten in het Sint-Jozefscollege in Turnhout geleerd. Ik denk dat ik het nodige charisma heb om mensen te benaderen en vertrouwen te geven. Dat geldt zowel in een face-to-facerelatie als bij het werken in groep.

Ik ben nog altijd heel gelukkig in mijn beroep.

Mocht ik mijn hart volgen, dan deed ik verder, maar als ik mijn verstand volg, dan moet ik nieuwe horizonten opzoeken voor het lichamelijk of mentaal niet meer kan. Ik heb veertig jaar in Kuregem gewerkt, nu wacht een andere manier van zijn, een andere manier van ‘kijken naar’ ook. Ik wil de komende tien tot vijftien jaar op een andere manier nuttig zijn. In het Frans hebben ze het over de balans utilité-subtilité. De tijd van de subtilité is aangebroken. Al wat je aan ervaringen hebt opgedaan teruggeven aan mensen via schrijven, via een reflectie die je op papier zet rond een aantal thema’s. Wat is onze verantwoordelijkheid als arts en opleider van artsen?

Ik wil ook reflecteren over de verantwoordelijkheid van de arts vanuit diversiteit.

Diversiteit is meer dan cultureel, het gaat ook over gender, beroep, het sociaal-economische en de leeftijdsfase. Ook het kind als doelgroep en als hefboom om de gezondheidskloof te verminderen, is iets om over na te denken.

“Bij het afscheid van mijn patiënten komen er tranen bij” LOUIS FERRANT AFSCHEIDNEMEND HUISARTS

Wat denkt u van afzonderlijke afdelingen geriatrie in ziekenhuizen?

FERRANT: Ik bewonder mensen die aan geriatrie doen, dat is een heel aparte invalshoek van de geneeskunde. Toen ik in 1976 aan het einde van mijn opleiding kwam, heb ik die piste in overweging genomen. Ik kon zowel huisartsgeneeskunde kiezen als interne geneeskunde en binnen interne zag ik nood aan geriatrie.

Niemand wou dat toentertijd doen, maar het is heel uitdagend: wie kan er integrerend denken rond de persoon die ouder is en de meest verschillende problemen heeft met geest en lichaam die verzwakken? Ik heb het niet gedaan, omdat ik het aanbod hier in Kuregem niet wou laten liggen. Ik had in die tijd behoefte aan veel variatie. Een huisarts volgde de patiënten van de wieg tot het graf, al klinkt dat nu vreselijk pretentieus. Geriatrie wordt de uitdaging van de toekomst: hoe verzorg je oudere mensen op een menselijke, kwalitatieve manier met respect voor hun eigenheid? Oudere mensen die zogezegd niet meer dienstbaar zijn in de maatschappij. In de geriatrie zal de geneeskunde op haar grenzen stoten, omdat complexe chronische zorg niet in één richtlijn of zorgtraject een antwoord kan bieden op de specifieke noden van elke patiënt.

Hoe zag Kuregem er 45 jaar geleden uit?

FERRANT: Er waren 55 procent Belgen en 45 procent niet-Belgen. Binnen de groep niet-Belgen was er een grote groep Sicilianen: 15 procent van de 45 en dan twintig procent Marokkanen en tien procent Turken. Nu zijn er nog tien procent Belgen de souche. Met de nieuwe Belgen erbij is 35 procent van Marokkaanse origine, 15 procent Turken. Dan komen nog de Zuid-Europeanen en ten slotte de Oost-Europeanen. We verzorgen mensen uit 110 landen. Bij ons zijn de patiënten sociaal-economisch weinig divers.

45 procent is werkloos en bij de jongeren loopt dat percentage nog hoger op. De opleidingsgraad is lager dan het gemiddelde van Brussel.

Ik heb heel weinig patiënten die hogere studies voltooid hebben. Misschien vijf procent, zeker niet meer.

toegang tot medische hulp was buikpijn. Wat was er toch aan de hand met die chronische maagklachten? Ik ging samenzitten met psychologen en medisch antropologen van de universiteit in Antwerpen, waar ik verbonden was aan de afdeling huisartsgeneeskunde.

Dankzij die klachten heb ik geleerd om multicultureel, nadien intercultureel en uiteindelijk metacultureel leren kijken. In de tweede fase van mijn carrière heb ik veel geïnvesteerd in interculturele bemiddelaars.

Culturele bemiddelaars vertalen niet alleen, ze vertellen je ook hoe de patiënt denkt over zijn lichaam. Er loopt nu een proefproject van FOD Volksgezondheid voor medisch videotolken: het is onmogelijk voor iedere cultuur een bemiddelaar ter plaatse te hebben. Via beveiligde skype zou ik bijvoorbeeld een beroep kunnen doen op een Tsjetjeense bemiddelaar in Charleroi. In mijn visie vertalen, vertellen en vertolken de interculturele bemiddelaars. Dat laatste betekent dat ze ook de patiënt verdedigen die zich in zwakke positie bevindt.

Wat zijn de belangrijkste pathologieën waar u vandaag mee te maken krijgt?

FERRANT: Ik spreek liever van problemen dan

van pathologieën, het zijn de sociale determinanten van ziek worden die me bezighouden.

Mensen met een lage scholingsgraad hebben een levensverwachting die zeven jaar lager ligt dan die van hoger opgeleiden. Bovendien beginnen de klachten van mensen die hun middelbare studies niet hebben afgerond op hun 52ste, terwijl mensen zoals ik, met een universitaire opleiding, er pas mee te maken krijgen op hun 70ste. Lager opgeleiden zijn doorgaans ook slecht behuisd en worden gemakkelijk beïnvloed door reclame voor ongezonde voeding. Mensen krijgen diabetes door een combinatie van herkomst en slechte eet- en leefgewoonten, niet omdat ze zich volproppen met zoet of vet eten. Van de Belgen krijgt zes procent diabetes, van de Turken acht procent en van de Marokkanen twaalf procent.

Van onze patiënten tussen de 18 en de 70 heeft één op de vijf diabetes, dat is enorm. Andere veel voorkomende klachten zijn rugproblemen door zwaar werk in het verleden of door gebrek aan info over rughygiëne. Dan uiteraard de cardiovasculaire vaatziekten en de geestelijke gezondheidszorg met de gesomatiseerde depressies.

Wat is een depressie volgens u?

Wat waren de eerste gezondheidsklachten waarmee u geconfronteerd werd ?

FERRANT: De klachten waarmee patiënten kwamen aankloppen, waren wat we in het jargon verspringende klachten noemden: Zuid-Europeanen hadden last van buikpijn, rugpijn en hoofdpijn. De gemakkelijkste

FERRANT: Er zijn twee vormen van depressie.

Vooreerst is er een zeer ernstige, diepe depressie, die biochemisch bepaald is. De patiënt is slachtoffer van een proces in de hersenen, waardoor hij zichzelf niet meer herkent en geen perspectief meer ziet. Die depressie is acuut en moet met geneesmiddelen

In 1998 kreeg u de prijs van het Fonds Verhulst-Van Eeckhoven, die een nieuwe wending in uw carrière bracht.

gecombineerd met psychotherapie behandeld worden. Bij de andere depressies zijn de oorzaken exogeen: de maatschappij creëert zulke hoge verwachtingen dat de man of vrouw zelf de middelen niet meer heeft om daar tegen op te kunnen. De oorzaak kan ook een ontslag zijn of het verlies van een geliefde. Alleen kan die persoon dat alles niet meer aan: je wordt geconfronteerd met jezelf. Omgaan met stress na een verlies of een ongeluk maakt je zogezegd rijker aan ervaringen, maar ik wens het niemand toe. Hier is psychotherapie aangewezen en indien die niet volstaat een combinatie van psychotherapie en medicatie.

En wat betekent een gesomatiseerde depressie dan?

FERRANT: Een westerling met een depressie

klaagt dat hij het niet meer ziet zitten, dat hij geen moed meer heeft. Mensen uit Noord-Afrika klagen over rugpijn, zwakte in de benen, en hoofdpijn. Zij wijzen niet naar het mentale, maar spreken in lichamelijke termen. Dat hangt

“Ik denk dat ik het nodige charisma heb om mensen te benaderen en vertrouwen te geven” LOUIS FERRANT AFSCHEIDNEMEND HUISARTS

FERRANT: Ik was de eerste huisarts die de prijs van het Fonds Verhulst-Van Eeckhoven kreeg voor mijn sociale en wetenschappelijke inzet.

Een erkenning voor mijn ideeën hoe je best rond kansarmoede en kinderen zou werken in een wijk als Kuregem. Ik wou een Huis der Gezinnen waar zou worden gewerkt rond taal, voeding en opvoeding. Ik klopte overal aan, maar er was nergens geld. Toen ik de prijs kreeg, heeft de gemeente Anderlecht ons een huis gegeven. Later kwamen daar ook Kind en Gezin en de Vlaamse Gemeenschapscommissie bij. In het Huis der Gezinnen is er zwangerschapsbegeleiding in samenwerking met ons Wijkgezondheidscentrum Medikuregem. Ik besef dat cultuur een belangrijke rol speelt, maar ook dat je dat moet overstijgen. Het gaat erom mensen in een precaire situatie te helpen in het besef dat de sociaal-economische determinant veel zwaarder doorweegt dan de culturele determinant. In armoede geboren betekent vaak geconditioneerd worden - niet gedetermineerd - om studies te doen die je niet zullen helpen om vlot werk te vinden of taalvaardig te worden.

BRUZZ | DE VERHALEN

“Wij verzorgen in Medikuregem mensen uit 110 landen,” zegt Louis Ferrant. “Heel weinig daarvan hebben hogere studies gedaan.”

samen met het gebruik van beelden: mijn maag is als een knoop, mijn longen zijn zwart, mijn nieren zijn dor. Wij daarentegen somatiseren niet, maar psychologiseren. Dat is het gevolg van dichotoom denken sinds Descartes, wij scheiden lichaam en geest. In een samenleving met een holistische benadering is het le corps qui parle, het lichaam spreekt. De patiënt lijdt zelfs als honderd scanners niets kunnen laten zien. Mensen zeggen soms: ‘Ik heb pijn van mijn rechteroor naar mijn linkerbeen.’ Dan zeggen wij met onze westerse kennis dat dat niet kan, omdat er daar geen verbindingen zijn, maar het is een beeld om iets te zeggen in de hoop begrepen te worden. Goed luisteren kan vermijden dat mensen te vlug naar een scanner gaan. Ik leg dan uit dat de scanner niet kan zien wat mensen denken, gelukkig maar.

Wat lonkt er na dit rijke professionele leven?

FERRANT: Ik heb het geluk gehad dat ik me heb

kunnen uitleven in mijn beroep. Bij het afscheid van mijn patiënten komen er tranen bij.

Intussen heeft Medikuregem een stevig team aan artsen en andere disciplines en zullen die patiënten goed opgevangen worden. De volgende twee maanden neem ik een sabbatperiode. Dan zoek ik een antwoord op enkele vragen. Wat zijn de noden en wat spreekt me echt aan? Ik zal me in ieder geval enthousiast inzetten voor het Huis der Gezinnen. Maar er zijn ook andere uitdagingen. Het wordt in geen geval een afscheid van Brussel.

17

Mobiliteit

Hervorming verkeersfiscaliteit

COVERARTIKEL

Vervanger eurovignet brengt minder op dan verwacht

Kilometerheffing start moeizaam

De kilometerheffing voor vrachtwagens moet de weg plaveien voor het rekeningrijden voor personenwagens.

Maar de opbrengsten van de kilometerheffing voor Brussel vallen bijzonder laag uit en het systeem wordt nog niet ten volle benut. Ook de hervorming van de verkeersbelastingen laat op zich wachten. — MATHIAS DECLERCQ , FOTO BART DEWAELE

I

n april 2016 schaften de drie gewesten van ons land het eurovignet voor vrachtwagens af. De vervanger werd de automatische kilometerheffing. Vrachtwagens van meer dan 3,5 ton moeten in ons land sindsdien verplicht met de On Board Unit (OBU) rondrijden, een toestelletje dat automatisch de gereden kilometers registreert. Die gegevens worden vervolgens doorgestuurd naar de controlediensten van de gewesten, die de bedrijven er dan per gereden kilometer op belasten.

Met de kilometerheffing wil de overheid transportbedrijven en hun chauffeurs efficiënter belasten op het aantal gereden kilometers en hen ontmoedigen om overbodige kilometers af te leggen met vrachtwagens, die erg vervuilend zijn voor het milieu. Ook moest de kilometerheffing een serieuze bron van inkomsten worden voor de gewesten. Waar het eurovignet in 2015 het Brussels Gewest amper 3,7 miljoen euro opleverde, rekende Brussel met het systeem van kilometerheffing aanvankelijk op 22,6 miljoen euro. In Vlaanderen (500 miljoen euro) en Wallonië (200-220 miljoen euro) lagen die verwachtingen logischerwijs nog een pak hoger.

INKOMSTEN GEHALVEERD Ruim zestien maanden later blijken die bedragen fors overschat. In Brussel werd van die 22,6 miljoen euro die in de begroting werd opgenomen, maar 8,3 miljoen euro opgehaald. De kinderziektes van het systeem en het hoog aantal aangevochten boetes waren de hoofdoorzaken voor de stroeve start van het systeem, klonk het, maar toch werden de verwachtingen voor 2017 sterk teruggeschroefd: 10,8 miljoen euro hoopt het gewest dit jaar op te halen. Met een bedrag van 5,7 miljoen euro op 31 juli lijkt het gewest dit keer wel op weg om dat vooropgestelde cijfer te halen.

18

“Het verschil tussen de theoretische modellen en de concrete werkelijkheid is groot, en dit bij de drie gewesten,” erkent het kabinet van Brussels minister van Begroting en Financiën Guy Vanhengel (Open VLD). “Wij stellen vast dat de betrokken experts het aantal kilometers dat vandaag op onze wegen wordt afgelegd, hebben overschat. Uit studies blijkt dat het vrachtverkeer veel langzamer groeit dan voorspeld: minder dan 1 procent, terwijl in 2009 nog een groei van 2,5 tot 4 procent werd vooropgesteld.”

Voor de transportsector, die van in het begin erg gekant was tegen de invoering van de kilometerheffing, vormen de zwakke cijfers de ideale munitie om het systeem af te schieten. Volgens de Unie van Professionele Transporteurs en Logistieke ondernemers (UPTR) wordt er zelfs meer geld binnengehaald met de 14.056 boetes van 1.000 euro die vrachtwagens zonder de verplichte On Board Unit gepresenteerd kregen, dan met de heffing zelf. “Het is best mogelijk dat minister Vanhengel zich troost met de 14 miljoen euro aan geldstraffen die uitschreven zijn. Die boetes zijn trouwens vaak te wijten aan die systemen die falen of slecht functioneren. Hoe dan ook blijkt dat er

“Het verschil tussen de theoretische modellen en de concrete werkelijkheid is groot” KABINET MINISTER VAN BEGROTING GUY VANHENGEL

nog maar eens een grote fout zit in de Belgische kilometerheffing,” zegt UPTR. De cijfers worden genuanceerd door het kabinet-Vanhengel, dat ontkent dat de boetes 14 miljoen euro inkomsten betekenden. “Wie een boete krijgt, kan bezwaar aantekenen. Veel boetes die werden opgelegd in de opstartfase, werden geannuleerd als bleek dat de On Board Unit aan de basis lag van de boete of wanneer de trucker handelde als goede huisvader.” Volgens het kabinet neemt het aantal boetes intussen sterk af en zijn er weinig of geen klachten meer over slecht werkende systemen.

IMPACT OP MOBILITEIT Behalve het financiële plaatje, is er ook de impact op de mobiliteit en de luchtkwaliteit. De kilometerheffing zou moeten leiden tot minder vrachtwagens op de weg en dus minder uitstoot van CO2 en andere schadelijke stoffen. Cijfers daarover zijn ruim een jaar na de invoering van het systeem nog niet voorhanden. Of de Brusselse doelstellingen van 4 procent minder vrachtwagens op gewestwegen en 14 procent minder op gemeentewegen wordt gehaald, is nog niet duidelijk.

Wat de impact op de luchtkwaliteit betreft, lijkt het systeem veel opties onbenut te laten. Zo wordt er nog geen rekening gehouden met verschillende tijdstippen, waardoor chauffeurs die buiten de spits rijden beloond zouden kunnen worden via een gunstiger tarief. Volgens het kabinet van minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) is er in samenspraak met de andere gewesten gekozen om vrij eenvoudig te beginnen. “Het systeem biedt veel mogelijkheden naar ‘slimheid’, die vandaag nog niet volledig gebruikt worden. Het doel moet zijn om de mogelijkheden te benutten in functie van een betere mobiliteit en luchtkwaliteit, rekening houdend met sociale en economische factoren,” klinkt het.

REKENINGRIJDEN Brussel is voorstander van een uitbreiding van de kilometerheffing naar personenwagens: het rekeningrijden. De heffing voor vrachtwagens moet volgens minister Vanhengel gezien worden als een eerste stap om het systeem te kunnen uitbreiden naar personenwagens, als vervanging van de huidige verkeersbelastingen. “Het is een eerlijker systeem, waarbij de gebruiker betaalt.

Niet de aankoop of het bezit van een wagen moet worden belast, maar het gebruik ervan, en zeker het irrationeel gebruik ervan,” zegt zijn woordvoerder Bert Cornelis.

Ook minister Smet is er voorstander van om het systeem toe te passen op personenwagens, maar een akkoord tussen de gewesten blijkt moeilijk te liggen. Vlaanderen is voor, maar het Waals Gewest ligt dwars. “We wensen zo snel mogelijk met andere gewesten hierover stappen te zetten, maar het standpunt van het Waals Gewest blijft een vraagteken,” zegt Smet.

Lees ook UITGELICHT p10 -11

Brussel hinkt achterop met hervorming van verkeersbelastingen Brussel werd al meermaals op de vingers getikt door Europa omdat het niet genoeg doet om de uitstoot van schadelijke stoffen tegen te gaan.

Een bijkomend probleem is dat Brussel de hervorming budgetneutraal wil houden en dus absoluut wil vermijden om de belasting te verhogen. De Brusse-

laars met de meest bescheiden inkomens mogen niet de dupe zijn van de vergroening van de verkeersfiscaliteit, is de redenering. “Wie het met een bescheiden inkomen moet doen, rijdt immers vaak met een ouder, tweedehands voertuig.

Vaak hebben die personen die auto ook echt nodig

voor hun job. De regering wil niet dat die mensen het slachtoffer worden van de fiscale hervorming”, klinkt het.

In Vlaanderen is er al sinds 2016 een aanpassing van de verkeersbelastingen, waardoor eigenaars van dieselwagens en vervuilende benzinewagens meer moeten betalen. Wie een

milieuvriendelijke wagen heeft, betaalt minder verkeersbelasting. Wie een auto op waterstof of een elektrische wagen koopt, kan in Vlaanderen rekenen op een premie en wie voor een wagen op aardgas of een hybride wagen kiest, betaalt tot 2020 geen verkeersbelastingen. MD

BRUZZ | DE VERHALEN

Ook al staat de groene hervorming van de verkeersfiscaliteit in Brussel in het regeerakkoord, in de praktijk is er van zo’n hervorming nog geen sprake. Brussel koos er immers voor om voorrang te geven aan de andere fiscale hervormingen op het vlak van de personenbelasting en de woonmarkt, waarvoor alle nodige middelen en personeel werden ingezet.

Daardoor is er nog geen werk gemaakt van hervormde verkeersbelastingen. Sterker nog: ondanks de zesde staatshervorming is het vandaag nog steeds de federale overheidsdienst Financiën die de verkeersbelastingen voor Brussel int. Dat gebeurt weliswaar kosteloos, maar een overheveling van de inning naar de gewestelijke dienst Brussel Fiscaliteit dringt zich op.

Minister Vanhengel kondigde in mei 2016 al aan dat die overheveling pas tegen het einde van deze legislatuur zou kunnen plaatsvinden, “op voorwaarde dat het geplande personeel en de geplande werkmiddelen beschikbaar zijn”. Volgens Vanhengel is die overheveling in de strikte zin niet noodzakelijk om de verkeersbelastingen te hervormen. “Brussel kan maar echt de verkeersfiscaliteit vergroenen wanneer het zelf de belastingen int en een systeem op maat kan uitwerken,” zegt een waarnemer. Pas dan kunnen de strengere Europese normen inzake CO2-uitstoot en fijn stof in het vizier komen. Geen overbodige luxe, want

Behalve het financiële plaatje van de kilometerheffing, is er ook de impact op de mobiliteit en de luchtkwaliteit.

19

Reportage

Vrouw en dakloos

Relaas van een rechteloos bestaan

Een illegale vrouw alleen is een vogel voor de kat “Als alleenstaande vrouw zonder papieren en zonder dak boven het hoofd ben je een prooi voor vele mannen.” De Marokkaanse Rhimo, al zeventien jaar illegaal in ons land, heeft er genoeg van en wil niet langer zwijgen. — BETTINA HUBO, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

R

himo is een kleine vrouw van even in de veertig. Ze ziet er goed uit in haar zomerse, fuchsiarose jurk en de keurig geknoopte sjaal in haar haren. Haar spullen zijn opgeborgen in een grote handtas en een hip draagtasje van Les Petits Riens. Afgaande op haar uiterlijk is het moeilijk te geloven dat Rhimo al ruim twee jaar dakloos is.

Zeventien jaar geleden kwam ze naar ons land. Na haar scheiding in Tanger raadde een tante haar aan het hier te proberen. Haar man zat aan de drugs en sloeg haar. Toen al nam ze zich voor om nooit meer met een Arabische man te trouwen.

Verblijfspapieren heeft ze al die tijd nooit gekregen. Alleen een medische kaart. In 2009 probeerde ze wel om geregulariseerd te worden, maar dat mislukte. Na een tweede poging bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, gaf ze de hoop op officiële papieren op.

De eerste vijftien jaar in Brussel had Rhimo werk en een woonst, vertelt ze. “Als je maar betaalt, vind je altijd wel een plek om te wonen, of je nu legaal bent of niet.”

Ze verdiende haar geld als poetsvrouw of kinderoppas. Maar als illegale vrouw ben je kwetsbaar, zegt ze bitter. “Er waren altijd mannen die niet betaalden, of die naast het werk nog iets anders van me wilden. Een vrouw zonder papieren die werkt, heeft meestal twee jobs: het eigenlijke baantje en de ‘rest’.”

Twee jaar geleden hield ze de situatie niet meer vol en stopte ze met werken. Vervolgens kon ze echter haar appartementje, met alle kosten van

20

SAMENLEVINGSOPBOUW BRUSSEL

‘Klacht bij politie loopt niet altijd goed af’ “Rhimo is geen alleenstaand geval,” zegt opbouwwerker Ronnie Tack van Samenlevingsopbouw Brussel, die de Marokkaanse al een jaar of acht kent. “Op donderdag hebben we hier sociaal-juridische permanentie en horen we dergelijke schokkende verhalen aan

de lopende band.”

“Alleenstaande, dakloze vrouwen zijn makkelijke slachtoffers. Met name mannen proberen gebruik van hen te maken. Dat is schrijnend, want die vrouwen hebben het al zo moeilijk om te overleven op straat, een toilet te vinden, zich te verzorgen.”

Omdat ze illegaal zijn, durven ze ook niet naar de politie te stappen, zegt Tack. “Ook voor ons is het lastig om die vrouwen te adviseren om naar de politie te gaan, omdat de uitkomst altijd onzeker is. Wij kunnen hen niet beloven dat het goed afloopt. De politie

heeft namelijk de plicht om de Dienst Vreemdelingenzaken te waarschuwen. We hebben al meegemaakt dat een slachtoffer zonder papieren uiteindelijk zelf in de cel of een detentiecentrum belandde, met een bevel het grondgebied te verlaten.”

Soms probeert Samenlevingsopbouw op voorhand afspraken te maken met de commissaris, maar dat lukt niet altijd. “Het probleem is dat deze vrouwen niet in de eerste plaats als slachtoffer worden bekeken, maar als vrouw zonder papieren.

Dat moet veranderen.”

gas en elektriciteit, niet meer betalen. Bij het OCMW kon ze niet terecht. “Daar kreeg ik de raad een man te zoeken en te trouwen.”

Uiteindelijk belandde Rhimo op straat.

Sindsdien slaapt ze in een opvangcentrum van Samusocial. De eerste tijd was dat in het centrum Vestje, waar ze in kamers voor drie of vier vrouwen verbleef. “Voor een dakloze is dat een villa,” lacht ze. Maar de opvang voor alleenstaande vrouwen is intussen verhuisd naar het Poincarré-gebouw. Daar moet ze een kamer met vijftien andere vrouwen delen. “Een stuk drukker dus, ik probeer altijd om zes uur ’s avonds binnen te zijn, zodat er nog een bed bij het raam vrij is. Daar ruikt het nog een beetje fris.”

Al bij al heeft Rhimo niets dan lof voor de opvang bij Samusocial. “Ik krijg er een avondmaal, een ontbijt, elke dag schone lakens en shampoo voor de douche.”

Wel vindt ze de procedure bijzonder stresserend: elke avond opnieuw moet ze bellen voor een bed. “En de lijn is vaak bezet.”

SCHOFTERIG Waar ze veel meer last van heeft, is het schofterige gedrag van veel mannen, ook in het opvangcentrum. “Mannen en vrouwen slapen gelukkig gescheiden, maar het ontbijt is gezamenlijk. Toen ik een tijdje geleden stond aan te schuiven, greep een man achter me plots mijn borst vast. Ik ben geheel overstuur weggerend. Een tijd later ben ik hem opnieuw

“Een alleenstaande vrouw op straat is in hun ogen een slechte vrouw” RHIMO DAKLOZE VROUW

tegengekomen en toen leek het alsof hij me wilde achtervolgen. Inmiddels heeft de coördinator hem de toegang tot het centrum ontzegd.”

Buiten is het nog een stuk erger. Elke dag om kwart over acht ’s ochtends moeten de daklozen het centrum verlaten. Naar een inloophuis voor dagopvang wil Rhimo niet.

“Dan kom ik weer diezelfde mensen met al hun problemen tegen die ik ’s avonds al zie. Op de duur word je daar ziek van.”

Liever maakt ze een wandeling, of ze zit op een bankje in een park of in de bibliotheek. Ze overleeft van het kleine beetje geld dat haar zussen, die in Nederland en elders in Europa wonen, haar af en toe toesteken.

Maar op straat krijgt ze af te rekenen met mannen die in haar een makkelijke prooi zien. “Op een dag zat ik op een bankje naar muziek te luisteren toen ik werd aangesproken door een man. Omdat ik niet meteen antwoordde, begon hij te schelden en me allerlei seksueel getinte verwensingen naar het hoofd te slingeren. Hij bedreigde me ook fysiek en zei dat hij me een groot litteken op mijn

gezicht zou bezorgen.” Toen Rhimo wegvluchtte, stal hij nog gauw haar gsm en portefeuille.

De man was een Algerijn. Volgens Rhimo zijn haar belagers altijd van Arabische afkomst. “Ik weet dat niet alle Arabische mannen zo zijn, maar diegenen die de laatste jaren naar Europa komen, hebben geen respect, zeker niet voor kinderloze vrouwen. Als ze mij in een park om drie uur ’s middags zien zitten, het tijdstip dat de meeste Marokkaanse vrouwen aan de schoolpoort staan, hebben ze meteen allerlei ideeën over mij. Een alleenstaande vrouw op straat is in hun ogen een slechte vrouw. En daar mogen ze alles mee doen. Het zijn wolven. Ze maken ook altijd opmerkingen over mijn decolleté of over het feit dat ik niet altijd een hoofddoek draag. Maar voor mij zit geloof hier,” zegt ze, wijzend naar haar hart.

Het pijnlijkste incident gebeurde vlak na het eind van de winteropvang. Rhimo zocht een plek om haar winterspullen voor een paar maanden op te bergen. “Een man zei me dat ik ze bij hem kwijt kon. Toen ik daar aankwam, verkrachtte hij me.”

Naar de politie gaan, is geen optie voor Rhimo.

“Ik ben veel te bang om teruggestuurd te worden naar Marokko. Ik heb ginds niemand meer. Mijn ouders zijn ondertussen overleden en mijn zussen wonen er niet meer. Wij, illegalen, hebben geen rechten en kunnen niet naar de politie.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Al twee jaar overleeft Rhimo in Brussel op straat. “Wij , illegalen, hebben geen rechten en kunnen niet naar de politie.”

21

Film

Van strip tot het witte doek

In het voorjaar in de bioscoop

Rosie & Moussa — FOTO’S THOMAS DHAENENS

Wat ooit begon als een stripreeks van Michael De Cock en Judith Vanistendael in de kinderbijlage van dit weekblad, krijgt volgend jaar een vervolg op het witte doek. In Rosie & Moussa verhuist het Vlaamse meisje Rosie naar een appartement in de grootstad, waar ze op sleeptouw genomen

22

wordt door haar Marokkaanse buurjongen Moussa. Voor de opnames streek de ploeg onder meer neer in metrostation Beekkant, de Vaartkapoen, een huis in Schaarbeek en – zoals te zien op deze foto’s – op het dak van een woontoren in de Helihavenlaan.

FILM Rosie & Moussa wordt geregisseerd door Dorothée Van Den Berghe naar een scenario van Michael De Cock. Savannah Vandendriessche en Imad Borji vertolken de hoofdrollen, maar ook Titus De Voogdt, Katelijne Damen en Ruth Beeckmans maken deel uit van de cast. De film verschijnt in het voorjaar van 2018 in de bioscoop.

BRUZZ | DE VERHALEN

Tijdens de opnames omschreef regisseur Dorothée Van Den Berghe Rosie & Moussa als “een kinderfilm voor volwassenen, of een volwassenfilm voor kinderen”.

23

Opinie

Forum & lezersbrieven

BRUZZ | DEBAT

© ID NICK HADDES

Wat met religieuze feestdagen in het onderwijs?

‘Kort zomervakantie in voor extra feestdagen als het Offerfeest’

Het begin van het schooljaar, 1 september, valt dit jaar samen met het islamitische Offerfeest. Jacky Goris, de topman van Scholengroep Brussel, vindt dat elk kind het recht heeft de grote feestdagen van zijn of haar religie te beleven. Daarom vraagt hij een vijftal extra vrije dagen op school. “In ruil moet de zomervakantie korter.” — SARA DE SLOOVER

J

acky Goris pleitte in maart van dit jaar al voor een extra pedagogische studiedag op 1 september, omdat de eerste schooldag dit jaar samenvalt met het islamitische Offerfeest. “Het heeft echt geen zin om op vrijdag 1 september met de helft van de leerlingen afspraken te maken en boeken uit te delen, om dat op maandag 4 september opnieuw te moeten doen,” zei de topman van de Brusselse tak van

24

het Vlaamse gemeenschapsonderwijs toen. Ook het katholieke onderwijs vroeg zich af of het schooljaar niet pas volgende maandag kan beginnen.

Maar de onderwijsnetten kregen van bevoegd Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) nul op het rekest.

En dus start ook de Scholengroep Brussel nu vrijdag het schooljaar, met hier en daar volledig lege schoolbanken, vermoedt Goris.

“Als er geen leerlingen opdagen,

moeten de leerkrachten zich wel nuttig bezighouden om het nieuwe schooljaar voor te bereiden. Ze mogen niet naar huis, die uren mogen niet verloren gaan.”

Goris betreurt de beslissing van de minister om het schooljaar toch op 1 september te laten beginnen. “Ik heb veel kritiek gekregen, omdat men dit voorstel als een toegeving aan de islam ziet, of zelfs een onderwerping. Maar vandaag vieren we alleen christelijke

feestdagen in België. Is dat dan geen toegeving aan het christendom? Je moet erkennen dat het publiek op school inmiddels veranderd is.”

“De meeste moslims houden hun kinderen thuis voor het Offer- en Suikerfeest, en slechts een minderheid van de ouders dient daar een briefje voor in. Dat mag niet, maar wat kun je ertegen beginnen? Je moet pragmatisch zijn, maar ik heb ook algemeen-fi-

“In een werkelijk pluralistische samenleving moet een vrije dag voor een islamitisch feest toch kunnen” JACKY GORIS TOPMAN SCHOLENGROEP BRUSSEL

lezersbrieven@bruzz.be Buste Toen ik las over de buste van Yvan Mayeur in het stadhuis, moest ik toch twee keer slikken. Hij treedt - met het mes op de keel - af en toch beslist het stadsbestuur een buste bij te zetten van 67.000 euro? In het Oude Rome werden bustes van onder anderen Caligula, Nero en andere Malheurs achteraf vernietigd of aangepast uit gêne, maar hier mag zo iemand nog een klein fortuin aan de stad kosten? Hoeveel voedselpaketten zou dit opleveren? Nù is het wel duidelijk, de stad heeft geld te veel. Dat dan nog iemand van MR (hallo premier?) dit verdedigt, is al helemaal Kafka. C’est bruxelloise.

Bruno Floré, Wetteren

Oudergem aan het Offer- en Suikerfeest denk ik bijvoorbeeld ook aan het joodse Nieuwjaar Rosj Hasjana (dit jaar op 20 september, red.) of een dag tijdens het joodse Loofhuttenfeest.”

TWEE VLIEGEN IN EEN KLAP “Alle leerlingen moeten op die erkende feestdagen vrij krijgen, anders zou het een kakofonie worden. Er is wel één voorwaarde: vrij krijgen op levensbeschouwelijke feestdagen mag geen vermindering van de onderwijstijd inhouden. Ook daarvoor heb ik een oplossing: kort de zomervakantie in met dezelfde hoeveelheid dagen, bijvoorbeeld een week.”

Daarmee slaan we volgens Goris twee vliegen in één klap. “Twee maanden zomervakantie is veel te lang, zeker voor kinderen met leermoeilijkheden of kinderen uit kansarme gezinnen die het sociaal moeilijk hebben. Zij zijn na die lange zomervakantie een deel van de leerstof vergeten.”

JACKY GORIS

Het is altijd fijn als een blad als BRUZZ aandacht besteed aan ietwat minder gekende parels in Brussel of aan wat meer afgelegen gemeenten in het gewest, zoals onlangs voor de Jardin Massart van de ULB in Oudergem (BRUZZ 1576). Een mooi artikel en een mooie beschrijving van wat de tuin allemaal te bieden heeft qua flora en fauna. Als inwoner van Oudergem is de finale zin van het artikel echter wel jammer om te lezen.

Naar mijn mening is uw oordeel dat er in Oudergem “niets te zien” valt toch met een grove korrel zout te nemen. Ik beperk mij even summier tot het erfgoed. Zo’n 50 meter van waar u volgens uw laatste zin waarschijnlijk iets gegeten of gedronken hebt, kan u al een werk aantreffen van Jacques Moeschal, de man van het kunstwerk aan de Naamse Poort. Stapt u 150 meter verder de Vorstlaan af, dan staat u voor het kasteel Hertoginnedal met onder andere zijn Sint-Annakapel. Toegegeven: beide zijn slechts uitzonderlijk open voor het publiek (volgende keer in september

2017). Niet getreurd echter, wandelt u 100 meter verder langs de Oude Molenstraat, dan stuit u op een typisch 19e eeuws/begin 20e eeuwse straat met huizen waarin wasdames het linnen van de rijke Brusselaars wasten. Dit was één van Oudergems kenmerkende economische activiteiten in de eerste helft van de 20e eeuw.

Het interessante is dat deze en tal van andere bezienswaardigheden in Oudergem vandaag voor het grote publiek gemakkelijk te ontdekken zijn via een drietalig QR-code-traject dat je handig begeleidt door de hele gemeente.

Mag ik u daarom uitnodigen voor een ontdekkingstocht door de minder bekende aspecten van Oudergem ten einde het tegendeel te bewijzen van uw oordeel?

Wim Vanobberghen. Oudergem

Grote Markt

Bij de ingangen van de Grote Markt op 11 juli ‘s avonds stonden overal security- en politiemensen. Ik kreeg een Franstalige opmerking van het securitymeisje. Toen ik zei dat ik haar niet verstond, vertaalde ze haar vraag naar het... Engels! Pas nadat ik mij boos gemaakt had, kwamen er enige woorden Nederlands door. Daarop ging ik alle ingangen na: de meeste van die securitymensen kenden/ wilden geen Nederlands spreken. Het is mij niet duidelijk wie voor deze toestand verantwoordelijk is, maar zelfs op de Vlaamse feestdag moet er blijkbaar eerst gedanst worden naar de pijpen van anti-Vlamingen. Bij de ingang aan de Heuvelstraat hing een bericht van waarnemend burgemeester Karine Lalieux over dit 11 juli-gebeuren op de Grote Markt, alleen in het Frans! Wat gaan we erop vooruit!

Karel Adams, Sint-Denijs-Westrem

BRUZZ | DEBAT

losofische redenen. In een werkelijk pluralistische samenleving moet een vrije dag voor een islamitisch feest toch kunnen.”

Het moet zelfs breder gaan, vindt Goris.

“Ik pleit ervoor dat er jaarlijks een aantal dagen kunnen worden geprikt voor joodse, islamitische en vrijzinnige leerlingen. 21 juni is de dag van de Vrijzinnigheid bijvoorbeeld. Ik ben praktiserend atheïst, dus ik zou willen dat mijn kinderen of kleinkinderen dan vrij kunnen nemen op school. Behalve

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein

TOPMAN SCHOLENGROEP

18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder

BRUSSEL

het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

25

Milieu

Vergroening voor hoogbouwsteden Deel 2: Taipei

SERIE Modellen voor Vergroening Waar blijft het lef om vernieuwende infrastructuur door te voeren, die oases van groenbeleving toevoegen aan de woon- en werkstad? Genoeg om het tekort aan groen te compenseren voor de vragende partij: de stedeling. BRUZZ bezocht enkele inspirerende projecten in Aziatische groeisteden. Deze week Taipei en de Agora Garden van Vincent Callebaut Architects, die villa’s stapelt. — JEAN-MARIE BINST

BRUZZ | DE VERHALEN

Torenvilla’s met privétuin

26

Dit simulatiebeeld toont hoe de woontoren eruit zal zien als hij eind dit jaar in gebruik wordt genomen.

D

e connectie mens-natuur moet op een intense manier opnieuw ingevoerd worden in de stad,” stelt Vincent Callebaut, opgeleid aan de architectenschool La Cambre Horta (ULB), en nu gesetteld in Parijs met zijn bureau Vincent Callebaut Architects. “De stedelijke woonblokken van morgen moeten autonoom kunnen overleven. Ze moeten hernieuwbare energie gebruiken, hun afval recycleren en de natuur weer naar de stad brengen. Zo kan een nieuw stedelijk model gecreëerd worden met maximale filtering van de koolstofdioxide. De eeuw dat woon-werkverkeer infrastructureel uitgebouwd werd en financieel gesteund, ligt achter ons. Geef de natuur terug aan de stad, en stedelingen én landbouwers zullen er op balkons tuinieren.” De verticale, massale bostorens van Callebaut lijken zo uit een stripalbum of sf-film geknipt, maar na tien jaar zonder investeerders/bouwheren staat een eerste droomwoontoren in de steigers. Callebauts bureau won in Taipei, de hoofdstad van Taiwan, in 2010 een woontorenproject, op een site waar een hotel niet langer voldeed aan de anti-aardschoknormen. Als het gebouw eind december 2017 in gebruik wordt

Vincent Callebaut (40) VINCENT CALLEBAUT ARCHITECTS (PARIJS) - Afgestudeerd La Cambre Horta (ULB) - European Prize of Architecture Philippe Rotthier, Prize of imagination 2017 - Studie-opdracht ‘Paris 2050’ voor de stad Parijs

genomen, zet het Taipei op de wereldkaart voor energie-innovatieve residentiële architectuur.

De Agora Garden (of tower Tao Zhu Yin Yan) is een luxueus mede-eigendomsproject met maximale integratie van hernieuwbare energiebronnen. Hij staat in het zaken- en winkelgalerijencentrum, net om de hoek van de Taipei 101, met 508 meter in 2004-2005 de hoogste toren ter wereld. Callebauts toren telt twintig woonverdiepingen met per plateau twee zwevende loftappartementen van 550 vierkante meter. Als twee spiralen torent hij omhoog, tussenverdiepingen met daarin alle technische voorzieningen. Er komt geen beton aan te pas, alleen zwevende staalconstructies zonder pilaren of muren vormen de woonetages. Het maakt alles multi-herinrichtbaar door de tijd heen. De Agora Garden heeft een levensduur van vierhonderd jaar. Bij een aardbeving kan hij schuiven, omdat onderaan een soort van skateboard ligt, met daaronder grote stalen kogels van 2,5 meter.

In de vloeren zijn plugs voor wateraf- en toevoer, elektriciteit en verluchting. Elk appartement heeft een onoverdekte terrastuin van 150 vierkante meter, met uniek uitzicht.

Op die terrassen komen 23.000

planten, struiken en bomen, die groeien in de natuur rond Taipei. De flora is door plantendokters zorgvuldig geselecteerd, rekening houdend met de zonne-uren en windrichtingen uit de echte natuur van de nabije Olifantenheuvels.

Op straatniveau komt de toren in een proper park van 6.000 vierkante meter. Sowieso zijn alle straten kraaknet in Taipei. Nergens staan vuilnisbakken, want als de vuilniswagen met ijscokarmuziekje (La prière d’une vierge, van Claude Debussy) meermaals per dag passeert, draagt iedereen braaf zijn zakje vuilnis naar de ophaalwagen.

AVANT-GARDE Het residentiële woonblok is voor de energievoorziening zelfbedruipend dankzij onder meer de grote fotovoltaïsche pergola die zonnewarmte vangt op het dak, de windturbines die verkoeling en verwarming genereren en de regencollectoren die de tuinen besproeien met springlers. Al die maatregelen zijn goed voor 150 ton minder koolstofdioxide per jaar, stelt de architect. Uiteraard heeft zo’n appartement een hoog prijskaartje: het is drie- tot viermaal duurder dan een reguliere stadsresidentie in

© JEAN-MARIE BINST

© VINCENT CALLEBAUT ARCHITECTURES

Agora Garden in Taipei

© JEAN-MARIE BINST

stad,” zegt Callebaut. “De plattelandsnatuur moet dringend gereïntegreerd worden om te beletten dat bijvoorbeeld mensen in de Noordwijk van Brussel werken, maar hun leven in openbaar vervoer of privévervoer moeten slijten om het ‘groengevoel’ waar ze naar snakken te ervaren. Het begint met kleine ingrepen. Sluizen bouwen op het Brusselse kanaal, zodat het water stijgt tot op het niveau van de kade, zou al een heel andere beleving geven. De voetgangerszone van de centrale lanen is een topidee, maar de chaotische invulling lijkt op een sciencefictiondecor: het blijft een straat als infrastructuur. Ook moestuinen, volks- en gemeenschapstuinen en landbouwvelden op en rond de woon- en werkblokken kunnen de stadsvlucht naar plattelandsgroen afremmen. Het zou de koolstofdioxide-uitstoot in de stad maximaal kunnen filteren.”

Terug naar dichterbij. Ook de stad Parijs heeft Vincent Callebaut Architects om een masterplan gevraagd, om na te denken over de ecologische herwerking van de energie-opslorpende negentiende-eeuwse Haussmann-appartementen. In zijn ‘manifest-project’, boek en expositie 2050 Paris smart city lijkt Callebaut dan ook helemaal

© VINCENT CALLEBAUT ARCHITECTURES

Europa. Callebaut heeft zijn antwoord daarop klaar. “Er was de inventieve lef nodig van de eerste dure iPhone om ons later slimme gsm’s te gunnen die betaalbaar waren voor iedereen en vandaag onze privé- en beroepsagenda’s regelen,” zegt hij. “Als in de tijdsduur van het leven van een architect alle technologie waarover we beschikken democratisch wordt, ten gunste van ‘groene’ stadswoonplekken, zal ik me gelukkig voelen.

In 2050 - heel binnenkort - zal zeventig procent van de bevolking door de grote rurale exodus - of het nu in China of La Louvière is - in grootsteden wonen. Urgentie-architectuur zal nodig zijn, Ik ben liever een anticiperend architect dan iemand die niet durft. Voor de haalbaarheidsstudie ‘Vergroening van de Thurn&Taxis-site’ kreeg ik een ontwerpopdracht. Niets dan lof kreeg ik van de site-eigenaar Extensa, maar uiteindelijk bevestigde hij dat voor ‘klassieke zekerheden’ zou worden gekozen. Mijn ontwerp was ecologisch en naar gebruiksuitdaging te avant-gardistisch. En ik had ook een smogreducerend voorstel voor het Botanique Center.”

“Onze Europese steden werken te vertragend op het vlak van ecologische toepassingen op wonen in de

In Taipei zagen we hoe alle nieuwe ideeën rond duurzaam bouwen voor het eerst zijn samengebracht in een woontoren, vol privévilla’s met tuinen. Het is de iPhone onder de residentiële architectuur.

uit het dak te gaan met een voorstel van futuristische verticale tuinen en vernieuwbare energiebronnen per Parijs quartier, die de kosten van wonen op lange termijn zullen doen dalen. Callebaut: “Voor het einde van de legislatuur wil Parijs er 100

hectare meer groen bij: op daken, aan gevels, op openbare plekken. En tegen 2050 moet de stadsblik op ‘groen’ verdrievoudigd worden. Dat zal helpen om de dualiteit tussen stad en platteland te stoppen. Dat is pas politiek.”

27

Geschiedenis

GEDENKSTENENVIERING 3 september 18u: Inhuldiging nieuwe Square Herschel Grynzspan, hoek Brigitinnenstraat/Spiegelstraat/Huidevettersstraat 18u30: Geleide parcoursen in de voormalige Jodenwijk/Marollen 20u30 (uur te bevestigen): Herdenkingsredevoering door kardinaal Josef De Kesel in de Kapellekerk

Razzia op 3 september 1942

Grote progrom in Marollen herdacht De herinnering brandt. De avond van 3 september 1942 staat geboekstaafd als dé grote pogrom in de Marollen. Het werd 718 Joodse migranten fataal.

Precies 75 jaar later herdenkt de Association pour la Mémoire de la Shoah de terreurdaad. — JEAN-MARIE BINST

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Dankzij adressenlijsten van Joden, konden gerichte pakacties worden georganiseerd.

De Huidevettersstraat krijgt nog enkele gedenkstenen bij , voor het deurportaal van vermoorde Brusselse Joden.

De avond van 3 september zet de Wehrmacht - niet de SS - een kwartier af in de Marollen, tussen de Blaesstraat, Vanderhaegenstraat, Spiegelstraat, Nieuwland, Huidevettersstraat en Zuidlaan. De hele wijk wordt ‘uitgekamd’ tussen 20u30 en 22u45. Hoofdzakelijk Joden zonder Belgische nationaliteit, die zich niet als werkplichtige hadden aangemeld in de Louizalaan, worden ongeacht hun leeftijd uit hun huis gelicht. Ze worden massaal op de vrachtwagen getild richting de Dossin-kazerne getild. Elk huis dat gecontroleerd is, krijgt een opschrift ‘Judenrein’.

Anders dan in Antwerpen heeft de Brusselse politie, ondergeschikt aan de burgemeester(s), nooit meegewerkt aan de razzia’s tegen Belgische en niet-Belgische Joden. Maar een en ander wordt in talloze historische werken met een korrel zout genomen. Twee politieagenten

28

zorgden voor verkeersveiligheid en kalmte aan de rand van het operatiekwartier. Hoe deze operatie zo nauwkeurig kon uitgevoerd worden?

Op 3 juni 1942 moet, op vraag van de Oberfeldkommandantur, het aantal Jodensterren besteld worden door het Brusselse arrondissement. Per gemeente wordt een raming gemaakt, met Brussel (6.500), Anderlecht (6.000), Schaarbeek (5.286), Sint-Gillis (4.500), Vorst (2.500) en Elsene (1.800) als ‘plus grand demandeurs’. Samen gaat het om 29.912 sterren voor de negentien Brusselse politiecommissariaten. De invoering van de davidster zou echter tot een radicalisering leiden. Brussel wil niet meedoen, en heeft daar wettelijke excuses voor.

Waar wel ‘medewerking’ wordt verleend, is door gemeentelijke ‘Jodenregisters’ aan te leveren, later de ‘Registers van de Dood’ genoemd. xxx

Dankzij die adressenlijsten, die de agglomeratie al in 1940 aan de bezetter had bezorgd, konden vanaf augustus 1942 in Antwerpen, en ook op 3 september in Brussel, gerichte pakacties georganiseerd worden. Al gold dat vooral voor andere plaatsen, want in de Marollen woonden de Joden minder versnipperd.

EXCUSES Vijf jaar geleden bood toenmalig PS-burgemeester Freddy Thielemans namens Brussel zijn excuses aan voor de medewerking van de stad aan die pogrom. Grote honneurs zijn er niet dit jaar. Uit de agenda van de vele Joodse instellingen en verenigingen in Brussel blijkt dat alleen de Association pour la Mémoire de la Shoah een viering plant naar aanleiding van de Jodenrazzia in de Marollen. De vereniging staat

bekend om overal in Europa, vooral door de moedervereniging in Frankrijk, herdenkingskasseien te leggen voor de huisdeuren waar Joden, ongeacht van welke origine, uit het leven zijn weggerukt door de Holocaust. Elke zogenaamde Stolperstein (struikelsteen) geeft de naam, arrestatiedatum, deportatiedatum naar Auschwitz en soms het geboorteland van herkomst weer. Dit jaar worden er 27 bijgelegd in Brussel (in de Hoogstraat en Huidevettersstraat), verwijzend naar Poolse, Duitse en Belgische Joodse slachtoffers die hier woonden. Daarmee zullen er in totaal 93 herdenkingstegels in Brussel liggen, want eerder al begon de vereniging met dat getuigenisparcours.

“We willen een zichtbaar herinneringspunt vastmetselen voor de huizen waarvan bekend is dat er gedeporteerde Joden hebben geleefd,” stelt Nicole Weismann, secretaris van de vereniging. “Ondertussen hebben we al een 65.000-tal tegels met opschrift kunnen installeren in Europa. Voor België zijn dat 262 tegels: in Brussel, Gent, Luik en Charleroi. We vragen elke keer toelating aan de gemeente. De eigenaar van het huis waar we de kleine tegel inplanten, informeren we. De stad Antwerpen heeft ons nog geen toelating gegeven om ook daar herinneringstegels te leggen. SP.A-burgemeester Patrick Janssens (2003-2012) heeft het resoluut geweigerd. Huidig N-VA’er Bart De Wever (burgemeester sinds 2013) gaf te kennen dat de orthodoxe Joden uit Antwerpen niet voor het concept te vinden zijn, en wil om die reden geen toestemming geven.”

Verder wordt op 3 september ook een gedenkhoek in de Marollen aangelegd, op het verbrede trottoir aan de Spiegelstraat (hoek met Brigitinnenen Huidevettersstraat). De ruimte zal met een gedenkplaat de naam Square Herschel Feibel Grynszpan (19211945) krijgen. Die Joodse vluchteling vermoordde als zeventienjarige de Duitse diplomaat Ernst vom Rath (7 november 1938) in Parijs. De verzetsdaad werd het excuus voor de organisatie van de antisemitische pogrom van 9 en 10 november 1938, bekend als de Kristallnacht. Als Duitse vluchteling, met beperkt Pools visum, logeerde Grynszpan kort in de Huidevettersstraat, vooraleer hij naar Parijs trok.

RENDEZ-VOUS

COCKTAIL PARTY

BELGISCHE BIERPROEVERIJ

WIN UW

met HORECA VORMING BRUSSEL EN HORECA BE PRO

VIP HOTEL NIGHT

EEN BRUNCH MET VRIENDEN

NEEM DEEL AAN ONZE WEDSTRIJD OP WWW.RDV-HORECA.BE

EEN LUXE PICKNICK IN EEN PARK

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

Paleis van Brussel “In de beperking toont zich de bouwmeester, in de overdaad gedijt de luiheid van de hofarchitect”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

Elk jaar in augustus gaan de deuren van het Koninklijk Paleis in Brussel open voor het grote gepeupel. Een lang lint van onderdanen flost dan gezagsgetrouw de ingewanden van de Belgische monarchie. In ruil zijn die bezoekers dan even gratis deelachtig aan het kadastraal comfort van het koningshuis, de verscheidenheid van zijn vertrekken, de repetitiviteit van zijn raampartijen en de luister van zijn lusters - die inmiddels allemaal keurig van ledlampjes zijn voorzien.

Aan de toegangspoort kan je helaas geen staarwedstrijd houden met een goedgemutste paleiswacht, hooguit een rondje armworstelen met de security van Safety First. Uiteindelijk accepteren die laatsten welgevallig een bont allegaartje van aangenaam verraste toeristen, routineuze royaltywatchers, en vaag geïnteresseerde coburgers van de Coburgs die uitkijken naar een nieuw motief voor hun parket, een elegante manier om hun gordijnen samen te binden en andere interieurideeën. Iedereen moet zich tijdens de rondgang wel aan het uitgestippelde parcours houden, waardoor het royale ruimtegevoel dat de suites en salons suggereren niet helemaal tot zijn recht komt.

Maar een gewone mens moet natuurlijk ook niet meteen te veel willen. Anders zou hij het schimmige bestaan van de paleisbewoners er ook moeten bijnemen. Het is bepaald ontroerend om te zien hoe de ten voeten uit geschilderde generaties dynastie elkaar vanop het canvas aangluren, hopend op een moment dat één van hen de moed heeft om het af te bollen, om dan zijn voorbeeld te kunnen volgen. De afhangende schouders van Louise Marie doen uitschijnen dat haar plan om weg te lopen al dateert van het moment dat ze nog stond te poseren, maar Leopold I, in al die decennia nog geen bakkebaard veranderd, houdt haar nauwlettend in de gaten.

Net zoals alle andere personaliteiten heeft het eerste koningspaar voor deze vulgariserende exhibitie een plastic plaatje met volgnummer opgeprikt gekregen - een broche om hen in de brochure mee identificeren. Achter nummer 42 herken ik zo het borstbeeld van een piepjonge, nog smetteloze Leopold II, niet eens voorzien van handen die eventueel afgehakt zouden kunnen worden.

Het Paleis van Brussel is dat van Versailles gedeeld door honderd. Maar eentonig gedeeld door honderd is nog altijd eentonig. De architecten hebben heel veel ruimte voorzien voor niets in het bijzonder. In de beperking toont zich eventueel de bouwmeester, in de overdaad gedijt vooral de luiheid van de hofarchitect. Die maakt zich er meestal vanaf met wat herhaling en symmetrie. Als je de ene vleugel bijvoorbeeld spiegelt aan de andere, dan moet je nog maar over de helft van het totale grondplan nadenken. Verder vergt dergelijke cultuuruiting ook wat nabootsing van de natuur in de vorm van een leeuw of een bosje laurier. Voor dat alles gebruik je de nodige steensoorten en voorts sla je aan het vergulden tot je een soort omgevallen Trump Tower hebt die al snel op de zenuwen begint te werken. Een beetje prins kan toch geen genoegen nemen met helverlichte balzalen, zetels met harde leuningen en spiegels die niets ongezien laten? Zonder de artistieke ingrepen van Michaël Borremans, Jan Fabre, en Jean-Baptiste Van Moer zou het pand onbewoonbaar zijn. Die laatste - monumentale zichten op Venetië - bevinden zich in een knusse traphal waar je éven de indruk krijgt dat zich in de hogere regionen misschien interessantere achterkamertjes bevinden. Pas als het grote publiek ook in die boudoirs een verdieping hoger mag gaan rondneuzen, is de democratie voltooid.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Vrijdag 18 augustus, 14u

31

Le trajet de Trachet Nick Trachet trekt zes weken lang met het openbaar vervoer naar verborgen plekjes

BUS 245

BUS 245

Noordstation

Halte Ossel Dorp

Naar het piepkleine dorpje Ossel

De voortuin van Brussel B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Merchtem en Brussegem zijn niet bepaald grote toeristische trekpleisters.

Maar wie heeft er ooit gehoord van Ossel?

In Ossel, aan de voortuin van Brussel, wonen zo’n achthonderd mensen in een driehonderdtal huizen, zo zegt de parochie.

— NICK TRACHET, FOTO’S SAKSIA VANDERSTICHELE

H

et dorp Ossel werd wreed in twee gesneden door de aanleg van de snelle weg van Wemmel naar Merchtem. Er stopt nu ook een bus, de 245 van de Lijn, die start in het Noordstation en dan kronkelend via het UZ in Jette en Wemmel, de Merchtemsesteenweg oprijdt.

Afstappen in Ossel dus. Het is echt een piepklein dorpje, maar dat nog meer dorp is dan bijvoorbeeld het nabijgelegen Hamme, dat vroeger beeldig was, maar nu volledig verpest met schreeuwerige villa’s die aan obesitas lijden.

Ossel ligt in een ring rond de kerk.

Het ziet er eenvoudig uit, maar het is van een verbazende ouderdom.

Men fluistert dat hier al een kerk stond in de 6e, 7e eeuw. De instelling draagt de naam ‘moeder-

32

kerk’, omdat zij lang geleden de belangrijkste kerk in de verre omgeving was, nog voor de abdij van Grimbergen een leidende rol ging spelen.

Achter het kerkje ligt een bebost park, waar het kasteel van Ossel staat. Dat is privébezit, maar hier en daar zie je tussen de bomen de gebouwen en de markante duiventoren met speels dak.

Nog steeds rond het kerkje draaiend, zien we een landweg die bergop loopt naast het kasteeldomein.

Langs hier kan je de berg beklimmen die achter het dorp ligt, wandelend langs weiden en hagen met bloemen en de eerste herfstvruchten, zoals de appeltjes van de meidoorn. Ze smaken écht naar appel, maar dan geen pink lady!

Wie niet van modder houdt, kan de

Kasteelstraat terug nemen richting steenweg, en dan de Osselveldstraat.

Die loopt omhoog, maar dan midden in de velden. Op een moment splitst de weg, neem de rechtse tak. Hier zijn langs de wegkant bomen aangeplant. Waarom is duidelijk bij het volgende kruispunt, waar een paneel met uitleg staat. De bomen worden vandaag aangeplant bij de geboorte van een kind en herinneren aan de bomenrij die er vroeger stond en die Barones Cornélie de Meester de Heyndonk moest beschermen tegen de wind en de zon, wanneer ze eenmaal per week van haar kasteel Wolvendaal verderop naar de kerk van Ossel ging.

ZANDDUINEN Boven komen we aan een rechte weg, verkeersarm, waar veel

De heuvels in Ossel bieden prachtige uitzichten: op Brussel, maar bij goed weer is zelfs de kerncentrale van Doel te zien.

wandelaars en fietsers passeren. Het is een Romeinse weg, zo heet die ook officieel. De Romeinen legden hun heirbanen liefst boven op een heuvelrug aan, waar ze het landschap konden overschouwen en veilig bleven voor plotse overvallen.

Deze hoogte is een getuigenheuvel die past in de rij tussen de Kasselberg in Frankrijk via Kemmelberg en Kesterberg… tot in het Hageland.

Enkele miljoenen jaar geleden was er hier een strand. De heuvels waren zandduinen en er zijn nog steeds strandkeien te vinden. Van hier gaat het rechtsaf. Deze plek is natuurlijk ook ideaal voor een watertoren en een zendmast. Wat verder komt het landwegje van daarnet erbij.

We wandelen nu richting Meise. Het uitzicht is - bij mooi weer - verbluf-

fend. Zuidwaarts zien we grote monumenten in Brussel, het Atomium, de Eeuwfeestpaleizen, de modelwijk, de basiliek, maar dan net voorbij een andere heuvel, waar die andere Romeinse Steenweg loopt. Noordwaarts overschouwen we vanuit de hoogte de Vlaamse Vlakte.

Probeer de dorpen maar eens te herkennen en neem vooral een verrekijker mee. Helemaal in de verte zie je zelfs Antwerpen en de kerncentrale van Doel! Met andere woorden: je kijkt bijna tot in Nederland!

Zo’n drie kilometer verder, de weg heet ondertussen Heirbaan, want we zijn nu in Meise, komen we aan een kruispunt. Nu ja, een kluwen van wegen is een betere beschrijving. Zes straten komen hier bijeen. Auto’s

kunnen er niet door. Via de Krogstraat en anderhalve kilometer villawijk komen we in het centrum van Meise aan. In het centrum (Brusselsesteenweg) huist wat horeca en staat een stemmig kerkje met daarnaast het standbeeld van Emmanuel d’Hoogvorst, generaal van de gardevilles van Brussel tijdens de onafhankelijkheidsstrijd. Meise is uiteraard internationaal beroemd omwille van de Nationale Plantentuin, maar die nu nog bezoeken, zou wat veel zijn.

De terugweg kan via de August van

Doorslaerlaan. Hier loop je tussen de Plantentuin en de villa’s, langs de begraafplaats van Meise, maar spoedig wordt het weer landelijk. De Van Doorslaerlaan wordt de Amelgemstraat, zoals dit gehucht heet. We lopen in de diepte, maar ongeveer parallel met de heirbaan daarboven.

Er staan eeuwenoude boerderijen, de één al meer in renovatie dan de andere. De weg is bijna middeleeuws, een gewone auto kan er maar net door. Net voorbij het kruispunt met de Kaarlijkstraat moet je links

“Het kerkje ziet er eenvoudig uit, maar het is van een verbazende ouderdom”

even opletten, tussen de renovatiewerken aan de huizen staat een forse barokkapel, ooit behorend tot een van de boerderijen hier? Even later heet de weg weer de Poverstraat en komen we langs de officiële ingang van het kasteel van Ossel.

Eindelijk weer aan de kerk gekomen is er een ruim café met terras en de hippe naam Ossel-Star. Het kan er best gezellig zijn. Aan de steenweg kan je nu de bus terug nemen. Je kon dat trouwens ook in Meise doen waar een bus regelmatig van Londerzeel komt (aan de Nieuwelaan, bus 250-251). Je kan de hele wandeling halveren door aan het ‘kluwen’ van de Heirbaan niet de Krogstraat, maar de Kaarlijkstraat te nemen, die komt beneden aan aan die kapel. Maar Meise is ook een gezellige plek.

33

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Het is goed dat Brussel niet té perfect is B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Wietse Van Ransbeeck, sociaal ondernemer Ik voel me heel sterk verbonden met Brussel. Net daarom leek het mij fantastisch om als student en als inwoner mee te denken over de omgeving. Sinds ik hier woon, heb ik als actieve stadsgebruiker veel vragen over de buurten waar ik vertoef. Het moment waarop ik samen met mijn vriendin, twee zomers geleden, op het idee kwam voor CitizenLab, staat me nog helder voor de geest. We konden bijna niet geloven dat zo’n digitaal participatieplatform, waar burgers kunnen deelnemen aan het beleid, in België nog niet bestond. Dezelfde dag hebben we een domeinnaam gekocht en een logo ontworpen. Een ondernemer wacht niet tot de dingen naar hem komen, maar onderneemt zelf actie. Een jaar hebben we als student-ondernemer gewerkt. Dat was niet altijd even evident. Een voordeel is wel dat je je thesis over je eigen project kan schrijven.

Het ondernemerschap zat misschien van jongs af aan in mijn bloed. Op de speelplaats verhandelde ik al geripte voetbalspelletjes en cd’s. Ondernemerschap is voor mij de mogelijkheid om iets te laten groeien uit het niets. Onze jonge frisse dynamiek is vaak welkom bij partners met wie we samenwerken. Als jonge ondernemer heb ik het gevoel au sérieux genomen te worden. Mijn generatie telt veel geëngageerde ondernemers, denk ik. We zijn niet alleen op zoek naar de profits, ook de maatschappelijke waarde is van belang.

We willen met CitizenLab niet louter in een technologische utopische wereld leven. Met een app alleen kunnen we de democratie niet veranderen. Ook de stem van burgers die geen toegang hebben tot digitale middelen, moet worden gehoord. Het geloof van de burgers in onze politici is over het algemeen behoor-

lijk laag en ligt zelfs nog lager hier in Brussel. Wat er onlangs allemaal gebeurd en uitgekomen is, heeft daar zeker geen goed aan gedaan. Wij streven naar iets meer transparantie. Mensen willen graag hun meningen delen, maar op een weekdag om 20 uur naar het gemeentehuis gaan om te discussiëren, dat is een stap te ver. Daarom is een digitaal platform een goeie oplossing. We focussen ons op lokaal niveau.

Daar kan je effectief actie ondernemen. Hier in de stad kan je mee nadenken over het mobiliteitsplan.

Toch is het onze ambitie om met ons platform op termijn een Europees verhaal te schrijven.

Als inwoner ben ik me heel bewust van de verschillende bubbels in de stad. Ik vind het zalig om in het weekend door verschillende Brusselse wijken te fietsen, al de facetten te zien en mij niet alleen maar in de Nederlandstalige kringen te begeven. De anonimiteit die een stad kan bieden, bevalt me. Dat heb ik ervaren toen ik als student zes maanden in Tokio woonde. Een stad van 35 miljoen inwoners, zonder files. Het is ongelofelijk hoe efficiënt ze de dingen daar aanpakken. Brussel is er niets tegen. Ooit zie ik me in zo’n metropool wonen.

Reizen betekent voor mij observeren en reflecteren, al blijft mijn werk altijd in mijn achterhoofd zitten. Die nieuwe impulsen die ik elders krijg, heb ik nodig om inspiratie op te doen voor thuis en voor de stad. Er lopen in onze hoofdstad zoveel zaken verkeerd, dat het net interessant is om mee na te denken over oplossingen. Net dat zou ik erg missen in steden waar alles al op wieltjes loopt. Het is maar goed dat Brussel niet té perfect is. De progressiecurve is daardoor nog zeer groot.

— HILKE ANDRIES

Wietse Van Ransbeeck (23)

studeerde af als handelsingenieur aan de VUB en ULB. Twee jaar geleden richtte hij met zijn vriendin Aline Muylaert CitizenLab op, een participatief platform waarop burgers hun stad cocreëren. www.citizenlab.co

34

© SASKIA VANDERSTICHELE

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Dragon

“Dragon is verwant met de zonnebloem en de paardenbloem”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

36

Als we ons eten nog eens gingen kruiden met draakjes? Dat is precies een beetje uit de mode geraakt.

Modes veranderen, ook voor kruiden en specerijen. Wie oude kookboeken uit de renaissance leest, struikelt over kruiden als polei, wijnruit of hysop. Onze (over)grootmoeders gebruikten engelwortel (angelique) op koekjes en zuring in sauzen. Die ingrediënten zijn zo goed als verdwenen. Anderzijds zijn specerijen zoals steranijs vandaag veel meer gebruikt dan vroeger onder invloed van de Chinese keuken. Vanaf de jaren zestig kwamen de Provençaalse kruiden op, later moest het allemaal Italiaans zijn. Of tonkabonen en zeewier. Het valt daarbij op hoe weinig je vandaag nog bereidingen vindt die geparfumeerd zijn met dragon. Vroeger was dat anders.

Artemisia dracunculus. De geslachtsnaam van de dragon verwijst naar Artemis, de Griekse godin van de dieren in het wild en van de vrouwelijkheid, de soortnaam dracunculus is dan weer Latijn voor draakje. Het is een plant van de Asterfamilie, de Asteraceae, die we vroeger Composieten noemden. Hij is dus verwant met de zonnebloem en de paardenbloem, maar bloemen van de dragon krijgen we zelden te zien. Dragon komt uit het Oosten en is door de eeuwen heen in de kweektuinen zo geëvolueerd dat hij veel geuriger is, maar nauwelijks nog tot bloeien komt, de plant wordt vermeerderd door af te leggen of te ‘scheuren’. Elders bestaat er een in het wild groeiende verwante A. dracunculoïdes waarvan de keukendragon of “Franse” dragon misschien afstamt? Die wilde soort noemt men “Russische” dragon, die zou minder geurig en grover van smaak zijn. Men denkt dat de plant oorspronkelijk uit de Krim afkomstig is en door de Turken werd verspreid. Associatie met draken zou er gekomen zijn via de Arabische naam van de dragon, tarkhoem, maar oude auteurs beweren ook dat het kruid draken en slangen op afstand houdt. Ook de wortels zouden iets slangachtigs hebben van vorm.

In de keuken is dragon behoorlijk Frans, het kruid is er één van de traditionele Franse fines herbes - naast peterselie, kervel en bieslook. In ons land werd de fles keukenazijn vroeger zo goed als altijd van enkele takjes dragon voorzien. De azijn in onze grootouders keukens was doorgaans industrieel, dus zonder veel smaak behalve dan een grove zurigheid. Het kruid diende om die wrangheid te temperen.

Maar dragonazijn is vooral essentieel in béarnaisesaus. Hoe essentieel? Ik neem er even Auguste Escoffier bij in zijn Guide culinaire (1921). De hoeveelheden zijn aan de grote kant, maar Escoffier schreef dan ook voor koks, niet voor amateurs: “Laat 20 cl witte wijn en 20 cl dragonazijn voor een derde inkoken met drie lepels gehakte sjalot, 20 g dragontakjes, 10 g kervel, 5 g gebroken peperkorrels en een snuif zout. Dat alles wordt, lichtjes afgekoeld, opgemaakt met 6 eierdooiers en een halve kilo boter.” Over de aard van dit soort sauzen een andere keer meer, maar het gaat hem om de kruiding. De saus wordt dan gezeefd en verder versierd met… een lepel gehakte dragonblaadjes. Ben je mee? Dit is dragon, gekookt in dragon en versierd met dragon!

Ik stootte op een dragonplantje in een pot, ergens in de supermarkt, verloren tussen de andere verse kruiden. Het is onopvallend groen met lancetvormige blaadjes op een iele stengel.

In de wegberm zou het niet eens opvallen. Ik heb de pot op het terras gezet en hoop nu op een najaar met meer draakjessauzen te kunnen koken. In mijn ervaring bewaart gedroogde dragon (in een lichtwerend potje) langer dan de meeste andere keukenkruiden, maar vers is uiteraard beter.

Behalve in sla gebruiken we dragon best met wit vlees. Varkens- of kalfsvlees dus, maar het best nog met kip. Koop een goede kip, niet de goedkoopste dus, en rooster of bak die in de oven met alleen twee of drie takjes dragon en een geplet teentje look in de buikholte gestoken. Je weet niet wat je ruikt wanneer het beest begint te garen! Maar let een beetje op.

Dragon is zo geurig dat het kruid al in kleine hoeveelheden gaat domineren. Voor je het weet, smaakt alles naar dragon. En op de duur gaat dat ook vervelen. Maar het houdt wel de draken weg! Ook weleens nuttig. Smakelijk.

Literatuur

INHULDIGING GEDENKPLAAT www.vlaamseclubbrussel.be www.goudblommekeinpapier.be

Brusselse gedenkplaat voor Antwerpse dichter

kwam met Van Ostaijen, en de plannen smeedde voor À la Vierge Poupine.

Paul van Ostaijen (vierde van rechts ) en Geert van Bruaene (tweede van rechts) tussen de kunstenaars, schrijvers en galeristen in hun kunstgalerie À la Vierge Poupine.

Van Ostaijen en de mollige maagd Iedereen associeert Paul van Ostaijen (1896-1928) met Antwerpen, maar de modernistische dichter maakte ook even deel uit van een artistiek netwerk in Brussel. De Vlaamse Club Brussel en Het Goudblommeke in Papier brengen dat feit in herinnering met een tweedaagse rond de inhuldiging van een gedenkplaat voor Van Ostaijen in de Naamsestraat.

— MICHAËL BELLON

Boem Paukeslag, Slinger singer naajmasjien… het zijn poëtische kreten die tot het Vlaams literair erfgoed behoren en afkomstig zijn van de in Antwerpen geboren Paul van Ostaijen. Dat Van Ostaijen na de Eerste Wereldoorlog een tijdje in Berlijn verbleef, is velen niet onbekend, maar in 1925 en 1926 woonde hij ook in Brussel, en dat is minder geweten. Dat verblijf van Van Ostaijen in onze hoofdstad wordt op 3 en 4 september herdacht. Zondag om elf uur wordt een herdenkings-

plaat ingehuldigd aan de gevel van de Naamsestraat nummer 70, waar Van Ostaijen ooit samen met kunstliefhebber Geert van Bruaene de kunstgalerie À la Vierge Poupine openhield.

Op het ogenblik dat Van Ostaijen naar onze hoofdstad kwam, had hij de bundels Music-Hall (1916), Het sienjaal (1918) en Bezette stad (1921) al geschreven. Maar het taalgenie dat mede door zijn typografische experimenten naam had gemaakt, hield ook van beeldende kunst. In

1925 werd hij uitgenodigd door de Franstalige dichter Pierre Bourgeois, om samen met diens collega René Verboom de leiding van de universitaire artistieke groepering Compagnons de la Lanterne Sourde te nemen.

Eenmaal hier kwam Van Ostaijen al snel Van Bruaene tegen, en in hetzelfde jaar openden ze al samen A la Vierge Poupine - De mollige maagd - om expressionistische kunstenaars te tonen en verhandelen. Geert van Bruaene was wat de kunsthandel betreft niet aan zijn proefstuk toe. In 1923 had de artistieke spilfiguur, die pas veel later, in 1946, een kunstenaarsnest zou maken van Het Goudblommeke in papier, al het Cabinet Maldoror gevestigd in Hotel Ravenstein aan de Kunstberg. Daar organiseerde hij tentoonstellingen met werk van onder anderen Eugène Laermans, George Minne, Jacob Smits en Leon Spilliaert. Het was wellicht ook daar dat hij in contact

Helaas bleek het toch niet zo goed te boteren tussen de Antwerpenaar en de Brusselaar, die er allebei een eigen agenda op nahielden en daardoor na nauwelijks een jaar en een aantal financiële problemen later alweer uit elkaar gingen. À la Vierge Poupine kende tot 1927 nog wel een doorstart aan de Louizalaan. Dit keer onder leiding van musicus en kunstenaar E.L.T. Mesens, die contacten onderhield met zowat de hele Westerse avant-garde (Tristan Tzara, Man Ray, Max Ernst,…).

Mesens zou Van Ostaijen in contact kunnen hebben gebracht met René Magritte die een illustratie leverde voor Van Ostaijens Het bordeel van Ika Loch uit 1926. Hoe dan ook trok Van Ostaijen in 1926 terug naar Antwerpen. Twee jaar later stierf hij aan tuberculose in Anthée. Na Het Goudblommeke zou Van Bruaene in 1950 ook nog de galerie Le Diable par la queue (later L’agneau moustique) oprichten aan de Kerstenmannekensstraat 12, waar nu Hotel Warwick gevestigd is. Daar zou hij hoofdzakelijk Congolese schilders exposeren.

Zondag na de presentatie van de gedenkplaat in de Naamsestraat zal de dichter Peter Holvoet-Hanssen ook de genoemde adressen aan de Kunstberg en in de Kerstenmannekensstraat aandoen tijdens een poëziewandeling die eindigt met een receptie in Het Goudblommeke in Papier. Piet Maris van het artiestencollectief Choux de Bruxelles zorgt daarbij voor muziek.

De gedenkplaat in gepolijst staal bevat tekst in het Nederlands en het Frans. Naast het logo van Het Goudblommeke en van de Vlaamse Club Brussel staan twee QR-codes die de nieuwsgierige bezoeker leiden naar de websites waar men in de twee talen de geschiedenis van kunstgalerie Á la Vierge Poupine kan lezen. Bij de inhuldiging hoort ook een toespraak van schrijver en criticus Matthijs de Ridder, die maandag om 19u45 de feestelijkheden afsluit met de lezing Paul van Ostaijen in Brussel in de Spiegelzaal van gemeenschapscentrum De Markten.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

MAGRITTE

37

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Waarom is de luchthaven zo dicht bij de stad gebouwd?

OLIVIER UIT ELSENE

I

n vogelvlucht is het ongeveer elf kilometer van de Grote Markt tot Brussels Airport. Dat is niet heel ver, maar ook niet uitzonderlijk dichtbij. De afstand tussen Schiphol en de Amsterdamse binnenstad is bijvoorbeeld vergelijkbaar. In Lissabon ligt de luchthaven nog een stuk dichter bij de stadskern. Het is ook niet onlogisch dat luchthavens worden ingeplant dicht bij de belangrijkste stad die ze bedienen.

Meer dan de afstand is het probleem van Zaventem dat de luchthaven aan de verkeerde kant van de stad ligt.

Vliegtuigen stijgen best op tegen de windrichting in. Aangezien de dominante windrichting bij ons zuidwest is, en Zaventem ten noordoosten van Brussel ligt, vertrekken de vliegtuigen meestal in de richting van de stad en moeten ze snel relatief scherpe bochten nemen

Archiefbeeld uit de jaren 1930 van het vliegveld in Haren.

© THOMAS DAENENS

om andere routes te volgen.

Hoe is het zover kunnen komen? Het eerste vliegveld van belang ontstond tussen de witloofvelden van Haren en Evere. Tijdens de Eerste Wereldoorlog richtte de Duitse bezetter daar een hangar op voor zeppelins.

Het ruime en vlakke terrein en de aanwezigheid van goede spoor- en wegverbindingen verklaarden de keuze. “De Haachtsesteenweg was

toen al zeer breed en vormde een ideale verbinding met Brussel en het hinterland,” schrijft Frans Van Humbeek in zijn geschiedenis van de luchthaven. “Andere vliegvelden van voor de oorlog zoals Etterbeek, Sint-Agatha-Berchem, Stokkel en Zellik scoorden slecht op het vlak van bereikbaarheid en geografie.”

Na de oorlog nam het Belgische leger de site over. “Dat kwam goed uit, want Haren lag niet ver van de Daillykazerne in Schaarbeek, waar de generale staf toen zat,” zegt Sven Soupart, historicus bij Defensie en auteur van een boek over de luchthaven van Haren-Evere.

Parallel ontwikkelde zich ook de burgerluchtvaart. De nationale vliegmaatschappij Sabena zag er het levenslicht in 1923.

De infrastructuur werd stelselmatig vernieuwd om het groeiende vliegverkeer op te vangen, maar al snel bleek de site Haren-Evere te klein. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwde de Duitse bezetter nieuwe hangars en startbanen op het grondgebied van Melsbroek en Zaventem, enkele kilometers verder buiten de stad. Na de oorlog werd Melsbroek dan de nationale luchthaven. Vanwege de wind en het groeiende luchtverkeer niet de beste keuze, maar wel de makkelijkste omdat er al heel wat infrastructuur aanwezig was. Naar aanleiding van Expo 58 kwam er een nieuwe terminal aan de andere kant van een van de startbanen in Zaventem, waar de luchthaven zich sindsdien verder ontwikkelde.

Behalve de slechte ligging van de luchthaven, is ook de oprukkende verstedelijking een probleem.

Brussel dijt uit en ook in de gemeenten rond Zaventem is de voorbije decennia duchtig gebouwd.

Handig voor het groeiend aantal mensen dat werkt op en rond de luchthaven, maar daardoor zijn er vanaf de luchthaven geen routes denkbaar die geen geluidsoverlast veroorzaken.

In veel andere steden kwam er een bouwstop rond de luchthaven, werden bestaande woningen massaal geïsoleerd of besliste men om een compleet nieuwe luchthaven te bouwen verder buiten de stad. In Berlijn ging de legendarische luchthaven Tempelhof dicht in 2008. Tien jaar eerder kreeg Hongkong een nieuwe luchthaven buiten de stad, ter vervanging van de oude, waar piloten letterlijk moesten landen tussen de bergen, de zee en een woud van wolkenkrabbers.

Wacht Zaventem op termijn hetzelfde lot? Het idee wordt af en toe gelanceerd, maar vaak meteen weggehoond. “Een nieuwe luchthaven bouwen, is een enorme investering,” aldus Soupart. “De terminal kan misschien betaald worden door de privé, maar je moet die ook bereikbaar maken. Maar eerst moet je beslissen in welk gewest de luchthaven moet komen…”

De vraag is ook of we de groei van de luchthavens moeten blijven stimuleren. “Misschien volstaat het om alle vrachtvluchten, die het meeste overlast veroorzaken, te verplaatsen naar regionale luchthavens. Voor de toegang tot intercontinentale vluchten kunnen we inzetten op de treinverbindingen met Schiphol en Charles de Gaulle.”

— LAURENT VERMEERSCH

VOLGENDE WEEK Ik ben geboren op ‘Den Heizel’.

Waar komt de naam vandaan?

IEDERE ZONDAG OPEN

Wij accepteren

9u00 - 18u30

Maandag OPEN:

Roermond - Heerlen - Venray - Eynatten

ANDERE WINKELS GESLOTEN

STUNTVER

9u00 9u00 9u00 9u00 9u00 10u00

Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

WIJ AANVAARDEN ECOCHEQUES ook gespreide betaling mogelijk*

- 18u30 - 18u30 - 18u30 - 18u30 - 18u00 - 17u00

KOOP

Tuinmachi nes & tuin meubelen Fietsen & elektrisch e f ietsen n

Elektrische f ietsen

u in alle f i

lialen !!

Renf ietsen

Mountainbikes

Trekkingf ietsen

Kinderf ietsen

UNION

BATAVUS

SPARTA

Fiets en sportkledij

Fitness

Gokarts en traptractors

Zwembaden & jacuzzi’s

Loungesets

Tuinmachines SIMKA

TUINMACHINES

Grasmaaiers Gereedschap en compressoren Kaulille

Stnwg op Kl.Brogel 71

Leopoldsburg

Tunnelstraat 53

Dormaal/Zoutleeuw

Eynatten

Zitmaaiers Venray

Roermond

Grote Steenweg 9

Eupener Straße 83

Keizersveld 19a - 21

Daalakkerweg 28

Hasselt

Aarschot

Heerlen

Webwinkel

Bijvennestraat 1

Ter Heidelaan 41

Beersdalweg 95

www.itek.be

Kettingzagen &

Bosmaaiers Heggenscharen www.

011 44 71 00

.be

013 711 24 29

Prijzen inclusief BTW en Recupel. Acties zijn geldig van 30 augustus 2017 tot en met 17 september 2017 of zolang de voorraad strekt! Wijzigingen in prijs en model, evenals druk- en zetfouten voorbehouden.

DB410210H7

# op kot

WEEKACTIE! WEEKACTIE! WEEKACTIE! CAFFÉ PALAZZO KOFFIECUPS

RATTAN MAND

espresso intenso, espresso lungo of ristretto

zwart of wit kunststof 25x20x10 cm

diverse varianten 150 ml (1 l = 9.60)

35x30x13 cm 35x30x22 cm

KINDER ONESIE

JERSEY HOESLAKEN

140x200 cm 180x220 cm

1.49 2.49 3.49 4.49

ESSELTE BRIEVENBAK

549 SPIEGEL IN LIJST

prullenmand metaal 30x35 cm

of tijdschriftenhouder zwart of transparant kunststof

diverse kleuren MDF frame 50x38.5 cm

1.99

nietmachine of perforator

099

229

1.49

TRENDY KUSSENHOES diverse varianten 45x45 cm

1.125 KILO

135

diverse kleuren 90x200 cm

90x220 cm

(1 kg = 4.88)

10 CUPS

096 60x120 cm

OFFICE ESSENTIALS CURSUSBLOK lijn, ruit of commerciaal 100 vel A4

plaid honingraat met franjes katoen 130x170 cm

5.95

578

meisjes legging maten 92-134

2.49

234 DISNEY PUZZEL

HOUTEN LANTAARN

diverse varianten 24, 50 of 99 stukjes

bruin of wit 16x16x34 cm

23x23x52.5 cm

ronde hals of v-hals zwart, wit, grijs of navy katoen/ elastaan maten S-XXL

diverse dessins katoen/satijn 140x200/220 cm

4

1

SCHOOLSPULLEN UITZOEKEN

WERCKMANN GEREEDSCHAPSKOFFER

049

495

elastomap, correctietaperoller 2-pack, markeerstiften 4-pack, linialenset 5-delig of rainbow tape 6-pack

HEREN SHIRT

DEKBED OVERTREK

240x200/220 cm

79

444

069 200x220 cm

7.95

95

white of sensitive

1.76 2.26

144 o.a. Cars, Frozen of Paw Patrol maten 98-128

VANISH VLEKVERWIJDERAAR

14.95 18.95

9

2

95

49

gereedschap zijsnijtang, hamer, inbussleutelset, combinatietang of afbreekmessenset

1.39

Aanbiedingen geldig van woensdag 30 augustus t/m dinsdag 5 september 2017

Wilt u altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten?

Meld u dan aan voor de nieuwsbrief op www.action.com.

7.95

LADEKAST MET 3 LADES

LAB31 PERSLUCHTREINIGER

1095

221

kunststof geschikt voor A4-formaat met zwenkwielen 37x39x66 cm

met uitneembare opbergbakjes 48x26 cm

Umbro joggingbroek maten M-XXL

LED KAARS MET BEWEGENDE VLAM

voelt en ziet eruit als een echte kaars off-white 7.5x10 cm 7.5x15 cm

3.23

met mondstuk voor het reinigen van bijv. een toetsenbord 165 ml (1 l = 13.39)

Zet- en drukfouten voorbehouden.

REXONA DEOSPRAY

232

van 5.000 t/m 15.000 euro

JKP* Lening op afbetaling U leent 10.000,00 euro op 36 maanden Maandsom 300,07 euro - Totaal te betalen : 10.802,52 euro *JKP (jaarlijkse kostenpercentage) = 5,20% Vaste jaarlijkse debetrentevoet = 5,20%

DB409020H7

Cuba!

12 fijne dagen vanaf:

¤1.790

Rondreis met Vlaamse gids

Voor elke lening op afbetaling van minimum 5.000,00 euro en maximum 15.000,00 euro met een looptijd van 36 maanden. Tarief niet van toepassing voor professionele doeleinden. Lening op afbetaling onder voorbehoud van aanvaarding door Europabank en na ondertekening van uw contract.

V.u.: Europabank NV - kredietgever - Burgstraat 170, 9000 Gent - BTW BE 0400 028 394 - RPR Gent.

Vliegreis, visum, volpension & excursies inbegrepen

Let op, geld lenen kost ook geld.

+ 3 nachten luxe strandvakantie

4 afreisdata: 7 november 2017 5 december 2017 16 januari 2018 20 februari 2018

bekende 5***** Melia hotel, all-inclusive

Reisfamilie Carlier

BRUSSEL CENTRUM. Kruidtuinlaan 13 A - Tel. 02 218 55 65 BRUSSEL JETTE. Koningin Astridplein 5 - Tel. 02 427 99 71 BRUSSEL UKKEL. Waterloosesteenweg 674 - Tel. 02 627 87 50 SINT-PIETERS-WOLUWE. Kerkstraat 71 - Tel. 02 772 50 56 VILVOORDE. F. Rooseveltlaan 159 - Tel. 02 752 51 30

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be

DB406586H7 DB409317H7

Promo Click S Laminaat

Alles willen weten over jouw vloer?

Dikte: 8 mm Verkrijgbaar in 3 kleuren 15 jaar garantie

14.99

11.99 m2

120.- voordeel bij 40 m2

Kom over de vloer bij Carpetright

Prato Vinyl Dikte: 2,4 mm • Toplaag: 0,35 mm Beschikbare breedte: 400 cm Verkrijgbaar in 7 kleuren 15 jaar garantie

16.99

11.99

Savona Click PVC

m2

200.- voordeel bij 40 m2

Dikte: 4,5 mm Toplaag: 0,3 mm Verkrijgbaar in 12 kleuren 10 jaar garantie

Wist je dat?

36.99

29.99

PVC-vloeren slijtvast zijn

Aanbiedingen geldig t.e.m. zaterdag 9 september. Parket, gordijnen en raamdecoratie verkrijgbaar in geselecteerde winkels.

280.- voordeel bij 40 m2

Laminaat | Parket | PVC | Vinyl | Tapijt | Vloerkleden | Gordijnen | Raamdecoratie

www.carpetright.be

DB410518H7

De hoge kwaliteit van onze PVC-vloeren zorgen voor een lange levensduur, daarnaast zijn ze makkelijk schoon te houden en zijn ze vochtbestendig.

m2

DB374215D7

Klaar voor een nieuwe uitdaging?

Boekhouder Financiële dienst B1-B3 - Voltijds - Contractueel

Je taken: • Je staat mee in voor de boekhoudkundige verrichtingen van de gemeente inclusief fiscale verplichtingen • Je werkt mee aan de opmaak en opvolging van het budget, de meerjarenplanning en de jaarrekening • Je volgt de relevante wet- en regelgeving op de voet • Je stuurt medewerkers aan.

OB67811

Surf snel naar www.mijntoekomstbijroularta.be

DB343753A7

Je profiel: • Je hebt een bachelordiploma in een boekhoudkundige richting of een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Je dient te slagen in een aanwervingsexamen • Je hebt een analytische geest • Je geeft blijk van nauwkeurigheid en precisie en werkt correct tot in de details • Je kan strikte deadlines respecteren • Je bent open van geest en stressbestendig • Je kan autonoom werken en schrikt er niet voor terug om initiatieven te nemen • Je hebt een gedegen kennis van PC-toepassingen als tekstverwerking, rekenblad, database,… • Je bent een vlotte teamspeler.

Stafmedewerker Gemeentelijk Cultuurcentrum Den Blank B1-B3 - Halftijds – Contractueel

Je taken: • Diverse staf- en programmeringstaken voor de werking van het CC Den Blank zoals podium, tentoonstellingen, vorming voor diverse doelgroepen. Prospectie, visieontwikkeling i.v.m. de sectoren, selectie, programmering, promotie, publiekswerving, organisatie, opvolging en evaluatie • Verantwoordelijk voor opdrachten in het kader van gemeenschapsvorming (o.a. cultuur-in-je-buurt) in Overijse en de receptieve werking van het Cultuurcentrum Den Blank.

BEN JIJ UIT HET JUISTE HOUT GESNEDEN?

Je profiel: • Je betoont een brede culturele interesse en een open blik op het vrijetijdsleven in de gemeente Overijse • Je hebt een flexibele en betrokken ingesteldheid (bereidheid tot avond- en weekendwerk is evident) • Je beschikt over redactionele vaardigheden • Je bent een communicatieve netwerker en klantvriendelijk • Je bent een teamspeler • Je ontwikkelt frisse en originele ideeën en je kan ‘out-of-thebox’-denken • Je hebt een bachelordiploma of een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Je dient te slagen in een aanwervingsexamen.

Dovy Keukens is een vooruitstrevende KMO, die reeds 37 jaar gespecialiseerd is in de productie van maatkeukens. Dovy heeft zowel de verkoop als de volledige productie in eigen beheer. Er werd over gans Vlaanderen en Wallonië een eigen netwerk uitgebouwd van 23 toonzalen.

Schoonma(a)k(st)er dienst werken in eigen beheer E1-E3 - Voltijds - Contractueel (vervanging)

Door de aanhoudende groei zijn wij op zoek naar:

Je taken: • Je staat samen met je collega’s in voor de dagelijkse en permanente schoonmaak van de gemeentelijke gebouwen.

ZELFSTANDIGE KEUKENPLAATSERS

Je profiel: • Geen diplomavereiste • Je bent een vroege vogel • Je bent een gemotiveerde werkkracht • Je hebt oog voor orde en netheid.

Voor de functie van boekhouder, stafmedewerker en schoonma(a)k(st)er bieden we je: • Een boeiende, uitdagende functie met veel afwisseling en een grote werkzekerheid • Een bezoldiging overeenkomstig de weddeschaal en ervaring (brutomaandwedde niveau B1-B3: min. € 2.412,49 - max. € 4.064,97 en niveau E1-E3: min. € 1.847,71 – max. € 2.307,90) • Minimaal 33 vakantiedagen, maaltijdcheques (€ 8), gratis hospitalisatieverzekering, terugbetaling openbaar vervoer woon-werkverkeer (75%), fietsvergoeding en 2de pensioenpijler.

Toezichters voor de gemeentelijke basisschool

U bent een zelfstandige professional in het plaatsen en monteren van keukenmeubelen.

Voor een volledig schooljaar

Je taken: • Je houdt toezicht tijdens de opvang voor en na de schooluren.

Je profiel: • Je bent enthousiast, flexibel en je kan goed met kinderen omgaan • Ook gepensioneerden en PWA’ers komen in aanmerking • Er zijn geen diplomavereisten.

Marktconforme vergoeding op basis van elementenlijst.

Wanneer: ’s Morgens van 7.30 u. tot 8.30 u. en/of ’s avonds van 16 u. tot 18 u., 13 u./week.

Interesse?

Contacteer Peter De Cuyper - peter.de.cuyper@dovy.be

Interesse? Stuur je cv en sollicitatiebrief samen met een kopie van je diploma, via e-mail IOM@overijse.be, naar het college van burgemeester en schepenen, Begijnhof 17, 3090 Overijse of overhandig alles aan de onthaalbalie op hetzelfde adres, waar je een ontvangstbewijs krijgt.

Solliciteren kan ten laatste op 19 september 2017. De postdatum, maildatum of de datum van het ontvangstbewijs geldt als bewijs.

VERKOPER/PROJECT- EN ACCOUNTMANAGERS

Meer info? Kijk voor de volledige functiebeschrijving op onze website www.overijse.be/vacatures. Je kan ook steeds terecht bij de personeelsdienst op het nummer 02 785 33 40 of via IOM@overijse.be.

Wij werven aan op basis van competenties en talenten, ongeacht leeftijd, geslacht, origine, gender, afkomst, geaardheid, handicap, …

www.overijse.be

DB408943H7

Omschrijving: - Plaatsen van kasten - Installeren en aansluiten van apparaten - Leggen van granieten werkbladen - Keukens worden door ons bij de klant geleverd

DB409978H7

Any Green, gespecialiseerd in verkoop & verhuur van planten voor bedrijven, wenst zijn team te versterken met een parttime

U beschikt over de gave om de dromen van potentiële klanten om te zetten in een keukenontwerp op maat van hun wensen.

U geeft advies en weet als geen ander de kwaliteiten van een DOVY-keuken aan de man (en vrouw) te brengen.

Na het afronden van de verkoop staat u in voor het opmeten ter plaatse en de opvolging van uw dossiers.

Profiel: U bent creatief, beschikt over commerciële vaardigheden en u heeft oog voor detail.

ADMINISTRATIEF BEDIENDE m/v

U bent empatisch, flexibel en steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen.

U werkt klantgericht en u bent beschikbaar om op zaterdag en zondag de dromen van potentiële klanten waar te maken.

||| Profiel ||| - U bent perfect tweetalig (Ned. /Fr.) en woont in de regio - U bent vlot in de omgang met klanten en collega’s, ordelijk, gestructureerd, kritisch ingesteld, gemotiveerd en met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel - U heeft kennis van Word/Excel/Access

Wij bieden: Een zeer goede vergoeding op basis van commissie.

Een permanente opleiding en begeleiding binnen het bedrijf.

Doorgroeimogelijkheden tot filiaalhouder.

www.dovy.be

DB409613H7

Interesse?

Weet ons te overtuigen van uw commercieel talent!

Mail uw CV + foto naar luc.castermans@dovy.be

||| Wij bieden ||| - Een marktconform salaris - Uurrooster in overleg - Een aangenaam bedrijfsklimaat

||| Jobomschrijving ||| U heeft een gevarieerd takenpakket met veel administratieve taken : - onthaal, telefoon, post, klassement - opvolging betalingen, leveringen, bestellingen, crediteuren- en debiteurenbeheer i.s.m. onze officemanager Stuur uw cv t.a.v. dhr. B. Pelleriaux benoit@anygreen.com of bezoek onze website : www.anygreen.com

DB374216D7

ons op Facebook!

www.sint-genesius-rode.be

Facebook.com/streekpersoneel.be

Het gemeentebestuur van

SINT GENESIUS RODE www.sint-genesius-rode.be

DB337975A7

werft aan (m/v):

€ 1.950/mnd

D1-D3 – contractueel

- Onthaal/verkoop - vanaf 2 dagen - Opleiding voorzien - Ideaal voor dames 50+

Takenpakket:

Takenpakket:

DECORATIE-INTERIEUR-TUIN

Tel. voor afspraak: 0488 63 38 87 Wij bieden:

Tips en tricks voor je carrière?

Wij bieden:

1 VOLTIJDS DESKUNDIGE OPENBARE WERKEN

1 VOLTIJDS WERKMAN

Takenpakket:

Takenpakket:

B1-B3 – statutair – op proeftijd van 9 maanden

D1-D3 – contractueel

Wij bieden:

Wij bieden:

Algemene A voorwaarden: U voldoet aan de taalwetgeving en slaagt in een selectieproef (taal van de proef: Nederlands). eg voordelen: Extralegale tel 02 609 86 65 - personeel@sint-genesius-rode.be.

DB410220H7

Surf dan snel naar

22 september 2017 te 12 uur.

streekpersoneel.be DB337979A7

EVERE

COMMUNICATION AND PROMOTION MANAGER ROULARTA HEALTHCARE

DB407569H7

Interesse?

DB412092H7

A1a-A3a – op proeftijd van 1 jaar – statutair

BIJVERDIENSTE SHOWROOM 1 VOLTIJDS WERKMAN - SCHRIJNWERKER

Je uitdaging Als marketingspecialist werk je het marketingplan uit voor de Roularta Health Care magazinetitels. Je verzorgt het communicatiebeleid voor onze klantadverteerders, meer specifiek de farmaceutische industrie. Daarnaast ben je communicatief sterk. Je bent eindverantwoordelijke voor de kwaliteit van alle communicatie naar onze lezersmarkt. Het opzetten van imago- en visibiliteitscampagnes, het aankondigen van lezersacties, events en seminars, alsook de uitbouw van social media vallen onder jouw vleugels.

Je troeven Je genoot een marketing of communicatiegerichte opleiding, bij voorkeur masterniveau. Je hebt kennis van de marketing en advertising markt en passie voor de reclamewereld.

›

Ben jij de M/V die wij zoeken?

www.mijntoekomstbijroularta.be

DB410727H7

1 VOLTIJDS BESTUURSSECRETARIS GRONDGEBIEDSZAKEN