BRUZZ actua - editie 1699

Rubrieknaam

#1699 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

11 | 03 | 2020

‘We moeten ook durven afbreken’ BRUZZ | RUBRIEK

WIJKCOMITÉS VERENIGD TEGEN BOUWWOEDE

© SASKIA VANDERSTICHELE

BRUSSELAAR ZWEERT BIJ CAMBIO

Andere deelwagens trekken weg

STEEDS MEER GEDWONGEN OPNAMES IN DE PSYCHIATRIE

Edito

06

INTERVIEW

Lieven Soete en Claire Scohier "De PS heeft te veel macht over stadsplanning"

12

SAMENLEVING

Aantal gedwongen opnames in Brussel stijgt

04

De week

11

Mobiliteit

16

Enfant Terrible

18

Reportage Schrijver Iain Sinclair loopt verloren in Brussel

21

Vileyne gedachten

22

Erfgoed Oude Brusselse zwembaden

24

Nick Trachet

25

Big City

NOG MEER LONGREADS OP ZATERDAG Dertig jaar puur Brusselse journalistiek heeft BRUZZ-redacteur Danny Vileyn erop zitten.

Hij sprak met misdaadjournalist Yves Barbieux over vijf opmerkelijke Brusselse zaken.

▲

vanaf zaterdag 14 maart: bruzz.be/vileyn

▲

MARTHA OP DE BOTERHAM Donderdagmiddag trakteert Melina u op een interview met soulzangeres Martha Da’ro, over haar debuut-ep.

▲

BRUZZ radio do 12.03, A la Carte, 12u

V

oor wie zich bezighoudt met de toekomst van het Brussels Gewest, de stedenbouwkundige toekomst, is het al PAD wat de klok slaat. PAD staat voor Plan d’aménagement directeur. Of dictateur, zoals het tegenwoordig bij critici klinkt.

Die richtplannen van aanleg (RPA's) worden in allerijl door minister-president Rudi Vervoort (PS) door de regering gejaagd. Ze leggen de toekomst vast van dertien strategische zones. De RPA's overtroeven ook meteen alle bestaande stedenbouwkundige afspraken.

Buurtcomités van over het hele gewest voelen zich in snelheid genomen.

Ze hebben elkaar gevonden in hun verontwaardiging en komen binnenkort met een charter om die wat zij noemen ‘ondemocratische daad’ aan te kaarten.

De collectieve ijver waarmee dat gebeurt is ongezien in de geschiedenis van Brussel. Verder in dit magazine vertellen de initiatiefnemers waarom ze zo boos zijn.

Het is best opvallend dat er voor een dergelijk abstract thema zoveel ongenoegen naar boven komt vanuit het Brusselse middenveld.

Maar dat er reactie komt, was anderzijds ook wel te verwachten.

De Brusselse regering heeft sinds een kleine tien jaar een ware klauw gelegd op de Brusselse stedenbouw. Eerst met de hervorming en versterking van de administratie.

Daarna met het herschrijven van wetboeken.

Daarmee toont ze het primaat van de politiek in een sector waar de privé tot nog toe de plak zwaaide.

Brussel is van oudsher een liberale STEVEN VAN GARSSE stad waar de promotoren hun gang konden gaan. Of hun slag konden SENIOR WRITER slaan, naargelang het perspectief.

Door de stedenbouw veel meer naar het politieke niveau te trekken, wil de Brusselse regering meer invloed op de toekomst van de stad. Ze komt daarmee tegemoet aan een decennialange kritiek dat de promotoren hier alles voor het zeggen hebben.

Het is dan op zich ook vreemd om te zien dat er vanuit progressieve hoek dergelijk megaprotest ontstaat.

Dat komt deels omdat de buurtcomités vermoeden dat diezelfde regering toch het spel van de promotoren speelt. Zodat die toch weer alles voor het zeggen hebben.

De waarheid zal wel ergens in het midden liggen. En het debat tussen regering en de buurtcomités moet zeker gevoerd worden. De Brusselse regering is daar ook niet bang voor.

Intussen wordt ook meer en meer duidelijk waar de discussie écht over zal gaan. De Brusselse regering wil massaal veel woningen bouwen, om de stijging van de bevolking op te vangen en het fiscale draagvlak te verhogen. Maar ze baseert zich op demografische projecties die meer en meer achterhaald blijken. De enorme bevolkingsgroei die we afgelopen tien jaar zagen, zal in de toekomst wellicht vertragen.

En dan komt de cruciale vraag: hoeveel inwoners kan Brussel aan, zonder aan de leefbaarheid te raken? Is twee miljoen het maximum? Of mag het wat meer zijn? Moeten we densifiëren, of zelfs dedensifiëren zoals sommigen opwerpen? Het is dé vraag voor de komende jaren. Het antwoord zal niet eenduidig zijn, maar het zal er wel een zijn waarover iedereen een mening zal hebben.

“Hoeveel inwoners kan Brussel aan, zonder aan de leefbaarheid te raken?"

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

CHARLES GADEYNE, BOUDEWIJNPARK JETTE "112 kilogram weeg ik nu. Op termijn streef ik naar 120-125 kilo. Mijn ouders vonden het een goed idee om met mijn postuur rugby te gaan spelen. Nu heb ik een topsportstatuut. Ik speel bij het Franse Rijsel.

Om die reden studeer ik Journalistiek in Kortrijk. Ik speel bij de U20 van België. Mijn dromen: in maart op het EK bij de eerste twee eindigen, in Frankrijk kampioen worden en in het eerste team van België spelen. Dit

weekend versloegen we het seniorenteam van Luxemburg in voorbereiding naar dat EK. Wel spijtig dat ik zo weinig tijd heb om trombone te spelen. Dat pik ik later weer graag op."

11 MAART 2020

I

3

De week

Terugblik op het nieuws

Neo

Parkeermeters

62.000

De Raad van State vernietigt vrijdag het Gewestelijk Bestemmingsplan Brussel, met onder meer de herbestemming van de Heizelvlakte voor de bouw van Neo, voor een tweede maal. De Raad meent dat het plan geen oplossing biedt voor het ontbreken van een verbindingsweg tussen het plangebied en de Ring. Het kabinet Vervoort (PS) zegt aan een mobiliteitsoplossing te werken.

Vandalen vernielen een tiental parkeermeters op de kleine Ring tussen Lemonnier en Arts et Métiers.

De mobiliteitsdienst van Brussel-Stad haalt de automaten weg voor herstelling. Intussen geldt er parkeren met de parkeerschijf.

Vorig jaar werden via de app FixMyStreet 62.000 incidenten gemeld. Dat is een stijging van 61 procent tegenover 2018. Via de app kunnen Brusselaars makkelijk een put in de weg, kapotte verlichting of vernield stadsmeubilair melden, zonder dat ze eerst moeten uitzoeken welke instantie bevoegd is.

BRUZZ | DE WEEK

WELZIJNSBAROMETER BRENGT GROEIENDE ARMOEDE IN KAART

‘Federaal beleid treft Brussel extra hard’ Het aantal leefloners stijgt, steeds meer mensen wachten op een sociale woning en ook het aantal werklozen zonder uitkering gaat omhoog. De nieuwe welzijnsbarometer schetst geen rozig beeld van de Brusselse armoede. Recente federale maatregelen komen hier bovendien extra hard aan. — KRIS HENDRICKX

D

e Brusselse welzijnsbarometer brengt elk jaar de armoede in het Brussels gewest in kaart. Een aantal vaststellingen klinkt daarbij wellicht bekend in de oren: dat een derde van de Brusselse bevolking moet rondkomen met een inkomen dat onder de armoederisicogrens ligt bijvoorbeeld. Of dat ruim een kwart van de Brusselse kinderen opgroeit in een gezin zonder enig inkomen uit werk.

Het zijn geen opbeurende cijfers en de voorbije jaren was er geen beterschap, zeggen de auteurs van de barometer. “De belangrijkste conclusie is dat de armoede dieper is geworden,” zegt Sarah Luyten van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn.

“Dat zie je onder meer aan het stijgende aantal leefloners. Tussen 2008 en 2018 kwam er 68 procent bij.”

4

I

11 MAART 2020

Ook de groeiende wachtlijsten voor sociale woningen – de wachtlijst is met 45.000 mensen zelfs langer dan de lijst met de woningen – wijzen op meer armoede, net als het stijgende aantal ouderen dat een beroep doet op een inkomensgarantie voor ouderen (IGO).

De groeiende armoede is onder meer te wijten aan de afbouw van de sociale zekerheid op federaal niveau, zegt Luyten. “Denk maar aan de afbouw van de werkloosheidsuitkeringen, die nu afnemen na een bepaalde periode. Maar ook de levenskosten in Brussel spelen een belangrijke rol.

De prijzen van huurwoningen stijgen snel. De gemiddelde prijs ligt rond de 700 euro, maar dat is voor bestaande contracten. Wie vandaag een appartement moet zoeken, betaalt honderden euro’s meer en die nieuwe huurprijzen stijgen ook sneller.”

De armoede in Brussel is dieper geworden, zeggen de onderzoekers. © PHOTONEWS

De ene wijk is daarbij de andere niet, leert diezelfde welzijnsbarometer. Terwijl het centrum en de gemeenten in de eerste kroon – de zogenoemde arme sikkel – vooral arm zijn, zijn bewoners in het zuiden en oosten van het gewest gemiddeld een stuk welgestelder.

Frappant detail: midden in de traditioneel arme kanaalbuurt springt er een wijk uit: de buurt rond de Akenkaai, waar onlangs veel nieuwe en wat duurdere appartementen werden gebouwd, valt net in de categorie van de hoogste inkomens. Onder meer woontoren Upsite bevindt zich in dat rijke kanaaleiland.

Dezelfde geografische verdeling komt overigens terug in de werk-

loosheidscijfers. Die is met 23 procent het hoogst in Sint-Joost, en het laagst in Sint-Pieters-Woluwe.

Nog een opmerkelijke vaststelling uit de barometer: de oudere bevolking groeit opnieuw, na een jarenlange krimpperiode. Die trend zou ook aanhouden: volgens projecties zullen er tussen 2019 en 2029 twaalf procent 65-plussers bijkomen.

POSTBODE CONTROLEERT Die oudere bevolking blijkt ook steeds vaker arm. Zo deed in 2009 slechts negen procent van de senioren een beroep op een inkomensgarantie voor ouderen, terwijl dat percentage ondertussen gegroeid is tot twaalf procent. “De

Vrouwendag

Hotel

Coronaklacht

Zo’n 6.300 mensen trotseren zondagnamiddag de regen voor een mars voor de internationale vrouwendag. Het gaat even mis als activisten een aantal muren met graffiti bekladden en afwijken van het traject. Een vrouw krijgt van een agent in burger een slag in het gezicht.

Extensa, eigenaar van Thurn & Taxis, maakt van het impressionante Douanegebouw aan de Picardstraat een hotel.

Het wordt een hotel met 102 kamers.

Het Brussels Gewest waakt erover dat de verbouwing gebeurt met respect voor het erfgoed.

Het UMC Sint-Pieter, het referentieziekenhuis voor coronapatiënten in Brussel, dient woensdag een strafrechtelijke klacht in wegens laster en eerroof, na een reeks berichten op sociale media met valse informatie. Daarin wordt gezegd dat het ziekenhuis veel mensen in quarantaine heeft en overspoeld wordt door coronapatiënten.

Taaltesten voor kleuters?

Dat is een fausse bonne idée waar ik niet achtersta

BRUZZ | DE WEEK

SVEN GATZ ( OPEN VLD ) over het recente voorstel van Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts (N-VA)

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

controle op die inkomensgarantie is strenger geworden,” zegt Luyten. “De postbode wordt ingeschakeld om te controleren of de oudere in kwestie wel genoeg dagen in zijn officiële domicilie woont.”

De strengere controle op de ouderen is maar één voorbeeld van hoe het federale beleid Brussel extra hard treft, leggen de auteurs uit. “Het Brussels gewest telt proportioneel veel meer mensen die afhangen van verschillende soorten uitkeringen, of het nu over werklozen, leefloners of armere ouderen gaat,” legt Luyten uit.

“Binnenkort wordt ook de dringende medische hulp aan mensen zonder papieren strenger. Dan zal je dat opnieuw zien: het komt harder aan in Brussel.”

11 MAART 2020

I

5

Interview

Veertig buurtcomités verzetten zich tegen richtplannen van aanleg

BRUZZ | DE VERHALEN

‘De PS heeft te veel macht over stadsplanning’

Wat is een RPA? Een richtplan van aanleg (RPA) bepaalt de stedenbouwkundige regels voor een bepaalde zone in het gewest. Het is een nieuw instrument dat de Brusselse regering in het leven heeft geroepen om de ontwikkeling van strategische zones vlotter te laten verlopen. Zo’n RPA vervangt daarbij alle bestaande regels. Het legt bijvoorbeeld vast hoe hoog gebouwd mag worden, wat het maximale aantal parkeerplaatsen is, en hoe de openbare ruimte en de mobiliteit er moeten uitzien.

6

I

11 MAART 2020

Lieven Soete (Wijkcomité): “We moeten durven te ontdichten: afbreken om groene ruimte te creëren.”

Claire Scohier (Inter-Environnement): “Je kan je afvragen wie bepaalt hoe de stad eruitziet: de bewoners, het Gewest of de promotoren?”

Te weinig groen, op maat van bouwpromotoren, amper participatie en nauwelijks sociale woningen. De kritiek van veertig buurtcomités op de richtplannen van aanleg (RPA) is niet mals. Buurtbewoner Lieven Soete en Claire Scohier van Inter-Environnement kennen de ‘stedenbouwkundige bazooka’ elk uit hun eigen perspectief. “Zo’n RPA schakelt eigenlijk de stedelijke democratie uit.”

— KRIS HENDRICKX, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Driehonderd woningen op een plek waar nu al bijna twintig jaar een bouwput ligt. Dat is toch een goede zaak?

LIEVEN SOETE: In andere omstandigheden

misschien wel. Maar in deze strook langs het kanaal werd de laatste jaren alleen maar gebouwd en nauwelijks groen aangelegd. Voor de brouwerij hier is er een torentje bijgekomen.

Waar Dépôt Design zat, komt er een groot project zonder groen, er komt een torengebouw aan Sainctelette, Besix bouwt hierachter en ga zo maar door. Het is crimineel om maar te blijven bouwen, zeker zo hoog.

Er is toch nog maar net een park bijgekomen aan de Ninoofsepoort?

SOETE: Die twee hectare zijn amper een park en

bovendien de grote uitzondering in deze zone van Brussel. Ik heb het in 2003 zelf berekend: in het gebied Sainctelette/Simonis/Delacroix/ Zuidstation heb je een halve vierkante meter openbaar groen per persoon, terwijl het gewestelijke gemiddelde ruim twintig vierkante meter bedraagt. En sindsdien is de buurt nog veel dichter geworden. Ik stel voor om hier het landschap van Brussel te herstellen uit de tijd toen de stad ontstond. De bleekweides van de textielindustrie bevonden zich hier.

Als u de RPA’s naar de prullenmand wil verwijzen, hoe moet het Gewest dan wel omgaan met de bevolkingsgroei? De voorbije tien jaar kwamen er 120.000 Brusselaars bij.

U zegt dat tien procent sociale woningen binnen de RPA’s te weinig is. De regering gaat er dan weer prat op dat ze overal waar het Gewest eigenaar is vijftig procent woningen ‘met een sociaal karakter’ bouwt. Dat is een bredere categorie die ook sociale koopwoningen en bescheiden huurwoningen omvat. Dan is er toch geen probleem?

SCOHIER: Toch wel. Brussel heeft een nijpend tekort aan echte sociale woningen voor de armsten. In de RPA’s zie je trouwens niet alleen weinig echte sociale huurwoningen. Ook die vijftig procent ‘met sociaal karakter’ die de regering beloofde, haalt ze lang niet altijd.

Neem Mediapark Reyers: het Gewest heeft de gronden daar zo duur betaald dat er onder de twee- tot drieduizend woningen uiteindelijk minder dan een kwart van de woningen openbaar zal zijn, laat staan sociaal.

Zijn de RPA’s niet eerder instrumenten om een relatief vermogende middenklasse in de stad te houden of aan te trekken? De zesde staatshervorming heeft Brussel in eerste instantie meer geld gegeven, maar vanaf 2025 moet het Gewest steeds meer op eigen benen staan en zich onder meer financieren via de personenbelasting.

SOETE: De voorbije dertig jaar was dat ook al de

bedoeling en het heeft niet gewerkt. Voor je mensen van buitenaf aantrekt, moet je de stad aantrekkelijk en betaalbaar maken voor wie er al is.

SCOHIER: Het klopt dat kapitaalkrachtige bewoners de overheidsfinanciën kunnen stutten. Vergeet ook niet dat de immobiliëntaksen bij die nieuwe bouwprojecten in de RPA’s op hun beurt nog eens een belangrijke inkomstenbron zijn. Maar het recept dat het Gewest toepast – sinds zijn ontstaan al trouwens - werkt niet. De middenklasse ▲

CLAIRE SCOHIER: De bevolking blijft wel groeien,

maar veel trager dan voordien. Gisterenavond (woensdag 4 maart, red.) pas heeft het federale planbureau zijn voorspellingen nog bijgesteld.

We spreken nu over een groei van 2.100 bewoners per jaar tegen 2070. Dat aantal kan perfect opgevangen worden door de privé- en openbare bouwactoren. Die bouwen nu samen rond de drieduizend woningen per jaar. Het probleem is dus niet dat er te weinig woningen zijn, maar dat er te weinig betaalbare zijn.

BRUZZ | DE VERHALEN

V

an aan ons tafeltje in Bel Mundo, het zerowasterestaurant in de voormalige Belvuebrouwerij, kijken we uit op een fascinerende plek: de driehoek van Besix aan de Ninoofsepoort. De ongebruikte bouwput groeide de voorbije decennia uit tot een stadsmoeras en kampeerterrein voor Roma.

Het is meteen ook de perimeter van een van de kleinste RPA’s in het gewest. Dat plan voorziet hier in drie woontorens, waarvan de hoogste negentig meter wordt. Het is tegen plannen als deze dat veertig verenigingen de handen in elkaar slaan en eerstdaags een charter uitbrengen. “Stadsplanning is in Brussel helemaal in handen van de PS en dat is een probleem.”

11 MAART 2020

I

7

Lieven Soete en Claire Scohier

▲

vertrekt omdat de woonmarkt grotendeels gedereguleerd is en ze de prijzen op de privémarkt niet meer kan betalen. En op die woningmarkt zijn er te weinig sociale en overheidswoningen.

SOETE: Daarnaast moeten we ook durven te ontdichten, dédensifier. Afbreken om vrije en groene ruimte te creëren. Dat is nog een groot taboe, ook bij bewonerscomités trouwens. Wat mij betreft moet er ook een moratorium komen op grote bomen kappen of groen wegnemen.

Bent u principieel tegen het idee van RPA’s of beschouwt u vooral de uitwerking als een probleem?

BRUZZ | DE VERHALEN

SCOHIER: De uitwerking. Het probleem is dat je met een RPA alle voorafgaande regels laat exploderen. Het betekent dat er geen juridische zekerheid meer is en dat een heleboel afspraken die democratisch tot stand gekomen zijn, plots overboord gaat. In een periode van zestig dagen openbaar onderzoek kan een RPA alles doorkruisen wat eerder was afgesproken.

Daarmee zijn we bij de participatie aanbeland.

Die is onvoldoende, vindt u. Maar de procedures voor zo’n RPA omvatten toch informatiesessies en een openbaar onderzoek, waar iedereen zijn kritiek kwijt kan?

SCOHIER: Dat is minimaal als je bedenkt hoe ingrijpend een RPA is. En dat openbaar onderzoek lijkt meer op een brievenbus dan op echt overleg. Er is zelfs geen overlegcommissie waar je de andere spelers kan ontmoeten.

Daarnaast lanceert de regering zoveel omvangrijke RPA’s tegelijk dat de bewonerscomités amper de mogelijkheid hebben om er zich een beeld van te vormen.

SOETE: Die RPA’s zijn à la tête du client opgemaakt en vooral de promotoren zijn vragende partij. En wat de participatie betreft: ik heb al meegedaan aan een viertal van dat soort procedures. Maar als je telkens merkt dat het niets verandert, stop je ermee.

U zegt dat de RPA’s op maat van promotoren geschreven zijn. Maakt u dat eens concreet.

SCOHIER: (zuinige glimlach) We kennen haar.

Het probleem is dat je in Brussel een veel te grote concentratie hebt van de stedenbouwkundige macht. Rudi Vervoort en de PS hebben een systeem op poten gezet waarbij die macht niet bij het parlement en zelfs niet bij de coalitieregering ligt, maar bij één partij.

De PS heeft het stedenbouwkundige kader uitgetekend en de partij heeft de voogdij over de meeste overheidsinstellingen die rond stedenCLAIRE SCOHIER, bouw werken. Er wordt INTER-ENVIRONNEMENT ook meer en meer gewerkt met ministeriële besluiten, waarbij de rest van de regering buitenspel staat. Zelfs de Raad van State had daar al kritiek op. Dat hele systeem schakelt de stedelijke democratie uit. Bewoners worden in zo’n systeem al snel hinderlijk. De baas van Immobel formuleerde het ooit zo: ‘De grootste vijand van de stad van morgen is de bewoner van vandaag.’

“Het openbaar onderzoek lijkt meer op een brievenbus dan op echt overleg”

U hebt ook kritiek op de aanpak van de mobiliteit binnen de RPA’s.

SOETE: Het is nu al zo erg. Een bewoner van

duidelijk op maat van Besix. Voor RPA Wet hetzelfde liedje: de bouwprojecten bleken niet conform de regels en dan werd maar een RPA opgesteld. De toren The One van Atenor aan de Wetstraat illustreert dat misschien nog het best. Die ging helemaal buiten het stedenbouwkundige kader, maar het RPA bleek even later op maat van dat gebouw. Ook bij Neo zie je die logica.

Is er in Brussel een probleem van verstrengeling tussen de politiek en de bouwsector?

Wat moet er volgens de bewonersverenigingen nu gebeuren?

SOETE: In heel het land. In Vlaanderen is het

SCOHIER: Een moratorium op de RPA’s is de enige manier om een catastrofe te vermijden.

Zodra de RPA’s er zijn, zullen de promotoren altijd het maximum vragen en ook grotendeels krijgen.

soms erger.

SCOHIER: Je hebt hier in elk geval heel goed verankerde promotoren die van een gunstregime profiteren. Kleine spelers krijgen problemen I

Op het kabinet van Vervoort werkt iemand die in een vorig leven een prominente lobbyiste was voor de bouwlobby. Monique Kestemont was eerst adjunct-kabinetschef en is vandaag nog steeds een invloedrijke adviseur. Is dat een voorbeeld van een ongezonde verstrengeling?

Terrassen aan de Sluis vertelde me dat ze daar tijdens de ochtendspits tot twintig minuten aanschuiven om uit hun parkeergarage te raken.

SCOHIER: (knikt) Dat voorbeeld is relevant. Als je de RPA’s doorneemt, lijkt het alsof men niet echt rekening wou houden met mobiliteitsvraagstukken. Er wordt bijvoorbeeld niet gekeken naar de gezamenlijke mobiliteitsimpact van de RPA’s en andere projecten in de omgeving.

SCOHIER: Hier aan de Ninoofsepoort is het

8

voor de minste afwijking van de norm. Terwijl belangrijke Brusselse bouwbedrijven met een groot project dat het stedenbouwkundige kader volledig doet ontploffen, wél een vergunning krijgen. Dat geldt bijvoorbeeld voor bedrijven als Besix, Immobel of Atenor. Je kan je afvragen wie eigenlijk bepaalt hoe de stad eruitziet: de bewoners, het Gewest of de promotoren?

11 MAART 2020

DeNinoofsepoort is een van de dertien zones (zie hiernaast): er komen een park, woningen en een sportvoorziening.

VERVOORT: ‘De Minister-president Rudi Vervoort (PS) blijft de richtplannen van aanleg met hand en tand verdedigen. Hij benadrukt ook dat ze nog niet definitief zijn. “Mensen moeten niet in paniek raken, de RPA’s zijn nog maar in eerste lezing goedgekeurd door de regering,” sust zijn

▲

De 13 zones Kazerne

Ontwikkelen van een internationale universiteitswijk gericht op de stad en de omliggende wijken.

Bordet

Inrichting van toegangspoort tot de stad, een wijk rond een multimodaal vervoersknooppunt, met nieuw metrostation.

Maximiliaan

Herinrichting van de wijken rond Béco- en Vergotedok, met onder meer nieuwe woningen, winkels en een open Zenne.

Defensie

Nieuwe stadswijk voor 3.000 bewoners en een nieuwe Europese school, vergroening van de Leopold III-laan tot parklane.

Mediapark

Omvorming van een stadssnelweg tot een stedelijke boulevard en herinrichting in gemengde en aantrekkelijke wijken.

Heizel

Groot winkelcentrum, woningen en kantoren. Later ook een congrescentrum voor 5.000 deelnemers en een hotel.

Heyvaert

Begeleiding van de wijk voor een betere levenskwaliteit en harmoniseren van wonen en andere activiteiten.

Josaphat

Ninoofsepoort

Inrichting van een braakliggend gebied met een park, huisvesting en een sportvoorziening.

BRUZZ | DE VERHALEN

Delta/HerrmannDebroux

Omvorming van de Reyerssite tot een diverse wijk met mediabedrijven, handelszaken, wijkdiensten en een nieuw park.

Weststation

Ontwikkeling van een nieuwe woonwijk, een groot park en belangrijke lokale voorzieningen.

Wet

Woningen, culturele activiteiten, handelszaken en groene ruimtes. Ook het kantooraanbod wordt gereorganiseerd.

Zuid

Inrichting van een gemengde wijk met woningen, handelsactiviteiten, scholen en een park.

Realisatie van een diverse en levendige wijk en een echte toegangspoort tot de stad.

RPA’s kunnen nog bijgestuurd worden’ woordvoerder. “Er kan nu nog bijgestuurd worden en die kans is er opnieuw na de tweede lezing.”

Meer algemeen vindt Vervoort dat er wel degelijk genoeg participatiemogelijkheden waren. “Er waren infovergaderingen, er is

het openbaar onderzoek en we ontvingen ook bewonersgroepen op het kabinet. Maar zelfs als die gesprekken constructief waren, beweren zij soms het tegendeel in de pers.”

Ook de inhoudelijke kritiek pareert het kabinet. “Het klopt niet

dat alle groene ruimte verdwijnt. Binnen bijna elk RPA wordt ook een groene ruimte ontwikkeld waar daarna niet meer aan geraakt mag worden.”

De minister-president ontkent verder dat de RPA’s op maat van de

vastgoedsector zouden zijn. “We krijgen net klachten van vastgoedkantoren omdat de richtplannen hen te veel regels opleggen.”

Gevraagd naar het precieze aantal sociale woningen dat al vastligt voor de RPA’s, moet het

kabinet het antwoord schuldig blijven. “Dat wordt wellicht nog een politieke beslissing in tweede lezing.” De woordvoerder benadrukt wel dat de regering beoogt om bij elk project waarvan het Gewest zelf de grond in handen heeft

vijftig procent woningen met een sociaal karakter te realiseren. Dat is een veel bredere categorie, waar ook sociale koopwoningen, woningen in sociale verhuurkantoren en bescheiden huurwoningen toe behoren.

11 MAART 2020

I

9

vrouwen BIJ VROUWEN bij DE de MIVB? mivb? UITERAARD! uiteraard!

SEMA, BUSCHAUFFEUR Ik ben twee jaar geleden bij de MIVB gestart. Destijds waren er maar zo’n 20 vrouwen, maar vandaag de dag zijn we met zo’n 345 vrouwelijke chauffeurs en conductrices. Je hebt geen idee hoe makkelijk het is om een bus te besturen. Ik rijd liever met een bus dan met een auto!

ANNE, BUSINESS TRANSFORMATION MANAGER Ik heb veel verantwoordelijkheden en draag verschillende petten: project management, team management, change management, talentontwikkeling... In enkele jaren tijd is mijn team verdubbeld!

Mijn grootvader heeft zijn hele carrière bij de MIVB gewerkt en ik heb altijd gehoord dat iedereen hier welkom is. En dat zie ik ook duidelijk in de praktijk!

SARAH, PRODUCT OWNER Zowel de sfeer als de werkomgeving is ongeëvenaard! We hebben onbeperkte toegang tot een catalogus met opleidingen! We worden geholpen om ons persoonlijk te verbeteren en te ontwikkelen. Als ik de carrièrepaden van sommige collega’s zie, gewoon indrukwekkend! Als jonge moeder besef ik dat ik werk en privéleven echt kan combineren!

En ik ben niet de enige!

TOURIA, TECHNICUS Toen ik 17 werd wilde ik mechanica studeren maar ik stuitte op een leerkracht die een hekel had aan vrouwen. Hij zei: “Dit is niet weggelegd voor meisjes. Binnen enkele jaren zit je thuis, omringd door een hoop kinderen. Studeer voor kinderverzorgster of verpleeghulp.” Ik was helemaal ontmoedigd, maar nu neem ik wraak. En bovendien ben ik dol op mijn werk!

Surf op jobs.mivb.be

Mobiliteit

De ene autodeler is de andere niet Een deelauto die je overal in de stad kan achterlaten. Het concept leek veelbelovend, maar afgelopen week vertrok na Zip Car nu ook DriveNow uit Brussel. De traditionele autodeler Cambio blaakt ondertussen van gezondheid. “Waar de fiets groeit, groeien wij mee.” — KRIS HENDRICKX

M

inder dan vier jaar na de eerste lancering van free floating blijft er van het oorspronkelijke enthousiasme maar weinig over. Zip Car was de eerste die de handdoek in de ring gooide en werd deels overgenomen door Poppy. En sinds eind februari zijn ook de BMW’s en Mini’s van DriveNow uit het straatbeeld verdwenen. De reden die de bedrijven opgaven was telkens dezelfde: ze konden niet genoeg klanten overtuigen.

Het Belgische Poppy houdt voorlopig stand en breidt zijn vloot in Brussel zelfs uit. Het aantal wagens gaat van 80 à 100 naar ruim 250.

“We hadden dat al beslist voor DriveNow ermee ophield,” verduidelijkt woordvoerster Laetitia Gutierrez. “Onze klanten waren in het algemeen tevreden, behalve over het aantal auto’s dat ze ter beschikking hadden.”

Om die uitbreiding financieel verteerbaar te houden, schakelt Poppy in Brussel over op goedkopere benzineauto’s van het type Opel Corsa. “In het verleden werkten we met hybride Audi A3’s en elektrische Golfs, maar met zulke auto’s kunnen we moeilijk rendabel worden,” legt Gutierrez uit.

BEWONERSKAARTEN Waarom zou het kleine Belgische Poppy wel slagen, waar grote internationale spelers er de brui aan geven? “We proberen klanten te bereiken in de hele stad, terwijl DriveNow meer op buitenlanders en werknemers van de Europese instellingen mikte,” zegt Gutierrez.

“Daarnaast hebben we de indruk dat hun kosten heel wat hoger lagen. Als

je met BMW’s rijdt, is niet alleen de aankoopprijs hoger, maar betaal je ook meer voor herstellingen en onderhoud.”

In tegenstelling tot DriveNow heeft Poppy een breder mobiliteitspalet, met ook scooters en steps. Die laatste werden in de winter weggehaald, maar vanaf april moeten er tweehonderd exemplaren van de tweede generatie bijkomen.

Het optimisme neemt niet weg dat ook Poppy vandaag nog steeds verlies maakt, ondanks de zestigduizend geregistreerde klanten (in heel België). Het bedrijf hoopt om eind dit jaar of begin volgend jaar een financieel evenwicht te bereiken.

Mobiliteitsexpert Xavier Tackoen van Espaces Mobilité is niet zeker dat Poppy daar ook in slaagt.

“Internationaal zie je dat free floating als vorm van carsharing het moeilijk heeft. Brussel is ook niet de ideale stad voor het systeem. De bevolkingsdichtheid blijft hier relatief laag en het beleid stimuleert het bezit van de auto nog altijd. Kijk naar de bewonerskaarten: die kosten bijna niets.

Een plaats in een fietsbox huren is duurder dan een bewonerskaart voor een auto.”

Tackoen ziet nog een ander belangrijk obstakel voor het autodelen via free floating: de Ubers van deze wereld. “Uber heeft die markt echt pijn gedaan. Voor hetzelfde traject betaal je misschien 9 euro in een freefloatingauto en 12 tot 14 euro voor een Uber. Maar bij die laatste ben je wel van een pak zorgen verlost: je hoeft geen parkeerplaats te zoeken, je kan alcohol drinken, je moet niet op het verkeer letten en bij een ongeval ben je niet verantwoordelijk.”

Ook het Gewest beseft dat autodeelsystemen via free floating het moeilijk hebben in Brussel. “Die onstabiele markt kan ertoe leiden dat het aantal eigendomswagens minder snel zakt,” gaf Elke Van den Brandt (Groen) toe in het parlement.

De mobiliteitsminister kondigde tegelijk ook aan dat naast Poppy nog een nieuwe speler wil beginnen met een freefloatingaanbod in de stad.

Over wie het gaat en wanneer de lancering volgt, blijft onduidelijk.

Het onzekere klimaat voor autodelen via free floating staat in schril contrast met het succes van Cambio dat, net als het elektrische Zen Car, met vaste standplaatsen werkt. Dat bedrijf maakt winst, blijft maar groeien en rondde nog maar net de kaap van de 17.000 abonnees.

“Er komen elke maand driehonderd mensen bij in Brussel en in gemeenten als Sint-Gillis zijn de auto’s meer dan vijftig procent van

de tijd in gebruik,” vertelt Frédéric Van Malleghem van Cambio. “We hebben nu bijna tweehonderd standplaatsen en in een gemeente als Sint-Gillis is de vraag zo groot dat we moeten aandringen om er nog bij te krijgen. Dat 17.000 nog maar een fractie van de bevolking is? Wij vinden het veel als je ziet wat onze maatschappij allemaal doet om autobezit te bevorderen. Kijk alleen al naar de hoeveelheid hersendodende autoreclame.”

Cambio doet het vooral goed in dichter bevolkte gebieden, waar het autobezit lager is. “Anders gesteld: waar het fietsgebruik hoog is, is er veel potentieel voor ons. Wij groeien dan mee. Want ons doel is niet om iedereen alles met Cambio te laten doen, maar net om mensen van hun autoreflex af te helpen.”

GEWOON GOEDKOPER Als Cambio het veel beter doet dan de freefloatingsystemen ligt dat voor een groot stuk aan de prijs, denkt Van Malleghem. “We zijn gewoon goedkoper. Als je op bezoek gaat bij familie, 80 kilometer rijdt en de wagen zes uur nodig hebt, kost dat een bom geld met free floating (bijna 60 euro tegenover circa 30 euro met Cambio, red.).”

Expert Tackoen wijst erop dat Cambio ook complementair is met het openbaarvervoersaanbod, terwijl de freefloatingauto’s, die vooral in de binnenstad worden gebruikt en aangeboden, er net mee concurreren.

Van Malleghem bevestigt. “Free floating, dat is nog te vaak de auto nemen om van Flagey naar de Brouckère te gaan, terwijl er genoeg alternatieven zijn.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Freefloatingautodelen hangt aan zijden draadje

Freefloatingsystemen DriveNow en Zipcar verlieten Brussel. Poppy blijft wel overeind. © PHOTONEWS

11 MAART 2020

I

11

Reportage

Twintig procent meer gedwongen opnames in Brussel in vijf jaar tijd

‘Ik vergelijk een psychose met een nachtmerrie’ BRUZZ | DE VERHALEN

Het aantal gedwongen psychiatrische opnames in Brussel stijgt onrustwekkend snel. De collocatie is nochtans een zeer ingrijpende maatregel die veel leed veroorzaakt bij patiënt en familie. “Ik ben er zeker van dat het anders kan.”

— STEVEN VAN GARSSE, ILLUSTRATIE BRECHT VANDENBROUCKE

D

e cijfers liegen er niet om. Het aantal procedures waarbij de politie verwarde mensen op straat wegplukt en naar een psychiatrische expertisecentrum stuurt, is in vijf jaar tijd met maar liefst twintig procent gestegen. Die mensen worden een kans op de twee ook écht naar een gesloten instelling gebracht, zonder dat ze daarvoor gekozen hebben. De psychiatrische ziekenhuizen in Brussel stellen dan ook jaarlijks een toename vast van de gedwongen opnames.

In tegenstelling tot Vlaanderen zijn er geen gecoördineerde cijfers.

Maar in het Brugmannziekenhuis bijvoorbeeld, dat de meeste gedwongen opnames heeft in Brussel, zijn het er 420 per jaar. “In 2011 zaten we nog maar aan 220,” zegt psychiater Geertje Steegen.

“Dus ja, er is een échte stijging.”

We spreken haar in een van de mooie paviljoenen op de site in Laken waar de onvrijwillige opnames plaatsvinden. Steegen zit al lang in het vak. “Ik ben hier als assistent in opleiding begonnen en nooit meer

12

I

11 MAART 2020

“Als de samenleving het niet meer weet, komen de mensen via collocatie bij ons terecht” GEERTJE STEEGEN, PSYCHIATER

weggeraakt. We zien hier vooral mensen met psychoses en patiënten met suïcidale neigingen. Zeker de psychose blijft een zeer mysterieuze aandoening waarvan we het fijne niet weten. Patiënten delen op zo’n moment onze realiteit niet. Ze zitten op een andere planeet. Het is dan uiterst moeilijk om een behandeling op te starten.”

De wetgever nam in 1990 een initiatief dat tegelijk de patiënt moest beschermen tegen een ongewilde opsluiting, maar ook de maatschappij in staat moet stellen om de patiënt te beschermen tegen zichzelf en de samenleving tegen verder onheil.

Het Brussels Gewest heeft die wet vertolkt in een sui generis-aanpak met vier expertisecentra die op vraag van het parket een beoordeling maken over het al dan niet gedwongen opnemen, en vier ziekenhuizen, verspreid over heel Brussel, waar die gedwongen opnames plaatsvinden.

Die zitten vandaag zo goed als allemaal permanent vol. De procureur des Konings en vrederechter staan in voor het juridische deel.

Die samenwerking tussen de

Aantal gedwongen opnames stijgt

1.527 In 2014 werden 1.257 mensen van de straat gehaald door de politie voor psychiatrische zorg en naar de spoed gebracht. In 2019 steeg dat met twintig procent tot 1.527.

BRUZZ | DE VERHALEN

wongen opnames: 380 in Fond’Roy, 410 in smus.

56%

Brugman 410

Titeca 350

In 2015 waren er 1.255 gedwongen opnames, verdeeld over vier centra.

(CIJFERS BRUSSELS PARKET IN ANTWOORD OP VRAAG VAN PARLEMENTSLID BIANCA DEBAETS

Fond’Roy 380

(CD&V) IN PARLEMENT)

▲

56 procent van die evaluaties door de politie leidt tot een gedwongen opname. Dat is de meest ingrijpende manier van de gedwongen opname.

Een opname kan ook door de naasten of door de patiënt zelf gevraagd worden.

Erasmus 115

Brusselse zorgsector en justitie loopt naar best vermogen. Maar voor de patiënt en zijn omgeving kan het uitdraaien op een ware nachtmerrie. We spreken met Bram*. Zijn vrouw heeft al een lange geschiedenis van psychische kwetsbaarheid. Zo leerden zij, en haar man, de Brusselse psychiatrische zorgsector van dichtbij kennen. “De plek waar ze terechtkwam, was de hel,” zegt Bram.

“Daar mag ze echt nooit meer belanden.”

Jaren geleden trekt Bram met zijn vrouw naar Saint-Luc in Woluwe, omdat ze zich in een psychotische toestand bevindt. Ze wil zich echter niet later opnemen.

Saint-Luc stuurt haar met de 11 MAART 2020

I

13

Gedwongen opnames

▲

ambulance naar het Sint-Pietersziekenhuis, waar beslist wordt om haar gedwongen te laten opnemen.

Ze belandt in het Erasmusziekenhuis.

“Daar ging het van kwaad naar erger. Ze bleef wekenlang volledig verward. Ze at niet meer. Dronk alleen. Ze verloor twintig kilo. Ze gaven haar ook haar dagelijkse neuroleptica niet meer. Ik wist nochtans dat ze die nodig had.”

Pas na veertig dagen, de maximumtermijn bij een gedwongen opname, kan Bram, met een advocaat in de arm, de vrederechter ervan overtuigen om haar naar een ander ziekenhuis te brengen. In een ziekenhuis in de bossen van Terhulpen zou ze uiteindelijk zes

BRUZZ | DE VERHALEN

“De stedelijke context speelt zeker mee. Dat is in andere landen ook zo” GÉRALD DESCHIETERE, SAINT-LUCZIEKENHUIS

maanden verblijven. Daar komt ze er geleidelijk aan weer bovenop.

Bram kijkt met afschuw terug op de periode: “Natuurlijk ben ik geen dokter en leg je je vertrouwen in handen van de psychiater. Maar de psychiatrische afdeling zit in dat ziekenhuis op de negende verdieping. Dat is toch geen plek voor psychiatrische patiënten: je moet met de lift naar beneden. Maar ik kreeg mijn partner daar niet in. Ze lag op een kamer met een vrouw van zeventig die de hele tijd naakt in de gangen rondliep. De armen van mijn partner stonden vol blauwe plekken. Ze lag het grootste deel van de tijd vastgebonden op haar bed. Op het einde kon ze geen licht meer verdragen, en kroop ze in het donkere toilet, omdat de verpleegster de door haar gesloten gordijnen telkens wagenwijd opende.”

TRAUMATISCHE ERVARING Wat Bram vertelt, is heel herkenbaar voor Nadia Mahjoub. Ze woont samen met haar man en dochter in een appartement in Evere. Mahjoub heeft vijf gedwongen opnames achter de rug.

14

Vandaag werkt ze als ervaringsdeskundige voor de vzw UilenSpiegel die het opneemt voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. “Een gedwongen opname kan voor de patiënt en zijn naasten inderdaad een ware beproeving zijn,” haakt ze in op het verhaal van Bram.

Mahjoub kan heel helder vertellen hoe het voelt om in die andere wereld te zitten, op die andere planeet, wanneer je in een psychose zit. Ook zij heeft alle hoeken en kanten gezien van de psychiatrische zorg in het Brusselse. De isolatiecel, aan het bed vastgebonden liggen, de verhuizing van expertisecentrum naar ziekenhuis met de ambulance.

Of de instelling Titeca, die meer weg heeft van een “versterkte burcht”.

I

11 MAART 2020

“Mijn persoonlijke verhaal, en wat ik regelmatig vertel, is dat van mijn allereerste opname, die vrijwillig was. Die ervaring heeft een grote impact gehad op mijn vertrouwen in de psychiatrische zorg en hoe latere opnames zijn verlopen.” Wat er die eerste opname gebeurde, staat in haar geheugen gegrift. Het was een traumatische ervaring.

Mahjoub liet zich, intussen twintig jaar geleden, eerst vrijwillig opnemen, maar het werd een hel.

“Ik moest gaan slapen. Maar ik was druk. Het ging niet. Ik werd vastgebonden op mijn bed, maar ik moest plassen. En je wil niet de vernedering meemaken van natte lakens. Ik schreeuwde de hele nacht zodat iemand me zou losmaken, maar de verpleging kwam niet eens polsen wat er aan de hand was.

Tegen de ochtend had ik geen stem meer. Ik ervoer hoe pijnlijk het is om de hele nacht je plas op te houden. Als je dat meemaakt, dan denk je: dit is gewoon wreed. Dit nooit meer.”

Mahjoub heeft met traumatherapie de vreselijke eerste ervaring deels achter zich kunnen laten. Maar ook de latere gedwongen opnames, vijf

keer, blijven heel moeilijk om te verwerken. En er is het niet onbestaande risico dat de psychoses terugkomen.

Ze weet niet waar haar psychosegevoeligheid vandaan komt. Ze studeerde goed, al was het thuis niet altijd makkelijk. “Het is een complex geheel. Het kan aan een jeugdtrauma liggen. Maar ook aan onze samenleving. Die raast en raast. Door mijn ziekte heb ik de luxe om daar even bij stil te staan. En als ik kijk naar het grote geheel, dan zijn er veel dingen die dreigend overkomen: de klimaatcrisis, de verharding van de maatschappij, de polarisering. Er is veel ongerustheid bij mensen over de toekomst. Als je dan heel gevoelig bent, door een jeugdtrauma of druk op het werk, dan kunnen de stoppen doorslaan.”

“En dan is er de stad. Die is soms toch wat gekmakend, hé. Als je in een psychose raakt, dan pik je alle prikkels op zonder enige filter. En in een stad zijn er dat best veel. Die drukte kan je wanen heel erg versterken.”

BLIJVEN PRATEN Mahjoub is ervan overtuigd dat de psychiatrische zorg op een andere leest geschoeid kan worden. “In Finland experimenteren ze met Open Dialogue. Blijven praten met de patiënten, hoe moeilijk dat ook lijkt.

En de omgeving betrekken in de gesprekken. Wie een psychose heeft, spreekt vaak in symbooltaal. Er is tijd en aandacht nodig om contact te maken en vertrouwen te winnen.

Daar kan de inschakeling van een

ervaringsdeskundige bij helpen. Die weet hoe iemand met een psychose denkt. In extremen en met een vreemde logica.”

Vertrouwen is heel belangrijk als je in een psychose zit, vertelt Mahjoub. Een psychiater in een spoedsetting die rustig met de patiënt spreekt? Dat kan wonderen doen. “Ook de naasten moeten betrokken worden. In veel gevallen worden zij buitengesloten. Ze willen bijvoorbeeld mee in de isoleercel, maar dat mag niet. Stilletjesaan worden er wel isoleercellen omgebouwd tot plekken waar ook iemand uit de directe omgeving bij kan.”

“Ze zeggen dat mensen met een psychose onhandelbaar zijn. Ik zeg: vergelijk een psychose met een nachtmerrie. Met alle paniek die eromheen hangt. De angst die toeslaat. Als een kind een nachtmerrie heeft, sluit je die toch ook niet in een kelder op tot het overgaat?”

België heeft over het algemeen een traditionele vorm van psychiatrische zorg. In de omliggende landen zijn de psychiatrische ziekenhuizen na de Tweede Wereldoorlog stelselmatig afgebouwd. Sommige landen hebben ze zelfs helemaal tot nul herleid. België is pas sinds 2011 aan een inhaalbeweging toe, met de zogenoemde ‘hervorming van de geestelijke gezondheidszorg’ (zie kader), maar het gaat traag en een kentering is er nog niet.

MENSELIJKERE AANPAK Wat dwang doet, zien we dan weer in het Brugmannziekenhuis. Het

De hervorming van de geestelijke België heeft te veel psychiatrische bedden. De EU vraagt om die af te bouwen.

Ons land heeft daar in 2011 gehoor aan gegeven door via artikel 107 van de ziekenhuiswet de psychiatrische chronische bedden om te vormen tot een ambulante zorg,

bij de patiënten thuis. Die hervorming is volop bezig. De ziekenhuizen hebben de langdurige psychiatrische bedden afgebouwd en mobiele equipes opgericht die bij patiënten thuis langs gaan, zodat die zo veel mogelijk in een thuisomgeving

kunnen verblijven.

Vandaag zijn er in Brussel 40 zorgverleners in mobiele equipes. Op termijn moeten het er 107 worden. De hoop is dat zo de spoedopnames vermeden kunnen worden.

Maar dat wil voorlopig nog niet echt lukken.

gezondheidszorg

67

Het aantal extra zorgverleners in mobiele equipes dat zou worden ingezet om het aantal spoedopnames te verminderen

“Wie een psychose heeft, spreekt vaak in symbooltaal.

Er is tijd en aandacht nodig om contact te maken en vertrouwen te winnen” NADIA MAHJOUB, ERVARINGSDESKUNDIGE

zodat het in alle discretie kan gebeuren. “Vergeet niet dat hier soms ook bekende mensen belanden,” zegt hij. In meer dan de helft van de gevallen komen ze vervolgens in de isolatiecel terecht.

Daar ligt een eenvoudige matras.

Er is wat daglicht, een camera filmt alles.

Hij heeft begrip voor de vraag van patiënten naar een menselijkere aanpak. Hij bevestigt de achterstand die België heeft in vergelijking met de buurlanden.

Maar hij verdedigt ook wel de Belgische aanpak. “In landen zonder psychiatrische bedden zien we bijvoorbeeld een verschuiving naar de dakloosheid, naar de gevangenissen.”

Deschietere: “Natuurlijk wil ik de patiënten helpen met hun instemming. Maar als ze dat zelf niet willen? Wie psychotisch is, weet niet dat hij of zij ziek is.

Moeten we ze dan aan hun lot overlaten? We weten weinig over wat er in de hersenen gebeurt met iemand die een psychose heeft, of over de oorzaken, maar we weten wél dat een langdurige psychose erg schadelijk is voor de patiënt.

We moeten er toch voor uitkijken dat we de hele kwaliteitsvolle psychiatrische zorg niet zomaar overboord gooien.”

Ook psychiater Geertje Steegen wil gerust luisteren naar alternatieven. “Maar ik zie ze niet.”

Volgens haar is de stijging van de gedwongen opnames zelfs een rechtstreeks gevolg van de afbouw van de psychiatrische chronische

bedden (zie kader). “Er is geen tijd meer om de patiënten langdurig te verzorgen. Zo krijg je de draaideurpatiënt. Die van het ene ziekenhuis naar het andere gaat. Van gedwongen opname naar gedwongen opname. Of die in de maisons pirates belandt, de informele structuren die we zien opduiken in Brussel voor psychiatrische patiënten. Ik zeg niet dat die allemaal te mijden zijn, maar de zorg is daar zelden echt kwaliteitsvol.”

Deschietere ziet de stedelijkheid en de armoede als voornaamste redenen voor de stijging van de gedwongen opnames. “Er zijn meer gedwongen opnames in Brussel dan in Vlaanderen en Wallonië. De stedelijke context speelt zeker mee.

Dat is in andere landen ook zo. Er is de stress, het geluid, het gebruik van cannabis, vluchtelingen met oorlogstrauma’s, of mensen in armoede die niet genoeg zorg krijgen. En er is de algemene tendens, met een stijgende vraag naar psychische zorg. Wat vroeger niet urgent was, wordt urgent.”

Geertje Steegen van het Brugmannziekenhuis ziet tegelijk een stuk intolerantie in de stad. “We sluiten vandaag mensen niet zozeer op omdat ze een gevaar vormen, maar omdat ze als storend ervaren worden.”

En dan is er ook een samenspel van parket en psychiatrische beoordeling, van de procureur en de psychiater die liever geen risico’s nemen en het zekere voor het onzekere nemen. Een gedwongen opname, hoe erg ook, is dan een kwestie van op safe te spelen.

Steegen betreurt dan ook dat er veel oneigenlijke patiënten in gedwongen opnames terechtkomen.

Mensen met een alcoholprobleem, daklozen, criminelen soms. “We zijn een beetje het einde van de straat.

Als de samenleving het niet meer weet, komen de mensen via collocatie bij ons terecht. Dat is heel demotiverend voor ons team. Zeker omdat het in tien jaar tijd echt veranderd is. We willen de mensen echte psychiatrische zorg bieden, maar dan moeten het wel patiënten zijn die daar wat aan hebben.”

BRUZZ | DE VERHALEN

paviljoen waar we ons gesprek hebben is gloednieuw, maar dokter Steegen toont ons ook het paviljoen dat nu in renovatie is en dat drie jaar geleden in gebruik werd genomen.

De schade is aanzienlijk. Kapot plafond, kapotte deuren, muren beschilderd met vreemde boodschappen. Ook in het gloednieuwe paviljoen was onheil niet uit te sluiten. Dokter Steegen toont een kamer die onbruikbaar is omdat de ‘patiënt’ haar in brand heeft gestoken.

De Hoge Gezondheidsraad dringt erop aan om de gedwongen opnames tot een minimum te beperken. Daarvoor is een paradigmaverschuiving nodig, zegt Nadia Mahjoub. “We moeten afstappen van die dwang.” Open Dialogue, menselijke nabijheid en warmte in plaats van de dwang en kille protocollen. Dat zou het nieuwe recept moeten worden.

Toch lijkt iedereen het erover eens dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan. We spreken met professor Gérald Deschietere van het Saint-Lucziekenhuis in Woluwe. Hij heeft een goed zicht op de Brusselse psychiatrische zorg.

Het UCL-ziekenhuis heeft geen afdeling voor gedwongen opnames, maar doet wel spoedexpertises, zo’n twee per dag. Dat is dubbel zoveel als tien jaar geleden.

Professor Deschietere toont ons zijn spoedafdeling voor psychiatrie in Saint-Luc. De patiënten komen met de ambulance binnen en worden vervolgens naar een spreekruimte gebracht. Dat is via een aparte deur,

*Bram is een schuilnaam.

Wie aan zelfmoord denkt of nood heeft aan een gesprek kan terecht op de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be 11 MAART 2020

I

15

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

‘Ik hou vooral van bloemen met een hoek af’ Soetkin Van Causbroeck, bloemenpassionata/relatiebeheerder bij Voka

D

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

e liefde voor bloemen heb ik met de paplepel meegekregen. Ik ben opgegroeid in Nieuwenrode, mijn ouderlijk huis stond echt te midden van de velden. Mijn moeder was een fervente tuinierster, gespecialiseerd in het aanleggen van Engelse tuinen. Je weet wel, tuinen die er heel organisch en verwilderd uitzien, maar die eigenlijk veel werk vragen om er zo uit te zien (lacht). Ik heb heerlijke herinneringen aan de momenten in de keuken dat we samen boeketten maakten.

De idee om een eigen pop-upbloemenwinkel te beginnen ontstond door een samenloop van omstandigheden. Ik had een reis gemaakt naar Amerika. In Nashville zag ik op een dag een flowertruck, een grote vrachtwagen vol emmers bloemen waar de klanten hun eigen ruiker konden mee samenstellen.

Dat gaf me zin om iets gelijkaardigs te doen. Sinds een paar jaar werk ik bij Voka vanuit een grote interesse in ondernemerschap en ik heb er zelf ook een starterstraject gevolgd.

Zo kreeg ik de smaak te pakken om mijn eigen project uit te bouwen.

Maar het mocht geen conventionele winkel zijn, dat interesseerde me niet. De klassieke bloemsierkunst zegt me niks (lacht), ik wilde mensen prikkelen om er zelf creatief mee aan de slag te gaan. Ik heb ook alleen bloemen aangeboden die een duurzaamheidslabel hebben, dus waarvan bijvoorbeeld het energie-

16

I

11 MAART 2020

en waterverbruik zeer beperkt is gehouden. En ik koos vooral voor bloemen met een hoek af, zeg maar (lacht), korenbloemen, juffertjes-inhet-groen, blauwe distels. Maar ik merkte toch dat nog behoorlijk wat mensen het moeilijk vonden om hun eigen boeket samen te stellen.

En omdat je natuurlijk genoeg divers aanbod moet hebben én geen idee hebt van je klantenpotentieel, bleef ik ook vaak met overschotten zitten. Terwijl weggooien tegen mijn principes is. Dus heb ik het over een andere boeg gegooid. Sinds een paar maanden werk ik enkel nog met bloemenabonnementen via mijn website. Of ik maak op bestelling een bijzonder boeket voor een huwelijk. Daarnaast organiseer ik regelmatig workshops, al dan niet op aanvraag. Maar niet op de traditionele manier, waarbij mensen iets moeten namaken. Nee, ik bied een origineel assortiment bloemen, leer een techniek aan en ieder maakt zijn/haar boeket naar eigen smaak en vermogen. Het belangrijkste voor mij is dat mensen er plezier aan beleven, zichzelf verrassen en op die manier hun hoofd kunnen leegmaken.

Momenteel ben ik volop bezig om een eigen bloemenweide aan te leggen. Op een perceel van de grond van mijn ouders in Nieuwenrode.

Dat geeft me de kans nog meer te werken met wilde bloemen, en zo leer ik weer heel wat bij over zaaien en planten. Mijn ultieme droom zou

zijn om zo’n weide in Brussel te creëren, en bij te dragen aan de biodiversiteit in de stad. Maar je moet natuurlijk een lap grond vinden. Bij deze een warme oproep (lacht).

Na mijn studies in Leuven ben ik meteen in Brussel komen wonen, omdat ik als plattelandsmeid toe was aan iets totaal anders. Met Schaarbeek was het liefde op het eerste gezicht: ik reed toevallig door de Louis Bertrandlaan en werd getroffen door de schoonheid van de architectuur, en de ligging. Ik woon nu in de Voltairelaan en prijs me nog dagelijks gelukkig om hier te mogen thuiskomen. Ik vind Brussel tout court fantastisch, maar de politici valoriseren het potentieel veel te weinig. Waarom is er bijvoorbeeld nauwelijks toerisme in Schaarbeek, zo’n interessante en mooie gemeente? Het heeft volgens mij alles te maken met die negentien baronieën, waardoor er een globale visie ontbreekt. Het politieke getouwtrek mag wel eens stoppen.

Een favoriet plekje? Goh, echt moeilijk kiezen. Als ik er toch eentje moet uitpikken: het KoninginGroenpark, in de Groenstraat. Een ronduit surrealistisch parkje, gelegen op een supersteile helling en gesandwicht tussen de straten. Niet makkelijk te vinden, maar zodra je er binnenraakt, denk je bij jezelf: ‘Hoe bestaat het toch?!’ Zo typisch Brussel. — PATRICK JORDENS

Soetkin Van Causbroeck (34) groeide op in Nieuwenrode, een deelgemeente van Kapelle-op-den-Bos. Ze studeerde sociologie aan de KU Leuven, en werkt sinds drie jaar bij Voka als relatiebeheerder. Vorige zomer ging ze van start met een eigen pop-upbloemenzaak in Vilvoorde. Ze organiseert creatieve workshops ‘bloemschikken’. Tien jaar geleden kwam ze in Schaarbeek wonen. www.tantefins.com

© SASKIA VANDERSTICHELE

11 MAART 2020

I

17

Literatuur

De laatste wandelaar: een omweg met schrijver Iain Sinclair

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Londenaar leest Brussel

De Welsh-Londense schrijver Iain Sinclair – deze maand writer-in-residence bij Passa Porta – is een fan van zwerftochten door de stad. Zelf stapte hij van het ‘kalme’ Molenbeek naar het slagveld van Waterloo. “De horrorverhalen over Brussel waren natuurlijk een reden waarom ik het allemaal weleens zelf wilde zien.”

— MICHAËL BELLON, FOTO’S IVAN PUT

18

I

11 MAART 2020

BANDEN MET BRUSSEL

Iain Sinclair trekt de straat op met een fototoestel.

Zonder gps, om te kunnen verdwalen.

W

door het romantische beeld van de Dickensiaanse metropolis Londen, zo hebben Britten vandaag ook een overtrokken beeld van Brussel, bevestigt Sinclair. “De horrorverhalen over Brussel waren natuurlijk een reden waarom ik het allemaal weleens zelf wilde zien. Voor Adolfo was het ook een reden om me mee te nemen naar het gedemoniseerde Molenbeek. Hij nam me in die kalme gemeente mee naar een poëzielezing in de kelder van de Sint-Jan-de-Doperkerk. En daarna zijn we van die plek die werd aangezien als een slagveld maar er geen was, te voet naar Waterloo gelopen, dat wél een slagveld was, maar daar niet op leek. Spijtig genoeg liep die trip niet zoals gepland. Het stuk door de stad was interessant, maar de manier waarop het verkeer de N5 op die vrijdag maar bleef overspoelen, vond zelfs ik opmerkelijk.”

Sinclairs plan om over Waterloo te schrijven is ook door andere omstandigheden wat op de achtergrond geraakt. “Ik ben nu vooral bezig met het bezoek dat Joseph Conrad aan Brussel bracht om zijn commissie te krijgen voor zijn reis naar Congo (de basis voor de beroemde roman Heart of Darkness, red.). Dat had plaats op exact hetzelfde moment (1890, red.) als dat waarop mijn overgrootvader in Londen een commissie kreeg van de Peruvian Corporation of London om een enorm gebied in het Amazonegebied te onderzoeken.

Die parallel werk ik uit in mijn volgende boek.”

“Als een fietspad vol snelheidsduivels kinderen de toegang tot een park onmogelijk maakt, stel je vast dat groene gestes ook nadelen hebben” IAIN SINCLAIR, SCHRIJVER

terug in Engeland raakte. Daar stortte hij in en kwam hij in The Royal London Hospital terecht. In de brexit-tijd waarin Groot-Brittannië op zo’n idiote manier het continent op afstand houdt, wil ik juist linken leggen. Dat is de manier waarop ik altijd werk. Verhalen ontdekken door associaties te maken. Zo ga ik ook naar de Borinage, omdat Van Gogh daar net als in Engeland lange wandelingen heeft gemaakt. Naar Oostende, omdat in Royal Academy of Arts een tentoonstelling loopt over Léon Spilliaert die net als ik de nachtelijke wandelingen maakte.

Naar Antwerpen, waar de Franstalige Antwerpse schrijver Guy Vaes (1927-2002) ooit een ongelooflijk boek over Londen schreef (Londres ou le labyrinthe brisé, red.) zonder daar ooit geweest te zijn.”

Zoals Vaes gefascineerd was

WANDELAARS VS. FIETSERS Psychogeografie heet het concept waarmee Sinclairs manier om stadsterritorium te verkennen en te beschrijven wordt getypeerd. “Het werd een manier om door subver-

▲

anneer we in de marge van ons gesprek samen met de fotograaf een ommetje maken door het centrum van Brussel waar Sinclair de dag voordien is aangekomen, loopt de schrijver werkelijk kriskras straten en pleinen over. De open wonden van de voetgangerszone trekken zijn aandacht, maar evengoed een banale

De eerste keren dat Sinclair kort in Brussel kwam, was om als antiquaar-boekenverkoper vlooienmarkten en boekhandels te bezoeken. “Die tweedehandsboeken vormden in de jaren zeventig een interessant universum. Zelfs oude rockers konden er toen van leven door ergens goedkoop in te kopen en dan wat duurder te verkopen.

Door het internet is die stiel gestorven, want nu kent iedereen de prijzen.” Het zal niet de laatste keer zijn in ons gesprek dat Sinclair signaleert waar de digitale wereld afscheid neemt van de analoge. Niet dat hij een reactionair is die de vernieuwing verafschuwt, maar hij blijft liever zijn eigen zoekmachine, die liefst blijft rondneuzen in stad en wereld zoals vroeger in obscure boeken.

Vorig jaar was hij voor het eerst wat langer in Brussel op uitnodiging van de Spaans-Brusselse dichter Adolfo Barberá del Rosal, die ook zijn Spaanse vertaler is. Iain Sinclair: “Adolfo is eigenlijk een advocaat die werkt voor de Europese instellingen.

Omdat hij zo vaak op de trein zit, leest en vertaalt hij graag poëzie. Op een dag nam hij contact met me op om te vragen of hij een van mijn eerste boeken mocht vertalen - Lud Heat uit 1975, een moeilijke mix van poëzie en proza met gecompliceerde theorieën over de kerken van architect Nicholas Hawksmoor in de East End waar ik woon. Dat heeft hij prachtig gedaan. Toen hij later nog regelmatig heen en weer naar Londen bleef reizen, dacht ik dat dat

hoofdzakelijk was om met mij een wandelingetje te maken, maar dan bleek hij bijvoorbeeld net van een meeting met onze minister van Financiën in Downing Street te komen. Pas toen realiseerde ik me wat voor dubbelleven hij leidde (lacht).”

Barberá del Rosal organiseerde vorig jaar een klein debat met Sinclair in Kanal. “Eigenlijk een vrij associërende babbel over mensen die een band hadden met zowel Londen als Brussel of België,” zegt Sinclair.

“Zoals Joseph Merrick, de misvormde man die in de negentiende eeuw publiekelijk opgevoerd werd als ‘the elephant man’ en in Brussel berooid werd achtergelaten door een oplichter, waarna hij slechts met veel moeite via Oostende en Antwerpen

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

gevelsculptuur van het Griekse restaurant Menelas op de Oude Graanmarkt. Zijn kleine digitale fototoestelletje verraadt dat Sinclair geen smartphone heeft, en dus al zeker geen navigatie-app die hem de kortste route van A naar B toont.

Sinclair is van de oude stempel en weet dat maar al te goed. Maar het is fascinerend om in zijn spoor te lopen wanneer zijn geest het ene na het andere zijsprongetje maakt om het web van een stad te ontrafelen en er tegelijk één te weven tussen zijn Londense wereld en het oude continent.

11 MAART 2020

I

19

Iain Sinclair

▲

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

sieve acties in de stad het bewustzijn te vergroten over hoe bepaalde zichtbare stedenbouwkundige patronen en evoluties tot stand kwamen door politiek dominante groepen en niet altijd even zichtbare machtsmechanismen. En om zelf sporen na te laten in de publieke ruimte in plaats van je er zomaar naar te schikken. Bijvoorbeeld door Londen te doorkruisen met een stadsplan van Venetië in je handen.

Of door de Engelse literaire traditie om het leven en de seizoenen op het platteland te beschrijven, toe te passen op de oude industriële randen van de stad met haar verlaten fabrieken, spoorwegen en tunnels. De simplistische versie komt neer op wandelen en notities maken. De interessantere versie, die je ook hypergeografie of diepe topografie kan noemen, gaat over het lezen van het territorium. Wat was er vroeger op die plek? Hoe is ze geworden wat ze nu is? Wat hebben opeenvolgende gebruikers toegevoegd? Wiens geld of macht

Iain Sinclair in de voetgangerszone.

20

I

11 MAART 2020

heeft er een rol gespeeld? Wat betekent de plek in het geheel van de stad?”

Om Brussel zo te kunnen lezen, zou Sinclair hier veel langer moeten zijn. Maar bij zijn eerste bezoek viel het hem bijvoorbeeld wel op welke zichtbare rol kerken, historische landmarks en oude routes nog altijd spelen in het stadsplan. “Dat viel me erg op omdat die oude lezing van de stad in Londen heel erg onder druk staat omdat veel oriëntatiepunten zijn bedolven onder enorme gebouwen, nieuwbouwprojecten en wegenwerken. Hele stukken van de stad zijn afgesloten voor graafwerken die niet alleen over budget, maar ook over tijd gaan, en vooral voetgangers hebben alle moeite van de wereld om rond die werven en geprivatiseerde publieke ruimtes heen te komen.”

Zo komen we ook bij de stadsfietser terecht. In Brussel is die nog geen dominante factor zoals in Londen, waar hij niet meteen op een lofzang van een wandelaar als

Sinclair kan rekenen. Hij lacht: “Ik zie uiteraard wel de voordelen.

Maar langs bepaalde kanaaloevers in Londen lopen is bijna even gevaarlijk geworden als door het peloton van de Ronde van Frankrijk wandelen. Wanneer een fietspad vol snelheidsduivels kinderen de toegang tot een park onmogelijk maakt, moet je vaststellen dat groene gestes ook nadelen hebben.

Ooit betekende de fiets niets minder dan een bevrijding, bijvoorbeeld voor vrouwen of gewone werklieden die zich plots veel verder konden verplaatsen. Maar vandaag is het vooral een bepaalde middenklasse die met de laptop en een dure uitrusting op die fiets zit, want comfortabel en veilig fietsen is niet voor iedereen weggelegd. Fietsers zijn meer en meer ingeschakeld in een bepaalde economie, waardoor hun mobiliteit ook meer gestroomlijnd en gecontroleerd verloopt.

Wandelaars die onverwacht de hoek omslaan of over het muurtje kijken, zijn bijna subversief en worden

permanent gemonitord met bewakingscamera’s. De enige wandelaars die overblijven zijn professionals met een smartphone die evenmin echt in de stad aanwezig zijn, omdat ze in de digitale wereld vertoeven. In een vervagende stad word je ook steeds afhankelijker van de gps om te navigeren, waardoor die vaardigheid dreigt verloren te gaan, en er geen oog meer is voor het obscure, het donkere hoekje, de kleine binnenplaats, of de tekens uit het verleden.

En al zeker niet voor het almaar toenemende aantal almaar depressiever wordende mensen die roerloos in de portalen liggen.”

Wanneer Sinclair uitlegt hoe hij in The Last London zijn manier om de stad te lezen en weer te geven zelf ten grave heeft gedragen, en de sfeer te bedrukt dreigt te worden, moet hij toegeven dat er bij hobbyisten in Engeland zelfs sprake is van een hernieuwde interesse in psychogeografie. “Het zegt iets over wat we ermee zouden verliezen. Wandelen

Vileyne gedachten

LEZING Iain Sinclair, Walking with Ghosts, 12/3, 20 uur, Passa Porta, www.passaporta.be

Iain Sinclair Schrijver en dichter Iain Sinclair (Cardiff, 1943) schreef een twintigtal boeken over de Engelse hoofdstad - van Lights Out for the Territory tot The Last London. Daarbij verliet hij steevast de platgetreden paden, om bijvoorbeeld de M25 - de ring rond Londen - af te stappen in London Orbital.

Dertig jaar Brusselse journalistiek Dertig jaar puur Brusselse journalistiek heeft BRUZZ-redacteur Danny Vileyn erop zitten. In het magazine blikt hij tweewekelijks terug op wat hem van die drie decennia is bijgebleven.

Een gevelsculptuur aan een restaurant: niets ontsnapt aan de aandacht van Iain Sinclair als hij door de stad wandelt.

bruzz.be/vileyn

Drie vrouwenlijken en een bange kapper

H In boeken als Living with Buildings: Walking with Ghosts – On Health and Architecture toont hij zich begaan met de (on) menselijke maat van stedenbouw. Daarbij liet hij zich meermaals gelden als criticus van grote stadsprojecten zoals de Millennium Dome of de organisatie van de Olympische Spelen.

Eerder verschenen - Brussel, kosmopolitische stad - Katholiek Brussel - Vrijzinnig Brussel - Prostitutie in Brussel ▲

is makkelijk en gezond, het gebeurt volgens een natuurlijk ritme en geeft je de gelegenheid om over je eigen projecten na te denken of met een gezel te spreken over zaken waar je zelf niet aan dacht. Het is ook geen toeval dat vooral het opnieuw afleggen van posttraumatische literaire pelgrimages als Recollections on a Journey from Essex van John Clare of De Ringen van Saturnus van W.G. Sebald populair is bij die nieuwe wandelaars, want wandelen speelt ook al eeuwen een rol bij psychologisch herstel. Via een omweg kom je vaak sneller tot betekenis en tot jezelf.”

Eén en ander heeft het ironische gevolg dat de filmpjes van Sinclairs wandelingen op internet inmiddels vele malen meer worden bekeken dan zijn boeken gelezen. Wat hem eraan herinnert dat hij nog een nieuwe laadkabel nodig heeft voor zijn laptop. Vandaag dus zelfs geen trip naar een metaforisch Waterloo, maar naar de dichtstbijzijnde Apple Store.

et geheugen faalt vaker dan we zouden willen. Ik was ervan overtuigd dat het op een vrijdagavond gebeurd was, maar met de kalender van het jaar 1996 erbij blijkt de derde september een dinsdag geweest te zijn. Maar verder staat de scène me nog levendig voor de geest.

Het was rond 19 uur en dus tijd om naar huis te gaan toen ik een telefoontje kreeg: een gruwelijke ontdekking in een Libanees restaurant in Woluwe.

Een collega had een tip gekregen van een politieagent en de collega’s die gerechtelijk nieuws opvolgden waren allemaal bezet. Ik trok er redelijk tegen mijn zin naartoe omdat ik niet thuis was in de gerechtelijke journalistiek, toendertijd een clubje verslaggevers dat elkaar goed kende – ze zagen elkaar dagelijks in het Justitiepaleis voor de persbriefings. Tegelijk waren ze ook elkaars beste vijanden, want de concurrentie was bikkelhard en primeurs had je alleen door goede contacten met tipgevers, politieagenten en magistraten. En ik kende niemand.

Het restaurant in kwestie bleek de Baalbeck te zijn, aan de Brand Whitlocklaan in Sint-LambrechtsWoluwe. Het populaire restaurant bleek al een paar weken dicht en een deurwaarder wou er in het bijzijn van de politie een en ander in beslag nemen. De uitbaters, twee broers, hun beider vrouw en kinderen, en een oudere dame die de familie sponsorde, waren met de noorderzon verdwenen.

In de diepvries staken drie vrouwenlijken. De identificatie zou ’s anderendaags plaatsvinden.

Eigenlijk herinner ik me het voorval vooral omdat ik in de nasleep ervan een

vreemd gesprek had met een Vlaams-Brusselse kapper uit de buurt.

Hij had naar de redactie gebeld omdat hij zijn hart wou luchten – anno 2020 zou hij waarschijnlijk een bericht op Facebook posten – want hij was vaak in de Baalbeck gaan eten en het had hem altijd heel goed gesmaakt, alleen was hij bang dat hij er mensenvlees had gegeten. Minstens zeven tot acht keer stelde hij de retorische vraag: hoeveel keer heb ik mensenvlees geserveerd gekregen? Hij stelde de vraag half lacherig, maar naast de schrik in zijn ogen kon je niet kijken.

1996 was het jaar van de arrestatie van kindermoordenaar Marc Dutroux en van de Witte Mars. Toen het gerecht in de nasleep van de affaire-Dutroux ook in Brussel onopgeloste dossiers opnieuw bekeek, ben ik meer dan een keer naar een ongeruste man moeten gaan wiens vrouw niet thuis was gekomen. Het bleek telkens vals alarm – het koppel had ruzie gemaakt en de echtgenote was naar een vriendin vertrokken voor een paar dagen of de vrouw wou even alleen zijn - maar de schrik zat er goed in, bij de bevolking, bij politie en gerecht, en bij journalisten. Gerecht en journalisten die in twee kampen verdeeld waren: believers en non-believers. Omdat ik maar kortstondig of zijdelings met misdaadjournalistiek te maken heb gehad, ben ik gaan spreken met Yves Barbieux (61), journalist sinds halverwege de jaren 1980. Eerst bij Het Laatste Nieuws, daarna bij Het Nieuwsblad. Hij vertelt welke zaken hij zich altijd blijft herinneren en waarom. Yves is niet minder dan een monument in de misdaadverslaggeving.

ZATERDAG ONLINE Misdaadjournalist Yves Barbieux blikt terug op vijf markante Brusselse zaken.

11 MAART 2020

I

21

Erfgoed

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

BANAD neemt historisch erfgoed van Les Bains op in programmatie

Het Victor Boinzwembad in Sint-Gillis. © BANAD

Toen wellness nog geen rage was Hoewel we een zwembad nu in eerste instantie frequenteren ter ontspanning, was dat ooit anders. Tot de jaren 1950 hadden veel mensen geen badkamer in huis, en trokken ze naar de gemeentelijke badplaats voor hun persoonlijke hygiëne.

— ELIEN HAENTJENS

V

erspreid over Brussel liggen er her en der nog oude zwembaden die niet alleen voor sportief entertainment, maar door hun prachtige architectuur ook voor cultureel vermaak zorgen. Hun geschiedenis kan niet los worden gezien van die van openbare baden of badhuizen die in het midden van de negentiende eeuw in heel Europa

22

I

11 MAART 2020

opkwamen en geïnspireerd waren door Ottomaanse hamams of Russische banjas. Het eerste voorbeeld in Brussel is het voormalige Bain Royal uit 1879. Ook het sinds eind 2019 gerenoveerde Les Bains in Sint-Joost-ten-Node, dat lange tijd gesloten bleef voor het publiek, is daar een goed voorbeeld van. Daarom maakt het ook deel uit van het programma van het

art-nouveau- en art-decofestival BANAD, dat voor deze editie onder meer extra focust op Sint-Joost.

De plannen voor het gemeentelijke zwembad dateren al van 1912, maar uiteindelijk werd pas in 1930 aan de effectieve bouw begonnen.

Op de plek waar het zwembad moest komen, liet Sint-Joost-tenNode enkele ongezonde doodlopende steegjes afbreken om er

arbeiderswoningen en een zwembad te bouwen. De hiervoor uitgeschreven wedstrijd werd gewonnen door de architecten Joseph Bytebier en Charles Schaessens. Door de Eerste Wereldoorlog lag alles stil en waren de technische installaties – vooral de waterzuivering - intussen al achterhaald, zodat de plannen helemaal herzien moesten worden.

Al bleef het programma wel trouw aan wat in het begin van de eeuw gangbaar was voor badinstellingen.

Zo ligt het zwembad centraal in het gebouw en bevinden de individuele baden, douches en Turkse baden zich op de verdiepingen. “Voorlopig hebben we alleen het zwembad en de omkleedruimtes gerestaureerd.

Als we budget vinden, komen later misschien de Turkse baden op de hogere verdiepingen aan de beurt,” vertelt directeur Sébastien Callens.

Anders dan bij de allereerste overdekte zwembaden die in het begin van de eeuw werden gebouwd, kozen de architecten niet voor een metalen structuur – die onderhevig was aan roest – maar

FESTIVAL/EXPO BANADfestival van 11 tot en met 29 maart: banad.brussels

zwembad gebouwd. Het had hetzelfde programma en dezelfde architecturale stijl als dat van Sint-Joost, maar het is sinds 1984 gesloten omdat het niet langer rendabel was. Het werd verkocht aan een privé-investeerder die er achtereenvolgens een discotheek, een kunstencentrum en een moskee in onderbracht. Een ander representatief voorbeeld uit het interbellum, dat wel nog is bewaard, is het zwembad van Sint-Gillis, het Victor Boinzwembad. Dat werd gebouwd in 1905, maar grondig verbouwd tussen 1938 en 1940. Daar is het Turkse bad al gerenoveerd.

PRIVÉWONINGEN

Les Bains in Sint-Joost werd de voorbije jaren deels gerenoveerd.

Daarnaast vormde het interbellum de periode waarin de eerste privéwoningen over een zwembad begonnen te beschikken. Zo bouwde de Zwitserse architect Michel Polak zowel voor de Résidence Palace als voor de Villa Empain een zwembad. Het eerste (1922-1927) bevindt zich in een

Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Molenbeek: tentoonstelling Hammam. Steaming Stories, nog tot 30 maart: lamaison1080hethuis.be

souterrain van een groot complex met 180 luxeappartementen. Het is ontworpen volgens een klassiek schema, met een centraal bad omgeven door badhokjes ter hoogte van het bad en een omlopende gaanderij erboven. Wat opvalt is de geraffineerde art-decodecoratie, waaronder muurschilderingen met Pompejaanse motieven in blauw, rood, groen en geel, een marmeren fontein en waterstralen. Momenteel is het gesloten voor renovatie. Kort nadien, in 1930, tekende Polak het zwembad voor Louis Empain. Dat neemt ongeveer de volledige tuin in, waardoor de strakke lijnen van de achtergevel erin worden weerspiegeld.

Vanaf de golden sixties beschikten de meeste Brusselaars over een eigen badkamer, waardoor de badhuizen hun functionaliteit verloren. Al lijkt de wellnessrage nu een terugkeer in te luiden.

© SASKIA VANDERSTICHELE

“Op bepaalde plekken zijn er nog historische tekstbordjes te zien” SÉBASTIEN CALLENS, DIRECTEUR LES BAINS

voor een steviger skelet in gewapend beton. Architecturaal schrijft het zwembad zich in binnen de art-decostijl. Zo combineert de gevel in de Sint-Franciscusstraat gele baksteen, hardsteen en cement in een geometrisch lijnenspel en is het bekroond met een korfboogvormig dakgebinte in gewapend beton. Na de getrouwe restauratie valt de grote aandacht voor de uitvoering van de details, zoals de combinatie van zwart en wit marmer in de inkomhal en het raffinement van de gevel opnieuw op. Daarmee is het een van de mooiste zwembaden die nog bewaard zijn in Brussel. “Op bepaalde plekken zijn er nog historische tekstbordjes te zien, en ook de omkleedcabines hebben hun oude glorie bewaard. Nadat onze bezoekers zich hebben omgekleed in de cabines, kunnen ze hun gerief gewoon laten hangen. Achteraf moeten ze hun nummer zeggen aan iemand van het personeel die de cabine opnieuw opent,” vertelt Callens.

In 1930 werd ook in Vorst door architect Charles Rifflart een

Kotbaas

in Brussel?

Brik zoekt koten om te beheren Eigenaar van een studentenwoning in Brussel?

Interesse in een gegarandeerd maandelijks inkomen voor meerdere jaren?

Genoeg van het opvolgen van studentencontracten en dagelijks onderhoud?

Lees meer op brik.be

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Maté B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Het cliché van de Gaucho: een man op een opgedirkt paard, een hangsnor, een grote zakdoek rond de hals, een zware gordel met een groot zilveren mes erin gestoken. Bij dat oerbeeld van viriliteit hoort ook een eivormig recipiëntje dat hij in de hand houdt en waaruit hij slurpt met een rietje: maté. Wat een afknapper!

Maté is een drank van Zuid-Amerika. De Guarani-indianen dronken het voor de komst van de Europeanen als stimulerend middel. De Spanjaarden wilden het gebruik ervan eerst verbieden, zoals zoveel ‘heidense’ gebruiken, maar al snel kregen ze de voordelen ervan door.

Ze gaven matépoeder mee om de slaven te sterken in hun harde werk in de mijnen en op grote hoogte.

Tenslotte waren het de jezuïeten die de drank echt gingen promoten als alternatief voor de harde alcohol die de lokale bevolking teisterde. Hier en daar spreekt men nog van ‘jezuïetenthee’.

Maté wordt gemaakt van de yerba maté (matékruid).

Wetenschappelijk heet de plant Ilex paraguariensis, familie van de hulst (Ilex aquifolium) met even rode besjes, maar zonder stekelige bladeren. De plant komt voor in Zuid-Brazilië, Paraguay en Argentinië en wordt nu ook ruim aangeplant. Maté verwijst eigenlijk naar de kom waaruit men de drank

24

I

11 MAART 2020

drinkt, yerba betekent kruid.

De bladeren worden geoogst en dan gedroogd.

Oorspronkelijk gebeurde dat boven een vuur, waarbij ze ook lichtjes geroosterd werden. Authentieke maté zou dan ook een rokerige smaak moeten hebben.

De maté kwam bij ons terecht als thee-alternatief.

Het is opmerkelijk hoe weinig de verwende consument tevreden is met

gewone (zwarte) thee. Al spoedig gingen we groene thee drinken, dan kwam er ook nog witte, er waren fruittheeën, echte zowel als synthetische, en dan rooibos, die al helemaal geen thee meer is, maar een plant uit de bonenfamilie (Fabaceae). Tussen het ruime aanbod stopte de theewinkel dan ook maar een lading maté.

Maté wordt hier behandeld als elke andere thee, maar in het land van de Gaucho’s gaat het drinken gepaard met een heel ritueel. Om authentiek maté te slurpen moet u zich eerst en vooral een maté aanschaffen. Dat is een halve fleskalebas (Lagenaria spp.). U kunt

“Het waren de jezuïeten die de drank promootten als alternatief voor de harde alcohol”

kiezen tussen de bovenste helft (porongo) die een wijde rand heeft, of de onderste (poro) met een toelopende rand. Matés zijn vaak versierd met metalen (zilveren) randen en pootjes, soms met een speciaal stelletje om de kalebas in te laten rusten.

Verder is een bombilla noodzakelijk. Dat is een (metalen) rietje met aan de onderkant een zeefje waardoor de verpoederde matéblaadjes niet worden opgezogen. Indien u niet over een bombilla beschikt, zult u de maté moeten zeven door uw tanden heen!

Schep matépoeder in de poro of porongo tot hij voor twee derde vol is. Leg er uw hand op en draai de maté met poeder een paar keer ondersteboven teneinde het fijnste poeder boven in de kalebas te krijgen. Hou de maté dan schuin. In het lege deel steekt u voorzichtig de bombilla tot onderaan en dan zet u de kalebas weer rechtop. Het filtertje van de bombilla is nu begraven onder de gedroogde blaadjes. Bevochtig dan het poeder voorzichtig met koud water en laat het drie minuten intrekken. Giet er dan heet water (80 °C) over en u kunt beginnen te slurpen, en slurpen … Het is toegelaten de maté weer bij te vullen zolang het smaakt.

Men drinkt maté zonder suiker. Het aftreksel is licht bitter en vol met theobromine en cafeïne, flavonoïden en vitaminen en mineralen, al wat zogezegd goed is. Je zou je gaan afvragen hoe het komt dat er in Argentinië nog mensen dood gaan.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen?

BRUZZ.be/trachet

Big City Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

VACATURE

ABONNEMENTEN

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE

xxx © PHOTONEWS

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq CULTUUR & UIT

gebouwd, elk met treinsporen tot in het gebouw. De Gare Maritime werd het grootste goederenstation van Europa. De hallen waren niet alleen een opslagplek voor verschillende soorten koopwaar, het station had ook een douanefunctie. Er lagen sporen over het hele gebied waar nu het park is aangelegd.

Daardoor was de plek niet via het noorden te bereiken. Het werd de spoorlijn 28A omdat het een aftakking was van de lijn 28 die rond Brussel lag van Schaarbeek tot Brussel-Zuid, en zo voorbij Thurn & Taxis kwam.

Met de jaren nam de interesse voor vrachtvervoer per trein steeds meer af. Ook de douanefunctie werd met de oprichting van de Europese Unie een bevoegdheid van de EU. De locatie die eigendom was van de Haven van Brussel en van de NMBS werd economisch steeds minder interessant. In 1993 sloot het station definitief de deuren en verkochten de haven van Brussel en de NMBS elk hun deel aan investeerders. Wat volgt is een jarenlange discussie tussen stad, projectontwikkelaars en buurtcomités over de herbestemming van de site die met de jaren weer meer aan belang wint. Vandaag, een twintigtal jaar later, komt dit deel van de stad weer helemaal tot zijn recht. In het Koninklijk Pakhuis zijn nog restanten van de treinsporen te zien, in de Gare Maritime niet. Maar spoorlijn 28, die bestaat nog steeds. Meer zelfs, sinds 2015 kan de pendelaar weer afstappen aan halte Thurn en Taxis op het S-net en binnenkort al wandelend door het park naar de Gare Maritime om er te vertoeven in de grootste kleine overdekte stad van Brussel. — LUANA DIFFICILE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan.

Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ADVERTEREN?

ANTHONY UIT SCHAARBEEK

D

BRUZZ

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Waarom zijn alle treinsporen op Thurn & Taxis verwijderd?

e site van Thurn & Taxis is één van de plekken in Brussel die de laatste jaren in een mum van tijd getransformeerd zijn. Het Koninklijk Pakhuis is al jaren geleden gerenoveerd.

Daarna volgden de bouw van het hoofdkantoor van Leefmilieu Brussel, in de volksmond ook wel de broodrooster genoemd. Het park rond Parckfarm werd aangelegd, de Vlaamse Overheid kreeg er het Herman Teirlinckkantoorgebouw, appartementsgebouwen schieten er als paddenstoelen uit de grond en in de zomer wordt het uitkijken naar de opening van de Gare Maritime. De drie gigantische hallen op de site die jaren zo goed als leeg stonden, worden nu een kleine overdekte stad met winkels, kantoren en eetgelegenheden. Zo krijgt de voormalige industriële site beetje bij beetje weer een smoel en dat heeft even geduurd.

Het is de invloedrijke familie Von Thurn und Taxis die de terreinen voor het eerst gebruikt om haar paarden op te laten razen. Zij bouwden immers het Europese postsysteem uit en verdeelden post te paard vanuit Brussel naar heel Europa.

Aan het begin van de twintigste eeuw wordt de site belangrijk. Met de uitbouw van de Belgische economie door de kolonisatie, heeft het land een plek nodig waar de goederen worden opgeslagen en vanwaar ze later weer kunnen worden uitgestuurd. Dit stadsdeel naast het kanaal en op een steenworp van het Noordstation is daar de uitgelezen locatie voor. Er werd een pakhuis gebouwd waar niet alleen een kaai werd aangelegd vanaf het kanaal, maar waar ook sporen kwamen, zodat de treinen het gebouw konden binnenrijden.

De treinsporen stonden in verbinding met Mechelen en de haven van Antwerpen. Iets verderop werden ook drie grote hangars

COLOFON

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context.

De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

De Jubelfeestbrug aan Thurn & Taxis, met eronder de treinsporen. © ARCHIEF LACA

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Eva Christiaens, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Bram Van Renterghem, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Sophie Soukias, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker CULTUUR & UIT: Geert Van der Hallen VORMGEVING CULTUUR & UIT: Heleen Rodiers ACTUA: Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

VOLGENDE WEEK Een bijzondere Big Cityvraag rond Wonen in Brussel.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie.

Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Geïnteresseerd?

Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be.

We ontmoeten je graag voor een gesprek!

Tot binnenkort.

DB651593A0

S

TOFFEN PEKTAKEL

Vertrek vanuit Antwerpen INBEGREPEN • knappe vlieguren • super centraal gelegen 4****hotel • Vlaamse gids 3 TOP-AFREISDATA weinig verlof nodig • 1/5 • 30/5 (Pinkstermaandag) • 14/8 (schoolvakantie)

Haal alles uit je zondag.

Contacteer B-Loved Datingbureau & vind je nieuwe liefde, die echt bij je past.

NU PROMO!

0474 263751 Want ’t is pas morgen maandag!

DB586826C9

www.b-loved.be

DB654702B0

London!

Samen is alles zoveel leuker!

3 superfijne dagen

/perso p on

Rei s f am i l i e C ar l i er

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

BEL 0489 94 49 72 GRATIS OFFERTE DB658825C0

€599

AANKOOP nertspels (bontjassen) • parels oude merkhorloges • oud goud zilveren en gouden munten • tin tandgoud • allerlei zilver • porselein zijden tapijt • rode koralen • edelstenen schilderijen (16e-17e-18e E) • porselein merkhandtassen • diamanten

DB611212F9

DB634786J9

DB623070I9

JOBVILLAGE IN LEUVEN

Mathias vond een job op JobVillage

INITIATIEF NEMEN Mathias raadt iedereen aan die op zoek is naar een job de JobVillage te bezoeken. “Het is een makkelijke manier om jezelf in de markt te zetten. Ik heb er met verschillende bedrijven gepraat en heb daarna een selectie gemaakt van bedrijven die me het meeste aanspraken. Deze heb ik de volgende dag onmiddellijk gebeld. Wilms

HOOFDMAATSCHAPPELIJK ASSISTENT B4-B5/voltijds MILIEUAMBTENAAR B1-B3/voltijds GEMEENSCHAPSWACHT/VASTSTELLER C1-C3/voltijds Infobundel Meer weten over deze contractuele functies van onbepaalde duur en de voorwaarden? Download de infobundel www.sint-pieters-leeuw.be/vacatures of vraag ze op via T 02 371 63 62 of T 02 371 22 47 personeelsdienst@sint-pieters-leeuw.be

““Een JobVillage is een makkelijke manier om jezelf in de markt te zetten”, vertelt Mathias. (gf)

Voorwaarden

was het bedrijf waar ik me het beste bij voelde, dus heb ik daarvan de hr-dienst als eerste gebeld.

Er werd onmiddellijk een afspraak voor een gesprek vastgelegd. Dat vond ik een zeer vlotte manier van werken. Blijkbaar heeft het feit dat ik initiatief nam om te bellen ook enorm in mijn voordeel gespeeld”, besluit hij. (MVG)

Taalvoorwaarde: voldoen aan vereiste over taalkennis opgelegd door wetten op gebruik der talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18/07/1966.

Nationaliteitsvoorwaarde: voor milieuambtenaar moet je Belg zijn, voor alle andere functies moet je wereldburger zijn.

JOBVILLAGE LEUVEN OP VRIJDAG 13 MAART VAN 14 TOT 18 UUR IN DE BRABANTHAL, BRABANTLAAN 1, HEVERLEE. SCHRIJF JE GRATIS IN OP WWW.JOBVILLAGE.BE.

Diplomavoorwaarden: • Hoofdmaatschappelijk assistent voor het Sociaal Huis: je moet beschikken over een bachelordiploma maatschappelijk assistent. Daarnaast moet je ook beschikken over 4 jaar relevante beroepservaring.

• Milieuambtenaar: beschikken over een bachelordiploma ofwel een diploma van het hoger onderwijs van één cyclus of daarmee gelijkgesteld onderwijs.

Lokaal Bestuur Machelen zoekt enthousiaste collega’s (m/v)

• Gemeenschapswacht: beschikken over een diploma secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs.

Als aanvullende voorwaarde moet je ofwel in het bezit zijn van het attest gemeenschapswachter – vaststeller dat vereist is om deze functie te mogen uitoefenen of dit attest behalen na het afronden van de opleiding.

Verpleegkundige BV1-BV3/C3-C4 - contractueel - onbepaalde duur Functie: Je staat in voor een optimale verzorging van de bewoners in het Woonzorgcentrum Parkhof. Samen met je collega’s bied je onze residenten een warme thuis. Het werken in shiften, weekends en op feestdagen vormt voor jou geen probleem.

Wij bieden: mooie work-life balance • maaltijdcheques 7,50 euro • hospitalisatieverzekering • fietsvergoeding • gratis abonnement openbaar vervoer woon- en werkverkeer • meerekenbaarheid relevante dienstjaren 2020

naar

machelen.be

DB657762B0

maart

Heb je geen internet, stuur het sollicitatieformulier samen met een kopie van je diploma en motivatiebrief op per post gericht aan het college van burgemeester en schepenen, Pastorijstraat 21 te 1600 Sint-Pieters-Leeuw of geef ze tegen ontvangstbewijs af op de personeelsdienst.

E-mailen mag ook: sollicitatie@sint-pieters-leeuw.be De poststempel of de ontvangstdatum van het digitaal sollicitatieformulier/ e-mailbericht geldt als bewijs.

Op 31 maart 2020 sluiten we deze vacatures af en aanvaarden wij voor deze functies geen kandidaturen meer.

Indien je geslaagd bent voor de vergelijkende selectieprocedure, word je volgens je behaalde resultaat opgenomen in een werfreserve met een geldigheidsduur van 1 jaar, maximum verlengbaar met 2 jaar.

De selecties (m.u.v. hoofdmaatschappelijk assistent = procedure bij aanwerving en bevordering) worden begeven bij procedures van aanwerving, bevordering, interne en externe mobiliteit en gaan door in mei 2020.

Lokaal Bestuur Hoeilaart zoekt nieuwe medewerkers.

Voor de afdeling Mens, die de diensten sociale zaken, woonzorgsite, welzijnsbeleid en kinderdagverblijf omvat, zoeken wij:

Hoofdverpleegkundige WZC voltijds Verpleegkundige WZC met opdracht Zorgkundigen WZC van half- tot voltijds bespreekbaar Zorg- en verpleegkundigen WZC weekendwerk, bijverdienste Verpleegkundige WZC van half- tot voltijds bespreekbaar Zorgkundige DVC van half- tot voltijds bespreekbaar Jobstudenten (verzorging, verpleging) van half- tot voltijds bespreekbaar Interesse: Stuur jouw cv + brief: • per mail naar personeelsdienst@hoeilaart.be • online via www.hoeilaart.be/sollicitatieformulier • per afgifte aan of per post naar Gemeentebestuur Hoeilaart, t.a.v. Personeelsdienst, Jan van Ruusbroecpark z/n, 1560 Hoeilaart.

JOB

DB658109B0

Meer info op www.machelen.be/vacatures

12

Vul het sollicitatieformulier digitaal in via www.sint-pieters-leeuw.be/vacatures en laad je diploma samen met je motivatiebrief op.

DB656775B0

uiterlijk

Solliciteren

Selectieprocedure & werfreserve

Profiel: minstens bachelordiploma verpleegkunde of gebrevetteerd verpleegkundige • ervaring is een pluspunt

Interesse? Solliciteren kan tot personeelsdienst@machelen.be.

Ons aanbod • Aantrekkelijke verlofregeling.

• Verloning met validatie van relevante beroepservaring.

• Maaltijdcheques (8€/gewerkte dag).

• Tussenkomst in woon-werkverkeer met openbaar vervoer, fietspremie, hospitalisatieverzekering.

• Aanvullend pensioen (3%).

• Begeleiding en omkadering voor een goede start.

• Een uitdagende en boeiende job.

• De ruimte om met het team vernieuwende ideeën uit te werken en samen te zorgen voor de positieve uitstraling van onze gemeente.

Meer weten: Aarzel niet om meer informatie op te vragen over de functiebeschrijving, de arbeidsvoorwaarden en/of de selectieprocedure. Telefoon: 02 894 95 35. Neem ook een kijkje op www.hoeilaart.be/vacatures-bij-gemeente-en-ocmw.

DB658711C0

Mathias De Locht is schaduwmeester bij Wilms NV, een bedrijf in Meerhout gespecialiseerd in rolluiken, zonwering en ventilatie. Hij vond zijn job vorig jaar toen hij een bezoekje bracht aan JobVillage in Geel. “Mijn bezoek aan deze jobbeurs was zeer interessant. Veel bedrijven onder één dak die op zoek zijn naar personeel. Op die manier kan je snel veel informatie inwinnen en aanvoelen met welk bedrijf je de beste klik hebt”, vertelt Mathias.

Mathias was als schoolverlater op zoek naar een job in eigen streek waarbij hij met zijn handen kon werken en veel kon bijleren. Net wat het bedrijf Wilms hem kon aanbieden. Mathias voelt dat hij in deze job op zijn plek zit, al sluit hij niet uit dat hij later zal doorgroeien binnen het bedrijf. “Hier zijn veel mogelijkheden. Jaarlijks is er een gesprek met de coach van de afdeling om ons groeitraject op maat te bespreken, naargelang onze talenten en interesses”, legt hij uit.

DB623068I9

GEMEENTE TERVUREN IS OP ZOEK NAAR EEN (M/V):

Vilvoorde is een innovatieve stad aan het water met meer dan 45 000 inwoners.

Om het team van stad en OCMW te versterken, zijn we op zoek naar dynamische en enthousiaste medewerkers (m/v) die samen met ons willen bouwen aan een stad waar het aangenaam wonen en werken is.

Stafmedewerker dienst overheidsopdrachten en patrimoniumbeheer

expert bestuurlijke handhaving

Niveau B4-B5 / Voltijds statutaire functie /Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar)

dienst Veiligheid A1a-A3a, voltijds, contractueel

Beheren van de overheidsopdrachten voor werken van A tot Z in nauwe samenwerking met de diensten gebouwen en openbaar domein en bijstand verlenen bij de behandeling van patrimonium- en verzekeringsdossiers van het lokaal bestuur Tervuren (gemeente, AGB Bexit en OCMW).

werkleider dienst Stads- en Wijkonderhoud B1-B3, voltijds, statutair

deskundige woonkwaliteit noodplancoördinator

Deskundige dienst overheidsopdrachten en patrimoniumbeheer Specialist in verzekeringen Niveau B1-B3 / Halftijds statutaire functie / Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar)

dienst Wonen en Ondernemen B1-B3, voltijds, contractueel

B1-B3, voltijds, contractueel

zwembadbeheerder

cc Het Bolwerk C1-C3, voltijds, contractueel

dienst Vrije Tijd B1-B3, voltijds, contractueel

Instaan voor het beheer (aanmaak, opvolging en afsluiting) van de verzekeringsdossiers (schadedossiers, arbeidsongevallen, …) en administratieve medewerking verlenen bij het behandelen van patrimoniumdossiers van het lokaal bestuur Tervuren (gemeente, AGB Bexit en OCMW).

theatertechnicus

Solliciteren tot 5 april 2020

Diensthoofd WEB Niveau A1-A3 / Voltijdse statutaire functie / Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar) Het diensthoofd WEB leidt, organiseert en coördineert de dienst ‘Werken in eigen beheer’ en volgt de dagelijkse werking ervan op. De dienst WEB is een operationele dienst die voor de gemeente Tervuren in eigen beheer werkzaamheden uitvoert met betrekking tot gebouwen, openbaar domein (wegenis, groen, openbare netheid en riolering) en logistiek. Het diensthoofd WEB staat tevens in voor de noodplanning.

administratief medewerker

administratief medewerker

dienst Openbaar Domein en Mobiliteit C1-C3, voltijds, statutair

dienst Personeel C1-C3, deeltijds (80%), contractueel

Solliciteren tot 29 maart 2020

Interesse?

Voor verdere informatie betreffende deze vacatures en de volledige functiebeschrijving verwijzen wij graag naar onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures of neem contact op met de personeelsdienst, tel. 02 766 52 42 en e-mail: hrm@tervuren.be.

Solliciteer uiterlijk op donderdag 26 maart 2020.

Ons aanbod Een boeiende functie binnen een openbaar bestuur met heel wat mogelijkheden om zich verder te ontplooien • relevante ervaring wordt onbeperkt in aanmerking genomen voor het bepalen van de wedde • de wedde wordt vermeerderd met vakantiegeld, eindejaarstoelage en maaltijdcheques • gratis woon-werkverkeer bij gebruik van het openbaar vervoer, fietsvergoeding, hospitalisatieverzekering en tweede pensioenpijler (voor contractuelen) • interessante verlofregeling en werktijden waardoor een evenwichtige combinatie van vrije tijd/gezin en werk mogelijk is.

DB658987C0

Interesse? Meer informatie?

Lokaal Bestuur Machelen zoekt enthousiaste collega’s (m/v)

Alle info vind je op www.vilvoorde.be of kan je opvragen bij de dienst Personeel (02 255 79 48 – sollicitaties@vilvoorde.be).

Solliciteren kan tot 29 maart 2020 voor de administratieve functies en tot 5 april 2020 voor de overige functies .

Teamleider Rein en Wegen C4-C5 - contractueel (onbepaalde duur) Functie: Je organiseert en optimaliseert de operationele werking van de ploeg bestaande uit meewerkende ploegverantwoordelijken, arbeiders en hulparbeiders die instaan voor het onderhouden en het beheer van het openbaar domein op een ecologische, duurzame en energie-efficiënte wijze.

Stad en OCMW Vilvoorde maken werk van een diversiteitsbeleid. Kandidaten worden dan ook geselecteerd op basis van hun kwaliteiten en vaardigheden, ongeacht leeftijd, gender of culturele achtergrond.

Profiel: diploma lager secundair onderwijs • minimum 2 jaar ervaring binnen het werkdomein • rijbewijs B (rijbewijs C is een troef) Interesse?

Solliciteren kan tot uiterlijk 26 maart 2020 naar personeelsdienst@machelen.be.

Teamcoach Welzijn A4a-A4b - statutair (onbepaalde duur) Functie: Je coördineert de interne samenwerking tussen de diensten van team Welzijn en bevordert de samenwerking met de andere teams en diensten op beleidsmatig vlak. Denkt overkoepelend en transversaal en bent ook lid van het managementteam.

Profiel: in het bezit zijn van een master diploma • binnen de 10 afgelopen jaren minstens 4 jaren dienstervaring bij een overheidsinstantie op A-niveau en/of minstens 4 jaren gelijkwaardige relevante ervaring kunnen aantonen bij een privéinstelling of bedrijf in een leidinggevende functie • rijbewijs B Interesse?

Solliciteren kan tot uiterlijk 19 maart 2020 naar personeelsdienst@machelen.be.

Meer info op www.machelen.be/vacatures DB659559C0

machelen.be

DB658898C0

Wij bieden: mooie work-life balance • maaltijdcheques 7,50 euro • hospitalisatieverzekering • fietsvergoeding • gratis abonnement openbaar vervoer woon- en werkverkeer • meerekenbaarheid relevante dienstjaren

Stad Vilvoorde Grote Markt 1800 Vilvoorde t 02 255 45 11 f 02 255 47 80 www.vilvoorde.be

DB659109C0

Solliciteer via: www.vilvoorde.be of schriftelijk aan het college van burgemeester en schepenen, Stadhuis, Grote Markt, 1800 Vilvoorde, of tegen ontvangstbewijs af te geven op de dienst Personeel.

www.poolstok.be

Paola, artieste, jongleert met al haar zorgvaardigheden.

DINSDAG 31 MAART

JOBS 2 CARE 4 Kom actief jobdaten en ontvang een verrassing!

Onze aanpak. Jouw stijl.

Als thuisverpleegkundige bij het Wit-Gele Kruis ben je van vele markten thuis. Je houdt van variatie en uitdaging. Gelukkig, want elke dag is een belevenis. Waar jij op rekent? Je skills, zin voor creativiteit en een team van collega’s dat je elke dag ondersteunt.

Je kiest voor onze aanpak, maar vult die in met je eigen stijl.

DB659377C0

Klaar om op ronde te gaan?

Solliciteer op jouwstijl.be

DB659358C0

10771RLM

13 MAART

m lko we

14 - 18 U

@BRABANTHAL LEUVEN

by

✓ ✓ ✓ ✓

Spreek met 10-tallen werkgevers uit de buurt.

Laat je cv analyseren en krijg loopbaanadvies.

Laat je professionele foto nemen voor op je LinkedInprofiel, cv,…

Volg een workshop en krijg tips & tricks voor jouw sollicitatie.

SCHRIJF JE GRATIS IN OP: WWW.JOBVILLAGE.BE

DB653154B0