BRUZZ - editie 1795

#1795

NL

WEEKBLAD HEBDOMADAIRE WEEKLY

EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW

FR

FLAGEYPLEIN 18 PLACE FLAGEY

EN

1050 ELSENE/IXELLES AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

INTERVIEWS

|

A N A LY S E S

+ BRUZZ CULTURE LANDER & ADRIAAN TUSSEN JAZZ EN BOTSAUTO’S

MICHEL POLAK VILLAS DE RÊVE EN VILLE

JOEP BEVING “I AM NOT A CLASSICAL MUSICIAN”

|

TIPS

13 | 04 | 2022

HOE WE OMGAAN MET DE STIJGENDE PRIJZEN GRATIS TIPS VOOR EEN ZUINIGER LEVEN

Inhoud / Sommaire / Inside

Edito

ZUINIG Energieminister Tinne Van der Straeten werd het gezicht van de overheidscampagne die ons aanzet om energiezuiniger te leven. Als we afgaan op de commentaarsecties van de kranten, viel die niet overal in goede aarde. De gevoelsthermostaat ging er als het ware 10 graden lager. “Ik kan al een aantal maanden helemaal geen verwarming meer betalen,” schreef iemand. Een gezondheidscrisis, gevolgd door een energiecrisis en de door de oorlog in Oekraïne nog aangescherpte economische crisis laten zich voelen. Zeker bij wie het al niet breed had. Zo zijn er in Brussel veel mensen. Dat werd de afgelopen twee jaar duidelijk zichtbaar. De kleinste tegenslag was voldoende om hen over de financiële rand te duwen. In dit magazine getuigt een aantal mensen hoe ze week na week snoeien in hun uitgaven. En dat is meteen de achilleshiel van het verhaal dat Van der Straeten brengt. Veel mensen zijn er net zoals zij van overtuigd dat er moet geïnvesteerd worden in renovatie, isolatie en hernieuwbare energie. Alleen: ze willen wel, maar kunnen niet. Niemand denkt aan zonnepanelen wanneer je geen brood kan kopen voor de brooddoos van de kinderen. Lees het interview met Tinne Van der Straeten op p. 8-11 en de getuigenissen van Brusselaars over de stijgende prijzen op p. 14-17 NL

SPREEKTIJD

“We moeten een verplichte renovatie, wijk per wijk bekijken. Al zijn niet alle wijken dezelfde: Tivoli is Zwarte Vijvers niet” Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten 8

ÉCONOMES

STEDENBOUW

Studenten ontwerpen oplossingen voor Marchantbrug 20 Hoe moet de toekomst van de Pierre Marchantbrug eruitzien?

Autovrij of niet? BRUZZ en BX1 organiseren er op woensdag 13 april een debat over. Kom kijken én discussieer mee, vanaf 13.30 uur op de brug. Meer info op BRUZZ.be/marchantbrug

DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7, COVER STORY Tips voor een

zuiniger leven 12, Vier Brusselaars laten in hun portemonnee kijken 14, INTERVIEW Marina Dehing-Van den Broeck neemt afscheid als schepen

24, CHOU DE BRUXELLES Wim Schuurmans 24, COLUMN Nick Trachet 52

BRUZZ CULTURE “Wij maken cheesy muziek helemaal niet belachelijk” Lander & Adriaan over hun voorliefde voor rave en botsautomuziek 32

EN Joep Beving 29, EN BruxellesVies Laura Krsmanovic 36, FR Aprile 37, FR Michel Polak 38, NL Dis Mon Nom 42, EN Meggy Rustamova 44, FR Eat & Drink Maze e 47, NL/FR/EN Select: film 48, NL/FR/EN Select: theatre, music, visual arts 50

MELD NIEUWS

La ministre de l’Énergie Tinne Van der Straeten est le visage de la campagne publique qui doit nous encourager à économiser de l’énergie.

Et à en croire les commentaires de nos journaux, cette campagne a été plutôt mal accueillie. On pourrait dire que l’enthousiasme a baissé de quelques degrés. « Cela fait plusieurs mois que je n’arrive plus à payer le chauffage », réagit quelqu’un. Une crise sanitaire suivie par une crise énergétique et maintenant une crise économique exacerbée par la guerre en Ukraine. Pas facile, surtout pour les gens qui avaient déjà du mal à joindre les deux bouts.

Et il y en a beaucoup à Bruxelles, on le voit bien depuis deux ans. Le moindre contrecoup suffit à les pousser dans le fossé financier. Dans ce magazine, plusieurs personnes expliquent comment elles coupent chaque semaine dans les dépenses. Et c’est le talon d’Achille de la campagne de la ministre de l’Énergie. Beaucoup de gens sont aussi convaincus qu’il faut investir dans la rénovation, l’isolation et les énergies renouvelables. Mais même s’ils veulent bien, ils n’ont pas les moyens. On ne pense pas aux panneaux solaires quand on a déjà du mal à acheter du pain pour les tartines des enfants. Lisez l’interview de Tinne Van der Straeten en p. 8-11 et les témoignages sur la hausse des prix en p. 14-17 FR

“Hier ontstaat geruisloos een nieuwe stad”

PENNY-PINCHING Energy Minister Tinne Van der Straeten became the face of the public campaign urging us to live more energy-efficiently. Judging by the comment sections of the newspapers, it did not go down well with everyone.

One might say that the temperature of the debate fell 10 degrees. “I have not been able to pay for heating for several months,” someone wrote. A health crisis followed by an energy crisis and a financial crisis exacerbated by the war in Ukraine, it is all starting to have an impact. Especially for those who were already living on the poverty line and the last two years have made it clear that there are plenty of them in Brussels. Even the smallest setback was enough to push them over the financial edge. In this magazine, a number of people testify how they have cut back on their spending week after week. That is the Achilles’ heel in Van der Straeten’s idea. There are plenty who, like her, are convinced that investing in renovation, insulation and renewable energy is necessary. But even though they want to, they can’t. Nobody can contemplate buying solar panels when they can’t buy bread for the children’s lunch box.

Read the interview with Tinne Vander Straeten on p. 8-11 and the testimonials about rising prices on p. 14-17 EN

Zelf nieuws gespot?

Jouw tip is altijd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws

KRISTOF PITTEURS, hoofdredacteur

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be 13 APRIL 2022

I

3

De week

NEGENTIENJARIGE VERDACHTE INTUSSEN OPGEPAKT

Twee mesaanvallen in Dudenpark Tenzij Union thuis speelt, is het bijna altijd pais en vree in het Dudenpark. Maar afgelopen weekend werd het park in Vorst opgeschrikt door twee steekpartijen. Zaterdag stak een man een vrouw neer en zondag probeerde hij dat opnieuw. “Ik ben blij dat ik nog leef,” reageert de vrouw die zondag aangevallen werd. — KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

BRUZZ | DE WEEK

Zaterdagavond laat een 25-jarige vrouw haar hond uit in het Dudenpark. Rond 19.50 uur wordt ze aangesproken door een jongeman die haar gsm vraagt. De man haalt een mes boven en dient één steek toe in de borststreek.

De vrouw wordt geraakt in haar linkerlong, maar verkeert niet meer in levensgevaar.

De dag nadien overkomt een vrouw bijna hetzelfde.

“Ik ging zondagmiddag, zoals zo vaak, met mijn hond en een vriendin in het park wandelen,” vertelt Nancy Burrello, een 42-jarige hypnotherapeute.

“Er passeerde veel volk, mijn hond had een beetje gespeeld en we hadden ons toen op een bankje gezet om van de zon te genieten.”

Terwijl Burrello en haar vriendin naar de schermen

van hun gsm’s kijken, loopt een man op hen af. “Ik hoorde iemand ‘téléphone, téléphone’ zeggen. Toen ik opkeek, probeerde hij mijn gsm af te nemen, maar ik had me snel rechtgezet en weggetrokken,” gaat Burrello verder. Haar snelle reflexen hebben mogelijk zelfs haar leven gered. “Hij had een mes in zijn hand en probeerde me verschillende keren in mijn rug te steken. Ik kon het traject van het mes telkens ontwijken.”

Wanneer haar vriendin de aanvaller probeert af te leiden, geeft Burrello de man een trap in de buik.

“Hij zette enkele stappen achteruit en stopte zijn mes weg. Toen begon hij te glimlachen en zei hij: ‘Ik ga je afmaken, ik maak je moeder kapot.’” De dader vlucht weg, de twee dames

Inschattingsfout aan Albertbrug De bestuurder van een bestelwagen sleept vrijdag een metalen boog mee die zware voertuigen moet tegenhouden aan de Albertbrug. De chauffeur was blijkbaar uit het oog verloren dat er een hydraulisch werkplatform op het dak stond en rijdt zich zo vast onder de metalen overspanning. De arcade wordt ontmanteld door de brandweer en in stukken gezaagd.

4

I

13 APRIL 2022

komen ervan af met de schrik en enkele blauwe plekken.

MODUS OPERANDI Dat er de avond voordien al een steekpartij had plaatsgevonden in het park krijgt Burrello nadien te horen in het politiecommissariaat.

De politie heeft intussen een negentienjarige verdachte gearresteerd die gelinkt wordt aan beide feiten, zo bevestigt het Brusselse parket. “De politie legde het verband omdat het dezelfde modus operandi was: de man hangt rond in het park, vraagt je gsm en nog voor je de tijd krijgt om te reageren, valt hij aan. Het slachtoffer van zaterdagavond had minder geluk dan ik,” zegt Burrello.

“Zowel het andere slachtof-

43

Door de harde wind donderdag voeren de hulpdiensten 43 interventies uit en bieden ze hulp aan twee lichtgewonden. Zo valt een deel van een muurfresco in de Timmerhoutkaai op een passant. Ook iemand die wordt omvergeblazen door de wind, heeft verzorging nodig.

De gemeente Vorst en de politiezone Zuid (Anderlecht, Sint-Gillis, Vorst) hebben het over een geïsoleerd geval van agressie in het Dudenpark. © PHOTONEWS

fer als ik kon dezelfde man identificeren op basis van foto’s.”

De negentienjarige man wordt verdacht van feiten van diefstal met geweld met een wapen, poging tot afpersing met een wapen, opzettelijke slagen en verwondingen met arbeidsongeschiktheid als gevolg en verboden wapendracht.

Het parket heeft ook een psychiatrisch onderzoek gevraagd en geeft verder geen uitleg. “Ik had het gevoel dat hij een psychopaat was,” zegt Burrello.

“Hij lachte, alsof hij er plezier uit haalde.”

GEEN EXTRA MAATREGELEN De gemeente Vorst en de politiezone Zuid (Anderlecht, Sint-Gillis, Vorst) hebben het over een geïsoleerd geval. “Mensen hoeven niet bang te zijn om naar het park te gaan. Het is niet dat er een seriemoordenaar rondloopt,” zegt politiewoordvoerster Sarah Frederickx.

In het Brussels gewest gaat het aantal diefstallen met geweld met een wapen sinds 2018 in dalende lijn.

In 2018 waren er 876 gevallen, in 2020 ging het om 679 feiten. De cijfers

Nieuwe uitbater voor Docks Het Brusselse shoppingcenter Docks wordt voortaan uitgebaat door het Antwerpse vastgoedbedrijf Ceusters. De nieuwe samenwerking komt er nadat eigenaar NEG (Nouveaux Entrepôts et Garages) eind februari de samenwerking met de toenmalige uitbater DM (Docks Management) heeft stopgezet. Docks Bruxsel mikt dit jaar op een recordaantal van 6,3 miljoen bezoekers..

CARTOON

KIJK OP DE WEEK

voor 2021 zijn nog niet volledig, maar lijken de trend voort te zetten, ook in Vorst.

De burgemeester van Vorst is niet van plan om extra veiligheidsmaatregelen in te voeren rond het Dudenpark, bevestigt haar kabinetschef.

Ook slachtoffer Nancy Burrello is niet meteen vragende partij. “Met meer uniformen in het park schrik je zulke mensen misschien af, maar dat kan het onveiligheidsgevoel ook vergroten. Ik ben blij dat ik nog leef, maar wil niet in angst leven en zal naar het park blijven gaan.”

KIM

Slechtvalken zijn terug

Wat een soep! Stel je voor dat we zonder stand aan de play-offs beginnen SPORZA-ANALIST PETER VANDENBEMPT ziet geen gemakkelijke oplossing voor de gestaakte wedstrijd tussen Union en Beerschot (op sporza.be)

Op verschillende ‘historische’ locaties zijn de slechtvalken terug. Onder meer op de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal is het paar terug om te broeden, iets wat live te zien is op de blog ‘Valken voor iedereen’. Ook In de Sint-Jobkerk in Ukkel is opnieuw een broedend koppel gespot. De ornithologen achter de blog hebben al minstens twaalf broedende koppels waargenomen in onze hoofdstad.

62,2 % 479.000 Brusselaars zijn aan het werk. Na een afvlakking tussen 2019 en 2020 steeg de werkzaamheidsgraad vorig jaar zo tot het hoogste niveau ooit: 62,2 procent van de Brusselaars tussen 20 en 64 jaar werkt. Dat blijkt uit de jaarlijkse balans van de arbeidsmarkt van de federale statische dienst Statbel.

13 APRIL 2022

I 5

In beeld

BLAUW-GEEL NL/ De kleuren van

Brussel – en Union – vechten om de aandacht op deze foto. Blauw en geel, het zijn ook de kleuren van Oekraïne. Wie het aandurft om achter deze onderstutte gevel te kijken, denkt haast automatisch aan Marioepol, Boetsja en de voorsteden van Kiev. In 6

I

13 APRIL 2022

JAUNE ET BLEU Brussel verliest blauwgeel een slag in de strijd tegen het oprukkende façadisme, iets waarvan we dachten dat het stilaan verleden tijd was. In Oekraïne houdt blauwgeel moedig stand tegen het oprukkende Russische imperialisme. Ook daarvan dachten we dat het iets was van vervlogen tijden.

FR/ Les couleurs de Bruxelles - et de l’Union se disputent votre attention sur cette photo.

Bleu et jaune, ce sont aussi les couleurs de l’Ukraine. Ceux qui oseront regarder derrière cette façade penseront presque automatiquement à Marioupol, Boutcha et aux banlieues de Kiev. À

BLUE AND YELLOW Bruxelles, le bleu et le jaune perdent une bataille contre le phénomène du façadisme que l’on croyait pourtant révolu. En Ukraine, le Bleu-Jaune résiste courageusement à l’invasion de l’impérialisme russe. Et cela aussi, nous pensions pourtant que c’était une époque révolue.

EN/ In this photo, the

colours of Brussels – and Union – compete for your attention. Blue and yellow, the colours of Ukraine too. Those who dare to look behind this understated façade almost automatically think of Mariupol, Bucha and the suburbs of Kiev.

In Brussels, blue and

Bijgedachte

REDACTEUR BRAM VAN RENTERGHEM neemt het nieuws op de korrel

© SASKIA VANDERSTICHELE

yellow is losing a battle against the rising tide of facadism, something we thought was a thing of the past. In Ukraine, Blue-Yellow is courageously holding out against the encroachment of Russian imperialism. That, too, we thought was a thing of the past.

Jaren heb ik in de inburgering gewerkt en ik was altijd tegen een verplichting. Totdat ik in Vilvoorde een cursus Maatschappelijke Oriëntatie in het Thais moest geven, met tolk uiteraard. In die oriëntatielessen ging het over werk, gezondheid, wonen en – heel populair bij nieuwkomers – het koningshuis. Voor de cursisten, allemaal vrouwen, waren de lessen zowat de enige uitjes in de week.

Na de les werden ze meteen opgehaald door morsige mannen op motoren. Was deze cursus niet verplicht, dan bleven die vrouwen thuis, zei de tolk.

Inburgering is in Vlaanderen al verplicht sinds 2004, in Wallonië sinds 2016. In 2017 stemde ook het Brussels parlement in met een verplichting. Op 1 april 2022, bijna vijf jaar later, is die verplichting nog altijd niet van kracht. De maatregel is voor de vijfde keer uitgesteld. Bevoegd minister Alain Maron (Ecolo) haalde in het parlement de oorlog in Oekraïne als excuus aan.

De vorige keer was het de covidcrisis, en daarvoor heette het dat het ICT-systeem nog niet op punt stond. Het zou niks verbazen mocht tegen de nieuwe deadline van 1 juni de hond het huiswerk hebben opgegeten.

De oppositie kan er nog mee lachen, al is het groen. “Dit is een slechte grap geworden,” zegt Brussels parlementslid Gilles Verstraeten (N-VA), die aangeeft moedeloos te worden van de hele saga. “Voor het kabinet-Maron is dit duidelijk geen prioriteit.” Ook meerderheidspartij One.brussels ziet intussen met lede ogen de trein der traagheid verder denderen. Een trein die de reputatie van het Brussels Gewest weinig goed doet.

Volgens Verstraeten toont de covidcrisis nochtans duidelijk waarom zo’n inburgering nodig

is. Een pak mensen liet zich in Brussel niet vaccineren, en toonde zich weinig geïnformeerd.

“Verplichte inburgering zorgt voor een aanknopingspunt,” zegt hij. “Zo kunnen ze uit hun eigen etnisch-culturele referentiekader breken.”

Of zestig uur maatschappelijke oriëntatie en een taalcursus daartoe volstaan, is nog maar de vraag. Maar het is een aanzet. En dat vindt ook Ecolo. Dat de groenen in 2017 tegen de verplichte inburgering hebben gestemd, heeft dan ook niet zozeer met de verplichting zelf te maken, maar eerder met de organisatie van de cursussen. Ze hekelden het feit dat de gemeenschappen de cursussen zouden organiseren, en niet het Gewest. Dat inburgeraars daardoor een taalrol moeten kiezen om zich te integreren, noemden zij ‘absurd’. Zij zagen veel liever één cursus georganiseerd door het Gewest, waar je dan nog voor Nederlands of Frans kon kiezen.

Op zich is die wens begrijpelijk, maar de discussie is voorbij, het parlement heeft gestemd.

Dan voert een minister uit wat het parlement, en dus het volk, beslist heeft.

Intussen stoomt de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) de gemeenten klaar, die niet meteen staan te springen om er die extra administratieve last bij te nemen van wie

BRUZZ | DE WEEK

Trein der traagheid

“Het zou niks verbazen mocht tegen de nieuwe deadline van 1 juni de hond het huiswerk hebben opgegeten”

waar welke cursus volgt. Er moeten nu opleidingen gegeven om met het IT-systeem te kunnen werken en omzendbrieven worden verstuurd waarin de richtlijnen uit de doeken worden gedaan. Dat dat allemaal nog niet gebeurd was, werd de vorige keer al als reden aangehaald waarom de verplichte inburgering, bijna vijf jaar na de stemming in het parlement, moest worden uitgesteld. Eens zien of de nieuwe deadline van 1 juni nu wel gehaald wordt.

Volg het Brusselse nieuws via BRUZZ.be 13 APRIL 2022

I 7

BRUZZ | SPREEKTIJD

Spreektijd

‘Ik ben optimistisch’ FEDERAAL MINISTER VAN ENERGIE TINNE VAN DER STRAETEN

Minister van Energie Tinne Van der Straeten aan Gare Maritime: “Hoe ze dát gerenoveerd hebben, met geothermische warmtewinning, dat is het gewoon.”

Dat we van het gas af moeten, daar moet Tinne Van der Straeten niemand nog van overtuigen. Dat we daarom als overgangsmaatregel net gascentrales nodig hebben, is een ander paar mouwen. “Ik geloof echt in klimaatneutraliteit tegen 2050. Dan is het zaak om standvastig te blijven,” zegt de Koekelbergse. — BRAM VAN RENTERGHEM, FOTO’S BART DEWAELE

Hoe gaat het met u?

TINNE VAN DER STRAETEN: Moe. Ik heb net

voor de tweede keer corona gehad en ben er weer flink ziek van geweest. Maar verder gaat het goed met mij. Het is een pittig anderhalf jaar geweest en nu is er een grote energiecrisis. We moeten onze noodplannen op punt zetten en ...

Noodplannen?

VAN DER STRAETEN: Als er onvoldoende gas zou zijn, door een gasboycot of doordat Rusland de kraan dichtdraait, dan moet de industrie misschien afschakelen. En moeten we mogelijk onze buurlanden helpen. Maar los nog van die noodplannen is dit een cruciaal moment om een versnelling te plaatsen.

Hoe ziet die versnelling eruit?

VAN DER STRAETEN: Heel hard inzetten op hernieuwbare energie. Vijftig procent van het gas in België wordt gebruikt voor verwarming. We moeten dus anders gaan verwarmen: met warmtepompen, in goed geïsoleerde huizen. In Brussel heeft de minister van Energie Alain Maron (Ecolo) daar een grote campagne voor opgezet: Renolution. Als federaal minister voor Energie moet ik er dan weer voor zorgen dat er voldoende groene elektriciteit is, bijvoorbeeld via de Noordzee, waar we vier keer meer windmolens zullen zetten dan er vandaag staan.

Een warmtepomp in oude huizen is niet altijd evident en kost ook best wat geld. Hoe is dat te rijmen met de versnelling die we moeten maken?

VAN DER STRAETEN: Ook in Brussel is er veel nieuwbouw of vernieuwbouw die niet meer aangesloten is op het gas, en waar alles via warmtepompen gaat. Maar inderdaad: bij huizen van honderd jaar oud, zoals het mijne, moet je volop inzetten op isolatie.

Nu moet de eigenaar de kosten eerst zelf betalen, waarna hij die deels, via een zelf aan te vragen premie, kan terugvorderen. Gaat dat zo wel snel genoeg?

VAN DER STRAETEN: Dat is inderdaad moeilijk. Met premies en een btw-verlaging werk je in op de prijs, maar dat voordeel is door de hoge gasprijzen evident geworden.

Wel heeft niet iedereen de mentale bandbreedte om zich met een renovatie, ▼

W

ie Tinne Van der Straeten enkel van televisie kent, kan de indruk krijgen dat zij zakelijk en een tikkeltje afstandelijk is.

Maar niks is minder waar. In boekhandel Replica in Molenbeek, waar op haar suggestie het interview plaatsvindt, slaat zij met iedereen een praatje en wordt ze voortdurend begroet. De ex-schepen van Koekelberg, dat hier maar enkele honderden meters vandaan is, speelt dan ook een thuismatch. Federaal lijkt de politiek voor de minister van Energie soms meer op een worstelwedstrijd, met de levensduur van de jongste twee kerncentrales die dan toch verlengd werd, Groen dat in een peiling klappen krijgt en een voorzitter die er afgemat de brui aan geeft.

13 APRIL 2022

I 9

▼

FEDERAAL MINISTER VAN ENERGIE TINNE VAN DER STRAETEN

aannemers en architecten bezig te houden. Voor hen hebben we iets anders uitgewerkt. We zullen koppelverkoop toelaten en langer lopende consumentenkredieten mogelijk maken. Zo kunnen energieleveranciers, die nu al diensten zoals ketelonderhoud aanbieden, ook je verwarmingsinstallatie vervangen of isolatiewerken bij je uitvoeren. Die kosten kunnen ze voorschieten en terugvorderen via je energiefactuur, of op een andere manier.

Is dat voor binnenkort?

VAN DER STRAETEN: Dat staat allemaal in het energieakkoord van midden maart. De uitrol is nog voor dit jaar. Het is vrijblijvend, al moeten we een verplichte renovatie, liefst wijk per wijk, ook eens bekijken. Niet alleen voor het isoleren van huizen, maar ook voor de installatie van zonnepanelen, een wijkbatterij en elektrische laadpalen. Al zijn niet alle wijken dezelfde: Tivoli is Zwarte Vijvers niet.

BRUZZ | SPREEKTIJD

En hoe ziet u dat dan voor een buurt als Zwarte Vijvers, waar mensen vooral huren en eigenaars weinig voordeel hebben bij het energie-efficiënt maken van die huurwoningen?

VAN DER STRAETEN: Daar moeten we vooral gebruikmaken van de onderbuik van Brussel: de creatieve start-ups en ondernemingen, uiteraard met politieke steun. Maar ik ben optimistisch, ik geloof er absoluut in. Kijk maar naar Gare Maritime, hier even verderop.

Hoe ze dát gerenoveerd hebben, met geothermische warmtewinning, dat is echt state of the art. Die landmarks geven het vertrouwen dat het kan.

Iets anders nu: belastingverlagingen op gas, elektriciteit, benzine en diesel zijn goed voor een korting van 300 euro per gezin per jaar. Maar is het niet vreemd om als groene minister geld te geven voor producten die het klimaat opwarmen?

VAN DER STRAETEN: Het is absoluut een tweesnij-

dend zwaard. Maar het moét, die facturen vallen nu in de bus. Maar je kan het niet structureel blijven doen. De allerbelangrijkste maatregel uit het energiepakket echter, was de verlengde uitbreiding van het sociaal tarief. Daardoor hebben heel wat mensen met een laag inkomen de prijsstijgingen nooit gevoeld. In Brussel gaat dat om een op de vier gezinnen.

Hoe ziet u de energieprijzen verder evolueren?

VAN DER STRAETEN: Daar doe ik geen uitspraken

meer over. Wat Poetin nu doet, is zo irrationeel, ik denk dat we er rekening mee moeten houden dat de prijzen heel hoog blijven. Daarom moeten we slim omgaan met energie, moeten we denken over een prijsplafonnering én moeten we die versnelling naar hernieuwbare energie maken. Op termijn is het alleen dat laatste dat tot lagere facturen, minder vervuiling en energie-onafhankelijkheid kan leiden. Daarom vervroegen we de bouw van extra windmolens op zee, van 2030 naar 2028. Tegen 2032 hebben we zo 8 gigawatt.

U begon in navolging van onze buurlanden met een campagne om ons verbruik te beperken. Maar is de marge voor gezinnen niet beperkt?

VAN DER STRAETEN: (Trots) Voordat we zonnepa-

nelen hadden, lag ons verbruik op 2.100 kWh, wat heel laag is (gemiddeld verbruikt een gezin met kinderen 3.500 kWh, red.). En ik kan u zeggen, bij ons gaat bijna elke was de droogkast in. De bottom line is: slim omgaan met

energie. Wij hebben gekozen voor zeer energie-efficiënte apparaten. We hebben ook al ons sluipverbruik uitgeschakeld. En ja, dat helpt!

Worden bedrijven ook aangesproken? Er wordt veel verwacht van gezinnen, maar sommige bedrijven vreten energie, denk maar aan de verwarmde serres.

VAN DER STRAETEN: Ik zag op Instagram dat Hilde Crevits (CD&V), Vlaams minister van Landbouw, serres zal ondersteunen om energie-efficiënter te worden. Er is voor iedereen en voor elke sector wel een oplossing.

Het verbaast me dat u zo optimistisch bent. Het aandeel zon, wind en biomassa was in januari 2022 maar goed voor 18 procent van de elektriciteitsproductie, terwijl we al jaren bezig zijn met die omschakeling. Hoe kan dat dan snel naar honderd procent van de totale energieproductie gaan?

VAN DER STRAETEN: We hebben nog tot 2050 om dat doel te bereiken.

Zo lang is dat niet.

“Bij huizen van honderd jaar oud, zoals het mijne, moet je volop inzetten op isolatie” TINNE VAN DER STRAETEN Minister van Energie

10

I

13 APRIL 2022

VAN DER STRAETEN: Daarom moet die versnelling er nu komen. Maar het potentieel voor zon is gi-gan-tisch en onderbenut. Voor wind op land is dat net zo. Daarnaast zullen we altijd nog een stukje hernieuwbare energie moeten importeren.

Daarom leggen we een Noordzeenetwerk aan tussen ons land, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Overschotten kunnen zo via een slim netwerk verdeeld worden.

Geboren in 1978 in Zoersel, groeit op in Malle Studeert Afrikaanse talen en culturen, en rechten Wordt in 2005 ondervoorzitter van Groen onder Vera Dua Zit van 2007 tot 2010 in de Kamer Is sinds 2006 gemeenteraadslid in Koekelberg Richt advocatenkantoor Blixt op Wordt in 2018 schepen in Koekelberg Is sinds het najaar van 2020 minister van Energie in regering-De Croo

Vier uur ...

VAN DER STRAETEN: Op piekmomenten hé.

Goed, maar soms is het een paar dagen windstil.

VAN DER STRAETEN: Die situaties komen best wel weinig voor, maar daarom hebben we toch nog die gascentrales nodig: voor een korte tijd maar, helemaal in het begin. Geleidelijk aan zullen we die vervangen door centrales op groene waterstof.

Rond de import daarvan hebben we vandaag al overeenkomsten met Oman en Namibië, twee democratische landen. Al is het niet de bedoeling de ene afhankelijkheid te vervangen door de andere.

Maar u maakt daar wel een punt: we blijven afhankelijk van het buitenland. Als we hier in eigen land een nieuwe kerncentrale bouwen om de elektrische auto’s aan op te laden, hebben we daarentegen altijd stroom, los van wat er elders gebeurt.

Maar wat als het niet waait én de zon schijnt niet?

VAN DER STRAETEN:: (Onderbreekt) Ik ga daar even

dag zeggen hé ... (Gaat naar buiten en komt blij terug) Een papa van op school. Ik ben de laatste tijd te weinig op de koffie geweest.

U blijft ook als minister goed ingebed in de lokale gemeenschap.

VAN DER STRAETEN: Voor mij is dat superbelangrijk. Voor halfnegen mag mijn team me niet bellen. Die tijd gebruik ik om mijn dochters naar school te brengen. Soms drink ik dan nog een koffie en ten vroegste om kwart voor negen heb ik een eerste afspraak. Ik weet niet of je ziet wat er op sociale media over mij geschreven wordt ... Maar dat is niet de echte wereld. De echte wereld is hier, aan de schoolpoort, in de wijk.

In ‘Het Nieuwsblad’ verscheen enkele weken geleden een artikel waarin u als ‘aangetast imago’ in een rijtje werd gezet met onder anderen Bart De Pauw en Marc Overmars.

VAN DER STRAETEN: Best pittig hé (stil). De vraag is:

wie heeft hier welke grens overschreden. Maar goed ...

... wat als de zon niet schijnt en het niet waait?

VAN DER STRAETEN: Batterijen! Onze elektrische wagens vormen eigenlijk één grote batterij, zeker als die bidirectioneel kunnen laden, en de autobatterij bij grote vraag als thuisbatterij gebruikt kan worden. Daarnaast komt er een heel grote batterij van 100 megawatt in

VAN DER STRAETEN: Uranium zit niet in de Limburgse mijnen hé, twintig procent ervan komt uit Rusland. Daarnaast is er de kostprijs van een nieuwe kerncentrale: 40 miljard euro (waaronder de ontmanteling, red.). Maar mijn grootste probleem met kernenergie is het afvalprobleem.

Dat blijft 300.000 jaar radioactief, en er is nog altijd geen plek gevonden om het te bergen. Ik vraag gewoon dat men niet blind is voor de problemen van kernenergie vandaag.

Maar is de klimaatcrisis niet stukken dringender dan het nucleaire afvalprobleem?

VAN DER STRAETEN: We hebben een oplossing voor de uitstoot voor CO2 en dat is hernieuwbare energie. Nogmaals: tegen 2032 produceert het windmolenpark op zee 8 gigawatt.

In een interview met ‘Humo’ zegt VRT-journalist Luc Pauwels nochtans: ‘De oorlog in Oekraïne heeft Tinne Van der Straeten gered. Het gaf haar een excuus om twee kerncentrales te verlengen.’

VAN DER STRAETEN: (Snel) Da’s belachelijk.

Waarom?

VAN DER STRAETEN: Eén: ik heb altijd gezegd dat kerncentrales sluiten geen doel op zich is.

Twee: met de regering bevestigen we de kernuitstap. We maken werk van vervanging, iets wat twintig jaar lang niet gebeurd is. Drie: de wereld ís veranderd. Zeggen dat de oorlog in Oekraïne een excuus is, alsjeblief zeg. Heeft hij die beelden dan niet gezien van mensen die afgeslacht zijn in Boetsja? Die uitspraak is onder de lat.

Nog snel even naar Groen dan. Meyrem Almaci kondigde onlangs aan af te treden als voorzitter, net nadat u de levensduurverlenging van de twee jongste kerncentrales had moeten slikken?

Voelde u zich in de steek gelaten?

VAN DER STRAETEN: Neen. Meyrem is acht jaar lang voorzitter geweest, in moeilijke omstandigheden. Zij heeft de partij rechtgehouden en is voor mij altijd een ongelooflijke steun geweest, ook in die laatste weken in aanloop naar de energiedoorbraak. Zij kon het net loslaten omdát er nu een ambitieus energieakkoord gesloten is.

U bent zelf geen kandidaat om haar op te volgen?

VAN DER STRAETEN: Neen.

Wie ziet u als ideale kandidaat?

VAN DER STRAETEN: Het is niet gepast om daar nu uitspraken over te doen.

Maar aan welke kwaliteiten moet zo’n voorzitter voldoen? Wat is nu nodig voor Groen, dat het volgens de laatste peiling niet erg goed doet?

VAN DER STRAETEN: De komende tien jaar zijn cruciaal om de klimaatverandering om te buigen. In deze periode moet de groene partij een baken zijn van assertieve rust. Rust, in het omgaan met de grote veranderingen. Maar assertief over de oplossing. Ik ben optimistisch, ik geloof echt dat het kan, en dan is het zaak om standvastig blijven. In speeches gebruik ik vaak een citaat van Seneca: ‘Als je niet weet naar welke haven je vaart, is geen enkele wind gunstig.’ Wel, mijn haven is klimaatneutraliteit tegen 2050, en dat is ook de haven van Groen.

Nu hebben we een kapitein nodig die het schip in de juiste richting kan varen.

« JE CROIS EN LA NEUTRALITÉ CARBONE D’ICI 2050 »

“I BELIEVE IN CLIMATE NEUTRALITY BY 2050”

La ministre de Koekelberg n’a besoin de convaincre personne de se défaire du gaz.

Mais avoir recours aux centrales de gaz comme mesure transitoire est moins évident. Ce qui frappe le plus, c’est son optimisme. « Je crois vraiment en la neutralité carbone d’ici 2050. Je suis optimiste », dit-elle. « Et nous n’avons pas besoin de centrale nucléaire pour cela. D’ici 2032, le parc éolien en haute mer produira 8 gigawatts. C’est la solution contre les émissions de CO2. »

The Energy Minister from Koekelberg does not have to convince anyone that we have to get rid of gas, but that we therefore need gas power stations as a transitional measure is perhaps less obvious. But what is most striking is her optimism. “I really believe in climate neutrality by 2050. I am optimistic,” she says. “And we don’t need nuclear power plants to achieve this.

By 2032, offshore wind will produce 8 gigawatts.

That is the solution to CO2 emissions.”

FR

BRUZZ | SPREEKTIJD

Tinne Van der Straeten

Zeebrugge, daar waar de stroom van de windmolens aan land komt. Die kan vier uur energie leveren.

EN

13 APRIL 2022

I 11

Inflatie ZES TIPS OM ZUINIGER TE LEVEN

Van oud brood roosteren tot tweedehands shoppen Nu de prijzen op alle vlakken de pan uit rijzen, helpt het om op de kleine beetjes te letten. De federale overheid begon afgelopen donderdag met ikhebimpact.be, een website met adviezen om op energie te bezuinigen. Maar welke andere tips kun je in Brussel nog toepassen? BRUZZ brengt je op ideeën. — SARA DE SLOOVER, BRUZZ | ITIPS

FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

1

Sla heel bewust voeding in

Vlamingen gooien jaarlijks gemiddeld voor zo’n 370 euro aan eten weg, vertelde Loïck Bekaert van Foodwin onlangs nog aan onze radiocollega’s. “Alles begint bij een goede planning,” aldus Bekaert. “Maak een overzicht van hoe vaak je de komende dagen thuis eet, en welke maaltijden. Zo koop je niet te veel. Kijk ook voor vertrek in je kast, koelkast en diepvries wat je nog in huis hebt.”

Foodwin geeft ook tips over hoe je beter je aankopen plant, hoe je voedsel moet bewaren, en hoe houdbaarheidsdata precies werken. Sommige groenten en fruitsoorten horen bijvoorbeeld niet thuis in de ijskast: onder meer komkommers, paprika’s, courgettes, aubergines, tomaten worden dan sneller slecht.

Qua voedselverspilling staat brood met stip op nummer een: per brood belanden gemiddeld twee of drie sneetjes in de vuilnisbak. Vries het deel van je verse brood dat je niet de eerste

12

I

13 APRIL 2022

dag kan eten, dus meteen in.

Maar is dat niet gebeurd, dan hoef je het nog niet meteen in de oranje zak te gooien. Oud brood kun je roosteren, je kunt er wentelteefjes van maken, broodpizza of broodballetjes.

Bekaert: “Desnoods maak je er met de blender paneermeel van.”

Let ook op de houdbaarheidsdata. Van voeding met een ‘te gebruiken tot’-label, vaak vlees of vis, kun je na de uiterste houdbaarheidsdatum ziek worden. Producten met een ‘ten minste houdbaar tot’-label daarentegen kun je wel nog verorberen. Kijk, ruik en proef voor het eten wel of er geen schimmel of rare smaak te bespeuren is.

Op 11 mei organiseert Foodwin online het gratis Food Waste Fest, voor meer tips. foodwastefest.com

2

Gebruik de app Too Good to Go Met de app Too Good to Go kun je voor een fractie van de normale

prijs verse producten kopen bij restaurants of winkels in de buurt, die ze anders na sluitingstijd zouden weggooien. Omdat het aanbod afhangt van wat er die dag is verkocht, blijft het wel vaak een verrassing wat je exact zal krijgen. Hotels bieden ook geregeld ontbijtjes aan. Sommige populaire aanbiedingen, zoals de taartoverschotten van patisserieketen Les Tartes de Françoise,

zijn wel in een mum van tijd uitverkocht.

3

Begin je eigen moestuin, ook op het terras

Ook zonder tuin kun je heel veel groenten en kruiden zelf kweken, en zo flink op je supermarktrekening besparen.

Tomaten zijn bijvoorbeeld 19

aardappelen telen, een maand sneller dan in volle grond.”

Flikweert raadt aan om een oude metalen kast te gebruiken om in etages te telen en zo de beschikbare ruimte optimaal te benutten. “Kruiden kun je natuurlijk heel makkelijk telen, dingen zoals bieslook, peterselie of oregano. En verder kweek ik op mijn balkon vooral mediterrane, warmteminnende planten als zoete paprika, sterke pepers, veel soorten aardbeien en verschillende variëteiten tomaten. Die plaats je trouwens best onder een afdak, want tomaten kunnen er heel slecht tegen dat hun bladeren nat worden, dan gaan ze schimmelen.”

Je eigen aardbeien en tomaten kweken is niet alleen goedkoper, je bent ook zeker dat ze biologisch geteeld zijn, zegt Flikweert. “Je kunt het ras zelf kiezen, en de smaak is een stuk beter.”

4

Koop (en verkoop) kleding tweedehands

procent duurder dan vorig jaar, zo maakte consumentenorganisatie Test Aankoop twee weken geleden bekend. Ook aardappelen zijn 6 procent duurder geworden. Laten dat net twee groenten zijn die Jan Flikweert op zijn Schaarbeekse terras teelt. Aardappelen? “Dat kan gewoon in een vuilniszak of een oude boodschappentas, waar je onderaan en aan de zijkant gaten in maakt. Eind augustus kun je dan al

Koop minder kleding, dan bespaar je al meteen heel wat. Heb je toch echt iets nodig, dan kan het de moeite lonen om eerst tweedehands zoeken. Je kunt bijvoorbeeld je slag slaan in de tientallen tweedehandswinkels in het gewest van Spullenhulp/Les Petits Riens en Oxfam. In het zomerseizoen organiseren veel Brusselse gemeenten daarnaast gezellige brocantes en rommelmarkten, waar je naast de traditionele vlooienmarkt aan het Vossenplein terechtkan voor een goedkope en originele outfit. Natuurlijk bestaan er ook gespecialiseerde websites als 2dehands.be en Vinted, waar je je tegelijk zelf tot verkoper kunt ontpoppen – en zo meteen al je uitgaven neutraliseren.

Of organiseer een kledingruil met vrienden en combineer een leuke avond met unieke vondsten voor je kleerkast.

– zet je de verwarming best lager.

Een extra dikke trui en/of sokken maken dat draaglijker. Kersenpittenof nog beter turfkussentjes kunnen ook wonderen verrichten: even in de microgolfoven opgewarmd houdt een turfkussen urenlang warmte vast.

Ben je eigenaar van je woning?

Overweeg dan zonnepanelen op je dak en een thuisbatterij, die je afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen. In Brussel krijg je in tegenstelling tot in Vlaanderen en Wallonië nog gegarandeerd tien jaar subsidie in de vorm van groenestroomcertificaten (GSC’s), terwijl de investering gemiddeld al in zeven jaar is terugverdiend.

De opbrengst van zo’n groenestroomcertificaat per opgewekte eenheid zonne-energie hangt af van de vraag op de markt. Omdat stroomleveranciers in Brussel verplicht een deel groene stroom moeten inkopen, is de vraag nog altijd groter dan het aanbod. De prijs ligt daardoor veel hoger dan de wettelijk gegarandeerde 65 euro per GSC. Momenteel tellen ze eerder 93 euro per GSC neer.

Vanaf deze maand kun je de stroom die je opwekt en niet verbruikt daarnaast ook delen in energiegemeenschappen met je (betalende) buren. Zo kan de klassieke terugverdientijd zelfs nog verder dalen, en daarmee kun je als huurder misschien ook je huisbaas overhalen.

Sommige bedrijven willen in ruil voor groenestroomcertificaten helemaal gratis zonnepanelen op je dak installeren. Dan strijk je de opbrengsten van de investering niet

op, maar hoef je ook zelf niet te betalen voor de installatie, en blijf je wel profiteren van lagere energierekeningen.

6

Maak je eigen schoonmaaken verzorgingsproducten

Wie zijn eigen onderhoudsproducten, scrubs en crèmes maakt, is tegelijk duurzaam én zuinig bezig.

Gekochte producten bevatten vaak hormoonontregelende stoffen (zoals parabenen), chemische bewaarmiddelen of minerale oliën, afgeleid van aardolie. Je eigen schoonmaakproducten maken is bovendien erg makkelijk: je hebt er maar een paar ingrediënten voor nodig. Met soda, azijn, zuiveringszout (of baksoda), natuurlijke zeep en eventueel een klein scheutje etherische olie voor een lekker geurtje maak je alles wat je nodig hebt. Online vind je heel veel recepten voor bijvoorbeeld glas-, alles- of toiletreiniger. Verzorgingsproducten vergen iets meer voorbereiding, maar het besparingspotentieel is nog groter.

BRUZZ | TIPS

Zuinig zijn is ‘the sign of the times’. Iedereen doet het en we pakken er zelfs mee uit.

NOG MEER TIPS? BRUZZ-luisteraars en lezers stuurden ons suggesties om te besparen, gaande van ‘op dieet gaan’ tot ‘niet impulsief aankopen doen’.

Nog meer tips te vinden op BRUZZ.be

5

Denk na over je energierekening

Met de huidige gas- en stookolieprijzen – en de indirecte steun die je zo aan de Russische oorlogsmachine levert 13 APRIL 2022

I 13

BRUSSELAAR VOELT DE STIJGENDE PRIJZEN IN ZIJN PORTEMONNEE

Meer huismerken, minder Uber Eats Energieprijzen die stijgen, een gemiddelde winkelkar die flink duurder wordt en tanken voor twee euro per liter, dat is de harde realiteit die veel portemonnees doet bloeden. Het is een ware wake-upcall, die ook de Brusselaar doet nadenken over zijn uitgaven en consumptiepatroon.

— AMBER VANBENEDEN EN JAANI DE KOKER, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

14

I

13 APRIL 2022

“

I

k woon in een gezellig appartement in Sint-Gillis, met mijn twee dochters. De enige kamer in ons appartement heb ik aan mijn kinderen gegeven, ik vind het belangrijk dat mijn dochters hun eigen plekje hebben. Zelf slaap ik in de living. Het is behelpen, maar ik woon liever in dit appartement dan naar een minder gezellige buurt zoals aan het Zuidstation te moeten verhuizen, zelfs al

betekent dat dat ik nu meer moet besparen. Omdat mijn kinderen en ik overal te voet naartoe kunnen gaan, moeten we geen abonnement voor het openbaar vervoer kopen. Een auto heb ik niet. Mijn huisbaas liet me al weten dat de energieprijs zal stijgen, ik wacht nog op de afrekening.

Dan zie ik wel hoe ik dat zal aanpakken. Voor kleren, schoenen, huishoudspullen en meubels kom ik naar

FLO

‘Ik ga op zoek naar promo’s en koop witte producten’ INKOMEN

I

k woon alleen in een appartementje in Vorst en krijg een leefloon van 1.040 euro bruto per maand. De hogere prijzen zullen mijn vaste kosten in de toekomst doen stijgen, maar daar heb ik nu nog geen zicht op. Intussen bespaar ik waar ik kan, vooral als ik boodschappen doe. Ik zoek op voorhand uit waar de producten het goedkoopste zijn. Soms moet ik naar verschillende winkels gaan, maar dat heb ik ervoor over. Vaak koop ik promo’s en witte producten, voor mij is er geen verschil in smaak met dezelfde soort producten van een duurder merk. Onlangs kon ik twee pakken vlees kopen die in promotie stonden, voor 1,45 euro per stuk. Naar zulke acties ben ik altijd op zoek. Ook brood koop ik gewoon in de supermarkt, daar is het veel goedkoper dan bij de bakker. Ik heb weinig keuze, ik moet zo leven om rond te komen.”

BRUZZ | PORTRETTEN

“

Leefloon van 1.040 euro

Inge en Emmanuel verdienen behoorlijk, maar ook zij houden de knip op de portemonnee onder meer door uitgaven te spreiden.

de kop getikt voor 30 eurocent per stuk. Tijdens de eerste lockdown heb ik de huisbaas gevraagd of ik het kleine koertje aan mijn appartement mocht opknappen, want het was volledig verwilderd. Dat mocht. Om het dan helemaal af te maken, heb ik hier terrasstoelen gekocht. Ze zien er allemaal anders uit, maar dat stoort me niet. We kunnen erop zitten.”

SABRINA

'Bij Spullenhulp kopen helpt om de kosten te drukken' ▼

Spullenhulp. Hier vind ik alles voor een lagere prijs. Omdat ik momenteel geen job heb en van een uitkering leef (Sabrina zegt liever niet hoeveel die bedraagt, de gemiddelde uitkering bedraagt zo’n 1.449 euro bruto per maand, red.), moet ik met dat bedrag zien rond te komen voor mijn twee dochters en mezelf. Hier kopen helpt me om de kosten te drukken. Ik heb net een set van zes porseleinen borden op

INKOMEN leeft van een uitkering 13 APRIL 2022

I 15

▼

BRUSSELAAR VOELT DE STIJGENDE PRIJZEN IN ZIJN PORTEMONNEE

INGE EN EMMANUEL

‘We verkopen babykleding op Vinted’ INKOMEN 5.300 euro

I

BRUZZ | PORTRETTEN

nge en Emmanuel wonen in Brussel, samen met hun kinderen van één en vier jaar oud. “We werken allebei, mijn vriend fulltime, ik 4/5," zegt Inge.

“Dat maakt alles wat haalbaarder nu we twee kinderen hebben. Onlangs ben ik van job veranderd. Ik werk op de personeelsdienst van een ziekenhuis en verdien zo’n 2.400 euro netto per maand.”

“Ik werk als consultant en verdien 2.900 euro,” vult Emmanuel aan. “Door die twee inkomens, samen goed voor 5.300 euro komen we zeker rond,”

vertelt Inge. “Het lijkt veel, maar het is ook wel snel op: we betalen maandelijks 1.200 euro huur voor ons

appartement. Het is op een leuke locatie gelegen, maar we zoeken nu iets om te kopen. We hebben de

berekening gemaakt in september en kwamen toen aan een budget van 400.000 euro. Maar nu de rente op woonkredieten stijgt, is dat verlaagd naar 350.000 euro. Renoveren is moeilijk met de twee kinderen en de stijgende grondstofprijzen, zeker omdat we niet weten hoe hoog de kosten zullen oplopen bij een renovatie.”

“En dan zijn er nog de uitgaven voor de crèche, 400 euro per maand, en voor elektriciteit, 350 euro maandelijks. De afrekening voor energie hebben we net gekregen: we moesten 550 euro opleggen, hoewel we ons maandelijkse voorschot al hadden verhoogd.

Met onze twee inkomens kunnen we die afrekening wel betalen, maar voor veel mensen zal die 550 euro moeilijker liggen.”

“Onze rekeningen staan aan het einde van de maand

FOTO © JAANI DE KOKER

KORNEEL

‘Ik ben zo goed als gestopt met verwarmen’ INKOMEN 3.000 euro

K

orneel is alleenstaande. Hij kocht zes jaar geleden een appartement met tuintje in Schaarbeek. “Ik werk als informaticus voor een Brusselse vzw, die zich specialiseert in alles wat met IT te maken heeft. Vóór mijn huidige job werkte ik lang in het buitenland, maar ik wou het rustiger aan doen. Terug in België koos ik voor een gewone bediendejob, met normale uren en ja, een normaler loon.”

“Ik verdien nu zo’n 3.000 euro en dat is minder dan vroeger, maar de inhoud van mijn job en de manier van werken vind ik

16

I

13 APRIL 2022

belangrijker.”

“Ik woon in een toffe en rustige omgeving dicht bij het Josaphatpark met meerdere supermarkten in de buurt en toegang tot het openbaar vervoer. Dat was een bewuste keuze. Zo kon ik mijn auto verkopen, die houden was financieel niet meer haalbaar. Toen ik zag hoeveel mijn pensioen zou bedragen, besefte ik dat ik een eigen woning moest kopen, want huren zou er dan niet meer in zitten. Het werd dit appartement, met een lening op vijftien jaar.

Maandelijks betaal ik rond 1.400 euro af.”

“Die lening neemt een hap uit mijn budget, en niet

alle maanden zijn even gemakkelijk, maar ik pas me aan. Voor mijn boodschappen ga ik naar Aldi en Lidl en leef ik meer budgetbewust. Dat vind ik niet erg, het is zelfs leuker om op mijn budget te letten. Zo apprecieer ik nu meer de waarde van wat ik heb. Ik heb een leuk appartement, boeken, strips, onlineabonnementen op allerlei tijdschriften, omdat dat goedkoper is. En omdat ik Netflix en Disney+

heb, kom ik niets tekort.”

“Toch vallen de stijgende energieprijzen me zwaar.

Eind vorig jaar moest ik van energieleverancier veranderen, omdat de maatschappij waar ik bij was Brussel verliet. Mijn maandelijkse voorschot schoot omhoog van 105 naar 385 euro.

Gelukkig aanvaardden ze mijn tegenvoorstel van 285

nog niet onder nul, maar we kijken wel al bewust waar we kunnen besparen, zeker nu we op huizenjacht zijn.

We hebben onze uitgaven geanalyseerd en daaruit bleek dat we vaak Deliveroo of Uber Eats laten komen.

Dat doen we nu minder."

"Verder spreiden we de uitgaven meer. Als de kinderen nieuwe schoenen nodig hebben, dan koop ik deze maand een paar schoenen voor de oudste en volgende maand pas voor de jongste. Omdat mijn vriend een bedrijfswagen heeft, moeten we de brandstof niet zelf betalen, dat is een geluk. Daarnaast verkoop ik babykleren die we niet meer nodig hebben op Vinted.

Met de opbrengst kopen we met dezelfde app ook nieuwe kleren. En bij de boodschappen kijken we naar interessante promo’s en kopen we meer huismerken.”

euro. En ik investeerde in een nieuwe verwarmingsketel. De vorige voldeed niet meer aan de nieuwe en strenge normen van het Gewest. Het was een investering van 5.000 euro, maar ik kan rekenen op enkele Brusselse premies en een renteloze lening afsluiten. Die kost me zo’n 100 euro per maand, gedurende drie jaar.”

“Mijn grootste aanpassing is dat ik door de stijgende energieprijzen zo goed als gestopt ben met verwarmen. Met warmere kleding en een extra warm deken lukt dat ook. Ook gebruik ik de apps ‘Happy Market’ en ‘Too Good To Go’ om mijn boodschappen tegen interessantere prijzen aan te kopen. Dat helpt enorm om budgetbewust te leven.”

De getuigen verkozen om anoniem te blijven.

Hun namen zijn bekend bij de redactie.

L E S S U R B

BRUSSELS KET EN WERELDSTEJE R

S T O O T R A JA S N A M E L E THI INFO & TICKETS

TOOTS

Chou de Bruxelles

’Onze producten vertellen een verhaal’ Na een lange carrière bij de Zweedse meubelgigant Ikea opende Jettenaar Wim Schuurmans (53) zopas een winkel met planten en originele vilten handtassen in het Brusselse stadscentrum, Le Guichet des Bonnes Idées. “Ik wilde opnieuw iets doen in retail, maar dan op een andere manier.” — BETTINA HUBO, FOTO IVAN PUT

BRUZZ | PORTRET

Wim Schuurmans studeerde voor handelsingenieur aan de VUB en bleef vervolgens hangen in Brussel, een stad waar hij steeds meer van ging houden. In zijn laatste studiejaar had hij een zaterdagbaantje bij Ikea. Vlak na zijn afstuderen bood het woonwarenhuis hem plots een vast contract aan. “Ik dacht: waarom niet? In afwachting van een echte baan,” vertelt Schuurmans in zijn gloednieuwe winkel aan de Nieuwe Graanmarkt.

Niet alleen dat project stokte, de hele expansie van Ikea in ons land bleef niet duren en na een reorganisatie in de zomer van 2019 moest Schuurmans vertrekken.

Hij besloot om enkele maanden de tijd te nemen om te bedenken wat hij zou gaan doen. Iets met retail, dat zeker, want daar had hij veel ervaring in. Maar dan retail op een andere manier.

“In elke stad zie je hetzelfde soort winkels, dat wilde ik niet. Ook wilde ik niets met massaproductie, want

die richting te zoeken. De planten wilde hij aanvullen met tassen, ontworpen door zijn vrouw die een opleiding marokijnbewerking volgt.

Maar toen alles in kannen en kruiken was, brak corona uit en liepen de plannen voor een eigen winkel vertraging op. Schuurmans begon alvast met een webshop.

Sinds kort heeft hij ook een fysieke winkel. Daarin biedt hij een grote variatie kamerplanten en ook terrasplanten aan, van zaagcactussen tot bananenplanten. Ze zijn niet bespoten en voor de plastic potten wordt leeggoed gevraagd.

Bijzonder zijn de kleine airplantjes, die geen grond nodig hebben, omdat ze hun voeding uit de lucht halen. Wie wil, kan ze combineren met een keramieken of houten plantenhouder. Het aardewerk wordt gemaakt in Anderlecht, het hout komt uit het Zoniënwoud. “We werken graag met plaatselijke leveranciers.”

ZIEN EN VOELEN

“Ik vind, als fan van deze stad, dat we dringend anders moeten gaan leven en op andere manier handel moeten drijven”

Hij zou uiteindelijk 27 jaar bij Ikea blijven en was er verantwoordelijk voor de expansie. Dat betekende locaties zoeken voor nieuwe woonwarenhuizen en uitdokteren hoe die winkels het best ingericht konden worden, zodat er veel verkocht werd.

Hij werkte ook aan het concept van de kleinere stadswinkels dat enkele jaren geleden gelanceerd werd. Eentje zou er komen in het centrum van Brussel. Maar het hele project belandde in de ijskast. “Het kreeg geen prioriteit. Je moet weten dat België in Ikealand maar een kleine vis is.”

18

I

13 APRIL 2022

dan is het heel lastig om origineel te zijn. Bovendien vind ik, als fan van deze stad, dat we dringend anders moeten gaan leven en op andere manier handel moeten drijven.

Anders zullen we tegen een muur aan lopen. Corona en nu ook weer de oorlog in Oekraïne hebben aangetoond dat lange productielijnen alleen maar moeilijkheden opleveren. Daarom wilde ik iets doen met lokale producten, de korte keten. Met zo weinig mogelijk afval en met een eerlijke prijs voor de producenten.”

Omdat Schuurmans een passie heeft voor planten, besloot hij het in

Daarnaast zijn er de vrolijke tassen in vilt, die qua ontwerp grappige statements zijn. Zo verwijst een felblauwe tas naar de Brusselse straatnaamborden. Het opschrift

Ville de Bruxelles is vervangen door Fille de Bruxelles. Met daaronder Place à Nous.

De naam van de zaak, Le Guichet des Bonnes Idées, is dan weer een knipoog naar de lockdown. “Iedereen werkte toen achter een scherm, de wereld leek één grote lokettenzaal. Zoiets wilden wij ook, maar dan met goede ideeën.”

Schuurmans beseft dat de handelszaken in het centrum van de stad het niet makkelijk hebben. De handel in de binnenstad heeft zich nog niet hersteld van de impact van de pandemie. Toch wilde hij naast de webshop per se een winkel openen.

“De producten die wij verkopen moet je gezien en gevoeld hebben.

Bovendien hebben ze een verhaal.

Het is het beter om dat te kunnen vertellen dan dat de klanten het online te lezen krijgen.”

Momenteel heeft Schuurmans vooral veel aanloop tijdens het weekend, de weekdagen zijn nog kalm. “Ik had erop gerekend dat de economie na corona zou aanzwengelen, op die golf wilde ik meesurfen.

Het leek me een goed moment om iets nieuws te lanceren. Maar nu is er de oorlog, de inflatie. Ik voel dat de mensen voorzichtig zijn.”

« NOS PRODUITS RACONTENT UNE HISTOIRE »

WIM SCHUURMANS: “OUR PRODUCTS TELL A STORY”

Après une longue carrière chez le géant du meuble suédois Ikea, le Jettois Wim Schuurmans vient d’ouvrir un magasin de plantes et de sacs en toile originaux au centre-ville, Le Guichet des Bonnes Idées. « Je voulais continuer dans le commerce de détail, mais autrement. » Il se rend compte que, dans le sillon de la pandémie, les commerces du centre-ville souffrent. Mais il voulait tout de même ouvrir un magasin physique, en plus de son magasin en ligne. « Nos produits, il faut pouvoir les voir et les sentir. »

After a long career at Swedish furniture giant Ikea, Jette resident Wim Schuurmans has just opened a shop in the city centre selling plants and original felt handbags, Le Guichet des Bonnes Idées.

“I wanted to do something in retail again, but in a different way.” He knows that the city centre’s business community is having a hard time in the wake of Covid but he nevertheless wanted to open a physical shop along with a web shop. “Our products must be seen and felt.”

FR

EN

Wim Schuurmans Begon als student bij Ikea en bleef er 27 jaar lang werken na zijn studies Handelsingenieur Moest op zoek naar een nieuwe invulling van zijn carrière en koos ervoor om zelf een zaak te beginnen met planten en lederwaren De naam van zijn zaak, Le Guichet des Bonnes Idées, is een verwijzing naar de lockdown, toen de wereld één grote lokettenzaal leek

Stedenbouw STUDENTEN DOEN VOORSTELLEN VOOR DEFECTE MARCHANTBRUG

Van een kapotte brug naar de stad van morgen

Annekatrien Verdickt aan de Marchantbrug en het openluchtzwembad Flow. Ze zette haar masterstudenten architectuur aan het werk om een nieuw ontwerp te maken voor de brug.

20

I

13 APRIL 2022

Zeven jaar al rijden er geen auto’s meer over de defecte Marchantbrug in Anderlecht.

Die kon daardoor uitgroeien tot een ontmoetingsplek voor de buurt en de stad. Maar wat nu? Twaalf architectuurstudenten bedachten elk hun eigen oplossing, die meteen ook een blik biedt op de stad van morgen. BRUZZ en BX1 organiseren dan weer een televisiedebat op de brug. “Hier ontstaat veel te geruisloos een nieuwe stad.”

W

e schrijven 2014 als de Pierre Marchantbrug dichtgaat voor het autoverkeer, wegens onstabiel. Anno 2022 ligt de constructie er nog even bouwvallig bij. Toch is er gaandeweg iets veranderd op de brug: buurtbewoners begonnen de plek te gebruiken als ontmoetingsplek, barbecuelocatie, hengelaarsbasis en speelplein.

Het uitzicht over het kanaal is er dan ook magistraal. Er ontstond een burgervereniging, Sur Le Pont. En toen openluchtzwembad Flow zich afgelopen zomer ook nog tegen de brug ging vlijen, wist heel Brussel het kapotte bouwwerk plots liggen.

“De promotoren willen hier vooral woningen en kantoren bouwen, omdat dat meer geld opbrengt” ANNEKATRIEN VERDICKT Architecte

De Pierre Marchantbrug – uit 1936 – is niet zomaar een brug over het kanaal. Ze ligt ook op de plek waar de stad vandaag het snelst groeit: het Biestebroekdok, dat deze jaren tienduizend nieuwe inwoners verwacht, in woningen die deels nog moeten gebouwd worden. De wijk is een mengsel van old-school Brusselse stedenbouw – vastgoedpromotoren geven er het tempo aan – en verwoede pogingen van het Gewest om de wijk toch nog wat op een moderne en duurzame leest te schoeien. Zo kwam er uiteindelijk toch nog een park vlak bij de Marchantbrug.

Over de brug zelf was aanvankelijk geen discussie. Die zou vervangen worden door een nieuw exemplaar, mét autoverkeer. Brussel Mobiliteit heeft daar ook al plannen voor, die

verder borduren op de overheersende overtuiging van 2014: dat de brug een onmisbare schakel is in het autoverkeer en dat een autovrije oplossing een volledig verkeersinfarct zou betekenen. De verwachte autochaos op de omliggende wegen bleef echter uit. Vandaag gaan dan ook steeds meer stemmen op om auto’s vooral te bannen. Aangezien er nog geen bouwvergunning is, kan het ook nog die kant uit. De bal ligt vandaag bij stedenbouwadministratie Urban, die binnenkort met een effectenstudie naar buiten moet komen.

De unieke ligging van de brug en de nieuwe invulling waren voor Annekatrien Verdickt reden genoeg om haar architectuurstudenten aan het werk te zetten. Verdickt is vooral bekend als voortrekker van burgerbeweging Filter Café Filtré, die ijvert voor schone lucht, maar van beroep is ze architecte en gastprofessor aan de UGent. Aan haar masterstudenten vroeg ze niet enkel om een nieuwe brug te bouwen, maar ook de omgeving te bekijken en het geheel in te passen in de hedendaagse uitdagingen van Brussel en de wijk.

Van de studenten verwacht Verdickt concrete perspectieven voor de toekomst. Maar tegelijk wil ze ook het debat aanzwengelen over de toekomst van de plek. De brug wordt dan ook het decor van een televisiedebat georganiseerd door BRUZZ en onze Franstalige evenknie BX1. “Dit wordt de verbinding tussen oud en nieuw Anderlecht,” zegt Verdickt. “Maar het is ook een plek waar een beetje geruisloos een hele nieuwe stad ontstaat, zonder dat daar echt discussie over is. Niet over de openbare ruimte, maar ook niet over de productieve functie die hier steeds verder uitgehold wordt. De promotoren willen hier vooral woningen en kantoren bouwen, omdat dat meer geld opbrengt. Maar zo dreig je voor altijd de mogelijkheid te verliezen om het kanaal te gebruiken voor duurzame stadslogistiek.”

Dat gebrek aan transparantie gaat ver, ondervond Verdickt. “De studenten hebben hemel en aarde bewogen, gewoon om van de promotoren en het Gewest de plannen te krijgen van wat er nu eigenlijk zal gebouwd worden langs het Biestebroekdok. Ze hebben die uiteindelijk niet gekregen. Hoe kan zoiets?”

BRUZZ | STEDENBOUW

— KRIS HENDRICKX, FOTO’S BART DEWAELE

Duik op de volgende pagina’s in zes voorstellen van de masterstudenten architectuur.

13 APRIL 2022

I 21

▼

STUDENTEN DOEN VOORSTELLEN VOOR DEFECTE MARCHANTBRUG

Veruit de meest radicale keuze voor de brug komt van de hand van Jona Van Eetvelde. Die vertrekt bij de vaststelling dat het Brussels Gewest de grootste moeite heeft om bruggen te onderhouden. Een oplossing is dan ook om de Marchantbrug gewoon af te breken, concludeert de student, die de brokstukken van de brug meteen ter plaatse hergebruikt.

De betonblokken worden zo verdeeld in een brokken-

landschap aan de oever, waar de ontwerper ook de huidige picknickbanken van de brug in integreert. Op het kanaal verrijst dan weer een nieuw kunstmatig eiland. Het staal en de tegels van de brug worden erin verwerkt op een manier die ook leefruimte voor bijen creëert. En de balustrade, die dient als basismateriaal voor een nieuw gympark langs de oever van het brugloze kanaal.

‘Promenade van Dapperheidsplein tot nieuwe wijk’ TUUR VANDROMME

“Waarom niet wat breder kijken?” moet Tuur Vandromme gedacht hebben. De student tekende een groene wandelpromenade die begint aan het Dapperheidsplein in

het hart van Anderlecht en helemaal tot aan de Tweestationsstraat reikt.

Het ontwerp creëert zo een voetgangerszone van een kilometer lang, iets langer nog dan de

‘Brussel verdient geen brug’

BRUZZ | STEDENBOUW

JONA VAN EETVELDE

‘Slinger over een nieuw wateren groenlandschap’ VIARA ILIEVA EN TIM VERYSER

‘Ontmoeting, landbouw en daklozen’ ESMÉE MALUTA

Een brug op drie niveaus met heel verschillende functies. Onderaan domineren ontmoetingsplekken voor cultuur of sport en is er ook sanitair. In het tussenniveau is gedacht aan de daklozen, die ook vandaag al onder de brug leven: ze krijgen er plekken die ze zichzelf kunnen toe-eigenen.

De bovenzijde ten slotte biedt een wandel- en fietspromenade, fruitbomen en moestuintjes. De traphal klimt nog een stukje hoger dan dit niveau en wordt zo een uitzichtpunt.

22

I

13 APRIL 2022

De bescheiden brug van vandaag wordt hier vervangen door een lang en slingerend viaduct. Dat kronkelt niet enkel boven het kanaal, maar evengoed boven het nieuwe groene landschap dat naar de Grondelswijk en Kuregem leidt.

Onder dat viaduct ontstaan steeds weer boogvormige doorgangen, die nu eens plaats bieden voor vegetatie en wandelaars, dan weer aan een nieuwe waterloop die

de groene ruimte doorkruist. Die waterloop wordt afgetakt aan het kanaal en verbonden met de Zenne, die vandaag wat verderop tussen de sporenbundels stroomt. Het water en het uitgesproken groene landschap dragen op die manier bij tot de noodzakelijke afkoeling van de stad. De brug en haar slingerende verlengstuk blijven autovrij en naast de brug ontstaat ook een amfitheater.

Annekatrien Verdickt wil het debat over de toekomst van de Marchantbrug aanzwengelen.

piétonnier op de Anspachlaan.

Vooral in het stuk dichter bij het kanaal wordt die wandelroute een brede openbare ruimte voor iedereen. De promenade verbindt oud en nieuw Anderlecht en krijgt in de zone rond de brug ook nieuwe functies die er een levende plek van moeten maken: horeca, een buurtcentrum, een school en winkels. Hoe de brug zelf er zal uitzien, wordt minder duidelijk in dit ontwerp.

DEBAT

‘Daar is het openluchtzwembad’

Zeven jaar al rijden er geen auto’s over de beschadigde Pierre Marchantbrug, een periode waarin de buurt bezit nam van de brug. Maar hoe moet de toekomst eruit zien? Autovrij of niet?

En wat heeft de plek tussen oud- en nieuw-Anderlecht nog nodig? BRUZZ en BX1 organiseren er op woensdag 13 april een debat over, samen met Filter Café Filtré. Kom kijken én discussieer mee, vanaf 13.30 uur op de brug.

ARNE DE RIDDER

“Is er dan echt geen

deels verdwijnt komt een pad leidt op een langzame lijke en grillige oever, dieJarne deGeenens vs gesloten uit de kluitenOpen gewassen manierWerkt naarvertragend de zijde met plek aantrekkelijker moet maopenluchtzwembad.

De Structuur het nieuwe meer. ken. De roeiclub, die vandaag Lichtinval Midden van de brug als symbolische plek verbindingsfunctie van De harde en strenge oevers ter hoogte van de sluis van de brug wordt daarbij van het kanaal wijken in dit Foodhub Anderlecht zit, verhuist naar behouden: een cirkelvormig ontwerp ook voor een natuurde Marchantbrug.

Uitzicht over Biestebroek

Marktstraat zwembad bij?” horen weRitme u

ctie Rialto

alVan wanhopig vragen. Tuurlijk en voor de buurt wel. Dit ontwerp snijdt als het ware een stuk van de brug af. Waar de brug

vs minder publiek

T h e W o o d ‘N F o o d B r idge

Hout Plekken op verschillende niveaus

Lokale voeding

Rusten op dak

In de natuur

Tussen de boomkruinen

‘Hangende markthal uit hout’

ht

luiken dicht -

luiken open

t -

BRUZZ en BX1 zenden op 18 april het televisiedebat uit over de toekomst van de plek en de omliggende wijk. Info: BRUZZ.be/marchantbrug

JARNE GEENENS

De ‘Wood ’N Food Bridge is volledig uit hout opgetrokken.

Op het benedenniveau bevindt zich een voetgangersdoorgang met aan weerszijde verkoopruimtes voor lokale voeding. Op die manier ontstaat daar een plek van ontmoeting en vertraging.

Het hoger niveau wordt het terras van Anderlecht, een plek om te vertoeven, met zicht over het kanaal. Dwars door de houten brug groeien bomen.

Ontdek alle projecten van de studenten www.fcfatelier.be

Plan dak

D’UN PONT CASSÉ À LA VILLE DE DEMAIN

FROM A BROKEN BRIGDE TO THE CITY OF TOMORROW

Cela fait sept ans que les voitures ne roulent plus sur le Plan pont Marchant à Anderlecht. Entretemps, lestraat pont cassé est devenu un lieu de rencontre pour le quartier et pour la ville.

Et maintenant ? Douze étudiants en architecture de l’UGent ont chacun imaginé une solution, offrant en même temps un regard sur la ville de demain. BRUZZ et BX1 organiseront un débat télévisé à propos du pont le 13 avril 2022.

For seven years, cars have not been able to cross the broken Marchant bridge in Anderlecht. This allowed it to become a meeting place for the neighbourhood and the city.

But what now? Twelve architecture students from UGent have each come up with their own solution, which also offers a glimpse of the city of tomorrow. BRUZZ and BX1 are organising a televised debate on the bridge on 13 April 2022.

FR

EN

13 APRIL 2022

I 23

Interview

SCHEPEN MARINA DEHING-VAN DEN BROECK BLIKT TERUG OP 46 JAAR LOKALE POLITIEK IN GANSHOREN

‘Mij is ook weleens gevraagd om over te lopen’ In Ganshoren wordt niet alleen burgemeester Pierre Kompany (ProGanshoren) gewisseld, ook partijgenoot en Vlaamse schepen Marina DehingVan den Broeck neemt ontslag, na 46 jaar actieve gemeentepolitiek. “Toen ik begon was het een soort bijbaan. Nu hebben de schepenen heel veel werk.” — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE 24

I

13 APRIL 2022

D

ehing, behalve schepen van Nederlandstalige Aangelegenheden, ook bevoegd voor Sociale Zaken en Gezondheid, kent Ganshoren als haar binnenzak. Op haar tiende kwam ze in de gemeente wonen. Haar ouders hadden er gebouwd, het derde huis in de straat.

Dat was in het expojaar 1958. Ganshoren, lang deel van het Nederlandstalige stuk van de provincie Brabant, behoorde nog maar vier jaar tot het tweetalige Brussel. “In mijn jeugd was Ganshoren bijna helemaal Nederlandstalig,” vertelt Dehing.

“Een dorp was het, waar we op straat konden spelen

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik kom zelf niet uit een

CVP-nest en was nooit van plan om in de politiek te gaan. Ik werkte als logopediste. Maar mijn schoonvader was destijds de lokale voorzitter van de PSC-CVP. Er waren vrouwen nodig op de kieslijst en hij moedigde me aan om mij kandidaat te stellen. Het was de tijd van Vrouw en Maatschappij.

Ik was meteen verkozen. Zes jaar later was ik er opnieuw bij en even later werd ik een van de drie Nederlandstalige schepenen.

Ik had kleine kinderen en de vergaderingen waren meestal ’s avonds. Een geluk dat mijn ouders in hetzelfde huis woonden, want mijn man, een architect, was ook veel weg. Ik herinner me dat ik een van mijn kinderen op een keer haar poppen netjes op een rijtje zag zetten met de boodschap: nu braaf zijn, want mama moet naar een vergadering!

U was vijf keer schepen. Is het schepenambt in de loop der jaren erg veranderd?

DEHING-VAN DEN BROECK: Toen ik begon, was het

Marina Dehing-Van den Broeck in de raadszaal van de gemeente. De bronzen ganzen op de achtergrond zijn het embleem van Ganshoren.

tussen de vele boerderijtjes en kikkers gingen vangen in de vijvers.”

Is er nog iets overgebleven van dat dorpsgevoel?

MARINA DEHING-VAN DEN BROECK: Er is natuurlijk veel veranderd. Er zijn veel minder Nederlandstaligen, het Frans is dominant en er zijn veel andere gemeenschappen bijgekomen.

Ganshoren is ook een stuk armer geworden, de Keizer Karellaan is helemaal verpauperd.

Maar dankzij het gemeenschapscentrum De Zeyp heb ik toch nog een beetje een dorpsgevoel.

Wat kan de gemeente doen om opnieuw meer Nederlandstaligen aan te trekken?

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik weet het niet. Mooie

huizen bouwen, denk ik. Daar komen Vlaamse gezinnen wel op af.

Een Nederlandstalige gemeentelijke crèche of basisschool zou misschien kunnen helpen? Die zijn er niet.

DEHING-VAN DEN BROECK: In Ganshoren zijn er

voldoende Nederlandstalige crèches en basisscholen. De Sint-Lutgardisschool zal verdubbelen in capaciteit. Bovendien is een gemeentelijke school een heel dure aangelegenheid.

Er is trouwens een gemeenteschool in de maak, een Franstalige weliswaar, maar het wordt een immersieschool.

Hebt u het gevoel dat u als Vlaamse schepen echt hebt kunnen wegen op het beleid van het college?

een soort bijjob in de avonduren, je verdiende ook minder. Ik kon het makkelijk combineren met mijn halftimejob in een school voor buitengewoon onderwijs. We hadden toen geen eigen kantoor, er was één ruimte voor alle schepenen.

Tegenwoordig hebben de schepenen het veel, veel drukker. Nooit eerder had ik zoveel werk als de afgelopen twee jaar. Ik ben bevoegd voor Gezondheid en door corona was het permanent crisis. Intussen zitten we met de noodplanning voor de opvang van de Oekraïense vluchtelingen.

Sowieso heeft de gemeente er in de loop der tijd veel meer taken bijgekregen, vroeger was er bijvoorbeeld geen preventiedienst, dat was niet nodig.

Bij het Gewest kan de gemeente tegenwoordig voor veel projecten subsidies krijgen, maar daarvoor moet je een dik dossier invullen. In grotere gemeenten schakelen ze daarvoor een studiebureau in. Ganshoren heeft daarvoor niet de middelen. Bovendien vinden we heel moeilijk goed personeel. Momenteel hebben we geen vertaalster, de jurist is ziek, de communicatieverantwoordelijke is ziek. Op den duur staat de gemeentesecretaris voor alles alleen. Door gebrek aan personeel lopen we soms subsidies mis.

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik vind van wel, in

Dat personeel moet ook tweetalig zijn.

De Ganshorense politiek heeft woelige jaren achter de rug. De Far West werd het soms genoemd: gekonkel, verraad, voorakkoorden die niet gerespecteerd werden. Hoe ging u daarmee om?

DEHING-VAN DEN BROECK: In principe moeten ze

het taalexamen afgelegd hebben, maar de vraag is of dat altijd gebeurt. Wat dat betreft heeft Karl Vanlouwe van N-VA honderd procent gelijk. Het gemeentepersoneel is gebrekkig tweetalig. Maar vind ze maar, de Nederlandstaligen. En het

principe gebeurt alles in de twee talen en ik heb naar mijn gevoel evenveel te zeggen als de andere schepenen. Hoewel de middelen beperkt zijn, krijg ik meestal wat ik vraag. De burgemeester vraagt mij ook altijd om hem te vervangen, niet de eerste schepen.

Ik moet wel vaak Frans spreken in het college, anders begrijpen de andere schepenen me niet.

Ook burgemeester Pierre Kompany heeft veel moeite met Nederlands, net als zijn opvolger Jean-Paul Van Laethem.

BRUZZ | INTERVIEW

In 1976, u was 28 en een jonge moeder, bent u voor de christendemocraten op de lijst gaan staan. Hoe ging dat?

moeten mensen van het juiste niveau zijn. De gemeente kan niet allemaal niveau A’s aannemen, dat is te duur.

Ook voor ons rusthuis, Home Heydeken, vinden we geen verpleegsters die Nederlands kennen. Die mensen gaan in Vlaanderen werken, waar ze meer verdienen. Goed personeel kost geld. Maar Ganshoren heeft te weinig middelen, dat is ons grootste probleem.

U hebt wel altijd zachte bevoegdheden, zoals Sociale Zaken, gekregen. Nooit een zware portefeuille als Financiën.

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik heb altijd de porte-

feuilles gekregen die ik wou. De zachtere kant ligt me. Financiën? Dan zou ik geen oog dichtgedaan hebben. Bevoegdheden als Werk en Stedenbouw konden dan weer niet door het beroep van mijn man.

Leefmilieu of Mobiliteit had ik misschien wel nog gewild. Of Derde Leeftijd, dat is een portefeuille die in Ganshoren veel stemmen oplevert en dus gewild is.

DEHING-VAN DEN BROECK: In het begin vond ik

dat erg. Na de verkiezingen van 2012 dachten

▼

Daar heb je ook de bibliotheek, de weeg, het lokale dienstencentrum. Je treft er altijd dezelfde kern van mensen.

13 APRIL 2022

I 25

MARINA DEHING-VAN DEN BROECK BLIKT TERUG OP 46 JAAR LOKALE POLITIEK

Changement de décor in Ganshoren Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 sloot ProGanshoren (CDH (Les Engagés)/ CD&V en onafhankelijken) een coalitie met MR en Défi. Binnen ProGanshoren was er een deal dat Pierre Kompany de eerste drie jaar burgemeester zou zijn en Jean-Paul Van Laethem, die even voor de verkiezingen was

overgestapt van de lijst van Michèle Carthé (PS) naar ProGanshoren, de laatste drie jaar.

Ook Vlaamse schepen Marina Dehing-Van den Broeck (ProGanshoren/CD&V) stopt ermee. Zij zal vervangen worden door Philippe Beghin (ProGanshoren/CD&V), die momenteel voorzitter is van de gemeenteraad.

“Ik word nog altijd aangesproken door de christelijke waarden,” zegt Marina DehingVan den Broeck.

gebleven zijn. Hij is 74, ik 73, een leeftijdsgenoot dus. Zonder hem zit ik alleen als een bomma in het college. Maar Kompany moet stoppen (zie hiernaast), hoewel hij dat jammer vindt en hij een goede burgemeester is.

Bovendien, als ik blijf als schepen kan ik niet anders dan bij de volgende verkiezingen nogmaals opkomen en dat kan ik op mijn leeftijd toch niet meer doen.

U blijft wel nog in de gemeenteraad?

DEHING-VAN DEN BROECK: Dat ben ik verplicht aan

mijn Vlaamse kiezers. Want als ik wegga, word ik vervangen door een Franstalige en dan zit er in de gemeenteraad bij de meerderheid geen enkele Nederlandstalige meer. Het is moeilijk om jonge Nederlandstaligen te vinden die zich willen engageren.

Staat er geen nieuwe generatie Vlamingen klaar om de fakkel over te nemen?

DEHING-VAN DEN BROECK: Jongeren worden

tegenwoordig eerder aangesproken door groene partijen. Ik zie dat ook bij mijn kinderen en kleinkinderen. Nochtans kan je in alle partijen groen zijn. Wij hebben met CD&V ook geijverd voor propere lucht, natuur en fietsen.

Zowel CD&V als Les Engagés (ex-CDH) beleven een electorale neergang. Hebben ze nog een rol van betekenis in de steden?

▼

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik vind van wel, ik word

we een akkoord te hebben met de MR, tot die ’s nachts achter onze rug een coalitie sloot met de lijst van Michèle Carthé (PS). Dan ben je gedegouteerd. Maar wat doe je? Ontslag nemen?

Daar schiet je niets mee op. Quand les dégoutés s’en vont il n’y a que les dégoutants que restent, zeggen ze.

Ik zou het liever allemaal eerlijk hebben, maar dan noemen ze je naïef. Ik ben nu meer op mijn hoede.

Mij is ook weleens gevraagd om over te lopen.

Maar ik vind dat je moet proberen samen met je groep te blijven, in mijn eentje overlopen zou ik nooit gedaan hebben.

Ik doe aan politiek omdat ik graag met mensen werk. Het zuiver politieke zegt me niet zoveel. Ik wilde ook niet per se doorstromen naar het Brussels parlement, zoals sommige collega’s. Ik ben wel op de gewestelijke CD&V-lijst gaan staan, maar heb nooit gevochten voor een goede plaats.

Uw partij, ProGanshoren, heeft zich natuurlijk ook niet onbetuigd gelaten. Vijf jaar geleden werd de lijst van Carthé, toen in de meerderheid, plots aan de kant geschoven, mede door toedoen van uw partij. Is het een spel?

Waarom stopt u?

DEHING-VAN DEN BROECK: Mocht Pierre Kompany

kunnen blijven als burgemeester, zou ik ook

nog altijd aangesproken door de christelijke waarden. Solidariteit en rentmeesterschap zijn zeer actueel.

CDH ziet het tegenwoordig breder en noemt zich Les Engagés. Ik vind dat een rare naamkeuze, iedereen die aan politiek doet is toch geëngageerd.

U hebt uw ontslagbrief nog steeds niet ingediend.

Waarop wacht u?

DEHING-VAN DEN BROECK: Ik wacht tot ik zeker

weet dat diegene die de nieuwe burgemeester moet worden ook burgemeester wordt. In Ganshoren is altijd een onverwachte wending mogelijk. We hebben hier al veel meegemaakt.

DEHING-VAN DEN BROECK: Een beetje wel, maar het

is ook een serieuze zaak. Als je geen macht hebt, kan je niets doen.

Wat ook meespeelt: in tegenstelling tot vroeger kan je tegenwoordig goed leven van het loon van een schepen. Daardoor wordt er harder gevochten voor de postjes.

Er wordt ook makkelijk gewisseld van partij of lijst.

DEHING-VAN DEN BROECK: Ja, ook Pierre Kompany

stond lang op de PS-lijst. Toen hij mee de lijst ProGanshoren oprichtte, werd hij uit de PS gezet, nu is hij lid van CDH (sinds kort Les Engagés, red.). En onze volgende burgemeester begon bij de PSC, daarna was hij bij Défi, vervolgens stond hij als onafhankelijke op de PS-lijst van Carthé en nu is hij bij CDH (ProGanshoren).

26

I

13 APRIL 2022

PRÈS D’UN DEMI-SIÈCLE DE POLITIQUE COMMUNALE

NEARLY HALF A CENTURY IN MUNICIPAL POLITICS

À Ganshoren, outre le départ du bourgmestre Pierre Kompany (ProGanshoren), l’échevine flamande Marina Dehing-Van den Broeck, du même parti, a donné sa démission, après avoir été active dans la commune pendant plus de 46 ans. « Quand j’ai commencé, j’avais un autre emploi. Mais de nos jours, les échevins ont vraiment beaucoup de travail. » La politique de Ganshoren a connu des années mouvementées avec des magouilles, des renégats ou des préaccords non respectés. « J’aurais préféré que ce soit plus honnête, mais ça paraît naïf », dit DehingVan den Broeck. « Je fais plus attention. »

Not only is Ganshoren mayor Pierre Kompany (ProGanshoren) being swapped, but party colleague and Flemish alderwoman Marina Dehing-Van den Broeck is also resigning, after 46 years of active municipal politics. “When I started, it was a sort of side hustle. Now aldermen have a heavy work load.”

Ganshoren politics has been through turbulent years with scheming, defections, and pre-agreements that were not respected. “I would prefer things to be more straightforward, but then they call you naive,” says Dehing-Van den Broeck.

“I am more wary now.”

FR

EN

16TH EDITION

& HIS WEDDING AND FUNERAL ORCHESTRA

THE LAST ORIGINAL BALKAN ALL STARS BOHEMIAN BETYARS

FESTIVAL 28.04

to

1.05.2022

DE LA CLEJANI MORE THAN 150

MUSIC

DEBATES

EXHIBITIONS

STREET ART FOOD

& MORE

ARTISTS

BRUSSELS

PLACE DE BROUCKÈRE NAMUR

LE DELTA

TICKETS & INFO:

BALKANTRAFIK.COM

Minder geluidshinder dankzij de nieuwe Ring?

Geluidshinder pakken we aan via geluidsschermen of we passen bijvoorbeeld de ligging van de Ring aan.

Benieuwd naar al onze voorstellen voor de Ring?

Kom op de expo alles te weten over de plannen en oplossingen voor het noordelijke deel van de Ring, het gebied tussen Groot-Bijgaarden en Sint-Stevens-Woluwe.

28 maart

25 april 2022

expo.werkenaandering.be Medegefinancierd door de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen

vr 15.04

Amber Haddad

wo 20.04

Patches

do 21.04

Dishwasher_

CANTINE JOSÉE (I.S.M. GC TEN NOEY)

BRUSSELS BEER PROJECT

KFK HOPE

za Curated by MUZIK1030 23.04 Toine Thys & Désiré Somé African

Bunch WINOK

di 03.05

Roland Van Campenhout + Porcelain id HET GOUDBLOMMEKE IN PAPIER

wo 04.05

LeNoise

do 05.05

Cloudy-Oh

di 10.05

Shaka Shams + Kleine Crack

MONK

ARCHIPEL

RITCS CAFÉ

di Curated by Nekka 17.05 Tenorin + support BAR PILAR

wo 18.05

Cesar Quinn

wo 25.05

Divided

do 26.05

Mek’dr’dr

za 28.05

Ana Diaz

vr 03.06

Adja + Jette on Stage

AFFLIGEM CAFÉ

BONNEFOOI

MERLO

GC PIANOFABRIEK (I.S.M. BRUSSELS JAZZ WEEKEND)

TAVERNE TER LINDEN (I.S.M. GC ESSEGEM)

Make your own Stoemp!

Stoemp! zoekt jonge organisatoren

stoemplive.be — gratis!

Alle info

Culture.

NL | FR | EN

PIANIST JOEP BEVING BRINGS HIS QUEST FOR BALANCE TO BOZAR

© RAHI REZVANI

‘The art is in finding the essence’

29

Culture. Neoclassical music

Spotify playlists like “Calming Vibes” and “Peaceful Piano” brought Joep Beving’s music to millions of listeners looking for peace of mind. On his latest album he continues his quest for quiescence, this time guided by seven philosophical principles. Soon to be discovered at Bozar. — JASPER CROONEN “The All is Mind; the Universe is Mental.” That is the first of seven Hermetic principles. These seven laws, laid out by the philosopher and occultist William Walker Atkinson, are seen as a blueprint by many New Age circles. But more importantly, they also served as a guiding principle for composer Joep Beving’s new album, appropriately named Hermetism. Without explicitly talking about these principles, they kept popping up as anchor points throughout our conversation over Zoom. Take this first fundamental. The universe has indeed been turned up-side-down these past two years. “And I hope I’ve been able to express that in the music,” says Beving. “There is a certain kind of tragedy in the compositions, which is rooted in this absurd period of lockdown that we have all lived through together. It forced us to take a step back, to slow down and to reconsider our destructive way of life – long overdue, if you ask me. But after two years, it’s clear that instead of more balance, there is only more inequality, the polarization has only become more prominent. I hope people hear that sadness in these new pieces.”

‘AS ABOVE, SO BELOW; AS BELOW, SO ABOVE’ Just before embarking on the Hermetism project, Beving brought his acclaimed trilogy of albums – Henosis, Prehension, and the breakthrough album Solipsism – to a close. But rather than conceiving this new album as a fresh start, he sees Hermetism more as a reflection on what came before. Once again, entirely in line with Hermeticism’s “principle of correspondence”, which claims that there is always a relationship between our planes of being. It is a return to the emotional force of piano, where the sonic qualities of the instrument are heightened by an ASMR-like proximity to the sound. “It’s not that it was a conscious choice, but I was working on loads of other projects that required a lot of studio time which gave me access to a piano. I felt myself veering towards the sonorities of the keys once again and felt fulfilled when working on this sort of music. Consider it a return to the beginning, but with the knowledge I have acquired over these past seven years.”

Indeed, the first singles off Hermetism sound like a prolongation of his previous work – the

“I do not consider myself a classical musician, and I never pretended to be one. I just make music that I like to hear” “Everything is dual; everything has poles; everything has its pair of opposites.” The duality Beving talks about, smoothly segues into another guiding principle for Hermetics. To Beving, this reads as a mission to dig into the darker side of his self, to try and find harmony within. “I see Hermetism as a quest for balance. The world is full of contradictions. Yes, there is this darkness in me. But then I try to treat it in a lighthearted way. The sound springing from that search gives me an innate feeling of harmony. I’d say it’s an almost feminine way of counterbalancing the toxic masculinity that guides our world.” And just like that, another principle checked: “Gender is in everything.”

30

serene, meditative lyricism that catapulted his career and turned him into the poster boy for the neoclassical subgenre. “It’s not as if I actively go looking for that tranquility. There’s definitely a part of me that likes to play intense, atonal music. But time and time again, I notice that these compositions I write, provide me with footing in these challenging times, and radiate a sort of hope I need in all this gravity. It’s not like there’s a grand idea behind it. The correlation with classical music feels quite odd in fact as I never played classical music. My background is more in jazz than anything else.”

“Every cause has its effect; every effect has its cause,” the sixth principle dictates and the

© RAHI REZVANI

BRUZZ

| INTERVIEW

EN

reason for Beving’s association with classical music is not too far-fetched. He is signed on the world’s most prominent classical music label Deutsche Grammophon, when executive Christian Badzura heard his music played in a smoky Berlin speakeasy. “We just immediately clicked, and honestly, I didn’t give the fact that they were a classical label a lot of thought. I made it immediately clear that I do not consider myself a classical musician, and I never pretended to be one, I might add. Like I said, I just make music that I like to listen to and it’s obviously a blessing that a lot of people clearly feel the same way. Is it a bonus that people start listening more to classical music with my albums as a sort of

Joep Beving: “What interests me is to keep digging until I reach the absolute fundamentals.”

“The world is full of contradictions. Yes, there is this darkness in me. But then I try to treat it in a lighthearted way” live performance. The shaping of sound is a quintessential part of my music and it’s precisely in these so-called institutions that you can experience that live in the best possible way.”

THE PRINCIPLE OF SIMPLICITY No, this last one is no part of the Hermetic philosophy. However, the remark that this subgenre of pop is “too simplistic to be considered classical” is one of the most prominent critiques of neoclassical music. “But the art is in finding the essence,” replies Beving. “Simplicity only occurs when you turn easiness into a platitude. What interests me is to keep digging until I reach the absolute fundamentals. Without wanting to refute the craft or the intellect that pours into music making, for me this essence is

gateway? Of course! I started listening to a lot more classical music myself these past six years.”

From the Berlin bar, Beving has conquered the world’s largest stages but remarkably, his shows are notoriously hard to pin down. He plays at jazz festivals and club concerts. Sydney Opera House or Concertgebouw Amsterdam.

Last time he was in Brussels he played at the Ancienne Belgique, this time his stage is Bozar’s Henry Le Boeuf Hall. “I must admit I feel more at ease at Paradiso or the AB. If I’m being completely honest with you, the first time I played at the Concertgebouw, I felt almost sacrilegious.

It’s a huge threshold for me to get over, each

can only count on – and keep questioning – my own judgement.”

Just like that, our time is up. A Zoom surcharged with philosophical subjects ends on a metaphysical self-examination. It is clear now that even though Joep Beving’s music might sound meditative, his albums and concerts are the kind of mindfulness exercise that makes you question yourself. In the end, there are but two Hermetic laws we didn’t touch on: the principle of rhythm, and the principle of vibration. But then again, aren’t those always there in music?

JOEP BEVING 15/4, 20.00, Bozar, www.bozar.be

LICHT EN DUISTERNIS

LUMIÈRE ET OBSCURITÉ

Spotify-playlists zoals ‘Calming Vibes’ and ‘Peaceful Piano’ deden de ster van de Nederlandse componist Joep Beving gestaag rijzen en introduceerden zijn muziek in miljoenen huiskamers wereldwijd. Zoveel mensen waren de afgelopen jaren op zoek naar de rustgevende vibraties die zijn pianospel teweegbrengt. Op zijn jongste album Hermetism gaat hij verder op zoek naar verstilling, en laat hij zich leiden door de zeven hermetische principes van filosoof en occultist William Walker Atkinson.

Beving: “Ik zie het hermetisme als een zoektocht naar balans. Ja, er zit duisterheid in mij. Maar ik probeer er op een lichtvoetige manier mee om te gaan.”

Des playlists Spotify comme Calming Vibes et Peaceful Piano ont contribué à la percée du compositeur néerlandais Joep Beving, et introduit sa musique dans des millions de maisons aux quatre coins du globe.

Tant de gens recherchent ces derniers temps les vibrations reposantes de ses airs de piano. Sur son dernier album Hermetism, il continue sa quête d’apaisement et se laisse guider par les sept principes hermétiques du philosophe et occultiste William Walker Atkinson. Beving : « Pour moi, l’hermétisme est une quête d’équilibre. Il y a de l’obscurité en moi. Mais j’essaie de la traiter de façon légère. »

NL

| INTERVIEW

usually a sort of feeling I try to express. In ‘Nocturnal’, for example, I had this idea of a 20th century musician in Paris playing with the windows open, music pouring into the streets of the Ville Lumière. When you scratch at the surface you uncover this feeling of romanticized nostalgia. That is the core I try to bring out in the piece.”

“Once I find this core, the only thing I can do is to make sure that I sail close to the wind. It is not for me to say whether I succeed at that or not, that is for the listeners to decide. My ultimate goal is to create some harmony between people, but from having made my previous albums, I am realistic about that endeavour too.

I’ll never be able to make everybody happy. There will always be those who think my music lacks complexity, who look for other things in music. I

BRUZZ

time again. I try not to think too much about the world-famous orchestras or soloists who have performed there before me. So maybe you shouldn’t have told me that Bozar is such a cultural temple.” (Laughs) “But at the same time, I can understand why my music should be programmed there. It’s certainly a sign of the times that venues like these are broadening their scope. The Concertgebouw doesn’t only programme ‘serious music’ and I imagine that’s the same for Bozar. Then there’s the undeniable acoustic qualities of these concert halls which let my creations flourish. I had the immense pleasure of performing at the Auditorio Nacional in Madrid, famed for its chamber music hall. Environments like these give me the opportunity to recreate the togetherness that manifests on my recordings, but in a

FR

31

Culture. Pop

HET SCHAAMTELOOS LUIDE LEXICON VAN LANDER & ADRIAAN

‘Guilty pleasures bestaan niet in de muziek’

© TINA HERBOTS

32

BISKOLOM ‘Biskolom aloofkis’: het klinkt als een gerecht op de kaart van de Griek om de hoek, maar het is de titel van de eerste single van Lander & Adriaan.

De eerste is de vandaag in Brussel wonende drummer Lander Gyselinck, de tweede de Antwerpse toetsenist Adriaan Van de Velde.

“Biskolom is de naam van een fictieve club waarin ons album zich afspeelt,” vertelt Adriaan Van de Velde in hun met synths, drums, samplers en fietsen volgestouwde repetitieruimte in Volta. “We hebben onze plaat opgevat als een immersive experience: je wandelt binnen en ziet ons optreden, compleet met gesprekken die je rond je opvangt. Alleen wilden we dat niet doen in een bestaande taal, dus hebben we er eentje uitgevonden. Iets tussen Zweeds, Turks en, inderdaad, Grieks.”

Oefen alvast tongdraaiers als ‘Bomsi’, ‘Skutskutrali’ en ‘Ey keyoni!’. “Het gevoel van iets nieuws ontdekken vonden we heel belangrijk,” zegt Lander Gyselinck. “Door de pandemie lijken mensen voorzichtiger geworden, ze houden vast aan wat vertrouwd is. Op deze plaat hoor je niet of het een dj, een productie of een band is, daar spelen we graag mee.”

Volta vormde het sjabloon voor de ingebeelde club, zegt Gyselinck. “Tijdens de pandemie zijn we hierheen gevlucht. Buiten voelde de wereld heel klein, maar hier was onze fantasie grenzeloos.” Het duo nam er alles op, van de muziek over het palaverende publiek tot openzwaaiende deuren en een kotsscène in de wc.

“Adriaan is de beste kotser ever,” lacht Gyselinck. “We hebben verschillende takes gedaan, mensen keken vreemd op als ze ons hier zagen rondlopen met ons recordertje. Adriaan was ook net vader geworden, hij lag hier uitgeteld achter mij terwijl ik die opnames aan het mixen was. Ik ging bijna zelf over mijn nek, zo goed was het. Wel iets te waterachtig.”

NACHTRIDDER Nachtridders? Zo voelen Gyselinck en Van de Velde zich. “Ook al zijn we redelijk geeky,” lacht Gyselinck. “Wij zijn niet die gasten die om 7 uur ’s ochtends op café zeggen: hé, gaan we nog naar de Fuse? Ik luister eerder overdag naar clubmuziek terwijl ik onderweg ben dan dat je me effectief in een club zal zien.”

bezig met jazz, ik ergerde me dood aan die vierkwartsmaat van house en techno,” zegt Gyselinck. “Maar intussen weet ik dat er ook in die elektronische muziek interessante dingen gebeuren. Ik probeer nu zelfs trance een kans te geven. Ook Tiësto schrijft soms een mooie melodie.”

“We gebruiken die elementen uit de eurodance, half als grap, maar ook heel serieus,” knikt Van de Velde. “Het is een nostalgie naar die periode waarin wij als snotapen die muziek ontdekten in de mainstreammuziekcultuur. Ik zong ‘Walk on water’ van Milk Inc. mee en luisterde naar De hop op Studio Brussel, maar ik hield ook van John Coltrane en Miles Davis.”

Van de Velde ziet heel veel schoonheid in de Het is de metafoor van de nacht die de twee harde, scherpe synthklanken die we doorgaans jonge dertigers doet wegdromen in nostalgie. als heel erg fout beschouwen. “Synths waren “Dat gevoel dat je had als jonge gast dat je kon lang alleen maar cool als ze analoog of modulair ontsnappen,” verduidelijkt Van de Velde. “Je waren, maar ik vind die glazige klank die wij weet niet wat er gaat gebeuren, de nacht wordt associëren met eurodance net heel mooi. Dat is een queeste die je tot een goed einde moet die ‘post’: artiesten als Hudson Mohawke en brengen. Onvervaard, als een ridder, anders val Rustie hebben getoond dat het wel oké is om die je af. Uiteindelijk was ik wel degene die snel klanken te gebruiken.” afviel en wou gaan slapen.” (Lacht) Vandaar ook het ‘nudisme’. “Wij durven ons “Tijd krijgt in het donker een ander gewicht,” naakt op te stellen. Niet letterlijk, we houden zegt Gyselinck. “Een halfuur overdag is niet onze onderbroek aan. Het gaat om loslaten wat hetzelfde als een halfuur in het holst van de mooi of wat lelijk is. Als iedereen bloot rondnacht. Je weet dat niemand je gaat bellen of loopt, is er geen schroom meer.” Guilty pleasumailen. De meeste muziek die ik heb gemaakt, is res of foute muziek bestaan dan ook niet, zegt in die vrijhaven van tijd tot stand gekomen. Veel hij. “Alleen dingen die slecht ideeën ontstaan ook in zijn voor je gezondheid, ontmoetingen met mensen in beschouw ik als guilty die meer ontspannen pleasures, zoals drugs of te omgeving van de avond.”

Lander veel suiker. En nazipropaganDe avondklok die tijdens de Gyselinck damuziek.” pandemie gold, noemt “Eigenlijk maken wij Gyselinck “crimineel”. “Ik Geboren in 1987, Gent dancemuziek voor onszelf,” omarm structuur, maar die Studeert drums aan de New zegt Gyselinck. “Na een goeie beteugeling vond ik zeer School of Jazz in New York repetitie hebben wij soms het traumatisch. Zeker als je in Verkent met Nathan Daems gevoel dat we een hele nacht een stad als Brussel woont, oosterse muziek in Ragini Trio, zijn gaan stappen. Het is waar je toch al wat dichter op surft tussen elektronica en jazz surrogaatdance. Therapie.” elkaar zit. Ik vluchtte soms met STUFF. weg naar Gent, gewoon omdat Debuteerde vorig jaar met AMEN BREAK daar meer space is.” soloproject Hihats in Trees Wie zijn oren spitst, hoort in Speelt ‘stoepdisco’ en ‘verandaPOST-NUDISM RAVE de muziek van Lander & jazz’ in BeraadGeslagen, zijn Adriaan de echo van de Amen Post-nudistisch raven? “Raven duo met Fulco Ottervanger break. Wellicht hebt u geen staat voor ons voor energie en idee waar we het over hebben, euforie,” zegt Gyselinck.

Adriaan maar de kans dat u nog nooit “Maar naar een echte rave ben Van de Velde de Amen break hebt gehoord, ik nooit geweest.” “Als Geboren in 1988, Antwerpen is onbestaande. zeventienjarige ben ik er wel De Amen break voert terug eens op beland,” vertelt Van Studeert piano aan het naar het nummer ‘Amen, de Velde. “Ik zag er hoe conservatorium brother’, een instrumentaal boekhouders van vijftig hun Maakt elektronische popmuziek B-kantje uit 1969 van de depressie van zich af shakeals Pomrad Amerikaanse soulband The ten.”

Speelt toetsen bij J. Bernardt, Winstons. In dat nummer zit Van de Velde en Gyselinck het alias van Jinte Deprez van een ‘break’, een zes seconden waren prille pubers rond de Balthazar, en in de liveband van Mauro Pawlowski durende drumpartij die eeuwwisseling, toen nieuwe veelvuldig gesampled werd in elektronische genres als Vormt samen met Aka Moonde hiphop, en die met jungle drum-’n-bass, trance, UK drummer Stéphane Galland het duo Polar Dwarfs en drum-’n-bass zelfs hele funky en hardcore door de nieuwe genres triggerde. Van clubscene gierden. “Ik was

BRUZZ | INTERVIEW

Je wilt net als Lander Gyselinck en Adriaan Van de Velde als een nachtridder post-nudistisch raven in de Biskolom en onderweg nog even hangen in het tankstation? Om niet te verdwalen in hun muzikale universum van surrogaatdance, superzaagsynths en stuiterende botsautojazz serveren wij een hyperkinetisch lexicon. — TOM ZONDERMAN

▼

NL

33

▼

HET SCHAAMTELOOS LUIDE LEXICON VAN LANDER & ADRIAAN

2Pac tot The Prodigy, van Massive Attack tot Skrillex, allemaal hebben ze de Amen break in hun songs gebruikt.

“Er zijn heel veel van dat soort breaks,” vertelt Van de Velde. “Maar de Amen break is wel het vlaggenschip. Die opnames uit de jaren 1960 zijn dikwijls niet goed van kwaliteit maar wel heel karaktervol. Vaak zijn het Afro-Amerikaanse dudes die uit de gospel komen, je hoort die Afrikaanse cultuur en ritmiek erin.” “Je voelt de concentratie van de hele band,” legt Gyselinck uit. “Dat is een kernbom aan energie.”

De Amen break werd de meest gesamplede break ooit, maar Gregory Coleman, de man die hem inspeelde, stierf berooid en dakloos.

“Eigenlijk dragen gasten als hij een groot deel van de muziekgeschiedenis, maar ze worden er niet voor beloond,” beseft Van de Velde.

“Misschien moeten we elke keer als we hem gebruiken geld storten aan een goed doel.”

BRUZZ

| INTERVIEW

SUPERSAW De supersaw is van een heel andere categorie.

“Als je een harde, koude synthsound visualiseert, krijg je een getande golf,” legt Van de Velde uit. “Een zaag dus. Als je zeven van die golven op elkaar stapelt, en je ontstemt ze een klein beetje, krijg je zo’n ongelofelijk zoemend kermisgeluid.” Een supersaw, dus, denk aan de supersuikerige synthklanken van dj’s als Tiësto.

Botsautojazz, zou je de kronkelende elektropop van Lander & Adriaan kunnen noemen.

“Onze muziek is ook wel een beetje een eerbetoon aan dat kermisgevoel van vroeger, zoals je het nu nog vindt in Noord-Frankrijk of de Ardennen,” zegt Gyselinck. “Geen hommage aan de kermis zelf, maar aan mijn herinnering eraan. Het gevoel dat je op een plek komt waar je je heel oncomfortabel voelt. Je bent verliefd op die marina, maar de johnny’s zijn veel te stoer.

Je durft niet in de botsauto’s, want de muziek is veel te agressief, maar je voelt wel dat de plek speciaal is.”

“Die muziek die je toen hoorde, was de gecommercialiseerde, platte versie van radicalere dingen die gemaakt werden,” gaat hij voort.

“Alleen, waar moest je die dingen vinden?

Internet was er niet, en in de Fnac kon je daar ook niet voor terecht. Sommige piratenzenders draaiden dat wel, en dus zat je daar ’s nachts stiekem in je bed naar te luisteren.”

HANGSTATION In de clip van het nummer ‘Dansshow’ zoeven Gyselinck en Van de Velde op hun vintage koersfietsen door Vlaamse landschappen en Ardense bossen, tot ze in een leeg tankstation belanden. Een plek van hard neonlicht en de geur van benzine, de ideale biotoop om rond te hangen als je te jong bent om in een club binnen te mogen.

“Het is de melancholie van iets wat niet gezellig is, waardoor het vreemd genoeg toch een gezelligheid heeft,” zegt Gyselinck. “Ik vind het ook een interessante plek als tussenstation.

34

“Wij maken eigenlijk dancemuziek voor onszelf. Na een repetitie hebben wij soms het gevoel dat we een hele nacht zijn gaan stappen” LANDER GYSELINCK

Zoals in de documentaire The sound of Belgium, over de Belgische dj-scene, waarin mensen hele nachten onderweg zijn van de Boccaccio in Destelbergen naar The Oh in Gavere.”

In de clip zie je ze wat rondhangen op die plek, tot ze overgaan tot een mooie ‘tankstationchoreo’. “Ik heb vroeger veel gebreakdancet,” zegt Gyselinck. “Ik vind het leuk om van die choreografietjes te maken. Voor de bewegingen heb ik mij laten inspireren door clips van 2 Fabiola. Het is onze minirave.”

“Eigenlijk is dat tankstation onze club,” zegt Van de Velde. “We drinken er Red Bull en Fanta, en luisteren naar Ice-T. Een plek die ver weg is van alles, zoals bij een rave. Ik ging vroeger vaak rondhangen aan een industriegebied, omdat je daar eenzaam kon zijn. De mensen die er voorbijkwamen, gaven geen fuck om wat je aan het doen was, of je nu je eerste sigaret aan het rollen was of je zoveelste suikerdrank naar binnen kapte.”

Na de wielerfolklore, tankstations en miniraves eindigt de trip van Gyselinck en Van de Velde in de clip bij een mysterieus gouden doek in het bos. “Het is een soort gulden vlies, dat er heel fout uitziet,” legt Van de Velde uit.

“Als muzikant ben je altijd op zoek,” zegt

Gyselinck. “Naar iets wat je nooit zal vinden.”

Het is zijn algemene kijk op muziek. “Je kan alles stroomlijnen en hapklaar maken, maar ik vind het belangrijk om dat niet te doen. Zo koop je onvoorspelbaarheid voor de rest van je carrière.”

DADAÏSMEPOP “Does humor belong in music,” vroeg Frank Zappa zich ooit af. “It does belong,” zegt Gyselinck. “Mensen begrijpen zijn muziek vaak niet, omdat ze niet weten of hij het meent of niet en ze zich dom voelen. Humor in muziek is iets heel moeilijks. Je moet het subtiel doen.” Zoals een stukje ‘The way it is’ van koning van de cheesy pop Bruce Hornsby dat Gyselinck en Van de Velde op het einde door de Biskolom doen schallen?

“Ik hou enorm van Bruce Hornsby,” zegt Van de Velde. “‘The way it is’ was een van de eerste dingen die ik als kind leerde spelen, ik wilde helemaal niet de cheesiness belachelijk maken.

De grap is hier dat je dat nummer afvuurt op een moment dat het totaal geen punt heeft, op het einde van het concert, en dat je het verkeerd laat eindigen. Het mooie aan muziek is dat je alles kan doen zolang je het echt meent.”

“Die plaat van Bruce Hornsby waar dat nummer op staat, is een van mijn favoriete albums,” zegt Gyselinck. “Maar we spelen graag met referenties waar we binnenpretjes van krijgen. Mochten we commercieel georiënteerd zijn, dan zou het veel slimmer zijn als we ons honderd procent au sérieux nemen, de titels ook, de formats, de bandnaam. En onze nummers met een soort van darkness spelen, zoals alle popmuziek tegenwoordig. Ik vind het net leuk dat ons profiel luchtiger is dan de muziek, dat we kunnen relativeren en deconstrueren. Er zit een dadaïstisch kantje in Lander & Adriaan, maar we zijn geen gimmick.”

LANDER & ADRIAAN Lander & Adriaan verschijnt op 15/4 (Marcel Records) Live: 20/4, 20.00, Het Huys, www.hethuys.be

DONNEZ UNE CHANCE À LA TRANCE !

GIVE TRANCE A CHANCE!

Lander & Adriaan ? Il s’agit du batteur Lander Gyselinck et du claviériste Adriaan Van de Velde. À côté du jazz, ils s’adonnent au hip-hop, au funk et… à la dance. Leur nouveau projet Lander & Adriaan, c’est leur façon d’aller en boîte. Adriaan : « Quand on sortait, j’étais toujours le premier à vouloir rentrer. » Lander : « On fait de la musique dance pour nous-mêmes.

Après une bonne répète, on a l’impression d’être sortis toute la nuit. » Des influences jungle à la musique de kermesse, de Tiësto à Bruce Hornsby : en musique, pas de plaisirs coupables, pour Adriaan. « Il s’agit de renoncer à ce qui est beau ou laid. » Lander : « Je pense même donner une chance à la trance. »

Lander & Adriaan? That’s drummer Lander Gyselinck and keyboard player Adriaan Van de Velde. They are both trained in jazz, but are just as happy playing hip hop, funk and...yes: eurodance. Their new project Lander & Adriaan is how they do clubbing, they say. Adriaan: “When going out, I was always the one who wanted to get home first.” Lander: “We actually make dance music for ourselves. After a good rehearsal, we sometimes feel like we’ve had a night out.” From jungle influences to fairground music, from Tiësto to Bruce Hornsby, Adriaan does not think there are any guilty pleasures in music. Lander: “I’m even trying to give trance a chance now.”

FR

EN

GRATUIT | GRATIS

15e|de ÉDITION | EDITIE

HOPLA !

Circus festival de cirque

11 > 17.04 hopla.brussels

BXL_LA(E)KEN_NOH_HAREN Une initiative de l’Echevine de la Culture de la Ville de Bruxelles | Een initiatief van de Schepen van Cultuur van de Stad Brussel - E.r. | V.u. : Denis Laurent, asbl Brufête vzw, Rue Sainte-Catherine 11 Sint-Katelijnestraat, Bruxelles 1000 Brussel - Photo © E.Danhier

BruxellesVies Storyboard STEVE MICHIELS

Streetwise

Over three weeks, a Brussels-based creative shares their view of the world. LAURA KRSMANOVIC (alias isola podcast) is a podcast maker and communication activist.

Instagram: @isola_podcast

Waar de Londense postpunkers van Dry Cleaning de mosterd voor hun poëtische, absurde en gortdroge parlando haalden? Die komt recht uit de droogkast, blijkbaar.

DRY CLEANING 17/4, 19.30, Botanique, www.botanique.be 36

EN/ In this third column, I want to give a platform to a friend who deserves our full attention and never gets it.

I met Dominique Lecoq two years ago in a corridor of Central Station when I was volunteering with the Doucheflux organisation on one of their rounds. I was holding my microphone up to people living on the street whom we met during lockdown excursions in Brussels so that they could express themselves freely and, above all, with dignity. I was immediately impressed by his passion and directness. He fights for access to housing for homeless people in Brussels, where more than 5,000 people are on the street despite the existence of more than six million square metres of empty living space. Four years ago, he even launched a petition to make the empty buildings available for use by homeless people and collected enough signatures from the people of Brussels for the Brussels regional parliament to organise a committee to deliberate on it. Where did he find such strength after so many years on the streets?

After our most recent conversation a few days ago, something became clear to me: he is Brussels. Brussels is him, it is them. It is those people who we pass regularly in the street, with whom we too often avoid eye contact. All human drama and joy is in the street. Love, solidarity, violence, addiction, injustice.

All the humanity in the world can be found there. All you have to do is look.

Over to you, Dominique.

“People of Brussels, You may remember, in early 2020 we launched a petition for a mixed

committee to be set up in the regional parliament to finally, after 12 years of inertia, implement a law aimed at obliging (on pain of heavy fines) the owners, both public and private, of the 14,000 empty homes in Brussels to put them back on the housing market. More than 4,000 of you signed. We would like to take this opportunity to thank you.

Under great pressure, our elected representatives (reluctantly!) established that committee, which has been deliberating since mid-2021. Being good strategists, however, they dodged the single (embarrassing) question beforehand by muddying the waters, diluting the plan by widening the discussion to the problem of homelessness as a whole.

That was not what we asked for, as we are well aware of the scale of the problem and the challenges involved.

Nonetheless, it has produced some interesting proposals, but the committee has no legal power, and we fear that these recommendations, which are too numerous, will remain pipe dreams as usual or be added to the never-ending list of ‘electoral promises’.

Today, war is at our door. Along with millions of refugees. We are 100% in solidarity with our friends from Ukraine, especially given that it is mostly women, children, and older people who are finding themselves, like us, on the street!

Our leaders tell us that Belgium is ‘all set’ to provide emergency accommodation to 250,000 refugees and has already ‘freed up’ 8,000 homes to house them.

‘Belgium is all set’: we have heard those words before, in early 2020, from our beloved Minister Maggie De Block, at the beginning of the Covid crisis, so we know exactly what they mean, unfortunately.

In any case, if it is possible to accommodate 250,000 people in an emergency, it must also be possible to finally house the 6,000 or so homeless people who have been ‘locked’ on our streets for at least 20 years. Is that not small fry in comparison? When it comes to this issue at least, our ‘politicians’ have really painted themselves into a corner.

In advance, thank you.

Dominique Lecoq” Want to reread the whole series?

BRUZZ.be/bruxellesvies

You may also like

Aprile, Nicolas Donnay de son vrai nom, est le chanteur pop de la saison

‘J’ai surmonté toutes mes frustrations’ FR

Chaque semaine, notre radar détecte un projet artistique qui mérite toute votre a ention. Aujourd’hui, c’est la pop ultra magnétique d’Aprile qui remporte les suffrages avec des mélodies infusées de bonnes vibrations.

De quoi repenser l’avenir sans gaz ni électricité. Bienvenue dans l’ère des énergies positives.

— NICOLAS ALSTEEN

L’arrivée du printemps coïncide avec le retour du beau temps. Pour la pop ensoleillée d’Aprile, la saison marque aussi une embellie. Après de longs mois de confinement et un tracé pour le moins tortueux, le projet imaginé par le chanteur belge Nicolas Donnay entrevoit enfin la lumière du jour avec From Heaven, un premier album qu’il dévoilera cette semaine sur la scène du Botanique. Avant de briller sous la boule à facettes de la Rotonde, l’artiste a toutefois pourchassé sa destinée contre vents et marées.

Fils d’un comédien professionnel et d’une institutrice maternelle, Nicolas Donnay se tourne vers la musique dès ses douze ans. « Pour mon anniversaire, j’avais reçu une guitare électrique », se rappelle-t-il avec des étoiles dans les yeux. « Dès que cet instrument est arrivé dans ma vie, je suis devenu Aprile. Il s’agit du nom de famille de ma mère. C’est un hommage à ses origines siciliennes, à mon ADN, mais aussi un clin d’œil

aux étés de mon enfance, quand maman m’apprenait les paroles des grands classiques de la chanson française. À côté de ça, j’écoute aussi beaucoup de sons anglo-saxons. » Pour éviter de choisir son camp, Aprile met à présent le cap sur un album bilingue. Quelque part entre l’anglais entendu chez les Australiens de Parcels et les bons mots piochés chez Matthieu Chedid (-M-), le chanteur imagine un univers discoïde, parsemé de paillettes soul-funk et de pop moderne.

SAUT D’OBSTACLES En 2020, Aprile emballe ses premières compos sous la pochette d’un EP au titre prophétique. Publié quelques jours avant le début du confinement, Giving up Time se voit en effet contraint d’abandonner du temps et de faire face à l’enfermement. « Mentalement, c’était compliqué », confie Nicolas Donnay. « Parce que cette sortie marquait la fin d’une relation toxique avec un gros label : une major qui m’avait promis monts et merveilles pour, finalement, me laisser tomber. Je vivais donc la sortie du EP comme une libération.

Mais la pandémie est passée par là… » Dans l’impossibilité de défendre ses

chansons sur scène, Aprile en compose alors de nouvelles. « J’ai surmonté toutes mes frustrations », assure-t-il. « Désormais, je suis beaucoup plus indépendant et sûr de mes forces. J’ai appris à franchir les obstacles, à lâcher prise, à me rapprocher du bord pour mieux sauter. Dans mon métier, il faut oser, accepter les changements et prendre des risques. » À cet égard, le nouveau From Heaven semble avoir tiré des leçons du passé. Album super cool et détendu, l’ouvrage exfiltre ses démons via des nappes synthétiques colorées et sucrées à souhait. Des chansons à glisser entre les oreilles des fans de Jungle ou Metronomy. « Ici, l’idée est de tendre vers le beau, la sérénité et la joie », indique le patron des opérations. « Dans mon parcours, je me suis trop souvent imposé des contraintes et des objectifs rédhibitoires. Alors que, dans les faits, il suffit d’inverser son mode de pensée pour se faire du bien et avancer. » Engagé sur la route du succès, Aprile diffuse désormais des bonnes ondes.

En flux continu.

BRUZZ | PORTRAIT

APRILE

APRILE : FROM HEAVEN Sortie le 22 avril (chez Colligence/Wagram) 14/4, 19.30, Botanique, www.botanique.be 37

Culture. Expo

MICHEL POLAK, ARCHITECTE DE LUXE DES ANNÉES FOLLES

‘Polak a créé une utopie aristocratique’ FR

Michel Polak, architecte d’origine suisse plutôt méconnu, a fait son apparition à Bruxelles après que la construction du complexe de luxe Résidence Palace lui été a ribuée, il y a environ un siècle, entraînant la jalousie de nombreux confrères belges. Il a aussi dessiné différents hôtels cinq étoiles des boulevards du centre, mais son chef-d’œuvre est certainement la Villa Empain, perle Art déco qui abrite l’exposition qui lui est consacrée. — ANDY FURNIERE

A

priori, rien ne laisse présager un retour des Années folles, mais une exposition sur l’œuvre de l’architecte Michel Polak pourrait au moins nous mettre un peu dans l’ambiance. Il y a environ un siècle, le Bruxellois suisse a dessiné le Résidence Palace, une ville miniature luxueuse dans la ville. Un autre chef-d’œuvre qu’on lui doit est la Villa Empain, perle d’Art déco, où se tient l’exposition. Oubliez Horta quelques instants, voici venu Polak. On ne sait pas beaucoup de la vie de Michel Polak, mais le peu de choses qu’on sait à propos de sa jeunesse donnerait matière à un film. « Il est né au Mexique car ses parents y cherchaient le succès colonial, mais cela ne s’est pas du tout passé comme prévu », explique la co-curatrice Manon Magotteaux de la Fondation Boghossian/Villa Empain. « Sur le chemin du retour vers l’Europe, en bateau, ses deux parents sont décédés. À sept ans, il était donc orphelin.

Avec sa sœur, ils ont été élevés par leur grand-mère, une aristocrate qui l’a envoyé dans les meilleures écoles de Suisse et de France. Il n’a pas uniquement étudié l’architecture, mais également l’art plastique. » On sait peu de choses sur la personne qu’il est devenu par la suite. « C’est un personnage mystérieux », explique Magotteaux, « on a même eu du mal à trouver des portraits de lui. » À son arrivée à Bruxelles en 1921, Polak a

38

immédiatement suscité l’émoi. C’est l’homme d’affaires et le promoteur immobilier belge Lucien Kaisin qui a fait venir Polak à Bruxelles pour construire le gigantesque complexe de luxe Résidence Palace, rue de la Loi. « Ce n’était pas du goût de nombreux architectes belges, qui ne toléraient pas qu’un projet aussi prestigieux aille à un architecte étranger. » Polak a passé le reste de sa vie à Bruxelles et se serait même fait naturaliser belge. « Mais lors d’un autre grand projet, dix ans après son arrivée, une discussion similaire a fait rage. Les architectes belges étaient assez jaloux de son succès. » Et soyons honnêtes, il y avait de quoi être jaloux. Le Résidence Palace était un énorme projet, avec une espèce d’énorme bateau de croisière érigé en pleine ville. À côté des 180 appartements pouvant accueillir environ mille habitants, le palais urbain de onze étages disposait de restaurants chics, de magasins, de coiffeurs, d’un théâtre, de bains turcs, de salles de gymnastique et d’escrime, de terrains de tennis sur le toit, d’une piscine, d’une agence postale et d’une banque. « C’était un immeuble à appartements où les résidents bénéficiaient de toutes les facilités d’un hôtel cinq étoiles, de façon à ce qu’ils puissent s’isoler du monde extérieur et vivre sans devoir quitter leur luxueuse bulle. Avec ce bâtiment, Polak a créé le monde de rêve, une utopie aristocratique. C’était un projet pionner en

B R U Z Z | R E P O R TA G E

JOYAU ART DÉCO L’apogée des aspirations artistiques et technologiques de Polak fut atteint avenue Franklin Roosevelt et abrite l’exposition actuelle qui lui est consacrée. « Le donneur d’ordre de la Villa Empain, le baron Louis Empain, a quasiment donné carte blanche à Polak au moment de lui attribuer le dessin de la maison. L’architecte s’en

▼

En haut : salle de théâtre/cinéma du Plaza Hotel, en bas à gauche : immeuble à appartements au 203 avenue de Tervuren (1936) et en bas à droite : Minerva, Auto showrooms (1928-1929).

Europe. Mais il était peut-être trop grand, trop ambitieux pour Bruxelles. » Après son inauguration en 1927, Résidence Palace n’a pas connu de succès à long terme.

Après le rêve des années 1920, le réveil et la crise des années 1930 étaient durs, et ensuite, ce fut le début de la Deuxième Guerre mondiale.

Lorsque l’occupant allemand a réquisitionné le bâtiment en 1941, Polak – qui habitait un des appartements – dut aussi quitter les lieux. Peu après la guerre, l’État belge a racheté l’immeuble pour le transformer en bureaux et il y a environ vingt ans, le gouvernement belge y a installé son centre de presse internationale. Progressivement, le bâtiment fut incorporé dans l’extension de l’Union Européenne à Bruxelles. En 1988, une partie du bâtiment fut démolie pour faire place au bâtiment Juste Lipse du Conseil Européen et plus récemment, le bâtiment Europa lui fut accolé. La magnifique piscine et le théâtre existent encore, mais ne sont pas accessibles aux visiteurs. Un autre bâtiment dessiné par Polak, l’Institut dentaire George Eastman, fait dorénavant aussi partie des institutions européennes. Aujourd’hui, ce bâtiment du parc Léopold abrite la Maison de l’Histoire Européenne.

Après avoir remporté le contrat du Résidence Palace, Polak a eu l’opportunité de construire d’autres hôtels de luxe sur les boulevards du centre, dont l’Hôtel Atlante et le Plaza, tous deux situés sur le boulevard Adolphe Max. Ce dernier joyau Art déco abritait jadis un cinéma unique, construit dans un luxuriant style espagnol et maure, qui fait maintenant office de salle de congrès. « Ce cinéma est non seulement un bon exemple de l’ambition esthétique de Polak, mais aussi de son ingéniosité technologique », explique Magotteaux. « En utilisant une isolation intelligente, il a fait en sorte que le bruit du cinéma ne dérange pas les clients de l’hôtel. Et à la fin des années 1920, il était aussi déjà innovant en matière de filtration de l’air. »

« C’est un personnage mystérieux, on a même eu du mal à trouver des portraits de lui » MANON MAGOTTEAUX Commissaire de l’exposition

39

MICHEL POLAK, ARCHITECTE DE LUXE DES ANNÉES FOLLES

BRUZZ 40

▼

| R E P O R TA G E

Dans la salle d’attente des enfants de l’Institut dentaire George Eastman (à droite) situé dans le Parc Léopold, se trouve une dizaine de peintures sur le thème des Fables de La Fontaine (détail à gauche).

est donné à cœur joie et en a fait une œuvre d’art totale où il a tenu compte des moindres détails, jusqu’aux plus petits motifs des balustrades. Et pour le contenu artistique de la maison, il a collaboré avec des artistes de renom. » Le riche choix des matériaux en dit aussi long sur le prestige de la maison : du granit poli d’Italie en façade, des profilés d’angle en laiton et recouverts de feuille d’or sur les coins de la maison, plusieurs types de marbre, des vitraux décorés, des mosaïques… « L’entre-deux-guerres était une époque marquée par de nombreuses découvertes à l’extérieur de l’Europe. Toutes ces influences ont nourri le style Art déco. » La partie la plus remarquable de la villa est la magnifique piscine, au travers de laquelle Polak a une fois de plus prouvé son intérêt pour la technologie moderne. La piscine était équipée d’une pompe centrifuge électrique qui chassait l’eau dans un filtre et était également chauffée par une chaudière dotée d’un thermostat. À l’aide de vannes adaptées à la pompe de circulation, les déchets pouvaient être retirés de l’eau grâce à une lance portable. Même s’il semble qu’Empain lui-même n’a pas souvent utilisé la piscine, car il aurait vécu moins d’un an dans la villa. « En réalité, le bâtiment correspond peu à la personnalité d’Empain, qui était une personne très religieuse et très sobre. » Le dernier projet pour lequel il a dessiné les plans est le CERIA à Anderlecht, dont Michel Polak n’aura d’ailleurs jamais vu la réalisation. Il est décédé en 1948, à 63 ans. Mais le nom de Polak continue à faire parler de lui dans le monde de l’architecture belge, car ses fils André et Jean ont choisi la même voie, et avec succès. Ce seront eux qui, dans l’élan de l’Expo 58, dessineront et feront construire l’Atomium au Heysel, en suivant l’idée de l’ingénieur André Waterkeyn – leur

beau-frère. Par la suite, André et Jean furent aussi impliqués dans la construction du Berlaymont, de La Monnaie, du World Trade Center dans le quartier nord et même dans les travaux de rénovation du Résidence Palace. Et le petit-fils Jean-Michel a même fait partie du bureau d’architectes fondé par son grand-père. Actuellement, la tradition familiale est perpétuée par l’arrière-petit-fils Christophe, qui gère le bureau The Architects Polak avec sa femme.

Auprès du grand public en revanche, le nom de Polak est moins connu. « Polak n’était pas un architecte révolutionnaire comme Horta, ce n’était pas un avant-gardiste », explique Magotteaux. « Il était très moderne, mais les innovations technologiques qu’il intégrait dans ses œuvres n’étaient pas des innovations qui sautaient aux yeux. Mais en tant qu’“architecte de luxe”, Polak a tout de même laissé sa marque

à Bruxelles et nombre de ses bâtiments dépeignent une image d’une époque qui fait toujours rêver, une époque où tellement de choses étaient tout à coup possibles. Beaucoup de gens avaient soudainement plus de temps libre, plus d’espace pour s’amuser et accordaient plus d’attention au confort, à l’architecture élégante et à l’innovation technologique. » L’exposition ressuscite la grandeur de cette époque à l’aide de rares archives, de photos historiques, de plans originaux et de films inédits sur l’œuvre de Polak. La Fondation Boghossian a cocréé l’exposition avec la Fondation CIVA et avec le soutien de la Cinematek.

MICHEL POLAK, ARCHITECT VAN LUXE IN DE ROARING TWENTIES

MICHEL POLAK, ARCHITECT OF LUXURY IN THE ROARING TWENTIES

De naam van Michel Polak mag bij het grote publiek misschien geen belletje doen rinkelen, deze ‘architect van luxe’ drukte tijdens het interbellum stevig zijn stempel op de uitstraling van Brussel. De van origine Zwitserse architect verscheen hier een eeuw geleden op het toneel toen hij het ontwerp van het luxecomplex Résidence Palace toegewezen kreeg, wat voor jaloezie zorgde bij zijn Belgische collega’s. Het Résidence Palace was een megaproject, een ‘aristocratische utopie’, waar de rijke bewoners zich konden afsluiten van de buitenwereld. Polak ontwierp ook verschillende vijfsterrenhotels op de centrumboulevards, maar zijn meesterwerk is het art-decojuweel Villa Empain, waar nu een tentoonstelling over zijn werk wordt georganiseerd.

The name Michel Polak does perhaps not ring a bell with the general public, but this “architect of luxury” made his mark on Brussels’ cityscape in the interwar period. The Swiss-born architect appeared on the scene a century ago when he was given the task of designing the Résidence Palace luxury complex, to the envy of his Belgian colleagues. The Résidence Palace was a mega-project, an “aristocratic utopia”, where the rich residents could shut themselves off from the outside world. Michel Polak also designed several five-star hotels along the boulevards in the city centre, but his masterpiece is the art deco gem Villa Empain, which houses the Boghossian Foundation and is now holding an exhibition of his work.

NL

MICHEL POLAK : TECHNOLOGIE ET MÉTIERS D’ART, UNE ARCHITECTURE DU MERVEILLEUX > 21/8, Villa Empain, www.villaempain.com

EN

19 & 20.04.22

Hive PIETRO MARULLº + INSiEME IRREALi Présente/ presenteert

MAI 23 AVR APR >27 MEI 2022

Art expo inspiration “Chocolat” / inspiratie «Chocolade»

NOUVEAU/NIEUW! COMBITICKET Visit Museum & Expo @ Belgian Chocolate Village + Panorama & Expo @ Galeries/galerijen Basilique/ Basiliek Koekelberg

> 18

ANS JAAR

< 18

ANS JAAR

<6

ANS JAAR

GRATIS

VORMT DE MENSELIJKE SOORT ÉÉN GROTE FAMILIE ? chocolartexpo.multiscreensite.com

Les Halles de Schaerbeek | 22a, rue Royale Sainte-Marie - 1030 Bruxelles reservation@halles.be | 02 218 21 07

Culture. Multidisciplinair

‘Zeg mijn naam: een zacht bevel’ NL

Het artistieke platform Dis Mon Nom staat voor een inclusieve, feministische aanpak. Bezielers Déborah Claire en Erell Hemmer willen plaats bieden aan artiesten die maar moeilijk een voet tussen de deur van de kunstwereld krijgen. Eerste wapenfeit is een dansante lezing van de artivist Habibitch in Recyclart. — MICHAËL BELLON

BRUZZ | INTERVIEW

Déborah Claire uit Marseille en Erell Hemmer uit Bretagne, de twee fotografen die hun schouders onder Dis Mon Nom hebben gezet, liepen elkaar in Brussel tegen het lijf op de École Supérieure des Arts de l’Image Le 75 in Sint-Lambrechts-Woluwe.

“Nadat ik eerst grafiek gestudeerd had, ben ik in Brussel documentaire- en reportagefotografie gaan studeren,” vertelt Hemmer. “Het is daar dat ik Déborah heb leren kennen. Toen we in 2016 ons diploma hadden, heb ik eerst nog vier jaar in het buitenland gezeten, onder meer voor een residentie in Indonesië. Sinds twee jaar ben ik terug, onder meer om met Déborah dit project te kunnen ontwikkelen.”

Claire: “Ik heb na Le 75 nog een master fotografie gedaan aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Spijtig genoeg was dat in het Engels, zodat ik geen Nederlands heb geleerd.

(Lacht) Maar de curatorstages die ik nadien nog aan het Antwerpse fotomuseum FOMU heb gevolgd, hebben me zin gegeven om na te denken en te werken met de beelden van andere fotografen. Dat heeft

bijgedragen tot wat we nu met Dis Mon Nom willen doen.”

DOEN BESTAAN Hemmer en Claire willen een leemte vullen in het Brusselse artistieke veld. Hoofdzakelijk wat betreft fotografie, maar bij uitbreiding ook in andere disciplines. Hemmer: “Brussel is een open stad met een rijke artistieke scene. Maar er ontbreekt ook nog wel wat. Ook in de fotografie worden nog artiesten geminoriseerd, en is er een gebrek aan representatie van bepaalde mensen en gemeenschappen. In tentoonstellingen en fotografieprojecten komen vaak dezelfde namen en gemeenschappen aan bod. Dat ondervinden we zelf ook als opkomende kunstenaars, en we willen bijdragen en nadenken om daar verandering in te brengen.”

Claire: “Dat we na onze studies in Brussel gebleven zijn, heeft te maken met het feit dat het een hoofdstad is op een aangename, menselijke schaal, waar veel bruggen bestaan tussen gemeenschappen en kunstdisciplines. Maar er bestaat ook een uitdrukkelijke

“Brussel is een open stad met een rijke artistieke scene. Maar er ontbreekt nog representatie van bepaalde gemeenschappen” ERELL HEMMER

42

Erell Hemmer (links) en Déborah Claire: “We willen onder meer onderzoeken hoe het medium fotografie zich ook nog schuldig maakt aan discriminatie.”

vraag om alle mensen die je in echte steden als Brussel ziet ook binnen de instituten van die steden zichtbaar te maken. Niet alleen als vrouw en als opkomende artiest voelen we de nood om te tonen dat we er zijn. Ikzelf word ook geraciseerd als métisse, en gediscrimineerd om mijn dikke lichaam. En natuurlijk zijn er nog meer mensen die te maken hebben met meerdere vormen van discriminatie, zoals mensen uit de lgbtqia+-gemeenschap, mensen met een functiebeperking, en iedereen die zich buiten het heteronormatieve, patriarchale normenkader bevindt.

Fotografie is daarbij in onze

beeldenmaatschappij, met de sociale media als multiplicator van de clichés die circuleren, een belangrijke kunstvorm. Met Dis Mon Nom willen we de clichés deconstrueren en ook onderzoeken hoe het medium fotografie zich nog schuldig maakt aan discriminatie.”

Daarom ook dat de naam Dis Mon Nom een zekere urgentie uitdrukt.

“Een zacht bevel,” noemt Claire het.

Hemmer: “Als men ons vraagt wat de naam Dis Mon Nom betekent, stellen we graag de vraag terug. Er kunnen veel betekenissen en waarden aan die naam worden gehecht. Onze ondertitel is “Nommer c’est faire exister.” Het is belangrijk om het

woord te geven aan hen die het nodig hebben. Door hen te benoemen, kunnen we hen laten bestaan.”

WARME OPROEP Je kan Dis Mon Nom al terugvinden op Instagram, al wordt dat geen virtuele expositieruimte, maar vooral een communicatiekanaal.

Het duo is voor de onmiddellijke toekomst vooral op zoek naar fysieke ruimte en visibiliteit. Claire en Hemmer vinden dat de dekolonisering van de instellingen en de intersectionele benadering van discriminatie in Brussel al wel iets verder is gevorderd dan in veel Franse steden, maar alles kan beter.

Claire: “We hebben nu een partnerschap met Recyclart. Ons eerste lanceringsevenement op 15 april is een avond om Dis Mon Nom en waar we voor staan te introduceren.

Daarna willen we naar een festivalvorm evolueren met ook tentoonstellingen, residenties, ontmoetingen en dialoog met het publiek.

Mogen we in BRUZZ een oproep lanceren aan culturele instellingen die onze waarden delen? We zoeken nog een tentoonstellingsruimte voor de eerste editie van ons festival.”

Blikvanger op deze eerste avond is de Franse artivist Habibitch.

Hemmer: “Zij houdt voor ons de gedanste lezing Décoloniser le dancefloor. Die heeft ze al in verschillende steden en plekken in Frankrijk gegeven, gaande van universiteiten tot theaters. Maar het is de eerste keer dat ze naar Brussel komt, en er is geen betere plek voor die eerste keer dan Recyclart, met zijn hyperdiverse publiek.”

Habibitch is een Frans-Algerijnse feminist, die pas na haar master in genderstudies de combinatie kon maken met artistieke expressievormen als vogueing en waacking.

Tijdens de pandemie was ze erg actief op Instagram, terwijl ze tegelijk de hypocrisie aanklaagt van sociale media die activisme weren maar belaging gedogen. Een gedanste lezing is als hybride vorm van kunst en activisme erg toegankelijk.

Claire: “Het is een informele manier om kennis te delen. Als toeschouwer luister je en zie je tegelijk een interpretatie van haar woorden. Terwijl ze spreekt over haar evolutie als militant en daarna als artiest, neemt Habibitch haar plaats in. Met haar optreden voert ze dus uit waarover ze spreekt. Het is ook heel belangrijk om iemand van Noord-Arikaanse afkomst met een queer, non-binaire identiteit dat te zien doen. Het helpt vele andere mensen in te zien dat je representatie kan afdwingen en plaats kan innemen, zonder dat je braafjes moet afwachten tot iemand je daartoe de kans biedt.”

Hemmer: “En na Habibitch zorgen de Brusselse deejays Ill Syll en Gucc Imane voor het gezamenlijke feestje dat ook heel belangrijk is op zo’n samenkomst.”

UNE DOUCE INJONCTION

SAY MY NAME, SAY MY NAME

La plateforme artistique Dis Mon Nom défend une approche inclusive et féministe. Les cofondatrices Déborah Claire et Erell Hemmer veulent offrir un lieu aux artistes qui ont du mal à mettre un pied dans le monde de l’art. « Bruxelles est une ville ouverte, dotée d'une riche scène artistique. Mais il manque encore pas mal de choses.

Dans le domaine de la photographie, les artistes sont minorisés, et il y a un manque de représentation de certaines personnes et communautés. » Leur première réalisation est une conférence dansante de l’artiviste Habibitch.

Hemmer : « Elle donnera la conférence dansée Décoloniser le dancefloor. C’est sa première fois à Bruxelles, et il n’y a pas de meilleur endroit que le Recyclart, avec son public hyper-diversifié. »

The artistic platform Dis Mon Nom stands for an inclusive, feminist approach. Its founders, Déborah Claire and Erell Hemmer, want to offer space to artists who have difficulty getting a foot in the door of the art world.

“Brussels is a very open city with a rich artistic scene but there is still something missing. In photography too, artists are still being discriminated against and there is a lack of representation of certain people and communities.” Their first feat is a dancing lecture by the Algerian-French “artivist” Habibitch.

Hemmer: “She will be doing the danced lecture Décoloniser le dancefloor for us. It’s her first time in Brussels, and there’s no better place for it than Recyclart, with its hyper-diverse audience.”

FR

EN

DIS MON NOM: HABIBITCH, ILL SYLL & GUCC IMANE 15/4, 18.30, Recyclart, www.recyclart.be, Instagram: @dismonnom_ 43

Under the skin

WHAT STIRS THE ARTISTIC SOUL OF VISUAL ARTIST MEGGY RUSTAMOVA?

‘I still remember the sound of that half-empty suitcase’

BRUZZ | PORTRAIT

EN

Meggy Rustamova could have become a journalist or a famous actress but the need to be vulnerable in the world and to turn that experience into warm-hearted and critical art was too great. “I don’t want to feel like I wasted my life away.” — KURT SNOEKX, PHOTO IVAN PUT “I found it very difficult to announce my exhibition at a time when the house is burning down three numbers away,” says Meggy Rustamova in Beige, the art space where “Shot by Shot” has just opened, her exhibition that captures the construction of stories and our destructive relationship with nature in an unruly harmony through storyboards, a poster, prints on textile and a film. “I immediately volunteered to interpret for Ukrainian refugees, as I could not concentrate on my work anyway. The war has brought all back to the surface.”

“I was eight years old when my mother and I left everything behind. I

‘immigrant’,” says Meggy Rustamova. “How often have I not wished that my name was Meggy Peeters, that I could just be inconspicuous. I still do, every time I am told how well I speak the language or how well I behave. It is not always badly intended, but it hurts, because you’re always pushed into being the other.”

Arts – because as a refugee child there was no future for me in art, I was the one meant to build a life with a decent degree, security. Journalism interested me a lot, but I lacked the motivation to study, so after a year I knocked on the doors at Studio Herman Teirlinck, where I miraculously passed the entrance exams.

But I got very disappointed in the training, in the mentality. I heard things there that will haunt me all my life: how I was ‘not from here’ and should perhaps try to build my life somewhere else, maybe Moscow – somewhere I had never been and did not belong.”

THE OTHER, ELSEWHERE

NO FILTER

“Art has proved to be a way for me not to dance to the rules and fixed laws of society,” Meggy Rustamova adds, “but to create my own reality and boundaries, a way to express myself. It is a struggle, a clash, but there is no other way.”

After two lost years, Meggy Rustamova decided to have one last go and went to the KASK in Ghent to study visual arts. “It was tailor-made for me! That freedom to do what I wanted and never had thought possible, to try all media... That is what still attracts me to art: experimentation. For me, an artist is someone who stretches boundaries, does things that others cannot or dare not do. As a consequence, art stays far away from marketability and rehashed gimmicks. You are constantly evolving, together with the person you are, and with society.”

“I just don’t want to feel like my life has been a waste. I want to make

“My work is personal, but not private.

I have to show my own vulnerability in order to touch you” still remember the sound of that half-empty suitcase,” explains the artist who was born in Tbilisi in 1985. “After the fall of the Soviet Union in 1991, Georgia was plagued by violent conflicts and grew hostile towards minorities. My father, who died when I was two, was Georgian, but my mother is of Assyrian origin.

Suddenly, people questioned why her job wasn’t done by someone with Georgian roots, or why she spoke Russian to her child. I discovered my otherness very early on. In 1994, we fled to the Netherlands, but we were not allowed to stay there. In 1996 I ended up in Brussels.”

“You may be able to free yourself from your identity as a refugee, but it is more difficult to get rid of the label 44

It is this personal path that led Meggy Rustamova to decide at the age of 14 to abandon her studies of modern languages and sciences at the Athenaeum in Etterbeek and instead to enroll in the Kunsthumaniora (art college) in Brussels. “I just didn’t fit into that pattern. It felt like a straitjacket, because of the person I was back then. At art college, I discovered word art, photography and film, but also a group of people who had very specific dreams and plans for the future, while I had no clue. The only reason I was there was because I felt I needed to do something different.”

“After secondary school I did journalism at the Erasmus Brussels University of Applied Sciences and

things that I can still be proud of 40 years from now, because they were made with the right intentions, because they are relevant. Maybe that means that I will produce one or two works a year, but over 40 years that will turn into 80. Eighty works which are allowed to exist and in which I hope people will continue to recognise themselves. So that what I say now about the world and people today, about myself, about language, about vulnerability, will have become something timeless.”

Art as living matter. Two wonderful episodes from Meggy Rustamova’s oeuvre – the video works M.A.M. (My Assyrian Mother) (2010) and Babel (2019) – show the relationship of loving bickering between daughter and mother and how the dying language Assyrian, once her own, makes the mother remember things again, an identity, a life... “There is no filter. Not between me and my mother, not between the work and the viewer. My work is personal, but not private. I have to be personal, to show my own vulnerability in order to touch you. It is only by connecting – in intimacy, in performance, in language – that my works exist. There is no point in pretending. Art is life.”

MEGGY RUSTAMOVA: SHOT BY SHOT > 28/5, Beige, www.beige.brussels, Facebook: @beige.brussels

HET GELUID VAN EEN HALFLEGE KOFFER

LE BRUIT D’UNE VALISE À MOITIÉ VIDE

Meggy Rustamova had journalist kunnen worden, of een beroemde actrice, maar de noodzaak om kwetsbaar in de wereld te staan en daar beeldende kunst op de huid van het leven en in de pels van de maatschappij uit te puren, was te groot. Voortgedreven door het geluid van de halflege koffer die haar en haar moeder in 1994 vergezelde op hun vlucht van Georgië naar Nederland en Brussel, rekt ze grenzen op. Tussen zichzelf en de wereld, haar werk en de kijker. “Het is pas door te connecteren – in intimiteit, in performance, in taal – dat mijn werken bestaan.”

Meggy Rustamova aurait pu devenir journaliste ou actrice, mais le besoin de s’exposer au monde tout en créant une forme d’art à même la peau et dans l'épiderme de la société était trop grand. Portée par le bruit de la valise à moitié vide qui les a accompagnées, elle et sa mère, lors de leur fuite de Géorgie vers les Pays-Bas et Bruxelles en 1994, elle repousse les limites. Entre elle et le monde, entre son œuvre et le spectateur. « Ce n’est que par la connexion - dans l’intimité, dans la performance, dans le langage - que mes œuvres existent. »

NL

FR

BRUZZ | INTERVIEW

Meggy Rustamova Born in 1985 in Tbilisi, Georgia to an Assyrian mother and a Georgian father Flees the country in 1994 with her mother, first to the Netherlands, then to Brussels Aged 14, she enrolls in the Brussels Kunsthumaniora (art college). After that, she studies journalism at the Erasmus Brussels University of Applied Sciences and Arts as well as acting at Studio Herman Teirlinck, but gives both up after a year Finds her voice in the master of visual arts at the KASK in Ghent, and continues her education at the Universität der Künste in Berlin and at the HISK in Ghent Starts the Brussels art collective Messidor along with Pieter Geenen, Sirah Foighel Brutmann and Eitan Efrat, “my family, my support, my sounding board”

MET TICKETS VOOR EEN KVS-VOORSTELLING, HEB JE OOK TICKETS VOOR DE MIVB!

HAAL JE EVENT PASS AF AAN EEN GO-AUTOMAAT Event Pass

BRUZZ Select. Eat & Drink

Un bar-cantine hyper-local et une brasserie coopérative où l'on se sent chez soi.

C’est déjà demain FR

Sur la place du Jeu de Balle, une nouvelle adresse montre la voie d’une petite restauration locale, circulaire et citoyenne. Conforme à son nom, Maze e suscite l’admiration. — MICHEL VERLINDEN, PHOTO SASKIA VANDERSTICHELE MAZETTE

••••

Vossenplein 50 place du Jeu de Balle, Brussel/Bruxelles, 02-446.17.18, www.mazette.brussels, di/ma/Tu > vr/ve/Fr 17 > 0.00, za/sa/Sa 10 > 0.00, zo/di/Su 10 > 18.00

Cela faisait bien 3 ans que Pierre, Yorick, France et Boris planchaient sur le projet d’un bar-cantine pas comme les autres.

Entretemps, une certaine pandémie s’est invitée. Le quatuor n’a pas assisté à ses différentes vagues sans en tirer des leçons. Ensemble, ils ont mis sur pied « un projet d’HoReCa post-Covid », comme l’explique Boris Feron. Qu’est-ce à dire ? L’idée est de recombiner production et consommation dans un même lieu, de tabler sur une circularité hyper-locale mais également de proposer une formule de coopérative pour que travailleurs et clients se sentent un peu plus chez eux (à l’heure actuelle, quelque 700 parts ont été distribuées).

Sur papier, le moins que l’on puisse dire, c’est que Mazette fait sens. Il restait à voir ce que l’endroit donnait dans les faits. Sur place, le lieu, qui a pris ses quartiers à la place de l’ancien Skieven Architek, déploie une décoration basée sur la récupération. Les meubles dépareillés ne sont pas les seuls à évoquer la place du Jeu de Balle, il en va de même pour le carrelage qui reprend le format et la couleur des pavés du célèbre patrimoine bruxellois. Le bar a quant à lui été réalisé en bois de hêtre de la Forêt de Soignes grâce à Sonian Wood Coop. Il y a aussi des détails bien sentis, comme ces serviettes en tissu brodées au nom de ce bar où l’on peut manger. Le clou du

spectacle ? Un magnifique four en forme de dôme recouvert d’argile récupérée par BC materials sur le chantier de la Ligne 3 du métro de Bruxelles. C’est depuis cette petite merveille qu’est fabriqué le pain des sandwichs maison intitulés « Dikkebroodjes ». S’approchant du pain pitta, ceux-ci sont délicieux, à l’instar de celui à base de crémeux de panais, chicons braisés, pickles d’échalotes, pourpier et champignons (12 euros).

Le pain n’est pas la seule chose à être produite sur place, Mazette fait également sa propre bière. C’est bien vu, au regard de leurs similarités, ces deux produits incitent à la circularité. Le bon plan ? La « Suur de Bruxelles » (3,80 euros pour 33cl), une mousse surette réalisée à partir de levain dont le goût évoque la gueuze. Verdict ? Pas de doute, Mazette séduit. Sans doute l’adresse aura-t-elle plus de difficultés, c’est pourtant son ambition, à rallier les vrais Marolliens qui y verront un énième agent de gentrification.

47

BRUZZ Select. Cinema

FILM DE LA SEMAINE

Mon amie la rose à la Gaspar Noé FR

Après des films cultes marquants et provocateurs sur le sexe, la drogue et la violence, Gaspar Noé surprend tout le monde avec son nouveau film Vortex : un chef-d’œuvre sur la détérioration mentale et le fait– tout aussi cruel – d’assister au déclin d’un proche.— NIELS RUËLL

VORTEX

••••

FR, dir. : Gaspar Noé, act. : Françoise Lebrun, Dario Argento, Alex Lutz

La vie est une courte fête qui sera vite oubliée. On n’est de passage sur terre que quelques instants avant d’être oubliés sans pardon. Et il est tout à fait probable que la fête se termine avant même le dernier coup de sifflet. Par exemple, à cause d’un état de confusion entraîné par la démence, des lésions cérébrales ou la maladie d’Alzheimer. Ou parce que nous devons veiller sur un proche terrorisé à l’idée de vivre un tel bad trip sans fin.

Gaspar Noé a réalisé un film fort sur cette dure réalité qui n’a rien à envier aux œuvres sur la vieillesse primées comme Amour de Michael Haneke ou The Father de Florian Zeller. Vortex est dédié à « tous ces gens dont le cerveau se détériorera avant le

L’écran est divisé en deux quasi tout au long du film.

cœur ». Et malheureusement, cela fait beaucoup de monde.

Même si la terreur d’Alzheimer n’est pas édulcorée et que Noé n’est pas vraiment connu pour son côté tendre, le film est vraiment poignant.

IRRÉVERSIBLE DÉGÉNÉRESCENCE Cette fois encore, le réalisateur d’Irréversible, Enter The Void ou Climax, qui aime provoquer mais pas forcément gratuitement, étonne par son ingéniosité cinématographique. Il maîtrise les procédés cinématographiques qui rendent une œuvre particulière, expressive et audacieuse.

Alex Lutz, Françoise Lebrun et Dario Argento dans les rôles principaux.

48

Vortex est une évocation sombre, sobre et quasiment documentaire de la vie quotidienne d’un couple qui a vieilli ensemble et qui se déchire sans pitié à cause de la maladie d’Alzheimer. Cet isolement quasiment intenable est exprimé à l’aide d’un écran divisé qui perdure presque tout au long du film.

Une moitié montre la femme qui se détériore mentalement, l’autre, l’époux désespéré qui assiste à son déclin. On ne dit pas leur nom. Cela arrive à tout le monde, père, grandmère, amoureux, âme sœur depuis des années. Selon Noé, l’écran divisé et le fait que vos yeux passent constamment

d’une image à l’autre fait que vous entrez dans un état de transe. Une chose est sûre : on se perd facilement dans l’enchaînement de scènes quotidiennes qui ont hélas perdu leur banalité. Le casting improbable est une véritable réussite. C’est à Françoise Lebrun, qui interprétait le rôle principal dans La Maman et la putain de Jean Eustache, que revient la tâche ardue d’incarner la femme âgée démente et de plus en plus effrayée, en évitant le cliché misérabiliste. Et la performance de son mari, acteur sans expérience, est encore plus époustouflante. Noé a réussi à convaincre Dario Argento, le légendaire réalisateur de films d’horreur stylisés comme Suspiria ou L’uccello dalle piume di cristallo. L’humoriste français Alex Lutz étonne dans le rôle du fils souffrant d’addiction qui voit, impuissant, ses parents s’embourber de plus en plus.

Le film le plus cruel à ce jour de Noé est aussi son film le plus empathique et émouvant, entre autres grâce à une mélancolie réconfortante.

Un extrait de la magnifique Françoise Hardy jeune qui chante merveilleusement Mon amie la rose met en avant ce qui n’est pas dit dans le film.

Déjà je ne suis plus.

FOCUS

MORE FILM

Bim, Bam, Bolex NL

Met haar Bolex-16mm-camera maakt Marie Losier uitbundige portre en van bevriende avant-gardelegendes, zoals de twee jaar geleden overleden Genesis P-Orridge. — NIELS RUËLL

“Ik heb nooit gedacht dat het iets voor mij was om zelf films te maken. Ik rolde erin. Maar films waren wel een immense passie. Het enige wat me werkelijk gelukkig maakte,” vertelde de innemende Marie Losier tijdens het Filmfestival van Berlijn in 2020. “Ik ben opgegroeid met oude films die mijn hart stalen. Mijn vader wist dat ik de slaap niet kon vatten en liet me als kind naar westerns, Italiaanse films, films noirs en newsreels kijken. Aan de universiteit van Paris Nanterre heb ik veel gespijbeld. Ik ging liever naar de Cinémathèque française.”

Via een beurs belandde Losier op haar negentiende in New York. Ze bleef er 23 jaar hangen. “In plaats van literatuurstudies volgde ik schilderlessen. Door kunst te

ELECTROCUTE YOUR STARS

studeren aan het MFA/Hunter College kon ik er blijven wonen. Ik zocht een filmclub, het equivalent van wat me in Parijs gelukkig maakte, en belande bij Ocularis, een club voor experimentele films in Brooklyn. Daar leerde ik een nieuw soort cinema kennen, maar vooral ook de mensen die ze maakten. Regisseurs die van schilderkunst, literatuur, poëzie en performances hielden en films maakten. Zonder geld maar met veel verbeelding, en door elkaar te helpen.”

Door de programmatie voor haar rekening te nemen, leerde Losier veel artiesten goed kennen. “Op een dag kreeg ik van een geliefde een 16mm-Bolex. Ik kon die camera niet bedienen en schreef me in voor een

bekende workshop in het undergroundmilieu. Mike Kuchar (underground filmregisseur, red.) leerde me die Bolex te bedienen. Een portret van hem was mijn eerste film: Bird, bath and beyond. Zijn tweelingbroer George wilde daarop met mij werken. Dat werd mijn tweede film: Electrocute your stars. Ik ben nooit gestopt portretten te maken van vrienden.” Losier portretteerde met aanstekelijke vrolijkheid muzikanten als Alan Vega van het New Yorkse synthpunkduo Suicide, Tony Conrad, Genesis P-Orridge (Throbbing Gristle, Psychic TV), en Mexicaanse travestietworstelaars in Bim, bam, boom.

MARIE LOSIER 18/4 > 13/5, Cinematek, www.cinematek.be

1

Apples GR, dir.: Christos Nikou, act.: Aris Servetalis, Sofia Georgovassili, Anna Kalaitzidou

NL/ Hoe betrouwbaar is ons geheugen? In welke mate

manipuleren wij onze herinneringen? Die vragen stelt de Griekse regisseur Christos Nikou in zijn debuutfilm Apples. De voormalige assistent van Richard Linklater (Before midnight) en Yorgos Lanthimos (Dogtooth) puzzelde een minimalistische allegorie in elkaar. Met wat goede wil is Apples te omschrijven als de Greek Weird Wave-variant op Eternal sunshine of the spotless mind.

Een melancholische veertiger is een van de stedelingen die hun geheugen kwijt zijn door een vreemde ziekte. Een experimenteel herstelprogramma moet hem aan nieuwe herinneringen helpen. (NR)

2

À l’ombre des filles FR, dir. : Étienne Comar, act. : Agnès Jaoui, Veerle Baetens, Alex Lutz

FR/ Étienne Comar aime les films musicaux. Après sa biographie de Django Reinhardt, il a réalisé un film sur un chanteur connu qui accepte, en pleine crise personnelle, d’accompagner un atelier de chant dans une prison pour femmes. Les détenues ne sont pas les élèves les plus faciles mais le chant devient leur exutoire. Ne soyez pas étonnés d’y voir la Française Agnès Jaoui ou la Flamande Veerle Baetens, car les deux célèbres actrices ont suivi une formation en comédie musicale. À leurs côtés, des actrices non professionnelles. Et le play-back était interdit. (NR)

3

Atlantis UA, 2019, dir.: Valentyn Vasyanovych, act.: Andriy Rymaruk, Liudmyla Bileka

EN/ When Valentyn Vasyanovych’s Atlantis won prizes at

the Venice Film Festival 18 months ago, that monumental, haunting film was still being referred to as science fiction. Today, unfortunately, we know better. The pitch-black but beautiful Dantesque vision turns out to be a prophecy. The Ukrainian director tells the story of a traumatised war veteran on the dole in a post-apocalyptic wasteland, the result of an atrocious invasion by the Russians. The man becomes intimate with a volunteer who digs up the bodies of the fallen. Perhaps there is a glimmer of hope after all? (NR)

49

BRUZZ Select. Theatre & Dance. Music & Nightlife. Art & Literature

CAFÉCONCERTEN

THEATRE & DANCE

Weer bandjes en bier NL/ Wie zijn pintjes het liefst lust met een

breed uitwaaierende selectie livemuziek in kleine kring kan ook dit seizoen op Stoemp! rekenen. Al sinds 2009 organiseert het muzieksteunpunt VI.BE (vroeger: Poppunt) caféconcerten in Brussel, maar sinds de pandemie zowel het hoofdstedelijke café- als concertleven stillegde, is het nog meer uitkijken naar het aanstormende talent en de gevestigde waarden op de affiche. Soms krijg je een combinatie van beide voorgeschoteld, zoals in Het Goudblommeke In Papier, hier een vaste waarde. Veteraan Roland Van Campenhout wordt er gekoppeld aan Porcelain id, het pseudoniem van de jonge Belgisch-Rwandese singer-songwriter Hubert Tuyishime, recent nog Antwerps Sound Track-laureaat.

De vele muziekconcoursen zijn een talentenvijver waar de organisatoren graag in graaien. Daarvan getuigt de aanwezigheid van Sound Track-laureaten Dishwasher_, Cesar Quinn en ADJA in respectievelijk KFK Hope, Affligem Café en Taverne Ter Linden in Jette.

Rock Rally-finalist Cloudy-Oh zakt af naar Archipel, het RITCS Café ontvangt De Nieuwe

SHAKA SHAMS

THE HIVE

Lichting-winnaar Shaka Shams en Nekka-Wedstrijd-laureaat Tenorin staat in Bar Pilar.

Op nieuwe locaties wordt vaak een samenwerkingsverband opgezet met buurtprojecten. Zo wordt Stoemp! dit keer afgetrapt in Cantine Josée in Sint-Joost-Ten-Node. GC Ten Noey organiseert er samen met enkele locals een iftar-avond met de Belgisch-Libanese zangeres Amber Haddad. MUZIK1030, een initiatief van de Brusselse jazzpianist Martin Salemi en de gemeente Schaarbeek, krijgt Toine Thys & Désiré Somé over de vloer in Winok. Het café van GC Pianofabriek programmeert samen met het Brussels Jazz Weekend dan weer een concert van Ana Diaz. Nog één aanrader om in de bandjes-en-bierstemming te komen? Wij zagen LeNoise onlangs in een AB vol Noordkaap-fans de panoramische klanktapijten van Neil Young & Crazy Horse tot in de perfectie en daarvoorbij beheersen. Ook in de Monk moet dat gensters geven. (TP) STOEMP! 15/4 > 3/6, verschillende locaties, www.stoemplive.be

1

Granny slam NL/ Drie jaar geleden bezocht BRUZZ

Dienstencentrum De Kaai in Anderlecht, waar een vijftiental vrouwen met hoofdzakelijk Congolese, maar ook Togolese, Burundese en Eritrese achtergrond uit de ouderenwerking van vereniging Le Manguier en Fleurs (‘De Bloeiende Mangoboom’) leerden slammen. Hoeveel deugd doet het om te horen dat Mama Angélique, Mama Régine en de anderen sindsdien niet meer gestopt zijn. In de KVS kan je kijken en luisteren naar de kleine, intieme, persoonlijke verhalen van een hele bende Congolese grootmoeders die zich nu de Koko Slam Gang noemt, en de krachten heeft gebundeld met slamdichters Joëlle Sambi en Lisette Lombé. (MB)

KOKO SLAM GANG 16/4, 20.00, KVS BOL, www.kvs.be

2

Qu’est-ce qu’il a ce George

FR/ En 1668, Molière dénonçait l’arrivisme et la stigmatisation sociale de son époque dans l’ironie grinçante de sa comédie-ballet George Dandin. Du pain béni pour Ludovic Barth et Mathylde Demarez qui, avec ce texte classique, poursuivent leur joyeuse déconstruction des normes sociales et des rapports de domination de la société contemporaine. Au sein du collectif Clinic Orgasm Society, les deux compères partagent un même goût pour le décalage et l’expérimentation bricolée et ludique. Entre les artifices du Grand Guignol et la froide causticité du surréalisme trash, George est une farce hallucinatoire sans cesse au bord de l’implosion.(GB)

CLINIC ORGASM SOCIETY : GEORGE DE MOLIÈRE 19 > 30/4, Théâtre Varia, www.varia.be

3

Holy Family EN/ Pietro Marullo is an Italian artist who from

his base in Brussels founded his company Insieme Irreali and who regularly travels around the world to show his interdisciplinary work. In recent years, his work has focused on species, of which the human is one.

Hive, which bears the mystical subtitle “our hydrological need of cosmic lines”, deals with the relationship between violence and culture, and how the small human unit of the family tends to withdraw into itself even in times of extreme globalisation. Michelangelo’s painting Tondo Doni, a tender image of the Holy Family, serves as the starting point. (MB) PIETRO MARULLO & INSIEME IRREALI: THE HIVE 19 & 20/4, 20.00, Les Halles, www.halles.be

50

MUSIC & NIGHTLIFE

ART & LITERATURE

WIN! Send in the keyword in bold along with your address and phone number to win@bruzz.be

LEE ‘SCRATCH’ PERRY TRIBUTE

1

CHRYSTEL MUKEBA

Reggaetoast NL/ Op 29 augustus 2021 overleed Lee ‘Scratch’

Perry op 85-jarige leeftijd in zijn geboorteland Jamaica. De excentrieke reggaepionier stond mee aan de wieg van de dub en bleef ook daarna volop experimenteren in zijn Black Ark-studio, waar hij klassiekers producete van onder meer Bob Marley en The Congos. Het is die kleurrijke erfenis die men op dit eerbetoon wil herdenken.

Daarvoor werd in eerste instantie Perry’s zoon (en Brusselaar) Omar gestrikt, maar haast de volledige top van de Belgische reggaescene tekent present, van Uman over David Carleone en Dhazed tot Rupelsoldaten. (TP)

LEE ‘SCRATCH’ PERRY TRIBUTE 17/4, 20.00, Vaartkapoen, www.vaartkapoen.be

1

Dead Ladies first NL/ Er zijn nog genoeg interessante dode

vrouwen over voor een zevende editie van het café chantant Dead Ladies Show. Die Passa Porta-reeks eert opmerkelijke vrouwen die de conventies van hun tijd uitdaagden, of die even begaafde kunstenaars waren als hun mannelijke collega’s maar niet dezelfde aandacht kregen. Dit keer brengen theatermaker Nico Boon, auteur en filosofe Alicja Gescinska en auteur en illustratrice Gerda Dendooven hulde aan het leven en het werk van de Vlaamse tekenares en animator Nicole Van Goethem, de Poolse filosofe Barbara Skarga en de Finse schrijfster en (strip)tekenares Tove Jansson. Sopraan Annelies Van Gramberen en pianiste Lies Colman brengen liederen van Clara Schumann en Barbara Strozzi. (MB)

CHARLOTTE ADIGÉRY & BOLIS PUPUL 5x2 tickets, Ancienne Belgique, 20/4

NL/ Het Gentse duo Charlotte Adigéry & Bolis Pupul stelt in de AB zijn album Topical dancer voor, een plaat waarop inhoud en groove hand in hand gaan. Topical dancer behandelt thema’s als racisme en grensoverschrijdend gedrag, verpakt in aanstekelijke partybeats. Mail ‘Topical‘

DEAD LADIES SHOW #7 19/4, 20.30, Passa Porta, www.passaporta.be

2

Jane B. de A à Z

FR/ La plus française de toutes les chanteuses anglaises vient de graver son accent inimitable sur un disque ultra personnel. Co-écrit aux côtés d’Etienne Daho, Oh Pardon, tu dormais... voit Jane Birkin arpenter sa propre ligne du temps. Grand amour de Serge Gainsbourg, l’égérie des Sixties marque ainsi son retour à la chanson via une pièce de théâtre écrite à la fin des années 1990. C’est là, entre fiction et réalité, humour et tragédie, que la chanteuse puise l’inspiration. De ritournelles en hommages sans détour à sa fille Kate, disparue en 2013, l’artiste se dévoile avec son charme naturel et une sincérité sans pareil. (NAL)

JANE BIRKIN 13/4, 20.00, Cirque Royal, www.cirque-royal-bruxelles.be

3

Birthday rave EN/ To celebrate its 28 birthday, Fuse th

organises a Birthday Weekender with many familiar faces but also some new ones. Resident DJs DC Salas and Pierre were twice stopped from celebrating their favourite techno hub’s birthday. This weekend, their beats get rid of any lingering Covid frustrations the dance enthusiasts may still suffer from. On Friday night, Mall Grab and Nastia lend a hand in the main room. On Saturday night, KI/KI, Jensen Interceptor, Julian Muller and Caiva will be playing. With three DJs in the MOTION room each time, Belgium’s longest-running techno temple provides all necessary variety. (TP) 28Y BIRTHDAY WEEKENDER 15 > 17/4, Fuse, www.fuse.be

2

Hors du temps

FR/ Il y a dix ans, nous visitions le studio de Chrystel Mukeba. Ce fut une confrontation avec une pratique qui met à l’honneur la lenteur et l’intimité de la photographie de manière respectueuse, sobre mais pleine d’impact, et qui traduit en images les traces révélatrices de ce qui finira par disparaître un jour. Cette lenteur a aussi une influence sur le monde à l’extérieur du cadre : ce n’est que cette année que son premier recueil photographique est publié. Mais l’attente en valait la peine. Les Instants, qui vient de paraître chez l’éditeur bruxellois Arp Editions, est un livre qui reluit le quotidien pour en faire une magnifique série de détails qui sort la vie hors du temps.(KS)

CHRYSTEL MUKEBA : LANCEMENT DU LIVRE ‘LES INSTANTS’ 14/4, 18.00, Tipi Bookshop, www.tipi-bookshop.be

3

BALKAN TRAFIK

10x2 places, place de Brouckère, 30/4 (pass pour 1 jour)

FR/ Musique, danse, expositions, débats, street art, gastronomie et bien plus encore : Balkan Trafik met sur le devant de la scène les pays des Balkans grâce à un programme diversifié. Le festival se déroule pour la première fois en plein air. Nous offrons 10 pass pour le deuxième jour du festival.

Envoyez « Balkan »

Outside perspective EN/ For the 4th time, the Brussels-based artist

collective Stadsgardeville offers in its eponymous exposition a quirky perspective on its hometown through a mix of installations, paintings, photos and objects. In this special edition, the homeboys and girls broaden their view by inviting kindred spirits from other cities – Kortrijk, Ghent, Antwerp, Rotterdam and London. The guest from across the Channel, illustrator Oliver Macdonald Oulds, aptly evokes his feelings about our capital in three words: “Get to know.” Visual artist Luca Beel has a slightly different take on the city (“the trashy but more exciting big sister of Ghent”) and designed an object to make people feel safer in the darker streets of Brussels. (AF) STADSGARDEVILLE 15 > 17/4, Edmond Brussels, www.stadsgardeville.be

VENURI PERERA

10x2 tickets, Beursschouwburg, 23/4

EN/ Venuri Perera is a choreographer, performance artist and curator from Colombo, Sri Lanka.

She has since 2017 been exploring the power dynamics of gaze, sensuality and anonymity. Her performance Descendance explores visibility and invisibility, transformation and recognition.

Email “Perera” 51

Nick Trachet

COLOFON

BRUZZ

| CULINAIR

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

Er zijn in Brussel weinig Indonesische eethuisjes. De aandacht gaat volledig naar de Thaise keuken, hier en daar zelfs naar een Laotiaan, maar restaurants met Maleise keuken zijn blijkbaar een kort leven beschoren.

Rendang is voor Zuidoost-Azië wat stoverij is voor West-Europa. De bereiding is populair van het oosten van India tot de Filipijnen en wordt soms ‘het makkelijkste stoofgerecht ter wereld’ genoemd. Van oorsprong is het een recept van de Minangkabau, een volk dat stamt uit het westen van Sumatra, maar zich ondertussen over heel de regio heeft verspreid. De reden dat ik het er eens over wou hebben, is omdat een portie rendang de oorzaak was van een schandaal in de wereld van de kookprogramma’s. Het ging rond als ‘rendanggate’ en choqueerde miljoenen Aziaten.

De bekende kookwedstrijd Master Chef werd gecreëerd in het Verenigd Koninkrijk en kent vandaag versies van Uruguay tot Vietnam, zelfs in Turkije en Arabië.

Op een dag in 2018 presenteerde Zaleha Kadir Olpin, een vrouw van Maleise geboorte, een schotel rendang aan juryleden John Torode en Gregg Wallace van Master Chef UK. Dit erg pedante en neerbuigende duo keurde de bereiding af. Volgens Wallace, een voormalig marktkramer in groente en fruit, was het een mislukking omdat de kip niet krokant was en daarenboven begraven onder saus.

Hij besefte blijkbaar niet

NICK TRACHET

52

CULI NAI R

Rendang

“Rendang is populair van het oosten van India tot de Filipijnen en wordt soms ‘het makkelijkste stoofgerecht ter wereld’ genoemd” FOTO © SHUTTERSTOCK

dat het om een stoofpotje ging. Torode, een Australische kok, schoot nog een kemel door eraan toe te voegen dat nasi lemak (gekruide rijst gekookt in kokosmelk) niet bij de bereiding past. Wat volgde, was een internationale diplomatieke rel. Torode goot ten slotte nog olie op het vuur door te stellen dat rendang geen Maleis, maar een Indonesisch gerecht was en af te sluiten met de Hindi-term ‘Namaste’, wat niets te maken heeft met de Maleise taal.

Al snel haalden de grappenmakers het laken naar zich toe. “Wie eet er nu krokante rendang?” twitterde de Maleise eerste minister. Zelfs KFC Maleisië kwam naar buiten met een foto van hun gefrituurde knapperige kip met de verzekering: ‘NOT rendang.’

Maar nu dus het lekkerste stoofpotje ter Nick Trachet wereld. Nick Net zoals onze Trachet ‘Vlaamse’ stoverij bestaan er allicht evenveel recepten als er daar mama’s rondlopen. Maar het begint

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

gewoonlijk met het samenstellen van een bumbu. Dat is een mengsel van specerijen en kruiden, zeg maar het Indonesische equivalent van een curry.

Die kan dus erg variëren, maar hier is een voorbeeld: maal vijf sjalotten, vijf tenen look, drie centimeter gember (gepeld), evenveel kurkumawortel (gepeld, of enkele scheppen poeder), drie cm laos (gepeld, dit noemen ze ook wel galanga, te vinden in de Chinese supermarkt), een aantal chilipepers, twee kruidnagels, komijnpoeder, korianderpoeder en kokosmelk in de keukenmachine tot een pasta. De échte specialisten maken er een puree van in een vijzel, maar de mixer is moderner.

Nu zijn er nog verschillen.

De traditionele school zal de bumbu koken in de kokosmelk tot die indikt.

De nieuwe school zal het mengsel aanbakken in olie, dan pas de kokosmelk toevoegen.

Doe er dan nog een steranijs, wat zure tamarinde en enkele citroenbladeren bij.

Vervolgens het vlees (rundvlees, kip, geit …) in reepjes en alles op erg laag vuur laten koken en indikken. Dat mag enkele uren duren.

Ondertussen bak je geraspte kokos in een droge pan bruin. Dat voeg je toe aan de pan wanneer de saus begint te reduceren.

Het is de bedoeling dat de rendang bijna droog kookt.

Men zegt dat dit gerecht een week lang kan bewaren in tropische omstandigheden.

Nu het Pasen wordt kan je misschien ook lamsvlees gebruiken? Smakelijk.

Harde kip Pistolets

ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE 55.000 exemplaren.

ADVERTEREN? Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur) REDACTIECHEF Kirsten Bertrand CULTUUR & UIT Gerd Hendrickx REDACTIE Eva Christiaens, Sara De Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Andy Furniere, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Soukias VORMGEVING Ruth Plaizier, Heleen Rodiers VERTALING Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (DPG Media) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

COLOFON COLOFON BRUZZ BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; Rest3631 van 6044 België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3393 IBAN: BE98 3631 van Vlaams Brusselse Media6044 vzw 3393 Vlaams Buitenvan België: 30 Brusselse euro per Media jaar. vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE OPLAGEOPLAGE : 62.609 exemplaren.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN? Marthe ADVERTEREN? Paklons, 02-650 10 61 Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be sales@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De ALGEMENE Clippeleir DIRECTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), HOOFDREDACTIE MathiasKristof Declercq Pitteurs (algemeen hoofdredacteur),

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via voorjenader onderzoek. kwam slachten! terug met een moet er al een hele hoopIktegelijk BRUZZ.be/meldnieuws forse met rustig inhoud, dat laatste verwijderde Ik lietpistolet de stukken bakken in ruime olie NickTrachet Trachet omerdebehoorlijk maten tewat kunnen nemen.

Nick enikikeven voegde gehakte ajuinHet aan dingPersberichten kunnen via hele BrusselaarDe diedede stad reeks woog 45 gram, en bolrond metanderhalf een diameter van Brusselaar die stad toe, watnalezen? pepertjes look. Na uur was redactie@bruzz.be endedewereld wereldculinair culinair en centimeter, de hoogte zeven detwaalf kip nog steeds oneetbaar taai!bedroeg Maakt niet uit, BRUZZ.be/trachet ontdekt ontdekt centimeter.

Zo’n raspistolet is met erg Voer uw evenement in op dan eten we wat later.

In de tropen zijneen maaltijden krokante, dunne korstkrijgt omhuld trouwens ergmaar relatief, iedereen een rond bord een Encodez votreCULTUUR Mathias Declercq sur événement & UIT wanneer hij of zijbroodkruim. thuiskomt, het etenspoor mag van dan al vederlicht wit Geen Gerd Hendrickx CULTUUR & UIT Enter your event on lauw zijn, er is altijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen of Gerd Hendrickx REDACTIE www.agenda.brussels Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Ik deed er wat waterpuur bij om het stoven Wie langs deopgevallen?

Afrikaanse winkels moet zonnebloempitten: gladde korst. rustig Het broodje Is het u ook Alles inwandelt, de voeding lijkt REDACTIE het zeker zijn opgevallen: de vitrine hangt kleiner tealworden.

Niet langopgeleden kwam het vaker weldat dan niet een reclame voor pluvera. nieuws Nutella kleinere potten op de markt Meestal staat dezelfde er het lachende gezicht van een brengt. Voor prijs als de vroegere Afrikaanse mama op, kleurrijke hoofddoek. grotere, uiteraard!

Ja,met de hazelnoten zijn duurder Het gaatmeneer! over diepvrieskip.

Maarhouden niet om niet de nu geworden En de mensen overal dominerende ‘plofkip’.

Het zijn legkippen van prijsverhoging, dus doen ze het via volumedie te oud zijn volgens de normen van de verkleining.

verder latendat lopen. ik al kip met is zotegroot je erNu niethad onmiddellijk inajuin kunt (het rook daarvoor écht naar is kiphet in te dehoog. keuken), maarhet ik had bijten, Je moet in hettwee nog breken graag wat Afrikaanser.

Kennen of lichtelijk pletten.

Omjullie het te breken agussi?

Agussi – ookeen bekend alsinegusi, agushi of kent een pistolet snede de bovenkant. egushi – wordtisvoornamelijk gebruiktvan in het deeg in Technisch dat om het zwellen West-Afrika.

Het de zadenMaar van een de hete oven opzijn te vangen. eenmeloenleraar soort, of van veleop pompoensoorten, en geschiedenis rust vertelde mijgepeld lang geleden dat

Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Zonderman Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, MEDEWERKERS Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Bechet, Michaël Bellon, Trachet,Nicolas Tom VanAlsteen, Bogaert,Gilles Michel Verlinden Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick EINDREDACTIE

Dit is rijden zonder zorgen.

Win je vrijheid terug dankzij de Brussel’Air premie.

Doe uw auto weg en verplaats u gemakkelijk en gratis in heel Brussel met de Brussel’Air premie.

Informatie en voorwaarden: www.brusselairpremie.brussels

NextGenerationEU

DB753844C2

DB623068I9

Onze aanpak Jouw stijl.

Wij bieden jou een job met gevarieerde, technische zorgen een team van collega’s waar je op kan rekenen

Bij het Wit-Gele Kruis bied je kwalitatieve zorg aan bij mensen thuis. Daarbij reken je op je skills, creativiteit én op collega’s die je elke dag ondersteunen. Kies voor onze aanpak en vul die in met je eigen stijl.

Wij zoeken: Verpleegkundigen vrije keuze in werkregime: 50% – 100%, contract naar keuze: onbepaalde duur, bepaalde duur, interim Referentieverpleegkundigen geestelijke gezondheidszorg & dementie, chronische zorg, technische zorg, palliatieve zorg & oncologie, wond- en stomazorg

werk in eigen regio, dicht bij huis deeltijds of voltijds contract, studentenjob of interim een marktconform loon (IFIC)

Afdelingsverantwoordelijke te Diest

extra voordelen zoals: een dienstwagen met tankkaart (onbeperkte km bij privégebruik), maaltijdcheques van €7, eindejaarsen attractiviteitspremie, groeps- en hospitalisatieverzekering

Adjunct-zorgkwaliteit te Wolvertem Jobstudenten verpleegkundigen, zorgkundigen en vroedvrouwen

DB753843C2

Werken voor Groep Dilbeek is elke dag het verschil maken voor de burger, je collega & jezelf. Kom jij werken bij ons team gebouwen en facilitair beheer?

Dit team ondersteunt Groep Dilbeek in complexere gebouwendossiers en projecten o.m. strategisch patrimoniumplan, projecten rond duurzaamheid, masterplan Keperenberg …

Wij zijn vandaag op zoek naar een:

• Projectleider masterplan Keperenberg / Vrije Tijd • Facility manager team gebouwen en facilitair beheer • Deskundige team gebouwen en facilitair beheer • Administratief medewerker team gebouwen en facilitair beheer

Lokaal Bestuur Ternat zoekt groen talent (m/v/x)

Gaan we er samen voor?

Solliciteer zeker voor 28 april 2022 via werkenvoordilbeek.be.

• Teamleider/Technisch Assistent Groen – C1-C3

Klaar voor een nieuwe uitdaging waar je écht je stempel op kan drukken? Ontdek je

Daarom kies je voor ons! een job ... met impact een job ... met variatie een job ... in balans een job ... om op te bouwen een job ... met boeiende projecten

INTERESSE IN DEZE VACATURE? Dit kan tot en met 1 mei 2022

DB754971D2

DB754949D2

DB623070I9

Op zoek naar een job met pit?

Op zoek naar een job met pit?

Wij zoeken voor het gemeentelijk zwembad “het Begijntjesbad”:

Wij zoeken voor het gemeentelijk zwembad “het Begijntjesbad”:

een zwembadmanager • Je bent verantwoordelijk voor de planning, organisatie en coördinatie van het zwembad.

een redder

“Wij zijn op zoek naar een nieuwe leidinggevende die ons team in het zwembad wil versterken, motiveren en naar een hoger niveau tillen.”

• Je bent samen met je collega’s verantwoordelijk voor de goede werking van het zwembad.

MYRIAM ONS, MEDEWERKER ZWEMBAD

• Je bent een trekker in de ontwikkeling van alle mogelijke activiteiten en kanalen die kunnen bijdragen tot de promotie van het zwemmen en gebruik van het zwembad.

CHRISTOPHE DE KEYSER, REDDER BEGIJNTJESBAD

• Je neemt verantwoordelijkheid voor een aantal operationele thema’s en draait mee op de werkvloer in de operationele taken die essentieel zijn voor een kwaliteitsvolle en veilige uitbating van het zwembad.

• Je werkt in teamverband en haalt energie uit het aansturen, stimuleren, motiveren en ontwikkelen van medewerkers.

• Je werkt onder leiding van de zwembadmanager.

Vragen?

Contacteer de Personeelsdienst op 02 785 33 44 of via personeelsdienst@overijse.be.

Vragen?

Contacteer de Personeelsdienst op 02 785 33 44 of via personeelsdienst@overijse.be.

Meer info?

Kijk voor de volledige job- en profielbeschrijving, de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs. Solliciteren kan tot en met 11 mei 2022.

Meer info?

Kijk voor de volledige job- en profielbeschrijving, de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs.. Solliciteren kan tot en met 27 april 2022.

www.overijse.be/jobs

www.overijse.be/jobs DB755141D2

ISABEL ALLENDE Zaventem is als gastvrije en veelzijdige gemeente een aantrekkingspool voor Vlaanderen en heel België. De gemeente geniet van een uitzonderlijke situatie in Europa en biedt een uitstekende leef- en werkomgeving.

Gemeente en OCMW Zaventem tellen ongeveer 500 medewerkers die dagdagelijks instaan voor de dienstverlening aan de inwoners.

40 JAAR BESTSELLERAUTEUR

VOORDEEL

Schoonmaakmedewerker Heb je oog voor netheid en kwaliteit en popel je om de handen uit de mouwen te steken? Wil je bijdragen aan een aangename en verzorgde omgeving voor burgers, bewoners en personeelsleden? Dan is een job als schoonmaakmedewerker bij lokaal bestuur Zaventem (OCMW of gemeente) echt iets

Bezorg uiterlijk op 20/04/2022 https://www.jobsolutions.be/register/10283-1

Samen Wist je dat?

Isabel Allende verkocht wereldwijd al meer dan 70 miljoen boeken.

Kijk op www.zaventem.be voor meer informatie over de functie en de selectieprocedure.

24,99

✁

Interesse?

i.p.v. 60,00 advie dvie esprijs j adviesprijs

DB754193C2

Vier internationale bestsellers van de koningin n van de historische roman Fortuna’s dochter, Portret in sepia en Het huis met de geesten volgen de lange familielijn van de Del Valle.

Deze magistrale familiekronieken omspannen 120 jaar drama tegen de historische achtergrond van Chili en Amerika van de jaren 1800 en 1900. Het eiland onder de zee vertelt het schrijnende levensverhaal van Zarit, een Caribische slavin in de 18de eeuw die verkocht wordt aan de eigenaar van een grote suikerplantage in Haïti.

Criminaliteit, liefde, dood, oorlog, racisme, tirannie en dictatuur. Het zijn de thema’s die telkens terugkomen in de romans van Allende, vol kleurrijke personages en uitzonderlijk sterke vrouwen in de hoofdrol.

Ontdek je carrièrekans en surf nu naar mijntoekomstbijroularta.be

Lees nu ook haar pas verschenen nieuwe roman Violeta. Het is opnieuw een inspirerend en episch verhaal, vol humor en passie. Bestel hem nu voor € 24,99 met een extra korting van 10%. www.dezondag.be/isabelallende

OB73378

DB755142D2

“De afwisseling in verschillende taken en het sociale contact met klanten en collega’s maakt dat ik mijn job graag doe.”

Haal met deze voordeelbon HET PAKKET ALLENDE bij Standaard Boekhandel voor € 24,99* i.p.v. € 60 of bestel online op www.dezondag.be/ isabelallende (gratis thuisgeleverd)

*Actie geldig zolang de voorraad strekt t.e.m.

16/04/2022. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Bij uitputting van de promotie kunt u reserveren voor afhaling op een latere datum. Aanbieding niet geldig op de voorraad op de winkelvloer tegen de gewone handelsprijs noch op de webshop van Standaard Boekhandel.

INFODAG XL ZATERDAG 23 APRIL

9.30 uur -16.30 uur

Extra lange infodag Extra rondleidingen Extra workshops of lessen Extra veel cursussen inkijken Extra ontdekken

Campussen o.a. in Brussel, Schaarbeek en Dilbeek

Alle info en registraties op

www.odisee.be/ infodag

Odisee is dé co-hogeschool van Vlaanderen en Brussel, met de co van samen je studies aanpakken.

Info over al onze opleidingen op www.odisee.be.