BRUZZ - editie 1765

#1765

NL

WEEKBLAD HEBDOMADAIRE WEEKLY

EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW

FR

FLAGEYPLEIN 18 PLACE FLAGEY

EN

1050 ELSENE/IXELLES AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

INTERVIEWS

|

A N A LY S

01 | 09 | 2021

+ BRUZZ CULTURE BENEDETTA LIEVER BRIFF DAN BRAAF

BRUSSELS TOUCH LA HAUTE-COUTURE BRUXELLOISE EXISTE

CHUKI BEATS

THE SUCCESS STORY

EXTRA UITDAGINGEN VOOR EEN BIJZONDER SCHOOLJAAR

MEER LEERKRACHTEN, MINDER VAKANTIE

Samenwerken aan een duurzame en leefbare stad

DIEN JE PROJECT IN VIA WWW.BRUSSIT.BE BRUSS-IT: een oproep aan burgers en organisaties voor duurzame en sociale projecten in Brussel Un appel à projet qui invite citoyens et associations à proposer des projets durables et sociaux à Bruxelles. Remettez votre projet.

A call to citizens and organizations for sustainable and social projects in Brussels. Submit your project.

Inhoud / Sommaire / Inside Inhoud / Sommaire / Inside

Edito Edito EEN VEILIG SCHOOLJAAR VACCINTWIJFEL

De eerste schelle bel heeft het nieuwe schooljaar al Wie de vaccinatietabellen tot in detail uitpluist, wordt Eerlijk: het is nooit mijn favoriete geluid al eens verrast. In Aartselaar bijvoorbeeld is al 107 geweest. mij dat ik dit jaar niet alsdie enige met procentIets vanzegt de 80-plussers ingeënt.

Voor overschrijding klamme handjes aan het nieuwe jaar begin.

Over de is een administratieve uitleg, maar belangrijker is datextra in een uitdagingen hetJoost onderwijs het gemeente voor als Sint slechtsin63Brussel procenthebben van de we 85-pluslater: groot lerarentekort, serseen is ingeënt.

Maar wie zijn plaatsgebrek, die mensen dietaaldiversiteit, twijfelen om hetgevaccineerd gevaar op deteweg van en school … Maar worden?

Eennaar aantal van hen latenboven we in dit alles is er dieaan dreigende coronawolk. kanredactie tot discussie. Moet dat magazine het woord.

Dat leidde Niemand ook op onze voorspellen of en De voor hoelang onze kinderen opzetten een min wel? Dat moet! vaccintwijfelaars aan de kant als in complottheorieën of gelovende meer normale manier les zullen Sommigen kunnen volgen.

Detwijfelen overheidniet zeteens bij monde van gekken is te makkelijk. van hen over het minister vannut Volksgezondheid (Ecolo) invragen op driebijpijlers: vaccinatie, naleving medische van het vaccin. Maron Ze stellen vooral het dwingende van de van de geïnterviewden zegteen datreis wanneer we die vanvaccinatiestrategie. de quarantaine enEen screening bij terugkeer van of risicocontact, en twijfelaars overtuigen niet de argumenten doorslaggevend zijn, Er naleving van willen de basismaatregelen moeten een veilige schooljaar zullen garanderen. maarmet welandere wie ze aanbrengt.

En dan komt plots het hobbelige vanEn dat botst wordt woorden opnieuw gerekend op het gezondparcours verstand. én wetenschap beeld. We hebben hetinook over de .saga rond deis er een opoverheid zijn limieten, zie ook deinvaccinatiebereidheid onze stad Daarnaast mondmaskerplicht.

Eerstde zeker geen mondmasker, danwat verplicht, verplicht in groot verschil tussen wat overheid zegt te doen en er echtnu gebeurt.

Vorige de Brusselse openbare ruimte tenzij je op een terrasstoel zit.

Als je dat allemaal week kwam ik vanuit een rode zone aan op Zaventem. Niemand die naar ons optelt, zou het wel heel arrogant om niet blijken naar diedeze twijfelaars te te luisteren.

PLF-formulier vroeg.

Velen in mijnzijn omgeving ervaring delen. Wat de de maar analyse entoenemen de getuigenissen op p14 - 17 vreesLees alleen doet dat een ‘normaal’ schooljaar misschien ook nu weer te hoog gegrepen is. Lees meer over de start van het nieuwe schoolHÉSITATION VACCINALE jaar p10 - 15 Si vous lisez en détail les tableaux de vaccination, vous risquez d’être FR surpris. À Aartselaar, par % des plus de 80 ans ont déjà été UNE ANNÉE SCOLAIRE ENexemple, TOUTE 107 SÉCURITÉ vaccinés. Il y a une explication administrative à ce dépassement, mais ce qui La première cloche stridente a sonné, c’est le début de l’année scolaire. Je FRest plus important, c’est que seulement 63 % des plus de 85 ans d’une vous avoue que Saint-Josse je n’ai jamais aimé ce son. cette je ne serai commune comme onttrop été vaccinés.

MaisMais qui sont cesannée, personnes pasqui le hésitent seul à avoir mains moites.

Lescedéfis de l’enseignement Bruxelles, à se les faire vacciner ? Dans magazine, nous donnonsà la parole à on enun reparlera tardd’entre : une grande pénurie d’enseignant.e.s, manquedans de certain plus nombre elles. Cela a donné lieu à quelques un discussions places, diversitéFaut-il linguistique, dangers sur letrop chemin vers les l’école… notrelarédaction. le faire les ? Il le faut ! C’est facile de de et rejeter Mais au-dessus toutcomme cela, il des y a le nuage menaçant du coronavirus.

Personne sceptiques du de vaccin fous qui croient aux théories du complot. d’entre ne doutent pas des avantages du vaccin.

Ils les neCertain.e.s peut prédire si, eteux pendant combien de temps, les médicaux élèves pourront suivre mettent principalement cause lede caractère la stratégie de cours normalement.

Via leenministre la Santécontraignant Alain Maronde(Écolo), le gouvernevaccination. personnes interrogées affirmedans que nos si onécoles veut les ment mise surL’une trois des piliers pour garantir la sécurité : la vaccinaconvaincre, nelasont pas les arguments qui seront maisde ceux qui les tion, le respectcede quarantaine et le screening lorsdécisifs, d’un retour voyage ou un amènent.

Et c’est là respect que le parcours chaotique entre gouvernement et science contact à risque et le des règles de base.

Ils font donc à nouveau appel au entre scène.

Dans ce magazine, évoquons également saga autour bon sensendes citoyen.ne.s, même si nous ce dernier a démontré seslalimites, comme le de l’obligation du masque buccal.

Au départ, pas de masque, puis devenu prouve bien le taux de vaccination à Bruxelles. À côté de cela, il y ila est la grande obligatoire et maintenant, il estfaire obligatoire dans l’espace à différence entre ce que prétend le gouvernement etpublic ce quibruxellois, se fait réellement moins que vous ne soyez assis à une terrasse.

En prenant tout cela en compte, dans la pratique. La semaine passée, je suis revenu de zone rouge à Zaventem. il serait très arrogant de ne pas écouter ces indécis.

Personne n’a demandé à voir mon formulaire PLF. Et quand j’ai posé la question Lisez l’analyse et les témoignages en p14 - 17 à mon entourage, c’était pareil pour beaucoup de gens. Ce qui ne fait qu’augmenter la crainte d’une année scolaire « normale » difficilement atteignable.

DOUBTING THE VACCINE Lisez-en plus sur la rentrée en p10 - 15 Anyone who scrutinises the vaccination tables will find surprises. In EN forYEAR example, 107% of the over-80s have already been A SAFEAartselaar, SCHOOL vaccinated. There is an administrative explanation for this seemingly impossiThe first shrill bell has already heralded the new school year. Honestly: it has ENble feat, but what is more important is that in a municipality such as Sintnever been my only favourite Something me that I am But not who the only Joost/Saint-Josse, 63% sound. of the over-85s havetells been vaccinated. one the new year a sense ofbeing unease.

We will talk about the extra arestarting these people who arewith hesitant about vaccinated?

In this magazine, challenges for education Brussels a real shortage of teachers, of we let a number of theminspeak.

Thislater: also caused some discussion at ourlack editospace, linguistic diversity, the danger on the way and from school...vaccine But above rial team.

Should we do it?

Yes, we must do it!

It istotoo easy to dismiss all,doubters there is as that threatening cloud Some of Covid.

Nobody caneven predict if and for how conspiracy theorists. of them do not doubt the medical long our children will be able attend schoolthe in acoercive more ornature less normal benefits of the vaccine.

Theyto mainly question of the way. The vaccinationand strategy.

OneofofHealth the interviewees says(Ecolo) that ifare we focusing want to convince government Minister Alain Maron on three them,vaccination, it is not the compliance arguments that be decisive, butscreening who it is that puts them pillars: withwill quarantine and when returning forward. likecontact, that, then, bumpy road of government and science from a trip Just or risk andthe compliance with basic measures must guarantee comes into year. the picture.

In words, this magazine, wesense also talk aboutagain the saga of counted a safe school In other common is once being compulsory face masks.

First the word was no face mask, then it was on, but that is reaching its limits. See, for example, the vaccination readiness in now compulsory in public in Brussels unless youthe aregovernment sitting on a says ourcompulsory, city. In addition, there is a big difference between what terrace chair.

If you add all that up, it would be very arrogant not to listen tofrom a it will do and what it actually does. Last week I arrived at Brussels Airport redthose zone.doubters.

Nobody asked for our PLF form. When I ask around, many share this Read the analysis and the the testimonials p14 - 17 experience.

This only increases fear that aon “normal” school year might again be too much to ask for. Read moreKRISTOF about the new school year on p10 - 15 PITTEURS, hoofdredacteur NL

SPREEKTIJD SPREEKTIJD

“Dit is een project voor Brussel én voor de buurt.

“We zijn hier om de zaken te veranderen Niemand kan nog zeggen dat een openluchten te verbeteren.

Niet om niks te doen” zwembad te moeilijk is’” Paul Steinbrück blikt terug opHuisvesting de zomer vanen openluchtzwembad Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Flow 18

Nawal Ben Hamou 10

SPREEKTIJD ANALYSE

“De kans dat er uitbraken “De straffeloosheid die na komen in Brusselse scholen politiegeweld volgt, moet blijft groot” worden aangepakt” Viroloog Steven Van Gucht bij de start van het schooljaar 8 grote BLM-betoging Een jaar na de

in Brussel 18

DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7 COVER STORY Vier experten DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7, COVER STORY Vacover het nieuwe schooljaar Drie kinderen over hun vervoermiddel cintwijfelaars aan het10,woord 14, INTERVIEW Grégor Chapelle

naar school PORTRET Hordeloopster Anne Zagré aan hoofddoek de vooravond neemt14, afscheid van Actiris 22, ANALYSE Kan een bij van dedeMemorial Van Damme 26, BRUZZKET Brusselse ketjes voorspellen MIVB? 8, BIG CITY Hoe ziet het kanaal er onder water uit? 26, de toekomst 17, Nick ZOMERREEKS Op stap met Jo Govaerts 22, BIG CITY Kan er COLUMN Trachet 52 een vetberg ontstaan in de Brusselse riolen? 28, COLUMN Nick Trachet 52

BRUZZ CULTURE BRUZZ CULTURE “Het werd tijd dat

een rapper zelf het “In films van Paul verhaal vertelde” Verhoeven bots je nooit Akrosaaie schrijft met Rap game op een scène” een Belgische geschiedenis

Benedetta-actrice Daphné Patakia van de hiphop 44 te gast op Brussels International Film Festival 34 EN Cabin Fever: Pablo Dalas 28, EN P.A.R.T.S. Graduation

Shows 30, FR Dominique Goblet & Caroline Sury 32, EN GATE 29 , FR Brussels Touch 32, NL Column Jaouad Alloul 38, EN Mathieu Pernot 36, NL Els Moors 38, FR Qudus Onikeku 42, EN Betty Tchomanga 39, FR Jesse Huygh & Rocio Garrote 40, EN Turner Cody 48 NL Eat & Drink Beiruti 50 EN Chuki Beats 42, FR Thomas Mazzarella 44, EN Eat & Drink

La K-Fête 47,

NL/FR/EN

Select: film 48, NL/FR/EN Select: music,

MEER BRUZZ theatre & visual arts 50

Volgende week is het zover! De nieuwe BRUZZ Guide ‘Brusselse quartiers part 2’ komt eraan. Ontdek de leukste De Brusselse cultuurhuizen gaan eindelijk adressen in tien Brusselse wijken! weer open en stellen met veel Elke BRUZZ-abonneegoesting krijgt dehun BRUZZ najaar voor! BRUZZ bundelt alle voorstelGuide volgende week gratis toegelingen, programmas en expo’s in een extra stuurd. Geen abonnee? Haal je exemhandige en overzichtelijke cultuurspecial. plaar bij Muntpunt of check BRUZZ.be/ Met tips, reviews en aanraders van onze guide voor de verdeelpunten.

MEER BRUZZ

NL FR

EN

UIT IN BRUSSEL | VOS SORTIES À BRUXELLES | OUT AND ABOUT IN BRUSSELS

eigen specialisten!

BRUZZ cultuurspecial, volgende week gratis bij BRUZZ magazine

SELECT FA L L 2 0 2 1 EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELS MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18 PLACE FLAGEY 1050 ELSENE/IXELLES AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

The new season in 100+ highlights

NLingeluid.

KRISTOF PITTEURS, hoofdredacteur

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Jouw tip is altijd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be 2 JUNI 2021

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Jouw tip is altijd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be PRE092021_01_cover_1027198.indd 1

3

I

27/08/2021 16:50

1 SEPTEMBER 2021

I

3

De week

ADVIES VAN RAAD VAN STATE OVER SMARTMOVE WORDT VOLGENDE WEEK VERWACHT

Rekeningrijden zet meerderheid onder druk Wordt SmartMove een doodgeboren kind? Een uitspraak van minister-president Rudi Vervoort (PS) vorige week bij televisiezender ‘BX1’ lijkt daarop te wijzen. Al blijft de regering officieel vasthouden aan de timing van 2023. Volgende week wordt alvast cruciaal. — STEVEN VAN GARSSE

BRUZZ | DE WEEK

Het interview van ministerpresident Rudi Vervoort (PS) op BX1 deed de wenkbrauwen fronsen.

“Het wordt moeilijk om SmartMove in 2022 in te voeren,” zo zei hij. “We moeten nog het debat voeren met de andere twee gewesten. En na 2023 komt 2024 …” En dan zijn er verkiezingen, zo suggereerde Vervoort.

Daarmee zegt Vervoort wat ook al in de wandelgangen circuleert. SmartMove is een aartsmoeilijk dossier, al was het maar omdat zowel Vlaanderen als Wallonië zich openlijk verzet tegen wat zij de ‘Brusselse stadstol’ noemen.

Bij het kabinet-Vervoort klinkt het dat zijn uitspraak ook zo begrepen moet

worden. SmartMove is niet van de baan. De ambitie blijft, alleen is de timing erg krap. Precies omdat er nog overleg nodig is met de andere gewesten.

De uitspraak wekte wel heel wat wrevel op bij de Brusselse coalitiepartners Ecolo, Groen en Open VLD. SmartMove is een onderhandeld punt uit het regeerakkoord. Daar valt eigenlijk niets op af te dingen. Als een ministerpresident punten uit het eigen regeerakkoord openlijk in twijfel trekt, wat is dat regeerakkoord dan nog waard?

ACHTERBAN Er wordt bij de regeringspartners van uitgegaan dat het geen slip of the tongue is.

“Het is wel vaker zo dat een

Koninklijk Circus vrijdag weer open

4

I

1 SEPTEMBER 2021

© PHOTONEWS

Het Koninklijk Circus heropent op vrijdag 3 september de deuren voor het publiek met een concert van de groep Dionysos. Een Covid Safe Ticket of een negatief testresultaat is nodig om toegang te krijgen. Zo is het Koninklijk Circus een van de eerste grote zalen van Brussel, en zelfs van België, die op een bijna normale manier heropent met een programma dat al erg druk is tot december 2022.

zogenaamde ongelukkige uitspraak van Vervoort wel degelijk zeer doelbewust gekozen is,” zo klinkt het bij een coalitiepartner.

De uitspraak van Vervoort zou dan bedoeld zijn voor de eigen achterban. De PS heeft het momenteel niet onder de markt. Er zijn de overstromingen geweest in Wallonië, waarbij de Waalse overheid serieuze steken heeft laten vallen. De extreemlinkse PTB hoeft als oppositiepartij bijna geen weerwerk te bieden. Die groeit vanzelf.

Zeker rond mobiliteit kan de PTB de partij van Vervoort nog serieus pijn doen. De Brusselse regering heeft onlangs ook beslist om op termijn diesel en benzine uit te faseren. Ook

1488 In 2020 schreef de MIVB 1.488 pv’s uit voor autobestuurders die zich parkeren op een bus– of tramstrook. Dat betekent dat er iedere dag zeker vier wagens foutgeparkeerd stonden. Door die foutparkeerders moeten MIVBchauffeurs vaak moeilijke manoeuvres uitvoeren.

dat krijgt de PS kennelijk moeilijk aan de achterban verkocht. Vervoort verwees ernaar in het interview met BX1. “Als socialist kan ik het idee niet aanvaarden dat we een deel van de bevolking aan de kant van de weg laten staan. En dat we elektrisch rijden een geweldig idee vinden, terwijl sommigen dat niet kunnen betalen,” zo zei hij.

En toch is de timing van Vervoort best wel merkwaardig. Net voor het zomerreces heeft de regering nog een aantal beslissingen genomen voor verdere investeringen in SmartMove. De Europese Commissie had eerder al groen licht gegeven voor het SmartMove-project en de ontwikkeling van de SmartMove-app neemt een

grote hap uit het Europees relancegeld voor Brussel.

De timing is vooral merkwaardig omdat begin volgende week het advies van de Raad van State wordt verwacht over SmartMove. Uit dat advies zal moeten blijken of het Brussels Gewest gemachtigd is om SmartMove, en de bijbehorende taxshift, in te voeren. De meeste waarnemers gaan ervan uit dat het antwoord positief zal zijn. Dat zou willen zeggen dat Brussel de zonale heffing op eigen houtje kan invoeren.

Indien het advies van de Raad van State negatief is, zal er wél onderhandeld moeten worden met de andere gewesten. Dan ziet de situatie er helemaal anders uit. Want dan

Bekendste bouwput verkocht Besix heeft de bekendste bouwput van Brussel verkocht aan de promotoren Alides en Ion, die aan de Ninoofsepoort kwalitatieve woningen willen bouwen.

Het is nu wachten op de Gewestplannen. De plek aan de Ninoofsepoort is al ruim 20 jaar een bouwput.

Het zijn de fundamenten van een complex dat bouwbedrijf Besix er ooit wou neerplanten.

CARTOON Komt het rekeningrijden er snel in Brussel?

Dat hangt onder meer af van het advies van de Raad van State.

KIJK OP DE WEEK

moeten Vlaanderen en Wallonië over de streep worden getrokken.

Vervoort heeft duidelijk niet op het advies van de Raad Van State gewacht.

Wat als politiek signaal wel kan tellen. Bij het kabinet van minister van Mobiliteit Elke Van Den Brandt (Groen) blijven ze er zen bij. “Wij kijken vooral naar de doelstelling, eerder dan naar het middel,” zegt woordvoerder Pieterjan Desmet. “En die doelstelling is: minder files en een betere luchtkwaliteit. Hoe we dat dan precies willen bereiken, is van minder belang.”

Sowieso is het advies van de Raad van State cruciaal.

Want als dat positief is, dan staat in principe niets nog de invoering van SmartMove in de weg.

Bezetting Bareel Sint-Gilllis Maandagnamiddag om 17.30 uur verzamelen honderd mensen op de rotonde aan de Bareel van Sint-Gillis, om extra aandacht te vragen voor verkeersveiligheid en zwakke weggebruikers. De twee zusjes (1,5 en 9 jaar) die het leven lieten na een verkeersongeval in Antwerpen worden herdacht. De rotonde aan de Bareel van Sint-Gillis staat al langer bekend als een chaotisch en gevaarlijk knooppunt in de stad.

© HEROES FOR ZERO- SOPHIE

FABIAN HERMANS van de Brusselse horecafederatie stelt vast dat de omzet afgelopen zomer in het toeristische centrum 70 procent lager lag dan in die van 2019 (op BRUZZ.be)

KIM

FEYDER

Er zijn geen toeristen in Brussel, de stad lijkt wel in een kunstmatige coma

BRUZZ | DE WEEK

© BELGA

26 Brussel staat dit jaar op de 26ste plaats in de ‘Safe Cities Index’ van het Britse magazine The Economist.

Het is twee plaatsen gezakt op de tweejaarlijkse ranglijst en scoort opvallend slecht binnen de nieuwe categorie ‘milieuveiligheid’. Voor ‘individuele veiligheid’ behaalt het Gewest een uitstekende vijfde plaats, voor ‘digitale veiligheid’ staat Brussel op de 23ste plaats.

1 SEPTEMBER 2021

I 5

In beeld

MET FELICITATIES VAN DE JURY NL/ Een jurylid voelt aan

de spieren tussen de voorpoten van deze stier, die meedoet aan de prijskamp, een vast onderdeel van de jaarmarkt in Jette. Na de afgelaste editie van vorig jaar is de jaarmarkt aan de 144ste jaargang toe.

6

I

1 SEPTEMBER 2021

En hoewel het in de markt gezet werd als een ‘lightversie’, konden de dieren én de verkopers op de brocante op heel wat kijklustigen rekenen.

“Onze gemeente had dit echt nodig,” zegt burgemeester Hervé Doyen (CDH).

AVEC LES FÉLICITATIONS DU JURY FR/ Un membre du jury qui palpe les muscles entre les pattes avant d’un taureau, voilà une composante classique du marché annuel de Jette. Après une édition annulée l’année passée, le marché annuel en est à sa 144e édition. Et

même s’il s’agit d’une version « light », les animaux et brocanteurs ont pu profiter d’un public nombreux. « Notre commune en avait vraiment besoin », dit le bourgmestre Hervé Doyen (CDH).

WITH CONGRATULATI EN/ A member of the

jury is examining the muscles between the front legs of the bull, which is taking part in the competition, a regular event at the annual fair in Jette. After last year’s cancellation, the fair is now in its

Bijgedachte

REDACTEUR KRIS HENDRICKX neemt het nieuws op de korrel

IVAN PUTBELGA

ONS FROM THE JURY 144th year. Although it was marketed as a “light version”, the animals and the vendors at the bric-a-brac could count on a lot of spectators.

“Our municipality really needed this,” says Mayor Hervé Doyen.

Het is weer zover. Zo’n 40.000 Brusselse kinderen starten opnieuw in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel, goed voor bijna een vijfde van alle schoolplaatsen in het gewest. Samen met hen hervatten enkele duizenden leerkrachten het werk.

In principe zou de rest van de volwassen bevolking nu stikjaloers moeten zijn op die leerkrachten. Want wat is er nu mooier en relevanter als job, dan kinderen en jongeren te helpen groeien, ze te boeien en te begeleiden naar volwassenheid? In Brussel kan je dat als leraar bovendien terwijl je zelf voortdurend je horizon verruimt. Saai is het er zelden.

De schoolgangers van hun kant zouden dan weer al weken moeten toeleven naar 1 september.

Eindelijk weer bijleren over de wereld, zeg!

Eindelijk weer al die boeiende uitdagingen aangaan die dat fantastische leraarskorps heeft bedacht, en dat dan nog samen met leeftijdsgenoten. Waw, toch? De praktijk ziet er vaak anders uit. Leraar geldt vandaag niet meteen als een aantrekkelijk beroep. Dat leidt tot een tekort aan manschappen in heel het land, een probleem dat in Brussel nog eens extra nijpend is.

De leerlingen? Vier op de tien Vlaamse ASO-leerlingen vinden de lessen niet interessant. Dat bleek dit jaar nog uit een studie die werd bekrachtigd door het panel aan de eettafel thuis.

Of neem de cijfers over schooluitval. Twaalf procent van de leerlingen in het middelbaar onderwijs verlaat de school vroegtijdig in Vlaanderen, in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel is dat ruim twintig procent. Twin-tig procent, laat dat gerust eens bezinken. De groep schoolverlaters kleurt bovendien opvallend mannelijk.

De twee fenomenen zijn gelinkt. Probeer maar eens leerkrachten te vinden als een aanzienlijk deel van de leerlingen tegen zijn zin komt. En blijf maar eens gemotiveerd als blijkbaar niemand zin heeft om je die les Frans te geven.

Aan de oppervlakte is het lerarentekort vandaag het meest prangende probleem in Brussel, meer daarover verder in dit magazine. Om dat te verhelpen, dringen zich slagkrachtigere maatregelen op dan wat er nu al is. Aan een hogere Brusselse instroom werken, zoals Sven Gatz (Open VLD) doet, is een prima begin, maar het onzekere resultaat laat nog wel even op zich wachten.

Meer zij-instromers aantrekken? Die piste vist al in een grotere vijver. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) zette al eerste stappen, maar die mogen wat minder voorzichtig. Maximaal acht jaar anciënniteit meenemen en enkel voor een knelpuntvak, dat is te mager.

Onder de oppervlakte wordt het ook hoog tijd om de filosofie te herbekijken waarop ons schoolsysteem is geschoeid. Als bijna de helft van de leerlingen de les saai vindt, is dat niét het probleem van enkele luie leerlingen. Onderwijs moet een school voor het leven worden, waar leerlingen naar snakken. Hoe doe je dat? We hebben niet de pretentie om die vraag helemaal te beantwoorden, maar hier zijn wat aanzetten: Verkort de schooldagen, schaf huiswerk af. Het huidige systeem bestaat er voor veel leerlingen in dat ze zeven zittende lesuren volgen én zich nadien nog eens zittend over hun huiswerk mogen buigen. Zelfs bij fascinerend lesmateriaal is dat gewoon te veel.

Kortere schooldagen, waarna er plaats is voor sport, cultuur en andere vrijetijdsactiviteiten zijn evenwichtiger en motiverender. Zeker voor jongens, die een fysieke uitlaatklep harder nodig lijken te hebben dan meisjes. De zogenaamd verloren lestijden kunnen gecompenseerd worden door die ellendig lange zomervakantie in te korten. Vijf of zes weken is ruim voldoende, bewijst bijvoorbeeld Duitsland, waar lesdagen ook korter zijn. Voorzie tijdens die kortere lesdagen wél in veel tijd voor begeleiding op maat bij leerlingen die het moeilijk hebben. Zeker in een stad als Brussel, met zijn uiteenlopende thuissituaties en achtergronden, is dat cruciaal.

Stap vervolgens af van die eeuwige focus op examens en punten. Focus meer individueel op hoe leerlingen evolueren. Dat is alvast de essentie van het Finse onderwijssysteem, dat sinds de vroege jaren 2000 als lichtend voorbeeld wordt gezien in de wereld. Punten geven is er in de eerste jaren van het basisonderwijs bij wet verboden.

Probeer leerlingen ten slotte meer intrinsiek te motiveren. Laat die vijfdejaars een hele week een voettocht met de tent doen door België en verschillende taalgebieden, laat ze die reis zelf voorbereiden en er een geschreven en berekend verslag over maken. Laat ze veel vaker de stad intrekken om met eigen ogen te ontdekken hoe het daar is: allesbehalve saai.

BRUZZ | DE WEEK

Maak school weer boeiend

“Als bijna de helft van de leerlingen de les saai vindt, is dat niét het probleem van enkele luie leerlingen”

Meer over de uitdagingen van het nieuwe schooljaar p10 - 13.

Op p14 - 15 vertellen drie Brusselse leerlingen met welk vervoermiddel ze naar school gaan.

1 SEPTEMBER 2021

I 7

VIROLOOG STEVEN VAN GUCHT KIJKT NAAR DE START VAN HET NIEUWE SCHOOLJAAR

‘Soms zijn de scholen de beste manier om ouders te bereiken’ Met meer dan 450 nieuwe besmettingen per dag blijft Brussel de rode hoofdstad in het land. De meeste besmettingen komen nu voor bij de tieners, twintigers en dertigers. En nu gaan de scholen nog eens open.

Viroloog Steven Van Gucht (Sciensano) blikt vooruit op de Brusselse herfst. “Er zullen nog klassen moeten sluiten,” zegt hij. — EVA CHRISTIAENS

D

BRUZZ | INTERVIEW

e scholen gaan woensdag weer open. Vorig jaar leidde dat tot een versnelling van het aantal besmettingen. Is Steven Van Gucht daar bezorgd over? “Er zijn in ieder geval modellen die dat voorspellen,” zegt hij. “Het zal waarschijnlijk niet voor september zijn, maar in oktober is het mogelijk dat we een nieuwe piek in de besmettingen en de ziekenhuisopnames zien – zeker in Brussel. Brussel is nu al oververtegenwoordigd in de opnamecijfers.

Dat heeft te maken met de lagere vaccinatiegraad en met de doorverwijzing van enkele patiënten van buiten Brussel of België.”

Volgens Van Gucht zullen de risico’s op termijn altijd kleiner worden, maar is er nu nog veel brandstof voor het virus. “Er zijn nog altijd honderdduizenden mensen niet gevaccineerd of nog niet besmet geweest. In technische termen noemen we die mensen ‘naïef’. Zij hebben nog geen enkele training gehad van het immuunsysteem. Dat kan voldoende zijn om tot meer dan duizend opnames op intensieve zorg te komen, met mogelijk tot de helft daarvan in Brussel.”

Van de Brusselse tieners is net geen kwart gevaccineerd, drie keer minder dan in Vlaanderen. Hoe riskant is dat voor de virusverspreiding in onze middelbare scholen?

STEVEN VAN GUCHT: De kans op

uitbraken blijft daar een stuk groter.

Met maar 24 procent gevaccineerden bij de 12- tot 17-jarigen, zal je het niet tegenhouden. Zo wordt de © BELGA

8

I

1 SEPTEMBER 2021

alfavariant. Daarbij vermindert de kans op besmetting met tachtig procent wanneer je volledig gevaccineerd bent. En als je toch besmet bent, zien we dat die mensen het virus maar half zo weinig doorgeven aan andere mensen. De deltavariant zal wellicht iets makkelijker kunnen doorbreken, dus die bescherming zal iets lager liggen.

hun ouders mee overtuigen. Je moet vooral eerlijke informatie geven. Natuurlijk zijn er af en toe neveneffecten van vaccinatie. We moeten er geen sprookjesverhaal van maken. Maar, die neveneffecten zijn veel zeldzamer dan de neveneffecten van het virus. Dat is een belangrijke boodschap.

Hoe immuun is een gevaccineerde leerkracht of leerling voor wat er in de klas rondwaart? Het aantal doorbraakinfecties bij volledig gevaccineerden ligt voorlopig eerder laag op 0,2 procent.

Hoe gevaarlijk is de deltavariant nu eigenlijk voor kinderen?

Is het voor de rest van de Brusselaars, bijvoorbeeld, nog veilig om zonder mondmasker op café te zitten deze herfst?

VAN GUCHT: We hebben goede data,

VAN GUCHT: Een ziekenhuisopname

VAN GUCHT: Als het enigszins kan,

maar die zijn vooral gebaseerd op de

blijft bij kinderen nog altijd zeldzaam. Af en toe gaat het mis, maar dat is eerder de uitzondering dan de regel. De deltavariant is wat gevaarlijker dan andere varianten, maar niet enorm en dat zie je ook in de ziekenhuiscijfers. Het grootste deel van de opnames gebeurt nu bij de veertigers en vijftigers. Dat zijn hun ouders.

In de eerste plaats vind ik dat ouders en grootouders zich best zouden laten vaccineren, want zij krijgen het virus via hun schoolgaande kinderen. In Brussel is negentien procent van de 65-plussers nog altijd niet gevaccineerd.

Dat blijft een vrij groot aantal.

zit je best buiten op een terras. Dat is perfect veilig, ook in Brussel.

Binnen moet je altijd opletten als de ruimte niet goed geventileerd is.

Wie tot een risicogroep behoort, doet best zoveel mogelijk buiten.

Maar als je gezond bent en volledig gevaccineerd, zijn de risico’s vrij beperkt.

“ De risico’s zullen op termijn altijd kleiner worden, maar er is nu nog veel brandstof voor het virus” STEVEN VAN GUCHT Viroloog

Brussel wil binnenkort beginnen te vaccineren op scholen. Kan dat de nieuwe golf nog beperken?

VAN GUCHT: Om die piek van

oktober te drukken, zal men echt vaart moeten maken. Ik vind het wel een goed idee om de scholen in te schakelen. Want het vaccin aanbieden is maar één zaak. Je moet de mensen ook informeren.

Soms zijn de kinderen de beste manier om hun ouders te bereiken.

Dat zie je ook bij ecologie en milieubeleid: als kinderen kwaliteitsvol les krijgen, kunnen zij

Staat u dan zelf achter het idee dat gevaccineerde Brusselaars daarin ‘vrijer’ mogen zijn? De regering overweegt een uitbreiding van het Covid Safe Ticket voor de horeca.

VAN GUCHT: Ik heb zo’n coronapas

meegemaakt in Oostenrijk. Het systeem klinkt goed op papier, maar in werkelijkheid is het heel makkelijk te omzeilen. De controles gebeuren door de uitbaters, maar zij zijn geen politieagenten. Zij willen vooral gastvrij zijn. Ik zie het niet als een duurzaam systeem voor de horeca.

We moeten vooral blijven inzetten op goede sensibilisering.

De kern van het probleem zit volgens mij bij een deel van de bevolking dat de overheid en de experten niet vertrouwt. En vertrouwen moet je verdienen, je kan het niet afdwingen. Integendeel, het lijkt dan alsof je iets

opdringt met een beloning of straf.

En iets dat goed is, zou je niet moeten opdringen.

Dat vertrouwen is belangrijk omdat we in de toekomst nog andere vaccins nodig zullen hebben, ook voor andere ziektes dan Covid-19. Je mag het vertrouwen in vaccins niet beschadigen door nu te hard te pushen met straffen.

Brusselse leerlingen moeten nog zeker een maand een mondmasker dragen in de klas. Mogen ze na deze herfst een iets normaler schooljaar verwachten?

VAN GUCHT: Eerlijk gezegd, het kan

alle kanten uitgaan. Het najaar wordt een grote uitdaging, maar na de winter zullen we het ergste van de pandemie gehad hebben, denk ik. Er zullen altijd nieuwe varianten van het virus opduiken, maar dat hoeven niet zulke grote gamechangers te zijn. Virussen maken vooral grote sprongen in het begin van hun ontwikkeling, maar elk virus bereikt daarin een plafond. De gevolgen van een besmetting zullen altijd lichter worden en mensen krijgen een basisimmuniteit. Alleen is het daar nu nog te vroeg voor: er zijn nog te veel mensen niet gevaccineerd of besmet geweest.

Kunnen de kinderen dan beginnen te dromen van een schoolreis in de lente?

VAN GUCHT: Absoluut. En voor de

rest van de Brusselaars blijft het belangrijk om goed te ventileren, zoveel mogelijk buiten af te spreken en een mondmasker te dragen op het openbaar vervoer.

Zolang er nog geen evenwichtssituatie is, blijven die voorzorgsmaatregelen nuttig.

« CONVAINCRE LES PARENTS VIA LEURS ENFANTS »

“USE CHILDREN TO CONVINCE THE PARENTS”

Bruxelles compte en moyenne 450 nouvelles contaminations par jour, et la rentrée scolaire est imminente. « L’automne sera clairement un défi », explique le virologue Steven Van Gucht de Sciensano. Des experts prévoient un nouveau pic de contaminations vers octobre. « Il y aura encore des classes mises en

Brussels sees an average of 450 new infections a day, and now the schools are opening. “The autumn will certainly be a challenge”, says virologist Steven Van Gucht of Sciensano.

Experts predict a new Covid peak around October. Yes, some classes will have to be sent home,

FR

quarantaine », selon Van Gucht. Les parents et grands-parents qui ne sont pas encore vaccinés courent le risque de se retrouver à l’hôpital. « Mais je trouve que c’est une très bonne idée d’impliquer les écoles dans la vaccination. Parfois, on arrive à convaincre les parents via leurs enfants », explique Van Gucht.

EN

BRUZZ | INTERVIEW

kans ook groter dat je op een bepaald moment een school moet sluiten. Het is beter om vroeger in te grijpen in één klas dan om te wachten tot meerdere leerkrachten ziek worden of veel leerlingen thuis zitten.

says Van Gucht. Parents and grandparents who have not yet been vaccinated are at risk of ending up in hospital. “I do think it’s a very good idea to involve the schools in the vaccinations.

Sometimes children are a good way to convince the parents,” says Van Gucht.

1 SEPTEMBER 2021

I 9

Terug naar school VIER EXPERTS OVER DE UITDAGINGEN VAN HET NIEUWE SCHOOLJAAR

BRUZZ | ONDERWIJS

‘Onze school is geliefd, en toch vinden we moeilijk leerkrachten’ Een fris begin voor de leerlingen, een nieuwe klas voor de leerkrachten en het rijk der vrijheid voor de ouders: iedereen viert de start van het nieuwe schooljaar. Toch loopt niet alles over rozen in onderwijsland. BRUZZ stelde een panel deskundigen samen, en vroeg meteen wat de belangrijkste uitdagingen voor 2021-2022 zijn. “We willen in Molenbeek graag creatief zijn, maar de uren die we krijgen om leerlingen te ondersteunen, krijgen we niet eens ingevuld.” — BRAM VAN RENTERGHEM, ▼

FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

10

I

1 SEPTEMBER 2021

DE SCHOOLDIRECTEUR

Sophie Allein (53) Woont in Stad Brussel Sinds 2019 directeur van het Go! Atheneum Etterbeek Stond zeventien jaar voor de klas als fysica- en wiskundeleerkracht Studeerde fysica aan de VUB

ELE

© SASKIA VANDERSTICH

DE MINISTER

Sven Gatz (54) Woont in Jette er meer Brussels minister van ond voor eid ligh erta Me en Financiën VGC ook Open VLD, en binnen de bevoegd voor Onderwijs Cultuur, Was eerder Vlaams minister van zitter voor en ssel Bru en ia Med d, Jeug e Brouwers van de Federatie van Belgisch en Studeerde rechten aan de KUL Bestuursrecht aan de ULB © PHOTONEWS

DE LEERKR

ACHT

Els Lenaert s (45) Woont in Ko ekelberg Geeft les aa n leerjaar aa het derde n de Vier W in Basisschoo l in Molenb den eek Nog kleuterju f en theaterm ster geweest aak.O initiatief ‘Iede ok bekend van het r kind een st oel’ Studeerde le erkracht lage r onderwijs in Sint in de Marolle -Thomas n © SASKIA VANDERSTICHEWLE

NGROEPDE SCHOLE R DIRECTEU

(48) Bruno De Lille ussel Br Woont in Stad eur ber 2020 direct em Sinds 1 sept dele oe -G nt Si ep ro van de scholeng Brussel Voordien Brussels or Groen staatssecretaris vo parlementslid en kunst Studeerde Woord nservatorium Co aan het Koninklijk Antwerpen © PHOTONEWS

1 SEPTEMBER 2021

I 11

▼

VIER EXPERTS OVER DE UITDAGINGEN VAN HET NIEUWE SCHOOLJAAR

LERARENTEKORT

BRUZZ | ONDERWIJS

“Het allermoeilijkste is personeel vinden,” zegt Sophie Allein, directeur van het GO! Atheneum Etterbeek. “Zelfs al zijn we als school geliefd bij leerkrachten, dan nog vinden we moeilijk goeie leraren. Zo hebben we nog altijd een vacature openstaan voor wetenschappen en wiskunde, en krijg ik net het nieuws dat een kandidaat voor een andere vacature afhaakt, omdat ze dichter bij huis – buiten Brussel – een aanbieding heeft gekregen. En dat terwijl het schooljaar al begint.”

Dat betekent ook herschikken en schuiven binnen het bestaande lerarenkorps. Voor Els

“Maar liefst 91,7 procent van de leerkrachten in Brussel komt uit Vlaanderen. Dat moet veranderen”

Dat is ongezien. Ik weet nog niet hoe we aan elke leerling een leerkracht zullen kunnen geven. Als het moet met mensen die nu aan beleidsondersteuning doen of de directie bijstaan. Het moét lukken, maar ik krijg er grijze haren van.”

Behalve de klassieke verklaringen, zoals de vlakke loopbaan en de gedaalde status van het beroep, speelt ook een specifiek Brussels probleem. “Vlaanderen geeft dit jaar heel wat extra middelen aan ondersteuning voor taal, ICT en kleuteronderwijs,” zegt De Lille. “Daar zijn we op zich heel blij mee, maar voor Brussel is dat een vergiftigd geschenk. Want daardoor vinden de leerkrachten die uit Vlaanderen komen makkelijker een job in hun eigen gemeente, waardoor ze niet meer die extra kilometers naar Brussel willen afleggen.”

Els Lenaerts beaamt dat. “Wij hadden net nog het raarste sollicitatiegesprek ooit. Terwijl je normaal peilt naar de competenties van de gemotiveerde sollicitant, moesten wij háár, iemand uit Vlaanderen, overtuigen om bij ons in Molenbeek, te komen werken. Het is niet gelukt. De afstand, maar ik denk dat onze wijk ook meespeelde. Niet iedereen ziet dat zitten.”

Het lerarenkorps verbrusselen is dan ook een speerpunt voor minister Sven Gatz (Open VLD), in Brussel bevoegd voor Onderwijs. “Maar liefst 91,7 procent van de leerkrachten in Brussel komt uit Vlaanderen. Dat moet veranderen, met als eerste stap de Brusselse jongeren die een lerarenopleiding volgen. Maar dat gaat langzaam. De eerste resultaten verwacht ik pas over vier tot vijf jaar.”

PLAATSTEKORT

SVEN GATZ Bevoegd voor Onderwijs in Brussel

Lenaerts, lerares in de Vier Winden Basisschool in Molenbeek, heeft dat nare gevolgen.

“Ik heb altijd fulltime les gegeven, maar dit jaar wilde ik een 4/5de opdracht, om zo eindelijk de weekends vrij te hebben, en geen correctie- of voorbereidingswerk te hebben.

Maar dat is moeilijk als klasleerkracht, dus koos ik ervoor zorgleerkracht te worden in de eerste graad: extra ondersteuning geven aan bijvoorbeeld taalzwakkere leerlingen. Nu blijkt dat we de vacature voor het derde leerjaar niet ingevuld krijgen, waardoor ik het toch niet zal doen. En ik had mijn lokaaltje al helemaal ingericht.”

Het tekort doet zich voor in alle scholen, welk onderwijsnet dan ook. “In de lagere scholen alleen zoeken we nog 30 fulltime leerkrachten, in het middelbaar onderwijs zeker nog 15,” stelt Bruno De Lille, directeur van de scholengroep Sint-Goedele Brussel, goed voor achtduizend leerlingen. “Vroeger vielen er in de loop van het jaar weleens gaten. Nu is dat al bij de opstart.

12

I

1 SEPTEMBER 2021

Zelfs al worden alle leerkrachten gevonden, dan nog zijn er meer leerlingen dan stoelen. En dat is al jaren een probleem. Toch doet de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) flink haar best om de demografische groei bij te benen, eerst door vooral in het lager onderwijs capaciteit bij te creëren, en nu in het middelbaar onderwijs. “Het gaat om duizend bijkomende plaatsen per jaar,” zegt minister Gatz. “Het is een probleem, maar als het jaar écht begint, vinden de meeste kinderen wel een plaats in het Nederlandstalige onderwijs.”

Dat de VGC flink bijbouwt, is ook De Lille niet ontgaan. “We worden goed geholpen door de VGC,” zegt hij. “Maar het is niet voldoende om over een mooi gebouw te beschikken, je moet ook leerkrachten en werkingsmiddelen hebben om alles in te vullen. Bij een nieuwe secundaire school, bijvoorbeeld in Schaarbeek, moeten wij die middelen het eerste jaar uit eigen zak betalen. Dat doet de overheid om te verhinderen dat iedereen zomaar een nieuwe school zou beginnen. Voor ons zijn dat serieuze financiële kosten, want ál onze

scholen zijn in uitbreiding. Wij vragen aan Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) om over de brug te komen. Wij helpen jullie het capaciteitstekort op te lossen. Help ons dan ook.”

Sven Gatz wil nuanceren. “Als je een bepaald jaar moet overbruggen, is dat inderdaad niet ideaal, maar je kunt dat incalculeren. De Vlaamse overheid is wel degelijk royaal in haar middelen voor onderwijs. Het is het enige domein met een ‘open end financiering’: meer leerlingen betekent automatisch meer geld.”

LAT OMHOOG Heel veel leerlingen spreken thuis geen Nederlands. Dat maakt het leren lastiger, en al zeker als er geen studiesfeer hangt. “Ik wist dat veel van onze leerlingen in kansarmoede leven, maar dat het zo erg was, had ik toch niet verwacht,” zegt Els Lenaerts, die door de videolessen tijdens corona onbedoeld een glimp kon opvangen van hoe haar Molenbeekse ketten wonen. “Met veel in een kleine ruimte, die dan ook nog eens volgepropt staat ook ...

Het was echt schrikken.”

Het lijkt haar nog extra te motiveren. “Wij kiezen ervoor om les te geven in historisch Molenbeek en doen dat met hart en ziel. Het is voor ons geen probleem om daarom wat creatiever uit de hoek komen, maar de zorguren die we hebben om leerlingen te ondersteunen, kunnen we door het lerarentekort niet gebruiken. We willen heel graag, maar botsen op een praktisch probleem waar we geen vat op hebben.”

Dat er in een stad als Brussel soms anders lesgegeven wordt dan in een Vlaams dorp, is ook voor De Lille een evidentie. “Als ik dan lees in de kranten dat het niveau niet altijd is wat het zou moeten zijn, dan vind ik dat frustrerend. We zijn absoluut geen vragende partij om de lat lager te leggen, maar we moeten de leerlingen wel helpen om erover te raken. Daarvoor hebben we middelen nodig. Welke? Extra personeel bijvoorbeeld om de klassen kleiner te maken, of om een co-teacher in te schakelen of om te differentiëren. Maar dat is, gezien het lerarentekort, niet evident.”

Voor directeur Sophie Allein zou het dan weer helpen mochten leerkrachten meer met hun lessen bezig kunnen zijn. “Dat kan door de juridisering en papierlast voor de leerkrachten te verminderen. Veel collega’s vinden dat een verschrikking. Van elk oudercontact of coachinggesprek moet er een verslag gemaakt worden, want er zou maar een leerling een beslissing kunnen aanvechten. Elk jaar zijn dat er maar één of twee, maar daardoor moeten we ook voor de andere 998 leerlingen de administratie tiptop in orde houden.”

CORONA En dan corona. Alle panelleden schoven het vervelende virus pas als derde of vierde uitdaging naar voren – zoveel prangender zijn de andere problemen. Daarenboven is het einde ervan nu wel in zicht. Of niet?

“Het is nog niet gedaan hé. De schrik voor de vierde golf zit er goed in,” zegt juf Els Lenaerts.

“Zeker als je leest dat veel mensen besmet uit Marokko terugkomen. Terwijl de vaccinatiegraad in Molenbeek helemaal niet hoog is.”

Voor Lenaerts duurt het allemaal veel te lang. “Voor mijn leerlingen nu is dit het derde schooljaar met corona. Zij hebben de lagere school nooit anders gekend. Ik heb ze

RENTRÉE SCOLAIRE: LES DÉFIS DE 2021-2022

andere scholen is er dan weer vaccinatie mogelijk op de campus. Nu is 22 procent van de leerlingen in het secundair onderwijs gevaccineerd. We hopen toch nog twee derde te kunnen overhalen om dat ook te doen. Om principiële én praktische redenen. De 16- en 17-jarigen kunnen zelf beslissen. Bij de 12- tot 15-jarigen is een schriftelijke verklaring van de ouders nodig.”

VAKANTIE

“Voor mijn leerlingen nu is dit het derde schooljaar met corona. Zij hebben de lagere school nooit anders gekend” ELS LENAERTS Lerares Vier Winden Basisschool

nog nooit mogen aanraken en ze houden automatisch anderhalve meter afstand. Dat vind ik wel vies. Van nieuwe collega’s weet ik dan weer niet hoe ze er onder dat mondmasker uitzien. Als je gaat voor een warm schoolklimaat, is erg moeilijk.”

Het afgelopen jaar was niet leuk, besluit Lenaerts. “Geen pintje meer op vrijdag in de Walvis, geen ladies night met de mama’s, waar de sluiers uitgaan, geen bosklassen.

Daarom gaan we dit jaar expliciet voor plezier.

We moeten wat lichtheid geven.”

De roep om weer normaal les te kunnen geven klinkt luid, én wordt gehoord. Het antwoord klinkt intussen bekend in de oren.

“Vaccinatie is de makkelijkste weg naar lessen zonder mondmasker,” zegt Sven Gatz. “Daarbij hanteren we twee modellen: ofwel gaat de school met de leerlingen naar een vaccinatiecentrum in de buurt dat nog open is. Voor

Qui dit rentrée scolaire, dit nouveaux défis. Le coronavirus en est un, mais certainement pas le principal. La pénurie d’enseignant.e.s est le défi le plus poignant. Pour la première fois, en 2021, il y aura une pénurie d’enseignant.e.s avant même la rentrée scolaire. À côté de cela, on pointe du doigt un problème récurrent, la qualité de l’enseignement, qui ne peut en aucun cas reculer. Tout le monde doit réussir le programme, ce qui n’est pas toujours une évidence à Bruxelles, une ville avec un grand nombre d’élèves défavorisés et allophones. Diminuer la charge administrative et la judiciarisation est une solution. Arranger les vacances scolaires est un autre point d’attention, car à partir de l’année scolaire suivante, les vacances des écoles francophones et néerlandophones ne coïncideront plus, ce qui pourrait entraîner des problèmes pour les familles dont les enfants vont à l’école dans les deux réseaux.

FR

Tot slot, de vakantie. Want hoewel het schooljaar nog maar net begonnen is, sluimert het debat over de negen weken lange, grote vakantie.

De panelleden spreken in hun eigen naam, maar allemaal zijn ze er voorstander van om die met twee weken in te korten, en die weken dan aan de herfst- en krokusvakantie te plakken.

Zoals dat in 2022-2023 in het Franstalig onderwijs wordt ingevoerd.

“Zo is de leerachterstand na de zomer minder groot én krijgt iedereen de tijd om tijdens die andere vakanties de batterijen op te laden,” zegt Bruno De Lille. “Ook de leerkrachten.”

Want zo’n weekje is maar kort, bevestigt Els Lenaerts, die aan het begin van de vakantie altijd nog wat moet opruimen, verbeteren of cursussen op orde brengen, om aan het einde ervan alweer lessen te moeten voorbereiden.

Sophie Allein wijst er dan weer op dat er veel families zijn die kinderen hebben in het Franstalig én het Nederlandstalig onderwijs.

“Met corona zagen we daar al problemen mee: de ene school ging open, de andere weer dicht.

Meer overleg zou goed zijn.”

Tijd voor wat politiek gelobby dus. En jawel, dat gebeurt al. “Ik heb minister Weyts laten weten dat ik het Franstalige systeem graag zou overnemen. Niet alleen om de scholen in Brussel op elkaar af te stemmen, maar omdat het gewoon een goeie regeling is,” zegt Sven Gatz. “Nu is het nog alle hens aan dek om het lerarentekort op te lossen, maar eens zal dat debat weer opflakkeren. Tegen Kerstmis zou ik dan graag willen weten of die Franstalige regeling ook voor de Vlaams-Brusselse scholen zal gelden.”

BACK TO SCHOOL: THE CHALLENGES FOR 2021-2022 The new school year brings new challenges with it.

Corona is one of them, but certainly not the most important one. The shortage of teachers is certainly seen as very acute – this time, there is already a shortage of teachers at the beginning of the school year, something which has never happened before. In addition, the education panel points to the shortage of places, a never-ending problem, and the quality of education, which must not deteriorate. Everyone has to make it through the hurdles, which is not obvious in underprivileged and non-native-speaking Brussels.

Reducing the burden of paperwork and legalisation would help.

Finally, the harmonisation of the holiday regulations is a point of attention, because from next year onwards, these will be different for French and Dutchspeaking schools and that could cause problems for families who have children in both education systems.

EN

1 SEPTEMBER 2021

I 13

ZO GAAN DEZE BRUSSELSE JONGEREN NAAR SCHOOL

De metro, te voet of het skateboard 1 september, wanneer de metro weer vol zit en de fietsende ouders vroeg op pad zijn. Zowat 250.000 kinderen vertrekken vandaag weer naar een Brusselse school. Ze komen van binnen en buiten de stad. Drie kinderen vertellen over hun (nieuwe) route naar de klas.

— EVA CHRISTIAENS, FOTO’S

SASKIA VANDERSTICHELE

“

14

I

I

k ga met de metro. Of met de fiets, als ik daar zin in heb.”

Yann is 12 en begint woensdag aan zijn eerste jaar in de Unesco-school in Koekelberg. Zijn vorige school in Laken lag maar op 150 meter wandelen van zijn huis. Nu moet hij ofwel vijf kilometer met de fiets, ofwel een klein halfuurtje pendelen met de metro en de tram. “Die stopt recht voor de school,” zegt hij.

“We hebben de route al eens

1 SEPTEMBER 2021

samen gefietst en het is goed te doen,” zegt zijn papa Jean-Charles Verhaeghe. “Het grootste deel is autovrij door de parken. Alleen op het einde moet hij de Keizer Karellaan oversteken. Dat is wel een heel drukke buurt. In juni is er nog een leerling aangereden, maar hij heeft niet veel andere keuze dan dat of met de metro gaan.”

“Of een andere school kiezen,” zegt Yann, maar dat wou hij niet. Zijn broers gaan

“Ik ga met de metro. Of met de fiets, als ik daar zin in heb” YANN (12 ) Gaat naar het eerste middelbaar

er al naartoe en nog vijf klasgenootjes van vorig jaar.

Yann zal de richting Latijn volgen. De nieuwe school en zijn nieuwe route vindt hij best spannend.

“Ze moeten verkeerssituaties leren inschatten,” vindt zijn vader. “Als er een staking is bij de MIVB, hou ik mijn hart vast omdat er dan veel meer automobilisten op de baan zijn. Maar ik heb er vertrouwen in.”

“Ik ga te voet. Alleen. Dat duurt ongeveer veertien minuten” TESS (11)

D

e elfjarige Tess woont op de grens van Sint-Joost en Schaarbeek en wandelt elke dag achthonderd meter naar school. Ze begint woensdag in het zesde leerjaar op het Boodschapinstituut in Schaarbeek. “Sinds vorig schooljaar doe ik het alleen,” vertelt ze. “Dat duurt ongeveer veertien minuten.”

Tess is het al helemaal gewoon om zich in haar eentje door Brussel te verplaatsen. Naar haar vorige school nam ze alleen de bus, en nu doet ze het alleen te voet. “We zijn

vorig jaar de eerste maanden ’s morgens nog meegelopen, maar Tess wil veel zelfstandigheid. Het is altijd een stukje loslaten,” zegt haar moeder, Barbara De Laet.

Het liefst zou Tess elke dag met de fiets naar school gaan. “Dat doe ik heel soms samen met vriendinnen. Het duurt maar vijf minuten,” zegt ze. Maar voor haar ouders is dat uitgesloten. “Voor de fiets vinden we het te gevaarlijk in Brussel. Het is voor ons ofwel te voet, ofwel met het openbaar vervoer,” zegt De Laet.

CIJFERS

In 2020 waren er 107 ongevallen met kinderen op weg naar school Vorig jaar zijn er in Brussel 107 ongevallen gebeurd met kinderen op weg van of naar school. Het gaat onder anderen om 61 jonge voetgangers en 17 fietsers. Dat zijn opvallende cijfers, want scholen zijn dat jaar deels dicht geweest. In Vlaanderen gaat het om 1.096 kinderen, van wie 610 fietsers. Dat blijkt uit cijfers van Verkeersinstituut Vias. “Het risico op een ongeval stijgt voor jongens met 67 procent tussen de leeftijd van tien en elf jaar,” zo heeft Vias berekend. “Bij de meisjes zien we die evolutie een jaar later. Daar stijgt het risico op een ongeval met 71 procent tussen de leeftijd van elf naar twaalf jaar.” Rond de leeftijd van zestien jaar stijgt het risico op

ongevallen opnieuw, aldus Vias.

Ook Brussel Mobiliteit vraagt aandacht voor verkeersveiligheid op het traject naar school. Volgens Brussel Mobiliteit zijn er tussen 2017 en 2019 220 kinderen en jongeren betrokken geraakt bij een ongeval op weg naar school.

Slechts vijf procent van die ongevallen gebeurde in de directe schoolomgeving.

Net als elk jaar lanceert Brussel Mobiliteit, samen met de Brusselse politiezones, de sensibiliseringscampagne Actie Boekentas. Via de website die vorig jaar gelanceerd werd, krijgen kinderen, ouders en leerkracht tips voor een veiliger traject naar school. Nieuw dit jaar is dat de campagne zich ook richt tot middelbare scholen.

“

I

k skate toch wel vijf uur per week, denk ik. Naar school zal het acht minuten zijn. Misschien wat sneller op de terugrit, want die is bergaf.” Ook Otis gaat dit schooljaar voor het eerst naar de middelbare school op de Comenius-campus in Koekelberg.

Daarvoor moet hij vanuit Molenbeek de Leopold II-laan af skaten.

“Ik vind dat best veilig. Als je op iets wil springen, zoals een borduur, moet je wel afstappen. Dat kan anders gevaarlijk zijn met de auto’s.

Maar als je gewoon op de stoep rijdt, kan er weinig gebeuren,” zegt hij. Otis ging al met de step naar zijn lagere school, die halfweg lag. “Toen ging papa soms nog wel mee.”

Zijn moeder, Ilse Verbeke, is gerustgesteld dat Otis zich nog op de stoep verplaatst. “Hij wil ook wel graag met de fiets gaan, maar dan moeten we de route eerst nog een paar keer samen doen,” zegt ze. “Op die leeftijd vind ik de fiets sowieso nog gevaarlijker dan een route op de stoep. Het blijft spannend. Het is een nieuwe weg, een nieuwe gewoonte die moet inslijten. Ik denk dat ik de eerste dagen soms

nog zal meegaan.” (Otis schudt het hoofd) “Ofwel zal ik het op voorhand nog eens voordoen,” zegt ze. “Ik heb wel vertrouwen in Otis.”

Otis vindt de weg helemaal niet zo spannend, maar de nieuwe school wel. “Het is een school met veel computers en dat ken ik nog niet zo goed. Ik heb wel zin om nieuwe mensen te leren kennen.”

B R U Z Z | R E P O R TA G E

Gaat naar het zesde leerjaar

“De terugweg is iets sneller, want dan gaat het bergaf” OTIS (12) Gaat naar het eerste middelbaar

1 SEPTEMBER 2021

I 15

READY, SET, GO! Ontdek het Brusselse, Nederlandstalige sportaanbod op www.sportinbrussel.be of in de nieuwe Sportgids !

VGCSport_ADV_StartSeizoen_print215x95_DEF.indd 1

17/08/2021 14:14

D OD ZA KE LI JK KW AA JA N DU CH EY NE & NO XL IX È BU TE ) SÊ M IN VO RI (T I ED AL SO OT M M AT ET E M AR GO T DE LA ET W AE RT TE M AU D VA NH AU BA AB CA LU AN GI & ED UA RD ES CO FF ET BA DI W SK A NA RC IS SE DO AN W LE A AJ M A START W ER ON IK

T. B R U S S E LS S E F Y R T E O P O F IN T IC K E T S &

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

19:30 21:30

HET BRUSSEL VAN MORGEN VOLGENS DE KETTEN VAN VANDAAG

Hoe zal Brussel eruitzien binnen enkele jaren? Hoe zit het met het verkeer, onze monumenten en – natuurlijk – de Brusselaars zelf? Met die vragen trok onze jongerenredactie BRUZZKet naar basisschool de Telescoop in Laken. De leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar lieten hun fantasie de vrije loop, tekenaar Wauter Mannaert zette hun ideeën op papier. Het resultaat: een vijfdelige videoreeks én een (h)eerlijke tekening, die u als extraatje vindt bij dit magazine. — MAYA CALLIZAYA, ILLUSTRATIE WAUTER

Hoe zal onze technologie evolueren?

AZZEDINE (12): Er zullen veel robots zijn. Als mensen sigaretten op straat gooien, zullen robots die oprapen, in hun buik steken en verbranden.

NARRAH (12): Ik hoop wel dat de robots zich niet tegen de mensen zullen keren, zoals in de films. Ambras, dat zou niet goed zijn.

NARRAH: Drones van het leger gaan rond Brussel vliegen om onze stad te beschermen. Als je iets misdoet, zien de drones dat en steken ze je in een metalen gevangenis.

ADAM (12): We zullen een Iphone in ons oog hebben. Als we op onze slaap duwen, verschijnt er een scherm voor ons. Om te typen, typen we op onze arm, want daar hebben we ook een klein scherm.

AZZEDINE: Als je thuiskomt en je staat voor de deur, wordt je iris in je oog gescand. Daarna gaat de deur open!

Hoe zal het verkeer eruitzien?

NARRAH: We zullen geen uitlaatgas-

sen meer gebruiken, maar zwevende apparaten. Die maken de wereld niet ziek.

ADAM: In plaats van verkeerslichten zullen er lichten op de grond zijn.

Narrah en Zayd van basisschool de Telescoop denken dat er veel robots zullen komen. “Maar ambras, dat willen we niet.”

Als je mag doorrijden, wordt de grond groen en als je moet stoppen, rood. Da’s beter, want verkeerslichten zijn debiel en met de zon zijn ze moeilijk om te zien.

OUSSAMA (12): Als we te snel rijden, neemt een drone een foto van onze nummerplaat en krijgen we een boete.

SAKINA (11): De metro zal onder water kunnen gaan. Die gaat heel snel gaan. Woeeesh!

zoals een Iphone 12 en een mondmasker misschien?”

OUSSAMA: Het Atomium zal een robot worden zoals in Transformers. Een gróóóte robot. Die gaat de aarde redden!

ZAYD: Manneken Pis zal verdwijnen en Emmanuel Macron komt in de plaats. Die is beter dan Manneken Pis. Als Macron doodgaat, begraven ze hem op de plaats van Manneken Pis.

En wat met de mens?

OUSSAMA: De mensen zullen dikker worden, want de robots gaan alles doen. Wij zullen alleen jetpacks, auto’s en elektrische fietsen gebruiken. En chips en hamburgers eten.

NARRAH:“We zullen nieuwe transformaties van eten eten. Bijvoorbeeld lasagne, maar dan op een andere manier.

ZAYD: Lasagne-oreo, Lasagne-chips, Lasagne-noedels?

NARRAH: We zullen thuis relaxen en genieten van het leven.

ZAYD: Alles zal gratis zijn. De robots werken. Mensen doen niets en krijgen alles gratis. Zonder geld, je m’en fou!

BRUZZ | INTERVIEW

‘Het Atomium zal de aarde redden’

De vijfdelige videoreeks vindt u op bruzzket.be/stadvandetoekomst

NARRAH: De parken worden meer een pretpark, met glijbanen en toestellen waarop je kan klimmen.

SAKINA: Er zullen huizen met zotte vormen zijn. De eerste verdieping is bijvoorbeeld een vierkant, de tweede een rechthoek en de derde heeft dan weer een andere vorm.

Wat zal er met onze musea en monumenten gebeuren?

Ik denk dat er musea zullen zijn met voorwerpen van nu,

DAHOÉ (11):

Hoe zal onze openbare ruimte eruitzien?

SAKINA: Door de verwarming van de

aarde, zal Brussel een tropisch eiland worden. Tropischer dan Hawaï.

ZAYD (10): Brussel moet een beetje groter worden. Om meer aquaparken te bouwen. Meer plaatsen waar kinderen kunnen spelen.

1 SEPTEMBER 2021

I 17

MEDEBEZIELER VAN POOL IS COOL PAUL STEINBRÜCK

BRUZZ | SPREEKTIJD

‘Een openluchtzwembad is op en top sociaal’

Het openluchtzwembad is intussen gesloten, maar Paul Steinbrück heeft nog plannen: “Helemaal stoppen lijkt ons geen goed idee. We denken onder meer aan een sauna.”

18

I

1 SEPTEMBER 2021

Wie dacht dat openluchtzwembaden vooral een gril zijn voor Berlijnsnobs, was duidelijk niet in Flow aan het kanaal in Anderlecht. Dat zwembad slaagde er wonderwel in om zowel de lokale jeugd als de trendy stadsbewoner te bekoren. Medebezieler Paul Steinbrück van Pool is Cool maakt de balans op. “Niemand kan nog zeggen dat een openluchtzwembad te moeilijk is.” — KRIS HENDRICKX EN STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Hoe belandt een architect uit Dresden in Brussel?

PAUL STEINBRÜCK: Ik werkte in

Berlijn en wou eens iets anders zien.

In 2008 ben ik dan wat toevallig naar Brussel verhuisd, waar ik bij architectuurbureau 51N4E kon beginnen. Ik maakte vrienden, leerde mijn vriendin kennen en ben gebleven. Dat ik er niet over nagedacht heb om terug te keren, heeft waarschijnlijk te maken met mijn herinneringen uit de eerste zomer in 2009. Toen bestond Piknik Electronik nog: muziek en een bar in het park, op kleine schaal. Ik kende dat niet, dat je de openbare ruimte ook op die manier kan gebruiken en ik vond het fantastisch. Met vrienden zijn we toen ook begonnen met barbecues in de stad: boven het Dudenpark, op het Poelaertplein, aan het Rijksadministratief Centrum … Vaak op ruimtes die ooit met veel grandeur waren ontworpen, maar stedelijk niemandsland waren geworden. Eigenlijk mag dat niet. Maar het leuke aan Brussel is dat er vaak niemand iets van zegt,

zelf al sta je daar voor het justitiepaleis te grillen. Wellicht heeft dat met de Brusselse structuren te maken.

Als er negentien gemeentes zijn en je niet altijd weet in welke je je bevindt, dan weet de politie dat misschien ook soms niet. Er ontstaan tussenruimtes. Ook de schaal van Brussel vond ik interessant. Een keer door de stad in Berlijn kost je evenveel tijd als van Brussel naar Antwerpen treinen.

STEINBRÜCK: Ja! Om te beginnen is

het positief wat hier niét veranderd is. Berlijn is sinds 2008 grotendeels gecommercialiseerd, verkocht, gegentrificeerd en noem maar op.

Dat is hier nog steeds niet het geval.

Tegelijk is er veel kwaliteit bijgekomen. Kijk naar de centrale lanen: dat die heraanleg er relatief snel kwam, en dan nog na een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid, dat is niet niets. Verder is het openbaar vervoer hier goed en qua fietsen gaat het ook vooruit.

Het frappeert me dat de dingen hier vaak bewegen nadat burgergroepen er zich mee gemoeid hebben. Dat geldt voor de Anspachlaan, voor Pool is Cool, maar ook bij de discussie rond de Josaphatsite. Natuurlijk heb je gemiste kansen als Thurn & Taxis, dat nooit aan één privéontwikkelaar verkocht had mogen worden ...

BRUZZ | SPREEKTIJD

Is de stad in die jaren ten goede veranderd?

Staan burgerbewegingen hier sterker omdat de overheid zo versplinterd is?

STEINBRÜCK: Misschien. Als

burgerbeweging moet je je niet per se iets aantrekken van die gemeentegrenzen, je kan gewoon in het hele gewest actief worden.

Flow is het eerste openluchtzwembad in Brussel, maar niet het eerste idee voor openluchtzwemmen.

Waarom is het deze keer wel gelukt?

STEINBRÜCK: We zijn gecontacteerd

door de gemeente Anderlecht, door Elke Roex (Vooruit) en Susanne ▼

I

n lang vervlogen tijden, toen de dieren nog praatten en de Iphone 1 nog niet bestond, was er eens een staatssecretaris die kwam aanzetten met het idee van een Brussels openluchtzwembad.

Onvoorstelbaar vond Pascal Smet (One.brussels/Vooruit) het dat een stad als Brussel dat niet kon aanbieden aan zijn vooral jonge bevolking.

Als we achttien jaar later Flow binnenlopen aan de Pierre Marchantbrug in Anderlecht, begint het net te regenen en is het zo’n 18 °C. Toch is die jonge en diverse bevolking present. Aan het onthaal, maar vooral in het onverwarmde bekken, waar ze met zijn zevenen kabaal maken voor wel dertig.

Bommetjes, geïmproviseerde zwemwedstrijden, een waterpistool.

Een wat vermoeide Paul Steinbrück slaat het schouwspel glimlachend gade. Openluchtzwemmen, dat is vooral samenkomen met anderen.”

1 SEPTEMBER 2021

I 19

▼

MEDEBEZIELER VAN POOL IS COOL PAUL STEINBRÜCK

Müller-Hübsch (Groen), die zwemmen op deze plek voorstelden.

Verder hadden we al goede contacten met het Gewest en Leefmilieu Brussel opgebouwd. De geesten zijn in de loop van de jaren ook gerijpt.

In de jaren 2000 werd het idee nog als een folie van Pascal Smet gezien, die het misschien ook iets te

van onze jonge medewerkers woont trouwens daar in die blokken (wijst naar het imposante socialewoningencomplex aan de Grondelsstraat), dat creëert een speciale band met deze plek.

Mijn collega Louisa Vermoere heeft ook zeker honderd organisaties aangeschreven om te vragen of

“Het leuke aan Brussel is dat er vaak niemand iets van zegt, zelf al sta je daar voor het justitiepaleis te grillen” PAUL STEINBRÜCK Pool is Cool/Flow

BRUZZ | SPREEKTIJD

nadrukkelijk als zijn idee presenteerde. Tegelijk zijn we wel dankbaar dat hij het op de agenda zette.

Vandaag is er meer draagvlak.

Bent u tevreden over het voorbije Flowseizoen?

STEINBRÜCK: Ja! Omdat het gelukt is

om het zwembad op te bouwen en te beheren zonder echte incidenten. En misschien nog het meest omdat we erin geslaagd zijn om een project te zijn voor zowel heel Brussel als voor de buurt. Het is niet te hip voor de wijk en niet te kleinschalig en lokaal voor andere stadsbewoners.

Het had inderdaad makkelijk een zwembad kunnen worden voor de trendy Brusselaar, die openluchtzwemmen wel chic vindt. Hoe hebben jullie dat gefikst, die mix?

STEINBRÜCK: Door te beseffen dat we

het niet alleen kunnen. We zijn op zoek gegaan naar partners, voor de bouw was dat bijvoorbeeld het decoratelier van Jozef Wouters, dat gewoon is met lokale actoren te werken. Bijna vijftig jongeren, vaak uit de buurt, hebben Jozef geholpen om de houten onderdelen van het zwembad in zijn atelier te fabriceren. Niet gewoon als job, maar ook met het perspectief dat ze samen aan het zwembad bouwden waar ze enkele maanden later zouden kunnen inspringen. Die jongeren hebben er hun familie en vrienden bij betrokken en het doorverteld.

Een tweede belangrijke partner was Art2Work, dat jongeren de mogelijkheid geeft om werkervaring op te doen, onder meer bij het beheer van het zwembad. Een deel 20

I

1 SEPTEMBER 2021

ze hier in groep wilden komen zwemmen: speelpleinwerkingen, ouderenverenigingen, mensen met een beperking, enzovoort. Wie een keer in groepsverband was gekomen, kwam later vaak op eigen houtje terug.

Verder waren ook culturele organisaties als het Kunstenfestivaldesarts en Zinnema hier actief, dat gaf er nog eens een andere dimensie aan. Ten slotte denk ik dat de plek ook wel meespeelt, die nog maar weinig eigen identiteit heeft.

Is Flow niet gewoon veel te klein?

Zeventien meter, waarvan dan nog een deel kinderzone. En als het mooi weer is, zwem je eigenlijk voortdurend tegen andere mensen.

niet omdat de Brusselse wetgeving het nog niet toelaat. En tijdens de herfst en winter willen we hier ook activiteiten organiseren, helemaal stoppen lijkt ons geen goed idee. We denken onder meer aan een sauna, al staat nog niets vast.

Jullie wilden een vliegwiel zijn voor andere openluchtzwemprojecten. Is dat gelukt?

STEINBRÜCK: Het is een beetje vroeg

om te zeggen wat het gewicht is van Flow. Er beweegt natuurlijk al wel wat: de zwemvijver in Neerpede, het idee van een dakzwembad op Abattoir, en de intentie van de Stad Brussel, waar we niet veel meer van horen.

Schepen van Sport Benoit Hellings (Ecolo) legde uit dat de Stad andere katten te geselen had tijdens de Covidcrisis en dat er ook te weinig geld is. Is openluchtzwembaden bouwen in deze tijden geen luxevraag? We krijgen zelfs de overdekte zwembaden amper gerenoveerd.

STEINBRÜCK: Als je die redenering

doortrekt, kan je alle zwembaden beter sluiten zolang je niet genoeg sociale huisvesting hebt. Daarnaast zijn openluchtzwembaden op en top sociaal: ze zijn er niet in de eerste plaats voor mensen die anders wel naar de zee of op vakantie gaan. Ze zijn er voor wie die kans niet heeft (kijkt onwillekeurig naar de tieners in het bad, die het best naar hun zin hebben, als we op het geluidsvolume mogen afgaan).

STEINBRÜCK: (Grijnst) Uiteraard, dat

is de bedoeling! Iedereen moet hier een beetje geambeteerd zijn dat het te klein is. Zo beseffen mensen dat er eindelijk meer moet gebeuren voor het openluchtzwemmen. Neen, serieus: dat is het maximum dat we met onze middelen kunnen realiseren. En daarnaast kwamen de meeste mensen ook niet echt om te zwemmen, maar wel voor de verfrissing, om het zwembad eens te zien, om vrienden te ontmoeten.

Eind augustus stopten de zwemactiviteiten. Het zwembad wordt leeggemaakt. En nu?

STEINBRÜCK: Als we de financiering

opnieuw rondkrijgen, willen we volgend jaar eerder starten. Dit jaar was juni de warmste maand, het is jammer om dan niet open te zijn.

We plannen dan ook een natuurlijk filtersysteem, dat kon dit jaar nog

Wat is eigenlijk de meerwaarde van openluchtzwemmen tegenover een overdekt zwembad? Uiteindelijk kan je zo’n bad maar een deel van het jaar gebruiken.

STEINBRÜCK: De meeste overdekte

zwembaden gebruik je functioneel, voor fitness of gezondheid. Hier komt het hele sociale gebeuren erbij.

De meeste mensen zijn maar de helft van de tijd in het water, en zitten er de rest van de tijd rond en leren er anderen kennen. Door balspelen ontstaan plots merkwaardige nieuwe groepen. Openluchtzwemmen is een aanleiding om samen te komen. Daarnaast kan je in een openluchtzwembad ook aan sport doen.

Daarnet vroegen we of Flow nu gewogen heeft op nieuwe projecten voor openluchtzwemmen. Is dat zo?

STEINBRÜCK: Ik hoop het wel. Dat

Flow geslaagd is, is alvast een argument om naar politieke besturen te stappen met de vraag: ‘Waarom niet bij jullie?’ De tegenwerping dat zoiets veel te ingewikkeld is, is hiermee van tafel.

Natuurlijk kost het wel geld.

Hoe duur was het project?

STEINBRÜCK: 400.000 euro, alles

inbegrepen. Dan hebben we het zowel over de planfase, het bouwen en het beheer van het bad, met alle personeelskosten erbij. Als je het bad meerdere jaren of langer per

Paul Steinbrück met twee habitués van het zwembad. De twee broers zakken regelmatig met de bus af uit Halle.

Daar pleit ook de Brusselse bouwmeester voor.

STEINBRÜCK: Dat kan ik dan alleen

maar steunen. Een ander pijnpunt is dat de openbare ruimte vaak enkel op maat van één buurt wordt gepland, terwijl je ook moet denken aan functies die een rol spelen voor heel het gewest. Die enge kijk is vaak het resultaat van een goedbedoeld participatieproject met enkel lokale mensen.

Een klein deel van jullie financiering komt van de immobedrijven die actief zijn in deze stadswijk in aanbouw. Is het openluchtzwembad gewoon een bewegende reclamefolder voor de woningen die hier verkocht worden?

STEINBRÜCK: (Denkt even na) Dan

Paul Steinbrück Geboren in Dresden, 41 jaar Studies Ingenieurarchitect in Dresden Architect in Berlijn 2004-2008 Sinds 2008 in Brussel, woont in Sint-Joost Architect bij 51N4E tot 2018 Medeoprichter Pool is Cool in 2014, fulltime actief voor de vzw sinds 2018

jaar zou openhouden, dalen de kosten per maand natuurlijk drastisch.

Net voor het zwembad openging vertelde u ons al eens dat Flow niet enkel over zwemmen gaat. Het staat ook symbool voor de nood aan kwaliteitsvolle openbare ruimte en voorzieningen in deze wijk, waar vooral woningen worden gebouwd. Is dat een probleem in heel Brussel?

STEINBRÜCK: Dat denk ik wel. In

stedenbouwkundige discussies worden de noden van stadsbewoners vaak herleid tot wonen, werken en

als het kan ook groene ruimte. Maar dat mensen tussen het wonen en werken ook nog iets anders willen doen, wordt vaak vergeten. Het gaat me dan vooral om infrastructuur waar je veel meer mensen voor nodig hebt: een theater, een jeugdclub, een zwembad ... Kijk naar de Josaphatsite: Vervoort wil daar in de eerste plaats een bepaald aantal appartementen en pas als dat opgelost is, wordt gekeken naar plekken waar nog wat groene ruimte kan komen.

Men negeert zo de complexiteit van een stad. In die stad wonen naast de mens trouwens ook nog de bijen, als

hebben ze er toch nog niet veel gebruik van gemaakt in hun

communicatie. Je kan niet negeren dat die immospelers een enorme impact hebben op de stad. We wilden ze daarom ook betrekken bij de publieke activiteiten in de wijk, en staan er ook voor open dat ze meer bijdragen dan de huidige zeven procent of zo van het budget. De boodschap is ook dat ontwikkelaars niet alleen maar kunnen profiteren van het feit dat ze hier zoveel woningen mogen verkopen, ze zijn ook mee verantwoordelijk.

Wat heeft u uiteindelijk het meest verrast tijdens het hele Flowproject?

STEINBRÜCK: In negatieve zin de

discussie over de boerkini’s die we toelaten en het aparte zwemuurtje voor vrouwen. We hadden die kritiek uit rechtse hoek wel verwacht, maar nu meldden zich ook politici uit het centrum (onder anderen MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en Défivoorzitter François De Smet, red.). Positief was dan weer dat er bijzonder veel steun kwam, onder meer van Vlaams minister Benjamin Dalle (CD&V). Niemand van onze politieke partners vroeg ons om onze werkwijze te veranderen. Voor de rest overheerst gewoon een gevoel van blijdschap: het is ons gelukt!

« IL N’Y A PAS PLUS SOCIAL QU’UNE PISCINE EN PLEIN AIR »

“AN OPEN-AIR SWIMMING POOL IS EQUALITY AT ITS BEST”

Ceux et celles qui pensaient que les piscines en plein air attiraient surtout les bobos de Berlin, ne sont clairement pas passés à Flow au canal à Anderlecht cet été. La piscine XS aux allures de théâtre a attiré tant la jeunesse locale que le Bruxellois branché.

Avant de vider la piscine mardi, nous avons fait le bilan avec un des preneurs d’initiative, Paul Steinbrück. « Il n’y a pas plus social qu’une piscine en plein air : elles ne sont pas là pour les gens qui normalement vont à la mer ou partent en vacances. Elles sont surtout là pour les gens qui n’ont pas cette chance. » Et à côté de cela, Flow est bien plus qu’un appel pour plus de piscines en plein air à Bruxelles. C’est aussi un appel pour davantage d’espaces publics de qualité et d’infrastructures dans la Région. « Quand on développe des nouveaux quartiers, on oublie souvent que les gens ont envie de faire autre chose qu’uniquement se loger et travailler : un club pour jeunes, une piscine, un théâtre ou des ruches d’abeilles sauvages font aussi partie de la complexité de la ville. »

Whoever thought that open-air swimming pools were mainly a fad for Berlin snobs clearly did not visit Flow at the Canal in Anderlecht this summer. The XS pool with the look of a theatre has succeeded exceptionally well in attracting both the local youth and the trendy city-dweller in recent months. Before the pool was shut down on Tuesday, we took stock with co-founder Paul Steinbrück. “Open air swimming pools are equality in the extreme: they are not primarily there for people who would otherwise go to the sea or on holiday. They are there for those who don’t have that opportunity.” Flow is also more than a cry for open-air swimming spots in Brussels. It is also a call for more attention to quality public space and infrastructure in the region. “The fact that people want to do something else between sleeping and working is often forgotten in new neighbourhoods: a youth club, a swimming pool, a theatre or a place for wild bees, that too is part of the complexity of the city.”

FR

BRUZZ | SPREEKTIJD

we het over Josaphat hebben (de site is een nationale hotspot voor bijen, met ruim 120 getelde soorten.

Actievoerders ijveren er voor een grote zone ongerept natuurgebied, red.). Het zou slimmer zijn om eerst bij de open ruimte te beginnen en dan te kijken hoe je daar ook nog andere functies kan organiseren.

EN

1 SEPTEMBER 2021

I 21

Op stap met Gilles Verstraeten, Brussels parlementslid Jef Van Damme, schepen in Molenbeek Aurélie Czekalski Brussels parlementslid Jo Govaerts, dichteres Vier weken lang gaat BRUZZ met enkele Brusselaars op stap door hun wijk. Het ideale moment om even stil te staan bij wat de wandelaars inspireert en intrigeert in de stad.

‘Poëzie moet je proeven, als een praline’ Daar is ie dan: Ik dans me weer bijeen, de bundel met de verzamelde gedichten van Jo Govaerts. De dichteres, slaviste en antropologe vertrok jaren geleden, met pijn in het hart, uit Schaarbeek maar is nu terug in Brussel. Wij trokken met haar op wandel in Watermaal-Bosvoorde, waar ze nu haar stek heeft. Al is haar blik vooral die van de hele wereld.

“Het fascineert me nog steeds dat de wereld rond is.” — STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S BART DEWAELE 22

I

1 SEPTEMBER 2021

RUSSISCH De Oriënt, Govaerts’ grote fascinatie. Eerst ging ze Russisch studeren, dan volgde de interesse voor Centraal-Azië. Na haar veertigste

Trein De trein rijdt over de huizen en de passagiers kijken neer op de stad alsof daar geen grassprietjes groeien maar die kunnen zij niet zien en zelfs al waren er geen grassprietjes dan nog was die stad ooit een jong meisje dat zong over groen gras en madeliefjes zoals alle jonge meisjes en allen die jonge meisjes zijn geweest en allen die hebben gekeken naar jonge en eens jonge meisjes en het lied in hen hoorden en meezongen, neurieden, zo stil als treinleidingen zingen wanneer was het dat zij plots niet meer mochten zingen dat hun kleren niet meer mochten dansen hun schoenen zich moesten beperken tot een droge tik o droeve dag van de droevigste dood van het vertrekken naar het werk en nooit meer zingend terugkomen

Russisch te leren. Het is een taal die je spreekt van de Noordpool tot aan Japan. En nog vandaag zie ik hoe belangrijk die taal is. Ik spreek Russisch in de meest onverwachte omstandigheden. Laatst sprak ik nog Russisch met Afrikanen die daar gestudeerd hadden.”

Govaerts vertelt in haar boek hoe die talenkennis haar confronteert met haar eigen identiteit. Aan de ene kant leer je een hele nieuwe wereld door een andere taal te leren, maar anderzijds stelt dat ook op scherp hoe belangrijk je moedertaal is. Govaerts: “Ik geloof sterk dat de taal die je spreekt ook je blik op de wereld bepaalt. Al was het maar door de woorden die je kent of niet kent. Dat verandert zelfs in de tijd. Ik had onlangs een kunstboek vast van amper twintig jaar geleden. Het viel me op hoe anders die taal toen was dan vandaag. Het klonk opener dan wat ik vandaag hoor.”

“Het zijn momenten waarop je beseft dat de taal waarin iets geschreven is mee bepaalt hoe iets wordt aangereikt. Maar precies daarom is het ook fijn om andere talen te leren. Neem nu het Russisch. In Dostojevski lees je weleens dat ze confituur in de thee doen. Maar dat is natuurlijk geen echte confituur. Het is kompot, een soort vruchtensiroop waar we in het Nederlands geen woord voor hebben. Of je leest in een Russisch boek dat iemand op de kachel slaapt. Je moet in Rusland geweest zijn om dat te begrijpen.”

BRUZZ | ZOMERREEKS

bezocht ze Japan. Altijd maar wat verder. “Ach, het fascineert me vooral dat de wereld rond is,” lacht ze.

“Maar het klopt wel dat je in Brussel de hele wereld kan vinden.

Toen ik Schaarbeek woonde, was dat via de meer traditionele migrantengemeenschappen en ook Watermaal-Bosvoorde is behoorlijk gemengd. Je hoeft niet te reizen om de vele culturen te kunnen proeven.

In Brussel kan je een hele wereldreis maken. Ik doe dat actief. Een winkel binnenstappen die er misschien op het eerste gezicht niet zo aantrekkelijk uitziet, met de mensen spreken, nieuwe kennis opdoen.”

Altijd nieuwsgierig, steeds meer nieuwe dingen willen weten, het is Govaerts ten voeten uit. “Daarom heb ik er ook voor gekozen om

DE STAD EN HET BOS We wandelen door het Reigerbospark. De stad en het bos. Dat is helemaal Watermaal-Bosvoorde, dat voor de helft uit Zoniënwoud bestaat. Het viel ons op dat de stad nauwelijks een rol lijkt te spelen in de gedichten van Govaerts. Het zijn beschouwingen over de mens, over de natuur. Govaerts: “Dat is toch vooral door de selectie van de gedichten. Die over Brussel zijn eruit gevallen. En er is wel mijn gedicht over de boom die ik in de stad geplant heb. Dat staat er wel in. En er zijn er ook andere die niet in de verzamelde gedichten staan, maar wel in poëzietijdschriften zijn gepubliceerd, zoals een gedicht bij het standbeeldje van Alfred Blondel in Schaarbeek. Daaruit is in het stadhuis van Schaarbeek ▼

J

o Govaerts (°1972) vertelt aan het eind van de wandeling, op het terras van bakker La Brioche op het Keymplein, hoe ingewikkeld de boekvoorstelling was van Ik dans me weer bijeen, in mei, enkele maanden geleden, maar tegelijk ook hoe boeiend.

Govaerts: “De boekvoorstelling vond plaats in de voormalige landloperskolonie van Hoogstraten, een natuurpark op de BelgischNederlandse grens. Volledig coronaproof met aan de ene kant van de grens een Nederlandse dichteres, Tjitske Jansen, en ik aan de Belgische grens, want oversteken was toen niet mogelijk. Er waren mensen die kwamen om eindelijk weer eens van gedichten te kunnen genieten, en tegelijk mensen die voor de natuur kwamen en zo toevallig aan onze literaire voorstelling konden deelnemen.”

Govaerts’ carrière nam aan het eind van de jaren 1980 een vliegende start toen ze met de dichtbundel Hanne Ton, als vijftienjarige, hoge ogen gooide. Ze werd genomineerd voor de Cees Buddingh’-prijs. Herman de Coninck sprak zijn waardering uit.

Er volgden nog drie andere geprezen dichtbundels. Taal zou de rode draad worden in haar leven. Ze studeerde slavistiek en nadien antropologie van Centraal-Azië, schreef een boek over kunstenaar Jan Yoors, maar vertaalde net zo goed Poolse als Litouwse poëzie, en kinderboeken.

Onze wandeling begint aan Beaulieu. Metrostation Beaulieu is tristesse. Een druk kruispunt met veel beton en razend verkeer. Maar dat verandert snel als we een woonwijk induiken waar de Japanse school zit, en het Japanse winkeltje Tagawa, waar Govaerts over de middag weleens een bento gaat halen. Japan interesseert haar al haar hele leven. “In elke stad probeer ik het plaatselijke Japans museum mee te pikken. Ook in Brussel hebben we onze Japanse toren. En in Watermaal-Bosvoorde kan je in de lente net als de Japanners onder de vele bloeiende kerselaars picknicken. Meer nog dan de Japanse cultuur zelf gaat het mij om het oriëntalisme in onze eigen cultuur. Die musea zijn vaak vooral de westerse blik op Japan. In Krakau, waar ik woonde, was een museum met een belangrijke collectie kleine beeldjes en in Venetië is een mooie collectie. In Leiden is er het Sieboldhuis.”

1 SEPTEMBER 2021

I 23

▼

mensen Nederlands te leren omdat ze schijnbaar zo eenvoudig zijn.

Maar dat is eigenlijk niet zo. Dat is misschien het enige nadeel aan de meertalige context in Brussel, die ik voor de rest omarm. Het is moeilijker om echt taalplezier te krijgen, omdat de kennis van het Nederlands in de klasjes in het Nederlandstalig onderwijs zo verschillend is.”

“Anderzijds blijft het zoeken naar taalplezier erg belangrijk, en ik geloof ook dat het mogelijk is. En wat de gedichten betreft? Ook als Nederlandstalige kan het soms een drempel zijn. Daarom zeg ik: je moet er je tijd voor nemen. Weten wat je kan verwachten en je dan niet meteen laten afschrikken. Poëzie moet je proeven in kleine doses, als een praline.”

We komen uit aan het SintClemenskerkje, een van de oudste gebouwen van Watermaal-Bosvoorde. We wandelen het Keymplein over en komen via een pittoresk straatje aan de Nederlandstalige bibliotheek van Watermaal-Bos-

24

I

nog een mooie tentoonstelling voortgekomen.”

We willen weten hoe het is om als vijftienjarige in de schijnwerpers te staan en nu toch meer in de luwte van het literaire leven te staan. Aan mensen die haar niet kennen zegt ze weleens: “Weet u, vroeger was ik heel bekend.”

Govaerts: “Ik heb niet echt een strak strategisch carrièreplan als schrijver. Ik wil mijn eigen gang gaan. Dingen ontdekken. Ik ben daar nogal rusteloos in. De poëziewereld is ook wel veranderd. Ik merk op dat het podiumaspect nog belangrijker is geworden. Maar ik heb ook nog een ander leven. Ik heb wel beslist: 100 procent schrijver zijn is niet mijn ding. Als je die beslissing neemt, is het zaak om een balans te vinden.”

Maar die rusteloosheid blijft wel. Govaerts: “Na elk boek zeg ik: het is genoeg geweest, maar voor je het weet, heb ik toch weer een nieuw project in gedachten. Nu bijvoorbeeld een kinderboek samen met een Bulgaarse kunstenaar, die binnenkort waarschijnlijk ook in de Bezemhoek zal tentoonstellen. Over de 1 SEPTEMBER 2021

“In Brussel kan je een hele wereldreis maken. Ik doe dat actief. Een winkel binnenstappen die er misschien op het eerste gezicht niet zo aantrekkelijk uitziet”

voorde, waar ze afgelopen weekend heeft voorgelezen uit haar bundel.

Govaerts vertelt in de tuin van de bib dat ze nu contrabaslessen volgt in de plaatselijke muziekacademie. “Een machtig instrument en een machtig gevoel om erop te spelen. En een instrument beginnen is een heel avontuur.

Mijn plan is om, als ik met pensioen ben, bassist te kunnen zijn in een balorkest. Ik ben geen danser, dus dat komt goed, dat laat nog een beetje tijd om op tempo te spelen,” lacht ze.

Eindigen doen we op het Keymplein. Gezellig misschien, maar we moeten het zeggen zoals het is: stedenbouwkundig lijkt het nergens naar. Met het hoge appartementsblok met zijn de oranje zonneweringen en daarnaast een wat minder hoge appartementsblok in een weer heel andere stijl. Govaerts: “Als je uit Schaarbeek komt, met die mooie begin-twintigste-eeuwse wijken, is dat hier toch even wennen. Die grote viaduct aan de rand van de gemeente, de appartementsblokken, die ik ook wel ken uit mijn periode dat ik in Oost-Europa woonde. Echt mooi is het niet van de buitenkant. Je kan dat vaststellen, je kan er boos om worden, maar daarna moet je er toch weer mee verder. Ik woon zelf ook in een dergelijk appartement. En ik zie hoe praktisch dat voor vele mensen is. Ook voor wie oud is. Alles dichtbij. En het uitzicht bovenaan is fabuleus.”

JO GOVAERTS Dichteres

bergen in Bulgarije. Het is een verhaal van de liefde voor een dorp. Het zou ook perfect in België kunnen plaatsvinden, alleen dan zonder de bergen.”

Toen Govaerts nog in Schaarbeek woonde zette ze de kinder- en jeugdboekenjury op in de bibliotheek. Dat was geen toeval. Ze is zelf opgegroeid met boeken uit de plaatselijke bibliotheek. Ze wou kinderen tonen hoeveel plezier het lezen kan brengen. Maar ze ziet ook wel de moeilijkheden om dat met poëzie te doen. Ook om haar eigen gedichten goed te begrijpen, heb je al een behoorlijke kennis nodig.

Govaerts: “Klopt. Mijn gedichten worden weleens gebruikt om

« LA POÉSIE SE GOÛTE, COMME UNE PRALINE » Jo Govaerts vient de publier un recueil de poèmes sous le titre Ik Dans Me Weer Bijeen. Ce recueil inclut Hanne Ton, le recueil qui lui valût sa percée à l’âge de 15 ans, mais également De Twijfelaar, Waar je naar zit te kijken et Apenjaren. Cerise sur le gâteau, il contient aussi des œuvres plus récentes.

Il y a dix ans, Jo Govaerts quittait Schaerbeek pour s’installer en Italie et puis au Luxembourg. Elle est désormais de retour à Bruxelles, à WatermaelBoitsfort plus précisément. BRUZZ s’est promené avec elle dans la commune verdoyante. Il fut question, entre autres, de l’âme russe, de ce que ça fait d’être ou d’avoir été connue, de la quête des plaisirs linguistiques et de contrebasse.

FR

“POETRY SHOULD BE TASTED, LIKE A PRALINE” The collected poems of Jo Govaerts have just been published in Ik Dans Me Weer Bijeen. It includes the poems with which she caused stir as a fifteen-year-old, but also later works, as well as even more recent poetry. Govaerts left Schaarbeek a decade ago to live in Italy and Luxembourg, but now has a place again in Brussels, in WatermaalBosvoorde/Watermael-Boitsfort.

BRUZZ went for a walk with her through the green municipality. We talked, for example, about the Russian soul, what it is like to be (or have been) famous, the search for the joy of language and about the double bass.

EN

CINEMA IS MIJN DING. 3 GRATIS TICKETS IS MIJN CADEAU! Bij elk nieuw UGC Unlimited abonnement van 1 t.e.m. 28 september : Gratis activeringskosten voor jou, 3 gratis tickets voor wie ze wil* DOWNLOAD ONZE APP

VOLG ONS OP UGC BELGIË

* 3 gratis bioscooptickets, 12 maanden geldig, verstuurd op het e-mailadres van de betaler van het UGC Unlimited-abonnement aangekocht aan de stand of online tussen 01/09/2021 en 28/09/2021. Tickets worden per email verstuurd in de vorm van een UGC-e-ticket en zijn elke dag geldig, in alle UGC bioscopen van België en kunnen in één of meerdere keren gebruikt worden (met uitzondering van speciale voorstellingen). Minimum abonnement: €226,80 (12 maanden aan €18,90 + activeringskosten aangeboden), te vermeerderen met de maand van inschrijving prorata temporis. Aanbod kan niet worden gecombineerd met andere acties, geldig van 01/09/2021 t.e.m. 28/09/2021 in alle deelnemende UGC bioscopen van België of online op ugc.be.

HORDELOOPSTER ANNE ZAGRÉ OMARMT HAAR DEMONEN

‘Als het spookt in je hoofd kan je niet presteren’ Weinig atleten mogen zich drievoudig olympiër noemen, maar Anne Zagré (31) kan dat wel. Om Tokio te bereiken, moest de goedlachse Brusselse wel heel wat horden nemen. Letterlijk én figuurlijk. Vlak voor de Olympische Spelen verloor Zagré haar hartsvriendin. En al even heeft ze last van ‘twisties’, het mentale probleem waarmee ook topturnster Simone Biles kampt. “Soms heb ik in een race geen vat op mijn lichaam. Ik moest leren om dan niet te panikeren,” vertelt ze aan de vooravond van de Memorial Van Damme. — TIM DE NEVE

N

egen jaar geleden wandelde Anne Zagré achteloos door de catacomben van het Olympisch stadion in Londen.

Ongedwongen leefde ze toe naar de reeksen op de 100 meter horden van de Spelen in de Britse hoofdstad. Tot de toen 22-jarige uit Woluwe op de piste stond. “Er ging een schokgolf van rillingen door mijn lijf. Plots kijken 80.000 uitzinnige fans naar je,” vertelt de Brusselse geamuseerd. “Ik voelde me nietig. Dat gevoel krijg je nergens anders. De Spelen zijn magisch.”

Die plankenkoorts veroorzaakte in Londen een trage start, maar Zagré haalde wel de halve finales.

Daar lag ook haar eindmeet in Tokio eerder deze zomer. Een olympische finale liep de hordeloopster dus niet. “Met de chrono die ik liep, stond ik in Londen en Rio wel bij de beste acht. Ik liep slechts één keer sneller in mijn loopbaan, en dat was in 2015,” zegt Zagré gedecideerd. “De tegenstand

is gewoon zo sterk. Maar ik kijk enkel naar mezelf. Ik heb het meeste uit mijn lijf gehaald.”

Na afloop van haar olympische toernooi verscheen Anne Zagré huilend voor de camera’s. Een verwarrende cocktail van emoties overmande haar. “In mei verloor ik mijn beste vriendin. We kennen elkaar 23 jaar. Maar ik had geen tijd om te rouwen. Ik wilde wel, maar dat kost een atleet zoveel energie.

Positief blijven, dat is het vastgeroeste credo van elke atleet. Dus ik hield vol dat ik goed zou presteren op de Spelen. En toen dat gelukt was, kraakte er iets. Er vloeiden tranen van vreugde, gemis en natuurlijk ook decompressie.”

De wil om terug te slaan ondanks beproevingen. Het is een kwaliteit die Zagré typeert. Achter haar stralend witte lach schuilt namelijk een getergde ziel. “Men vergeet al snel de mens achter de atleet. Een goede prestatie op de piste betekent niet dat het in het hoofd allemaal oké is,” deelt de Brusselse openhartig. “Het is goed

dat vedettes als tennisster Naomi Osaka en turnster Simone Biles hier openlijk over praten. Mentale problemen zijn altijd al eigen geweest aan topsport, maar het taboe is eindelijk doorbroken. De media moeten het thema nu levend houden.”

TWISTIES Zagré putte veel moed uit het verhaal van Biles. Eindelijk had ze een lotgenote gevonden. De Amerikaanse gymnaste verraste de wereld met haar bekentenissen over haar ‘twisties’, een psychologische stressaandoening die ook Zagré parten speelt. “Soms gaat het licht compleet uit tijdens een race.

Mijn geest komt los van mijn lichaam en bevindt zich in een vacuüm. Het rare is dat je ondanks die mentale afwezigheid wel goed kan lopen. Je beweegt praktisch vanzelf. Het is een heel enge gewaarwording. Vooral omdat ik niet kan voorspellen wanneer het me overkomt.”

Zo’n black-out deed zich een

“Het seizoen is pas afgelopen na de Memorial, vaak hét hoogtepunt van het seizoen. Dat is een thuismatch voor me” ANNE ZAGRÉ © PHOTONEWS

Hordeloopster

26

I

1 SEPTEMBER 2021

eerste keer voor in 2015. Na een val op de Spelen in Rio verloor ze de controle vaker. “Op het Wereldkampioenschap van 2017 vroegen journalisten me naar mijn prestatie.

Ik stond met mijn mond vol tanden, want ik had geen flauw idee,” herinnert Zagré zich. In haar zoektocht naar antwoorden passeerde ze langs een hypnotiseur, meditatietherapeut, neuroloog en psycholoog. Vandaag begrijpt ze nog niet wat haar precies bezielt.

“Dankzij begeleiding kan ik het beter controleren, maar het overkomt me soms nog. Ik leer vooral mijn angst te beheersen.

Wanneer het gebeurt, mag ik niet panikeren. Want als het spookt in je hoofd kan je geen prestaties leveren.”

Met jeugdvriendin Nafi Thiam en stadsgenote Cynthia Bolingo vormt Zagré het beruchte ‘Team Cacao’. “Genoemd naar een Braziliaans liedje waarop we dansten na de gouden medaille van Nafi in Rio,” licht de Brusselse met zichtbare pretoogjes toe. Ook zij hebben diepe waters doorzwommen richting Tokio. “Onze problemen zijn anders, maar we begrijpen en steunen elkaar. Die vriendschap sterkt ons enorm. Als we samen zijn, glijdt de stress van je af. Met hen in het olympische dorp voel ik me gewoon thuis.

Sowieso probeer ik een sociaal leven te onderhouden. Atletiek bepaalt niet mijn identiteit.”

De coronacrisis woog niet zwaar op Zagré. “Maar het uitstel van de Spelen wel. Ik heb enkele weken nodig gehad om die teleurstelling te boven te komen. Ik kon geen horde meer zien en heb maanden alleen maar getraind op mijn sprint,” geeft ze toe. Na zo’n slopende periode gun je Zagré even vakantie. Maar die nam ze niet, want vrijdag moet ze nog presteren op de Memorial Van Damme. “Ik heb vier dagen vrij

BRUZZ | PORTRET

genomen: eentje voor de lange reis en de andere om op adem te komen, onder meer van de jetlag.”

Nadien pendelde ze tussen woonplaats Namen en de atletiekpistes van Louvain-La-Neuve en Watermaal-Bosvoorde om haar conditie te onderhouden. “Het seizoen is pas afgelopen na de Memorial, vaak hét hoogtepunt van het seizoen. Dat is een thuismatch voor me. Ik loop er zo graag. Het is voor mij een erezaak om erbij te zijn en me te tonen aan dat geweldige Belgische publiek, aldus Zagré, die een vierde olympische poging niet uitsluit. “Laat me eerst even uitrusten. Ik zal een zestal weken rust nemen. Reizen doet me altijd goed om los te koppelen.

Waarheen? Geen idee. Als er maar veel zon is (lacht).”

« LE SPORT DE HAUT NIVEAU, C’EST LOURD MENTALEMENT » Anne Zagré (31 ans) a atteint les demi-finales du 100 mètres haies lors de sa troisième participation aux Jeux Olympiques. L’athlète bruxelloise signe sa deuxième meilleure prestation et est satisfaite. « C’est un bel hommage à mon amie de jeunesse décédée en mai. J’ai tout donné pour elle. » Zagré a aussi eu quelques problèmes au niveau du mental. « Pendant les rencontres, il m’arrivait de perdre le contrôle de mon corps. Grâce à un accompagnement psychologique, j’ai appris à limiter ce black-out mental. » Vendredi, Zagré retentera le tout pour le tout au Mémorial Van Damme.

FR

“SPORT AT THE TOP IS TOUGH MENTALLY”

Anne Zagré nam al drie keer deel aan de Olympische Spelen en sluit een vierde deelname niet uit. Vooraleer ze even rust neemt, loopt ze nog op de Memorial vrijdag.

Anne Zagré (31) reached the semi-finals of the 100m hurdles at her third Olympic Games. The Brussels athlete clocked her second-best time and was satisfied. “A nice tribute to my childhood friend who passed away in May. I squeezed every last bit from of my body for her.” Zagré also had to deal with mental problems. “At competitions I sometimes lost control of my body.

With psychological guidance, I learn to limit that mental blackout.” On Friday, Zagré gets to do it all again at the Memorial Van Damme.

EN

1 SEPTEMBER 2021

I 27

Big Big City City Big City Big Big City City Big Big City City toentoen nog landelijke nog landelijke en en Er valt Er heel valt heel wat te wat vertellen te vertellen hoger hoger gelegen gelegen Ukkel.

Ukkel.

In In overover het weer het weer in België. in België.

Dat Dat STEL STEL ZELF ZELF JE VRAAG JE VRAAG Het driehonderd kilometer Misschien vraagt uen zichenaf eerste eerste instantie instantie werden werden de de besefte besefte ook astronoom ook astronoom EN EN STEM STEM OP OP BRUZZ.BE BRUZZ.BE lange riolennet verandewat in hemelsnaam metingen metingen zowel zowel in in statisticus statisticus Adolphe Adolphe een Zes maanden Zes maanden nana haar na haar OpOp het Op eerste het eerste gezicht gezicht lijkt lijkt Zes maanden Zes maanden haar na haar het Op eerste het eerste gezicht gezicht lijkt lijkt ren, zou een fortuin vetberg is. mag zich Sint-Joost Sint-Joost als inals Ukkel inkosten Ukkel Quetelet.

Quetelet.

Al voor Al U voor het het STEL ZELF JE VRAAG huwelijk huwelijk met de met graaf de graaf beviel beviel ditdit een dit absurde een absurde vraag. vraag.

Het Het huwelijk huwelijk met de met graaf de graaf beviel beviel een dit absurde een absurde vraag. vraag.

Het Het aan de stad. gelukkig prijzen dat de STEL STEL ZELF ZELF JE VRAAG JE VRAAG uitgevoerd. uitgevoerd.

Zo kon Zo kon ook het ook het ontstaan ontstaan van ons van land, ons land, in in STEL STEL ZELF ZELF JE VRAAG JE VRAAG ze al ze van al haar van haar eerste eerste zoon. zoon. woord woord ‘steenweg’ ‘steenweg’ is voor is voor EN STEM OP BRUZZ.BE ze alze van al haar van haar eerste eerste zoon.zoon. woord woord ‘steenweg’ ‘steenweg’ is voor isuvoor kennis over die vetberg verschil verschil in temperatuur in temperatuur 1827 1827 overtuigde overtuigde hij koning hij koning EN STEM EN STEM OP BRUZZ.BE OP BRUZZ.BE EN STEM EN STEM OP BRUZZ.BE OP BRUZZ.BE Vermoedelijk Vermoedelijk was was haar man man deze smalle smalle straat straat al EEN BERG INhaar BRUSSEL Vermoedelijk Vermoedelijk was haar was haar man man deze deze smalle smalle straat straat al al al viadeze bereikt. binnen binnen en buiten enhet buiten de stad de stad Willem Willem I dit derImagazine Nederlanden der Nederlanden niet de niet vader de vader van van kind, het kind, overschat, overschat, laat staan laat staan dat erdat er er niet de niet vader de vader van het van kind, het kind, overschat, overschat, laat staan laat staan dat erdat Dat ligt immers lichtjes Dat de Zenne jarenlang een worden worden bestudeerd. bestudeerd.

MaarMaar ervan ervan om een om Sterrenwacht een Sterrenwacht maar maar wel de wel Zonnekoning de Zonnekoning op deze op deze plek plek ruimte ruimte zou zou maar maar wel de wel Zonnekoning de Zonnekoning op deze op deze plek plek ruimte ruimte zou zou anders voor de Londenaars open riool was, heeft dan toen toen de activiteiten de activiteiten zo goed zo goed te bouwen te bouwen in Sint-Joost. in Sint-Joost. zelve. zelve.

ZeZe was ZeZe een was van een zijn van zijn zijn voor zijn voor een stadspaleis. een stadspaleis. zelve. een was van een zijn van zijn zijn voor zijn voor een stadspaleis. een stadspaleis. uit de wijk White Chapel in tochzelve. eenwas voordeel gehad. als volledig als volledig werden werden HetEn werd Het werd een Observatorieen Observatorimaîtresses maîtresses en werd en werd door door toch.

En toch.

Brussel Brussel zou zou maîtresses maîtresses en werd en werd door door En toch.

En toch.

Brussel Brussel zou zou 2017.

Omdat ons riolennet iets overgenomen overgenomen intot Ukkel, intot Ukkel, um Brussel voor um voor Sterrenkunde, Sterrenkunde, hem hem zelfs zelfs benoemd benoemd Brussel niet zijn, niet zijn, mochten mochten hem hem zelfs zelfs benoemd benoemd tot tot Brussel Brussel niet zijn, niet mochten Een vetberg iszijn, een mochten recenter werd aangelegd, raakte raakte het oude het oude gebouw gebouw maar maar er werden er werden ook ook eerste eerste hofdame, hofdame, de hoogste de hoogste er hier er en hier daar en daar geen geen eerste hofdame, hofdame, deBrussel hoogste de hoogste er hier er en hierdaar en daar geenvan geen gigantische massa zijneerste de buizen in vrouwelijke vrouwelijke positie positie aan het aan het verdoken verdoken architecturale architecturale van de vangebouwd.

Sterrenwacht depositie Sterrenwacht in in dagelijks dagelijks meteorologische meteorologische vrouwelijke vrouwelijke positie aan het aan het verdoken verdoken architecturale architecturale vette stoffen, onafbreekbreder Hierdoor Franse Franse hof. hof. parels parels zijn, zijn, precies precies opop die op diedie Sint-Joost Sint-Joost in verval. in verval.

Op het Op het waarnemingen waarnemingen gehouden, gehouden, Franse Franse hof. hof. parels parels zijn, zijn, precies precies die op baar afval en uitwerpselen zijn verstoppingen al Steeg Steeg het het allemaal allemaal plek plek waar waar jewaar ze je het ze minst het minst plateau plateau inhaar Ukkel inhaar Ukkel daarentedaarentezoals zoals onder onder meer temperatemperaSteeg Steeg het haar het haar allemaal allemaal plek plek waar jemeer ze je het ze minst het minst die decennialang hebben minder waarschijnlijk.

Maar — BART — BART UIT UIT SINT-AGATHA-BERCHEM SINT-AGATHA-BERCHEM naar naar het hoofd? het hoofd?

Misschien Misschien verwacht. verwacht. gen kon gen kon de Sterrenwacht deMisschien Sterrenwacht tuurmetingen. tuurmetingen.

Quetelet naar naar het hoofd? het hoofd?

Misschien verwacht. verwacht. samengeklit inQuetelet eenmat rioolmat en de belangrijkste reden waar— — JULIAN JULIAN UIT UIT SINT-JOOST-TEN-NODE SINT-JOOST-TEN-NODE wel, wel, want want zewant raakte ze raakte In deIn Vlaamsesteenweg de Vlaamsesteenweg — — JULIAN JULIAN UIT UIT SINT-JOOST-TEN-NODE SINT-JOOST-TEN-NODE wel, wel, want ze raakte ze raakte In de In Vlaamsesteenweg de Vlaamsesteenweg uitbreiden uitbreiden en in en 1913 in 1913 en noteerde enzo noteerde vier keer vier keer per per een gigantisch monster om de kans op een vetberg verwikkeld verwikkeld in verschillende in verschillende wacht die verrassing die verrassing verwikkeld verwikkeld verschillende verschillende wacht wacht die verrassing die verrassing splitste splitste dein organisatie dein organisatie in in dagwacht hoe dag warm hoe warm het was. het was.

Dat Dat geworden zijn.

Superlatiebij ons veel kleiner is, zijn VERMEIREN UIT SINT-GILLIS moordschandalen. moordschandalen.

ZeZe werd Ze werd achter achter de gevel de gevel van van moordschandalen. moordschandalen. werd Ze werd achter achter de gevel de gevel van van als twee: twee: de Koninklijke de Koninklijke was was voor die tijd die ongebruitijd ongebruivenvoor zijn op hun plaats, onze hoogteverschillen. niet enkel niet enkel verdacht verdacht van de van dede nummer nummer 46,46, waar 46, waar het hethet niet enkel niet enkel verdacht van de van nummer nummer waar 46, waar hetde Sterrenwacht Sterrenwacht en het enregent, het kelijk. kelijk.

Daardoor Daardoor behoren behoren de we het voorbeeld nemen Wanneer het verdacht hier fel moord moord opop haar op haar eigen eigen man, man, Huis Huis voor voor Podiumkunsten Podiumkunsten moord moord haar op haar eigen eigen man, man, Huis Huis voor voor Podiumkunsten Podiumkunsten Koninklijk Koninklijk MeteorologiMeteorologiBrusselse Brusselse temperatuurtemperatuurvan de vetberg in Londen. stroomt het water veel maar maar ook van ook die van op die andere op andere LaLa Bellone La Bellone te vinden te vinden is. is. maar maar ook van ook die van op die andere op andere Bellone La Bellone te vinden te vinden is. is.

In de wijk tot White gemakkelijker naar het sche sche Instituut, Instituut, het KMI. het KMI. waarnemingen waarnemingen de totChapel de maîtresses maîtresses van Lodewijk van Lodewijk Langs Langs de straatkant de straatkant straalt straalt maîtresses maîtresses van Lodewijk van Lodewijk Langs Langs de straatkant de straatkant straalt straalt stroomden klachten waterzuiveringsstation.

De dagelijkse De dagelijkse temperatemperaoudste oudste ter wereld ter wereld en was en was XIV. XIV. ZeXIV. werd Ze werd verbannen verbannen van van hethet gebouw het gebouw weinig weinig XIV. Ze werd Ze werd verbannen verbannen van van gebouw het gebouw weinig binnen van mensen bij wie Daar treden verschillende tuurmetingen tuurmetingen in Ukkel ininUkkel zijn België België een van een de van eerste deweinig eerste het Franse het Franse hof en hof kwam en kwam in inzijn bijzonders bijzonders uit: een uit: een het Franse het Franse hof en hof kwam en kwam in bijzonders bijzonders uit: een uit: een het toilet niet meer systemen in werking om het nog altijd nog terecht. altijd deEerst referentie deEerst referentie landen landen die de die meteorologie degevel meteorologie Brussel Brussel terecht. zou zou kleurloze kleurloze gevel met met Brussel Brussel terecht. terecht.

Eerst Eerst zou zou kleurloze kleurloze gevel gevel met metin doorspoelde.

Wat toen afval en deBelgië. vetstoffen uital het voor voor België.

Omdat Omdat die die al uitgebreid uitgebreid bestudeerden. bestudeerden. ze ze een ze tijdje een tijdje intijdje hetin kasteel het kasteel weliswaar weliswaar een mooie een mooie een ze tijdje een in het in kasteel het kasteel weliswaar weliswaar een mooie een mooie het riool werd ontdekt, water te halen. zo lang zo lang vanaf vanaf dat plateau dat plateau Quetelet Quetelet was was sterk sterk van Tervuren van Tervuren gewoond gewoond omkadering omkadering rond rond de de van Tervuren van Tervuren gewoond gewoond omkadering omkadering rond rond de de grensde aan het ongeloofIn een eerste fase wordt gebeuren, gebeuren, zal daar zal ook niet ook niet overtuigd overtuigd van verregaande van verregaande hebben, hebben, maar maar omdat omdat zedaar het ze hethet voordeur. voordeur.

Achter Achter diediediedie hebben, hebben, maar maar omdat omdat ze het ze voordeur. voordeur.

Achter Achter lijke.

In de smalle riolen het grotere afval uit het snel snel verandering verandering in komen, in komen, samenwerking samenwerking tussen tussen ook daar ook daar te bont te bont maakte, maakte, voordeur voordeur ligt een ligt nauwe een nauwe ook daar ookgesorteerd daar te bont te bont maakte, maakte, voordeur voordeur ligt een ligt nauwe een nauwe onder deen wijk had zich water met grote want want dat zou dat de zou nauwkeude nauwkeuverschillende verschillende landen. landen.

Dan Dan werd werd zewerd verplaatst ze verplaatst naar naar het hethet gang, gang, en wie die wie neemt, die neemt, werd ze verplaatst ze verplaatst naar naar het gang, gang, en wie en die wie neemt, die neemt, gedurende een paar jaar hekken.

Daarna wordt onder Bellonahuis.

Bellonahuis.

Daar Daar woonde woonde ziet het ziet ‘Bellonahuis’ het ‘Bellonahuis’ righeid righeid van de van langeterde langeterkonden konden immers immers gegevens gegevens Bellonahuis.

Bellonahuis.

Daar Daar woonde woonde ziet het ziet ‘Bellonahuis’ het ‘Bellonahuis’ een gigantische vethoop meer zand enjaar. vet uit het ze ze een ze paar een paar jaar. verschijnen. verschijnen.

Het valt Het te valt te mijnstudies mijnstudies in jaar. het ingedrang het gedrang worden worden uitgewisseld uitgewisseld en deen dete een ze paar een paar jaar. verschijnen. verschijnen.

Het valt Het te valt gevormd.

De kolos was water gefi lterd.

In een Na haar Na haar volgden volgden bestempelen bestempelen een als een kunnen kunnen brengen. brengen.

TempeTempeveranderingen veranderingen inals de in de Na haar Na haar volgden volgden bestempelen bestempelen als een als een zo’n 250parel, meter lang en het laatste fase zijn het welgestelde welgestelde bewoners bewoners verborgen verborgen parel, maar maar het ratuurmetingen ratuurmetingen zijn zijn atmosfeer atmosfeer voorspeld. voorspeld. welgestelde welgestelde bewoners bewoners verborgen verborgen parel, parel, maar maar het het woog 130 ton, evenveel als bacteriën die via eenliet elkaar elkaar op.

In op.

1913 In 1913 liet is ook is een ook stedenbouween stedenbouwelkaar elkaar op.

In op.

1913 In 1913 liet liet is Dankzij ook isde een ook stedenbouween stedenbouwimmers immers precisiewerk. precisiewerk.

Dankzij inspanningen de inspanningen elf rode Londense biologisch systeem, het burgemeester burgemeester Karel Karel Buls Buls kundige flater. flater.

Er werd Er werd burgemeester burgemeester Karel Karel Buls Buls kundige kundige flater. flater.

Er werd Er werd Vandaag Vandaag gebeuren gebeuren de de vankundige Quetelet van Quetelet had België had België in in dubbeldekkers.

De berg organische afvalmateriaal, het huis het huis opkopen opkopen door door de immers immers volledig volledig rond rond het huis het huis opkopen opkopen door door dedede immers immers volledig volledig rond rond metingen metingen met met automatiautomati18761876 al weerbulletins. al weerbulletins. was hetwaardoor resultaat van mendestad fosfor en de ammoniak stad Brussel.

Brussel.

DeDe politie De politie gebouwd, gebouwd, waardoor het stad stad Brussel.

Brussel. politie De politie gebouwd, gebouwd, waardoor waardoor hethethet sche sche thermometers, thermometers, maar Naarmate Naarmate de jarenlang jaren de jaren sen die troep die bijvoorbeeld in urine zitmaar heeft heeft er een er bureau een bureau gehad, gehad, vrijwel vrijwel onzichtbaar onzichtbaar is. is. heeft heeft er een er bureau eenstipt bureau gehad, gehad, vrijwel vrijwel onzichtbaar onzichtbaar is. is. elke elke dag, dag, stipt om acht om acht uur uur vorderden, vorderden, werden werden die die door hun wc hadden verwijderen.

Heel ingenieus dede kostuums dede kostuums van de van dede Dat Bellonahuis Dat Bellonahuis had net had netnet van de van Dat Bellonahuis Dat Bellonahuis net had ’skostuums morgens, ’skostuums morgens, wandelt wandelt er nog er nog steeds steeds accurater, accurater, ook omdat ookhad omdat gespoeld: allemaal, maar eigenlijk Ommegang Ommegang zijn er zijn bewaard er bewaard zozo goed zo goed opgoed deonafbreekbare op Grote de Grote Markt Markt Ommegang Ommegang zijn er zijn bewaard er bewaard goed zo op de op Grote de Grote Markt Markt iemand iemand het grasveld het grasveld van van er altijd er altijd meer meer samenwersamenwerluiers, maandverbanden, dient ditook systeem alleen om enen het en was het was een ook een kunnen kunnen staan, staan, want want het en was het ook was een ook een kunnen kunnen staan, staan, want want het KMI het KMI op, naar op, naar een van een van kingarchitect king was was tussen tussen landen. landen. vochtige doekjes, conwater te zuiveren met daarin Dat ze Zenne jaren een open riool was, blijkt vandaag een voordeel. bezienswaardigheid bezienswaardigheid tijdens tijdens architect Jan Cosijn Jan Cosijn De site Devan sitehet vanKMI hetin KMI Ukkel, in Ukkel, hier gefotografeerd hier gefotografeerd in de in jaren de jaren 1920.1920. bezienswaardigheid bezienswaardigheid tijdens tijdens architect architect Jan Cosijn Jan Cosijn de witte de witte houten houten bakken, bakken, Quetelet Quetelet beperkte beperkte zich zich dooms ... noem maar op. enkel afval dat thuishoort in Op de foto: de werkzaamheden voor de overwelming van de Zenne in 1867.

Expo Expo 58.

In 58. de In jaren de jaren 1980 1980 tekende tekende ook het ook Bakkershet Bakkers© PHOTONEWS © PHOTONEWS Expo Expo 58.

In 58. de In jaren de jaren 1980 1980 tekende tekende ook het ook Bakkershet BakkersDie begonnen tecafé drijven in je toilet.

Het risico op om op om een op kwikthermomeeen kwikthermomeechter echter niet niet totwaar de tot meteorode meteorowerd werd het een het huis een huis voor voor huis, huis, waar nu het nu het Le café Le HetHet Bellonahuis Het Bellonahuis dateert dateert uituit deuit late de zeventiende late zeventiende eeuw. eeuw. werdwerd het een het huis een huis voor voor huis,huis, waarwaar nu het nucafé het Le café Le Bellonahuis Het Bellonahuis dateert dateert de uit late de zeventiende late zeventiende eeuw. eeuw. vetstoffen, zoals vetbergen Brussel ter teter observeren te in observeren in mag welke in welke logie, logie, hij verrichtte hijd’Espagne verrichtte ookfrituurvet in ook in podiumkunsten. podiumkunsten.

DeDe ruimte De ruimte Roy d’Espagne Roy wordt wordt © BELGA © BELGA podiumkunsten. podiumkunsten. ruimte De ruimte Roy d’Espagne Roy d’Espagne wordt wordt © BELGA © BELGA anders dan Ook wc-papier door tussen een televisieserie over weer schoon te gebruikte krijgen. dat gezinnen en ook dan klein zijn, het afval stemming stemming de temperatuur de temperatuur bestuderen bestuderen en gebruikte en andere andere domeinen domeinen pionierspioniersbestuderen. bestuderen.

Ook de de steeds steeds meer. meer.

Ook Ook de wijken de wijken tussen het oude het oude huis huis en het en hethet uitgebaat. uitgebaat.

Het Bellonahuis Het Bellonahuis tussen tussen het oude het oude huis huis en het en uitgebaat. uitgebaat.

Het Bellonahuis Het Bellonahuis hettemperatuurmetingen toilet te spoelen, is dat nieuwe gemaakt. sensibiliMachines konden restaurants in hun hoopt zich wel op ineen het ons die ons dag die zal dag brengen. zal brengen. statistiek statistiek om bijvoorbeeld om bijvoorbeeld rond werk. werk.

Zoontwierp paste Zohij paste hij de hij dewc’s rond de Sterrenwacht, de Enige Sterrenwacht, die die temperatuurmetingen nieuwe huis huis werd werd een ontwierp voor hij voor Nicolaas Nicolaas nieuwe nieuwe huis huis werd werd een een ontwierp ontwierp hij voor hij voor Nicolaas Nicolaas in Londen zeker geen goed sering wasSchaarbeeksewelSchaarbeeksenodig, want sommigehuwelijksdelen opzuigen, hadden gekieperd.

Door waterzuiveringsstation bij Het oude Het oude gebouw gebouw van de van de criminaliteit, huwelijksen en toen kansberekening kansberekening en en waren waren minder minder accuraat. accuraat.

De De toen aan de aan de overdekte overdekte binnenkoer, binnenkoer, waar waar Bally, Bally, vermoedelijk vermoedelijk een een overdekte overdekte binnenkoer, binnenkoer, waar waar Bally, Bally, vermoedelijk vermoedelijk een een criminaliteit, idee: de riolen zijn er iets het wassymbool nietvoor de eerste keer zijn maar andere delen een chemische reactie hevige regenval.

Behalve weer weer symbool voor de culturele de culturele instelling instelling La La de centrale de centrale poort. poort.

Er zijn Er zijn wapenhandelaar. wapenhandelaar.

Dat zou Dat zou opvolgster: zijn opvolgster: Olympia Olympia Sterrenwacht Sterrenwacht staat staat er er zelfmoordcijfers zelfmoordcijfers in kaart in kaart te te statistiek, statistiek, die tot die dan tot toe dan toe dichte dichte bebouwing bebouwing hield hield – – poort poort lag, raakten lag, raakten dichter dichter weerweer symbool symbool voor voor de culturele de culturele instelling instelling La La de centrale poort. poort.

Er zijn Er zijn wapenhandelaar. wapenhandelaar.

Dat zou Dat zou de centrale zijn opvolgster: zijn opvolgster: Olympia Olympia gevoeliger.

Ze dateren uit dat dit gebeurde.

In 2013 moesten de rioolwerkers klitte die vuiligheid samen wc-papier dat vanzelf opoffering. opoffering.

Bellone Bellone nu geregeld nu geregeld nog andere nog andere indicaties indicaties naar naar een verklaring een verklaring kunnen kunnen zijn Mancini, Mancini, bekend een bekend maar maar trouwens trouwens nog altijd, nog altijd, het het brengen. brengen. vooral vooral werden werden gebruikt gebruikt in inzijn toen toen al een – de al –warmte de warmte vast vast en bebouwd.

De eerste De eerste opoffering. opoffering.

Bellone Bellone nu geregeld nu geregeld nog andere nog andere indicaties indicaties naar naarbebouwd. een verklaring een verklaring kunnen kunnen zijn zijn Mancini, Mancini, een bekend een bekend maar maaren devooral Victoriaanse tijd en zijn waren de riolenmaakte voor met een schop stuk tot een vettige massa. afbreekt, hoort ernaar geen optredens, ontmoetingen hethet oorlogshet oorlogsenen het en hethet voor voor de verschillende de verschillende berucht berucht figuur figuur aan aan ligt aan ligtontmoetingen het aan naar het de stichter de stichter de astronomie, devoor astronomie, toeverschillende in toe dein deOp dat beïnvloedde dat beïnvloedde de de straatverlichting straatverlichting maakte vooral optredens, optredens, ontmoetingen ontmoetingen oorlogshet oorlogshet en voor de verschillende de vooral vooral berucht berucht figuur figuur aan aan optredens, MINNARES MINNARES VAN VAN DE toen erg smal gebouwd. negentig dichtgekloppen. deel dede het sommige plekken was ander afval te belanden in je culturele en culturele activiteiten activiteiten jachtleven jachtleven teEen vinden te vinden invan dein verwijzingen verwijzingen diedie indie de in dehet Franse het Franse hof, in hof, de in tijd de tijdtijd enen VERHUIZING MINNARES VAN VAN DEDEDE het genoemde genoemde Queteletplein, Queteletplein, sociale sociale wetenschappen. wetenschappen.

Hijin Hij VERHUIZING waarnemingen. waarnemingen.

De De voor het voor hetprocent instituut het instituut culturele en culturele activiteiten activiteiten jachtleven jachtleven te vinden te vinden in dein de MINNARES verwijzingen verwijzingen in die de de het Franse het Franse hof, in hof, de in tijd de ZONNEKONING ZONNEKONING Hierdoor zijn ze niet meer organiseert. slibd in de Kingstonwijk. vetberg staat nuevengoed tentoongoedje zo hardzitten. geworden wc.

Vergeet niet: de zee die organiseert.

De schoonheid De schoonheid façade, façade, maar maar evengoed gevel gevel verscholen verscholen zitten.

Zo Zo van Zonnekoning van Zonnekoning LodeLodeZONNEKONING ZONNEKONING organiseert. organiseert.

De schoonheid De schoonheid maarmaar evengoed evengoed gevel gevel verscholen verscholen Zo In Zo defaçade, van Sterrenwacht Zonnekoning van Zonnekoning LodeLodein de inschaduw de schaduw van de van de wouwou de variabelen de variabelen vanzitten. vanzitten.

Sterrenwacht verhuisde verhuisde moeilijker moeilijker om de omsterren de sterren Innegentiende defaçade, negentiende eeuw eeuw voorzien opDaar dekwam miljoenen Hoewel het overal ter gesteld in een Londens alsprijkt beton.

Het duurde begint bij jou in de plee. mag dan wel dan verdoken wel verdoken zijn, zijn, staat staat erstaat oper het op dak het een dak een prijkt het beeld het beeld van van wijk XIV. XIV. Daar kwam kwam ze ze ze Het is Het niet iswaar duidelijk niet duidelijk welke welke mag mag dan wel dan verdoken wel verdoken zijn, zijn, staat er op er het op dak het een dak een goed prijkt prijkt het beeld het beeld van vantwee verstedelijkte wijk wijk XIV. Daar kwam ze Het is Het niet is niet welke welke Astro Astro Tower.

Tower. sociale sociale fenomenen fenomenen daarom daarom inXIV. 1890 inDaar 1890 naar naar het hetmag goed waar teduidelijk nemen teduidelijk nemen en teen te wijk verstedelijkte Brussel Brussel —erLUANA inwoners die er nu wonen. wereld verboden is Bally om iets museum envan er werd zelfs maanden om deRomeinse riolen DIFFICILE er er wordt wordt gelukkig gelukkig wel nog wel nog standbeeld standbeeld van een van een Bellona, Bellona, dede Romeinse de Romeinse terecht toen toen ze trouwde ze trouwde met met versieringen versieringen Nicolaas Nicolaas Bally wordt er wordt gelukkig gelukkig wel nog wel nog standbeeld standbeeld een van een Bellona, Bellona, Romeinse de terecht terecht toen toen ze trouwde ze trouwde met met versieringen versieringen Nicolaas Nicolaas Bally Ballyterecht

Waarom Waaromwordt wordt de degemiddelde gemiddelde temperatuur temperatuur Wat Wat het het verhaal verhaal Kan erisisiseen vetberg Wat Wat is het het verhaal verhaal van van ons ons land land gemeten gemeten achter achter de de verstopte verstopte achter achter de de verstopte verstopte ontstaan in de in in Ukkel?

Ukkel? gevel gevel van van La La Bellone?

Bellone? gevel gevel van van La La Bellone?

Bellone?

B R U ZBZR |UBZIZG |CBI TI G Y CITY BR | IBGI GC ICTIYT Y BU RZ UZZ Z| B BRUZZ | BIG CITY BRUZZ | BIG CITY

BRUZZ | BIG CITY

Brusselse riolen?

pelikaan.

DieDie staat Die staat dan dan godin godin van de van oorlog, de oorlog, boven boven pelikaan. pelikaan. staat Die staat dan dan godin godin van de van oorlog, de oorlog, boven bovenpelikaan.

altijd mee mee uitgepakt. uitgepakt. graaf de graaf Eugène Eugène dede Savoie. de Savoie. lietliet aanbrengen liet aanbrengen enen welke en welke altijd altijd mee mee uitgepakt. uitgepakt. graaf de graaf Eugène Eugène Savoie. de Savoie.altijd aanbrengen liet aanbrengen welke en welke dede

LeesLees en bekij en bekij k de k de

Lees Lees en en k bekij kkde de Lees enbekij bekij dek de en LeesLees en bekij kbekij de antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden opop deop Big-Cityvragen de Big-Cityvragen viaviaviavia de op Big-Cityvragen de Big-Cityvragen op de Big-Cityvragen via op de Big-Cityvragen op de Big-Cityvragen via via bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity BRUZZ.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity A0I21A R T R 0REA 2TU 1A2B 0RE F4M E 4AER F2B RR IBUR 2AI2U 0 22I0 SI2FB E TE M RR122AI201R0 21 212 01 2 1 2 8 22I 882218802I I 8M 2PA 4U FB E 2I2I 148

Check Check ook onze ook onze Instagrampagina, Instagrampagina, Check Check ook ook onze onze Instagrampagina, Instagrampagina, Check Check ook onze ook onze Instagrampagina, Instagrampagina, elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana Difficile Difficile een nieuw een nieuw Big City-verhaal.

Big City-verhaal.

Difficile Difficile een nieuw een nieuw Big City-verhaal.

Big City-verhaal.

Difficile Difficile een nieuw een nieuw Big City-verhaal.

Big City-verhaal.

VOLGENDE VOLGENDE KEER KEER VOLGENDE VOLGENDE KEER KEER VOLGENDE VOLGENDE WEEK WEEK VOLGENDE WEEK Waarom Waarom wordt wordt de Waarom Waarom wordt wordt dedede Watgemiddelde Wat gebeurt gebeurt er als erer als onder er onder gemiddelde temperatuur temperatuur gemiddelde gemiddelde temperatuur temperatuur Kan je in Brussel zomaar overal mij n mij huis n huis een metrolij een metrolij n in in n van ons van land ons land gemeten gemeten in van ons van land ons land gemeten gemeten in in de hoogte bouwen? wordt wordt gebouwd? gebouwd?

Ukkel?

Ukkel?

Ukkel?

Ukkel?

Culture.

NL | FR | EN CULTURE COMES BACK TO LIFE

Brussels’ hip-hop king Zwangere Guy likes it loud.

GATE FOLLOWS THE PULSE OF THE CITY

‘SI JE DIS BX, VOUS DITES L!’ 29

Culture. Festival

EN

With GATE, Couleur Café has reclaimed its place in the heart of the capital. Both artists and audience are particularly enthusiastic, and the organisers also see a future in their small-scale satellite festival at Studio CityGate in Anderlecht, more than ever filled with the DNA of Brussels. — TOM PEETERS, PHOTOS IVAN PUT

A

“

s I was standing here looking around now, all of a sudden I saw a train go by – wow man, this is the city!” Zwangere Guy is impressed with the location where he gets to host one of a total of eight evenings. Studio CityGate in Anderlecht has been a hotspot for musicians and skaters for a while now. For older Couleur Café fans or for teenagers who come here for their first festival, it’s often still a first encounter. This enclosed piece of industrial heritage, a ten-minute walk from Brussel-Zuid/Bruxelles-Midi, used to house a textile factory. Now Volta runs rehearsal rooms there and Byrrrh and SKATE a skate park. By working together with these still young organisations, Couleur Café can hear the pulse of the city better, a bit like in the early years of the festival when it took over the Tour & Taxis site.

“Here I feel the city and time stands still for a moment,” Zwangere Guy goes on. “That’s what Couleur Café has always done for me and so now it’s doing it again, finally...” Corona has seriously chopped into Papa ZG, like many colleagues in the industry, and upended routines. “I used to strive for the future. Now I have learned to live

from day to day. The goal is no longer the most important thing. It’s all about how you achieve it. The pandemic was good training for that. It is also no longer about what happened, but about where we are now. That’s what’s becoming clear here now.”

Judging by the enthusiasm of the festivalgoers, he seems to be right. The DJ set he started off the second GATE evening with was ultimately just a taste of the liberating atmosphere that would get most of the 1,500 people present dancing later on in the evening with Lander & Adriaan, Frenetik, LeFtO and DRKNGHTS Collective. Here we live in the now.

The omens are good. Even before the doors opened, we could hear young festival-goers uttering cries of excitement at what was to be their first party in a long time. If they did not have a Covid Safe Ticket (CST) in their pocket (in the case of the teenagers and young adults we speak to, mostly because their two weeks of being fully vaccinated were not yet up), they visit the test tent without much grumbling, where they can have a Covid test done for ten euros. Not only visitors, but also young GATE

employees are tested there. To organiser Patrick Wallens, such a test zone is crucial.

“I find working only with a CST discriminatory.

We have a specific audience with a lot of young, somewhat rebellious hip-hop fans, not all of whom have had the opportunity to get vaccinated yet.”

GREAT SENSE OF BELONGING It felt awkward taking off the face mask as we shuffled in front of the entrance, but once inside it is surprisingly easy to get back to the old normal and the Brussels “chaleur et convivialité.”

“Fuck le covid,” Frenetik shouts out to the fans: “Si moi je dis BX, vous dites L!” Everyone is on fire, not from fever but from sheer eagerness.

When host Zwangere Guy comes on stage as LeFtO’s set begins, the party reaches a wild apotheosis. The feeling of solidarity is great.

Even LeFtO is amazed. Before his set, he told us that he would rather play on the smaller DJ stage right next to the big stage, because then he could be closer to the audience: “Closer is always nicer.” But the exuberant dance atmosphere makes it a minor detail in an otherwise eclectic programme. ”Couleur Café has always stood for a mix of styles,” says Zwangere Guy. “That’s what I wanted to capture with my line-up.

Everything comes together here, like a Brussels ‘va-et-vient’ over which you have little control, like the sea.”

By now, the attendees have long left their frustrations behind in the large hangar that for the occasion houses an Anger Room. Next to the vintage game consoles and an arm-wrestling table, the damaged car that can be demolished with a sledgehammer of your choice is the main

The audience is enthusiastic about GATE. Even before the doors opened, we could hear young festival-goers uttering cries of excitement at what was to be their first party in a long time.

30

“Here I feel the city and time stands still for a moment. That’s what Couleur Café has always done for me and so now it’s doing it again, finally” ZWANGERE GUY

attraction. You can also destroy grandmother’s kitchen utensils with a bow.

“The idea was to tackle the anger after Covid and we seem to have done well,” laughs Wallens, who says the car wreck is already in need of replacement after two days. This festival looks like it could be here to stay, even apart from the current Covid context, we are told by a satisfied festival organiser.

“Hopefully that can happen. It was never the intention to organise a new or different Couleur Café, but rather a formula that could exist alongside the festival and be more in tune with urban culture. Whether this will take the form of a separate festival or of single evenings remains to be seen. It is essential to us to start from the world of the youth in Brussels. We chose the

location because it’s alive. It took time and effort to gain the trust of both Volta and Byrrrh & SKATE. At first they thought: ‘What are we going to do with that big festival machine?’”

HUMAN DIMENSION On the ground, the interaction already seems to pay off. Byrrrh gives skate initiations and sells Moroccan pancakes with feta and kefta as well as T-shirts to support their operation. Volta programs the other days. Drummer Lander Gyselinck arrives by bike just before his set with Lander & Adriaan, and parks it in his rehearsal room. It is also that more informal, small-scale character that catches on. Wallens calls it the human dimension. “You don’t have to walk half a mile to reach the next stage. Everything is still clear. In that sense, it is indeed a bit like the Couleur Café of old.”

However, the future of GATE depends on other factors. Wallens is open about it: “It would have been impossible to organise this for 1,500 visitors for 18 euros per ticket without specific Covid support from the government.”

“But I’m positive. Yesterday, an enthusiastic Sven Gatz was here and the mayor of Anderlecht has already let us know that we are welcome again next year. It’s nice to see that there is also trust from the political level.”

GATE 2 > 5/9, 17.00, Studio CityGate, gate.couleurcafe.be

BRUZZ

| R E P O R TA G E

Clockwise from top left: Covid Safe Ticket controls, drummer Lander Gyselinck (Lander & Adriaan), rapper Frenetik, and a happy crowd.

GATE TO THE FUTURE Het eerste weekend van GATE, het kleine broertje van Couleur Café, was een schot in de roos. Artiesten, publiek en organisatoren zien toekomst in het kleinschalige festival, waar meer dan ooit ingezet wordt op het Brusselse DNA. Organisator Patrick Wallens: “Gisteren was een enthousiaste Sven Gatz hier en ook de burgemeester van Anderlecht heeft al laten weten dat we volgend jaar opnieuw welkom zijn.”

NL

GATE TO THE FUTURE Le premier week-end de GATE, le petit frère de Couleur Café, fut un franc succès. Les artistes, le public et les organisateur.ice.s voient un avenir pour le festival, qui mise plus que jamais sur l’ADN bruxellois. L’organisateur Patrick Wallens : « Hier, Sven Gatz était ici et il était très enthousiaste, et le bourgmestre d’Anderlecht nous a aussi déjà fait savoir qu’on serait à nouveau les bienvenus l’année prochaine. » FR

31

Culture. Mode

FR

Peut-on parler d’un milieu de la mode bruxellois ?

Et quelles en seraient les caractéristiques ? Voilà les questions que se pose le Musée Mode & Dentelle dans Brussels Touch, exposant les œuvres de plus de trente couturier.es bruxellois.es des quarante dernières années.

— MICHAËL BELLON

Lors des quizz télévisés, il n’est pas rare de devoir énumérer les six couturier.e.s du Groupe d’Anvers.

Ces créateur.ice.s de mode, qui ont terminé leurs études dans les années quatre-vingt à l’Académie de Mode d’Anvers, ont mis notre petit pays sur la carte mondiale de la haute couture. Mais le milieu de la mode bruxellois, quant à lui, n’a jamais joui d’une telle réputation.

Et pourtant, Bruxelles mérite davantage d’attention. Voilà ce que veut prouver la curatrice Lydia Kamitsis avec sa grande rétrospective consacrée à l’influence de Bruxelles sur la mode contemporaine, des années quatre-vingt à aujourd’hui.

LA CAMBRE ET STIJL Kamitsis et le Musée Mode & Dentelle exposent les œuvres de pas moins de 33 couturier.e.s, dont pas mal de grands noms tels que Delvaux, Elvis Pompilio, Annemie Verbeke, Christophe Coppens, Sofie D’Hoore, Olivier Theyskens, Jean-Paul Lespagnard, Anthony Vaccarello, Cathy Pill ou Ester Manas. Même s’ils n’habitent ou ne travaillent pas tou.te.s à Bruxelles et que certain.e.s d’entre eux.elles viennent de l’étranger mais ont fait leurs études ici ou ont eu une boutique ici à un moment donné.

L’exposition donne non seulement 32

une image collective, mais également une impression du style de chaque créateur individuel.

L’exposition offre une belle introduction au milieu de la mode bruxelloise, entre autres grâce à l’excellent guide du visiteur.

L’idée de l’exposition est née en 2015, lorsque Kamitsis était la curatrice de l’exposition Crinolines & cie au Musée Mode & Dentelle, qui abrite 15.000 pièces de dentelle, de vêtements et d’accessoires, du XVIe siècle à aujourd'hui, mais qui depuis quelques années a entamé le dialogue entre l’Histoire et l’époque actuelle. Kamitsis a été conservatrice du Musée des Arts Décoratifs à Paris et est encore liée au Musée de la Mode et du Textile. En tant que conseillère, curatrice ou autrice, elle a, entre autres, organisé des expositions à propos de Christian Dior, Paco Rabanne et Madeleine Vionnet. Au MoMu d’Anvers, elle a été la curatrice d’une exposition consacrée à Olivier Theyskens. Et c’est donc à elle qu’a demandé la conservatrice du Musée Mode & Dentelle, Caroline Esgain, de mettre en valeur la collection contemporaine du musée. Kamitsis : « On commence par les années quatrevingt car c’est l’époque où deux événements importants ont eu lieu à Bruxelles : la création du département de Mode à La Cambre (en 1986) et l’ouverture de la boutique Stijl de Sonia Noël. » Mais Kamitsis reste toutefois prudente. « Nous

© CAROLINE LESSIRE

On ne touche pas à la Brussels Touch

Une vue de l’exposition Brussels Touch à découvrir au Musée Mode & Dentelle.

avons commencé à travailler sur cette exposition sans avoir de réponse à la question de savoir si l’on peut vraiment parler de mode bruxelloise. Ce n’est d'ailleurs probablement pas un terme pertinent. Cela n’a pas de sens de vouloir s’opposer à la mode anversoise ou tout autre milieu d’ailleurs. Après le Japon, la Belgique a joué un rôle important en tant que nouveau venu parmi les pays traditionnels de la mode. Et Bruxelles a aussi joué son rôle dans cela. Quand on rassemble les créateur.ice.s qui sont passés à Bruxelles, on remarque clairement quelques caractéristiques qu’on ne

« Ce n’est pas que les couturier.e.s bruxellois.es se cachent ou préfèrent se taire. Leur humilité est plutôt le résultat d’une réflexion engagée dans un environnement urbain divers » LYDIA KAMITSIS

remarque pas ailleurs dans la même combinaison. D’où l’intitulé Brussels Touch, car il s’agit des qualités reconnaissables de la mode bruxelloise. »

HUMILITÉ Comme dénominateur commun, Kamitsis évoque la liberté de briser les coutumes de la mode, l’audace de vouloir créer une poésie de la banalité et la volonté de créer quelque chose de beau à partir de l’inhabituel. Pendant le parcours de l’exposition, que vous n’êtes, par ailleurs, pas forcément tenu de suivre, elle développe cinq caractéristiques typiquement bruxelloises, dont la première est l’humilité.

Kamitsis : « Cela ne signifie pas que les couturier.e.s bruxellois.es se cachent ou préfèrent se taire. Leur humilité est plutôt le résultat d’une réflexion engagée dans un environnement urbain divers. Cela se voit par exemple dans les créations intemporelles de Jean-Paul Knott, qui avait une boutique sur le Sablon, ou encore dans les formes universelles de Gioia Seghers ou l’élégance de Sofie D’Hoore. »

© CATWALKPICTURES

BRUSSELS TOUCH > 15/5, Musée Mode & Dentelle, www.fashionandlacemuseum.brussels

BRUSSEL IN DE MODE

BRUSSELS IN FASHION

Kunnen we spreken van een Brusselse modescene? En wat zijn daar dan de karakteristieken van? Die vragen stelt het Mode & Kant Museum zich in de mooi gestoffeerde expo Brussels touch, met werk van meer dan dertig ontwerpers uit de laatste veertig jaar. Denk aan Delvaux, Elvis Pompilio, Christophe Coppens, Sofie D’Hoore, Olivier Theyskens, Jean-Paul Lespagnard, Cathy Pill of Ester Manas. Mede dankzij de uitstekende bezoekersgids krijg je zo een mooie inleiding tot de Brusselse modewereld.

Can we speak of a Brussels fashion scene? And if so, what are its characteristics? These are questions that the Fashion & Lace Museum is asking in its beautiful exhibition “Brussels Touch”, featuring the work of over thirty designers from the last forty years. Think Delvaux, Elvis Pompilio, Christophe Coppens, Sofie D’Hoore, Olivier Theyskens, Jean-Paul Lespagnard, Cathy Pill or Ester Manas.

Thanks to the excellent visitor’s guide, you get a great introduction to the Brussels fashion world.

NL

Dans le sens des aiguilles d’une montre: Cathy Pill, Jean-Paul Lespagnard, Olivier Theyskens, Ester Manas

nombreux couturier.e.s ont fait leur entrée dans les grandes maisons et les grandes écoles de mode. Mais qu’est-ce qu’il manque à Bruxelles, alors ? Le rayonnement ? Car au bout du compte, de nombreuses boutiques comme celle de Coppens ou de Pompilio ont fini par mettre la clé sous la porte. Probablement un manque de visibilité, selon Kamitsis. Certain.e.s créateur.ice.s de mode jouissent d’une visibilité individuelle, mais la ville d’Anvers a davantage joué la carte du collectif, jadis avec le ModeNatie et maintenant au travers du MoMu. Serait-ce à nouveau cette tendance bruxelloise à ne pas faire trop de bruit ?

Mais qui sait, peut-être que cette exposition et le livre trilingue qui en est le fruit, publié aux éditions Lannoo, sont une première étape dans la démonstration de la diversité de la mode bruxelloise.

L’exposition sera accessible pendant neuf mois sur les trois étages principaux du musée qui, de par son éclairage limité à 50 lux, baigne dans une calme obscurité, faisant automatiquement basculer toute l’attention vers les vêtements. Détail amusant : à l’occasion de l’exposition, le Musée a également ressorti des poupées de mannequin des périodes en question. Et en extra, vous avez droit à l’exposition temporaire Les Humeurs du Brillant, consacrée aux sacs à main de Delvaux. Et pour finir en beauté, le petit mannequin le plus connu de Bruxelles expose aussi quelques anciennes et nouvelles créations.

BRUZZ | INTERVIEW

Une touche bruxelloise évidente, même si pas forcément exclusive, se manifeste par le sens de l’humour, le côté absurde et l’autorelativisation. Ceci s’illustre par une vitrine où on trouve entre autres le collier saucisse de Jean-Paul Lespagnard, ou encore la référence de Christophe Coppens à Magritte, les petits chapeaux-comme-accessoire-principal de Laetitia Crahay ou les chaussettes frivoles de Chevalier Masson.

Ensuite, il y a l’amour de l’artisanat : les ouvrages tissés de KRJST, les motifs à taches de Cathy Pill, les chaussures sculptées des Éts Callatay. Mais aussi la durabilité et l’upcycling, avec un pionnier comme Martin Margiela, tout comme le regretté artisan-artiste Eric Beauduin, qui a connu le succès jusqu’au Japon avec ses sacs confectionnés à partir de vêtements en cuir recyclés. Ou encore le côté inclusif du « One size fits all » d’Ester Manas.

Pour le côté plus festif et extravagant, les Bruxellois.es préfèrent la poésie au spectacle, estime Kamitsis. Elle fait par exemple référence aux chapeaux et casquettes iconiques de Pompilio, mais aussi aux anciens étudiants de La Cambre qui, de façon subtile, ont laissé une marque sur les grandes maisons de luxe, comme Theyskens (qui fut porté par Madonna et a fait des créations pour Nina Ricci), José Enrique Ona Selfa (Loewe), Anthony Vaccarello (Saint Laurent), et Julien Dossena (Paco Rabanne).

Quand on fait le compte à la fin de l’exposition, difficile en effet de parler des Six de Bruxelles. C’est notamment via La Cambre que de

EN

33

Culture. Cinema

ACTRICE DAPHNÉ PATAKIA STELT ‘BENEDETTA’ VOOR IN BRUSSEL

‘Het klooster was een bevrijding voor sommige vrouwen’ NL

Dat regisseur Paul Verhoeven ook van Benedetta een spraakmakende film zou maken, daar twijfelde niemand aan. De hoofdrollen in zijn lesbische nonnenfilm zijn voor twee in Brussel geboren actrices: filmster Virginie Efira en filmster in wording Daphné Patakia. Hier volgt het onbeschroomde verhaal van die laatste. “Die seksscènes zijn ongemakkelijker voor de kijker dan voor ons.” — NIELS RUËLL

O

neigenlijk gebruik van een Mariabeeld, misogyne martelingen, beeldschone nonnen die de liefde bedrijven en de katholieke kerk op haar machtsgeilst en schijnheiligst: de kans dat het zinnenprikkelende Benedetta niet over de tongen gaat, is nooit erg groot geweest. Het is dan ook een door het Festival van Cannes opgepikte film van Paul Verhoeven. De naar Hollywood verkaste Nederlander heeft meer heerlijk beruchte films op zijn geweten dan er hoofdzonden zijn.

Na onder meer Turks fruit, Basic instinct, Showgirls en Elle laat hij zijn verbeelding los op Benedetta Carlini (1591-1661). Deze mystica klom dankzij haar Jezus-visoenen op tot abdis van het theatijnenklooster in Pescia, maar werd weer afgezet na een proces rond haar seksuele relatie met de jongere non Bartolomea. Voor de titelrol trok de in

34

Schaarbeek opgegroeide Virginie Efira het habijt aan. De rol van de wildebrok die Benedetta in bekoring leidt, ging naar de Grieks-Brusselse nieuwkomer Daphné Patakia. Op het Brussels International Film Festival (BRIFF) presenteert zij straks de amusante schandaalfilm.

“Ik ben zo blij dat ik Benedetta mag voorstellen in de stad waar ik ben geboren. Al mijn jeugdvrienden hebben beloofd te komen kijken,” lacht Patakia.

Ben je hier ook getogen?

DAPHNÉ PATAKIA: Ik ben in Brussel

geboren en heb hier tot mijn achttiende gewoond. Dat was een best ongewone ervaring. Mijn beide ouders zijn Grieks én ik ging naar een Griekse school.

Ik stond dus met één been in de Griekse cultuur en met het andere in de Belgische. Na het middelbaar studeerde ik aan het Grieks

conservatorium en meteen daarna kon ik aan de slag in het Grieks theater. Omdat mijn filmhonger groot is en ik goed Frans spreek, ben ik achteraf naar Parijs verhuisd. Ook daar had ik het geluk dat ik vrij snel mijn brood kon verdienen met acteren.

Verhoeven gaat er prat op dat Benedetta is gebaseerd op historische feiten. Weet jij meer?

PATAKIA: Benedetta Carlini was een

Italiaanse non en mystica. Ook mijn personage, Bartolomea, heeft echt bestaan. Zij was de jonge non met wie Benedetta een relatie had. Over Bartolomea is wel veel minder geweten. Voor dat personage hebben Verhoeven en de scenaristen het meest uit hun duim gezogen.

De film is gebaseerd op het boek Sœur Benedetta, entre sainte et lesbienne (originele titel: Immodest acts. The life of a lesbian nun in

Renaissance Italy, red.) van Judith C. Brown. Deze Amerikaanse historica botste in het rijksarchief in Firenze bij toeval op de notulen van een rechtszaak tegen Benedetta Carlini.

Uit het gebibber van het handschrift kon ze meteen afleiden dat het een bijzonder proces was geweest.

Omstreeks 1624 kon men zich niet inbeelden dat een vrouw diepe verlangens had voor een andere vrouw. Het werd niet eens als een zonde beschouwd. Dat verbaast me.

Het boek stelde ook mijn beeld van een klooster bij. Destijds was het klooster voor veel vrouwen geen gevangenis maar een plaats van grote vrijheid: een vluchthaven in een patriarchale samenleving die vrouwen onderdrukte. Het klooster was een manier om te ontsnappen aan het juk van een dictatoriale vader. Ze konden er zichzelf ontplooien en bijvoorbeeld leren lezen en schrijven.

BRUZZ | INTERVIEW

PATAKIA: Omdat het een film van

Paul Verhoeven is. Die maakt alleen maar zotte films. Zelfs als je zijn werk goed kent, verbaast hij je nog telkens opnieuw. Hij maakt nooit twee keer dezelfde film. Voor mij steekt Turks fruit erboven uit.

Ik hou enorm van de ambiguïteit in zijn films. Zijn personages zijn nooit eenduidig en het is ook nooit duidelijk waar de werkelijkheid eindigt en waar de leugen, het verzinsel of de satire begint. Op elk moment zit je als kijker met een heleboel vragen. Zelden of nooit bots je op een saaie scène.

Verhoeven is ook niet vies van wat bloot, bloed, pis en kots.

PATAKIA: Klopt. Verhoeven vertelde

dat er op de Nederlandse scholen veel aandacht werd geschonken aan de Gouden Eeuw en de glorietijd van

geraffineerde kunstenaars als Johannes Vermeer en Rembrandt. Maar daarvoor was de Nederlandse schilderkunst net tegengesteld aan de Italiaanse renaissance met haar piekfijne, propere taferelen. Handen mochten smerig zijn. Verhoeven sprak vol geestdrift over De verloren zoon van Jeroen Bosch: op de voorgrond vertrekt een sjofel geklede man, op de achtergrond urineert iemand op zijn huis. Er is

altijd wel ergens een scabreus element dat deel uitmaakt van het leven, maar zelden wordt getoond.

Ook Rembrandt heeft trouwens veel plassende vrouwen en vrijende koppels geschetst. Verhoeven is ook van die Hollandse school.

Nemen de erotische scènes terecht een grote plaats in de film in?

PATAKIA: Ik denk niet dat je je dat na

de film nog afvraagt. Die seksscènes

“Zelfs als je zijn werk goed kent, verbaast Paul Verhoeven je nog telkens opnieuw. Hij maakt nooit twee keer dezelfde film”

zijn ongemakkelijker voor de kijkers dan voor de actrices. Ik vind ze mooi gefilmd en eerder humoristisch dan choquerend. Ze helpen het verhaal fel vooruit, maar ik spoil te veel als ik dat toelicht. De camera van Paul Verhoeven is helemaal niet voyeuristisch. Hij moedigt ambiguïteit aan, maar legt enorm veel verantwoordelijkheid bij zijn acteurs. Het is aan ons om keuzes te maken.

In Hollywood en het Verenigd Koninkrijk schakelen film- en tv-producties tegenwoordig een intimiteitscoördinator in. Liep er zo iemand rond op de set van Benedetta? En zie je daar het nut van in?

PATAKIA: Zo’n intimiteitscoördinator

kan nuttig of overbodig zijn, er is geen vaste regel. Alles hangt af van de mensen die beslissen samen te werken. Op de set van Benedetta was er zoveel wederzijds vertrouwen dat

▼

Waarom moeten de mensen naar Benedetta gaan kijken?

35

BRUZZ

| INTERVIEW

▼

ACTRICE DAPHNÉ PATAKIA STELT ‘BENEDETTA’ VOOR IN BRUSSEL

er geen intimiteitscoördinator nodig was. Virginie en ik waren zelf onze intimiteitscoördinator. Als we iets niet wilden doen, zeiden we het gewoon. Maar dat is nauwelijks voorgevallen. Alles was gechoreografeerd en kraakhelder uitgetekend in het storyboard. We wisten wat ons te wachten stond. Ik heb me op geen enkel moment ongemakkelijk gevoeld.

Maar in andere configuraties is zo’n intimiteitscoördinator misschien wel een geruststelling voor de acteurs of de regisseur. Of zelfs voor de rest van de filmploeg, want die heeft soms meer stress dan de acteurs. Ik heb zelf nog nooit met een intimiteitscoördinator gewerkt, maar ik heb me ook nog nooit ongemakkelijk gevoeld tijdens een naaktscène.

goed verstonden, waren de liefdesscènes zo simpel. Ik bewonder haar.

Het was een voorrecht om haar van dichtbij aan het werk te zien. Ze is zo zonnig en neemt zichzelf niet vreselijk ernstig. Alles is een spel voor haar. Ze kan een mop vertellen en zodra de camera loopt in staat zijn om te wenen. Ik kan dat nog niet. Ik moet mezelf uren martelen om enkele tranen te laten vloeien.

Kon je goed opschieten met Virginie Efira?

Was de martelscène wel eng?

PATAKIA: Juist omdat we elkaar zo

verhaal. De scène waarin ik word

Wanneer ontdekte jij je spelplezier?

PATAKIA: Op piepjonge leeftijd. Mijn

ouders speelden in een Grieks amateurgezelschap in Brussel. Elke zondag werd er verzameld. Daar kwam ook een gezelschap voor kinderen van. We speelden Griekse voorstellingen van Griekse toneelauteurs voor de Griekse gemeenschap. Et voilà.

PATAKIA: Nee, dat is hetzelfde Daphné Patakia en Virginie Efira als de verliefde nonnen Bartolomea en Benedetta.

GEEF BRIFF DE VIJF Voor het tweede jaar op rij wijkt het Brussels International Film Festival noodgedwongen uit naar de start van het schooljaar.

Het staat geen goed gevuld programma in de weg. Vijf tips.

36

SERRE-MOI FORT

NEW ORDER

ROOKIE

Dat Mathieu Amalric een goed acteur is, hoef je Steven Spielberg (Munich), Wes Anderson (The Grand Budapest Hotel) én de fine fleur van de Franse cinema niet te vertellen. Maar de man kan ook een aardig stukje regisseren. Na Tournée en Barbara serveert hij een raadselachtige, gevoelige film over een vrouw op de vlucht.

Openingsfilm van het festival.

Groepsverkrachtingen, standrechtelijke executies, martelingen. Gevoelige zielen zijn gewaarschuwd: Michel Franco verbeeldt zonder mededogen de abrupte opstand van de verpauperde massa tegen Mexico’s gepamperde elite en de zo mogelijk nog wredere terugslag. Het filmfestival van Venetië bekroonde de brutale, snijdend cynische dystopie met de Zilveren Leeuw.

Dapper? Naïef? Het BRIFF waagt zich aan een competitie voor Belgische langspeelfilms. Aan kwantiteit alvast geen gebrek, want er nemen négen films aan deel. In Lucie perd son cheval schittert de Brusselse actrice Lucie Debay. In Rookie speelt de Vlaamse filmster Matteo Simoni een aan applaus en kicks verslaafde motorracer die zichzelf na een ongeval tegenkomt.

EFFACER L’HISTORIQUE Benoît Delépine en Gustave Kervern wonnen de Zilveren Beer met een (zelf)satire over boomers die Don Quichot-gewijs ten strijde trekken tegen techreuzen, cyberpesters en de ratingmanie. Effacer l’historique wordt gratis in de openlucht vertoond op de Kunstberg. Het BRIFF herneemt ook de eerdere films die het duo verzoop in een bad van anarchisme, punk, poëzie en humor.

DUNE Met Blade Runner 2049 slaagde de Canadees Denis Villeneuve (Sicario, Arrival, Prisoners) erin de legendarische Blade Runner van Ridley Scott waardig op te volgen. Dus moet hij in staat geacht worden om de zesdelige Dune-saga van scifilegende Frank Herbert om te zetten in filmspektakel. David Lynch en Alejandro Jodorowsky beten er hun tanden op stuk.

“Virginie Efira kan een mop vertellen en zodra de camera loopt staan wenen. Ik moet mezelf uren martelen voor enkele tranen” gemarteld, komt heel gewelddadig over, maar was helemaal niet zo lastig om te spelen. Ik vind het moeilijker om ernaar te kijken dan om het uit te beelden. Na zulke harde scènes volgt meestal een catharsis. Ze exorciseren iets. Ze laten je iets extreems zien en beleven dat je in het echte leven hopelijk nooit tegenkomt. Voor een acteur is het een genot om extreme of bijzondere ervaringen uit te beelden die je in het echte leven hoogstwaarschijnlijk nooit meemaakt. Bij volmacht via personages speciale dingen meemaken is heerlijk.

Hoe komt het dat je nu terug in Brussel bent? Is dat enkel voor het Brussels International Film Festival?

PATAKIA: Nee, we nemen hier een

Zoek je dan riskante, polemische films op?

PATAKIA: Je maakt geen films in de

hoop dat ze een polemiek zullen uitlokken. Als ik te kiezen had, zou ik vooral in functie van de regisseur kiezen. Als Paul Verhoeven me een tweede keer vraagt, zeg ik blindelings ja. Ik hoef het scenario zelfs niet te lezen. Idem voor Yorgos Lanthimos (de Griekse regisseur van The lobster, The killing of a sacred deer en The favourite, red.). Samen met hem een kortfilm (Nimic, uit 2019) maken, was evenzeer een ongelofelijke ervaring. Die man is een genie.

stukje van het tweede seizoen van Ovni(s) op. Die CANAL+-serie speelt zich in de jaren 1970 af, toen er veel ufo’s werden waargenomen. Het Franse equivalent van de NASA, het Centre national d’études spatiales (CNES) kreeg zoveel oproepen dat het een apart bureau begon om al die ufomeldingen te onderzoeken: de Groupement pour l’Etude et l’Information sur les Phénomènes Aérospatiaux Non identifiés (GEIPAN). In de serie wordt dat bureau bevolkt door excentrieke personages en geconfronteerd met heel rare dingen. Zeer grappig, je moet zeker eens kijken.

BRIFF 1 > 11/9 (Benedetta: 2/9, 19.00, UGC De Brouckère), www.briff.be

REMUE-MÉNAGE AU COUVENT On se doutait bien que le réalisateur Paul Verhoeven allait nous concocter un film provocateur avec Benedetta. Les protagonistes sont toutes deux nées à Bruxelles : la star du cinéma Virginie Efira et la star émergente Daphné Patakia. Elles jouent le rôle de nonnes lesbiennes. Patakia, une étoile montante d’origine grecque, a vécu à Bruxelles jusqu’à ses 18 ans et est heureuse de pouvoir présenter le film ici.

FR

MONASTIC DISORDER There was never any doubt that director Paul Verhoeven would turn Benedetta into a controversial film. The lead roles in his lesbian nun film have been given to two actresses born in Brussels: film star Virginie Efira and film star to be Daphné Patakia. The latter, a Greek super-talent, spent her first eighteen years in Brussels and is happy that she can present the film here.

EN

AGAT FILMS & CIE PRESENTS

FESTIVAL DE CANNES OFFICIAL SELECTION 2020

A film by Emmanuel

Courcol

An uplifting comedy inspired by true events, starring Kad Merad (BIENVENUE CHEZ LES CH’TIS)

Nu in de bioscoop Bruzz_215x142,5_Triomphe_Paradiso.indd 1

16/08/21 14:14

BruxellesVies Storyboard WIDE VERCNOCKE

De kleine dingen

Drie weken lang deelt een Brusselse creatieveling zijn/haar/hun kijk op de wereld. JAOUAD ALLOUL speelt de pannen van het dak op het kruispunt tussen muziek, theater, poëzie, mode en meer.

Facebook: @jaouadofficial & Instagram: @jaouadofficial_

NL/ Matongé, een bruisende wijk waar

From the Forces of Nature gravity, inertia, resistance, momentum, action and reaction, Ivana Müller builds a perpetuum mobile of five dancers.

That at least according to our own force of perpetual genius Wide Vercnocke.

FORCES OF NATURE 7 & 8/9, Kaaitheater, kaaitheater.be 38

je zintuigen tekortkomt. Een buurt die uitnodigt om je tijd te nemen. Mijn nieuwe buurt, in mijn nieuwe stad. Ik kies ervoor om te flaneren, iets waar ik dol op ben, al zeker in een wijk waar ik kan dromen van alle haarstijlen die ik met mijn krullen kan verwezenlijken.

Onderweg word ik aangesproken door Marie-Hélène, een dame die me prompt haar nummer geeft en zegt haar te bellen als ik mijn haar wil laten vlechten. Dankbaar wandel ik voort.

Naast de vele winkels van de lokale handelaars zie ik vooral een wijk waar vele soorten mensen samenkomen. De buurt doet me denken aan de Turnhoutsebaan in Borgerhout, een Antwerpse wijk die menige nationalistische Vlaming veel te luid vindt. Laat dat nu net zijn wat ik zo heerlijk vind aan Borgerhout, en dus ook aan Matongé. Er hangt passie, leven en actie in de lucht.

Ik passeer Cinéma Vendôme. De gevel oogt verre van uitnodigend, maar dat is slechts façade. Zo raak ik meteen gecharmeerd door een raampje buiten links van de inkom, de kassa, of is het eerder de man die achter de kassa zit?

Een vriendelijke filmliefhebber die je voorziet van een kaartje en de nodige uitleg. Je krijgt onmiddellijk het gevoel dat je een film bij een vriend gaat kijken

in plaats van bij een grote multinational waar je het zoveelste kaartje van de dag bent.

Eenmaal binnen word je terug in de tijd gekatapulteerd. Met het duffe, lelijke tapijt en het mokkabruine/beige behangpapier zou ik stante pede korte metten maken, al roept het tegelijkertijd ook een gevoel van nostalgie op.

Het doet deugd dat zulke cinemazalen nog bestaan. In een wereld die almaar geglobaliseerder en kapitalistischer lijkt te worden, zijn deze arthousecinema’s zeer belangrijk. Vooral om het vakmanschap van film te blijven eren.

Ik ga resoluut voor In the mood for love, een Frans-Chinese film uit 2000 van Wong Kar-wai. Ieder beeld is als een prachtig schilderij met het witte projectiescherm als toepasselijk canvas. Heel herkenbaar in de film voor mij is de bemoeizieke buurvrouw, iets wat bij Marokkaanse huishoudens frequent voorkomt.

Deze film bekijken in een onafhankelijke bioscoop als Vendôme wakkert mijn liefde voor Brussel nog meer aan.

Een intieme film als In the mood for love vraagt om zo’n geborgen aanpak. Daar kan geen cinemacomplex tegenop.

Na de film wandel ik nog even langs de Elsensesteenweg, een autoluwe zone waar voetgangers het ritme bepalen. Ook hier zijn het de lokale handelaars die mijn aandacht trekken, en niet de grote multinationals en winkelketens. Behalve mijn schoenen koop ik al jaren mijn kleren uitsluitend bij tweedehandswinkels. Een bewuste keuze om mijn voetafdruk te verkleinen en in één klap ook mijn geweten te sussen, want ja, ik ben een shopaholic.

Eindigen doe ik bij Buddy Buddy met een lekkere koffie met plantaardige melk en een heerlijke vegan brownie.

De ideale afsluiter in mijn nieuwe buurt.

Soms moet je het niet te ver gaan zoeken. Geluk zit heel dichtbij, in de kleine dingen.

De hele reeks herlezen?

BRUZZ.be/bruxellesvies

You may also like

© QUEILA FERNANDEZ

BRUZZ | PORTRAIT

BETTY TCHOMANGA

Be careful when you watch the goddess of water EN

Every week, our radar spots a lesser-known artist who deserves our a ention. This week it is choreographer Be y Tchomanga, who you might have seen as a performer with Marlene Monteiro Freitas, but who is now at Kaaitheater with her own solo Mascarades. — MICHAËL BELLON

Betty Tchomanga was born in 1989 on the French Atlantic coast and is the daughter of a Cameroonian father and a French mother. She started dancing at the age of nine and turned to contemporary dance in 2007 when she studied choreography at the renowned Centre National de Danse Contemporaine (CNDC) in Angers. To this she added a master’s degree in modern literature from the Sorbonne, which becomes visible in her work firmly rooted in dramaturgy.

As a performer, Betty Tchomanga has worked with Raphaëlle Delaunay and Anne Collod, among others, and has since 2016 been creating her own work as one of the three choreographers of the French production house Lola Gatt. “But my

trajectory as a dancer has been mainly influenced by my encounter with Marlene Monteiro Freitas in 2014 and my collaborations with her,” she confesses. Monteiro Freitas is the equally fierce, witty and celebrated P.A.R.T.S. alumna who took Tchomanga on stage in the frenzied Bacchae – Prelude to a Purge and in Mal – Embriaguez Divina, among others, which was supposed to be presented at the (cancelled) 2020 Kunstenfestivaldesarts.

POSSESSED In July, Betty Tchomanga had a residency in Benin and she is currently working at the Antwerp workshop WP Zimmer, where she is preparing her next creation Wildfire, about the slave ship of the same name described by Malcom Ferdinand in his essay Une écologie décoloniale. With it, the French choreographer and dancer returns to the roots she shares with her father, as she also did in her rhythmic and imploring solo Mascarades, which she is now presenting at the Kaaistudios.

“Mascarades has two important starting points,” says Tchomanga.

“It is a choreography that starts from one movement, namely the jump. Thematically, I wanted to work around the figure of Mami Wata.”

This combination results in a “possessed” solo that also refers to voodoo culture. Tchomanga takes the universal movement of the vertical jump (in Latin the words for “jumping” and “dancing” share the same etymology) as its basis. Mami Wata, on the other hand, is the polygonal mythical figure that reappears mainly in Western and Central Africa, but also in the African diaspora, as the goddess of water. Often in the guise of a mermaid, siren or contortionist, she radiates power and sensuality, but also maintains an ambiguous relationship of attraction and repulsion with those who watch her.

MASCARADES 3 & 4/9, 20.30, Kaaistudios, www.kaaitheater.be 39

Culture. Cirque

‘Je voulais me réconcilier avec ma maladie’ FR

Imaginé sur un lit d’hôpital, le spectacle de cirque A 2 Mètres raconte la détermination de deux acrobates à se propulser au-delà de la fatalité. À découvrir en format court lors des Aperçus de cirque du Wolubilis et en version intégrale à l’occasion des Fêtes Romanes.

Dans A 2 Mètres, Jesse Huygh et Rocio Garrote éprouvent leur dépendance, leur confiance et leur entraide autour d’un mât chinois.

C’est aussi le récit d’une lutte contre un ennemi invisible qui pèse sur le quotidien et c’est, à travers les regards et les gestes de l’autre, une quête pour se retrouver et trouver les moyens de dépasser ses limites.

Sportif et acrobate, adepte du mât chinois, Jesse souffre aussi de mucoviscidose, une maladie incapacitante tapie au cœur de ce spectacle intime et physique. Avec Rocio, venue d’Argentine, qui a,''' comme lui, étudié le mât chinois à l’ESAC à Bruxelles, ils ont créé ce duo libérateur. Un spectacle porteur d’espoir qui l’année prochaine se hissera sur le toit d’un camion spécialement préparé pour être joué devant les fenêtres des hôpitaux et maisons de retraite.

Ce spectacle est né dans votre chambre d’hôpital ?

JESSE HUYGH : C’est venu d’un besoin

en tant patient plutôt que comme artiste. À l’hôpital, on s’ennuie, on a le temps et on aimerait bien voir d’autres choses. En parlant avec Rocio de ce que j’avais envie de voir pour me changer les idées, ça a évolué vers un duo et un récit qui parle aussi de la maladie et de l’envie de repousser ses limites et de tenir bon pour amener de la force dans un moment où on en a besoin.

Y avait-il aussi un challenge corporel en tant qu’artiste ?

40

Rocio Garrote et Jesse Huygh ont créé un duo libérateur permettant à Jesse de continuer à performer malgré la maladie.

HUYGH : Quand on a commencé à le

créer, ma santé n’allait vraiment pas bien, j’étais à 38 % de capacité pulmonaire. On ne savait pas quand je pourrais sortir, ni ce que je serais capable de faire physiquement sur scène. Rocio a réagi de manière plutôt réaliste en suggérant que faire un solo n’était peut-être pas la meilleure option et que quand je réussirais à sortir de l’hôpital, il est possible que ce concentrateur d’oxygène que je portais depuis une moment fasse partie de mes

« Deux mètres, c’est la longueur du câble d’oxygène qui me sépare du convertisseur. C’est donc à la fois une protection et une limite » JESSE HUYGH

© CREDIT

— GILLES BECHET PHOTOS: SASKIA VANDERSTICHELE

accessoires indispensables.

C’est un spectacle où la maladie est centrale sans être explicite ?

HUYGH : Elle est visible parce qu’on

est relié avec le tuyau du concentrateur d’oxygène qui part de son dos à mes narines. Ça nous connecte et ça nous rend dépendants en nous poussant à nous en libérer parfois.

D’un autre côté, ça raconte l’histoire d’une lutte, d’une confrontation, d’un désaccord avec cette réalité.

Mais au-delà de ces perspectives assez sombres, on arrive, grâce à toute l’aide et la réconciliation, à une nouvelle démarche et un nouveau fonctionnement qui sera peut-être différent mais qui peut être beau aussi. Je peux apprendre à bouger autrement et apprendre à accepter plutôt que de m’y opposer.

Et du coup, retrouver sur scène et dans la vie une sorte de paix et de réconciliation avec la réalité de ma maladie.

ROCIO GARROTE : En tant qu’acro-

bates, on est habitués à se reposer sur nos capacités techniques et à être tout le temps en mouvement.

Tout à coup, on a intégré des pauses parce que c’était nécessaire. On ne pouvait pas prévoir ces pauses à l’avance parce que ça dépendait de son état d’oxygène et ça nous a appris beaucoup de choses en tant qu’artiste et en tant qu’être humain.

Avec le convertisseur d’oxygène, vous amenez une partie de votre intimité sur scène dans un spectacle de cirque. Comment percevez-vous le regard du public ?

HUYGH : Ça fait entièrement partie

de ce qu’on raconte. Au tout début du spectacle, le public se demande un peu ce qui se passe parce qu’il n’y a pas encore l’oxygène, mais à chaque fois que je fais des figures, je donne ma saturation et puis quand Rocio arrive, c’est avec l'oxygène.

Certain.e.s comprennent, d’autres pas. Ensuite dans le monologue au cœur du spectacle, les choses

prennent du sens. Et les gens perçoivent ce qu’on montre sous un autre œil. Avec les retours qu’on a reçus, on s’est aperçu que le public est fortement touché, et ça à n’importe quel âge.

Finalement, c’est aussi la métaphore des tracas et du fardeau que chacun a à porter avec soi.

HUYGH : Je ne considère pas qu’on

est uniques dans cette situation même si, à travers, moi ça parle de mucoviscidose. On s’en sert pour parler d’une confrontation à quelque chose qu’on refuse et qui nous pousse dans nos limites. Et on se rend compte que c’est aussi par l’entraide et la coopération entre deux personnes, qu’on arrive à gérer cette situation.

D’où vient ce titre A 2 Mètres ?

HUYGH : D’un côté, avec la mucovis-

cidose, je suis tenu depuis toujours de maintenir une distance de deux mètres pour éviter toute transmission bactérienne, ce que tout le monde applique maintenant avec le covid. Deux mètres, c’est aussi la longueur du câble d’oxygène qui me sépare du convertisseur. C’est donc à la fois une protection et une limite.

GARROTE : On en a fait aussi le nom de la compagnie en reprenant les lettres A.D.M. qui, en néerlandais, s’entend aussi « hadem », la respiration.

cette sensation de risque qu’on connaît dans le cirque.

GARROTE : On s’est aussi demandé comment traiter le risque de la maladie sur scène. Comme public, je n’aimerais pas voir quelqu’un souffrir sur scène. C’est pour ça qu’on a imaginé un fil rouge et qu’on a instauré ce rythme particulier. Il faut respecter les pauses et attendre. On ne veut pas que Jesse soit mis en danger.

Save The Date

C’est un rythme qui n’est pas habituel dans un spectacle.

HUYGH : C’est justement ce qu’on

reçoit comme retour. Ça fait du bien au public de profiter d’une pause et d’avoir du temps, pendant le spectacle, pour digérer un peu ce qu’ils ont déjà vu. J’ai entendu plusieurs fois qu’on devrait faire ça plus souvent, pas seulement dans des expériences concrètes mais dans le quotidien.

L’attrait du cirque et des acrobaties joue aussi sur la peur du risque. Ici, on y ajoute un autre risque, plus diffus.

HUYGH : On joue aussi avec le risque

mais d’une manière complètement différente. Dès le début, les gens voient bien qu’on cherche à repousser les limites et ils se demandent jusqu’à quel point c’est dangereux. Dans le monologue, ça se recadre un peu mais ça touche à

ADM: A 2 MÈTRES 2/9, 20.30, version courte aux Aperçus de Cirque, 25 & 26/9, version longue aux Fêtes Romanes, Wolubilis, www.wolubilis.be

CIRCUS-VERZOENING

CIRCUS-RECONCILIATION

De voorstelling A 2 Mètres, ontkiemd in een ziekenhuisbed, vertelt over de vastberadenheid van twee acrobaten om het noodlot te tarten. Jesse Huygh, een adept van de Chinese palen, lijdt aan mucoviscidose, een slepende ziekte die in het hart van deze voorstelling zit. Samen met de Argentijnse Rocio Garrote, die net als hij gestudeerd heeft aan het ESAC in Brussel, heeft Huygh dit bevrijdende duo gemaakt.

“Ik kan leren om anders te bewegen en de situatie te aanvaarden, eerder dan me ertegen te verzetten,” zegt Huygh.

The performance A 2 Mètres, imagined in a hospital bed, is a story about the determination of two acrobats to defy fate. Jesse Huygh, an adept of the Chinese poles, suffers from cystic fibrosis, a lingering illness that is at the heart of this performance. Together with Argentinean Rocio Garrote, who like him studied at ESAC in Brussels, Huygh has created this liberating duo. “I can learn to move differently and learn to accept the situation rather than resist it,” says Huygh.

NL

EN

* invited galleries

Culture. Hip hop

‘My vision was always bigger than that of others’ EN

The hoodies of Yuki Asemota aka Chuki Beats read “Reality Is a Mirror”. The Brussels-based hip-hop artist firmly believes that you can grow to the next level as long as you have an above-average work ethic and visualise exactly what you want. His own career may serve to substantiate that. — TOM PEETERS Early August 2021, the heart of Brussels. Yuki Asemota aka Chuki Beats is having an open house. The pop-up shop that the beatmaker is temporarily running on Vlaamsesteenweg/rue de Flandre is in full swing. On the shelves: his debut album INSIDEOUT. Asemota, who is in his mid-twenties, first made a name for himself online with his YouTube channels, where he showed off his skills as a beatmaker, and now presents himself as an all-round artist. As beat supplier of Zwangere Guy and Frenetik he already enjoyed respect in the capital, this record broadens his view and wants to make a difference live as well.

While he explains his plans on the first floor in tightly timed interview blocks, fans downstairs are lined up for a hoodie, a CD, and perhaps a selfie. Some hand over a tape of their own music. “Just yesterday there was an Italian boy here,” Asemota tells us. “I used his tune that same night on a session with Yung Mavu and Geeeko.” In the wings of the shop, one lady stands out among the young people. She

looks a little discomforted and briefly disappears too, but Asemota – designer glasses on his nose, snake tattoo on one arm, scorpion tattoo on the other – is there just in time to intercept her. “That was my mother,” says the man from Lokeren, who now lives in Brussels and whose father lives in Nigeria. “She came to say hello. During my break, I’ll have a little more time for her.”

seen her struggle. If you then make enough money as a teenager to help out once in a while (every month a cheque arrived in his name from Google for the YouTube channels he runs, ed.), that’s very rewarding.

That meant that I could say: “Don’t worry mama.”

What is it with you hiphoppers?

Zwangere Guy raps on “Family”, the last track on your album, that even in corona times, he barely had time for his partner. Two weeks ago, Dikke told us that he too constantly is at work. You’re all workaholics and the family pays the price.

ASEMOTA: My mother does, though she keeps saying: “You’re silly, you are.”

(Laughs) My grandmother didn’t quite understand.

YUKI ASEMOTA: (Laughs) I plead guilty.

It was like Zwangere Guy was reading my mind. Although I think more people recognise themselves in the text. My work ethic is a result of how I grew up. My family was not poor, but certainly not rich either. With a single mom, it’s not always easy. I’ve

“The first half of the album is inwards travelling.

The second half pulls you back into the real world” CHUKI BEATS

42

Do they understand at home how you make a living?

ASEMOTA: The money I could make

with that was like an aside. At fourteen, I just thought it was cool that American producers had such a tag. I wanted that too, and so I said something, with my voice pitched down: “This is a Chuki Beats production.” After a while, followers

How did the beatmaker become a full-fledged artist? When did you want to release an album under your own name and why did it have to be called INSIDEOUT? ASEMOTA: A year or two ago I started

visualising everything. Even though nothing was concrete yet, I wrote down my tracklisting as if the album was already there. The first half is inwards travelling, ideal to listen to in the car or in bed. The second part pulls you back into the real world.

My hoodies don’t say “Reality Is A Mirror” for nothing. I believe very strongly that you can experience life from the inside out, that we can co-create reality through our thoughts and our imagination. To visualise something well you should never say: “I wanted this or I wanted that.” No, you have to feel like it’s already there, write it down as if you’re experiencing it now.

Athletes visualise winning races all the time, which helps them realise that.

How did you come to those insights?

Hill, The Power of Now by Eckhart Tolle and Be Here Now by Ram Dass, which Steve Jobs also recommended to everyone. I wanted to know what steps others had to take to achieve what I wanted to achieve. I read one of these books on average every two months. It always helps me get back to the essence.

You once compared life to a game.

The first level was being 23 and driving around in a BMW, the next at 25 having a Lamborghini, the ultimate at 27 a yacht.

ASEMOTA: I said it mockingly, but at

the same time I wanted to make a point. I really don’t care about that hunt. My goals are on an artistic level. I’m not super materialistic and I don’t necessarily need a Lamborghini, but on the other hand: if you can do it, why not?

You push your artistic boundaries on INSIDEOUT by for once doing the lyrics and the vocals yourself.

ASEMOTA: At first I had doubts, but I just had to do it. Even though I’m in the studio with artists almost every day, I found it quite difficult to judge my own voice objectively, but the track fits the album perfectly. “Never Lost” is a playful song about life. Much more than picking a theme for a song, like Zwangere Guy would do, as a songwriter I express what I feel. I sing that I’m visualising with my girlfriend (laughs), and that I never used to believe in myself, and now I do.

“Revolution”, which you recorded with pop singer Charles and classical pianist Sofiane Pamart, reportedly caused instant goosebumps in the studio.

ASEMOTA: Through life

experiences, but especially through books like Think and Grow Rich by Napoleon

ASEMOTA: Yes, everyone had that.

When it was finished, we listened to

If the next level isn’t a yacht, then what is?

ASEMOTA: A new record with international collabs, one on which I combine guests from Brussels, like Hamza or Damso, with foreign ones.

Roméo Elvis can come too. He started following me recently.

Although I might prefer to make a hip-hop track with Angèle, along with an American rapper, like Russ.

Would that not be awesome?

Meanwhile, I focus on the live set.

When I saw a stage as a little boy, I already knew: this is where I belong.

Finally, what does the snake on your arm stand for?

ASEMOTA: Rebirth. I feel like I’m always becoming a new level of myself. The old skin keeps coming off to make room for a new one. At the same time I feel like a scorpion (shows his other arm), my star sign.

Dangerous creatures, scorpions.

ASEMOTA: But I’m pretty chill, you know. They also say that scorpions are very aware, able to see through everything immediately.

CHUKI BEATS: INSIDEOUT Released through 32Worldwide Live: 4/9, Crammerock (Stekene), www.crammerock.be & 4/9, Fire Is Gold (Antwerp), www.fire-is-gold.com

BEATS EN VISIOENEN

BEATS ET VISIONS

Op de hoody’s van Yuki Asemota alias Chuki Beats staat “Reality is a mirror.” De Brusselse hiphopartiest is er rotsvast van overtuigd dat je kan doorgroeien naar het volgende level zolang je naast een bovengemiddeld werkethos maar goed visualiseert wat je precies wilt.

Zijn eigen carrière mag dienstdoen om dat te staven. Als tiener verdiende hij al geld door zijn beats te verkopen, en nu is er zijn eigen debuutplaat INSIDEOUT. “We kunnen de realiteit vormgeven vanuit onze gedachten en verbeelding.”

Sur les pulls à capuche de Yuki Asemota alias Chuki Beats, on lit « Reality is a mirror ». L’artiste hip-hop bruxellois est convaincu que pour connaître le succès, il faut avoir une bonne éthique de travail et bien visualiser quels objectifs on veut atteindre. Et sa carrière en est la preuve vivante. Ado, il gagnait de l’argent en vendant ses beats, et maintenant, il vient de sortir son premier album INSIDEOUT. « On peut donner forme à la réalité à partir de nos pensées et de notre imagination. »

NL

Yuki Asemota, aka Chuki Beats: “My work ethic is a result of how I grew up.

I’ve seen my mother struggle.”

it twenty times! It should really be in a movie. I’ve already visualised the credits. Wouldn’t it be the ultimate Belgian collab if Adil and Bilall threw this on a soundtrack? Yeah, my vision was always bigger than that of others. That’s why I want to do everything independently now, with my own team, build up leverage now and then start an international collaboration.

BRUZZ | INTERVIEW

You started making YouTube videos on how to fabricate beats at a young age. You tagged your own beats so you could get paid for them.

Entrepreneurial spirit was there early on.

recognised my producer tag and wanted to buy my beats. After that, uploading new beats every time was the best way to grow my YouTube channel. The power of the internet then caused my beats to pop up with other online creators, often in gaming videos. It became funny when I was recognised in Los Angeles. Although that wasn’t surprising, because half my fans are from America.

© RAIA MARIA LAURA

“I do the same thing as a band, but alone and digitally,” I usually tell her.

She can see the speakers and she can hear the music, but she doesn’t have a computer or smartphone, so the digital aspect remains difficult for her.

FR

43

Under the skin

QU’EST-CE QUI REMUE L’ÂME ARTISTIQUE DE THOMAS MAZZARELLA ?

‘J’aime l’ennui du temps qui passe’

BRUZZ | PORTRAIT

FR

Un univers aux teintes pop et pastel qui vous aspire en érigeant la ouate de l’ennui et la douceur de la mélancolie en art de vivre. Avec son exposition Sunrise, Sunset, le peintre Thomas Mazzarella poursuit l’exploration d’un univers ludique et énigmatique. — GILLES BECHET PHOTO: SOPHIE SOUKIAS

Il y a dans l’œuvre du peintre bruxellois Thomas Mazzarella une dimension ludique et de drôles de perspectives qui lui restent sans doute des jeux vidéo qu’il jouait dans son adolescence. À les regarder, on se plonge dans un univers parallèle aux teintes pastel.

Des intérieurs dépeuplés où des

Francesco Rossi, il construit d’exposition en exposition une œuvre très cohérente traversée de subtiles variations de série en série. « Cette dernière série est plus silencieuse et plus mélancolique, même s’il y a toujours un peu d’humour et de cynisme. » Ses peintures naissent de l’observation

« Je m’enferme parce que dehors c’est nul, la société est nulle, alors j’ai envie de proposer autre chose » personnages sans visage s’adonnent à des tâches à première vue insignifiantes. Un univers que l’artiste met en scène dans l’atelier qu’il partage avec sa femme, elle aussi peintre, dans un bâtiment labyrinthique près de la place Stéphanie. « Quand je viens à l’atelier j’ai l’impression d’être comme un adolescent qui ferme la porte avec une pancarte ‘ne pas entrer'. J’ai des choses à faire très intimes. Je m’enferme parce que dehors c’est nul, la société est nulle, alors j’ai envie de proposer autre chose. »

FENÊTRE SUR RUE Peintre autodidacte et brièvement grapheur, Thomas Mazzarella a pris goût à la peinture dans l’atelier des Beaux-Arts de Liège. Avec la complicité de son fidèle galeriste 44

des gens dans la rue, dans les musées, partout où ils vaquent à leurs occupations. « Je parle de mon temps, c’est pour ça que je fais de la peinture. Parce que j’ai quelque chose à dire sur mon époque. C’est une peinture du quotidien qui parle du temps qui passe et de l’absurdité de ce qu’on en fait. » Pour donner forme à son univers singulier, l’artiste a besoin de s’isoler pour atteindre les zones du cerveau les plus fertiles en images. « Dans mon atelier, je suis concentré sur mon travail. Avec mes écouteurs, je n’entends rien ni personne. Un autre endroit où j’aime m’isoler pour laisser venir des idées d’images, c’est sous la douche. Je peux y rester un certain temps sans rien faire, à penser et réfléchir. » Si ces toiles évoquent le temps qui passe, il prend aussi son temps pour

les concrétiser. Sa dernière série de vingt toiles lui a pris deux ans de travail. Quand ça ne va pas, il les met de côté et recommence. « Je viens à l’atelier quotidiennement et je laisse mûrir les choses. Il y a des jours, des semaines, où je reste parfois sans rien faire. Je zone un peu, je glande, je joue sur mon téléphone. Je lis. Pour l’instant, je lis pas mal de choses sur l’astronomie, ça m’intéresse beaucoup parce que l’astronomie, c’est aussi une science de rêveurs. » Si les peintures de Thomas Mazzarella embarquent le spectateur dans un monde d’images énigmatiques et déconcertantes, c’est parce qu’elles séduisent aussi par leur qualité picturale. « Faiseur d’images, je me sens peintre avant tout. J’ai un réel amour pour la peinture, pour sa matière. J’en fais depuis longtemps maintenant et je m’y sens chez moi. Depuis deux ou trois expos, je peins à l’huile, c’est plus onctueux, la longueur du temps de séchage m’oblige à prendre le temps et à réfléchir à ce que je vais faire. »

semblent goûter à l’ivresse d’un ennui sucré et d’une solitude ouatée. À côté des livres sur l’astronomie, le peintre a aussi lu dernièrement un livre sur le philosophe Schopenhauer où il a retrouvé la phrase : « La vie oscille comme un pendule de la souffrance a l’ennui ». Une maxime qu’il pourrait faire sienne. « J’aime la mélancolie et l’ennui du temps qui passe et peut-être aussi un peu du monde adulte. Ça peut paraître dur, mais ce ne l’est pas tant que ça. En fait, j’essaie, à ma façon, de rendre sérieux quelque chose qui ne l’est pas. » Thomas Mazzarella n’a pas fini de jouer avec le puzzle de ses images mentales. Peut-être même qu’il en fera un jour un jeu vidéo, comme il en caresse l’envie. Ce sera un jeu avec des architectures colorées, des machineries inutiles et des intérieurs déserts. Avec des options pour choisir de ne pas faire grand-chose.

COMME UN PENDULE

THOMAS MAZZARELLA: SUNRISE, SUNSET 5/9 > 30/10, Rossicontemporary, www.rossicontemporary.be

Perdus dans leurs décors pastel, les personnages de Thomas Mazzarella

DE MAN DIE VAN VERVELING HOUDT

THE MAN WHO LIKES BOREDOM

In zijn expo Sunrise, sunset verkent de uit Charleroi afkomstige Brusselse schilder Thomas Mazzarella een speels en mysterieus universum. Een wereld vol pop en pastel, die poëzie vindt in verveling en melancholie wil omzetten in levenskunst. “Ik hou van de verveling van de voorbij glijdende tijd en misschien ook een beetje van de volwassen wereld.

Het klinkt misschien hard, maar dat is niet zo. Eigenlijk probeer ik op mijn manier iets serieus te maken wat niet zo serieus is.”

In his exhibition “Sunrise, Sunset”, Brussels-based painter Thomas Mazzarella explores a playful and mysterious universe. A world of pop and pastel, finding poetry in boredom and seeking to transform melancholy into an art of living. “I love the boredom of time slipping by, and maybe a bit of the adult world too. It may sound harsh, but it’s not.

Actually, in my own way I try to make something serious that in fact is not so serious.”

NL

EN

BRUZZ | INTERVIEW

Thomas Mazzarella 1983, Naissance à Charleroi Il commence à peindre dans sa chambre sur des planches de MDF achetées au Brico 2004-2008, Études aux BeauxArts de Liège avec notamment Laurent Impeduglia et JeanPierre Ransonnet dans un esprit de grande liberté 2010 Lauréat du Prix ArtsLibre et première exposition chez Rossicontemporary 2017 Que Será au BPS22, première exposition muséale dans sa ville natale où il revient sur dix ans de créations et d’espaces imaginaires

Horst.

Arts 10→ and 12.09 Music Fest ival Flying on the raven’s wing Music

AceMoMa Aïsha Devi Alfred Anders AliA b2b DTM Funk Arno Lemons b2b Mambele ascendant vierge Bibi Seck Bjeor b2b Sixsixsixties Bongo Hi-Fi Cabasa CC:DISCO! Cherry B Circle Of Live → Peter Van Hoesen, Sebastian Mullaert, Steevio Danilo Plessow → MCDE Darwin Deborah X Dee Diggs Donato Dozzy Fais Le Beau & Vieira Far Out Radio Systems FOR ALL QUEENS! → MC Zelda Fitzgerald ft. ARAKAZA b2b MICHIKO Francesco Del Garda Gabriola Gene On Earth Gigsta Grand River (live) India Jordan Islas Jeff Mills Job Jobse Jonny Rock Josey Rebelle Jossy Mitsu Juliana Huxtable Karla Böhm KI/KI Kuba’97 Lefto Early Bird Luz M I M I Mafalda Menica Mézigue Moxie Mr Scruff Oberman OK Williams Rrita Jashari rRoxymore Saoirse Sicaria Sound Sonja Moonear Stenny Suze Ijó Teki Latex Vlada

Asiat Vilvoorde 46

Arts

Leopold Banchini Aline Bouvy Daan Gielis Sonia Gomes Rashid Johnson Tarek Lakhrissi Grace Ndiritu Rotor Marinella Senatore Curated by Evelyn Simons

Horstartsandmusic.com

BRUZZ Select. Eat & Drink

La K-Fête: dishes made with love in the recently renovated former train station of Laken/ Laeken.

All aboard La K-Fête!

EN

La K-Fête, a project driven by the values of the social and solidarity economy, has taken on a second space: the old Laken/Laeken train station. This restaurant is on the right track.

— MICHEL VERLINDEN, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

La K-Fête has carved out a great reputation for itself in Laken/Laeken. That is because the initiative, launched by the non-profit organisation Chôm’Hier, which has been providing socio-professional integration training since 1984, is all about community and care, something our society is in dire need of. For a few years, those values have been taking shape at Fransmanstraat/rue Fransman 131 in a very reasonably priced restaurant that helps people to get a foot on the ladder for a career in the hospitality sector. The place does three-course meals for just €10. Far from cut-rate cuisine, customers can savour something you can’t find everywhere: dishes made with love.

It was probably that shining reputation that led the Maison de la Création to invite the organisation to manage the restaurant section of the recently renovated former Laken/Laeken station. The place is instantly striking. The building is magnificent, featuring a terrasse that opens onto the Annie Cordy Park. From it, the view of a splendid chestnut tree upstages even the Onze-LieveVrouwekerk van Laken/Eglise Notre-Dame de Laeken.

LA K-FÊTE DE LA GARE ••••

When it is raining, you only need to go through to the other side of the building to a stunning space with large windows that overlooks the railway tracks.

In a very modern approach, they have kept the food simple. The selection includes sandwiches (from €3 to €4), soup of the day (€3.50) served with bread and butter, and quiche, the ingredients of which change depending on availability (€6), as well as more original options, such as pulled pork baos (3 for €4) and poke bowls (marinated raw salmon, chicken, or vegetarian) for prices ranging between €9 and €12. We tried the quorn version for €10.

It was a generous serving containing pickled ginger, avocado, mango, and soybeans. We loved the sticky texture of the rice drizzled with soy sauce. The best touch was the addition of lacto-fermented onions, which gave some pep to the dish.

To top it off, the staff are very friendly, the beers are top-quality (la Biolégère by Dupont for €2), and they do an excellent “moelleux au chocolat” (chocolate fondant) for €3 that demonstrates the expertise that La K-Fête represents.

Kerkeveldstraat 2 rue du Champ de l’Église, Laken/Laeken, Facebook: laKfeterestaurant, K-fetedelagare@chomhier.be ma/lu/Mo > vr/ve/Fr 11 > 15.00

HIGH FIVE LE CARTEL

••••

Eindelijk echte Mexicaanse taco’s.

Enfin des tacos comme au Mexique.

Finally some real Mexican tacos.

(Instagram: @lecartelbrussels) L’ALTITUDE

••••

Een bar waar muziek in zit.

Le son des bières et de la musique.

The sound of drinks and music. (www.laltitude.be) ZENNE BAR

••••

Hét bierhoofdkwartier in Brussel.

Le QG de la bière à Bruxelles.

The headquarters of beer in Brussels. (www.brasseriedelasenne.be) MONELLA

••••

Niet te missen, die bomba fritta!

Une bomba fritta à ne pas rater !

Make sure not to miss that bomba fritta! (www.monella.be) FRIPON

••••

Belgische keuken, wereldklasse.

Cuisine belge, de classe mondiale.

Belgian kitchen, world class. (www.lebergerhotel.be)

47

BRUZZ Select. Cinema

FILM DE LA SEMAINE

Le chagrin du vétéran d’Algérie FR

Dans Des Hommes, le Belge francisé Lucas Belvaux brise le silence qui entoure les soldats français qui ont fait la Guerre d’Algérie. — NIELS RUËLL DES HOMMES

•••

FR, dir.: Lucas Belvaux, act.: Gérard Depardieu, Jean-Pierre Darroussin, Catherine Frot

Si on fait une classification des films selon leur degré de divertissement ou de qualités cinématographiques, les films de Lucas Belvaux ne figureront pas en haut de la liste. Mais le réalisateur belge comprend son métier et aborde systématiquement des sujets sociétaux engagés à travers des histoires intelligemment choisies.

Pensez par exemple à Chez Nous, Rapt ou 38 Témoins.

Avec La raison du plus faible, il faisait la course à la Palme d’Or en 2006. Son dernier film aurait aussi dû faire partie de la sélection cannoise l’année passée, si la pandémie n’en avait pas décidé autrement.

Faute de mieux, le film Des Hommes était en ouverture du Brussels International Film Festival en septembre 2020.

La fermeture prolongée des salles de cinéma a reporté la sortie du film jusqu’à cette semaine. Mais rien que pour le

Lucas Belvaux n’aborde pas la guerre en soi, mais se penche plutôt sur le groupe de jeunes Français envoyés en Algérie pour « devenir des hommes » et qui ont vécu un cauchemar.

sujet qu’il aborde, il aurait été dommage que le film finisse par perdre son élan. Des Hommes évoque la Guerre d’Algérie (1954-1962), un épisode de l’Histoire française que le pays préfère parfois passer sous silence, un peu comme la collaboration en Flandre ou le Rexisme du côté wallon. La France ne considé-

rait pas l’Algérie comme une colonie mais plutôt comme faisant partie intégrante de son territoire. L’indépendance de 1962, un moment charnière dans la décolonisation mondiale, a précédé une période très sombre ponctuée d’attentats terroristes, de répression, de contre-terrorisme, de guerre civile, de tortures et autres, avec en somme un atroce conflit souvent politique et idéologique.

BOUCHES COUSUES Belvaux n’aborde pas la sale guerre en soi, mais se penche plutôt sur le groupe de jeunes Français envoyés en Algérie pour « devenir des hommes » et qui ont vécu un cauchemar.

Après leur retour en France, personne ne leur permettait de faire le récit des atrocités qu’ils avaient vécues. Pas uniquement à cause du traumatisme encouru mais parce qu’une partie des Français les accusait de crimes de guerre et qu’une autre ne 48

voulait surtout pas se rappeler cette guerre honteuse et peu glorieuse et préférait faire comme si rien ne s’était passé.

Quarante ans après, le vétéran de guerre Rabut (Jean-Pierre Darroussin) semble avoir tout fait pour se refaire une vie normale, malgré tout. Son neveu Bernard, surnommé Feu-deBois pour une raison (incarné par l’imposant Gérard Depardieu), a glissé dans la répulsion, le racisme et la violence. Un cadeau d’anniversaire fait remonter à la surface leur passé refoulé mais jamais tout à fait accepté. Le silence écrasant est au centre de cette fresque ambitieuse, calme et peu marquante d’un point de vue stylistique. Leur petite histoire, qui fait des allers-retours entre passé et présent, est censée raconter la grande Histoire. Le recours à des phrases du roman éponyme adapté de Laurent Mauvignier rend le film parfois un peu scolaire. Mais bien écouter la leçon, c’est aussi apprendre des choses.

CYCLUS

MORE FILM

De man die het Filmarchief groot maakte NL

Honderd jaar geleden werd Jacques Ledoux geboren, de man die van het Koninklijk Belgisch Filmarchief een wereldspeler maakte.

Cinematek negeert dat uiteraard niet. — NIELS RUËLL

Het Koninklijk Belgisch Filmarchief, in 1938 opgericht door Henri Storck, André Thirifays en Pierre Vermeylen, is een van de vijf oudste filmarchieven ter wereld en beschikt volgens Martin Scorsese over een van de fijnste filmcollecties op aarde.

Het archief werd groot onder heerschappij van Jacques Ledoux, conservator van 1949 tot 1988. Hij ontsnapte tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Warschau en dook onder meer onder in de abdij van Maredsous. Met de kopie van Nanook of the North, de wereldberoemde Inuït-documentaire van Robert Flaherty die hij daar op zolder vond, klopte hij na de oorlog aan bij het Filmarchief.

Met de overgang van korte

NANOOK OF THE NORTH

naar lange en van stomme naar gesproken cinema waren enorm veel films al onherroepelijk verloren gegaan. Waar andere archieven al blij waren als ze een film hadden kunnen redden, besefte Ledoux hoe cruciaal het is om een film goed te bewaren en verdiepte hij zich rigoureus in het wetenschappelijk onderzoek.

In 1949 had België als eerste in Europa een opslagruimte voor nitraatfilms.

Onder Ledouxs strenge bewind werd het Filmmuseum opgericht om de collectie te ontsluiten en de cinefilie aan te wakkeren. Ook het intens verzamelen en dagelijks vertonen van stomme films maakte zijn instelling bijzonder. Als oprichter van EXPRMNTL, een internatio-

naal festival voor experimentele film, de filmprijs L’Âge d’Or en Cinédécouvertes nam hij het op voor vernieuwende filmmakers. Cinematek − zoals het Filmarchief en het Filmmuseum tegenwoordig heten − brengt tweevoudig hulde aan Ledoux: met een tentoonstelling (vanaf 15/9) en door vanaf 4 september de ‘flamboyante’ films te vertonen die hij vlak voor zijn dood oplijstte. Gezien zijn terughoudendheid om veel over zichzelf te vertellen, zou hij dat laatste idee waarschijnlijk het beste gevonden hebben.

LEDOUX 100: FLAMBOYANTE FILMS 4/9 > 17/11, Cinematek, www.cinematek.be

1

Shang-Chi and the legend of the ten rings ••• US, dir.: Destin Daniel Cretton, act.: Simu Liu, Tony Leung, Awkwafina

NL/ Het Marvel Cinematic Universe dijt ditmaal verder

uit naar het Oosten. Een in de Aziatische krijgskunsten gespecialiseerde parkeerbediende uit San Francisco bleek zich te verstoppen voor zijn vader, een eeuwenoude onderwereldkoning met tien ringen. Hij haast zich naar China om het magische rijk van zijn gesneuvelde moeder voor de ondergang te behoeden. De vorige Marvel, Black widow, flirtte met de spionagefilm, deze met wuxia en kungfufilms. De actiescènes zijn nogal steriel en afhankelijk van CGI, maar je kan niet ontkennen dat de superheldenfabriek weet hoe je de massa bedient. (NR)

2

Un Triomphe •• FR, dir.: Emmanuel Courcol, act. : Kad Merad, Sofian Khammes, Marina Hands

FR/ Un acteur dont la carrière et la vie privée sont en

pleine dégringolade, repère du talent chez une poignée de détenus qui se sont inscrits à un atelier de théâtre. Il a l’ambition de faire une représentation de En attendant Godot de Samuel Beckett dans de vrais théâtres. Une idée complètement mégalo compte tenu du fait que la bureaucratie pénitentiaire est un obstacle encore plus grand que la difficulté du chef-d’œuvre absurde et le manque d’expérience de sa troupe. L’histoire vraie du Suédois Jan Jönson a inspiré ce feelgood movie comme on en fabrique à la pelle. Pas la révélation de l’année mais pas un mauvais choix si vous voulez vous réchauffer le cœur.

(NR)

3

Malignant US, dir.: James Wan, act: Annabelle Wallis, Maddie Hasson

EN/ Horror remains one of the most lucrative genres and

horror films bring in a lot of people but can still be made for a fraction of the budgets of a superhero film. The horror films made by Australian screenwriter, director and producer James Wan are especially popular. The best-known are Saw, Insidious, The Conjuring and their many sequels and spin-offs. In Malignant, Madison (Annabelle Wallis from Peaky Blinders) is haunted by visions of gruesome murders. The nightmare intensifies when she discovers that the gruesome murders really are happening. Crazy! (NR)

49

BRUZZ Select. Theatre & Dance. Music & Nightlife. Art & Literature

FESTIVAL

THEATRE & DANCE

September, designmaand NL/ Brussels Design September, dat het imago

van Brussel als dynamische designstad wil versterken, viert in 2021 zijn vijftienjarige bestaan. Dat gebeurt met meer dan honderd designevents, die ongeveer evenveel Belgische en internationale ontwerpers van meubels, installaties, verlichting, sculpturen, juwelen, keramiek en textielkunst samenbrengen voor tentoonstellingen, open ateliers, happenings, conferenties en workshops. Een hoogtepunt is zoals altijd de Contemporary Design Market, die in combinatie met de Brussels Design Market plaatsvindt op 25 en 26 september in de imposante, vernieuwde Gare Maritime in Thurn & Taxis. In normale tijden komen jaarlijks toch zo’n 7.000 bezoekers af op dat presentatie- en verkoopmoment van 50 Belgische en Brusselse ontwerpers. Dit jaar is het Evergemse duo Muller Van Severen eregast op de Contemporary Design Market. Een van de Young Guests of Honour is Brusselaar Pierre-Emmanuel Vandeputte.

Het uitgebreide programma wordt verder overzichtelijk gemaakt door thematische parcours die de nadruk leggen op designoplossingen voor onze nieuwe manieren van leven en werken. Met onder meer een themacluster rond vintage en ecodesign, aandacht voor design thinking − het uitwisselen van ideeën voor en tijdens het ontwerpen − en ruimtelijk design − coworking en coliving − in het Silversquare-project, en een arts & crafts-parcours dat het belang van de ambachten in de designwereld promoot.

Tentoonstellingen zijn er van vijf hedendaagse Europese ontwerpers in het Hortamuseum, maar ook in het Design Museum Brussels aan het Atomium, in MAD (Alexander Marinus en Design(ed) in Brussels), en in B-Collective, de pop-upruimte voor jonge Belgische creaties in de Rouppestraat. (MB)

ANNE TERESA DE KEERSMAEKER

1

ATDK danst JSB NL/ Anne Teresa De Keersmaeker heeft

ondertussen bewezen dat er geen componist of muziekstuk bestaat waarvoor ze moet terugdeinzen. Zelfs niet voor Johann Sebastian Bach en diens meesterwerken.

Na The six Brandenburg concertos naar het universum van de dans te hebben getransponeerd met een hele groep dansers van Rosas, gaat de Brusselse choreografe nu subtiel de Goldbergvariaties te lijf met een solo die ze zelf danst. De Keersmaeker zoekt een dansante vertaling van de canons en fuga’s in de dertig variaties, die live worden gebracht door pianisten Pavel Kolesnikov en Alain Franco. (MB)

ANNE TERESA DE KEERSMAEKER/ROSAS, PAVEL KOLESNIKOV & ALAIN FRANCO: THE GOLDBERG VARIATIONS, BWV 988 1 > 18/9, Rosas Performance Space, www.kaaitheater.be

BRUSSELS DESIGN SEPTEMBER 7 > 30/9, verschillende locaties, designseptember.be

2

Terre de poètes

FR/ Connaissez-vous l’histoire de Taha Muhammad Ali ? Originaire de Saffouriya en Palestine, il est forcé à 17 ans d’émigrer au Liban lors de la guerre de 1948. De retour un an après, il constate que son village a été complètement détruit par l’armée israélienne. Refusant de céder à la haine, il transforme son désir de vengeance en mots et devient une figure iconique de la poésie palestinienne, au même titre que Mahmoud Darwich. La vie de l’auteur a inspiré la pièce Taha, inaugurée à Haïfa en 2014. La version française du spectacle est à voir pour la première fois à Bruxelles au Lagrange Points. La librairie et espace culturel invite quatre musiciens qui accompagneront la prestation avec un instrument différent chaque soir. (SOS)

TAHA & INVITÉS SPÉCIAUX 7 > 10/9, 19.00, Lagrange Points, www.lagrangepointsbrussels.com

CONTEMPORARY DESIGN MARKET, MULLER VAN SEVEREN

50

© ALEXANDRE TRAISNEL

3

Meg Stuart in space EN/ Eat this, Elon Musk and Jeff Bezos! The

American, Brussels-based choreographer and dancer Meg Stuart has found the solution to the impending armageddon. With her seven dancers, she turns back the clock and distorts reality in order to disappear into a new dimension. On stage, the running, falling, getting up and capsizing in Cascade takes on epic proportions, in a spacy setting by the well-known French scenographer and theatre maker Philippe Quesne. Composer and musician Brendan Dougherty provides live music propelled by percussion. (MB) MEG STUART/DAMAGED GOODS: CASCADE 2 > 4/9, 20.30, Kaaitheater, www.kaaitheater.be

MUSIC & NIGHTLIFE

NE SUIVEZ PAS LE GUIDE !

S10

1

ART & LITERATURE

Rappen als reddingsboei NL/ Je zal maar uit Nederland komen en Stien

den Hollander heten, dus koos aspirant-muzikante voor het cryptischere S10 (spreek uit als estien). Dat alias legde haar geen windeieren, onze noorderburen hebben haar intussen tot de meest oorspronkelijke stem in de hedendaagse Nederlandse hiphop gekroond. De twintigjarige rapster valt op door haar directe, donkere teksten, die ze vaker zingt dan rapt. De stemvervormers en trapbeats die ze daarbij aanwendt, geven haar muziek een extra weemoedig kantje. Als tiener kampte S10 met psychoses en depressies, in het rappen vond ze een reddingsboei. Net zoals Zwangere Guy, met wie ze het indringende duet ‘Achter ramen’ opnam. (TZ) S10 1/9, 19.30, Botanique, www.botanique.be

2

Faites entrer le soleil

FR/ L’honneur du premier concert à l’Ancienne Belgique en dix-huit mois sans masques buccaux et sans distanciation sociale revient à la chanteuse franco-brésilienne Flavia Coelho et au collectif belge Chicos y Mendez, réuni autour du Bruxellois aux origines péruviennes David Méndez Yépez. Une soirée festive donc, regorgeant d’ondes latinos ensoleillées. Cela fait des années que Flavia Coelho voyage du reggae au ragga, en passant par la bossa et le forró. Méndez, quant à lui, sait très bien comment faire passer des messages écologiques et engagés socialement dans un mélange de latin pop espagnole légère. Il l’a prouvé il y a deux ans avec son album Esencias, qui contient la chanson ‘Reggaeton feminista’, un duo avec... Flavia Coelho. (TZ)

CHICOS Y MENDEZ & FLAVIA COELHO 5/9, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

3

Get those hips moving again

EN/ Last week, it was announced that clubs in Brussels will finally be able to open their doors again on 1 October, but that does not mean that you cannot shake your booty even before then. Like at the open-air event Summer In the City, where the Listen! festival joins forces with vinyl shop Crevette Records and Kiosk Radio. Be ready for the better beats to loosen your rusty lockdown hips, spread over two stages: Tornado Wallace, Malika, Raphael Top Secret, Alfred Anders and Walrus.

(TZ)

LISTEN! x CREVETTE RECORDS x KIOSK RADIO 5/9, 14.00, Thurn/Tour & Taxis, Facebook: Listen! festival

1

Onder conculega’s NL/ Natuurlijk: kunst is geen competitie. Maar

toch, de lijst met laureaten van de jaarlijks uitgereikte ArtContest-prijzen leest stilaan als een kleine who’s who van de Brusselse kunstenscene. Voordat voor de zeventiende keer drie Belgische of in België residerende kunstenaars van onder de 35 worden bekroond en in de voetsporen treden van onder anderen Younes Baba-Ali, Lucie Lanzini, Ariane Loze, Max Pinckers, Hamza Halloubi en Olivia Hernaïz krijgt het publiek de kans om het werk van de tien genomineerde conculega's – onder wie Helen Anna Flanagan, Alexis Deconinck, Lola Daels en Merzedes Sturm-Lie – te ontdekken in het Vanderborghtgebouw. (KS)

Ondernemen in Brussel loopt op wieltjes dankzij de infobus van 1819!

Een idee uit de duizend? Je bent al zelfstandige of je wilt het worden?

Dan zit je waarschijnlijk met een hoop vragen. Hoe je project uit te proberen zonder je uitkering te verliezen?

Hoe kom je in aanmerking voor verschillende financiële hulpmaatregelen? Waar kan je gratis persoonlijk advies krijgen?

De infobus van 1819 voor jouw deur 1819 staat zowel startende als ervaren Brusselse ondernemers bij met raad en daad. Onze infobus komt binnenkort langs in jouw buurt!

Breng ons een bezoekje!

ARTCONTEST 2021 2 > 26/9, Vanderborghtgebouw, www.artcontest.be

2

Un monde flottant

FR/ Dans leurs insaisissables installations animées, Fred Penelle et Yannick Jacquet créent des rébus flottants qui combinent le visuel tranchant de la gravure avec l’illusion des technologies numériques.

Cette exposition, hommage au graveur Fred Penelle décédé en 2020, rassemble une dizaine d’œuvres élaborées par le duo depuis 2011. Comme en suspension, des personnages, des objets issus de la culture populaire cohabitent et tournent en boucle dans une lanterne magique 2.0 pour produire des récits visuels fantasmatiques pleins de fausses pistes et de chausse-trappes.

(GB)

MÉCANIQUES DISCURSIVES : « NE SUIVEZ PAS LE GUIDE ! » 2 > 26/9, LaVallée, www.lavallee.brussels

New locations!

Etterbeek Evere Ganshoren Koekelberg Molenbeek Oudergem Schaarbeek

3

Strings attached EN/ Take a teenage fascination with (making)

banjos and dulcimers, add a major in philosophy, sculpture studies at Yale School of Art and encountering Donald Judd and his minimalist friends, and what do you end up with? The unique work of American artist Fred Sandback (1943-2003), now being honoured at Fondation CAB with an exhibition of his sculptures and reliefs. Work that, through the use of acrylic yarn, elastic cord and steel rod, would define edges of shapes, leaving it to the viewer to fill in the blanks and really engage with the space, art, and themselves. Or as Sandback would have it: work that offers “utopian glimmerings of art and life happily cohabiting.” (KS) FRED SANDBACK 7/9 > 26/6, Fondation CAB, fondationcab.com

Sint-Agatha-Berchem Sint-Gillis Sint-Joost Sint-Lambrechts-Woluwe Ukkel Alle info op www.1819.brussels/nl/infobus

Harde kip Pistolets

Nick Trachet

BRUZZ BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

COLOFON COLOFON

Nick Trachet Nick Trachet

Harde kip Pistolets

Omdat makreel een vrij vette vis

is (goednader voor de omega 3!) is er eenIk kwam terug met een voor onderzoek. moet je er al een hele hoop tegelijk slachten! traditie in Frankrijk en ook Engeland forse pistolet met inhoud, dat laatste verwijderde Ikmakreel liet deopstukken rustig in ruime olie om te dienen met zurig bakken voor nader onderzoek.

Ik kwam terug met een moet je er al een hele hoop tegelijk slachten! fruit.

Kruisbessen bijvoorbeeld.

De Nick Trachet ik even om de maten te kunnen nemen.

Het Nick Trachetforse pistolet met inhoud, endat iklaatste voegde er behoorlijk wat gehakte ajuin aan ding twee zijn inverwijderde deolie Franse keuken zo Ik liet de stukken rustig bakken in ruime Brusselaardie die de stad woog 45 bolrond metanderhalf een diameter van Brusselaar de stad NickTrachet Trachet toe, wat pepertjes en look. uur was omerdebehoorlijk maten tewat kunnen nemen.

Het vergroeid, datgram, men de kruisbes er Na Nick enik ikeven voegde gehakte ajuin aan ding Brusselaardie die de stad woog gram, en bolrond met een diameter van oneetbaar en de wereld culinair ‘groseille àcentimeter, maqueraux’ is gaan Brusselaar de stad toe, wat 45 pepertjes look. de Na anderhalf uur was en de wereld culinair twaalf de hoogte zeven kip nog steeds taai!bedroeg Maakt niet uit, Nick Trachet endedewereld wereld culinair en culinair twaalf centimeter, de hoogte bedroeg zeven noemen. de kip nog steeds oneetbaar taai!

Maakt niet uit, ontdekt ontdekt centimeter.

Zo’n is met erg en dan we wat later.

In de tropen zijneen maaltijden ontdekt Brusselaar die de staddan ontdekt Ten slotte: lisettes àeen la raspistolet Dieppoise. centimeter.

Zo’n raspistolet iseten met een erg voor nader onderzoek.

Ik kwam terug met eten we wat In de tropen zijn maaltijden moet jelater. er al een hele hoop tegelijk slachten! de wereld culinair ontdekt forse pistolet met inhoud, dat laatste verwijderde Lisettes zijn kleine makreeltjes en krokante, korst omhuld een trouwens ergmaar relatief, iedereen krijgt een rond bord Ik liet dunne de stukken rustig bakken in ruime olie dunne krokante, maar korstkrijgt omhuld trouwens erg relatief, iedereen een rond bord een NickTrachet Trachet wanneer ik omerdebehoorlijk maten teeten kunnen nemen. dit recept geeft een mooi, koud Nick enof ikeven voegde wat gehakte ajuin aan ding hij zij thuiskomt, het mag dan al Het vederlicht wit broodkruim.

Geen spoor van wanneer hijdiameter of zij thuiskomt, het etenspoor mag van dan al vederlicht wit broodkruim.

Geen Brusselaardie diededestad stad woog 45 gram, en bolrond met een van Brusselaar toe, pepertjes look.

Na anderhalf uur voorgerechtje.

Of een zomerse lauw zijn, er iswat altijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen ofwas endedewereld wereldculinair culinair en twaalf centimeter, de hoogte bedroeg zeven de kip nog steeds oneetbaar taai!

Maakt niet uit, lunch, met een aardappelslaatje.

Ik deed er wat waterpuur bij lauw om het zijn, stoven rustig Wie langs deopgevallen?

Afrikaanse winkels moet er altijd genoeg voor iedereen. zonnebloempitten: gladde korst.

Hetis broodje Is het u ook Alles inwandelt, de ontdekt voeding nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen of ontdekt lijkt centimeter.

Zo’n raspistolet ismakreeltjes met erg schoon, één of dan eten we wat later.

In de tropen zijneen maaltijden Eigenlijk zou over rog moeten 1758.

Het is een rover die snel door verder tegroot laten lopen.

Nu had ik alMaak kip met ajuin het zeker alworden. zijn ik opgevallen: opgeleden de vitrine hangt is zo dat je er niet onmiddellijk in kunt kleiner te Niet lang kwam het krokante, maar dunne omhuld rond een Ikkorst deed er water bij om het stoven Wie langs de Afrikaanse winkels moet trouwens relatief, iedereen krijgt eenwat bord zonnebloempitten: puur gladde korst. rustig Het broodje Is wel het uRog ook opgevallen?

Alles inwandelt, de voeding lijktiserg twee persoon, ze naast schrijven. de Vis vanpotten het jaar. het water zwemt metdaarvoor duizenden (het rook écht naarhij kip in de keuken), maar ik had vaker dan nietiseen reclame voor pluvera. bijten, het te hoog.

Jeper moet het inschik nieuws dat Nutella kleinere op de markt wanneer of zijbroodkruim. thuiskomt, het etenspoor mag dan al vederlicht wit Geen van elkaar in een ovenschotel.

Doe in Maar dat heb ik al zo vaak gedaan. tegelijk en zo van kleine visjes leeft. verder te laten lopen.

Nu had ik al kip met het zeker al zijn opgevallen: op de vitrine hangt het nog graag wat Afrikaanser.

Kennen jullie Meestal staat er het lachende gezicht van een is zovoor groot jeof er niet onmiddellijk inajuin kunt kleiner te worden. lang geledentwee kwam het breken of lichtelijk Om het tedat breken brengt.

Voor dezelfde prijs alsNiet de vroegere lauw zijn, er is altijd genoeg iedereen. nieuwlichterij alspletten. sesamzaadjes, slaapbollen een andere pan wat gehakte ajuin en De VLAM, die Wie de vis van het jaar Als sterke zwemmer is een makreel agussi?

Agussi – ook bekend als egusi, agushi of Afrikaanse mama op, met kleurrijke hoofddoek.

Ik deed een er wat water bijrook om hetécht stoven langs deopgevallen?

Afrikaanse winkels moet zonnebloempitten: puur gladde korst. rustig Het broodje Is het ude ook Alles inwandelt, de voeding lijkt een pistolet kent snede in de bovenkant. grotere, uiteraard!

Ja, hazelnoten zijn duurder (het naar kip in de keuken), maar ik had vaker wel dan niet een reclame voor pluvera. bijten, daarvoor is het te nieuws dat Nutella kleinere potten op despieren, markt sjalot, een fi jn met gesneden worteltje en hoog. Je moet het in uitkiest, heeft een erg nauwe visie met sterke rood egushi voornamelijk gebruikt inalhet Het gaatmeneer! over het diepvrieskip. niet om de vitrine nu kwam verder tegroot laten lopen.

Nu ik kip zeker zijnMaar opgevallen: opuitgerust hangt isiszo jezwellen er niethad onmiddellijk inajuin kunt kleiner tealworden.

Niet lang geleden het – wordt Technisch dat omdat het van deeg in geworden En de mensen houden niet een selder, laurier, peterselie, pletten. ontwikkeld.

Niet alleen moet de vis van kleur.

Het mooiste van een het nog graag wat Afrikaanser.

Kennen Meestal staat erdat het lachende gezicht van een (het rook échtde naar kiphet in detakje keuken), maar ik had vaker wel dan niet een reclame voor pluvera.

West-Afrika.

Het zaden van een meloenoveral dominerende ‘plofkip’.

Het zijn legkippen bijten, daarvoor is te hoog.

Je moet het inlichtelijk nieuws Nutella kleinere potten op de markt twee breken of Omjullie het te breken brengt.

Voor dezelfde prijs als de vroegere dezijn hete oven opzijn te vangen.

Maar een leraar vanaangevoerd prijsverhoging, dus doen ze het via volumetijm.

Draai er peper over, wat zout worden door ‘onze’ makreel is wel vel.

Getijgerd het nog graag wat Afrikaanser.

Kennen jullie Meestal staat er het lachende gezicht van een twee breken of lichtelijk pletten.

Om het–teook brekenbekend als egusi, agushi of brengt.

Voor dezelfde prijs als de vroegere soort, of van vele pompoensoorten, gepeld en die te oud zijn volgens de normen van de agussi?

Agussi Afrikaanse mama op, met kleurrijke hoofddoek. geschiedenis op rust –vertelde mij lang geleden dat verkleining. kent een pistolet een snede in de bovenkant. grotere, uiteraard!

Ja, de hazelnoten zijn duurder agussi?

Agussi ookeen bekend als agushi of Overgiet Afrikaanse mama op, met kleurrijke hoofddoek. ensnede een lepeltje … suiker. vissers – enZulke dat zijn er uiteraard! niet veel –Ja,hij met wit, blauw, zwartHet enkent groen, een pistolet inegusi, de bovenkant. grotere, de hazelnoten zijn duurder gemalen. resultaat lijkt wat op amandelpoeeierindustrie. dieren gaan uiteraard niet die snee de vruchtbaarheid verzinnebeeldt; de Laatst kwam mijn huisgenote terug van de egushi – wordt voornamelijk gebruikt in Het gaat over diepvrieskip.

Maar niet om de nu gul met droge witte wijn (of en gebruikt in moet ook steun kunnen gebruiken. maakt dat een schitterende vis. egushi – wordt voornamelijk Het gaat over diepvrieskip.

Maar niet om de nu Technisch is dat om het zwellen het dat deeg in cider) geworden Ende de mensen houden nietJe vindt niet der. vandaag agussi inTechnisch vrijwel elke van is verloren, maar zijn ook nietmeneer! meer gepast voor het zwellen van het deeg in geworden meneer!

En mensen houden genitaliën van deoven godin Ceres.

Se non vero … azijn.om West-Afrika.

Het zijn de zaden vanèeen meloendagelijkse zoektocht naar voedsel metdoen de overal dominerende ‘plofkip’.

Het zijnons legkippen enkele lepels goede Laat een Zeetong verkoopt zichzelf, tarbot Bij is makreel een volkse dis. de hete op te vangen.

Maar een leraar van prijsverhoging, dus ze het via volumeAfrikaanse winkel. ‘onze’ moderne smaak die liever kip heeft met de West-Afrika.

Het zijn de zaden van een meloenoveral dominerende ‘plofkip’.

Het zijn legkippen soort, of van vele pompoensoorten, gepeld en die tevissen oudkreeg zijn volgens dedoen normen de Pistolets zijn defi nitie wit.

Zemij staan ‘vogels-zonder-kop’.

Ik een pakje dat meer de hete oven op te vanDat prijsverhoging, dus ze hetkookboeken via volumegeschiedenis op rust vertelde lang geleden datvangen. Maar een leraar verkleining. twintigtal minuten ook. dure die In naar devan betere vind jeper Van agussi maakt men ‘soep’.

Eigenlijk dikke koken en textuur van zijn tandpasta.

Dus en gaan deze vogels gemalen.

Het resultaat lijkt wat op amandelpoeeierindustrie.

Zulke dieren gaan uiteraard niet symbool voor deheette godin en moeten dus puur zijn.hiermee. leek alsof het broodbeleg moestmijn bevatten.

Daarin die snee de vruchtbaarheid de Laatst kwam huisgenote terugvan van dede Destijds soort, ofverzinnebeeldt; van vele pompoensoorten, gepeld en die tegeen oud zijn volgens de normen overgiet de visjes dan Ze hoeven reclamecampagne.

En nauwelijks recepten. saus. Agussi ergvandaag mooi en geeftineen romig Azië en Afrika. Men is er maar ginder verzot op.meer Bij ons geschiedenis verkleining. der.bindt Je vindt agussi vrijwel elke op rust vertelde mij lang geleden dat verloren, zijn ook niet gepast voor genitaliën van een de godin Ceres.

Se non è veroZet … alles in een zoektocht naar voedsel met de verteerbaar Volkorenpistolets zijn ontheiliging!

Pistolets zatuiteraard wat dus moet moetdagelijkse doorgaan voor koploos moeten onder staan. de soort ook hij moeilijk te zijn, Afrikaanse winkel. ‘onze’ moderne smaak die liever kip heeft met de resultaat.

Laat enkele scheppen rustig meestoven gemalen.

Het resultaat lijkt watverzinnebeeldt; op amandelpoe-de was kip vroeger iets voor zon- en feestdagen, tot eierindustrie.

Zulke dieren gaan uiteraard niet Pistolets zijn perdie definitie wit.

Ze wanneer staan ‘vogels-zonder-kop’.

Ik voor kreeg een pakje datworden meermen snee de vruchtbaarheid Laatst kwam mijn huisgenote terug van de uittoen het fijnste meel gebakken, simila bij de de vis warme oven en pluimgedierte.

Het leken porties ‘duurzaam’ worden gevangen.

Dat daarmee bedoelde dat demaakt Van agussi men ‘soep’.

Eigenlijk dikke textuur vanwel tandpasta.

Dus gaan deze vogels naar met de kip en roer regelmatig om.

Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling de brave kip voor deder. godin enhet moeten dus puur zijn. leek alsofsoorten, het broodbeleg moest bevatten.

Daarin Je vindt vandaag agussi in vrijwel elke verloren, maar zijn ook niet meer gepast voor begint tegeeft koken zet je de oven af. lukt voor steeds meer maar vis wel goed was voor desymbool arbeider, Romeinen.

Dat gaf in het Duits woord lilliputters.

Niet vuistdik, maar chocoladereepAgussi bindt erg mooi en een romig Azië en Afrika.

Men is er ginder verzot op.

Bij ons nu ookde nogsaus. groene groenten bij, zoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne op de genitaliën van de godin Ceres. Se non è vero … dagelijkse zoektocht naar voedsel met Volkorenpistolets zijn een ontheiliging!

Pistolets zat wat dus moet doorgaan voor koploos Laat koud worden en een nacht voor heel wat andere weten we het maar niet geschikt voor de meer resultaat.

Laat enkele scheppen rustig meestoven was kip vroeger iets voor zonen feestdagen, tot Semmel, nog steeds de naam voor deze broodjes dun.

Kolibries zonder kop! ‘onze’ moderne diewel liever heeft met de uit hetook zeker bijvoorbeeld spinazie.

Een winkel. markt.

Hetzelfde in Afrika.smaak MetHet vreugde bezingen worden fiAfrikaanse jnste meel gebakken, simila bij de pluimgedierte. leken portieskip voormaar metmeer devan kip en roer regelmatig om.

Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling de brave kippakje marineren.

Smakelijk. gewoon niet.tijd Er is geen geld om datde delicate bevolking.

Pistolets zijn per definitie wit. Ze staan ‘vogels-zonder-kop’.

Ik kreeg een in het dat zuiden dat land.

In het museum van Er was een dat dedie portie van werkman tomaatje zorgt ervoor dat je je kan vergissen met ze textuur daar de goedkope kip uit onze contreien per Romeinen.

Dat gaf in het Duits het woord lilliputters.

Niet vuistdik, maar chocoladereepVan maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke van tandpasta.

Dus gaan deze naar nu ook nog groene groenten bij,agussi zoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne op omdat devogels te onderzoeken.

En voor niet weten Dat komt de vis, eenmaal zag iktot verkoolde pistolets die de voor uitbargroot moest zijn.

Datwordt was toen de ‘terrassiers’ Semmel, nog steeds deook naam voor deze broodjes dun.

Kolibries zonder kop! deNapels hete pepers, jolijt van iedereen!

Laat vliegtuig naar ginder gevlogen, mogelijk symbool de godin en moeten dus puur zijn. leek alsof het broodbeleg moest bevatten.

Daarin maar zeker bijvoorbeeld spinazie.

Een nalezen? markt.

Hetzelfde in Afrika.

Met vreugde bezingen krijg je geen labeltje opgeplakt. gaar gekookt, nogal droog uitvalt, De hele reeks sting de Vesuvius insaus. het jaar 79 hebben nog met de werkten. ze dat bindt geeft eenKim,romig Azië enschop Afrika.

Men isdatkip ermoet ginder verzot op.vanBij in ons het zuiden van dat land.

In museum vanerg mooi en Saskia ErEU. was eenVandaag tijd dedoen portie van de werkman Vanderstichele, Vercnocke onbepaalde tijd verder sudderen.

DeAgussi ismet met subsidies van de Die handel wel erg Bart Dewaele, Wide Wauter Mannaert, Noémie tomaatje ervoor dat je jeagussisaus kanhet vergissen daar demakreel. goedkope die uit onze contreien per Het 18, 1050 Elsene. Wide Maar hierdus isze dan de Dat zoals tonijn inoverleefd. blik. is dus zorgt BRUZZ.be/trachet Saskia Vanderstichele, Vercnocke Volkorenpistolets ontheiliging!

Pistolets zat wat moet doorgaan voor koploos Napels zag iktot verkoolde pistolets die de uitbar- zijn een Flageyplein groot moest zijn.

Dat was toen de ‘terrassiers’ VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, met de Bobcat of Kubota en moeten ze het na hun VERANTWOORDELIJKE UITGEVER erg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend zijn, want de eigenaars van merk de hete pepers, jolijt van iedereen!

Laat vliegtuig naar ginder wordt gevlogen, mogelijk resultaat.

Laat enkele scheppen rustig meestoven was vroeger iets voor zonen feestdagen, tot Bruzz is een uitgave van de Vlaams Saskia Vanderstichele, WideBrusselse Vercnocke is een kip vis ‘van bij ons’, maar belangrijk om makreel heel kort te Kristof Pitteurs Kristof Pitteurs sting van de Vesuvius in het jaar 79 hebben nog met de schop werkten.

Vandaag doen ze dat VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Het binnenste is soms niet helemaal doorbakwerkuren naar de fi tness.

Greppels graven is een onbepaalde tijdTe verder sudderen.

Deuit agussisaus met subsidies van deBelgische EU. Die handel moetook wel erg wat muskusachtig. eten met de vingers, staan in de top vijfhonderd van de worden het fiisjnste meelMedia gebakken, simila pluimgedierte.

Het leken wel porties voor vzw, wordt op de persen van Ecobij de Flageyplein 18,Elsene.

1050 Elsene.

Flageyplein 18, gedrukt 1050 Kristof Pitteurs evengoed van Noorwegen, ofofvan bakken of het roosteren.

De binnenkant VERANTWOORDELIJKE UITGEVER overleefd. met de Bobcat Kubota en moeten ze na hun met de beetje kip en om.

Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling brave erg vullend, smaakt een klein maar regelmatig Print winstgevend zijn, want deest eigenaars merk kenkip en de ware pistoletoloog trekt eerstbitter, datroer natte zittend beroep geworden. ”Tu sais où le devan Center (DPG Media) boven een bord rijst.

Smakelijk. fortuinen.

Flageyplein 18, 1050 Bruzz is een uitgave van de Vlaams Kristof Pitteurs Bruzzhet is een uitgave vanElsene. deBrusselse Vlaams Brusselse Canada.

Er zit staan héélNiet veel makreel in moet een beetje rauw blijven, zoals Het binnenste is soms niet helemaal doorbakwerkuren naar de fi tness.

Greppels graven is een Romeinen.

Dat gaf in het Duits woord lilliputters. vuistdik, maar chocoladereepen wordt gesubsidieerd door watbroodje, muskusachtig.

Te plaats eten metvoor vingers, inde de winkelier top vijfhonderd van de Belgische kruim uit vzw, wordt op deElsene. persen vanpersen Eco van Eco zijn zo is ook er extra groenten bij,Media problème?” zei een op de Flageyplein 18,uitgave 1050 Ik kocht zo’n kip groothandelaar en waarschuwMedia vzw,isgedrukt wordt gedrukt BRUZZ een vanop dede Vlaams Brusselse nu nogdegroene zoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne opook de de Vlaamse en de Vlaamse de Noord-Atlantische Oceaan.

Er zit ”Tu steak.

Of helemaal niet koken, ken en de ware pistoletoloog zittend beroep geworden. sais où est le Print CenterGemeenschap (DPG Media) boven een bord rijst.

Smakelijk. trekt eerst dat natte fortuinen.

Media wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (DPG Media) Bruzz isvzw, een uitgave vanbroodjes de Vlaams Brusselse beleg. Smakelijk. vroegmarkt in Rungis mij ooit zuchtend.

“C’est de mij: “Poulet dur!”

Strong chicken lees je Semmel, nog steeds de naam voor deze dun.

Kolibries zonder kop!

Gemeenschapscommissie. en wordt gesubsidieerd door kruim uit zijn broodje, is er plaats voor extra problème?” zei een opvan de makreel er ook in de Middellandse Zee, ofgroothandelaar sashimi is uitstekend.

Ik kocht zo’n kip en de winkelier waarschuwMedia vzw, wordt op persen van Eco (DPGgedrukt Media) maarzozeker bijvoorbeeld ook spinazie.

Een markt.

Hetzelfde in Afrika.

Met vreugde bezingen en Print wordtCenter gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en dede Vlaamse quevoor les de gens ne mangent plus.”

Een groot deel weleens inkusten Engelstalige recepten.

Surinamers in Print Center (DPG Media) en wordt gesubsidieerd door en vroegmarkt mij portie ooit zuchtend.

“C’est de Vlaamse Gemeenschap de Vlaamse de mij:Japan, “Poulet dur!” chicken van ofRungis rond Strong Laat inlees datjegeval vel beleg. op de Smakelijk. in het zuiden van dat land. In Gemeenschapscommissie. het museum van Er hebben was een tijdin“harde dat de van dehet werkman envergissen wordt gesubsidieerd doormet de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse tomaatje zorgt ervoor dat je je kanGemeenschapscommissie. ze degeleden goedkope kip die uit onze contreien per Nederland het ensneetjes jaEen van dedaar bevolking loopt rond inikmangent een elfenlijfje, que lesover gens ne plus.” groot deel weleens in Engelstalige recepten.

Surinamers invel bevat geen Ierland.

Lang kreeg er kip”, vis. Dat de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. mensen, zijnNederland ze ook.

Als je de oude recepten Napels zag iktot verkoolde pistolets die de uitbargrootdatgegomd moest zijn.

Dat was toen deen‘terrassiers’ onthaard, en gekneed naar de stijl van de hebben het over “harde ja van de bevolking loopt rond in eenkip”, elfenlijfje, Gemeenschapscommissie. rapporten over dat het een ‘onderschubben. de hete pepers, jolijt van iedereen!

Laat vliegtuig naar ginder wordt gevlogen, mogelijk mensen, dat zijnkolonialen) ze ook.

Als jeleest, de oude onthaard, gegomd en gekneed naar de recepten stijl van de van mwamba (moambe voor de boekskes.

Bijvissoort virtuele lichamen hoort virtueel gebruikte’ was.

Zoiets sting van tijd de Vesuvius in het jaar hebben is nog met de schop werkten.

Vandaag doenwel ze erg dat van mwamba (moambe voor de kolonialen) leest, onbepaalde verder sudderen.

De 79 agussisaus met subsidies van de EU. Die handel moet boekskes.

Bij virtuele lichamen hoort virtueel moet die kip uren en uren sudderen in de voedsel. paupiette moest Impressions je niet te langd’une zeggen, want inde veau. moet die kip uren en uren sudderen in de voedsel.

Impressions d’une paupiette de veau. ze na hun met de ofzijn Kubota en moeten palmolie.

Een Bobcat moderne kip kan daar niet tegen, De zondagse broodjes ook zo geëvolueerd. onze vishongerige wereld hebben ergoverleefd. vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend zijn, de eigenaars van het merk palmolie.

Eenwant moderne kipzijn kanook daar tegen, Deuurtje zondagse broodjes zoniet geëvolueerd. die smelt na een half al tot een hoopje Hoe klein die viennoiserieën en fi jn gebak zijn grote bedrijvendie zich snel naar de uurtje Greppels Hetmuskusachtig. binnenste is soms niet helemaal doorbaksmelt na een half al tot een hoopje werkuren naar de fi tness. graven is een Hoe kleinvijfhonderd die viennoiserieënvan en fijn gebak zijn ook wat Te eten met de vingers, staan in de top de Belgische miserabele prut. makreelscholen gespoed.De Het ging geworden!

De boterkoeken (koffi ekoeken(koffi voorekoeken de miserabele prut. geworden! boterkoeken voor de ken een en de ware pistoletoloog zittend beroep ”Tu où Maarzoals ik kwam dus thuis met zo’n beest.

Het boven bord rijst.

Smakelijk. trekt eerst dat natte fortuinen. bijna met de haring.

Rond Maar ikgeworden. kwam dus bijna thuis met zo’nsais beest.

Het est le Antwerpenaars) zijn bijna verdwenen enverdwenen vervanAntwerpenaars) zijn en vervanwoog overigens niet eens zoveel: 1,2 kilo.

Ik hakte woog overigens nietIn eens zoveel: 1,2 hakte werd er te veel gevist. gen1980 door petieterige ‘croissants’. mijn jonge gen door petieterige ‘croissants’.

In kilo. mijn Ik jonge kruim uit zijn broodje, zo is er plaats voor extra problème?” zei een groothandelaar op de Ik kocht zo’n kip en de winkelier waarschuwde kip,kon zodra ze ontdooid was, in handige de kip, zodra ze ontdooid was, in handige Vandaag de situatie jaren kon jeonder met die dingen nog een kleine jaren jelijkt met die dingen nog een kleine MELD NIEUWS MELD NIEUWS stukken: idealiter moet elke eter eenzuchtend. stuk krijgen beleg. Smakelijk. vroegmarkt inVandaag Rungis mij ooit stukken: idealiter moet elke eter een stuk de mij: “Poulet dur!”

Strong lees controle.

Maar gericht vissen op nieuwsgespot? gespot?Tips Tips zijn politieagent ko slaan.

Vandaag passen een je“C’est ZelfZelf nieuws zijnaltijd altijd politieagent ko slaan. passen zekrijgen inchicken een ze in “Op de vitrine van met een evenredig deel van vlees, vel en been.

Het welkom metmakreel een evenredig deel van vlees, velpistolets: en been.het Hetis niet omdat “Op de vitrine van welkom viavia doen ze niet meer in de holle kies.

En dan de holle kies.

En gens dan de pistolets: het is niet omdat bruzz.be/meldnieuws que les ne mangent plus.”

Een groot deel weleens in Engelstalige recepten.

Surinamers in MELD NIEUWS vel is de voornaamstein smaakdrager kip en bruzz.be/meldnieuws MELD NIEUWS vel Noordzee. is de voornaamste smaakdrager kipmoeten enin een ze broodjes heten datde zeeen klein zijn. In Persberichten kunnen via De makreel die vers in Afrikaanse winkels Zelf nieuws gespot? ze broodjes heten dat ze klein zijn.

In wat Persberichten kunnen via Tips zijn altijd zonder been erinmoeten kan je niet peuzelen, Afrikaanse winkels MELD NIEUWS redactie@bruzz.be Zelf nieuws Nederland hebben het over “harde kip”, en ja van de bevolking loopt rond in een elfenlijfje, mijn betere tijden at ik er maximaal twee, met welkom via gespot? Tips zijn altijd zonder been erin kan je niet peuzelen, wat winkel ligt, is meestal bijvangst.

Hij redactie@bruzz.be Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd “Pistolets zijn per defi nitie wereldwijd als droevig wordt mijn betere tijden at ik er maximaal twee,ervaren. met Verder was welkom via bruzz.be/meldnieuws hangt vaker wel dan varkensgehakt of leverworst, versierd Belgian “Pistolets zijn per defi nitie wereldwijd wordt ervaren.

Verder was met wordt nu,als indroevig de zomer, gevangen welkom via kunnen via bruzz.be/meldnieuws hangt vaker wel dan Persberichten ook de nek erbij, het ultieme peuzelstuk en in het mensen, dat zijn ze ook.

Als je de oude recepten onthaard, gegomd en gekneed naar de stijl van de varkensgehakt ofpickles. leverworst, versierd met Belgianmaar daar © SHUTTERSTOCK BRUZZ.be/meldnieuws Vandaag zie ik nog wit.

Zeeen staan symbool voor redactie@bruzz.be Persberichten ookvoor de nek erbij,Veel het ultieme enbroodjes, in hetLang de kust. amateurvissers niet reclame VOER UW EVENEMENTkunnen IN OP via karkas vond ikpeuzelstuk de eierstokken terug. geleden Persberichten kunnen via pickles.

Vandaag zieikik nog broodjes, maar daar wit.

Ze staan symbool voor kan er misschien wel vijf van op?

En ik ben niet redactie@bruzz.be ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT van mwamba (moambe voor de kolonialen) leest, niet een reclame boekskes.

Bij virtuele lichamen hoort virtueelde godin en moeten dus VOER UWredactie@bruzz.be EVENEMENT IN OP SUR karkas vond ik delas eierstokken terug.Italiaans Lang geleden gaan een makreeltje aan de haak ik een authentiek recept voor ENTER YOUR EVENT ON voor pluvera” kan ik er misschien van op? Envan ik ben niet zo’nwel grotevijf eter meer.

ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR spaghetti met eierstokken kip, maar daarvoor lasmoet ik eendat authentiek Italiaans recept voorsudderen slaan, kankip erg veel opleveren, www.agenda.brussels die uren en uren in de de godin en moeten dus ENTER YOUR ON voedsel.

Impressions d’une paupiette de veau.

VOEREVENT UW EVENEMENT IN OP voor pluvera” Onlangs hoorde ik van een slager die nog zo’n grote eter meer. puur zijn.

Volkorenpistolets zo’n dagje het water. van kip, maar daarvoor spaghetti metop eierstokken www.agenda.brussels ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR “De makreel heette moeilijk verouderwetse pistolets met VOER UW EVENEMENT OP Onlangs ik van een slager diegekapt nog palmolie.

Een moderne kip kanverkoopt, daar niet tegen, ENTER YOUR EVENT ON IN De hoorde zondagse broodjes zijn ook zo“van geëvolueerd.

VOER UW EVENEMENT IN OP Makreel is de koning van de puur zijn.

Volkorenpistolets WWW.BRUZZ.BE die échte, grote”.

Ik heb mij daarheen gespoed ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR zijn een ontheiliging!” www.agenda.brussels ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ouderwetse pistolets met gekapt verkoopt, “van De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet tonijnfamilie.

Ik bedoel daarmee dat teerbaar te zijn: de vis was wel ENTER YOUR EVENT ON die smelt na een half uurtje alen totfieen hoopje ENTER YOUR EVENT ON Hoe klein die viennoiserieën jn gebak zijn WWW.BRUZZ.BE diede échte, grote”.

Ik heb mij daarheen gespoed zijn een ontheiliging!” www.agenda.brussels tonijnfamilie, de Scombridae, www.agenda.brussels De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet goed voor de arbeider, maar niet miserabele prut.

WWW.BRUZZ.BE 2 8 De O KTO B E R 2 0 2 0niet 5 2 isI naar vernoemd de makreel, geworden! boterkoeken (koffiekoeken voor de De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet naarMaar de andere grotethuis met zo’n iktonijnen. kwamDe dus beest.

Het voor meer delicate bevolking” WWW.BRUZZ.BE zijn bijna verdwenen ende vervan2 8 Antwerpenaars) OKTOBER 2020 WWW.BRUZZ.BE naamgever der nalezen? dieren, Linnaeus, De hele reeks bruzz.be/trachet woog overigens niet eens zoveel: 1,2 kilo.

Ik hakte 5 2 doopte hem Scomber scombrus in‘croissants’. In mijn jonge gen door petieterige de kip, zodra ze was, in handige jaren kon je metontdooid die dingen nog een kleine stukken: idealiter moet elke eter een stukzekrijgen politieagent ko slaan. Vandaag passen in een met een evenredig deel van vlees, vel en been. Het holle kies. En dan de pistolets: het is niet omdat

| C U LT U R E BRUZZ

52 52

)

I

)

B R U Z Z | C U LT U R E BRUZZ | TRACHET

)

B R U Z Z | C U LT UBRREU Z Z | C U |LT U R E B R U Z Z | T R A C HB REUTZ Z T R A C H E T

Makreel Harde kip Pistolets

52

ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

BRUZZ Gewest.

Rest van België: 25 18, euro perBrussel, jaar; 02-650.10.65 Flageyplein 1050 Rest3631 van 6044 België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3393 ABONNEMENTEN IBAN: BE98 3631 van Vlaams Brusselse Media6044 vzw 3393 BRUZZJosiane DeBrusselse Troyerper (abo@bruzz.be), Vlaams Media BRUZZ Buitenvan België: 30 euro jaar. vzw 02-650.10.80 Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Gratis in 18, Brussels Hoofdstedelijk Buiten België: 30 euro per02-650.10.65 jaar.

Flageyplein 1050 Brussel, Gewest.

OPLAGE ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN OPLAGE Rest van België: 25 euro per jaar; OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 JosianeBE98 Troyer (abo@bruzz.be), OPLAGE :De 62.609 exemplaren.

IBAN: 3631 6044 3393 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gratis in Brussels Hoofdstedelijk ADVERTEREN? van Vlaams Brusselse Media vzw Gewest.

Gewest.

ADVERTEREN? Marthe 02-650 1030 61 RestPaklons, van België: 25 euro per jaar;per jaar.

Buiten België: euro Rest3631 van 6044 België: 25 euro IBAN:Marthe BE98 3393 Paklons, 02-650 10 per 61 jaar; sales@bruzz.be IBAN: BE98 3631 OPLAGE van Vlaams Brusselse Media6044 vzw 3393 sales@bruzz.be van Vlaams Brusselse Media vzw DISTRIBUTIE Buiten51.000 België:exemplaren.

30 euro per jaar.

Buiten België: 30 euro per jaar.

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be DISTRIBUTIE OPLAGE ADVERTEREN? Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be OPLAGE OPLAGEMarthe : 62.609 exemplaren.

ALGEMENE DIRECTIE Paklons, 02-650 10 61 OPLAGE : 62.609 exemplaren.

DirkADVERTEREN? De ALGEMENE Clippeleir sales@bruzz.be DIRECTIE ADVERTEREN? Marthe 02-650 10 61 DirkPaklons, De Clippeleir DISTRIBUTIE HOOFDREDACTIE Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), sales@bruzz.be HOOFDREDACTIE DISTRIBUTIE Mathias Declercq Kristof Pitteurs DIRECTIE (algemeen hoofdredacteur), Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DISTRIBUTIE Mathias Dirk DeDeclercq Clippeleir Ute 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be CULTUUR & Otten, UIT ALGEMENE DIRECTIE GerdDirk Hendrickx De HOOFDREDACTIE Clippeleir CULTUUR & ALGEMENE UIT DIRECTIE DirkHendrickx DePitteurs Clippeleir(algemeen hoofdredacteur), Gerd Kristof REDACTIE HOOFDREDACTIE Bram Van Renterghem Nathalie Eva Christiaens, Sara De KristofCarpentier, Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), HOOFDREDACTIE REDACTIE Mathias Declercq Sloover, KrisKristof Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), CULTUUR & UIT Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Post,CULTUUR Kurt Snoekx, Sophie Mathias DeclercqSoukias, Roan Van UIT Gerd&Hendrickx Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Eyck,Gerd Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom Hendrickx Post, Kurt Snoekx, CULTUUR & UITSophie Soukias, Roan Van Zonderman REDACTIE Gerd Hendrickx Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom REDACTIE Eva Christiaens, Sara De Sloover, Kris Hendrickx, Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Zonderman MEDEWERKERS REDACTIE Bettina Hubo, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Sloover, Kris Hendrickx, BettinaMichaël Hubo, Jasmijn Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Bellon,Sara De Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Tom Post,Jordens, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan MEDEWERKERS Patrick Tom Peeters, Niels Ruëll,Van Nick Jasmijn Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Zonderman Eyck,Nicolas Steven Van Garsse,Gilles Maarten Verdoodt, Tom Bellon, Alsteen, Bechet, Michaël Trachet, Tom VanKurt Bogaert, Michel Verlinden Post, Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Zonderman Patrick Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Eyck, Jordens, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom MEDEWERKERS EINDREDACTIE Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Nicolas Patrick Alsteen, Jordens, Gilles Bechet, Tom Michaël Peeters,Bellon, Niels Ruëll, Nick MEDEWERKERS EINDREDACTIE Soukias Patrick Jordens, Niels Ruëll, NickVerlinden Trachet,Tom TomPeeters, Van Bogaert, Michel Nicolas Bechet, Bellon, Trachet, TomDe VanAlsteen, Bogaert,Gilles Michel Verlinden Karen Becker, Geert Van derMichaël Hallen, Sophie Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick VORMGEVING EINDREDACTIE Soukias EINDREDACTIE Trachet, Van Bogaert, Michel Verlinden Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Karen DeTom Becker, Geert Van der Hallen, Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie VORMGEVING VERTALING Soukias EINDREDACTIE SoukiasSophie Heleen Rodiers, Ruth Plaizier John Arblaster, Beuzon, KarenFrédérique De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie VORMGEVING VORMGEVING Martin McGarry, SoukiasLaura Jones VERTALING Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Ruth Plaizier, Heleen Rodiers Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta VORMGEVING FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE VERTALING VERTALING Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Arblaster, Frédérique Beuzon, BartJohn Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, NoémieGreta Frédérique Beuzon, George Holmer, Martin McGarry, Laura Ivan JonesPut, VERTALING Marsily, Steve Michiels, Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Saskia Vanderstichele, Wide Bart Dewaele, Kim, Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Holmer-Arblaster,&Laura Jones, Martin McGarry FOTOGRAFIE ILLUSTRATIE Bart Marsily, Dewaele, Steve Kim, Wauter Mannaert, Noémie Michiels, Ivan Put, VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Bart Dewaele, Kim,Put, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, SteveVanderstichele, Michiels, Ivan FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Saskia Wide Vercnocke Kristof Pitteurs Marsily, Steve Michiels, Ivan Put,

COLOFON

Nick Trachet

“Op de vitrine van

Zoek en win!

NIEUWE GALERIJ

Ga in Brussel op wandelreis en doe de Bulswandelzoektocht!*

Ka r

LEVENDE PLANEET

u el B

a lsw

nde

ling

k (2,7

m)

?

?

? ?

Voor alle info, routes met uitleg en het zoektochtformulier: www.vrijzinnigewandeling.brussels • info@vrijzinnigewandeling.brussels

TIJDENS SCHOOLVAKANTIES OPEN VAN 10U TOT 18U KOOP JE TICKETS ONLINE OP WWW.NATUURWETENSCHAPPEN.BE Met dank aan de vrijwilligers van het huisvandeMens Brussel. *Deelnemen kan tot 15 september 2021.

DB619783H9

DB714106E1

DB623070I9

Vind een leuke job in jouw buurt.

regiotalent.be

DB623068I9

ADVERTORIAL

Wil je je talenkennis bijspijkeren of uitbreiden, je beroepsprofiel versterken of inzetten op je persoonlijke ontwikkeling, dan is CVO Semper je partner in excellence in Brussel en de Noordrand.

CVO Semper is de grootste speler op vlak van volwassenenonderwijs in onze regio. Bovendien zijn we zowel partner van VDAB, Actiris, Het Huis van het Nederlands als jouw partner, jij die je diploma, je professionele vaardigheden en je talenkennis heel gericht wil upgraden. En als school van BECI, de Kamer van Koophandel Brussel, staat kwaliteit voorop.

JIJ UPGRADET JE TALENKENNIS, WIJ ONZE 12 TAALOPLEIDINGEN!

CVO Semper heeft 5 hoofdvestigingen (Etterbeek, Vilvoorde, Strombeek, Meise en Jette) en maar liefst 42 verschillende lesplaatsen verspreid over Brussel en de Noordrand, van Asse tot Londerzeel.

Naast Nederlands en onze 5 Europese hoofdtalen (Engels, Frans, Duits, Spaans en Italiaans) kan je bij ons ook inschrijven voor een cursus Portugees, Grieks, Pools, Russisch of Arabisch. En waarom eens niet een opleiding Vlaamse Gebarentaal?

Uit een bevraging van onze meer dan 15000 cursisten is gebleken dat innovatief afstandsonderwijs of e-learning als bijzonder positief is ervaren en niet meer weg te denken is in een post-covid wereld. Via ons interactief online leerplatform heb je bovendien de mogelijkheid om extra te oefenen, lesmateriaal te (her)bekijken aan jouw tempo en toch bij te blijven indien je een les zou missen.

SOFIE TEMMERMAN, cursiste Italiaans 1 (-absolute beginners-) @HOME VERKORT “@home? Een echte aanrader! Ondanks het feit dat ik aanvankelijk wat sceptisch stond tegenover volledig afstandsonderwijs, zag ik al snel tal van voordelen. Zo had ik nooit gedacht dat ik door mijn drukke job alle lessen zou kunnen bijwonen maar je logt gewoon in waar je ook bent (thuis, werk of zelfs vanop vakantie!). De manier van lesgeven was heel gevarieerd en is zoals onderwijs in de klas. We kregen via zoom zowel klassikaal les als in groepjes van twee. De leerkracht kon zo bijkomende duiding en uitspraaktips geven aan ieder persoonlijk. Na elke les ontvingen we de presentatie en online oefeningen die we konden maken wanneer dit ons het best paste. En als live afsluiter van een meer dan geslaagd jaar hoop ik als groep samen eens iets te gaan drinken. Salute!”

AGNÈS FONTAINE, cursiste Grieks 6 @COMBI “De combinatie van één les op school met twee weken thuis online oefenen van de nieuwe stof maakt het leren van deze boeiende taal tot een ontspannende inspanning”.

Verschillende taalopleidingen zal je dus zowel @home (je volgt les van huis uit maar je staat wel in nauw contact met je medecursisten en je leerkracht), @class (je volgt les op school) of @combi (een combinatie van beide) kunnen volgen. Alle talen worden vanzelfsprekend onderwezen in de doeltaal, je thuistaal is niet van belang voor de communicatie in de klas.

Heb je graag meer praktijkervaring? Dan is er tandem: wij kunnen je tijdens je opleiding koppelen aan een cursist die jouw taal leert en waarmee jij kan praten in zijn of haar moedertaal.

Ook met Nederlands schakelen we een versnelling hoger: het taalbad. Naast de bestaande 10 niveaus, van absolute beginners tot zakelijk Nederlands of korte thematische cursussen, kan je nu een niveau afwerken in 5 intensieve weken, waarin er ook ruimte is voor een aantal buitenschoolse activiteiten. Zo gebruik je je kennis onmiddellijk in de echte wereld.

UPGRADE JE PROFESSIONELE VAARDIGHEDEN! Sterker staan op de arbeidsmarkt? Vul je vaardigheden dan aan met een opleiding administratie en onthaal. Liever je diploma secundair behalen? Vanaf nu kan dit ook met een avondopleiding voor de algemene aanvullende vakken! En dankzij onze opleidingen in de personenzorg en lichaamsverzorging zijn we maar wat trots dat we hebben kunnen bijdragen aan de vorming van tientallen broodnodige zorgkundigen en medischadministratief en logistiek assistenten.

UPGRADE JE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING! Je culinaire vaardigheden op een hoger niveau brengen, semiprofessionele foto’s leren maken en bewerken, je eigen kledij ontwerpen of meer uit je computer halen? Ook hierin zijn we je uitgelezen partner.

Hoeft het nog gezegd? Welke formule je ook kiest, onze leerkrachten staan in ieder geval te popelen om je weer met open armen in onze gebouwen (@class), voor het scherm (@home) of @combi te ontvangen!

CVO Volwassenenonderwijs

Alle info vind je op www.cvosemper.be, schrijf je online in of schrijf je in voor een van onze infosessies.

Voor talen is er een online infosessie op 2 september.

DB722596F1

DB623070I9

www.sint-genesius-rode.be

A new language en avant!

OCMW ST-GENESIUS-RODE

Het lokaal bestuur Sint-Genesius-Rode werft aan (m/v/x)

DESKUNDIGE FINANCIËN Takenpakket: Als gespecialiseerd medewerker adviseer je het beleid over allerhande stakeholders, opmaken en verwerken van subsidiedossiers, behandeling en/of uitvoering de organisatie.

gemeentebelastingen, DLB,… Je ben nauwkeurig, resultaatgericht en hebt een proactieve ingesteldheid. Je kan zowel zelfstandig als in teamverband werken. Je hebt schriftelijke en mondelinge vaardigheden. Je hebt een grondige kennis van de gebruikelijke Om in aanmerking te komen voor de bevorderingsprocedure dien je titularis te zijn van een

DESKUNDIGE PATRIMONIUM

Inschrijven S’inscrire Enrol online

Takenpakket: Uitvoeren van het patrimoniumbeleid, voeren van toezicht en controle op de uitgevoerde werken, opmaken van logboeken, opvolgen van defecten en problemen in de diverse gemeentelijke gebouwen, …

Je hebt een grondige kennis van de wetgeving en reglementeringen inzake organiseren en coördineren, je hebt een correct taalgebruik, zowel mondeling als schriftelijk, je bent voldoende assertief, je kan een visie ontwikkelen je bent stressbestendig, ….

Om in aanmerking te komen voor de bevorderingsprocedure dien je titularis te zijn van een

DESKUNDIGE AANKOPEN Takenpakket: Het ondersteunen van de beleidsplanning van het lokaal bestuur inzake het aankoopbeleid. Je beheert o.a. de module 3P overheidsopdrachten, je bouwt mee een contractenbeheermodule uit en volgt dit op. Je optimaliseert het gebruik van raamovereenkomsten en groepsaankopen en onderhandelt met leveranciers inzake het aankoopbeleid.

cvosemper.be Cursussen voor volwassenen Overdag en ’s avonds, online en in de klas in Brussel en de Noordrand

van de wetgeving rond overheidsopdrachten, het decreet lokaal bestuur en de BBCregelgeving of je bent bereid je hierin bij te scholen. Je hebt schriftelijke en mondelinge vaardigheden. Je bent vlot in de sociale omgang, tactvol, discreet en je hebt respect voor

Cours pour adultes Jour et soir, en ligne et en classe à Bruxelles et en périphérie nord

Aanbod voor alle functies: € 2.509,94. Er wordt een wervingsreserve aangelegd voor twee jaar.

Adult education

Je voldoet aan de taalwetgeving en slaagt in de selectieproeven (taal van de proef: Nederlands). Enkel de kandidaten die aan de aanwervings- of bevorderingsvoorwaarden voldoen worden uitgenodigd voor deelname aan de selectieproeven.

Daytime and evening classes, online and in class in Brussels and the northern periphery

Extralegale voordelen: vervoer, hospitalisatieverzekering pensioenpijler.

en

voor

de

contractuele

personeelsleden:

2de

Interesse? Stuur uw cv, motivatiebrief en een kopie van uw diploma via brief of via e-mail ter attentie van het College van Burgemeester en Schepenen, Dorpsstraat 46, 1640 Sint-Genesius-Rode en dit uiterlijk op 17 september 2021 om 12 uur of via mail personeel@sint-genesius-rode.be

DB728433H1

DB718259E1

Bijkomende inlichtingen: personeel@sint-genesius-rode.be of 02 609 86 65.

SCHRIJF HET IN JULLIE AGENDA’S !

DE ONMISBARE TITELS VAN DEZE VIERDE EDITIE. À VOS AGENDAS ! VOICI LES INCONTOURNABLES DE CETTE QUATRIÈME ÉDITION. TAKE OUT YOUR AGENDA’S & WRITE DOWN THESE ESSENTIAL EVENTS OF THIS FOURTH EDITION !

01/09 / 19.30 / UGC DE BROUCKERE OPENING CEREMONY

Ontdek « Serre moi fort », de nieuwe film van Mathieu Amalric Serre moi fort, demande Mathieu Amalric dans son dernier film, présenté en avantpremière en ouverture du festival « Serre moi fort », asks Mathieu Amalric in his new film

..........................................................................................

02/09 / 19.00 / UGC DE BROUCKERE BENEDETTA PRAY FOR US !

Dankzij Paul verhoeven hangt er een heilig parfum boven het BRIFF Le diabolique Paul Verhoeven surprend Virginie Efira en plein crise de foi Thanks to Paul Verhoeven, a certain touch of godiness envelops the BRIFF

..........................................................................................

04/09 / 15.30 / UGC DE BROUCKERE BIGGER THAN US : GREEN PLANET MATTERS Regisseuse Flor Vasseur daagt ons uit om na te denken over de toekomst van de planeet La réalisatrice Flore Vasseur nous interpelle sur l’avenir de la planète The director Flore Vasseur asks us to think about the various perspectives on the future

..........................................................................................

05/09 / 13.00 / CINEMA GALERIES KOM HIER DAT IK U KUS - SABINE LUBBE BAKKER & NIELS VAN KOEVORDEN In Nationale Competitie en in aanwezigheid van de filmploeg En Compétition Nationale et en présence de l’équipe du film In National Competition and in the presence of the film crew

..........................................................................................

06/09 / 19.00 / UGC ROOKIE - LIEVEN VAN BAELEN In Nationale Competitie en in aanwezigheid van de filmploeg En Compétition Nationale et en présence de l’équipe du film In National Competition and in the presence of the film crew

..........................................................................................

10/09 / 19.30 / UGC WORTH - SARA COLANGELO

01 d 11.09.2021 UGC GALERIES BRIFF VILLAGE

PALACE BOZAR

BRIFF

.BE

Enkele dagen na 9/11 wordt advocaat Kenneth Feinberg (Michael Keaton) aangesteld om het Victim Compensation Fund in goede banen te leiden Dans les jours qui suivent les attentats du 11 septembre, l’avocat Kenneth Feinberg (Michael Keaton) est désigné pour gérer le Victim Compensation Fund Following the 2001 attacks on the World Trade Center and Pentagon, Congress appoints attorney Kenneth Feinberg (Michael Keaton) to lead the September 11th Victim Compensation Fund

..........................................................................................

11/09 / 19.30 / UGC DE BROUCKERE DUNE - DENIS VILLENEUVE Uitzonderlijke avant-première van “Dune”, van Denis Villeneuve!

Ontdek het palmares en de nieuwste film van Denis Villeneuve (een filmbewerking van Frank Herbert’s baanbrekende roman) “Dune” de Denis Villeneuve en avant-première exceptionnelle !

Découvrez le palmarès et le dernier film de Denis Villeneuve (l’adaptation pour le grand écran du roman fondateur de Frank Herbert) «Dune» by Denis Villeneuve in exceptional premiere!

Discover the list of the winners and Denis Villeneuve’s latest film (the big-screen adaptation of Frank Herbert’s seminal bestseller)