BRUZZ actua - editie 1663

Rubrieknaam

#1663 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

22 | 05 | 2019

DE STRIJD OM BRUSSEL © BART DEWAELE

IEDEREEN BIO

Grote biowinkels veroveren het gewest

EUROPEAAN, BRUSSELAAR EN KANDIDAAT ‘Ik wil hier blijven wonen’

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

MINNIE, GROOTSERMENTSTRAAT "Ik ben in Brussel geboren, maar verhuisde al snel naar Keerbergen. Als tiener studeerde ik in Brussel en sindsdien is mijn band met deze stad alleen maar sterker geworden. Ik ben net gestopt met werken in De Monk. Ik wil mij nu

toeleggen op make-up en grime, het liefst in de theater-, tv- en filmwereld. Ik hou mij vooral bezig met special effects: filmprops, wondes, lichaamsdelen ... Al van mijn zeventiende verzamel ik tattoos. Ik maakte er een sport

van in elk nieuw land waar ik kwam er eentje te laten zetten.

Mijn twee laatste tattoos zijn van mijn zus Lola die haar studio heeft in Brussel. Al mijn tattoos staan voor een herinnering of moment in mijn leven. Zo zal ik,

als ik 80 ben, een tijdslijn door mijn leven hebben. Mijn leven is hier, mijn vrienden wonen hier, ik werk hier met plezier, ik heb vaak tijd te weinig om alles wat Brussel biedt te kunnen volgen, maar ik geef niet op."

22 MEI 2019

I

3

Inhoud

De Grote BRUZZ Verkiezingsshow

Reportage

Biowinkels in de lift 16

Spreektijd

26 MEI VANAF 18U. LIVE IN MUNTPUNT • DE EERSTE RESULTATEN • INTERVIEWS MET POLITICI EN DESKUNDIGEN, • MUZIEK VAN BLU SAMU EN DJ JULES X • BAR & TACO’S • LIVE COMEDY DOOR YANNICK JOOS EN DENA

Drie politicologen aan de vooravond van de verkiezingen

'Niet de Rode Duivels houden ons samen, wel Brussel' 10

Boek Suzy Wandas Het meisje met de feeënvingers 27

Iedereen welkom!

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ de Grote BRUZZVerkiezingsshow Verkiezingszondag Zondag 26 mei is het verkiezingszondag. BRUZZ staat klaar om u de hele dag nieuws te bieden.

BRUZZ-radio

vanaf 8u ‘s ochtends www.brusselkiest.be BRUZZ-facebook BRUZZ-twitter

de hele dag BRUZZ-tv

vanaf 18u

Iedereen is welkom vanaf 18 uur op de Grote BRUZZ-Verkiezingsshow in Muntpunt.

Resultaten, interviews, comedy én livemuziek van Blu Samu en Jules X. Alles is ook live te volgen via BRUZZ-tv.

Dit en al het andere nieuws uit Brussel is ook te vinden op BRUZZ.be en in de BRUZZ-app.

Edito

EDITO

21

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

24

Enfant Terrible

26

Nick Trachet

28

Beeldspraak

31

Big City

32

Lezersbrieven

Rechtzetting In het rapport van de Vlaams-Brusselse parlementsleden in onze extra editie is bij de berekening van de parlementaire activiteiten een vergissing begaan.

Daardoor kloppen de cijfers niet altijd. Wij excuseren ons hiervoor. De juiste cijfers staan online.

Zie ook brusselkiest.be

— STEVEN VAN GARSSE

Nog een halve week voor de verkiezingen maar veel campagne hebben we niet te zien gekregen in Brussel.

Die had over mobiliteit kunnen gaan, een van de grote uitdagingen voor de toekomst in Brussel, maar de tsunami aan duurzame mobiliteitsingrepen de laatste weken door de minister Pascal Smet (SP.A) deed elk debat verstommen.

De automobilist is op zijn plaats gezet, en daar was weinig weerwerk tegen te zien.

Het had ook over verkeersveiligheid kunnen gaan, of over luchtkwaliteit, maar ook dat is geen sexy onderwerp gebleken. Misschien omdat er consensus is. Iedereen begrijpt vooral dat er nog veel werk voor de boeg is.

En over identiteit? Heel even leek de campagne daarover te gaan. Enkele Ecolo-militanten kwamen met een pamflet dat duidelijk standpunt innam pro-hoofddoek en tegen een verbod op onverdoofd slachten. Uit het pamflet moest ook blijken dat Ecolo vaak op een lijn zit met de PVDA. Al snel bleek het een soloslim initiatief te zijn van Ecolo-rebel Zoé Genot dat niet de goedkeuring had gekregen van de partij. Genot verontschuldigde zich, maar het is nog maar de vraag hoe oprecht dat was.

Het incident legde vooral pijnlijk bloot hoe de groenen worstelen met de culturele en religieuze diversiteit in de stad. Dat is op zich geen nieuws. Marie

Nagy (nu Défi) keerde Ecolo al de rug toe omdat standpunten over een neutrale samenleving bij de groenen steeds moeilijker liggen. En Annemie Maes (Groen) legde in een openhartig interview bij BRUZZ uit hoe moeilijk de strijd binnen de partij is en vooral bij Ecolo, om het verbod op onverdoofd slachten te verdedigen. Het heeft haar de kop gekost, denkt ze zelf.

Vreemd genoeg trad Brussels lijsttrekker Zakia Khattabi niet zelf in de arena om het Ecolo-standpunt te verduidelijken.

Misschien omdat de partij geen eenduidig antwoord heeft.

De omgang met de diverse samenleving is voor veel partijen een breinbreker.

Niet alleen omdat de acceptatie ervan moeilijk verloopt, maar ook omdat onze liberale democratie er geen pasklare antwoorden voor heeft. Dus moet er naar een nieuwe maatschappelijke consensus worden gezocht.

De verkiezingen zijn daar jammer genoeg niet het beste moment voor, omdat de sereniteit dan zoek is en omdat het debat vaak louter electorale belangen dient, maar daarmee is het spanningsveld niet weg.

Daarom moet het gesprek hierover aan de gang blijven. Tussen partijen, tussen mensen, zodat het geen échte splijtzwam wordt in onze samenleving.

Want die kunnen we missen als kiespijn. Er zijn uiteindelijk belangrijkere uitdagingen voor de toekomst.

“De omgang met de diverse samenleving is voor veel partijen een breinbreker”

22 MEI 2019

BRUZZ | VOORAF

Europese verkiezingen Vijf Brusselse kandidaten

Splijtzwam

I

5

6

I

22 MEI 2019

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

ENTREZ SANS SONNER

© SASKIA VANDERSTICHELE

De Nationale Bank van België heeft haar 200 meter lange Lokettenzaal gerenoveerd, en ook de achterliggende ruimte toegankelijk gemaakt. Voor het eerst kan Jan met de pet daar vrij binnenlopen en een keurige selectie uit de nooit eerder publiek getoonde kunstcollectie des huizes bewonderen. Zonder dat het u een centiem kost. JMB 22 MEI 2019

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

Coqplein

Gratis onderwijs

1,3 mio

De heraanleg van het Fernand Coqplein in Elsene is zo goed als rond. Hierdoor kunnen de buslijnen 54 en 71 vanaf vrijdagmorgen opnieuw via de Elsensesteenweg naar Flagey.

Het onderwijs in de scholen die afhangen van de Franse Gemeenschapscommissie (Cocof) in Brussel wordt vanaf volgend jaar gratis. Elke aanvraag voor een financiële deelname aan de ouders of leerlingen, rechtstreeks of onrechtstreeks, wordt formeel verboden.

Het Brussels Gewest heeft de afgelopen legislatuur ruim 1,3 miljoen euro aan boetes geïnd voor de geluidsoverlast die overvliegende vliegtuigen veroorzaken. Dat blijkt uit cijfers die Belga kreeg van het kabinet van Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH).

PARK+RIDE-PARKEERTOREN VOOR 1.300 AUTO’S OPEN

BRUZZ | DE WEEK

Pendelparking voor minder auto’s in de stad Voor een jaarforfait van zestig euro plus anderhalve euro per gebruiksdag kunnen MIVB-abonnees hun auto achterlaten in de nieuwe overstapparking aan metrohalte COOVI. Ook met andere betaalformules hoopt het Gewest dat pendelaars en Brussel-passanten hun auto, motor of fiets aan de rand achterlaten.

Is dit water naar de zee dragen? — JEAN-MARIE BINST

D

e belofte als zou het Brussels Gewest snel werk maken van tienduizend overstapparkeerplaatsen aan de rand van de stad, wordt stilaan waarheid. Brussels mobiliteitsminister Pascal Smet (S.PA) kon al eerder in Kraainem een pendelparking voor tweehonderd MIVB-abonnees openen, sinds maandag is ook de eerste grote parkeertoren voor 1.300 auto’s bij halte COOVI in gebruik. “We zullen proberen ieder jaar een nieuwe overstapparking klaar te krijgen,” belooft Smet. Het bouwcontract voor Stalle - 700 parkeerplaatsen in plaats van de oorspronkelijk aangekondigde 1.000 - is rond. Dat project kost 12 miljoen euro en zal ten vroegste eind 2020 af zijn. De vergunningsaanvraag voor 1.800 parkeerplaatsen op Esplanade (aan de A12-snel-

8

I

22 MEI 2019

weg) loopt. En voor de uitbreiding van Kraainem van 200 naar 1.300 plaatsen, wordt de milieu-impact onderzocht.

De P+R Coovi-overstapparking kostte 14 miljoen euro. Het is nog wachten of de in- en uitgang langs de Josse Leemanslaan - tussen de Bergensesteenweg (Coca-Cola) en de Lenniksebaan (Metrohalte Eddy Merckx) - extra verkeershinder zal veroorzaken. De directe oprit vanuit de overstapparking op de Ring is er immers niet gekomen. Tot het einde van het jaar biedt Parking.Brussels ter promotie van de parkeertoren gratis abonnementen aan, voor wie zich nu al inschrijft bij het gewestelijk parkeeragentschap. Naast de overdekte autoparking zijn er ook 150 plaatsen voor motorfietsen en 270 voor fietsen, in een beveiligde stalling. Op de gelijkvloerse

verdieping staan ook laadpalen voor elektrische wagens.

VLAAMSE PENDELAARS De gewestminister heeft de trein der traagheid van het sinds decennia nijpende mobiliteitsprobleem in het gewest eindelijk een startschot gegeven. Het was Brussels minister van Verkeer Jos Chabert (CD&V) die in 2004 bij de opening van de metrohaltes Het Rad, COOVI, Eddy Merckx en Erasmus zei dat het niet aan Brussel was om overstapparkings aan te leggen voor niet-Brusselaars. En jaren nadien waren het ook de burgemeesters van het aan Anderlecht (COOVI en Erasmus) palende Sint-Pieters-Leeuw (CD&V)

en Dilbeek (Open VLD), die het been stijf hielden dat op hun dure landbouw- en woongrond geen parkings voor Vlaamse pendelaars moesten komen.

Uiteindelijk heeft Brussel zijn eigen probleem opgelost, al was dat met grote vertraging ten tijde van minister Brigitte Grouwels (CD&V), de voorganger van Pascal Smet. Of de overstapparkings het doorstroomverkeer in de hoofdstad zullen afblokken, is maar de vraag.

De eerste dag (maandag) stonden rond 8 uur ‘s morgens - de toren ging open om 5 uur - amper dertig auto’s op de nieuwe Park+Ride.

Inschrijven om een plek te krijgen, loopt moeilijk - er komt flink wat

Dodelijk ongeval

Pride

Noordstation

Voor de Brusselse politierechtbank begint het proces rond het ongeval waarbij De Standaard-journaliste Stephanie Verbraekel om het leven kwam. De bestuurder geeft voor het eerst toe dat hij te snel reed op het moment van het ongeval. Het parket eist een effectieve celstraf van 18 maanden.

Honderdduizend deelnemers telt de Pride zaterdag, evenveel als vorig jaar. “Wanneer meer dan 100.000 mensen samen op straat komen, is dat een sterk militant statement,” zegt Belgian Pride-voorzitter Cyrille Prestianni.

Vanaf 9 uur maandag, iets vroeger dan aangekondigd, houden de bussen van De Lijn opnieuw halt aan de ondergrondse perrons van het station Brussel-Noord. Donderdag werden de transitmigranten die er verbleven overgebracht naar opvangcentra.

© BRUZZ

Tien jaar in Brussel doet mij inzien hoe bedroevend slecht het gesteld is met het Nederlands bij veel witte Franstaligen.

Amis francophones, allez zeg!

NADIA FADIL, SOCIOLOGE

BRUZZ | DE WEEK

De nieuwe parkeertoren Park+Ride COOVI aan de Ring in Anderlecht wordt de eerste van een serie.

(op Twitter)

Cartoon WAUTER Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

papierwerk bij kijken. Ook is het goed uitkijken of parkeren er mogelijk is als chauffeur van andermans auto. Wie met de auto van zijn vrouw of man rijdt bijvoorbeeld, én niet zelf de autoverzekering betaalt, komt niet in aanmerking. Die kinderziektes worden wellicht bijgestuurd, maar het wordt uitkijken wie de parking effectief zal en kan gebruiken.

“We mikken op bewoners binnen een straal van veertig kilometer, maar ook op toeristen en pendelaars die naar evenementen in de stad komen, en op wijkbewoners,” stelt Sara Jasmes, woordvoerder van Parking.Brussels. “De Rand is zeker onze hoofddoelgroep.”

22 MEI 2019

I

9

Brussel kiest

Dave Sinardet ° 1975 Hoogleraar aan VUB en ULB Werkte mee aan de G1000

Drie politicologen aan de vooravond van de verkiezingen

10

I

22 MEI 2019

Bart Maddens Lid van de Pavia-groep, die voorstander is van een federale kieskring Columnist

° 1963 Hoogleraar aan de KU Leuven Lid van de Vlaamsgezinde Gravensteengroep

‘Dat Ecolo de grootste wordt, dat wil ik nog zien’

Pascal Delwit Hoogleraar aan de ULB

Veelgevraagde analist in Franstalige media

Tijdlang directeur van Cevipol, het Centre d’étude de la vie politique van de ULB

Kenner van het partijlandschap en meer bepaald de PS

° 1961

Pascal Smet beperkt zich te veel tot de Dansaert-Vlaming. N-VA lijkt haar appetijt voor machtsdeelname in Brussel verloren. En Brussel hervormen kan wel degelijk als de dubbele meerderheid op de schop gaat. Het zijn maar enkele observaties van drie eminente politicologen, die we in hun glazen bol lieten kijken voor de verkiezingen. “Heeft de SP.A wel een communautaire visie?”

BRUZZ | DE VERHALEN

Bekend van de Maddens-doctrine: Vlaamse partijen kunnen wachten tot Franstalige partijen in geldnood zitten en zelf om een staatshervorming vragen

— KRIS HENDRICKX EN DANNY VILEYN, FOTO’S BART DEWAELE

D

rie politicologen met een verschillende kijk op politiek samenbrengen voor een interview over de verkiezingen.

Het lijkt een eenvoudig idee, maar de redacteur die - wekenlang - de afspraak probeerde vast te nagelen eindigde ei zo na met een zenuwinzinking. Als het dan toch zover is, verschijnen Bart Maddens (KU Leuven) en Pascal Delwit (ULB) als eersten op het appel in De Markten. Of de man die dicht bij de Vlaamse beweging staat de PS-kenner persoonlijk kent?

“Meneer Maddens heeft aan een van mijn boeken meegewerkt, twintig jaar geleden,” herinnert Delwit zich. Als met Dave Sinardet (VUB) ook een voorstander van een federale kieskring zich bij het gezelschap voegt, is het trio compleet.

“Brussel hervormen? Ja, maar voorzichtig. Het is niet de nationale ploeg die het land samenhoudt, maar deze stad.”

En wat als de groenen de grootste worden in Brussel? Krijgen we aan Franstalige zijde dan een inhoudelijke as Ecolo-PS? Of zou de PS toch met de MR in zee gaan om zo de dominante politieke kracht te blijven in de regering?

PASCAL DELWIT: De PS zit met druk aan

haar linkerzijde van de PVDA-PTB en

▲

Wat als de N-VA boven de 30 procent raakt op federaal (en Vlaams) niveau?

Krijgen we dan opnieuw een rechtse regering zonder staatshervorming?

BART MADDENS: Dat cijfer is niet meer dan een campagnetruc van N-VA om mensen te motiveren. De partij kan op Vlaams niveau ook met veel minder stemmen al incontournable zijn. Zelfs met de score van de provincieraadsverkiezingen van oktober – met iets minder dan 25 procent een dramatische nederlaag – kan de partij op Vlaams niveau toch zeker zijn van regeringsdeelname, omdat de verloren stemmen naar Vlaams Belang zijn gegaan. Anderzijds is het lang niet zeker dat N-VA met 30 procent federaal meedoet. Het zou natuurlijk wel straf zijn als ze 30 procent halen. Dan blijft Bart De Wever God en kan ik me voorstellen dat er niet te moeilijk gedaan wordt over het communautaire.

22 MEI 2019

I

11

Drie politicologen over de verkiezingen

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

druk aan haar rechterzijde van Ecolo. Het wordt daardoor erg moeilijk voor de PS om met de MR te regeren. Dat zagen we ook al bij de gemeenteraadsverkiezingen, waar er een duidelijke as Ecolo-PSDéfi was in veel gemeenten. Dat Ecolo beter zal scoren dan de PS, lijkt me ook niet het meest waarschijnlijke scenario. Daarnaast mogen we niet vergeten dat het samenvallende verkiezingen zijn, waarbij de onderhandelingen op verschillende niveaus elkaar kunnen beïnvloeden. En in Brussel moet je toch ook kijken naar hoe het aan Nederlandstalige kant loopt. Men zegt altijd dat iedereen aan zijn taalzijde beslist, maar het loopt niet helemaal zo …

DAVE SINARDET: … zeker als Ecolo in de regering zou stappen, die zullen sowieso met Groen samen willen gaan.

Hoe kan Ecolo afdwingen dat Groen erbij zit?

DELWIT: Persoonlijke affiniteiten spelen mee. Vanhengel en Vervoort hebben in 2014 bijvoorbeeld nauw contact gehouden.

SINARDET: Ecolo kan gerust eisen dat Groen erbij komt.

MADDENS: Maar als puntje bij paaltje komt, kunnen ze dat niet afdwingen.

Er is een meerderheid nodig voor de voordracht van de ministers, zowel aan Nederlandstalige als aan Franstalige kant. Als er een rechtse coalitie ontstaat langs Nederlandstalige kant zullen de Franstaligen dat moeilijk kunnen verhinderen. Zal Ecolo dan als revanche uit de Franstalige meerderheid stappen?

Dat denk ik niet. De vraag is misschien vooral: heeft de N-VA wel veel zin om in Brussel mee te besturen?

Die vraag verdient een antwoord.

Heeft N-VA dan geen zin om Brussel te besturen?

SINARDET: Het zag er lang naar uit

dat N-VA zoveel mogelijk Franstaligen wou lokken. Als minister van Binnenlandse Zaken heeft Jan Jambon zelfs het stemsysteem laten aanpassen zodat kiezers in een oogopslag alle partijen, Nederlandstalige en Franstalige, zien op het computerscherm. Nu lijkt het alsof de partij die strategie wat heeft opgegeven.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen zag je bijna enkel Theo Francken 12

I

22 MEI 2019

“Je zal geen enkele expert in openbaar bestuur vinden die Brussel als het ideale model beschouwt” PASCAL DELWIT POLITICOLOOG ULB

en Jambon in de campagne, vaak in het Frans. De lokale kandidaat moest je in de folders met een vergrootglas zoeken. Nu is dat minder, wellicht omdat de gemeenteraadsverkiezingen hier geen succes waren. N-VA slaagt er ook niet in hier sterke figuren naar voren te schuiven.

MADDENS: Mij valt dat ook enorm op, dat N-VA die strategie heeft losgelaten. Dat Assita Kanko op de Europese lijst staat, past ook in dat plaatje. Kanko had een veel prominentere rol kunnen spelen als lijsttrekker voor het Gewest of op de Kamerlijst. Nu had N-VA eens iemand met sterallures in Brussel.

DELWIT: Bij de Franstaligen is zij trouwens een onbekende.

SINARDET: Maar met meer potentieel bij Franstaligen dan Cieltje Van Achter toch?

MADDENS: Ze hadden ook een Kamerzetel kunnen ambiëren in Brussel. Ze hadden een sterke politicus, eventueel van buiten Brussel, op die lijst kunnen zetten.

Van de huidige lijsttrekker ken ik zelfs de naam niet.

DELWIT: Men heeft er ernstig over nagedacht om Theo Francken als lijsttrekker op die Brusselse Kamerlijst te zetten. Op twitter had die duidelijk een ‘Bruxelles, ma belle’-fase. Maar toen kwamen

Welk resultaat verwachten jullie van N-VA in Brussel? De peilingen en het aangepaste schermsysteem wijzen op winst. Tegelijk zijn er amper bekende politici en stoppen twee van de drie parlementsleden ermee.

DELWIT: Ik denk dat het momentum

voor N-VA om een absolute meerderheid te halen in de Nederlandse taalgroep voorbij is. De afgelopen verkiezingen waren niet goed en er zijn geen echte stemmenkanonnen. De partij zal misschien een beetje vooruitgaan tegenover

2014, maar niet fors. Vergeet niet dat er aan de Franstalige zijde nu ook een aanbod is dat er vroeger niet was met de Listes Destexhe (De collega’s knikken).

Wat is er eigenlijk aan de hand bij de MR? De partij heeft een mokerslag gekregen bij de verkiezingen in Brussel, heeft met een scheurlijst te kampen en voert obsessioneel campagne tegen Ecolo.

Open VLD heeft met Vanhengel dan weer wel zo’n stemmenkanon …

SINARDET: Ze hebben met de

SINARDET: … die ook heel wat

Franstalige kiezers heeft binnengehaald in 2014. Maar of hij vandaag nog zo sterk staat, weet ik niet.

DELWIT: Vergeet niet dat de MR-lijst erg zwak is, dat is een voordeel voor Vanhengel. Ik heb niets tegen Françoise Schepmans en Vincent De Wolf, maar dat is echt geen goed duo.

gemeenteraadsverkiezingen dan ook veel kiezers verloren aan Ecolo. De partij is blijven stilstaan in de tijd.

Als je die lijsten of het programma bekijkt, krijg je het gevoel dat we nog in de jaren 1970 zijn, in de tijd van de PRL. De Franstalige liberalen hebben ook geen duidelijk profiel. Ze zijn geen Brusselse N-VA, waar wel een markt voor is bij Franstalig Brussel. Dat segment bespeelt Destexhe nu. Aan de andere kant is het ook geen progressief-liberale partij die inspeelt op diversiteit of de aandacht van de kiezer voor levenskwaliteit. Dat doet Ecolo wel.

DELWIT: Algemener zie je dat MR een partij is die vooral in de steden terugvalt, maar in heel wat landelijke

soort volksfront met de groenen afschilderen … (Delwit geeft een grimas ten beste, die zijn confraters hartelijk doet lachen).

SINARDET: Niet helemaal akkoord. Ik zie ze wel als duidelijk links, ze vielen de socialisten ook op hun linkerflank aan toen die in de regering zaten.

Is het dan geen risico voor Ecolo, al die nieuwe kiezers die vroeger MR stemden? Een daadkrachtig links beleid zou weleens verkeerd kunnen vallen bij die nieuwe aanhang.

SINARDET: Dat is inderdaad een

risico.

MADDENS: Tegelijk is het eigen aan

elke partij die snel groeit, dat het een huis met veel kamers wordt. Kijk naar de N-VA.

De voorbije weken valt het klimaatprotest wat stil en krijgt het ook minder aandacht. Wat zal de impact nog zijn op de verkiezingen?

BRUZZ | DE VERHALEN

die slechte resultaten van de gemeente- en provincieraadsverkiezingen.

“Door de incompatibiliteit van Vlaamse en Franstalige visies op Brussel is er een blokkering” BART MADDENS POLITICOLOOG KU LEUVEN

delen wél scoorde bij de gemeenteraadsverkiezingen. De MR is steeds meer een landelijke partij. Ze concurreren daar vooral met het CDH. De meeste ministers komen ook uit landelijke streken.

SINARDET: Dat is meteen een groot verschil met Open VLD, die het wel goed doet in de steden.

DELWIT: Die focus van MR op CDH heeft ze pas laat doen inzien welke bedreiging Ecolo was.

Zijn Groen en Ecolo linkse partijen?

niet hangt heel hard af van kiezer tot kiezer en wat er in zijn leven speelt.

Nu zullen de groenen het wel goed doen, maar die partijen zaten ook voor de klimaatmarsen al op een groeipad.

MADDENS: Ik heb altijd het gevoel gehad dat er een artificiële hype is gecreëerd door organisaties en partijen die op die spontane acties zijn gesprongen. Klimaat staat bij de meeste mensen ook niet zo hoog op de agenda als de massale mediaaandacht laat uitschijnen. Gezondheid, pensioenen en identiteit of migratie wel. Het is ook een abstract thema.

Het groene succes na de dioxinecrisis van 1999 kwam er na een acute crisis.

Is de groene groei nu dan structureel?

SINARDET: Ik denk het wel. Op de

▲

DELWIT: Niet echt, want het socioeconomische is niet hun belangrijkste prioriteit. Maar als je hun programma leest, stel je wel vast dat ze centrum-linkse standpunten innemen. En dan nog, een Kristof Calvo zou ook in de linkervleugel van Open VLD kunnen zitten. Als sommigen dan de dreiging van een

SINARDET: Of een thema aanslaat of

22 MEI 2019

I

13

Drie politicologen

▲

Veel analisten zeggen dat de derde weg het failliet van de sociaaldemocratie heeft ingeleid. John Crombez probeert in Vlaanderen nu wat linkser te sturen, maar wat moeten we denken van een SP.A die hier tot one.brussels vervelt? Is dat geen ideologische bloedarmoede?

MADDENS: Het is mij om te beginnen

niet duidelijk of de SP.A wel achter de communautaire standpunten van Pascal Smet staat. Hij gaat vrij ver met zijn ideeën over een Gewest dat ook de regie voor gemeenschapsbevoegdheden overneemt.

SINARDET: Heeft de SP.A wel een communautaire visie?

Er is een groot gat en dan kan iedereen zijn ding doen.

Hetzelfde gold voor de hoofddoek, waar Patrick Janssens en Daniël Termont compleet verschillende standpunten innamen.

DELWIT: De SP.A in Brussel, over hoeveel mensen gaat dat eigenlijk? (Gegrinnik onder de collega’s) Sinds Smet er is, is zowat iedereen opzij geschoven of zijn ze vertrokken. Hij heeft zijn eigen strategie, maar denkt niet na over wat nu goed is voor de sociaaldemocratie.

Smet denkt vooral dat Brussel zonder hem een probleem zou hebben. Ik maak er een beetje een karikatuur van, maar hij focust heel hard op de Nederlandstaligen uit één buurt, deze Dansaertwijk.

Hij houdt daarbij amper rekening met die uit Ganshoren, Jette of Evere.

SINARDET: Tegelijk raakt hij aan iets

dat bij veel Brusselaars leeft: de wil om naar een echte Brusselse gemeenschap te gaan. Uit recent onderzoek blijkt dat heel veel mensen tweetalig onderwijs en tweetalige lijsten willen.

De voorbije jaren ging het opnieuw geregeld over de Brusselse instellingen. Vlaamse partijen hebben het dan al snel over fusies, bijvoorbeeld van gemeenten. De laatste tijd zie je ook bij Ecolo en MR wat beweging.

Hoe groot is de kans dat er de volgende jaren iets verandert aan de structuur van Brussel?

DELWIT: Ik denk – en ik sta daarmee niet alleen – dat de zaken kunnen bewegen. Maar dan moeten we over afschaffing van de dubbele meerderheid durven te spreken in het Brussels parlement en in de regering, mét garanties voor een Nederlandstalige vertegenwoordiging. Op dat moment kunnen we echt beginnen na te denken over de bevoegdheidsverdeling tussen Gewest en gemeenten, over het aantal politiezones en de fusie van de Gemeenschappelijke

Gemeenschapscommissie (GGC) met het Gewest. Als we dat niet doen, zullen de Franstalige partijen niet bewegen. Als je de dreiging hebt van een partij die erg problematisch is voor de Franstaligen in de Vlaamse taalgroep, dan ga je geen bevoegdheden naar het Gewest overhevelen.

MADDENS: Jammer genoeg denk ik dat die analyse klopt: door de incompatibiliteit van Vlaamse en Franstalige visies op Brussel is er een blokkering. De afschaffing van de dubbele meerderheid is voor de Vlamingen natuurlijk onbespreekbaar.

Moeten we Brussel eigenlijk wel hervormen?

DELWIT: Intellectueel wel. Je zal geen enkele expert in openbaar bestuur vinden die dit als het ideale model beschouwt. Maar we moeten heel voorzichtig zijn. Want het is niet de nationale ploeg die België overeind houdt, het is Brussel.

SINARDET: Vergeet ook niet dat de rol van de gemeenschappen de zaken ook bemoeilijkt. Aan Vlaamse kant toetert men de hele tijd – terecht -

“De MR is blijven stilstaan in de tijd. Als je die lijsten of het programma bekijkt, krijg je het gevoel dat we nog in de jaren 1970 zijn” DAVE SINARDET POLITICOLOOG VUB

over de negentien gemeenten, maar het is een beetje ‘Eigen versnippering, schone versnippering’. Hoe meer bevoegdheden die gemeenschappen krijgen, hoe meer problemen dat in Brussel veroorzaakt. Op dezelfde manier wil Vlaanderen ook niet zien dat Brussel een veel grotere metropolitane regio is, waar je bijvoorbeeld mobiliteit en veiligheid als geheel moet bekijken.

MADDENS: De situatie is sinds de oprichting van het Gewest in 1989 ook alleen maar onduidelijker geworden. Het Gewest heeft gemeenschapsbevoegdheden gekregen zoals Toerisme of Beroepsopleiding. Of heel vaag ‘biculturele aangelegenheden van gewestelijk belang’, dat is dan het museum Kanal. Eigenlijk zitten we op een hellend vlak richting een gewestgemeenschap.

BRUZZ | DE VERHALEN

lange termijn bekeken zijn ze er toch in geslaagd om in West-Europa tot een politieke factor uit te groeien.

DELWIT (schudt gedecideerd het hoofd): Non, non, non. We hebben de scores over de voorbije veertig jaar bestudeerd. De Europese groenen stagneren in de jaren 2000. Het is pas onlangs dat ze het goed doen in de Benelux, Duitsland en soms eens Oostenrijk. De beste resultaten dateren al van de 20ste eeuw, en in het oosten en zuiden van Europa tellen ze niet mee. De prognoses voor de Europese verkiezingen zijn trouwens dat ze het minder goed doen dan vorige keer.

De Brusselse bevolking wordt steeds armer, toch als je vergelijkt met de twee andere gewesten. Een groeiende groep Brusselaars heeft ook buitenlandse wortels. Wat is het effect van die Brusselse bevolkingsevolutie op de verkiezingen?

Je hoort weleens zeggen dat de PS zo slapend rijk wordt omdat vooral haar electoraat groeit.

DELWIT: Natuurlijk heeft een veranderende demografie invloed. Maar als je de scores van de partijen sinds 1945 bekijkt, zie je dat de socialisten altijd al sterker stonden in het noordwesten en de liberalen in het zuidoosten. Maar met uitspraken over herkomst moet je goed opletten. Die bepaalt niet echt het stemgedrag. Het is vooral het statuut van mensen dat invloed heeft. Burgers van de derde of vierde generatie gaan steeds diverser stemmen, volgens de logica van hun sociale statuut. De PS groeit ook niet van verkiezing tot verkiezing, maar staat net onder druk van de PTB, die scoort bij de Brusselse jongeren. Wat wél klopt is dat de MR een probleem heeft. Kijk gewoon naar de foto’s van de kandidaten, die vertegenwoordigen de gewestbevolking niet.

22 MEI 2019

I

15

Reportage

Steeds meer (grote) biowinkels

‘Mensen willen weten w The Barn in Sint-Gillis, Be.Here in Laken en nog een waslijst aan nieuwe vestigingen van Färm, Sequoia en Bio C’Bon: het aantal nieuwe en vaak grote biowinkels in het gewest is amper bij te houden. De voorbije twee jaar kwamen er zo welgeteld 21 bij. Met hun lagere prijzen en verse producten spreken de nieuwe zaken meteen ook een breder publiek aan. “De Marokkaanse gemeenschap bereiken we nog maar de voorbije twee jaar.”

— KRIS HENDRICKX, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

16

I

22 MEI 2019

E

en zondagochtend aan de Marché des Tanneurs in de Marollen. Op de binnenplaats wacht een veertigtal klanten geduldig tot ze binnen mogen. De rij is een bont allegaartje met veel dertigers en veertigers, vaak met fietstas of caddy in de hand. Toch zien we ook enkele vrouwen met hoofddoek en bejaarde klanten.

De zon schijnt, de sfeer is gemoedelijk en aan ingang naar de binnenplaats bakt een dame pannenkoeken.

De goedgeluimde klanten zijn niet te vroeg gekomen, maar moeten even wachten omdat de winkel anders gewoon uit zijn voegen barst. De zaak in het magnifieke voormalige drankendepot is dan ook de meest succesvolle biomarkt in het gewest, met liefst vijftien kassa’s.

“Gelukkig hebben we geen parking, anders ging het helemaal niet meer,” glimlacht Elsa Pluquet, de eigenaar en zaakvoerder van Terrabio, het bedrijf achter de markt.

Binnen vinden de klanten vooral een breed assortiment aan kraakverse groenten en fruit, maar ook brood, tientallen bulkproducten, kaas en andere basisvoeding. Allemaal tegen een erg concurrentiële prijs die een stuk lager ligt dan in de kleine biowinkels en vaak ook de bioprijzen in de supermarkt klopt. Klanten lopen hier als bedrijvige mieren door elkaar en een enkeling heeft zelf zijn eigen papieren zakjes meegebracht om te hergebruiken. Boodschappen

BRUSSELSE BIOKLOOF

“De weekenduitstap met de auto naar de supermarkt verliest langzaam terrein aan buurtinkopen na het werk” JULIEN BACQ DIRECTEUR HUB.BRUSSELS

16 Jan Cornillie Brusselaar, 2de plaats

Kathleen Van Brempt Lijsttrekker

Bert Anciaux Brusselaar, lijstduwer

Dat het biowinkels voor de wind gaat, bevestigen ook de cijfers. Het aantal bio- en fairtradezaken steeg van 92 naar 113 sinds juli 2017, blijkt uit cijfers die we bij het Gewest opvroegen. Fair trade is in dat cijfer goed voor een verwaarloosbaar aandeel, de groei is dus wel degelijk voor bio.

Diezelfde cijfers tonen overigens ook een biokloof in het gewest.

Vooral het centrum en het welvarendere zuidoosten scoren goed, terwijl het westen en het noorden braakland zijn: zo blijken Elsene (22), Ukkel (15), Sint-Gillis (14) en Brussel-Stad (12) samen goed voor ruim de helft van het totale aantal winkels.

Sint-Joost, Sint-Agatha-Berchem, Molenbeek en Evere moeten het dan weer bijna zonder bio doen.

Wat verklaart het succes van de biowinkel? “De prijs, de kwaliteit en de mooie plek,” antwoordt Elsa Pluquet voor haar eigen Marché des Tanneurs. “Toen mijn vader en ik de

Zekerheid.

Door Europa.

Voor iedereen.

Tegen sociale dumping.

Voor een Europese klimaatwet.

Voor een Europa dat voor sociale welvaart zorgt. Waar niemand uit de boot valt.

In tijden die razendsnel veranderen, willen socialisten voor zekerheid zorgen. ww.s-p-a.be

Uw Brusselse sp.a-kandidaten voor het Europees Parlement

▲

conclusie. De investeerders achter Färm bijvoorbeeld: de keten begon pas vijf jaar geleden met een vestiging aan de Vismarkt in het centrum, maar telt ondertussen al

LIJST

zeven winkels, meestal via franchising. Met de Franse keten Bio C’Bon en de Brusselaars van Sequoia (telkens vier winkels) lijken vooral de ketens de wind in de zeilen te hebben. En dan vermelden we nog niet eens The Barn (twee grote winkels) en Terrabio (Marché des Tanneurs en het kersverse Be.Here in Laken).

BRUZZ | DE VERHALEN

at ze eten’

doen op de drukste momenten heeft hier iets van een commandooperatie.

Wie de drukte in Marché des Tanneurs kent, beseft al snel: de vraag is hier vaak groter dan het aanbod. De voorbije jaren kwamen steeds meer ondernemers tot die

Biowinkels in de lift

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

markt in 2009 overnamen, kwam hier nauwelijks iemand en hadden we drie kassa’s. Maar dankzij ons netwerk van producenten kunnen we grote hoeveelheden aanbieden die we direct inkopen. Die hoeveelheden hebben een dubbel voordeel: de prijs zakt en de kwaliteit wordt beter, want je producten zijn verser. En dan komen de klanten.”

In de Marché des Tanneurs komen die producten vaak uit België of Italië. “De markt is opgericht toen Italiaanse biocoöperatieven die naar het Verenigd Koninkrijk exporteerden daar plots veel minder kwijt konden,” vertelt Pluquet. “In plaats van de overschotten helemaal terug naar Italië te sturen, ontstond het idee van de markt in de Marollen. Dat Italiaanse netwerk hebben we nog steeds. De oogstmomenten in België en Italië zijn vaak complementair. Zo hebben we de hele winter en lente Italiaanse tomaten.

Tegelijk ondersteunen we zo die coöperatieven, die allemaal ook een sociaal nevendoel hebben.”

Dat bio tout court in de lift zit, wijt Pluquet onder meer aan de verschillende voedingscrisissen. “Bio werd lang als marginaal gezien. Als je je groenten uitlaadde op de markt

kreeg je weleens opmerkingen als ‘Tu as pissé dessus?’ van andere handelaars. Maar onder meer de dioxinecrisis heeft een grote sprong vooruit veroorzaakt. Mensen willen vandaag weten wat ze eten, ze willen hun voeding ook vertrouwen en liefst nog zelf maken. Ik heb het gevoel dat we de jaren van de bereide maaltijden wat achter ons hebben gelaten.

Ik zie er ook veel minder in de supermarkt.”

COPY PASTE Een woensdagavond in The Barn in Sint-Gillis, de nagelnieuwe biomarkt in de Charleroisesteenweg. Hoewel de winkel nog maar enkele maanden open is, zijn er al heel wat klanten.

Ze zijn hier een tikje deftiger gekleed dan in de Marollen, de winkel ligt dan ook in bemiddelde buurt en heeft een eigen parking. Het concept en het interieur van The Barn doen erg aan de Marché des Tanneurs denken: de producten, de prijzen, de ruwe afwerking, dit had een filiaal kunnen zijn. “Geen toeval,” gromt Pluquet als we de naam The Barn laten vallen. “Ze zijn letterlijk alles komen kopiëren bij ons. Ik heb ze nog gezegd: Hadden jullie tenminste niet een eigen stijl kunnen ontwikkelen?”

Dag twee in Be.Here, de gloednieuwe winkel van Terrabio in het Byrrhgebouw nabij Thurn & Taxis: klaar voor een breed publiek.

18

I

22 MEI 2019

“Bio werd lang als marginaal gezien, maar onder meer de dioxinecrisis heeft een grote sprong vooruit veroorzaakt” ELSA PLUQUET EIGENAAR EN ZAAKVOERDER TERRABIO

Uw Brusselse sp.a kandidaten voor de federale Kamer

Lijst

17

5 Lydia

DujardinDesloover

▲

het gewestagenschap voor ondernemen, uit. “De weekenduitstap met de auto naar de supermarkt verliest langzaam terrein aan buurtinkopen na het werk. Dat is wellicht wat u in

The Barn opmerkte die woensdag.

Tegelijk is het een manier om de lokale handel te steunen.”

De populariteit van de biowinkel kadert in een bredere trend. “Er is de laatste jaren steeds meer aandacht voor gezondheid,” zegt Gino Van Ossel, retailexpert aan de Vlerick Business School. “Biologische producten passen helemaal in die trend. Op dit moment is de markt voor biologische producten trouwens nog maar een fractie van het totale voedingsaanbod. Dat zorgt ervoor dat nieuwe en grotere winkels op zich ook een groeifactor zijn. Veel mensen die vroeger moeite moesten doen om bio te kopen, vinden dat aanbod nu plots dichtbij, tegen een lagere prijs.”

Behalve gezondheid speelt het toegenomen belang van authenticiteit een rol, legt Van Ossel uit. “Dat zie je vandaag op veel vlakken, kijk maar naar de opmars van craft beers. Het hoeft daarbij lang niet altijd over bio te gaan. Het vlees van de artisanale slagerij Dierendonck is daar nog een voorbeeld van. Het is wellicht een reden waarom biowinkels in opmars zijn, terwijl er al een erg groot aanbod van bio is in de supermarkt: supermarkten hebben niet dezelfde geloofwaardig-

11 Mohamed

Adahchour

Voor de federale verkiezingen staan de Brusselse sp.a-kandidaten op de gezamenlijke lijst PS (sp.a). Zo maken we kans op een Nederlandstalige Brusselaar in de Kamer. We willen een andere federale regering, met een hart voor Brussel en de Brusselaars. ww.s-p-a.be

BRUZZ | DE VERHALEN

Het tafereel in The Barn illustreert nog een andere reden waarom bio groeit. “Mensen hechten steeds meer belang aan nabijheid en contact in de eigen buurt,” legt Julien Bacq, directeur van Hub.brussels,

Biowinkels in de lift

▲

heid en worden in de categorie ‘industrieel’ ingedeeld.”

HOOFDDOEK

BRUZZ | DE VERHALEN

Of het nu in de Marollen, Sint-Gillis of Laken is, het valt op dat het publiek van de biowinkel steeds breder wordt. Als we een kijkje nemen in de Be.Here, de gloednieuwe winkel van Terrabio in het Byrrhgebouw nabij Thurn & Taxis, zijn er maar een handvol klanten. De winkel is dan ook pas voor de tweede dag open. Maar onder die klanten zien we wel een heer in maatpak, een bejaarde vrouw en een dame met hoofddoek. Elsa Pluquet knikt als we dat opmerken. “Voor mij is dat het echte succes, dat we langzaam alle lagen van de bevolking bereiken. Dat is nog niet zo lang zo hoor. De Marokkaanse gemeenschap zien we nog maar een jaar of twee.”

De publieksverbreding is de logica zelve, legt Van Ossel uit. “Nabijheid en prijs verlagen de drempel voor veel mensen. Daarnaast kadert bio ook in een maatschappelijke trend: meer mensen hebben aandacht voor milieu en een partij als Groen scoort ook steeds beter.”

Van Ossels analyse klinkt wat als een echo van wat we een paar uur daarvoor horen van de kassierster van de Färmwinkel aan de Vismarkt. “Sinds de klimaatmarsen zien we plots duidelijk meer jongeren.” Wat ze in de vestiging in het centrum ook steeds meer zien, zijn ... dieven.

“Vooral vlees en cosmetica, dus hebben we het vlees nu elektronisch moeten beveiligen.”

Ook de winkels zelf zijn de voorbije jaren trouwens veranderd.

Er is de grotere omvang, maar ook het bulkaanbod steeg spectaculair.

The Barn biedt in Sint-Gillis zo al zeventig grote bulktonnen aan. Het aanbod past in de trend naar verpakkingsvrije winkels die nog steeds groeit.

OVER TE NEMEN: KLEINE BIOWINKEL Een donderdagmiddag in het centrum van Sint-Gillis. Biowinkel Manuka aan de overkant van Brasserie Verschueren is hier al decennia een kleine maar vaste waarde. Van de uitbaters willen we graag horen hoe zij de recente boom van de grote biowinkels beleven. In de plaats moeten we het doen met 20

I

22 MEI 2019

een gesloten deur en een affiche ‘Over te nemen’.

“Natuurlijk heeft de nieuwe concurrentie daar iets mee te maken,” vertelt de advocate van Manuka aan de telefoon. “De uitbaatster heeft me een kaartje getoond met alle nieuwe winkels die onlangs geopend zijn in de buurt. Dat waren er best veel. Maar ook de werken aan het Voorplein en de markt die uit de straat verdween speelden mee.”

Dolma op de Elsensesteenweg vlak bij het Flageyplein is nog zo’n kleinere winkel. Ook hier voelen ze de impact, in dit geval van de nieuwe Färm-supermarkt aan het Fernand Cocqplein, een kleine kilometer richting centrum. “De omzet is met dertig procent gedaald,” zegt een verkoper die er al ruim tien jaar werkt, “terwijl we vroeger elk jaar wat groeiden.”

De situatie is zo nijpend dat de kleine winkels zich ondertussen verenigden in het platform AmiBIO, waarmee ze onder meer samen willen inkopen. Wat veel kleine bio-uitbaters daarbij extra tegen de borst stuit, is de agressieve strategie van ketens als Färm.

Het Jourdanplein, een pleisterplek voor eurocraten, telt zo binnenkort vier biozaken. Een kleine kruidenier en een kruidenwinkel die het water aan de lippen staat, maar ook een flinke vestiging van Sequoia en binnenkort ook nog eens een Färm. “Dat is toch duidelijk om de bestaande

klandizie van die kleine winkels over te nemen?” wierp een van de AmiBIO-stichters Färm-baas Alexis Descampe onlangs voor de voeten, in een tv-debat op BX1. “Waar staat u dan met uw zogenoemde menselijke waarden?”

Zelfs een grote waarde als Tanneurs voelt de druk groeien.

“Elke nieuwe vestiging van The Barn betekende tien procent minder omzet voor ons,” geeft Pluquet mee. “Geloof me, die wachtrijen voor de deur, die worden steeds zeldzamer.”

De Marché des Tanneurs in de Marollen: zo succesvol dat het soms aanschuiven is.

Interview

Brusselaars voor Europa

‘Brussel is tenminste niet aangeharkt’

Z

BRUSSEL QUIZ Hoe goed is ons Europees panel ingeburgerd?

We stelden hun drie vragen over de Brusselse politiek.

?

Hoeveel gemeenten zijn er in het Brussels gewest?

Michael Bloss “Ofwel 15 of 23.”

Giles Goodall en Eduard Hulicius “19.”

Sevim Musak “Tussen 18 en 21? Misschien als ik ze allemaal opschrijf dat ik het exacte aantal weet.”

Lara Wolters “Mmm ... nee. Heel veel, want er zijn altijd problemen mee. 15?”

Werkgelegenheid voor de socialistische fractie. Haar Bulgaarse collega Sevim Musak (29) doet sinds een paar jaar hetzelfde voor de liberale fractie bij de Commissie Economische en Financiële Zaken. De Duitser Michael Bloss (32) ten slotte was de afgelopen vijf jaar assistent van de Spitzenkandidate (de kandidaatCommissievoorzitter, red.) van de

Giles Goodall (41) woont in Etterbeek bij Jourdan. “Als je al die gemeenten samentelt, is Brussel een grote stad. Maar je leest dat niet af aan de ambitie van het bestuur, en dat frustreert me.”

Europese groenen, Ska Keller.

Bloss trok negen maanden geleden al de deur van zijn Elsense flat achter zich dicht om campagne te voeren. “Eerst intern binnen de partij, sinds december ook naar het grote publiek. Ik sta op plaats 14 op de landelijke groene lijst, en de peilingen geven ons ongeveer negentien zetels,“ En dus host de

jonge Duitser van event naar event, en maakt hij vanuit een koffiebar in Stuttgart even tijd voor dit interview.

De campagnes in andere landen waren een stuk korter. “Het leeft helaas niet zo,” zeggen Musak en Wolters. Giles Goodall wist twee maanden geleden nog niet eens dat hij zich überhaupt kandidaat zou kúnnen stellen. “Alles is razendsnel

▲

oveel medewerkers van de Europese instellingen hebben hetzelfde profiel,” omschrijft christendemocraat Eduard Hulicius (38) het, sinds 2003 in Brussel en vandaag vers van het vliegtuig na drie weken campagne voeren in Tsjechië. “Ze kwamen hier voor een stage, ze kregen een tijdelijk contract, en nog een ander tijdelijk contract, en plots beseffen ze dat ze hier al de helft van hun leven wonen.” Ook de Brit Giles Goodall (41) is ooit zo in Brussel beland, nu al bijna twintig jaar geleden.

De Nederlandse Lara Wolters (33) daarentegen was amper vijf. Haar familie verhuisde vanuit Amsterdam voor haar vaders werk, ze ging in Elsene naar de middelbare school.

“Omdat ik hier in de buurt opgegroeid ben, wilde ik ergens heel anders naartoe. Nadat ik in andere landen had gestudeerd, ging ik naar het Europacollege in Brugge. Daar had ik veel klasgenoten voor wie het vaststond dat ze daarna naar Brussel gingen. Omdat ik op die manier een instant-sociaal leven zou hebben, dacht ik: ach, een jaar stage in Brussel is best een goed idee. En daarna ben ik ook blijven hangen.

Het is leuk om te zien hoe hier zoveel mensen bij elkaar komen, in wezen om de wereld te verbeteren.”

Wolters werkt in het Europees Parlement, als adviseur bij de Commissie Sociale Zaken en

BRUZZ | DE VERHALEN

Zeg ‘Europarlementariërs’, en nog vaak duikt het clichébeeld op van vrouwen en mannen in maatpak die op maandag hun koffertje Brussel binnenrollen en op donderdag weer vertrekken. Maar sommige kandidaten voor de komende Europese verkiezingen wonen echt in de stad, soms al twintig jaar. En ze zijn ervan gaan houden. “Je blijft hier voortdurend coole ontdekkingen doen.” — SARA DE SLOOVER, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

22 MEI 2019

I

21

Europese verkiezingen

▲

gegaan,” zegt de Brit, nummer zeven op de lijst van de LibDems. “Twee dagen na de Europese top waar brexit afsprong, stonden de kandidaturen open, en alles moest binnen een week geregeld zijn. Alle partijen hebben trouwens lijsten ingediend: ook zij die zo tegen de Europese instellingen gekant zijn dat ze er zo snel mogelijk uit willen.”

BOLLOCKS TO BREXIT

BRUZZ | DE VERHALEN

De LibDems hebben van ‘Bollocks to Brexit’ hun campagnekreet gemaakt, naar een populaire slogan op de grote anti-brexitbetogingen. “De brexiteers hebben een heel simpele boodschap over de gecompliceerde Europese instellingen. Wij proberen nu ook meer emotionele communicatie.” Hoelang Goodalls verkozen landgenoten in het Europees Parlement zullen zitten, is afwachten. “Het kan een maand zijn, drie maanden of zes, of zelfs langer. Maar het kan ook zijn dat de verkozen Britten niet eens in het parlement zullen kunnen zitten.”

De brexit tegenhouden is voor Goodall het kerndoel, mocht hij het onverwacht tot Europarlementslid schoppen. “Anders kunnen we niks verwezenlijken. Maar verder vind ik klimaat nu een heel belangrijk thema. Tegen de klimaatopwarming kan je als lidstaat alleen weinig beginnen, de Europese landen moeten gezamenlijk actie ondernemen. Een voorbeeld dat wij ook gebruiken in onze pro-EU-campagne.”

“Ik wil een socialer Europa, met andere politieke keuzes,” zegt Wolters. “We kunnen wel regeringsleiders bij elkaar krijgen voor een spoedoverleg over de brexit, maar over klimaatverandering kan dat dan niet, terwijl dat eigenlijk veel urgenter is.” Ook Bloss en Musak focussen op de klimaatcrisis, via investeringen in hernieuwbare energie en financiële steun voor de Europese regio’s die steenkool moeten opgeven. Voor de Bulgaarse mag daar ook steun voor biolandbouw in haar land bijkomen. “Mijn land heeft daar enorme lappen vruchtbare akkers voor, maar we missen de geschoolde landbouwers die het kunnen uitvoeren. Bulgaren trekken massaal weg.”

Dat zijn de grote Europese vraagstukken, maar volgen ze ook de Brusselse politiek? “Niet zo heel erg, nee,” geeft Bloss toe. “Dat vind ik niet zo leuk aan mezelf, dat ik op dat

22

I

22 MEI 2019

BRUSSEL QUIZ

?

Wat is het verschil tussen gemeenschappen en gewesten?

Michael Bloss “Bedoel je de taalgemeenschappen? Ik weet dat de Duitse taalgemeenschap deel uitmaakt van de Franse gemeenschap of zoiets ... Ze hebben verschillende bevoegdheden. De taalgemeenschappen zijn bevoegd voor onderwijs en cultuur, de gewesten voor economische politiek en dergelijke.”

Giles Goodall en Eduard Hulicius “Ja, de gemeenschappen zijn verantwoordelijk voor taal, onderwijs, cultuur.

De Gewesten voor alles wat met het grondgebied te maken heeft: milieu, openbaar vervoer enzovoort.”

Sevim Musak “De gewesten zijn Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Gemeenschappen: Franstaligen en Vlamingen. Ik weet niet wat hun bevoegdheden zijn. Ik denk dat onderwijs op gewestelijk niveau wordt georganiseerd, niet? Ah nee? Ik sla het door elkaar dan.”

Lara Wolters “Nee, ik heb het weleens opgezocht, maar ... o wacht! Is het niet zo dat de gemeenschappen over taal en cultuur gaan, en het gewest over infrastructuur beslist?”

Michael Bloss (32), nummer 14 op de lijst van de Duitse groene partij , woont in Elsene tussen Fernand Cocq en Flageyplein.

Eduard Hulicius (38), nummer 9 op de lijst van de Tsjechische christen-democratische partij , woont in Kraainem vlak bij het Woluwse Dumonplein.

Sevim Musak (29), nummer 6 op de lijst van de Bulgaarse liberale partij , woont in Brussel-Stad nabij IJzer.

vlak niet de ideale migrant ben geweest.” Ook Lara Wolters vindt dat ze de lokale politiek niet voldoende opvolgt. “Pascal Smet volg ik wel op sociale media (lacht).”

Goodall en Hulicius stemmen trouw bij elke gemeenteraadsverkiezing. “Ik ben lokaal trouwens lid van Open VLD,” zegt de Brit in vlekkeloos Nederlands. “Voor deze verkiezing ben ik wat minder betrokken, omdat ik zelf campagne voer.”

“Brussel is wel ... in het Engels noem je dat ‘less than the sum of its parts’.” zegt Goodall. “Als je al die gemeenten samentelt, is Brussel een

grote stad. Maar je leest dat niet af aan de ambitie van het bestuur, en dat frustreert me. Ik zie wel vooruitgang de laatste jaren, maar het kan nog altijd beter, bijvoorbeeld op het vlak van architectuur. Er zijn weinig grote, ambitieuze projecten. Netheid blijft ook een groot probleem, vooral downtown. Er zijn ook grote verschillen tussen de gemeenten, dus ik ben voorstander van een fusie met het Gewest.”

“Het is moeilijk voor buitenlanders om het Belgische bestel te begrijpen,” zegt Sevim Musak. “Ik volg nu wel Franse les. Sinds ik

beslist heb dat ik hier een flat zou willen kopen, volg ik het meer. Ik denk hier toch nog minstens een paar jaar te willen blijven.”

Want Musak houdt ‘enorm’ van Brussel. “Eerst woonde ik in Sint-Lambrechts-Woluwe, maar daar was het me veel te rustig. Wij werken vaak tot laat en na acht uur ’s avonds kon je daar zelfs nergens eten meer vinden (lacht). Daarna woonde ik in Etterbeek, maar dat was te dicht bij de Europese instellingen. Nu woon ik vlak bij metrostation IJzer, op een plek waar ik de hartslag van de stad voel, en

?

Weet je wie de minister-president is?

Lara Wolters (33), kandidaat voor de Nederlandse PVDA, woont in Sint-Gillis: “Het is leuk om te zien hoe hier zoveel mensen bij elkaar komen, in wezen om de wereld te verbeteren.”

Michael Bloss “... Ik moet passen. Maar ik weet wel dat jullie de 26ste ook Brusselse verkiezingen hebben.”

Giles Goodall “Rudi Vervoort.”

Eduard Hulicius “Smet? Ah nee, die is gewoon de opvallendste minister. Een PS’er?”

Sevim Musak “Nee. Je mag het me wel vertellen!”

Lara Wolters “Hoew, wat erg ... Nee. Rudi Vervoort? Ah, zijn naam herken ik wel.”

dankzij de metro toch in vijftien minuten aan mijn werkplek sta.”

“Wat ik erg fijn vind, is de multiculturaliteit van de stad, de levendigheid, alle culturele evenementen. Elke dag kun je hier weer nieuwe dingen leren en ontdekken.”

Ook drie anderen roemen de culturele diversiteit en internationale uitstraling van de stad. “Brussel heeft flair,” zegt Bloss. “Het is een mooie mix van Vlamingen, Walen en internationale inwoners. Er zijn zoveel migrantengemeenschappen die kleur en smaak aan de stad toevoegen, er zijn zoveel verborgen kunstgalerijen en interessante sociale projecten, er zijn toffe feestjes en goede elektronische muziek ... Er is zoveel te zien dat je nog voortdurend nieuwe coole ontdekkingen doet.”

HAPPY CHAOS “Al die verschillende talen en culturen door elkaar, het grote culturele aanbod, dat vind ik echt geweldig,” verwoordt Goodall het.

Voor Wolters is de stad een ‘happy chaos’: “Alle soorten mensen leven hier door elkaar. Brussel is geen heel ‘aangeharkte’ stad. Amsterdam vind ik nu vaak te ‘ge-gentrificeerd’.

Alles is er een beetje eenheidsworst, alle cafés lijken op elkaar, alle mensen dragen dezelfde kleren. Ik voel er meer druk om te conformeren.”

Voor Eduard Hulicius is Brussel vooral fijn “omdat het een groene stad is met een menselijk formaat.

Er zijn heel veel parken. Het weer is hier zo nat dat alle planten hier goed gedijen. In Praag is het veel droger.

Al mis ik hier wel een échte zomer en winter.”

Maar Musak – “In de winter vriest het bij ons 15 graden” – klaagt niet over het weer. “Eén ding wat me echt van het hart moet: hoe tráág de administratie werkt. Een jaar lang ben ik bezig geweest om me te registreren in Brussel-Stad. Je kunt online een afspraak maken, maar dat is meteen voor anderhalve maand later. Bij die afspraak hebben ze me als een man in plaats van een vrouw geregistreerd, en toen was het weer anderhalve maand afwachten. Daarna dacht ik maandenlang dat het in orde was, maar dat was niet het geval: de politie had me nog niet bezocht.

Vier keer heb ik een huisbezoek aan moeten vragen: ik kreeg elke keer een negatief antwoord, omdat ze

zeiden dat ik er niet woonde. Maar ze lieten nooit een nota achter om me te verwittigen.”

Een keer werd ze bijna beroofd, en ook toen was ze niet blij met de reactie van de politie. “Twee jonge mannen duwden me op de grond, toen ik op een avond laat van werk thuiskwam. Ze probeerden mijn tas en telefoon te stelen. Ik wou een klacht indienen bij de politie. Toen hij hoorde waar het gebeurd was, zelfs zonder dat hij de rest van het verhaal had gehoord, zei de agent dat het waarschijnlijk migranten uit het Maximiliaanpark waren geweest. Ik was daar niet gelukkig mee, volgens mij waren het jongeren die in de buurt wonen.”

FIETSJUNGLE Gevraagd naar hun grootste frustratie in Brussel, antwoorden Wolters en Bloss unaniem: het gedrag van automobilisten tegenover fietsers. “Als een auto met 50 kilometer per uur op je af komt rijden, zelfs al heeft die je gezien, dan voelt dat heel onveilig en heel onprettig,” zegt Wolters. “Ik ben zelf ook al aangereden. Iemand die mij zo dicht inhaalde dat haar zijspiegel tegen mijn stuur aankwam.

BRUZZ | DE VERHALEN

BRUSSEL QUIZ

Daardoor kwam ik op de andere rijhelft terecht, waar ik op de motorkap van een auto belandde.”

“Fietsen is de snelste manier om je te verplaatsen in de stad, omdat het openbaar vervoer niet zo goed is uitgebouwd,” zegt Bloss. “Maar je moet vrij taai zijn om het te doen in Brussel. En er zijn vaak geen fietspaden, of ze zijn geblokkeerd door auto’s of vuilnis.”.

Hulicius suggereert dan weer “iets moedigs rond de vuilnisophaling”, als we hem vragen wat beter kan. “Plastic zakken zijn makkelijk en goedkoop, maar het is niet esthetisch. Op de dagen van de ophaling liggen er bergen zakken in het centrum. Waarom niet harde plastic containers?” Bloss geeft dezelfde tip. “Duitsers zijn niet gewend dat al dat vuil zo wordt buitengezet.”

“Brussel zou als Europese hoofdstad wat meer de ambitie van een grootstad mogen uitstralen,” vindt Goodall. “Bezoekers zijn toch vaak wat teleurgesteld als ze de Wetstraat of het Schumanplein zien, al bestaan daar nu gelukkig plannen rond. De buurt rond het Luxemburgplein is er echt op vooruitgegaan. De voetgangerszone in het centrum vind ik een normale modernisering die je ook in andere Europese steden ziet. Vroeger had het parlement geen bezoekerscentrum, nu is er het Parlamentarium en het Huis van de Europese Geschiedenis.”

“Die zijn een groot succes, zag ik in de bezoekerscijfers,” zegt Hulicius. “Ze helpen de Europese wijk en Brussel op de kaart te zetten.

Toeristen komen nu naar de Grote Markt kijken, het Atomium, en de Europese instellingen.”

Bloss: “Ik denk wel dat meer interactie tussen de Europese ‘bubbel’ en de rest van de stad beter zou zijn. Uit de losse pols: waarom wordt er geen Europees festival in het stadscentrum georganiseerd waar je met EU-ambtenaren kan praten? Vier de diversiteit van de inwoners, door elke groep uit te nodigen.”

BRUZZ contacteerde voor dit artikel ook de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers, waartoe voornamelijk nationalistische en conservatieve partijen behoren. Zij konden ons echter niet in contact brengen met een kandidaat die in Brussel woont 22 MEI 2019

I

23

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Goede voeding heeft een prijs Liliana Bordeianu, granolamaakster

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Eerlijke voeding voor de bewuste consument. Dat is de tagline van mijn product. Voeding moet niet alleen lekker zijn, maar ook gezond en voedzaam. Ik werk met kwaliteitsvolle ingrediënten en gebruik geen geraffineerde suikers en additieven. Ik werk ambachtelijk en neem tijd voor de productie. Ik hou ook rekening met de impact op de planeet en op de maatschappij. Daarom geef ik de voorkeur aan biologische landbouwproducten, betaal ik een faire prijs aan mijn leveranciers en vermijd ik voedselverlies. Consumenten zouden moeten weten waar hun eten vandaan komt en wie het maakt.

Sommige winkeliers zuchten als ik mijn product kom voorstellen. Niet nog een granolamerk! Ik antwoord dan dat ik geen appel-kaneel aanbied (lacht). De meeste granola’s zijn aan de zoete kant en kwistig met cashewnoten, rode vruchten en gojibessen. Ik probeer origineel te zijn met creatieve, kleurrijke recepten, waarin ik ook groenten verwerk.

Zoals quinoa-lavendel, pompoen-sinaasappelzeste, zoete aardappel-boerenkool en winterspecerijen.

Misschien ontwikkel ik nog een variëteit met krekels.

Ik zit met 8 euro voor 250 gram aan de duurdere kant van de markt. Goede voeding heeft nu eenmaal een prijs. Als start-up heb ik ook geen grote volumes. De verpakking heb ik bewust simpel gehouden. Ik wilde er geen kerstboom van maken (lacht).

Ik heb twee jaar thuis gezeten omdat ik leed aan een spijsverteringsstoornis. Ik had geen fut meer, terwijl ik daarvoor halve marathons liep. Dokters wisten er geen raad mee. Daarom ben ik me beginnen te verdiepen in voeding. Ik heb allerlei diëten uitgeprobeerd, die ik niet volhield. Ons lichaam is zo complex. Mijn diagnose luidt bacteriële overgroei van de dunne darm, ook bekend als SIBO, en bijnieruit-

putting. Nu gaat het beter. Ik ga naar een osteopaat die mijn buik masseert, neem supplementen, vermijd stress en ga op tijd naar bed. Of ik de dag start met granola? Nee, ik moet al zo veel proeven tijdens de productie. Ik ben gebaat bij een hartig ontbijt: soep van zalmkoppen.

Als startende ondernemer moet je voortdurend puzzelen met Tetris-blokjes. Je bent heel kwetsbaar.

Ik moest eerst fors investeren in een oven. Om mijn uitkering te kunnen behouden, moest ik mijn toevlucht zoeken tot maatregelen als Job Yourself en Springplank naar zelfstandige. Ik moest ook mijn mannetje staan om mijn product in de rekken te krijgen. Biowinkels hebben me al onder druk gezet om mijn prijs te verlagen. Gelukkig zit de verkoop in Brussel en Wallonië nu in de lift. Ik doe alles zelf, en dat kost veel tijd en energie. Maar ik weet waarvoor ik sta en volg mijn eigen weg. Ik droom van een eigen brunchrestaurant waar ook mensen met spijsverteringsproblemen hun gading vinden.

Ik heb Roemenië leren herwaarderen door er afstand van te nemen. Ik koester de herinneringen aan de boerderij van mijn grootvader. In de zomer hielp ik op het veld. Ik slachtte kippen en maakte worsten. We aten met onze handen en genoten van lekker, eenvoudig eten. Die tradities zijn goud waard.

Ik voel me geïntegreerd en naar waarde geschat in België. Brussel kan soms hard zijn, vooral als je als vrouw lastiggevallen wordt op straat of in de metro. Ik geniet evenwel van het rijke culinaire en culturele aanbod. Als filmliefhebber kom ik in Cinematek volledig aan mijn trekken. Ook die keer dat ik John Malkovich op de planken zag in Bozar, zal ik nooit vergeten.

— TOM VAN BOGAERT

Liliana Bordeianu (38) verhuisde van Roemenië naar België toen ze 22 was. Ze woont bij IJzer. Ze studeerde internationale relaties in Galati en Brussel, en hield zich daarna bezig met marketing en communicatie, onder meer bij Toyota. In 2017 lanceerde ze haar eigen granolamerk. www.facebook.com/lilysgranola

24

I

22 MEI 2019

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

22 MEI 2019

I

25

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Makhana

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Al naar de Plantentuin van Meise geweest, dit jaar?

Dat moet je toch nu en dan eens doen. Op dit ogenblik zijn er allerhande werken aan de hand, maar dat kan de pret niet derven.

De Victoria regia’s in het plantenpaleis zijn mijn favoriete bestemming, liefst op een ogenblik waarop er geen huilende baby’s op worden gefotografeerd. De warme, vochtige kas herinnert mij aan de vochtige tropen en de plantenrijkdom is er verbluffend: bekerplanten, orchideeën … Er vlogen ooit nog blauwe vlinders rond. Naast de karrenwielgrote victoria’s, dobberen er nog andere grote waterplanten in de waterpartij. Eén ervan lijkt op een grote groene pannenkoek met gemene doornen. Dat is de Euryale ferox, een waterplant uit Azië.

Nu blijkt Euryale ferox niet alleen sierlijk te zijn.

In de Chinese supermarkt stoot ik op pakjes van 100 gram met halve nootjes in.

Dried Fox Nut staat erop.

Netjes vertaald in het Nederlands wordt dat ‘gedroogde foxnoten’. Ook niet erg nuttig, die uitleg.

Maar in de andere talen

staat de wetenschappelijke naam er gelukkig wel bij: onze mooie Euryale ferox!

Deze plant is een cultuurgewas, en dat al millennia lang.

Euryale ferox heet in het Hindi makhana. Het is een plant van de familie van de Nymphaeaceae, de waterlelies. Die heeft even schitterende bloemen als

van de plant en worden daarom soms gorgoonnoten genoemd, naar de schepsels uit de mythologie die slangen hadden als haar. De makhana is overlevend en krijgt dus elk jaar opnieuw vruchten.

Men kweekt ze van India tot Korea en Japan, ook in Rusland. De grootste commerciële productie

“De zaden doen wat aan grauwe erwten denken, maar dan mooi wit met een kastanjebruin jasje” onze waterlelie. Onderkant van de bladeren en de stengels zijn allemaal sterk stekelig, vandaar de wetenschappelijke naam ferox, wat ‘woest’, ‘wreedaardig’ betekent. Na de bloei ontstaan er vruchten onder het wateroppervlak. Die zijn al even gedoornd als de rest

komt uit Bihar, deelstaat van India. Het is een uitstekende manier om grote meren en plassen ook voedsel te laten produceren. De oogst gebeurt per boot. De bladeren en stengels zijn ook eetbaar, maar met die stekels ...

In de vuistdikke

vruchten zitten tientallen knikkerronde zaden, met houtige schelpen. Zij worden groen of rijp geoogst. Groen heten ze ‘lolang’, rijp ‘aroba’. Bij de lolang is de schelp nog zacht en makkelijk te pellen. De zaden bevatten 10 procent proteïne en, zoals vaak met dergelijke spectaculaire gewassen worden er allerhande gezondheidsclaims rond gemaakt in de Chinese geneeskunde.

De makhana uit de winkel is helemaal niet spectaculair: de zaden doen wat aan grauwe erwten denken, maar dan mooi wit met een kastanjebruin jasje. Ze zijn nog gesplit ook. De zaden worden meestal gekookt, hoor ik, maar ook rauw gegeten. Ze worden gebruikt in gortrecepten voor ontbijt of gepoft als de ‘gezonde popcorn van India’. Spijtig dat deze gespleten zijn, de ronde zaden zien er best appetijtelijk uit gepoft of gebakken.

‘Goed spoelen’ staat er op de verpakking. Kwestie van de bewaarmiddelen weg te krijgen. Ik heb er wat gekookt tot het zetmeel er gegeleerd uitzag. Lichte nootsmaak, maar verder erg neutraal.

In India worden de zaden allicht zwaar gekruid opgediend in stoofpotten met gemengde groente. Er bestaat ook een populair dessert op basis van de zaden: makhana kheer.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

26

I

22 MEI 2019

Boek

Suzy Wandas, goochelaar van Brussel tot Amerika

Als de tienjarige Jeanne Van Dyk in de foorwagen van haar vader de munt- en kaartenmanipulaties van de Amerikaanse stergoochelaar Thomas Nelson Downs ziet, slaat de passie over. Na een halve eeuw van ups en downs, pakt de ‘Brusselès’ in 1953 als Suzy Wandas de Amerikaanse entertainmentscene in. —JEAN-MARIE BINST

G

epassioneerd door de wereld der magie hebben vader Christ en zoon Kobe Van Herwegen de levenswandel van Suzy Wandas (1896-1986) gereconstrueerd, in een feelgoodboek vol feeërieke foto’s. Een ware hommage aan het fascinerende aanbod aan live-entertainment van voor en na beide wereldoorlogen. Het verhaal van Suzy, geboren als Jeanne Van Dyk, begint in 1896 op het terrein van Thurn & Taxis. Haar ouders en andere foorkramers overwinteren er. De site ligt er braak en desastreus bij, nadat het in 1895 het schouwtoneel is geweest van ‘Venise à Bruxelles’, een openluchtexpo van beschilderde zeildoeken waarop de palazzi en bruggen van Venetië als levensecht waren nagebootst, rondom ondiepe grachten. Vader Charles Louis Van Dyck (wel met c geschreven) en zijn broer Jean Michel, twee jongleursmuzikanten en poppenspelers, zijn met twee zussen getrouwd. Ze trekken rond met paard en kar en hun theaterwagen. De eeuwwende is een harde tijd voor de forains.

Aankondigingen op affiches als ‘Op de Foor van Brussel zullen geen gesloten peerdenmolens (…) en geen barakken van waarzegsters en reuzenvrouwen geduld worden (…) in het belang der openbare zedelijkheid,’ vergemakkelijken het leven niet van de ambulante amusementssector.

De jonge Jeanne opent haar ogen voor al wat nieuw is, zoals de trucs

van de Amerikaanse munt- en kaartenmanipulator Thomas Nelson Downs, die weken in het Brusselse Zomerpaleis optreedt. De polyvalente hal was al in 1894 een van de eerste elektrisch verlichte zalen voor ijsschaatsen en artiestenspektakels. Stromannen zweepten het publiek op. Jeanne oefent alsmaar meer de kunstknepen van de stoet goochelaars die te gast zijn in haar familietheater Michelo. Ook kan ze als tien- en twaalfjarige mee naar optredens in het Alhambratheater of het Zomerpaleis. Zo leert ze een truc om eieren uit de mouw van een assistent te toveren. Of blijft ze oefenen met een manipulatiegreep van ballen, en speelt ze ook viool.

Maar pas in 1909 mag ze jongleren,

terwijl broer Louis als clown optreedt. Als ze vijftien is, sterft haar 44-jarige vader. Haar moeder Elisabeth start een ‘duobaan’ met Jeanne, als ‘vrouwelijke illusionisten’ - een rariteit - waardoor ze het tot het Théâtre Olympique, L’Européen en het Alhambra in Parijs brengen.

JOSEPHINE BAKER In Italië ontdekt Jeanne - Jenny intussen - een truc met ballen, die ze tussen haar vingers laat verdwijnen – een truc die haar veel ‘formidable’ zal opbrengen op de grootste podia van de wereld. Maar de verdiensten gaan op en neer.

Omdat de naam The Wanda’s Sisters beter verkoopt, treden de beide Queens of Magic tijdens de

Jeanne Van Dyk werd Suzy Wandas en pakte als goochelaar Amerika in. © PEG WEIKAL

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Het meisje met de feeënvingers

Eerste Wereldoorlog in Italië op.

Door de rantsoeneringen moeten moeder en dochter hun trucs met duiven en konijnen echter laten vallen. En ook haar broer stopt ermee, geveld door trauma’s van zijn oorlogsdienst. Haar twee jongere zusters treden in een klooster in, en vertrekken later naar Congo. Jeanne blijft met haar moeder achter in een appartement in de Vooruitgangstraat 147. Ze moeten hun theaterkraam verkopen en gaan meer en meer op tournee, van Hamburg tot Oslo, en van Monaco tot het Theater Carré in Amsterdam. Uiteindelijk treedt ze als Suzy Wandas nog alleen op, ter vermaak van de mondaine bourgeoisie, gekleed in lang zwart, waartegen haar toverkaarten goed afsteken.

Na een legendarische Welfaretournee per jeep in Duitsland, voor de geallieerde legertroepen tijdens Wereldoorlog II, kennen de Engelsen, Canadezen en Amerikanen Suzy Wandas maar al te goed als The Girl with the Fairy Fingers.

Ze treedt zelfs op in het voorprogramma van Josephine Baker, bekend van haar sensuele dansjes in bananenrokje. Uiteindelijk krijgt Suzy Wandas een contract van de Entertainments National Service Association (ENSA). En met haar snel bijgespijkerd Engels kan ze als eerste vrouw deel uitmaken van de International Brotherhood of Magicians. Na financiële ups and downs, en nog meer overlijdens in haar familie, droomt ze van Amerika. En dat wordt ook de rode draad in het boek.

Al van in het begin wordt het boek verlucht met ‘professionele’ en amoureuze brieven van haar lange relatie met de Amerikaanse illusionist Zina Bennett, met wie ze, na een grootse afscheidsweek in de Ancienne Belgique (1959), trouwt in het gemeentehuis van Anderlecht. Amerika wordt haar nieuwe thuis.

BOEK Kobe Van Herwegen en vader Christ zijn gebeten door de Belgische goochelgeschiedenis. Een aparte kroniek van een Brusselse stergoochelaar is het boek: ‘Meisje met de feeënvingers. Het magische verhaal van Suzy Wandas’, uitgeverij Van Halewyck, 240 blz., 21,99 euro

22 MEI 2019

I

27

Beeldspraak

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

Ieder twee koekjes en een stuk taartdiagram

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Kiezing

Verkiezingen ’85, Guy Verhofstadt, Karel Van Miert, Frank Swaelen, Vic Anciaux. © PHOTONEWS

De verleiding om tekstballonnetjes bij deze foto te zetten is groot. Aan het woord lijkt SP-voorzitter Karel Van Miert, die bij leven een waardig drager van de schedeloverbruggende zijstreep was, maar desondanks al tien jaar geleden overleed. Op de vraag van allround journalist Gui Polspoel wat hij vindt van de piekende dagprijs van de asperges, antwoordt Van Miert dat Carla asperges schillen te veel werk vindt voor wat ze uiteindelijk waard zijn. Om er dan, hengelend naar wat begrip voor zijn moeilijke thuissituatie, nog aan toe te voegen dat zijn nieuwe levensgezellin sowieso niet makkelijk te porren is om zo ’s avonds laat nog te beginnen koken voor hun tweeën alleen.

Het gesprek was op asperges

gekomen door Guy Verhofstadt, die bij leven constant wordt uitgelachen omwille van zijn haar, maar desondanks voor de tweede opeenvolgende keer boven Van Miert tot coalitiepartner zou worden verkozen door de machtigste schedeloverbruggende zijstreep van zijn generatie, Wilfried Martens.

Bij zijn aankomst in de BRT-studio had Verhofstadt geklaagd over de inhoud van de witte talloren die hij op de lange desk zag staan. Als hij geweten had dat in die bordjes per persoon slechts twee koekjes uit de mélange de biscuits van Delacre zouden liggen, in plaats van een royale razier zoute pinda’s zoals de vorige keer, dan had hij natuurlijk geen pint besteld, en misschien toch al op voorhand iets gegeten in plaats van te

wachten tot hij straks op restaurant kon.

Daarop deed vader Anciaux da joenk één van zijn twee koekjes cadeau (dat droge ronde met in het midden zo’n rode stip harde aardbeigelei die tijdens voorzittersdebatten al eens tussen de tanden blijft plakken), terwijl de gierige Frank Swaelen - de God van de ooit almachtige Christendemocraten hebbe ook zíjn ziel - snel van onderwerp veranderde met een bizar weetje over de kleur en de geur van urine, en wat die zoal vertellen over de gezondheid van een mens zijn dieet. Meer had de veelzijdige Polspoel niet nodig om het bruggetje te maken naar de asperges, waarvan de prijzen op de markt hem de ochtend van de stembusgang in negatieve

zin waren opgevallen.

Over de verkiezingsuitslag waren de vijf heren op dat moment natuurlijk al lang uitgepraat. Het taartdiagram waar ze op hinderlijke wijze voor zaten hoefde niet eens leesbaar te zijn om duidelijk te zijn. Samen haalden de drie grote politieke families over de taalgrens heen nog bijna drie vierden van de stemmen. Daarnaast waren er ongeveer evenveel Volksunie- als blancostemmers. De resterende procenten voor de groenen en het FDF konden samen met die ene kamerzetel voor het Vlaams Blok worden verwerkt in de vaalgrijze taartpunt die iedereen rond de formatietafel straks links zou laten liggen.

Om daar toelichting bij te geven moest je niet gestudeerd hebben, dus bestonden er nog geen politicologen met schermervaring. Als er al hysterische overwinningsfeestjes plaatshadden in de partijhoofdkwartieren, dan werden die niet door reporters ter plaatse in beeld gebracht. Voorts werd in de politieke prehistorie nog altijd los over de kloof tussen politiek en burger heen gekeken. Aan de ene kant van de kloof analyseerden en becommentarieerden de betrokkenen onbeschroomd hun eigen prestaties. Aan de andere kant lieten de-kijkers-thuis het weerwerk aan de moderator, zich onderwijl warmend aan het knusse licht dat de Reyerslaan uitstraalde. Daarna volgde nog een weerkaart en Coda, en pas veel later de miserie van Dehaene die in ’87 plots honderd informatiedagen nodig had, Zwarte Zondag in ’91, het wereldrecord regeringsvorming in 2011, en de chaotische malversatie tussen kiezers en gekozenen waar we nu in verstrikt zitten.

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 28

I

22 MEI 2019

2de plaats Vlaams Parlement voor Brussel

wat als we de toekomst nu ’s door kinderogen bekijken? #futureproofpolitics

lionel bajart lionelbajart.be –

0456 13 33 76

Elias KARTOUT Lijsttrekker Kamer

Geert BOURGEOIS Cieltje VAN ACHTER Lijsttrekker Europa

Lijsttrekker Brussels Parlement

Karl VANLOUWE

Lijsttrekker Vlaams Parlement

Assita KANKO 2de plaats Europa

Voor Verandering.

Voor Vooruitgang.

Voor Brussel.

Vooruitgang in Brussel is mogelijk. Maar dan wordt het hoog tijd dat Brussel bestuurd wordt als een echte metropool.

Verandering is nodig. Eén stadsgewest met één beleid voor alle Brusselaars. Zo maakt de N-VA van Brussel een leefbare en veilige stad, die werken en ondernemen beloont en die de Europese waarden met trots uitdraagt. Een Brussel dat streeft naar het beste, voor zichzelf en voor zijn inwoners. Met minder nemen we geen genoegen.

n-va.be/verkiezingen

0905_NVA_BRUZZ_215Bx142,5H.indd 1

15/05/19 16:28

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Brussel-Stad telt nauwelijks nog kloosterlingen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© PHOTONEWS

Zijn er nog kloostergemeenschappen in Brussel-Stad? AGNES UIT GANSHOREN

M

et 278 Nederlandstalige orden en congregaties, en 101 Franstalige, doet België het al bij al niet slecht. Van hun populatie: 10.262 religieuzen - 2.901 mannen en 7.361 vrouwen - vertoeft 40 procent in Brussel en Wallonië. Zo leert ons het Eerste jaarrapport van de Katholieke Kerk in België (2018). Met enige treurnis moeten we echter bekennen dat, na het uitsterven van de begijnen, de vergrijzing van de kloostergemeenschappen niet te stuiten blijkt. Weinig rozenhoedje kan daar verandering in brengen, zo valt te vrezen. Als in Vlaanderen al 80 procent van de religieuzen ouder is dan 75 jaar, en 15 procent zelfs ouder dan 90 jaar, dan is het hoog tijd om het immaterieel religieus en cultureel erfgoed van de kloostergemeenschappen op te nemen in een ‘religieuzenverhalenbank’.

De grootste mannenordes zijn nog te vinden in Vlaanderen: de Scheutisten (174), de Norbertijnen (159) en de Salesianen (118). Ook voor de Zusters van Vorselaar (314) met hun patrimoniumschat aan scholen en ziekenhuizen, moet buiten de grenzen van Brussel gekeken worden. En toch tellen we nog tientallen moederhuizen, provincialaten of generalaten van autonome christelijke kloostergemeenschappen in het Brussels gewest. Of het nu de Missionarissen van Afrika (Etterbeek) of de Salesianen van Don Bosco (Woluwe) zijn of de Zusters Ursulinen (Sint-Joost), Zusters van Liefde (Sint-Gillis) en de Zusters van de Heilige Vincentius (Schaarbeek), al dan niet verscholen. Nochtans zijn het geen oorspronkelijke stadsmussen. De religieuze orden (gesticht vóór het Concilie van Trente, 1545-1563) bevonden zich oorspronkelijk enkel op het

platteland, waar Ora et Labora (bid en werk) deel uitmaakte van de orderegels (armoede, kuisheid en gehoorzaamheid). De stad was eerder het terrein voor de bedelorden - Franciscanen, (On)geschoeide Karmelieten, Clarissen, Augustijnen, Minderbroeders-Kapucijnen, Hospitaalbroeders ... Zij schreven mee de geschiedenis van Brussel.

Ook de reguliere kanunniken (Duitse Orde, Kruisheren, Norbertijnen) hebben destijds Brussel-Stad gediend.

Maar wie huist hier dan wel nog?

We vonden twee kloostergemeenschappen, die het stadscentrum alle eer aandoen. Eerst wat nog rest van de overblijvende GasthuiszustersAugustinessen (met klooster in de Asstraat) bij het naburige ziekenhuis Sint-Jan. Zij mogen zich nazaten noemen van de stichters van het Sint-Jan (de Doper)-hospitaal uit 1211, destijds het belangrijkste modelhospitaal in heel Europa. Al waren eigenlijk de Johannieten (Orde van de broeders en ridders van het Sint-Janshospitaal in Jeruzalem) de grondleggers van het Brusselse ziekenhuis - destijds bij het huidige Sint-Jansplein - die dankzij giften

van de hertog van Brabant en de Norbertijnenabdij en het bidden van zeven Onzevaders per dag dergelijke instelling konden runnen. Sinds 1851 was het moederhuis van de Augustinessen in de Assestraat echter buiten het ziekenhuis in de Broekstraat gevestigd, terwijl de Commissie van Burgerlijke Gasthuizen hun lonen, pensioenen en huisvesting bleef betalen.

Een tweede kloostergemeenschap in hartje Brussel-Stad zijn de Zusterkens der Armen - Les Petites Soeurs des Pauvres, van Franse komaf - of Kleine Zusters van Jezus.

Hun congregatie van het soort Vita Mixta - gemengd leven - beheert een enorm pand in de Hoogstraat 266, naast het Sint-Pietersziekenhuis, waarin een rusthuis voor de armste der armen schuilt. Voor een bom geld restaureerden de Zusterkens enkele jaren terug nog de daken van hun driestratengrenzend domein. Ze zijn dus nog niet van plan om te verhuizen.

— JEAN-MARIE BINST

VOLGENDE WEEK Welke nationaliteiten zijn niet of het minst vertegenwoordigd in Brussel?

22 MEI 2019

I

31

COLOFON

Lezersbrieven

BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer, (abo@bruzz.be),

02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

lezersbrieven@bruzz.be

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Edito Wij hebben er als N-VA geen probleem mee dat journalisten kritisch over ons schrijven. Dat hoort erbij in een democratie. Maar wanneer men ons programma volledig fout voorstelt en ons in dezelfde hoek steekt als extreem rechts, kunnen wij niet anders dan reageren.

Vandaar deze reactie op het editoriaal van vorige week. Er wordt ons onder meer ranzigheid en xenofobie verweten, en er wordt gesuggereerd dat wij de transmigranten willen laten verhongeren. Zulke verwijten zijn fake news en pikken wij niet.

Steeds hebben wij consequent een streng maar rechtvaardig migratiebeleid verdedigd. Dat heeft niets met racisme te maken. Wat de transmigranten betreft, hebben wij altijd gezegd dat deze mensen ofwel asiel moeten aanvragen ofwel moeten terugkeren.

Asielzoekers worden tijdens hun procedure opgevangen en krijgen bed, bad en brood.

Het Noordstation, waar mensensmokkelaars transmigranten op trein of bus zetten op weg naar het Verenigd Koninkrijk, is geen geschikte plaats voor opvang of voedselbedeling.

De N-VA is een gemeen-

schapsvormende partij. We geven erkende nieuwkomers kansen en iedereen die die kansen grijpt, hoort erbij. Ons inclusief nationalisme is mijlenver verwijderd van het etnisch nationalisme van extreemrechts. Voor ons telt de gezamenlijke toekomst en niet de verschillende afkomst.

Cieltje Van Achter, Karl Vanlouwe, Assita Kanko

Vlaams Belang (1) Met dit bericht wil ik blijk geven van mijn ongenoegen deze week een grote bijlage van Vlaams Belang aan te treffen in mijn favoriete weekblad BRUZZ. Los van het feit dat het op zijn minst opmerkelijk is dat BRUZZ een distributiekanaal biedt aan een ronduit racistische partij als het Vlaams Belang, verbaast het bijvoegen van een dergelijk pamflet in BRUZZ me des te meer, aangezien de inhoud ervan volledig indruist tegen een van de grootste troeven van Brussel, de multiculturele verscheidenheid. Mijn indruk was dat BRUZZ staat voor een genuanceerde en ook vaak terecht kritische, maar altijd constructieve, houding ten opzichte van de Brussels samenleving en politiek. De botte en ronduit populistische boodschap verkondigd in de brochure van het

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan.

Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

Vlaams Belang strookt hier geheel niet mee. Ik vraag me dan ook af of BRUZZ deontologische code hanteert voor het toevoegen van promotiemateriaal aan zijn weekblad.

Raymond Maes

Vlaams Belang (2) Ik ben verbaasd, verbouwereerd, geshockeerd en gedegouteerd bij het openen bij de laatste uitgave van BRUZZ. Waar haalt u het in het hoofd om reclame te maken voor een egocentrische, zelfingenomen, bekrompen, wereldvreemde en sociaal onaanvaardbare partij als Vlaams Blok?

Pardon, die waren geconnecteerd met oud- en neo-nazi’s.

Vlaams Belang hebben ze zich genoemd sindsdien. En ik die dacht dat BRUZZ voor een vriendelijke openheid en diversiteit was.

Els van Riel

Vlaams Belang (3) Vandaag stak er bij mijn BRUZZ-magazine een brochure van het Vlaams Belang, samen met de melding ‘Bijgevoegde

brochure valt niet onder de verantwoordelijkheid van BRUZZ’. Wiens verantwoordelijkheid is het eigenlijk dat we dat (verfoeilijke) verkiezingsdrukwerk samen met onze geliefde BRUZZ in de bus krijgen?

Márti M.

Nawoord van de redactie Regelmatig wordt bij BRUZZ magazine een folder meegegeven. Uiteraard staat dat los van het redactionele. Om dat duidelijk te maken voorziet BRUZZ in geval van verkiezingsfolders in een schutblad met de boodschap: ‘Bijgevoegde brochure valt niet onder de verantwoordelijkheid van BRUZZ’.

BRUZZ kan in verkiezingstijd een politieke advertentie niet weigeren zonder juridische reden. In het verleden heeft Brussel Deze Week (oude naam van BRUZZ magazine) een gerechtelijke procedure met betrekking tot een geweigerde advertentie van een politieke partij verloren en verplichtte de rechter de publicatie.

ADVERTEREN? Marthe Paklons, 02-650 10 61, sales@

bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@

bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Jo Mariens HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen

hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse NIEUWSMANAGEMENT Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT Gerd Hendrickx REDACTIE Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios,

Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, VeraTylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël

Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING Heleen Rodiers , Ruth Plaizier KALENDER UIT Sam De Ryck VERTALING Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

6

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN:

Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69.

Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd.

De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@ bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context.

De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie.

Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Geïnteresseerd?

Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be.

We ontmoeten je graag voor een gesprek!

Tot binnenkort.

DB601852E9

DB374215D7

Logan, elektromechanieker “WERKEN VOOR EEN BEDRIJF IN VOLLE EXPANSIE DAT MEE IS MET DE NIEUWSTE TECHNOLOGIEËN, DÁT IS WAT ME BEVALT!” We zijn op zoek naar elektromechaniekers voor het onderhoud van onze nieuwe hybride bussen!

Onze technici verzorgen dagelijks, op verplaatsing op het net of in een werkplaats, de herstelling en het onderhoud van onze voertuigen, ingebouwde systemen, installaties en uitrustingen.

Heb je een diploma in een technische richting ((elektro) mechanica, elektronica, hydropneumatiek, elektriciteit)?

Heb je een rijbewijs B en ben je bereid om in ploegen te werken? Aarzel niet langer! Schrijf je in via onze website jobs.mivb.be en kies de vacature ‘Elektromecanicien BUS’.

Ken je personen die interesse zouden kunnen hebben? Bezorg hen dan deze vacature!

DB598778D9

jobs.mivb.be

De gemeente Steenokkerzeel is op zoek naar dynamische, sociale en gemotiveerde kandidaten voor volgende vacatures (m/v)

SCHOONMA(A)K(ST)ERS VOOR GEMEENTE EN SOCIAAL HUIS NIVEAU E1-E3 – HALF-, DEEL- EN VOLTIJDSE PRESTATIES – CONTRACTUEEL VOOR ONBEPAALDE DUUR – BRUTO AANVANGSWEDDE € 1.927,37/MAAND (VOLTIJDS) GEMEENTE TAKENPAKKET: Je staat in voor het onderhoud en reinigen van gemeentelijke gebouwen en infrastructuur.

SOCIAAL HUIS TAKENPAKKET: Je staat in voor het normale wekelijkse onderhoud van de woning van de bejaarden en/of gezinnen die omwille van gezondheidsproblemen of bijzondere sociale omstandigheden zelf niet meer kunnen poetsen.

ZOWEL VOOR GEMEENTE ALS SOCIAAL HUIS TAKENPAKKET: Je dient de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften correct na te leven en toe te passen. Je hebt een degelijke kennis van onderhoudsmaterialen en –producten.

Zin voor kwaliteit en nauwgezetheid volledige discretie flexibele werkuren hanteren COMPETENTIES: in team kunnen werken maar ook zelfstandig.

VEREIST: Geen diploma vereisten.

SPORTFUNCTIONARIS (INDIENSTTREDING 1 JULI 2019) NIVEAU B1-B3 – VOLTIJDSE PRESTATIES – IN CONTRACTUEEL VERBAND – ARBEIDSOVEREENKOMST BEPAALDE DUUR (=VERVANGING) – BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.674,14/MAAND TAKENPAKKET: Coördineren en organiseren van sportactiviteiten in de gemeente. Optreden als tussenpersoon voor alle sportverenigingen naar het gemeentebestuur toe. Adviesverlening naar beleid toe, in verband met sport. Beheerder van de gemeentelijke sportinfrastructuur. Administratie sportdienst.

COMPETENTIES: Kan eigen werk plannen en organiseren kan samenwerken en is sociaal vaardig neemt graag initiatief en is organisatorisch sterk stressbestendigheid kan zich zowel schriftelijk als mondeling vlot uitdrukken is flexibel en bereid tot avond- en weekendwerk.

VEREIST: Je beschikt over een diploma hoger onderwijs, bij voorkeur een bachelor L.O. Ervaring en voeling met het werkveld is een pluspunt.

WWW.STEENOKKERZEEL.BE

DB602412E9

MEER INFO IS OOK TERUG TE VINDEN OP LINKEDIN: GEMEENTE STEENOKKERZEEL TAAKOMSCHRIJVING, FUNCTIEVEREISTEN EN INSCHRIJVINGSFORMULIER VIND JE OP

DB602454E9

INTERESSE: Stuur je motivatiebrief, inschrijvingsformulier en een kopie van je diploma ten laatste op woensdag 12 juni 2019 aan het college van burgemeester en schepenen, Orchideeënlaan 17 te 1820 Steenokkerzeel. Tot en met die datum kan je deze ook mailen naar odette.libotton@steenokkerzeel.be of afgeven bij de personeelsdienst. Enkel volledige kandidaturen worden aanvaard. Kansengroepen worden – indien zij aan de gestelde eisen voldoen – uitdrukkelijk uitgenodigd om te solliciteren.

10069RLM

l folders in je buurt!

Bedee Wil je bijverdienen?

Schrijf je nu in of contacteer ons via

DB599785E9

www.ikwordpromokoerier.be 0800/24.402 *zelfstandig in hoofdberoep of in bijberoep

Like us op

Facebook!

Uw

Facebook.com/ streekpersoneel.be

personeelsadvertentie

DB486274C8

hier?

Rondreis met Vlaamse gids & Blauwe Vogel-begeleiding vanuit Brussel! inbegrepen vliegreis, volpension, alle excursies, Reisfamilie Carlier

3 afreisdata op zondag:

24/11/2019 5/01/2020 2/02/2020

contacteer ons snel op

12 fijne dagen :

rrs@roularta.be of 051 26 67 89

¤1.890

www.deblauwevogel.be

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00

DB601374E9 DB555930J8

scan mij

gewoon doen Beste Brusselaar, Vindt u het normaal dat ouders moeten vechten voor een plaats op school voor hun kind?

Dat de kwaliteit van ons onderwijs daalt?

Dat werkgevers geen mensen vinden terwijl de werkloosheid piekt?

Dat u vanuit Brussel niet naar de Vlaamse Rand kunt met de metro?

Ik heb genoeg van die stilstand. Eén doener kan het verschil maken.

Samen bouwden we speelpleinen, brachten we nieuwe winkels naar de voetgangerszone en lanceerden we de eerste elektrische bussen. Samen!

Met alle doeners die Brussel in beweging brengen.

Tijd om de brug tussen Vlaanderen en Brussel te versterken. Alleen zo krijgen we topscholen in elke wijk en metro op maat van de hoofdstad.

Daarom ben ik uw Brusselse kandidaat voor het Vlaams Parlement. En vraag ik uw stem op 26 mei.

Gewoon topscholen bouwen. Gewoon metro uitbouwen. Gewoon gaan voor de toekomst, met optimisme en vertrouwen. U vindt mij op de eerste plaats van lijst 3. Open Vld voor het Vlaams Parlement.

lijst 3

Info : 02/549.65.22 of info@elsampe.be. www.elsampe.be

DB602526E9

Doe mee!