BRUZZ - editie 1550

van 8 tot 14 december 2016

+ uit in brusse

l | vos sorties

à bruxel les

| out and

about in brusse

ls

UIT IN BRUSSEL SORTIR À BRUXELLES OUT AND ABOUT IN BRUSSELS 9

15 | 12 | 2016

#1550

nl Fr en

leS | aFGIFTekaNT

ooR bRUSSel

x P702124

jan martens riton liebman roberto magr lubomyr melnyo are you series k Pascal matth ? ey

18 Place FlaGeY,

1050 elSeNe/Ixel

N° 1550 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153

eeN UITGaVe

VaN VlaaMS-bRU

SSelSe MedIa

VZw | FlaGeYPleIN

d aa n

de blik op on

weekblad | 1550_01

eindig

_cover.in

dd 1

05-12-16

20:04

STAD IN ADEMNOOD

600 doden per jaar door luchtvervuiling

p 8 - 11

© BART DEWAELE

STAATSSECRETARIS ELKE SLEURS (N-VA)

‘Citroënmuseum?

Een vaag plan, meer niet’ p 14 - 15

HOE DE STAD DE HUFTER IN ONS NAAR BOVEN HAALT

Stadsstress maakt onbeschoft p 15

p6-7

JOANA VASCONCELOS

Breien en haken voor de kunst p 20 - 21

2 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

EDITO Realiteitszin

Steven Van Garsse Chef Weekblad “De PS heeft met de ‘affaireGadaleta’ nu het ideale middel om de groenen weg te zetten als xenofobe racisten”

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN? Barbara Hartert: sales@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Jo Mariëns HOOFDREDACTIE Klaus Van Isacker WEEKBLAD & MAGAZINE Steven Van Garsse (chef ) EINDREDACTIE Karen De Becker ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier REDACTIE Jean-Marie Binst, Bettina Hubo, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn MEDEWERKERS Hilke Andries, Michaël Bellon, Hanne De Valck, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bruzz.be

Het was bijna te mooi om waar te zijn.

Een verregaande samenwerking tussen Ecolo en Groen. Brussel als laboratorium voor een convergentie van twee politieke partijen die meer met elkaar gemeen hebben dan ze van elkaar verschillen.

Sommigen droomden in de toekomst al van één partij.

Maar met één boekje spat die droom uit elkaar. De Molenbeekse schepen Annalisa Gadaleta (Groen) gaf een interview aan een Italiaanse socioloog over Molenbeek voor en na de aanslagen. Dat werd vertaald in het Frans en zorgde, eerst binnenskamers, sinds enkele dagen op het publieke forum voor een stevige couac in de relaties tussen Groen en Ecolo.

Dat de beminnelijke schepen Molenbeek vergelijkt met een Marokkaanse souk waar families veel kinderen krijgen om zo van meer kindergeld te kunnen genieten, was er te veel aan. Ecolo-schepen Sarah Turine eist excuses. Voorlopig blijft Groen zijn schepen steunen. De woorden zijn uit de context gerukt, zo klinkt het.

Is Gadaleta de nieuwe Luckas Vandertaelen? Die laatste hield het bij Groen voor bekeken omdat zijn flinkse taal over migratie en islam heel wat partijleden de gordijnen in jaagden. Neen. Er is geen vergelijking mogelijk. Gadaleta is veel genuanceerder en was al zeker helemaal

WAUTER MANNAERT

niet uit op een rel. Eerder integendeel.

Interessanter is misschien om te weten waarom de uitspraken zo slecht vallen bij Ecolo? Er is de microanalyse. Ecolo wordt in de gemeente aangejaagd door oppositiepartij PS. Die heeft met de ‘affaire-Gadaleta’ nu het ideale middel om de groenen weg te zetten als xenofobe racisten. De schade die Ecolo oploopt, is groot. Zeker in de wetenschap dat Ecolo sowieso al moeilijk aansluiting vindt bij de allochtone gemeenschap.

Maar het geeft ook aan dat Nederlandstaligen en Franstaligen met een andere bril naar de samenleving kijken. Er zullen best wel flink wat Franstaligen zijn die Gadaleta gelijk geven, maar in het publieke debat zijn dergelijke uitspraken not done. Bij de MR zijn er enkelen die het wel doen of gedaan hebben, maar nog voor ze het beseffen zijn ze al een paria in de eigen partij.

Wat zegt dat over het maatschappelijke debat? Dat er een ruis op zit als Franstaligen en Nederlandstaligen over migratie discussiëren. Dat de gedachtelijnen niet gelijk lopen. Maar misschien kan dat ook geen kwaad. Een beetje botsende meningen geeft geheid nieuwe inzichten. En voor Ecolo en Groen zit er niets anders op dan, zo ze dat willen, weer aan tafel te gaan zitten. Met voldoende zin voor realiteit.

“ “

Een verhuizing van de luchthaven is onvermijdelijk” Brussels minister van Economie Didier Gosuin (Défi) ziet geen toekomst voor de luchthaven in Zaventem (in ‘Ter Zake’).

Fysieke aanraking is de manier bij uitstek om verschillen te overbruggen” Nsimba Bafuka wil met zijn worstelclub Brussels Young Wrestling Style jongeren helpen samenleven (in ‘De Morgen’) .

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 3

© SASIA VANDERSTICHELE

GEZONDHEID Kortgeding vanwege tweetalige wachtdienst afgewezen

Nederlandstalige huisartsen vangen bot STALLETJE. Stad Brussel schrapt de echte schapen.

BRUSSEL - De rechter in kortgeding heeft de vordering van enkele Nederlandstalige huisartsen en patiënten uit Brussel afgewezen. De groep vocht voor de rechtbank de beslissing van de Vlaamse Brusselse Huisartsenkring (BHAK) aan om toe te treden tot de tweetalige wachtdienst Garde Bruxelloise Brusselse Wacht (GBBW).

Enkele jaren geleden al vroeg de Franstalige huisartsenkring aan de Vlaamse BHAK om samen een tweetalige wachtdienst op te zetten. Een flink deel van de amper honderd Nederlandstalige artsen zag het voorstel meteen zitten, onder meer omdat ze dan minder vaak van wacht zouden zijn.

Andere, veelal oudere, artsen twijfelden of de tweetaligheid wel gegarandeerd zou zijn. Na lange interne discussies en meerdere stemmingen besliste de BHAK vorig jaar om toch toe te treden tot de Garde Bruxelloise Brusselse Wacht, de tweetalige wachtdienst die de Franstaligen ondertussen hadden opgericht in de buurt van de

Levende schapen vervangen door beelden

Schapenhouder Jean Meulens uit Lennik begon er in de jaren zeventig mee. Hij werkte voor de firma die toentertijd de stal bouwde en ging akkoord om enkele van zijn schapen voor een paar weken af te staan.

Vanaf dat moment haalden arbeiders van de stad elk jaar rond eind november drie schapen bij hem op, altijd ooien want die zijn minder avontuurlijk dan rammen. Om de vijf jaar stuurde Meulens een nieuw drietal naar Brussel. De eerste jaren ging hij zelf nog wel eens langs op de Grote Markt, daarna niet meer. Hij bleef liever thuis achter de stoof in Lennik.

Meulens deed het allemaal vrijwillig. “Ik heb er niets aan verdiend,” vertelt hij. “Integendeel, ik moest het hooi en de bieten nog meegeven.” De dieren werden in Brussel verzorgd en gevoederd door een straatveger, die er ook na zijn pensioen mee doorging.

Ooit werd in de kerststal tot ieders verbazing een lammetje geboren. Ook zijn de schapen op een keer ontsnapt uit de kribbe.

Vorig jaar was er een spijtig voorval. Meulens had naast twee witte schapen ook zijn schoonste, zwarte schaap uitgeleend. Het

Bettina Hubo

MOBILITEIT Vlaanderen polst De Lijn, MIVB en Keolis

KERSTMIS Kerststal Grote Markt breekt met lange traditie

BRUSSEL - Voor het eerst in bijna veertig jaar staan er in de kerststal op de Grote Markt geen levende schapen, maar beelden. Stad Brussel vond het een beetje ingewikkeld worden met de levende exemplaren. En de boer die de schapen al die jaren uitleende, is oud en heeft een verdrietig jaar achter de rug. Ook hij vindt het welletjes.

Pachecolaan.

Twee huisartsen en twee patiënten trokken hierop naar de rechter. Ze vonden dat de BHAK de organisatie van de wachtdienst volledig en zonder controle had uitbesteed aan een vereniging, gedomineerd door Franstalige huisartsen. Volgens hen ontzegt de BHAK de Nederlandstalige patiënten in Brussel hiermee het recht op Nederlandstalige zorg op momenten dat ze niet terechtkunnen bij hun eigen huisarts.

De rechter in kortgeding wees de vordering zopas af. “Klopt,” zegt Joost Rampelberg, een van de artsen die de eis instelden.

“Maar het is nog niet ten einde. Mogelijk gaan we in beroep tegen de beslissing. In elk geval loopt er ook een procedure ten gronde.”

Rampelberg en zijn medestanders doen intussen ook voort met Terranova, de Nederlandstalige wachtpost nabij de VUB. “We hebben financiering tot eind dit jaar en de verwachtingen voor 2017 zijn gunstig. We hopen dat dat tenminste nog standhoudt.”

dier kreeg een schop van de andere beesten en werd zwaar gewond. De veearts moest de ooi laten inslapen.

Voor de stad was dat de aanleiding om met de traditie te stoppen. “Er was wel meer,” zegt Jan Michiels, die zich namens de stad bezighoudt met de opbouw van evenementen. “Enkele jaren geleden is er ook een schaap gestolen. En we moesten de dieren altijd weer naar huis brengen voor oudejaar, zodat ze het vuurwerk niet hoefden mee te maken.”

“Ik heb het achtendertig jaar gedaan. Voor mij was het genoeg” Jean Meulens, schapenhouder

In elk geval: de dienst schone kunsten van de stad, die ook over de kerststal gaat, besliste om dit jaar geen levende schapen maar beelden in de stal te zetten.

Boer Meulens, ondertussen 79, vindt het jammer, maar is ook opgelucht. Hij verloor dit jaar zijn vrouw en moest ook een zware hartoperatie ondergaan. “Ik heb het achtendertig jaar gedaan. Voor mij was het genoeg.”

Bettina Hubo

Pendelbus voor Vlaamse ambtenaren

Thurn & Taxis. Ontoereikend openbaar vervoer.

BRUSSEL – Volgend jaar verhuizen zowat 2.600 Vlaamse ambtenaren naar Thurn & Taxis. Vraag is of het huidige aanbod van openbaar vervoer naar de site toereikend is. De Vlaamse overheid overweegt alvast om een pendelbus in te leggen vanaf het Noordstation.

Langs de Havenlaan krijgt het Herman Teirlinckgebouw nu snel vorm. Volgend najaar moet het nieuwe Vlaams Administratief Centrum (VAC) helemaal klaar zijn. Dan verhuizen om en bij de 2.600 ambtenaren uit verschillende gebouwen naar het kantoorcomplex op de site van Thurn & Taxis.

Omdat de Vlaamse overheid het vervoersaanbod daar ontoereikend acht, overweegt ze om in eerste instantie een pendelbus in te leggen tussen het nieuwe VAC en het Noordstation. Daarvoor zijn offertes gevraagd aan de private busaanbieder Keolis, maar ook aan de Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn en de Brusselse MIVB. De Vlaamse overheid zou betalen voor de dienst, die alleen toegankelijk zou zijn voor ambtenaren. Verschillende bedrijven in de buurt, waaronder KBC, organiseren al langer pendelbussen naar het Noordstation.

Veel ambtenaren zitten vandaag verspreid in de Noordwijk en komen dagelijks met de trein naar Brussel. Na de verhuizing wordt de afstand tussen station en kantoor echter een stuk groter. Ook vanaf het station Thurn & Taxis of metrostation IJzer is het een fikse wandeling. De eerder aangekondigde tram vanaf het Noordstation is door de Brusselse regering op de lange baan geschoven.

Het kabinet van Brussels minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) wil zich niet uitspreken over de pendelbus. Zijn woordvoerster wijst op het bestaande busaanbod.

“In de spits rijdt er om de vier à vijf minuten een bus tussen het Noordstation en Thurn & Taxis,” klinkt het, verwijzend naar lijnen 14 en 57. Volgens het kabinet komt het er vooral op aan het bestaande aanbod beter te promoten bij de ambtenaren. “We zullen de MIVB vragen om op haar bussen en aan de halte aan het Noordstation duidelijk aan te duiden dat de buslijnen naar Thurn & Taxis gaan.”

In de jaren 2018-2020 zou de bediening van Thurn & Taxis wel gevoelig verbeteren met de komst van twee extra lijnen. Dat is gepland in het busplan van de minister. De betere ontsluiting hangt samen met een nieuwe noord-zuidweg door de site van Thurn & Taxis en de bouw van de Picardbrug over het kanaal.

In principe zou de frequentie van de bestaande lijnen op korte termijn omhoog kunnen, maar daar is geen beslissing over.

Andere piste is de vele bussen van De Lijn die via Sainctelette naar het Noordstation rijden een nieuwe reisweg te geven via de Havenlaan. De langverwachte heraanleg van die kasseiweg kan hiervoor wel een Laurent Vermeersch hindernis zijn

4 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

DE WEEK

IN BEELD Tot begin februari fleuren verschillende lichtkunstwerken de Kleine Ring op. Zo ook aan de Vlaamsepoort, waar de bekende horecaondernemer Frédéric Nicolay in grote letters de naam Molenbeek op een van zijn gebouwen installeerde. Met die knipoog naar Hollywood wil hij de inwoners een stukje fierheid teruggeven.

in het NIEUWS Meer rijvakken aan Louiza

De auto krijgt opnieuw meer ruimte aan Louiza. De tijdelijke verkeersgeleiders worden zo snel mogelijk afgebroken. De versmalling was ingevoerd tijdens de sluiting van de Stefaniatunnel. Bij wijze van test werd de configuratie ook na de heropening behouden. Tijdens de week bleek er geen probleem met de doorstroming, maar op drukke zaterdagen was het soms lang aanschuiven. Plaatselijke handelaars, parkinguitbaters en het stadsbestuur schreeuwden moord en brand. Na overleg met minister-president Rudi Vervoort (PS) en collega Guy Vanhengel (Open VLD) heeft minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) moeten inbinden. Smet wil de situatie over zes maanden opnieuw evalueren.

N-VA vindt Brussel egoïstisch

Federale regeringspartij N-VA stelt opnieuw het Brusselfonds Beliris in vraag.

Kamerlid Inez De Coninck uit Opwijk vindt het ongehoord dat het federaal geld ook dient voor de renovatie van zwembaden en sociale woningen. Dat zijn lokale projecten die niets te maken hebben met de hoofdstedelijke en internationale functie van Brussel, klinkt het. De Coninck heeft het ook over de “egoïstische houding” van Brussel in dossiers zoals de geluidsnormen voor vliegtuigen en de re-

organisatie van de E40 aan Reyers. Brussel mag volgens N-VA geen “eenzijdige beslissingen nemen in cruciale dossiers.”

De Vlaams nationalisten willen druk zetten op Brussel via de onderhandelingen over Beliris. “Misschien zal er sneller een evenwicht worden gevonden binnen de Brusselse regering als de geldstroom dreigt afgesloten te worden.”

Kuifje in Train World

Stripheld Kuifje is nog tot midden april de centrale figuur van de eerste tijdelijke tentoonstelling in Train World, het spoorwegmuseum dat ruim een jaar geleden werd geopend in het station van Schaarbeek. Hoewel striptekenaar Hergé in de eerste plaats een autoliefhebber was, duiken ook treinen regelmatig op

Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets (CD&V) deed daar nog 270.000 euro bovenop. Het geld gaat naar de Brailleliga en Indivo, een vzw die activiteiten organiseert voor mensen met een beperking. in zijn werk. De expo toont originele tekeningen van Hergé en documentatie die de tekenaar verzamelde over treinen en stations. Naar aanleiding van de expo rijdt een trein versierd met tekeningen van Kuifje op voorstadslijn S1, die ook het station van Schaarbeek aandoet.

290.000 euro

Brussel Helpt, de jaarlijkse solidariteitsactie van BRUZZ in samenwerking met de gemeenschapscentra en de bibliotheken heeft 20.000 euro opgebracht.

Samengesteld door Laurent Vermeersch

MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP

© ERIC DANHIER

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 5

milieu Staatssecretaris Fadila Laanan (PS) drukt hervorming door

Huisvuilophaling vernieuwd vanaf januari BRUSSEL - Na twee jaar onderhandelen met de gemeentes en vakbonden gaat de langverwachte hervorming van de huisvuilophaling van start in januari. Papier en pmd worden opnieuw wekelijks verzameld en de avondophaling wordt afgeschaft. Een grote verandering voor het personeel van Net Brussel. “De uurroosters worden veel zwaarder,” oordeelt de vakbond.

Vanaf 2 januari ziet de ophaling van het huisvuil er weer helemaal anders uit. De blauwe en gele zakken worden opnieuw wekelijks opgehaald, net zoals de witte. Daarnaast wordt de oranje zak, na een proefperiode van meer dan een jaar, in alle negentien gemeentes ingevoerd. Die zak voor biologisch af breekbaar afval blijft dan wel een vrijwillig engagement, ook hiervoor rijdt de vuilniswagen na nieuwjaar in het hele gewest wekelijks uit.

De grootste verandering voor Net Brussel en de wijken waar het van toepassing was, is dat de avondophaling verdwijnt. Volgens staatssecretaris van Openbare Netheid en Afvalophaling Fadila Laanan (PS) worden de vuilniszakken momenteel te vaak al ‘s ochtends buitengezet, waardoor katten en vogels vrij spel krijgen en het straatbeeld bevuild raakt.

Die veranderingen maakten het voor Net Brussel noodzakelijk om ook de hele ophaalkalender te hertekenen. Net dat had heel wat voeten in de aarde. De aanvankelijke hervorming was immers al gepland voor begin 2016. Daarbij wilde Laanan een van de twee wekelijkse ophalingen van restafval schrappen, wat zowel bij de burgemeesters als bij de bewoners een storm van protest veroorzaakte.

De staatssecretaris trok haar voorstel snel weer in, met als gevolg dat er een andere manier gevon-

den moest worden “om de beschikbare middelen efficiënter in te zetten,” zegt Laanan. Begrijp: de hervorming mocht niets extra’s kosten.

Door alle vuilniswagens al in de ochtend te laten uitrijden en de routes te optimaliseren, kunnen de vrachtwagens meer rondes per dag afwerken.

Voor de middag halen ze in enkele rondes het restafval en selectief afval op, om dan na de middag rond te rijden voor de groene (voor tuinafval) of oranje zakken.

Die aangepaste ophaalrondes impliceren ook een nieuw uurrooster voor de werknemers van Net Brussel. Dat is niet naar de zin van de vakbonden, omdat de uurroosters zwaarder zijn geworden.

“Nu doen de ophalers dagelijks twee rondes van ofwel witte zakken, ofwel selectief afval,” zegt Michel Piersoul van de liberale vakbond VSOA. “Vanaf volgend jaar doen ze eerst twee rondes van restafval, om nadien nog de blauwe of gele zak op te halen.”

Daarnaast rijden de eerste ploegen na de hervorming al om halfzes uit in plaats van om halfzeven.

Volgens Laanan is dat noodzakelijk om de mobiliteitsdruk veroorzaakt door de 120 vrachtwagens tijdens de ochtendspits beter te verspreiden.

“Maar in de twee jaar van sociaal overleg over de hervorming is er nooit met een woord gesproken over vroegere uurroosters,” geeft Piersoul aan.

Nochtans staat in het arbeidsreglement dat elke

aanpassing van het uurrooster met de vakbonden besproken moet worden. “De directie heeft dat omzeild door vrijwilligers te zoeken voor de ultravroege dienst,” zegt Piersoul. “Maar vooralsnog zijn er maar heel weinig ophalers die daarmee hebben ingestemd. Het is trouwens niet uitgesloten dat er voor nieuwjaar nog acties komen van de vakbonden.”

“Het is niet uitgesloten dat er voor nieuwjaar nog acties komen van de vakbonden” Michel Piersoul, liberale vakbond VSOA

Volgens de vakbondsman is het hoe dan ook duidelijk dat de directie de hervorming wil doorduwen. Deze week nog zouden alle Brusselse gezinnen een brochure in de brievenbus moeten krijgen, met daarin de nieuwe ophaalkalender voor 2017 en een bon voor een gratis rol oranje Len Buggenhout zakken.

De spraakmaker Het gaat hard voor Sammy Mahdi (28 jaar). Hij werd in korte tijd voorzitter van de CD&V in Molenbeek, schrijft columns in nationale dagbladen en is nu ook kandidaat om nationaal voorzitter te worden van jong CD&V. Er is maar één tegenkandidaat, Evi Degheldere uit Antwerpen. Haalt Mahdi het, dan zal hij de eerste Brusselaar zijn die die eer is toebedeeld.

Illustere politici als Wilfried Martens, Eric Van Rompuy en Frank Swaelen gingen hem voor. Maar zover is het nog niet. De campagne is nog maar net begonnen. Pas in maart wordt de nationaal jongerenvoorzitter aangeduid.

Mahdi groeide op in Water-

maal-Bosvoorde als zoon van een Iraakse politieke vluchteling en een Belgische moeder. Hij vertelt in interviews over de twee werelden waarin hij opgroeide: naar de moskee en naar de kerk. Maar ook hoe hij als jongetje xenofobe reacties moest trotseren. De jaren 1990, waarin politiecommissaris Johan Demol een law-and-ordersamenleving wou invoeren en dan naar het Vlaams Blok overstapte, staan hem nog helder voor ogen.

Hij ziet zelf de voordelen in van zijn ervaring met de meervoudige samenleving die Brussel zo kenmerkt. “Ik kan een bruggenbouwer zijn,” zegt hij aan Bruzz, “met zowel voeling met moslims als met Belgen.”

SAMMY MAHDI

Hij doet dat zonder evenwel de (moeilijke) waarheden te verhullen.

Hij haalde al hard uit naar het autocratische Turkije, en vraagt zich openlijk af waarom moslims vroe-

ger wel en nu veel minder een dennenboom zetten met Kerstmis.

Mahdi hoopt als rolmodel te kunnen fungeren. Hoogopgeleid, snedig in zijn commentaar, een interessante stem in het maatschappelijke debat.

Jong CD&V liet zich vorige week op het CD&V congres horen. Herfederalisering mag geen taboe zijn, zo klonk het. Mahdi beaamt: “Als we zo tot een homogener beleid kunnen komen, waarom niet? Je moet weten: als jongeren hebben we nooit de Vlaamse ontvoogdingsstrijd meegemaakt.”

Dat helpt bij een ontspannen houding tegenover de staatshervorming. Komt daarbij: in Brussel is de

staatkundige versnippering meer voelbaar dan waar dan ook.

Een opmerkelijk voorstel heeft Mahdi (nog) niet. Maar hij vindt het belangrijk om jongeren te coachen met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Niet alleen ter voorbereiding op de kiesstrijd, maar ook voor een goede positie binnen de partij. “Het is niet slecht als jongeren een goede plaats op de lijst leren te onderhandelen.”

Ook voor de verkiezingen van 2019 hoopt hij als jongerenvoorzitter een rol te kunnen spelen.

En de gemeenteraadsverkiezingen in Molenbeek? “Er liggen verschillende opties open. CDH, Lijst van de Burgemeester. De gesprekken hierover zijn nog niet begonnen.” SVG

6 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

INTERVIEW Federaal staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) over musea, stad en armoede

‘De onverdraagzaamheid BRUSSEL - De renovatie van de musea die onder de federale wetenschappelijke instellingen is een moeilijke bevalling, maar staatssecretaris Elke Sleurs werkt verder met een eigen agenda. Ook inzake armoedebestrijding probeert ze in het kleine een verschil te maken. Een federaal staatssecretaris heeft ministers naast zich, en gewesten en gemeenten, maar Sleurs bepaalt mee de weg.

V

oor de bouw van een nieuwe jubelboog zal men bij mij niet durven aan te kloppen, om tweehonderd jaar België te vieren,” zo vermoedt staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA), bevoegd voor de federale wetenschappelijke instellingen (FWI). Op het museum van Tervuren na, liggen die allemaal in Brussel. Ambitieus als Leopold-I heeft Sleurs in korte tijd wel wat treinen op het spoor gezet. Het nieuw Ruimtevaartagentschap raakte door de ministerraad. Recent is de afschaffing van Belspo, de administratie van het federaal wetenschapsbeleid, en de inkanteling ervan in de FOD Economie beslist.

De verzelfstandiging van de FWI wordt al in 2017 uitgerold. En met het nieuwe federale subsidieprogramma FED-tWIN (2017-2023), tussen de FWI en alle universiteiten, kunnen 125 onderzoekers en professoren een duobaan krijgen in bijvoorbeeld universitair en museaal onderzoek (goed voor 125.000 euro per jaar/ per profiel). Dat neemt niet weg dat Sleurs kritiek krijgt voor de verkommering van haar museale instellingen in Brussel.

management van jaren niet rechttrekken. We zitten al veel verder dan dat de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis ooit gezeten hebben met hun Japanse Toren. Samen met de Regie werd een renovatieplan opgesteld dat moet passen in de visie van het complete masterplan. Alle prioriteiten in acht genomen wordt de heropening van de toren niet voorzien in mijn beleidsperiode.

U blokte een verhuizing van de afdeling Moderne Kunsten naar Vanderborght of het Citroëngebouw af.

SLEURS: De federale musea hebben hun gebou-

wen. Wie moet renoveren, zoekt toch geen geld om elders te huren? Hij pakt zijn huis aan. Het regeerakkoord is duidelijk: de collecties blijven behouden. Er moet aan publiekswerking gedaan worden. En het patrimonium bevindt zich in een lamentabele toestand. Laat ons dat aanpakken. Trouwens het Citroëngebouw is klimatologisch nog niet aangepast om een museum te zijn. Beseft men wel dat daar nog elke dag auto’s voor onderhoud binnenrijden?

Dat is niet iets voor morgen.

Het regent binnen in het patrimonium van de FWI? Hoe lost u dat op?

ELKE SLEURS: Ik kreeg in 2014 een erfenis van

onderinvestering en verwaarlozing van jaren uit vorige regeringen (van 1992 tot 2014 stond wetenschapsbeleid bijna vijftien jaar onder PS-signatuur, JMB). Direct heb ik middelen gezocht voor aanpak, samen met vicepremier Jan Jambon (N-VA) bevoegd voor de Regie der Gebouwen. Voor het eerst werd een masterplan ontwikkeld voor renovatie van alle musea, Schone Kunsten en Jubelpark op kop. Iedereen heeft zijn prioriteiten en langetermijnbehoeften opgelijst, die ik voor 95 procent heb gevolgd. De ene had meteen scanners nodig (Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium in Etterbeek), de andere een digitaliseringsprogramma. De aankoop van een auto werd wijselijk geweigerd. Meteen is een budget voor herstel van alle lekkende daken uitgetrokken.

De dringende werkzaamheden zijn in 2016 begonnen. In 2018-2019 volgt de concretisering en budgettering van het masterplan, met uitvoering in de volgende legislatuur. Zo snel kan de politiek gaan.

Kleine entiteiten als de Japanse Toren, het Wiertzmuseum en Meuniermuseum, zijn gesloten of amper toegankelijk.

SLEURS: Nogmaals, in ijltempo kan ik het mis-

Komt het ooit nog goed tussen de PS en uw partij?

SLEURS: Daar doe ik geen uitspraak over. Neem van me aan dat ‘ik’ met een wit blad begonnen ben. Ik heb helemaal geen kritiek op nieuwe musea voor de hoofdstad. Naast Antwerpen en Gent heeft Brussel daar volop recht op.

Maar de federale kunstcollecties horen thuis in het grote geheel van musea. Vandaag zit een stuk van de verzameling nog in de kelder, maar ze zal weer een plaats krijgen. De renovaties zijn bezig. Ik wil de collectie valoriseren in eigen situ (zaal voor Moderne Kunsten bij het Museumplein, JMB). En nog eens, ik heb er geen enkel probleem mee dat Brussel met Citroën grootse plannen heeft. Maar of ik me daar vandaag al voor moet inschrijven? Citroën blijft maar ‘een plan’. Terwijl de toeristen morgen nog aankomen in Brussel-Centraal, nabij de Kunstberg en de bestaande musea.

Uw gefusioneerde bevoegdheden Armoedebestrijding en Grootstedenbeleid zijn in de praktijk al vaak regionale materie. Wat kunt u federaal nog doen?

SLEURS: Ik heb eerder een coördinerende functie. Terwijl het gros van de armoedebestrijding deel uitmaakt van sociale zekerheid, werkgelegenheid, hervorming van de fiscaliteit, het sociaal stelsel (uitkeringen)...

Armoede komt bij veel ministers terug. Ik zet iedereen bijeen aan tafel, samen met alle regio’s. Binnen het federaal Armoedeplan en het Kinderarmoedeplan hebben we ervoor gezorgd dat iedereen zich engageert om de armoede te bestrijden. Via het federale niveau stimuleren we dat er meer Europese middelen binnengerijfd kunnen worden. Want Europa wordt af en toe vergeten door verschillende beleidsniveaus.

Frankrijk en België moeten samen voor Europa de regelgeving inzake armoede herdefiniëren. Hoever staat u in die opdracht?

SLEURS: Voor het Europese overleg hebben we

“Citroën blijft maar een plan, dat later klaar zal zijn dan de renovatie van Schone Kunsten” Elke Sleurs, Staatssecretaris

vanuit Grootstedenbeleid op federaal en regionaal vlak een verklaring van de burgemeesters bedongen. Via de POD Maatschappelijke integratie kunnen we de volledige coördinatie van het werk van steden en gemeenten ondersteunen. De krijtlijnen zijn daar onder meer de projectsubsidies die Europa kan toesteken, onder andere voor ‘engagementen’ die steden en gemeenten nemen naar kinderarmoede toe. Ook naar OCMW’s, in samenwerking met minister voor Sociale integratie Willy Borsus (MR).

Brussels minister-president Vervoort (PS) dacht uw collectie te doen stralen, een win-winvoorstel.

Wat valt u op als u naar Brussel kijkt en het begrip armoede in het achterhoofd houdt?

SLEURS: Stel dat we de opsplitsing van de col-

secretaris om daar kritiek op te geven. Ik werkte twintig jaar terug al in Brussel. Ik zie dat Brussel zeer veel moeilijkheden kent en voor grote uitdagingen staat. Alle negentien gemeenten, waaronder Brussel-Stad, hebben zeer specifieke problemen. Dat gaat van onderwijs en werkgelegenheid tot integratie.

lecties in overweging namen. Wat belette ons dan nog om een ander deel van onze kunst aan Vlaanderen te geven? Gegarandeerd gaan dan de poppen aan het dansen. En zie, in alle eerlijkheid: aan welk project zouden we die collectie afstaan? Aan een Citroënrenovatie die nog niet berekend werd? Een Citroëngebouw dat waarschijnlijk later klaar zal zijn dan de renovatie van de Musea voor Schone Kunsten? Er zijn honderdeneen andere mogelijkheden om een stad op de kaart te zetten, dan met die ene collectie moderne kunst.

SLEURS: Het is niet aan mij als federaal staats-

Kunt u zelf een steentje bijdragen tot de aanpak?

SLEURS: Ik ben verantwoordelijk voor de Win-

teropvang, en daar doen we meer dan gevraagd. In theorie moeten we daarmee twee-

© BART DEWAELE

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 7

delijnshulp bieden. In de praktijk verzorgen we zelfs de eerstelijnshulp, samen met Samusocial. Alles wat de federale regering begint inzake werkgelegenheid en inburgering helpt een stuk.

Wie geen werk heeft, heeft één kans op de twee om in de armoede te belanden. Alle federale maatregelen komen nu eenmaal zeer zeker ook Brussel ten goede. Brussel is geen eiland, maar leeft in onze globale wereld.

nam toe’

Wat zou lokaal nog kunnen verbeterd worden?

SLEURS: Veel. Brusselse burgemeesters kunnen

intekenen op het Kinderarmoedeplan en het federale Armoedeplan. Inspelen op de toegankelijkheid van gezondheidszorg en werk. De discriminatie tegengaan. Gezien het stuk voor stuk problemen zijn die in Brussel nog sterker dan in andere steden naar boven komen, kan hier heel veel aangepakt worden.

Vindt u het gewestbeleid in zijn totaliteit hierin goed, uw verhouding met de PS niet in acht genomen?

SLEURS: We stellen vast dat één op de drie in

Brussel in armoede leeft. In Wallonië is dat één op de vier. Het cijfer voor Vlaanderen bedraagt één op de tien. Het verschil zegt alles, ook over regionaal beleid. De federale regering probeert daar maximaal aan toe te steken en doet dat meer dan ooit. Alle omstandigheden in acht genomen, uiteraard. De nare situatie die we in het voorjaar, vorig jaar en de jaren voordien gezien hebben, zijn geen erfenis van het beleid dat wij vanuit federaal gevoerd hebben. De situatie is gegroeid uit een Brussels beleid van jaren.

“De zeer grote vorm van onverdraagzaamheid groeide hier met de jaren, ervoer ik in het ziekenhuis” Elke Sleurs, Staatssecretaris

Spreekt u uit ervaring of vanuit uw partij?

SLEURS: Ik heb zelf gezien dat de integratie meer

ELKE SLEURS - 48 jaar - Gynaecologe (VUB & Michigan State University); - Tot 2008 kliniekhoofd Verloskunde/prenatale, UZ-Jette; - Eerst bij Volksunie-jongeren, dan N-VA, in Gent; - Sinds 2014 federaal staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, Grootstedenbeleid en Wetenschapsbeleid; - Er zijn tien federale wetenschappelijke instellingen, waaronder de grootste musea in Brussel.

ELKE SLEURS “De nare situatie die we in het voorjaar en vorig jaar hebben meegemaakt, is gegroeid uit een Brussels beleid van jaren.”

en meer achteruit boerde, ook in het universitair ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel (campus Jette) waar ik ruim vijftien jaar werkte.

Dan sta je helemaal niet versteld van wat er in Brussel gebeurd is dit voorjaar. Als er geen integratiebeleid is. Als er geen mogelijkheden bestaan voor mensen om zich hier thuis te voelen.

Als er geen kansen zijn om een job te vinden.

Als onze taal niet gesproken wordt - of het nu Frans of Nederlands is. Wel, dan staat niemand meer verwonderd. Dan krijg je radicalisering.

Dat merkten wij al in het ziekenhuis. De zeer grote vorm van onverdraagzaamheid groeide met de jaren, zelfs tegenover het ziekenhuispersoneel.

Anderzijds moeten we wel toegeven dat veel Afrikaanse kinderen met tbc of hiv de beste zorgen krijgen in een ziekenhuis als Sint-Pieter, waar die populatie wel dankbaar voor is.

Ons opvangnet in Brussel is toch goed?

SLEURS: De gezondheidszorg is zeer toegankelijk

in België, wat ook de herkomst van de mensen is. Ook in het AZ Sint-Lucas Gent, het UZ Gent en het UZ Brussel worden heel veel mensen van onder de armoedegrens opgevangen, ongeacht hun rang of stand. En gelukkig maar. Zo hoort het. Maar je ziet wel maatschappelijke tendensen in de ziekenhuizen. Een ziekenhuis is een microkosmos van wat de maatschappij is. Gelukkig is voor Brussel de versnippering van de middelen enigszins een halt toegeroepen door Jean-Marie Binst fusies van de ziekenhuizen.

8 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

INTERVIEW Professor Catherine Bouland hekelt lakse overheden in debat over vervuilde lucht

Catherine Bouland “Toen de Brusselse tunnels fouten begonnen te vertonen, kon dat een moment zijn voor een ambitieuzer beleid. Net zoals de komst van de voetgangerszone in het centrum een kantelpunt zou kunnen zijn.”

© SASKIA VANDERSTICHELE

‘Blijf druk zetten voor betere luchtkwaliteit’ BRUSSEL - In Brussel overlijden jaarlijks minstens 632 mensen door luchtvervuiling. Professor Catherine Bouland (ULB) doet uit de doeken hoe enorm de impact is van de vuile lucht die we elke dag inademen.

“Vooral kinderen en ouderen zijn het meest kwetsbaar voor de vervuilde lucht.”

I

n zowat alle steden groeit dezer dagen de vraag naar schonere lucht hand over hand. De burgemeesters van vier wereldsteden toonden afgelopen week dat ze dit signaal van de burger begrijpen. Athene, Madrid, Mexico City en Parijs kondigden samen aan dat vanaf 2025 geen dieselauto’s en vrachtwagens meer zullen toelaten. Ook Antwerpen en Brussel nemen initiatieven (zie p 10 – 11). “We zitten in een situatie die niemand nog kan negeren,” zegt professor Catherine Bouland, de directrice van het ‘Centre de recherche en santé environnementale et santé au travail’ (ULB). “Het staat intussen vast dat de luchtvervuiling leidt tot ademhalingsproblemen, hart- en vaatziekten, problemen met de stofwisseling, en een kwalijke impact heeft op de ontwikkeling van onze

kinderen. De luchtvervuiling is een mengeling van heel veel verschillende stoffen: gassen, vloeistoffen, vaste stoffen. Sommige daarvan veroorzaken kanker, andere werken op het zenuwstelsel of verkorten samen het leven.”

“Vooral foetussen, ouderen en kleine kinderen zijn erg kwetsbaar voor de invloed van die mix.

In Brussel hebben we gegevens van ziekenhuisopnames geëvalueerd, en studies en metingen van de luchtkwaliteit. We kunnen ongeveer zes procent van de sterfgevallen toewijzen aan de vervuilde lucht. Dat is een onderschatting. We verwachten dat sommige effecten op hart en ademhaling nog driehonderd keer erger zijn.

Er zijn ook aanwijzingen voor een verband met diabetes, obesitas, hyperactiviteit, een dalend intelligentieniveau en verminderde school- en werkprestaties. Ook absenteïsme kunnen we

linken aan luchtvervuiling, door astmaproblemen. Vuile lucht raakt aan heel veel zaken.

Kijk ook naar de resultaten die het Europees milieuagentschap (EEA) net heeft bekendgemaakt: jaarlijks sterven 467.000 mensen in Europa voortijdig als gevolg van luchtvervuiling.”

Waarom zijn ouderen en kleine kinderen de eerste slachtoffers van luchtvervuiling?

CATHERINE BOULAND: De jonge kinderen omdat

hun ademhalingssysteem en hun hele lichaam zich nog ontwikkelen. Als dat wordt verstoord, dan ontwikkelen hun organen zich niet volledig. De longen van kinderen onder de zes jaar zijn nog niet helemaal volmaakt. Als die longen beschadigd worden door de luchtvervuiling, worden ze niet afgewerkt. Later als

volwassene hebben ze dan kleinere longen, wat een invloed heeft op de zuurstofverdeling voor het hele lichaam. Kinderen zijn ook kwetsbaarder omdat ze meer ademen, eten en drinken in verhouding tot het lichaam dat ze hebben, en ze hebben een huidoppervlakte die proportioneel groter is dan een volwassene. Ze zijn dus ook meer blootgesteld, en de gevolgen zijn er voor de rest van hun leven.

Bij zwangere vrouwen gaan sommige vervuilende stoffen door de placenta. Zelfs als het de moeder is die ademt en eet, vinden we dat terug in de foetus. En tijdens de embryonale fase zijn de organen natuurlijk nog veel meer in ontwikkeling, en zijn effecten mogelijk die verder gaan dan de ademhaling: op het hart, op de ledematen of op andere lichaamsfuncties.

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 9

Bij de ouderen zien we vroegtijdige overlijdens door de luchtpollutie, en ziektes zoals alzheimer, parkinson en diabetes die sneller evolueren.

Wat is de belangrijkste oorzaak van de luchtvervuiling in Brussel?

BOULAND: Grote vervuilende industrie is er niet

ADVERTENTIE

vervuiling. Zelfs een meter afstand vermindert de schadelijke impact al een beetje. Het ideaal is natuurlijk een fietsroute zonder autoverkeer.

Wie echt wil sporten, raad ik aan de parken op te zoeken. Die liggen verder van het verkeer. Natuurlijk zijn er aan fietsen, lopen en wandelen een pak fysieke voordelen, en sporters zullen resistenter en sterker zijn.

meer in Brussel. Het is een grote stad, met Zijn de maatregelen die de Brusselse overheid overwegend diensten, vooral transport is de oorzaak. Net zoals in veel andere steden, hebtreft voldoende? ben we een enorm verkeersprobleem. Wagens BOULAND: Het plan van het gewest om de luchtkwaliteit te verbeteren, vind ik persoonlijk comen vrachtwagens op fossiele brandstoffen, in het pleet onvoldoende. Ik mis een duidelijke timing, bijzonder diesel, zijn een grote bron van vervuiling van de lucht. Ook houtkachels en verwaren duidelijke doelen die we willen halen. Brussel ming op biomassa dragen bij, in het bijzonder in zou als hoofdstad de toon moeten zetten. Dat de winter. Bovendien kent het dat niet doet, wijst de luchtvervuiling letterlijk op een gebrek aan ambitie. Het gewest zou meer geen grenzen. De specifieke weersomstandigheden moeten samenwerken in onze regio leiden ertoe met de gemeenten. Nog dat alle vervuiling van Enmeer voetgangerszones geland, Frankrijk en Duitsbijvoorbeeld, maar wel land hier samentroept. goed omkaderd, goed Dertig à veertig procent aangekondigd en met van de vervuiling die we een goed overkoepelend inademen, is lokaal geproplan dat aangeeft hoe duceerd, de rest komt van het transport om te leiden. De bevoegdheidselders. We krijgen bijgeCatherine Bouland, professor ULB volg ook vervuiling van inversnippering maakt het dustrie uit bijvoorbeeld het niet gemakkelijk, dat Ruhrgebied in Duitsland. klopt. De fiscale regeling Wat moet de prioriteit zijn? Al die bronnen van voor de bedrijfswagens hebben ze bijvoorbeeld vervuiling moeten teruggeschroefd worden. niet in handen, dat is federale materie. Maar Daarom is het is belangrijk dat we op veel verdat mag geen excuus zijn. De coördinatie met schillende politieke niveaus het probleem aande andere regio’s en de federale overheid moet pakken. Als je het bredere plaatje bekijkt, hoe beter. Er is nood aan gecoördineerd beleid om auto’s leiden tot vervuiling, geluidsoverlast, ambitieuzere doelen te bereiken. ongevallen, hoe ze grondstoffen opslorpen en België slaagt er niet in om te voldoen aan de Euenorm veel geld kosten, dan kan je alleen zeggen ropese normen, terwijl die niet erg streng zijn. dat we nog heel wat werk voor de boeg hebben in BOULAND: Klopt. Elke verbetering van de luchtBrussel, maar ook in Europa. kwaliteit is goed voor de volksgezondheid, maar Zijn er meer gezondheidsproblemen bij mensen Europa laat voor sommige waarden zelfs het dubbele toe van wat de Wereldgezondheidsordie rond de drukke verkeersaders wonen?

BOULAND: Mensen die zich in zo’n sterk vervuilde ganisatie (WHO) zou willen. België is ook niet zone bevinden, cumuleren alleen voor Brussel in twee problemen: ze worovertreding, ook voor den aan meer vervuilende andere plekken. stoffen blootgesteld en ze U schreef in 2015 met hebben vaak ook minder mogelijkheden om zich enkele dokters en geertegen te beschermen. In zondheidsorganisaties Brussel zijn het jammer een vlammende brief genoeg ook mensen met aan de regering, om aan een bescheiden inkomen te klagen dat elk jaar die vaker aan de rand van minstens 632 Brussedrukke straten wonen, diklaars vroegtijdig overlijwijls in minder goed geïsoden door de vuile lucht. leerde huizen, waar meer Hebben de politici daar verwarmd moet worden. ooit op gereageerd?

Catherine Bouland, professor ULB BOULAND: Nee, helemaal Ook hebben ze minder de niet. Ook de collega’s mogelijkheid om de ramen hebben niets gehoord. open te zetten aan de achterkant, waar minder vervuiling is. Dat geeft een Wetenschappelijke bewijzen zijn er nochtans in dubbele ongelijkheid. De afgelopen jaren onderovervloed, en ze nemen alleen maar toe. Onze zochten we of het een verschil maakt als je verstaatsstructuur is misschien niet gemakkelijk te der van het verkeer woont. Daardoor weten we beheren, het is een echte lasagne van instellingen, maar het antwoord dat ze vandaag bieden, dat wie op minder dan 75 meter van het verkeer is simpelweg niet voldoende. Zelfs het antwoord woont, meer risico loopt dan wie op meer dan van de EU is niet voldoende. Bij alle overheden 150 meter woont. ontbreekt nog altijd het gevoel dat het dringend Zijn fietsers en sporters extra kwetsbaar voor is. Toen de Brusselse tunnels fouten begonnen vervuiling? te vertonen, kon dat een moment zijn voor een BOULAND: Die vraag leeft sterk. Vorige week gaf ambitieuzer beleid. Net zoals de komst van de ik een lezing voor de Gracq, een beweging die voetgangerszone in het centrum een kantelpunt het fietsen in de stad promoot. Er was een stevig zou kunnen zijn. We kregen telkens veel debat, debat over die vraag, waar we niet tot een conmaar een echte omwenteling blijft uit. sensus zijn gekomen. Het is waar dat wie sport Ook de burgers hebben de taak om druk te zetten op hun verkozenen, zodat die hun verantin het verkeer meer blootgesteld is aan vervuiling dan wie het daarbuiten doet. In Brussel woordelijkheid wel moeten nemen. We weten rijden fietsers grotendeels in het verkeer. Afwat we moeten doen, we kennen oorzaak en gescheiden fietspaden, een meter van de rijweg oplossing. Dus ja, we kunnen veel veranderen met bomen of geparkeerde auto’s ertussen, zou in de toekomst.

Thomas Verbeke al meer bescherming opleveren tegen de lucht

“Jaarlijks sterven 467.000 mensen in Europa voortijdig als gevolg van luchtvervuiling”

“Het plan van het gewest om de luchtkwaliteit te verbeteren, vind ik persoonlijk compleet onvoldoende”

Nieuw jaar niewe ophaalkalender.

Houd hem in de gaten!

10 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

MOBILITEIT Antwerpen wordt eerste lage-emissiezone in ons land

Brussel haalt mosterd in de Scheldestad ANTWERPEN - Het Brussels Gewest wil over een goed jaar een lage emissiezone (LEZ) worden. Bewindvoerders en administratie leggen hun oor dan ook geregeld te luisteren bij de stad Antwerpen, die op 1 februari, als eerste in ons land, begint met een LEZ en dus al behoorlijk wat knowhow heeft.

“Voor ons was er geen draaiboek, wij moesten van nul beginnen,” zegt Filip Lenders, hoofd energie en milieu van stad Antwerpen.

V

anaf 1 februari worden zwaar vervuilende auto’s - verouderde dieselwagens op kop - geweerd binnen de Antwerpse Ring en op Linkeroever. Op die manier wil de stad de luchtkwaliteit verbeteren. Wie toch rondrijdt met zo’n vieze bak krijgt een flinke boete.

In Europa zijn ondertussen al tweehonderd lage-emissiezones, in twaalf landen. Steden als Milaan, Stockholm en Keulen gaan al enkele jaren de strijd tegen het fijn stof aan door de vuilste wagens te bannen.

Ons land loopt achter. Antwerpen wordt pas de eerste LEZ. Na de gemeenteraadsverkiezingen van eind 2012 nam het nieuwe Antwerpse schepencollege van N-VA, CD&V en Open VLD de invoering van een LEZ op in het bestuursakkoord.

“Toen konden we echt van start gaan, vooraf was wel al een studie gebeurd,” zegt Lenders, die het hele project coördineert. “Het was een enorme operatie, te vergelijken met

de invoering van de selectieve vuilnisinzameling. Daar is natuurlijk elke burger bij betrokken. Hier gaat het om één op de vijf. Maar als je erbij bent, is de impact groot: je moet of van auto of van verplaatsingsgedrag veranderen.”

De voorbereiding duurde lang, vier jaar. “Dat komt omdat we van nul moesten beginnen. Er was geen wetgevend kader. Vlaanderen moest een decreet maken, de federale overheid een nieuw verkeersbord. Daar hebben we op moeten wachten.”

In oktober 2014 kwam de federale overheid met het verkeersbord. Een

NIEUW BORD “Toen we begonnen was er niets, zelfs geen verkeersbord,” zegt Filip Lenders, die de LEZ in Antwerpen coördineert.

dik jaar later pas vaardigde Vlaanderen het decreet op de lage-emissiezones uit. De uitvoeringsbesluiten volgden in februari 2016, amper tien maanden geleden.

Dagpas te koop In het decreet bepaalt de Vlaamse overheid onder meer welke voertuigen niet binnen mogen in een LEZ. De euronorm van de wagen, een Europese milieustandaard, is hiervoor bepalend. Maar het decreet laat afwijkingen op gemeentelijk niveau toe. De stad Antwerpen heeft hiervan gebruikgemaakt en stemde in

“Ik daag iedereen uit om nog een onbewaakte sluipweg te vinden om de stad in te rijden, of het moest een veldwegje of de Schelde zijn” Filip Lenders, hoofd energie en milieu van stad Antwerpen

juni een reglement. Daarin worden de strenge Vlaamse bepalingen iets gemilderd. Van Vlaanderen mogen dieselauto’s met euronorm 1 of 2 in februari de zone niet meer binnen en dieselwagens met euronorm 3 alleen als ze een roetfilter hebben.

Van Antwerpen mogen auto’s van die laatste categorie er ook zonder roetfilter in, mits het voor een beperkte tijd is en ervoor betaald wordt.

“Het gaat hier immers om tien à twaalf procent van het wagenpark.

We moeten vermijden dat iemand zo voor het blok wordt gezet dat het problematisch wordt.”

Ook is er een occasionele oplossing voor wie rijdt met een verboden auto, een dieselwagen met euronorm 2 bijvoorbeeld. “We vragen echt niet dat iemand zijn auto vervangt om één keer naar de film in Antwerpen te gaan. Voor dergelijke wagens kan je acht keer per jaar een dagpas kopen, à 35 euro per keer.

Ook buitenlanders kunnen in geval van nood hiervan gebruikmaken.

In principe moeten buitenlandse

wagens - met uitzondering van Nederlandse - zich registeren voor ze naar Antwerpen rijden. Maar wie dat niet gedaan heeft, kan ter plekke een dagpas kopen aan de nieuwe parkeerautomaten van de stad.”

Tijdens het wachten op de wetgeving, werkte de Antwerpse administratie het controlesysteem uit.

Gekozen werd voor slimme camera’s met nummerplaatherkenning, niet voor een vignet zoals bijvoorbeeld in Keulen. Lenders: “We vonden dat we hen die in orde zijn, het gros van de mensen dus, niet moesten belasten met het kopen van een sticker.

Vignetten vergen bovendien een distributienet en de handhaving is gecompliceerder. Je moet telkens een controleploeg op straat sturen en de pakkans is maar één op de vier of vijf. Nu vangen we 98 procent van de overtreders.”

Maar de zogenaamde ANPR-camera’s zijn duur. Daarom deed de stad de investering samen met de politie.

Tachtig camera’s worden dezer dagen als een schild rond het stadscentrum geplaatst. Lenders: “Kruispunt

ONDERTUSSEN IN BRUSSEL Het Brussels Gewest hoeft zich niet meer te bekommeren om een verkeersbord, maar zal zich toch mogen reppen wil het op 1 januari 2018 effectief een lage-emissiezone worden.

De ambities zijn groot in Brussel, maar dat moet ook.

De Europese commissie tikte de regering dit voorjaar nog

op de vingers omdat de grenswaarden van stikstofdioxide herhaaldelijk overschreden werden.

De regering heeft daarom in juni beslist om niet alleen bij luchtvervuilingspieken een LEZ in te stellen, zoals in de beleidsverklaring stond, maar permanent en wel in heel het gewest. De invoering zal gefaseerd gebeuren om

de burger langzaam te laten wennen.

Voor de concrete uitwerking van de LEZ moet de regering nog een besluit nemen. Dat is naar verluidt al twee keer op de regeringstafel gepasseerd, maar er is nog een derde lezing nodig en ook het Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheersing moet aangepast worden. Leefmilieu

Brussel zette deze week wel al een website online.

Volgens het voorontwerp moet de LEZ in 2018 beginnen, over een goed jaar dus.

In dat jaar is de aanpak nog heel mild: alle benzinewagens mogen binnen en bij de dieselwagens worden alleen de auto’s zonder euronorm of met norm 1 (ingeschreven voor 1997) geweerd. De jaren

nadien worden de toegangscriteria steeds strikter om uiteindelijk, in 2025, nog iets strenger te zijn dan in Antwerpen.

Anderzijds geldt de LEZ in Brussel alleen voor auto’s en lichte bestelwagens, in Antwerpen ook voor vrachtwagens.

Praktisch dan. Voor de controle zal het gewest, net

als in Antwerpen, intelligente ANPR-camera’s aankopen.

Hiervoor is eerst nog een studie nodig. Momenteel is het gewest bezig met de aanwerving van een projectmanager LEZ die de studie zal begeleiden en het hele luik van camera’s, voertuigendatabank en boetes in goede banen moet leiden.

HUB

>

LEZ BRUSSEL Lage Emissiezone Brussel www.lez.brussels

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 11

per kruispunt gingen we kijken waar de camera’s moesten hangen. Maar nu is het netwerk sluitend. Ik daag iedereen uit om nog een onbewaakte sluipweg te vinden, of het moest een veldwegje of de Schelde zijn.”

Een heikele kwestie was het ontwikkelen van een methode om de overtreders uit de camerabeelden te filteren. Een eerste Antwerps voorstel werd in april afgeblokt door de privacycommissie. Nu is de afspraak dat de beelden dagelijks aan de Vlaamse milieu-administratie doorgegeven worden. Die zal de - vooraf gecodeerde - nummerplaten vergelijken met de technische voertuigengegevens van de Belgische voertuigendatabank (DIV) en de stad vervolgens een lijst met niet-toegelaten auto’s bezorgen. De stad moet dan nog de eigenaars opsporen, zodat de overtreders beboet kunnen worden.

De boetes zijn fors. Het eerste jaar betaal je 125 euro. Vanaf 2018 wordt het 150 euro voor de eerste overtreding, 250 euro voor de tweede en 350 euro voor de derde. Len-

ders: “Het is echt wel de bedoeling dat de maatregel nageleefd wordt.”

Via de uitgebreide communicatiecampagne zouden de Antwerpenaren ondertussen op de hoogte moeten zijn van de start van de lage-emissiezone. Lenders: “Begin dit jaar hebben we een eerste campagne gedaan, met nieuwsbrieven, affiches en infosessies. Inmiddels is ook de website operationeel waar mensen auto’s kunnen registeren en tijdelijke toelatingen en dagpassen aanvragen. Ook worden de eerste, aankondigende verkeersborden geplaatst. Nu volgt er nog een tweede campagne, vooral gericht op de rest van Vlaanderen en het buitenland.”

De hele operatie - camera’s, software, communicatie - heeft de stad drie miljoen euro gekost. Plus een boel tijd en energie. “Het was heel veel en het was soms stressvol,” zegt Lenders. “De wetgeving maken, heb je zelf niet in de hand. Alles was ook voor het eerst, er was geen draaiboek. Voor andere steden, zeker in Vlaanderen, zal het een stuk Bettina Hubo sneller gaan.”

www.atomium.be/sabena

ADVERTENTIE

DE ENERGIEBESPARINGEN KOMEN GRATIS BIJ U AAN DE DEUR Indien u wenst, komt een expert van het Energiehuis u advies geven om energie te besparen.

Hij kan u eveneens 3 gratis ingrepen aanbieden, zoals het tochtvrij maken van uw ramen of

het plaatsen van reflecterende platen achter uw radiatoren.

Als u grotere werken wilt uitvoeren, dan begeleiden onze experts u bij elke stap van uw bouwproject.

EURONORM

Welke dieselwagens mogen nog binnen?

0

Toegelaten euronorm in de lage emissiezone tot 2025

1

Antwerpen Antwerpen mits betaling

2

Brussel

3 4 5 6

Met de steun van

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

02 / 563 40 00

© KMKG-MRAH

ATOMIUM Atomiumsquare - 1020 Brussel

© IVAN PUT

W W W.DESIGNBYSIGN.COM

ADVERTENTIE

12 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

stedenbouw Universiteitswijk ondergaat metamorfose

De Deltawerken van Bru BRUSSEL - Het nieuwe Chirec-ziekenhuis aan Delta is momenteel een van de grootste werven van Brussel. En ook op de aanpalende universiteitscampussen wordt duchtig gebouwd. Bovendien staan er in de buurt nog wel meer grote projecten op stapel. Vraag is wie het overzicht behoudt, zo op de grens van vier gemeenten.

B

ouwkranen bepalen momenteel het stadsbeeld in de buurt van infrastructuurknooppunt Delta en op en rond de aanpalende universiteitscampussen van de VUB en de ULB. De bouwwoede belooft bovendien nog even aan te houden. Na een compleet nieuw ziekenhuis en verschillende gebouwen voor de academische instellingen en hun studenten, zitten ook nog een pak nieuwe woningen en een verdeelcentrum van Bpost in de pijplijn.

Alles bij elkaar zijn de projecten potentieel goed voor meerdere miljoenen vierkante meters nieuwbouw. Die komt voor een groot stuk op leegstaande terreinen zoals de Deltadriehoek en het braakterrein aan Arsenaal. Op de universiteitscampussen zullen de plannen wel voor een serieuze verdichting zorgen. Aan de ULB-kant werden daarvoor ook al een reeks bomen gekapt.

Het Brussels Gewest zou de vele projecten in goede banen moeten leiden. Delta is immers een van de tien strategische zones die zijn opgenomen in het regeerakkoord. Het beloofde Richtschema voor het gebied laat echter al vele jaren op zich wachten. Toegegeven, een groot deel van het studiewerk kon naar de prullenmand toen het project voor een nieuwe Europese wijk werd afgevoerd. Maar ondertussen zijn we alweer bijna vijf jaar verder. Minister-president Rudi Vervoort (PS) kondigde in juli wel aan dat Bpost een verdeelcentrum wil bouwen aan Delta. De regeringsleider herhaalde toen dat gewerkt wordt aan een Richtschema. Sindsdien bleef het opnieuw stil rond het dossier en ook na herhaaldelijk aandringen kon zijn kabinet ons geen timing geven.

Ondertussen is de bouw van een nieuwe ziekenhuis langs de Triomflaan al ver gevorderd, en staan ook op de universiteitscampussen verschillende gebouwen in de steigers. Voor die projecten heeft de gemeente Elsene een Bijzonder Bestemmingsplan (BBP) opgesteld.

“Dat is op maat van de verschillende bouwprojecten en houdt te weinig rekening met ontwikkelingen net buiten de campus,” zegt Tim Cassiers van stadsvereniging Bral. Logisch, want die andere projecten liggen grotendeels op het grondgebied van buurgemeente Oudergem. Met Etterbeek en Watermaal-Bosvoorde zijn overigens nog twee andere gemeenten betrokken.

Ander manco van het BBP: er is amper aandacht voor de mobiliteit. “De toegangspoorten voor auto’s zijn wel vastgelegd, maar er is geen duidelijkheid over routes voor voetgangers en fietsers. Zoals bij zoveel grote ontwikkelingen in de stad kunnen we ons dan ook afvragen of het plan te rijmen is met de doelstelling om het autoverkeer te verminderen met 20 procent.”

Nochtans is de zone relatief goed be-

diend door het openbaar vervoer. De wijk wordt echter ook doorsneden door grote verkeersassen, waardoor de verschillende buurten slecht met elkaar verbonden zijn voor voetgangers en fietsers.

Sommigen zien een oplossing in het versmallen van de autosnelweg E411 tussen Delta en de Ring. Dan zou bijvoorbeeld het Herrmann-Debrouxviaduct op de schop kunnen.

Binnen de meerderheid gingen al stemmen op om die richting uit te gaan, met name bij minister Didier Gosuin (Défi), tevens verhinderd burgemeester van Oudergem. Een consensus lijkt echter niet meteen in de maak, en dat zou ook wel eens de impasse rond het Richtschema kunnen verklaren. Dat belooft immers ook keuzes op het vlak van mobiliteit.

De groene zones op de universiteitscampussen zijn een ander heet hangijzer. Jaren terug heeft de ULB miljoenen geïncasseerd met de verkoop van verschillende hectaren groene campusgrond aan ontwikkelaar Immobel. Die wil de grond laten renderen door zoveel mogelijk woningen te bouwen “in het groen”. Bomen kappen en de privatisering van een stuk campus roepen echter heel wat vragen op bij

DE BELANGRIJKSTE PROJECTEN Kazerne Fritz Toussaintstraat

10

Station Etterbeek

Ingenieurs ULB

“De campus moet een zone van collectief belang blijven” Hari Verlaet Sauvez la Plaine

verenigingen. “Het groen is belangrijk voor recreatie, maar ook voor de biodiversiteit,” zegt Hari Verlaet van het comité Sauvez la Plaine.

“Het ververst de lucht en laat water infiltreren.

Voor ons moet de campus ook een zone van collectief belang blijven. Privéwoningen passen daar eigenlijk niet goed bij.”

Eerstdaags wordt het advies van de overlegcommissie verwacht voor het BBP. De actievoerders hopen dat er toch nog marge is voor bijsturing. “De gemeente blijft de gebruikers van de campus negeren, maar de promotor heeft voor het eerst wel oren naar onze kritiek,” zegt Verlaet. “Wij voelen aan dat ze de verdere fases van hun project willen aanpassen om beter aan te sluiten bij de universiteit, maar we blijven waakzaam.”

Kritiek is er overigens niet alleen voor de ontwikkelaars of lokale overheden, maar ook voor de universiteiten. Die lonken immers steeds nadrukkelijker naar privépartners om nieuwe

11

universiteitsgebouwen te realiseren. Grote bedrijven als McKinsey, Barco en Proximus zijn geïnteresseerd om geld op tafel te leggen. De vraag is of het vrij onderzoek daarmee niet in het gedrang komt. Het zijn immers geen liefdadigheidsinstellingen. Het debat daarover Laurent Vermeersch moet nog beginnen.

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 13

ssel Project ijskelders

1 Chirec-ziekenhuis Langs de Triomflaan verrijst momenteel het nieuwe ziekenhuis van de groep Chirec.

Eind 2017 moet het nieuwe complex, goed voor 500 bedden en 32 operatiezalen, de deuren openen. De bestaande ziekenhuizen van de groep aan het Leopoldpark (Etterbeek) en in de Edith Cavellstraat (Ukkel) maken plaats voor woningen.

De gebouwen zijn daarom verkocht aan ontwikkelaars Novo en Burco. Er blijven wel poliklinieken op die locaties.

9

8 Koten en cultuurtoren

Nieuw zwembad

7

2 Deltaview Om de gronden optimaal te laten renderen, wilde Chirec eerder ook winkels en een hotel bouwen, maar momenteel mikt de groep op woningen.

Die zouden boven op de gigantische parkeergarage komen die ook voor het ziekenhuis moet dienen. In samenwerking met promotor Willemen loopt momenteel een bouwaanvraag voor een complex met meer dan 200 woningen, onder meer in een woontoren met 22 verdiepingen.

Learning & Innovation Center

6

5

3 Deltadriehoek Universalis park

4 2 1

Deltaview

Chirec-ziekenhuis

3 Deltadriehoek

Het driehoekige terrein tussen verschillende spoorlijnen zou dienen voor een nieuwe gebouwencluster voor de Europese instellingen, maar dat plan is ondertussen afgevoerd. Nu is sprake van een gemengde roeping met een verdeelcentrum van Bpost en andere logistieke activiteiten, en daarboven een grote betonnen plaat. Daarop zouden dan woningen, voorzieningen en kantoren gebouwd kunnen worden.

4 Universalis Park Het meest controversiële project tot nu toe is het plan om vooral commerciële woningen te bouwen op de zuidelijke uithoek van de ULB-campus.

De universiteit heeft er jaren geleden al gronden verkocht aan promotor Immobel. Die is ondertussen begonnen met een eerste fase van het project. In totaal is er meer dan 130.000 vierkante meter gepland, mogelijk met een toren als toetje. Voor de projecten werden al heel wat bomen gekapt.

5 ULB-gebouw E Dit najaar dient de ULB een bouwaanvraag in voor een nieuw gebouw voor haar ingenieurs. Het gebouw E is ontworpen door alumnus Philippe Samyn en moet het nieuwe hart van de wetenschapscampus worden. De kostprijs loopt op tot 50 miljoen euro.

Behalve op allerhande subsidies is men ook aangewezen op privégeld, in dit geval van consultancybureau McKinsey.

Die samenwerking is niet goed onthaald bij een groot deel van de universiteitsgemeenschap.

6 Learning &

Innovation center VUB en ULB hebben plannen om samen te gaan bouwen, letterlijk op de grens tussen de campussen. Een nieuw leercentrum moet aansluiten op de nieuwbouw van de ULB en een ontmoetingsplek worden voor studenten en onderzoekers van beide universiteiten.

Behalve federaal en Europees geld worden hiervoor ook privémiddelen aangesproken.

Daarvoor lopen gesprekken met onder meer Barco, Proximus en Huawei. Beliris kiest binnenkort het ontwerp.

7 Koten en

cultuurtoren

Langs de Triomflaan bouwt de VUB volop aan 650 studentenkamers. Die moeten voor een stuk de kleurrijke containerkoten van architect Willy Van Der Meeren vervangen. Een deel daarvan zal een nieuwe bestemming krijgen.

Behalve nieuwe koten, komt er ook een cultuurcomplex, met een tentoonstellingsruimte, concertzaal en nieuw Kultuurkaffee. Het architectenbureau van Christine Conix staat in voor het ontwerp. De

inplanting op de rand van de campus symboliseert de intentie van de universiteit om meer aansluiting te zoeken bij de stad. Het geheel zou in 2018 moeten worden opgeleverd.

8 Zwembad In september is de eerste steen gelegd voor de grondige renovatie van het zwembad op de VUB-campus. De vernieuwde watersportinfrastructuur moet al in oktober 2017 opengaan.

9 Woonproject

aan ijskelders

Tussen de Triomflaan, de Waversesteenweg en de Generaal Jacqueslaan ligt al vele jaren een hele lap grond te wachten op een nieuwe bestemming.

Jaren geleden al was er een groot project vergund, maar dat kwam niet van de grond en ondertussen is de vergunning verjaard. Dit jaar werd een effectenstudie gelanceerd voor een nieuw project, met vooral woningen (275) en studentenkoten (239). De overheden zouden liever ook wat voorzieningen zien, en plaats voor bedrijven. De beschermde ijskelders op de site blijven eigendom van de VUB.

10 Kazerne De Kazerne Fritz Toussaint, op de hoek van de Kroonlaan en de Generaal Jacqueslaan, moet tegen 2023 worden omgetoverd tot een nieuwe studentenwijk, met honderden koten, ruimte voor spin-offs, horeca, allerlei voorzieningen en plaats voor (culturele) evenementen.

11 Station Het station Etterbeek, dat net zoals de VUB-campus Etterbeek eigenlijk in Elsene ligt, won aan belang met de opening van de SchumanJosaphattunnel en zal nog meer reizigers trekken als het aanbod S-treinen verder uitbreidt. De spoorwegen plannen al langer een opwaardering, inclusief de bouw van een voetgangersbrug naar de campus. Het blijft echter wachten op het investeringsplan van de spoorwegen om te weten wanneer en in welke mate de vage plannen concreet worden. Ondertussen is ook al gesuggereerd om het station om te dopen tot bijvoorbeeld Brussel-Campus.

14 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

WELZIJN Nieuwbouw Warlandis wil Vlaamse seniorenzorgcampus zijn

‘Alleenstaande serviceflats hebben afgedaan’ WARLANDIS - zestig woongelegenheden/ rusthuisbedden; - dertig woonkamers voor dementerenden; - zeventien assistentiewoningen (serviceflats);

MUURSCHILDERING Warlandis mocht van de fabriek achter het project de muur laten

© IVAN PUT

beschilderen door Vincent Glowinski, beter bekend als BONOM.

JETTE - Eind volgende week verhuizen de senioren van vzw Parkresidentie naar de nieuwbouw Warlandis achter Thurn & Taxis. Het moderne complex – de gevel is negentig meter breed - wordt een ‘zorgknooppunt’ in de wijk, met assistentiewoningen, een woonzorgcentrum, kortverblijf en een lokaal dienstencentrum. Een totaalconcept van een campus voor senioren.

Vzw Parkresidentie was een van de eerste Brusselse dienstencentra met assistentiewoningen - de vroegere serviceflats - betoelaagd door de Vlaamse Gemeenschap en Vlaam-

se Gemeenschapscommissie. Na 23 jaar blijkt het concept niet meer eigentijds genoeg. Daarom werden de 32 assistentiewoningen dit jaar verkocht aan de Jetse Haard. Die zal ze aanbieden aan alleenstaande senioren, van wie de woonst te groot is geworden. In de grootste flats kunnen gezinnen terecht. De benedenverdieping, met eet- en dienstenaccomodatie, wordt verhuurd aan het OCMW van Jette, voor activiteiten.

Al in 2010 zocht Parkresidentie naar een geschikte locatie voor de bouw van een nieuw woon- en zorgcentrum (wzc) in een Jetse wijk. Op een braakliggend terrein van volkstuintjes werd in 2014 begonnen met de

- wijkdienstencentrum met restaurant.

- Odon Warlandlaan 209, Jette

bouw van een woon- en zorgcentrum door Bart Doms van bureau De Architecten uit Tervuren.

Het is een tendens dat mensen vandaag liever voor een assistentie-

woning kiezen, die verbonden is met een woonzorgcentrum. Een eerste generatie bewoners van ‘serviceflats’ heeft ervaren dat ze op hun oude dag veel liever verblijven in een ander woonmodel dan het rusthuis van vroeger. Martine Lemmens van Warlandis: “Mensen die zorgbehoevend geworden zijn moeten, doorgaans op hoge leeftijd, plots hun serviceflat verlaten voor een - vaak verder gelegen - rusthuis of woonzorgcentrum. We hebben ervaren dat dat op die hoge leeftijd niet ideaal is voor onze bewoners. Plots moeten ze na vijf, tien of vijftien jaar naar een andere locatie. Verhuizen heet dat dan. Zij voelen dat anders aan: ‘Ik word weer uit mijn thuis gezet.’ Het model van individuele serviceflat is aan vernieuwing toe.

Wil de seniorenresidentie leefbaar en menselijk zijn, dan moet alle zorg toereikend zijn. Dat betekent onder meer in eenzelfde woonomgeving kunnen verhuizen naar een verzorgingskamer. Dan blijven de buren uit het huis vertrouwd.”

Totaalconcept Daarom koos de vzw Warlandis voor een totaalconcept. Het nieuwe Warlandis telt negentien assistentiewoningen, waarvan enkele erg groot zijn en een weids uitzicht over de stad hebben. Ze hebben allemaal een balkon of terras aan de tuin. De dagprijs varieert van 35 tot 45 euro. De salons zijn gemeenschappelijk om contact met anderen in het gebouw te bevorderen. Verder zijn er negentig kamers - 54 euro per dag - in de afdeling woonzorgcentrum, met koelkast, tv, kluis en apart sanitair. Daarvan zijn dertig kamers

“Wil de seniorenresidentie leefbaar en menselijk zijn, dan moet alle zorg toereikend zijn ” Martine Lemmens, Warlandis

ADVERTENTIE

gereserveerd voor mensen met dementie. Warlandis telt drie kamers voor kortverblijf - maximaal drie maanden -, voor wie in nood zit. Ook is er een dienstencentrum met restaurant, bij voorkeur voor buurtbewoners.

“Voor het nieuwe dienstencentrum Warlandis subsidieerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie eenmalig 300.000 euro,” vertelt Lemmens. “Vlaanderen geeft 469.000 euro subsidie voor het wzc, gedurende een maximumperiode van twintig jaar. Ook de toegestane leningen bij ING en Triodos (om en bij de vijftien miljoen euro, red.) hielpen om het project te realiseren.”

De overgang van Parkresidentie naar Warlandis maakte een personeelsuitbreiding mogelijk van vijf naar twintig equivalent voltijdse krachten. Het personeel is multicultureel en spreekt Nederlands.

In plaats van catering heeft de instelling een eigen keukenploeg met een Poolse kok en een Spaanse hulpkokkin. Tegen de achterliggende fabrieksmuur van zeventig meter, heeft de Pools-Brusselse graffitikunstenaar Vincent Glowinski (BONOM) een parkgezicht aangebracht, Die sluit een tuin met fitnesstoestellen, een beschut wandelparcours en plantenbaktafels voor rolstoelgebruikers af, een concept van tuinarchitect Groener. be uit Grimbergen.

Voor de ontwikkeling van het wijkzorgknooppunt worden subsidieaanvragen ingediend bij beide overheden. Een lokaal dienstencentrum, met mogelijkheid om te eten, maar ook een kapper, pedicure, kinesist en een tuin met petanque, oogt al aantrekkelijk voor buurtbewoners. Op die manier bevordert de campus het (Jetse) gemeenschapsleven onder senioren.

Jean-Marie Binst

ADVERTENTIE

Bij Boels huurt u direct het gereedschap dat u nodig heeft.

• Keuze uit meer dan 2500 verschillende machines, gereedschappen, steigers, hoogwerkers en units • Direct beschikbaar • 24-uur servicedienst • Oplossingen op maat • Bedrijfsklaar geleverd • Uitgekiende logistiek

U zoekt een rusthuis of een andere woonvorm voor ouderen?

Vraag informatie en advies bij Home-Info.

Met de steun van de VGC en de GGC.

BRUSSEL HAVEN Havenlaan 79 Tel.: 02 700 27 80

28 I BRUZZ 1547 I DonDerDag 17 november 2016

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 15

Samenleving Hufterig gedrag wordt in de stad minder snel afgestraft

Stadsstress maakt ons onbeschoft

VOETBAL – meer dan alleen titelambities met rWDm

‘nu ben ik een man op het veld’

BRUSSEL - Waarom zijn we in de stad zoveel onvriendelijker tegenover vreemden? In steden zijn er minder mensen die je aanspreken op je hufterige gedrag, en willen we graag geloven dat anderen al in de bres springen. Ook de inrichting van straten en pleinen lijkt mee te spelen. Een troost: wat we ook doen, de Parijzenaar lijkt nog een graadje erger.

M

et de start van de kerstmarkt zullen er ongetwijfeld weer onthutste toeristen bloggen of tweeten over de onvriendelijke Brusselaars die hen afwimpelden toen ze de weg vroegen.

Dat is geen typisch Brussels fenomeen. Wie ooit in een grote stad verdwaald is, weet dat het geen sinecure is om gehaaste stadsbewoners even af te remmen.

Handig omzeilt de stadsbewoner alle eventuele oponthoud in de ratrace richting werk of afspraak. Hij of zij glipt zowel langs collectemedewerkers in veelkleurige hesjes, strompelende bedelaars als wanhopige verdwaalde toeristen met het credo: “Sorry, geen tijd” – of het bijzonder onlogische: “Nee, bedankt”.

“Het is een bekend fenomeen dat mensen in steden zich om allerlei redenen asocialer gedragen,” zegt Arne Roets, professor sociale psychologie aan de Universiteit Gent. “De mensen hebben het drukker en hebben meer stress, en ze wonen en leven dichter op mekaar gepakt. Daarom staan ze minder open voor de omgeving. Ze krijgen zoveel visuele en auditieve prikkels over zich heen, dat ze zich afsluiten van de omgeving. Anders zouden ze overbelast raken.”

“Neem het niet te persoonlijk,” is het advies van New Yorks etiquette-expert Thomas Farley op de BBC World Service, die onlangs een uitzending aan het thema wijdde. “Stedelingen verkeren in een voortdurende staat van optimisme, juist omdat ze zoveel dingen in hun dag moeten proppen. In de allergunstigste omstandigheden ooit deden ze exact 22 minuten over hun woon-werktraject, en sindsdien is dat de nieuwe standaard. Terwijl er natuurlijk van alles ‘mis’ kan gaan onderweg. Een buurman ontmoeten bijvoorbeeld, of files. Stadsbewoners zijn voortdurend onderweg naar afspraken waar ze al vijf minuten eerder hadden moeten zijn, en dus voortdurend extreem gehaast.”

Roets: “In grote steden zijn voorbijgangers anoniemer dan in dorpen, waar de meeste mensen elkaar kennen. Wie zich daar als een bullebak gedraagt, krijgt dat ook te horen van de andere dorpelingen, en dat kan nare gevolgen hebben. In de stad hebben mensen veel minder kans om aangesproken te worden op hun gedrag. Paradoxaal genoeg heb je daardoor minder kans om geholpen te worden in een drukke stad dan in een klein dorpje.”

Omstandereffect Dat fenomeen heet in sociaal-psychologische kringen het ‘omstandereffect’. “Er spelen verschillende aspecten mee,” zegt Roets. “Ten

SINT-JANS-MOLENBEEK – voetballers die ook supporter zijn van hun club worden schaarser, voorbijganger maar nicolas maeyens (24) die hem helemaal vergezelde weg om clochards te verjagen, maar met hun aanhij hetmaakte theater. “Supervriendelijk, vertrek wordt het voor iedereen onveiliger.

Sta- zotot is er nog een. zijn debuut die tionsbuurten zijn bijna altijd problematisch.

Brusselaars,” vindt Giraud, die al jaren volle Heel veel mensen in elkaars nabijheid, op vaak zalen trekt met denu voorstelling How to become bij FC brussels en keert terug naar groezelige plekken zonder sociale ankerpunParisian in one hour? “Kijk maar naar Stromae, ten. Dan zullen mensen er zo snel mogelijk voor een in de maar goot ging rWDm. eendie keuze vanvideoclip het hart, ookliggen. weg willen.”

Voorbijgangers kwamen kijken of het wel goed met hem ging, en zelfs een paar agenten. In Denk: een proefpersoon op een met straathoek, titelambities.

Parijs zouden ze hem gewoon laten liggen. De stadskaart in de hand, smekende blik in de

© SHUTTERSTOCK

eerste duurt het in de drukte vaak langer voor iemand doorheeft dat je hulp nodig hebt. Ten tweede moeten stadsbewoners dat ook correct interpreteren. Mensen die onwel worden, worden soms bijvoorbeeld gezien als dronken.

Ten derde: als iedereen voorbij een zoekende toeriste loopt, nemen we aan dat de anderen iets weten dat wij niet weten (zij wordt al geholpen door iemand die net even weg is, bijvoorbeeld), waardoor het makkelijker voor ons is om niets te doen. En ten vierde: er is ook de ‘gedeelde verantwoordelijkheid’. ‘Er zijn hier zo veel voorbijgangers, iemand anders zal hem of haar wel helpen’, dat idee.”

“Gelijkenis speelt ook een rol. Hoe meer andere mensen op jou lijken, hoe meer je geneigd bent hen te helpen, hoe meer empathie je voelt. Omdat steden door de band genomen veel diverser zijn, kom je er ook meer mensen tegen die niet op je lijken, en die je niet zo sterk geneigd bent te helpen. Stadsbewoners voelen zich minder deel van de groep, en dus gaan ze minder positief sociaal gedrag vertonen. Als er weinig sociaal contact tussen mensen uit verschillende groepen bestaat, heeft dat extra negatieve effecten.”

Ben je een toerist en de weg kwijt? Dan kun je

I

Parijzenaars hebben geen tijd, en geen zin in ogen. Happy City Lab, een onderzoeksbureau k vind dat stadsplanje als jonge gast voorging metsupertrots ups en downs.

“Ik stad, herinner problemen.

Ze zijn op hun en dat welzijn wil bevorderen door al moet bank datme ning, bedacht de lost tourist test.spelen, Op eenniet plekop de denken ze mijn geeneerste moeitewedstrijd moeten nog doengoed: om zitten. Daarom heb ik Andertegen Doornik. We wonnen met weinig sociale belevenissen zal die maar vriendelijk thuis te zijn.” lecht op mijn veertiende verla-de aanslagen met 1-0 van dankzij van Luop 2 procent van de voorbijgangers kunnen re“Door vorigeen jaargoal zijn ze heleten,” vertelt Maeyens. kwam tula. Een fantastische herinnering. kenen voor advies. Slechts 1 procent zal aan- “Ikmaal wantrouwig geworden.

Een vreemdeling bij FC Brussels terecht, speelde Je glimlacht debuut maken het Edmond bieden mee te wandelen richting bestemming. op straat die als hij in je passeert, dat er op mijn zestiende re-vriendelijk, Machtensstadion tochvan welde wat.”

Op een sociaal aangename plek loopt dat opal bijisde niet maar gek.”isVeel beserven en maakte als zeventienwas maar gedurende zoekers van“Ik Girauds voorstelling zijnsommige Parijzetot respectievelijk 10 en 4,5 procent. jarige mijn debuut in tweede naars, klasse.en die periodes een titularis.

Bij het herkennen zich volgens hembegin geMijn keuze was dus de juiste.” vanhijmijn derde seizoen kreeg ik van Stromae regeld in wat vertelt. “’Ja, we zijn vreselijk,’ Het isde in Franse een ploeg met onder an-ze naMichel De Wolflachend mindertoe. speelgeAl is alles relatief. Toen komiek geven de voorstelling Maar deren Le Postollec, Lutula eninVeseen ben ikgeweest over mijn Olivier Giraud naar het Théatre de la Toison acht jaarlegenheid tijd is er niemand dietoena dattede jongevond Maeyens zijnzei dat komst beginnen na beteren.” te denken. Ik d’Or zocht om er eenlinovic optreden geven, afloop hij zijn leven wou Sara De Sloover eerste stappen de grote jongens besliste opnieuw te studeren en in hij in de Louizabuurt makkelijk eenbijaardige zette. Twee seizoenen lang maakte een lagere divisie te spelen, bij Woluwe-Zaventem. Dat ik in de vestihij deel uit van de eerste ploeg. Dat ADVERTENTIE ADVERTENTIE

“Paradoxaal genoeg heb je minder kans om geholpen te worden in een drukke stad dan in een klein dorpje” Arne Roets, professor sociale psychologie

zelf wel de kans op advies vergroten. Hou locals liefst tegen op een plek ‘met weerhaakjes’.

“Een plek met cafés of winkeletalages, bankjes, of water,” somt Ruth Soenen op. Zij is een sociaal-cultureel antropologe die begin jaren 2000 onderzoek deed naar de sociale relaties van stadsbewoners in België. “Water werkt enorm verbindend, maar ook betere fiets- en wandelpaden. Alles wat stedelingen ergens langer doet blijven, maakt de plek menselijker. En dan stoppen mensen ook makkelijker.”

Op een plek met blinde muren, dichtgetimmerde luiken, gladde glazen kantoorpuien en razend verkeer daarentegen voelen mensen zich niet veilig, en blijven ze ook niet rondhangen. “Het was de auteur Jane Jacobs die als eerste sprak over ‘ogen op straat’,” zegt Soenen. “Hoe meer mensen op straat, hoe meer veiligheid. Vaak halen steden zitbankjes

S OCIALE V ERHUURKANTOREN (SVK) V E R H U U R U W G O E D ZO R G E LO O S Het SVK garandeert : = een stipte huurbetaling = een degelijk verhuurbeheer = het ouderhoud van uw woning = hulp bij renovatie = fiscale voordelen

www.fedsvk.be - 02 412 72 44

ADVERTENTIE

#cadeaus

DE MIVB WENST JE EEN GOEDE REIS NAAR 2017 AL JE SHOPPING BESTEMMINGEN STAAN OP FEESTEN.MIVB.BE

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 17

Stel zelf je vraag EN STEM op BRUZZ.BE

SANDER UIT GANSHOREN:

Overleven wilde parkieten de winter in Brussel?

O

h, papegaaiachtigen! De exoten die de stad ’s winters kleur geven. Sinds het libertijnse park- en tuingedrag van die uitheemse vogelsoort, is de parkiet buiten een volière een vertrouwd stadsbeeld geworden. Want zie, de cultuurdienst van de ambassade van Frankrijk in Brussel nam ooit een groene parkiet als logo voor haar evenementaankondigingen. “Omdat de exotische vogel een symbool is voor de cultuurdiversiteit in Brussel,” luidt de promo.

Naar de vraag nu. Kunnen parkieten hier de winter overleven? We kijken naar de grootste drie parkietenpopulaties in Brussel, samen 10.000 stuks - van de 11.000 in heel België. De halsbandparkiet - gespot sinds 1974 - en zijn iets grotere broer, de grote alexanderparkiet - gespot sinds 1998 - slapen in dezelfde bomen en worden door elkaar geteld door de Brusselse vogelwerkgroepen van Natuurpunt en Natagora. Ze slapen vooralsnog op vier sites: het Elisabethpark bij de Basiliek, de grootste slaapplaats voor duizenden, de NAVO in Evere (neemt af ), de Vijvers van Elsene en verder in Vorst.

Alain Paquet, vogeltellingcoördinator van Natagora en Natuurpunt: “Gezien die twee soorten oorspronkelijk uit Himachal Pradesh (Noord-India) afstammen, kunnen ze goed tegen vriestemperaturen. Niet de kou maakt het hen moeilijk in de winter, wel het vinden van voedsel. Dat wordt aardig opgelost, door in de plaats van vruchten in de zomer op een ander dieet over te schakelen: alles van de voedertafel bij particulieren. Zo overleven ze, want ze ‘plunderen’ met veel lawaai en overmacht de eettafel van de mezen. Al begint hun aantal op de slaapplaatsen te stagneren, zelfs af te nemen. En zijn de nieuwe slaapsites

“Er zijn al nieuwe slaapplaatsen buiten het gewest in opmars: Antwerpen en La Louvière” Alain Paquet Natagora/ Natuurpunt-Brussel

MONNIKSPARKIETEN Grote kolonienesten overleven op het Guido van Arezzoplein in Ukkel.

buiten het gewest in opmars: La Louvière en Antwerpen.”

De halsbandparkiet en grote alexanderparkiet, beide met rode bek, kruipen ook warmpjes tegen elkaar aan bij ruig winterweer. Alleen de poten zijn soms nog een gevoelige plek voor vorst. Het helpt het beestje dus een heel eind als het wat vlezige poten heeft. Zoniet kunnen de poten al eens bevriezen. Als een pootje bevriest, raakt de parkiet ‘gehandicapt’. Of sterft de vogel uiteindelijk door disfunctie van dat lichaamsdeel. Goed schuilen op droge takken of in een boomholte voorkomt veel kans op ‘vorstschade’.

De monniksparkiet daarentegen - gespot sinds 1979 en oorspronkelijk uit de pampa van Argentinië en herkenbaar aan zijn snavel in huidskleur en korte staart - heeft het veel moeilijker in de winter. Precies omdat hij meer op de grond foerageert (voedsel zoekt) komt hij makkelijker in

contact met bevroren grond en sneeuw. Wat wil je, zaden, vruchten, knoppen, scheuten en brood vinden, blijkt voor de monniksparkiet essentieel om de winter door te komen. Hun aantal stagneert op een tweehonderdtal, ook al broedt de vogel tot tweemaal per jaar. Gelukkig doen monniksparkieten aan cohousing in Brussel: ze wonen samen in enorme kolonienesten. Een soort kloosterarchitectuur van takken, waarin de koppeltjes kleine slaapcellen hebben. Zo kunnen ze warm tegen elkaar aanschurken.

Maar onthou dus dat alle parkieten vooral kunnen overleven door kunstmatige ‘winterhulp’, uw Jean-Marie Binst voederbijdrage dus.

VOLGENDE WEEK: Wat is de pakkans voor zwartrijden op het MIVB-net?

JOUW MENING

lezersbrieven@bruzz.be

KNULLIGHEID

Ik heb onlangs met verbazing gekeken naar de supersnelle reparatie van het sinkhole in de Japanse stad Fukushima. Nee, dan de werkzaamheden in ons eigen Brusselse Woluwedal! Wat een enorme bestuurlijke knulligheid. Wat een rem op de economische activiteit in een van Belgiës belangrijkste groeiregio’s. Wat een aanslag op de toch al zo slechte Brusselse luchtkwaliteit door het dagelijks voortkruipende verkeer. En vooral, wat een ongelooflijke minachting voor de duizenden forenzen die hier dagelijks moeten passeren.

Radboud van den Akker, Sint-PietersWoluwe

MUNTPUNT

In Bruzz verscheen een stuk over de lopende vacature voor de functie van algemeen directeur. Voor die bijdrage werd ik telefonisch

geïnterviewd. De weergave van dat gesprek is correct, maar in de toelichting staat een zinsnede die nogal ongelukkig is en zelfs kwetsend kan overkomen bij de betrokkene. Er wordt melding gemaakt van “de rust die weerkeerde” sinds het vertrek van de vorige directeur, Ann Van Driessche. Ik wil benadrukken dat Van Driessche Muntpunt in moeilijke omstandigheden op de kaart heeft gezet. De onrust waar wordt naar verwezen, had vooral te maken met die moeilijke omstandigheden. Ann leverde belangrijk werk en deed dat zeer goed. De raad van bestuur heeft altijd zijn waardering uitgesproken voor dat pionierswerk.

Patrick Stouthuysen, voorzitter raad van bestuur Muntpunt

KERSTMARKT

Omdat ik in het centrum woon kan ik me soms wat ergeren aan de hetze rond de kerstmarkt, maar

die heeft wel iets waar ik elk jaar ongeduldig naar uitkijk: het friet-, smoutebollen- en wafelkraam van Vandongen, op de Vismarkt. Ik weet niet hoeveel generaties die zaak bestaat, maar hun recept voor Brusselse wafels doet alle andere verbleken. Perfect gebakken: krokant vanbuiten en zacht vanbinnen. Ze staan in de zomer niet op de kermis, maar het is het wachten waard. Een warme aanrader!

Evert Van Laer. Brussel

Volle GAS in Anderlecht

Mijn appartement ligt boven de los- en laadzone van een kleine supermarkt. Vrachtwagenchauffeurs worden vaak gehinderd door auto’s die de laadzone in beslag nemen.

Interventie door de politie is een grote zeldzaamheid. Ik heb een ondergrondse garage, maar in de luwe periode van augustus parkeerde ik onze wagen uitzonderlijk een keer op het kromme einde van de laad-

zone, dat de lange vrachtwagens niet kunnen benutten. Hiervoor kregen we een GAS-boete. Zo bleek achteraf, want bij de vaststelling werd geen bericht achtergelaten.

Goed, inbreuk is inbreuk, maar nog voor ik me van die nooit geziene ijver van de gemeente rekenschap kon geven, heb ik opnieuw een GAS-boete gekregen voor dezelfde overtreding, 48 uur later. Samen 110 euro. Naar verluidt staat er niets in de wet dat de gemeente verhindert een nieuwe boete uit te schrijven terwijl je wacht op het bericht van de eerste boete, voor dezelfde overtreding. De boetes wa-

ren vergezeld van foto’s als bewijs.

De foto’s van de eerste GAS-boete zijn genomen om 12.42u, die van de tweede om 12.52u, twee dagen erna. Afgaande op de witte lijnen en boordstenen staat onze auto na 48 uur op net dezelfde plaats, zeer onwaarschijnlijk voor een auto die elke dag verplaatst wordt. Ook de achtergrond is identiek: de lege parkeerplaatsen op de eerste foto’s zijn 48 uur later ook leeg, de zichtbare auto’s staan op dezelfde plaats als 48 uur ervoor. Een reeks toevalligheden die het vertrouwen in het bewijsmateriaal niet echt versterkt.

Willem Magerman, Anderlecht

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

ADVERTENTIE

Loop warm voor meer dan 1000 goede doelen

Zondag 18 december 2016 in Brussel aan de voet van het Atomium

Schrijf je in via dewarmsteweek.be

STELLING

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 19

© WP

Een camera in een digitaal reclamepaneel, mag dat?

‘Verwarring en ontsteltenis’ afgelopen week bij Ecolo-politica Céline Delforge. Al wachtend op de tram aan Louiza ontdekte het Brusselse parlementslid plotseling een cameralens in de rand van een digitaal reclamepaneel, ‘discreet verborgen achter het getinte glas’. Een camera in een interactief reclamescherm, kan dat eigenlijk wel?

Door Sara De Sloover

“De camera’s zouden alleen gebruikt worden voor livebeelden” Michel Jadoul Marketingdirecteur reclameregie Clear Channel

VOOR

TEGEN

Reclameregie Clear Channel heeft in de voorbije maanden, na een openbare aanbesteding van Brussel-Stad, honderd interactieve reclameschermen in de stad geplaatst.

“Steden willen evolueren naar smart cities,” zegt Michel Jadoul, marketingdirecteur van Clear Channel. “In grote wereldsteden als Londen, New York en Singapore vind je al digitale, interactieve schermen. Die geven niet alleen reclame weer, maar ook infotainment: veiligheidsinformatie, de culturele agenda, het weerbericht. Steden willen ze graag gebruiken om te kunnen communiceren met hun inwoners. In Helsinki hebben de inwoners het type kerstversiering kunnen kiezen, door hun favoriete decoratie te liken via onze panelen.”

“Steden zijn op zoek naar partners om hun dienstverlening uit te breiden. Maar die moet natuurlijk betaald worden. Wij onderhouden de bushokjes en hun vuilnisbakken in Brussel, en die worden betaald dankzij onze reclamepanelen.”

“In de afgelopen twee weken hebben we aan tien digitale schermen ook een cameraatje toegevoegd. Onder meer op de Gulden Vlieslaan, de Louizalaan, het De Brouckèreplein, in de Nieuwstraat en op de Zavel. Heel belangrijk is dat die camera’s nog niet werken, noch verbonden zijn met software. Mocht er ooit bij de Stad of een adverteerder interesse zijn om op die manier te communiceren met voorbijgangers, kunnen we ze aanzetten. Wij merken immers dat consumenten graag creatievere en meer interactieve reclame willen. Ze zoeken een belevenis, geen opdringerige publiciteit.”

“Een kledingproducent zou de camera’s bijvoorbeeld kunnen inzetten voor augmented reality. De klant ziet zichzelf op het reclamepaneel, en kan dan virtueel een paar kledingstukken van het gepromote merk ‘aantrekken’. Voorwaarden zijn dat het heel duidelijk aangegeven staat dat er een webcam in het paneel verwerkt is, dat je via het touchscreen je akkoord geeft om gefotografeerd te worden, en dat er een hostess zou staan om minderjarigen af te wimpelen. Als er foto’s genomen zouden worden om naar je eigen e-mailadres te sturen, dan moet dat via een ‘vluchtig geheugen’: zodra de mail is verstuurd, is het beeld weg. Alles gebeurt in realtime. Wij kunnen geen duizenden foto’s of uren aan opnames opslaan. Dat is onze business niet en ook de bedoeling niet.”

Ronny Saelens, privacy-expert en onderzoeker privacyrecht aan de VUB, heeft in België nog niet eerder gehoord van camera’s die in reclamepanelen verwerkt zijn, al verbaast het hem niet. Hij wil reclamebureau Clear Channel best het voordeel van de twijfel gunnen. “Het kan een leuk initiatief zijn: mensen die zichzelf afgebeeld zien met een bepaald kledingstuk bijvoorbeeld. Om vervolgens, en dat is het commerciële lokmiddel, dan toch te beslissen om de winkel binnen te stappen. Tot zover geen probleem, maar ik ben sceptisch.

Ze zullen wel sterk hun best moeten doen om mij ervan te overtuigen dat het alleen bij realtimebeelden zal blijven.”

“Je kunt je afvragen wat voor adverteerders het nut is van die nieuwe dure installatie, als de beelden niet bewaard worden. Mijn ervaring leert dat de investeringen in nieuwe technologie vaak terugbetaald worden door persoonsgegevens te verkopen voor commerciële doeleinden. En als de beelden ergens bewaard worden, dan zal ook de politie ze zowel in realtime willen bekijken, als opvragen om verdachten te traceren en lopende onderzoeken op te lossen. Dat is logisch, zij doen ook hun job. De camerawet (het opnemen van beelden in het kader van de openbare veiligheid, red.) is erg omslachtig. Het kan daarom interessant zijn voor de politie om ook andere beelden op te vragen. In het huidige klimaat doen ze dat ook vaak en veel. Het probleem daar is natuurlijk dat wie zich laat filmen, niet weet wat er achteraf met de beelden gebeurt.”

“Laten we uitgaan van het positieve. Als de persoon voordat hij in beeld komt een expliciete waarschuwing ziet dat er gefilmd wordt, en ook vermeld wordt dat de beelden nergens bewaard worden, heb ik er niks op tegen. Wie gefilmd wordt, moet daar expliciet zijn toestemming voor geven via het aanraakscherm. Al zit je natuurlijk nog met de toevallige omstanders die ook in beeld kunnen komen, zonder hun fiat te geven. Het bereik van de camera zal dus niet te groot mogen zijn.”

“Zelfs als het alleen om livebeelden gaat, geldt nog altijd de wet op de privacy. Het gaat hier zonder enige twijfel over het verwerken van persoonsgegevens. Dus moet het bedrijf aangifte doen bij de privacycommissie voor het de camera’s mag gebruiken, ook al bewaart het bedrijf dan niets. Clear Channel zal ook overtuigend moeten aantonen dat ze de beelden technisch nergens bewaren, en dat ze evenmin onderschept kunnen worden.”

“Clear Channel zal sterk zijn best moeten doen om me te overtuigen dat de beelden niet bewaard zullen worden” Ronny Saelens Privacy-expert VUB

20 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 DECEMBER 2016

VADROUILLE tentoonstelling Kunstwerken van Joana Vasconcelos zijn een feest voor het oog

Breien en haken, een heerlijke verslaving SINT-GILLIS – Simenon is een grote blauwglazuren poes met een kanten jasje aan in wit en geel. Brel is een kikker die tegen de muur opkruipt en die zijn naam deelt met Vlaanderen.

Dat de Portugese Joana Vasconcelos zin heeft voor humor loopt als een rode draad door de kleinere werken, maar het zijn wel de immense breiwerken waarvoor ze bekend is.

M

et een vette knipoog naar Madonna’s ‘Material Girl’ zweeft het enorme breiwerk - 23 meter lang, 9,35 meter hoog en 5,25 meter breed - over de centrale ruimte van La Patinoire Royale, een schitterend gerestaureerd industrieel gebouw aan de Veydtstraat in Sint-Gillis. Het kunstwerk is een orgie van roze, heel erg popart, hedonistisch en sensueel. Het hoort bij dat andere monumentale breiwerk ‘Valkyrie Marina Rinaldi’ - genoemd naar de modeontwerpster -, maar beide zijn voor het eerst samen te zien. Maar terwijl de zaal met ‘Material’ Girl baadt in een weldadige warmte en licht, hangt ‘Valkyrie Marina Rinaldo’ in een onverwarmde, schemerachtige ruimte. Het hoge noorden is vlakbij, het hoge noorden waar de mensen tijdens de lange winteravonden elkaar fantastische verhalen vertellen. Valkyries zijn vrouwelijke figuren uit de Noorse mythologie. Zij gaan over de lotsbestemming van de mens, ze se-

lecteerden de moedigste en meest geduchte krijgers ten dienste van de oppergod Odin. Ze overvlogen de slagvelden met gevleugelde paarden.

ters kraaien van plezier bij het zien van het kunstwerk.

Buurvrouw ‘Cottonpolis’, stukken omvangrijker, doet op het eerste gezicht aan een Chinese draak denken, maar dat is gezichtsbedrog. Bij nader toezien verwijst het kunstwerk naar het Tetris-spel en naar een golvende muur, versierd met roze en wit-gele Portugese mozaïeken met florale motieven.

Octopus Sommige kunstwerken werden eerder tentoongesteld, andere werden speciaal gecreëerd voor de expo in La Patinoire. In de kelderverdieping dalen we 20.000 mijlen onder zee met Jules Verne en een overrompeling van octopussen. Bij het afdalen van de trap wordt de bezoeker geconfronteerd met ‘Sesam Open U’, dat na een rondgang ook zou kunnen herdoopt worden tot ‘De Doos van Pandora’. Het is een kunstwerk tussen hoop en vrees, hoop met de koninklijke mutsen, maar de dikke stoffen slingers die de mutsen verbinden, jagen daarentegen schrik aan.

In de kelder zelf is een aantal kunstwerken genoemd naar plekken in Brussel zoals ‘Petit Sablon’ en ‘Koudenberg’. Er zijn heel veel vrouwelijke rondingen, sommige doen aan een trots matriarchaat denken, andere aan moederliefde die verstikt. En dan is er het meest opvallende: ‘Gipsy’.

Waarom het kunstwerk zo heet, is een raadsel. Het is het meest sombere van de expo, het is een zwarte octopus met flikkerende lichtjes.

Als de lichtjes aan zijn, kan je alle

Sommige kunstwerken werden eerder tentoongesteld, andere werden speciaal gecreëerd voor de expo in Brussel De kunstwerken van Vasconcelos zijn een feest voor het oog, soms zijn ze eenduidig, dan weer heel ambigu. De ‘Petit Gâteau’, een fruittaart van 2,55 bij 2,39 meter, bestaat uit tientallen felgroene appels, knalgele peren, helrode aardbeien en donkerbeige tot lichtbruine pretzels. Peu-

kanten uit, zijn ze gedoofd, dan doet het denken aan een familiefeest dat na al te veel drank uit de hand gelopen is, maar niet fataal, want de gasten zullen elkaar terugzien op een volgend feest. Grote kans dat het scenario niet herschreven wordt.

Tegelijk kan het bijna niet waar zijn, daar is het veel te kunstig voor.

De kunstwerken op de bovenverdieping zijn uit een ander soort hout gesneden, ze zetten niet aan tot wilde, ongeoorloofde of sprookjesachtige fantasieën, hier heerst de kinderlijke eenvoud - maar wat een humor. De mozaïeken slak met gehaakt jasje heet ‘Flâneur’, (Jacques) ‘Brel’ en ‘Flandre’ zijn twee kikkers, eveneens met gehaakt jasje aan.

‘Maestro’ en ‘Tapioca’ zijn twee hagedissen met dito uitrusting en dan is er de stierenkop met rood kanten jasje die geamuseerd-ernstig op de bezoeker neerkijkt. Hij luistert naar de naam ‘Ambiorix’. En natuurlijk is er Simenon, een weldoorvoede blauwglazuren poes met kanten jasje in wit en geel. Wat de vader van Maigret, de geniale schrijver die zijn laatste jaren sleet in smetvrees van de reïncarnatie als poes zou denken, zullen we helaas nooit weten.

Versailles Het is de eerste keer dat de Portugese kunstenares Joana Vasconcelos (45) in België tentoonstelt. Ze werd geboren in Parijs, maar woont ondertussen al vele jaren in Lissabon.

Vasconcelos’ internationale doorbraak dateert van de Biënnale van Venetië in 2005. Ze heeft in tal van gereputeerde cultuurhuizen over heel Europa geëxposeerd met als hoogtepunt een solotentoonstelling in het kasteel van Versailles in 2012.

Vasconcelos was de eerste vrouwelijke kunstenaar die in Versailles mocht tentoonstellen en ze is nog Danny Vileyn altijd de enige.

Donderdag 8 deceMBER 2016 I BRUZZ 1550 I 21

>

DE FIL(S) EN AIGUILLE(S) van Joana Vasconcelos loopt tot en met 25 maart 2017 in La Patinoire Royale, Veydtstraat 15, 1060 Brussel.

Open van dinsdag tot en met zaterdag van 11 uur tot 13 uur en van 14 uur tot 19 uur. De toegang is gratis. La Patinoire is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer: met de metrolijnen 2 en 6 tot Louiza, met tram 92 en 97 tot halte Faider, met tram 93 en 94 tot halte Defacqz.

© JOANA VASCONCELOS

Simenon Een weldoorvoede blauwglazuren poes met kanten jasje in wit en geel.

GIPSy Het somberste

© JOANA VASCONCELOS

stuk van de expo.

material girl Een orgie van roze, heel erg popart, hedonistisch en sensueel.

© JOANA VASCONCELOS

22 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

ENFANT TERRIBLE Bart Rampelberg skater en decorbouwer Als je een skater kruist, dan knik je zoals motards dat doen.

Je surft als het ware op dezelfde golflengte door het leven”

© SASKIA VANDERSTICHELE

Deze rubriek lijkt mij wel op het lijf geschreven, ik werd al meer dan eens een enfant terrible genoemd. Ik skate sinds mijn achtste en ik ben er nu 38. Dertig jaar op een plank, dat voel je in je lijf en in je benen. Nu spring ik niet meer van tien trappen naar beneden, op een bepaald moment moet je rijden binnen je grenzen. Ik geniet er enorm van om met mijn plank rustig door de stad te cruisen. Het is mijn vervoermiddel geworden, je ziet me altijd met mijn plank. Ik heb niets meer te bewijzen, ik voel de nood niet meer om kicks op te zoeken. Cruisen maakt mij gelukkig, het is een gezonde verslaving. Het geeft mij een vrij gevoel en doet mij alles vergeten. Het is al jaren mijn eigen soort van ‘yoga’.

De Kunstberg, daar is het allemaal begonnen voor mij. Die plek was ons meetingpoint.

Ik stapte in Brussel-Centraal uit de trein uit Halle en vandaar waaierden we uit. Naar de Naamsepoort, Passage 44, Madou. Dan gingen we met een hele bende Brussel onveilig maken. Skaters zien de stad als één grote

speeltuin. Brussel is de max als skateplek, op korte afstanden heb je veel mogelijkheden. De architectuur is perfect en ook het glooiende karakter met veel downhills maakt van deze stad dé ideale skatespot.

Het enige waar ik als jonge ket aan dacht, was skaten. Mijn boekentas vloog de hoek in en ik stond op mijn plank tot ik moest gaan slapen. Skaten is een sport die heel veel karakter vraagt. Heel veel vallen en heel veel weer opstaan. Op mijn hoogtepunt heb ik wedstrijden gereden, demonstraties gedaan, filmpjes opgenomen en was ik gesponsord, maar een echt loon verdiende ik niet met het skaten. Dat is vandaag wel anders bij jonge talenten.

Ik host nog altijd wedstrijden in België en blijf obsessief met skaten bezig. Ik kan én wil daar ook geen afstand van nemen. Mijn leven is helemaal in functie van het skaten uitgebouwd.

Toen ik twee jaar geleden zwaar ten val kwam en verschillende breuken opliep, moest ik de pauzeknop van mijn skatecarrière indrukken, maar ik kon het niet loslaten. Tijdens mijn

“Cruisen door de stad maakt mij gelukkig”

revalidatieperiode begon ik met upcyclen van oude skateboarden. Dat doe ik nu nog.

Ik transformeer die oude planken tot sculpturen, rekjes, kapstokken, sleutelhangers en onderleggers. Allemaal binnen die urban look and feel. Ik wil hiermee mee ook een antwoord geven op de overconsumptie.

Met Youssef Abaoud, een vriend van me, startte ik het collectief ‘Byrrrh and Skate’. We bouwen in leegstaande gebouwen in Brussel skateparken volledig uit recuperatiemateriaal.

Meestal gebruiken we houten paletten als ba-

BART RAMPELBERG (38) medeoprichter van Byrrrh and Skate, een collectief dat indoor skateparken construeert uit recuperatiemateriaal. Daarnaast gaat hij creatief aan de slag met oude skateboarden. www.facebook.com/byrrrhandskate en www.facebook.com/bart.rampelberg.

sis voor de modules. Het is een beetje een soort antikraakbeweging. Omdat ik werk als decorbouwer, recupereer ik vaak hout nadat reclamespots zijn gedraaid. Momenteel werken we aan een nieuw park op de Industrielaan aan het Zuidstation. België is een magneet voor internationale topskaters, omdat we zoveel skateplekken hebben in ons land, maar sinds 2005 is er geen indoorskatepark meer in de hoofdstad van Europa. Absurd. Zeker met ons klimaat is dat ondenkbaar. Dat gat in de markt opvullen, is onze ambitie, mochten we er subsidies of steun voor krijgen. Wij willen met ons collectief skateboarden toegankelijk maken voor jongeren die niet meteen de middelen hebben. De sport is ook een perfecte uitlaatklep voor tieners op te kleine appartementen.

Geen leeftijd, geen ras, geen kleur, de skatescene is superdivers. Het is een community op zichzelf, als je een skater kruist, dan knik je zoals motards dat doen. Je surft als het ware op dezelfde golflengte door het leven.

Hilke Andries

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 23

NICK TRACHET Brussel en de wereld culinair ontdekt Eten, eten, altijd weer eten. Als we eens wat anders maakten in de keuken?

Deze column heet ‘Culinair ontdekt’. Het idee van die titel was overigens niet mijn keuze. Ik weet zelfs niet wie ermee op de proppen kwam, begin 2005. Hij klinkt wat stijfjes, maar is uiteraard wel juist, het gaat over de keuken en dat is wat culinair betekent, culina is Latijn voor keuken. In Nederland hoor of lees ik wel eens over een ‘culinair restaurant’. Dat is een pleonasme: alle restaurants zijn culinair, ook al serveren ze uitsluitend rauwkost zonder saus. Nu hoeft wat men produceert in de keuken niet noodzakelijk eetbaar te zijn.

De keuken is het huislaboratorium.

Het is een plek in onze woonst die beter bestand is tegen knoeien dan andere kamers.

Consumenten zoals ik die al eens goedkoop vlees kopen van rund of lam, vinden dat vlees vaak te vet.

Ook goedkope kip bevat klodders vetweefsel. Dan neem ik een mes en snij het meeste het weg. Vooral het harde vet van het schaap is er wat te veel aan. Maar goed, dan blijf je daar zitten met een stapel vet. Wat doe je daar mee? Ik stak het in de diepvries om ‘ooit eens...’

Op een dag was dat ‘ooit eens’ aangebroken: ik zou zeep maken.

Zeep is een uitvinding die onbekend was bij de antieke Grieken en Romeinen.

Zij wasten zich met klei en olie, die daarna werden afgeschraapt. Het waren de Kelten die de Romeinen leerden zeep te maken.

Naargelang de streek in Europa was de grondstof anders, zo werd Marseillaise zeep oorspronkelijk van olijfolie gemaakt.

Vooraleer bij ons lijnolie voor zeep diende, werd dierlijk vet gebruikt. Het andere ingrediënt in zeep is loog. Dat werd ook gehaald uit een huiselijke grondstof: houtas. Witte houtas bestaat uit mineralen: natrium- en vooral kaliumoxiden. Giet daar water bij in een pot en je krijgt: potas, kaliumhydroxide (KOH) met wat natriumhydroxide (NaOH). Dat sopje werd gefilterd en warm bij het vet gedaan. Dan begint ‘verzeping’.

Stevig roeren, laten rijpen en zie: de was en de koters raakten weer schoon. Wat er gebeurt? De zeepmoleculen die ontstaan, zijn aan de ene kant vet en dus waterafstotend

Zeep

diepvries. Hak het vet fijn of beter, draai het door de gehaktmolen.

Vul een grote ketel met water en breng dat met het vet aan de kook. Er moet veel meer water dan vet zijn, anders riskeer je stoomerupties door de dikke vetlaag, en dat kan gevaarlijk worden. Het zuivere vet zal nu smelten en uit het weefsel zweten. Wat er van vlees, en bindweefsel over blijft, gaat oplossen in het water. Als het meeste vet eruit is, kan je dat afscheppen en zeven. Makkelijk is het een nacht in de kou te laten staan, dan heb je ‘s ochtends een harde laag wit vet.

Weeg dat vet en laat het smelten in een hoge kookpot (niet te heet!) Als je alleen dierlijk hard vet gebruikt, voeg je per 100 gram vet zo’n 13 gram NaOH toe, die je hebt opgelost in 35 ml water. NaOH kan je in poedervorm kopen bij de betere drogist. In de supermarkt is NaOH als oplossing te koop (29%) onder de vreemde naam Kaligene (lessive de soude). Een simpele regel van drie zal uitsluitsel geven hoeveel

“Op een dag was dat ‘ooit eens’ aangebroken: ik zou zeep maken” en aan de andere wateroplosbaar.

Zo kunnen we onoplosbare vuilstoffen toch met water laten binden en wegspoelen. Prachtuitvinding, en dat allemaal in de keuken!

Met de feesten die eraan komen, kun je zo zeep maken voor vrienden en familieleden. Zeep cadeau doen, is een kiese keuze: alsof je wil zeggen dat de ontvanger zich beter eens zou wassen. Maar als het zelfgemaakte betreft, ligt dat uiteraard anders. Dan geef je een stukje van jezelf.

Neem dus al de restjes vet die je bijeen hebt gespaard uit de

je daarvan moet toevoegen. Wie zeker wil spelen: op het net vind je soap calculators en lye calculators die alles voor je uitrekenen. Het is altijd slim iets minder loog te gebruiken, dan blijft de zeep wat vet en dat is beter voor de huid.

Opgelet: NaOH is een bijtend goedje, bril en handschoenen zijn aangeraden. Je kan ook gaten in je kleren maken!

Als de loog is toegevoegd, steek je er een staafmixer in en begin fanatiek te mixen tot de brij ‘strepen trekt’. Zoals bij stevige appelmoes. Voeg ondertussen eventueel parfum en kleurstof toe.

Ik gebruikte lavendelextract, wat uitstekend resultaat leverde, en een groene voedingskleurstof die door de hydroxide prompt geel werd!

Je giet de brij in doosjes of in een cakeblik. De zeep moet nu nog vijf weken rijpen, want de reactie is nog niet onmiddellijk afgelopen.

Versnijden tot blokken en vrolijk verpakken kan na enkele dagen al wel. Prettige feesten.

De hele reeks nalezen? > BRUZZ.be/trachet

ADVERTENTIE

13/12/2o16 beursschouwburg - brussel

HUMAN (ART)ISTIC PROJECT officiële lancering 13u30 > 24u00

Meer info www.humanartistic.org / tel 02 242 36 02 Organisatie: HuisvandeMens Brussel i.s.m. Uitstraling Permanente Vorming en Vrije Universiteit Brussel

FORUMS

VRIJ(KUNST)ZINNIG HUMANISME: EEN VERKENNING traduction simultanée NL/FR

LES DROITS DE L’HOMME: QUEL AVENIR ? simultane vertaling FR/NL

FILM

FUOCOAMMARE REGIE GIANFRANCO ROSI

(GOUDEN BEER, FILMFESTIVAL VAN BERLIJN 2016) CONCERT

ZAP MAMA feat.

FREDY MASSAMBA VZW SMIT

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

KLEUTER EN LAGER ONDERWIJS SCHOOLJAAR 2017 - 2018

OOK VOOR ALLE KINDEREN GEBOREN

IN 2015

Je kind inschrijven in een Nederlandstalige kleuter- of lagere school in Brussel?

Meld je kind aan op inschrijveninbrussel.be inschrijveninbrussel.be, tussen 9 januari en 3 februari 2017. Meld ook kinderen aan, geboren in 2015. Ook als ze pas naar school gaan vanaf 1 september 2018.

Meer informatie over de procedure? Informatie over het kleuter-, lager en secundair onderwijs?

Surf naar inschrijveninbrussel.be inschrijveninbrussel.be.

ADVERTENTIE

Kom de ideale investering bewonderen en bezoek het nieuwe modelappartement ter plaatse:

Opendeurdag 11 dec.

Zilverstraat 7, 1000 Brussel (13u-17u)

Donderdag 8 december 2016 I BRUZZ 1550 I 25

Laptopia Elke week scant Michaël Bellon met zijn laptop een plek in Brussel die tot de verbeelding spreekt, en geeft hij aan wat er eventueel nog aan kan verbeteren.

Betoging non-profitsector donderdag 24 november, 10u

Een openbaring voor investeerders in de hoofdstad van Europa In het centrum van Brussel, tussen het Muntplein en het Martelarenplein, rijst Orfeo & Tosca op. En daar kunt u de vruchten van plukken.

Deze unieke woonplek voor expats is een opportuniteit voor wie nog op zoek is naar echt rendement.

• • • • • • •

Uitzonderlijke mix van patrimonium en eigentijdse architectuur Duurzaam project met een hoog niveau van afwerking Rustige binnentuinen midden in een levendige wijk Onderdeel van het gerenommeerde Chambon-project Perfect op maat van veeleisende expats Hogere huurprijzen, hoge rentabiliteit Eigen verhuurdienst gespecialiseerd in verhuur aan expats

Meer info of een bezoek? Neem een kijkje op orfeotosca.thechambon.be of bel 02 201 00 01.

Wij geven u graag meer uitleg en details.

Powered by

Op gezette tijden laat Brussel over zich heen lopen door de protestanten en malcontenten in het democratische rollenspel. Het is een vast ritueel waarmee besluitvormingsproces en verkeersknoop even worden doorkruist: wie vindt dat hij genoeg is gerold gaat de straat op, en die straat ligt nu eenmaal hier. Pragmatische geesten hebben al voorgesteld om een comfortabele betogingsboulevard aan te leggen, maar dergelijke stroomlijning van het burgerprotest botst intuïtief op weerstand.

Voor je het weet worden privéfirma’s ingeschakeld om in jouw plaats op die boulevard te gaan betogen.

Je hebt manifestaties in alle maten, maar ik koos ter observatie voor de gezamenlijke opstand van de zorgsector. De koosnaam ‘Witte woede’ is namelijk misleidend.

Zorgverstrekkenden betogen helemaal niet in het wit, en blijven ook als ze woedend zijn erg vriendelijk. In het geval iemand te midden van het gedrum toch gewond zou raken - omdat hij struikelt over een stoeprand of botst tegen een paaltje - kwijten ze zich nog steeds van hun verzorgingsplicht.

Terwijl banieren met sexy letterwoorden als CNE, LBC-NVK, CGSP en PSL strak wapperen in de wind, duurt het warmlopen voor de start van de betoging wel erg lang. Vakbondsafdelingen uit Deinze of Ath hebben nog tijd voor wat selfies, de aanschaf van het gespecialiseerde tijdschrift ‘De linkse socialist’ of een sixpack Jupiler. Rond de clusters betogers heeft zich ook een alternatieve economie van wafel- en braadworstverkopers georganiseerd.

Pas na heel wat schijnmanoeuvres en geschuif met de troepen rukken de rode, groene en blauwe supportersscharen op naar de arena. Daarbij valt toch op dat er op vestimentair vlak sprake is van enige ongelijkheid onder de vakbondsgetrouwen. De roden marcheren in een warme rode jas, terwijl veel groenen slechts een groene vuilniszak om het lijf hebben.

Misschien moet daar onderling ook eens over worden betoogd.

Wel hebben de groenen in hun goodiebags groene fleece mutsen gevonden, wat dan weer vragen aangaande commercialisering en uniformisering oproept. Is betogen een zaak van kledingcontracten, gadgets en vakbondsmerchandising? Kan iedereen niet gewoon zijn rode paraplu, blauwe pet of groene rugzak meenemen?

Een pluim dus voor de opstandelingen die eigenhandig kartonnen protestbordjes op houten latjes hebben geprikt. Duim omhoog voor de verworpenen die met transparante hoesjes geplastificeerde affiches op A4-formaat op hun rug torsen.

Hulde aan de militante mutante die de levensbeschouwelijke breuklijnen overbrugt door een rode jas te combineren met een groene sjaal.

En respect ook voor de ervaren betoger die te herkennen is aan zijn oordopjes.

Het voortschrijdende Griekse crisiskoor versterkt zijn onheilsboodschappen namelijk nogal. Met handmicrofoons, het ononderbroken slappe getsjirp van natte scheidsrechtersfluitjes, en een muziekinstallatie die volgens een nog steeds dienstdoend recept uit de jaren zeventig op het dak van een bestelwagen is gemonteerd.

Ook bommetjes blijken erg goed te weerklinken in de canyons van de kantoorwijken. Al moet de politie op het hele traject maar één geworpen steen van het asfalt verwijderen. Echt voorbeeldige betogers, die verplegers. Uit beleefdheid weigeren ze zelfs te profiteren van de gelegenheid om Maggie-de-makkelijke-schietschijf vol in de roos te raken. Handen af van de non-profit!

“Respect ook voor de ervaren betoger die te herkennen is aan zijn oordopjes” Michaël Bellon

De hele reeks nalezen? > BRUZZ.be/laptopia

26 I BRUZZ 1550 I Donderdag 8 december 2016

KUNSTSCHAATSEN – De zusjes Pinzarrone blijven de schaatswereld verbazen

‘Op het ijs worden ze iemand anders’ SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE – Kunstschaatssters Lily (12) en Nina (10) Pinzarrone worden al eens omschreven als de prinsesjes van Woluwe. Zodra u ze aan het werk ziet op het ijs, weet u waarom. In België zijn ze top en ook internationaal staan ze meer dan hun mannetje.

Lily en Nina.

Elke dag hetzelfde programma: school, minstens twee uur trainen en naar huis om te slapen.

© PINZARRONE

A

ls jonge meisjes waren ze stabieler op het ijs dan op de grond,” vertelt vader Mario Pinzarrone met een glimlach. “Op weg naar school liepen ze van de ene kant naar de andere, maar op het ijs ging alles zeer vlot.”

Nina bevestigt: “Vandaag nog vind ik het gemakkelijker om moeilijke bewegingen, zoals sprongen, op het ijs uit te voeren. Ik hou ook gemakkelijker mijn evenwicht op het ijs.”

Geen twijfel mogelijk: de tienerzusjes Pinzarrone voelen zich helemaal in hun sas op het ijs. Iets meer dan vijf jaar geleden trokken ze voor het eerst schaatsen aan. Dat deden ze in schaatsbaan Poseidon, maar snel verhuisden ze hun schaatsactiviteiten naar Vlaanderen. “Ik herinner me dat er een competitie kunstschaatsen op televisie was en ik tegen onze ouders zei dat ik dat ook

wou proberen,” zegt Lily. “Ik vond de bewegingen zo mooi. Het maakte indruk. Daarom ben ik er samen met Nina mee begonnen.”

De wekelijkse trainingen vermenigvuldigden zich na verloop van tijd.

De zusjes trainden in Leuven, waar ze tijdens de zomer waren terechtgekomen. “Iemand vroeg me er waarom we geen trainer in de arm namen,” vertelt moeder Laurence. “Ik dacht dat indien ze talent hadden, ze wel zouden worden weggeplukt.

Maar blijkbaar niet. Aangezien je competitief kunstschaatsen niet in groep aanleert, volgen de meisjes sindsdien vooral privélessen.”

Huiswerk “Ondertussen volgden de meisjes hun trainer (Ans Bocklandt, red.) naar Wilrijk, waar ze in betere omstandigheden kunnen trainen. Hun dagelijkse programma is: school,

“Het is jammer dat we niet meer gesteund worden, want wat de meisjes doen, is echt indrukwekkend” Mario Pinzarrone Vader van Lily en Nina

minstens twee uur trainen en terug naar huis om te slapen. Huiswerk maken ze in de auto. Ook in het weekend staan ze op het ijs, net als tijdens de vakanties. Het is een sport die veel werk vraagt, je kunt er niet zomaar een paar weken mee stoppen. Ikzelf ben minder gaan werken om alles te kunnen combineren.”

Dat belooft in de toekomst niet beter te worden. Op zeer jonge leeftijd al behaalden de zussen uitstekende resultaten en hoe hoger hun niveau wordt, hoe meer inspanningen dat van iedereen vraagt. “Ze hebben veel podiumplaatsen verzameld, ik weet niet meer waar ik al die bekers en medailles moet zetten (lacht).

Op het afgelopen Belgisch kampioenschap werd Nina nog nationaal kampioene. Lily eindigde knap zesde in een categorie waarin zij een van de jongste deelneemsters was.”

“Ondanks hun zeer jonge leeftijd hebben de meisjes al het seniorenniveau verkregen. Daarmee behoren ze nu tot een select groepje Belgische kunstschaatsers. De andere meisjes in hun competitie zijn een paar jaar ouder, maar Nina slaagde er vorig seizoen in om een paar keer meisjes van vijftien of zestien jaar als senior te verslaan. Dat Nina en Lily de categorieveranderingen zo gemakkelijk verteren, verbaast iedereen.”

Op de vraag naar wat ze later willen bereiken, is Lily duidelijk: “Ja, we willen later bij de top behoren.

Maar daarvoor zullen we nog wat meer moeten trainen.” Een understatement, maar de ouders van de meisjes geloven in hun talent. “Ze hebben het voordeel dat ze heel jong zijn begonnen en nu al een uitstekend niveau halen. Dat geeft hen een voorsprong. Dat ze klein, compact en soepel zijn, zijn eveneens belangrijke troeven.”

“Zodra ze op het ijs komen, veranderen ze helemaal. Lily is een kalm meisje, maar op het ijs is ze een brok energie. Nina kan dan weer geen moment stilzitten, maar als schaatsster is ze rustig en elegant.”

Florida Presteren zoals de zusjes doen, vraagt veel werk. Heel veel werk.

Maar dat brengen ze zonder problemen op. “We doen dit met veel plezier,” zeggen ze daar met een grote glimlach over. De diversiteit en magie van kunstschaatsen spelen daarin zeker een rol. “Het is een artistieke sport, je creëert iets,” zegt moeder Laurence. “Je zit in een eigen wereld. Tijdens het kunstschaatsen speel je als het ware een rol. Het gala-aspect heeft ook een groot aandeel.”

“Tijdens de trainingen wordt regelmatig aandacht gegeven aan de fun van de sport, op en naast het ijs. De schaatssters oefenen ook veel op de grond, met onder meer ballettraining, sprongoefeningen of krachttraining. Maar ze doen het graag.

En als we eens voorstellen om naar de Quick te gaan, zeggen ze soms neen, omdat ze op hun voeding letten. Voor hun jonge leeftijd zijn ze heel bewust met hun sport bezig.”

De vele investeringen die de ouders moeten leveren, wegen stilaan door. Ze krijgen steun van Eric Bott, de schepen van Sport van Sint-Lambrechts-Woluwe, maar al de rest is voor eigen rekening. De ouders denken er nu aan om op zoek te gaan naar sponsors. “Vorig jaar stond Nina in Parijs op het podium, tussen een internationaal deelnemersveld,” besluit vader Mario. “Ze vertegenwoordigde België, maar spijtig genoeg betekent dat niet dat ze daarvoor steun krijgt.

En dat terwijl minder presterende landen die wel krijgen. Tijdens de grote vakantie gaan we naar Florida om in de beste condities te kunnen trainen. Op onze kosten.

Het is jammer dat we niet meer gesteund worden, want wat de meisjes doen, is echt indrukwekkend.”

Tim Schoonjans

Donderdag 8 decemBEr 2016 I BRUZZ 1550 I 27

SPORTagenda

ESTAFETTE FILIP VAN DER ELST

Wie nog op zoek is naar een leuke ontspanning vooraleer de kerststronk geserveerd wordt, en wie een winterstop in het voetbal maar iets voor watjes vindt, mag 23 december gerust aanstippen in de agenda. Dan staat het duel tussen RWDM en Union op het programma. Afgelopen jaar bewezen beide clubs dat het Brusselse voetbal springlevend is: Union veroverde een plek in het uitgedunde peloton profvoetbalclubs, RWDM kent een ongeziene renaissance. In januari 2016 werden de boeiende tijden bij beide clubs in de verf gezet met een vriendschappelijke ontmoeting in het Dudenpark. RWDM won toen verrassend, een klein jaar later mogen de Unionisten wraak komen nemen in het Edmond Machtensstadion.

Derby’s hebben me altijd gefascineerd in het voetbal. Voor een supporter is de wedstrijd van het jaar niet die tussen de twee topploegen, maar wel die tegen de club die toevallig het dichtste bij ligt. Ook al zijn de verschillen tussen die clubs, zowel op als naast het veld, doorgaans immens. Gemakkelijk te begrijpen waarom: als twee clubs uit dezelfde stad komen, is het niet moeilijk om vrienden of familieleden te hebben die voor de tegenpartij supporteren. En dus doen RWDM en Union hun uiterste best om Brusselse kerstdiners te kruiden met een zinloze discussie over een relatief zinloze oefenwedstrijd.

Aan mooie Brusselse derbyverhalen geen gebrek. Voor de Tweede Wereldoorlog was Anderlecht nog een bescheiden club, en waren Union en Daring (voorloper van RWDM) de absolute topploegen in het Belgische voetbal. In 1913 pakte Union de landstitel door Daring in een testwedstrijd te kloppen. In 1935 zag Union een duizelingwekkende reeks van zestig wedstrijden zonder nederlaag, verspreid over drie seizoenen en evenveel titels, gestopt door een nederlaag bij Daring.

In de jaren zeventig, tachtig en negentig spraken vooral de derby’s tussen Anderlecht en RWDM tot de verbeelding. In 1975 speelde RWDM voor het eerst kampioen en dacht de club Anderlecht onttroond te hebben als grootste club van het land: de buren uit Anderlecht werden op de dag van de titelviering symbolisch ten grave gedragen. Anderlecht zou wraak nemen door enkele sleutelfiguren bij RWDM weg te plukken. De ploeg uit Molenbeek zou nooit meer kampioen spelen.

Maar de derby’s bleven dé wedstrijden van het jaar. Een mooi verhaal blijft dat van Franky Vercauteren: opgeleid en doorgebroken bij Anderlecht in een familie vol RWDM-supporters, en zijn carrière in Molenbeek afgesloten. In 1993 maakte hij in de allerlaatste seconde de gelijkmaker tegen Anderlecht. Een jaar later beleefden RWDM-fans hun grootste nachtmerrie: in de halve finale van de Beker van België tegen Anderlecht stond RWDM 2-0

voor bij de rust, terwijl de heenwedstrijd op 0-0 was geëindigd. RWDM leek op weg naar de bekerfinale, maar twee doelpunten van Anderlecht leidden alsnog tot een spectaculaire ommekeer.

In 1998 won degradatiekandidaat RWDM met 0-2 bij de grote broer: een wedstrijd waarover lang werd nagepraat, en niet alleen vanwege de magnifieke en beslissende lobbal van Steve Laeremans.

Achteraf bleek dat RWDM vier wissels had doorgevoerd, terwijl er maar drie toegelaten waren. De scheidsrechter had het niet gezien en de trainer had het niet door. Anderlecht had de wedstrijd met 5-0 kunnen winnen, ware het niet dat de club er in een gebaar van klasse van afzag om een klacht in te dienen. Of had Anderlechtspeler Enzo Scifo een invloed, toen hij in de pers verklaarde dat Anderlecht de wedstrijd terecht verloren had en het niet met zo’n futiliteit moest proberen te winnen?

De derby’s die ik zelf meemaakte, staan stuk voor stuk in mijn geheugen gegrift.

Om een of andere reden liepen die steevast slecht af voor mijn club: de eerste was meteen ook de laatste van het oude RWDM, een 2-3-thuisnederlaag in 2002 na een rollercoaster van een wedstrijd. Zo’n kolkende sfeer had ik tot dan nog nooit beleefd. Later, toen RWDM al FC Brussels geworden was, eindigden de burenduels steevast in een desillusie. Toch waren de verplaatsingen naar Anderlecht telkens memorabel: terwijl andere clubs met de bus of auto op verplaatsing gingen, deden de Molenbeekse supporters dat… te voet. In groep kwamen we aan in de omgeving van het Constant Vanden Stockstadion, zingend en vol goede moed, om enkele uren later met de staart tussen de benen weer naar huis te trekken.

Het pijnlijkste dat ik ooit meemaakte in een voetbalstadion vond plaats in 2006: Anderlecht zat in volle titelstrijd, en speelde op de voorlaatste speeldag tegen FC Brussels. Indien Brussels de buren kon kloppen, dan zou Genk en niet Anderlecht de nieuwe kampioen zijn. Toenmalig voorzitter Johan Vermeersch wond er weinig doekjes om: Anderlecht moest en zou naast de titel grijpen. “Ik wil bloed aan de palen zien,” waren zijn profetische woorden. Jammer genoeg hadden zijn spelers de boodschap niet goed begrepen, want Brussels verloor die wedstrijd met 6-0, en die score was niet eens overdreven. De wandeltocht van Anderlecht naar Molenbeek achteraf kan je het best te vergelijken met een tocht door de woestijn, waarbij je niet eindigt aan een oase, maar in een nieuwe woestijn. En dat met een feestelijk Anderlechts kampioenenvuurwerk op de achtergrond. Gelukkig is het op 23 december maar vriendschappelijk…

De charme van de derby

Journalist Filip Van der Elst kijkt bij het betreden van een voetbalstadion eerder naar de tribunes dan naar de grasmat

Sportkampen De kerstvakantie komt dichterbij en dus is het hoog tijd om op zoek te gaan naar sportkampen.

Op www.sportinbrussel.be vindt u het aanbod van de sportdienst van de VGC, maar die zijn traditiegetrouw zeer gegeerd. U kunt ook bij de clubs zelf kijken. Zo organiseert Brussels Brazilian Jiujitsu Academy van 26 tot 30 december een omnisportstage voor kinderen tussen 5 en 12 jaar. Informatie op www.bbjja.be.

Zaterdag 10 december Xmas Jam Sporters die de adrenaline graag door hun lichaam voelen stromen, kunnen zaterdag naar Planet Park in Anderlecht (Klein-Eilandstraat 2) gaan. Daar vindt de Bruxelles Hafou Scooter Contest Xmas Jam plaats, waar de deelnemers hun beste tricks zullen tonen op een step. Er komen twee categorieën aan bod: jonger en ouder dan 16 jaar. De deuren gaan om 10u open. De belangrijkste informatie vindt u op de Facebookpagina van Planet Park.

BK Run & Bike voor jongeren PromoRunBike is een challenge die verschillende Waalse steden aandoet en zaterdag halt houdt in Neder-over-Heembeek. De start en de finish liggen aan het clublokaal van Royal Sport Nautique de Bruxelles (Vilvoordsesteenweg 172) en de deelnemers kunnen kiezen tussen parcours van zeven en veertien kilometer. Het startschot voor beide afstanden wordt om 14u gegeven. Elke ploeg bestaat uit een loper en een fietser. Deze manche is eveneens het Belgisch kampioenschap Run & Bike voor jongeren. Alle informatie staat op www.promorunbike.be.

Indoor Brussels Taekwondo Het Zuidpaleis ontvangt naar jaarlijkse gewoonte de International Taekwondo Open Brussels City.

Twee dagen lang nemen mannen en vrouwen het in verschillende gewicht- en leeftijdscategorieën tegen elkaar op. Het deelnemersveld is zeer internationaal en belooft heel wat interessante wedstrijden op te leveren. Er staat ook parataekwondo op het programma, voor mensen met een handicap. Toeschouwers betalen 5 euro.

Zondag 11 december Afrikaanse dans

hockey - Indoorveld voldoet aan alle vereisten

Ukkel Sport zet tent om indoor te trainen en te spelen UKKEL – Royal Ukkel Sport laat opnieuw van zich spreken. Het liet zich opmerken met de organisatie van de hockeywedstrijd België-Argentinië en heeft nu voor het winterseizoen een heuse tent neergezet om aan indoorhockey te kunnen doen.

De hockeyarena waar iets meer dan negenduizend supporters in oktober de replay van de Olympische mannenfinale België-Argentinië konden bijwonen, was indrukwekkend.

Een paar weken geleden werd al aangekondigd dat meer dan 1.500 vierkante meter

zonnepanelen worden geïnstalleerd op de daken van de clubgebouwen. En nu zette de club op tennisvelden vijf tot acht een tent met aangepast veld om aan indoorhockey te kunnen doen, zodat de spelers op de club zelf aan indoorhockey kunnen doen.

Het veld voldoet aan alle vereisten om er trainingen, stages, tornooien en officiële competities op te laten plaatsvinden. De infrastructuur blijft tot midden maart staan.

De Belgische indoorhockeyspelers zullen meteen gebruikmaken van het tijdelijke veld: er staan twee competitiespeeldagen in Ukkel geprogrammeerd. Sinds dit seizoen werken

de mannen en de vrouwen in de eredivisie elke speeldag op dezelfde locatie af. Op 14 december en 10 januari doen de vrouwen dat in Ukkel, de mannen maken op 15 december en 11 januari hun opwachting.

Royal Ukkel Sport bevestigt zo dat het mee zijn schouders zet onder de ontwikkeling van de hockeysport in Brussel. Een initiatief dat Tim Schoonjans alle lof verdient.

>

www.ucclesport.be

Gemeenschapscentrum De Markten organiseert opnieuw een cursus Afrikaanse dans. Van 14.30u tot 16.30u kunt u er leren bewegen op opzwepende ritmes, afkomstig van verschillende regio’s van Togo en West-Afrika, door live percussionisten. De lessen worden in het Frans gegeven.

Deelnemen kost 20 euro (of kansentarief) en daarvoor mag u gratis iemand meenemen. Meer details vindt u op www.demarkten.be.

Oriëntatiewedstrijden ASUB Oriëntation organiseert zondag drie parallelle competities, die allemaal van start gaan aan de hippodroom van Watermaal-Bosvoorde.

Er zal een OrienTRAIL zijn waarbij men 12 of 26 kilometer moet lopen, een Hivernale (vijf parcours waarbij men minimaal 2,2 en maximaal 9 kilometer moet stappen) en het Belgisch Universitair kampioenschap. Er is dus voor ieder wat wils. Informatie op www.asub-orientation.org.

Tim Schoonjans