BRUZZ actua - editie 1622

Rubrieknaam

#1622 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

27 | 06 | 2018

BRUZZ | RUBRIEK

‘In Wallonië was ik een balling’ PHILIPPE VA N PARIJS

over zijn Brusselse utopie

DUIVENMELKERS MAKEN ZICH OP VOOR BARCELONA Een bericht uit Neerpede

THIERRE MEEÙS VAN OCEADE DOET HET LICHT UIT Nog een keer plonzen

© BART DEWAELE

Ontdek de elektrische bussen van lijn 33

Samen maken we Brussel groener mivb.brussels

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

JESSICA HARKAY, DANSAERTSTRAAT

“Ik word dertig vandaag. De fiets is de beste manier om je door Brussel te bewegen, ondanks de kasseien, de tramsporen, de auto’s en andere valstrikken. Ik ben barmeid in de Mappa Mundo. Intens werk, maar daardoor kan ik daarbuiten mijn passies beleven: design, dans, circus, muziek, kickboksen, reizen. Het leven is een avontuur en ik wil duizend dingen beleven. Brussel is daar ideaal voor. Ik vind de stad op haar mooist in de lente en de zomer.”

27 JUNI 2018

I

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

DE WEEK

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

12

Uitgelicht

Naleving taalwet weer ondermaats

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61

RUBRIEKEN

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

10

In beeld

Steven Van Garsse (chef)

27

Opinie

COORDINATIE UIT

34

Nick Trachet

35

Celia Ledoux

38

Enfant Terrible

40

Big City

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

DE VERHALEN

MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

22

14

Reportage

18

Gezondheid

20

Samenleving

22

Spreektijd

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

De aller-allerlaatste zomer van Océade De huisarts staat alleen en leert te weinig over geestelijke gezondheidszorg Als kinderen op de vlucht verdwijnen: het trieste lot van niet-begeleide minderjarigen Philippe Van Parijs: 'België zal blijven bestaan zolang we de aarde niet om zeep hebben geholpen’'

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Dit magazine staat ook online issuu.com/bruzz.be

© SASKIA VANDERSTICHELE

Edito

© SASKIA VANDERSTICHELE

LOS VAN DE TIJD 28

Reportage

32

Geschiedenis

36

Serie

Brusselse duivenmelkers maken zich op voor Barcelona De kelders van de Gestapo Het WK in Brussel: de schilder voetbalt mee

14

Brussel 2.0 Er zijn momenten dat het politiek krakeel ondraaglijk wordt, zelfs voor een politiek analist. Dan is het goed om naar iemand te luisteren die boven het gewoel staat.

Die geen enkel belang te verdedigen heeft, die vrij kan denken en daar niet in het kieshokje op wordt afgerekend.

Philippe Van Parijs is zo iemand. Hij is een van Belgiës bekendste filosofen, onder meer voor zijn ideeën over het basisinkomen. Hij is zich ook over taalrechtvaardigheid gaan buigen en muntte daarmee als het ware een nieuwe discipline in de filosofie.

Hij heeft nu zijn ideeën voor België en Brussel op papier gezet. Ze komen op een wat merkwaardig moment. De N-VA mag dan al in Vlaamse en federale regering zitten, wat communautair is, zit in de koelkast. Omdat N-VA geen meerderheid kan vinden voor meer confederalisme is de weg gekozen van een socio-economisch rechts beleid. De kans is erg groot dat dat na 2019 zo zal blijven.

Van Parijs komt op zo’n moment onverholen op de proppen met zijn standpunten over de toekomst van België. Hij weet dat dat debat vroeg of laat weer aan de oppervlakte komt.

De ideeën zijn geen grote verrassing. Ze gaan duidelijk in de richting van een België met vier gewesten: Vlaanderen, Wallonië, Duitstalig België en Brussel.

Daarbij worden de gevoelige tenen niet gespaard. De pariteit in de Brusselse regering gaat op de schop, de faciliteitengemeenten komen bij Brussel, en het onderwijs moet drietalig worden.

De grote verdienste van Van Parijs is dat zijn ideeën goed onderbouwd zijn en teruggaan naar de essentie. De democratie staat voorop. Het is een democratie zoals de Duitse filosoof Jürgen Habermas

die begrepen heeft. Als een forum romanum waar gepraat wordt over de toekomst, wars van het verleden, en met iedereen die erbij wil horen.

Dat is vooral voor de Brusselaars een nuttig verhaal, omdat in deze stad nooit een emancipatiebeweging is geweest vergelijkbaar met de Vlaamse of de Waalse beweging. Er is nauwelijks een verhaal geschreven waar de Brusselaars samen achter kunnen staan. Terwijl dat juist nodig is om stappen vooruit te kunnen zetten.

Van Parijs is tegelijk realistisch genoeg. Hij maakt geen tabula rasa. "België zal blijven bestaan tot we misschien de aarde zelf naar de verdoemenis hebben geholpen," zegt hij een beetje verder in dit magazine.

Brussels separatisme staat niet het woordenboek van Van Parijs.

Natuurlijk is ook kritiek op zijn plaats.

Brussel is wat het is door de verschillende staatshervormingen die hebben plaatsgevonden. En die zijn alle richtingen uitgegaan. Sommige recente beslissingen, zoals de regionalisering van de kinderbijslag, gaan richting een België met vier.

Het succesvolle Nederlandstalig onderwijs in de hoofdstad is dan weer een Vlaamse verworvenheid van decennia terug die niet zo makkelijk wordt teruggeschroefd. Die gaat dan weer uit van een tweeledig België.

En zo komen we vanzelf terug met de voeten op de grond. Er is namelijk nog de grootste partij van dit land. Samen met de andere V-partijen heeft die ook een stem in het kapittel. Brussel hoort bij Vlaanderen en niet apart. Men kan er gif op innemen dat Van Parijs’ ideeën over België bij N-VA, CD&V en Vlaams Belang op weinig enthousiasme zullen worden onthaald. — STEVEN VAN GARSSE

BRUZZ | VOORAF

28

© SASKIA VANDERSTICHELE

27 JUNI 2018

I

5

- OPENINGSACTIE -

GRATIS GLAZEN bij aankoop van een montuur*

Vanaf 29/6 ook betaalbare brillen in City 2.

Hans Anders City 2 Nieuwstraat 123 - 1000 Brussel Ma - Za van 10u tot 19u (Vr van 10u tot 19u30)

*Voorwaarden in de winkel.

Actie geldig t.e.m. 7/7/2018.

Een bril kost je vaak veel geld. Te veel vinden wij. Daarom ijveren we al meer dan 30 jaar voor eerlijke prijzen. Want bij ons zijn betaalbare brillen een basisrecht. Voor iedereen. En dus ook voor jou.

Ja, het kan anders.

Flits

Nieuws heet van de naald

overgangsmodernisme zijn de betonstapelblokken. Om de woningen enig cachet te geven werden baksteenornamenten toegevoegd.

Aan de gevels van de De Saulnierwijk mocht niet geraakt, maar eentje ging onfortuinlijk tegen de grond.

TOT VIJF KAMERS

DE SAULNIERWIJK TEGEN DE GROND

Façadisme voor grote gezinnen Bij een werfongeval vorige vrijdag ging een gevel van de Cité de Saulnier tegen de vlakte. De hele sociale wijk zit in een afbraakfase voor renovatie tegen 2020. — JEAN-MARIE BINST

H

et façadisme is terug van weggeweest. De sociale huisvestingsmaatschappij Le Logement Molenbeekois (gesticht in 1899) laat de historische sociale woonwijk De Saulnier verbouwen tot een wijk met moderner wooncomfort. De gevels blijven overeind, heel de achterbouw en de mooie dakconstructie worden

afgebroken, voor een nieuwe aanbouw achteraan en grotere dakkapellen. Aannemersbedrijf Koeckelberg is begonnen met de afbraak van de huizenblokken in de driehoek Potaerdegat, Begijnenstraat en De Saulnierstraat.

De woonwijk grenst aan de Tuinwijk Diongre, en telt 99 privéwoningen, doorgaans met

individuele toegang onder een afdakje. De huizen waren ‘afgeleefd en ongezond’, luidde hun rapport, en de leegstand zorgde voor een gure buurt.

Architect Armand de Saulnier, medewerker van Henri Van de Velde, ontwierp en bouwde de site in 1923-1925, als uitbreiding van de naburige Diongre-wijk.

Typisch aan de stijl van dit

LUC DEMULLIER

Raadslid leest dat hij geen raadslid is Tijdens de jongste gemeenteraad in SintAgatha-Berchem toonde raadslid Luc Demullier zich verbolgen over een mededeling in het gemeentelijke infoblad Berchem News. Bij de artikels van de politieke tribune stond letterlijk: ‘Sinds de uittreding van Dhr. Demullier als raadslid wordt

de N-VA momenteel niet vertegenwoordigd in de gemeenteraad. Daarom kunnen we tijdelijk geen tekst van deze groep publiceren.’

Demullier heeft echter nooit zijn ontslag aangeboden als gemeenteraadslid. “Ik weet niet waar u dit vandaan haalt,” stelde Demullier, die

mocht hij dan geen partijkaart meer hebben het recht heeft om zijn kiezers te blijven vertegenwoordigen tot december 2018, bij de installatie van een nieuw gemeentebestuur.

Mogelijk heeft de gemeentesecretaris, de communi-

© PHOTONEWS

catiedienst of een andere auteur zich vergist op basis van ‘slechte’ lectuur van een voorjaarsartikel over het

BRUZZ | VOORAAN

© BART DEWAELE

“Bedoeling is dat we gezinnen over twee jaar hedendaagser comfort kunnen aanbieden,” zegt bevoegd schepen Karim Majoros (Ecolo-Groen) van Sint-Jans-Molenbeek. “Monumenten & Landschappen stond erop dat vanuit erfgoedwaarde niet geraakt zou worden aan de gevels.”

Vorige vrijdag haalde een verkeerd manoeuvre met een container echter een halve gevel tegen de vlakte.

“Er werden onvoldoende voorzorgsmaatregelen genomen. Het is een zware aannemersfout, maar het herstel zal de werken niet in vertraging brengen,” stelt Majoros gerust, al neemt hij de feiten zeer ernstig. De onfortuinlijke gevel zal later opnieuw à l’identique opgericht worden.

De 99 woningen van de cité zullen vervangen worden door 63 nieuwe exemplaren. Driekwart van die nieuwe woongelegenheden krijgt drie, vier of vijf slaapkamers - dus veel ruimer dan voordien. “Het sluit aan bij onze politiek en het nieuwe Gemeentelijke Plan van Huisvesting dat ik voorstelde om voor de helft van alle nieuwbouw en alle renovaties in drie of meer slaapkamers te voorzien,“ zegt de schepen nog. “Burgers moeten nu tweemaal zo lang wachten op een grote sociale woning als op een kleine. We moeten een antwoord bieden op de vraag van nieuwe populaties.”

afscheid van Demullier van de N-VA in BRUZZ. “Zelfs indien ik geen raadslid en fractieleider meer mocht zijn, heeft de N-VA het recht een tekst te publiceren in deze rubriek.”

Demullier krijgt een recht van antwoord, maar weliswaar pas ‘na de sperperiode’. JMB

27 JUNI 2018

I

7

RECIPES

WE ARE FRESH JUICE: APPEL & RABARBER Ingrediënten: • 3 appels

WE’LL JUST SAY IT FIRST: This is your chance to run a Balls & Glory store ‘cause we’re looking for a partner with an insatiable appetite for challenge, balls, fun and friendship.

• Enkele jonge stengels rabarber • Blaadjes munt • Ijsblokjes

Extra materiaal: • Sapcentrifuge of slow-juicer

Bereiding: 1. Snij de appels in 2 en haal ze door de sapcentrifuge.

Pers ook de rabarberstengels.

2. Serveer op ijs met een paar blaadjes munt.

Do you have the balls?

Get in touch with our craftsman of glory Stephanie (stephanie@ ballsnglory.be) or go to foodfranchise.be

B&G-advertentieBruzz-215x142,5mm-003.indd 1

07/06/2018 10:02

GEEN ZIN IN VOETBAL? SPEEL DAN BRUZZ BUITENSPEL! De zomerwedstrijd die helemaal niets met voetbal te maken heeft. Vanaf 18 juni in BRUZZ magazine en op BRUZZ.be.

Ga naar BRUZZ.be en win deze week 4 UGC filmtickets!

Flits

Nieuws heet van de naald

AMBITIEUZE EIGENAAR WIL ‘DE ULTIEME HALLUCINATIE’ IN OUDE GLORIE HERSTELLEN

Art-nouveauparel moet weer schitteren

VIJFHONDERD FOTO’S

Z

gedaan om drie albums op te nemen in onze studio in Italië.”

Het toont aan hoe ambitieus Waldhaus is.

Hij leeft schijnbaar naar de leuze van wijlen Marvin Gaye: Ain’t No Mountain High Enough. Waldhaus

werkt niet om te leven, maar leeft om te werken.

De renovatiewerkzaamheden in ‘The Ultimate Hallucination’ zijn in januari begonnen. Zes maanden later is het brasseriegedeelte al open en ook het restaurant is

“Dit gebouw is een stukje geschiedenis, een monument. Alle details moeten dus kloppen” ANDREW WALDHAUS UITBATER

bijna gerenoveerd.

“Werkdagen van zeventien uur zijn geen uitzondering. Ik renoveer het pand met een team van vier arbeiders en het schiet enorm goed op. In de kelderruimtes is nog veel werk, maar daar draai ik mijn hand niet voor om.

Half juli zullen zowel het restaurant als de kunstgalerij (in de oude paardenstal) en de discotheek klaar zijn.

Nadien kunnen we stilaan beginnen met een grondige renovatie van elke ruimte, maar ook van de gevel die we opnieuw zijn oorspronkelijke witte kleur willen geven.”

Hij houdt zichtbaar enorm

Andrew en Magdalena Waldhaus baten samen met hun dochter ‘The Ultimate Hallucination’ uit. © BART DEWAELE

“Dit gebouw is een stukje geschiedenis, een monument. Alle details moeten dus kloppen. Daarvoor baseren we ons op zo’n vijfhonderd foto’s die we teruggevonden hebben in dozen op de zolder. Zo kunnen we het pand reconstrueren zoals Paul Hamesse het heeft gebouwd. Mijn ervaring in de bouw en meer bepaald in het renoveren van monumenten maken het mogelijk dat ik de werken zelf kan leiden. Mijn meest tot de verbeelding sprekende renovatie? Het voormalige landhuis ‘La Bastide’ van Victor Horta in Terhulpen, dat de bekende cellist Mischa Maisky gekocht had.”

Ook dochter Gabriella vertelt trots over het familieproject, waar ze instaat voor de bediening in de zaal. “Het is leuk dat we hier de Poolse cultuur kunnen vermengen met de Belgische. Zo is ook ons menu opgesteld.” Daarop vinden klanten zowel Belgische gerechten als enkele Poolse klassiekers.

De pierogi, zowel hartig als zoet, zijn enorm populair.

“Vergelijk het met ravioli, maar dan een iets dikker deeg dat gevuld is met een Poolse roomkaas en vlees.

De zoete zijn gevuld met aardbeien en rode bessen,” zegt Gabriella.

Toch heeft ze andere levensdoelen en wil ze het maken in de modewereld.

“Voor mij is dit tijdelijk. Ik hou ervan om mensen te adviseren. Het is mijn droom om terug te keren naar Warschau en er een modeblog op te starten en een eigen kledingzaak met bruidsjurken en lingerie.”

27 JUNI 2018

BRUZZ | RUBRIEK

In maart maakte restaurant ‘De Ultieme Hallucinatie’ een doorstart. De nieuwe eigenaar doopte het pand om tot ‘The Ultimate Hallucination’, om een breder en internationaler publiek aan te trekken. Maak kennis met Andrew Waldhaus, een razend ambitieuze Pool die samen met zijn vrouw en dochter weer een art-nouveauparel wil maken van het vroegere hotel Cohn-Donnay. — MICHAËL MICHIELS eventien jaar geleden beslisten Andrew en Magdalena Waldhaus om hun leven in Polen te laten voor wat het was en hun geluk te beproeven in België. Ze belandden met hun vierjarige dochtertje Gabriella in Brussel.

Andrew ging net zoals vele land- (en lot)genoten aan de slag in de bouw. “Onze roots liggen in Bialystok, een stadje in het uiterste oosten van Polen, aan de grens met Wit-Rusland,” zegt hij.

Het gezin heeft er geen gewoon parcours opzitten.

Voor hun komst naar België had de vader des huizes geen ervaring in de bouw, maar baatte hij een restaurant uit met zijn vrouw. Ondertussen is hij ook actief in de muziekbusiness, als producer.

“Cremogen. Zo heet mijn muzieklabel. We werken samen met enkele muzikanten die al met Eros Ramazzotti gespeeld hebben, maar ook met jonge beloftevolle Italiaanse popmuzikanten. Zo heb ik tijdens het draaien van een film een jonge Italiaanse muzikant ontdekt op de Grote Markt in Brussel. Soltanto heet hij. We hebben hem meteen een voorstel

veel van het gebouw. De reden daarvoor is zijn passie voor antiek en monumentale gebouwen.

I

9

10

I

27 JUNI 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Kunst bij de buren

IVAN PUT

Zondag stelde het museum van Elsene een deel van zijn collectie tentoon bij tien buurtbewoners. Een van hen van was antropologe Marianne Mesnil. Bij haar konden bezoekers Femme ĂŠpinglant son chapeau bewonderen, een schilderij van de Belgische impressionist Georges Morren.

Elke bezoeker moest een hoed kiezen uit haar collectie. Het idee komt van de organisatie Patrimoine Ă Roulettes, dat tijdens de drie jaar durende verbouwing van het museum van Elsene het kunstpatrimonium wil tentoonstellen. De organisatie kiest telkens tien gastgezinnen en tien kunstwerken uit de collectie om tijdens zes weekends in juni en december open te stellen voor het publiek.

27 JUNI 2018

I

11

De week

Terugblik op het nieuws

Kabeltelevisie

Dader opgepakt

2.414

Telenet wil Brutélé overnemen, de beheerder van de kabelinfrastructuur die in Brussel opereert onder de merknaam VOO. In december 2016 nam Telenet al SFR Belux over. Het heeft sindsdien al voet aan grond in dertien Brusselse gemeenten en is de grootste kabeloperator van het gewest. Ook Nethys, de Waalse tegenhanger van Telenet behoort tot de geïnteresseerde overnemers.

De dader van de moord op de Nigeriaanse prostituee is gevat.

Het gaat om een 17-jarige jongeman. Hij wordt verhoord en legt bekentenissen af. In afwachting van zijn proces moet hij naar een gesloten jeugdinstelling.

In mei heeft de politiezone Noord 2.414 automobilisten beboet voor overdreven snelheid. Vorige maand werden 1.279.514 voertuigen gecontroleerd, gespreid over 43 acties. Verder werden 636 alcoholtests afgenomen. Vier bestuurders bliezen positief. Voor fout parkeren werden 2.646 pv’s opgesteld.

VUYE EN WOUTERS HALEN UIT NAAR VLAAMSE MINISTERS

Naleving taalwet weer ondermaats BRUZZ | DE WEEK

Ook afgelopen jaar was het weer pover gesteld met de naleving van de taalwetgeving door de lokale besturen, zo blijkt uit het taalverslag van de Brusselse vicegouverneur. Minder dan een op de vijf benoemingen bij de Brusselse gemeenten en OCMW’s was conform de wet. — BETTINA HUBO

12

O

p enkele uitzonderingen na moeten alle personeelsleden van de Brusselse gemeenten en OCMW’s beschikken over een taalbrevet in de andere landstaal, zo bepaalt de taalwet van 1966. De Brusselse vicegouverneur Jozef Ostyn controleert of dat zo is. Alle benoemingen moeten naar hem doorgestuurd worden. In 2017 kwamen er 2.554 beslissingen binnen, iets meer dan het jaar voordien. Maar er zijn nog altijd lokale besturen die geen enkel dossier overmaken. Zo lieten de OCMW’s van Brussel, Elsene, Sint-Lambrechts-Woluwe en Vorst helemaal niets van zich horen.

Van de 2.554 benoemingsbesluiten respecteren er 449 de taalwet. Dat komt neer op een schamele 17,6 procent. Bij de beslissingen over statutaire personeelsleden viel het nog enigszins mee: 66,4 procent was in orde. Bij de aanwerving van contractuelen - veruit de grootste groep - is het een heel ander verhaal: slechts 9,3 procent voldeed aan de taalwetgeving. De gemeente Molenbeek benoemde bijvoorbeeld tien contractuelen. Geen enkele had het gevraagde taalbrevet. Aangezien

I

27 JUNI 2018

de OCMW’s bijna uitsluitend contractuelen aanwerven, scoren zij gemiddeld slechter dan de gemeenten.

Onwettige beslissingen worden door de vicegouverneur geschorst. “Maar voor vervangingscontracten en andere aanstellingen van zeer korte duur leggen we enige tolerantie aan de dag,” zegt Ostyn. “Daar schorsen we niet.” In 2017 ging het om 28,2 procent van alle dossiers.

De overige onwettige beslissingen, 1.486 stuks oftewel 58,2 procent, werden wel geschorst. Het is een forse stijging tegenover de voorgaande jaren, toen Ostyn gemiddeld zo’n 45 procent moest schorsen.

Zijn conclusie is dan ook dat de situatie problematisch blijft. “Het verschilt natuurlijk van gemeente tot gemeente, maar bij een zeer groot deel van de benoemingen wordt de taalwetgeving niet gerespecteerd.”

PARITEIT Dat de toestand verslechtert, is volgens hem ook te merken bij de vereiste pariteit. Bij de leidinggevenden moeten er evenveel Nederlandstaligen als Franstaligen zijn. Maar uit het rapport blijkt dat dat in nog

Bij de gemeenten werken nog altijd veel mensen zonder taalbrevet.

slechts drie gemeenten en zeven OCMW’s het geval is.

Heel af en toe trekt een gemeente of OCMW de benoeming in na een schorsing. Vorig jaar kwam dat twee keer voor. In de andere gevallen is de schorsing tijdelijk. Ze wordt na veertig dagen opgeheven, tenzij de Brusselse regering (voor gemeenten) of het college van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (voor OCMW’s) de schorsing omzet in een vernietiging. Maar dat is in 2017 nooit gebeurd, aangezien er, net als de vorige jaren, geen consensus was binnen de Brusselse regering. Toch heeft het toezicht zin,

meent Ostyn. “We constateren dat sommige personeelsleden achteraf een taalbrevet behalen. Het toont dat de schorsing toch een bepaald aanmoedigend effect heeft.”

Voor kamerleden Hendrik Vuye en Veerle Wouters faalt de handhaving van de taalwetgeving echter compleet. “De Vlamingen doen gewoon niets, noch de Vlaamse ministers in de Brusselse regering, noch minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA), die vindt dat hij er niets mee te maken heeft,” zegt Vuye. Beide kamerleden dienden daarom een wetsvoorstel in, waarbij de Brusselse vicegouver-

Dailly lijstduwer

Zinnema

Noordstation

RWDM-voorzitter Thierry Dailly duwt bij de gemeenteraadsverkiezingen in Molenbeek de lijst van burgemeester Françoise Schepmans (MR). Dailly was in 2015 betrokken bij de heroprichting van RWDM en loodste de traditieclub in drie jaar tijd naar eerste amateurklasse.

Jan Wallyn is benoemd tot nieuwe algemeen directeur van amateurkunstenhuis Zinnema. De artistiek coördinator volgt er Nathalie De Boelpaep op die naar NTGent vertrekt. Wallyn zorgde al voor onder meer een nieuwe inrichting van het cultuurhuis in Anderlecht.

Brussel-Noord is het drukste treinstation van het land. Vorig jaar ontving het gemiddeld 61.179 instappende reizigers per weekdag.

Brussel-Centraal (59.258) en Brussel-Zuid (58.461) vervolledigen de top drie. Dat laatste station is wel het drukste tijdens weekends.

Ik vraag de Brusselse regering om elke nieuwe fietspadenwerf aan de Kleine Ring uit te stellen tot na de verkiezingen BRUZZ | DE WEEK

DÉFI-VOORZITTER OLIVER MAINGAIN (in ‘L’Echo’)

Cartoon Kim

Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

© PHOTONEWS

neur de bevoegdheid krijgt om zelf de benoemingsbeslissing te vernietigen. Het voorstel is momenteel in behandeling in commissie. Eerst werd een advies van het Vast Comité voor Taaltoezicht gevraagd, daarna een advies van de Raad van State. Beide waren positief. Nu moeten er hoorzittingen komen. Vuye: “Allemaal vertragingsmanoeuvres van de meerderheid. Maar het wetsvoorstel zal in de plenaire geraken, zodat iedereen kleur moet bekennen. Dan zullen de Brusselse Vlamingen weten wie hen steunt.”

27 JUNI 2018

I

13

Reportage

De laatste zomer van Océade

BRUZZ | DE VERHALEN

Nog één keer plonzen

14

I

27 JUNI 2018

De sluiting van het waterpretpark Océade is al vaker aangekondigd. Maar deze keer is het menens. Het subtropisch zwemparadijs op de Heizel gaat voorgoed dicht op 30 september. Nog één, allerlaatste seizoen te gaan dus voor CEO Thierry Meeùs en zijn medewerkers. — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

T

Océade-baas Meeùs. Al drie keer, in 2010, 2013 en 2016, dacht hij dat hij zijn waterparadijs zou moeten sluiten. Maar hij vocht als een leeuw en wist telkens uitstel te krijgen.

Hoewel Neo nog steeds geen vergunning heeft, wilde de stad het huurcontract van Océade niet nog een keer verlengen. Meeùs lijkt zich er enigszins bij neergelegd te hebben. “Ik moet wel,” zucht hij. Het afbraakcontract voor Océade is getekend. Op 31 januari 2019 moet het terrein helemaal leeg en ‘schoon’ zijn. Meeùs: “We hebben dus een kleine drie maanden voor de volledige afbraak en in januari nog een maand voor bodemonderzoek en eventuele sanering. Want ook dat is voor onze rekening.”

Océade bestaat volgende week precies dertig jaar. Een Franse groep begon ermee in 1988. De start verliep voorspoedig, maar al gauw vielen de financiële resultaten tegen.

Thierry Meeùs’ vader, Walibi-oprichter Eddy Meeùs, nam het in september 1992 over. Hij bezat toen ook al buur Mini-Europa. Zes jaar later verkocht Eddy Meeùs de hele Walibi-groep, inclusief Océade en Mini-Europa, aan het Amerikaanse Six Flags. Maar amper zes maanden later kocht zoon Thierry zowel Océade als Mini-Europa terug.

BRUZZ | DE VERHALEN

wee meisjes lopen vrolijk de deur van het waterpark uit.

Ze zijn tot sluitingstijd binnen gebleven en zoeken een plekje waar ze hun lange haren kunnen drogen en hun make-up kunnen bijwerken. Banken zijn er niet. De stoep van Kinepolis, aan de overkant, dan maar. Het tweetal uit Schotland is op doorreis in Brussel en wilde na alle musea en cultuur even iets anders. Google wees hen de weg naar het aquapark op de Heizel.

“It was really nice, we’ll come back,” zeggen ze opgetogen.

De jonge toeristen hebben er geen idee van dat Océade binnenkort verdwijnt. Stad Brussel, die eigenaar is van de grond, heeft het terrein nodig voor de realisatie van Neo, een nieuw stadsdeel met een shopping mall, woningen en een sport- en vrijetijdspark.

Daarvoor moest enkele maanden geleden ook al de Village wijken, het café- en restaurantdorpje van Bruparck.

Ook al hadden die horecazaken iets artificieels, met de sloop verdween het laatste greintje THIERRY MEEÙS ambiance. Nu ligt de CEO OCÉADE omgeving van Océade er ongezellig en uitgestorven bij. Stad Brussel heeft weliswaar een groenstrook Het waterpark had toen nog geen aangelegd op de plek van de Village, vast thema. Meeùs begon meteen maar die is voorlopig nog met grote alles in het teken te zetten van de hekken afgesloten.

Caraïben en hun piratengeschiedeAan een van de hekken hangt een nis. Aan de ingang, in de zwembagroot wit spandoek van Neo. den en de kleedkamers, overal Inmiddels is er al meer dan tien jaar verschenen palmbomen, zeerovers sprake van dat megaproject waarmee en schatten. Captain O, een papede Brusselse overheid de Heizelvlakgaai-piraat, werd de mascotte. Het te wil opwaarderen. Heel die tijd thema werd tot in de kleinste details hing het als een zwaard van uitgewerkt. Meeùs toont enkele Damocles boven het hoofd van

“Het wordt de grootste uitdaging voor deze zomer: laten weten dat we nog open zijn”

▲

Thierry Meeùs, CEO van Océade, vindt het nog steeds zonde dat zijn zwemparadijs weg moet.

27 JUNI 2018

I

15

De laatste zomer van Océade

▲

woordgrapjes in het Creools op de muren van de cafetaria. “Dat heb ik altijd het leukste gevonden aan dit werk, de decoratie, het creatieve. Je kan daar heel ver in gaan.”

Ook op technisch vlak heeft hij altijd de beste willen zijn. Meeùs gaat er prat op dat in zijn park de meeste, de langste, de snelste en de spannendste glijbanen van het land staan en dat de golven niet twee keer per uur, zoals elders, maar drie keer per uur worden aangezet.

ZEVEN MILJOEN BEZOEKERS

BRUZZ | DE VERHALEN

Hij vindt het dan ook nog steeds zonde dat alles weg moet. “Bijna elke grote stad heeft een waterpark.” Meeùs begint te jongleren met cijfers. “We zijn de derde toeristische attractie van Brussel, tenminste als je het zakencijfer bekijkt. In dertig jaar tijd zijn hier zeven miljoen bezoekers geweest.

Per jaar waren dat er gemiddeld 240.000, honderdduizend uit Brussel, honderdduizend uit de rest van België en veertigduizend toeristen.” De buitenlandse bezoekers ging hij desnoods zelf ter plekke halen. “We zijn tot in India, Israël en de Verenigde Arabische Emiraten geweest om promotie voor het park te maken.”

Het afgelopen jaar liep het aantal bezoekers weliswaar terug.

Dat kwam volgens Meeùs omdat velen ondertussen denken dat Océade al dicht is. “De afbraak van de Village heeft de zaken nog verergerd. De mensen menen dat heel Bruparck is gesloopt. Dagelijks krijgen we telefoontjes hierover.

Het wordt de grootste uitdaging voor deze zomer: laten weten dat we nog open zijn.”

Meeùs is altijd in het park blijven investeren, ook al wist hij dat het einde in zicht was. In 2014 werden de kleedkamers helemaal vernieuwd, in 2016 kwam het spiksplinternieuwe Saunaland erbij.

“Ik wilde in schoonheid eindigen,” zegt hij.

Als het waterpretpark opgenomen zou worden in Neo had hij zeker nog extra willen investeren, in een wildwaterbaan bijvoorbeeld. Maar de projectontwikkelaars van Neo zagen het zwemparadijs niet zitten, toch zeker niet op die plek, die voorbestemd is om een plein te

16

I

27 JUNI 2018

worden. En Meeùs wilde in geen geval zijn Océade verhuizen. “Dan moet je het helemaal opnieuw opbouwen. Een nieuw waterpark is vandaag niet meer rendabel te krijgen, zeker niet zonder subsidies.

Financiële steun heeft Océade nooit gekregen. “Andere steun evenmin,” zegt Meeùs. “Brussel promoot vooral de eigen evenementen, voor de privéspelers op de toerismemarkt is er weinig steun.”

Echt uithalen naar de Brusselse overheden wil hij niet, want ook voor zijn andere park op de Heizel, Mini-Europa, is er nog geen definitief akkoord. “Er is wel een voorakkoord. In principe kan het miniatuurpark blijven, op de huidige plaats. Alleen de gebouwen eromheen worden gesloopt en later weer heropgebouwd.”

Enkele personeelsleden van Océade kunnen wellicht overstappen naar Mini-Europa. Het aquapark telt een tachtigtal medewerkers, van wie 24 met een vast contract. Ze hebben collectief ontslag gekregen. “Makkelijk is het de afgelopen jaren niet geweest voor hen. Sommigen werken hier al heel lang. De onzekerheid woog zwaar. Het was makkelijker geweest als ze ons in 2007 gezegd hadden dat we tot 2019 konden blijven.”

WAT NU? Wat er met het waterpark gebeurt?

“De glijbanen verhuizen wellicht naar Frankrijk of Spanje. Veel zal ik er niet meer voor krijgen. Een nieuwe glijbaan kost makkelijk twee miljoen euro, maar deze zijn op maat gemaakt voor dit park.

Plus, er zijn de kosten van het transport.” Al de rest, de stoelen en tafels bijvoorbeeld, zal per opbod verkocht worden.

Op verzoek van de fotografe klimt Meeùs op de Salto Angel, de familiebaan met vier pistes.

Helemaal bovenin heeft hij een prachtig uitzicht over zijn park.

Of hij zelf de jongste jaren nog weleens van zijn glijbanen gleed?

“Ik heb in mijn leven heel veel aquaparken bezocht. Met veel plezier. Hier in Océade ga ik nog twee, drie keer per jaar het water in.

Ik zit dan toch alleen maar te letten op wat er beter kan.”

> Van asielzoeker tot redder Abu Bakar staat bij de Anaconda, de brede glijbaan die de bezoekers afdalen op een band. Om het uur wisselen de redders van plek. Zo blijven ze alert. Abu Bakar werkt intussen zeven jaar bij Océade. Toen hij begon, was hij asielzoeker. “Ik kwam uit Niger en zat in het Klein Kasteeltje. Op een dag kwam de personeelsdirectrice van Océade langs en zei dat ze badmeesters zocht. Ik kon meteen aan de slag. Ik moest wel mijn reddersbrevet opnieuw halen, want

dat van Niger was hier niet geldig.”

Toen zijn asielaanvraag erkend werd, piekerde hij er niet over om ander werk te zoeken.

“Ze hebben mij hier destijds met open armen ontvangen. Dan ga je niet weg.

Bovendien vind ik het leuk werk. Vooral het plezier van de kinderen geeft me veel voldoening, hun kreten van opwinding als we aankondigen dat we de golven aanzetten.”

Daarom vindt hij het ook zo spijtig dat Océade dichtgaat. “Ik vind wel ander werk,

maar voor de kinderen is het erg, je neemt hen hun pleziertje af.”

Als Océade stopt, gaat hij iets anders doen.

Geen badmeester meer. Nu werkt hij buiten de uren al af en toe als model en sportleraar. “Ik ga misschien iets in het sportonderwijs doen, of, waarom niet, opnieuw studeren.”

De laatste zomer zal emotioneel zwaar zijn, dat weet hij nu al. “We zijn toch een soort familie. Die band wordt eind september verbroken. Iedereen zal zijn eigen weg gaan.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Karlien Doise en Thierry Den Donker: “In het begin liepen we verkleed rond en traden we op.”

> Van redder tot directeur

Abu Bakar: “Ze hebben mij hier destijds met open armen ontvangen.”

Thierry Den Doncker en Karlien Doise werken precies dertig jaar in Océade. Ze waren er al bij de opening van het park, in juli 1988.

Beiden begonnen als redder.

De eerste eigenaar, een Franse groep, wilde het aquapark een Club Med-gevoel geven, met optredens, shows en een pianobar. Ook de badmeesters werden ingeschakeld voor de animatie. “We liepen verkleed rond, zongen en traden op,” vertelt Doise. “Erg leuk allemaal, wij waren natuurlijk jong.”

Voor Thierry Den Doncker was het een soort voortzetting van zijn artiestenbestaan.

“Ik zong in die tijd en trad op onder de naam Yannick Darkman,” vertelt hij. “Ik heb zelfs een gouden plaat gekregen en meegedaan aan de preselectie voor het Eurovisiesongfestival.”

Doise en Den Doncker werden al vlug een koppel. Samen maakten ze een blitzcarrière bij de organisatie. Doise werd personeelschef, Den Doncker algemeen directeur.

Maar er was ook een verschrikkelijk drama in die eerste jaren. In

overgenomen door Walibi, verdronken op een middag twee jonge kinderen in het zwembad. Het was het zwartste hoofdstuk uit de geschiedenis van het park. “Voor het personeel was het een enorme schok,” zegt Den Doncker. “Het heeft er ons toe

“Ik heb er zo hard van afgezien dat ik geen tranen meer over heb voor het afscheid in september” KARLIEN DOISE PERSONEELSDIRECTEUR

1992, enkele maanden voor het subtropische zwemparadijs zou worden

gebracht om altijd maar meer aandacht te hebben voor de veiligheid.”

Tot vandaag hebben Den Doncker en Doise de dagelijkse leiding van Océade. Daar komt eind september een eind aan. Den Doncker zou sowieso binnenkort vertrekken, want hij gaat op pensioen.

Doise, een stuk jonger, heeft er alle vertrouwen in dat ze snel een andere job vindt. “Ik heb het er natuurlijk lastig mee dat alles verdwijnt, Océade is ons kindje. Maar ik vind het ook fijn om nog eens elders te kunnen werken. Bovendien waren de laatste jaren ongelofelijk moeilijk, met al die onzekerheid.

Ik heb er zo hard van afgezien dat ik geen tranen meer over heb voor het afscheid in september. Voor mij is het klaar.”

Haar man ziet meer op tegen het nakende einde. “Ik moet er niet aan denken dat er straks graafmachines over het terrein rijden.”

27 JUNI 2018

I

17

Huisartsen schrijven Zwartboek geestelijke gezondheid

‘We staan alleen’ De Brusselse huisartsen slaan alarm.

Liefst de helft van hun consultaties draait ondertussen rond psychische gezondheid. Maar zodra een arts gespecialiseerde hulp zoekt, begint een lijdensweg die geregeld fout afloopt.

Dat klagen ze aan in hun recente Zwartboek geestelijke gezondheid.

“We voelen ons machteloos en alleen.” — KRIS HENDRICKX, FOTO IVAN PUT

Lawrence Cuvelier (vooraan) en Alain Devaux: “Huisartsen leren enkel over ziektes aan de universiteit, niet over gezondheid.”

18

I

27 JUNI 2018

Gezondheid

Waarom schreven jullie dit zwartboek?

LAWRENCE CUVELIER: Omdat de

problematiek zelden in zijn geheel wordt gezien. De huisdokter is vaak de eerste hulpverlener met een overzicht over de sociale, psychische én lichamelijke kant van een dossier.

Zijn sterkte zijn de lage drempel en de continuïteit omdat hij zijn patiënten kent. Zijn zwakte dat hij vaak alleen staat, terwijl hij iemand nodig heeft om over die geestelijke problemen te praten.

Ruim de helft van jullie consultaties houdt verband met mentale problemen. Dat is enorm.

CUVELIER: Ja, maar het zijn zelden

puur geestelijke aandoeningen.

Daarnet zag ik nog een man met een nakende burn-out. Hij werkt in de horeca van 10 tot 13 uur en dan van 18 uur tot 4 uur ’s nachts. Dat is ook een sociaal probleem. Natuurlijk is hij moe.

Zijn de huisartsen wel genoeg voorbereid op die mentale klachten?

ALAIN DEVAUX: We leren enkel over ziektes aan de universiteit, niet over gezondheid en dat is een probleem.

Maar daarnaast is het vooral belangrijk dat we meer in een netwerk werken. Dat gebeurt bijvoorbeeld in dit wijkgezondheidscentrum, waar er ook een psycholoog werkt.

CUVELIER: Je hebt hier ook heel

verschillende bevolkingsgroepen.

Sommige migranten hebben posttraumatische stress door dingen die in hun thuisland of onderweg gebeurd zijn. Anderen hebben gewoon de stress van de cultuurshock.

Zijn die mentale klachten een nieuw fenomeen?

DEVAUX: Niet echt. Maar de voorbije decennia zag je wel dat het sociale weefsel steeds verder afbrokkelde.

Als ik vroeger een oudere dame in haar sociale woning bezocht, kwamen er meteen nadien drie buren om nieuws vragen. Dat zie nu veel minder.

Het zwartboek klaagt aan dat het contact met de tweede lijn, die van de gespecialiseerde zorg, vaak erg stroef is. Maak dat eens concreet.

DEVAUX: Er zijn bijvoorbeeld veel te weinig bedden om alle mensen met mentale problemen op te vangen. In theorie komt er nu een hervorming – de zogenoemde psy 107 – die het aantal bedden nog vermindert, maar meer ambulante zorg organiseert, thuis of overdag in het ziekenhuis. De basis van dat plan vinden we goed. Maar in de praktijk zie je dat het beleid veel te weinig middelen vrijmaakt voor die hervorming. Je moet bijvoorbeeld mensen hebben die patiënten thuis gaan halen voor een afspraak.

“Er zijn veel te weinig bedden om alle mensen met mentale problemen op te vangen” ALAIN DEVAUX HUISARTS

Dreigen artsen zonder aanspreekpunt niet zelf patiënt te worden?

DEVAUX: Ja, huisartsen kampen veel vaker met burn-out dan de gemiddelde mens. En ook de zelfmoordcijfers liggen hoger.

Is dat een typisch Brusselse situatie, die grote hoeveelheid mentale klachten en de eenzaamheid van de arts?

DEVAUX: Deels wel. In deze stad bestaan er zoveel initiatieven dat je je er makkelijk in verliest, zelfs als professional. Dat heeft onder meer met het complexe bestuur te maken.

Wat het eerste deel van de vraag betreft: een stad als Brussel concentreert armoede. Onder mijn patiënten heb ik een Tsjetsjeens gezin van vier dat in één kamer woont. Het is er zo vochtig dat twee kinderen astma hebben. Als die mensen bij mij komen, stinkt het zo hard naar schimmel dat ik nadien moet verluchten. Hoe wilt u dat die mensen zich goed voelen?

Kregen jullie al reacties uit de politiek op het zwartboek?

CUVELIER: In Brussel waren die heel

positief.

Wie is er eigenlijk bevoegd voor geestelijke gezondheidszorg in Brussel? (de twee artsen grinniken) DEVAUX: Fremault, Vanhengel, Gosuin, en ik mis er geloof ik nog twee. Jodogne is er nog bij. Als iemand de Brusselse instellingen begrijpt, is het omdat het hem slecht is uitgelegd (aan Nederlandstalige zijde is Bianca Debaets in het VGC-college bevoegd voor welzijn en gezondheid, red.).

In het zwartboek pleiten jullie ook voor een budgetverdeling zonder communautaire dimensie.

Hoezo?

CUVELIER: Er wordt niet altijd goed

samengewerkt tussen de gemeenschappen. Op het terrein lukt dat nog, maar in de structuur hangt iedereen van iets af. Het zou logischer zijn om één gezondheidsbevoegdheid in Brussel te hebben in plaats van de huidige versnippering van middelen.

Het viel ons op dat het zwartboek ook een lans breekt voor zaken die helemaal buiten de geneeskunde staan: genoeg budget voor onderwijs en huisvesting bijvoorbeeld. Wat gaat daar fout?

BRUZZ | DE VERHALEN

G

érard is wat je een moeilijk geval noemt. De veertigjarige heeft een drugsverleden, drinkt bij vlagen ontzettend veel en vermijdt steeds vaker sociale contacten.

Onlangs deed hij nog een poging tot zelfbesnijdenis. Zijn familie is ten einde raad. De huisarts van Gérard ziet hoe hij steeds zelfdestructiever wordt en laat de man opnemen in het ziekenhuis. Maar drie dagen later wordt de patiënt alweer naar huis gestuurd, zonder dat de huisarts daar iets over hoort. Twee weken later is er dan toch nieuws: Gérard heeft zelfmoord gepleegd. De ontdane huisarts probeert contact op te nemen met het ziekenhuis om de gang van zaken aan te kaarten. Hij bereikt niemand.

Het verhaal van Gérard is maar een van de schrijnende getuigenissen in het Zwartboek geestelijke gezondheid, dat de Brusselse huisartsen van de Federatie van Brusselse Huisartsen Verenigingen (FBHAV) dit voorjaar publiceerden.

De anekdote legt de vinger op een van de etterende wonden in ons gezondheidssysteem: het contact tussen de huisarts en de gespecialiseerde zorg in ziekenhuizen is vaak abominabel en kost soms zelfs levens.

De publicatie van het zwartboek, waarvoor een vijftigtal artsen input leverde, kreeg nauwelijks aandacht in de pers. “Mentale problemen zijn geen aantrekkelijk onderwerp,” zegt Lawrence Cuvelier, zelf huisarts en een van de auteurs van het boek.

“Het toont ons een spiegel van de maatschappij en wat we daarin zien is niet flatterend.”

We ontmoeten Cuvelier samen met zijn collega Alain Devaux, die behalve huisarts ook voorzitter is van de commissie Geestelijke Gezondheid van de FBHAV.

DEVAUX: We hebben niet genoeg plaatsen voor kinderen in de scholen, terwijl de demografische boom voorspeld was. Dus krijgen we containers met klassen op speelplaatsen. Ik ken een lerares die lesgeeft in een lagere school aan een klas van dertig kinderen van wie er geen een Frans spreekt.

Die dame heeft nu een burn-out.

Welke jeugd bereiden we dan voor?

De jeugd die we gezien hebben in de Peterboswijk.

Als je later mentale problemen wil vermijden, moet je echt investeren in onderwijs, welzijn en huisvesting.

Eisen uit het zwartboek Een 24/24 helpdesk voor artsen bij zware mentale problemen Systematische feedback door specialisten aan de huisarts die een patiënt doorverwees

Integratie van gespecialiseerd zorgpersoneel (zoals psychologen) in dokterspraktijken Een budgetverdeling die

losstaat van het communautaire Meer financiële steun voor het onderwijs-, welzijns- en huisvestings-, milieu- en veiligheidsbeleid

27 JUNI 2018

I 19

Samenleving

Gecoördineerde aanpak blijft uit

Als kinderen op de vlucht verdwijnen BRUZZ | DE VERHALEN

Een jaar na de verdwijning van de negenjarige Brahim, is er nog altijd geen nationale gecoördineerde aanpak voor de opvolging van kinderen op de vlucht. Nochtans werden er vorig jaar in heel België tientallen onrustwekkende verdwijningen van kinderen opgetekend. Hen opsporen is moeilijk, omdat ze niet altijd geregistreerd zijn en de betrokken diensten weinig gegevens uitwisselen.

— JASMIJN POST

B

ruin krullend haar. Bruine ogen. Kleine wondjes op zijn voorhoofd. Zo omschrijft Child Focus, de stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen, Brahim, een jongen van nog geen vijftien, als die vandaag een jaar geleden uit het kantoor van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) verdwijnt. Aan boord geklommen van een vrachtwagen, legde het jongetje het traject vanuit Marokko naar België zonder zijn ouders af. Zelf verklaarde hij op weg te zijn naar een oom in Zweden. Het duurt uren voor de verdwijning wordt doorgegeven.

Twee nachten later wordt hij in het holst van de nacht teruggevonden op de Anspachlaan. Sindsdien verblijft hij in een Waals centrum voor kinderen die slachtoffer zijn geworden van mensenhandel.

Hoewel het voor hem goed is uitgepakt, geldt dat voor veel andere kinderen voorlopig niet. Uit cijfers van Child Focus blijkt dat Brahim niet de enige was die vorig jaar verdween. In 2017 ging het om 124 kinderen. Dertien van hen waren twaalf jaar of jonger. Die jonge leeftijd is een van de redenen om

20

I

27 JUNI 2018

een verdwijning als ‘onrustwekkend’ te beschouwen. Ook als kinderen afhankelijk zijn van medicijnen of medische hulpverlening, hun verdwijning in strijd is met hun normale gedrag, of het vermoeden bestaat dat ze in levensgevaar zijn, wordt hun verdwijning als onrustwekkend beschouwd.

Als we naar de cijfers van Child Focus kijken, zien we dat Brussel eruit springt met 46 verdwenen kinderen uit het Oriëntatie- en Opvangcentrum van het Federaal Agentschap voor de Opvang van Asielzoekers (Fedasil) in Neder-over-Heembeek. Coördinator

Eric Fripiat bevestigt dat cijfer niet.

Dat de meeste verdwijningen in zijn centrum plaatsvonden, verklaart hij als volgt: het is, behalve Steenokkerzeel, het enige centrum dat minderjarigen ook na 17 uur ontvangt. De grootste groep minderjarigen bestaat uit transitmigranten. Als de politie een controleactie doet bij het Noordstation, worden de opgepakte jongeren naar zijn centrum gebracht.

Omdat ze in veel gevallen willen doorreizen, verdwijnen ze vaak al binnen een paar dagen.

“Zouden we een Belgisch kind van veertien laten gaan om zijn leven te wagen in de koelcel van een vrachtwagen?”

SOFIA MAHJOUB BELEIDSMEDEWERKER CHILD FOCUS

“Ik denk dat het mogelijk is om kinderen vaker te overtuigen om te blijven,” zegt Sofia Mahjoub, beleidsmedewerker bij Child Focus.

Zij is van oordeel dat het niet altijd klopt dat kinderen willen doorreizen. De informatie die ze onderweg van smokkelaars en andere mensen krijgen, is vaak tegenstrijdig. Het is volgens haar belangrijk dat de kinderen goed worden opgevangen en geïnformeerd worden over de asielprocedure die ze kunnen opstarten. Als ze dan toch verdwijnen, mag hun behandeling niet verschillen met die van Belgische kinderen, oordeelt Mahjoub.

GEEN LAND VAN PASSAGE “Een verdwijning zou telefonisch rechtstreeks aan de lokale politie moeten worden gemeld,” zegt Mahjoub. “Nu gebeurt dat via fax of e-mail, waardoor we het risico lopen dat de agent die de verdwijningen behandelt niet aanwezig is en het dossier blijft liggen. Het idee heerst dat het kinderen zijn die een

Cijfers verdwijningen uit 2017 CHILD FOCUS 124 verdwijningen, waarvan 66 openstaande dossiers DIENST VOOGDIJ 618 verdwijningen, waarvan 59 onrustwekkend

SPECIALE TASKFORCE

FEDASIL 507 verdwijningen, waarvan 63 onrustwekkend Eenduidige cijfers zijn er niet, omdat ze van verschillende bronnen komen. Of er overlap is, is niet duidelijk.

© PHOTONEWS

traject hebben af te leggen, die we beter kunnen laten gaan, maar we hoeven niet alleen een land van passage te zijn. Zouden we een Belgisch kind van veertien laten gaan om zijn leven te wagen in de koelcel van een vrachtwagen?”

Het aantal onrustwekkende verdwijningen in 2017 ligt volgens de Dienst Voogdij, die toegevoegd is aan de FOD Justitie, nog veel hoger. Die dienst is verantwoordelijk voor de voogdij over niet-begeleide minderjarigen, zowel vreemdelingen als Europese en wijst hen een voogd toe.

Voor 2017 spreekt de dienst van 59 zorgwekkende gevallen en een totaal aantal verdwijningen van 618. Maar, zo waarschuwt woordvoerder Edward Landtsheere, die cijfers moeten met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt. Ze komen immers binnen via andere diensten, zoals parket of politie.

“Er kunnen fouten optreden bij registratie in onze databank. De kinderen kunnen niet of dubbel gecodeerd zijn, de verdwijning kan

onterecht als onrustwekkend zijn opgetekend, maar ook niet of verkeerdelijk ter kennis gebracht zijn.” Het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Theo Francken (N-VA) komt met nog andere cijfers. Daar werden vorig jaar 507 verdwijningen opgetekend uit de centra van Fedasil. In hoeverre de cijfers van Child Focus, de Dienst Voogdij en Francken overlappen, is niet bekend.

Dat elke dienst er andere cijfers op na houdt, toont aan dat een gemeenschappelijke aanpak

Vlak na de verdwijning van Brahim richtte Francken een taskforce Verdwijningen op. De taskforce, waarin alle betrokken partijen zitten, net als afgevaardigden van de kabinetten Geens, Jambon en Francken, zou een nationale aanpak rond de verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen ontwikkelen. Er zou een nationaal protocol komen over wie gecontacteerd wordt als er een minderjarige verdwijnt, en er wordt ook ingezet op preventie.

Volgens Child Focus, dat in de taskforce zit, is het moeilijk om de partners op één lijn te krijgen. Een van de grote struikelblokken is het moment waarop de kinderen worden geregistreerd: gebeurt dat voor ze naar een opvangcentrum worden gebracht, of daarna? Als een jongere wordt geregistreerd bij de DVZ worden naam, nationaliteit en geboortedatum genoteerd, en worden een foto en vingerafdruk genomen. Daarna test Fedasil op tuberculose, waarna een opvangcentrum wordt toegewezen. “Er gaan stemmen op die zeggen dat de jongere eerst tot rust moet komen, en het vertrouwen moet worden gewonnen voordat de registratie en de test plaatsvinden,” zegt Mahjoub.

“Het is belangrijk dat de kinderen hier niet nog eens getraumatiseerd raken” HILDE VAUTMANS © PHOTONEWS

EUROPARLEMENTSLID OPEN VLD

Volgens Europarlementariër Hilde Vautmans (Open VLD), die met het boek Waar zijn ze? de kat de bel aanbond, ligt een oplossing in het kindvriendelijker maken van de registratie. “Sommige kinderen hebben traumatische ervaringen opgelopen onderweg. Misschien hebben ze hun ouders een vingerafdruk zien geven voordat ze geëxecuteerd werden. Elke situatie is anders, maar het is belangrijk dat ze niet getraumatiseerd raken.

Registratie moet dus op kindermaat gebeuren, speelser dus.”

Ook snellere familiereünie, en dus een aanpassing van de Dublin-procedure, die voorschrijft dat een asielaanvrager de procedure moet doorlopen in het eerste land waar hij of zij de aanvraag doet, moet volgens haar worden aangepast. “Als ik als ouder in Duitsland zat en wist dat mijn kind al maanden in een Belgisch centrum zit, zou ik ook een smokkelaar sturen.”

Toch is het niet nodig om het hele schip af te branden als er ergens een fout is gebeurd, zei Francken in Terzake toen Brahim een jaar geleden verdween. Het centrum in Neder-over-Heembeek doet er alles aan om een verdwijning te voorkomen, zegt ook de coördinator daar. De jongeren worden onthaald, en hun kleren worden gewassen. In de tijd dat die hangen te drogen, proberen medewerkers hun vertrouwen te winnen, en meer over hen te weten te komen. Ook wordt hun telefoon de eerste week ingenomen om contact met de smokkelaar te verbreken, en worden kinderen nauwlettend in de gaten gehouden.

Als het vermoeden bestaat dat ze slachtoffer zijn van mensenhandel, worden ze naar een gespecialiseerd centrum doorverwezen. Bovendien bestaat er in Brussel een samenwerkingsprotocol tussen de lokale politie, het parket, Fedasil, Dienst Vreemdelingenzaken en Child Focus. Toch zouden meldingen nog sneller moeten gebeuren volgens die laatste organisatie.

Bovendien zou dat protocol, zo werd in 2008 al gesuggereerd, ook op nationaal niveau worden uitgebreid. Daarover heeft de taskforce ook na negen samenkomsten, nog geen akkoord bereikt. De datum voor de tiende vergadering is nog niet bekend.

27 JUNI 2018

BRUZZ | DE VERHALEN

ontbreekt. De politie heeft de officiële cijfers, maar daar worden alle verdwijningen in dezelfde nationale databank geregistreerd, ook die van Belgische kinderen en volwassenen. Voorlopig werken Child Focus, Fedasil en de Dienst Voogdij daarom elk met een eigen registratiesysteem. Volgens Hedwige De Biourge, die verantwoordelijk is voor de cel niet-begeleide minderjarige vreemdelingen van Fedasil, staat een algemene databank wel op de agenda, maar is een datum voor de ontwikkeling daarvan nog onbekend.

I

21

Spreektijd

Philippe Van Parijs, utopist

‘BRUSSEL, mijn heimat’ BRUZZ | DE VERHALEN

Politiek filosoof Philippe Van Parijs heeft een nieuw boek uit waarin hij de contouren voor een nieuw België en een nieuw Brussel schetst. Een utopie, noemt hij zijn ontwerp. Maar heeft de twintigste eeuw niet aangetoond dat utopieën gevaarlijk zijn?

— DANNY VILEYN EN STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S BART DEWAELE

I

k heb geen kiezers nodig, ik heb zelfs geen lezers nodig. Ik kan vrij en vrank spreken en mijn bijdrage leveren tot het publieke debat.” Dat zegt Van Parijs. En dat doet hij met verve. Zijn nieuwste boek Belgium, een utopie voor onze tijd getuigt ervan. Maar we lopen vooruit.

We hebben afgesproken voor een ochtendlijke koffie bij Exki aan het Schumanplein. Het is Van Parijs die de plek gekozen heeft en hij deed dat niet zomaar. Het is mede dankzij Van Parijs dat er leven is op deze plek. “Het was het moment dat commissievoorzitter Romano Prodi opriep om van Schuman een menselijk plein te maken. Axa had plannen voor een groot nieuw gebouw - waar nu het Europees Agentschap voor Buitenlandse Zaken zit - met een blinde muur op straatniveau, goed beveiligd. Ik heb er mee voor geijverd om horeca in de sokkel onder te brengen. Met succes, want het zoemt hier altijd van bedrijvigheid.”

22

I

27 JUNI 2018

PHILIPPE VAN PARIJS: Een utopie is

iets dat volgens mijn waarden wenselijk is, maar politiek niet onmiddellijk haalbaar. Het is geen utopie tout court, de 20e-eeuwse totalitaire regimes hebben de utopieën een slechte naam bezorgd.

Mijn utopie maakt kans om ooit werkelijkheid te worden op basis van de huidige situatie. Utopist is een geuzennaam. Utopieën zijn nodig als we een betere toekomst voor onze stad, ons land, Europa en de wereld willen.

U streeft naar een Brusselse ‘demos’.

Waarom vindt u dat belangrijk?

VAN PARIJS: Omdat op elk niveau waar er een democratische regering is, er een volk nodig is. Een volk in die zin is een bevolking waarvan de leden met elkaar praten over hoe hun toekomst er moet uitzien. Een democratie is meer dan het optellen van eigenbelangen van mensen die min of meer toevallig samenleven, democratie betekent ook samen nadenken over de toekomst – en handelen - met een duidelijke

PHILPPE VAN PARIJS geboren in Sint-Agatha-Berchem in 1951 studeerde onder andere filosofie en economie internationaal bekend als promotor van het basisinkomen doctoreerde in de filosofie in Oxford doceerde/doceert in Oxford, UCL en KU Leuven gangmaker in 2012 van Picnic The Streets voor autovrije centrale lanen schreef verschillende boeken over basisinkomen, talige rechtvaardigheid en Brussel en België

Die Brusselse demos maakt geen deel uit van een separatistisch scenario. U pleit niet voor een onafhankelijk Brussel.

VAN PARIJS: Inderdaad, België blijft bestaan, daar ben ik van overtuigd. Ik ben geen Belgische fetisjist, België is een instelling, die toevallig in de loop van de geschiedenis is ontstaan, een instrument ten dienste van de mensen die er wonen. En mocht dat niet langer zo zijn, dan mag België verdwijnen. Toen ik twintig jaar geleden aan het boek begon, had ik als titel Une morte douce, naar het boek van Simone de Beauvoir, ik ging ervan uit dat België nog wel zou bestaan, maar dat heel wat functies zouden overgenomen zijn door Europa, ik besefte toen niet hoe moeizaam en traag Europa zou evolueren. Het is geen morte douce geworden, dus moet het een goed leven blijven. België zal vermoedelijk bestaan zolang we de aarde niet om zeep geholpen hebben. En bovendien zal de Europese Unie nooit alle functies van België overnemen.

U bent filosoof, u werkt met argumenten en tegenargumenten, uw mens is een rationeel wezen, maar politiek gaat ook over emotie. Waar bevindt de emotie zich in uw mensbeeld? Er is in een volk meer dan het berekend afwegen van belangen.

VAN PARIJS: Demos is vooral met

elkaar praten, argumenten aanhoren en zelf argumenten formuleren. Maar ik vind emotie belangrijk. Je moet er

▲

Wat is een utopie voor u? Alvast niet de beste van alle werelden: uw utopisch België lijkt niet op de

ideale wereld waarin we ‘s ochtends werken, ‘s namiddags vissen en ‘s avonds met de kaart spelen.

invulling van algemeen belang en rechtvaardigheid. Dat is moeilijker met een mobiele bevolking, een heterogene bevolking zoals in Brussel, maar het is wel nodig.

BRUZZ | DE VERHALEN Philippe Van Parijs: “Utopist is een geuzennaam.

Utopieën zijn nodig als we een betere toekomst voor onze stad, ons land, Europa en de wereld willen.”

27 JUNI 2018

I

23

Philippe Van Parijs

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

rekening mee houden, al is het maar om efficiënt vooruitgang te kunnen boeken. De emotie van verontwaardiging bijvoorbeeld is duidelijk aanwezig in de Belgische geschiedenis. Je moet de emotie kunnen plaatsen van diegene van wie de taal en cultuur misprezen worden. Een belangrijk facet van de Vlaamse strijd is verbonden met de collectieve identiteit. De legitieme weerstand tegen Franstaligen die zich als kolonialen in Vlaanderen vestigen, kan je niet zo maar negeren.

Een ander aspect is het patriottisme. Je moet een patriot van je wijk zijn, dat wil niet zeggen dat je je eigen wijk moet proclameren tot de beste van de wereld, maar het betekent wel dat je een emotionele band moet onderhouden met de mensen met wie je je wijk deelt, waar die mensen ook mogen vandaan komen, en dat is niet altijd gemakkelijk, zeker niet als de bevolking van je wijk heterogeen is.

Dat patriottisme is niet alleen belangrijk op wijkniveau: maar ook op gemeentelijk, stedelijk, gewestelijk niveau ... Als de voetbalploeg van je wijk wint, moet je blij zijn, ook al lijken de voetbalspelers niet op jou, ook al zien ze er niet uit als de traditionele Brusselse ketjes. Dat patriottisme is als een Russische pop, met verschillende lagen.

Belangrijk is dat het patriottisme territoriaal is en niet etnisch. Ook de Congolezen en de Australiërs die in Brussel wonen, horen erbij.

U bent ook bezig met talige rechtvaardigheid. U geeft het Engels een prominente plaats in België en vooral in Brussel. Bij de boekvoorstelling en in de media is daar afwijzend op gereageerd.

VAN PARIJS: Er was een kleine

verwarring, ik heb nooit gezegd dat het Engels een officiële taal moet worden in België, wel in Brussel.

Maar een officiële plaats betekent niet dat Engels op dezelfde hoogte staat als het Nederlands en het Frans. Ik pleit niet voor drietalige straatnaamborden. Rue de la Loi/ Wetstraat moet niet aangevuld worden met Law Street.

Maar in de publieke communicatie mag Engels gelijkgeschakeld worden met Nederlands en Frans.

Er moet ook meer plaats komen voor het Engels in het onderwijs.

24

I

27 JUNI 2018

Dreigt de ‘verengelsing’ geen nieuwe sociale kloof te creëren? Dient de verengelsing niet vooral de elite?

VAN PARIJS: Je moet een onderscheid

maken tussen het Brusselse en het Belgische niveau. Ook op federaal niveau moet er opnieuw een demos komen en uiteraard niet de terugkeer naar de Franstalige demos van de negentiende eeuw die een beperkte democratie inhield.

De echte elitisten zijn diegenen die willen tonen dat ze nog mooi Frans mogen spreken. Het Engels is veel democratischer dan de traditionele tweetaligheid. Bij de jongere generatie is het Engels veel meer doorgedrongen dan de tweede landstaal. In Vlaanderen en Wallonië spreken steeds meer jongeren goed Engels, terwijl de kennis van het Nederlands in Wallonië stagneert en de kennis van het Frans in Vlaanderen erop achteruitgaat. In Brussel is dat anders. Je hebt de drie talen nodig.

Om aan een goede baan in Brussel en Diegem te raken, moet je de drie talen kennen.

Je zal in de toekomst ook steeds meer meertalige partijen krijgen in Brussel, zeker als je alle buitenlanders stemrecht geeft, en dan krijg je situaties waarin het Engels aan belang wint. Dat is wat ik de maximintaal noem. De discussies binnen een partij waar ook mensen lid van zijn die geen Nederlands en slecht Frans kennen, zullen in het Engels gevoerd worden. Ook al door de neutraliteit van het Engels. Maar je moet dat niet forceren. Het komt vanzelf.

U toont overtuigend aan dat een meertalige democratie zo niet onmogelijk, dan wel zeer moeilijk is. U schrijft dat België bestaat uit twee democratieën, een Vlaamse en een Franstalige, maar in Brussel pleit u wél voor volgehouden meertaligheid.

VAN PARIJS: De ambitie voor Brussel

is inderdaad veel groter. In Brussel zijn de Europese instellingen gevestigd, is er veel emigratie en immigratie en bovendien is Brussel zo klein dat er veel contacten met de andere twee regio’s - die het territorialiteitsbeginsel huldigen zullen blijven. Had Brussel in het midden van Wallonië of Nederland gelegen, dan was dat heel anders geweest. Het klopt wel dat het

drietalig functioneren altijd bricoleren zal blijven. Een beetje Frans, een beetje Nederlands, maar het Engels zal meer ruimte innemen.

Wat is de uiteindelijke plaats van het Nederlands in uw verhaal?

VAN PARIJS: Volgens de cijfers van de

laatste taalbarometer - binnenkort komt er een nieuwe aan - is het Nederlands gedaald: de Nederlandstalige Vlamingen sterven of verlaten Brussel en dat zijn er meer dan er inwijken of geboren worden.

Anderzijds zijn er nooit meer Brusselaars geweest die Nederlandskundig zijn en van wie de moedertaal van de ouders niet het Nederlands is.

In Brussel zal er in de toekomst meer Engels en meer Nederlands zijn zonder dat het Frans afneemt.

Hoe bent u zich als filosoof en economist gaan interesseren voor Brussel?

VAN PARIJS: Als ik een rootless

economist of filosoof was, zou ik Brussel niet de interessantste stad van de wereld vinden, maar ik ben hier geboren. Ik vind dat je een vorm van loyauteit moet behouden tegenover de plaats waar je geboren en opgegroeid bent.

Natuurlijk mag je reizen, natuurlijk mag je tijdelijk of zelfs permanent in het buitenland gaan wonen, maar de loyauteit tegenover de heimat moet blijven.

U gebruikt het woord ‘heimat’, een romantisch-nationalistisch gekleurd begrip.

VAN PARIJS: Ik het al gezegd, ik ben

een patriot. Ik ben van Molenbeek,

BOEK Belgium, een utopie voor onze tijd van Philippe Van Parijs, is uitgegeven bij Polis telt 214 blz. en kost 19,99 euro.

Is het in oktober de laatste keer dat we voor de gemeente gaan stemmen? Vallen gewest en gemeente over zes jaar samen zoals in Wenen en Berlijn?

VAN PARIJS: Ik hoop het. Het is

wettelijk mogelijk. Maar dat hangt van het volk en van de politici af. En ik kan het me als opiniemaker permitteren om er te blijven voor ijveren.

Er zijn twee manieren om er te komen. We kunnen steeds meer bevoegdheden van de gemeente naar het gewest transfereren. Dan blijven de gemeenten behouden, maar zullen ze op de duur niet meer bevoegdheden hebben dan de Antwerpse districten. Met die methode blijven de negentien OCMW’s bestaan. Die zijn federaal verankerd.

“In Brussel zal er in de toekomst meer Engels en meer Nederlands zijn zonder dat het Frans afneemt” PHILIPPE VAN PARIJS POLITIEK FILOSOOF

België/Brussel 2.0 volgens Van Parijs > Het Belgisch volkslied moet op de schop en wordt vervangen door een Engelstalige variant > Ook de Belgische driekleur is niet langer relevant, de haan, de leeuw en de iris worden eraan toegevoegd, onze Duitstalige landgenoten krijgen een bloemenkrans > De zes faciliteitengemeenten

worden bij Brussel gevoegd, Wallonië laat de gemeenten van de Duitstalige gemeenschap een eigen gewest vormen > De Brusselse gemeenten en politiezones worden gefuseerd > De Brusselse regering moet niet langer paritair zijn samengesteld,

een gewaarborgde minivertegenwoordiging van Nederlandstaligen volstaat > Aan de gewestverkiezingen nemen meertalige politieke partijen deel > Alle leerlingen in de Brusselse scholen leren in meerdere of mindere mate Nederlands, Frans én Engels

Er is nog een andere manier. Het gewest kan zonder federale tussenkomst de negentien gemeenten fuseren en dan zijn er één gemeente en één gewest. Met één politiezone, één fiscaliteit en één OCMW. Een van de voordelen is dat alle buitenlanders dan onmiddellijk mogen stemmen.

Maar je hebt natuurlijk een parlement en een regering en een grote gemeenteraad met college. Het is een interessante piste.

U hebt destijds met Picnic The Streets meegevochten voor verkeersvrije centrale lanen. De heraanleg is bijna rond. Tevreden?

VAN PARIJS: Het is een cruciale

beslissing die bovendien onomkeerbaar is. Gelukkig maar dat je niet langer dwars door de stad kan rijden met de auto. De uitvoering is niet optimaal gebleken. Ik had het bescheidener aangepakt. Het De Brouckèreplein was voor mij geen prioriteit, voor Yvan Mayeur wel. Hij wou een Brusselse versie van Times Square. Het ware beter geweest om eerst het Beursplein opnieuw aan te leggen. Er zou minder ongenoegen geweest zijn, misschien zou de bevolking dan zelf vragen om meer.

Maar één ding is zeker: le plus grand piétonnier de l’Europe wordt het niet.

Ik ben onlangs nog in Venetië en een paar andere steden geweest en daar is de autovrije zone veel groter.

Toen ik op Télé-Bruxelles (Nu BX1, red.) was de avond dat Yvan Mayeur zijn plannen aankondigde, was ik verrast. Wat hij voorstelde, was veel meer dan wat Picnic The Streets gevraagd had. Al moet ik natuurlijk ook zeggen dat als filosoof gaan picknicken veel moeilijker is dan als burgemeester beslissingen nemen. Op de picknick was Philippe Close erbij, wat toch wel opvallend was. Het was een picknick tegen zijn eigen burgemeester (Freddy Thielemans, red.). Toen Thielemans zag dat er op Facebook drieduizend mensen waren die hun komst aankondigden, noemde hij het une idée tout à fait charmante, nadat hij eerst wel met de politie gedreigd had. Close was de enige PS’er die erbij was, hij geloofde er meer in dan Mayeur.

Als ik aan het einde van mijn leven zal omzien, dan ben ik er zeker van dat Picnic The Streets en de verkeersvrije centrale lanen de belangrijkste verwezenlijkingen uit mijn publieke leven zullen zijn.

27 JUNI 2018

BRUZZ | DE VERHALEN

ik heb nog een emotionele band met Molenbeek. Ik ben twintig jaar geleden teruggekeerd naar Brussel (Van Parijs heeft onder meer in Oxford gedoceerd, red.).

In het buitenland en zelfs in Wallonië was ik in ballingschap.

Ik vind dat de Brusselaars uit de diaspora hun eigen taal (land van herkomst, red.) moeten leren, zelfs al blijven hun kinderen en kleinkinderen hier wonen. Het is belangrijk dat ze de band met hun heimat onderhouden, ook voor onze handel, maar ook om van de wereld een betere plaats te maken.

Ze zijn de ideale go-betweens om de technologie in de breedste betekenis te exporteren. Maar daarvoor heb je mensen nodig die zich hier goed voelen, die volwaardig burger zijn.

I

25

lezersbrieven@bruzz.be

Anciaux

“Het socialisme mag blijkbaar die naam niet meer dragen.” Dat stelt Bert Anciaux (BRUZZ 1620), naar aanleiding van de open stadslijst in Brussel-Stad voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober

2018. De ‘grote socialist’ Anciaux heeft blijkbaar last van een selectief geheugen.

Wou hij niet als voorwaarde voor zijn ‘blijde intrede’ in de SP.A in 2009 de Interview

De wake-upcall van Bert Anciaux aan zijn eigen partij

at hij niet zijn hart lucht om tegen de schenen van de partij te schoppen, maar wel uit oprechte bezorgdheid: de 58-jarige Anciaux kan het niet genoeg benadrukken. En toch is de voormalige voorzitter van de Volksunie en het boegbeeld van het vroegere Spirit zichtbaar in zijn persoonlijke eer gekrenkt. Lijsttrekker Ans Persoons wist de SP.A er immers van te overtuigen om met een open stadslijst naar de kiezer trekken, een lijst die waarschijnlijk niet de partijnaam zal dragen. En dat valt niet te rijmen met de ambities

22

Bert Anciaux in de Senaat: “Ik had zo graag mijn politieke loopbaan lokaal in Brussel afgesloten.”

Bert Anciaux (SP.A) kan zich niet vinden in de open stadslijst waarmee zijn partij naar de kiezer trekt in Brussel-Stad. De senator ziet door het verschil in visie met zijn partij zijn droom op een mooie fin de carrière als schepen in rook opgaan.

“Het is heel pijnlijk.” — MATHIAS DECLERCQ, FOTO’S IVAN PUT

D I

noch met de visie van een doorgewinterd politicus als Anciaux.

U stond nochtans te springen om na al die jaren in de Senaat opnieuw een lokaal mandaat op te nemen.

BERT ANCIAUX: Ik was héél graag

lokaal opgekomen. Omdat dat het mooiste mandaat is dat ik ken en ik daarmee graag mijn politieke loopbaan had afgesloten. Brussel-Stad heeft zulke bijzondere noden en je kan er zo dicht bij de mensen staan. Ik had stevige accenten willen leggen op het sociaal beleid, en het Nederlandstalig beleid.

Dat dat nu wegvalt, is een beslissing die ik met pijn in het hart heb moeten nemen.

Was het wel uw eigen beslissing?

ANCIAUX: Ik heb er uiteindelijk zelf voor gekozen om niet op de lijst te staan, maar wel omdat ik op z’n zachtst gezegd niet het gevoel had dat ik geheel welkom was. Ik ging ervan uit dat ik op de tweede plaats zou staan om de lijst zo sterk mogelijk te maken. Ans (Persoons, red.) heeft er van in het begin op aangedrongen dat ik op de lijstduwersplaats zou staan, maar dat is

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Het socialisme mag blijkbaar die naam niet meer dragen’

een heel ander verhaal. Als lijstduwer speel je een meer ondersteunende rol en geef je het signaal aan de kiezer dat je er niet helemaal voor gaat. En dat wou ik net wél doen.

Toen de beslissing viel om met een burgerlijst naar de kiezer te trekken, hebben de lokale afdeling en de nationale partijtop er nog op aangedrongen dat ik op de lijst zou staan. Maar als ik niet in het project geloof, moet ik dat niet doen. Ik wil geen stoorzender zijn.

Het zit diep.

ANCIAUX: Het is heel pijnlijk, ja. Ik

heb op heel veel momenten een dienende rol gespeeld binnen de partij. Als lijstduwer op de Europese lijst en bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen, maar ook door twee

keer het lijsttrekkerschap voor het Vlaams parlement af te staan aan Yamila Idrissi. Deze keer vroeg ik om er zelf voor te mogen gaan en verkozen te kunnen worden. Zeker op een moment dat Ans en Pascal Smet niet voor een schepenambt gaan, hadden ze kunnen zeggen: ‘Bert, ga jij er maar voor.’ Mij gewoon de kans geven. Dat hebben ze niet gedaan en daar moet ik mij bij neerleggen.

Let op, ik vind dat Ans en de mensen die ze verzameld heeft vrij spel moeten kunnen krijgen, maar het is vreemd dat de partij er niet voor gekozen heeft om de sterkste lijst voor te stellen aan de leden. Het feit dat Ans, als ik erbij kwam op nummer twee, niet de kaart van vernieuwing kon trekken en de lijst

een duidelijk SP.A-etiket zou hebben, heeft daar natuurlijk mee te maken. Op de tweede plaats wou men graag een Franstalige Brusselaar, om een kosmopolitische lijst samen te stellen. Dat is hun volste recht, maar ik heb er mijn bedenkingen bij. Het interculturele aspect is uiterst belangrijk, maar dat houdt respect in voor alle identiteiten, dus ook voor de Vlaamse identiteit. En daar is in het verleden in de stad te weinig zorg voor gedragen.

Maak dat eens concreet?

ANCIAUX: Het ‘BXL’-logo zal voor

jonge mensen geen speciale connotatie hebben, maar voor mijn generatie is dat een vloek: onder die vlag woedde de strijd tegen de Vlamingen in Brussel. Het beleid

“Het beleid voor Nederlandstaligen wordt stilaan een ramp in de stad” BERT ANCIAUX SENATOR

voor Nederlandstaligen wordt stilaan een ramp in de stad. Als ik in het weekend een Nederlandstalige huisarts wil spreken, krijg ik te horen dat we zeven uur moeten wachten.

Ook in de ziekenhuizen is die problematiek er. Het is eveneens een schande hoe de vzw Jeugd in Brussel eraan toe is en hoe de speelpleinwerking verwaarloosd wordt. Voor Nederlandstalige cultuur is er nauwelijks aandacht, buiten de KVS dan. Ook het Nederlandstalig onderwijs wordt stiefmoederlijk behandeld. Voor mij zijn dat wezenlijke zaken, maar we kunnen niet zeggen dat we daar voldoende op hebben ingezet.

Als ik naar de burgerlijst kijk, dan telt die veel expats en anderstaligen.

Kortom, niet de mensen die

13 JUNI 2018

▲

Ik zag vorige week affiches ophangen van het Brussels Design Museum “Adam” op Brussels Airport. Als adres van het Brusselse museum staat vermeld: Place de Belgique - 1020 Brussels. Tja. Was er op de affiche geen plaats meer voor de naam Belgiëplein? Of moet ik er een bredere politieke boodschap in zien? Het is te gek voor woorden dat ik dit moet vragen en dat de gedachte om een adres netjes tweetalig (FR/NL) weer te geven niet spontaan opkomt bij de makers van de affiche. Maar goed, het is de tijd van tous ensemble, een kniesoor die hierop let.

Vincent Verouden, Watermaal-Bosvoorde

BRUZZ | DE VERHALEN

Adam

13 JUNI 2018

I 23

naam van de partij laten veranderen, weg van socialistische partij anders? En nu de ‘grote socialist’ spelen ... Het kan verkeren.

Guido Van den Berghe, Etterbeek

Michaël Bellon

Ik heb spijt dat Michaël Bellon niet meer over Brussel schrijft. Dat was schitterend.

Marianne Destoop

Opinie

Forum & lezersbrieven

‘Ban de auto uit het bos’

Een mogelijke busbaan in het Elisabethpark deed vorige week heel wat stof opwaaien, maar ondertussen laten we toe dat het Ter Kamerenbos nog altijd een autocircuit is. — LAURENT VERMEERSCH

H

et idee om een bestaande busbaan in de marge van het Elisabethpark te verlengen werd heel snel weer opgeborgen. Dat een stukje groen baan zou moeten ruimen voor gemotoriseerd verkeer lijkt anno 2018 ondenkbaar, zelfs wanneer het gaat om bussen die anders vastzitten in de file.

Nog niet zo lang geleden lag er nochtans een heuse stadsautostrade met drie baanvakken in elke richting dwars door het Elisabethpark. Het zijn vandaag andere tijden, denk je dan. Toch is de auto nog altijd koning in een andere groene long: het Ter Kamerenbos.

Behalve een belangrijk stadspark met een vijver en tal van andere ontspanningsmogelijkheden, is het bos nog altijd een belangrijke invalsweg. Bij de hoofdingang van het park razen op een weekdag meer dan tienduizend auto’s richting Louizalaan.

Staduitwaarts zijn door Brussel Mobiliteit zelfs 16.500 voertuigen geteld. Ook andere wegen in het park zien tussen de vijf- en tienduizend autobewegingen per dag.

Is dat nog te verdedigen, terwijl we ons hoofd breken over een andere mobiliteit en betere luchtkwaliteit? In een stad met een groeiende bevolking die snakt naar een beetje ruimte en groen?

Ook in andere steden werden stadsparken uit de negentiende eeuw in de loop van de twintigste eeuw veroverd door de auto.

Ondertussen is de tijd echter rijp om de inzichten van de 21ste eeuw te laten doordringen. New York geeft alvast het goede voorbeeld.

Vanaf deze woensdag zijn de meeste wegen in het beroemde Central Park definitief autovrij.

Laat dat de Brusselse beleidsmakers aanzetten om met een nieuwe blik te kijken naar het Ter Kamerenbos. Op langere termijn kunnen we streven naar een autovrij park.

In eerste instantie kunnen we het verkeer grondig reorganiseren. We kunnen zelfs terugvallen op het mobiliteitsplan van de stad Brussel uit … 2011. Daarin werd voorgesteld om het autoverkeer te concentreren langs één kant van het park. De rest zou dan het exclusieve terrein worden van wandelaars en fietsers.

GROEIMARGE Het plan verdween in een lade na hevig protest van buurgemeenten zoals Ukkel. Het is inderdaad een probleem dat grote delen van die

“Bouw wegen en mensen nemen de auto, bouw fietspaden en mensen nemen de fiets” LAURENT VERMEERSCH REDACTEUR BRUZZ

gemeente slecht bediend worden door het openbaar vervoer. De auto helemaal verbannen zou daarom waarschijnlijk tot extra verkeersoverlast leiden in aanpalende wijken.

Het (gedeeltelijk) autovrij maken van het bos moet dus gepaard gaan met extra investeringen in alternatieven. Het S-net van de spoorwegen kan voor een stuk soelaas bieden dankzij de aanwezigheid van verschillende stations in de buurt. Eventueel kan de tram op de Louizalaan verlengd worden in het bos.

Daarnaast hebben verplaatsingen te voet en met de fiets nog een pak groeimarge in de buurt. Veel voet- en fietspaden zijn vandaag in slechte staat of ontoereikend. Het is dan ook niet te verwonderen dat veel bezoekers van het Ter Kamerenbos met de auto komen, met grote parkeerproblemen tijdens drukke weekends tot gevolg. Om dat te veranderen, moeten behalve de wegen in het park, ook de grote verkeersassen in de ruime omgeving aangepakt worden. De heraanleg van de Franklin Roosveltlaan en de Generaal Jacqueslaan is al een stap in de goede richting. Talloze voorbeelden in binnen- en buitenland hebben het eerder al aangetoond: bouw wegen en mensen nemen de auto, bouw fietspaden en mensen nemen de fiets.

BRUZZ | DEBAT

Brussel kan voorbeeld nemen aan New York

Archiefbeeld van auto’s in het Ter Kamerenbos.

Sindsdien kwamen er strepen op de weg, maar ten gronde veranderde er niets.

© PHOTONEWS

27 JUNI 2018

I

27

Reportage

Uitkijken naar Barcelona, de zwaarste duivenwedstrijd

‘Als je duifje thuiskomt, doe je je hoed af ’

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De wind staat goed voor de duivenmelkers. Het aantal leden groeit bij Lokaal Cureghem Centre, de laatste duivensportclub in Brussel die inkorft op zeven internationale wedstrijden. Nu Barcelona eraan komt, dé koningin der klassiekers, missen ze hun inzet niet: alles voor de liefhebberij. Kom-kom-kom.

N

eerpede, zaal De Warande.

Zondag 1 juli is het zover.

Dan komen de duivenmelkers hun sterkste vliegers registreren, laten ringen, inkorven en in de vrachtwagen zetten voor Barcelona. De langste uithoudingskoers van het jaar, en een zware ‘Fond’ - zo heten de langste wedstrijden - van 1.062 kilometer in rechte lijn. ‘Mooi weer. Hoge bewolking.

Zeer goed zicht. Aanwakkerende zuidoostenwind.’ “Dat zou ideaal zijn,” begint Marieke Van der Voorde (85). Voor het inkorven leent ze haar retrozaal De Warande uit, een erfenis van café De Volle Pint (1950-1986).

Omdat Barcelona de hoogmis van het vliegseizoen is, krijgen de leden gratis kramiek met ballekes van hun club Lokaal Cureghem Centre22408. Die dag is als de koninginnenrit in de Ronde van Frankrijk en weten de organisatoren wat te doen.

Mariekes dochter Maddy controleert alles als voorzitter. Haar kleinzoon Cedric volgt de inschrijvingen mee op, en een vierde generatie aan achterkleindochters rent zich rot. Ja, in de Neerpedestraat 866 is en wordt duivensportgeschiedenis geschreven.

Zelfs al heeft de mutualiteit sinds kort de gedeeltelijke terugbetaling van het sportclublidgeld afgeschaft.

Geen handvol jaren terug waren duivenmelkers in Brussel de laatste der Mohikanen. Maar het tij is

I

27 JUNI 2018

gekeerd. “Van een twaalftal leden in 2006 zijn we met een nieuw bestuur, twee jaar terug, plots sterk gegroeid,” begint Philemon Desmet, 73 en schatbewaarder van de club. Al sinds zijn zevende speelt hij met duiven.

“Ons succes danken we aan het nieuwe bestuur dat de echte liefhebbers aantrekt. We tellen al 75 leden met een oplijst (identiteitskaarten van duiven, red.). Zonder alle duivensjappers te tellen die alleen inschrijven voor kampioenschappen. Het plaatst ons bij de drie sterkste lokalen van de regio Brabant (Vlaams-Brabant en Brussel, red.). We korven tot zeshonderd duiven in voor sommige wedstrijden.”

Rudi Joossens van de Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond, ook secretaris van Lokaal Cureghem Centre, houdt het allemaal secuur bij. “In 2016 hebben we 3.683 duiven ingekorfd en 6.238 in 2017. Dit jaar zitten we (tot en met Pau op 18 juni, red.) al aan 3.095 inkorvingen.

Dat belooft nog beter.” Het zware wedstrijdseizoen loopt van half juni tot begin augustus, met de Grote Fond van Narbonne en Agen, voor oude en jonge duiven, en Pau, Marseille, Perpignan, Saint-Vincent en de verste vlucht, Barcelona, alleen voor duiven ouder dan twee jaar.

Neerpede heeft het recht om voor al die ‘Fonds’ in te korven. Philemon speelt al 43 jaar op Barcelona en won regionaal al zes keer de klassieker.

Van de nestor leren we bij. “Bij duivenwedstrijden moet je ‘op snelheid’ beginnen, dat is tot 160 kilometer, zoals Quiévrain. Een duif is een kuddedier, als je ze niet alleen opleert, blijft ze hangen. Voor langere wedstrijden, en zeker de hele lange, zoals Barcelona, moet je de resultaten leren lezen. Wie vijftig en meer duiven inzet en een prijs wint, is geen betere duivenmelker dan wie met een paar duiven al een goeie tijd haalt. De eerste maakt gewoon meer kans.”

“Er zouden minder burn-outs zijn mocht er meer met duiven worden gespeeld” PHILEMON DESMET BARCELONA-SPELER

“Op Bourges, begin juni, had iemand 123 jaarlingen (jonge duiven, red.) mee. Dan is het niet moeilijk, tegenover wie een klein kot heeft en met een paar duiven speelt. Wij zijn voor de liefhebberij. Ik heb niets tegen de commerciële hokken, maar ze maken de amateursport kapot.”

In de jaren 1990 was Philemon een van de eerste die zijn stamduiven in Nederland ging kopen.

Nochtans staat België erom bekend om goede wedstrijdduiven te hebben, en sinds zeker tweehonderd jaar om zijn sterke postduiven.

“Goede ‘lijnen’ hadden de gebroeders Catrysse en Oscar de Vriendt uit Moere of André Vanbruwaene uit Lauwe, daar ging ik destijds langs,” blikt Philemon terug. “Ik haalde eens 23 prijzen op Barcelona met 31 duiven.”

DE CHINEZEN “Maar de handel draait ook rond miskopen,” zegt Philemon. “Wie gaat er trouwens al zijn prijsbeesten verkopen? Je zal maar eens een andere duif meekrijgen dan het beestje dat net een goeie vlucht in de vleugels had. En een duivin die zes keer moet jongen, is rap versleten.

Neen, je moet elkaar als liefhebber vertrouwen en kennen om malkander goede duiven te gunnen. Die vrienden bouw je in een goede club op. Toen Anderlecht slabakte, heb ik

▲

28

— JEAN-MARIE BINST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Met mannen als Denis Popovici is het ledenaantal van Lokaal Cureghem Centre in korte tÄłd aangevet.

Clubbestuurders Philemon Desmet en Rudi Joossens (rechts) bÄł hun inkorvingslokaal in Neerpede.

Nog een gummiringetje, met geboortejaar en registratienummer, en de duif is klaar voor de inkorving.

Duivenmelkers in de hoofdstad

▲

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

deze club er met een aantal vrienden weer bovenop getrokken.

Vroeger lachten Gooik en Beersel met ons. Vandaag staan we een dikke lengte voor op die clubs.”

Dat er ook vanuit het buitenland gelonkt wordt naar de vliegende atleten, werkt de handel in de hand.

“Chinezen leggen samen om hier duiven te kopen,” zegt Philemon.

“Als het Barcelona is, zitten ze in hun Brussels hotel te wachten, en zodra het eerste duifje valt, - ze volgen de tijdscores op internet schieten ze naar de eigenaar. De 50.000 euro of meer ligt dan zo zonder factuur op tafel. Waarvoor die duif dient? Soms tot sier in een volière in huis, zoals een schilderij om naar te kijken. In 2017 heeft Willy Daniëls uit Kessel zijn duivin Nadine voor 400.000 euro verkocht aan een Chinese verzamelaar.”

Rudi Joossens trekt liever de kar van de liefhebberij. “We zijn niet tegen de handel in duiven, maar die moet gescheiden blijven van de liefhebberssport. Anders krijg je voetbaltoestanden, alleen voor het geld. De duivensport evolueert naar een beroepssport. Daar zijn wij radicaal tegen. Liefhebberij gaat om vrijetijdsbesteding, amusement en clubvrienden. Als je het geldgewin van de commercie laat begaan, kopen nieuwe duivenmelkers alleen nog duiven met stambomen, zoals die in fabrieken worden aangeboden.

Met het oog om twee jaar later aan de kweek geld te verdienen. Dat is fout. De sportieve inzet moet de spirit blijven. En we zien dat dat aanspreekt. Onze vele nieuwe leden getuigen daarvan. De club groeit met Polen en Roemenen, die er hun hobby van maken.” “Je zou eens moeten meemaken hoe die Polen, Roemenen en andere nieuwe leden hier vriendschappelijk aan tafel zitten, bij het inkorven: te mooi om te zien,” glundert melker Philemon.

Polen telt 70.000 liefhebbers, en aannemer Sylvater Zielinski uit Perk heeft zich twee jaar terug bij de Anderlechtse club aangesloten.

“Vroeger speelde ik in Woluwe, maar de sfeer zinde me niet. Vorig jaar had ik een duif op Barcelona die 23ste vloog. Ik koop mijn duiven in Polen of bij een kleine, lokale amateur die ik vertrouw, en die niet wil verkopen aan grote kwekers. Dat scheelt hem een pak geld.”

Zijn bijna witte duif wordt geringd, genummerd en in de plastic

30

I

27 JUNI 2018

vervoerskorf gezet. Rieten korven mogen niet meer, om hygiënische redenen. “Nochtans was dat beter, en minder warm dan het plastic en het aluminium die nu gebruikt worden,” wimpelt Philemon het moderne transport af.

GEEN TIJD OM TE DUBBEN Ook als het oudste lid binnenkomt, 83 jaar, schieten de jongeren te hulp om de korven te dragen. “Dat ze eens duivenhokken zetten in een psychiatrische instelling, er zouden wat minder burn-outs zijn,” poneert Philemon. “Elke home zou een duiventil moeten hebben. Het geeft mensen een doel. Ze moeten voor de verzorging van de duiven uit hun bed. Geen tijd om te dubben. Daar ben ik rotsvast van overtuigd.”

kopmannen mee. Schaf maar alle medicatie af, dan doet de natuur de selectie. Veel van onze clubliefhebbers spelen alleen nog met jaarlingen. Daar kan minder mee gefoefeld worden dan met oude duiven.”

Elke grote inkorvingsdag verloopt hetzelfde. Eerst registreren, en een grondige inspectie van de duif, dan het ringetje eraan via een toestel.

Meer dan een ‘Piep’ laat de duif niet horen. En dan in de grote plastic korf tot de vrachtwagen eraan komt.

We zijn erbij op de ‘Valence-inkorving’, als altijd is Lomme van transporteur Lathouwers uit Wolvertem chauffeur en inlader. Het is halftien ‘s avonds. “Hierna moet ik nog naar Beersel, dan naar Zinnik en Ecaussinnes,” zucht Lomme, die we helpen met laden. Wat een

“Duivensport is voor liefhebbers en moet naast de commercie staan” RUDI JOOSSENS SECRETARIS LOKAAL CUREGHEM CENTRE

Inmiddels is de regelgeving er niet op vergemakkelijkt voor de liefhebber. In het Brussels Gewest mag je maar dertig duiven op hok houden. Er mogen maar 22 of 25 duiven in een mand. Voor het Barcelona-transport zelfs 18 of minder, afhankelijk van het weer. En je moet een attest hebben van inenting tegen het paramyxovirus.

“Vooral voor wilde duiven ben ik bang,” geeft Joossens nog mee. “Als zij naar binnen komen en aan de drinkfontein zitten, zit je met trichomonas (een infectieziekte, red.) via het water. Het probleem is dat veeartsen het spel gaan bepalen, met hun medicijnen. Als een duif op korf getransporteerd wordt, kan ze met van alles thuiskomen: wormen, parasitaire infecties, tricho (aan de navel) of coccidiose (aan het maagdarmkanaal).”

“Wie iedere week naar de veearts gaat, speelt kort op de bal. Maar een liefhebber merkt niet meteen dat de duif iets heeft. Zoals een mens met een verkoudheid, is een duif met wat tricho iets minder in vorm, maar dat beetje maakt wel een groot verschil op vluchten. Dan kan ze niet met de

gewicht, die korven. De volgende dag worden de duiven op gezondheid gekeurd, en van een stempel in de vleugel voorzien. Met een extra chip zijn ze klaar voor het grote transport.

Voor Barcelona is dat meerdere dagen, want de vrachtwagen moet om de vier uur stoppen. De duiven krijgen water en maïs.

“Een duif verliezen tijdens de wedstrijdvlucht kan verschillende oorzaken hebben,” vertelt Joossens.

“Als ze dorst hebben geleden, kan je zien dat ze water gezocht hebben: ze hebben modder of zelfs mazout aan de poten. Soms zijn ze gekwetst door prikkeldraad. Er komt al eens eentje thuis zonder chip, die kan je dan niet afkloppen op tijd.”

TE VEEL ROOFVOGELS Over de laatste ‘hindernis’ op de grote wedstrijdvluchten is iedereen het eens: er zijn te veel roofvogels.

De sportduiven zijn er het slachtoffer van. “Houtduiven smaken bitter naar de eikels en kastanjes die ze eten, daar doen de roofvogels zich niet tegoed aan. De gezonde en gespierde duif, die halen ze wél uit de lucht,” zegt Joossens.

“Destijds werden er in Barcelona eerst ‘slachtduiven’ de lucht ingestuurd, om de roofvogels te verzadigen voor de wedstrijdduiven vertrokken,” vertelt Joossens. “Er worden te veel roofvogels ‘gekweekt’.

De slechtvalken in de kerktorens zijn hét gevaar voor onze duiven. Er wordt een onnatuurlijk evenwicht gecreëerd door die roofvogel-euforie.

Mijn vier beste duiven zijn daardoor weg. Onder meer een die drie keer Barcelona in de vleugels had. Ik sta achter de bescherming van de slechtvalken, maar dan moet vogelbescherming voor iedereen op dezelfde manier. Ze mogen een paar keer per jaar de nesten leegmaken en de duivenringen tellen, inventariseren en de waarde opschrijven om een schadevergoeding te betalen.

Duizenden duivenringen liggen in die nesten, voor miljoenen euro’s, om van het leed thuis te zwijgen.”

In Barcelona is het volgende week zover. “Het wordt afwachten, wat de weergoden brengen,” stelt Philemon, want vorig jaar was het een moeilijke editie door een onverwachte noordenwind. Er vlogen ruim 17.000 duiven uit zes landen.

Vierduizend Belgische dieren waren na een week nog niet thuis. In 2015 korfde de club 155 duiven in van 38 liefhebbers, vorig jaar 157 van 35 deelnemers. De duiven worden vrijdagmorgen 6 juli rond halftien gelost. De snelste beestjes staan die nacht of de volgende morgen al thuis, na veertien uur vliegen. Via pipa.be is de wedstrijd te volgen. Een voorsmaakje op Youtube van duiven die gelost worden op het Barcelonese strand is indrukwekkend.

“Als de duif uit Barcelona valt, kun je je ogen niet geloven, dan zindert alles.” Joossens wordt er licht sentimenteel van. “Als ze niet vlot in haar nest gaat, heeft ze zich overdaan. Dan mag je ze niet meer meegeven het volgende jaar. Ook aan de slappe drek zie je of ze boven haar krachten is gegaan. De volgende dag moet de stoelgang weer normaal zijn, als korreltjes.

Duiven vertellen je alles, als er iets fout zit, heb je niet goed gekeken.

Het is niet omdat je een duivenkot hebt, dat je een duivensjapper bent.

En of ze nu snel is of door tegenwind wat langer onderweg, als je duifje thuiskomt, doe je je hoed af.

Niks dan respect voor dat diertje dat alles uit zijn kas heeft gevlogen om op je kot te zijn.”

Van de korf gaat het naar het vrachtwagentransport, waarna keuring, bijkomende chip-plaatsing en vervoer naar Barcelona volgen.

“xxx” XXX

Cedric Depeet (de kleinzoon van ‘Marieke’ die De Warande bereddert) en Philemon Desmet (rechts) lijsten de inzet aan duiven op.

XXX

27 JUNI 2018

I

31

Geschiedenis

De kelders van de Gestapo

Verbotener Eingang Ze zijn beschermd als monument, maar de kelders van drie ‘historische’ gebouwen aan de Louizalaan zijn niet toegankelijk. Wat ligt er verborgen? Inscripties, tekeningen, en namen van joden en verzetslieden die sinds Wereldoorlog II het daglicht niet meer zagen. De panden waren het hoofdkwartier van de Gestapo, zo blijkt uit het boek ‘De kelders van de Gestapo’. — JEAN-MARIE BINST

D

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D 32

Het was geen makkelijke oefening voor historicus en archeoloog Daniel Weyssow om die adressen op de historische kalender te plaatsen. Sinds 1992 werkt hij voor de vzw Auschwitz in Gedachtenis ‘herinneringsprojecten’ aan de Holocaust en de Jodenwijk (Marollen) uit. Na de oorlog werden de panden aan de eigenaars teruggegeven en tijdens de naoorlogse jaren waren er andere prioriteiten dan denken aan ‘conservatie en bescherming’ van kelders waar de gruwel aan de muren kleefde. Het gevolg was dat niemand, behalve de eigenaars, toegang had tot de ‘historische site’.

“De syndicus van de gebouwen verzette zich, net als bijna alle individuele eigenaars zelf, tegen

e vzw Auschwitz in Gedachtenis brengt vijf jaar na de publicatie in het Frans de Nederlandse vertaling De kelders van de Gestapo. Erkenning en bewaring op de markt. Het wakkert voor even weer de aandacht aan voor een stuk gruwelgeschiedenis van de hoofdstad. Tijdens de bezetting had de Gestapo de nummers 453, 347 en 510 van de Louizalaan opgevorderd. Alle antennes van de Sicherheitspolizei en Sichterheitsdienst (Sip-SD) die over heel België en Noord-Frankrijk verspreid waren, hingen af van deze hoofdzetel. Ook de gevangenis van Sint-Gillis, de Nationale Schietbaan (waar verzetsstrijders gedecimeerd werden), de Dossinkazerne van Mechelen en de forten van Breendonk, Hoei en Dinant hingen af van instructies die van hieruit werden gegeven. In de gebouwen werden verhoren afgenomen, ook onder dwang en foltering, en werden mensen opgesloten in de kelderkoten.

Dat de plek nog zichtbaar kan getuigen van wat Belgische burgers en mensen zonder nationale papieren hier moesten doorstaan, bewijzen de keldermuren. Daar zijn nog leesbare en deels vergane inkervingen, namen en tekeningen op te herkennen.

Ruim een halve eeuw zijn ze verstopt gebleven voor het figuurlijke daglicht.

Alleen het boek kan even

I

27 JUNI 2018

‘verslag’ en ‘beeld’ brengen van het onderzoek ter plaatse. Het schetst de aanwezigheid van dit Gestapo-adres in de geschiedenis, de getuigenissen van overlevenden uit WO II. Ook illustreert het boek met foto’s van inscripties hoe de kelders de voorkamers van de dood waren en eert het de weinige mensen die dat ‘getuigenismonument’ onder de aandacht brachten.

“Het is jammer dat niet minstens één kelder toegankelijk kan zijn” DANIEL WEYSSOW HISTORICUS

elke vorm van tijdelijke toegang,” vertelt Weyssow. “Dat is een van de redenen waarom het publiek nauwelijks interesse kon hebben voor de panden.” Uiteindelijk ‘forceerde’ Monumenten en Landschappen van het Brussels Gewest de toegang door twee gebouwen te beschermen.

Minister-president Charles Picqué (PS) had al vruchteloos geprobeerd

BOEK De kelders van de Gestapo. Erkenning en bewaring. Onder leiding van Daniel Weyssow.

Uitgegeven door vzw Auschwitz in Gedachtenis, 248 blz, 20 euro.

een gesprek met de syndicus aan te gaan, en Rudi Vervoort (PS) stuitte op dezelfde onwil. In januari 2014 drong het Brussels parlement dan toch de voorlopige bescherming van de kelders op en werden de eigenaars verplicht om elke kelder te openen. Er mag nu niet meer aan geraakt worden.

Geen elektriciteitskabel of waterleiding mag verplaatst worden of geen extra likje verf op de muur geplaatst zonder akkoord van Monumenten en Landschappen.

MUREN OVERSCHILDERD “De inspectie van de kelders was niet evident, want vele waren volgestouwd en andere keldermuren waren in de loop der jaren overschilderd,” getuigt Weyssow.

Een van de keldergangen (links) en de inscriptie ‘Maiores 3 tag, aangekomen op 13/7/1943’.

Toch gaven de kelders snel prijs dat ze als gevangenis hadden gediend. Teksten blijven leesbaar in het Frans, Hongaars, Duits, Nederlands: Bedelen vernedert.

Wendt u tot winterhulp, Ici vivent les témoins de la Kultur allemande, Sortie (pijl gericht naar binnen in de kelder) of Profiteert van de okkasie slaap, R.I.P. en Bijna geen grond meer onder de voeten. Het

moment van waarheid is gekomen.

Niets dan eeuwigheid voor zich: dat is wel heel weinig. Er is nog graffiti verborgen, die smeken om archeologische restauratietechnieken om te kunnen getuigen over wat zich in de kelders heeft afgespeeld. Daarom zijn de kelders van hogerhand – en ondanks de terughoudendheid van de meeste eigenaars – in januari 2016 definitief beschermd.

“Een akkoord tussen Monumenten en Landschappen en de syndicus van de gebouwen bepaalt dat de eigenaars niet meer mogen gestoord worden en dat de toegang niet mogelijk is,” zegt Weyssow. “Dat is een uitzonderlijke regeling voor een ‘openbaar’ monument.”

Tot dusver is er nog geen regeling getroffen dat een onderzoek van de kelders wel zou mogelijk zijn als een van de panden van eigenaar verandert.

Het zou een onderwerp voor een doctoraatswerk kunnen zijn: een analyse van de site en documenten die verwijzen naar de Gestapo die er schoon schip maakte. Maar voorlopig is de publicatie van Auschwitz in Gedachtenis de enige referentie.

“Dat het anders kan, bewijst een gelijkaardig getuigenisadres in Keulen, het EL-DE Haus, dat een stroom van bezoekers aantrekt.

Het is jammer dat niet minstens één van de kelders, al was het op een Open Monumentendag, toegankelijk kan zijn.”

De situatie waarin het ‘slotkeldersmonument’ verkeert, zegt misschien meer over de eigenaars dan over het ‘historisch oord van memorie’.

Slechts vier eigenaars antwoordden op de verzoekbrieven tot toegang, soms zelfs met het excuus dat er geen kelder was.

Een van hen antwoordde: “Het moment is, naar mijn bescheiden mening, rijp om deze tragische geschiedenis te vergeten, aangezien ze historisch gereconstrueerd en naar behoren gedocumenteerd is, en, eveneens omdat wij het publiek geen toegang tot een private eigendom kunnen verschaffen, gelet op de afwezigheid van preventie …” Hoelang nog verbotener Eingang?

27 JUNI 2018

I

33

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Kreeften

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

K

reeften verroeren zich niet wanneer het water onder een zekere temperatuur zakt. Zo gaat dat met koudbloedigen, ze schakelen over naar stand-bymodus, bewegen en eten niet meer tot betere tijden weer aantreden. Die betere tijden komen er zo vanaf begin mei, dan gaat de kreeft weer ‘lopen’.

Al veertig jaar ga ik levende kreeft kopen op de Vismarkt, de Baksteen- en Brandhoutkaai.

Zoals elk jaar checkte ik de openingsuren van de winkel, want op zaterdagmiddag sluiten ze al, en om acht uur stond ik voor de deur. Die was gesloten. Een post-it vermeldde Cinq minutes en een gsm-nummer. Ik belde en kreeg een verwarde uitleg over personeel dat niet was komen opdraven, leveringen die moesten gebeuren … Bref, ik moest elders maar kreeft gaan zoeken.

Wat nu gedaan? Ik keek rond mij: nergens op de Vismarkt is er nog een

vishandel te bekennen.

Restaurants in overvloed, maar de groothandels zijn weg. Op één na, maar die is zeer discreet, wat ook geen vertrouwen geeft. Ooit gonsde het hier van de activiteit en stonden de piepschuimboxen buiten en was er een chaos van bestel- en vrachtwagens die laadden en losten. Vooral in de hele vroege ochtend. Wel eigenaardig dat er om drie uur ‘s nachts vis werd geleverd wanneer de vismijnen van Zeebrugge of Oostende pas de nieuwe vangst veilden om acht uur

vismarkt, al was die van Brussel allicht twee- of driemaal groter.

De kreeften- en oesterwinkel is enkel nog open op zaterdagochtend. De hoofdactiviteit is verhuisd naar West-Vlaanderen. En op het einde van het jaar stopt de vestiging in Brussel helemaal. Er zijn uiteraard andere plekken in de stad waar je levende kreeft kunt kopen, maar het doet me toch wat. Crekillie, waar de karikollenkramen zich bevoorraadden, Aalvis, Dick-fish, Peeters Lobsters en noem maar op, allemaal

“Het is geen Vismarkt meer, zullen we vanaf nu spreken van de IJsjesmarkt?” ‘s ochtends? Heel lang geleden stond er een échte vismarkthal in het midden van het plein. Het werd in het jaar van de Expo 58 afgebroken om plaats te maken voor parking. Om een idee te vormen van hoe de ‘Vismet’ eruitzag moet je naar Brugge, daar staat nog zo’n arduinen

geschiedenis. Om de hoek, in de rolstraat, waren zalmrokerijen … Het is geen Vismarkt meer, zullen we vanaf nu spreken van de IJsjesmarkt?

Daar lijkt het al meer op.

Ik heb de eigenaar van de kreeftenwinkel gevraagd waarom hij er mee kapte en kreeg een gruwelijk verhaal te

JA, IK WIL JE, BLIJF BIJ ME, HOU VAN ME…

Y18-1840-Muntpunt_Advertentie_BRUZZ_215x45_02.indd 1

horen van diefstal, ziekte, slordigheid, te laat komen, kassa’s die niet kloppen, hoge taksen in Brussel.

Vooral personeelsproblemen dus. “Als je iemand kent, stuur hem maar, dan kan hij het contract overnemen,” schrijft de baas. Dus hierbij een oproep. Er is zeker plaats voor een schaal- en schelpdierenwinkel op de Vismarkt.

Zijn er ambitieuze jongelui die willen proberen? Laat het mij weten.

Ondertussen: kies voor een lichte maaltijd kreeften van 800 gram, elk een halve.

In de keuken vult u een grote pot met water en daarin zout (een afgestreken soeplepel per liter), wat in ringen gesneden ajuin, een bos peterselie, laurier en tijm, een glas wijnazijn, enkele takken selder en véél gemalen peper.

Laat deze court-bouillon gedurende een halfuurtje zieden. Gooi er dan de kreeft in. Die wordt onmiddellijk rood. Niks geen gepiep en geen gespartel: allemaal indianenverhalen. Wanneer het water weer aan de kook komt, tel je vijf minuten. Dan gaat de pot van het vuur. Laat het dier in zijn water afkoelen. Overlangs doorsnijden doe je met een stevig mes. Opdienen met sla en mayonaise of gesmolten boter. Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

11.07.2018

WWW.BRUSSELTROUWT.BE

15/06/2018 10:05

Celia Ledoux Wekelijkse column

CELIA SCHIET MET SCHERP

Stereotypes moet je verdienen, elke dag ik het passeren. Dat is geen overtreding, maar dichterlijke vrijheid om niet elk lijntje exact in te kleuren. Er komt pas een lichte wolk over mijn radioactief humeur na een week. Dan rijt de lokale vos (dat vergat ik nog! Mijn Brusselse verstekelingen! Vlaggen, cimbalen, gekoelde champagne en vosjes spotten!) de vuilniszak uiteen voor mijn deur. Ik schraap kokhalzend etensresten bijeen. Dichters zijn gore ongewassen nietsnutten en hun vrijheid stinkt.

Er zijn de onzichtbare schatten, parels waarvan niemand zich bewust is. Ik wissel van perspectief. Je geniet als toerist met inherente localkennis, puzzelt als marketeer hoe je Brussel zou promoten, ontgint als goudzoeker de stad in haar slapend potentieel.

Een kleine machiavellist in mij vraagt zich af hoe ze haar zou besturen. Fantasie is een beest met grootheidswaanzin.

Er is, onherroepelijk, Brussel dat je voeten op de grond zet. De luchtvervuiling, nog steeds. De fiets vol stress en bijna-aanrijding.

De heteaardappeldans van gewest

naar gemeente en terug. Is dat de sleutel tot oplossing of is vingertjeswijzen een extra symptoom?

Er is natuurlijk de Stad zelf, instituut dat de stad klein houdt.

Wanneer Stad Brussel voor een opdracht mijn diploma vraagt, eist men eenvormigverklaring door mijn gemeente - officieel nog het Putje Van Nergens. Men kijkt verbaasd: maar mevrouw, dat werd eind jaren negentig afgevoerd!

Niets mee te maken, reageert Stad Brussel. Een tweede rit. In Putje van Nergens rolt men de ogen, zucht over bananenrepubliek en stempeltjesdrang. Geef ze maar ongelijk. Elke Brusselaar weet het: Mordor is niets bij de donkere administratietoren van Stad Brussel. Zoals in Dante geef je de hoop vooraf op en klem je document 593.1 stevig vast.

De caleidoscoop blijft veelkleurig, veelvormig, veranderlijk, wars van elk stereotype. Behalve waar je het niet veranderd krijgt. Sommige stereotypes moet je verdienen.

Daarvoor doet Brussel, ondanks zichzelf en zijn Brusselaars, elke dag zijn stinkende best.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Hoe langer je ergens woont, hoe meer je blik zich in een standpunt solidifieert. Maar bij terugkeer lijkt mijn blik op Brussel verbrijzeld in een insectenoog: verscheiden en vol tegengestelde facetten.

Er is de blik van de Brusselaar.

Brussel is geen simpele stad en daarom heb ik ze altijd graag gezien. Plekken of wijken die je moet kennen: er mochten er meer zijn. Cocktailplekken in achterafkamers, verdiepingen toegankelijk als je weet waar te kloppen - als ik de locaties en codes krijg, natuurlijk. Gewoon is hier niet gek genoeg, ‘deftig’ niet de norm. Oef !

Dronken op de subtiele smaak van zoeken en complexiteit weten wij niet hoe goed we het hebben.

Er is de blik van de buitenstaander in caleidoscoop. Je weet hoe twee bars tjokvol stamgasten voelen en leeft nu op bij een plek voor elke stemming. L’embarras du choix is iets zaligs. En hoe heerlijk zijn onze lossere Brusselse normen!

Zelfs wanneer de buren de vuilniszak met organisch afval in de foute week buiten zetten en laten stinken voor onze deur, laat

27 JUNI 2018

I

35

Sport

SERIE

BRUSSEL & HET WK

een bijzondere geschiedenis Enrique Buero, WK 1930

> Joe Maca, WK 1950 Rodolf Seeldrayers, WK 1954

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Hoewel de Wereldbeker voetbal Brussel zelf nooit aangedaan heeft, hebben onze hoofdstad en enkele opvallende Brusselaars toch een bijzondere rol in de WK-geschiedenis gespeeld. Drie weken lang leggen we de banden tussen Brussel en het WK bloot. Dit is het verhaal van Joe Maca, de maker van het eerste Brusselse WK-doelpunt ook, al was het niet voor België. — KURT DESWERT

De schilder voetbalt mee 36

I

27 JUNI 2018

Joseph ‘Joe’ Maca, verdediger, kwam als Belg uit voor het team USA.

WK VOETBAL van 14 juni tot 15 juli 2018

HUISSCHILDER Maca zong het uit tot in 1947, toen La Forestoise degradeerde.

Voor hem het signaal om zijn leven een andere richting uit te sturen.

In het vernielde België van net na de oorlog zag hij maar weinig toekomst en hij koos voor een avontuur over de Grote Plas.

In de zomer van 1947 verhuisde Maca samen met zijn vrouw

naar New York. Hij vestigde zich in Long Island en ging er aan de slag als decorateur/huisschilder. En hij ging ook voetballen, bij de New York Hungarians. New York had een erg actief voetballandschap, met tal van kleine clubjes en liga’s die grotendeels teerden op migranten. Het niveau lag er niet erg hoog, maar het voetballen hielp het gezin bij de integratie en leverde bovendien ook nog klandizie op.

Door zijn Belgische voetbalbagage blonk Maca al gauw uit. Na nauwelijks een jaar kwam Brooklyn Hispano al aankloppen, een semiprofclub die voor gemiddeld drieduizend toeschouwers speelde in de American Soccer League, één van de betere liga’s in de VS. Maca’s aanwezigheid stuwde het team omhoog. Zijn prestaties liepen meteen in de kijker; hij werd verschillende keren opgeroepen voor het New York All-Star Team en speelde mee in wedstrijden tegen toerende elftallen zoals de nationale ploeg van Schotland en Inter Milaan.

Hoewel Hispano een beetje wegzakte in 1950, presteerde Maca dat seizoen wel opnieuw erg sterk. Aan het einde van het seizoen werd hij verkozen tot Most Valuable Player van de competitie en mocht hij opdraven in een nieuwe All-Starwedstrijd tegen Manchester United, waarin hij scoorde. Dat volstond om de aandacht te trekken van de Amerikaanse voetbalbond.

Team USA had zich op onorthodoxe wijze geplaatst voor het WK, na een gelijkspel en zege tegen rivaal Cuba en twee zware nederlagen tegen Mexico. De voetbalbond besloot zijn selectie samen te stellen op basis van een oefenwedstrijd tussen de beste spelers uit het oosten en het westen van het land. Maca scoorde tijdens het 3-3 gelijkspel en werd prompt aan de WK-selectie toegevoegd. Dat hij en twee van zijn teamgenoten geen Amerikaanse staatsburgers waren, deerde vooralsnog niet ...

In de ogen van de buitenwereld was team USA een lachertje. De selectie bevatte een slager, een leerkracht, een postbode, enkele

automechanici en zelfs een ... afwasser. Volgens de pers had het team het voetbalniveau van Antarctica. Maar in Brazilië aangekomen, viel de vreemde puzzel wonderwel in elkaar. In hun eerste wedstrijd tegen Spanje hielden de Amerikanen lang gelijke tred, om uiteindelijk slechts met 3-1 te verliezen.

Vier dagen later verbaasde de USA de voltallige voetbalwereld.

Tegenstander Engeland - dat voor het eerst aan een WK deelnam spaarde sterspeler Stanley Matthews voor zijn wedstrijd tegen Spanje, maar stelde desondanks toch enkele van de grootste vedettes van die tijd op zoals Billy Wright, Stan Mortensen en Tom Finney. Het bracht geen zoden aan de dijk. Zo’n 10.000 toeschouwers in Belo

De Amerikaanse selectie bevatte een slager, een leerkracht, een postbode, enkele automechanici en zelfs een afwasser Horizonte zagen hoe de Engelsen slechts tot steriel aanvalsspel kwamen. Tot overmaat van ramp scoorden de yanks met een bizar doelpunt van hun Haïtiaanse spits, Joe Gaetjens (de afwasser.)

De Britten trachtten de bakens te verzetten, maar stuitten telkens weer op een ijzersterke afweer waarin keeper Borghi (begrafenisondernemer) en de twee backs Keough (postbode) en Maca uitblonken. De 1-0 kwam aan als een hagelbui in de tropen.

In de laatste groepswedstrijd, tegen Chili, scoorde Maca op penalty, het eerste ‘Brusselse’ doelpunt op een WK - in 1986

scoorde Franky Vercauteren in Mexico het tweede. Chili zou de match uiteindelijk met 5-2 winnen, maar voor de USA en voor Maca zelf was het WK meer dan geslaagd.

STAATSBURGER Na de wereldbeker keerde de achterspeler niet meteen terug naar New York. De heimwee van zijn pas bevallen vrouw dreef het gezin Maca terug naar Brussel. Een half seizoen lang ging ‘Joe’ aan de slag bij White Star. In Woluwe werd de komst van de WK-held als een heuse sensatie beschouwd, maar na nauwelijks enkele maanden vertrok Maca alweer richting VS, waar hij nog enkele jaren zou spelen bij verschillende clubjes.

Dat Maca geen Amerikaan was tijdens het WK, veroorzaakte even wat ophef, maar op basis van de toenmalige reglementen bleek er uiteindelijk niets onregelmatigs gebeurd te zijn. Een aantal jaren na het WK zou Maca ook effectief het Amerikaans staatsburgerschap verkrijgen. Hij leerde zijn kinderen ook het on-Amerikaanse spelletje aan, zodat zoon Alain Maca het in de jaren zeventig eveneens tot Amerikaans voetbalinternational schopte.

Maca overleed in 1982. Met zijn zoon had hij afgesproken om samen naar de openingsmatch van het WK in Spanje te kijken. Maar op de dag van de wedstrijd overleed hij aan een zware hartaanval. De schokkende overwinning van zijn geboorteland tegen wereldkampioen Argentinië heeft hij daardoor niet meer meegemaakt.

In 2005 kwam Maca weer tot leven in The Game of their lives, een Hollywoodfilm met Gerard Butler, John Rhys Davies en Patrick Stewart. Maca zelf wordt vertolkt door ene Richard Jenik, een vergeten acteur om een vergeten WK-held te spelen.

27 JUNI 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

I

n elk lijstje van grootste WK-verrassingen, staat ongetwijfeld ook de 1-0 nederlaag van Engeland tegen de Verenigde Staten op de Wereldbeker van 1950. Tijdens The Miracle on grass moesten de Britten het afleggen tegen een allegaartje van Amerikaanse misfits. Eén van die misfits was een Belg. Op die tropische 29ste juni in het Braziliaanse Belo Horizonte werd de VS-achterhoede geschraagd door een in ons land vergeten voetballer: Joseph ‘Joe’ Maca. De zege tegen Engeland maakte van Maca de allereerste Belg die ooit een wereldbekerwedstrijd wist te winnen. Een wedstrijd later, tegen Chili, zou bij bovendien ook nog eens de eerste Brusselaar worden die ooit scoorde op een WK. Joseph Maca (1920-1982) groeide op in Vorst en sloot zich er aan bij Royal Cercle Sportif La Forestoise. Vanop het middenveld hielp hij mee om de enige echte glorieperiode van de club te bewerkstelligen toen Vorst in volle oorlogstijd, in 1942, naar de hoogste voetbalklasse steeg.

La Forestoise wist zich daar een aantal seizoenen te handhaven en slaagde er in die periode ook in om Raymond Braine, de grootste voetbalvedette die ons land tot dan toe had gekend, naar de club te halen. Braine was controversieel, hij werd verdacht van collaboratie met de nazi’s. Zijn intrede in de kleedkamer van La Forestoise moet ongetwijfeld een schok veroorzaakt hebben. Veel van zijn ploeggenoten waren immers actieve verzetslui.

Zoals Maca: hij zou er later nog voor gedecoreerd worden. Braine bleef slechts een jaartje bij Vorst alvorens op voetbalpensioen te gaan.

I

37

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Brussel is als een oude, comfortabele zetel Paul Hanot, fotojournalist

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Ik was een jaar of zeven toen ik van mijn meter mijn eerste fototoestel kreeg. Ik herinner me dat het zonlicht in de kamer van mijn ouders door het dakraam naar binnen viel en dat ik geïntrigeerd was door het opdwarrelende stof. Na het middelbaar onderwijs heb ik een jaar in Canada rondgereisd.

Toen groeide het idee om fotoreporter te worden.

Aan de hogeschool leerde ik werken met foto, video en geluid. Mijn eindwerk ging over het vluchtelingenkamp in Calais.

Een goede foto blinkt voor mij uit in compositie en kadrering, maar vertelt ook een verhaal. Het beeld moet tot je spreken. Het onderschrift komt op de tweede plaats. Voor een reportage wil ik de tijd nemen om met de mensen te spreken en hun dagelijkse leven te leren kennen. Ik wil dat ze begrijpen wat ik kom doen. Analoog en digitaal hebben allebei hun voordelen. Een analoge camera trekt minder de aandacht en dwingt je om keuzes te maken, bij een digitaal toestel kun je zoveel foto’s maken als je wilt en krijg je meteen het resultaat te zien. Nee, nu heb ik geen toestel bij me. Ik ben niet aan het jagen op beelden (glimlacht).

Vorig jaar ben ik in Venezuela geweest om drie families uit verschillende sociale klassen te volgen.

Het land staat door de politieke en economische crisis aan de rand van de afgrond. De infrastructuur stort in elkaar, de inflatie laat zich voelen. De inwoners zijn continu aan het wachten: ze staan urenlang in de rij voor brood, ze hopen dat hun kinderen binnenkort uit de gevangenis komen of dat de lessen aan de universiteit herbeginnen. Het aantal moorden ligt hoog.

Ik neem enkel berekende risico’s. Ik reis alleen, maar heb mijn contacten en spreek Spaans. Ik ben de

Paul Hanot (25)

laatste keer wel zeven kilo afgevallen door de stress en het slechte eten. Mijn reportage is nog niet af. In oktober ga ik terug voor twee maanden. Hier ben ik al begonnen aan iets anders: mormoonse missionarissen uit Latijns-Amerika of de VS in beeld brengen.

De beurs van de Stichting Vocatio kan een springplank zijn voor mijn carrière. Bekendheid en zichtbaarheid verwerven is een eerste vereiste om te slagen. Voorlopig heb ik mijn fotoreeksen nog niet kunnen publiceren in kranten of magazines, maar ik hoop dat ik er ooit aan de bak kom met diepgaande sociale documentaires zonder sensatiezucht. Werken voor een beroemd fotoagentschap zoals Magnum, VU of Myop is een droom. Nu doe ik soms een kleine opdracht voor Photo News. Om brood op de plank te krijgen, maak ik foto’s en video’s van evenementen.

Het is zeker niet de makkelijkste periode voor mijn vak. Het beeld heeft geen waarde meer, want iedereen kan tegenwoordig goede foto’s maken met zijn smartphone. De sociale media staan er vol van.

De gedrukte pers heeft het dan weer moeilijk om te overleven in het internettijdperk. Investeren in fotografie is dus niet evident. Goed mogelijk dat mijn roeping een utopie blijkt te zijn, maar ik wil er honderd procent voor gaan.

Brussel is voor mij als een mooie, oude, comfortabel zetel. Ik weet wat ik aan de stad heb en heb na mijn reizen altijd iets om naar terug te keren. Mijn vrienden wonen hier. Er is altijd iets te beleven. Ik kan hier muurklimmen, fietsen in elkaar steken of een partijtje schaak spelen. Een kritische noot?

Brussel gaat erop vooruit – kijk maar naar de gerenoveerde Parvis – maar lijkt zijn reële problemen te willen verbergen, van daklozen tot de opvang van vluchtelingen. — TOM VAN BOGAERT

heeft een Vocatio-beurs gewonnen om zijn fotoreportage in Venezuela af te werken. Hij komt uit Jodoigne en trok naar Brussel om aan het IHECS communicatie en fotojournalistiek te studeren. Hij woont in Sint-Gillis. paulhanot.com

38

I

27 JUNI 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

27 JUNI 2018

I

39

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Waarom heet de Berenkuil in Schaarbeek zo?

Het was deze echte Berenkuil in het Zwitserse Bern, die schepen Henri Bergé tot de naam van het Schaarbeekse plein inspireerde.

Krista uit Schaarbeek

H

werk gezet, om de put met grillig betonplamuursel aan te kleden. Die openluchtdecoratietechniek werd wel meer voor liederlijke (nep)bruggen in parken en tuinen gebruikt.

Het resultaat zinde echter niet iedereen. En tijdens de gemeentelijke verkiezingsstrijd van oktober 1878 haalde de liberale schepen Henri Bergé (1835-1911) uit naar zijn politieke concurrent. Naar Bergé werd wel geluisterd. De man was hoogleraar fysica/scheikunde - en zelfs even rector - aan de ULB en werd hoofd van het Laboratorium voor Scheikunde en Bacteriologie van Brussel. Onder meer Ernest Solvay hielp hij met belangrijke uitvindingen.

Zijn ‘Brussels’ waterbevoorradingssys-

teem was zelfs overgenomen door de stad Oostende. Zijn ‘opkomen’ voor meisjesonderwijs en steun aan feministe Isabelle Gatti de Gamond gaf hem aanzien. En als stichter van La Libre pensée (1863), waarin Vlamingen, democraten, vrijmetselaars en republikeinen zich begrepen voelden, lag Bergé ook aan de basis van talloze tijdschriften. Daaronder ook La Revue trimestrielle, waarin de eerste hoofdstukken van de Legende van Tijl Uilenspiegel mochten worden gedrukt van auteur Charles De Coster. Kortom toen Bergé lanceerde, dat de constructie une véritable Cage aux Ours leek, met de beangstigende metalen afrastering DB501395D8

et Eugène Verboeckhovenplein in Schaarbeek, draagt de naam van de bekende schilder, maar is beter bekend als de Berenkuil. Toen de gemeente in 1875 de rotonde aanlegde om een verbinding te creëren tussen de overwelfde Maalbeekstraat en de Koninklijke Sinte-Mariastraat (nu Maarschalk Fochlaan), werd wel heel inventief omgegaan met het niveauverschil op die plek. Om overbruggingen weg te werken over de treinsporen, en de lelijke steunmuren te verdoezelen, werd een soort dieperik gecreëerd die wat mocht weg hebben van een plantsoen of parkje.

De katholieke politicus Guillaume Kennis (1839-1908), tot tweemaal toe Schaarbeeks burgemeester (18731878 en 1896-1903) liet de aannemer begaan. Die had roccaiolo’s - specialisten in kunstrots-metselwerk - aan het

Bestel nu een Flow Swing traplift en betaal 0% BTW*!

ANTIQUAIR ZOEKT VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Nog meer voordeel!

rond de dieperik, bleef de uitspraak bij het volk hangen. Zo ging het een eigen leven leiden, naar analogie met de echte Berenkuil in het Zwitserse Bern, waaraan Bergé had gerefereerd. De logebroeder was er net op reis geweest, en bleek dus duidelijk onder de indruk van de dierenattractie. Gelukkig heeft er in Schaarbeek nooit een beer in de Berenkuil geleefd.

— JEAN-MARIE BINST

VOLGENDE WEEK Ooit waren er plannen (en zelfs realisaties) van een vervoersnetwerk van Bpost door buizen in de metrotunnels. Is hiervan nog iets te zien?

vliegreis, knap ****strandhotel, halfpension, 2 excursies & fietshuur inbegrepen

afreisdata

SUPERPROMO 8 fijne dagen vanaf:

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

DB519596F8

Algarve Portugal

€499/pp

27 okt (schoolvakantie) 3 nov · 1 dec 22 & 29 dec (schoolvakantie) 5 jan · 9 feb · 2 maa 2019 (schoolvakantie)

Reisfamilie Carlier

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 meer info: www.deblauwevogel.be

Tips en tricks

Met een thyssenkrupp traplift blijft u comfortabel en veilig thuis

voor je

Duitse degelijkheid en 60 jaar ervaring van de marktleider Een traplift op maat, met installatie aan muur- of leuningzijde Adviseurs en installateurs uit uw buurt, met een Service 24/7

carriere?

Wenst u meer info? U kunt ons steeds contacteren:

Bel ons gratis op 0800 26 672 Surf naar www.tk-traplift.be Ontvang uw gratis informatiepakket

Surf dan snel naar

* Actie onder voorwaarden. Zie www.tk-traplift.be

DB517423F8

Streekpersoneel.be/carriere DB486295C8

DB374216D7

1 TECHNICUS Voor het plaatsen en onderhoud van sectionale poorten en dockproducten

Interesse?

Contacteer Didier SCHILTZ 02 464 48 14 didier.schiltz@tecsi.be

Voor het nieuwe pakjessorteercentrum in Neder-Over-

Operations Manager Preparation

Jouw profiel: • Jong en dynamisch • Interesse in techniek • Diploma technisch secondair onderwijs elektriciteit • Ervaring niet noodzakelijk • Rijbewijs: B Wij bieden: • Goed loon • Contract van onbepaalde duur • Inhouse opleiding

DB521591F8

TECSI zoekt

Technisch Deskundige

AUTOMECHANIEKER/ TECHNIEKER F. R MOTORS nv/sa

Vandaele Fernand et fils 1080 Brussel

Heb je interesse?

• • •

Solliciteer nu

Aarzel dan niet en stuur je cv naar fern.vand@gmail.com of contacteer ons telefonisch op het nummer 0475450751

career.bpost.be

Profiel

• Bezit je een diploma automechanica/elektronica?

• Hou je van meten, begrijpen, interpreteren?

• Ben je dynamisch, enthousiast en leergierig?

• Hou je van uitdagingen en van degelijk uitgevoerd werk?

Functie

Wij zoeken een medewerker voor het stellen van diagnoses en voor het uitvoeren van kleine en grote herstellingen aan voertuigen.

Wat bieden wij jou?

• Een vaste job in een familiaal bedrijf waar je samenwerkt met een gemotiveerde ploeg van elkaar steunende collega’s.

• De mogelijkheid om je kennis continu uit te breiden door het volgen van door het merk georganiseerde opleidingen.

• Een correcte verloning.

DB521348F8

DB519232F8

HET GEMEENTEBESTUUR VAN HULDENBERG werft aan (m/v):

VOLTIJDS DIRECTEUR

Voor de gemeentelijke basisschool Sint-Agatha-Rode

Als directeur van de Gemeentelijke Basisschool Sint-Agatha-Rode, Leuvensebaan 299 te 3040 Sint-AgathaRode ben je verantwoordelijk voor de organisatie van een kwaliteitsvol onderwijs voor 145 kinderen van het kleuter- en lager onderwijs. Je geeft leiding aan en begeleidt het onderwijzend- en beleidsondersteunend personeel. Je staat in nauw contact met het schoolbestuur, met de leerlingen en met hun ouders.

JONG EN AMBITIEUS?

Je bent Belg of onderdaan van de Europese Unie Je geniet de burgerlijke en politieke rechten Je hebt op de uiterste inschrijvingsdatum een dienstanciënniteit van minstens 4 jaar verworven in het onderwijs als lid van het personeel van het kleuter-, lager of basisonderwijs Houder zijn van een rijbewijs B is een pluspunt.

GOSTARTERS.BE

De betrekking van directeur zal worden aangeboden aan de kandidaat die het beste resultaat behaalde in de selectieproef. De geslaagde kandidaten worden opgenomen in een wervingsreserve met een geldigheidsduur van 3 jaar.

HELPT JE VERDER.

Een uitdagende voltijdse betrekking met het oog op een vaste benoeming (proefperiode van 2 volledige schooljaren) Mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling in een zeer aangename werkomgeving Wedde volgens de wettelijke barema’s van het onderwijs. programma kan je raadplegen op de website

of aanvragen bij de personeelsdienst.

Bij welk bedrijf pas jij het best? Doe de test!

Interesse? Stuur je sollicitatiebrief met curriculum vitae, een uittreksel uit de geboorteakte, een kopie van alle diploma’s en getuigschriften, een uittreksel uit het strafregister, de attesten van dienstanciënniteit, eventueel naar het College van een kopie van het rijbewijs B en een nationaliteitsbewijs aangetekend Burgemeester en Schepenen van Huldenberg, Gemeenteplein 1 te 3040 Huldenberg.

DB522344F8

Meer informatie via

Alles wat je moet weten over werken, geld, wonen om straks op eigen benen te staan.

Liever de Startersgids bij je thuis? Vraag je gratis exemplaar aan.

DB470685A8

Ziki of Cozzi sneakersokken

diverse dessins, maten 23-46

3 paar

099 onze nieuwe weekactie auto zitverhoger o.a. Cars, Frozen of Emoji diverse varianten

camping servies

diverse kleuren, stapelbaar, kunststof soepkom Ø 11.5x6 cm, schaal Ø 13x6 cm of bord Ø 23 cm

Fantastik tafelzeil

bureau accessoires

diverse dessins vinyl 140x180 cm

Tontarelli vouwkrat

memoblaadjes, highlighters, veren pen punaise/paperclip/klem-set, mini markers of balpennen

diverse kleuren draagvermogen: 30 kg 53x37x27 cm

140x240 cm

4.95 uitzoeken

795

059

strandtent

Froyak strandmat zandvrij 150x200 cm

diverse kleuren 200x110x87 cm

inhoud 45 liter

349

069

hondenzwembad

Dove doucheschuim, douchegel of deospray

Ø 80 cm

389

diverse varianten doucheschuim 200 ml douchegel 250 ml deospray 150 ml

3.98

1 l = 7.95/6.36/10.60

874

786 waterkanon XL op standaard met aansluiting voor tuinslang

159

drijvend hondenspeelgoed

1.39

eenhoorn of flamingo luchtbed

schaduwdoek

1395

492

eenhoorn 224x164 cm amingo 175x175 cm

Kinzo tuinslang 30 meter slang op wagen Ø 14 mm

slagletter set

diverse kleuren driehoek 3.6x3.6x3.6 m

strandlaken

alfabet 27 stuks

5x5x5 m

9.92 met opblaasbaar kussen

diverse varianten en kleuren 100% katoen 100x180/200 cm

395 dames string diverse varianten maten s-xl

2-pack

2424

795

Lipton Ice Tea

Mr. Proper reiniger

Spectrum verf

green of sparkling 6x 330 ml 1 l = 1.26

allesreiniger of badkamerreiniger diverse geuren 500 ml 1 l = 2.48

op terpentinebasis zijdeglans of hoogglans diverse kleuren 750 ml

extra groot 100x200 cm

Umbro sneakers diverse kleuren maten 41-45

199 Air Wick Freshmatic luchtverfrisser navulling diverse geuren 250 ml 1 l = 10.36

1 l = 6.52

6-pack

249

124

489

1295

Aanbiedingen geldig van woensdag 27 juni t/m dinsdag 3 juli 2018 Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

259 www.action.com

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

995

DB520831F8